CINXE.COM

Ammoniaca - Wikipedia

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available" lang="it" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Ammoniaca - Wikipedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )itwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"dmy", "wgMonthNames":["","gennaio","febbraio","marzo","aprile","maggio","giugno","luglio","agosto","settembre","ottobre","novembre","dicembre"],"wgRequestId":"d7b3d61d-af33-4d46-8578-8d9c6a17a1fb","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Ammoniaca","wgTitle":"Ammoniaca","wgCurRevisionId":143615049,"wgRevisionId":143615049,"wgArticleId":706257,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Voci con modulo citazione e parametro coautori","P274 letta da Wikidata","P231 letta da Wikidata","P232 letta da Wikidata","P233 letta da Wikidata","P662 letta da Wikidata","P715 letta da Wikidata","Voci con disclaimer medico","Senza fonti - sali","Senza fonti - detergenti","Senza fonti - ottobre 2012","P1417 letta da Wikidata","Pagine con collegamenti non funzionanti","Voci con codice Thesaurus BNCF","Voci con codice LCCN","Voci con codice GND","Voci con codice BNF", "Voci con codice J9U","Voci con codice NDL","Voci non biografiche con codici di controllo di autorità","Azoto","Idruri","Composti dell'idrogeno","Solventi","Detergenti","Fluidi refrigeranti","Basi"],"wgPageViewLanguage":"it","wgPageContentLanguage":"it","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Ammoniaca","wgRelevantArticleId":706257,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"it","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"it"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":20000,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false, "wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q4087","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","ext.math.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements", "site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.MainPageWikiList","ext.gadget.stru-commonsupload","ext.gadget.HiddenCat","ext.gadget.ReferenceTooltips","ext.gadget.TitoloErrato","ext.gadget.NewSection","ext.gadget.RichiediRevisioneBozza","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=it&amp;modules=ext.cite.styles%7Cext.math.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=it&amp;modules=startup&amp;only=scripts&amp;raw=1&amp;skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=it&amp;modules=site.styles&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.16"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/75/Ammonia-2D.svg/1200px-Ammonia-2D.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="764"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/75/Ammonia-2D.svg/800px-Ammonia-2D.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="509"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/75/Ammonia-2D.svg/640px-Ammonia-2D.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="407"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Ammoniaca - Wikipedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//it.m.wikipedia.org/wiki/Ammoniaca"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Modifica" href="/w/index.php?title=Ammoniaca&amp;action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (it)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//it.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://it.wikipedia.org/wiki/Ammoniaca"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.it"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Feed Atom di Wikipedia" href="/w/index.php?title=Speciale:UltimeModifiche&amp;feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Ammoniaca rootpage-Ammoniaca skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Vai al contenuto</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Sito"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" title="Menu principale" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menu principale" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menu principale</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menu principale</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">sposta nella barra laterale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">nascondi</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Navigazione </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pagina_principale" title="Visita la pagina principale [z]" accesskey="z"><span>Pagina principale</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciale:UltimeModifiche" title="Elenco delle ultime modifiche del sito [r]" accesskey="r"><span>Ultime modifiche</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciale:PaginaCasuale" title="Mostra una pagina a caso [x]" accesskey="x"><span>Una voce a caso</span></a></li><li id="n-nearby-pages-title" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciale:NelleVicinanze"><span>Nelle vicinanze</span></a></li><li id="n-vetrina" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Vetrina"><span>Vetrina</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Aiuto:Aiuto" title="Pagine di aiuto"><span>Aiuto</span></a></li><li id="n-Sportello-informazioni" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Aiuto:Sportello_informazioni"><span>Sportello informazioni</span></a></li><li id="n-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciale:PagineSpeciali"><span>Pagine speciali</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-Comunità" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-Comunità" > <div class="vector-menu-heading"> Comunità </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portale:Comunit%C3%A0" title="Descrizione del progetto, cosa puoi fare, dove trovare le cose"><span>Portale Comunità</span></a></li><li id="n-villagepump" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Bar"><span>Bar</span></a></li><li id="n-wikipediano" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Wikipediano"><span>Il Wikipediano</span></a></li><li id="n-contactpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Contatti"><span>Contatti</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Pagina_principale" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="L&#039;enciclopedia libera" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-it.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Speciale:Ricerca" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Cerca in Wikipedia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Ricerca</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Cerca in Wikipedia" aria-label="Cerca in Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Cerca in Wikipedia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Speciale:Ricerca"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Ricerca</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Strumenti personali"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Aspetto"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Modifica la dimensione, la larghezza e il colore del testo" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Aspetto" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Aspetto</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&amp;wmf_medium=sidebar&amp;wmf_campaign=it.wikipedia.org&amp;uselang=it" class=""><span>Fai una donazione</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciale:CreaUtenza&amp;returnto=Ammoniaca" title="Si consiglia di registrarsi e di effettuare l&#039;accesso, anche se non è obbligatorio" class=""><span>registrati</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciale:Entra&amp;returnto=Ammoniaca" title="Si consiglia di effettuare l&#039;accesso, anche se non è obbligatorio [o]" accesskey="o" class=""><span>entra</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Altre opzioni" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Strumenti personali" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Strumenti personali</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Menu utente" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&amp;wmf_medium=sidebar&amp;wmf_campaign=it.wikipedia.org&amp;uselang=it"><span>Fai una donazione</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciale:CreaUtenza&amp;returnto=Ammoniaca" title="Si consiglia di registrarsi e di effettuare l&#039;accesso, anche se non è obbligatorio"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>registrati</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciale:Entra&amp;returnto=Ammoniaca" title="Si consiglia di effettuare l&#039;accesso, anche se non è obbligatorio [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>entra</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Pagine per utenti anonimi <a href="/wiki/Aiuto:Benvenuto" aria-label="Ulteriori informazioni sulla contribuzione"><span>ulteriori informazioni</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciale:MieiContributi" title="Un elenco delle modifiche fatte da questo indirizzo IP [y]" accesskey="y"><span>contributi</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciale:MieDiscussioni" title="Discussioni sulle modifiche fatte da questo indirizzo IP [n]" accesskey="n"><span>discussioni</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><!-- CentralNotice --></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Sito"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Indice" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Indice</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">sposta nella barra laterale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">nascondi</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Inizio</div> </a> </li> <li id="toc-Storia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Storia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Storia</span> </div> </a> <ul id="toc-Storia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Caratteristiche" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Caratteristiche"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Caratteristiche</span> </div> </a> <ul id="toc-Caratteristiche-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Analisi_chimica" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Analisi_chimica"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Analisi chimica</span> </div> </a> <ul id="toc-Analisi_chimica-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Presenza_in_natura" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Presenza_in_natura"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Presenza in natura</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Presenza_in_natura-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Attiva/disattiva la sottosezione Presenza in natura</span> </button> <ul id="toc-Presenza_in_natura-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Distribuzione_sulla_Terra" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Distribuzione_sulla_Terra"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1</span> <span>Distribuzione sulla Terra</span> </div> </a> <ul id="toc-Distribuzione_sulla_Terra-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Distribuzione_nell&#039;universo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Distribuzione_nell&#039;universo"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.2</span> <span>Distribuzione nell'universo</span> </div> </a> <ul id="toc-Distribuzione_nell&#039;universo-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Sintesi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Sintesi"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Sintesi</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Sintesi-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Attiva/disattiva la sottosezione Sintesi</span> </button> <ul id="toc-Sintesi-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Produzione_di_ammoniaca_in_Italia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Produzione_di_ammoniaca_in_Italia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.1</span> <span>Produzione di ammoniaca in Italia</span> </div> </a> <ul id="toc-Produzione_di_ammoniaca_in_Italia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Applicazioni" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Applicazioni"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Applicazioni</span> </div> </a> <ul id="toc-Applicazioni-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Rischi_per_la_salute" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Rischi_per_la_salute"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Rischi per la salute</span> </div> </a> <ul id="toc-Rischi_per_la_salute-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Note" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Note"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Note</span> </div> </a> <ul id="toc-Note-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bibliografia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Bibliografia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Bibliografia</span> </div> </a> <ul id="toc-Bibliografia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Voci_correlate" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Voci_correlate"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>Voci correlate</span> </div> </a> <ul id="toc-Voci_correlate-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Altri_progetti" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Altri_progetti"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11</span> <span>Altri progetti</span> </div> </a> <ul id="toc-Altri_progetti-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Collegamenti_esterni" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Collegamenti_esterni"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12</span> <span>Collegamenti esterni</span> </div> </a> <ul id="toc-Collegamenti_esterni-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Indice" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" title="Indice" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Mostra/Nascondi l&#039;indice" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Mostra/Nascondi l&#039;indice</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Ammoniaca</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Vai a una voce in un&#039;altra lingua. Disponibile in 113 lingue" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-113" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">113 lingue</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Ammoniak" title="Ammoniak - afrikaans" lang="af" hreflang="af" data-title="Ammoniak" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="afrikaans" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A3%D9%85%D9%88%D9%86%D9%8A%D8%A7" title="أمونيا - arabo" lang="ar" hreflang="ar" data-title="أمونيا" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="arabo" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ary mw-list-item"><a href="https://ary.wikipedia.org/wiki/%D8%A3%D9%85%D9%88%D9%86%D9%8A%D8%A7%D9%83" title="أمونياك - arabo marocchino" lang="ary" hreflang="ary" data-title="أمونياك" data-language-autonym="الدارجة" data-language-local-name="arabo marocchino" class="interlanguage-link-target"><span>الدارجة</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-as mw-list-item"><a href="https://as.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%8F%E0%A6%AE%E2%80%99%E0%A6%A8%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE" title="এম’নিয়া - assamese" lang="as" hreflang="as" data-title="এম’নিয়া" data-language-autonym="অসমীয়া" data-language-local-name="assamese" class="interlanguage-link-target"><span>অসমীয়া</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Amoniacu" title="Amoniacu - asturiano" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Amoniacu" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="asturiano" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Ammonyak" title="Ammonyak - azerbaigiano" lang="az" hreflang="az" data-title="Ammonyak" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="azerbaigiano" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%A2%D9%85%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%A7%DA%A9" title="آمونیاک - South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="آمونیاک" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/Amonya" title="Amonya - Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Amonya" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target"><span>Bikol Central</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BC%D1%96%D1%8F%D0%BA" title="Аміяк - bielorusso" lang="be" hreflang="be" data-title="Аміяк" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="bielorusso" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BC%D1%96%D1%8F%D0%BA" title="Аміяк - Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Аміяк" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BC%D0%BE%D0%BD%D1%8F%D0%BA" title="Амоняк - bulgaro" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Амоняк" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="bulgaro" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%85%E0%A7%8D%E0%A6%AF%E0%A6%BE%E0%A6%AE%E0%A7%8B%E0%A6%A8%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE" title="অ্যামোনিয়া - bengalese" lang="bn" hreflang="bn" data-title="অ্যামোনিয়া" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="bengalese" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Amonijak" title="Amonijak - bosniaco" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Amonijak" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="bosniaco" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Amon%C3%ADac" title="Amoníac - catalano" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Amoníac" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="catalano" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%A6%DB%95%D9%85%DB%86%D9%86%DB%8C%D8%A7" title="ئەمۆنیا - curdo centrale" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="ئەمۆنیا" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="curdo centrale" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-crh mw-list-item"><a href="https://crh.wikipedia.org/wiki/Ammiak" title="Ammiak - turco crimeo" lang="crh" hreflang="crh" data-title="Ammiak" data-language-autonym="Qırımtatarca" data-language-local-name="turco crimeo" class="interlanguage-link-target"><span>Qırımtatarca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Amoniak" title="Amoniak - ceco" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Amoniak" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="ceco" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BC%D0%BC%D0%B8%D0%B0%D0%BA" title="Аммиак - ciuvascio" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Аммиак" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="ciuvascio" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Amonia" title="Amonia - gallese" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Amonia" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="gallese" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Ammoniak" title="Ammoniak - danese" lang="da" hreflang="da" data-title="Ammoniak" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="danese" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="voce in vetrina"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Ammoniak" title="Ammoniak - tedesco" lang="de" hreflang="de" data-title="Ammoniak" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="tedesco" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CE%BC%CE%BC%CF%89%CE%BD%CE%AF%CE%B1" title="Αμμωνία - greco" lang="el" hreflang="el" data-title="Αμμωνία" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="greco" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Ammonia" title="Ammonia - inglese" lang="en" hreflang="en" data-title="Ammonia" data-language-autonym="English" data-language-local-name="inglese" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Amoniako" title="Amoniako - esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Amoniako" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Amon%C3%ADaco" title="Amoníaco - spagnolo" lang="es" hreflang="es" data-title="Amoníaco" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="spagnolo" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Ammoniaak" title="Ammoniaak - estone" lang="et" hreflang="et" data-title="Ammoniaak" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="estone" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Amoniako" title="Amoniako - basco" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Amoniako" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="basco" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ext mw-list-item"><a href="https://ext.wikipedia.org/wiki/Almoniacu" title="Almoniacu - estremegno" lang="ext" hreflang="ext" data-title="Almoniacu" data-language-autonym="Estremeñu" data-language-local-name="estremegno" class="interlanguage-link-target"><span>Estremeñu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A2%D9%85%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%A7%DA%A9" title="آمونیاک - persiano" lang="fa" hreflang="fa" data-title="آمونیاک" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="persiano" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Ammoniakki" title="Ammoniakki - finlandese" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Ammoniakki" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="finlandese" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Ammoniac" title="Ammoniac - francese" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Ammoniac" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="francese" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/Amoniak" title="Amoniak - frisone settentrionale" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Amoniak" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="frisone settentrionale" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Ammoniak" title="Ammoniak - frisone occidentale" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Ammoniak" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="frisone occidentale" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Am%C3%B3inia" title="Amóinia - irlandese" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Amóinia" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="irlandese" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gan mw-list-item"><a href="https://gan.wikipedia.org/wiki/%E6%B0%A8" title="氨 - gan" lang="gan" hreflang="gan" data-title="氨" data-language-autonym="贛語" data-language-local-name="gan" class="interlanguage-link-target"><span>贛語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/Am%C3%B2inia" title="Amòinia - gaelico scozzese" lang="gd" hreflang="gd" data-title="Amòinia" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="gaelico scozzese" class="interlanguage-link-target"><span>Gàidhlig</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Amon%C3%ADaco" title="Amoníaco - galiziano" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Amoníaco" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="galiziano" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gom mw-list-item"><a href="https://gom.wikipedia.org/wiki/Ammonia" title="Ammonia - Goan Konkani" lang="gom" hreflang="gom" data-title="Ammonia" data-language-autonym="गोंयची कोंकणी / Gõychi Konknni" data-language-local-name="Goan Konkani" class="interlanguage-link-target"><span>गोंयची कोंकणी / Gõychi Konknni</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hak mw-list-item"><a href="https://hak.wikipedia.org/wiki/%C3%82-m%C3%B4-n%C3%AC-%C3%A2" title="Â-mô-nì-â - hakka" lang="hak" hreflang="hak" data-title="Â-mô-nì-â" data-language-autonym="客家語 / Hak-kâ-ngî" data-language-local-name="hakka" class="interlanguage-link-target"><span>客家語 / Hak-kâ-ngî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%90%D7%9E%D7%95%D7%A0%D7%99%D7%94" title="אמוניה - ebraico" lang="he" hreflang="he" data-title="אמוניה" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="ebraico" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%85%E0%A4%AE%E0%A5%8B%E0%A4%A8%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE" title="अमोनिया - hindi" lang="hi" hreflang="hi" data-title="अमोनिया" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="hindi" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="voce in vetrina"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Amonijak" title="Amonijak - croato" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Amonijak" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="croato" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Amm%C3%B3nia" title="Ammónia - ungherese" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Ammónia" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="ungherese" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B1%D5%B4%D5%B8%D5%B6%D5%AB%D5%A1%D5%AF" title="Ամոնիակ - armeno" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Ամոնիակ" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="armeno" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Amonia" title="Amonia - indonesiano" lang="id" hreflang="id" data-title="Amonia" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="indonesiano" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Amono" title="Amono - ido" lang="io" hreflang="io" data-title="Amono" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="ido" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Amm%C3%B3n%C3%ADak" title="Ammóníak - islandese" lang="is" hreflang="is" data-title="Ammóníak" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="islandese" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%A2%E3%83%B3%E3%83%A2%E3%83%8B%E3%82%A2" title="アンモニア - giapponese" lang="ja" hreflang="ja" data-title="アンモニア" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="giapponese" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Amonia" title="Amonia - giavanese" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Amonia" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="giavanese" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%99%E1%83%98" title="ამიაკი - georgiano" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ამიაკი" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="georgiano" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BC%D0%BC%D0%B8%D0%B0%D0%BA" title="Аммиак - kazako" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Аммиак" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="kazako" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%85%E0%B2%AE%E0%B3%8A%E0%B2%A8%E0%B2%BF%E0%B2%AF" title="ಅಮೊನಿಯ - kannada" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಅಮೊನಿಯ" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="kannada" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="voce in vetrina"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%95%94%EB%AA%A8%EB%8B%88%EC%95%84" title="암모니아 - coreano" lang="ko" hreflang="ko" data-title="암모니아" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="coreano" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Amonyak" title="Amonyak - curdo" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Amonyak" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="curdo" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BC%D0%BC%D0%B8%D0%B0%D0%BA" title="Аммиак - kirghiso" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Аммиак" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="kirghiso" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Ammonia" title="Ammonia - latino" lang="la" hreflang="la" data-title="Ammonia" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="latino" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Ammoniak" title="Ammoniak - limburghese" lang="li" hreflang="li" data-title="Ammoniak" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="limburghese" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Amoniakas" title="Amoniakas - lituano" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Amoniakas" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="lituano" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Amonjaks" title="Amonjaks - lettone" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Amonjaks" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="lettone" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Am%C3%B4niaka" title="Amôniaka - malgascio" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Amôniaka" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="malgascio" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BC%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BA" title="Амонијак - macedone" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Амонијак" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="macedone" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%85%E0%B4%AE%E0%B5%8B%E0%B4%A3%E0%B4%BF%E0%B4%AF" title="അമോണിയ - malayalam" lang="ml" hreflang="ml" data-title="അമോണിയ" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="malayalam" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BC%D0%BC%D0%B8%D0%B0%D0%BA" title="Аммиак - mongolo" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Аммиак" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="mongolo" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%85%E0%A4%AE%E0%A5%8B%E0%A4%A8%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE" title="अमोनिया - marathi" lang="mr" hreflang="mr" data-title="अमोनिया" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="marathi" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Ammonia" title="Ammonia - malese" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Ammonia" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="malese" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%A1%E1%80%99%E1%80%BA%E1%80%99%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%B8%E1%80%94%E1%80%AE%E1%80%B8%E1%80%9A%E1%80%AC%E1%80%B8" title="အမ်မိုးနီးယား - birmano" lang="my" hreflang="my" data-title="အမ်မိုးနီးယား" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="birmano" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Ammoniak" title="Ammoniak - basso tedesco" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Ammoniak" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="basso tedesco" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%85%E0%A4%AE%E0%A5%8B%E0%A4%A8%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE" title="अमोनिया - nepalese" lang="ne" hreflang="ne" data-title="अमोनिया" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="nepalese" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Ammoniak" title="Ammoniak - olandese" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Ammoniak" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="olandese" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Ammoniakk" title="Ammoniakk - norvegese nynorsk" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Ammoniakk" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="norvegese nynorsk" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Ammoniakk" title="Ammoniakk - norvegese bokmål" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Ammoniakk" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="norvegese bokmål" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Amoniac" title="Amoniac - occitano" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Amoniac" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="occitano" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%85%E0%A8%AE%E0%A9%8B%E0%A8%A8%E0%A9%80%E0%A8%86" title="ਅਮੋਨੀਆ - punjabi" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਅਮੋਨੀਆ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Amoniak" title="Amoniak - polacco" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Amoniak" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="polacco" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pms mw-list-item"><a href="https://pms.wikipedia.org/wiki/Amon%C3%ACa" title="Amonìa - piemontese" lang="pms" hreflang="pms" data-title="Amonìa" data-language-autonym="Piemontèis" data-language-local-name="piemontese" class="interlanguage-link-target"><span>Piemontèis</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%85%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%A7" title="امونیا - Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="امونیا" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%85%D9%88%D9%86%D9%8A%D8%A7" title="امونيا - pashto" lang="ps" hreflang="ps" data-title="امونيا" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="pashto" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Amon%C3%ADaco" title="Amoníaco - portoghese" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Amoníaco" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="portoghese" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Amoniac" title="Amoniac - rumeno" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Amoniac" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="rumeno" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BC%D0%BC%D0%B8%D0%B0%D0%BA" title="Аммиак - russo" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Аммиак" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="russo" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BC%D0%BC%D0%B8%D0%B0%D0%BA" title="Аммиак - sacha" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Аммиак" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="sacha" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Ammun%C3%ACaca" title="Ammunìaca - siciliano" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Ammunìaca" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="siciliano" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Ammonia" title="Ammonia - scozzese" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Ammonia" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="scozzese" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%85%D9%88%D9%86%D9%8A%D8%A7" title="امونيا - sindhi" lang="sd" hreflang="sd" data-title="امونيا" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="sindhi" class="interlanguage-link-target"><span>سنڌي</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Amonijak" title="Amonijak - serbo-croato" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Amonijak" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="serbo-croato" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Ammonia" title="Ammonia - Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Ammonia" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Amoniak" title="Amoniak - slovacco" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Amoniak" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="slovacco" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Amonijak" title="Amonijak - sloveno" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Amonijak" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="sloveno" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sn mw-list-item"><a href="https://sn.wikipedia.org/wiki/Ammonia" title="Ammonia - shona" lang="sn" hreflang="sn" data-title="Ammonia" data-language-autonym="ChiShona" data-language-local-name="shona" class="interlanguage-link-target"><span>ChiShona</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Amoniaku" title="Amoniaku - albanese" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Amoniaku" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="albanese" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BC%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BA" title="Амонијак - serbo" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Амонијак" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="serbo" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/Amonia" title="Amonia - sundanese" lang="su" hreflang="su" data-title="Amonia" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="sundanese" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Ammoniak" title="Ammoniak - svedese" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Ammoniak" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="svedese" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Amonia" title="Amonia - swahili" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Amonia" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="swahili" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%85%E0%AE%AE%E0%AF%8B%E0%AE%A9%E0%AE%BF%E0%AE%AF%E0%AE%BE" title="அமோனியா - tamil" lang="ta" hreflang="ta" data-title="அமோனியா" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="tamil" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%85%E0%B0%AE%E0%B1%8D%E0%B0%AE%E0%B1%8B%E0%B0%A8%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE" title="అమ్మోనియా - telugu" lang="te" hreflang="te" data-title="అమ్మోనియా" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="telugu" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BC%D0%BC%D0%B8%D0%B0%D0%BA" title="Аммиак - tagico" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Аммиак" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="tagico" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%81%E0%B8%AD%E0%B8%A1%E0%B9%82%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%99%E0%B8%B5%E0%B8%A2" title="แอมโมเนีย - thailandese" lang="th" hreflang="th" data-title="แอมโมเนีย" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="thailandese" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Amonya" title="Amonya - tagalog" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Amonya" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="tagalog" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Amonyak" title="Amonyak - turco" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Amonyak" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="turco" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BC%D1%96%D0%B0%D0%BA" title="Аміак - ucraino" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Аміак" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ucraino" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%85%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%A7" title="امونیا - urdu" lang="ur" hreflang="ur" data-title="امونیا" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="urdu" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Ammiak" title="Ammiak - uzbeco" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Ammiak" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="uzbeco" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Amonia" title="Amonia - vietnamita" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Amonia" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="vietnamita" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Amonya" title="Amonya - waray" lang="war" hreflang="war" data-title="Amonya" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="waray" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E6%B0%A8" title="氨 - wu" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="氨" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="wu" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%90%D7%9E%D7%90%D7%A0%D7%99%D7%90%D7%A7" title="אמאניאק - yiddish" lang="yi" hreflang="yi" data-title="אמאניאק" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="yiddish" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yo mw-list-item"><a href="https://yo.wikipedia.org/wiki/Ammonia" title="Ammonia - yoruba" lang="yo" hreflang="yo" data-title="Ammonia" data-language-autonym="Yorùbá" data-language-local-name="yoruba" class="interlanguage-link-target"><span>Yorùbá</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%B0%A8" title="氨 - cinese" lang="zh" hreflang="zh" data-title="氨" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="cinese" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-classical mw-list-item"><a href="https://zh-classical.wikipedia.org/wiki/%E6%B0%A8" title="氨 - cinese classico" lang="lzh" hreflang="lzh" data-title="氨" data-language-autonym="文言" data-language-local-name="cinese classico" class="interlanguage-link-target"><span>文言</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/A-m%C3%B3%CD%98-n%C3%AD-%C3%A1" title="A-mó͘-ní-á - min nan" lang="nan" hreflang="nan" data-title="A-mó͘-ní-á" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="min nan" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E4%BA%9E%E6%91%A9%E5%B0%BC%E4%BA%9E" title="亞摩尼亞 - cantonese" lang="yue" hreflang="yue" data-title="亞摩尼亞" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="cantonese" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zu mw-list-item"><a href="https://zu.wikipedia.org/wiki/Umthundohwe" title="Umthundohwe - zulu" lang="zu" hreflang="zu" data-title="Umthundohwe" data-language-autonym="IsiZulu" data-language-local-name="zulu" class="interlanguage-link-target"><span>IsiZulu</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q4087#sitelinks-wikipedia" title="Modifica collegamenti interlinguistici" class="wbc-editpage">Modifica collegamenti</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Namespace"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Ammoniaca" title="Vedi la voce [c]" accesskey="c"><span>Voce</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Discussione:Ammoniaca" rel="discussion" title="Vedi le discussioni relative a questa pagina [t]" accesskey="t"><span>Discussione</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Cambia versione linguistica" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">italiano</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Visite"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Ammoniaca"><span>Leggi</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Ammoniaca&amp;veaction=edit" title="Modifica questa pagina [v]" accesskey="v"><span>Modifica</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Ammoniaca&amp;action=edit" title="Modifica il wikitesto di questa pagina [e]" accesskey="e"><span>Modifica wikitesto</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Ammoniaca&amp;action=history" title="Versioni precedenti di questa pagina [h]" accesskey="h"><span>Cronologia</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Strumenti pagine"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Strumenti" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Strumenti</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Strumenti</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">sposta nella barra laterale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">nascondi</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Altre opzioni" > <div class="vector-menu-heading"> Azioni </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Ammoniaca"><span>Leggi</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Ammoniaca&amp;veaction=edit" title="Modifica questa pagina [v]" accesskey="v"><span>Modifica</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Ammoniaca&amp;action=edit" title="Modifica il wikitesto di questa pagina [e]" accesskey="e"><span>Modifica wikitesto</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Ammoniaca&amp;action=history"><span>Cronologia</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Generale </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciale:PuntanoQui/Ammoniaca" title="Elenco di tutte le pagine che sono collegate a questa [j]" accesskey="j"><span>Puntano qui</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciale:ModificheCorrelate/Ammoniaca" rel="nofollow" title="Elenco delle ultime modifiche alle pagine collegate a questa [k]" accesskey="k"><span>Modifiche correlate</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Ammoniaca&amp;oldid=143615049" title="Collegamento permanente a questa versione di questa pagina"><span>Link permanente</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Ammoniaca&amp;action=info" title="Ulteriori informazioni su questa pagina"><span>Informazioni pagina</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciale:Cita&amp;page=Ammoniaca&amp;id=143615049&amp;wpFormIdentifier=titleform" title="Informazioni su come citare questa pagina"><span>Cita questa voce</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciale:UrlShortener&amp;url=https%3A%2F%2Fit.wikipedia.org%2Fwiki%2FAmmoniaca"><span>Ottieni URL breve</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciale:QrCode&amp;url=https%3A%2F%2Fit.wikipedia.org%2Fwiki%2FAmmoniaca"><span>Scarica codice QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Stampa/esporta </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciale:Libro&amp;bookcmd=book_creator&amp;referer=Ammoniaca"><span>Crea un libro</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciale:DownloadAsPdf&amp;page=Ammoniaca&amp;action=show-download-screen"><span>Scarica come PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Ammoniaca&amp;printable=yes" title="Versione stampabile di questa pagina [p]" accesskey="p"><span>Versione stampabile</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> In altri progetti </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Ammonia" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q4087" title="Collegamento all&#039;elemento connesso dell&#039;archivio dati [g]" accesskey="g"><span>Elemento Wikidata</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Strumenti pagine"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Aspetto"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Aspetto</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">sposta nella barra laterale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">nascondi</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Da Wikipedia, l&#039;enciclopedia libera.</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="it" dir="ltr"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r143074810">.mw-parser-output .sinottico{background-color:#f8f9fa;border:1px solid #c8ccd1;border-spacing:0;clear:right;float:right;font-size:95%;line-height:1.4em;margin:0 0 1em 1.5em;width:280px}.mw-parser-output .sinottico caption{font-weight:bold}.mw-parser-output .sinottico>tbody>tr>th:not(:only-child),.mw-parser-output .sinottico_annidata>tbody>tr>th:not(:only-child){background-color:#f3f3f3;border-right:1px solid #e5e5e8;text-align:left;vertical-align:top}.mw-parser-output .sinottico>tbody>tr:not(:last-child)>td,.mw-parser-output .sinottico>tbody>tr:not(:last-child)>th,.mw-parser-output .sinottico_annidata>tbody>tr>td,.mw-parser-output .sinottico_annidata>tbody>tr>th{border-bottom:1px solid #e0e0e0}.mw-parser-output .sinottico>tbody>tr>td,.mw-parser-output .sinottico>tbody>tr>th:not(:only-child),.mw-parser-output .sinottico_annidata>tbody>tr>td,.mw-parser-output .sinottico_annidata>tbody>tr>th:not(:only-child){padding:.25em .4em}.mw-parser-output .sinottico>tbody>tr>td,.mw-parser-output .sinottico_annidata>tbody>tr>td{vertical-align:middle}.mw-parser-output .sinottico>tbody>tr>td>hr:only-child{margin:0.4em 0.2em}.mw-parser-output .sinottico ul{margin:0 0 0 1em;padding:0}.mw-parser-output .sinottico_annidata{border-spacing:0;margin:0 -.4em;width:calc(100% + calc(.4em*2))}.mw-parser-output .sinottico_annidata:last-child{margin-bottom:-.2em}.mw-parser-output .sinottico_annidata:last-child>tbody>tr:last-child>td,.mw-parser-output .sinottico_annidata:last-child>tbody>tr:last-child>th{border-bottom:none}.mw-parser-output .sinottico_divisione+.sinottico_divisione>th,.mw-parser-output .sinottico_testata+.sinottico_divisione>th{border-top:2px solid #f8f9fa}.mw-parser-output .sinottico_divisione th{background-color:#eeeeee;padding:.15em .4em;text-align:center}.mw-parser-output .sinottico_piede{text-align:center;font-size:90%;background:#EFEFEF}.mw-parser-output .sinottico_piede2{background-color:white;font-size:xx-small;padding-bottom:0;text-align:right}.mw-parser-output .sinottico_sottotitolo{font-size:80%}.mw-parser-output .sinottico_testata th{background-color:#dedede;font-size:116%;padding:.2em .4em;text-align:center}.mw-parser-output .sinottico_testo_centrale{text-align:center}</style><table class="infobox sinottico" summary="Tabella sinottica che riassume i principali dati del soggetto" style="width:300px;"><tbody><tr class="sinottico_testata"><th colspan="2" style="background-color:#AADDFF;">Ammoniaca</th></tr><tr><td class="sinottico_testo_centrale" colspan="2"><figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/File:Ammonia-2D.svg" class="mw-file-description" title="formula di scrittura"><img alt="formula di scrittura" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/75/Ammonia-2D.svg/260px-Ammonia-2D.svg.png" decoding="async" width="260" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/75/Ammonia-2D.svg/390px-Ammonia-2D.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/75/Ammonia-2D.svg/520px-Ammonia-2D.svg.png 2x" data-file-width="800" data-file-height="509" /></a><figcaption>formula di scrittura</figcaption></figure> </td></tr><tr><td class="sinottico_testo_centrale" colspan="2"><figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/File:Ammonia-3D-balls-A.png" class="mw-file-description" title="modello molecolare"><img alt="modello molecolare" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Ammonia-3D-balls-A.png/260px-Ammonia-3D-balls-A.png" decoding="async" width="260" height="201" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Ammonia-3D-balls-A.png/390px-Ammonia-3D-balls-A.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Ammonia-3D-balls-A.png/520px-Ammonia-3D-balls-A.png 2x" data-file-width="1100" data-file-height="849" /></a><figcaption>modello molecolare</figcaption></figure> </td></tr><tr class="sinottico_divisione"><th colspan="2" style="background-color:#DDEEFF;">Nome <a href="/wiki/Unione_internazionale_di_chimica_pura_e_applicata" title="Unione internazionale di chimica pura e applicata">IUPAC</a></th></tr><tr><td class="sinottico_testo_centrale" colspan="2">Triidruro di azoto </td></tr><tr class="sinottico_divisione"><th colspan="2" style="background-color:#DDEEFF;">Nomi alternativi</th></tr><tr><td class="sinottico_testo_centrale" colspan="2">Ammoniaca, azano </td></tr><tr class="sinottico_divisione"><th colspan="2" style="background-color:#AAEEFF;">Caratteristiche generali</th></tr><tr><th><a href="/wiki/Formula_bruta" title="Formula bruta">Formula bruta</a> o <a href="/wiki/Formula_molecolare" title="Formula molecolare">molecolare</a></th><td>NH<sub>3</sub> </td></tr><tr><th><a href="/wiki/Massa_molecolare" title="Massa molecolare">Massa molecolare</a> (<a href="/wiki/Unit%C3%A0_di_massa_atomica" title="Unità di massa atomica">u</a>)</th><td>17,03052 </td></tr><tr><th><a href="/wiki/Colore" title="Colore">Aspetto</a></th><td>gas incolore </td></tr><tr><th><a href="/wiki/Numero_CAS" title="Numero CAS">Numero CAS</a></th><td><span class="reflink plainlinksneverexpand"><span class="noarchive"><a class="external text" href="https://iw.toolforge.org/magnustools/cas.php?language=it&amp;cas=7664-41-7">7664-41-7</a></span></span> </td></tr><tr><th><a href="/wiki/Numero_EINECS" title="Numero EINECS">Numero EINECS</a></th><td>231-635-3 </td></tr><tr><th><a href="/wiki/PubChem" title="PubChem">PubChem</a></th><td><a rel="nofollow" class="external text" href="http://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/summary/summary.cgi?cid=222">222</a> </td></tr><tr><th><a href="/wiki/DrugBank" title="DrugBank">DrugBank</a></th><td><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.drugbank.ca/drugs/DBDB11118">DBDB11118</a> </td></tr><tr><th><a href="/wiki/SMILES" title="SMILES">SMILES</a></th><td><div style="word-break: break-all;"><code style="background-color:transparent; border:none">N</code></div> </td></tr><tr class="sinottico_divisione"><th colspan="2" style="background-color:#AAEEFF;">Proprietà chimico-fisiche</th></tr><tr><th><a href="/wiki/Densit%C3%A0" title="Densità">Densità</a> (kg&#183;m<sup>&#8722;3</sup>, in <a href="/wiki/Condizioni_standard" title="Condizioni standard">c.s.</a>)</th><td>0,66 </td></tr><tr><th><a href="/wiki/Costante_di_dissociazione_basica" title="Costante di dissociazione basica">Costante di dissociazione basica</a> (pKb) a 298 K</th><td>4,74<br />come&#160;NH<sub>4</sub>OH </td></tr><tr><th><a href="/wiki/Costante_di_dissociazione_basica" title="Costante di dissociazione basica">Costante di dissociazione basica</a> a 298 K</th><td><span class="nowrap"><span data-sort-value="6995185000000000000♠"></span>1,85<span style="margin-left:0.25em;margin-right:0.15em;">×</span>10<sup>−5</sup></span><br />come&#160;NH<sub>4</sub>OH </td></tr><tr><th><a href="/wiki/Solubilit%C3%A0" title="Solubilità">Solubilità</a> in <a href="/wiki/Acqua" title="Acqua">acqua</a></th><td>517 g/L a 293 K </td></tr><tr><th><a href="/wiki/Temperatura_di_fusione" class="mw-redirect" title="Temperatura di fusione">Temperatura di fusione</a></th><td>−78&#160;°C (195 K) </td></tr><tr><th><a href="/wiki/Entalpia_di_fusione" title="Entalpia di fusione">&#916;<sub>fus</sub>H<sup>0</sup></a> (kJ&#183;mol<sup>&#8722;1</sup>)</th><td>5,655 </td></tr><tr><th><a href="/wiki/Temperatura_di_ebollizione" class="mw-redirect" title="Temperatura di ebollizione">Temperatura di ebollizione</a></th><td>−33&#160;°C (240 K) </td></tr><tr><th><a href="/wiki/Entalpia_di_ebollizione" class="mw-redirect" title="Entalpia di ebollizione">&#916;<sub>eb</sub>H<sup>0</sup></a> (kJ&#183;mol<sup>&#8722;1</sup>)</th><td>23,35 </td></tr><tr><th><a href="/wiki/Punto_critico_(termodinamica)" title="Punto critico (termodinamica)">Punto critico</a></th><td>406 K (133&#160;°C)<br /><span class="nowrap"><span data-sort-value="7007118000000000000♠"></span>1,18<span style="margin-left:0.25em;margin-right:0.15em;">×</span>10<sup>7</sup></span> Pa </td></tr><tr><th><a href="/wiki/Tensione_di_vapore" class="mw-redirect" title="Tensione di vapore">Tensione di vapore</a> (<a href="/wiki/Pascal_(unit%C3%A0_di_misura)" title="Pascal (unità di misura)">Pa</a>) a 288 <a href="/wiki/Kelvin" title="Kelvin">K</a></th><td><span class="nowrap"><span data-sort-value="7005730000000000000♠"></span>7,30<span style="margin-left:0.25em;margin-right:0.15em;">×</span>10<sup>5</sup></span> </td></tr><tr class="sinottico_divisione"><th colspan="2" style="background-color:#AAEEFF;">Proprietà termochimiche</th></tr><tr><th><a href="/wiki/Entalpia_standard_di_formazione" title="Entalpia standard di formazione">&#916;<sub>f</sub>H<sup>0</sup></a> (kJ&#183;mol<sup>&#8722;1</sup>)</th><td>−45,9 </td></tr><tr><th><a href="/wiki/Energia_libera_di_Gibbs_standard_di_formazione" title="Energia libera di Gibbs standard di formazione">&#916;<sub>f</sub>G<sup>0</sup></a> (kJ&#183;mol<sup>&#8722;1</sup>)</th><td>−16,4 </td></tr><tr><th><a href="/wiki/Entropia_molare_standard" title="Entropia molare standard">S<sup>0</sup><sub>m</sub></a>(J&#183;K<sup>&#8722;1</sup>mol<sup>&#8722;1</sup>)</th><td>192,8 </td></tr><tr><th><a href="/wiki/Capacit%C3%A0_termica" title="Capacità termica">C<sup>0</sup><sub>p,m</sub></a>(J&#183;K<sup>&#8722;1</sup>mol<sup>&#8722;1</sup>)</th><td>35,1 </td></tr><tr class="sinottico_divisione"><th colspan="2" style="background-color:#AAEEFF;">Indicazioni di sicurezza</th></tr><tr><th><a href="/wiki/Punto_di_infiammabilit%C3%A0" title="Punto di infiammabilità">Punto di fiamma</a></th><td>11&#160;°C (284 K) </td></tr><tr><th><a href="/wiki/Limiti_di_esplosione" title="Limiti di esplosione">Limiti di esplosione</a></th><td>15 - 28% vol. </td></tr><tr><th><a href="/wiki/Temperatura_di_autoignizione" title="Temperatura di autoignizione">Temperatura di autoignizione</a></th><td>651&#160;°C (924 K) </td></tr><tr class="sinottico_divisione"><th colspan="2" style="background-color:#DDEEFF; font-weight:normal;"><a href="/wiki/Simboli_di_rischio_chimico" title="Simboli di rischio chimico">Simboli di rischio chimico</a></th></tr><tr><td class="sinottico_testo_centrale" colspan="2"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/File:GHS-pictogram-pollu.svg" class="mw-file-description" title="pericoloso per l&#39;ambiente"><img alt="pericoloso per l&#39;ambiente" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b9/GHS-pictogram-pollu.svg/50px-GHS-pictogram-pollu.svg.png" decoding="async" width="50" height="50" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b9/GHS-pictogram-pollu.svg/75px-GHS-pictogram-pollu.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b9/GHS-pictogram-pollu.svg/100px-GHS-pictogram-pollu.svg.png 2x" data-file-width="724" data-file-height="724" /></a></span>&#32;<span typeof="mw:File"><a href="/wiki/File:GHS-pictogram-flamme.svg" class="mw-file-description" title="infiammabile"><img alt="infiammabile" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/GHS-pictogram-flamme.svg/50px-GHS-pictogram-flamme.svg.png" decoding="async" width="50" height="50" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/GHS-pictogram-flamme.svg/75px-GHS-pictogram-flamme.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/GHS-pictogram-flamme.svg/100px-GHS-pictogram-flamme.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a></span>&#32;<span typeof="mw:File"><a href="/wiki/File:GHS-pictogram-acid.svg" class="mw-file-description" title="corrosivo"><img alt="corrosivo" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/GHS-pictogram-acid.svg/50px-GHS-pictogram-acid.svg.png" decoding="async" width="50" height="50" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/GHS-pictogram-acid.svg/75px-GHS-pictogram-acid.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/GHS-pictogram-acid.svg/100px-GHS-pictogram-acid.svg.png 2x" data-file-width="724" data-file-height="724" /></a></span>&#32;<span typeof="mw:File"><a href="/wiki/File:GHS-pictogram-bottle.svg" class="mw-file-description" title="gas compresso"><img alt="gas compresso" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6a/GHS-pictogram-bottle.svg/50px-GHS-pictogram-bottle.svg.png" decoding="async" width="50" height="50" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6a/GHS-pictogram-bottle.svg/75px-GHS-pictogram-bottle.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6a/GHS-pictogram-bottle.svg/100px-GHS-pictogram-bottle.svg.png 2x" data-file-width="724" data-file-height="724" /></a></span>&#32;<span typeof="mw:File"><a href="/wiki/File:GHS-pictogram-skull.svg" class="mw-file-description" title="tossicità acuta"><img alt="tossicità acuta" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/58/GHS-pictogram-skull.svg/50px-GHS-pictogram-skull.svg.png" decoding="async" width="50" height="50" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/58/GHS-pictogram-skull.svg/75px-GHS-pictogram-skull.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/58/GHS-pictogram-skull.svg/100px-GHS-pictogram-skull.svg.png 2x" data-file-width="724" data-file-height="724" /></a></span>&#32; </td></tr><tr><td class="sinottico_testo_centrale" colspan="2">pericolo </td></tr><tr><th><a href="/wiki/Frasi_H" class="mw-redirect" title="Frasi H">Frasi&#160;H</a></th><td><abbr title="Gas infiammabile.">221 </abbr>- <abbr title="Contiene gas sotto pressione; può esplodere se riscaldato.">280 </abbr>- <abbr title="Tossico se inalato.">331 </abbr>- <abbr title="Provoca gravi ustioni cutanee e gravi lesioni oculari.">314 </abbr>- <abbr title="Molto tossico per gli organismi acquatici.">400 </abbr>- <abbr title="Corrosivo per le vie respiratorie.">EUH071 </abbr> </td></tr><tr><th><a href="/wiki/Consigli_P" title="Consigli P">Consigli&#160;P</a></th><td><abbr title="Tenere lontano da fonti di calore, superfici riscaldate, scintille, fiamme e altre fonti di innesco. Vietato fumare.">210 </abbr>- <abbr title="Non respirare la polvere / i fumi / i gas / la nebbia / i vapori / gli aerosol.">260 </abbr>- <abbr title="Indossare guanti / indumenti protettivi / Proteggere gli occhi / il viso.">280 </abbr>- <abbr title="Non disperdere nell&#39;ambiente.">273 </abbr>- <abbr title="In caso di inalazione: trasportare l&#39;infortunato all&#39;aria aperta e mantenerlo a riposo in posizione che favorisca la respirazione.">304+340 </abbr>- <abbr title="In caso di contatto con la pelle (o con i capelli): togliersi di dosso immediatamente tutti gli indumenti contaminati. Sciacquare la pelle / fare una doccia.">303+361+353 </abbr>- <abbr title="In caso di contatto con gli occhi: sciacquare accuratamente per parecchi minuti. Togliere le eventuali lenti a contatto se è agevole farlo. Continuare a sciacquare.">305+351+338 </abbr>- <abbr title="Consultare immediatamente un medico.">315 </abbr>- <abbr title="In caso d&#39;incendio dovuto a perdita di gas, non estinguere a meno che non sia possibile bloccare la perdita senza pericolo.">377 </abbr>- <abbr title="Eliminare ogni fonte di accensione se non c&#39;è pericolo.">381 </abbr>- <abbr title="Conservare sotto chiave.">405 </abbr>- <abbr title="Conservare in luogo ben ventilato.">403 </abbr><sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">&#91;</span>1<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </td></tr><tr><td class="sinottico_piede2 noprint nomobile metadata" colspan="2"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q4087" class="extiw" title="d:Q4087"><span title="Modifica i dati della voce Ammoniaca su Wikidata">Modifica dati su Wikidata</span></a><b>&#160;·</b> <a href="/wiki/Template:Composto_chimico/man" title="Template:Composto chimico/man"><span title="Manuale del template Composto chimico">Manuale</span></a></td></tr></tbody></table> <p>L'<b>ammoniaca</b>, chiamata <b>triidruro di azoto</b> in nomenclatura sistematica <a href="/wiki/IUPAC" class="mw-redirect" title="IUPAC">IUPAC</a> o <b>azano</b> in nomenclatura alternativa,<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">&#91;</span>2<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> è un <a href="/wiki/Composto_chimico" title="Composto chimico">composto</a> dell'<a href="/wiki/Azoto" title="Azoto">azoto</a> di <a href="/wiki/Formula_chimica" title="Formula chimica">formula chimica</a> NH<sub>3</sub> (o H<sub>3</sub>N secondo la convenzione sull'<a href="/wiki/Elettronegativit%C3%A0" title="Elettronegatività">elettronegatività</a>). Si presenta come un <a href="/wiki/Gas" title="Gas">gas</a> incolore, <a href="/wiki/Tossicit%C3%A0" class="mw-redirect" title="Tossicità">tossico</a>, dall'odore pungente caratteristico. È molto <a href="/wiki/Solubilit%C3%A0" title="Solubilità">solubile</a> in <a href="/wiki/Acqua" title="Acqua">acqua</a> a cui conferisce una netta <a href="/wiki/Base_(chimica)" title="Base (chimica)">basicità</a>. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Storia">Storia</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Ammoniaca&amp;veaction=edit&amp;section=1" title="Modifica la sezione Storia" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifica</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Ammoniaca&amp;action=edit&amp;section=1" title="Edit section&#039;s source code: Storia"><span>modifica wikitesto</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>L'ammoniaca, sotto forma di sale d'ammonio, potrebbe essere stata scoperta in età classica: nell'opera di <a href="/wiki/Gaio_Plinio_Secondo" class="mw-redirect" title="Gaio Plinio Secondo">Plinio</a> si trovano riferimenti a una sostanza indicata come <i>Hammoniacus sal</i>, sebbene non sia chiaro se si riferisse alla sostanza che noi oggi chiamiamo sale d'ammonio. Quest'ultimo deve il suo nome al tempio di Giove Ammone nell'<a href="/wiki/Siwa_(oasi)" title="Siwa (oasi)">oasi di Siwa</a> in <a href="/wiki/Egitto" title="Egitto">Egitto</a>, luogo dove fu identificato per la prima volta come sostanza a sé quando venne osservata casualmente nelle ceneri dello sterco di <a href="/wiki/Dromedario" class="mw-redirect" title="Dromedario">dromedario</a> bruciato dai cammellieri locali per scaldarsi. </p><p>Il sale d'ammonio era noto agli alchimisti almeno fin dal <a href="/wiki/XIII_secolo" title="XIII secolo">tredicesimo secolo</a>, quando compare negli scritti di <a href="/wiki/Alberto_Magno" title="Alberto Magno">Alberto Magno</a>: nel <a href="/wiki/XV_secolo" title="XV secolo">XV secolo</a> l'ermetista Basilio Valentino (<a href="/wiki/Basilius_Valentinus" title="Basilius Valentinus">Basilius Valentinus</a>) scoprì che si poteva ottenere ammoniaca dal sale d'ammonio facendolo reagire con <a href="/wiki/Base_(chimica)" title="Base (chimica)">alcali</a>. Poco tempo dopo si scoprì che si poteva ottenere il sale d'ammonio anche distillando le corna e gli zoccoli dei buoi e neutralizzando i vapori risultanti con <a href="/wiki/Acido_cloridrico" title="Acido cloridrico">acido cloridrico</a>: da qui l'antico nome anglosassone dell'ammoniaca, <i>spirit of hartshorn</i>. </p><p>L'ammoniaca gassosa pura fu finalmente isolata nel <a href="/wiki/1774" title="1774">1774</a> da <a href="/wiki/Joseph_Priestley" title="Joseph Priestley">Joseph Priestley</a> che la chiamò "aria alcalina" e tre anni dopo (1777) <a href="/wiki/Carl_Scheele" title="Carl Scheele">Carl Scheele</a> dimostrò che conteneva azoto: la composizione con formula stechiometrica dell'ammoniaca venne scoperta da <a href="/wiki/Claude_Louis_Berthollet" title="Claude Louis Berthollet">Claude Berthollet</a> nel 1785. Nei laboratori dell'industria chimica tedesca <a href="/wiki/BASF" title="BASF">BASF</a>, ebbe inizio la produzione industriale dell'ammoniaca da parte di <a href="/wiki/Fritz_Haber" title="Fritz Haber">Fritz Haber</a> e <a href="/wiki/Carl_Bosch" title="Carl Bosch">Carl Bosch</a> nel 1913. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Caratteristiche">Caratteristiche</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Ammoniaca&amp;veaction=edit&amp;section=2" title="Modifica la sezione Caratteristiche" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifica</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Ammoniaca&amp;action=edit&amp;section=2" title="Edit section&#039;s source code: Caratteristiche"><span>modifica wikitesto</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>La forma della <a href="/wiki/Molecola" title="Molecola">molecola</a> dell'ammoniaca è <a href="/wiki/Piramide" title="Piramide">piramidale</a><sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">&#91;</span>3<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> (<i>ψ</i>-<a href="/wiki/Tetraedro" title="Tetraedro">tetraedrica</a>); l'<a href="/wiki/Atomo" title="Atomo">atomo</a> di <a href="/wiki/Azoto" title="Azoto">azoto</a> vi compare con <a href="/wiki/Ibridizzazione" title="Ibridizzazione">ibridazione</a> <i>sp</i><sup>3</sup>, occupa la posizione apicale e lega i tre atomi di <a href="/wiki/Idrogeno" title="Idrogeno">idrogeno</a>. La base è un triangolo equilatero occupato dai tre atomi di idrogeno mentre il quarto vertice del tetraedro virtuale è occupato da una coppia elettronica di non legame (<a href="/wiki/Coppia_solitaria" title="Coppia solitaria">coppia solitaria</a>) che è la principale responsabile di tutte le proprietà della molecola: formazione di legami a idrogeno, basicità secondo <a href="/wiki/Teoria_acido-base_di_Lewis" title="Teoria acido-base di Lewis">Lewis</a> e secondo <a href="/wiki/Teoria_acido-base_di_Br%C3%B8nsted-Lowry" title="Teoria acido-base di Brønsted-Lowry">Brønsted-Lowry</a>, elevata <a href="/wiki/Permittivit%C3%A0_elettrica" title="Permittività elettrica">permittività elettrica</a> e <a href="/wiki/Dipolo_elettrico" title="Dipolo elettrico">momento dipolare</a>, elevata <a href="/wiki/Solubilit%C3%A0" title="Solubilità">solubilità</a> in acqua. </p><p>L'angolo H-N-H è di 107,5° e gli elementi di simmetria sono 1 asse di rotazione <b>C<sub>3</sub></b> e 3 piani di riflessione <b>σ<sub>v</sub></b>, mentre non è presente un centro di inversione <b>i</b>, e quindi la <a href="/wiki/Simmetria_molecolare" title="Simmetria molecolare">simmetria</a> della molecola appartiene al <a href="/wiki/Classe_di_simmetria" title="Classe di simmetria">gruppo puntuale</a> <i>C</i><sub>3v</sub>.<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">&#91;</span>4<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> Secondo la terminologia <a href="/wiki/VSEPR" class="mw-redirect" title="VSEPR">VSEPR</a> la sua rappresentazione è AX<sub>3</sub>E (piramide trigonale). Se opportunamente eccitata, la <a href="/wiki/Molecola" title="Molecola">molecola</a> dell'ammoniaca può subire <i>inversione</i> di Walden, ovvero il doppietto di non legame può oscillare sopra e sotto il piano dei tre atomi di <a href="/wiki/Idrogeno" title="Idrogeno">idrogeno</a>; questa inversione si estende anche alle <a href="/wiki/Ammine" title="Ammine">ammine</a>. l'inversione di configurazione dell'ammoniaca in fase gassosa a bassa pressione è stata sfruttata per produrre il primo <a href="/wiki/Maser" title="Maser">maser</a> a <a href="/wiki/Emissione_stimolata" title="Emissione stimolata">emissione stimolata</a> nel <a href="/wiki/1953" title="1953">1953</a>. </p><p>A <a href="/wiki/Temperatura_ambiente" title="Temperatura ambiente">temperatura ambiente</a> l'ammoniaca è un gas incolore dall'odore pungente molto forte e soffocante, è irritante e tossica. In presenza di O<sub>2</sub>, quindi all'aria, può intaccare l'<a href="/wiki/Alluminio" title="Alluminio">alluminio</a>, il <a href="/wiki/Rame" title="Rame">rame</a>, il <a href="/wiki/Nichel" title="Nichel">nichel</a> e le loro leghe. È un composto debolmente basico e reagisce con gli acidi formando i rispettivi sali d'<a href="/wiki/Ione_ammonio" class="mw-redirect" title="Ione ammonio">ammonio</a>. È dotata di comportamento <a href="/wiki/Riduzione_(chimica)" title="Riduzione (chimica)">riducente</a>, può reagire anche in maniera esplosiva con l'<a href="/wiki/Ossigeno" title="Ossigeno">ossigeno</a>, e si combina con gli alogeni per dare le <a href="/w/index.php?title=Alogenoammine&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Alogenoammine (la pagina non esiste)">alogenoammine</a>. </p><p>È tra i solventi polari non acquosi più conosciuti e studiati; la sua proprietà più caratteristica è di sciogliere i metalli alcalini formando soluzioni intensamente colorate in blu e di elevata <a href="/wiki/Conducibilit%C3%A0_elettrica" class="mw-redirect" title="Conducibilità elettrica">conducibilità elettrica</a>. Confrontata con l'acqua, l'ammoniaca ha minor conduttività, minor <a href="/wiki/Costante_dielettrica" class="mw-redirect" title="Costante dielettrica">permittività elettrica</a>, minore <a href="/wiki/Densit%C3%A0" title="Densità">densità</a> e <a href="/wiki/Viscosit%C3%A0" title="Viscosità">viscosità</a>, <a href="/wiki/Punto_di_fusione" title="Punto di fusione">punti di congelamento</a> ed <a href="/wiki/Punto_di_ebollizione" title="Punto di ebollizione">ebollizione</a> molto più bassi. La costante di <a href="/wiki/Autoprotolisi" title="Autoprotolisi">autoprotolisi</a> dell'ammoniaca liquida è circa 10<sup>−30</sup> M<sup>2</sup> alla temperatura di -50&#160;°C. </p><p>È un composto molto solubile in acqua: a 0&#160;°C un litro di acqua riesce a sciogliere oltre 680 ml di ammoniaca ad 1 <a href="/wiki/Atmosfera_(unit%C3%A0_di_misura)" title="Atmosfera (unità di misura)">atmosfera</a>, che si dissocia molto debolmente nel seguente modo, dando luogo a soluzioni acquose basiche con K<sub>b</sub> = <span class="nowrap"><span data-sort-value="6995185000000000000♠"></span>1,85<span style="margin-left:0.25em;margin-right:0.15em;">×</span>10<sup>−5</sup></span> a 25&#160;°C: </p> <dl><dd><span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\ce {NH3 + H2O &lt;=&gt; NH4+ + OH-}}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <msubsup> <mtext>NH</mtext> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>3</mn> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mspace width="0pt" height="0pt" depth=".2em" /> </mrow> </msubsup> <mo>+</mo> <msubsup> <mtext>H</mtext> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>2</mn> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mspace width="0pt" height="0pt" depth=".2em" /> </mrow> </msubsup> <mtext>O</mtext> <mrow class="MJX-TeXAtom-REL"> <mover> <mrow class="MJX-TeXAtom-OP MJX-fixedlimits"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mpadded height="0" depth="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mo stretchy="false">&#x21BD;<!-- ↽ --></mo> </mrow> <mspace width="negativethinmathspace" /> <mspace width="negativethinmathspace" /> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mo>&#x2212;<!-- − --></mo> </mrow> </mpadded> </mrow> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="false" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mo>&#x2212;<!-- − --></mo> </mrow> <mspace width="negativethinmathspace" /> <mspace width="negativethinmathspace" /> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mo stretchy="false">&#x21C0;<!-- ⇀ --></mo> </mrow> </mrow> </mstyle> </mrow> </mover> </mrow> <msubsup> <mtext>NH</mtext> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>4</mn> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mo>+</mo> </mrow> </msubsup> <mo>+</mo> <msup> <mtext>OH</mtext> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mo>&#x2212;<!-- − --></mo> </mrow> </msup> </mrow> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\ce {NH3 + H2O &lt;=&gt; NH4+ + OH-}}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/4da1d748a08739fe782c7cf9d54c2ec561fc25e7" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -1.005ex; width:29.534ex; height:3.343ex;" alt="{\displaystyle {\ce {NH3 + H2O &lt;=&gt; NH4+ + OH-}}}"></span></dd></dl> <p>ovvero: </p><p><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/File:Ammonia-water-reaction.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Ammonia-water-reaction.png/500px-Ammonia-water-reaction.png" decoding="async" width="500" height="79" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Ammonia-water-reaction.png/750px-Ammonia-water-reaction.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Ammonia-water-reaction.png/1000px-Ammonia-water-reaction.png 2x" data-file-width="1891" data-file-height="297" /></a></span> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Analisi_chimica">Analisi chimica</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Ammoniaca&amp;veaction=edit&amp;section=3" title="Modifica la sezione Analisi chimica" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifica</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Ammoniaca&amp;action=edit&amp;section=3" title="Edit section&#039;s source code: Analisi chimica"><span>modifica wikitesto</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Si può rilevare la presenza di ammoniaca nell'atmosfera molto facilmente grazie al suo odore penetrante; in liquidi o solidi, la presenza di ammoniaca o di sali ammoniacali è rilevabile facilmente anche in quantità minime, aggiungendo alla sostanza in esame alcune gocce di <a href="/wiki/Soluzione_di_Nessler" class="mw-redirect" title="Soluzione di Nessler">soluzione di Nessler</a> che si colora di giallo intenso in presenza di ammoniaca. </p><p>Per la rilevazione di ammoniaca gassosa in ambienti in cui l'odore è un fattore secondario si utilizzano i vapori di <a href="/wiki/Acido_acetico" title="Acido acetico">acido acetico</a>. Questi, a contatto con l'ammoniaca, danno luogo a una <a href="/wiki/Reazione_chimica" title="Reazione chimica">reazione chimica</a> in cui si produce <a href="/wiki/Acetato_d%27ammonio" title="Acetato d&#39;ammonio">acetato d'ammonio</a>: </p> <dl><dd><span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\ce {NH3 + CH3COOH -&gt; (CH3COO)NH4}}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <msubsup> <mtext>NH</mtext> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>3</mn> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mspace width="0pt" height="0pt" depth=".2em" /> </mrow> </msubsup> <mo>+</mo> <msubsup> <mtext>CH</mtext> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>3</mn> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mspace width="0pt" height="0pt" depth=".2em" /> </mrow> </msubsup> <mtext>COOH</mtext> <mo stretchy="false">&#x27F6;<!-- ⟶ --></mo> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mo stretchy="false">(</mo> <msubsup> <mtext>CH</mtext> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>3</mn> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mspace width="0pt" height="0pt" depth=".2em" /> </mrow> </msubsup> <mtext>COO</mtext> <mo stretchy="false">)</mo> </mrow> <msubsup> <mtext>NH</mtext> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>4</mn> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mspace width="0pt" height="0pt" depth=".2em" /> </mrow> </msubsup> </mrow> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\ce {NH3 + CH3COOH -&gt; (CH3COO)NH4}}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/60325e0912d05513a56df81b586ca65c17fd93fb" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -1.005ex; width:40.109ex; height:3.009ex;" alt="{\displaystyle {\ce {NH3 + CH3COOH -&gt; (CH3COO)NH4}}}"></span></dd></dl> <p>In <a href="/wiki/Soluzione_acquosa" title="Soluzione acquosa">soluzione acquosa</a> la reazione non è visibile a <a href="/wiki/Occhio_nudo" title="Occhio nudo">occhio nudo</a>, essendo l'<a href="/wiki/Acetato_di_ammonio" class="mw-redirect" title="Acetato di ammonio">acetato di ammonio</a> molto solubile, ma se avviene tra i due composti allo stato gassoso si potrà notare un <a href="/wiki/Fumo" title="Fumo">fumo</a> bianco, dato da microscopici cristalli di acetato di ammonio. Questo metodo è molto utilizzato laddove l'odore di ammoniaca è di norma, come nelle industrie che la utilizzano, e in cui la rilevazione di perdite di questo gas è di fondamentale importanza. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Presenza_in_natura">Presenza in natura</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Ammoniaca&amp;veaction=edit&amp;section=4" title="Modifica la sezione Presenza in natura" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifica</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Ammoniaca&amp;action=edit&amp;section=4" title="Edit section&#039;s source code: Presenza in natura"><span>modifica wikitesto</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Distribuzione_sulla_Terra">Distribuzione sulla Terra</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Ammoniaca&amp;veaction=edit&amp;section=5" title="Modifica la sezione Distribuzione sulla Terra" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifica</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Ammoniaca&amp;action=edit&amp;section=5" title="Edit section&#039;s source code: Distribuzione sulla Terra"><span>modifica wikitesto</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Sulla Terra si trovano naturalmente tracce di ammoniaca, prodotta dalla putrefazione di animali e piante, o tramite la <a href="/w/index.php?title=Trasformazione_dell%27urea&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Trasformazione dell&#39;urea (la pagina non esiste)">decomposizione dell'urea</a>. Piccole quantità si trovano inoltre nell'acqua piovana, insieme ad alcuni sali di ammonio. Il cloruro e il solfato di ammonio sono presenti nelle aree vulcaniche, mentre nel <a href="/wiki/Guano" title="Guano">guano</a> in <a href="/wiki/Patagonia" title="Patagonia">Patagonia</a> sono stati trovati cristalli di <a href="/wiki/Bicarbonato_di_ammonio" class="mw-redirect" title="Bicarbonato di ammonio">bicarbonato di ammonio</a>.<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">&#91;</span>5<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> I reni secernono ammoniaca per neutralizzare eventuali acidi in eccesso.<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">&#91;</span>6<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> Diversi sali di ammonio infine sono disciolti nelle acque marine e nel terreno fertile. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Distribuzione_nell'universo"><span id="Distribuzione_nell.27universo"></span>Distribuzione nell'universo</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Ammoniaca&amp;veaction=edit&amp;section=6" title="Modifica la sezione Distribuzione nell&#039;universo" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifica</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Ammoniaca&amp;action=edit&amp;section=6" title="Edit section&#039;s source code: Distribuzione nell&#039;universo"><span>modifica wikitesto</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Sono state rilevate tracce di ammoniaca su <a href="/wiki/Giove_(astronomia)" title="Giove (astronomia)">Giove</a>, <a href="/wiki/Saturno_(astronomia)" title="Saturno (astronomia)">Saturno</a> e alcune loro lune, come <a href="/wiki/Encelado_(astronomia)" title="Encelado (astronomia)">Encelado</a><sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">&#91;</span>7<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>. Esse si trovano nelle nubi sotto forma solida (su Giove la temperatura è di circa -150&#160;°C) o sotto forma di sali come il <a href="/wiki/Solfuro_d%27ammonio" title="Solfuro d&#39;ammonio">solfuro d'ammonio</a>. Grazie alle osservazioni di telescopi a microonde come il Caltech Submillimeter Observatory di <a href="/wiki/Mauna_Kea" title="Mauna Kea">Mauna Kea</a>, è stata confermata la presenza di ammoniaca anche nelle nubi interstellari<sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">&#91;</span>8<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Sintesi">Sintesi</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Ammoniaca&amp;veaction=edit&amp;section=7" title="Modifica la sezione Sintesi" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifica</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Ammoniaca&amp;action=edit&amp;section=7" title="Edit section&#039;s source code: Sintesi"><span>modifica wikitesto</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r130657691">body:not(.skin-minerva) .mw-parser-output .vedi-anche{font-size:95%}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r139142988">.mw-parser-output .hatnote-content{align-items:center;display:flex}.mw-parser-output .hatnote-icon{flex-shrink:0}.mw-parser-output .hatnote-icon img{display:flex}.mw-parser-output .hatnote-text{font-style:italic}body:not(.skin-minerva) .mw-parser-output .hatnote{border:1px solid #CCC;display:flex;margin:.5em 0;padding:.2em .5em}body:not(.skin-minerva) .mw-parser-output .hatnote-text{padding-left:.5em}body.skin-minerva .mw-parser-output .hatnote-icon{padding-right:8px}body.skin-minerva .mw-parser-output .hatnote-icon img{height:auto;width:16px}body.skin--responsive .mw-parser-output .hatnote a.new{color:#d73333}body.skin--responsive .mw-parser-output .hatnote a.new:visited{color:#a55858}</style> <div class="hatnote noprint vedi-anche"> <div class="hatnote-content"><span class="noviewer hatnote-icon" typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Magnifying_glass_icon_mgx2.svg/18px-Magnifying_glass_icon_mgx2.svg.png" decoding="async" width="18" height="18" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Magnifying_glass_icon_mgx2.svg/27px-Magnifying_glass_icon_mgx2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Magnifying_glass_icon_mgx2.svg/36px-Magnifying_glass_icon_mgx2.svg.png 2x" data-file-width="286" data-file-height="280" /></span></span> <span class="hatnote-text">Lo stesso argomento in dettaglio: <b><a href="/wiki/Sintesi_dell%27ammoniaca" title="Sintesi dell&#39;ammoniaca">Sintesi dell'ammoniaca</a></b>.</span></div> </div> <table class="wikitable" align="right"> <tbody><tr> <td colspan="4"><div align="center"><b>Densità delle soluzioni acquose</b></div> </td></tr> <tr> <th>% NH<sub>3</sub> </th> <th><a href="/wiki/Molarit%C3%A0" class="mw-redirect" title="Molarità">Molarità</a> </th> <th><a href="/wiki/Densit%C3%A0" title="Densità">Densità</a> </th> <th><a href="/wiki/Scala_di_Baum%C3%A9" title="Scala di Baumé">° Bé</a> </th></tr> <tr> <td>1</td> <td>0,583</td> <td>0,994</td> <td>10,09 </td></tr> <tr> <td>2</td> <td>1,162</td> <td>0,990</td> <td>11,05 </td></tr> <tr> <td>4</td> <td>2,304</td> <td>0,981</td> <td>12,7 </td></tr> <tr> <td>6</td> <td>3,428</td> <td>0,973</td> <td>13,9 </td></tr> <tr> <td>8</td> <td>4,233</td> <td>0,965</td> <td>15,1 </td></tr> <tr> <td>10</td> <td>5,622</td> <td>0,958</td> <td>16,2 </td></tr> <tr> <td>12</td> <td>6,694</td> <td>0,950</td> <td>17,3 </td></tr> <tr> <td>14</td> <td>7,751</td> <td>0,943</td> <td>18,5 </td></tr> <tr> <td>16</td> <td>8,658</td> <td>0,936</td> <td>19,5 </td></tr> <tr> <td>18</td> <td>9,67</td> <td>0,930</td> <td>20,6 </td></tr> <tr> <td>20</td> <td>10,67</td> <td>0,923</td> <td>21,7 </td></tr> <tr> <td>22</td> <td>11,837</td> <td>0,916</td> <td>22,8 </td></tr> <tr> <td>24</td> <td>12,824</td> <td>0,910</td> <td>23,8 </td></tr> <tr> <td>26</td> <td>13,799</td> <td>0,904</td> <td>24,9 </td></tr> <tr> <td>28</td> <td>14,762</td> <td>0,898</td> <td>25,9 </td></tr> <tr> <td>30</td> <td>15,678</td> <td>0,892</td> <td>27 </td></tr> </tbody></table> <p>Prima dei primi anni del ventesimo secolo, l'ammoniaca veniva ottenuta o per distillazione del <a href="/wiki/Carbone" title="Carbone">carbone</a> o per riduzione di <a href="/wiki/Acido_nitrico" title="Acido nitrico">acido nitrico</a> e nitriti con idrogeno puro o per decomposizione dei suoi sali (in genere sale d'ammonio, NH<sub>4</sub>Cl) per mezzo di idrossidi alcalini o <a href="/wiki/Calce_viva" class="mw-redirect" title="Calce viva">ossido di calcio</a> (CaO). </p><p>Oggi l'ammoniaca viene sintetizzata secondo la reazione diretta in fase gassosa: </p> <dl><dd><span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\ce {3 H2 + N2 &lt;=&gt; 2 NH3}}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>3</mn> <mspace width="thinmathspace" /> <msubsup> <mtext>H</mtext> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>2</mn> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mspace width="0pt" height="0pt" depth=".2em" /> </mrow> </msubsup> <mo>+</mo> <msubsup> <mtext>N</mtext> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>2</mn> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mspace width="0pt" height="0pt" depth=".2em" /> </mrow> </msubsup> <mrow class="MJX-TeXAtom-REL"> <mover> <mrow class="MJX-TeXAtom-OP MJX-fixedlimits"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mpadded height="0" depth="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mo stretchy="false">&#x21BD;<!-- ↽ --></mo> </mrow> <mspace width="negativethinmathspace" /> <mspace width="negativethinmathspace" /> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mo>&#x2212;<!-- − --></mo> </mrow> </mpadded> </mrow> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="false" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mo>&#x2212;<!-- − --></mo> </mrow> <mspace width="negativethinmathspace" /> <mspace width="negativethinmathspace" /> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mo stretchy="false">&#x21C0;<!-- ⇀ --></mo> </mrow> </mrow> </mstyle> </mrow> </mover> </mrow> <mn>2</mn> <mspace width="thinmathspace" /> <msubsup> <mtext>NH</mtext> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>3</mn> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mspace width="0pt" height="0pt" depth=".2em" /> </mrow> </msubsup> </mrow> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\ce {3 H2 + N2 &lt;=&gt; 2 NH3}}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/5c68c78e4d2709e17169a081108ec6b5dfff0b50" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -1.005ex; width:20.723ex; height:3.343ex;" alt="{\displaystyle {\ce {3 H2 + N2 &lt;=&gt; 2 NH3}}}"></span></dd></dl> <p>svolta in presenza di <a href="/wiki/Catalizzatore" title="Catalizzatore">catalizzatori</a> a base di <a href="/wiki/Osmio" title="Osmio">osmio</a>, <a href="/wiki/Rutenio" title="Rutenio">rutenio</a>, <a href="/wiki/Uranio" title="Uranio">uranio</a> o <a href="/wiki/Ferro" title="Ferro">ferro</a>: in genere si usa quest'ultimo e il catalizzatore si prepara a partire dalla <a href="/wiki/Magnetite" title="Magnetite">magnetite</a> (FeO · Fe<sub>2</sub>O<sub>3</sub>). </p><p>I principali metodi utilizzati sono quelli di Haber-Bosch, Fauser, Casale, Claude, NEC, Mont-Cenis, che differiscono per la pressione a cui si fa avvenire la reazione e quindi nell'apparecchio di sintesi. </p><p>Il principale metodo utilizzato è il <a href="/wiki/Processo_Haber-Bosch" title="Processo Haber-Bosch">processo Haber-Bosch</a>, nel quale la reazione avviene a pressione di 20 <a href="/wiki/Pascal_(unit%C3%A0_di_misura)" title="Pascal (unità di misura)">MPa</a> (circa 200 atm) e temperatura di 400-500&#160;°C. </p><p>La reazione di formazione dagli elementi è esotermica (Δ<i>H</i>°<sub>f</sub> = - 46,1 kJ/mol) ed <a href="/wiki/Energia_libera" title="Energia libera">esoergonica</a> (Δ<i>G</i>°<sub>f</sub> = - 16,5 kJ/mol) in <a href="/wiki/Condizioni_standard" title="Condizioni standard">condizioni standard</a> alla temperatura di 25&#160;°C, nonostante decorra con diminuzione del numero di moli (Δ<i>S</i>° = - 99,35 J/K.mol). Tuttavia in tali condizioni la reazione non procede significativamente per ragioni cinetiche (elevata energia di attivazione). Il Δ<i>G</i>°(T) inoltre cresce più che linearmente all'aumentare della temperatura, e diventa positivo per valori al di sopra di 455 K; quindi la reazione di formazione diventa <a href="/wiki/Energia_libera" title="Energia libera">endoergonica</a> ed è sfavorita termodinamicamente al di sopra di 182&#160;°C, ma poiché decorre in fase gassosa con diminuzione del numero di moli, è possibile operare sotto pressione per renderla favorevole anche a temperature più elevate. La percentuale di ammoniaca all'equilibrio aumenta quindi all'aumentare della pressione e al diminuire della temperatura. </p><p>Per far avvenire la reazione con velocità significativa è tuttavia necessario un <a href="/wiki/Catalizzatore" title="Catalizzatore">catalizzatore</a> che sia in grado di rompere il triplo legame della molecola d'azoto, rottura che richiede un'energia elevata. Il catalizzatore deve essere in grado di <a href="/wiki/Adsorbimento" title="Adsorbimento">adsorbire</a> dissociativamente l'azoto, ma l'adsorbimento non deve essere eccessivamente forte da rendere non reattivo l'azoto, in modo che l'NH<sub>3</sub> si possa desorbire facilmente e lasciare liberi i centri attivi. I catalizzatori che rispondono a questi prerequisiti sono a base di metalli nobili o a base di ferro. Per ottenere rese elevate, comunque intorno al 20%, è necessario che il catalizzatore sia raffreddato in modo da ottenere un profilo di temperatura decrescente al suo interno; così facendo avremo temperature più alte all'entrata del reattore (600&#160;°C) che caratterizzano rese basse e cinetiche elevate e temperature più basse all'uscita (450&#160;°C) caratterizzate da rese più elevate, ma cinetiche lente. </p><p>L'ossido di ferro viene ridotto con idrogeno in modo da formare un materiale molto poroso costituito da aggregati microcristallini di ferro metallico. All'ossido di ferro si mescolano altri ossidi (Al<sub>2</sub>O<sub>3</sub>, MgO, CaO, K<sub>2</sub>O) come promotori: Al<sub>2</sub>O<sub>3</sub>, MgO, CaO proteggono il catalizzatore dall'invecchiamento, mentre K<sub>2</sub>O è un promotore attivatore e facilita il desorbimento dell'ammoniaca, in quanto essendo un ossido basico, K<sub>2</sub>O neutralizza l'acidità del Al<sub>2</sub>O<sub>3</sub>, che è anfotero, ma in questo caso ha comportamento acido. </p><p>L'ammoniaca prodotta deve essere separata dal gas residuo che viene inviato al riciclo. Per fare ciò è sufficiente raffreddare il gas e farlo successivamente espandere in flash: i gas residui (N<sub>2</sub>, H<sub>2</sub>) vengono riciclati dopo uno spurgo (devono essere eliminati eventuali gas nobili, metano, ecc.) e, solitamente, un passaggio in un reattore per evitare l'avvelenamento del catalizzatore nel reattore principale; l'ammoniaca presente invece condensa e può essere prelevata. </p><p>L'ammoniaca può essere conservata e trasportata in due forme: o come liquido puro anidro in serbatoi criogenici a pressione che la tengono al di sotto della sua temperatura di ebollizione, oppure in soluzione acquosa (35% ammoniaca/65% acqua, in peso), in comuni contenitori a temperatura ambiente. </p><p>In laboratorio si possono preparare piccoli quantitativi di ammoniaca per mezzo della reazione del <a href="/wiki/Cloruro_di_ammonio" class="mw-redirect" title="Cloruro di ammonio">cloruro di ammonio</a> con l'<a href="/wiki/Idrossido_di_sodio" title="Idrossido di sodio">idrossido di sodio</a>: </p> <dl><dd><span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\ce {NH4Cl + NaOH -&gt; NaCl + NH3 + H2O}}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <msubsup> <mtext>NH</mtext> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>4</mn> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mspace width="0pt" height="0pt" depth=".2em" /> </mrow> </msubsup> <mtext>Cl</mtext> <mo>+</mo> <mtext>NaOH</mtext> <mo stretchy="false">&#x27F6;<!-- ⟶ --></mo> <mtext>NaCl</mtext> <mo>+</mo> <msubsup> <mtext>NH</mtext> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>3</mn> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mspace width="0pt" height="0pt" depth=".2em" /> </mrow> </msubsup> <mo>+</mo> <msubsup> <mtext>H</mtext> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>2</mn> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mspace width="0pt" height="0pt" depth=".2em" /> </mrow> </msubsup> <mtext>O</mtext> </mrow> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\ce {NH4Cl + NaOH -&gt; NaCl + NH3 + H2O}}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/6a3814f46b9987a10e0dd6b2293d966d9a55b84f" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -1.005ex; width:41.316ex; height:2.843ex;" alt="{\displaystyle {\ce {NH4Cl + NaOH -&gt; NaCl + NH3 + H2O}}}"></span></dd></dl> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Produzione_di_ammoniaca_in_Italia">Produzione di ammoniaca in Italia</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Ammoniaca&amp;veaction=edit&amp;section=8" title="Modifica la sezione Produzione di ammoniaca in Italia" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifica</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Ammoniaca&amp;action=edit&amp;section=8" title="Edit section&#039;s source code: Produzione di ammoniaca in Italia"><span>modifica wikitesto</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>La produzione dell'ammoniaca veniva considerata, specialmente in passato, come un indice fondamentale dell'evoluzione dell'industria chimica di un paese e in passato in Italia assunse uno sviluppo non indifferente. </p><p>Nella storia dell'industria italiana i brevetti Fauser furono una pagina importante e portarono al sorgere a Novara di un polo industriale, poi confluito in <a href="/wiki/Montecatini_(azienda)" title="Montecatini (azienda)">Montecatini</a>. Il successivo sviluppo fu legato a quello dell'industria dei fertilizzanti e del polo di <a href="/wiki/Ferrara" title="Ferrara">Ferrara</a>, <a href="/wiki/Terni" title="Terni">Terni</a> e di <a href="/wiki/Porto_Marghera" title="Porto Marghera">Porto Marghera</a>. Nel frattempo si erano sviluppati impianti anche a <a href="/wiki/San_Giuseppe_di_Cairo" class="mw-redirect" title="San Giuseppe di Cairo">San Giuseppe di Cairo</a> e a <a href="/wiki/Priolo_Gargallo" title="Priolo Gargallo">Priolo Gargallo</a> nonché il grande polo di <a href="/wiki/Ravenna" title="Ravenna">Ravenna</a> per meglio utilizzare il metano. La successiva crisi dell'<a href="/wiki/Enichem_Agricoltura" class="mw-redirect" title="Enichem Agricoltura">Enichem Agricoltura</a> in cui erano confluiti gli impianti portò a un drastico ridimensionamento della produzione, concentrata solo a Ferrara e a Terni e alla cessione alla norvegese <a href="/wiki/Norsk_Hydro" title="Norsk Hydro">Norsk Hydro</a> oggi <a href="/wiki/Yara_(azienda)" title="Yara (azienda)">Yara</a>. A seguito della cessazione della produzione di ammoniaca a <a href="/wiki/Terni" title="Terni">Terni</a> da parte di Yara avvenuta nel 2008, l'impianto di <a href="/wiki/Ferrara" title="Ferrara">Ferrara</a> è l'unico in Italia a produrre ammoniaca, con una capacità massima di circa 600 000 tonnellate all'anno. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Applicazioni">Applicazioni</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Ammoniaca&amp;veaction=edit&amp;section=9" title="Modifica la sezione Applicazioni" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifica</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Ammoniaca&amp;action=edit&amp;section=9" title="Edit section&#039;s source code: Applicazioni"><span>modifica wikitesto</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Gli usi dell'ammoniaca sono innumerevoli: è una sostanza estremamente importante in campo industriale. </p><p>L'applicazione più importante dell'ammoniaca è la produzione di <a href="/wiki/Acido_nitrico" title="Acido nitrico">acido nitrico</a>. In questo processo una miscela composta da nove parti di <a href="/wiki/Aria" title="Aria">aria</a> e una di ammoniaca viene fatta passare a 850&#160;°C su un <a href="/wiki/Catalizzatore" title="Catalizzatore">catalizzatore</a> di <a href="/wiki/Platino" title="Platino">platino</a>, su cui è ossidata a <a href="/wiki/Ossido_di_azoto" class="mw-redirect" title="Ossido di azoto">ossido di azoto</a>: </p> <dl><dd><span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\ce {4 NH3 + 5 O2 -&gt; 4 NO + 6 H2O}}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>4</mn> <mspace width="thinmathspace" /> <msubsup> <mtext>NH</mtext> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>3</mn> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mspace width="0pt" height="0pt" depth=".2em" /> </mrow> </msubsup> <mo>+</mo> <mn>5</mn> <mspace width="thinmathspace" /> <msubsup> <mtext>O</mtext> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>2</mn> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mspace width="0pt" height="0pt" depth=".2em" /> </mrow> </msubsup> <mo stretchy="false">&#x27F6;<!-- ⟶ --></mo> <mn>4</mn> <mspace width="thinmathspace" /> <mtext>NO</mtext> <mo>+</mo> <mn>6</mn> <mspace width="thinmathspace" /> <msubsup> <mtext>H</mtext> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>2</mn> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mspace width="0pt" height="0pt" depth=".2em" /> </mrow> </msubsup> <mtext>O</mtext> </mrow> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\ce {4 NH3 + 5 O2 -&gt; 4 NO + 6 H2O}}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/c79cbc62835b0ed3c121bd4b6c31fa82b45678c3" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -1.005ex; width:32.534ex; height:2.843ex;" alt="{\displaystyle {\ce {4 NH3 + 5 O2 -&gt; 4 NO + 6 H2O}}}"></span></dd> <dd><span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\ce {2 NO + O2 -&gt; 2 NO2}}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>2</mn> <mspace width="thinmathspace" /> <mtext>NO</mtext> <mo>+</mo> <msubsup> <mtext>O</mtext> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>2</mn> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mspace width="0pt" height="0pt" depth=".2em" /> </mrow> </msubsup> <mo stretchy="false">&#x27F6;<!-- ⟶ --></mo> <mn>2</mn> <mspace width="thinmathspace" /> <msubsup> <mtext>NO</mtext> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>2</mn> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mspace width="0pt" height="0pt" depth=".2em" /> </mrow> </msubsup> </mrow> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\ce {2 NO + O2 -&gt; 2 NO2}}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/a5db59328d7d59c903ef6f41c2d8848133604b07" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -1.005ex; width:22.054ex; height:2.843ex;" alt="{\displaystyle {\ce {2 NO + O2 -&gt; 2 NO2}}}"></span></dd> <dd><span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\ce {4 NO2 + 2 H2O + O2 -&gt; 4 HNO3}}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>4</mn> <mspace width="thinmathspace" /> <msubsup> <mtext>NO</mtext> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>2</mn> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mspace width="0pt" height="0pt" depth=".2em" /> </mrow> </msubsup> <mo>+</mo> <mn>2</mn> <mspace width="thinmathspace" /> <msubsup> <mtext>H</mtext> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>2</mn> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mspace width="0pt" height="0pt" depth=".2em" /> </mrow> </msubsup> <mtext>O</mtext> <mo>+</mo> <msubsup> <mtext>O</mtext> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>2</mn> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mspace width="0pt" height="0pt" depth=".2em" /> </mrow> </msubsup> <mo stretchy="false">&#x27F6;<!-- ⟶ --></mo> <mn>4</mn> <mspace width="thinmathspace" /> <msubsup> <mtext>HNO</mtext> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>3</mn> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mspace width="0pt" height="0pt" depth=".2em" /> </mrow> </msubsup> </mrow> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\ce {4 NO2 + 2 H2O + O2 -&gt; 4 HNO3}}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/c7e6b9a4dc3229288103986a67002115b7732050" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -1.005ex; width:33.847ex; height:2.843ex;" alt="{\displaystyle {\ce {4 NO2 + 2 H2O + O2 -&gt; 4 HNO3}}}"></span></dd></dl> <p>Viene anche utilizzata: </p> <ul><li>come base per fertilizzanti agricoli</li> <li>come intermedio nella sintesi del <a href="/wiki/Bicarbonato_di_sodio" title="Bicarbonato di sodio">bicarbonato di sodio</a></li> <li>come componente per vernici</li> <li>come <a href="/wiki/Fluido_refrigerante" title="Fluido refrigerante">fluido refrigerante</a> nell'industria del freddo dove è indicata con la sigla R-717</li> <li>per la produzione di esplosivi</li> <li>per la produzione di nylon e fibre sintetiche</li> <li>per la produzione di materie plastiche e polimeri</li> <li>come solvente</li> <li>nell'industria cartaria come <a href="/wiki/Sbiancante" class="mw-redirect" title="Sbiancante">sbiancante</a></li> <li>nell'industria della gomma</li> <li>negli ambienti domestici come <a href="/wiki/Detergente" title="Detergente">detergente</a> per vari usi che può essere utilizzato su molte superfici</li> <li>nelle tinture per capelli</li> <li>in metallurgia per ottenere atmosfere riducenti</li> <li>nella combustione, in soluzione acquosa al 25% per ragioni di sicurezza, come reagente per il controllo degli ossidi di azoto (NOx)</li> <li>nella produzione di sigarette in quanto l'ammoniaca velocizza il procedimento di assunzione della nicotina da parte dei recettori del cervello</li> <li>nella lavorazione di carne per hamburger per sterilizzarla dal batterio <a href="/wiki/Escherichia_coli" title="Escherichia coli">E. coli</a>.</li></ul> <p>L'ammoniaca liquida viene spesso usata come solvente per ospitare reazioni di riduzione in presenza di forti riducenti (sodio metallico) che altrimenti in acqua reagirebbero immediatamente. Di conseguenza è possibile costruire una nuova scala di pH a partire dalla costante di autoprotolisi dell'ammoniaca (2 NH<sub>3</sub> = NH<sub>2</sub><sup>-</sup> + NH<sub>4</sub><sup>+</sup> pKa = 27) e una nuova scala di potenziali standard. </p><p>L'ammoniaca, diluita in <a href="/wiki/Acqua" title="Acqua">acqua</a> in percentuali inferiori al 10%, costituisce un rimedio contro le <a href="/wiki/Prurito" title="Prurito">orticarie</a> causate da punture di insetto, tocco di <a href="/wiki/Medusa_(zoologia)" title="Medusa (zoologia)">medusa</a> o contatto con piante urticanti come l'<a href="/wiki/Urtica_dioica" title="Urtica dioica">ortica</a>; un recente studio condotto in USA dimostra però, dopo una rigorosa verifica sperimentale, che il ruolo terapeutico dell'uso dell'ammoniaca sulle <a href="/wiki/Infiammazione" title="Infiammazione">infiammazioni</a> provocate dalle <a href="/wiki/Nematocisti" title="Nematocisti">nematocisti</a> delle meduse (<i><a href="/wiki/Chrysaora_quinquecirrha" title="Chrysaora quinquecirrha">Chrysaora quinquecirrha</a></i>, <i><a href="/wiki/Chiropsalmus_quadrumanus" title="Chiropsalmus quadrumanus">Chiropsalmus quadrumanus</a></i> e <i><a href="/wiki/Physalia_physalis" title="Physalia physalis">Physalia physalis</a></i>) è scarso.<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">&#91;</span>9<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p>In chimica organica è spesso utilizzabile come reagente per la preparazione di <a href="/wiki/Ammine" title="Ammine">ammine</a>, come nella reazione con <a href="/wiki/1-propanolo" title="1-propanolo">1-propanolo</a> per dare la <a href="/wiki/Propilammina" title="Propilammina">propilammina</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Rischi_per_la_salute">Rischi per la salute</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Ammoniaca&amp;veaction=edit&amp;section=10" title="Modifica la sezione Rischi per la salute" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifica</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Ammoniaca&amp;action=edit&amp;section=10" title="Edit section&#039;s source code: Rischi per la salute"><span>modifica wikitesto</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r139142988"> <div class="hatnote noprint disclaimer"> <div class="hatnote-content"><span class="noviewer hatnote-icon" typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f7/Nuvola_apps_important.svg/18px-Nuvola_apps_important.svg.png" decoding="async" width="18" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f7/Nuvola_apps_important.svg/27px-Nuvola_apps_important.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f7/Nuvola_apps_important.svg/36px-Nuvola_apps_important.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="500" /></span></span> <span class="hatnote-text">Le informazioni riportate non sono consigli medici e potrebbero non essere accurate. I contenuti hanno solo fine illustrativo e non sostituiscono il parere medico: <a href="/wiki/Wikipedia:Disclaimer_medico" title="Wikipedia:Disclaimer medico">leggi le avvertenze</a>.</span></div> </div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r133964453">.mw-parser-output .avviso .mbox-text-div>div,.mw-parser-output .avviso .mbox-text-full-div>div{font-size:90%}.mw-parser-output .avviso .mbox-image{flex-basis:52px;flex-grow:0;flex-shrink:0}.mw-parser-output .avviso .mbox-text-full-div .hide-when-compact{display:block}</style><div style="" class="ambox metadata plainlinks avviso avviso-contenuto"> <div class="avviso-immagine mbox-image noprint"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/File:Question_book-4.svg" class="mw-file-description" title="Niente fonti!"><img alt="Niente fonti!" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Question_book-4.svg/45px-Question_book-4.svg.png" decoding="async" width="45" height="35" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Question_book-4.svg/68px-Question_book-4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Question_book-4.svg/90px-Question_book-4.svg.png 2x" data-file-width="262" data-file-height="204" /></a></span></div> <div class="avviso-testo mbox-text"> <div class="mbox-text-div"><b>Questa voce o sezione &#32;sugli argomenti sali e detergenti <a href="/wiki/Wikipedia:Uso_delle_fonti" title="Wikipedia:Uso delle fonti">non cita le fonti necessarie</a> o quelle presenti sono insufficienti</b>. <div class="hide-when-compact"> <div class="noprint"><hr />Puoi <a class="external text" href="https://it.wikipedia.org/w/index.php?title=Ammoniaca&amp;action=edit">migliorare questa voce</a> aggiungendo citazioni da <a href="/wiki/Wikipedia:Fonti_attendibili" title="Wikipedia:Fonti attendibili">fonti attendibili</a> secondo le <a href="/wiki/Wikipedia:Uso_delle_fonti" title="Wikipedia:Uso delle fonti">linee guida sull'uso delle fonti</a>. </div> </div> </div> </div> </div> <p>L'ammoniaca è irritante per le vie respiratorie e provoca sintomi gravi, fino alla morte. È irritante anche per contatto con gli occhi e può causare ulcerazioni. </p><p>Nel caso di contatto con gli occhi, occorre lavare subito con acqua corrente per almeno 15 minuti, mantenendo le palpebre aperte ruotando lentamente i bulbi oculari, poi consultare un medico oculista. </p><p>Nel caso di inalazione occorre allontanarsi dalla zona inquinata, porsi distesi e a riposo in ambiente aerato. In caso di tosse insistente o perdita di conoscenza, ma respirazione presente, occorre somministrare ossigeno a bassa pressione; in assenza di respiro, è necessario praticare la respirazione artificiale e quindi somministrare ossigeno. L'eventuale edema polmonare si manifesta dopo alcune ore dall'esposizione, per cui bisogna rivolgersi immediatamente a un medico. </p><p>L'ingestione della soluzione richiede l'immediato intervento medico; in caso di ingestione occorre sciacquare la bocca con acqua, non provocare il vomito per evitare la riesposizione dell'esofago al caustico, eventualmente ingerire acqua e albume d'uovo. </p><p>L'alta tossicità dell'ammoniaca è da ricercare nel fatto che, disciolta nel sangue, innalza il pH ematico aumentando l'affinità dell'emoglobina per l'ossigeno tanto da renderla incapace di rilasciarlo ai tessuti, e che si lega con l’α-chetoglutarato bloccando di fatto il <a href="/wiki/Ciclo_di_Krebs" title="Ciclo di Krebs">ciclo di Krebs</a>. Inoltre forma emboli gassosi. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Note">Note</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Ammoniaca&amp;veaction=edit&amp;section=11" title="Modifica la sezione Note" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifica</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Ammoniaca&amp;action=edit&amp;section=11" title="Edit section&#039;s source code: Note"><span>modifica wikitesto</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><a href="#cite_ref-1"><b>^</b></a> <span class="reference-text">scheda dell'ammoniaca anidra su <cite class="citation testo" style="font-style:normal"> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20191016183546/http://gestis-en.itrust.de/"><span style="font-style:italic;">IFA-GESTIS</span></a> <small>(archiviato dall'<abbr title="http&#58;//gestis-en.itrust.de">url originale</abbr> il 16 ottobre 2019)</small>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-2"><a href="#cite_ref-2"><b>^</b></a> <span class="reference-text"><cite class="citation pubblicazione" style="font-style:normal"> <a href="/wiki/Universit%C3%A0_degli_studi_di_Torino" class="mw-redirect" title="Università degli studi di Torino">Università degli studi di Torino</a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://elearning.unito.it/dstf/pluginfile.php/16955/mod_resource/content/1/Nomenclatura%20%20chimica.doc"><span style="font-style:italic;">Nomenclatura chimica</span></a> (<span style="font-weight: bolder; font-size:80%"><abbr title="documento Word 97-2003">DOC</abbr></span>).</cite></span> </li> <li id="cite_note-3"><a href="#cite_ref-3"><b>^</b></a> <span class="reference-text"><cite class="citation libro" style="font-style:normal"> N. N. Greenwood e A. Earnshaw, <span style="font-style:italic;">Chemistry of the Elements</span>, 2ª&#160;ed., Butterworth - Heinemann, 1997, p.&#160;423, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/Speciale:RicercaISBN/0-7506-3365-4" title="Speciale:RicercaISBN/0-7506-3365-4">0-7506-3365-4</a>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-4"><a href="#cite_ref-4"><b>^</b></a> <span class="reference-text"><cite class="citation web" style="font-style:normal"> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://cccbdb.nist.gov/exp2x.asp?casno=7664417&amp;charge=0"><span style="font-style:italic;">CCCBDB listing of experimental data page 2</span></a>, su <span style="font-style:italic;">cccbdb.nist.gov</span>. <small>URL consultato il 25 luglio 2022</small>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-5"><a href="#cite_ref-5"><b>^</b></a> <span class="reference-text"><cite class="citation libro" style="font-style:normal"> Hugh Chisholm, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/encyclopdiabrit05chisgoog"><span style="font-style:italic;">Ammonia</span></a>, in <span style="font-style:italic;">Encyclopædia Britannica</span>, vol.&#160;1, 11ª&#160;ed., Cambridge University Press, 1911, pp.&#160;<cite class="citation testo" style="font-style:normal"> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/encyclopdiabrit05chisgoog/page/n868"><span style="font-style:italic;">861</span></a>.</cite>–863.</cite></span> </li> <li id="cite_note-6"><a href="#cite_ref-6"><b>^</b></a> <span class="reference-text"><cite class="citation pubblicazione" style="font-style:normal"> Kirschbaum, B, Sica, D e Anderson, F. P., <a rel="nofollow" class="external text" href="https://oadoi.org/10.1016/S0022-2143(99)90190-7"><span style="font-style:italic;">Urine electrolytes and the urine anion and osmolar gaps.</span></a>, in <span style="font-style:italic;">The Journal of Laboratory and Clinical Medicine</span>, vol.&#160;133, n.&#160;6, 1999, pp.&#160;597–604, <a href="/wiki/Digital_object_identifier" title="Digital object identifier">DOI</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1016%2FS0022-2143%2899%2990190-7">10.1016/S0022-2143(99)90190-7</a>, <a href="/wiki/ISSN" title="ISSN">ISSN</a>&#160;0022-2143<span class="noprint plainlinks">&#160;(<span title="Ricerca su WorldCat"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://worldcat.org/issn/0022-2143&amp;lang=it">WC</a></span>&#160;· <span title="Ricerca sul Catalogo Italiano dei Periodici"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://acnpsearch.unibo.it/search?issn=0022-2143">ACNP</a></span>)</span>, <a href="/wiki/PMID" title="PMID">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10360635">10360635</a>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-7"><a href="#cite_ref-7"><b>^</b></a> <span class="reference-text"><i>Utopia e ritorno. La ricerca della vita nel sistema solare</i> By Norman Horowitz, 1990-2000, Jaca Book Editore, pag.61</span> </li> <li id="cite_note-8"><a href="#cite_ref-8"><b>^</b></a> <span class="reference-text"><i>Triply deuterated ammonia in NGC 1333 by Floris van der Tak &amp; Peter Schilke</i>, Astronomy &amp; Astrophysics (Vol 388(3), L53: June IV, 2002, <a rel="nofollow" class="external free" href="http://lescienze.espresso.repubblica.it/articolo/Ammoniaca_pesante_nello_spazio/1288934">http://lescienze.espresso.repubblica.it/articolo/Ammoniaca_pesante_nello_spazio/1288934</a></span> </li> <li id="cite_note-9"><a href="#cite_ref-9"><b>^</b></a> <span class="reference-text"><cite class="citation pubblicazione" style="font-style:normal"> LM. Birsa, PG. Verity; RF. Lee, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://oadoi.org/10.1016/j.cbpc.2010.01.007"><span style="font-style:italic;">Evaluation of the effects of various chemicals on discharge of and pain caused by jellyfish nematocysts.</span></a>, in <span style="font-style:italic;">Comp Biochem Physiol C Toxicol Pharmacol</span>, vol.&#160;151, n.&#160;4, maggio 2010, pp.&#160;426-30, <a href="/wiki/Digital_object_identifier" title="Digital object identifier">DOI</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1016%2Fj.cbpc.2010.01.007">10.1016/j.cbpc.2010.01.007</a>, <a href="/wiki/PMID" title="PMID">PMID</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20116454">20116454</a>.</cite></span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Bibliografia">Bibliografia</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Ammoniaca&amp;veaction=edit&amp;section=12" title="Modifica la sezione Bibliografia" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifica</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Ammoniaca&amp;action=edit&amp;section=12" title="Edit section&#039;s source code: Bibliografia"><span>modifica wikitesto</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><cite class="citation web" style="font-style:normal"> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.treccani.it/export/sites/default/Portale/sito/altre_aree/Tecnologia_e_Scienze_applicate/enciclopedia/italiano_vol_2/501-550ITA3.pdf"><span style="font-style:italic;">Enciclopedia degli idrocarburi Treccani, Vol II: Industria di base - Raffinazione e petrolchimica, cap. 10.4.1 Tecnologie per la produzione di metanolo, p.514-5</span></a> (<span style="font-weight: bolder; font-size:80%"><abbr title="documento in formato PDF">PDF</abbr></span>), su <span style="font-style:italic;">treccani.it</span>.</cite></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Voci_correlate">Voci correlate</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Ammoniaca&amp;veaction=edit&amp;section=13" title="Modifica la sezione Voci correlate" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifica</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Ammoniaca&amp;action=edit&amp;section=13" title="Edit section&#039;s source code: Voci correlate"><span>modifica wikitesto</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Ammine" title="Ammine">Ammine</a></li> <li><a href="/wiki/Ammonio" title="Ammonio">Ammonio</a></li> <li><a href="/wiki/Ammonio_quaternario" title="Ammonio quaternario">Ammonio quaternario</a></li> <li><a href="/wiki/Idrossido_d%27ammonio" title="Idrossido d&#39;ammonio">Idrossido d'ammonio</a></li> <li><a href="/wiki/Idrazina" title="Idrazina">Idrazina</a></li> <li><a href="/wiki/Idrossilammina" title="Idrossilammina">Idrossilammina</a></li> <li><a href="/wiki/Maser" title="Maser">Maser</a></li> <li><a href="/wiki/Reattivo_di_Schweizer" title="Reattivo di Schweizer">Reattivo di Schweizer</a></li></ul> <dl><dt>Produttori di ammoniaca</dt></dl> <ul><li><a href="/wiki/Agrimont" title="Agrimont">Agrimont</a></li> <li><a href="/wiki/Enichem_Agricoltura" class="mw-redirect" title="Enichem Agricoltura">Enichem Agricoltura</a></li> <li><a href="/wiki/Norsk_Hydro" title="Norsk Hydro">Norsk Hydro</a></li> <li><a href="/wiki/Yara_(azienda)" title="Yara (azienda)">Yara</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Altri_progetti">Altri progetti</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Ammoniaca&amp;veaction=edit&amp;section=14" title="Modifica la sezione Altri progetti" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifica</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Ammoniaca&amp;action=edit&amp;section=14" title="Edit section&#039;s source code: Altri progetti"><span>modifica wikitesto</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div id="interProject" class="toccolours" style="display: none; clear: both; margin-top: 2em"><p id="sisterProjects" style="background-color: #efefef; color: black; font-weight: bold; margin: 0"><span>Altri progetti</span></p><ul title="Collegamenti verso gli altri progetti Wikimedia"> <li class="" title=""><a href="https://it.wiktionary.org/wiki/ammoniaca" class="extiw" title="wikt:ammoniaca">Wikizionario</a></li> <li class="" title=""><span class="plainlinks" title="commons:Category:Ammonia"><a class="external text" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Ammonia?uselang=it">Wikimedia Commons</a></span></li></ul></div> <ul><li><span typeof="mw:File"><a href="https://it.wiktionary.org/wiki/" title="Collabora a Wikizionario"><img alt="Collabora a Wikizionario" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/Wiktionary_small.svg/18px-Wiktionary_small.svg.png" decoding="async" width="18" height="18" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/Wiktionary_small.svg/27px-Wiktionary_small.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/Wiktionary_small.svg/36px-Wiktionary_small.svg.png 2x" data-file-width="350" data-file-height="350" /></a></span> <a href="https://it.wiktionary.org/wiki/" class="extiw" title="wikt:">Wikizionario</a> contiene il lemma di dizionario «<b><a href="https://it.wiktionary.org/wiki/ammoniaca" class="extiw" title="wikt:ammoniaca">ammoniaca</a></b>»</li> <li><span typeof="mw:File"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/?uselang=it" title="Collabora a Wikimedia Commons"><img alt="Collabora a Wikimedia Commons" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/18px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="18" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/27px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/36px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span> <span class="plainlinks"><a class="external text" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/?uselang=it">Wikimedia Commons</a></span> contiene immagini o altri file su <b><span class="plainlinks"><a class="external text" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Ammonia?uselang=it">ammoniaca</a></span></b></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Collegamenti_esterni">Collegamenti esterni</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Ammoniaca&amp;veaction=edit&amp;section=15" title="Modifica la sezione Collegamenti esterni" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifica</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Ammoniaca&amp;action=edit&amp;section=15" title="Edit section&#039;s source code: Collegamenti esterni"><span>modifica wikitesto</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li class="mw-empty-elt"></li> <li><cite id="CITEREFBritannica.com" class="citation web" style="font-style:normal">(<span style="font-weight:bolder; font-size:80%"><abbr title="inglese">EN</abbr></span>) Steven S. Zumdahl, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/science/ammonia"><span style="font-style:italic;">ammonia</span></a>, su <span style="font-style:italic;"><a href="/wiki/Enciclopedia_Britannica" title="Enciclopedia Britannica">Enciclopedia Britannica</a></span>, Encyclopædia Britannica, Inc.</cite> <span class="mw-valign-text-top noprint" typeof="mw:File/Frameless"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q4087#P1417" title="Modifica su Wikidata"><img alt="Modifica su Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/15px-Blue_pencil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/20px-Blue_pencil.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="600" /></a></span></li> <li><cite class="citation web" style="font-style:normal"> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www2.ing.unipi.it/~d5793/chimica%20industriale/Capitolo%202%20-%20Ammoniaca.pdf"><span style="font-style:italic;">Industria dell'ammoniaca.</span></a> (<span style="font-weight: bolder; font-size:80%"><abbr title="documento in formato PDF">PDF</abbr></span>) <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r140554517">.mw-parser-output .chiarimento{background:#ffeaea;color:#444444}.mw-parser-output .chiarimento-apice{color:#EE0700}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .chiarimento{background:rgba(179,36,36,0.21);color:inherit}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .chiarimento-apice{color:#b32424}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .chiarimento{background:rgba(179,36,36,0.21);color:inherit}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .chiarimento-apice{color:#b32424}}</style><span class="chiarimento" title="A volte può capitare che un link presente su Wikipedia non sia più raggiungibile. Se possibile ritrova il link e inserisci il collegamento corretto, comunque non rimuovere il collegamento e inserisci il template &#123;&#123;Collegamento interrotto&#125;&#125;"></span><sup class="noprint chiarimento-apice" title="A volte può capitare che un link presente su Wikipedia non sia più raggiungibile. Se possibile ritrova il link e inserisci il collegamento corretto, comunque non rimuovere il collegamento e inserisci il template &#123;&#123;Collegamento interrotto&#125;&#125;">&#91;<i><a href="/wiki/Aiuto:Collegamenti_interrotti" title="Aiuto:Collegamenti interrotti">collegamento interrotto</a></i>&#93;</sup>, su <span style="font-style:italic;">www2.ing.unipi.it</span>.</cite></li> <li><cite class="citation web" style="font-style:normal"> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.itchiavari.org/chimica/lab/prepnh3.html"><span style="font-style:italic;">Preparazione dell'ammoniaca</span></a>, su <span style="font-style:italic;">itchiavari.org</span>.</cite></li> <li><cite class="citation web" style="font-style:normal"> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120131190302/http://www.arpa.emr.it/schedesostanzepericolose/schedeattuali/icsc0414_ITA.htm"><span style="font-style:italic;">Scheda di sicurezza</span></a>, su <span style="font-style:italic;">arpa.emr.it</span>. <small>URL consultato il 10 marzo 2011</small> <small>(archiviato dall'<abbr title="http&#58;//www.arpa.emr.it/schedesostanzepericolose/schedeattuali/icsc0414_ITA.htm">url originale</abbr> il 31 gennaio 2012)</small>.</cite></li></ul> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r141815314">.mw-parser-output .navbox{border:1px solid #aaa;clear:both;margin:auto;padding:2px;width:100%}.mw-parser-output .navbox th{padding-left:1em;padding-right:1em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox>tbody>tr:first-child>th{background:#ccf;font-size:90%;width:100%;color:var(--color-base,black)}.mw-parser-output .navbox_navbar{float:left;margin:0;padding:0 10px 0 0;text-align:left;width:6em}.mw-parser-output .navbox_title{font-size:110%}.mw-parser-output .navbox_abovebelow{background:#ddf;font-size:90%;font-weight:normal}.mw-parser-output .navbox_group{background:#ddf;font-size:90%;padding:0 10px;white-space:nowrap}.mw-parser-output .navbox_list{font-size:90%;width:100%}.mw-parser-output .navbox_list a{white-space:nowrap}html:not(.vector-feature-night-mode-enabled) .mw-parser-output .navbox_odd{background:#fdfdfd;color:var(--color-base,black)}html:not(.vector-feature-night-mode-enabled) .mw-parser-output .navbox_even{background:#f7f7f7;color:var(--color-base,black)}.mw-parser-output .navbox a.mw-selflink{color:var(--color-base,black)}.mw-parser-output .navbox_center{text-align:center}.mw-parser-output .navbox .navbox_image{padding-left:7px;vertical-align:middle;width:0}.mw-parser-output .navbox+.navbox{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox .mw-collapsible-toggle{font-weight:normal;text-align:right;width:7em}body.skin--responsive .mw-parser-output .navbox_image img{max-width:none!important}.mw-parser-output .subnavbox{margin:-3px;width:100%}.mw-parser-output .subnavbox_group{background:#e6e6ff;padding:0 10px}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>tbody>tr:first-child>th{background:var(--background-color-interactive)!important}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox th{color:var(--color-base)!important}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox_abovebelow,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox_group{background:var(--background-color-interactive-subtle)!important}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .subnavbox_group{background:var(--background-color-neutral-subtle)!important}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>tbody>tr:first-child>th{background:var(--background-color-interactive)!important}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox th{color:var(--color-base)!important}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox_abovebelow,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox_group{background:var(--background-color-interactive-subtle)!important}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .subnavbox_group{background:var(--background-color-neutral-subtle)!important}}</style><table class="navbox mw-collapsible mw-collapsed noprint metadata" id="navbox-Composti_dell&#39;azoto"><tbody><tr><th colspan="2"><div class="navbox_navbar"><div class="noprint plainlinks" style="background-color:transparent; padding:0; font-size:xx-small; color:var(--color-base, #000000); white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Template:Composti_dell%27azoto" title="Template:Composti dell&#39;azoto"><span title="Vai alla pagina del template">V</span></a>&#160;·&#160;<a href="/w/index.php?title=Discussioni_template:Composti_dell%27azoto&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Discussioni template:Composti dell&#39;azoto (la pagina non esiste)"><span title="Discuti del template">D</span></a>&#160;·&#160;<a class="external text" href="https://it.wikipedia.org/w/index.php?title=Template:Composti_dell%27azoto&amp;action=edit"><span title="Modifica il template. Usa l&#39;anteprima prima di salvare">M</span></a></div></div><span class="navbox_title">Composti dell'azoto</span></th></tr><tr><th colspan="1" class="navbox_group" style="text-align:center;">Composti inorganici</th><td colspan="1" class="navbox_list navbox_odd" style="text-align:left;"><table class="subnavbox"><tbody><tr><th class="subnavbox_group" style="text-align:right; width:7.5em;">Con l'<a href="/wiki/Idrogeno" title="Idrogeno">idrogeno</a></th><td colspan="1" style="text-align:left;"><a class="mw-selflink selflink">Ammoniaca</a><b>&#160;·</b> <a href="/wiki/Idrazina" title="Idrazina">Idrazina</a><b>&#160;·</b> <a href="/wiki/Diazene" title="Diazene">Diazene</a><b>&#160;·</b> <a href="/wiki/Triazene" title="Triazene">Triazene</a><b>&#160;·</b> <a href="/wiki/Tetrazene" title="Tetrazene">Tetrazene</a><b>&#160;·</b> <a href="/wiki/Triazano" title="Triazano">Triazano</a><b>&#160;·</b> <a href="/w/index.php?title=Ciclotriazano&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Ciclotriazano (la pagina non esiste)">Ciclotriazano</a><b>&#160;·</b> <a href="/wiki/Acido_azotidrico" title="Acido azotidrico">Acido azotidrico</a></td></tr><tr><th class="subnavbox_group" style="text-align:right; width:7.5em;">Con l'<a href="/wiki/Ossigeno" title="Ossigeno">ossigeno</a></th><td colspan="1" style="text-align:left;"><a href="/wiki/Monossido_di_azoto" title="Monossido di azoto">Monossido di azoto</a><b>&#160;·</b> <a href="/wiki/Diossido_di_azoto" title="Diossido di azoto">Diossido di azoto</a><b>&#160;·</b> <a href="/wiki/Ossido_di_diazoto" title="Ossido di diazoto">Ossido di diazoto</a><b>&#160;·</b> <a href="/w/index.php?title=Diossido_di_diazoto&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Diossido di diazoto (la pagina non esiste)">Diossido di diazoto</a><b>&#160;·</b> <a href="/wiki/Triossido_di_diazoto" title="Triossido di diazoto">Triossido di diazoto</a><b>&#160;·</b> <a href="/wiki/Tetrossido_di_diazoto" title="Tetrossido di diazoto">Tetraossido di diazoto</a><b>&#160;·</b> <a href="/wiki/Pentossido_di_diazoto" title="Pentossido di diazoto">Pentaossido di diazoto</a><b>&#160;·</b> <a href="/wiki/Nitrosilazoturo" title="Nitrosilazoturo">Nitrosilazoturo</a><b>&#160;·</b> <a href="/wiki/Nitrilazoturo" title="Nitrilazoturo">Nitrilazoturo</a></td></tr><tr><th class="subnavbox_group" style="text-align:right; width:7.5em;">Con l'ossigeno e l'idrogeno</th><td colspan="1" style="text-align:left;"><a href="/wiki/Acido_nitrico" title="Acido nitrico">Acido nitrico</a><b>&#160;·</b> <a href="/wiki/Acido_nitroso" title="Acido nitroso">acido nitroso</a><b>&#160;·</b> <a href="/wiki/Idrossilammina" title="Idrossilammina">Idrossilammina</a><b>&#160;·</b> <a href="/wiki/Acido_iponitroso" title="Acido iponitroso">acido iponitroso</a><b>&#160;·</b> <a href="/w/index.php?title=Nitrosile&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Nitrosile (la pagina non esiste)">nitrosile</a></td></tr><tr><th class="subnavbox_group" style="text-align:right; width:7.5em;">Con gli <a href="/wiki/Alogeni" title="Alogeni">alogeni</a></th><td colspan="1" style="text-align:left;"><a href="/wiki/Trifluoruro_di_azoto" title="Trifluoruro di azoto">Trifluoruro di azoto</a><b>&#160;·</b> <a href="/wiki/Tetrafluoroidrazina" title="Tetrafluoroidrazina">Tetrafluoroidrazina</a><b>&#160;·</b> <a href="/wiki/Difluoroammina" title="Difluoroammina">Difluoroammina</a><b>&#160;·</b> <a href="/w/index.php?title=Difluorodiazene&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Difluorodiazene (la pagina non esiste)">Difluorodiazene</a><b>&#160;·</b> <a href="/wiki/Difluoruro_di_diazoto" title="Difluoruro di diazoto">Difluoruro di diazoto</a><b>&#160;·</b> <a href="/wiki/Fluoruro_di_triazoto" title="Fluoruro di triazoto">Fluoruro di triazoto</a><b>&#160;·</b> <a href="/w/index.php?title=Ossido_di_trifluoroammina&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Ossido di trifluoroammina (la pagina non esiste)">Ossido di trifluoroammina</a><b>&#160;·</b> <a href="/w/index.php?title=Clorodifluoroammina&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Clorodifluoroammina (la pagina non esiste)">Clorodifluoroammina</a><b>&#160;·</b> <a href="/w/index.php?title=Diclorofluoroammina&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Diclorofluoroammina (la pagina non esiste)">Diclorofluoroammina</a><b>&#160;·</b> <a href="/wiki/Tricloruro_di_azoto" title="Tricloruro di azoto">Tricloruro di azoto</a><b>&#160;·</b> <a href="/w/index.php?title=Cloroazoturo&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Cloroazoturo (la pagina non esiste)">Cloroazoturo</a><b>&#160;·</b> <a href="/wiki/Tribromuro_di_azoto" title="Tribromuro di azoto">Tribromuro di azoto</a><b>&#160;·</b> <a href="/w/index.php?title=Bromoazoturo&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Bromoazoturo (la pagina non esiste)">Bromoazoturo</a><b>&#160;·</b> <a href="/wiki/Nitruro_di_iodio" title="Nitruro di iodio">Triioduro di azoto</a><b>&#160;·</b> <a href="/w/index.php?title=Iodoazoturo&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Iodoazoturo (la pagina non esiste)">Iodoazoturo</a><b>&#160;·</b> <a href="/w/index.php?title=Alogenoammine&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Alogenoammine (la pagina non esiste)">Alogenoammine</a><b>&#160;·</b> <a href="/w/index.php?title=Ossoalogenuri&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Ossoalogenuri (la pagina non esiste)">Ossoalogenuri</a><b>&#160;·</b> <a href="/w/index.php?title=Alogenonitrati&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Alogenonitrati (la pagina non esiste)">Alogenonitrati</a><b>&#160;·</b> <a href="/wiki/Trifluoruro_di_tiazile" title="Trifluoruro di tiazile">Trifluoruro di tiazile</a></td></tr><tr><th class="subnavbox_group" style="text-align:right; width:7.5em;">Con il <a href="/wiki/Boro" title="Boro">boro</a></th><td colspan="1" style="text-align:left;"><a href="/wiki/Nitruro_di_boro" title="Nitruro di boro">Nitruro di boro</a><b>&#160;·</b> <a href="/wiki/Borazina" title="Borazina">Borazina</a><b>&#160;·</b> <a href="/w/index.php?title=Amminoborani&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Amminoborani (la pagina non esiste)">Amminoborani</a></td></tr><tr><th class="subnavbox_group" style="text-align:right; width:7.5em;">Con il <a href="/wiki/Fosforo" title="Fosforo">fosforo</a></th><td colspan="1" style="text-align:left;"><a href="/w/index.php?title=Acido_fosforoamidico&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Acido fosforoamidico (la pagina non esiste)">Acido fosforoamidico</a><b>&#160;·</b> <a href="/w/index.php?title=Acido_fosforodiamidico&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Acido fosforodiamidico (la pagina non esiste)">Acido fosforodiamidico</a><b>&#160;·</b> <a href="/w/index.php?title=Triamide&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Triamide (la pagina non esiste)">Triamide</a><b>&#160;·</b> <a href="/wiki/Fosfazeni" title="Fosfazeni">Fosfazeni</a><b>&#160;·</b> <a href="/w/index.php?title=Policlorofosfazeni&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Policlorofosfazeni (la pagina non esiste)">Policlorofosfazeni</a><b>&#160;·</b> <a href="/w/index.php?title=Polifluorofosfazeni&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Polifluorofosfazeni (la pagina non esiste)">Polifluorofosfazeni</a><b>&#160;·</b> <a href="/w/index.php?title=Fosfame&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Fosfame (la pagina non esiste)">Fosfame</a></td></tr><tr><th class="subnavbox_group" style="text-align:right; width:7.5em;">Con lo <a href="/wiki/Zolfo" title="Zolfo">zolfo</a></th><td colspan="1" style="text-align:left;"><a href="/wiki/Acido_ammidosolfonico" title="Acido ammidosolfonico">Acido ammidosolfonico</a><b>&#160;·</b> <a href="/w/index.php?title=Solfuro_di_diazoto&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Solfuro di diazoto (la pagina non esiste)">Solfuro di diazoto</a><b>&#160;·</b> <a href="/w/index.php?title=Disolfuro_di_azoto&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Disolfuro di azoto (la pagina non esiste)">Disolfuro di azoto</a><b>&#160;·</b> <a href="/wiki/Tetranitruro_di_tetrazolfo" title="Tetranitruro di tetrazolfo">Tetranitruro di tetrazolfo</a><b>&#160;·</b> <a href="/w/index.php?title=Dinitruro_di_dizolfo&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Dinitruro di dizolfo (la pagina non esiste)">Dinitruro di dizolfo</a><b>&#160;·</b> <a href="/w/index.php?title=Politiazile&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Politiazile (la pagina non esiste)">Politiazile</a><b>&#160;·</b> <a href="/wiki/Trifluoruro_di_tiazile" title="Trifluoruro di tiazile">Trifluoruro di tiazile</a></td></tr></tbody></table></td></tr><tr><th colspan="1" class="navbox_group" style="text-align:center;">Composti organici</th><td colspan="1" class="navbox_list navbox_even" style="text-align:left;"><a href="/wiki/Ammine" title="Ammine">Ammine</a><b>&#160;·</b> <a href="/wiki/Ammidi" title="Ammidi">Ammidi</a><b>&#160;·</b> <a href="/wiki/Lattami" title="Lattami">Lattami</a><b>&#160;·</b> <a href="/wiki/Nitrili" title="Nitrili">Nitrili</a><b>&#160;·</b> <a href="/wiki/Cianidrine" title="Cianidrine">Cianidrine</a><b>&#160;·</b> <a href="/wiki/Nitroderivati" title="Nitroderivati">Nitroderivati</a><b>&#160;·</b> <a href="/wiki/Nitrosoderivati" title="Nitrosoderivati">Nitrosoderivati</a><b>&#160;·</b> <a href="/wiki/Immidi" title="Immidi">Immidi</a><b>&#160;·</b> <a href="/wiki/Diazine" title="Diazine">Diazine</a><b>&#160;·</b> <a href="/wiki/Triazine" title="Triazine">Triazine</a><b>&#160;·</b> <a href="/wiki/Tetrazine" title="Tetrazine">Tetrazine</a><b>&#160;·</b> <a href="/wiki/Ossima" title="Ossima">Ossime</a><b>&#160;·</b> <a href="/wiki/Idrazoni" title="Idrazoni">Idrazoni</a><b>&#160;·</b> <a href="/wiki/Azoturo" title="Azoturo">Azidi</a><b>&#160;·</b> <a href="/wiki/N-nitrosammine" title="N-nitrosammine">N-nitrosammine</a><b>&#160;·</b> <a href="/wiki/Sale_di_diazonio" title="Sale di diazonio">Sali di diazonio</a><b>&#160;·</b> <a href="/wiki/Isocianati" title="Isocianati">Isocianati</a><b>&#160;·</b> <a href="/wiki/Carbammati" title="Carbammati">Carbammati</a><b>&#160;·</b> <a href="/wiki/Cianammiduri" title="Cianammiduri">Cianammiduri</a><b>&#160;·</b> <a href="/wiki/Carbodiimmidi" title="Carbodiimmidi">Carbodiimmidi</a><b>&#160;·</b> <a href="/wiki/Nitrone" title="Nitrone">Nitroni</a><b>&#160;·</b> <a href="/w/index.php?title=Eterocicli_azotati&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Eterocicli azotati (la pagina non esiste)">Eterocicli azotati</a><b>&#160;·</b> <a href="/wiki/Amminoacido" title="Amminoacido">Amminoacidi</a><b>&#160;·</b> <a href="/wiki/Alcaloidi" title="Alcaloidi">Alcaloidi</a><b>&#160;·</b> <a href="/wiki/Peptide" title="Peptide">Peptidi</a><b>&#160;·</b> <a href="/wiki/Isotiocianati" title="Isotiocianati">Isotiocianati</a></td></tr><tr><th colspan="1" class="navbox_group" style="text-align:center;">Classi di composti</th><td colspan="1" class="navbox_list navbox_odd" style="text-align:left;"><a href="/wiki/Nitruri" title="Nitruri">Nitruri</a><b>&#160;·</b> <a href="/wiki/Azoturo" title="Azoturo">Azoturi</a><b>&#160;·</b> <a href="/wiki/Azani" title="Azani">Azani,Azeni</a><b>&#160;·</b> <a href="/wiki/Azocomposti" title="Azocomposti">Azocomposti</a><b>&#160;·</b> <a href="/wiki/Diazocomposti" title="Diazocomposti">Diazocomposti</a></td></tr></tbody></table> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r141815314"><table class="navbox mw-collapsible autocollapse nowraplinks noprint" style=""><tbody><tr><th colspan="2" style=""><div class="navbox_navbar"><div class="noprint plainlinks" style="background-color:transparent; padding:0; font-size:xx-small; color:var(--color-base, #000000); white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Template:Nitruri" title="Template:Nitruri"><span title="Vai alla pagina del template">V</span></a>&#160;·&#160;<a href="/w/index.php?title=Discussioni_template:Nitruri&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Discussioni template:Nitruri (la pagina non esiste)"><span title="Discuti del template">D</span></a>&#160;·&#160;<a class="external text" href="https://it.wikipedia.org/w/index.php?title=Template:Nitruri&amp;action=edit"><span title="Modifica il template. Usa l&#39;anteprima prima di salvare">M</span></a></div></div><span class="navbox_title">Sali e derivati covalenti dello ione <a href="/wiki/Nitruri" title="Nitruri">nitruro</a></span></th></tr><tr><td style=";" colspan="2"> <table style="text-align:center"> <tbody><tr style="background-color:mistyrose"> <td><a class="mw-selflink selflink">NH<sub>3</sub></a> </td> <td style="background-color:white;border:none"> </td> <td style="background-color:white;border:none" colspan="10" rowspan="3"> </td> <td style="background-color:white;border:none" colspan="5"> </td> <td><a href="/w/index.php?title=Composti_dell%27elio&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Composti dell&#39;elio (la pagina non esiste)">He(N<sub>2</sub>)<sub>11</sub></a> </td></tr> <tr style="background-color:mistyrose"> <td><a href="/wiki/Nitruro_di_litio" title="Nitruro di litio">Li<sub>3</sub>N</a> </td> <td><a href="/wiki/Nitruro_di_berillio" title="Nitruro di berillio">Be<sub>3</sub>N<sub>2</sub></a> </td> <td><a href="/wiki/Nitruro_di_boro" title="Nitruro di boro">BN</a> </td> <td><a href="/w/index.php?title=Nitruro_beta_carbonio&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Nitruro beta carbonio (la pagina non esiste)">β-C<sub>3</sub>N<sub>4</sub></a><br /><a href="/w/index.php?title=Nitruro_di_carbonio_grafitico&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Nitruro di carbonio grafitico (la pagina non esiste)">g-C<sub>3</sub>N<sub>4</sub></a> </td> <td style="background-color:#4169E1; color:#000000;"><a href="/wiki/Azoto#allotropi" title="Azoto">N<sub>2</sub></a> </td> <td><a href="/wiki/Ossido_di_azoto" class="mw-redirect" title="Ossido di azoto">N<sub>x</sub>O<sub>y</sub></a> </td> <td><a href="/wiki/Trifluoruro_di_azoto" title="Trifluoruro di azoto">NF<sub>3</sub></a> </td> <td>Ne </td></tr> <tr style="background-color:mistyrose"> <td><a href="/wiki/Nitruro_di_sodio" title="Nitruro di sodio">Na<sub>3</sub>N</a> </td> <td><a href="/wiki/Nitruro_di_magnesio" title="Nitruro di magnesio">Mg<sub>3</sub>N<sub>2</sub></a> </td> <td><a href="/wiki/Nitruro_di_alluminio" title="Nitruro di alluminio">AlN</a> </td> <td><a href="/wiki/Nitruro_di_silicio" title="Nitruro di silicio">SiN</a> </td> <td><a href="/wiki/Nitruro_di_fosforo" title="Nitruro di fosforo">PN</a><br /><a href="/w/index.php?title=Pentanitruro_trifosforo&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Pentanitruro trifosforo (la pagina non esiste)">P<sub>3</sub>N<sub>5</sub></a> </td> <td><a href="/w/index.php?title=Nitruro_di_zolfo&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Nitruro di zolfo (la pagina non esiste)">S<sub>x</sub>N<sub>y</sub></a><br /><a href="/w/index.php?title=Nitruro_di_zolfo&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Nitruro di zolfo (la pagina non esiste)">SN</a><br /><a href="/wiki/Tetranitruro_di_tetrazolfo" title="Tetranitruro di tetrazolfo">S<sub>4</sub>N<sub>4</sub></a> </td> <td><a href="/wiki/Tricloruro_di_azoto" title="Tricloruro di azoto">NCl<sub>3</sub></a> </td> <td>Ar </td></tr> <tr style="background-color:mistyrose"> <td><a href="/w/index.php?title=Nitruro_di_potassio&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Nitruro di potassio (la pagina non esiste)">K<sub>3</sub>N</a> </td> <td><a href="/wiki/Nitruro_di_calcio" title="Nitruro di calcio">Ca<sub>3</sub>N<sub>2</sub></a> </td> <td><a href="/w/index.php?title=Nitruro_di_scandio&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Nitruro di scandio (la pagina non esiste)">ScN</a> </td> <td><a href="/wiki/Nitruro_di_titanio" title="Nitruro di titanio">TiN</a> </td> <td><a href="/wiki/Nitruro_di_vanadio" title="Nitruro di vanadio">VN</a> </td> <td><a href="/w/index.php?title=Nitruro_di_cromo&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Nitruro di cromo (la pagina non esiste)">CrN</a><br /><a href="/w/index.php?title=Nitruro_dicromo&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Nitruro dicromo (la pagina non esiste)">Cr<sub>2</sub>N</a> </td> <td><a href="/w/index.php?title=Nitruro_di_manganese&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Nitruro di manganese (la pagina non esiste)">Mn<sub>x</sub>N<sub>y</sub></a> </td> <td><a href="/w/index.php?title=Nitruro_di_ferro&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Nitruro di ferro (la pagina non esiste)">Fe<sub>x</sub>N<sub>y</sub></a> </td> <td><a href="/w/index.php?title=Nitruro_di_cobalto&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Nitruro di cobalto (la pagina non esiste)">CoN</a> </td> <td><a href="/w/index.php?title=Nitruro_di_nickel&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Nitruro di nickel (la pagina non esiste)">Ni<sub>3</sub>N</a> </td> <td><a href="/w/index.php?title=Nitruro_di_rame&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Nitruro di rame (la pagina non esiste)">CuN</a> </td> <td><a href="/wiki/Nitruro_di_zinco" title="Nitruro di zinco">Zn<sub>3</sub>N<sub>2</sub></a> </td> <td><a href="/wiki/Nitruro_di_gallio" title="Nitruro di gallio">GaN</a> </td> <td><a href="/w/index.php?title=Nituro_di_germanio&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Nituro di germanio (la pagina non esiste)">Ge<sub>3</sub>N<sub>4</sub></a> </td> <td>As </td> <td>Se </td> <td><a href="/wiki/Tribromuro_di_azoto" title="Tribromuro di azoto">NBr<sub>3</sub></a> </td> <td>Kr </td></tr> <tr style="background-color:mistyrose"> <td><a href="/w/index.php?title=Nitruro_di_rubidio&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Nitruro di rubidio (la pagina non esiste)">Rb<sub>3</sub>N</a> </td> <td><a href="/wiki/Nitruro_di_stronzio" title="Nitruro di stronzio">Sr<sub>3</sub>N<sub>2</sub></a> </td> <td><a href="/w/index.php?title=Nitruro_di_ittrio&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Nitruro di ittrio (la pagina non esiste)">YN</a> </td> <td><a href="/wiki/Nitruro_di_zirconio" title="Nitruro di zirconio">ZrN</a> </td> <td><a href="/wiki/Nitruro_di_niobio" title="Nitruro di niobio">NbN</a> </td> <td><a href="/w/index.php?title=Nitruro_di_molibdeno&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Nitruro di molibdeno (la pagina non esiste)">β-Mo<sub>2</sub>N</a> </td> <td>Tc </td> <td>Ru </td> <td>Rh </td> <td><a href="/w/index.php?title=Nitruro_di_palladio&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Nitruro di palladio (la pagina non esiste)">PdN</a> </td> <td><a href="/w/index.php?title=Nitruro_di_argento&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Nitruro di argento (la pagina non esiste)">Ag<sub>3</sub>N</a> </td> <td><a href="/w/index.php?title=Nitruro_di_cadmio&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Nitruro di cadmio (la pagina non esiste)">CdN</a> </td> <td><a href="/w/index.php?title=Nitruro_di_indio&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Nitruro di indio (la pagina non esiste)">InN</a> </td> <td>Sn </td> <td>Sb </td> <td>Te </td> <td>I </td> <td>Xe </td></tr> <tr style="background-color:mistyrose"> <td><a href="/w/index.php?title=Nitruro_di_cesio&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Nitruro di cesio (la pagina non esiste)">Cs<sub>3</sub>N</a> </td> <td><a href="/w/index.php?title=Nitruro_di_bario&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Nitruro di bario (la pagina non esiste)">Ba<sub>3</sub>N<sub>2</sub></a> </td> <td style="border:none; text-align:center">* </td> <td><a href="/w/index.php?title=Nitruro_di_afnio&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Nitruro di afnio (la pagina non esiste)">Hf<sub>3</sub>N<sub>4</sub></a> </td> <td><a href="/wiki/Nitruro_di_tantalio" title="Nitruro di tantalio">TaN</a> </td> <td><a href="/w/index.php?title=Nitruro_di_tungsteno&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Nitruro di tungsteno (la pagina non esiste)">WN</a> </td> <td>Re </td> <td>Os </td> <td>Ir </td> <td>Pt </td> <td>Au </td> <td><a href="/w/index.php?title=Nitruro_di_mercurio&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Nitruro di mercurio (la pagina non esiste)">Hg<sub>3</sub>N<sub>2</sub></a> </td> <td><a href="/w/index.php?title=Nitruro_di_tallio&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Nitruro di tallio (la pagina non esiste)">TlN</a> </td> <td>Pb </td> <td><a href="/w/index.php?title=Nitruro_di_bismuto(III)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Nitruro di bismuto(III) (la pagina non esiste)">BiN</a> </td> <td>Po </td> <td>At </td> <td>Rn </td></tr> <tr style="background-color:mistyrose"> <td>Fr </td> <td>Ra </td> <td style="border:none; text-align:center">** </td> <td>Rf </td> <td>Db </td> <td>Sg </td> <td>Bh </td> <td>Hs </td> <td>Mt </td> <td>Ds </td> <td>Rg </td> <td>Cn </td> <td>Nh </td> <td>Fl </td> <td>Mc </td> <td>Lv </td> <td>Ts </td> <td>Og </td></tr> <tr> <td style="background-color:white;border:none" colspan="2"> </td> <td style="background-color:white;border:none">↓ </td> <td style="background-color:white;border:none" colspan="14"> </td> <td style="background-color:white;border:none" rowspan="3"> </td></tr> <tr style="background-color:mistyrose"> <td style="background-color:white;border:none" rowspan="2"> </td> <td style="background-color:white; border:none; text-align:right">* </td> <td>La </td> <td><a href="/w/index.php?title=Nitruro_di_cerio&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Nitruro di cerio (la pagina non esiste)">CeN</a> </td> <td>Pr </td> <td>Nd </td> <td>Pm </td> <td>Sm </td> <td>Eu </td> <td><a href="/w/index.php?title=Nitruro_di_gadolinio(III)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Nitruro di gadolinio(III) (la pagina non esiste)">GdN</a> </td> <td>Tb </td> <td>Dy </td> <td>Ho </td> <td>Er </td> <td>Tm </td> <td>Yb </td> <td>Lu </td></tr> <tr style="background-color:mistyrose"> <td style="background-color:white; border:none; text-align:right">** </td> <td>Ac </td> <td>Th </td> <td>Pa </td> <td><a href="/w/index.php?title=Nitruro_di_uranio&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Nitruro di uranio (la pagina non esiste)">UN</a> </td> <td>Np </td> <td>Pu </td> <td>Am </td> <td>Cm </td> <td>Bk </td> <td>Cf </td> <td>Es </td> <td>Fm </td> <td>Md </td> <td>No </td> <td>Lr </td></tr></tbody></table> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r141815314"></td></tr></tbody></table> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r140554510">.mw-parser-output .CdA{border:1px solid #aaa;width:100%;margin:auto;font-size:90%;padding:2px}.mw-parser-output .CdA th{background-color:#f2f2f2;font-weight:bold;width:20%}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .CdA{border-color:#54595D}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .CdA th{background-color:#202122}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .CdA{border-color:#54595D}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .CdA th{background-color:#202122}}</style><table class="CdA"><tbody><tr><th><a href="/wiki/Aiuto:Controllo_di_autorit%C3%A0" title="Aiuto:Controllo di autorità">Controllo di autorità</a></th><td><a href="/wiki/Nuovo_soggettario" title="Nuovo soggettario">Thesaurus BNCF</a> <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://thes.bncf.firenze.sbn.it/termine.php?id=22283">22283</a></span><span style="font-weight:bold;">&#160;·</span> <a href="/wiki/Library_of_Congress_Control_Number" title="Library of Congress Control Number">LCCN</a> <span class="uid">(<span style="font-weight:bolder; font-size:80%"><abbr title="inglese">EN</abbr></span>)&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="http://id.loc.gov/authorities/subjects/sh85004538">sh85004538</a></span><span style="font-weight:bold;">&#160;·</span> <a href="/wiki/Gemeinsame_Normdatei" title="Gemeinsame Normdatei">GND</a> <span class="uid">(<span style="font-weight:bolder; font-size:80%"><abbr title="tedesco">DE</abbr></span>)&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://d-nb.info/gnd/4001735-7">4001735-7</a></span><span style="font-weight:bold;">&#160;·</span> <a href="/wiki/Biblioteca_nazionale_di_Francia" title="Biblioteca nazionale di Francia">BNF</a> <span class="uid">(<span style="font-weight:bolder; font-size:80%"><abbr title="francese">FR</abbr></span>)&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb12532810x">cb12532810x</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://data.bnf.fr/ark:/12148/cb12532810x">(data)</a></span><span style="font-weight:bold;">&#160;·</span> <a href="/wiki/Biblioteca_nazionale_di_Israele" title="Biblioteca nazionale di Israele">J9U</a> <span class="uid">(<span style="font-weight:bolder; font-size:80%"><abbr title="inglese">EN</abbr>,&#160;<abbr title="ebraico">HE</abbr></span>)&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nli.org.il/en/authorities/987007293895805171">987007293895805171</a></span><span style="font-weight:bold;">&#160;·</span> <a href="/wiki/Biblioteca_della_Dieta_nazionale_del_Giappone" title="Biblioteca della Dieta nazionale del Giappone">NDL</a> <span class="uid">(<span style="font-weight:bolder; font-size:80%"><abbr title="inglese">EN</abbr>,&#160;<abbr title="giapponese">JA</abbr></span>)&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/00560264">00560264</a></span></td></tr></tbody></table> <div class="noprint" style="width:100%; padding: 3px 0; display: flex; flex-wrap: wrap; row-gap: 4px; column-gap: 8px; box-sizing: border-box;"><div style="flex-grow: 1"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r140555418">.mw-parser-output .itwiki-template-occhiello{width:100%;line-height:25px;border:1px solid #CCF;background-color:#F0EEFF;box-sizing:border-box}.mw-parser-output .itwiki-template-occhiello-progetto{background-color:#FAFAFA}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .itwiki-template-occhiello{background-color:#202122;border-color:#54595D}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .itwiki-template-occhiello-progetto{background-color:#282929}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .itwiki-template-occhiello{background-color:#202122;border-color:#54595D}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .itwiki-template-occhiello-progetto{background-color:#282929}}</style><div class="itwiki-template-occhiello"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/File:Gnome-applications-science.svg" class="mw-file-description" title="Chimica"><img alt="&#160;" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2e/Gnome-applications-science.svg/25px-Gnome-applications-science.svg.png" decoding="async" width="25" height="25" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2e/Gnome-applications-science.svg/38px-Gnome-applications-science.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2e/Gnome-applications-science.svg/50px-Gnome-applications-science.svg.png 2x" data-file-width="48" data-file-height="48" /></a></span>&#32;<b><a href="/wiki/Portale:Chimica" title="Portale:Chimica">Portale Chimica</a></b>&#58; il portale della scienza della composizione, delle proprietà e delle trasformazioni della materia</div></div></div> <!-- NewPP limit report Parsed by mw‐web.codfw.main‐b766959bd‐ghcss Cached time: 20250216210153 Cache expiry: 2592000 Reduced expiry: false Complications: [vary‐revision‐sha1, show‐toc] CPU time usage: 0.670 seconds Real time usage: 0.961 seconds Preprocessor visited node count: 5880/1000000 Post‐expand include size: 100620/2097152 bytes Template argument size: 8950/2097152 bytes Highest expansion depth: 24/100 Expensive parser function count: 12/500 Unstrip recursion depth: 0/20 Unstrip post‐expand size: 22201/5000000 bytes Lua time usage: 0.375/10.000 seconds Lua memory usage: 10645515/52428800 bytes Number of Wikibase entities loaded: 6/400 --> <!-- Transclusion expansion time report (%,ms,calls,template) 100.00% 741.542 1 -total 36.21% 268.477 1 Template:Composto_chimico 28.64% 212.351 1 Template:Infobox 23.41% 173.589 1 Template:Collegamenti_esterni 7.68% 56.968 1 Template:Composti_dell'azoto 7.34% 54.394 1 Template:Navbox 7.03% 52.127 5 Template:Controllo_Wikidata 5.89% 43.693 1 Template:F 5.76% 42.698 1 Template:Formula_chimica 5.68% 42.121 1 Template:Avviso --> <!-- Saved in parser cache with key itwiki:pcache:706257:|#|:idhash:canonical and timestamp 20250216210153 and revision id 143615049. Rendering was triggered because: page-view --> </div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=desktop&amp;type=1x1&amp;usesul3=0" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Estratto da "<a dir="ltr" href="https://it.wikipedia.org/w/index.php?title=Ammoniaca&amp;oldid=143615049">https://it.wikipedia.org/w/index.php?title=Ammoniaca&amp;oldid=143615049</a>"</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Categoria:Categorie" title="Categoria:Categorie">Categorie</a>: <ul><li><a href="/wiki/Categoria:Azoto" title="Categoria:Azoto">Azoto</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Idruri" title="Categoria:Idruri">Idruri</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Composti_dell%27idrogeno" title="Categoria:Composti dell&#039;idrogeno">Composti dell'idrogeno</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Solventi" title="Categoria:Solventi">Solventi</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Detergenti" title="Categoria:Detergenti">Detergenti</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Fluidi_refrigeranti" title="Categoria:Fluidi refrigeranti">Fluidi refrigeranti</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Basi" title="Categoria:Basi">Basi</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Categorie nascoste: <ul><li><a href="/wiki/Categoria:Voci_con_modulo_citazione_e_parametro_coautori" title="Categoria:Voci con modulo citazione e parametro coautori">Voci con modulo citazione e parametro coautori</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:P274_letta_da_Wikidata" title="Categoria:P274 letta da Wikidata">P274 letta da Wikidata</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:P231_letta_da_Wikidata" title="Categoria:P231 letta da Wikidata">P231 letta da Wikidata</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:P232_letta_da_Wikidata" title="Categoria:P232 letta da Wikidata">P232 letta da Wikidata</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:P233_letta_da_Wikidata" title="Categoria:P233 letta da Wikidata">P233 letta da Wikidata</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:P662_letta_da_Wikidata" title="Categoria:P662 letta da Wikidata">P662 letta da Wikidata</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:P715_letta_da_Wikidata" title="Categoria:P715 letta da Wikidata">P715 letta da Wikidata</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Voci_con_disclaimer_medico" title="Categoria:Voci con disclaimer medico">Voci con disclaimer medico</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Senza_fonti_-_sali" title="Categoria:Senza fonti - sali">Senza fonti - sali</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Senza_fonti_-_detergenti" title="Categoria:Senza fonti - detergenti">Senza fonti - detergenti</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Senza_fonti_-_ottobre_2012" title="Categoria:Senza fonti - ottobre 2012">Senza fonti - ottobre 2012</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:P1417_letta_da_Wikidata" title="Categoria:P1417 letta da Wikidata">P1417 letta da Wikidata</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Pagine_con_collegamenti_non_funzionanti" title="Categoria:Pagine con collegamenti non funzionanti">Pagine con collegamenti non funzionanti</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Voci_con_codice_Thesaurus_BNCF" title="Categoria:Voci con codice Thesaurus BNCF">Voci con codice Thesaurus BNCF</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Voci_con_codice_LCCN" title="Categoria:Voci con codice LCCN">Voci con codice LCCN</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Voci_con_codice_GND" title="Categoria:Voci con codice GND">Voci con codice GND</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Voci_con_codice_BNF" title="Categoria:Voci con codice BNF">Voci con codice BNF</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Voci_con_codice_J9U" title="Categoria:Voci con codice J9U">Voci con codice J9U</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Voci_con_codice_NDL" title="Categoria:Voci con codice NDL">Voci con codice NDL</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Voci_non_biografiche_con_codici_di_controllo_di_autorit%C3%A0" title="Categoria:Voci non biografiche con codici di controllo di autorità">Voci non biografiche con codici di controllo di autorità</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Questa pagina è stata modificata per l'ultima volta il&#160;16 feb 2025 alle 01:14.</li> <li id="footer-info-copyright">Il testo è disponibile secondo la <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.it">licenza Creative Commons Attribuzione-Condividi allo stesso modo</a>; possono applicarsi condizioni ulteriori. Vedi le <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/it">condizioni d'uso</a> per i dettagli.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/it">Informativa sulla privacy</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:Sala_stampa/Wikipedia">Informazioni su Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Avvertenze_generali">Avvertenze</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Codice di condotta</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Sviluppatori</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/it.wikipedia.org">Statistiche</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Dichiarazione sui cookie</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//it.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Ammoniaca&amp;mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Versione mobile</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" lang="en" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" width="88" height="31"><img src="/w/resources/assets/mediawiki_compact.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="25" height="25" loading="lazy"></picture></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-header-container vector-sticky-header-container"> <div id="vector-sticky-header" class="vector-sticky-header"> <div class="vector-sticky-header-start"> <div class="vector-sticky-header-icon-start vector-button-flush-left vector-button-flush-right" aria-hidden="true"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-sticky-header-search-toggle" tabindex="-1" data-event-name="ui.vector-sticky-search-form.icon"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Ricerca</span> </button> </div> <div role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box"> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail"> <form action="/w/index.php" id="vector-sticky-search-form" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Cerca in Wikipedia"> <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Speciale:Ricerca"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Ricerca</button> </form> </div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-context-bar"> <nav aria-label="Indice" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-sticky-header-toc vector-sticky-header-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-sticky-header-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Mostra/Nascondi l&#039;indice" > <label id="vector-sticky-header-toc-label" for="vector-sticky-header-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Mostra/Nascondi l&#039;indice</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-sticky-header-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div class="vector-sticky-header-context-bar-primary" aria-hidden="true" ><span class="mw-page-title-main">Ammoniaca</span></div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-end" aria-hidden="true"> <div class="vector-sticky-header-icons"> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-talk-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="talk-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbles mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbles"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-subject-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="subject-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-article mw-ui-icon-wikimedia-article"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-history-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="history-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-history mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-history"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only mw-watchlink" id="ca-watchstar-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="watch-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-star mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-star"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-ve-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-edit mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-edit"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="wikitext-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-wikiText mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-wikiText"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-viewsource-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-protected-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-editLock mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-editLock"></span> <span></span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-buttons"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet mw-interlanguage-selector" id="p-lang-btn-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-language mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-language"></span> <span>113 lingue</span> </button> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive" id="ca-addsection-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="addsection-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbleAdd-progressive mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbleAdd-progressive"></span> <span>Aggiungi argomento</span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-icon-end"> <div class="vector-user-links"> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-b766959bd-mqng6","wgBackendResponseTime":137,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.670","walltime":"0.961","ppvisitednodes":{"value":5880,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":100620,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":8950,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":24,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":12,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":22201,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":6,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 741.542 1 -total"," 36.21% 268.477 1 Template:Composto_chimico"," 28.64% 212.351 1 Template:Infobox"," 23.41% 173.589 1 Template:Collegamenti_esterni"," 7.68% 56.968 1 Template:Composti_dell'azoto"," 7.34% 54.394 1 Template:Navbox"," 7.03% 52.127 5 Template:Controllo_Wikidata"," 5.89% 43.693 1 Template:F"," 5.76% 42.698 1 Template:Formula_chimica"," 5.68% 42.121 1 Template:Avviso"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.375","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":10645515,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-b766959bd-ghcss","timestamp":"20250216210153","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Ammoniaca","url":"https:\/\/it.wikipedia.org\/wiki\/Ammoniaca","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q4087","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q4087","author":{"@type":"Organization","name":"Contributori ai progetti Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2006-12-01T16:39:07Z","dateModified":"2025-02-16T00:14:52Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/7\/75\/Ammonia-2D.svg","headline":"composto dell'azoto"}</script> </body> </html>

Pages: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10