CINXE.COM

Dilma Rousseff – Wikipédia, a enciclopédia livre

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available" lang="pt" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Dilma Rousseff – Wikipédia, a enciclopédia livre</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )ptwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"dmy", "wgMonthNames":["","janeiro","fevereiro","março","abril","maio","junho","julho","agosto","setembro","outubro","novembro","dezembro"],"wgRequestId":"4fc906ec-16a8-494b-b212-11cdf6942773","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Dilma_Rousseff","wgTitle":"Dilma Rousseff","wgCurRevisionId":69517848,"wgRevisionId":69517848,"wgArticleId":108604,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["!Páginas que usam Timeline","!Páginas com erros em referências","!CS1 manut: Nomes múltiplos: lista de autores","!CS1 búlgaro-fontes em língua (bg)","!CS1 espanhol-fontes em língua (es)","!CS1 inglês-fontes em língua (en)","!Imagem local diferente da no Wikidata","Pessoas vivas","!Páginas com erros URL","Nascidos em 1947","Dilma Rousseff","Presidentes do Brasil","Mulheres chefes de governo","Candidatas à Presidência da República do Brasil", "Candidatos à Presidência da República do Brasil em 2010","Candidatos à Presidência da República do Brasil em 2014","Ministros de Minas e Energia do Brasil","Ministros da Casa Civil do Brasil","Ministros do Governo Lula (2003–2011)","Alunos da Universidade Federal do Rio Grande do Sul","Alunos da Universidade Estadual de Campinas","Opositores da ditadura militar no Brasil (1964–1985)","Membros de organizações paramilitares","Membros do Partido dos Trabalhadores","Membros do Partido Democrático Trabalhista","Naturais de Belo Horizonte","Mulheres de Minas Gerais na política","Economistas de Minas Gerais","Políticos de Minas Gerais do século XXI","Políticos de Minas Gerais do século XX","Católicos do Brasil","Brasileiros de ascendência búlgara","Socialistas do Brasil","Agraciadas com o Diploma Bertha Lutz","Políticos do Brasil depostos","Secretários estaduais do Rio Grande do Sul","Secretários municipais de Porto Alegre", "Pessoas torturadas na ditadura militar no Brasil (1964–1985)","Grã-Cruzes da Ordem do Mérito da Defesa","Populistas de esquerda","Cristãs","Ministras do Brasil"],"wgPageViewLanguage":"pt","wgPageContentLanguage":"pt","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Dilma_Rousseff","wgRelevantArticleId":108604,"wgIsProbablyEditable":false,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":false,"wgRestrictionEdit":["autoconfirmed"],"wgRestrictionMove":["sysop"],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"pt","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"pt"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":200000,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false, "wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q40722","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":true,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false,"wgSiteNoticeId":"2.30"};RLSTATE={"ext.gadget.FeedbackHighlight-base":"ready","ext.gadget.keepPDU":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","ext.timeline.styles":"ready","ext.tmh.player.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready", "ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready","ext.dismissableSiteNotice.styles":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","ext.tmh.player","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.Topicon","ext.gadget.Metacaixa","ext.gadget.TitleRewrite","ext.gadget.ElementosOcultaveis","ext.gadget.FeedbackHighlight","ext.gadget.ReferenceTooltips","ext.gadget.NewVillagePump","ext.gadget.wikibugs","ext.gadget.charinsert","ext.gadget.requestForAdminship","ext.gadget.WikiMiniAtlas","ext.gadget.PagesForDeletion","ext.gadget.switcher","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface", "ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","oojs-ui.styles.icons-media","oojs-ui-core.icons","ext.dismissableSiteNotice"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pt&amp;modules=ext.cite.styles%7Cext.dismissableSiteNotice.styles%7Cext.timeline.styles%7Cext.tmh.player.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=pt&amp;modules=startup&amp;only=scripts&amp;raw=1&amp;skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pt&amp;modules=ext.gadget.FeedbackHighlight-base%2CkeepPDU&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pt&amp;modules=site.styles&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.16"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/Dilma_Rousseff_-_foto_oficial_2011-01-09.jpg/1200px-Dilma_Rousseff_-_foto_oficial_2011-01-09.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1800"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/Dilma_Rousseff_-_foto_oficial_2011-01-09.jpg/800px-Dilma_Rousseff_-_foto_oficial_2011-01-09.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="1200"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/Dilma_Rousseff_-_foto_oficial_2011-01-09.jpg/640px-Dilma_Rousseff_-_foto_oficial_2011-01-09.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="960"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Dilma Rousseff – Wikipédia, a enciclopédia livre"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//pt.m.wikipedia.org/wiki/Dilma_Rousseff"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipédia (pt)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//pt.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Dilma_Rousseff"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pt"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="&#039;&#039;Feed&#039;&#039; Atom Wikipédia" href="/w/index.php?title=Especial:Mudan%C3%A7as_recentes&amp;feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject page-Dilma_Rousseff rootpage-Dilma_Rousseff skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Saltar para o conteúdo</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="&#039;&#039;Site&#039;&#039;"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" title="Menu principal" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menu principal" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menu principal</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menu principal</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">mover para a barra lateral</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">ocultar</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Navegação </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:P%C3%A1gina_principal" title="Visitar a página principal [z]" accesskey="z"><span>Página principal</span></a></li><li id="n-featuredcontent" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portal:Conte%C3%BAdo_destacado"><span>Conteúdo destacado</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portal:Eventos_atuais" title="Informação temática sobre eventos atuais"><span>Eventos atuais</span></a></li><li id="n-villagepump" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Esplanada"><span>Esplanada</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:Aleat%C3%B3ria" title="Carregar página aleatória [x]" accesskey="x"><span>Página aleatória</span></a></li><li id="n-portals" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portal:%C3%8Dndice"><span>Portais</span></a></li><li id="n-bug_in_article" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Informe_um_erro"><span>Informar um erro</span></a></li><li id="n-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:P%C3%A1ginas_especiais"><span>Páginas especiais</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-interaction" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-interaction" > <div class="vector-menu-heading"> Colaboração </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-welcome" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Boas-vindas"><span>Boas-vindas</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Ajuda:P%C3%A1gina_principal" title="Um local reservado para auxílio."><span>Ajuda</span></a></li><li id="n-Páginas-de-testes-públicas" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Ajuda:P%C3%A1gina_de_testes"><span>Páginas de testes públicas</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Portal_comunit%C3%A1rio" title="Sobre o projeto"><span>Portal comunitário</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:Mudan%C3%A7as_recentes" title="Uma lista de mudanças recentes nesta wiki [r]" accesskey="r"><span>Mudanças recentes</span></a></li><li id="n-maintenance" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Manuten%C3%A7%C3%A3o"><span>Manutenção</span></a></li><li id="n-createpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Ajuda:Guia_de_edi%C3%A7%C3%A3o/Como_come%C3%A7ar_uma_p%C3%A1gina"><span>Criar página</span></a></li><li id="n-newpages-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:P%C3%A1ginas_novas"><span>Páginas novas</span></a></li><li id="n-contact-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Contato"><span>Contato</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:P%C3%A1gina_principal" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipédia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fr.svg" style="width: 7.4375em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-pt.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Especial:Pesquisar" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Pesquisar na Wikipédia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Busca</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Pesquisar na Wikipédia" aria-label="Pesquisar na Wikipédia" autocapitalize="sentences" title="Pesquisar na Wikipédia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Especial:Pesquisar"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Pesquisar</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Ferramentas pessoais"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Aspeto"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page&#039;s font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Aspeto" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Aspeto</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&amp;wmf_medium=sidebar&amp;wmf_campaign=pt.wikipedia.org&amp;uselang=pt" class=""><span>Donativos</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Especial:Criar_conta&amp;returnto=Dilma+Rousseff" title="É encorajado a criar uma conta e iniciar sessão; no entanto, não é obrigatório" class=""><span>Criar uma conta</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Especial:Entrar&amp;returnto=Dilma+Rousseff" title="Aconselhamos-lhe a criar uma conta na Wikipédia, embora tal não seja obrigatório. [o]" accesskey="o" class=""><span>Entrar</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Mais opções" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Ferramentas pessoais" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Ferramentas pessoais</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Menu do utilizador" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&amp;wmf_medium=sidebar&amp;wmf_campaign=pt.wikipedia.org&amp;uselang=pt"><span>Donativos</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:Criar_conta&amp;returnto=Dilma+Rousseff" title="É encorajado a criar uma conta e iniciar sessão; no entanto, não é obrigatório"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Criar uma conta</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:Entrar&amp;returnto=Dilma+Rousseff" title="Aconselhamos-lhe a criar uma conta na Wikipédia, embora tal não seja obrigatório. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Entrar</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Páginas para editores sem sessão iniciada <a href="/wiki/Ajuda:Introduction" aria-label="Saiba mais sobre edição"><span>saber mais</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:Minhas_contribui%C3%A7%C3%B5es" title="Uma lista de edições feitas a partir deste endereço IP [y]" accesskey="y"><span>Contribuições</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:Minha_discuss%C3%A3o" title="Discussão sobre edições feitas a partir deste endereço IP [n]" accesskey="n"><span>Discussão</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><div id="mw-dismissablenotice-anonplace"></div><script>(function(){var node=document.getElementById("mw-dismissablenotice-anonplace");if(node){node.outerHTML="\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice\"\u003E\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice-close\"\u003E[\u003Ca tabindex=\"0\" role=\"button\"\u003Eocultar\u003C/a\u003E]\u003C/div\u003E\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice-body\"\u003E\u003C!-- CentralNotice --\u003E\u003Cdiv id=\"localNotice\" data-nosnippet=\"\"\u003E\u003Cdiv class=\"anonnotice\" lang=\"pt\" dir=\"ltr\"\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E";}}());</script></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="&#039;&#039;Site&#039;&#039;"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Conteúdo" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Conteúdo</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">mover para a barra lateral</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">ocultar</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Início</div> </a> </li> <li id="toc-Primeiros_anos,_educação_e_ditadura_militar" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Primeiros_anos,_educação_e_ditadura_militar"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Primeiros anos, educação e ditadura militar</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Primeiros_anos,_educação_e_ditadura_militar-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Alternar a subsecção Primeiros anos, educação e ditadura militar</span> </button> <ul id="toc-Primeiros_anos,_educação_e_ditadura_militar-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Atuação_no_COLINA" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Atuação_no_COLINA"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1</span> <span>Atuação no COLINA</span> </div> </a> <ul id="toc-Atuação_no_COLINA-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Na_VAR-Palmares" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Na_VAR-Palmares"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.2</span> <span>Na VAR-Palmares</span> </div> </a> <ul id="toc-Na_VAR-Palmares-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Prisão" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Prisão"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.3</span> <span>Prisão</span> </div> </a> <ul id="toc-Prisão-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Mudança_para_Porto_Alegre" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Mudança_para_Porto_Alegre"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.4</span> <span>Mudança para Porto Alegre</span> </div> </a> <ul id="toc-Mudança_para_Porto_Alegre-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Início_da_carreira_política" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Início_da_carreira_política"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Início da carreira política</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Início_da_carreira_política-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Alternar a subsecção Início da carreira política</span> </button> <ul id="toc-Início_da_carreira_política-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Secretária_Municipal_da_Fazenda" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Secretária_Municipal_da_Fazenda"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1</span> <span>Secretária Municipal da Fazenda</span> </div> </a> <ul id="toc-Secretária_Municipal_da_Fazenda-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Secretária_Estadual_de_Energia,_Minas_e_Comunicações" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Secretária_Estadual_de_Energia,_Minas_e_Comunicações"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2</span> <span>Secretária Estadual de Energia, Minas e Comunicações</span> </div> </a> <ul id="toc-Secretária_Estadual_de_Energia,_Minas_e_Comunicações-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Ministra_de_Estado" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Ministra_de_Estado"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Ministra de Estado</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Ministra_de_Estado-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Alternar a subsecção Ministra de Estado</span> </button> <ul id="toc-Ministra_de_Estado-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Ministra_de_Minas_e_Energia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ministra_de_Minas_e_Energia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1</span> <span>Ministra de Minas e Energia</span> </div> </a> <ul id="toc-Ministra_de_Minas_e_Energia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ministra-chefe_da_Casa_Civil" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ministra-chefe_da_Casa_Civil"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.2</span> <span>Ministra-chefe da Casa Civil</span> </div> </a> <ul id="toc-Ministra-chefe_da_Casa_Civil-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Campanhas_presidenciais" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Campanhas_presidenciais"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Campanhas presidenciais</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Campanhas_presidenciais-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Alternar a subsecção Campanhas presidenciais</span> </button> <ul id="toc-Campanhas_presidenciais-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Campanha_presidencial_de_2010" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Campanha_presidencial_de_2010"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1</span> <span>Campanha presidencial de 2010</span> </div> </a> <ul id="toc-Campanha_presidencial_de_2010-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Campanha_presidencial_de_2014" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Campanha_presidencial_de_2014"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.2</span> <span>Campanha presidencial de 2014</span> </div> </a> <ul id="toc-Campanha_presidencial_de_2014-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Presidente_do_Brasil" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Presidente_do_Brasil"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Presidente do Brasil</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Presidente_do_Brasil-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Alternar a subsecção Presidente do Brasil</span> </button> <ul id="toc-Presidente_do_Brasil-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Primeiro_mandato,_2011–2014" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Primeiro_mandato,_2011–2014"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.1</span> <span>Primeiro mandato, 2011–2014</span> </div> </a> <ul id="toc-Primeiro_mandato,_2011–2014-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Segundo_mandato,_2015–2016" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Segundo_mandato,_2015–2016"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.2</span> <span>Segundo mandato, 2015–2016</span> </div> </a> <ul id="toc-Segundo_mandato,_2015–2016-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Política_econômica_e_ambiental" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Política_econômica_e_ambiental"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.3</span> <span>Política econômica e ambiental</span> </div> </a> <ul id="toc-Política_econômica_e_ambiental-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Impeachment" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Impeachment"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.4</span> <span><i>Impeachment</i></span> </div> </a> <ul id="toc-Impeachment-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Manifestações_populares" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Manifestações_populares"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.5</span> <span>Manifestações populares</span> </div> </a> <ul id="toc-Manifestações_populares-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Opinião_pública" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Opinião_pública"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.6</span> <span>Opinião pública</span> </div> </a> <ul id="toc-Opinião_pública-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Pós-presidência" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Pós-presidência"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Pós-presidência</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Pós-presidência-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Alternar a subsecção Pós-presidência</span> </button> <ul id="toc-Pós-presidência-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Ativismo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ativismo"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.1</span> <span>Ativismo</span> </div> </a> <ul id="toc-Ativismo-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Acusação_de_obstrução_da_justiça" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Acusação_de_obstrução_da_justiça"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.2</span> <span>Acusação de obstrução da justiça</span> </div> </a> <ul id="toc-Acusação_de_obstrução_da_justiça-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Candidatura_ao_Senado_Federal" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Candidatura_ao_Senado_Federal"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.3</span> <span>Candidatura ao Senado Federal</span> </div> </a> <ul id="toc-Candidatura_ao_Senado_Federal-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Banco_do_BRICS" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Banco_do_BRICS"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.4</span> <span>Banco do BRICS</span> </div> </a> <ul id="toc-Banco_do_BRICS-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Vida_pessoal" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Vida_pessoal"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Vida pessoal</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Vida_pessoal-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Alternar a subsecção Vida pessoal</span> </button> <ul id="toc-Vida_pessoal-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Paula_Rousseff" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Paula_Rousseff"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.1</span> <span>Paula Rousseff</span> </div> </a> <ul id="toc-Paula_Rousseff-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Religião" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Religião"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.2</span> <span>Religião</span> </div> </a> <ul id="toc-Religião-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Saúde" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Saúde"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.3</span> <span>Saúde</span> </div> </a> <ul id="toc-Saúde-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Posições_políticas" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Posições_políticas"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Posições políticas</span> </div> </a> <ul id="toc-Posições_políticas-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Imagem_pública" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Imagem_pública"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Imagem pública</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Imagem_pública-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Alternar a subsecção Imagem pública</span> </button> <ul id="toc-Imagem_pública-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Prêmios_e_honrarias" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Prêmios_e_honrarias"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9.1</span> <span>Prêmios e honrarias</span> </div> </a> <ul id="toc-Prêmios_e_honrarias-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Desempenho_eleitoral" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Desempenho_eleitoral"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>Desempenho eleitoral</span> </div> </a> <ul id="toc-Desempenho_eleitoral-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Cronologia_sumária" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Cronologia_sumária"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11</span> <span>Cronologia sumária</span> </div> </a> <ul id="toc-Cronologia_sumária-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ver_também" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Ver_também"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12</span> <span>Ver também</span> </div> </a> <ul id="toc-Ver_também-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Notas" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Notas"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">13</span> <span>Notas</span> </div> </a> <ul id="toc-Notas-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Referências" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Referências"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">14</span> <span>Referências</span> </div> </a> <ul id="toc-Referências-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bibliografia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Bibliografia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">15</span> <span>Bibliografia</span> </div> </a> <ul id="toc-Bibliografia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ligações_externas" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Ligações_externas"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">16</span> <span>Ligações externas</span> </div> </a> <ul id="toc-Ligações_externas-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Conteúdo" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" title="Índice" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Alternar o índice" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Alternar o índice</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Dilma Rousseff</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Ir para um artigo noutra língua. Disponível em 110 línguas" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-110" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">110 línguas</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Dilma_Rousseff" title="Dilma Rousseff — africanês" lang="af" hreflang="af" data-title="Dilma Rousseff" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="africanês" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Dilma_Rousseff" title="Dilma Rousseff — alemão suíço" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Dilma Rousseff" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="alemão suíço" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%B2%E1%88%8D%E1%88%9B_%E1%88%A9%E1%88%B0%E1%8D%8D" title="ዲልማ ሩሰፍ — amárico" lang="am" hreflang="am" data-title="ዲልማ ሩሰፍ" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="amárico" class="interlanguage-link-target"><span>አማርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Dilma_Rousseff" title="Dilma Rousseff — aragonês" lang="an" hreflang="an" data-title="Dilma Rousseff" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="aragonês" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D9%8A%D9%84%D9%85%D8%A7_%D8%B1%D9%88%D8%B3%D9%8A%D9%81" title="ديلما روسيف — árabe" lang="ar" hreflang="ar" data-title="ديلما روسيف" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="árabe" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ary mw-list-item"><a href="https://ary.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D9%8A%D9%84%D9%85%D8%A7_%D8%B1%D9%88%D8%B3%D9%8A%D9%81" title="ديلما روسيف — Moroccan Arabic" lang="ary" hreflang="ary" data-title="ديلما روسيف" data-language-autonym="الدارجة" data-language-local-name="Moroccan Arabic" class="interlanguage-link-target"><span>الدارجة</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D9%8A%D9%84%D9%85%D8%A7_%D8%B1%D9%88%D8%B3%D9%8A%D9%81" title="ديلما روسيف — Egyptian Arabic" lang="arz" hreflang="arz" data-title="ديلما روسيف" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="Egyptian Arabic" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Dilma_Rousseff" title="Dilma Rousseff — asturiano" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Dilma Rousseff" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="asturiano" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Dilma_Rusef" title="Dilma Rusef — azerbaijano" lang="az" hreflang="az" data-title="Dilma Rusef" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="azerbaijano" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%B8%D0%BB%D0%BC%D0%B0_%D0%A0%D1%83%D1%81%D0%B5%D1%84" title="Дилма Русеф — bashkir" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Дилма Русеф" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="bashkir" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/Dilma_Rousseff" title="Dilma Rousseff — Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Dilma Rousseff" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target"><span>Bikol Central</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D1%8B%D0%BB%D0%BC%D0%B0_%D0%A0%D1%83%D1%81%D0%B5%D1%84" title="Дылма Русеф — bielorrusso" lang="be" hreflang="be" data-title="Дылма Русеф" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="bielorrusso" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%B8%D0%BB%D0%BC%D0%B0_%D0%A0%D1%83%D1%81%D0%B5%D0%B2" title="Дилма Русев — búlgaro" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Дилма Русев" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="búlgaro" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bjn mw-list-item"><a href="https://bjn.wikipedia.org/wiki/Dilma_Rousseff" title="Dilma Rousseff — Banjar" lang="bjn" hreflang="bjn" data-title="Dilma Rousseff" data-language-autonym="Banjar" data-language-local-name="Banjar" class="interlanguage-link-target"><span>Banjar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%A6%E0%A6%BF%E0%A6%B2%E0%A6%AE%E0%A6%BE_%E0%A6%B0%E0%A7%81%E0%A6%B8%E0%A7%87%E0%A6%AB" title="দিলমা রুসেফ — bengalês" lang="bn" hreflang="bn" data-title="দিলমা রুসেফ" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="bengalês" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Dilma_Rousseff" title="Dilma Rousseff — bretão" lang="br" hreflang="br" data-title="Dilma Rousseff" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="bretão" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Dilma_Rousseff" title="Dilma Rousseff — bósnio" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Dilma Rousseff" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="bósnio" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Dilma_Rousseff" title="Dilma Rousseff — catalão" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Dilma Rousseff" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="catalão" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%B8%D0%BB%D0%BC%D0%B0_%D0%A0%D1%83%D1%81%D0%B5%D1%84" title="Дилма Русеф — checheno" lang="ce" hreflang="ce" data-title="Дилма Русеф" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="checheno" class="interlanguage-link-target"><span>Нохчийн</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/Dilma_Rousseff" title="Dilma Rousseff — cebuano" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Dilma Rousseff" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="cebuano" class="interlanguage-link-target"><span>Cebuano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%84%D9%85%D8%A7_%DA%95%D9%88%D9%88%D8%B3%DB%8E%D9%81" title="دیلما ڕووسێف — curdo central" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="دیلما ڕووسێف" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="curdo central" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Dilma_Rousseffov%C3%A1" title="Dilma Rousseffová — checo" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Dilma Rousseffová" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="checo" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cu mw-list-item"><a href="https://cu.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%B8%D0%BB%D0%BC%D0%B0_%D0%A0%D0%BE%D1%83%D1%81%D1%94%D0%B2%D1%8A" title="Дилма Роусєвъ — eslavo eclesiástico" lang="cu" hreflang="cu" data-title="Дилма Роусєвъ" data-language-autonym="Словѣньскъ / ⰔⰎⰑⰂⰡⰐⰠⰔⰍⰟ" data-language-local-name="eslavo eclesiástico" class="interlanguage-link-target"><span>Словѣньскъ / ⰔⰎⰑⰂⰡⰐⰠⰔⰍⰟ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Dilma_Rousseff" title="Dilma Rousseff — galês" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Dilma Rousseff" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="galês" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Dilma_Rousseff" title="Dilma Rousseff — dinamarquês" lang="da" hreflang="da" data-title="Dilma Rousseff" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="dinamarquês" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Dilma_Rousseff" title="Dilma Rousseff — alemão" lang="de" hreflang="de" data-title="Dilma Rousseff" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="alemão" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/Dilma_Rousseff" title="Dilma Rousseff — Dimli" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Dilma Rousseff" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Dimli" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9D%CF%84%CE%AF%CE%BB%CE%BC%CE%B1_%CE%A1%CE%BF%CF%8D%CF%83%CE%B5%CF%86" title="Ντίλμα Ρούσεφ — grego" lang="el" hreflang="el" data-title="Ντίλμα Ρούσεφ" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="grego" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eml mw-list-item"><a href="https://eml.wikipedia.org/wiki/Dilma_Rousseff" title="Dilma Rousseff — Emiliano-Romagnolo" lang="egl" hreflang="egl" data-title="Dilma Rousseff" data-language-autonym="Emiliàn e rumagnòl" data-language-local-name="Emiliano-Romagnolo" class="interlanguage-link-target"><span>Emiliàn e rumagnòl</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Dilma_Rousseff" title="Dilma Rousseff — inglês" lang="en" hreflang="en" data-title="Dilma Rousseff" data-language-autonym="English" data-language-local-name="inglês" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Dilma_Rousseff" title="Dilma Rousseff — esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Dilma Rousseff" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Dilma_Rousseff" title="Dilma Rousseff — espanhol" lang="es" hreflang="es" data-title="Dilma Rousseff" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="espanhol" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Dilma_Rousseff" title="Dilma Rousseff — estónio" lang="et" hreflang="et" data-title="Dilma Rousseff" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="estónio" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Dilma_Rousseff" title="Dilma Rousseff — basco" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Dilma Rousseff" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="basco" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%84%D9%85%D8%A7_%D8%B1%D9%88%D8%B3%D9%81" title="دیلما روسف — persa" lang="fa" hreflang="fa" data-title="دیلما روسف" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="persa" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Dilma_Rousseff" title="Dilma Rousseff — finlandês" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Dilma Rousseff" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="finlandês" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Dilma_Rousseff" title="Dilma Rousseff — francês" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Dilma Rousseff" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="francês" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frp mw-list-item"><a href="https://frp.wikipedia.org/wiki/Dilma_Rousseff" title="Dilma Rousseff — Arpitan" lang="frp" hreflang="frp" data-title="Dilma Rousseff" data-language-autonym="Arpetan" data-language-local-name="Arpitan" class="interlanguage-link-target"><span>Arpetan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Dilma_Rousseff" title="Dilma Rousseff — irlandês" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Dilma Rousseff" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="irlandês" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Dilma_Rousseff" title="Dilma Rousseff — galego" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Dilma Rousseff" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="galego" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gn mw-list-item"><a href="https://gn.wikipedia.org/wiki/Dilma_Rousseff" title="Dilma Rousseff — guarani" lang="gn" hreflang="gn" data-title="Dilma Rousseff" data-language-autonym="Avañe&#039;ẽ" data-language-local-name="guarani" class="interlanguage-link-target"><span>Avañe'ẽ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%93%D7%99%D7%9C%D7%9E%D7%94_%D7%A8%D7%95%D7%A1%D7%A3" title="דילמה רוסף — hebraico" lang="he" hreflang="he" data-title="דילמה רוסף" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="hebraico" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A1%E0%A4%BF%E0%A4%B2%E0%A5%8D%E0%A4%AE%E0%A4%BE_%E0%A4%B0%E0%A5%89%E0%A4%B8%E0%A5%87%E0%A4%AB" title="डिल्मा रॉसेफ — hindi" lang="hi" hreflang="hi" data-title="डिल्मा रॉसेफ" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="hindi" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Dilma_Rousseff" title="Dilma Rousseff — croata" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Dilma Rousseff" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="croata" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Dilma_Rousseff" title="Dilma Rousseff — húngaro" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Dilma Rousseff" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="húngaro" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B4%D5%AB%D5%AC%D5%B4%D5%A1_%D5%8C%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A5%D6%86" title="Դիլմա Ռուսեֆ — arménio" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Դիլմա Ռուսեֆ" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="arménio" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Dilma_Rousseff" title="Dilma Rousseff — interlíngua" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Dilma Rousseff" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="interlíngua" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Dilma_Rousseff" title="Dilma Rousseff — indonésio" lang="id" hreflang="id" data-title="Dilma Rousseff" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="indonésio" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ie mw-list-item"><a href="https://ie.wikipedia.org/wiki/Dilma_Rousseff" title="Dilma Rousseff — interlingue" lang="ie" hreflang="ie" data-title="Dilma Rousseff" data-language-autonym="Interlingue" data-language-local-name="interlingue" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingue</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ig mw-list-item"><a href="https://ig.wikipedia.org/wiki/Dilma_Rousseff" title="Dilma Rousseff — igbo" lang="ig" hreflang="ig" data-title="Dilma Rousseff" data-language-autonym="Igbo" data-language-local-name="igbo" class="interlanguage-link-target"><span>Igbo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Dilma_Rousseff" title="Dilma Rousseff — ido" lang="io" hreflang="io" data-title="Dilma Rousseff" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="ido" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Dilma_Rousseff" title="Dilma Rousseff — islandês" lang="is" hreflang="is" data-title="Dilma Rousseff" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="islandês" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Dilma_Rousseff" title="Dilma Rousseff — italiano" lang="it" hreflang="it" data-title="Dilma Rousseff" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="italiano" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%B8%E3%83%AB%E3%83%9E%E3%83%BB%E3%83%AB%E3%82%BB%E3%83%95" title="ジルマ・ルセフ — japonês" lang="ja" hreflang="ja" data-title="ジルマ・ルセフ" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="japonês" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%9B%E1%83%90_%E1%83%A0%E1%83%A3%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%A4%E1%83%98" title="დილმა რუსეფი — georgiano" lang="ka" hreflang="ka" data-title="დილმა რუსეფი" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="georgiano" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%B8%D0%BB%D0%BC%D0%B0_%D0%92%D0%B0%D0%BD%D0%B0_%D0%A0%D1%83%D1%81%D0%B5%D1%84" title="Дилма Вана Русеф — cazaque" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Дилма Вана Русеф" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="cazaque" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%A7%80%EC%9A%B0%EB%A7%88_%ED%98%B8%EC%84%B8%ED%94%84" title="지우마 호세프 — coreano" lang="ko" hreflang="ko" data-title="지우마 호세프" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="coreano" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kw mw-list-item"><a href="https://kw.wikipedia.org/wiki/Dilma_Rousseff" title="Dilma Rousseff — córnico" lang="kw" hreflang="kw" data-title="Dilma Rousseff" data-language-autonym="Kernowek" data-language-local-name="córnico" class="interlanguage-link-target"><span>Kernowek</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Dilma_Rousseff" title="Dilma Rousseff — latim" lang="la" hreflang="la" data-title="Dilma Rousseff" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="latim" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lad mw-list-item"><a href="https://lad.wikipedia.org/wiki/Dilma_Rousseff" title="Dilma Rousseff — ladino" lang="lad" hreflang="lad" data-title="Dilma Rousseff" data-language-autonym="Ladino" data-language-local-name="ladino" class="interlanguage-link-target"><span>Ladino</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Dilma_Rousseff" title="Dilma Rousseff — luxemburguês" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Dilma Rousseff" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="luxemburguês" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Dilma_Rousseff" title="Dilma Rousseff — lombardo" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Dilma Rousseff" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="lombardo" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Dilma_Rousseff" title="Dilma Rousseff — lituano" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Dilma Rousseff" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="lituano" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Dilma_Rusefa" title="Dilma Rusefa — letão" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Dilma Rusefa" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="letão" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Dilma_Rousseff" title="Dilma Rousseff — malgaxe" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Dilma Rousseff" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="malgaxe" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%B8%D0%BB%D0%BC%D0%B0_%D0%A0%D1%83%D1%81%D0%B5%D0%B2" title="Дилма Русев — macedónio" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Дилма Русев" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="macedónio" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%A6%E0%B4%BF%E0%B5%BD%E0%B4%AE_%E0%B4%B1%E0%B5%97%E0%B4%B8%E0%B4%AB%E0%B5%8D" title="ദിൽമ റൗസഫ് — malaiala" lang="ml" hreflang="ml" data-title="ദിൽമ റൗസഫ്" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="malaiala" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A6%E0%A4%BF%E0%A4%B2%E0%A5%8D%E0%A4%AE%E0%A4%BE_%E0%A4%B0%E0%A5%82%E0%A4%B8%E0%A5%87%E0%A4%AB" title="दिल्मा रूसेफ — marata" lang="mr" hreflang="mr" data-title="दिल्मा रूसेफ" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="marata" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Dilma_Rousseff" title="Dilma Rousseff — malaio" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Dilma Rousseff" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="malaio" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mwl mw-list-item"><a href="https://mwl.wikipedia.org/wiki/Dilma_Rousseff" title="Dilma Rousseff — mirandês" lang="mwl" hreflang="mwl" data-title="Dilma Rousseff" data-language-autonym="Mirandés" data-language-local-name="mirandês" class="interlanguage-link-target"><span>Mirandés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mzn mw-list-item"><a href="https://mzn.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%84%D9%85%D8%A7_%D8%B1%D9%88%D8%B3%D9%81" title="دیلما روسف — mazandarani" lang="mzn" hreflang="mzn" data-title="دیلما روسف" data-language-autonym="مازِرونی" data-language-local-name="mazandarani" class="interlanguage-link-target"><span>مازِرونی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A6%E0%A4%BF%E0%A4%B2%E0%A4%AE%E0%A4%BE_%E0%A4%B0%E0%A5%81%E0%A4%B8%E0%A5%87%E0%A4%AB" title="दिलमा रुसेफ — nepalês" lang="ne" hreflang="ne" data-title="दिलमा रुसेफ" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="nepalês" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Dilma_Rousseff" title="Dilma Rousseff — neerlandês" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Dilma Rousseff" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="neerlandês" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Dilma_Rousseff" title="Dilma Rousseff — norueguês nynorsk" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Dilma Rousseff" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="norueguês nynorsk" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Dilma_Rousseff" title="Dilma Rousseff — norueguês bokmål" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Dilma Rousseff" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="norueguês bokmål" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Dilma_Rousseff" title="Dilma Rousseff — occitano" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Dilma Rousseff" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="occitano" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%9C%E0%A8%BF%E0%A8%89%E0%A8%AE%E0%A8%BE_%E0%A8%B9%E0%A9%82%E0%A8%B8%E0%A9%88%E0%A8%AB%E0%A8%BC" title="ਜਿਉਮਾ ਹੂਸੈਫ਼ — panjabi" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਜਿਉਮਾ ਹੂਸੈਫ਼" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="panjabi" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pap mw-list-item"><a href="https://pap.wikipedia.org/wiki/Dilma_Rousseff" title="Dilma Rousseff — papiamento" lang="pap" hreflang="pap" data-title="Dilma Rousseff" data-language-autonym="Papiamentu" data-language-local-name="papiamento" class="interlanguage-link-target"><span>Papiamentu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Dilma_Rousseff" title="Dilma Rousseff — polaco" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Dilma Rousseff" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="polaco" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%84%D9%85%D8%A7_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%81" title="دیلما روسیف — Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="دیلما روسیف" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%84%D9%85%D8%A7_%D8%B1%D9%88%D8%B3%D9%81" title="دیلما روسف — pastó" lang="ps" hreflang="ps" data-title="دیلما روسف" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="pastó" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Dilma_Rousseff" title="Dilma Rousseff — quíchua" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Dilma Rousseff" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="quíchua" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Dilma_Rousseff" title="Dilma Rousseff — romeno" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Dilma Rousseff" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="romeno" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D0%B5%D1%84,_%D0%94%D0%B8%D0%BB%D0%BC%D0%B0" title="Русеф, Дилма — russo" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Русеф, Дилма" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="russo" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rw mw-list-item"><a href="https://rw.wikipedia.org/wiki/Dilma_Rousseff" title="Dilma Rousseff — quiniaruanda" lang="rw" hreflang="rw" data-title="Dilma Rousseff" data-language-autonym="Ikinyarwanda" data-language-local-name="quiniaruanda" class="interlanguage-link-target"><span>Ikinyarwanda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Dilma_Rousseff" title="Dilma Rousseff — scots" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Dilma Rousseff" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="scots" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Dilma_Rousseff" title="Dilma Rousseff — servo-croata" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Dilma Rousseff" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="servo-croata" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Dilma_Rousseff" title="Dilma Rousseff — Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Dilma Rousseff" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Dilma_Rousseffov%C3%A1" title="Dilma Rousseffová — eslovaco" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Dilma Rousseffová" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="eslovaco" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Dilma_Rousseff" title="Dilma Rousseff — albanês" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Dilma Rousseff" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="albanês" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%B8%D0%BB%D0%BC%D0%B0_%D0%A0%D1%83%D1%81%D0%B5%D0%B2" title="Дилма Русев — sérvio" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Дилма Русев" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="sérvio" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Dilma_Rousseff" title="Dilma Rousseff — sueco" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Dilma Rousseff" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="sueco" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%9F%E0%AE%BF%E0%AE%B2%E0%AF%8D%E0%AE%AE%E0%AE%BE_%E0%AE%B0%E0%AF%82%E0%AE%9A%E0%AF%86%E0%AE%83%E0%AE%AA%E0%AF%8D" title="டில்மா ரூசெஃப் — tâmil" lang="ta" hreflang="ta" data-title="டில்மா ரூசெஃப்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="tâmil" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%B8%D0%BB%D0%BC%D0%BE_%D0%A0%D1%83%D1%81%D0%B5%D1%84" title="Дилмо Русеф — tajique" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Дилмо Русеф" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="tajique" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B4%E0%B8%A5%E0%B8%A1%E0%B8%B2_%E0%B8%A3%E0%B8%B9%E0%B9%80%E0%B8%8B%E0%B8%9F" title="จิลมา รูเซฟ — tailandês" lang="th" hreflang="th" data-title="จิลมา รูเซฟ" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="tailandês" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Dilma_Rousseff" title="Dilma Rousseff — tagalo" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Dilma Rousseff" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="tagalo" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tly mw-list-item"><a href="https://tly.wikipedia.org/wiki/Dilma_Rusef" title="Dilma Rusef — Talysh" lang="tly" hreflang="tly" data-title="Dilma Rusef" data-language-autonym="Tolışi" data-language-local-name="Talysh" class="interlanguage-link-target"><span>Tolışi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Dilma_Rousseff" title="Dilma Rousseff — turco" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Dilma Rousseff" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="turco" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%B8%D0%BB%D0%BC%D0%B0_%D0%A0%D1%83%D1%81%D0%B5%D1%84" title="Дилма Русеф — tatar" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Дилма Русеф" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="tatar" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D1%96%D0%BB%D0%BC%D0%B0_%D0%A0%D1%83%D1%81%D0%B5%D1%84" title="Ділма Русеф — ucraniano" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Ділма Русеф" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ucraniano" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%84%D9%85%D8%A7_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%81" title="دیلما روسیف — urdu" lang="ur" hreflang="ur" data-title="دیلما روسیف" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="urdu" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Dilma_Rousseff" title="Dilma Rousseff — usbeque" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Dilma Rousseff" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="usbeque" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vec mw-list-item"><a href="https://vec.wikipedia.org/wiki/Dilma_Rousseff" title="Dilma Rousseff — véneto" lang="vec" hreflang="vec" data-title="Dilma Rousseff" data-language-autonym="Vèneto" data-language-local-name="véneto" class="interlanguage-link-target"><span>Vèneto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Dilma_Rousseff" title="Dilma Rousseff — vietnamita" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Dilma Rousseff" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="vietnamita" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E5%90%8A%E9%BA%BB%C2%B7%E7%BD%97%E5%A1%9E%E5%A4%AB" title="吊麻·罗塞夫 — wu" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="吊麻·罗塞夫" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="wu" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%9B%E1%83%90_%E1%83%A0%E1%83%A3%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%A4%E1%83%98" title="დილმა რუსეფი — Mingrelian" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="დილმა რუსეფი" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Mingrelian" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yo mw-list-item"><a href="https://yo.wikipedia.org/wiki/Dilma_Rousseff" title="Dilma Rousseff — ioruba" lang="yo" hreflang="yo" data-title="Dilma Rousseff" data-language-autonym="Yorùbá" data-language-local-name="ioruba" class="interlanguage-link-target"><span>Yorùbá</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%BF%AA%E7%88%BE%E7%91%AA%C2%B7%E7%BE%85%E5%A1%9E%E5%A4%AB" title="迪爾瑪·羅塞夫 — chinês" lang="zh" hreflang="zh" data-title="迪爾瑪·羅塞夫" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="chinês" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Dilma_Rousseff" title="Dilma Rousseff — min nan" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Dilma Rousseff" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="min nan" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E7%BE%85%E5%A1%9E%E5%A4%AB" title="羅塞夫 — cantonês" lang="yue" hreflang="yue" data-title="羅塞夫" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="cantonês" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q40722#sitelinks-wikipedia" title="Editar hiperligações interlínguas" class="wbc-editpage">Editar hiperligações</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Espaços nominais"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Dilma_Rousseff" title="Ver a página de conteúdo [c]" accesskey="c"><span>Artigo</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Discuss%C3%A3o:Dilma_Rousseff" rel="discussion" title="Discussão sobre o conteúdo da página [t]" accesskey="t"><span>Discussão</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Mudar a variante da língua" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">português</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Vistas"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Dilma_Rousseff"><span>Ler</span></a></li><li id="ca-viewsource" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Dilma_Rousseff&amp;action=edit" title="Esta página está protegida.&#10;Só pode ver o conteúdo. [e]" accesskey="e"><span>Ver fonte</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Dilma_Rousseff&amp;action=history" title="Edições anteriores desta página. [h]" accesskey="h"><span>Ver histórico</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Ferramentas de página"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Ferramentas" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Ferramentas</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Ferramentas</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">mover para a barra lateral</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">ocultar</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Mais opções" > <div class="vector-menu-heading"> Operações </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Dilma_Rousseff"><span>Ler</span></a></li><li id="ca-more-viewsource" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Dilma_Rousseff&amp;action=edit"><span>Ver fonte</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Dilma_Rousseff&amp;action=history"><span>Ver histórico</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Geral </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:P%C3%A1ginas_afluentes/Dilma_Rousseff" title="Lista de todas as páginas que contêm hiperligações para esta [j]" accesskey="j"><span>Páginas afluentes</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:Altera%C3%A7%C3%B5es_relacionadas/Dilma_Rousseff" rel="nofollow" title="Mudanças recentes nas páginas para as quais esta contém hiperligações [k]" accesskey="k"><span>Alterações relacionadas</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//pt.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Carregar_ficheiro" title="Carregar ficheiros [u]" accesskey="u"><span>Carregar ficheiro</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Dilma_Rousseff&amp;oldid=69517848" title="Hiperligação permanente para esta revisão desta página"><span>Hiperligação permanente</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Dilma_Rousseff&amp;action=info" title="Mais informações sobre esta página"><span>Informações da página</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:Citar&amp;page=Dilma_Rousseff&amp;id=69517848&amp;wpFormIdentifier=titleform" title="Informação sobre como citar esta página"><span>Citar esta página</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:UrlShortener&amp;url=https%3A%2F%2Fpt.wikipedia.org%2Fwiki%2FDilma_Rousseff"><span>Obter URL encurtado</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:QrCode&amp;url=https%3A%2F%2Fpt.wikipedia.org%2Fwiki%2FDilma_Rousseff"><span>Descarregar código QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Imprimir/exportar </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:Livro&amp;bookcmd=book_creator&amp;referer=Dilma+Rousseff"><span>Criar um livro</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:DownloadAsPdf&amp;page=Dilma_Rousseff&amp;action=show-download-screen"><span>Descarregar como PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Dilma_Rousseff&amp;printable=yes" title="Versão para impressão desta página [p]" accesskey="p"><span>Versão para impressão</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Noutros projetos </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Dilma_Rousseff" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikinews mw-list-item"><a href="https://pt.wikinews.org/wiki/Categoria:Dilma_Rousseff" hreflang="pt"><span>Wikinotícias</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikiquote mw-list-item"><a href="https://pt.wikiquote.org/wiki/Dilma_Rousseff" hreflang="pt"><span>Wikiquote</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikisource mw-list-item"><a href="https://pt.wikisource.org/wiki/Autor:Dilma_Rousseff" hreflang="pt"><span>Wikisource</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q40722" title="Hiperligação para o elemento do repositório de dados [g]" accesskey="g"><span>Elemento Wikidata</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Ferramentas de página"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Aspeto"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Aspeto</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">mover para a barra lateral</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">ocultar</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Origem: Wikipédia, a enciclopédia livre.</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="pt" dir="ltr"><table class="infobox infobox_v2" cellpadding="3" border="0" style="width: 22.5em;"> <tbody><tr> <th colspan="2" class="fn" style="text-align:center; font-size:larger; background-color:transparent; border-radius: 3px 3px 0 0;"><span class="">Dilma Rousseff</span> </th></tr> <tr> <td colspan="2" style="text-align:center;"><div class="" style="padding-bottom: 5px;"><figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Ficheiro:Dilma_Rousseff_-_foto_oficial_2011-01-09.jpg" class="mw-file-description" title="Dilma Rousseff"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/Dilma_Rousseff_-_foto_oficial_2011-01-09.jpg/220px-Dilma_Rousseff_-_foto_oficial_2011-01-09.jpg" decoding="async" width="220" height="330" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/Dilma_Rousseff_-_foto_oficial_2011-01-09.jpg/330px-Dilma_Rousseff_-_foto_oficial_2011-01-09.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/Dilma_Rousseff_-_foto_oficial_2011-01-09.jpg/440px-Dilma_Rousseff_-_foto_oficial_2011-01-09.jpg 2x" data-file-width="2333" data-file-height="3500" /></a><figcaption>Dilma Rousseff</figcaption></figure></div>Retrato oficial, 2011 </td></tr> <tr> <th colspan="2" style="text-align:center; background-color: #E6E6FA; line-height:1.2em; font-size:99%;"><a href="/wiki/Lista_de_presidentes_do_Brasil" title="Lista de presidentes do Brasil">36.ª Presidente</a> do <a href="/wiki/Brasil" title="Brasil">Brasil</a> </th></tr> <tr> <td scope="row" style="vertical-align: top; text-align: left; font-weight:bold; font-size:99%;">Período </td> <td style="vertical-align: top; text-align: left; font-size:99%;"><a href="/wiki/1_de_janeiro" title="1 de janeiro">1º de janeiro</a> de <a href="/wiki/2011" title="2011">2011</a> <br />até <a href="/wiki/31_de_agosto" title="31 de agosto">31 de agosto</a> de <a href="/wiki/2016" title="2016">2016</a><span style="font-size:85%;"><sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span>[</span>nota 1<span>]</span></a></sup></span> </td></tr> <tr> <td scope="row" style="vertical-align: top; text-align: left; font-weight:bold; font-size:99%;">Vice-presidente </td> <td style="vertical-align: top; text-align: left; font-size:99%;"><a href="/wiki/Michel_Temer" title="Michel Temer">Michel Temer</a> </td></tr> <tr> <td scope="row" style="vertical-align: top; text-align: left; font-weight:bold; font-size:99%;">Antecessor(a) </td> <td style="vertical-align: top; text-align: left; font-size:99%;"><a href="/wiki/Luiz_In%C3%A1cio_Lula_da_Silva" title="Luiz Inácio Lula da Silva">Luiz Inácio Lula da Silva</a> </td></tr> <tr> <td scope="row" style="vertical-align: top; text-align: left; font-weight:bold; font-size:99%;">Sucessor(a) </td> <td style="vertical-align: top; text-align: left; font-size:99%;"><a href="/wiki/Michel_Temer" title="Michel Temer">Michel Temer</a> </td></tr> <tr> <th colspan="2" style="text-align:center; background-color: #E6E6FA; line-height:1.2em; font-size:99%;"><a href="/wiki/Novo_Banco_de_Desenvolvimento#Lista_de_Presidentes_do_NBD" title="Novo Banco de Desenvolvimento">3.ª Presidente</a> do <a href="/wiki/Novo_Banco_de_Desenvolvimento" title="Novo Banco de Desenvolvimento">Novo Banco de Desenvolvimento</a> </th></tr> <tr> <td style="vertical-align: top; text-align: center; background-color: #E6E6FA; padding-left: 10px; padding-right: 10px; margin: 0 auto; text-align:center; border-left: 2px solid #F8F9FA; border-right: 2px solid #F8F9FA; font-weight:bold; font-size:99%;" colspan="2"><a href="/wiki/Incumbente#Na_política" title="Incumbente">No cargo</a> </td></tr> <tr> <td scope="row" style="vertical-align: top; text-align: left; font-weight:bold; font-size:99%;">Período </td> <td style="vertical-align: top; text-align: left; font-size:99%;"><a href="/wiki/24_de_mar%C3%A7o" title="24 de março">24 de março</a> de <a href="/wiki/2023" title="2023">2023</a><br />até a atualidade </td></tr> <tr> <td scope="row" style="vertical-align: top; text-align: left; font-weight:bold; font-size:99%;">Indicação de </td> <td style="vertical-align: top; text-align: left; font-size:99%;"><a href="/wiki/Luiz_In%C3%A1cio_Lula_da_Silva" title="Luiz Inácio Lula da Silva">Luiz Inácio Lula da Silva</a> </td></tr> <tr> <td scope="row" style="vertical-align: top; text-align: left; font-weight:bold; font-size:99%;">Antecessor(a) </td> <td style="vertical-align: top; text-align: left; font-size:99%;"><a href="/wiki/Marcos_Troyjo" title="Marcos Troyjo">Marcos Troyjo</a> </td></tr> <tr> <th colspan="2" style="text-align:center; background-color: #E6E6FA; line-height:1.2em; font-size:99%;"><a href="/wiki/Lista_de_ministros-chefe_da_Casa_Civil_do_Brasil" title="Lista de ministros-chefe da Casa Civil do Brasil">40.ª Ministra-chefe da Casa Civil</a> do <a href="/wiki/Brasil" title="Brasil">Brasil</a> </th></tr> <tr> <td scope="row" style="vertical-align: top; text-align: left; font-weight:bold; font-size:99%;">Período </td> <td style="vertical-align: top; text-align: left; font-size:99%;"><a href="/wiki/21_de_junho" title="21 de junho">21 de junho</a> de <a href="/wiki/2005" title="2005">2005</a> <br />até <a href="/wiki/31_de_mar%C3%A7o" title="31 de março">31 de março</a> de <a href="/wiki/2010" title="2010">2010</a> </td></tr> <tr> <td scope="row" style="vertical-align: top; text-align: left; font-weight:bold; font-size:99%;">Presidente </td> <td style="vertical-align: top; text-align: left; font-size:99%;"><a href="/wiki/Luiz_In%C3%A1cio_Lula_da_Silva" title="Luiz Inácio Lula da Silva">Luiz Inácio Lula da Silva</a> </td></tr> <tr> <td scope="row" style="vertical-align: top; text-align: left; font-weight:bold; font-size:99%;">Antecessor(a) </td> <td style="vertical-align: top; text-align: left; font-size:99%;"><a href="/wiki/Jos%C3%A9_Dirceu" title="José Dirceu">José Dirceu</a> </td></tr> <tr> <td scope="row" style="vertical-align: top; text-align: left; font-weight:bold; font-size:99%;">Sucessor(a) </td> <td style="vertical-align: top; text-align: left; font-size:99%;"><a href="/wiki/Erenice_Guerra" title="Erenice Guerra">Erenice Guerra</a> </td></tr> <tr> <th colspan="2" style="text-align:center; background-color: #E6E6FA; line-height:1.2em; font-size:99%;"><a href="/wiki/Lista_de_ministros_de_Minas_e_Energia_do_Brasil" title="Lista de ministros de Minas e Energia do Brasil">21.ª Ministra de Minas e Energia</a> do <a href="/wiki/Brasil" title="Brasil">Brasil</a> </th></tr> <tr> <td scope="row" style="vertical-align: top; text-align: left; font-weight:bold; font-size:99%;">Período </td> <td style="vertical-align: top; text-align: left; font-size:99%;"><a href="/wiki/1_de_janeiro" title="1 de janeiro">1° de janeiro</a> de <a href="/wiki/2003" title="2003">2003</a> <br />até <a href="/wiki/21_de_junho" title="21 de junho">21 de junho</a> de <a href="/wiki/2005" title="2005">2005</a> </td></tr> <tr> <td scope="row" style="vertical-align: top; text-align: left; font-weight:bold; font-size:99%;">Presidente </td> <td style="vertical-align: top; text-align: left; font-size:99%;"><a href="/wiki/Luiz_In%C3%A1cio_Lula_da_Silva" title="Luiz Inácio Lula da Silva">Luiz Inácio Lula da Silva</a> </td></tr> <tr> <td scope="row" style="vertical-align: top; text-align: left; font-weight:bold; font-size:99%;">Antecessor(a) </td> <td style="vertical-align: top; text-align: left; font-size:99%;"><a href="/wiki/Francisco_Luiz_Sibut_Gomide" class="mw-redirect" title="Francisco Luiz Sibut Gomide">Francisco Luiz Sibut Gomide</a> </td></tr> <tr> <td scope="row" style="vertical-align: top; text-align: left; font-weight:bold; font-size:99%;">Sucessor(a) </td> <td style="vertical-align: top; text-align: left; font-size:99%;"><a href="/wiki/Silas_Rondeau" title="Silas Rondeau">Silas Rondeau</a> </td></tr> <tr> <th colspan="2" style="text-align:center; background-color: #E6E6FA; line-height:1.2em; font-size:99%;"><a href="/wiki/Secretaria_de_estado" class="mw-redirect" title="Secretaria de estado">Secretária estadual de Minas, Energia e Comunicações</a> do <a href="/wiki/Rio_Grande_do_Sul" title="Rio Grande do Sul">Rio Grande do Sul</a> </th></tr> <tr> <td scope="row" style="vertical-align: top; text-align: left; font-weight:bold; font-size:99%;">Período </td> <td style="vertical-align: top; text-align: left; font-size:99%;"><a href="/wiki/1_de_janeiro" title="1 de janeiro">1º de janeiro</a> de <a href="/wiki/1999" title="1999">1999</a> <br />até <a href="/wiki/2_de_novembro" title="2 de novembro">2 de novembro</a> de <a href="/wiki/2002" title="2002">2002</a><span style="font-size:85%;"><sup id="cite_ref-bio-bol_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-bio-bol-2"><span>[</span>1<span>]</span></a></sup></span> </td></tr> <tr> <td scope="row" style="vertical-align: top; text-align: left; font-weight:bold; font-size:99%;">Governador </td> <td style="vertical-align: top; text-align: left; font-size:99%;"><a href="/wiki/Ol%C3%ADvio_Dutra" title="Olívio Dutra">Olívio Dutra</a> </td></tr> <tr> <td scope="row" style="vertical-align: top; text-align: left; font-weight:bold; font-size:99%;">Antecessor(a) </td> <td style="vertical-align: top; text-align: left; font-size:99%;">Gustavo Eugenio Dias Gotze<span style="font-size:85%;"><sup id="cite_ref-FOOTNOTEPassos2013_3-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEPassos2013-3"><span>[</span>2<span>]</span></a></sup></span> </td></tr> <tr> <td scope="row" style="vertical-align: top; text-align: left; font-weight:bold; font-size:99%;">Sucessor(a) </td> <td style="vertical-align: top; text-align: left; font-size:99%;"><a href="/wiki/Luiz_Valdir_Andres" title="Luiz Valdir Andres">Luiz Valdir Andres</a> </td></tr> <tr> <td scope="row" style="vertical-align: top; text-align: left; font-weight:bold; font-size:99%;">Período </td> <td style="vertical-align: top; text-align: left; font-size:99%;"><a href="/wiki/1_de_dezembro" title="1 de dezembro">1° de dezembro</a> de <a href="/wiki/1993" title="1993">1993</a> <br />até <a href="/wiki/1_de_janeiro" title="1 de janeiro">1º de janeiro</a> de <a href="/wiki/1995" title="1995">1995</a><span style="font-size:85%;"><sup id="cite_ref-bio-bol_2-1" class="reference"><a href="#cite_note-bio-bol-2"><span>[</span>1<span>]</span></a></sup></span> </td></tr> <tr> <td scope="row" style="vertical-align: top; text-align: left; font-weight:bold; font-size:99%;">Governador </td> <td style="vertical-align: top; text-align: left; font-size:99%;"><a href="/wiki/Alceu_Collares" title="Alceu Collares">Alceu Collares</a> </td></tr> <tr> <td scope="row" style="vertical-align: top; text-align: left; font-weight:bold; font-size:99%;">Antecessor(a) </td> <td style="vertical-align: top; text-align: left; font-size:99%;">Airton Langaro Dipp <span style="font-size:85%;"><sup id="cite_ref-FOOTNOTEPassos2013_3-1" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEPassos2013-3"><span>[</span>2<span>]</span></a></sup></span> </td></tr> <tr> <td scope="row" style="vertical-align: top; text-align: left; font-weight:bold; font-size:99%;">Sucessor(a) </td> <td style="vertical-align: top; text-align: left; font-size:99%;">Assis Roberto Sanchotene de Souza<span style="font-size:85%;"><sup id="cite_ref-FOOTNOTEPassos2013_3-2" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEPassos2013-3"><span>[</span>2<span>]</span></a></sup></span> </td></tr> <tr> <th colspan="2" style="text-align:center; background-color: #E6E6FA; line-height:1.2em; font-size:99%;"><a href="/wiki/Secretaria_Municipal_da_Fazenda_(Porto_Alegre)" title="Secretaria Municipal da Fazenda (Porto Alegre)">Secretária Municipal da Fazenda</a> de <a href="/wiki/Porto_Alegre" title="Porto Alegre">Porto Alegre</a> </th></tr> <tr> <td scope="row" style="vertical-align: top; text-align: left; font-weight:bold; font-size:99%;">Período </td> <td style="vertical-align: top; text-align: left; font-size:99%;"><a href="/wiki/1_de_janeiro" title="1 de janeiro">1º de janeiro</a> de <a href="/wiki/1986" title="1986">1986</a> <br />até <a href="/wiki/24_de_setembro" title="24 de setembro">24 de setembro</a> de <a href="/wiki/1988" title="1988">1988</a> </td></tr> <tr> <td scope="row" style="vertical-align: top; text-align: left; font-weight:bold; font-size:99%;">Prefeito </td> <td style="vertical-align: top; text-align: left; font-size:99%;"><a href="/wiki/Alceu_Collares" title="Alceu Collares">Alceu Collares</a> </td></tr> <tr> <td scope="row" style="vertical-align: top; text-align: left; font-weight:bold; font-size:99%;">Antecessor(a) </td> <td style="vertical-align: top; text-align: left; font-size:99%;">Jaime Oscar Silva Ungaretti </td></tr> <tr> <td scope="row" style="vertical-align: top; text-align: left; font-weight:bold; font-size:99%;">Sucessor(a) </td> <td style="vertical-align: top; text-align: left; font-size:99%;">Jaime Oscar Silva Ungaretti </td></tr> <tr> <th colspan="2" style="text-align:center; background-color: #E6E6FA; line-height:1.2em; font-size:99%;">Dados pessoais </th></tr> <tr> <td scope="row" style="vertical-align: top; text-align: left; font-weight:bold; font-size:99%;">Nome completo </td> <td style="vertical-align: top; text-align: left; font-size:99%;">Dilma Vana Rousseff </td></tr> <tr> <td scope="row" style="vertical-align: top; text-align: left; font-weight:bold; font-size:99%;">Nascimento </td> <td style="vertical-align: top; text-align: left; font-size:99%;"><a href="/wiki/14_de_dezembro#Nascimentos" title="14 de dezembro">14 de dezembro</a> de <a href="/wiki/1947" title="1947">1947</a>&#160;(77&#160;anos) <br /><a href="/wiki/Belo_Horizonte" title="Belo Horizonte">Belo Horizonte</a>, <a href="/wiki/Minas_Gerais" title="Minas Gerais">Minas Gerais</a> </td></tr> <tr> <td scope="row" style="vertical-align: top; text-align: left; font-weight:bold; font-size:99%;">Nacionalidade </td> <td style="vertical-align: top; text-align: left; font-size:99%;"><a href="/wiki/Brasileiros" title="Brasileiros">brasileira</a> </td></tr> <tr> <td scope="row" style="vertical-align: top; text-align: left; font-weight:bold; font-size:99%;"><i><a href="/wiki/Alma_mater" title="Alma mater">Alma mater</a></i> </td> <td style="vertical-align: top; text-align: left; font-size:99%;"><a href="/wiki/Universidade_Federal_do_Rio_Grande_do_Sul" title="Universidade Federal do Rio Grande do Sul">Universidade Federal do Rio Grande do Sul</a> </td></tr> <tr> <td scope="row" style="vertical-align: top; text-align: left; font-weight:bold; font-size:99%;">Prêmio(s) </td> <td style="vertical-align: top; text-align: left; font-size:99%;"><a href="/wiki/Ordem_do_M%C3%A9rito_da_Defesa" title="Ordem do Mérito da Defesa">Ordem do Mérito da Defesa</a><span style="font-size:85%;"><sup id="cite_ref-OMD_4-0" class="reference"><a href="#cite_note-OMD-4"><span>[</span>3<span>]</span></a></sup></span> </td></tr> <tr> <td scope="row" style="vertical-align: top; text-align: left; font-weight:bold; font-size:99%;">Cônjuge </td> <td style="vertical-align: top; text-align: left; font-size:99%;"><a href="/wiki/Carlos_Ara%C3%BAjo" title="Carlos Araújo">Carlos Araújo</a> <span style="font-size:85%;">(1969-2000)</span> </td></tr> <tr> <td scope="row" style="vertical-align: top; text-align: left; font-weight:bold; font-size:99%;">Filhos(as) </td> <td style="vertical-align: top; text-align: left; font-size:99%;"><a href="/wiki/Paula_Rousseff" class="mw-redirect" title="Paula Rousseff">Paula Rousseff</a> </td></tr> <tr> <td scope="row" style="vertical-align: top; text-align: left; font-weight:bold; font-size:99%;">Partido </td> <td style="vertical-align: top; text-align: left; font-size:99%;"><a href="/wiki/Partido_Democr%C3%A1tico_Trabalhista" title="Partido Democrático Trabalhista">PDT</a> <span style="font-size:85%;">(1980-2001)</span><br /><a href="/wiki/Partido_dos_Trabalhadores" title="Partido dos Trabalhadores">PT</a> <span style="font-size:85%;">(2001-<i>presente</i>)</span> </td></tr> <tr> <td scope="row" style="vertical-align: top; text-align: left; font-weight:bold; font-size:99%;">Religião </td> <td style="vertical-align: top; text-align: left; font-size:99%;"><a href="/wiki/Igreja_Cat%C3%B3lica" title="Igreja Católica">católica romana</a><span style="font-size:85%;"><sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span>[</span>4<span>]</span></a></sup></span> </td></tr> <tr> <td scope="row" style="vertical-align: top; text-align: left; font-weight:bold; font-size:99%;">Profissão </td> <td style="vertical-align: top; text-align: left; font-size:99%;"><a href="/wiki/Economista" title="Economista">economista</a><br /><a href="/wiki/Pol%C3%ADtico" title="Político">política</a> </td></tr> <tr> <td scope="row" style="vertical-align: top; text-align: left; font-weight:bold; font-size:99%;">Assinatura </td> <td style="vertical-align: top; text-align: left; font-size:99%;"><span class="skin-invert" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Ficheiro:Signature_of_Dilma_Rousseff.svg" class="mw-file-description" title="Assinatura de Dilma Rousseff"><img alt="Assinatura de Dilma Rousseff" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Signature_of_Dilma_Rousseff.svg/128px-Signature_of_Dilma_Rousseff.svg.png" decoding="async" width="128" height="63" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Signature_of_Dilma_Rousseff.svg/192px-Signature_of_Dilma_Rousseff.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Signature_of_Dilma_Rousseff.svg/256px-Signature_of_Dilma_Rousseff.svg.png 2x" data-file-width="284" data-file-height="140" /></a></span> </td></tr> <tr> <td scope="row" style="vertical-align: top; text-align: left; font-weight:bold; font-size:99%;"><i>Website</i> </td> <td style="vertical-align: top; text-align: left; font-size:99%;"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://dilma.com.br/">dilma.com.br</a> </td></tr> </tbody></table> <table class="vertical-navbox nowraplinks vcard hlist" cellspacing="5" cellpadding="0" style="float:right;clear:right;width:20.8em;margin:0 0 1.0em 1.0em;background-color: var(--background-color-neutral-subtle,#f9f9f9); color:inherit; border:1px solid #aaa;padding:0.2em;border-spacing:0.4em 0;text-align:center;line-height:1.4em;font-size:88%;min-width:20.8em;border: 4px double #FDB515; width:22em;"><tbody><tr><th class="" style="padding:0.2em 0.4em 0.2em;;font-size:145%;line-height:1.2em;font-size: 110%; padding: 0; line-height: 150%;"><table><tbody><tr> <td style="background:#097969; vertical-align:middle; padding:5px;"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Ficheiro:Dilma_Rousseff_fevereiro_2011_3-B_(cropped_2).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/eb/Dilma_Rousseff_fevereiro_2011_3-B_%28cropped_2%29.jpg/75px-Dilma_Rousseff_fevereiro_2011_3-B_%28cropped_2%29.jpg" decoding="async" width="75" height="100" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/eb/Dilma_Rousseff_fevereiro_2011_3-B_%28cropped_2%29.jpg/113px-Dilma_Rousseff_fevereiro_2011_3-B_%28cropped_2%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/eb/Dilma_Rousseff_fevereiro_2011_3-B_%28cropped_2%29.jpg/150px-Dilma_Rousseff_fevereiro_2011_3-B_%28cropped_2%29.jpg 2x" data-file-width="295" data-file-height="394" /></a></span></td> <td style="background:#097969; vertical-align:middle; padding:6px;"><span style="font-size:0.80em;"><span style="color:#FFF;">Este artigo faz parte de uma série sobre</span></span><br /><span class="vcard"><span class="fn"><a class="mw-selflink selflink"><span style="color:#FFF;">Dilma Rousseff</span></a></span></span></td> </tr></tbody></table></th> </tr><tr> <td class="" style="padding:0 0.1em 0.4em; padding:0.3em;;"> <hr /> <div class="mw-collapsible mw-collapsed" style="box-sizing:border-box;width:100%;font-size:95%;padding:4px;border:none;"><div style="font-size:100%;line-height:1.6;font-weight:bold;color:inherit;background:transparent;text-align:left;;">Pessoal</div><div class="mw-collapsible-content" style="background:transparent;color:inherit;text-align:left;;text-align:center;"> <ul><li><a href="/wiki/Inf%C3%A2ncia_e_juventude_de_Dilma_Rousseff" title="Infância e juventude de Dilma Rousseff">Início de vida</a></li> <li><a href="/wiki/In%C3%ADcio_da_carreira_pol%C3%ADtica_de_Dilma_Rousseff" title="Início da carreira política de Dilma Rousseff">Início da carreira política</a></li></ul> </div></div> <hr /> <div class="mw-collapsible mw-collapsed" style="box-sizing:border-box;width:100%;font-size:95%;padding:4px;border:none;"><div style="font-size:100%;line-height:1.6;font-weight:bold;color:inherit;background:transparent;text-align:left;;">21.ª Ministra de Minas e Energia</div><div class="mw-collapsible-content" style="background:transparent;color:inherit;text-align:left;;text-align:center;"> <ul><li><a href="/wiki/Luz_para_Todos" title="Luz para Todos">Luz para Todos</a></li> <li><a href="/wiki/Programa_Biodiesel" class="mw-redirect" title="Programa Biodiesel">Programa Biodiesel</a></li> <li><a href="/wiki/Blecaute_na_Ilha_de_Santa_Catarina_em_2003" title="Blecaute na Ilha de Santa Catarina em 2003">Blecaute em Florianópolis</a></li> <li><a href="/wiki/Pasadena_Refinery_System_Inc" title="Pasadena Refinery System Inc">Aquisição de Pasadena</a></li></ul> </div></div> <hr /> <div class="mw-collapsible mw-collapsed" style="box-sizing:border-box;width:100%;font-size:95%;padding:4px;border:none;"><div style="font-size:100%;line-height:1.6;font-weight:bold;color:inherit;background:transparent;text-align:left;;">40.ª Ministra-chefe da Casa Civil</div><div class="mw-collapsible-content" style="background:transparent;color:inherit;text-align:left;;text-align:center;"> <ul><li><a href="/wiki/Programa_de_Acelera%C3%A7%C3%A3o_do_Crescimento" title="Programa de Aceleração do Crescimento">PAC</a></li> <li><a href="/wiki/Minha_Casa,_Minha_Vida" title="Minha Casa, Minha Vida">Minha Casa, Minha Vida</a></li> <li><a href="/wiki/Camada_pr%C3%A9-sal#Primeiras_descobertas" title="Camada pré-sal">Pré-Sal</a></li> <li><a href="/wiki/Esc%C3%A2ndalo_dos_cart%C3%B5es_corporativos" title="Escândalo dos cartões corporativos">Escândalo dos cartões</a></li></ul> </div></div> <hr /> <div class="mw-collapsible mw-collapsed" style="box-sizing:border-box;width:100%;font-size:95%;padding:4px;border:none;"><div style="font-size:100%;line-height:1.6;font-weight:bold;color:inherit;background:transparent;text-align:left;;">36.ª <a href="/wiki/Presidente_do_Brasil" title="Presidente do Brasil">Presidente do Brasil</a></div><div class="mw-collapsible-content" style="background:transparent;color:inherit;text-align:left;;text-align:center;"> <p><b><a href="/wiki/Governo_Dilma_Rousseff" title="Governo Dilma Rousseff">Presidência</a></b> </p><p><b>Primeiro mandato</b> </p> <ul><li><ul><li><a href="/wiki/Campanha_presidencial_de_Dilma_Rousseff_em_2010" title="Campanha presidencial de Dilma Rousseff em 2010">Campanha</a></li> <li><a href="/wiki/Posse_de_Dilma_Rousseff_em_2011" title="Posse de Dilma Rousseff em 2011">Posse</a></li> <li><a href="/wiki/Predefini%C3%A7%C3%A3o:Primeiro_Gabinete_Dilma_Rousseff" class="mw-redirect" title="Predefinição:Primeiro Gabinete Dilma Rousseff">Ministério</a></li></ul></li></ul> <ul><li><a href="/wiki/Nova_matriz_econ%C3%B4mica" title="Nova matriz econômica">Nova matriz econômica</a></li> <li><a href="/wiki/Brasil_sem_Mis%C3%A9ria" title="Brasil sem Miséria">Brasil sem Miséria</a></li> <li><a href="/wiki/Pronatec" class="mw-redirect" title="Pronatec">Pronatec</a></li> <li><a href="/wiki/Programa_de_Acelera%C3%A7%C3%A3o_do_Crescimento#PAC_2" title="Programa de Aceleração do Crescimento">PAC 2</a></li> <li><a href="/wiki/Protestos_no_Brasil_em_2013" class="mw-redirect" title="Protestos no Brasil em 2013">Protestos</a></li> <li><a href="/wiki/Rela%C3%A7%C3%B5es_entre_Brasil_e_Estados_Unidos#Espionagem_da_NSA" title="Relações entre Brasil e Estados Unidos">Caso Snowden</a></li> <li><a href="/wiki/Mais_M%C3%A9dicos" title="Mais Médicos">Mais Médicos</a></li></ul> <p><b>Segundo mandato</b> </p> <ul><li><ul><li><a class="mw-selflink-fragment" href="#Candidatura_presidencial_em_2014">Campanha</a></li> <li><a href="/wiki/Posse_de_Dilma_Rousseff_em_2015" title="Posse de Dilma Rousseff em 2015">Posse</a></li> <li><a href="/wiki/Predefini%C3%A7%C3%A3o:Segundo_Gabinete_Dilma_Rousseff" class="mw-redirect" title="Predefinição:Segundo Gabinete Dilma Rousseff">Ministério</a></li></ul></li></ul> <ul><li><a href="/wiki/Crise_econ%C3%B4mica_brasileira_de_2014" title="Crise econômica brasileira de 2014">Crise econômica de 2014</a></li> <li><a href="/wiki/Opera%C3%A7%C3%A3o_Lava_Jato" title="Operação Lava Jato">Operação Lava Jato</a></li> <li><a href="/wiki/Protestos_contra_o_governo_Dilma_Rousseff" title="Protestos contra o governo Dilma Rousseff">Protestos</a></li> <li><a href="/wiki/Impeachment_de_Dilma_Rousseff" title="Impeachment de Dilma Rousseff"><i>Impeachment</i></a> (<a href="/wiki/Linha_do_tempo_do_impeachment_de_Dilma_Rousseff" title="Linha do tempo do impeachment de Dilma Rousseff">Linha do tempo</a>, <a href="/wiki/Pesquisas_de_opini%C3%A3o_sobre_o_impeachment_de_Dilma_Rousseff" title="Pesquisas de opinião sobre o impeachment de Dilma Rousseff">pesquisas de opinião</a> e <a href="/wiki/Vota%C3%A7%C3%B5es_no_processo_de_impeachment_de_Dilma_Rousseff" title="Votações no processo de impeachment de Dilma Rousseff">votações</a>)</li></ul> <p><b>Geral</b> </p> <ul><li><a href="/wiki/Lista_de_viagens_presidenciais_de_Dilma_Rousseff" title="Lista de viagens presidenciais de Dilma Rousseff">Viagens</a></li> <li><a href="/wiki/Lista_de_leis_sancionadas_por_Dilma_Rousseff" title="Lista de leis sancionadas por Dilma Rousseff">Leis sancionadas</a></li></ul> </div></div> <hr /> <p><span class="notpageimage skin-invert" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dilma_Rousseff" title="Dilma Rousseff"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Signature_of_Dilma_Rousseff.svg/150px-Signature_of_Dilma_Rousseff.svg.png" decoding="async" width="150" height="74" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Signature_of_Dilma_Rousseff.svg/225px-Signature_of_Dilma_Rousseff.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Signature_of_Dilma_Rousseff.svg/300px-Signature_of_Dilma_Rousseff.svg.png 2x" data-file-width="284" data-file-height="140" /></a></span><br /> <span class="notpageimage" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Presidente_do_Brasil" title="Presidente do Brasil"><img alt="Armas Nacionais do Brasil" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Coat_of_arms_of_Brazil.svg/70px-Coat_of_arms_of_Brazil.svg.png" decoding="async" width="70" height="70" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Coat_of_arms_of_Brazil.svg/105px-Coat_of_arms_of_Brazil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Coat_of_arms_of_Brazil.svg/140px-Coat_of_arms_of_Brazil.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="515" /></a></span> </p> <a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Dilma_Rousseff" class="extiw" title="commons:Category:Dilma Rousseff"><b>Galeria de imagens</b></a></td> </tr><tr><td style="text-align:right;font-size:115%;text-align:center;"><div class="plainlinks hlist navbar mini"><ul><li class="nv-ver"><a href="/wiki/Predefini%C3%A7%C3%A3o:Dilma_Rousseff_s%C3%A9rie" title="Predefinição:Dilma Rousseff série"><abbr title="Ver esta predefinição">v</abbr></a></li><li class="nv-discutir"><a href="/w/index.php?title=Predefini%C3%A7%C3%A3o_Discuss%C3%A3o:Dilma_Rousseff_s%C3%A9rie&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Predefinição Discussão:Dilma Rousseff série (página não existe)"><abbr title="Discutir esta predefinição">d</abbr></a></li><li class="nv-editar"><a class="external text" href="https://pt.wikipedia.org/w/index.php?title=Predefini%C3%A7%C3%A3o:Dilma_Rousseff_s%C3%A9rie&amp;action=edit"><abbr title="Editar esta predefinição">e</abbr></a></li></ul></div></td> </tr> </tbody></table> <p><b>Dilma Vana Rousseff</b> <span style="font-size:85%;"><a href="/wiki/Ordem_do_M%C3%A9rito_da_Defesa" title="Ordem do Mérito da Defesa">GCMD</a></span> (<a href="/wiki/Belo_Horizonte" title="Belo Horizonte">Belo Horizonte</a>, <a href="/wiki/14_de_dezembro" title="14 de dezembro">14 de dezembro</a> de <a href="/wiki/1947" title="1947">1947</a>) é uma <a href="/wiki/Economista" title="Economista">economista</a> e <a href="/wiki/Pol%C3%ADtico" title="Político">política</a> <a href="/wiki/Brasileiros" title="Brasileiros">brasileira</a>. Filiada ao <a href="/wiki/Partido_dos_Trabalhadores" title="Partido dos Trabalhadores">Partido dos Trabalhadores</a> (PT), foi a <a href="/wiki/Lista_de_presidentes_do_Brasil" title="Lista de presidentes do Brasil">36.ª</a> <a href="/wiki/Presidente_do_Brasil" title="Presidente do Brasil">Presidente do Brasil</a>, tendo exercido o cargo de 2011 até seu afastamento por um <a href="/wiki/Impeachment_de_Dilma_Rousseff" title="Impeachment de Dilma Rousseff">processo de <i>impeachment</i></a> em 2016. Atualmente preside o <a href="/wiki/Novo_Banco_de_Desenvolvimento" title="Novo Banco de Desenvolvimento">Novo Banco de Desenvolvimento</a> (Banco do <a href="/wiki/BRICS" title="BRICS">BRICS</a>), sediado em <a href="/wiki/Xangai" title="Xangai">Xangai</a>, na <a href="/wiki/China" title="China">China</a>.<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span>[</span>5<span>]</span></a></sup> </p><p>Nascida numa família da <a href="/wiki/Classe_m%C3%A9dia_alta" title="Classe média alta">classe média alta</a>, interessou-se pelo <a href="/wiki/Socialismo" title="Socialismo">socialismo</a> durante a juventude, logo após o <a href="/wiki/Golpe_de_Estado_no_Brasil_em_1964" title="Golpe de Estado no Brasil em 1964">Golpe Militar de 1964</a>, ingressou então na <a href="/wiki/Luta_armada_contra_a_ditadura_militar_brasileira" title="Luta armada contra a ditadura militar brasileira">luta armada de esquerda</a> como membro do <a href="/wiki/Comando_de_Liberta%C3%A7%C3%A3o_Nacional" title="Comando de Libertação Nacional">Comando de Libertação Nacional</a> (COLINA) e, posteriormente, da <a href="/wiki/VAR-Palmares" title="VAR-Palmares">Vanguarda Armada Revolucionária Palmares</a> (VAR-Palmares) — ambas as organizações defendiam a luta armada contra a <a href="/wiki/Ditadura_militar_brasileira" title="Ditadura militar brasileira">ditadura militar</a>. Passou quase três anos em reclusão, de 1970 a 1972, primeiramente pelos <a href="/wiki/Militar" title="Militar">militares</a> da <a href="/wiki/Opera%C3%A7%C3%A3o_Bandeirante" title="Operação Bandeirante">Operação Bandeirante</a> (OBAN), pelos quais foi torturada, e, posteriormente, pelo <a href="/wiki/Departamento_de_Ordem_Pol%C3%ADtica_e_Social" title="Departamento de Ordem Política e Social">Departamento de Ordem Política e Social</a> (DOPS).<sup id="cite_ref-bio-bol_2-2" class="reference"><a href="#cite_note-bio-bol-2"><span>[</span>1<span>]</span></a></sup> </p><p>Reconstruiu sua vida no <a href="/wiki/Rio_Grande_do_Sul" title="Rio Grande do Sul">Rio Grande do Sul</a>, onde, junto com <a href="/wiki/Carlos_Ara%C3%BAjo" title="Carlos Araújo">Carlos Araújo</a>, seu companheiro por mais de trinta anos, foi membro fundador do <a href="/wiki/Partido_Democr%C3%A1tico_Trabalhista" title="Partido Democrático Trabalhista">Partido Democrático Trabalhista</a> (PDT) e participou de diversas campanhas eleitorais. De 1985 a 1988, durante a gestão de <a href="/wiki/Alceu_Collares" title="Alceu Collares">Alceu Collares</a> à frente da prefeitura de <a href="/wiki/Porto_Alegre" title="Porto Alegre">Porto Alegre</a>, foi Secretária Municipal da Fazenda. De 1991 a 1993 foi presidente da <a href="/wiki/Funda%C3%A7%C3%A3o_de_Economia_e_Estat%C3%ADstica_Siegfried_Emanuel_Heuser" title="Fundação de Economia e Estatística Siegfried Emanuel Heuser">Fundação de Economia e Estatística</a> e foi Secretária Estadual de Minas e Energia entre os períodos de 1993 a 1994 e de 1999 a 2002, durante o governo de Alceu Collares e do sucessor <a href="/wiki/Ol%C3%ADvio_Dutra" title="Olívio Dutra">Olívio Dutra</a>. Em 2001 decidiu filiar-se no <a href="/wiki/Partido_dos_Trabalhadores" title="Partido dos Trabalhadores">Partido dos Trabalhadores</a> (PT).<sup id="cite_ref-bio-uol_7-0" class="reference"><a href="#cite_note-bio-uol-7"><span>[</span>6<span>]</span></a></sup> Em 2002 participou da equipe que formulou o plano de governo de <a href="/wiki/Luiz_In%C3%A1cio_Lula_da_Silva" title="Luiz Inácio Lula da Silva">Luiz Inácio Lula da Silva</a> para a área energética. Durante o <a href="/wiki/Governo_Lula_(2003%E2%80%932011)" title="Governo Lula (2003–2011)">governo Lula</a>, assumiu a chefia do <a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_de_Minas_e_Energia" title="Ministério de Minas e Energia">Ministério de Minas e Energia</a> e posteriormente da <a href="/wiki/Casa_Civil_(Brasil)" title="Casa Civil (Brasil)">Casa Civil</a>. </p><p>Em 2010, foi escolhida pelo PT para concorrer à <a href="/wiki/Elei%C3%A7%C3%A3o_presidencial_no_Brasil_em_2010" title="Eleição presidencial no Brasil em 2010">eleição presidencial</a>, derrotando <a href="/wiki/Jos%C3%A9_Serra" title="José Serra">José Serra</a> (<a href="/wiki/Partido_da_Social_Democracia_Brasileira" title="Partido da Social Democracia Brasileira">PSDB</a>) no segundo turno e se tornando a primeira mulher a ser eleita à presidência do Brasil. Foi reeleita nas <a href="/wiki/Elei%C3%A7%C3%A3o_presidencial_no_Brasil_em_2014" title="Eleição presidencial no Brasil em 2014">eleições de 2014</a>, em que venceu o segundo turno contra <a href="/wiki/A%C3%A9cio_Neves" title="Aécio Neves">Aécio Neves</a> (PSDB). </p><p>Seu <a href="/wiki/Governo_Dilma_Rousseff" title="Governo Dilma Rousseff">Governo</a> foi marcado por uma grande piora em diversos indicadores econômicos,<sup id="cite_ref-:18_8-0" class="reference"><a href="#cite_note-:18-8"><span>[</span>7<span>]</span></a></sup><sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span>[</span>8<span>]</span></a></sup> como o <a href="/wiki/PIB_per_capita" class="mw-redirect" title="PIB per capita">PIB <i>per capita</i></a> encolhendo mais de 9% entre 2014 e 2016,<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span>[</span>9<span>]</span></a></sup> a <a href="/wiki/Taxa_de_desemprego_no_Brasil" title="Taxa de desemprego no Brasil">taxa de desemprego</a> ficou em 12%, enquanto em 2010 era de 6,7%,<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span>[</span>10<span>]</span></a></sup> em 2011 a inflação estava em 5,90% e foi para 10,67% no ano de 2015, último ano completo de sua gestão<b>,</b><sup id="cite_ref-:18_8-1" class="reference"><a href="#cite_note-:18-8"><span>[</span>7<span>]</span></a></sup> tudo isso no âmbito da mais <a href="/wiki/Crise_econ%C3%B4mica_brasileira_de_2014" title="Crise econômica brasileira de 2014">longa recessão</a> da historia do país.<sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span>[</span>11<span>]</span></a></sup><sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span>[</span>12<span>]</span></a></sup> </p><p>Em 12 de maio de 2016, com o acirramento da <a href="/wiki/Crise_econ%C3%B4mica_brasileira_de_2014" title="Crise econômica brasileira de 2014">crise político-econômica de 2014</a> e <a href="/wiki/Protestos_contra_o_governo_Dilma_Rousseff" title="Protestos contra o governo Dilma Rousseff">grandes manifestações populares</a>, consideradas as maiores já registradas no Brasil,<sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span>[</span>13<span>]</span></a></sup><sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span>[</span>14<span>]</span></a></sup><sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16"><span>[</span>15<span>]</span></a></sup> foi afastada de seu cargo por até 180 dias devido à instauração de um <a href="/wiki/Impeachment_de_Dilma_Rousseff" title="Impeachment de Dilma Rousseff">processo</a> de <i><a href="/wiki/Impeachment" title="Impeachment">impeachment</a></i> que vinha sendo movido contra ela, com base em <a href="/wiki/Pedalada_fiscal" title="Pedalada fiscal">irregularidades fiscais</a>. Teve o mandato presidencial definitivamente cassado em 31 de agosto de 2016, porém não perdeu o direito de ocupar outros cargos públicos. Nas <a href="/wiki/Elei%C3%A7%C3%B5es_gerais_no_Brasil_em_2018" title="Eleições gerais no Brasil em 2018">eleições de 2018</a>, candidatou-se a <a href="/wiki/Senado_Federal_do_Brasil" title="Senado Federal do Brasil">senadora</a> por <a href="/wiki/Minas_Gerais" title="Minas Gerais">Minas Gerais</a>, ficando em 4° lugar na disputa. Foi eleita em 24 de março de 2023, por unanimidade, para o cargo de presidente do Novo Banco de Desenvolvimento, com mandato até julho de 2025. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Primeiros_anos,_educação_e_ditadura_militar"><span id="Primeiros_anos.2C_educa.C3.A7.C3.A3o_e_ditadura_militar"></span>Primeiros anos, educação e ditadura militar</h2></div> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Ficheiro:Dilma_Rousseff_childhood.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/90/Dilma_Rousseff_childhood.jpg/250px-Dilma_Rousseff_childhood.jpg" decoding="async" width="250" height="178" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/90/Dilma_Rousseff_childhood.jpg/375px-Dilma_Rousseff_childhood.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/90/Dilma_Rousseff_childhood.jpg/500px-Dilma_Rousseff_childhood.jpg 2x" data-file-width="2304" data-file-height="1636" /></a><figcaption>A família Rousseff (da esquerda para a direita): o filho mais velho, Igor; a mãe, Dilma Jane Coimbra Silva; as filhas Dilma Vana e Zana Lúcia; e o pai, Pedro.</figcaption></figure> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r69236695">.mw-parser-output .hatnote{font-style:italic}.mw-parser-output div.hatnote{padding-left:1.6em;margin-bottom:0.5em}.mw-parser-output .hatnote i{font-style:normal}.mw-parser-output .hatnote+link+.hatnote{margin-top:-0.5em}</style><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3a/Magnifying_glass_01.svg/17px-Magnifying_glass_01.svg.png" decoding="async" width="17" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3a/Magnifying_glass_01.svg/26px-Magnifying_glass_01.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3a/Magnifying_glass_01.svg/34px-Magnifying_glass_01.svg.png 2x" data-file-width="663" data-file-height="659" /></span></span> Ver artigo principal: <a href="/wiki/Inf%C3%A2ncia_e_juventude_de_Dilma_Rousseff" title="Infância e juventude de Dilma Rousseff">Infância e juventude de Dilma Rousseff</a></div> <p>Dilma Vana Rousseff<sup id="cite_ref-bio-bol_2-3" class="reference"><a href="#cite_note-bio-bol-2"><span>[</span>1<span>]</span></a></sup> é filha do <a href="/wiki/Advogado" title="Advogado">advogado</a> e <a href="/wiki/Empreendedorismo" title="Empreendedorismo">empreendedor</a> <a href="/wiki/Bulg%C3%A1ria" title="Bulgária">búlgaro</a> <a href="/wiki/Naturaliza%C3%A7%C3%A3o" title="Naturalização">naturalizado</a> <a href="/wiki/Brasileiros" title="Brasileiros">brasileiro</a> Pedro Rousseff<sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18"><span>[</span>nota 2<span>]</span></a></sup> e da professora Dilma Jane Coimbra Silva.<sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="#cite_note-19"><span>[</span>17<span>]</span></a></sup> Seu pai foi filiado ao <a href="/wiki/Partido_Comunista_B%C3%BAlgaro" title="Partido Comunista Búlgaro">Partido Comunista Búlgaro</a> e frequentava os círculos <a href="/wiki/Literatura_do_Brasil" title="Literatura do Brasil">literários</a> na década de 1920.<sup id="cite_ref-pai_20-0" class="reference"><a href="#cite_note-pai-20"><span>[</span>18<span>]</span></a></sup> Chegou ao Brasil no fim da década de 1930. Em sua terra natal, deixara sua esposa esperando um filho, Luben Russév (1929–2007), que afirmou que o pai havia deixado a <a href="/wiki/Bulg%C3%A1ria" title="Bulgária">Bulgária</a> não por razões políticas, mas por <a href="/wiki/Fal%C3%AAncia" title="Falência">falência</a>.<sup id="cite_ref-pai_20-1" class="reference"><a href="#cite_note-pai-20"><span>[</span>18<span>]</span></a></sup><sup id="cite_ref-periodistas_21-0" class="reference"><a href="#cite_note-periodistas-21"><span>[</span>19<span>]</span></a></sup> Pedro mudou-se para <a href="/wiki/Buenos_Aires" title="Buenos Aires">Buenos Aires</a> e, anos depois, voltou ao <a href="/wiki/Brasil" title="Brasil">Brasil</a>, fixou-se em <a href="/wiki/S%C3%A3o_Paulo" title="São Paulo">São Paulo</a> e prosperou. Em uma viagem a <a href="/wiki/Uberaba" title="Uberaba">Uberaba</a>, conheceu Dilma Jane, de <a href="/wiki/Nova_Friburgo" title="Nova Friburgo">Nova Friburgo</a>, uma professora de vinte anos criada no interior de <a href="/wiki/Minas_Gerais" title="Minas Gerais">Minas Gerais</a>, onde seus pais eram <a href="/wiki/Pecu%C3%A1ria" title="Pecuária">pecuaristas</a>. Casaram-se e fixaram residência em <a href="/wiki/Belo_Horizonte" title="Belo Horizonte">Belo Horizonte</a>, onde tiveram três filhos: Igor, Dilma Vana e Zana Lúcia — esta última, falecida em 1976.<sup id="cite_ref-bio-bol_2-4" class="reference"><a href="#cite_note-bio-bol-2"><span>[</span>1<span>]</span></a></sup><sup id="cite_ref-piaui31_22-0" class="reference"><a href="#cite_note-piaui31-22"><span>[</span>20<span>]</span></a></sup> Pedro morreu em 1962.<sup id="cite_ref-votos2010_23-0" class="reference"><a href="#cite_note-votos2010-23"><span>[</span>21<span>]</span></a></sup> </p><p>De 1952 a 1954, cursou a <a href="/wiki/Educa%C3%A7%C3%A3o_infantil" title="Educação infantil">pré-escola</a> no <a href="/wiki/Col%C3%A9gio" title="Colégio">colégio</a> Izabela Hendrix, e a partir de 1955, iniciou o ensino fundamental no <a href="/wiki/Col%C3%A9gio_Sion" title="Colégio Sion">Colégio Nossa Senhora de Sion</a> (atual <a href="/wiki/Col%C3%A9gio_de_Santa_Doroteia" title="Colégio de Santa Doroteia">Colégio Santa Dorotéia</a>), em Belo Horizonte.<sup id="cite_ref-bio-bol_2-5" class="reference"><a href="#cite_note-bio-bol-2"><span>[</span>1<span>]</span></a></sup> Em 1964, prestou concurso e ingressou no Colégio Estadual Central (atual <a href="/wiki/Escola_Estadual_Governador_Milton_Campos" title="Escola Estadual Governador Milton Campos">Escola Estadual Governador Milton Campos</a>), ingressando na primeira série do clássico (hoje conhecido como <a href="/wiki/Ensino_m%C3%A9dio" title="Ensino médio">ensino médio</a>).<sup id="cite_ref-bio-bol_2-6" class="reference"><a href="#cite_note-bio-bol-2"><span>[</span>1<span>]</span></a></sup> Nessa <a href="/wiki/Ensino_p%C3%BAblico" title="Ensino público">escola pública</a>, o <a href="/wiki/Movimento_secundarista" title="Movimento secundarista">movimento estudantil</a> era ativo, especialmente por conta do recente <a href="/wiki/Golpe_militar" title="Golpe militar">golpe militar</a>.<sup id="cite_ref-piaui31_22-1" class="reference"><a href="#cite_note-piaui31-22"><span>[</span>20<span>]</span></a></sup> De acordo com ela, foi nessa escola que ficou "bem subversiva" e que percebeu que "o mundo não era para debutante".<sup id="cite_ref-brasileiradoano_24-0" class="reference"><a href="#cite_note-brasileiradoano-24"><span>[</span>22<span>]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Atuação_no_COLINA"><span id="Atua.C3.A7.C3.A3o_no_COLINA"></span>Atuação no COLINA</h3></div> <p>Em 1964, ingressou na <a href="/wiki/Organiza%C3%A7%C3%A3o_Revolucion%C3%A1ria_Marxista_Pol%C3%ADtica_Oper%C3%A1ria" title="Organização Revolucionária Marxista Política Operária">Política Operária</a> (POLOP), uma organização fundada em 1961, oriunda do <a href="/wiki/Partido_Socialista_Brasileiro_(1945)" title="Partido Socialista Brasileiro (1945)">Partido Socialista Brasileiro</a>, onde militou.<sup id="cite_ref-bio-bol_2-7" class="reference"><a href="#cite_note-bio-bol-2"><span>[</span>1<span>]</span></a></sup> Seus militantes logo viram-se divididos em relação ao método a ser utilizado para a implantação do <a href="/wiki/Socialismo" title="Socialismo">socialismo</a>: enquanto alguns defendiam a luta pela convocação de uma <a href="/wiki/Assembleia_constituinte" title="Assembleia constituinte">assembleia constituinte</a>, outros preferiam a <a href="/wiki/Guerrilha" title="Guerrilha">luta armada</a>. Dilma ficou com o segundo grupo, que deu origem ao <a href="/wiki/Comando_de_Liberta%C3%A7%C3%A3o_Nacional" title="Comando de Libertação Nacional">Comando de Libertação Nacional</a> (COLINA).<sup id="cite_ref-bio-uol_7-1" class="reference"><a href="#cite_note-bio-uol-7"><span>[</span>6<span>]</span></a></sup> Para <a href="/wiki/Apolo_Heringer_Lisboa" title="Apolo Heringer Lisboa">Apolo Heringer</a>, que foi dirigente do COLINA em 1968 e havia sido professor de Dilma na escola secundária, a jovem fez opção pela luta armada depois que leu <i>Revolução na Revolução</i>, de <a href="/wiki/R%C3%A9gis_Debray" title="Régis Debray">Régis Debray</a>, <a href="/wiki/Fil%C3%B3sofo" title="Filósofo">filósofo</a> e <a href="/wiki/Intelectual" title="Intelectual">intelectual</a> <a href="/wiki/Franceses" title="Franceses">francês</a> que na época havia se mudado para <a href="/wiki/Cuba" title="Cuba">Cuba</a>, e ficara amigo de <a href="/wiki/Fidel_Castro" title="Fidel Castro">Fidel Castro</a>. Segundo Heringer, "O livro incendiou todo mundo, inclusive a Dilma".<sup id="cite_ref-piaui31_22-2" class="reference"><a href="#cite_note-piaui31-22"><span>[</span>20<span>]</span></a></sup> </p><p>Foi nessa época que conheceu Cláudio Galeno de Magalhães Linhares, cinco anos mais velho, que também defendia a luta armada. Casaram-se em 1967, apenas no <a href="/wiki/Casamento_civil" title="Casamento civil">civil</a>, depois de um ano de namoro.<sup id="cite_ref-bio-bol_2-8" class="reference"><a href="#cite_note-bio-bol-2"><span>[</span>1<span>]</span></a></sup><sup id="cite_ref-piaui31_22-3" class="reference"><a href="#cite_note-piaui31-22"><span>[</span>20<span>]</span></a></sup> Segundo companheiros de militância, Dilma tinha desenvoltura e grande capacidade de liderança, impondo-se perante homens acostumados a mandar. Não teria participado diretamente das ações armadas, pois era conhecida por sua atuação pública, contatos com <a href="/wiki/Sindicato" title="Sindicato">sindicatos</a>, aulas de <a href="/wiki/Marxismo" title="Marxismo">marxismo</a> e com sua responsabilidade pelo jornal <i>O Piquete</i>. Apesar disso, aprendeu a lidar com armas e a enfrentar a polícia.<sup id="cite_ref-piaui31_22-4" class="reference"><a href="#cite_note-piaui31-22"><span>[</span>20<span>]</span></a></sup> </p><p>Dilma e Galeno passaram a dormir cada noite em um local diferente, já que o apartamento em que moravam era também frequentado por um dos líderes do COLINA que fora preso. Precisaram voltar ao apartamento escondidos para destruir documentos da organização. Permaneceram algumas semanas em Belo Horizonte, tentando reorganizar o grupo. Em março, o apartamento foi invadido, porém nenhum documento interno da organização foi encontrado. Perseguidos na cidade, a organização ordenou que fossem para o <a href="/wiki/Rio_de_Janeiro" title="Rio de Janeiro">Rio de Janeiro</a>. A família de Dilma não conhecia o grau do seu envolvimento com essas atividades.<sup id="cite_ref-25" class="reference"><a href="#cite_note-25"><span>[</span>23<span>]</span></a></sup> Nesta época, Dilma tinha 21 anos e havia concluído o segundo ano da graduação de <a href="/wiki/Economia" title="Economia">Economia</a>.<sup id="cite_ref-piaui31_22-5" class="reference"><a href="#cite_note-piaui31-22"><span>[</span>20<span>]</span></a></sup> </p><p>Era grande a quantidade de <a href="/wiki/Minas_Gerais" title="Minas Gerais">mineiros</a> da organização no Rio, sem que houvesse infraestrutura para abrigar a todos. Dilma e Galeno ficaram um período na casa de uma tia de Dilma, que imaginava que o casal estava de férias. Mais tarde, ficaram num pequeno hotel e, a seguir, num apartamento, até Galeno ser enviado pela organização a <a href="/wiki/Porto_Alegre" title="Porto Alegre">Porto Alegre</a>. Dilma permaneceu no Rio, onde ajudava a organização, participando de reuniões, bem como no transporte de armas e dinheiro. Nessas reuniões, conheceu o advogado <a href="/wiki/Ga%C3%BAcho" title="Gaúcho">gaúcho</a> <a href="/wiki/Carlos_Ara%C3%BAjo" title="Carlos Araújo">Carlos Franklin Paixão de Araújo</a>, por quem se apaixonou e com quem viveria por cerca de trinta anos. Araújo era chefe da <a href="/wiki/Dissid%C3%AAncia" title="Dissidência">dissidência</a> do <a href="/wiki/Partido_Comunista_Brasileiro" title="Partido Comunista Brasileiro">Partido Comunista Brasileiro</a> (PCB), e abrigara Galeno em <a href="/wiki/Porto_Alegre" title="Porto Alegre">Porto Alegre</a>. A separação de Galeno e Dilma foi pacífica. Como afirmou Galeno, "naquela situação difícil, nós não tínhamos nenhuma perspectiva de formar um casal normal".<sup id="cite_ref-piaui31_22-6" class="reference"><a href="#cite_note-piaui31-22"><span>[</span>20<span>]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Na_VAR-Palmares">Na VAR-Palmares</h3></div> <p>Dilma participou de algumas reuniões sobre a fusão do COLINA com a <a href="/wiki/Vanguarda_Popular_Revolucion%C3%A1ria" title="Vanguarda Popular Revolucionária">Vanguarda Popular Revolucionária</a> (VPR), que acabou formalizada, originando a <a href="/wiki/VAR-Palmares" title="VAR-Palmares">Vanguarda Armada Revolucionária Palmares</a> (VAR-Palmares).<sup id="cite_ref-piaui31_22-7" class="reference"><a href="#cite_note-piaui31-22"><span>[</span>20<span>]</span></a></sup> De acordo com um integrante de buscas da <a href="/wiki/Opera%C3%A7%C3%A3o_Bandeirante" title="Operação Bandeirante">Operação Bandeirante</a> (Oban), Dilma era a grande líder da organização clandestina VAR-Palmares. Usando vários codinomes, teria recebido <a href="/wiki/Ep%C3%ADteto" title="Epíteto">epítetos</a> <a href="/wiki/Grau_(gram%C3%A1tica)" title="Grau (gramática)">superlativos</a> dos relatórios da <a href="/wiki/Repress%C3%A3o_pol%C3%ADtica" title="Repressão política">repressão</a>, definindo-a como "um dos cérebros" dos esquemas revolucionários.<sup id="cite_ref-Companheiras_de_armas_26-0" class="reference"><a href="#cite_note-Companheiras_de_armas-26"><span>[</span>24<span>]</span></a></sup> O <a href="/wiki/Promotor_de_justi%C3%A7a" title="Promotor de justiça">Promotor de Justiça</a> que denunciou a organização rotulou-a como sendo a "<a href="/wiki/Joana_d%27Arc" title="Joana d&#39;Arc">Joana d'Arc</a> da <a href="/wiki/Subvers%C3%A3o" title="Subversão">subversão</a>", por chefiar <a href="/wiki/Greve" title="Greve">greves</a> e assessorar assaltos a bancos,<sup id="cite_ref-fsp-guerrilheira_27-0" class="reference"><a href="#cite_note-fsp-guerrilheira-27"><span>[</span>25<span>]</span></a></sup> que Dilma contesta, dizendo não lembrar de todas as ações que lhe atribuíram.<sup id="cite_ref-28" class="reference"><a href="#cite_note-28"><span>[</span>26<span>]</span></a></sup> O militante <a href="/wiki/Darcy_Rodrigues" title="Darcy Rodrigues">Darcy Rodrigues</a>, braço direito de <a href="/wiki/Carlos_Lamarca" title="Carlos Lamarca">Carlos Lamarca</a>, diz que ela era o elo entre os comandos nacional e regionais.<sup id="cite_ref-Companheiras_de_armas_26-1" class="reference"><a href="#cite_note-Companheiras_de_armas-26"><span>[</span>24<span>]</span></a></sup> </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Ficheiro:Militares_escondem_o_rosto_em_audi%C3%AAncia_com_Dilma_Rousseff_1970.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/75/Militares_escondem_o_rosto_em_audi%C3%AAncia_com_Dilma_Rousseff_1970.jpg/170px-Militares_escondem_o_rosto_em_audi%C3%AAncia_com_Dilma_Rousseff_1970.jpg" decoding="async" width="170" height="240" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/75/Militares_escondem_o_rosto_em_audi%C3%AAncia_com_Dilma_Rousseff_1970.jpg/255px-Militares_escondem_o_rosto_em_audi%C3%AAncia_com_Dilma_Rousseff_1970.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/75/Militares_escondem_o_rosto_em_audi%C3%AAncia_com_Dilma_Rousseff_1970.jpg/340px-Militares_escondem_o_rosto_em_audi%C3%AAncia_com_Dilma_Rousseff_1970.jpg 2x" data-file-width="635" data-file-height="896" /></a><figcaption>Em 1970, durante audiência em um <a href="/wiki/Direito_militar" title="Direito militar">tribunal militar</a> depois de 22 dias de tortura. Nota-se que os <a href="/wiki/Juiz" title="Juiz">juízes</a> escondem os rostos.<sup id="cite_ref-29" class="reference"><a href="#cite_note-29"><span>[</span>27<span>]</span></a></sup><sup id="cite_ref-30" class="reference"><a href="#cite_note-30"><span>[</span>28<span>]</span></a></sup></figcaption></figure> <p>Mesmo com grande quantidade de dinheiro, o VAR-Palmares não conseguiu manter a unidade. Durante um congresso em <a href="/wiki/Teres%C3%B3polis" title="Teresópolis">Teresópolis</a>, entre agosto e setembro de 1969, teria havido grande divisão entre os "militaristas", focados na luta armada, e os "basistas", que defendiam o trabalho de base. Dilma estava com o segundo grupo. Enquanto os primeiros se agruparam na VPR <i>militarista</i>, liderados por Lamarca, Dilma ficou no segundo grupo, a VAR-Palmares <i>basista</i>.<sup id="cite_ref-piaui31_22-8" class="reference"><a href="#cite_note-piaui31-22"><span>[</span>20<span>]</span></a></sup> </p><p>Após a divisão, Dilma foi enviada a <a href="/wiki/S%C3%A3o_Paulo" title="São Paulo">São Paulo</a>, onde esteve encarregada de manter em segurança as armas do seu grupo. Evitando mantê-las em apartamentos sem a segurança necessária, ela e a amiga Maria Celeste Martins (décadas mais tarde, foi sua assessora na Casa Civil) mudaram-se para uma pensão simples na <a href="/wiki/Zona_Leste_de_S%C3%A3o_Paulo" title="Zona Leste de São Paulo">zona leste</a>, escondendo o arsenal debaixo da cama.<sup id="cite_ref-piaui31_22-9" class="reference"><a href="#cite_note-piaui31-22"><span>[</span>20<span>]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Prisão"><span id="Pris.C3.A3o"></span>Prisão</h3></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Ficheiro:Dilma_Rousseff_no_DOPS_1970.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Dilma_Rousseff_no_DOPS_1970.jpg/170px-Dilma_Rousseff_no_DOPS_1970.jpg" decoding="async" width="170" height="221" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Dilma_Rousseff_no_DOPS_1970.jpg/255px-Dilma_Rousseff_no_DOPS_1970.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Dilma_Rousseff_no_DOPS_1970.jpg/340px-Dilma_Rousseff_no_DOPS_1970.jpg 2x" data-file-width="1119" data-file-height="1457" /></a><figcaption><a href="/wiki/Mugshot" title="Mugshot">Foto da ficha</a> de Dilma no <a href="/wiki/Departamento_de_Ordem_Pol%C3%ADtica_e_Social" title="Departamento de Ordem Política e Social">Departamento de Ordem Política e Social</a> (DOPS) de <a href="/wiki/S%C3%A3o_Paulo" title="São Paulo">São Paulo</a>, registrada em janeiro de 1970.</figcaption></figure> <p>Uma série de prisões de militantes conseguiu capturar José Olavo Leite Ribeiro, que encontrava-se três vezes por semana com Dilma. Conforme o relato de Ribeiro, após sofrer um dia de torturas, ele revelou o lugar onde se encontraria com outro militante, em um bar na <a href="/wiki/Rua_Augusta_(S%C3%A3o_Paulo)" title="Rua Augusta (São Paulo)">Rua Augusta</a>. Em 16 de janeiro de 1970, foi obrigado a ir ao local acompanhado de policiais disfarçados, seu colega também foi capturado e quando já se preparavam para deixar o local, Dilma, que não estava sendo esperada, logo chegou. Percebendo que algo estava errado, Dilma tentou sair do local sem ser notada. Desconfiados, os policiais a abordaram e encontraram-na armada. "Se não fosse a arma, talvez tivesse conseguido escapar", ressalta Ribeiro.<sup id="cite_ref-piaui31_22-10" class="reference"><a href="#cite_note-piaui31-22"><span>[</span>20<span>]</span></a></sup> </p><p>Foi, então, levada para a Operação Bandeirante, no mesmo local onde, cinco anos depois, <a href="/wiki/Vladimir_Herzog" title="Vladimir Herzog">Vladimir Herzog</a> perderia a vida. Foi torturada por vinte e dois dias com <a href="/wiki/Palmat%C3%B3ria" title="Palmatória">palmatória</a>, socos, <a href="/wiki/Pau_de_arara_(tortura)" title="Pau de arara (tortura)">pau de arara</a> e choques elétricos.<sup id="cite_ref-31" class="reference"><a href="#cite_note-31"><span>[</span>29<span>]</span></a></sup><sup id="cite_ref-FOOTNOTEGouvêa201449–72_32-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEGouvêa201449–72-32"><span>[</span>30<span>]</span></a></sup> No meio militar, há quem veja o relato de Dilma com ironia e descrédito, especialmente quanto à possibilidade de alguém sobreviver a tanto tempo de tortura.<sup id="cite_ref-33" class="reference"><a href="#cite_note-33"><span>[</span>31<span>]</span></a></sup> Posteriormente, Dilma denunciou as torturas em <a href="/wiki/Processo_judicial" title="Processo judicial">processos judiciais</a> e a Comissão Especial de Reparação da Secretaria de Direitos Humanos do Estado do Rio de Janeiro aprovou o pedido de indenização por parte de Dilma e de outras dezoito pessoas.<sup id="cite_ref-34" class="reference"><a href="#cite_note-34"><span>[</span>32<span>]</span></a></sup> </p><p>Carlos Araújo foi preso em 12 de agosto de 1970. Durante o período em que Dilma esteve presa, Araújo teve um rápido romance com a atriz e então simpatizante da organização <a href="/wiki/Bete_Mendes" title="Bete Mendes">Bete Mendes</a>. Ao ser preso, encontrou-se com Dilma em algumas ocasiões, nos deslocamentos relativos aos processos militares que ambos respondiam. Ficaram alguns meses no mesmo presídio <a href="/wiki/Pres%C3%ADdio_Tiradentes" title="Presídio Tiradentes">Tiradentes</a>, em <a href="/wiki/S%C3%A3o_Paulo" title="São Paulo">São Paulo</a>, inclusive com visitas íntimas, onde se reconciliaram, planejando restabelecerem a vida conjugal após a prisão.<sup id="cite_ref-piaui31_22-11" class="reference"><a href="#cite_note-piaui31-22"><span>[</span>20<span>]</span></a></sup> </p><p>Dilma foi condenada em primeira instância a seis anos de prisão. Tendo cumprido três anos, o <a href="/wiki/Superior_Tribunal_Militar" title="Superior Tribunal Militar">Superior Tribunal Militar</a> reduziu, então, a condenação a dois anos e um mês. Teve também seus <a href="/wiki/Direitos_pol%C3%ADticos" title="Direitos políticos">direitos políticos</a> cassados por dezoito anos.<sup id="cite_ref-www1.folha.uol.com.br_35-0" class="reference"><a href="#cite_note-www1.folha.uol.com.br-35"><span>[</span>33<span>]</span></a></sup> Seu nome estava numa lista, encontrada na casa de Carlos Lamarca, com presos a que se daria prioridade para serem trocados por sequestrados, mas nunca foi trocada e cumpriu a pena regularmente.<sup id="cite_ref-36" class="reference"><a href="#cite_note-36"><span>[</span>34<span>]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Mudança_para_Porto_Alegre"><span id="Mudan.C3.A7a_para_Porto_Alegre"></span>Mudança para Porto Alegre</h3></div> <p>Dilma saiu do Presídio Tiradentes no fim de 1972, dez quilos mais magra e com uma disfunção na <a href="/wiki/Tiroide" title="Tiroide">tireoide</a>.<sup id="cite_ref-piaui34_37-0" class="reference"><a href="#cite_note-piaui34-37"><span>[</span>35<span>]</span></a></sup> Havia sido condenada em alguns processos e absolvida noutros. Iniciou a recuperação da sua saúde em casa com sua família, em Minas Gerais. Algum tempo depois morou com sua tia em São Paulo e depois mudou-se para Porto Alegre, onde Carlos Araújo cumpria os últimos meses de detenção. Hospedou-se na casa dos pais do companheiro Carlos Araújo, cuja localização lhe permitia avistar o presídio em que Araújo estava detido. Dilma visitava-o com frequência, levando jornais e até livros políticos, disfarçados de romances.<sup id="cite_ref-piaui31_22-12" class="reference"><a href="#cite_note-piaui31-22"><span>[</span>20<span>]</span></a></sup><sup id="cite_ref-piaui34_37-1" class="reference"><a href="#cite_note-piaui34-37"><span>[</span>35<span>]</span></a></sup> </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Ficheiro:Dilma_Rousseff_segurando_a_filha_Paula.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Dilma_Rousseff_segurando_a_filha_Paula.jpg/220px-Dilma_Rousseff_segurando_a_filha_Paula.jpg" decoding="async" width="220" height="124" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Dilma_Rousseff_segurando_a_filha_Paula.jpg/330px-Dilma_Rousseff_segurando_a_filha_Paula.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Dilma_Rousseff_segurando_a_filha_Paula.jpg/440px-Dilma_Rousseff_segurando_a_filha_Paula.jpg 2x" data-file-width="1278" data-file-height="719" /></a><figcaption>Dilma segurando nos braços a filha recém-nascida Paula.</figcaption></figure> <p>Punida por subversão, de acordo com o <a href="/wiki/Decreto-Lei_Federal_do_Brasil_477_de_1969" title="Decreto-Lei Federal do Brasil 477 de 1969">decreto-lei 477</a>, ela havia sido expulsa da <a href="/wiki/Universidade_Federal_de_Minas_Gerais" title="Universidade Federal de Minas Gerais">Universidade Federal de Minas Gerais</a> e impedida de retomar seus estudos naquela universidade em 1973,<sup id="cite_ref-perdaintrinseca_38-0" class="reference"><a href="#cite_note-perdaintrinseca-38"><span>[</span>36<span>]</span></a></sup> o que levou Dilma a prestar vestibular para <a href="/wiki/Economia" title="Economia">Economia</a> na <a href="/wiki/Universidade_Federal_do_Rio_Grande_do_Sul" title="Universidade Federal do Rio Grande do Sul">Universidade Federal do Rio Grande do Sul</a>. Ficou grávida em 1975 enquanto cursava a graduação e em março de 1976 nasceu sua única filha, Paula Rousseff Araújo. Sua primeira atividade remunerada, após sair da prisão, foi a de estagiária na <a href="/wiki/Funda%C3%A7%C3%A3o_de_Economia_e_Estat%C3%ADstica_Siegfried_Emanuel_Heuser" title="Fundação de Economia e Estatística Siegfried Emanuel Heuser">Fundação de Economia e Estatística</a> (FEE), vinculada ao governo do <a href="/wiki/Rio_Grande_do_Sul" title="Rio Grande do Sul">Rio Grande do Sul</a>.<sup id="cite_ref-piaui34_37-2" class="reference"><a href="#cite_note-piaui34-37"><span>[</span>35<span>]</span></a></sup> Graduou-se em 1977, não tendo participado ativamente do movimento estudantil.<sup id="cite_ref-perdaintrinseca_38-1" class="reference"><a href="#cite_note-perdaintrinseca-38"><span>[</span>36<span>]</span></a></sup> </p><p>A sua militância política, desta vez dentro da legalidade, foi reiniciada no Instituto de Estudos Políticos e Sociais (IEPES), ligado ao então único partido legalizado de oposição, o <a href="/wiki/Movimento_Democr%C3%A1tico_Brasileiro_(1966)" title="Movimento Democrático Brasileiro (1966)">Movimento Democrático Brasileiro</a> (MDB). Mesmo não tendo se filiado ao partido, Dilma organizava <a href="/wiki/Debate" title="Debate">debates</a> no instituto, que recebia palestras de <a href="/wiki/Intelectual" title="Intelectual">intelectuais</a>. Em 1976, Araújo e Dilma trabalharam na campanha de <a href="/wiki/Gl%C3%AAnio_Peres" title="Glênio Peres">Glênio Peres</a> a vereador, pelo MDB. Em novembro de 1977, o nome de Dilma foi divulgado no jornal <i><a href="/wiki/O_Estado_de_S._Paulo" title="O Estado de S. Paulo">O Estado de S. Paulo</a></i> como sendo um dos 97 subversivos infiltrados na máquina pública em uma relação elaborada pelo então demissionário e Ministro do <a href="/wiki/Ex%C3%A9rcito_Brasileiro" title="Exército Brasileiro">Exército</a>, <a href="/wiki/S%C3%ADlvio_Frota" title="Sílvio Frota">Sílvio Frota</a>, que classificou Dilma como "amasiada com o subversivo" Carlos Araújo. Com isso, foi exonerada da <a href="/wiki/Funda%C3%A7%C3%A3o_de_Economia_e_Estat%C3%ADstica_Siegfried_Emanuel_Heuser" title="Fundação de Economia e Estatística Siegfried Emanuel Heuser">FEE</a>, sendo, contudo, <a href="/wiki/Lei_da_Anistia" title="Lei da Anistia">anistiada</a> mais tarde.<sup id="cite_ref-piaui34_37-3" class="reference"><a href="#cite_note-piaui34-37"><span>[</span>35<span>]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Início_da_carreira_política"><span id="In.C3.ADcio_da_carreira_pol.C3.ADtica"></span>Início da carreira política</h2></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r69236695"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3a/Magnifying_glass_01.svg/17px-Magnifying_glass_01.svg.png" decoding="async" width="17" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3a/Magnifying_glass_01.svg/26px-Magnifying_glass_01.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3a/Magnifying_glass_01.svg/34px-Magnifying_glass_01.svg.png 2x" data-file-width="663" data-file-height="659" /></span></span> Ver artigo principal: <a href="/wiki/Carreira_pol%C3%ADtica_de_Dilma_Rousseff" class="mw-redirect" title="Carreira política de Dilma Rousseff">Carreira política de Dilma Rousseff</a></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Ficheiro:Dilma_Rousseff_Leonel_Brizola.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/19/Dilma_Rousseff_Leonel_Brizola.png/220px-Dilma_Rousseff_Leonel_Brizola.png" decoding="async" width="220" height="146" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/19/Dilma_Rousseff_Leonel_Brizola.png/330px-Dilma_Rousseff_Leonel_Brizola.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/19/Dilma_Rousseff_Leonel_Brizola.png/440px-Dilma_Rousseff_Leonel_Brizola.png 2x" data-file-width="588" data-file-height="390" /></a><figcaption>Dilma Rousseff e <a href="/wiki/Leonel_Brizola" title="Leonel Brizola">Leonel Brizola</a>.</figcaption></figure> <p>Com o <a href="/wiki/Redemocratiza%C3%A7%C3%A3o" title="Redemocratização">fim do bipartidarismo</a>, participou junto com Carlos Araújo dos esforços de <a href="/wiki/Leonel_Brizola" title="Leonel Brizola">Leonel Brizola</a> para a recriação do <a href="/wiki/Partido_Trabalhista_Brasileiro_(1979)" title="Partido Trabalhista Brasileiro (1979)">Partido Trabalhista Brasileiro</a> (PTB). Após a perda da sigla para o grupo de <a href="/wiki/Ivete_Vargas" title="Ivete Vargas">Ivete Vargas</a>, foi membro fundadora do <a href="/wiki/Partido_Democr%C3%A1tico_Trabalhista" title="Partido Democrático Trabalhista">Partido Democrático Trabalhista</a> (PDT).<sup id="cite_ref-piaui34_37-4" class="reference"><a href="#cite_note-piaui34-37"><span>[</span>35<span>]</span></a></sup> Araújo foi eleito <a href="/wiki/Deputado_estadual" title="Deputado estadual">deputado estadual</a> em 1982, 1986 e 1990. Foi, também, por duas vezes, candidato a <a href="/wiki/Prefeito" title="Prefeito">prefeito</a> de <a href="/wiki/Porto_Alegre" title="Porto Alegre">Porto Alegre</a>, perdendo para <a href="/wiki/Ol%C3%ADvio_Dutra" title="Olívio Dutra">Olívio Dutra</a>, em <a href="/wiki/Lista_de_elei%C3%A7%C3%B5es_municipais_em_Porto_Alegre#1988" title="Lista de eleições municipais em Porto Alegre">1988</a>, e <a href="/wiki/Tarso_Genro" title="Tarso Genro">Tarso Genro</a>, em <a href="/wiki/Lista_de_elei%C3%A7%C3%B5es_municipais_em_Porto_Alegre#1992" title="Lista de eleições municipais em Porto Alegre">1992</a>. Dilma conseguiu seu segundo emprego na primeira metade dos anos 1980 como assessora da bancada do PDT na <a href="/wiki/Assembleia_Legislativa_do_Rio_Grande_do_Sul" class="mw-redirect" title="Assembleia Legislativa do Rio Grande do Sul">Assembleia Legislativa do Rio Grande do Sul</a>.<sup id="cite_ref-piaui34_37-5" class="reference"><a href="#cite_note-piaui34-37"><span>[</span>35<span>]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Secretária_Municipal_da_Fazenda"><span id="Secret.C3.A1ria_Municipal_da_Fazenda"></span>Secretária Municipal da Fazenda</h3></div> <p>Araújo e Dilma dedicaram-se com afinco na campanha de <a href="/wiki/Alceu_Collares" title="Alceu Collares">Alceu Collares</a> à prefeitura de Porto Alegre em <a href="/wiki/Lista_de_elei%C3%A7%C3%B5es_municipais_em_Porto_Alegre#1985" title="Lista de eleições municipais em Porto Alegre">1985</a>. Eleito prefeito, Collares a nomeou titular da <a href="/wiki/Secretaria_Municipal_da_Fazenda_(Porto_Alegre)" title="Secretaria Municipal da Fazenda (Porto Alegre)">Secretaria Municipal da Fazenda</a>, seu primeiro cargo executivo.<sup id="cite_ref-piaui34_37-6" class="reference"><a href="#cite_note-piaui34-37"><span>[</span>35<span>]</span></a></sup> Na campanha do pedetista Aldo Pinto para o governo do estado em 1986, Dilma participou da assessoria.<sup id="cite_ref-piaui34_37-7" class="reference"><a href="#cite_note-piaui34-37"><span>[</span>35<span>]</span></a></sup> </p><p>Dilma permaneceu à frente da Secretaria Municipal da Fazenda até 1988, quando se afastou para se dedicar à campanha de Araújo à prefeitura de Porto Alegre, sendo substituída por <a href="/w/index.php?title=Pol%C3%ADbio_Braga&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Políbio Braga (página não existe)">Políbio Braga</a>. Este revelou que Dilma tentara convencê-lo a não assumir o cargo, aconselhando-o, então: "Não assume não, que isso pode manchar a tua biografia. Eu não consigo controlar esses loucos e estou saindo antes que manche a minha." Enquanto Collares lembra da gestão de Dilma como exemplo de competência e transparência, Políbio Braga discorda, lembrando que "ela não deixou sequer um relatório, e a secretaria era um caos".<sup id="cite_ref-piaui34_37-8" class="reference"><a href="#cite_note-piaui34-37"><span>[</span>35<span>]</span></a></sup> No ano seguinte, em 1989, Dilma foi nomeada para o cargo de diretora-geral da <a href="/wiki/C%C3%A2mara_Municipal_de_Porto_Alegre" title="Câmara Municipal de Porto Alegre">Câmara Municipal de Porto Alegre</a>, mas acabou sendo demitida do cargo pelo presidente da casa, vereador Valdir Fraga, porque chegava tarde ao trabalho. Conforme Fraga, "eu a exonerei porque houve um problema com o relógio de ponto".<sup id="cite_ref-piaui34_37-9" class="reference"><a href="#cite_note-piaui34-37"><span>[</span>35<span>]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Secretária_Estadual_de_Energia,_Minas_e_Comunicações"><span id="Secret.C3.A1ria_Estadual_de_Energia.2C_Minas_e_Comunica.C3.A7.C3.B5es"></span>Secretária Estadual de Energia, Minas e Comunicações</h3></div> <p>Em 1990, Alceu Collares foi eleito governador, indicando Dilma para presidir a <a href="/wiki/Funda%C3%A7%C3%A3o_de_Economia_e_Estat%C3%ADstica" class="mw-redirect" title="Fundação de Economia e Estatística">Fundação de Economia e Estatística</a> (FEE). Permaneceu ali até fim de 1993, quando foi nomeada Secretária de Energia, Minas e Comunicações, sustentada pela influência de Carlos Araújo e seu grupo político.<sup id="cite_ref-piaui34_37-10" class="reference"><a href="#cite_note-piaui34-37"><span>[</span>35<span>]</span></a></sup> Permaneceu no cargo até final de 1994, época em que seu relacionamento com Araújo chegou ao fim, abalado pela descoberta de um caso extraconjugal. Depois reconciliaram-se e permaneceram juntos até 2000, quando Dilma foi morar só, em um apartamento alugado.<sup id="cite_ref-piaui34_37-11" class="reference"><a href="#cite_note-piaui34-37"><span>[</span>35<span>]</span></a></sup> </p><p>Em 1995, terminado o mandato de <a href="/wiki/Alceu_Collares" title="Alceu Collares">Alceu Collares</a>, Dilma afastou-se dos cargos políticos. Entre 1995 e 1996, teve uma curta experiência como microempresária vendendo produtos variados a baixos preços tabelados (os populares "um e noventa e nove") numa lojinha chamada <i>Pão e Circo</i>,<sup id="cite_ref-39" class="reference"><a href="#cite_note-39"><span>[</span>37<span>]</span></a></sup> pouco depois retornaria à FEE, passando a ser editora da revista <i>Indicadores Econômicos</i>. Em 1998, o petista <a href="/wiki/Ol%C3%ADvio_Dutra" title="Olívio Dutra">Olívio Dutra</a> ganhou as eleições para o governo gaúcho com o apoio do PDT no segundo turno, e Dilma retornou à Secretaria de Minas e Energia. Conforme Olívio, "Eu já a conhecia e respeitava. E a nomeei também porque ela estava numa posição mais à esquerda no PDT, menos populista".<sup id="cite_ref-piaui34_37-12" class="reference"><a href="#cite_note-piaui34-37"><span>[</span>35<span>]</span></a></sup> </p><p>Na sua gestão na Secretaria de Minas e Energia do governo Dutra, a capacidade de atendimento do setor elétrico subiu 46%,<sup id="cite_ref-piaui34_37-13" class="reference"><a href="#cite_note-piaui34-37"><span>[</span>35<span>]</span></a></sup> com um programa emergencial de obras que reuniu estatais e empresas privadas. Em janeiro de 1999, Dilma viaja a <a href="/wiki/Bras%C3%ADlia" title="Brasília">Brasília</a> e alerta as autoridades do setor elétrico de que, sem investimentos em geração e transmissão de energia, os cortes que o Rio Grande do Sul enfrentara no início de sua gestão ocorreriam no resto do país.<sup id="cite_ref-40" class="reference"><a href="#cite_note-40"><span>[</span>38<span>]</span></a></sup> Na <a href="/wiki/Crise_do_apag%C3%A3o" title="Crise do apagão">crise do apagão elétrico</a> no final do <a href="/wiki/Governo_Fernando_Henrique_Cardoso" title="Governo Fernando Henrique Cardoso">governo Fernando Henrique Cardoso</a>, os três estados da <a href="/wiki/Regi%C3%A3o_Sul_do_Brasil" title="Região Sul do Brasil">Região Sul</a> não foram atingidos, não sendo imposto qualquer racionamento, pois não houve estiagem na região. Ainda assim, houve economia voluntária de energia e Dilma tentou obter compensação, como se concedia nas demais regiões. O governo federal não cedeu e Dilma conseguiu contemporizar junto à iniciativa privada gaúcha.<sup id="cite_ref-piaui34_37-14" class="reference"><a href="#cite_note-piaui34-37"><span>[</span>35<span>]</span></a></sup> </p><p>Em 2000, <a href="/wiki/Alceu_Collares" title="Alceu Collares">Alceu Collares</a> (PDT) e <a href="/wiki/Tarso_Genro" title="Tarso Genro">Tarso Genro</a> (PT) disputaram o segundo turno na <a href="/wiki/Elei%C3%A7%C3%A3o_municipal_de_Porto_Alegre_em_2000" title="Eleição municipal de Porto Alegre em 2000">eleição para a Prefeitura de Porto Alegre</a>. Dilma se licenciou do PDT para apoiar a candidatura de Tarso e posteriormente, em março de 2001, filiou-se ao PT, acompanhando o grupo dissidente liderado por José Vicente Brizola, filho de Leonel Brizola.<sup id="cite_ref-41" class="reference"><a href="#cite_note-41"><span>[</span>39<span>]</span></a></sup><sup id="cite_ref-42" class="reference"><a href="#cite_note-42"><span>[</span>40<span>]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ministra_de_Estado">Ministra de Estado</h2></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ministra_de_Minas_e_Energia">Ministra de Minas e Energia</h3></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Ficheiro:Dilma_Rousseff_em_6_de_dezembro_de_2004.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5d/Dilma_Rousseff_em_6_de_dezembro_de_2004.jpg/220px-Dilma_Rousseff_em_6_de_dezembro_de_2004.jpg" decoding="async" width="220" height="170" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5d/Dilma_Rousseff_em_6_de_dezembro_de_2004.jpg/330px-Dilma_Rousseff_em_6_de_dezembro_de_2004.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5d/Dilma_Rousseff_em_6_de_dezembro_de_2004.jpg/440px-Dilma_Rousseff_em_6_de_dezembro_de_2004.jpg 2x" data-file-width="800" data-file-height="618" /></a><figcaption>Dilma discursa durante cerimônia de lançamento do Programa Nacional de Biodiesel.</figcaption></figure> <p>Dilma fez parte do grupo que elaborou os assuntos relacionados à área de minas e energia na plataforma do candidato <a href="/wiki/Luiz_In%C3%A1cio_Lula_da_Silva" title="Luiz Inácio Lula da Silva">Luiz Inácio Lula da Silva</a> em <a href="/wiki/Elei%C3%A7%C3%A3o_presidencial_no_Brasil_em_2002" title="Eleição presidencial no Brasil em 2002">2002</a>.<sup id="cite_ref-43" class="reference"><a href="#cite_note-43"><span>[</span>41<span>]</span></a></sup> Ela havia sido convidada pelo físico e engenheiro nuclear <a href="/wiki/Luiz_Pinguelli_Rosa" title="Luiz Pinguelli Rosa">Luiz Pinguelli Rosa</a>, que coordenava as reuniões.<sup id="cite_ref-piaui34_37-15" class="reference"><a href="#cite_note-piaui34-37"><span>[</span>35<span>]</span></a></sup> Para todos no grupo, estava evidente que Pinguelli seria o <a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_de_Minas_e_Energia" title="Ministério de Minas e Energia">ministro de Minas e Energia</a>, caso Lula vencesse a eleição em 2002.<sup id="cite_ref-piaui34_37-16" class="reference"><a href="#cite_note-piaui34-37"><span>[</span>35<span>]</span></a></sup> Foi grande a surpresa quando Lula, eleito, escolheu Dilma para assumir a pasta.<sup id="cite_ref-piaui34_37-17" class="reference"><a href="#cite_note-piaui34-37"><span>[</span>35<span>]</span></a></sup> Ao assumir o Ministério das Minas e Energia, também foi nomeada presidente do Conselho de Administração da <a href="/wiki/Petrobras" title="Petrobras">Petrobras</a>, cargo que exerceu até março de 2010.<sup id="cite_ref-44" class="reference"><a href="#cite_note-44"><span>[</span>42<span>]</span></a></sup> </p><p>Dilma defendeu uma nova política industrial para o governo, fazendo com que as compras de <a href="/wiki/Plataforma_petrol%C3%ADfera" title="Plataforma petrolífera">plataformas</a> pela Petrobras tivessem um conteúdo nacional mínimo. Argumentou que não era possível que uma obra de um bilhão de reais não fosse feita no Brasil.<sup id="cite_ref-45" class="reference"><a href="#cite_note-45"><span>[</span>43<span>]</span></a></sup> As licitações para as plataformas P-51 e P-52 foram, assim, as primeiras no país a exigir um conteúdo nacional mínimo.<sup id="cite_ref-46" class="reference"><a href="#cite_note-46"><span>[</span>44<span>]</span></a></sup> </p><p>Sua gestão no ministério foi marcada pelo respeito aos contratos da gestão anterior, como pelos esforços em evitar novo apagão, pela implantação de um modelo elétrico menos concentrado nas mãos do Estado e pela criação do programa <i><a href="/wiki/Luz_Para_Todos" class="mw-redirect" title="Luz Para Todos">Luz Para Todos</a></i>.<sup id="cite_ref-piaui34_37-18" class="reference"><a href="#cite_note-piaui34-37"><span>[</span>35<span>]</span></a></sup> Convicta de que investimentos urgentes em geração de energia elétrica deveriam ser feitos para que o país não sofresse um apagão já em 2009, Dilma travou um sério embate com a ministra do Meio Ambiente, <a href="/wiki/Marina_Silva" title="Marina Silva">Marina Silva</a>, que defendia o embargo a várias obras, preocupada com o <a href="/wiki/Preserva%C3%A7%C3%A3o_ambiental" class="mw-redirect" title="Preservação ambiental">desequilíbrio ecológico</a> que poderiam causar. <a href="/wiki/Jos%C3%A9_Dirceu" title="José Dirceu">José Dirceu</a>, então <a href="/wiki/Lista_de_ministros_da_Casa_Civil_do_Brasil" class="mw-redirect" title="Lista de ministros da Casa Civil do Brasil">Ministro-chefe da Casa Civil</a>, teve que criar uma equipe de mediadores entre as ministras para tentar resolver as disputas.<sup id="cite_ref-47" class="reference"><a href="#cite_note-47"><span>[</span>45<span>]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ministra-chefe_da_Casa_Civil">Ministra-chefe da Casa Civil</h3></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Ficheiro:Lula_Dilma_and_Obama.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Lula_Dilma_and_Obama.jpg/220px-Lula_Dilma_and_Obama.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Lula_Dilma_and_Obama.jpg/330px-Lula_Dilma_and_Obama.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Lula_Dilma_and_Obama.jpg/440px-Lula_Dilma_and_Obama.jpg 2x" data-file-width="4018" data-file-height="2679" /></a><figcaption>Dilma cumprimenta o presidente norte-americano <a href="/wiki/Barack_Obama" title="Barack Obama">Barack Obama</a> durante encontro na <a href="/wiki/Casa_Branca" title="Casa Branca">Casa Branca</a>.</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Ficheiro:Dilma_e_Lula_no_PAC.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/Dilma_e_Lula_no_PAC.jpg/220px-Dilma_e_Lula_no_PAC.jpg" decoding="async" width="220" height="157" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/Dilma_e_Lula_no_PAC.jpg/330px-Dilma_e_Lula_no_PAC.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/Dilma_e_Lula_no_PAC.jpg/440px-Dilma_e_Lula_no_PAC.jpg 2x" data-file-width="2480" data-file-height="1772" /></a><figcaption>Dilma e Lula durante cerimônia de lançamento do PAC da Habitação.</figcaption></figure> <p>Em 20 de junho de 2005, o presidente Lula indicou Dilma para comandar o <a href="/wiki/Casa_Civil_(Brasil)" title="Casa Civil (Brasil)">Ministério da Casa-Civil</a>.<sup id="cite_ref-2005-1_48-0" class="reference"><a href="#cite_note-2005-1-48"><span>[</span>46<span>]</span></a></sup> Assim, Dilma se tornou a primeira mulher a assumir o cargo na história do país.<sup id="cite_ref-49" class="reference"><a href="#cite_note-49"><span>[</span>47<span>]</span></a></sup> <a href="/wiki/Jos%C3%A9_Dirceu" title="José Dirceu">José Dirceu</a>, seu antecessor, saiu do ministério devido ao <a href="/wiki/Esc%C3%A2ndalo_do_Mensal%C3%A3o" class="mw-redirect" title="Escândalo do Mensalão">escândalo do mensalão</a>, tendo sido posteriormente condenado.<sup id="cite_ref-50" class="reference"><a href="#cite_note-50"><span>[</span>48<span>]</span></a></sup> Na época, alguns petistas criticaram a escolha, por considerarem Dilma com um perfil mais técnico e preferiam um nome mais político para a Casa Civil.<sup id="cite_ref-51" class="reference"><a href="#cite_note-51"><span>[</span>49<span>]</span></a></sup> <a href="/wiki/Franklin_Martins" title="Franklin Martins">Franklin Martins</a>, ex-guerrilheiro a se tornar ministro, afirmou que "Lula percebeu que ela fazia as coisas andarem."<sup id="cite_ref-piaui34_37-19" class="reference"><a href="#cite_note-piaui34-37"><span>[</span>35<span>]</span></a></sup> Mais tarde, Dilma revelou a <a href="/wiki/Gilberto_Carvalho" title="Gilberto Carvalho">Gilberto Carvalho</a> que a indicação foi uma surpresa muito maior do que quando fora indicada para a pasta de Minas e Energia.<sup id="cite_ref-piaui34_37-20" class="reference"><a href="#cite_note-piaui34-37"><span>[</span>35<span>]</span></a></sup> </p><p>Segundo o jornal <a href="/wiki/Zero_Hora" title="Zero Hora">Zero Hora</a>, o Consulado dos Estados Unidos em <a href="/wiki/S%C3%A3o_Paulo" title="São Paulo">São Paulo</a> encaminhou ao <a href="/wiki/Departamento_de_Estado_dos_Estados_Unidos" title="Departamento de Estado dos Estados Unidos">Departamento de Estado norte-americano</a>, logo após a posse de Dilma na Casa Civil, um dossiê detalhado, traçando seu perfil, o passado como guerrilheira, gostos e hábitos pessoais e características profissionais, descrevendo-a como "técnica prestigiada e detalhista" e como uma pessoa com "fama de durona".<sup id="cite_ref-52" class="reference"><a href="#cite_note-52"><span>[</span>50<span>]</span></a></sup> Durante seu primeiro ano no ministério, foi condecorada pelo presidente Lula com a mais alta distinção da <a href="/wiki/Ordem_do_M%C3%A9rito_da_Defesa" title="Ordem do Mérito da Defesa">Ordem do Mérito da Defesa</a>, a Grã-Cruz.<sup id="cite_ref-OMD_4-1" class="reference"><a href="#cite_note-OMD-4"><span>[</span>3<span>]</span></a></sup> </p><p>Em virtude do <a href="/wiki/Esc%C3%A2ndalo_dos_cart%C3%B5es_corporativos" title="Escândalo dos cartões corporativos">escândalo dos cartões corporativos</a>, surgido em janeiro de 2008, Dilma teve que se explicar após uma reportagem da revista <i><a href="/wiki/Veja_(revista)" class="mw-redirect" title="Veja (revista)">Veja</a></i> afirmar que o <a href="/wiki/Pal%C3%A1cio_do_Planalto" title="Palácio do Planalto">Palácio do Planalto</a> montara um dossiê detalhando gastos da família <a href="/wiki/Fernando_Henrique_Cardoso" title="Fernando Henrique Cardoso">Fernando Henrique Cardoso</a> e que os documentos estariam sendo usados para intimidar a oposição na CPI dos Cartões Corporativos. Em entrevista coletiva em 4 de abril, reconheceu a feitura do banco de dados, mas descartou qualquer conotação política pertinente. As investigações da <a href="/wiki/Departamento_de_Pol%C3%ADcia_Federal" class="mw-redirect" title="Departamento de Polícia Federal">Polícia Federal</a> concluíram que o responsável pelo vazamento foi um funcionário da Casa Civil, então subordinado de <a href="/wiki/Erenice_Guerra" title="Erenice Guerra">Erenice Guerra</a>, que era secretária-executiva de Dilma e posteriormente sua sucessora na Casa Civil.<sup id="cite_ref-53" class="reference"><a href="#cite_note-53"><span>[</span>51<span>]</span></a></sup> Ele enviou passagens do dossiê para um assessor do senador tucano <a href="/wiki/%C3%81lvaro_Dias" class="mw-redirect" title="Álvaro Dias">Álvaro Dias</a>, confirmando que o dossiê existiu.<sup id="cite_ref-54" class="reference"><a href="#cite_note-54"><span>[</span>52<span>]</span></a></sup> Na época, a Casa Civil negou a existência do tal dossiê, apresentando, no intervalo de quinze dias, três versões diferentes sobre o assunto, todas depois desmentidas pela imprensa.<sup id="cite_ref-55" class="reference"><a href="#cite_note-55"><span>[</span>53<span>]</span></a></sup> </p><p>Dilma era considerada pelo <a href="/wiki/Governo_Lula" class="mw-redirect" title="Governo Lula">governo Lula</a> a gerente do <a href="/wiki/Programa_de_Acelera%C3%A7%C3%A3o_do_Crescimento" title="Programa de Aceleração do Crescimento">Programa de Aceleração do Crescimento</a> (PAC). Lula também a chamou de "mãe" do PAC, designando-a responsável pelo programa em todo o país e informando que a população deveria cobrar dela o andamento das obras.<sup id="cite_ref-56" class="reference"><a href="#cite_note-56"><span>[</span>54<span>]</span></a></sup> Quanto ao ritmo das obras, Dilma alegou que o país não tem elevado grau de eficiência, como a <a href="/wiki/Su%C3%AD%C3%A7a" title="Suíça">Suíça</a>, mas estava conseguindo acelerar os maiores projetos.<sup id="cite_ref-57" class="reference"><a href="#cite_note-57"><span>[</span>55<span>]</span></a></sup> Por outro lado, a condução do PAC, apesar de alguns pontos positivos, foi recebida por seus críticos como uma iniciativa eleitoreira, ineficiente e inconsistente,<sup id="cite_ref-58" class="reference"><a href="#cite_note-58"><span>[</span>56<span>]</span></a></sup><sup id="cite_ref-59" class="reference"><a href="#cite_note-59"><span>[</span>57<span>]</span></a></sup><sup id="cite_ref-:2_60-0" class="reference"><a href="#cite_note-:2-60"><span>[</span>58<span>]</span></a></sup> com apenas 12% das obras previstas no programa concluídas nos três primeiros anos de governo.<sup id="cite_ref-61" class="reference"><a href="#cite_note-61"><span>[</span>59<span>]</span></a></sup> Ela também se formou no curso de lideranças políticas do <a href="/wiki/Departamento_de_Estado_dos_Estados_Unidos" title="Departamento de Estado dos Estados Unidos">Departamento de Estado dos Estados Unidos</a>.<sup id="cite_ref-62" class="reference"><a href="#cite_note-62"><span>[</span>60<span>]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Campanhas_presidenciais">Campanhas presidenciais</h2></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Campanha_presidencial_de_2010">Campanha presidencial de 2010</h3></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r69236695"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3a/Magnifying_glass_01.svg/17px-Magnifying_glass_01.svg.png" decoding="async" width="17" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3a/Magnifying_glass_01.svg/26px-Magnifying_glass_01.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3a/Magnifying_glass_01.svg/34px-Magnifying_glass_01.svg.png 2x" data-file-width="663" data-file-height="659" /></span></span> Ver artigos principais: <a href="/wiki/Campanha_presidencial_de_Dilma_Rousseff_em_2010" title="Campanha presidencial de Dilma Rousseff em 2010">Campanha presidencial de Dilma Rousseff em 2010</a> e <a href="/wiki/Elei%C3%A7%C3%A3o_presidencial_no_Brasil_em_2010" title="Eleição presidencial no Brasil em 2010">Eleição presidencial no Brasil em 2010</a></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Ficheiro:Dilma_Lula_Temer_Conven%C3%A7%C3%A3o_PT.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Dilma_Lula_Temer_Conven%C3%A7%C3%A3o_PT.jpg/220px-Dilma_Lula_Temer_Conven%C3%A7%C3%A3o_PT.jpg" decoding="async" width="220" height="150" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Dilma_Lula_Temer_Conven%C3%A7%C3%A3o_PT.jpg/330px-Dilma_Lula_Temer_Conven%C3%A7%C3%A3o_PT.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Dilma_Lula_Temer_Conven%C3%A7%C3%A3o_PT.jpg/440px-Dilma_Lula_Temer_Conven%C3%A7%C3%A3o_PT.jpg 2x" data-file-width="3500" data-file-height="2387" /></a><figcaption>Convenção Nacional do Partido dos Trabalhadores.</figcaption></figure> <p>Em abril de 2007, Dilma já era apontada como possível candidata à presidência da República na <a href="/wiki/Elei%C3%A7%C3%A3o_presidencial_no_Brasil_em_2010" title="Eleição presidencial no Brasil em 2010">eleição de 2010</a>.<sup id="cite_ref-63" class="reference"><a href="#cite_note-63"><span>[</span>61<span>]</span></a></sup> Naquele mesmo ano, o presidente Lula passou a dar destaque a então ministra com o objetivo de testar seu potencial como candidata.<sup id="cite_ref-64" class="reference"><a href="#cite_note-64"><span>[</span>62<span>]</span></a></sup> Em abril de 2009, Lula afirmou que "Todo mundo sabe que tenho intenção de fazer com que Dilma seja candidata do PT e dos partidos, mas se ela vai ganhar vai depender de cada brasileiro".<sup id="cite_ref-65" class="reference"><a href="#cite_note-65"><span>[</span>63<span>]</span></a></sup> Para cumprir com a lei eleitoral de desincompatibilização, Dilma deixou o <a href="/wiki/Casa_Civil_(Brasil)" title="Casa Civil (Brasil)">Ministério da Casa-Civil</a> em 31 de março de 2010, sendo sucedida por <a href="/wiki/Erenice_Guerra" title="Erenice Guerra">Erenice Guerra</a>.<sup id="cite_ref-66" class="reference"><a href="#cite_note-66"><span>[</span>64<span>]</span></a></sup> </p><p>A Convenção Nacional do <a href="/wiki/Partido_dos_Trabalhadores" title="Partido dos Trabalhadores">Partido dos Trabalhadores</a>, realizada em <a href="/wiki/Bras%C3%ADlia" title="Brasília">Brasília</a> no dia 13 de junho de 2010, oficializou Dilma como a candidata do partido à presidência, bem como oficializou o então presidente da <a href="/wiki/C%C3%A2mara_dos_Deputados_do_Brasil" title="Câmara dos Deputados do Brasil">Câmara dos Deputados</a>, <a href="/wiki/Michel_Temer" title="Michel Temer">Michel Temer</a>, como seu vice.<sup id="cite_ref-67" class="reference"><a href="#cite_note-67"><span>[</span>65<span>]</span></a></sup> A coligação de Dilma e Temer recebeu o nome de <i><a href="/wiki/Para_o_Brasil_seguir_mudando" class="mw-redirect" title="Para o Brasil seguir mudando">Para o Brasil seguir mudando</a></i> e foi composta por dez partidos.<sup id="cite_ref-68" class="reference"><a href="#cite_note-68"><span>[</span>66<span>]</span></a></sup> Em seu discurso de aceitação como candidata, declarou: "Não é por acaso que depois desse grande homem o Brasil possa ser governado por uma mulher, uma mulher que vai continuar o Brasil de Lula, mas que fará o Brasil de Lula com alma e coração de mulher".<sup id="cite_ref-69" class="reference"><a href="#cite_note-69"><span>[</span>67<span>]</span></a></sup> </p><p>O mote da campanha petista foi a continuidade do governo Lula.<sup id="cite_ref-70" class="reference"><a href="#cite_note-70"><span>[</span>68<span>]</span></a></sup> Até então desconhecida por grande parte do eleitorado, Dilma passou a liderar a corrida pela sucessão presidencial no final de junho.<sup id="cite_ref-71" class="reference"><a href="#cite_note-71"><span>[</span>69<span>]</span></a></sup> Ela foi beneficiada pela aprovação recorde do governo Lula, que atingiu patamares próximos aos 80%.<sup id="cite_ref-72" class="reference"><a href="#cite_note-72"><span>[</span>70<span>]</span></a></sup> O presidente engajou-se pessoalmente na campanha, participando de vários comícios, gravando para a propaganda eleitoral e declarando apoio à candidata repetidas vezes.<sup id="cite_ref-73" class="reference"><a href="#cite_note-73"><span>[</span>71<span>]</span></a></sup> O <a href="/wiki/Tribunal_Superior_Eleitoral" title="Tribunal Superior Eleitoral">Tribunal Superior Eleitoral</a> (TSE) interpretou algumas dessas declarações como propaganda eleitoral antecipada, multando-os diversas vezes.<sup id="cite_ref-74" class="reference"><a href="#cite_note-74"><span>[</span>72<span>]</span></a></sup> </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Ficheiro:Dilma_vota_2010.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Dilma_vota_2010.jpg/220px-Dilma_vota_2010.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Dilma_vota_2010.jpg/330px-Dilma_vota_2010.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Dilma_vota_2010.jpg/440px-Dilma_vota_2010.jpg 2x" data-file-width="640" data-file-height="427" /></a><figcaption>Dilma após votar em <a href="/wiki/Porto_Alegre" title="Porto Alegre">Porto Alegre</a> nas <a href="/wiki/Elei%C3%A7%C3%A3o_presidencial_no_Brasil_em_2010" title="Eleição presidencial no Brasil em 2010">eleições de 2010</a>.</figcaption></figure> <p>Algumas pesquisas de opinião indicavam que Dilma poderia vencer a eleição já no primeiro turno.<sup id="cite_ref-75" class="reference"><a href="#cite_note-75"><span>[</span>73<span>]</span></a></sup> Ela chegou a atingir mais de 30% de diferença em relação a <a href="/wiki/Jos%C3%A9_Serra" title="José Serra">José Serra</a>, candidato do <a href="/wiki/Partido_da_Social_Democracia_Brasileira" title="Partido da Social Democracia Brasileira">PSDB</a>.<sup id="cite_ref-76" class="reference"><a href="#cite_note-76"><span>[</span>74<span>]</span></a></sup> Após a divulgação pela imprensa das <a href="/wiki/Caso_Erenice_Guerra" title="Caso Erenice Guerra">suspeitas</a> de <a href="/wiki/Tr%C3%A1fico_de_influ%C3%AAncia" title="Tráfico de influência">tráfico de influência</a> no Ministério da Casa-Civil envolvendo a ministra Erenice Guerra, ex-secretária executiva e braço direito de Dilma, as pesquisas passaram a indicar uma migração de votos da petista para Marina.<sup id="cite_ref-:1_77-0" class="reference"><a href="#cite_note-:1-77"><span>[</span>75<span>]</span></a></sup><sup id="cite_ref-78" class="reference"><a href="#cite_note-78"><span>[</span>76<span>]</span></a></sup> Também contribuiu para sua queda nas pesquisas a questão da descriminalização do aborto, em que seus opositores afirmavam que Dilma seria favorável ao aborto, embora ela tenha negado ter esta posição.<sup id="cite_ref-79" class="reference"><a href="#cite_note-79"><span>[</span>77<span>]</span></a></sup><sup id="cite_ref-80" class="reference"><a href="#cite_note-80"><span>[</span>78<span>]</span></a></sup> </p><p>Em 3 de outubro, Dilma obteve 46,91% dos votos válidos, classificando-se para o segundo turno com Serra, que atingiu 32,61%.<sup id="cite_ref-81" class="reference"><a href="#cite_note-81"><span>[</span>79<span>]</span></a></sup> <a href="/wiki/Marina_Silva" title="Marina Silva">Marina Silva</a>, candidata do <a href="/wiki/Partido_Verde_(Brasil)" title="Partido Verde (Brasil)">PV</a>, conquistou 19,33% dos votos, tirando da petista a vantagem que a elegeria no primeiro turno, como tinha sido apontado inicialmente pelos institutos de pesquisas.<sup id="cite_ref-:1_77-1" class="reference"><a href="#cite_note-:1-77"><span>[</span>75<span>]</span></a></sup> </p><p>No segundo turno, Marina optou por não declarar apoio a nenhum dos dois candidatos.<sup id="cite_ref-82" class="reference"><a href="#cite_note-82"><span>[</span>80<span>]</span></a></sup> Dilma manteve a vantagem sobre Serra nas pesquisas de opinião.<sup id="cite_ref-83" class="reference"><a href="#cite_note-83"><span>[</span>81<span>]</span></a></sup> Em 31 de outubro, ela obteve 55&#160;752&#160;529 votos (56,05%), elegendo-se a primeira mulher presidente do Brasil.<sup id="cite_ref-84" class="reference"><a href="#cite_note-84"><span>[</span>82<span>]</span></a></sup> Em seu discurso de vitória, destacou o papel das mulheres e agradeceu o apoio do presidente Lula.<sup id="cite_ref-85" class="reference"><a href="#cite_note-85"><span>[</span>83<span>]</span></a></sup> Sua vitória teve grande repercussão na imprensa internacional, que destacou o ineditismo por ser a primeira presidente e o peso de seu padrinho político.<sup id="cite_ref-86" class="reference"><a href="#cite_note-86"><span>[</span>84<span>]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Campanha_presidencial_de_2014">Campanha presidencial de 2014</h3></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r69236695"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3a/Magnifying_glass_01.svg/17px-Magnifying_glass_01.svg.png" decoding="async" width="17" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3a/Magnifying_glass_01.svg/26px-Magnifying_glass_01.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3a/Magnifying_glass_01.svg/34px-Magnifying_glass_01.svg.png 2x" data-file-width="663" data-file-height="659" /></span></span> Ver artigos principais: <a href="/wiki/Campanha_presidencial_de_Dilma_Rousseff_em_2014" class="mw-redirect" title="Campanha presidencial de Dilma Rousseff em 2014">Campanha presidencial de Dilma Rousseff em 2014</a> e <a href="/wiki/Elei%C3%A7%C3%A3o_presidencial_no_Brasil_em_2014" title="Eleição presidencial no Brasil em 2014">Eleição presidencial no Brasil em 2014</a></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Ficheiro:Dilma_Rousseff_em_25_de_outubro_de_2014.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b3/Dilma_Rousseff_em_25_de_outubro_de_2014.jpg/220px-Dilma_Rousseff_em_25_de_outubro_de_2014.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b3/Dilma_Rousseff_em_25_de_outubro_de_2014.jpg/330px-Dilma_Rousseff_em_25_de_outubro_de_2014.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b3/Dilma_Rousseff_em_25_de_outubro_de_2014.jpg/440px-Dilma_Rousseff_em_25_de_outubro_de_2014.jpg 2x" data-file-width="580" data-file-height="388" /></a><figcaption>Dilma durante campanha em outubro de 2014, em Porto Alegre.</figcaption></figure> <p>A avaliação do governo e sua avaliação pessoal tiveram uma grande queda após os <a href="/wiki/Protestos_no_Brasil_em_2013" class="mw-redirect" title="Protestos no Brasil em 2013">protestos de junho de 2013</a>.<sup id="cite_ref-87" class="reference"><a href="#cite_note-87"><span>[</span>85<span>]</span></a></sup> Porém, os levantamentos continuaram apontando seu favoritismo na disputa eleitoral que aproximava-se.<sup id="cite_ref-Campanha_88-0" class="reference"><a href="#cite_note-Campanha-88"><span>[</span>86<span>]</span></a></sup> Durante o ano de 2014, ocorreram várias denúncias relacionadas à <a href="/wiki/Petrobras" title="Petrobras">Petrobras</a> na <a href="/wiki/Opera%C3%A7%C3%A3o_Lava_Jato" title="Operação Lava Jato">Operação Lava Jato</a>, envolvendo políticos e empreiteiras.<sup id="cite_ref-Campanha_88-1" class="reference"><a href="#cite_note-Campanha-88"><span>[</span>86<span>]</span></a></sup> A presidente também enfrentou críticas relacionadas à condução da política econômica.<sup id="cite_ref-Campanha_88-2" class="reference"><a href="#cite_note-Campanha-88"><span>[</span>86<span>]</span></a></sup> O crescimento médio do <a href="/wiki/Produto_Interno_Bruto" class="mw-redirect" title="Produto Interno Bruto">Produto Interno Bruto</a> (PIB) atingiu os mais baixos níveis desde o <a href="/wiki/Governo_Fernando_Collor" class="mw-redirect" title="Governo Fernando Collor">governo Fernando Collor</a> e a inflação acumulada ficou acima do limite estipulado pelo governo.<sup id="cite_ref-89" class="reference"><a href="#cite_note-89"><span>[</span>87<span>]</span></a></sup><sup id="cite_ref-90" class="reference"><a href="#cite_note-90"><span>[</span>88<span>]</span></a></sup> </p><p>Alguns setores do Partido dos Trabalhadores deram vida ao movimento "Volta, Lula". O movimento defendia que Dilma fosse substituída pelo ex-presidente Lula como o candidato do partido.<sup id="cite_ref-91" class="reference"><a href="#cite_note-91"><span>[</span>89<span>]</span></a></sup> O ex-presidente negou a intenção de ser candidato e declarou apoio à reeleição de Dilma.<sup id="cite_ref-92" class="reference"><a href="#cite_note-92"><span>[</span>90<span>]</span></a></sup> Na convenção nacional do Partido dos Trabalhadores, realizada no dia 21 de junho de 2014, o partido oficializou a candidatura de Dilma à reeleição, tendo novamente Michel Temer (PMDB) como candidato a vice-presidente.<sup id="cite_ref-93" class="reference"><a href="#cite_note-93"><span>[</span>91<span>]</span></a></sup> </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Ficheiro:Debate_entre_A%C3%A9cio_e_Dilma.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Debate_entre_A%C3%A9cio_e_Dilma.jpg/220px-Debate_entre_A%C3%A9cio_e_Dilma.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Debate_entre_A%C3%A9cio_e_Dilma.jpg/330px-Debate_entre_A%C3%A9cio_e_Dilma.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Debate_entre_A%C3%A9cio_e_Dilma.jpg/440px-Debate_entre_A%C3%A9cio_e_Dilma.jpg 2x" data-file-width="2835" data-file-height="1890" /></a><figcaption>Debate entre Dilma e <a href="/wiki/A%C3%A9cio_Neves" title="Aécio Neves">Aécio</a> no <a href="/wiki/Sistema_Brasileiro_de_Televis%C3%A3o" class="mw-redirect" title="Sistema Brasileiro de Televisão">SBT</a> em 16 de outubro de 2014. A <a href="/wiki/Elei%C3%A7%C3%A3o_presidencial_no_Brasil_em_2014" title="Eleição presidencial no Brasil em 2014">eleição presidencial de 2014</a> foi a mais acirrada desde a redemocratização.<sup id="cite_ref-94" class="reference"><a href="#cite_note-94"><span>[</span>92<span>]</span></a></sup></figcaption></figure> <p>No início da campanha, as pesquisas eleitorais indicavam que o senador mineiro <a href="/wiki/A%C3%A9cio_Neves" title="Aécio Neves">Aécio Neves</a>, candidato do PSDB, seria seu principal adversário.<sup id="cite_ref-2014-1_95-0" class="reference"><a href="#cite_note-2014-1-95"><span>[</span>93<span>]</span></a></sup> O governador de Pernambuco, <a href="/wiki/Eduardo_Campos" title="Eduardo Campos">Eduardo Campos</a>, do PSB, apresentava-se como um candidato de <a href="/wiki/Terceira_via" title="Terceira via">terceira via</a>.<sup id="cite_ref-2014-1_95-1" class="reference"><a href="#cite_note-2014-1-95"><span>[</span>93<span>]</span></a></sup> Em 13 de agosto de 2014, Campos morreu em um <a href="/wiki/Acidente_a%C3%A9reo_de_Santos_em_2014" class="mw-redirect" title="Acidente aéreo de Santos em 2014">acidente aéreo</a> na cidade de <a href="/wiki/Santos" title="Santos">Santos</a>.<sup id="cite_ref-96" class="reference"><a href="#cite_note-96"><span>[</span>94<span>]</span></a></sup> A morte de Campos, seguida da ascensão de Marina Silva como candidata, alterou o quadro eleitoral.<sup id="cite_ref-97" class="reference"><a href="#cite_note-97"><span>[</span>95<span>]</span></a></sup> Marina ultrapassa Aécio nas pesquisas e assume o segundo lugar, com vantagem em relação à Dilma nos cenários de segundo turno.<sup id="cite_ref-98" class="reference"><a href="#cite_note-98"><span>[</span>96<span>]</span></a></sup> Porém, Aécio passa a crescer gradativamente nas pesquisas, assim como Marina começa a cair, em grande parte devido aos ataques que recebeu e às polêmicas que se envolveu.<sup id="cite_ref-99" class="reference"><a href="#cite_note-99"><span>[</span>97<span>]</span></a></sup><sup id="cite_ref-100" class="reference"><a href="#cite_note-100"><span>[</span>98<span>]</span></a></sup> Nas vésperas do primeiro turno, as pesquisas indicavam que o segundo turno seria realizado entre Dilma e Aécio, que estava em empate técnico com Marina, mas com tendência de alta.<sup id="cite_ref-101" class="reference"><a href="#cite_note-101"><span>[</span>99<span>]</span></a></sup> </p><p>Em 5 de outubro, dia do primeiro turno da eleição, Dilma votou em Porto Alegre e ainda pela manhã seguiu para Brasília para acompanhar a apuração dos votos.<sup id="cite_ref-102" class="reference"><a href="#cite_note-102"><span>[</span>100<span>]</span></a></sup> Com 41,59% dos votos válidos, Dilma foi a mais votada em quinze estados.<sup id="cite_ref-103" class="reference"><a href="#cite_note-103"><span>[</span>101<span>]</span></a></sup> Nenhum dos candidatos obteve a maioria dos votos válidos, sendo então convocado pelo Tribunal Superior Eleitoral um segundo turno entre Dilma e Aécio, que foi o segundo colocado com 33,55%.<sup id="cite_ref-104" class="reference"><a href="#cite_note-104"><span>[</span>102<span>]</span></a></sup> A terceira colocada na disputa, Marina Silva, ficou com 21,32% e declarou apoio a Aécio.<sup id="cite_ref-105" class="reference"><a href="#cite_note-105"><span>[</span>103<span>]</span></a></sup> </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Ficheiro:Elei%C3%A7%C3%B5es_2014_(15613726196).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/Elei%C3%A7%C3%B5es_2014_%2815613726196%29.jpg/220px-Elei%C3%A7%C3%B5es_2014_%2815613726196%29.jpg" decoding="async" width="220" height="146" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/Elei%C3%A7%C3%B5es_2014_%2815613726196%29.jpg/330px-Elei%C3%A7%C3%B5es_2014_%2815613726196%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/Elei%C3%A7%C3%B5es_2014_%2815613726196%29.jpg/440px-Elei%C3%A7%C3%B5es_2014_%2815613726196%29.jpg 2x" data-file-width="860" data-file-height="570" /></a><figcaption>Dilma é reeleita presidente da República, 26 de outubro de 2014.</figcaption></figure> <p>Nas três semanas de disputa direta entre Dilma e Aécio, os debates e as críticas concentraram-se na corrupção e na economia.<sup id="cite_ref-Campanha-2_106-0" class="reference"><a href="#cite_note-Campanha-2-106"><span>[</span>104<span>]</span></a></sup> Aécio explorou as investigações da Operação Lava Jato, enquanto Dilma afirmava que a oposição tentava dar um golpe ao explorar o caso e que a <a href="/wiki/Departamento_de_Pol%C3%ADcia_Federal" class="mw-redirect" title="Departamento de Polícia Federal">Polícia Federal</a> tinha independência para investigar.<sup id="cite_ref-107" class="reference"><a href="#cite_note-107"><span>[</span>105<span>]</span></a></sup> Na economia, Dilma insistiu que o retorno do PSDB ao comando do país seria uma "volta ao passado" e criticou o <a href="/wiki/Governo_Fernando_Henrique_Cardoso" title="Governo Fernando Henrique Cardoso">governo Fernando Henrique Cardoso</a> repetidas vezes.<sup id="cite_ref-Campanha-2_106-1" class="reference"><a href="#cite_note-Campanha-2-106"><span>[</span>104<span>]</span></a></sup><sup id="cite_ref-108" class="reference"><a href="#cite_note-108"><span>[</span>106<span>]</span></a></sup> Nas duas últimas semanas, os ataques se intensificaram nas propagandas, em debates televisionados e nos atos de campanha.<sup id="cite_ref-:8_109-0" class="reference"><a href="#cite_note-:8-109"><span>[</span>107<span>]</span></a></sup> Uma semana antes da votação, o ministro <a href="/wiki/Dias_Toffoli" title="Dias Toffoli">Dias Toffoli</a> decidiu reduzir o tempo de propaganda eleitoral de ambos os candidatos, em decorrência de violações cometidas por eles.<sup id="cite_ref-Campanha-3_110-0" class="reference"><a href="#cite_note-Campanha-3-110"><span>[</span>108<span>]</span></a></sup> </p><p>As pesquisas iniciais do segundo turno indicaram Aécio e Dilma empatados tecnicamente, mas com vantagem numérica do tucano.<sup id="cite_ref-Campanha-4_111-0" class="reference"><a href="#cite_note-Campanha-4-111"><span>[</span>109<span>]</span></a></sup> Na última semana de campanha, a petista passa a liderar numericamente, mas o empate técnico persistia.<sup id="cite_ref-Campanha-3_110-1" class="reference"><a href="#cite_note-Campanha-3-110"><span>[</span>108<span>]</span></a></sup> Praticamente repetindo o ritual do primeiro turno, Dilma votou de manhã em sua seção eleitoral na capital gaúcha e seguiu para a capital federal para acompanhar a apuração dos votos.<sup id="cite_ref-112" class="reference"><a href="#cite_note-112"><span>[</span>110<span>]</span></a></sup> Sua reeleição foi anunciada às 20h27min de 26 de outubro, quando 98% das urnas já haviam sido apuradas.<sup id="cite_ref-:8_109-1" class="reference"><a href="#cite_note-:8-109"><span>[</span>107<span>]</span></a></sup> Ela recebeu 54&#160;501&#160;118 votos (51,64% dos votos válidos), contra os 51&#160;041&#160;155 votos (48,36%) a favor de Aécio.<sup id="cite_ref-:8_109-2" class="reference"><a href="#cite_note-:8-109"><span>[</span>107<span>]</span></a></sup> No discurso de vitória, Dilma pediu união, prometeu diálogo e negou que o país estaria "dividido".<sup id="cite_ref-113" class="reference"><a href="#cite_note-113"><span>[</span>111<span>]</span></a></sup> Esta foi a eleição presidencial mais acirrada em trinta anos e considerada por cientistas políticos uma das mais "ofensivas" da história política brasileira.<sup id="cite_ref-114" class="reference"><a href="#cite_note-114"><span>[</span>112<span>]</span></a></sup> </p><p>Em retrospecto, um editorial divulgado pelo <a href="/wiki/O_Estado_de_S._Paulo" title="O Estado de S. Paulo">O Estado de S. Paulo</a> em março de 2016 afirmou que a campanha de Dilma em 2014 foi "baseada no medo e em mentiras de todo o tipo," o que, segundo o jornal, fez com que a presidente fosse reeleita "para levar o país a um dos mais calamitosos períodos recessivos de sua história e a uma aguda crise política e moral."<sup id="cite_ref-115" class="reference"><a href="#cite_note-115"><span>[</span>113<span>]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Presidente_do_Brasil">Presidente do Brasil</h2></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r69236695"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3a/Magnifying_glass_01.svg/17px-Magnifying_glass_01.svg.png" decoding="async" width="17" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3a/Magnifying_glass_01.svg/26px-Magnifying_glass_01.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3a/Magnifying_glass_01.svg/34px-Magnifying_glass_01.svg.png 2x" data-file-width="663" data-file-height="659" /></span></span> Ver artigo principal: <a href="/wiki/Governo_Dilma_Rousseff" title="Governo Dilma Rousseff">Governo Dilma Rousseff</a></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Primeiro_mandato,_2011–2014"><span id="Primeiro_mandato.2C_2011.E2.80.932014"></span>Primeiro mandato, 2011–2014</h3></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Ficheiro:Dilma-shash.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c5/Dilma-shash.JPG/170px-Dilma-shash.JPG" decoding="async" width="170" height="249" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c5/Dilma-shash.JPG/255px-Dilma-shash.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c5/Dilma-shash.JPG/340px-Dilma-shash.JPG 2x" data-file-width="409" data-file-height="600" /></a><figcaption>A recém-empossada presidente Dilma Rousseff vestindo a <a href="/wiki/Faixa_presidencial" title="Faixa presidencial">faixa presidencial</a>, em 1º de janeiro de 2011.</figcaption></figure> <p>Dilma foi <a href="/wiki/Posse_de_Dilma_Rousseff_em_2011" title="Posse de Dilma Rousseff em 2011">empossada</a> como a 36ª presidente do Brasil em 1º de janeiro de 2011.<sup id="cite_ref-116" class="reference"><a href="#cite_note-116"><span>[</span>114<span>]</span></a></sup> Em seu discurso de posse, prometeu erradicar a pobreza e mudar o sistema tributário.<sup id="cite_ref-117" class="reference"><a href="#cite_note-117"><span>[</span>115<span>]</span></a></sup> Antes mesmo de assumir o cargo, afirmou preferir ser tratada como "presidenta", mas desde sua eleição não houve posicionamento oficial a respeito do tema, o que gerou certa confusão.<sup id="cite_ref-118" class="reference"><a href="#cite_note-118"><span>[</span>116<span>]</span></a></sup><sup id="cite_ref-:0_119-0" class="reference"><a href="#cite_note-:0-119"><span>[</span>117<span>]</span></a></sup> Embora a norma culta do <a href="/wiki/L%C3%ADngua_portuguesa" title="Língua portuguesa">Português</a> estabeleça "presidente" como <a href="/wiki/Comum_de_dois_g%C3%AAneros" title="Comum de dois gêneros">comum de dois gêneros</a>, os dicionários mais importantes também registram, acompanhado quase sempre das devidas ressalvas, o termo "presidenta".<sup id="cite_ref-:0_119-1" class="reference"><a href="#cite_note-:0-119"><span>[</span>117<span>]</span></a></sup> Embora correto linguisticamente e a preferência de Dilma, os meios de comunicação não estabeleceram qualquer padronização, sendo usado desde então tanto "a presidente" quanto "presidenta" em referência à Dilma Rousseff.<sup id="cite_ref-120" class="reference"><a href="#cite_note-120"><span>[</span>118<span>]</span></a></sup><sup id="cite_ref-121" class="reference"><a href="#cite_note-121"><span>[</span>119<span>]</span></a></sup> </p><p>Em meados de janeiro daquele ano, visitou as áreas atingidas pelas <a href="/wiki/Enchentes_e_deslizamentos_de_terra_no_Rio_de_Janeiro_em_2011" title="Enchentes e deslizamentos de terra no Rio de Janeiro em 2011">enchentes e deslizamentos de terra no Rio de Janeiro</a>.<sup id="cite_ref-122" class="reference"><a href="#cite_note-122"><span>[</span>120<span>]</span></a></sup> No final do mesmo mês, fez a primeira viagem internacional, escolhendo a <a href="/wiki/Argentina" title="Argentina">Argentina</a> como destino.<sup id="cite_ref-:6_123-0" class="reference"><a href="#cite_note-:6-123"><span>[</span>121<span>]</span></a></sup> Em fevereiro, anunciou um corte de cinquenta bilhões de reais nas despesas previstas pelo Orçamento Geral da União para 2011 e fez seu primeiro pronunciamento transmitido em rede nacional de rádio e televisão.<sup id="cite_ref-124" class="reference"><a href="#cite_note-124"><span>[</span>122<span>]</span></a></sup><sup id="cite_ref-125" class="reference"><a href="#cite_note-125"><span>[</span>123<span>]</span></a></sup> Em março, recebeu a <a href="/wiki/Visita_de_Barack_Obama_ao_Brasil_em_2011" title="Visita de Barack Obama ao Brasil em 2011">visita</a> do presidente norte-americano <a href="/wiki/Barack_Obama" title="Barack Obama">Barack Obama</a>, com quem assinou acordos de cooperação.<sup id="cite_ref-126" class="reference"><a href="#cite_note-126"><span>[</span>124<span>]</span></a></sup> Em abril, decretou luto oficial de três dias pelo <a href="/wiki/Massacre_de_Realengo" title="Massacre de Realengo">Massacre de Realengo</a> e declarou que o país estava unido em repúdio à violência.<sup id="cite_ref-:6_123-1" class="reference"><a href="#cite_note-:6-123"><span>[</span>121<span>]</span></a></sup><sup id="cite_ref-127" class="reference"><a href="#cite_note-127"><span>[</span>125<span>]</span></a></sup> </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Ficheiro:Dilma-CFK-Madres-Abuelas-2011.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7c/Dilma-CFK-Madres-Abuelas-2011.jpg/220px-Dilma-CFK-Madres-Abuelas-2011.jpg" decoding="async" width="220" height="153" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7c/Dilma-CFK-Madres-Abuelas-2011.jpg/330px-Dilma-CFK-Madres-Abuelas-2011.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7c/Dilma-CFK-Madres-Abuelas-2011.jpg/440px-Dilma-CFK-Madres-Abuelas-2011.jpg 2x" data-file-width="2100" data-file-height="1460" /></a><figcaption>Dilma e <a href="/wiki/Cristina_Kirchner" title="Cristina Kirchner">Cristina Kirchner</a>, presidente da Argentina, durante sua primeira viagem internacional.</figcaption></figure> <p>Ainda em 2011, no campo da macroeconomia, teve início a implementação de inúmeras medidas que compunham a <a href="/wiki/Nova_matriz_econ%C3%B4mica" title="Nova matriz econômica">nova matriz econômica</a>, caracterizada por maior intervenção estatal na economia, juros mais baixos, desonerações, e outras iniciativas que visavam favorecer a <a href="/wiki/Ind%C3%BAstria_no_Brasil" title="Indústria no Brasil">indústria nacional</a>. A nova matriz, portanto, tinha caráter <a href="/wiki/Desenvolvimentismo" title="Desenvolvimentismo">desenvolvimentista</a>. O responsável por implementá-la foi <a href="/wiki/Guido_Mantega" title="Guido Mantega">Guido Mantega</a>, ministro da Fazenda no final do governo Lula que foi mantido no cargo quando Dilma tomou posse como presidente. A matriz foi mais tarde objeto de crítica.<sup id="cite_ref-FOOTNOTESinger201539-67_128-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTESinger201539-67-128"><span>[</span>126<span>]</span></a></sup> </p><p>Em seu discurso de abertura da <a href="/wiki/Assembleia_Geral_das_Na%C3%A7%C3%B5es_Unidas" title="Assembleia Geral das Nações Unidas">Assembleia Geral das Nações Unidas</a> em 21 de setembro, defendeu o <a href="/wiki/Estado_Palestino" class="mw-redirect" title="Estado Palestino">Estado Palestino</a> ao dizer que "chegou o momento" daquele país se tornar um membro pleno da ONU. Dilma também exaltou o papel das mulheres na política, declarando: "Pela primeira vez na história das Nações Unidas, uma voz feminina inaugura o debate geral: é a voz da democracia".<sup id="cite_ref-129" class="reference"><a href="#cite_note-129"><span>[</span>127<span>]</span></a></sup> Em novembro, sancionou a lei que instituiu a <a href="/wiki/Comiss%C3%A3o_Nacional_da_Verdade" title="Comissão Nacional da Verdade">Comissão Nacional da Verdade</a> e a <a href="/wiki/Lei_de_acesso_%C3%A0_informa%C3%A7%C3%A3o" class="mw-redirect" title="Lei de acesso à informação">Lei de acesso à informação</a>, regulamentando o direito do acesso à informações públicas.<sup id="cite_ref-130" class="reference"><a href="#cite_note-130"><span>[</span>128<span>]</span></a></sup><sup id="cite_ref-131" class="reference"><a href="#cite_note-131"><span>[</span>129<span>]</span></a></sup> </p><p>Em seu primeiro ano de mandato, sete ministros foram substituídos.<sup id="cite_ref-:7_132-0" class="reference"><a href="#cite_note-:7-132"><span>[</span>130<span>]</span></a></sup> Os ministros <a href="/wiki/Antonio_Palocci" title="Antonio Palocci">Antonio Palocci</a> (<a href="/wiki/Casa_Civil_(Brasil)" title="Casa Civil (Brasil)">Casa Civil</a>), <a href="/wiki/Alfredo_Nascimento" title="Alfredo Nascimento">Alfredo Nascimento</a> (<a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_dos_Transportes_(Brasil)" title="Ministério dos Transportes (Brasil)">Transportes</a>), <a href="/wiki/Wagner_Rossi" title="Wagner Rossi">Wagner Rossi</a> (<a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_da_Agricultura,_Pecu%C3%A1ria_e_Abastecimento" class="mw-redirect" title="Ministério da Agricultura, Pecuária e Abastecimento">Agricultura</a>), <a href="/wiki/Pedro_Novais" title="Pedro Novais">Pedro Novais</a> (<a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_do_Turismo_(Brasil)" title="Ministério do Turismo (Brasil)">Turismo</a>), <a href="/wiki/Orlando_Silva_de_Jesus_J%C3%BAnior" class="mw-redirect" title="Orlando Silva de Jesus Júnior">Orlando Silva</a> (<a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_do_Esporte_(Brasil)" title="Ministério do Esporte (Brasil)">Esporte</a>) e <a href="/wiki/Carlos_Lupi" title="Carlos Lupi">Carlos Lupi</a> (<a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_do_Trabalho_e_Emprego" title="Ministério do Trabalho e Emprego">Trabalho</a>) demitiram-se após denúncias de corrupção.<sup id="cite_ref-:7_132-1" class="reference"><a href="#cite_note-:7-132"><span>[</span>130<span>]</span></a></sup><sup id="cite_ref-133" class="reference"><a href="#cite_note-133"><span>[</span>131<span>]</span></a></sup> <a href="/wiki/Nelson_Jobim" title="Nelson Jobim">Nelson Jobim</a>, então ministro da <a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_da_Defesa_(Brasil)" title="Ministério da Defesa (Brasil)">Defesa</a>, pediu demissão após classificar o governo Dilma como "atrapalhado".<sup id="cite_ref-134" class="reference"><a href="#cite_note-134"><span>[</span>132<span>]</span></a></sup> </p><p>Em fevereiro de 2012, o governo federal leiloou os aeroportos de <a href="/wiki/Aeroporto_Internacional_de_S%C3%A3o_Paulo-Guarulhos" title="Aeroporto Internacional de São Paulo-Guarulhos">Guarulhos</a>, <a href="/wiki/Aeroporto_Internacional_de_Viracopos/Campinas" class="mw-redirect" title="Aeroporto Internacional de Viracopos/Campinas">Viracopos</a> e <a href="/wiki/Aeroporto_Internacional_de_Bras%C3%ADlia" title="Aeroporto Internacional de Brasília">Brasília</a>.<sup id="cite_ref-135" class="reference"><a href="#cite_note-135"><span>[</span>133<span>]</span></a></sup> As concessionárias vencedoras irão administrar os aeroportos durante o prazo de concessão, que varia de vinte a até trinta anos. O governo arrecadou 24 bilhões de reais com os leilões.<sup id="cite_ref-136" class="reference"><a href="#cite_note-136"><span>[</span>134<span>]</span></a></sup> Também foram, posteriormente, concessionados para a iniciativa privada trechos de rodovias e ferrovias federais.<sup id="cite_ref-137" class="reference"><a href="#cite_note-137"><span>[</span>135<span>]</span></a></sup> </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Ficheiro:Dilma_Rousseff_Rio_20_2012.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b1/Dilma_Rousseff_Rio_20_2012.jpg/220px-Dilma_Rousseff_Rio_20_2012.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b1/Dilma_Rousseff_Rio_20_2012.jpg/330px-Dilma_Rousseff_Rio_20_2012.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b1/Dilma_Rousseff_Rio_20_2012.jpg/440px-Dilma_Rousseff_Rio_20_2012.jpg 2x" data-file-width="3506" data-file-height="2337" /></a><figcaption>Dilma discursa durante abertura da <i><a href="/wiki/Rio%2B20" title="Rio+20">Rio+20</a></i>, 20 de junho de 2012.</figcaption></figure> <p>Em maio de 2012, anunciou, em rede nacional de televisão, a criação do programa <i><a href="/wiki/Brasil_Carinhoso" title="Brasil Carinhoso">Brasil Carinhoso</a></i>, com o objetivo tirar da miséria absoluta todas as famílias com integrantes de até quinze anos.<sup id="cite_ref-138" class="reference"><a href="#cite_note-138"><span>[</span>136<span>]</span></a></sup> No mês seguinte, ela sancionou a Lei nº 12&#160;677, que criou mais de setenta mil cargos a serem preenchidos até 2014 na área educacional<sup id="cite_ref-139" class="reference"><a href="#cite_note-139"><span>[</span>137<span>]</span></a></sup> e, em agosto, sancionou a lei que destina metade das vagas em universidades federais para estudantes de escolas públicas.<sup id="cite_ref-140" class="reference"><a href="#cite_note-140"><span>[</span>138<span>]</span></a></sup> </p><p>Em seu primeiro pronunciamento em rede nacional de rádio e televisão do ano de 2013, anunciou uma redução na conta de luz e declarou que "ao mesmo tempo, com a entrada em operação de novas usinas e linhas de transmissão, vamos aumentar em mais de 7% nossa produção de energia e ela irá crescer ainda nos próximos anos".<sup id="cite_ref-141" class="reference"><a href="#cite_note-141"><span>[</span>139<span>]</span></a></sup> Em março, anunciou a desoneração de impostos federais sobre a cesta básica com o objetivo de reaquecer a economia.<sup id="cite_ref-142" class="reference"><a href="#cite_note-142"><span>[</span>140<span>]</span></a></sup> </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><span><video id="mwe_player_0" poster="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Pronunciamento_da_presidenta_Dilma_Rousseff.ogv/220px--Pronunciamento_da_presidenta_Dilma_Rousseff.ogv.jpg" controls="" preload="none" data-mw-tmh="" class="mw-file-element" width="220" height="147" data-durationhint="601" data-mwtitle="Pronunciamento_da_presidenta_Dilma_Rousseff.ogv" data-mwprovider="wikimediacommons" resource="/wiki/Ficheiro:Pronunciamento_da_presidenta_Dilma_Rousseff.ogv"><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/6/63/Pronunciamento_da_presidenta_Dilma_Rousseff.ogv/Pronunciamento_da_presidenta_Dilma_Rousseff.ogv.360p.vp9.webm" type="video/webm; codecs=&quot;vp9, opus&quot;" data-transcodekey="360p.vp9.webm" data-width="540" data-height="360" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/6/63/Pronunciamento_da_presidenta_Dilma_Rousseff.ogv/Pronunciamento_da_presidenta_Dilma_Rousseff.ogv.360p.webm" type="video/webm; codecs=&quot;vp8, vorbis&quot;" data-transcodekey="360p.webm" data-width="540" data-height="360" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/63/Pronunciamento_da_presidenta_Dilma_Rousseff.ogv" type="video/ogg; codecs=&quot;theora, vorbis&quot;" data-width="540" data-height="360" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/6/63/Pronunciamento_da_presidenta_Dilma_Rousseff.ogv/Pronunciamento_da_presidenta_Dilma_Rousseff.ogv.144p.mjpeg.mov" type="video/quicktime" data-transcodekey="144p.mjpeg.mov" data-width="216" data-height="144" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/6/63/Pronunciamento_da_presidenta_Dilma_Rousseff.ogv/Pronunciamento_da_presidenta_Dilma_Rousseff.ogv.240p.vp9.webm" type="video/webm; codecs=&quot;vp9, opus&quot;" data-transcodekey="240p.vp9.webm" data-width="360" data-height="240" /></video></span><figcaption>Pronunciamento de Dilma em 21 de junho de 2013 sobre os protestos gerais.</figcaption></figure> <p>Em junho de 2013, ocorreu uma histórica onda de protestos da população que se espalharam por todo País sobre insatisfação relacionada aos Poderes Executivo e Legislativo, aliada a questões sobre condições de saúde, educação e segurança. Esses protestos ficaram conhecidas como Jornadas de Junho e resultaram em uma queda significativa na popularidade de Dilma e também afetaram negativamente a popularidade de governadores, prefeitos, deputados e da maioria dos partidos do país.<sup id="cite_ref-143" class="reference"><a href="#cite_note-143"><span>[</span>141<span>]</span></a></sup> Em 21 de junho de 2013, um dia após a maior manifestação registrada nessa onda, Dilma cancelou uma viagem que faria ao <a href="/wiki/Jap%C3%A3o" title="Japão">Japão</a> e convocou uma reunião de emergência.<sup id="cite_ref-144" class="reference"><a href="#cite_note-144"><span>[</span>142<span>]</span></a></sup> No mesmo dia, foi gravado um pronunciamento presidencial, que foi transmitido na mesma noite.<sup id="cite_ref-145" class="reference"><a href="#cite_note-145"><span>[</span>143<span>]</span></a></sup> Neste pronunciamento, Dilma anunciou a criação de <a href="/wiki/Protestos_no_Brasil_em_2013#Resposta_governamental" class="mw-redirect" title="Protestos no Brasil em 2013">cinco pactos</a> e uma proposta de plebiscito para constituinte da <a href="/wiki/Reforma_pol%C3%ADtica_(Brasil)" class="mw-redirect" title="Reforma política (Brasil)">reforma política</a>.<sup id="cite_ref-146" class="reference"><a href="#cite_note-146"><span>[</span>144<span>]</span></a></sup> </p><p>Em setembro de 2013, documentos do Governo dos Estados Unidos classificados como ultrassecretos vazaram, revelando que Dilma e seus principais assessores, além de grandes empresas como a <a href="/wiki/Petrobr%C3%A1s" class="mw-redirect" title="Petrobrás">Petrobrás</a>, foram espionados pelo governo norte-americano.<sup id="cite_ref-147" class="reference"><a href="#cite_note-147"><span>[</span>145<span>]</span></a></sup> Em 17 de setembro, Dilma cancelou a viagem oficial que faria aos EUA naquele ano.<sup id="cite_ref-148" class="reference"><a href="#cite_note-148"><span>[</span>146<span>]</span></a></sup> Em 24 de setembro, a presidente discursou na Assembleia Geral da ONU, onde declarou que a espionagem fere a soberania e o direito internacional.<sup id="cite_ref-149" class="reference"><a href="#cite_note-149"><span>[</span>147<span>]</span></a></sup> Ela classificou as denúncias como uma "grave violação dos direitos humanos e das liberdades civis" e uma "afronta aos princípios que devem guiar as relações entre os países".<sup id="cite_ref-150" class="reference"><a href="#cite_note-150"><span>[</span>148<span>]</span></a></sup> Em fevereiro de 2015, uma reportagem do <i><a href="/wiki/The_New_York_Times" title="The New York Times">The New York Times</a></i> afirmou que os programas de espionagem da NSA no Brasil e no <a href="/wiki/M%C3%A9xico" title="México">México</a> continuaram mesmo após as revelações ao público e o estremecimento das relações bilaterais.<sup id="cite_ref-151" class="reference"><a href="#cite_note-151"><span>[</span>149<span>]</span></a></sup> </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Ficheiro:Dilma_Rousseff_no_Castel%C3%A3o.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/Dilma_Rousseff_no_Castel%C3%A3o.jpg/220px-Dilma_Rousseff_no_Castel%C3%A3o.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/Dilma_Rousseff_no_Castel%C3%A3o.jpg/330px-Dilma_Rousseff_no_Castel%C3%A3o.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/Dilma_Rousseff_no_Castel%C3%A3o.jpg/440px-Dilma_Rousseff_no_Castel%C3%A3o.jpg 2x" data-file-width="640" data-file-height="427" /></a><figcaption>Dilma dá o "pontapé inicial" da <a href="/wiki/Est%C3%A1dio_Governador_Pl%C3%A1cido_Castelo" title="Estádio Governador Plácido Castelo">Arena Castelão</a>, 20 de janeiro de 2013.</figcaption></figure> <p>Em 21 de outubro de 2013, foi leiloado o Campo de Libra, considerado o maior campo de petróleo da <a href="/wiki/Camada_pr%C3%A9-sal" title="Camada pré-sal">Camada pré-sal</a>.<sup id="cite_ref-152" class="reference"><a href="#cite_note-152"><span>[</span>150<span>]</span></a></sup> Naquele mesmo dia, a presidente Dilma fez um pronunciamento em rede nacional de rádio e televisão negando que o leilão significava a privatização do petróleo brasileiro. Segundo ela, "o Brasil é — e continuará sendo — um país aberto ao investimento, nacional ou estrangeiro, que respeita contratos e que preserva sua soberania. Por tudo isso, o leilão de Libra representa um marco na história do Brasil".<sup id="cite_ref-:11_153-0" class="reference"><a href="#cite_note-:11-153"><span>[</span>151<span>]</span></a></sup> </p><p>Em 27 de abril de 2014, sancionou o <a href="/wiki/Marco_Civil_da_Internet" title="Marco Civil da Internet">Marco Civil da Internet</a>, que estabeleceu obrigações e direitos dos provedores de internet.<sup id="cite_ref-154" class="reference"><a href="#cite_note-154"><span>[</span>152<span>]</span></a></sup> Dilma discursou no fórum global <a href="/wiki/NETmundial" title="NETmundial">NETmundial</a>, realizado naquele mês, afirmando: "Esse foi um processo virtuoso que nós levamos no Brasil. O nosso Marco Civil também foi valorizado pelo processo de sua construção. Por isso, gostaria de lembrar que ele estabelece princípios, garantias e direitos dos usuários."<sup id="cite_ref-155" class="reference"><a href="#cite_note-155"><span>[</span>153<span>]</span></a></sup> </p><p>Em 10 de junho de 2014, dois dias antes do início da <a href="/wiki/Copa_do_Mundo_FIFA_de_2014" title="Copa do Mundo FIFA de 2014">Copa do Mundo FIFA</a>, Dilma pronunciou-se em rede nacional de televisão sobre o evento. No pronunciamento, a presidente defendeu o legado da Copa, declarando: "No jogo, que começa agora, os pessimistas já entram perdendo. Foram derrotados pela capacidade de trabalho e a determinação do povo brasileiro, que não desiste nunca".<sup id="cite_ref-156" class="reference"><a href="#cite_note-156"><span>[</span>154<span>]</span></a></sup> Entre junho de 2013 até a realização da Copa, <a href="/wiki/Protestos_no_Brasil_contra_a_Copa_do_Mundo_de_2014" class="mw-redirect" title="Protestos no Brasil contra a Copa do Mundo de 2014">vários protestos</a> ocorreram contra a realização do evento no país.<sup id="cite_ref-157" class="reference"><a href="#cite_note-157"><span>[</span>155<span>]</span></a></sup> Os manifestantes denunciavam gastos excessivos de verbas públicas para construção de estádios e estruturas, a isenção de impostos a <a href="/wiki/Federa%C3%A7%C3%A3o_Internacional_de_Futebol" title="Federação Internacional de Futebol">Federação Internacional de Futebol</a> (FIFA),<sup id="cite_ref-158" class="reference"><a href="#cite_note-158"><span>[</span>156<span>]</span></a></sup> o padrão dos serviços públicos comparados ao evento e alegações de corrupção.<sup id="cite_ref-159" class="reference"><a href="#cite_note-159"><span>[</span>157<span>]</span></a></sup><sup id="cite_ref-160" class="reference"><a href="#cite_note-160"><span>[</span>158<span>]</span></a></sup> Dilma também foi alvo dos protestos por, pelo menos, duas vezes: em seu discurso de abertura da <a href="/wiki/Copa_das_Confedera%C3%A7%C3%B5es_FIFA_de_2013" title="Copa das Confederações FIFA de 2013">Copa das Confederações FIFA de 2013</a>, recebeu muitas vaias da plateia;<sup id="cite_ref-161" class="reference"><a href="#cite_note-161"><span>[</span>159<span>]</span></a></sup> ao entregar a taça de campeã para a Alemanha, foi novamente vaiada pela torcida.<sup id="cite_ref-162" class="reference"><a href="#cite_note-162"><span>[</span>160<span>]</span></a></sup> </p><p>Durante a abertura da Assembleia-geral das <a href="/wiki/ONU" class="mw-redirect" title="ONU">Nações Unidas</a>, em setembro de 2014, Dilma pediu "diálogo" para as nações envolvidas em uma retaliação às ações promovidas pelo <a href="/wiki/Estado_Isl%C3%A2mico_do_Iraque_e_do_Levante" title="Estado Islâmico do Iraque e do Levante">Isis</a> (sigla em inglês). Tal afirmação gerou controvérsias em setores de mídia e política, visto que o estado islâmico promovia massacres de mulheres, crianças e perseguição religiosa.<sup id="cite_ref-163" class="reference"><a href="#cite_note-163"><span>[</span>161<span>]</span></a></sup> Dilma foi acusada de direcionar seu discurso às ações dos Estados Unidos e pedindo diálogo apenas às nações que apoiam a retaliação. Em resposta, o presidente norte-americano Barack Obama afirmou que "a única linguagem que assassinos como esses entendem é a da força."<sup id="cite_ref-164" class="reference"><a href="#cite_note-164"><span>[</span>162<span>]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Segundo_mandato,_2015–2016"><span id="Segundo_mandato.2C_2015.E2.80.932016"></span>Segundo mandato, 2015–2016</h3></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r69236695"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ver também: <a href="/wiki/Crise_econ%C3%B4mica_brasileira_de_2014" title="Crise econômica brasileira de 2014">Crise econômica brasileira de 2014</a></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Ficheiro:Posse_de_Dilma_Rousseff_2015.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Posse_de_Dilma_Rousseff_2015.jpg/250px-Posse_de_Dilma_Rousseff_2015.jpg" decoding="async" width="250" height="156" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Posse_de_Dilma_Rousseff_2015.jpg/375px-Posse_de_Dilma_Rousseff_2015.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Posse_de_Dilma_Rousseff_2015.jpg/500px-Posse_de_Dilma_Rousseff_2015.jpg 2x" data-file-width="2442" data-file-height="1523" /></a><figcaption>Dilma Rousseff sendo empossada para o seu segundo mandato.</figcaption></figure> <p>Em 1º de janeiro de 2015, Dilma foi <a href="/wiki/Posse_de_Dilma_Rousseff_em_2015" title="Posse de Dilma Rousseff em 2015">empossada</a> para o seu segundo mandato na presidência da República.<sup id="cite_ref-165" class="reference"><a href="#cite_note-165"><span>[</span>163<span>]</span></a></sup> Ela iniciou seu segundo mandato enfraquecida e em meio a uma <a href="/wiki/Crise_econ%C3%B4mica_brasileira_de_2014" title="Crise econômica brasileira de 2014">crise econômica e política</a>.<sup id="cite_ref-166" class="reference"><a href="#cite_note-166"><span>[</span>164<span>]</span></a></sup> Desde então, o governo, em busca de construção da austeridade fiscal, tomou medidas impopulares, como novas regras mais rígidas para aposentadorias, o aumento da luz e da gasolina, cortes bilionários em todas as áreas e aumento de impostos.<sup id="cite_ref-167" class="reference"><a href="#cite_note-167"><span>[</span>165<span>]</span></a></sup><sup id="cite_ref-168" class="reference"><a href="#cite_note-168"><span>[</span>166<span>]</span></a></sup> No início de fevereiro, a popularidade da presidente Dilma caiu de 42% para 23%, a avaliação mais baixa de um governo federal desde dezembro de 1999.<sup id="cite_ref-169" class="reference"><a href="#cite_note-169"><span>[</span>167<span>]</span></a></sup> </p><p>Em 8 de março, durante o discurso da presidente em comemoração ao <a href="/wiki/Dia_Internacional_da_Mulher" class="mw-redirect" title="Dia Internacional da Mulher">Dia Internacional da Mulher</a>, em várias cidades brasileiras ocorreram manifestações de desaprovação em forma de "panelaço".<sup id="cite_ref-170" class="reference"><a href="#cite_note-170"><span>[</span>168<span>]</span></a></sup> No dia 15, simpatizantes da presidente realizaram uma manifestação de apoio denominada "coxinhaço", numa referência aos opositores do governo, os assim denominados "<a href="/wiki/Coxinha_(alcunha)" title="Coxinha (alcunha)">coxinhas</a>" por alguns governistas<sup id="cite_ref-171" class="reference"><a href="#cite_note-171"><span>[</span>169<span>]</span></a></sup> e cujos líderes apresentam uma cosmovisão alinhada com a <a href="/wiki/Direita_(pol%C3%ADtica)" title="Direita (política)">direita política brasileira</a>.<sup id="cite_ref-FOOTNOTEMessenberg2017621–648_172-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEMessenberg2017621–648-172"><span>[</span>170<span>]</span></a></sup> Entretanto, a insatisfação social com os problemas na administração nacional, a crise econômica e, denúncias de corrupção, levaram a um apoio maciço aos <a href="/wiki/Protestos_de_15_de_mar%C3%A7o_de_2015_no_Brasil" class="mw-redirect" title="Protestos de 15 de março de 2015 no Brasil">protestos contra o governo Dilma</a> marcados para aquele mesmo dia. Enquanto alguns manifestantes clamavam pela renúncia da presidente, outros pediam uma intervenção das forças armadas e, dezenove pedidos para seu <i><a href="/wiki/Impeachment" title="Impeachment">impeachment</a></i> já haviam sido feitos, a maioria solicitados por cidadãos.<sup id="cite_ref-173" class="reference"><a href="#cite_note-173"><span>[</span>171<span>]</span></a></sup> De forma geral, as manifestações transcorreram de forma pacífica mas, alguns atos de violência foram registrados, como um ataque contra a sede do PT da cidade de <a href="/wiki/Jundia%C3%AD" title="Jundiaí">Jundiaí</a>.<sup id="cite_ref-174" class="reference"><a href="#cite_note-174"><span>[</span>172<span>]</span></a></sup> Os protestos foram realizados ao longo do dia em <a href="/wiki/Cidades_participantes_dos_protestos_de_15_de_mar%C3%A7o_de_2015_no_Brasil" title="Cidades participantes dos protestos de 15 de março de 2015 no Brasil">várias cidades por todo o país</a>.<sup id="cite_ref-175" class="reference"><a href="#cite_note-175"><span>[</span>173<span>]</span></a></sup> Brasileiros que residem no exterior também protestaram no <a href="/wiki/Reino_Unido" title="Reino Unido">Reino Unido</a>, <a href="/wiki/Estados_Unidos" title="Estados Unidos">Estados Unidos</a>, <a href="/wiki/Austr%C3%A1lia" title="Austrália">Austrália</a> e <a href="/wiki/Portugal" title="Portugal">Portugal</a>.<sup id="cite_ref-176" class="reference"><a href="#cite_note-176"><span>[</span>174<span>]</span></a></sup> O governo foi surpreendido com o apoio popular e a escala das manifestações de protesto<sup id="cite_ref-177" class="reference"><a href="#cite_note-177"><span>[</span>175<span>]</span></a></sup> e, só na <a href="/wiki/Cidade_de_S%C3%A3o_Paulo" class="mw-redirect" title="Cidade de São Paulo">cidade de São Paulo</a>, estima-se que houve a participação de um milhão de pessoas, embora a projeção do Datafolha tenha estimado 210 mil participantes.<sup id="cite_ref-178" class="reference"><a href="#cite_note-178"><span>[</span>176<span>]</span></a></sup> Em 12 de abril, <a href="/wiki/Protestos_contra_o_governo_Dilma_Rousseff" title="Protestos contra o governo Dilma Rousseff">novos protestos</a> foram feitos contra o governo da presidente Dilma. Desta vez, o número de manifestantes foi estimado entre 696 mil e 1,5 milhão.<sup id="cite_ref-179" class="reference"><a href="#cite_note-179"><span>[</span>177<span>]</span></a></sup> </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Ficheiro:Dilma_Rousseff_comenta_os_protestos_de_15_de_mar%C3%A7o_de_2015.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Dilma_Rousseff_comenta_os_protestos_de_15_de_mar%C3%A7o_de_2015.jpg/220px-Dilma_Rousseff_comenta_os_protestos_de_15_de_mar%C3%A7o_de_2015.jpg" decoding="async" width="220" height="149" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Dilma_Rousseff_comenta_os_protestos_de_15_de_mar%C3%A7o_de_2015.jpg/330px-Dilma_Rousseff_comenta_os_protestos_de_15_de_mar%C3%A7o_de_2015.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Dilma_Rousseff_comenta_os_protestos_de_15_de_mar%C3%A7o_de_2015.jpg/440px-Dilma_Rousseff_comenta_os_protestos_de_15_de_mar%C3%A7o_de_2015.jpg 2x" data-file-width="1060" data-file-height="720" /></a><figcaption>Dilma Rousseff concede entrevista coletiva no Palácio do Planalto em 16 de março de 2015, em resposta aos <a href="/wiki/Protestos_contra_o_governo_Dilma_Rousseff" title="Protestos contra o governo Dilma Rousseff">protestos ocorridos no dia anterior</a>.</figcaption></figure> <p>No dia 18 de março, conforme promessa de campanha,<sup id="cite_ref-180" class="reference"><a href="#cite_note-180"><span>[</span>178<span>]</span></a></sup> o governo envia ao congresso uma série de medidas contendo mudanças objetivando fortalecer a legislação para combater à corrupção no executivo, legislativo e judiciário como também objetivando melhor transparência no setor privado. Em declaração Dilma ressaltou que se precisa desconstruir o <a href="/wiki/Estigma" title="Estigma">estigma</a> de que "brasileiro quer levar vantagem em tudo" e disse que a impunidade tem sido a <i>causa mater</i> da reprodução da corrupção na cultura brasileira: "Não pretendemos esgotar a matéria, mas evidenciar que estamos no caminho correto. [As medidas] fortalecem a luta contra a impunidade que é, talvez, o maior fator que garante a reprodução da corrupção". Entre as medidas tem o projeto de lei que exige <a href="/wiki/Ficha_Limpa" class="mw-redirect" title="Ficha Limpa">Ficha Limpa</a> para todos os servidores públicos nos poderes <a href="/wiki/Executivo" class="mw-redirect" title="Executivo">Executivo</a>, <a href="/wiki/Legislativo" class="mw-redirect" title="Legislativo">Legislativo</a> e <a href="/wiki/Judici%C3%A1rio" class="mw-redirect" title="Judiciário">Judiciário</a> e o decreto de regulamentação da <a href="/wiki/Lei_anticorrup%C3%A7%C3%A3o_(Brasil)" title="Lei anticorrupção (Brasil)">Lei anticorrupção</a>.<sup id="cite_ref-181" class="reference"><a href="#cite_note-181"><span>[</span>179<span>]</span></a></sup> </p><p>No final de maio, o governo anunciou o maior corte no orçamento da história do país, estimado em quase setenta bilhões de reais.<sup id="cite_ref-182" class="reference"><a href="#cite_note-182"><span>[</span>180<span>]</span></a></sup> Os maiores cortes foram feitos nos ministérios das cidades (R$ 17,2 bilhões), saúde (R$ 11,7 bilhões), educação (R$ 9,4 bilhões), transportes (R$ 5,7 bilhões) e defesa (R$ 5,6 bilhões).<sup id="cite_ref-183" class="reference"><a href="#cite_note-183"><span>[</span>181<span>]</span></a></sup> Em setembro, a equipe econômica do governo propôs a volta da <a href="/wiki/Contribui%C3%A7%C3%A3o_Provis%C3%B3ria_sobre_a_Movimenta%C3%A7%C3%A3o_ou_Transmiss%C3%A3o_de_Valores_e_de_Cr%C3%A9ditos_e_Direitos_de_Natureza_Financeira" class="mw-redirect" title="Contribuição Provisória sobre a Movimentação ou Transmissão de Valores e de Créditos e Direitos de Natureza Financeira">CPMF</a>,<sup id="cite_ref-184" class="reference"><a href="#cite_note-184"><span>[</span>182<span>]</span></a></sup> proposta que a presidente havia declarado ser contrária em 2010, quando candidata à presidência da República e em 2011, já ocupando o cargo, quando chamou a CPMF de "engodo".<sup id="cite_ref-185" class="reference"><a href="#cite_note-185"><span>[</span>183<span>]</span></a></sup> A reedição do imposto passou a sofrer críticas pelos partidos de oposição e por federações industriais como a <a href="/wiki/Fiesp" class="mw-redirect" title="Fiesp">Fiesp</a>, para não passar pelo <a href="/wiki/Congresso_Nacional_do_Brasil" title="Congresso Nacional do Brasil">Congresso Nacional</a>.<sup id="cite_ref-186" class="reference"><a href="#cite_note-186"><span>[</span>184<span>]</span></a></sup> </p><p>Em 5 de outubro de 2015 institui por decreto a <i><a href="/w/index.php?title=Comiss%C3%A3o_Especial_de_Reforma_do_Estado&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Comissão Especial de Reforma do Estado (página não existe)">Comissão Especial de Reforma do Estado</a></i> com o objetivo de propor aos órgãos competentes medidas para aumentar a eficiência na gestão pública e reduzir custos, por meio, de revisão da estrutura organizacional do Poder Executivo federal; eliminação de sobreposição de competências; fomento à inovação e à adoção de boas práticas na gestão pública federal e aprimoramento dos instrumentos de governança, transparência e controle da administração pública federal.<sup id="cite_ref-187" class="reference"><a href="#cite_note-187"><span>[</span>185<span>]</span></a></sup> </p> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Ficheiro:Dilma_empossa_Lula_como_Ministro_Chefe_da_Casa_Civil.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/01/Dilma_empossa_Lula_como_Ministro_Chefe_da_Casa_Civil.jpg/250px-Dilma_empossa_Lula_como_Ministro_Chefe_da_Casa_Civil.jpg" decoding="async" width="250" height="164" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/01/Dilma_empossa_Lula_como_Ministro_Chefe_da_Casa_Civil.jpg/375px-Dilma_empossa_Lula_como_Ministro_Chefe_da_Casa_Civil.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/01/Dilma_empossa_Lula_como_Ministro_Chefe_da_Casa_Civil.jpg/500px-Dilma_empossa_Lula_como_Ministro_Chefe_da_Casa_Civil.jpg 2x" data-file-width="4588" data-file-height="3006" /></a><figcaption>Dilma durante a cerimônia de posse de Lula como ministro de Estado, em 17 de março de 2016.</figcaption></figure> <p>No início de março de 2016, em meio a <a href="/wiki/Opera%C3%A7%C3%A3o_Aletheia" title="Operação Aletheia">operação da Polícia Federal</a> e outras investigações em curso contra Lula, Dilma ofereceu-lhe um ministério como forma de evitar sua prisão e passar a ter <a href="/wiki/Foro_privilegiado" class="mw-redirect" title="Foro privilegiado">foro privilegiado</a>, o que faria com que os processos fossem movidos para o STF.<sup id="cite_ref-188" class="reference"><a href="#cite_note-188"><span>[</span>186<span>]</span></a></sup> O ex-presidente inicialmente, no entanto, resistia à ideia.<sup id="cite_ref-189" class="reference"><a href="#cite_note-189"><span>[</span>187<span>]</span></a></sup> </p><p>Em 13 de março de 2016, <a href="/wiki/Protestos_contra_o_governo_Dilma_Rousseff" title="Protestos contra o governo Dilma Rousseff">manifestações populares</a> ocorridas em todas as regiões do país levaram mais de três milhões de pessoas às ruas para demandar o fim da corrupção e a saída da presidente de seu cargo. Este protesto contra Dilma constituiu-se na maior manifestação popular da história do país.<sup id="cite_ref-190" class="reference"><a href="#cite_note-190"><span>[</span>188<span>]</span></a></sup> </p><p>No dia 16 de março de 2016, Dilma nomeou Lula ministro da <a href="/wiki/Casa_Civil_(Brasil)" title="Casa Civil (Brasil)">Casa Civil</a>. O juiz de primeira instância, <a href="/wiki/Sergio_Moro" title="Sergio Moro">Sergio Moro</a>, responsável pela <a href="/wiki/Opera%C3%A7%C3%A3o_Lava_Jato" title="Operação Lava Jato">Operação Lava Jato</a>, grampeou com autorização da justiça o telefone do investigado Lula. Sites pró-governo suspeitaram que o telefone poderia ser de Dilma.<sup id="cite_ref-191" class="reference"><a href="#cite_note-191"><span>[</span>189<span>]</span></a></sup><sup id="cite_ref-192" class="reference"><a href="#cite_note-192"><span>[</span>190<span>]</span></a></sup> A justiça retirou o sigilo das interceptações em razão do teor do diálogos;<sup id="cite_ref-Moro_193-0" class="reference"><a href="#cite_note-Moro-193"><span>[</span>191<span>]</span></a></sup> um destes diálogos entre Dilma e Lula gerou dúvidas de se a presidente estava tentando obstruir a justiça ao nomear Lula para o ministério.<sup id="cite_ref-194" class="reference"><a href="#cite_note-194"><span>[</span>192<span>]</span></a></sup><sup id="cite_ref-195" class="reference"><a href="#cite_note-195"><span>[</span>193<span>]</span></a></sup> O ato foi considerado ilegal e crime constitucional por uma parte dos juristas.<sup id="cite_ref-196" class="reference"><a href="#cite_note-196"><span>[</span>194<span>]</span></a></sup> O ministro do STF, <a href="/wiki/Gilmar_Mendes" title="Gilmar Mendes">Gilmar Mendes</a>, disse que as gravações foram absolutamente legais.<sup id="cite_ref-197" class="reference"><a href="#cite_note-197"><span>[</span>195<span>]</span></a></sup> Moro afirmou que: "pelo teor dos diálogos gravados, constata-se que o ex-presidente já sabia ou pelo menos desconfiava de que estaria sendo interceptado pela Polícia Federal, comprometendo a espontaneidade e a credibilidade de diversos dos diálogos." Mas ele ressaltou, porém, "que não há nenhum indício nas conversas, ou fora delas, de que as pessoas citadas tentaram, de fato, agir "de forma inapropriada".<sup id="cite_ref-Moro_193-1" class="reference"><a href="#cite_note-Moro-193"><span>[</span>191<span>]</span></a></sup> O teor do diálogo foi suficiente para levar parte da população pró-<i>impeachment</i> às ruas espontaneamente pedir a renúncia da Presidente.<sup id="cite_ref-198" class="reference"><a href="#cite_note-198"><span>[</span>196<span>]</span></a></sup> Em 17 de março de 2016, no dia da posse de Lula como ministro, um juiz federal suspendeu por meio de liminar os efeitos da nomeação.<sup id="cite_ref-199" class="reference"><a href="#cite_note-199"><span>[</span>197<span>]</span></a></sup> No dia 18 de março, Gilmar Mendes também suspendeu a nomeação.<sup id="cite_ref-200" class="reference"><a href="#cite_note-200"><span>[</span>198<span>]</span></a></sup> </p><p>Em abril de 2016, durante o segundo mandato de Dilma, uma pesquisa realizada entre os leitores da revista americana <i>Fortune</i> apontou a Presidente como a líder mais "decepcionante" do mundo.<sup id="cite_ref-201" class="reference"><a href="#cite_note-201"><span>[</span>199<span>]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Política_econômica_e_ambiental"><span id="Pol.C3.ADtica_econ.C3.B4mica_e_ambiental"></span>Política econômica e ambiental</h3></div> <p>A política econômica de seu governo não foi considerada satisfatória, devido, principalmente, ao nível de <a href="/wiki/Infla%C3%A7%C3%A3o" title="Inflação">inflação</a>, que chegou próximo ao teto da meta anual de 6,5% estipulada pelo governo, aos déficits da <a href="/wiki/Balan%C3%A7a_comercial" title="Balança comercial">balança comercial</a> brasileira, ao crescimento da desvalorização cambial e ao nível relativamente baixo de crescimento do <a href="/wiki/Produto_interno_bruto" title="Produto interno bruto">produto interno bruto</a> (PIB) em relação a outros <a href="/wiki/Pa%C3%ADses_emergentes" class="mw-redirect" title="Países emergentes">países emergentes</a>.<sup id="cite_ref-202" class="reference"><a href="#cite_note-202"><span>[</span>200<span>]</span></a></sup> Para <a href="/w/index.php?title=Michael_Reid&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Michael Reid (página não existe)">Michael Reid</a>, editor da destacada revista <i><a href="/wiki/The_Economist" title="The Economist">The Economist</a></i>, Dilma merece aplauso "por ser uma democrata, por ter realizado ações no início do governo contra a corrupção e por ter respeitado a <a href="/wiki/Liberdade_de_express%C3%A3o" title="Liberdade de expressão">liberdade de expressão</a>", mas se tornou uma decepção para muitos porque "o governo federal continua crescendo como um aparato burocrático e tem uma base de apoio imensa, que cobra cargos e verbas. E não parece que ela tem uma visão de como reformar o Estado para que ele faça melhor as coisas que os brasileiros querem".<sup id="cite_ref-:2_60-1" class="reference"><a href="#cite_note-:2-60"><span>[</span>58<span>]</span></a></sup> Para vários analistas, a confiança no Brasil dos investidores estrangeiros declinou.<sup id="cite_ref-:3_203-0" class="reference"><a href="#cite_note-:3-203"><span>[</span>201<span>]</span></a></sup> <a href="/w/index.php?title=Paulo_Bilyk&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Paulo Bilyk (página não existe)">Paulo Bilyk</a>, fundador da <a href="/w/index.php?title=Rio_Bravo_Investimentos&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Rio Bravo Investimentos (página não existe)">Rio Bravo Investimentos</a>, atribui isso à instabilidade institucional, produzida, entre vários motivos, por contas públicas desajustadas e aumento da inflação.<sup id="cite_ref-:3_203-1" class="reference"><a href="#cite_note-:3-203"><span>[</span>201<span>]</span></a></sup> Segundo avaliação da <a href="/wiki/Organiza%C3%A7%C3%A3o_para_Coopera%C3%A7%C3%A3o_e_Desenvolvimento_Econ%C3%B4mico" class="mw-redirect" title="Organização para Cooperação e Desenvolvimento Econômico">Organização para Cooperação e Desenvolvimento Econômico</a>, na América Latina o país só perde para a Argentina em carga tributária, e o <a href="/wiki/FMI" class="mw-redirect" title="FMI">FMI</a> projetou uma queda no crescimento de 3,2% para 2,8% ao longo de 2014, com os problemas piores registrados na infraestrutura.<sup id="cite_ref-Alvaro_204-0" class="reference"><a href="#cite_note-Alvaro-204"><span>[</span>202<span>]</span></a></sup> O importante jornal <i><a href="/wiki/Financial_Times" title="Financial Times">Financial Times</a></i> fez duras críticas à sua administração e pediu um "choque de credibilidade" no Brasil, dizendo: "Os preparativos atrasados para a Copa do Mundo já envergonham o País, enquanto o trabalho para os Jogos Olímpicos de 2016 é classificado como 'o pior' que o Comitê Internacional já viu. A economia também está em queda. O Brasil, uma vez o queridinho do mercado, vê investidores caindo fora".<sup id="cite_ref-Nakagawa_205-0" class="reference"><a href="#cite_note-Nakagawa-205"><span>[</span>203<span>]</span></a></sup> O editorial considerou que se a presidente não mudar seu hábito de mais falar do que ouvir sua reeleição pode ficar comprometida, mas admite que há sinais de algumas mudanças positivas, afirmando: </p> <dl><dd><dl><dd>"Saber se a senhora Rousseff, que parece Merkel (<a href="/wiki/Angela_Merkel" title="Angela Merkel">Angela Merkel</a>, chanceler da Alemanha), mas resulta nos <a href="/wiki/Irm%C3%A3os_Marx" title="Irmãos Marx">Irmãos Marx</a>, é realmente a pessoa certa para colocar o Brasil de volta aos trilhos é outra questão. Afinal de contas, sua primeira administração foi uma decepção. Mas, pelo menos, há sinais de que os mercados do País estão trabalhando como deveriam através da transmissão de uma preocupação generalizada e crescente. Estes estão agora começando a empurrar o debate político em uma direção favorável aos investidores. Isso só pode ser uma coisa boa".<sup id="cite_ref-Nakagawa_205-1" class="reference"><a href="#cite_note-Nakagawa-205"><span>[</span>203<span>]</span></a></sup></dd></dl></dd></dl> <p>Até mesmo seu conselheiro e apoiador constante, o ex-presidente Lula, num almoço com empresários e políticos promovido pelo banco <a href="/wiki/Merrill_Lynch" title="Merrill Lynch">Merrill Lynch</a>, criticou sua pouca disposição ao diálogo e sua tendência de concentrar em si o poder, devendo aprender a delegar e a "ser mais líder e menos general".<sup id="cite_ref-206" class="reference"><a href="#cite_note-206"><span>[</span>204<span>]</span></a></sup> <a href="/wiki/Reinaldo_Azevedo" title="Reinaldo Azevedo">Reinaldo Azevedo</a>, escrevendo para a <i><a href="/wiki/Veja" title="Veja">Veja</a></i>, disse que o governo Dilma teria se saído melhor se tivesse encontrado uma conjuntura mais favorável, como a que Lula encontrou: </p> <dl><dd><dl><dd>"Acontece que esses eventos não vão se repetir. Dilma está pegando a fase final das 'virtudes' do modelo lulista, ancorado no consumo. O déficit de US$ 11,591 bilhões nas contas externas em janeiro começou a ser fabricado no governo Lula. O rombo certo na balança comercial em 2014 — o primeiro em 13 anos — também começou a ser fabricado no lulismo. O papel cada vez mais modesto da indústria no PIB e um déficit de US$ 110 bilhões do setor no ano passado têm a digital indelével de... Lula! [...] O governo Dilma é, sim, a meu juízo, muito ruim — mas não é pior do que era o de Lula. O que mudou de modo importante foi a conjuntura internacional, e o PT não estava preparado para isso".<sup id="cite_ref-Azevedo_207-0" class="reference"><a href="#cite_note-Azevedo-207"><span>[</span>205<span>]</span></a></sup></dd></dl></dd></dl> <p>Quanto ao meio ambiente, o Governo Dilma foi duramente criticado pelo seu <i><a href="/wiki/Modus_operandi" title="Modus operandi">modus operandi</a></i>.<sup id="cite_ref-:15_208-0" class="reference"><a href="#cite_note-:15-208"><span>[</span>206<span>]</span></a></sup> A abordagem da grave problemática ambiental contemporânea foi considerada pelos <a href="/wiki/Ambientalismo" title="Ambientalismo">ambientalistas</a> brasileiros como a pior das últimas décadas, favorecendo retrocessos, estabelecendo políticas contraditórias e oportunistas e dando grande incentivo ao uso de <a href="/wiki/Combust%C3%ADveis_f%C3%B3sseis" class="mw-redirect" title="Combustíveis fósseis">combustíveis fósseis</a>, altamente poluidores.<sup id="cite_ref-209" class="reference"><a href="#cite_note-209"><span>[</span>207<span>]</span></a></sup> Segundo a <a href="/wiki/FAO" class="mw-redirect" title="FAO">FAO</a> o Brasil até 2010 continuava sendo o <a href="/wiki/Desmatamento_no_Brasil" title="Desmatamento no Brasil">campeão mundial em desmatamento</a>, grande parte dele ilegal, e ainda em 2013 as taxas se elevarão rapidamente.<sup id="cite_ref-210" class="reference"><a href="#cite_note-210"><span>[</span>208<span>]</span></a></sup> Este retrocesso se deve, na opinião de cientistas e ambientalistas, muito porque o governo Dilma não vetou tudo o que podia nas mudanças do <a href="/wiki/Novo_C%C3%B3digo_Florestal_Brasileiro" class="mw-redirect" title="Novo Código Florestal Brasileiro">Novo Código Florestal Brasileiro</a>, que foi aprovado por forte pressão da <a href="/wiki/Bancada_ruralista" title="Bancada ruralista">bancada ruralista</a> do Congresso, parte da base aliada do governo, e porque os poderes fiscalizadores do <a href="/wiki/Ibama" class="mw-redirect" title="Ibama">Ibama</a>, o administrador da política ambiental, foram reduzidos nesta gestão, sofrendo ainda de crônica insuficiência de recursos.<sup id="cite_ref-211" class="reference"><a href="#cite_note-211"><span>[</span>209<span>]</span></a></sup> Todos os <a href="/wiki/Bioma" title="Bioma">biomas</a> nacionais estão seriamente ameaçados, as reservas protegidas são poucas, o controle é pouco eficiente, e o Ibama tem sido incapaz de atender a todas as demandas e combater a ilegalidade.<sup id="cite_ref-212" class="reference"><a href="#cite_note-212"><span>[</span>210<span>]</span></a></sup><sup id="cite_ref-213" class="reference"><a href="#cite_note-213"><span>[</span>211<span>]</span></a></sup><sup id="cite_ref-214" class="reference"><a href="#cite_note-214"><span>[</span>212<span>]</span></a></sup> O Brasil tem dado contribuição significativa ao aumento nos níveis do <a href="/wiki/Aquecimento_global" title="Aquecimento global">aquecimento global</a>, e suas taxas de emissão de <a href="/wiki/Gases_do_efeito_estufa" title="Gases do efeito estufa">gases estufa</a> estão crescendo, especialmente no setor energético.<sup id="cite_ref-FOOTNOTEFearnside199621-34_215-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEFearnside199621-34-215"><span>[</span>213<span>]</span></a></sup><sup id="cite_ref-:15_208-1" class="reference"><a href="#cite_note-:15-208"><span>[</span>206<span>]</span></a></sup> </p><p>Outros setores com grandes problemas também estavam relacionados ao meio ambiente, ao uso da terra e dos recursos naturais, com importantes repercussões sociais: o seu governo foi criticado por, de acordo com os críticos, não ter dado ao problema questão agrária a atenção que ele merece,<sup id="cite_ref-216" class="reference"><a href="#cite_note-216"><span>[</span>214<span>]</span></a></sup> em 2012 o <a href="/wiki/Incra" class="mw-redirect" title="Incra">Incra</a>, órgão governamental responsável pela <a href="/wiki/Reforma_agr%C3%A1ria" title="Reforma agrária">reforma agrária</a>, foi acusado pelo Ministério Público como o maior desmatador da <a href="/wiki/Amaz%C3%B4nia" title="Amazônia">Amazônia</a>,<sup id="cite_ref-217" class="reference"><a href="#cite_note-217"><span>[</span>215<span>]</span></a></sup> e a política indigenista do governo foi considerada um fracasso por vasto número de observadores, com os problemas ligados à questão das <a href="/wiki/Terras_ind%C3%ADgenas" class="mw-redirect" title="Terras indígenas">terras indígenas</a> e ao uso dos seus recursos, deixando os <a href="/wiki/Povos_ind%C3%ADgenas_do_Brasil" title="Povos indígenas do Brasil">indígenas do Brasil</a> em uma condição de crônica desassistência que favorece a continuidade do <a href="/wiki/Genoc%C3%ADdio" title="Genocídio">genocídio</a> histórico que esses povos sofreram pela ação dos colonizadores. A base aliada do governo no Congresso tem sido responsável pela aprovação de múltiplos projetos de lei que prejudicam os interesses indígenas. Esses problemas têm gerado conflitos violentos, com muitas perdas de vidas e sofrimento, com denúncias que chegaram a fóruns internacionais como a <a href="/wiki/ONU" class="mw-redirect" title="ONU">ONU</a>, sem qualquer efeito.<sup id="cite_ref-218" class="reference"><a href="#cite_note-218"><span>[</span>216<span>]</span></a></sup><sup id="cite_ref-219" class="reference"><a href="#cite_note-219"><span>[</span>217<span>]</span></a></sup> Questionado pela <a href="/wiki/Comiss%C3%A3o_Interamericana_de_Direitos_Humanos" title="Comissão Interamericana de Direitos Humanos">Comissão Interamericana de Direitos Humanos</a>, braço da <a href="/wiki/OEA" class="mw-redirect" title="OEA">OEA</a>, sobre violações de <a href="/wiki/Direitos_humanos" title="Direitos humanos">direitos humanos</a> no caso da construção da <a href="/wiki/Usina_de_Belo_Monte" class="mw-redirect" title="Usina de Belo Monte">usina de Belo Monte</a>, um dos mais polêmicos, o governo se recusou a comparecer à audiência, chamou seu embaixador de volta e ameaçou cortar fundos de apoio à organização.<sup id="cite_ref-220" class="reference"><a href="#cite_note-220"><span>[</span>218<span>]</span></a></sup> </p><p>Tais fatores econômicos e ambientais foram alguns dos motivos para realização de manifestações que pediam o <i>impeachment</i> de Dilma.<sup id="cite_ref-221" class="reference"><a href="#cite_note-221"><span>[</span>219<span>]</span></a></sup> </p><p>Contudo, mesmo com essas adversidades, o país conseguiu ser destaque na aplicação de políticas que visavam a sustentabilidade.<sup id="cite_ref-:16_222-0" class="reference"><a href="#cite_note-:16-222"><span>[</span>220<span>]</span></a></sup> A então ministra do Meio Ambiente, Isabella Teixeira, foi premiada com a mais alta honraria da ONU na categoria política e liderança, o prêmio "Campeões da Terra" em 2013.<sup id="cite_ref-:16_222-1" class="reference"><a href="#cite_note-:16-222"><span>[</span>220<span>]</span></a></sup> De acordo com <a href="/wiki/Ban_Ki-moon" title="Ban Ki-moon">Ban Ki-moon</a>, ex-secretário-geral da ONU, "a ministra contribuiu significativamente para a elaboração de uma agenda global para o meio ambiente; ela representa um país que fez um ótimo trabalho no desenvolvimento sustentável nos últimos anos".<sup id="cite_ref-223" class="reference"><a href="#cite_note-223"><span>[</span>221<span>]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Impeachment"><i>Impeachment</i></h3></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r69236695"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3a/Magnifying_glass_01.svg/17px-Magnifying_glass_01.svg.png" decoding="async" width="17" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3a/Magnifying_glass_01.svg/26px-Magnifying_glass_01.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3a/Magnifying_glass_01.svg/34px-Magnifying_glass_01.svg.png 2x" data-file-width="663" data-file-height="659" /></span></span> Ver artigo principal: <a href="/wiki/Impeachment_de_Dilma_Rousseff" title="Impeachment de Dilma Rousseff">Impeachment de Dilma Rousseff</a></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><span><video id="mwe_player_1" poster="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/39/Dilma_Rousseff_faz_pronunciamento_ap%C3%B3s_vota%C3%A7%C3%A3o_final_do_impeachment.webm/220px--Dilma_Rousseff_faz_pronunciamento_ap%C3%B3s_vota%C3%A7%C3%A3o_final_do_impeachment.webm.jpg" controls="" preload="none" data-mw-tmh="" class="mw-file-element" width="220" height="161" data-durationhint="678" data-mwtitle="Dilma_Rousseff_faz_pronunciamento_após_votação_final_do_impeachment.webm" data-mwprovider="wikimediacommons" resource="/wiki/Ficheiro:Dilma_Rousseff_faz_pronunciamento_ap%C3%B3s_vota%C3%A7%C3%A3o_final_do_impeachment.webm"><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/3/39/Dilma_Rousseff_faz_pronunciamento_ap%C3%B3s_vota%C3%A7%C3%A3o_final_do_impeachment.webm/Dilma_Rousseff_faz_pronunciamento_ap%C3%B3s_vota%C3%A7%C3%A3o_final_do_impeachment.webm.480p.vp9.webm" type="video/webm; codecs=&quot;vp9, opus&quot;" data-transcodekey="480p.vp9.webm" data-width="654" data-height="480" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/39/Dilma_Rousseff_faz_pronunciamento_ap%C3%B3s_vota%C3%A7%C3%A3o_final_do_impeachment.webm" type="video/webm; codecs=&quot;vp9, opus&quot;" data-width="654" data-height="480" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/3/39/Dilma_Rousseff_faz_pronunciamento_ap%C3%B3s_vota%C3%A7%C3%A3o_final_do_impeachment.webm/Dilma_Rousseff_faz_pronunciamento_ap%C3%B3s_vota%C3%A7%C3%A3o_final_do_impeachment.webm.144p.mjpeg.mov" type="video/quicktime" data-transcodekey="144p.mjpeg.mov" data-width="196" data-height="144" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/3/39/Dilma_Rousseff_faz_pronunciamento_ap%C3%B3s_vota%C3%A7%C3%A3o_final_do_impeachment.webm/Dilma_Rousseff_faz_pronunciamento_ap%C3%B3s_vota%C3%A7%C3%A3o_final_do_impeachment.webm.240p.vp9.webm" type="video/webm; codecs=&quot;vp9, opus&quot;" data-transcodekey="240p.vp9.webm" data-width="328" data-height="240" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/3/39/Dilma_Rousseff_faz_pronunciamento_ap%C3%B3s_vota%C3%A7%C3%A3o_final_do_impeachment.webm/Dilma_Rousseff_faz_pronunciamento_ap%C3%B3s_vota%C3%A7%C3%A3o_final_do_impeachment.webm.360p.vp9.webm" type="video/webm; codecs=&quot;vp9, opus&quot;" data-transcodekey="360p.vp9.webm" data-width="490" data-height="360" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/3/39/Dilma_Rousseff_faz_pronunciamento_ap%C3%B3s_vota%C3%A7%C3%A3o_final_do_impeachment.webm/Dilma_Rousseff_faz_pronunciamento_ap%C3%B3s_vota%C3%A7%C3%A3o_final_do_impeachment.webm.360p.webm" type="video/webm; codecs=&quot;vp8, vorbis&quot;" data-transcodekey="360p.webm" data-width="490" data-height="360" /></video></span><figcaption>Pronunciamento após a votação final no Senado em 31 de agosto de 2016.</figcaption></figure> <p>Em 2 de dezembro de 2015, o presidente da <a href="/wiki/C%C3%A2mara_dos_Deputados_do_Brasil" title="Câmara dos Deputados do Brasil">Câmara dos Deputados</a>, <a href="/wiki/Eduardo_Cunha" title="Eduardo Cunha">Eduardo Cunha</a>, acolheu um dos pedidos de <i><a href="/wiki/Impeachment" title="Impeachment">impeachment</a></i> contra Dilma, protocolado na Câmara pelos juristas <a href="/wiki/H%C3%A9lio_Bicudo" title="Hélio Bicudo">Hélio Bicudo</a>, <a href="/wiki/Janaina_Paschoal" title="Janaina Paschoal">Janaina Paschoal</a> e <a href="/wiki/Miguel_Reale_J%C3%BAnior" title="Miguel Reale Júnior">Miguel Reale Júnior</a>. No dia seguinte, Cunha autorizou formalmente a criação de uma <a href="/wiki/Comiss%C3%B5es_Parlamentares_no_Brasil#Comissões_Especiais" class="mw-redirect" title="Comissões Parlamentares no Brasil">Comissão Parlamentar Especial</a>, com 65 deputados, sendo proporcional à bancada de todos os partidos políticos representados, a comissão foi responsável pela elaboração de um parecer pela admissibilidade da abertura do processo.<sup id="cite_ref-UribeBragon2015_224-0" class="reference"><a href="#cite_note-UribeBragon2015-224"><span>[</span>222<span>]</span></a></sup> A <i><a href="/wiki/Folha_de_S.Paulo" title="Folha de S.Paulo">Folha de S.Paulo</a></i> avaliou o gesto de Cunha como uma "retaliação" contra o partido da presidente da República.<sup id="cite_ref-UribeBragon2015_224-1" class="reference"><a href="#cite_note-UribeBragon2015-224"><span>[</span>222<span>]</span></a></sup> Por sua vez, Cunha afirmou que o governo Dilma negociou com seus aliados para trocar os votos do PT a favor do mesmo no processo de cassação movido contra ele no Conselho de Ética, pela aprovação da <a href="/wiki/CPMF" class="mw-redirect" title="CPMF">CPMF</a> e arquivamento dos pedidos de <i>impeachment</i>.<sup id="cite_ref-225" class="reference"><a href="#cite_note-225"><span>[</span>223<span>]</span></a></sup> </p><p>Devido ao recesso parlamentar e as ações de deputados impetradas no Supremo Tribunal Federal com o objetivo de decidir formalmente o rito do processo somente em 17 de março de 2016, a Câmara elegeu, por votação aberta, os 65 integrantes da comissão especial que analisaria o pedido de&#160;<i>impeachment</i>&#160;contra Dilma Rousseff. Houve 433 votos a favor e apenas um contrário.<sup id="cite_ref-226" class="reference"><a href="#cite_note-226"><span>[</span>224<span>]</span></a></sup> Em 11 de abril, a comissão especial, com 38 votos a favor e 27 contra, aprovou o parecer do relator, que defendia a admissibilidade do processo de afastamento da presidente.<sup id="cite_ref-227" class="reference"><a href="#cite_note-227"><span>[</span>225<span>]</span></a></sup> O parecer elaborado pelo deputado <a href="/wiki/Jovair_Arantes" title="Jovair Arantes">Jovair Arantes</a> seguiu para apreciação pelo plenário da Casa.<sup id="cite_ref-228" class="reference"><a href="#cite_note-228"><span>[</span>226<span>]</span></a></sup> </p><p>Em março de 2016, o porta-voz do escritório da ONU Rupert Colville assinou uma nota em que mencionou o "debate cada vez mais acalorado e politizado que tomou conta do Brasil nas últimas semanas". Além de solicitar ação "escrupulosa" das autoridades judiciais e pedir que evitem tomar posições político-partidárias, o representante da organização também pediu que não haja obstrução da Justiça. A <a href="/wiki/Comiss%C3%A3o_Econ%C3%B4mica_para_a_Am%C3%A9rica_Latina_e_o_Caribe" title="Comissão Econômica para a América Latina e o Caribe">Comissão Econômica para a América Latina e o Caribe</a> expressou preocupação com o processo de <i>impeachment</i> e mencionou avanços sociais alcançados no governo de Dilma e Lula. A <a href="/wiki/Organiza%C3%A7%C3%A3o_dos_Estados_Americanos" title="Organização dos Estados Americanos">Organização dos Estados Americanos</a> também demonstrou apoio a Dilma no dia 18 de março. <a href="/wiki/Luis_Almagro" title="Luis Almagro">Luis Almagro</a>, secretário-geral da organização, defendeu a garantia do seu mandato, a continuidade das investigações da Operação Lava Jato e o princípio de que todos são iguais perante a lei.<sup id="cite_ref-229" class="reference"><a href="#cite_note-229"><span>[</span>227<span>]</span></a></sup> </p><p>No dia 17 de abril de 2016, domingo, a Câmara dos Deputados, com <a href="/wiki/Vota%C3%A7%C3%B5es_no_processo_de_impeachment_de_Dilma_Rousseff#Na_Câmara_dos_Deputados" title="Votações no processo de impeachment de Dilma Rousseff">367 votos favoráveis, 137 contrários, além de 7 abstenções e 2 ausentes</a>, autorizou o <a href="/wiki/Senado_Federal" class="mw-redirect" title="Senado Federal">Senado Federal</a> a instaurar processo de <i>impeachment</i> contra Dilma.<sup id="cite_ref-Siqueira2016_230-0" class="reference"><a href="#cite_note-Siqueira2016-230"><span>[</span>228<span>]</span></a></sup> Em 22 de abril de 2016, Dilma pediu em coletiva a imprensa em <a href="/wiki/Nova_Iorque" title="Nova Iorque">Nova Iorque</a> que o <a href="/wiki/Mercosul" class="mw-redirect" title="Mercosul">Mercosul</a> e <a href="/wiki/Uni%C3%A3o_de_Na%C3%A7%C3%B5es_Sul-Americanas" title="União de Nações Sul-Americanas">Unasul</a> analisasse o momento atual do Brasil, e completou que poderia pedir que o Mercosul ativasse a cláusula democrática caso ocorresse o processo de <i>impeachment</i> tido como "golpe" pelo PT pela suposta falta de <a href="/wiki/Crime_de_responsabilidade" title="Crime de responsabilidade">crime de responsabilidade</a>.<sup id="cite_ref-231" class="reference"><a href="#cite_note-231"><span>[</span>229<span>]</span></a></sup> Um dia depois, a Unasul rejeitou uma moção de repúdio ao processo de <i>impeachment</i> contra Dilma.<sup id="cite_ref-232" class="reference"><a href="#cite_note-232"><span>[</span>230<span>]</span></a></sup> </p><p>No dia 12 de maio de 2016, com 55 votos favoráveis, 22 contrários e 2 ausentes, o Senado Federal autorizou a abertura do processo de <i>impeachment</i>, e determinou o seu afastamento da Presidência da República pelo período de até 180 dias. Com isso, o vice-presidente Temer passou a exercer as funções de presidente da República.<sup id="cite_ref-afastamento_233-0" class="reference"><a href="#cite_note-afastamento-233"><span>[</span>231<span>]</span></a></sup> </p><p>Em diálogos divulgados em 23 de maio, com <a href="/wiki/Romero_Juc%C3%A1" title="Romero Jucá">Romero Jucá</a> e <a href="/wiki/S%C3%A9rgio_Machado_(pol%C3%ADtico_e_empres%C3%A1rio)" class="mw-redirect" title="Sérgio Machado (político e empresário)">Sérgio Machado</a>, o processo de <i>impeachment</i> foi supostamente revelado como um "pacto" para deter os avanços da Lava Jato. "Tem que mudar o governo para estancar a sangria", disse Jucá. E acrescentou que o governo de Temer seria feito por um "pacto nacional com o Supremo, com tudo".<sup id="cite_ref-234" class="reference"><a href="#cite_note-234"><span>[</span>232<span>]</span></a></sup> </p><p>No dia 31 de agosto de 2016, com <a href="/wiki/Vota%C3%A7%C3%B5es_no_processo_de_impeachment_de_Dilma_Rousseff#No_Senado_Federal" title="Votações no processo de impeachment de Dilma Rousseff">61 votos favoráveis e 20 contrários</a>, o Senado Federal aprovou o pedido de <i>impeachment</i> e afastou definitivamente a presidente do cargo.<sup id="cite_ref-auto_235-0" class="reference"><a href="#cite_note-auto-235"><span>[</span>233<span>]</span></a></sup> Logo em seguida, em uma segunda votação, os senadores decidiram manter os direitos políticos de Dilma. Foram 42 votos favoráveis à inabilitação (seriam necessários 54 votos para a aprovação), 36 contrários e 3 abstenções.<sup id="cite_ref-236" class="reference"><a href="#cite_note-236"><span>[</span>234<span>]</span></a></sup> Dessa forma, Dilma ainda poderia exercer funções públicas, como ocupar cargos de confiança ou se candidatar em eleições futuras.<sup id="cite_ref-237" class="reference"><a href="#cite_note-237"><span>[</span>235<span>]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Manifestações_populares"><span id="Manifesta.C3.A7.C3.B5es_populares"></span>Manifestações populares</h3></div> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Ficheiro:ABr17062013JFC2558.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/ABr17062013JFC2558.jpg/250px-ABr17062013JFC2558.jpg" decoding="async" width="250" height="170" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/ABr17062013JFC2558.jpg/375px-ABr17062013JFC2558.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/ABr17062013JFC2558.jpg/500px-ABr17062013JFC2558.jpg 2x" data-file-width="3000" data-file-height="2044" /></a><figcaption>Manifestantes no teto do <a href="/wiki/Congresso_Nacional_do_Brasil" title="Congresso Nacional do Brasil">Congresso Nacional</a>, protestando contra gastos na Copa, corrupção e por melhorias no transporte, na saúde e educação, em 18 de junho de 2013.</figcaption></figure> <p>Em 2013, como corolário da grande insatisfação nacional, foram organizadas <a href="/wiki/Manifesta%C3%A7%C3%B5es_no_Brasil_em_2013" class="mw-redirect" title="Manifestações no Brasil em 2013">múltiplas manifestações populares</a> em todo o Brasil protestando contra o descaso histórico do governo brasileiro, do parlamento, das instituições públicas e de outros setores oficiais em relação a questões vitais para a sociedade brasileira, como a educação e a saúde pública, a economia, gastos públicos indevidos, corrupção e o respeito às minorias.<sup id="cite_ref-238" class="reference"><a href="#cite_note-238"><span>[</span>236<span>]</span></a></sup> A presidente considerou as manifestações legítimas e respondeu à sociedade com um pronunciamento público e a proposta de um pacto nacional para a melhoria dos serviços públicos, que incluía um <a href="/wiki/Plebiscito" title="Plebiscito">plebiscito</a><sup id="cite_ref-239" class="reference"><a href="#cite_note-239"><span>[</span>237<span>]</span></a></sup><sup id="cite_ref-:4_240-0" class="reference"><a href="#cite_note-:4-240"><span>[</span>238<span>]</span></a></sup><sup id="cite_ref-241" class="reference"><a href="#cite_note-241"><span>[</span>239<span>]</span></a></sup> Uma pesquisa realizada pelo <a href="/w/index.php?title=Instituto_MDA&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Instituto MDA (página não existe)">Instituto MDA</a> em parceria com a <a href="/w/index.php?title=Confedera%C3%A7%C3%A3o_Nacional_dos_Transportes&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Confederação Nacional dos Transportes (página não existe)">Confederação Nacional dos Transportes</a> indicou em novembro de 2013 que 81,7% da população brasileira apoiava os protestos, mas 93,4% não concordava com a violência como forma de protesto.<sup id="cite_ref-242" class="reference"><a href="#cite_note-242"><span>[</span>240<span>]</span></a></sup> Com a expectativa de novos protestos e o temor de vandalismos, o ministro do esporte, <a href="/wiki/Aldo_Rebelo" title="Aldo Rebelo">Aldo Rebelo</a>, afirmou que o governo não iria tolerar manifestações que atrapalhassem ou tentassem impedir os jogos da <a href="/wiki/Copa_das_Confedera%C3%A7%C3%B5es_FIFA_de_2013" title="Copa das Confederações FIFA de 2013">Copa das Confederações</a> daquele ano.<sup id="cite_ref-243" class="reference"><a href="#cite_note-243"><span>[</span>241<span>]</span></a></sup> </p><p>A condução dos trabalhos da Copa gerou protestos, principalmente pelos excessivos gastos públicos, na sujeição do governo às imposições da <a href="/wiki/FIFA" class="mw-redirect" title="FIFA">FIFA</a> e na violação de direitos humanos.<sup id="cite_ref-244" class="reference"><a href="#cite_note-244"><span>[</span>242<span>]</span></a></sup> O governo diz que os gastos públicos foram pequenos, em geral empréstimos que deverão ser pagos de volta,<sup id="cite_ref-:4_240-1" class="reference"><a href="#cite_note-:4-240"><span>[</span>238<span>]</span></a></sup> e que as obras reverterão em benefícios permanentes para a população, mas os críticos dizem que, contando vias indiretas, de 80 a 90% dos investimentos foram públicos, chegando à ordem de trinta bilhões de reais, incluindo isenção de impostos e inúmeras facilidades excepcionais para os empresários, desviando indevidamente recursos de áreas emergenciais como a educação e a saúde.<sup id="cite_ref-:5_245-0" class="reference"><a href="#cite_note-:5-245"><span>[</span>243<span>]</span></a></sup> Segundo pesquisa da empresa <a href="/wiki/KPMG" title="KPMG">KPMG</a>, o Brasil tem metade dos 20 estádios mais caros do mundo.<sup id="cite_ref-246" class="reference"><a href="#cite_note-246"><span>[</span>244<span>]</span></a></sup> Também têm sido duramente condenadas as múltiplas remoções forçadas de comunidades que tinham suas moradias no caminho das obras, registrando-se muitos confrontos violentos, com demolições iniciando com habitantes ainda dentro de suas casas e batalhas de rua com a polícia, amplamente documentadas pela imprensa. Cerca de 170 mil famílias em todo o Brasil perderam suas casas em função de obras da Copa. Essas práticas têm despertado protestos de rua e nas redes sociais, foram denunciadas ao <a href="/wiki/Conselho_de_Direitos_Humanos_da_ONU" class="mw-redirect" title="Conselho de Direitos Humanos da ONU">Conselho de Direitos Humanos da ONU</a> e foram condenadas pela <a href="/wiki/Anistia_Internacional" title="Anistia Internacional">Anistia Internacional</a>, que lançou uma campanha em protesto.<sup id="cite_ref-247" class="reference"><a href="#cite_note-247"><span>[</span>245<span>]</span></a></sup><sup id="cite_ref-248" class="reference"><a href="#cite_note-248"><span>[</span>246<span>]</span></a></sup> </p><p>Para esses críticos, como o livre-docente da <a href="/wiki/USP" class="mw-redirect" title="USP">USP</a> <a href="/wiki/Jorge_Luiz_Souto_Maior" title="Jorge Luiz Souto Maior">Jorge Luiz Souto Maior</a>, o suposto "legado da Copa" é mais uma miragem do que uma realidade: </p> <dl><dd><dl><dd>"[...] alguns estádios fantasmas e obras inacabadas, nos próprios estádios e em aeroportos e avenidas, além da indignação de saber que os grandes estádios e as obras em aeroportos custaram milhões aos cofres públicos, mas que, de fato, pouca serventia terão para a maior parte da classe operária, que raramente viaja de avião e que tem sido afastada das partidas de futebol, em razão do processo notório de elitização incrementado neste esporte. [...] No caso do <a href="/wiki/Est%C3%A1dio_Man%C3%A9_Garrincha" class="mw-redirect" title="Estádio Mané Garrincha">estádio Mané Garrincha</a>, em Brasília, por exemplo, com custo final estimado em R$ 1,9 bilhões, levando-se em consideração o resultado operacional com jogos e eventos obtidos em um ano após a conclusão da obra, qual seja, R$ 1 137 milhões, serão precisos 1 167 anos para recuperar o que se gastou, o que é um absurdo do tamanho do estádio, ainda que o Ministro do Esporte, Aldo Rebelo, e o secretário executivo da pasta, Luis Fernandes, tenham considerado o resultado, respectivamente, 'um êxito' e 'um exemplo contra o derrotismo' ".<sup id="cite_ref-:5_245-1" class="reference"><a href="#cite_note-:5-245"><span>[</span>243<span>]</span></a></sup></dd></dl></dd></dl> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Opinião_pública"><span id="Opini.C3.A3o_p.C3.BAblica"></span>Opinião pública</h3></div> <p>A aprovação ao governo de Dilma foi a que passou por oscilações mais nítidas entre os presidentes da Nova República. Durante os dois primeiros anos do seu primeiro mandato, obteve índices recorde de ótimo/bom. Neste período, estes nunca foram inferiores a 48% e sua avaliação pessoal atingiu a casa dos 70% diversas vezes.<sup id="cite_ref-249" class="reference"><a href="#cite_note-249"><span>[</span>247<span>]</span></a></sup> Estes índices deram-lhe um início de mandato com melhor aprovação do que comparado ao mesmo período dos ex-presidentes <a href="/wiki/Luiz_In%C3%A1cio_Lula_da_Silva" title="Luiz Inácio Lula da Silva">Luiz Inácio Lula da Silva</a> e <a href="/wiki/Fernando_Henrique_Cardoso" title="Fernando Henrique Cardoso">Fernando Henrique Cardoso</a>.<sup id="cite_ref-250" class="reference"><a href="#cite_note-250"><span>[</span>248<span>]</span></a></sup> Porém, a partir das <a href="/wiki/Jornadas_de_Junho" title="Jornadas de Junho">Jornadas de Junho</a> de 2013, a sua popularidade sofreu uma queda significativa, indo de 55% para 31% de ótimo ou bom. Esta foi uma das maiores quedas de popularidade registradas na avaliação do governo federal desde <a href="/wiki/Fernando_Collor" title="Fernando Collor">Fernando Collor</a>.<sup id="cite_ref-251" class="reference"><a href="#cite_note-251"><span>[</span>249<span>]</span></a></sup> No primeiro mandato, os melhores índices de ótimo ou bom do governo Dilma, tanto do <a href="/wiki/Instituto_Brasileiro_de_Opini%C3%A3o_P%C3%BAblica_e_Estat%C3%ADstica" class="mw-redirect" title="Instituto Brasileiro de Opinião Pública e Estatística">Ibope</a> quanto do Datafolha, ocorreram em março de 2013 com 63% e 65% respectivamente.<sup id="cite_ref-252" class="reference"><a href="#cite_note-252"><span>[</span>250<span>]</span></a></sup><sup id="cite_ref-253" class="reference"><a href="#cite_note-253"><span>[</span>251<span>]</span></a></sup> </p><p>Já no segundo mandato, os seus índices de aprovação eram geralmente baixos e os de reprovação altos. A primeira pesquisa de aprovação no seu segundo mandato, realizada em março de 2015, indicou uma nova queda na popularidade da presidente. De acordo com o Datafolha, 62% consideravam o governo Dilma ruim ou péssimo e 13% ótimo ou bom.<sup id="cite_ref-254" class="reference"><a href="#cite_note-254"><span>[</span>252<span>]</span></a></sup> Estes números deram a Dilma os piores índices de aprovação para um presidente da República em mais de vinte anos.<sup id="cite_ref-255" class="reference"><a href="#cite_note-255"><span>[</span>253<span>]</span></a></sup> Segundo a CNT/MDA, a avaliação positiva do governo Dilma caiu para 10,8%, a menor desde 1999. O índice de reprovação do governo foi de 64,8% e 77,7%, reprovando o desemprenho pessoal da presidente.<sup id="cite_ref-256" class="reference"><a href="#cite_note-256"><span>[</span>254<span>]</span></a></sup> Entretanto, os piores índices de popularidade de todo o governo Dilma ocorreram em agosto de 2015. Nesse período, de acordo com Datafolha, 71% consideravam o governo ruim ou péssimo enquanto apenas 8% o consideravam ótimo ou bom. Estes índices, os piores que já haviam sido registrados, marcaram Dilma como o(a) presidente mais impopular da história na época, superando Fernando Collor e José Sarney.<sup id="cite_ref-257" class="reference"><a href="#cite_note-257"><span>[</span>255<span>]</span></a></sup> As vésperas do seu afastamento da presidência resultante de um processo de <i>impeachment</i>, em abril de 2016, os seus índices de aprovação sofreram uma leve melhora com relação aos de agosto de 2015, porém permaneceram sendo baixos. Na última pesquisa Datafolha feita antes de Dilma sair da presidência, 69% consideravam o governo dela ruim ou péssimo e apenas 13% o consideravam ótimo ou bom.<sup id="cite_ref-258" class="reference"><a href="#cite_note-258"><span>[</span>256<span>]</span></a></sup> </p><p>Em fevereiro de 2016, o Datafolha consultou parte da população a respeito do apoio a saída de Dilma da presidência, fosse por <i>impeachment</i> ou renúncia. Na avaliação do instituto, 60% dos entrevistados acreditavam que os deputados deveriam aprovar o processo de <i>impeachment</i> que havia sido aberto contra a petista tramitando na Câmara e 33% que eles deveriam votar contra. Com relação a renúncia, 58% achavam que ela deveria renunciar e 37% que ela não deveria.<sup id="cite_ref-259" class="reference"><a href="#cite_note-259"><span>[</span>257<span>]</span></a></sup> De acordo com uma pesquisa feita pelo Ibope em março de 2016, o governo Dilma foi mal avaliado em todas as áreas de atuação pesquisadas (com a desaprovação em todas elas superando 65%), a mais mal avaliada foi impostos, com 8% de aprovação e 91% de desaprovação e a mais bem avaliada foi combate a pobreza, com 29% de aprovação e 69% de desaprovação.<sup id="cite_ref-260" class="reference"><a href="#cite_note-260"><span>[</span>258<span>]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Pós-presidência"><span id="P.C3.B3s-presid.C3.AAncia"></span>Pós-presidência</h2></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Ficheiro:Dilma_discursando_em_congresso_do_Partido_dos_Trabalhadores,_em_junho_de_2017.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fb/Dilma_discursando_em_congresso_do_Partido_dos_Trabalhadores%2C_em_junho_de_2017.jpg/220px-Dilma_discursando_em_congresso_do_Partido_dos_Trabalhadores%2C_em_junho_de_2017.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fb/Dilma_discursando_em_congresso_do_Partido_dos_Trabalhadores%2C_em_junho_de_2017.jpg/330px-Dilma_discursando_em_congresso_do_Partido_dos_Trabalhadores%2C_em_junho_de_2017.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fb/Dilma_discursando_em_congresso_do_Partido_dos_Trabalhadores%2C_em_junho_de_2017.jpg/440px-Dilma_discursando_em_congresso_do_Partido_dos_Trabalhadores%2C_em_junho_de_2017.jpg 2x" data-file-width="4500" data-file-height="3000" /></a><figcaption>Dilma discursando em congresso do Partido dos Trabalhadores, em junho de 2017.</figcaption></figure> <p>Após deixar a presidência, Dilma mudou-se para <a href="/wiki/Porto_Alegre" title="Porto Alegre">Porto Alegre</a> e passou a residir em um apartamento de classe média localizado no bairro <a href="/wiki/Tristeza_(Porto_Alegre)" title="Tristeza (Porto Alegre)">Tristeza</a>, na zona sul da cidade, observando uma vida simples e reservada.<sup id="cite_ref-:9_261-0" class="reference"><a href="#cite_note-:9-261"><span>[</span>259<span>]</span></a></sup> Manteve alguns benefícios dados a ex-presidentes da República, como o direito a ter oito assessores (incluindo para segurança pessoal) e dois carros oficiais. Ela perdeu o direito ao salário integral, de mais de R$ 30 mil, mas se aposentou pelo <a href="/wiki/Regime_Geral_de_Previd%C3%AAncia_Social" title="Regime Geral de Previdência Social">Regime Geral de Previdência Social</a> logo depois de sua cassação ser aprovada, passando a receber cerca de R$ 5 mil mensais.<sup id="cite_ref-262" class="reference"><a href="#cite_note-262"><span>[</span>260<span>]</span></a></sup><sup id="cite_ref-263" class="reference"><a href="#cite_note-263"><span>[</span>261<span>]</span></a></sup> </p><p>Em dezembro de 2016, assumiu a presidência do conselho consultivo da <a href="/wiki/Funda%C3%A7%C3%A3o_Perseu_Abramo" title="Fundação Perseu Abramo">Fundação Perseu Abramo</a>, um trabalho remunerado; <a href="/wiki/Rui_Falc%C3%A3o" title="Rui Falcão">Rui Falcão</a> chegou a convidá-la para presidir a fundação, mas o convite sofreu resistências dentro do PT.<sup id="cite_ref-264" class="reference"><a href="#cite_note-264"><span>[</span>262<span>]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ativismo">Ativismo</h3></div> <p>Dilma manteve a retórica de que foi vítima de um golpe de Estado, realizando palestras em várias universidades e eventos, incluindo no exterior, e proferindo críticas a Temer.<sup id="cite_ref-265" class="reference"><a href="#cite_note-265"><span>[</span>263<span>]</span></a></sup><sup id="cite_ref-266" class="reference"><a href="#cite_note-266"><span>[</span>264<span>]</span></a></sup> Em abril de 2017, afirmou ao jornal <i><a href="/wiki/Folha_de_S.Paulo" title="Folha de S.Paulo">Folha de S.Paulo</a></i> que planejava escrever um <a href="/wiki/Romance_policial" title="Romance policial">romance policial</a>;<sup id="cite_ref-:9_261-1" class="reference"><a href="#cite_note-:9-261"><span>[</span>259<span>]</span></a></sup> ela também planejava escrever um livro sobre seu governo e os bastidores do <i>impeachment</i>.<sup id="cite_ref-267" class="reference"><a href="#cite_note-267"><span>[</span>265<span>]</span></a></sup> Como o Senado manteve seus direitos políticos, a ex-presidente não descartou uma candidatura à Câmara dos Deputados ou ao Senado pelo <a href="/wiki/Rio_Grande_do_Sul" title="Rio Grande do Sul">Rio Grande do Sul</a> em 2018.<sup id="cite_ref-268" class="reference"><a href="#cite_note-268"><span>[</span>266<span>]</span></a></sup> Em março de 2017 Dilma e Lula questionaram a participação de Michel Temer na inauguração de trechos do eixo Leste da <a href="/wiki/Transposi%C3%A7%C3%A3o_do_rio_S%C3%A3o_Francisco" title="Transposição do rio São Francisco">transposição do rio São Francisco</a>, entrando em disputa com o então presidente pela paternidade do projeto. Ambos promoveram uma inauguração paralela no dia 19 do mesmo mês.<sup id="cite_ref-269" class="reference"><a href="#cite_note-269"><span>[</span>267<span>]</span></a></sup> Em 25 de agosto de 2017, Dilma passou a integrar a caravana de Lula no <a href="/wiki/Nordeste_brasileiro" class="mw-redirect" title="Nordeste brasileiro">Nordeste brasileiro</a>, tornando-se o principal cabo eleitoral de seu antecessor, que foi pré-candidato à presidência da República em 2018. A caravana foi marcada pela presença de apoiadores ilustres do Partido dos Trabalhadores e por críticas veementes de Lula e Dilma ao <a href="/wiki/Poder_Judici%C3%A1rio_no_Brasil" class="mw-redirect" title="Poder Judiciário no Brasil">Poder Judiciário</a> e ao <a href="/wiki/Governo_Michel_Temer" title="Governo Michel Temer">governo Michel Temer</a>, que "não tem o menor compromisso com o povo brasileiro", segundo Dilma.<sup id="cite_ref-270" class="reference"><a href="#cite_note-270"><span>[</span>268<span>]</span></a></sup> Foi uma das fundadoras do <a href="/wiki/Grupo_de_Puebla" title="Grupo de Puebla">Grupo de Puebla</a>,<sup id="cite_ref-271" class="reference"><a href="#cite_note-271"><span>[</span>269<span>]</span></a></sup> entidade apontada como a sucessora do <a href="/wiki/Foro_de_S%C3%A3o_Paulo" title="Foro de São Paulo">Foro de São Paulo</a>,<sup id="cite_ref-272" class="reference"><a href="#cite_note-272"><span>[</span>270<span>]</span></a></sup> criada no <a href="/wiki/M%C3%A9xico" title="México">México</a> em 12 de julho de 2019.<sup id="cite_ref-273" class="reference"><a href="#cite_note-273"><span>[</span>271<span>]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Acusação_de_obstrução_da_justiça"><span id="Acusa.C3.A7.C3.A3o_de_obstru.C3.A7.C3.A3o_da_justi.C3.A7a"></span>Acusação de obstrução da justiça</h3></div> <p>Em setembro de 2017, Dilma foi denunciada<sup id="cite_ref-274" class="reference"><a href="#cite_note-274"><span>[</span>272<span>]</span></a></sup><sup id="cite_ref-275" class="reference"><a href="#cite_note-275"><span>[</span>273<span>]</span></a></sup> pelo <a href="/wiki/Procurador-Geral_da_Rep%C3%BAblica" class="mw-redirect" title="Procurador-Geral da República">Procurador-Geral da República</a> (PGR) <a href="/wiki/Rodrigo_Janot" title="Rodrigo Janot">Rodrigo Janot</a> por <a href="/wiki/Organiza%C3%A7%C3%A3o_criminosa" class="mw-redirect" title="Organização criminosa">organização criminosa</a>.<sup id="cite_ref-276" class="reference"><a href="#cite_note-276"><span>[</span>274<span>]</span></a></sup> No dia seguinte, foi denunciada pelo PGR por <a href="/wiki/Obstru%C3%A7%C3%A3o_de_justi%C3%A7a" title="Obstrução de justiça">obstrução de justiça</a> no episódio da nomeação de Lula como ministro da Casa Civil.<sup id="cite_ref-277" class="reference"><a href="#cite_note-277"><span>[</span>275<span>]</span></a></sup> Janot acusou Dilma de ter sido "amplamente beneficiada" com recursos provenientes de propinas, cujo valor total chegaria a R$ 170,4 milhões, e integrar a organização criminosa investigada pela Operação Lava Jato desde sua posse como ministra de Minas e Energia, em 2003, após a qual teria atuado decisivamente para a articulação de propinas. Janot requereu o bloqueio de R$ 6,5 bilhões de vários integrantes dos governos petistas, incluindo Lula e Dilma, além de fixar uma multa no valor mínimo de R$ 300 milhões. A assessoria de Dilma afirmou ao jornal <i><a href="/wiki/O_Estado_de_S%C3%A3o_Paulo" class="mw-redirect" title="O Estado de São Paulo">O Estado de São Paulo</a></i> que a denúncia carecia de fundamentos.<sup id="cite_ref-278" class="reference"><a href="#cite_note-278"><span>[</span>276<span>]</span></a></sup><sup id="cite_ref-279" class="reference"><a href="#cite_note-279"><span>[</span>277<span>]</span></a></sup> A denúncia relativa à suposta organização criminosa foi aceita pela Justiça Federal de Brasília em novembro de 2018.<sup id="cite_ref-280" class="reference"><a href="#cite_note-280"><span>[</span>278<span>]</span></a></sup> </p><p>Por fim, Dilma e os demais acusados foram absolvidos em 2019 pela Justiça Federal em Brasília. Segundo o magistrado Marcus Vinicius Reis Bastos, da 12.ª Vara Federal em Brasília, a denúncia feita por Janot "tentava criminalizar a atividade política, sequer se dando ao trabalho de apontar os elementos essenciais à caracterização do crime de organização criminosa".<sup id="cite_ref-281" class="reference"><a href="#cite_note-281"><span>[</span>279<span>]</span></a></sup> A denúncia foi remetida à primeira instância e encerrada após seis anos de investigação.<sup id="cite_ref-:17_282-0" class="reference"><a href="#cite_note-:17-282"><span>[</span>280<span>]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Candidatura_ao_Senado_Federal">Candidatura ao Senado Federal</h3></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Ficheiro:Dilma_Rousseff,_Fernando_Pimentel_e_Manuela_d%27%C3%81vila_em_28_de_agosto_de_2018.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6a/Dilma_Rousseff%2C_Fernando_Pimentel_e_Manuela_d%27%C3%81vila_em_28_de_agosto_de_2018.jpg/220px-Dilma_Rousseff%2C_Fernando_Pimentel_e_Manuela_d%27%C3%81vila_em_28_de_agosto_de_2018.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6a/Dilma_Rousseff%2C_Fernando_Pimentel_e_Manuela_d%27%C3%81vila_em_28_de_agosto_de_2018.jpg/330px-Dilma_Rousseff%2C_Fernando_Pimentel_e_Manuela_d%27%C3%81vila_em_28_de_agosto_de_2018.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6a/Dilma_Rousseff%2C_Fernando_Pimentel_e_Manuela_d%27%C3%81vila_em_28_de_agosto_de_2018.jpg/440px-Dilma_Rousseff%2C_Fernando_Pimentel_e_Manuela_d%27%C3%81vila_em_28_de_agosto_de_2018.jpg 2x" data-file-width="2048" data-file-height="1365" /></a><figcaption>Dilma ao lado de <a href="/wiki/Fernando_Pimentel" title="Fernando Pimentel">Fernando Pimentel</a> e <a href="/wiki/Manuela_d%27%C3%81vila" title="Manuela d&#39;Ávila">Manuela d'Ávila</a> durante evento de campanha, em agosto de 2018.</figcaption></figure> <p>O plano do PT para Dilma era elegê-la para o Senado Federal; o partido chegou a cogitar uma candidatura da ex-presidente pelos estados do <a href="/wiki/Cear%C3%A1" title="Ceará">Ceará</a> e <a href="/wiki/Piau%C3%AD" title="Piauí">Piauí</a>, onde o cenário seria mais favorável, mas Dilma mantinha preferência pelo Rio Grande do Sul ou Minas Gerais, seu estado natal.<sup id="cite_ref-Campanha_para_o_Senado_em_2018_283-0" class="reference"><a href="#cite_note-Campanha_para_o_Senado_em_2018-283"><span>[</span>281<span>]</span></a></sup> Em outubro de 2017, Lula afirmou que sua sucessora seria candidata ao Senado, embora sem especificar por qual estado.<sup id="cite_ref-Campanha_para_o_Senado_em_2018_283-1" class="reference"><a href="#cite_note-Campanha_para_o_Senado_em_2018-283"><span>[</span>281<span>]</span></a></sup> Em 6 de abril de 2018, Dilma transferiu seu <a href="/wiki/Domic%C3%ADlio_eleitoral" title="Domicílio eleitoral">domicílio eleitoral</a> de Porto Alegre para <a href="/wiki/Belo_Horizonte" title="Belo Horizonte">Belo Horizonte</a>, alegando que a mudança devia-se ao desejo de cuidar de sua mãe, moradora da capital mineira, não confirmado os rumores de que seria candidata ao Senado pelo estado de Minas Gerais.<sup id="cite_ref-284" class="reference"><a href="#cite_note-284"><span>[</span>282<span>]</span></a></sup> Na época, pesquisas indicaram que ela teria mais chances de ser eleita senadora por Minas do que pelo Rio Grande do Sul.<sup id="cite_ref-285" class="reference"><a href="#cite_note-285"><span>[</span>283<span>]</span></a></sup> De acordo com a <i>Folha de S.Paulo</i>, a ex-presidente tomou esta decisão após a expedição de um <a href="/wiki/Pris%C3%A3o_de_Luiz_In%C3%A1cio_Lula_da_Silva" title="Prisão de Luiz Inácio Lula da Silva">mandado de prisão contra Lula</a>, que a teria convencido a entrar na disputa eleitoral.<sup id="cite_ref-286" class="reference"><a href="#cite_note-286"><span>[</span>284<span>]</span></a></sup> </p><p>Em 28 de junho, Dilma anunciou sua pré-candidatura ao Senado pelo PT, que foi oficializada pela convenção dos petistas realizada em 5 de agosto.<sup id="cite_ref-287" class="reference"><a href="#cite_note-287"><span>[</span>285<span>]</span></a></sup><sup id="cite_ref-288" class="reference"><a href="#cite_note-288"><span>[</span>286<span>]</span></a></sup> Durante a campanha, Dilma impôs sua opinião ao PT mineiro: escolheu ela mesma seus dois suplentes e rejeitou uma coligação com o MDB, fazendo uma campanha cuja principal narrativa foi seu processo de <i>impeachment</i>, o qual considerou um golpe de Estado de cunho <a href="/wiki/Misoginia" title="Misoginia">misógino</a>.<sup id="cite_ref-Campanha_para_o_Senado_em_2018_283-2" class="reference"><a href="#cite_note-Campanha_para_o_Senado_em_2018-283"><span>[</span>281<span>]</span></a></sup> Apesar de liderar as pesquisas de intenção de voto, acabou sendo derrotada, ficando em quarto lugar com 2 709 223 votos, ou 15,33% dos votos válidos; era necessário que recebesse pelo menos 860 mil votos (5,14%) a mais para ser eleita no lugar do jornalista <a href="/wiki/Carlos_Viana" title="Carlos Viana">Carlos Viana</a>.<sup id="cite_ref-289" class="reference"><a href="#cite_note-289"><span>[</span>287<span>]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Banco_do_BRICS">Banco do BRICS</h3></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Ficheiro:28.07.2024_-_Encontro_com_a_Presidenta_do_NBD_e_ex-presidenta_da_Rep%C3%BAblica,_Dilma_Rousseff_(53888886503).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/28.07.2024_-_Encontro_com_a_Presidenta_do_NBD_e_ex-presidenta_da_Rep%C3%BAblica%2C_Dilma_Rousseff_%2853888886503%29.jpg/200px-28.07.2024_-_Encontro_com_a_Presidenta_do_NBD_e_ex-presidenta_da_Rep%C3%BAblica%2C_Dilma_Rousseff_%2853888886503%29.jpg" decoding="async" width="200" height="288" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/28.07.2024_-_Encontro_com_a_Presidenta_do_NBD_e_ex-presidenta_da_Rep%C3%BAblica%2C_Dilma_Rousseff_%2853888886503%29.jpg/300px-28.07.2024_-_Encontro_com_a_Presidenta_do_NBD_e_ex-presidenta_da_Rep%C3%BAblica%2C_Dilma_Rousseff_%2853888886503%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/28.07.2024_-_Encontro_com_a_Presidenta_do_NBD_e_ex-presidenta_da_Rep%C3%BAblica%2C_Dilma_Rousseff_%2853888886503%29.jpg/400px-28.07.2024_-_Encontro_com_a_Presidenta_do_NBD_e_ex-presidenta_da_Rep%C3%BAblica%2C_Dilma_Rousseff_%2853888886503%29.jpg 2x" data-file-width="1972" data-file-height="2835" /></a><figcaption>Encontro de Dilma com o presidente <a href="/wiki/Luiz_In%C3%A1cio_Lula_da_Silva" title="Luiz Inácio Lula da Silva">Lula</a> no <a href="/wiki/Pal%C3%A1cio_do_Planalto" title="Palácio do Planalto">Palácio do Planalto</a> em 2024.</figcaption></figure> <p>Em 10 de março de 2023, o <a href="/wiki/Novo_Banco_de_Desenvolvimento" title="Novo Banco de Desenvolvimento">Novo Banco de Desenvolvimento</a>, também chamado de Banco do <a href="/wiki/BRICS" title="BRICS">BRICS</a>, anunciou que seu presidente indicado pelo Brasil, <a href="/wiki/Marcos_Troyjo" title="Marcos Troyjo">Marcos Troyjo</a>, deixaria o cargo no dia 24 do mesmo mês, tendo o banco iniciado o processo de transição. O presidente da República <a href="/wiki/Luiz_In%C3%A1cio_Lula_da_Silva" title="Luiz Inácio Lula da Silva">Luiz Inácio Lula da Silva</a> anunciou a indicação de Dilma para assumir o cargo, com mandato até 6 de julho de 2025<sup id="cite_ref-290" class="reference"><a href="#cite_note-290"><span>[</span>288<span>]</span></a></sup> e salário estimado em US$ 50 mil (aproximadamente R$ 257 mil) mensais.<sup id="cite_ref-291" class="reference"><a href="#cite_note-291"><span>[</span>289<span>]</span></a></sup> Em 24 de março de 2023 o banco aprovou por unanimidade a indicação.<sup id="cite_ref-292" class="reference"><a href="#cite_note-292"><span>[</span>290<span>]</span></a></sup><sup id="cite_ref-293" class="reference"><a href="#cite_note-293"><span>[</span>291<span>]</span></a></sup> </p><p>Em agosto de 2023, Dilma decidiu que provavelmente aceitaria e aprovaria a admissão de quatro ou cinco novos membros e que naquele momento via a diversificação da representação geográfica do NBD como uma das suas principais prioridades.<sup id="cite_ref-294" class="reference"><a href="#cite_note-294"><span>[</span>292<span>]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Vida_pessoal">Vida pessoal</h2></div> <p>O primeiro marido de Rousseff foi o jornalista mineiro Cláudio Galeno de Magalhães Linhares. Com a separação durante o período em que estiveram na clandestinidade, iniciou um relacionamento com o ex-guerrilheiro e ex-deputado gaúcho Carlos Franklin Paixão de Araújo, com quem teve sua única filha, Paula, nascida em 27 de março de 1976.<sup id="cite_ref-bio-bol_2-9" class="reference"><a href="#cite_note-bio-bol-2"><span>[</span>1<span>]</span></a></sup> Preso em São Paulo, Araújo foi transferido para seu estado natal para completar a pena. Dilma deu aulas a presidiários para ver Araújo.<sup id="cite_ref-zh_295-0" class="reference"><a href="#cite_note-zh-295"><span>[</span>293<span>]</span></a></sup> </p><p>Carlos Araújo e Dilma se separaram em 1994, mas em 1996 se reconciliaram e voltaram a viver juntos. Porém, depois de mais trinta anos de relacionamento, separam-se definitivamente em 2000.<sup id="cite_ref-bio-bol_2-10" class="reference"><a href="#cite_note-bio-bol-2"><span>[</span>1<span>]</span></a></sup> Dilma havia passado a usar o sobrenome <i>Linhares</i> após seu casamento com Cláudio Galeno, em 1967. A separação se deu quando estavam na clandestinidade e o <a href="/wiki/Div%C3%B3rcio" title="Divórcio">divórcio</a> amigável ocorreu apenas em 1981.<sup id="cite_ref-bio-bol_2-11" class="reference"><a href="#cite_note-bio-bol-2"><span>[</span>1<span>]</span></a></sup> Dilma, contudo, continuou usando o sobrenome do primeiro marido até 1999, quando voltou a usar seu nome de solteira, Dilma Vana Rousseff.<sup id="cite_ref-bio-bol_2-12" class="reference"><a href="#cite_note-bio-bol-2"><span>[</span>1<span>]</span></a></sup> </p><p>Dilma declara gostar de <a href="/wiki/Hist%C3%B3ria" title="História">história</a> e interessar-se por <a href="/wiki/%C3%93pera" title="Ópera">ópera</a>. No início da <a href="/wiki/D%C3%A9cada_de_1990" title="Década de 1990">década de 1990</a>, matriculou-se no curso de <a href="/wiki/Teatro_grego" class="mw-redirect" title="Teatro grego">teatro grego</a> do dramaturgo <a href="/wiki/Ivo_Bender" title="Ivo Bender">Ivo Bender</a>. A <a href="/wiki/Mitologia_grega" title="Mitologia grega">mitologia grega</a> tornou-se uma obsessão para Dilma, que, influenciada por <a href="/wiki/Pen%C3%A9lope" title="Penélope">Penélope</a>, resolveu aprender a bordar.<sup id="cite_ref-zh_295-1" class="reference"><a href="#cite_note-zh-295"><span>[</span>293<span>]</span></a></sup> </p><p>A partir de 2005, passou a corresponder-se com seu meio-irmão búlgaro Luben Russév (falecido em 2007).<sup id="cite_ref-A_Bulgária_dos_Rousseff_296-0" class="reference"><a href="#cite_note-A_Bulgária_dos_Rousseff-296"><span>[</span>294<span>]</span></a></sup> Segundo seu amigo próximo, o escritor e professor de <a href="/wiki/Literatura_brasileira" class="mw-redirect" title="Literatura brasileira">literatura brasileira</a> <a href="/w/index.php?title=Rumen_Stoyanov&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Rumen Stoyanov (página não existe)">Rumen Stoyanov</a>, Luben, que enfrentava dificuldades financeiras, recebeu auxílio da então ministra Dilma.<sup id="cite_ref-A_Bulgária_dos_Rousseff_296-1" class="reference"><a href="#cite_note-A_Bulgária_dos_Rousseff-296"><span>[</span>294<span>]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Paula_Rousseff">Paula Rousseff</h3></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Ficheiro:Dilma_Rousseff_neto.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Dilma_Rousseff_neto.png/220px-Dilma_Rousseff_neto.png" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Dilma_Rousseff_neto.png/330px-Dilma_Rousseff_neto.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Dilma_Rousseff_neto.png/440px-Dilma_Rousseff_neto.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="683" /></a><figcaption>Dilma Rousseff (esquerda) durante o <a href="/wiki/Batismo" title="Batismo">batismo</a> de seu neto em Porto Alegre, com a filha Paula Rousseff (centro), e Rafael Covolo — marido de Paula (direita).</figcaption></figure> <p>Nascida em 27 de março de 1976, em <a href="/wiki/Porto_Alegre" title="Porto Alegre">Porto Alegre</a>, Paula Rousseff é a única filha de Dilma e de seu ex-marido, Carlos Araújo. Paula graduou-se em <a href="/wiki/Direito" title="Direito">direito</a> e é funcionária pública federal concursada ocupando o cargo de Procuradora do Trabalho em sua cidade natal.<sup id="cite_ref-Diário_Oficial_da_União_297-0" class="reference"><a href="#cite_note-Diário_Oficial_da_União-297"><span>[</span>295<span>]</span></a></sup> Ela é casada, desde 2008, com o <a href="/wiki/Administra%C3%A7%C3%A3o" title="Administração">administrador de empresas</a> Rafael Covolo.<sup id="cite_ref-Zero_Hora_298-0" class="reference"><a href="#cite_note-Zero_Hora-298"><span>[</span>296<span>]</span></a></sup> </p><p>Em 9 de setembro de 2010, Paula deu à luz o primeiro neto de Dilma, Gabriel Rousseff Covolo, nascido em Porto Alegre, enquanto a avó já estava em campanha presidencial.<sup id="cite_ref-299" class="reference"><a href="#cite_note-299"><span>[</span>297<span>]</span></a></sup> No primeiro turno, após o último debate entre os quatro principais candidatos, em 30 de setembro, na cidade do <a href="/wiki/Rio_de_Janeiro" title="Rio de Janeiro">Rio de Janeiro</a>, Dilma viajou para Porto Alegre para o <a href="/wiki/Batismo" title="Batismo">batismo</a> de Gabriel em 1 de outubro de 2010.<sup id="cite_ref-300" class="reference"><a href="#cite_note-300"><span>[</span>298<span>]</span></a></sup> Em 7 de janeiro de 2016, nasceu seu segundo neto, Guilherme Rousseff Covolo, também em Porto Alegre.<sup id="cite_ref-301" class="reference"><a href="#cite_note-301"><span>[</span>299<span>]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Religião"><span id="Religi.C3.A3o"></span>Religião</h3></div> <p>Em entrevista de 2007, Dilma Rousseff afirmou que não tinha religião; porém, durante a campanha presidencial de 2010, mudou de discurso e, desde então, afirma ser católica.<sup id="cite_ref-302" class="reference"><a href="#cite_note-302"><span>[</span>300<span>]</span></a></sup> Durante a campanha presidencial, Dilma aproximou-se de líderes católicos e evangélicos e enfatizou seu compromisso contra o <a href="/wiki/Aborto" title="Aborto">aborto</a>,<sup id="cite_ref-303" class="reference"><a href="#cite_note-303"><span>[</span>301<span>]</span></a></sup> o que significou uma mudança de posição, pois, em entrevista de 2007, Dilma havia declarado ser à favor da descriminalização do aborto, alegando ser "(...) uma questão de saúde pública".<sup id="cite_ref-304" class="reference"><a href="#cite_note-304"><span>[</span>302<span>]</span></a></sup> Em 2014, em evento na igreja <a href="/wiki/Pentecostal" class="mw-redirect" title="Pentecostal">pentecostal</a> <a href="/wiki/Assembleia_de_Deus" title="Assembleia de Deus">Assembleia de Deus</a>, Dilma afirmou: "O Brasil é um Estado laico, mas, citando um salmo de Davi, eu queria dizer que feliz é a nação cujo Deus é o Senhor".<sup id="cite_ref-305" class="reference"><a href="#cite_note-305"><span>[</span>303<span>]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Saúde"><span id="Sa.C3.BAde"></span>Saúde</h3></div> <p>Em abril de 2009, Dilma revelou que estava se submetendo a um tratamento contra um <a href="/wiki/Linfoma" title="Linfoma">linfoma</a>, <a href="/wiki/Cancro_(tumor)" class="mw-redirect" title="Cancro (tumor)">câncer</a> no <a href="/wiki/Sistema_linf%C3%A1tico" title="Sistema linfático">sistema linfático</a>, que havia descoberto a partir de um <a href="/wiki/N%C3%B3dulo" title="Nódulo">nódulo</a> na <a href="/wiki/Axila" title="Axila">axila</a> esquerda, em um exame de rotina, em fase inicial. O tratamento incluía sessões de <a href="/wiki/Quimioterapia" title="Quimioterapia">quimioterapia</a>. Tratava-se do tipo mais agressivo, mas as chances de cura eram de 90%.<sup id="cite_ref-306" class="reference"><a href="#cite_note-306"><span>[</span>304<span>]</span></a></sup><sup id="cite_ref-307" class="reference"><a href="#cite_note-307"><span>[</span>305<span>]</span></a></sup> Em meados de maio, foi internada no <a href="/wiki/Hospital_S%C3%ADrio-Liban%C3%AAs" title="Hospital Sírio-Libanês">Hospital Sírio-Libanês</a> com fortes dores nas pernas, sendo diagnosticada uma <a href="/wiki/Miopatia" title="Miopatia">miopatia</a>, inflamação muscular decorrente do tratamento contra o câncer. No início de setembro do mesmo ano, revelou ter concluído tratamento de <a href="/wiki/Radioterapia" title="Radioterapia">radioterapia</a>, dizendo-se curada,<sup id="cite_ref-308" class="reference"><a href="#cite_note-308"><span>[</span>306<span>]</span></a></sup><sup id="cite_ref-309" class="reference"><a href="#cite_note-309"><span>[</span>307<span>]</span></a></sup> o que foi confirmado pelos médicos daquele hospital no final do mesmo mês.<sup id="cite_ref-310" class="reference"><a href="#cite_note-310"><span>[</span>308<span>]</span></a></sup> Raspou o cabelo antes que ele começasse a cair, devido às sessões de quimioterapia, o que a fez usar <a href="/wiki/Peruca" title="Peruca">peruca</a> durante sete meses, até dezembro de 2009.<sup id="cite_ref-311" class="reference"><a href="#cite_note-311"><span>[</span>309<span>]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Posições_políticas"><span id="Posi.C3.A7.C3.B5es_pol.C3.ADticas"></span>Posições políticas</h2></div> <p>Dilma se considera <a href="/wiki/Pr%C3%B3-vida" class="mw-redirect" title="Pró-vida">pró-vida</a>, e apoia o <a href="/wiki/Aborto" title="Aborto">aborto</a> apenas em <a href="/wiki/Gesta%C3%A7%C3%A3o" title="Gestação">gestações</a> que põem em risco a vida da mãe ou são o resultado de <a href="/wiki/Estupro" title="Estupro">estupro</a>, casos em que a legislação brasileira atual permite às mulheres interromper a gravidez.<sup id="cite_ref-zerohora_312-0" class="reference"><a href="#cite_note-zerohora-312"><span>[</span>310<span>]</span></a></sup> Seus atuais pontos de vista têm sido criticados por setores da <a href="/wiki/Igreja_Cat%C3%B3lica" title="Igreja Católica">Igreja Católica</a> e de outros grupos evangélicos, devido ao seu passado em que apoiava a legalização do aborto.<sup id="cite_ref-313" class="reference"><a href="#cite_note-313"><span>[</span>311<span>]</span></a></sup> Foi alvo de críticas por parte da revista <i><a href="/wiki/Veja" title="Veja">Veja</a></i>, que destacou numa de suas reportagens a mudança das posições de Dilma em relação ao aborto.<sup id="cite_ref-314" class="reference"><a href="#cite_note-314"><span>[</span>312<span>]</span></a></sup> </p><p>Quando perguntada sobre o <a href="/wiki/Processo_penal" class="mw-redirect" title="Processo penal">processo penal</a> do <a href="/wiki/Goleiro" title="Goleiro">goleiro</a> do <a href="/wiki/Clube_de_Regatas_do_Flamengo" title="Clube de Regatas do Flamengo">Flamengo</a> <a href="/wiki/Bruno_Fernandes_de_Souza" title="Bruno Fernandes de Souza">Bruno Fernandes de Souza</a>, acusado de <a href="/wiki/Caso_Eliza_Samudio" class="mw-redirect" title="Caso Eliza Samudio">assassinar sua ex-namorada Eliza Samudio</a>, Rousseff declarou que era contra a <a href="/wiki/Pena_de_morte" title="Pena de morte">pena de morte</a>.<sup id="cite_ref-WPS_315-0" class="reference"><a href="#cite_note-WPS-315"><span>[</span>313<span>]</span></a></sup> De acordo com ela, se a pena de morte fosse realmente útil, não haveria mais <a href="/wiki/Crime_hediondo" class="mw-redirect" title="Crime hediondo">crimes hediondos</a> nos <a href="/wiki/Estados_Unidos" title="Estados Unidos">Estados Unidos</a>, onde <a href="/wiki/Pena_de_morte_nos_Estados_Unidos" title="Pena de morte nos Estados Unidos">alguns estados a aplicam</a>.<sup id="cite_ref-WPS_315-1" class="reference"><a href="#cite_note-WPS-315"><span>[</span>313<span>]</span></a></sup> </p><p>De maneira geral, Dilma se mostrou favorável aos "direitos civis básicos" (como heranças e seguro-saúde) da <a href="/wiki/Comunidade_LGBT" title="Comunidade LGBT">população LGBT</a>.<sup id="cite_ref-:10_316-0" class="reference"><a href="#cite_note-:10-316"><span>[</span>314<span>]</span></a></sup> Ela apoia o casamento entre pessoas do mesmo sexo através da <a href="/wiki/Uni%C3%A3o_civil" title="União civil">união civil</a>, porém não se posiciona com relação ao casamento no sentido religioso.<sup id="cite_ref-acapa_317-0" class="reference"><a href="#cite_note-acapa-317"><span>[</span>315<span>]</span></a></sup> Em maio de 2011, ela suspendeu a produção e a entrega de um "kit anti-homofobia" que estava sendo elaborado pelo Ministério da Educação para ser distribuído como material didático. Para justificar o ato, ela disse que o governo não poderia interferir na vida privada dos cidadãos e afirmou que não seria permitida a "propaganda de opções sexuais" por parte de órgãos do governo.<sup id="cite_ref-318" class="reference"><a href="#cite_note-318"><span>[</span>316<span>]</span></a></sup> Em um debate eleitoral em 2014, ela chegou a defender a criminalização da <a href="/wiki/Homofobia" title="Homofobia">homofobia</a> dizendo que ela "não é algo com que a gente pode conviver".<sup id="cite_ref-319" class="reference"><a href="#cite_note-319"><span>[</span>317<span>]</span></a></sup> </p><p>Ela também se opõe à <a href="/wiki/Legaliza%C3%A7%C3%A3o_de_drogas" title="Legalização de drogas">legalização das drogas</a> hoje ilegais, incluindo a maconha, afirmando que "o Brasil hoje é incapaz de propor a descriminalização de qualquer droga."<sup id="cite_ref-arrosa_320-0" class="reference"><a href="#cite_note-arrosa-320"><span>[</span>318<span>]</span></a></sup> Na visão dela, o Brasil não estaria preparado para uma mudança como essa devido ao crime organizado e que a verdadeira "pauta" no Brasil seria "o combate, ajudar no tratamento de viciados e a prevenção", sendo essas as "três frentes fundamentais" da política de drogas defendida por ela.<sup id="cite_ref-:10_316-1" class="reference"><a href="#cite_note-:10-316"><span>[</span>314<span>]</span></a></sup><sup id="cite_ref-321" class="reference"><a href="#cite_note-321"><span>[</span>319<span>]</span></a></sup> Em consonância com essa visão, nunca houve qualquer medida para favorecer a legalização da maconha durante o seu governo, apesar do Núcleo de Política de Drogas do PT defender essa ideia.<sup id="cite_ref-322" class="reference"><a href="#cite_note-322"><span>[</span>320<span>]</span></a></sup> </p><p>Dilma Rousseff é contrária à <a href="/wiki/Privatiza%C3%A7%C3%A3o" title="Privatização">privatização</a> de empresas estatais como a Petrobrás<sup id="cite_ref-323" class="reference"><a href="#cite_note-323"><span>[</span>321<span>]</span></a></sup> e a Eletrobrás.<sup id="cite_ref-324" class="reference"><a href="#cite_note-324"><span>[</span>322<span>]</span></a></sup><sup id="cite_ref-325" class="reference"><a href="#cite_note-325"><span>[</span>323<span>]</span></a></sup><sup id="cite_ref-326" class="reference"><a href="#cite_note-326"><span>[</span>324<span>]</span></a></sup> Porém, a respeito da privatização de uma maneira mais geral, tanto ela quanto o seu partido apresentam uma posição considerada contraditória por políticos opositores e por parte da imprensa.<sup id="cite_ref-:12_327-0" class="reference"><a href="#cite_note-:12-327"><span>[</span>325<span>]</span></a></sup><sup id="cite_ref-:13_328-0" class="reference"><a href="#cite_note-:13-328"><span>[</span>326<span>]</span></a></sup><sup id="cite_ref-:14_329-0" class="reference"><a href="#cite_note-:14-329"><span>[</span>327<span>]</span></a></sup> Essa contradição se daria pelo fato dos governos do PT, principalmente o de Dilma, terem feito concessões à iniciativa privada (principalmente de rodovias, aeroportos e campos do pré-sal<sup id="cite_ref-:12_327-1" class="reference"><a href="#cite_note-:12-327"><span>[</span>325<span>]</span></a></sup><sup id="cite_ref-330" class="reference"><a href="#cite_note-330"><span>[</span>328<span>]</span></a></sup><sup id="cite_ref-priv_331-0" class="reference"><a href="#cite_note-priv-331"><span>[</span>329<span>]</span></a></sup>) ao mesmo tempo que proferiam um discurso contrário à privatização já que, na visão dos opositores, essas "concessões" teriam sido, na verdade, privatizações.<sup id="cite_ref-:12_327-2" class="reference"><a href="#cite_note-:12-327"><span>[</span>325<span>]</span></a></sup><sup id="cite_ref-:13_328-1" class="reference"><a href="#cite_note-:13-328"><span>[</span>326<span>]</span></a></sup><sup id="cite_ref-:14_329-1" class="reference"><a href="#cite_note-:14-329"><span>[</span>327<span>]</span></a></sup> Tanto políticos petistas quanto a própria Dilma negam essa premissa dizendo que o poder público ainda participa tanto dos lucros quanto da propriedade do bem concedido.<sup id="cite_ref-:11_153-1" class="reference"><a href="#cite_note-:11-153"><span>[</span>151<span>]</span></a></sup><sup id="cite_ref-:13_328-2" class="reference"><a href="#cite_note-:13-328"><span>[</span>326<span>]</span></a></sup><sup id="cite_ref-332" class="reference"><a href="#cite_note-332"><span>[</span>330<span>]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Imagem_pública"><span id="Imagem_p.C3.BAblica"></span>Imagem pública</h2></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Prêmios_e_honrarias"><span id="Pr.C3.AAmios_e_honrarias"></span>Prêmios e honrarias</h3></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Ficheiro:Mohd._Hamid_Ansari_presenting_the_Degree_of_Doctor_of_Letters_(D._Litt._Honoris_Causa)_to_the_President_of_Brazil,_Ms._Dilma_Rousseff,_at_the_Special_Convocation_of_the_University_of_Delhi,_in_New_Delhi_on_March_28,_2012.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e4/Mohd._Hamid_Ansari_presenting_the_Degree_of_Doctor_of_Letters_%28D._Litt._Honoris_Causa%29_to_the_President_of_Brazil%2C_Ms._Dilma_Rousseff%2C_at_the_Special_Convocation_of_the_University_of_Delhi%2C_in_New_Delhi_on_March_28%2C_2012.jpg/220px-thumbnail.jpg" decoding="async" width="220" height="153" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e4/Mohd._Hamid_Ansari_presenting_the_Degree_of_Doctor_of_Letters_%28D._Litt._Honoris_Causa%29_to_the_President_of_Brazil%2C_Ms._Dilma_Rousseff%2C_at_the_Special_Convocation_of_the_University_of_Delhi%2C_in_New_Delhi_on_March_28%2C_2012.jpg/330px-thumbnail.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e4/Mohd._Hamid_Ansari_presenting_the_Degree_of_Doctor_of_Letters_%28D._Litt._Honoris_Causa%29_to_the_President_of_Brazil%2C_Ms._Dilma_Rousseff%2C_at_the_Special_Convocation_of_the_University_of_Delhi%2C_in_New_Delhi_on_March_28%2C_2012.jpg/440px-thumbnail.jpg 2x" data-file-width="1993" data-file-height="1385" /></a><figcaption>Dilma recebendo o Título de Doutora Honoris Causa da <a href="/wiki/Universidade_de_Deli" title="Universidade de Deli">Universidade de Deli</a> em 2012</figcaption></figure> <p>Em 2012, em viagem presidencial oficial à <a href="/wiki/%C3%8Dndia" title="Índia">Índia</a>, Dilma foi agraciada com o título de <a href="/wiki/Doutor_honoris_causa" class="mw-redirect" title="Doutor honoris causa">doutora <i>honoris causa</i></a> da <a href="/wiki/Universidade_de_Deli" title="Universidade de Deli">Universidade de Deli</a>.<sup id="cite_ref-333" class="reference"><a href="#cite_note-333"><span>[</span>331<span>]</span></a></sup> No ano de 2023 a <a href="/wiki/Universidade_Federal_do_Cariri" title="Universidade Federal do Cariri">Universidade Federal do Cariri</a> (UFCA), a <a href="/wiki/Universidade_Federal_do_Oeste_da_Bahia" title="Universidade Federal do Oeste da Bahia">Universidade Federal do Oeste da Bahia</a> (Ufob), a <a href="/wiki/Universidade_Federal_do_Sul_da_Bahia" title="Universidade Federal do Sul da Bahia">Universidade Federal do Sul da Bahia</a> (UFSB) e a <a href="/wiki/Universidade_Federal_do_Sul_e_Sudeste_do_Par%C3%A1" title="Universidade Federal do Sul e Sudeste do Pará">Universidade Federal do Sul e Sudeste do Pará</a> (Unifesspa) também a agraciaram com o mesmo título.<sup id="cite_ref-334" class="reference"><a href="#cite_note-334"><span>[</span>332<span>]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Desempenho_eleitoral">Desempenho eleitoral</h2></div> <table class="wikitable" style="text-align:center"> <tbody><tr> <th>Ano </th> <th>Eleição </th> <th>Partido </th> <th>Cargo </th> <th>Votos </th> <th>% </th> <th>Resultado </th></tr> <tr> <td rowspan="2">2010 </td> <td rowspan="2"><a href="/wiki/Elei%C3%A7%C3%A3o_presidencial_no_Brasil_em_2010" title="Eleição presidencial no Brasil em 2010">Presidencial no Brasil</a> </td> <td rowspan="5"><a href="/wiki/Partido_dos_Trabalhadores" title="Partido dos Trabalhadores">PT</a> </td> <td rowspan="4">Presidente </td> <td>47 651 434 </td> <td>46,91% <p><i>(1º Turno)</i> </p> </td> <td rowspan="2;" style="background: #bfd; text-align: center;" class="table-yes2">Eleita </td></tr> <tr> <td>55 752 529 </td> <td>56,05% <p><i>(2º Turno)</i> </p> </td></tr> <tr> <td rowspan="2">2014 </td> <td rowspan="2"><a href="/wiki/Elei%C3%A7%C3%A3o_presidencial_no_Brasil_em_2014" title="Eleição presidencial no Brasil em 2014">Presidencial no Brasil</a> </td> <td>43 267 668 </td> <td>41,59% <p><i>(1º Turno)</i> </p> </td> <td rowspan="2;" style="background: #bfd; text-align: center;" class="table-yes2">Eleita </td></tr> <tr> <td>54 501 118 </td> <td>51,64% <p><i>(2º Turno)</i> </p> </td></tr> <tr> <td>2018 </td> <td><a href="/wiki/Elei%C3%A7%C3%B5es_estaduais_em_Minas_Gerais_em_2018" title="Eleições estaduais em Minas Gerais em 2018">Estaduais em Minas Gerais</a> </td> <td>Senadora </td> <td>2 709 223 </td> <td>15,35% </td> <td style="background: #ffdddd; text-align: center;" class="table-no2">Não Eleita </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Cronologia_sumária"><span id="Cronologia_sum.C3.A1ria"></span>Cronologia sumária</h2></div> <div class="timeline-wrapper"><map name="timeline_auf515g8zz9f634bbi01uq1b2l1d4go"></map><img usemap="#timeline_auf515g8zz9f634bbi01uq1b2l1d4go" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/pt/timeline/auf515g8zz9f634bbi01uq1b2l1d4go.png" /></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ver_também"><span id="Ver_tamb.C3.A9m"></span>Ver também</h2></div> <ul><li><a href="/wiki/Lista_de_mulheres_eleitas_chefes_de_Estado" title="Lista de mulheres eleitas chefes de Estado">Lista de mulheres eleitas chefes de Estado</a></li> <li><a href="/wiki/Lista_de_presidentes_do_Brasil" title="Lista de presidentes do Brasil">Lista de presidentes do Brasil</a></li> <li><a href="/wiki/Pol%C3%ADtica_do_Brasil" title="Política do Brasil">Política do Brasil</a></li> <li><a href="/wiki/Presid%C3%AAncia_Rotativa_Pro-tempore_do_Mercosul" title="Presidência Rotativa Pro-tempore do Mercosul">Presidência Rotativa Pro-tempore do Mercosul</a></li></ul> <h2 id="Notas" style="cursor: help;" title="Esta seção foi configurada para não ser editável diretamente. Edite a página toda ou a seção anterior em vez disso.">Notas</h2> <div class="reflist" style="list-style-type: decimal;"><div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text">Afastada entre 12 de maio de 2016 e 31 de agosto de 2016 em virtude da abertura de seu <a href="/wiki/Impeachment_de_Dilma_Rousseff" title="Impeachment de Dilma Rousseff">processo de <i>impeachment</i></a> no Senado Federal.</span> </li> <li id="cite_note-18"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-18">↑</a></span> <span class="reference-text">Em <a href="/wiki/L%C3%ADngua_b%C3%BAlgara" title="Língua búlgara">búlgaro</a>: Петър Русев (<i>Pétar Russév</i>).<sup id="cite_ref-diadospais_17-0" class="reference"><a href="#cite_note-diadospais-17"><span>[</span>16<span>]</span></a></sup></span> </li> </ol></div></div> <div class="reflist" style="list-style-type: lower-alpha;"></div> <h2 id="Referências" style="cursor: help;" title="Esta seção foi configurada para não ser editável diretamente. Edite a página toda ou a seção anterior em vez disso."><span id="Refer.C3.AAncias"></span>Referências</h2> <div class="reflist" style="list-style-type: decimal;"><div class="mw-references-wrap mw-references-columns"><ol class="references"> <li id="cite_note-bio-bol-2"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><i><b><a href="#cite_ref-bio-bol_2-0">a</a></b></i></sup> <sup><i><b><a href="#cite_ref-bio-bol_2-1">b</a></b></i></sup> <sup><i><b><a href="#cite_ref-bio-bol_2-2">c</a></b></i></sup> <sup><i><b><a href="#cite_ref-bio-bol_2-3">d</a></b></i></sup> <sup><i><b><a href="#cite_ref-bio-bol_2-4">e</a></b></i></sup> <sup><i><b><a href="#cite_ref-bio-bol_2-5">f</a></b></i></sup> <sup><i><b><a href="#cite_ref-bio-bol_2-6">g</a></b></i></sup> <sup><i><b><a href="#cite_ref-bio-bol_2-7">h</a></b></i></sup> <sup><i><b><a href="#cite_ref-bio-bol_2-8">i</a></b></i></sup> <sup><i><b><a href="#cite_ref-bio-bol_2-9">j</a></b></i></sup> <sup><i><b><a href="#cite_ref-bio-bol_2-10">k</a></b></i></sup> <sup><i><b><a href="#cite_ref-bio-bol_2-11">l</a></b></i></sup> <sup><i><b><a href="#cite_ref-bio-bol_2-12">m</a></b></i></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">Fernando Rodrigues (21 de fevereiro de 2010). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://noticias.uol.com.br/politica/ultimas-noticias/2010/02/21/veja-cronologia-da-vida-de-dilma-rousseff.htm">«Veja cronologia da vida de Dilma Rousseff»</a>. <i>BOL Notícias</i><span class="reference-accessdate">. Consultado em 18 de agosto de 2021</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=Veja+cronologia+da+vida+de+Dilma+Rousseff&amp;rft.au=Fernando+Rodrigues&amp;rft.date=2010-02-21&amp;rft.genre=article&amp;rft.jtitle=BOL+Not%C3cias&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fnoticias.uol.com.br%2Fpolitica%2Fultimas-noticias%2F2010%2F02%2F21%2Fveja-cronologia-da-vida-de-dilma-rousseff.htm&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEPassos2013-3"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><i><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTEPassos2013_3-0">a</a></b></i></sup> <sup><i><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTEPassos2013_3-1">b</a></b></i></sup> <sup><i><b><a href="#cite_ref-FOOTNOTEPassos2013_3-2">c</a></b></i></sup></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFPassos2013">Passos 2013</a>.</span> </li> <li id="cite_note-OMD-4"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><i><b><a href="#cite_ref-OMD_4-0">a</a></b></i></sup> <sup><i><b><a href="#cite_ref-OMD_4-1">b</a></b></i></sup></span> <span class="reference-text">BRASIL, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pesquisa.in.gov.br/imprensa/jsp/visualiza/index.jsp?data=29/11/2005&amp;jornal=1&amp;pagina=5">Decreto de 28 de novembro de 2005</a>.</span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Fernandes, Sofia (14 de maio de 2010). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www1.folha.uol.com.br/folha/brasil/ult96u735207.shtml">«Após participar de missa, Dilma afirma ser católica»</a>. <i><a href="/wiki/Folha_de_S.Paulo" title="Folha de S.Paulo">Folha de S.Paulo</a></i><span class="reference-accessdate">. Consultado em 28 de maio de 2010</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=Ap%C3%B3s+participar+de+missa%2C+Dilma+afirma+ser+cat%C3%B3lica&amp;rft.aufirst=Sofia&amp;rft.aulast=Fernandes&amp;rft.date=2010-05-14&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=Folha+de+S.Paulo&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww1.folha.uol.com.br%2Ffolha%2Fbrasil%2Fult96u735207.shtml&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://g1.globo.com/mundo/noticia/2023/03/28/dilma-estreia-como-presidente-do-banco-dos-brics-em-xangai.ghtml">«Dilma estreia como presidente do banco dos Brics em Xangai, na China»</a>. <a href="/wiki/G1" title="G1">G1</a>. 28 de março de 2023<span class="reference-accessdate">. Consultado em 28 de março de 2023</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=Dilma+estreia+como+presidente+do+banco+dos+Brics+em+Xangai%2C+na+China&amp;rft.date=2023-03-28&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=G1&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fg1.globo.com%2Fmundo%2Fnoticia%2F2023%2F03%2F28%2Fdilma-estreia-como-presidente-do-banco-dos-brics-em-xangai.ghtml&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-bio-uol-7"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><i><b><a href="#cite_ref-bio-uol_7-0">a</a></b></i></sup> <sup><i><b><a href="#cite_ref-bio-uol_7-1">b</a></b></i></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation news">UOL; Folha de S.Paulo; El País (7 de fevereiro de 2013). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://educacao.uol.com.br/biografias/dilma-rousseff.jhtm">«Dilma Rousseff - Biografia»</a>. UOL<span class="reference-accessdate">. Consultado em 4 de novembro de 2014</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=Dilma+Rousseff+-+Biografia&amp;rft.au=UOL%3B+Folha+de+S.Paulo%3B+El+Pa%C3s&amp;rft.date=2013-02-07&amp;rft.genre=article&amp;rft_id=http%3A%2F%2Feducacao.uol.com.br%2Fbiografias%2Fdilma-rousseff.jhtm&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span><span class="citation-comment" style="display:none; color:#33aa33"> !CS1 manut: Nomes múltiplos: lista de autores (<a href="/wiki/Categoria:!CS1_manut:_Nomes_m%C3%BAltiplos:_lista_de_autores" title="Categoria:!CS1 manut: Nomes múltiplos: lista de autores">link</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-:18-8"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><i><b><a href="#cite_ref-:18_8-0">a</a></b></i></sup> <sup><i><b><a href="#cite_ref-:18_8-1">b</a></b></i></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.estadao.com.br/economia/economia-a-vista/dados-economicos-da-era-dilma-de-chorar/?srsltid=AfmBOorYAUTWim4PDCJNf9HeXkt4NPAltHlVkhEi4FSkXT8wRtj1cif4">«Dados econômicos da era Dilma: de chorar!»</a>. <i>Estadão</i><span class="reference-accessdate">. Consultado em 25 de novembro de 2024</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=Dados+econ%C3%B4micos+da+era+Dilma%3A+de+chorar%21&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=Estad%C3%A3o&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fwww.estadao.com.br%2Feconomia%2Feconomia-a-vista%2Fdados-economicos-da-era-dilma-de-chorar%2F%3Fsrsltid%3DAfmBOorYAUTWim4PDCJNf9HeXkt4NPAltHlVkhEi4FSkXT8wRtj1cif4&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Braga, Mário (4 de abril de 2017). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.infomoney.com.br/mercados/dilma-teve-3o-pior-pib-em-127-anos-e-e-responsavel-por-90-da-culpa-diz-estudo-da-ufrj/">«Dilma teve 3º pior PIB em 127 anos e é responsável por 90% da "culpa", diz estudo da UFRJ»</a>. <i>InfoMoney</i><span class="reference-accessdate">. Consultado em 25 de novembro de 2024</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=Dilma+teve+3%BA+pior+PIB+em+127+anos+e+%C3%A9+respons%C3%A1vel+por+90%25+da+%22culpa%22%2C+diz+estudo+da+UFRJ&amp;rft.aufirst=M%C3%A1rio&amp;rft.aulast=Braga&amp;rft.date=2017-04-04&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=InfoMoney&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fwww.infomoney.com.br%2Fmercados%2Fdilma-teve-3o-pior-pib-em-127-anos-e-e-responsavel-por-90-da-culpa-diz-estudo-da-ufrj%2F&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Loureiro, Marcelo (3 de julho de 2017). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://blogs.oglobo.globo.com/miriam-leitao/post/pib-capita-caiu-mais-desde-2014-do-que-em-toda-decada-perdida.html">«PIB per capita caiu mais desde 2014 do que em toda a 'década perdida<span style="padding-right:0.2em;">'</span>»</a>. <i>Míriam Leitão - O Globo</i><span class="reference-accessdate">. Consultado em 25 de novembro de 2024</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=PIB+per+capita+caiu+mais+desde+2014+do+que+em+toda+a+%98d%C3%A9cada+perdida%99&amp;rft.aufirst=Marcelo&amp;rft.aulast=Loureiro&amp;rft.date=2017-07-03&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=M%C3riam+Leit%C3%A3o+-+O+Globo&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fblogs.oglobo.globo.com%2Fmiriam-leitao%2Fpost%2Fpib-capita-caiu-mais-desde-2014-do-que-em-toda-decada-perdida.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://g1.globo.com/economia/noticia/desemprego-fica-em-136-no-trimestre-terminado-em-abril.ghtml">«Desemprego fica em 13,6% em abril e atinge 14 milhões de brasileiros»</a>. <i>G1</i>. 31 de maio de 2017<span class="reference-accessdate">. Consultado em 25 de novembro de 2024</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=Desemprego+fica+em+13%2C6%25+em+abril+e+atinge+14+milh%C3%B5es+de+brasileiros&amp;rft.date=2017-05-31&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=G1&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fg1.globo.com%2Feconomia%2Fnoticia%2Fdesemprego-fica-em-136-no-trimestre-terminado-em-abril.ghtml&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-12">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.estadao.com.br/economia/recuperacao-da-economia-brasileira-sera-longa-e-lenta-aponta-ft/">«Recuperação da economia brasileira será longa e lenta, aponta 'FT<span style="padding-right:0.2em;">'</span>»</a>. <i>Estadão</i><span class="reference-accessdate">. Consultado em 25 de novembro de 2024</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=Recupera%C3%A7%C3%A3o+da+economia+brasileira+ser%C3%A1+longa+e+lenta%2C+aponta+%27FT%27&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=Estad%C3%A3o&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fwww.estadao.com.br%2Feconomia%2Frecuperacao-da-economia-brasileira-sera-longa-e-lenta-aponta-ft%2F&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-13">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">Oreiro, José Luis (2017). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.scielo.br/j/ea/a/SxFbPNLxcStN6BKL7JTjtcT/?lang=pt">«A grande recessão brasileira: diagnóstico e uma agenda de política econômica»</a>. <i>Estudos Avançados</i>: 75–88. <a href="/wiki/International_Standard_Serial_Number" title="International Standard Serial Number">ISSN</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0103-4014">0103-4014</a>. <a href="/wiki/Digital_object_identifier" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1590%2Fs0103-40142017.31890009">10.1590/s0103-40142017.31890009</a><span class="reference-accessdate">. Consultado em 25 de novembro de 2024</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=A+grande+recess%C3%A3o+brasileira%3A+diagn%C3%B3stico+e+uma+agenda+de+pol%C3tica+econ%C3%B4mica&amp;rft.aufirst=Jos%C3%A9+Luis&amp;rft.aulast=Oreiro&amp;rft.date=2017&amp;rft.genre=article&amp;rft.issn=0103-4014&amp;rft.jtitle=Estudos+Avan%C3%A7ados&amp;rft.pages=75-88&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fwww.scielo.br%2Fj%2Fea%2Fa%2FSxFbPNLxcStN6BKL7JTjtcT%2F%3Flang%3Dpt&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1590%2Fs0103-40142017.31890009&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-14">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://epoca.globo.com/tempo/noticia/2015/03/bmanifestacao-anti-dilmab-entra-para-historia.html">«Manifestação anti-Dilma entra para a história»</a>. <i>epoca.globo.com</i><span class="reference-accessdate">. Consultado em 25 de novembro de 2024</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=Manifesta%C3%A7%C3%A3o+anti-Dilma+entra+para+a+hist%C3%B3ria&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=epoca.globo.com&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fepoca.globo.com%2Ftempo%2Fnoticia%2F2015%2F03%2Fbmanifestacao-anti-dilmab-entra-para-historia.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-15">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://noticias.uol.com.br/politica/ultimas-noticias/2016/03/13/brasil-tem-maior-manifestacao-contra-dilma.htm">«Brasil tem maior manifestação contra Dilma»</a>. <i>noticias.uol.com.br</i><span class="reference-accessdate">. Consultado em 25 de novembro de 2024</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=Brasil+tem+maior+manifesta%C3%A7%C3%A3o+contra+Dilma&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=noticias.uol.com.br&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fnoticias.uol.com.br%2Fpolitica%2Fultimas-noticias%2F2016%2F03%2F13%2Fbrasil-tem-maior-manifestacao-contra-dilma.htm&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-16"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-16">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www1.folha.uol.com.br/poder/2016/03/1749528-protesto-na-av-paulista-e-o-maior-ato-politico-ja-registrado-em-sao-paulo.shtml">«Protesto na av. Paulista é o maior ato político já registrado em São Paulo - 13/03/2016 - Poder»</a>. <i>Folha de S.Paulo</i>. 25 de novembro de 2024<span class="reference-accessdate">. Consultado em 25 de novembro de 2024</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=Protesto+na+av.+Paulista+%C3%A9+o+maior+ato+pol%C3tico+j%C3%A1+registrado+em+S%C3%A3o+Paulo+-+13%2F03%2F2016+-+Poder&amp;rft.date=2024-11-25&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=Folha+de+S.Paulo&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fwww1.folha.uol.com.br%2Fpoder%2F2016%2F03%2F1749528-protesto-na-av-paulista-e-o-maior-ato-politico-ja-registrado-em-sao-paulo.shtml&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-diadospais-17"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-diadospais_17-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.em.com.br/app/noticia/politica/2014/08/10/interna_politica,557100/dilma-rousseff-divulga-homenagem-ao-dia-dos-pais.shtml">«Dilma Rousseff divulga homenagem ao Dia dos Pais»</a>. <i>Estado de Minas</i>. 10 de agosto de 2014<span class="reference-accessdate">. Consultado em 19 de outubro de 2014</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=Dilma+Rousseff+divulga+homenagem+ao+Dia+dos+Pais&amp;rft.date=2014-08-10&amp;rft.genre=article&amp;rft.jtitle=Estado+de+Minas&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.em.com.br%2Fapp%2Fnoticia%2Fpolitica%2F2014%2F08%2F10%2Finterna_politica%2C557100%2Fdilma-rousseff-divulga-homenagem-ao-dia-dos-pais.shtml&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-19"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-19">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Julia Duailibi (9 de abril de 2011). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://politica.estadao.com.br/noticias/geral,onus-e-bonus-da-primeira-mae,703773">«Ônus e Bônus da 'primeira-mãe<span style="padding-right:0.2em;">'</span>»</a>. Estadão<span class="reference-accessdate">. Consultado em 28 de março de 2017</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Julia+Duailibi&amp;rft.btitle=%C3%94nus+e+B%C3%B4nus+da+%27primeira-m%C3%A3e%27&amp;rft.date=2011-04-09&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Estad%C3%A3o&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fpolitica.estadao.com.br%2Fnoticias%2Fgeral%2Conus-e-bonus-da-primeira-mae%2C703773&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-pai-20"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><i><b><a href="#cite_ref-pai_20-0">a</a></b></i></sup> <sup><i><b><a href="#cite_ref-pai_20-1">b</a></b></i></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">Amauri Segalla (1 de novembro de 2010). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.istoe.com.br/reportagens/103655_A+HISTORIA+DO+PAI">«A história do pai»</a>. <i>IstoÉ</i><span class="reference-accessdate">. Consultado em 19 de outubro de 2014</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=A+hist%C3%B3ria+do+pai&amp;rft.au=Amauri+Segalla&amp;rft.date=2010-11-01&amp;rft.genre=article&amp;rft.jtitle=Isto%C3%89&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.istoe.com.br%2Freportagens%2F103655_A%2BHISTORIA%2BDO%2BPAI&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-periodistas-21"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-periodistas_21-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">Момчил ИНДЖОВ (1 de setembro de 2004). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.hispanoperiodistas.com/text.asp?pub_id=438">«Дилма РУСЕФ, бивш партизански командир, сега бразилски министър от български произход: Ръководих обир на 2,5 млн. долара»</a>. <i>Сдружение на испаноговорящите журналисти в българия</i> (em búlgaro)<span class="reference-accessdate">. Consultado em 19 de outubro de 2014</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=%D0%94%D0%B8%D0%BB%D0%BC%D0%B0+%D0%A0%D0%A3%D0%A1%D0%95%D0%A4%2C+%D0%B1%D0%B8%D0%B2%D1%88+%D0%BF%D0%B0%D1%D1%82%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8+%D0%BA%D0%BE%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B8%D1%2C+%D1%81%D0%B5%D0%B3%D0%B0+%D0%B1%D1%D0%B0%D0%B7%D0%B8%D0%BB%D1%81%D0%BA%D0%B8+%D0%BC%D0%B8%D0%BD%D0%B8%D1%81%D1%82%D1%8A%D1+%D0%BE%D1%82+%D0%B1%D1%8A%D0%BB%D0%B3%D0%B0%D1%D1%81%D0%BA%D0%B8+%D0%BF%D1%D0%BE%D0%B8%D0%B7%D1%85%D0%BE%D0%B4%3A+%D0%A0%D1%8A%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D0%B4%D0%B8%D1%85+%D0%BE%D0%B1%D0%B8%D1+%D0%BD%D0%B0+2%2C5+%D0%BC%D0%BB%D0%BD.+%D0%B4%D0%BE%D0%BB%D0%B0%D1%D0%B0&amp;rft.au=%D0%9C%D0%BE%D0%BC%D1%87%D0%B8%D0%BB+%D0%98%D0%9D%D0%94%D0%96%D0%9E%D0%92&amp;rft.date=2004-09-01&amp;rft.genre=article&amp;rft.jtitle=%D0%A1%D0%B4%D1%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5+%D0%BD%D0%B0+%D0%B8%D1%81%D0%BF%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%B3%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D1%D1%8F%D1%89%D0%B8%D1%82%D0%B5+%D0%B6%D1%83%D1%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8+%D0%B2+%D0%B1%D1%8A%D0%BB%D0%B3%D0%B0%D1%D0%B8%D1%8F&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.hispanoperiodistas.com%2Ftext.asp%3Fpub_id%3D438&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://translate.google.com/translate?hl=en&amp;sl=bg&amp;tl=en&amp;u=http%3A%2F%2Fwww.hispanoperiodistas.com%2Ftext.asp%3Fpub_id%3D438&amp;sandbox=1"><u>Tradução (em inglês)</u></a> <u>Importante</u>: esta tradução foi feita automaticamente a partir do original (em búlgaro) e tem baixa qualidade técnica, prestando-se apenas a consultas específicas.</span> </li> <li id="cite_note-piaui31-22"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><i><b><a href="#cite_ref-piaui31_22-0">a</a></b></i></sup> <sup><i><b><a href="#cite_ref-piaui31_22-1">b</a></b></i></sup> <sup><i><b><a href="#cite_ref-piaui31_22-2">c</a></b></i></sup> <sup><i><b><a href="#cite_ref-piaui31_22-3">d</a></b></i></sup> <sup><i><b><a href="#cite_ref-piaui31_22-4">e</a></b></i></sup> <sup><i><b><a href="#cite_ref-piaui31_22-5">f</a></b></i></sup> <sup><i><b><a href="#cite_ref-piaui31_22-6">g</a></b></i></sup> <sup><i><b><a href="#cite_ref-piaui31_22-7">h</a></b></i></sup> <sup><i><b><a href="#cite_ref-piaui31_22-8">i</a></b></i></sup> <sup><i><b><a href="#cite_ref-piaui31_22-9">j</a></b></i></sup> <sup><i><b><a href="#cite_ref-piaui31_22-10">k</a></b></i></sup> <sup><i><b><a href="#cite_ref-piaui31_22-11">l</a></b></i></sup> <sup><i><b><a href="#cite_ref-piaui31_22-12">m</a></b></i></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">Luiz Maklouf Carvalho (abril de 2009). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://web.archive.org/web/20160902144500/http://piaui.folha.uol.com.br/materia/as-armas-e-os-varoes/">«As armas e os varões: a educação política e sentimental de Dilma Rousseff»</a>. <i>Revista Piauí</i> (31): 22-31<span class="reference-accessdate">. Consultado em 19 de outubro de 2014</span>. Arquivado do <a rel="nofollow" class="external text" href="http://piaui.folha.uol.com.br/materia/as-armas-e-os-varoes/">original</a> em 2 de setembro de 2016</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=As+armas+e+os+var%C3%B5es%3A+a+educa%C3%A7%C3%A3o+pol%C3tica+e+sentimental+de+Dilma+Rousseff&amp;rft.au=Luiz+Maklouf+Carvalho&amp;rft.date=2009-04&amp;rft.genre=article&amp;rft.issue=31&amp;rft.jtitle=Revista+Piau%C3&amp;rft.pages=22-31&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fpiaui.folha.uol.com.br%2Fmateria%2Fas-armas-e-os-varoes%2F&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-votos2010-23"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-votos2010_23-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www1.folha.uol.com.br/poder/823622-dilma-rousseff-teve-mais-de-55-milhoes-de-votos-a-presidencia.shtml">«Dilma Rousseff teve mais de 55 milhões de votos à Presidência»</a>. <i>Folha de S.Paulo</i>. 1 de novembro de 2010<span class="reference-accessdate">. Consultado em 4 de novembro de 2014</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=Dilma+Rousseff+teve+mais+de+55+milh%C3%B5es+de+votos+%C3%A0+Presid%C3%AAncia&amp;rft.date=2010-11-01&amp;rft.genre=article&amp;rft.jtitle=Folha+de+S.Paulo&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww1.folha.uol.com.br%2Fpoder%2F823622-dilma-rousseff-teve-mais-de-55-milhoes-de-votos-a-presidencia.shtml&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-brasileiradoano-24"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-brasileiradoano_24-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">Luiz Cláudio Cunha (14 de dezembro de 2005). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.istoe.com.br/reportagens/15907_DILMA+ROUSSEFF">«Dilma Rousseff»</a>. <i>IstoÉ</i> (1887)<span class="reference-accessdate">. Consultado em 4 de novembro de 2014</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=Dilma+Rousseff&amp;rft.au=Luiz+Cl%C3%A1udio+Cunha&amp;rft.date=2005-12-14&amp;rft.genre=article&amp;rft.issue=1887&amp;rft.jtitle=Isto%C3%89&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.istoe.com.br%2Freportagens%2F15907_DILMA%2BROUSSEFF&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-25"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-25">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Juliana Dualibi (9 de abril de 2011). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://politica.estadao.com.br/noticias/geral,onus-e-bonus-da-primeira-mae,703773">«ônus e Bônus da 'primeira-mãe<span style="padding-right:0.2em;">'</span>»</a>. O Estado de S. Paulo<span class="reference-accessdate">. Consultado em 6 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Juliana+Dualibi&amp;rft.btitle=%C3%B4nus+e+B%C3%B4nus+da+%27primeira-m%C3%A3e%27&amp;rft.date=2011-04-09&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=O+Estado+de+S.+Paulo&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fpolitica.estadao.com.br%2Fnoticias%2Fgeral%2Conus-e-bonus-da-primeira-mae%2C703773&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-Companheiras_de_armas-26"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><i><b><a href="#cite_ref-Companheiras_de_armas_26-0">a</a></b></i></sup> <sup><i><b><a href="#cite_ref-Companheiras_de_armas_26-1">b</a></b></i></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Villaméa, Luiza (29 de junho de 2007). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.istoe.com.br/reportagens/7124_COMPANHEIRAS+DE+ARMAS?pathImagens=&amp;path=&amp;actualArea=internalPage">«Companheiras de armas»</a>. <i><a href="/wiki/Isto%C3%89" title="IstoÉ">IstoÉ</a>, nº 1863</i><span class="reference-accessdate">. Consultado em 25 de abril de 2010</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=Companheiras+de+armas&amp;rft.aufirst=Luiza&amp;rft.aulast=Villam%C3%A9a&amp;rft.date=2007-06-29&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=Isto%C3%89%2C+n%BA+1863&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.istoe.com.br%2Freportagens%2F7124_COMPANHEIRAS%2BDE%2BARMAS%3FpathImagens%3D%26path%3D%26actualArea%3DinternalPage&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-fsp-guerrilheira-27"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-fsp-guerrilheira_27-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www1.folha.uol.com.br/fsp/brasil/fc0504200907.htm">«Ex-guerrilheira é elogiada por militares e vista como "cérebro" do grupo»</a>. <i><a href="/wiki/Folha_de_S.Paulo" title="Folha de S.Paulo">Folha de S.Paulo</a></i>. 5 de abril de 2009</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=Ex-guerrilheira+%C3%A9+elogiada+por+militares+e+vista+como+%22c%C3%A9rebro%22+do+grupo&amp;rft.date=2009-04-05&amp;rft.genre=article&amp;rft.jtitle=Folha+de+S.Paulo&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww1.folha.uol.com.br%2Ffsp%2Fbrasil%2Ffc0504200907.htm&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-28"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-28">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www1.folha.uol.com.br/fsp/brasil/fc0504200908.htm">«Aos 19, 20 anos, achava que eu estava salvando o mundo»</a>. <i>Folha de S.Paulo</i>. 5 de abril de 2009</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=Aos+19%2C+20+anos%2C+achava+que+eu+estava+salvando+o+mundo&amp;rft.date=2009-04-05&amp;rft.genre=article&amp;rft.jtitle=Folha+de+S.Paulo&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fwww1.folha.uol.com.br%2Ffsp%2Fbrasil%2Ffc0504200908.htm&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-29"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-29">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Lima, Maria (22 de dezembro de 2011). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://oglobo.globo.com/politica/fotos-de-dilma-na-ditadura-foram-feitas-pelo-jornal-ultima-hora-3501608">«Fotos de Dilma na ditadura foram feitas pelo jornal 'Última Hora<span style="padding-right:0.2em;">'</span>»</a>. <i>O Globo</i><span class="reference-accessdate">. Consultado em 24 de novembro de 2021</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=Fotos+de+Dilma+na+ditadura+foram+feitas+pelo+jornal+%98%C3%9Altima+Hora%99&amp;rft.aufirst=Maria&amp;rft.aulast=Lima&amp;rft.date=2011-12-22&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=O+Globo&amp;rft_id=https%3A%2F%2Foglobo.globo.com%2Fpolitica%2Ffotos-de-dilma-na-ditadura-foram-feitas-pelo-jornal-ultima-hora-3501608&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-30"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-30">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Azevedo, Reinaldo (31 de julho de 2020). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://veja.abril.com.br/blog/reinaldo/o-que-a-foto-de-dilma-sugere-revela-e-esconde/">«O que a foto de Dilma sugere, revela e esconde»</a>. <i>VEJA</i><span class="reference-accessdate">. Consultado em 24 de novembro de 2021</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=O+que+a+foto+de+Dilma+sugere%2C+revela+e+esconde&amp;rft.aufirst=Reinaldo&amp;rft.aulast=Azevedo&amp;rft.date=2020-07-31&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=VEJA&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fveja.abril.com.br%2Fblog%2Freinaldo%2Fo-que-a-foto-de-dilma-sugere-revela-e-esconde%2F&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-31"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-31">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Luiz Cláudio Cunha (14 de dezembro de 2005). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.istoe.com.br/conteudo/15907_DILMA+ROUSSEFF">«Após crises e torturas, a chefe da Casa Civil chega ao topo da carreira de ex-guerrilheira, economista, executiva e ministra»</a>. <i>Istoé</i><span class="reference-accessdate">. Consultado em 2 de novembro de 2010</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=Ap%C3%B3s+crises+e+torturas%2C+a+chefe+da+Casa+Civil+chega+ao+topo+da+carreira+de+ex-guerrilheira%2C+economista%2C+executiva+e+ministra&amp;rft.au=Luiz+Cl%C3%A1udio+Cunha&amp;rft.date=2005-12-14&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=Isto%C3%A9&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.istoe.com.br%2Fconteudo%2F15907_DILMA%2BROUSSEFF&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEGouvêa201449–72-32"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEGouvêa201449–72_32-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFGouvêa2014">Gouvêa 2014</a>, pp.&#160;49–72.</span> </li> <li id="cite_note-33"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-33">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Christiane Samarco (3 de agosto de 2008). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.estadao.com.br/noticias/nacional,,216852,0.htm">«Revoltados com Tarso, militares discutem punir 'terroristas<span style="padding-right:0.2em;">'</span>»</a>. Estadão</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Christiane+Samarco&amp;rft.btitle=Revoltados+com+Tarso%2C+militares+discutem+punir+%27terroristas%27&amp;rft.date=2008-08-03&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Estad%C3%A3o&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.estadao.com.br%2Fnoticias%2Fnacional%2C%2C216852%2C0.htm&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-34"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-34">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://g1.globo.com/Noticias/Politica/0,,AA1447824-5601,00.html">«Torturada na ditadura, Dilma será indenizada»</a>. G1. 6 de fevereiro de 2007<span class="reference-accessdate">. Consultado em 19 de setembro de 2008</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=Torturada+na+ditadura%2C+Dilma+ser%C3%A1+indenizada&amp;rft.date=2007-02-06&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=G1&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fg1.globo.com%2FNoticias%2FPolitica%2F0%2C%2CAA1447824-5601%2C00.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-www1.folha.uol.com.br-35"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-www1.folha.uol.com.br_35-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">Catia Seabra (9 de junho de 2009). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www1.folha.uol.com.br/folha/brasil/ult96u578599.shtml">«Presa durante a ditadura, Dilma pediu indenização a 3 Estados»</a>. <i>Folha de S.Paulo</i></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=Presa+durante+a+ditadura%2C+Dilma+pediu+indeniza%C3%A7%C3%A3o+a+3+Estados&amp;rft.au=Catia+Seabra&amp;rft.date=2009-06-09&amp;rft.genre=article&amp;rft.jtitle=Folha+de+S.Paulo&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww1.folha.uol.com.br%2Ffolha%2Fbrasil%2Fult96u578599.shtml&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-36"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-36">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">Fernanda Odilla (5 de abril de 2009). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www1.folha.uol.com.br/folha/brasil/ult96u545690.shtml">«Dilma diz não ter a mesma cabeça da época em que era guerrilheira; veja a íntegra da entrevista»</a>. <i>Folha de S.Paulo</i></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=Dilma+diz+n%C3%A3o+ter+a+mesma+cabe%C3%A7a+da+%C3%A9poca+em+que+era+guerrilheira%3B+veja+a+%C3ntegra+da+entrevista&amp;rft.au=Fernanda+Odilla&amp;rft.date=2009-04-05&amp;rft.genre=article&amp;rft.jtitle=Folha+de+S.Paulo&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww1.folha.uol.com.br%2Ffolha%2Fbrasil%2Fult96u545690.shtml&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-piaui34-37"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><i><b><a href="#cite_ref-piaui34_37-0">a</a></b></i></sup> <sup><i><b><a href="#cite_ref-piaui34_37-1">b</a></b></i></sup> <sup><i><b><a href="#cite_ref-piaui34_37-2">c</a></b></i></sup> <sup><i><b><a href="#cite_ref-piaui34_37-3">d</a></b></i></sup> <sup><i><b><a href="#cite_ref-piaui34_37-4">e</a></b></i></sup> <sup><i><b><a href="#cite_ref-piaui34_37-5">f</a></b></i></sup> <sup><i><b><a href="#cite_ref-piaui34_37-6">g</a></b></i></sup> <sup><i><b><a href="#cite_ref-piaui34_37-7">h</a></b></i></sup> <sup><i><b><a href="#cite_ref-piaui34_37-8">i</a></b></i></sup> <sup><i><b><a href="#cite_ref-piaui34_37-9">j</a></b></i></sup> <sup><i><b><a href="#cite_ref-piaui34_37-10">k</a></b></i></sup> <sup><i><b><a href="#cite_ref-piaui34_37-11">l</a></b></i></sup> <sup><i><b><a href="#cite_ref-piaui34_37-12">m</a></b></i></sup> <sup><i><b><a href="#cite_ref-piaui34_37-13">n</a></b></i></sup> <sup><i><b><a href="#cite_ref-piaui34_37-14">o</a></b></i></sup> <sup><i><b><a href="#cite_ref-piaui34_37-15">p</a></b></i></sup> <sup><i><b><a href="#cite_ref-piaui34_37-16">q</a></b></i></sup> <sup><i><b><a href="#cite_ref-piaui34_37-17">r</a></b></i></sup> <sup><i><b><a href="#cite_ref-piaui34_37-18">s</a></b></i></sup> <sup><i><b><a href="#cite_ref-piaui34_37-19">t</a></b></i></sup> <sup><i><b><a href="#cite_ref-piaui34_37-20">u</a></b></i></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">Carvalho, Luís Maklouf (julho de 2009). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://piaui.folha.uol.com.br/materia/mares-nunca-dantes-navegados/">«Mares nunca dantes navegados: Como e por que Dilma Rousseff se tornou a candidata de Lula à sucessão presidencial»</a>. <i><a href="/wiki/Revista_Piau%C3%AD" class="mw-redirect" title="Revista Piauí">Piauí</a></i> (34): 26-33. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://web.archive.org/web/20160921080318/http://piaui.folha.uol.com.br/materia/mares-nunca-dantes-navegados/">Cópia arquivada em 21 de setembro de 2016</a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=Mares+nunca+dantes+navegados%3A+Como+e+por+que+Dilma+Rousseff+se+tornou+a+candidata+de+Lula+%C3%A0+sucess%C3%A3o+presidencial&amp;rft.au=Carvalho%2C+Lu%C3s+Maklouf&amp;rft.date=2009-07&amp;rft.genre=article&amp;rft.issue=34&amp;rft.jtitle=Piau%C3&amp;rft.pages=26-33&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fpiaui.folha.uol.com.br%2Fmateria%2Fmares-nunca-dantes-navegados%2F&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-perdaintrinseca-38"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><i><b><a href="#cite_ref-perdaintrinseca_38-0">a</a></b></i></sup> <sup><i><b><a href="#cite_ref-perdaintrinseca_38-1">b</a></b></i></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">Eduardo Kattah (16 de setembro de 2008). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://politica.estadao.com.br/noticias/geral,dilma-se-emociona-em-homenagem-a-vitimas-da-ditadura,242667">«Dilma se emociona em homenagem a vítimas da ditadura»</a>. <i>Estadão</i><span class="reference-accessdate">. Consultado em 4 de novembro de 2014</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=Dilma+se+emociona+em+homenagem+a+v%C3timas+da+ditadura&amp;rft.au=Eduardo+Kattah&amp;rft.date=2008-09-16&amp;rft.genre=article&amp;rft.jtitle=Estad%C3%A3o&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fpolitica.estadao.com.br%2Fnoticias%2Fgeral%2Cdilma-se-emociona-em-homenagem-a-vitimas-da-ditadura%2C242667&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-39"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-39">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Fernanda Odilla (29 de agosto de 2010). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www1.folha.uol.com.br/poder/790511-dilma-ja-vendeu-bugigangas-e-cavaleiros-do-zodiaco-no-rs.shtml">«Dilma já vendeu bugigangas e Cavaleiros do Zodíaco no RS»</a>. <i>Folha de S.Paulo</i></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=Dilma+j%C3%A1+vendeu+bugigangas+e+Cavaleiros+do+Zod%C3aco+no+RS&amp;rft.au=Fernanda+Odilla&amp;rft.date=2010-08-29&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=Folha+de+S.Paulo&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww1.folha.uol.com.br%2Fpoder%2F790511-dilma-ja-vendeu-bugigangas-e-cavaleiros-do-zodiaco-no-rs.shtml&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-40"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-40">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://web.archive.org/web/20110517155848/http://veja.abril.com.br/060601/p_036a.html">«A Cronologia dos Alertas»</a>. Veja. 6 de junho de 2001<span class="reference-accessdate">. Consultado em 28 de outubro de 2009</span>. Arquivado do <a rel="nofollow" class="external text" href="http://veja.abril.com.br/060601/p_036a.html">original</a> em 17 de maio de 2011</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=A+Cronologia+dos+Alertas&amp;rft.date=2001-06-06&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Veja&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fveja.abril.com.br%2F060601%2Fp_036a.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-41"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-41">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www1.folha.uol.com.br/fsp/brasil/fc2106200511.htm">«Saiba mais: Ministra abandonou PDT e se filiou ao PT em 2001»</a>. <i>Folha de S.Paulo</i>. 21 de junho de 2005<span class="reference-accessdate">. Consultado em 16 de abril de 2023</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=Saiba+mais%3A+Ministra+abandonou+PDT+e+se+filiou+ao+PT+em+2001&amp;rft.date=2005-06-21&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=Folha+de+S.Paulo&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fwww1.folha.uol.com.br%2Ffsp%2Fbrasil%2Ffc2106200511.htm&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-42"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-42">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://veja.abril.com.br/brasil/morre-o-ex-deputado-jose-brizola-que-levou-dilma-para-o-pt/">«Morre o ex-deputado José Brizola, que levou Dilma para o PT»</a>. <i>VEJA</i><span class="reference-accessdate">. Consultado em 16 de abril de 2023</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=Morre+o+ex-deputado+Jos%C3%A9+Brizola%2C+que+levou+Dilma+para+o+PT&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=VEJA&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fveja.abril.com.br%2Fbrasil%2Fmorre-o-ex-deputado-jose-brizola-que-levou-dilma-para-o-pt%2F&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-43"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-43">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Sério Ripardo (5 de novembro de 2002). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www1.folha.uol.com.br/folha/brasil/ult96u42152.shtml">«Veja perfil de Dilma Roussef, ex-secretária de Energia do RS»</a>. Folha de S.Paulo<span class="reference-accessdate">. Consultado em 5 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=S%C3%A9rio+Ripardo&amp;rft.btitle=Veja+perfil+de+Dilma+Roussef%2C+ex-secret%C3%A1ria+de+Energia+do+RS&amp;rft.date=2002-11-05&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Folha+de+S.Paulo&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww1.folha.uol.com.br%2Ffolha%2Fbrasil%2Fult96u42152.shtml&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-44"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-44">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Mônica Tavares (19 de março de 2010). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://oglobo.globo.com/economia/dilma-deixa-conselho-da-petrobras-3036516">«Dilma deixa conselho da Petrobras»</a>. O Globo<span class="reference-accessdate">. Consultado em 5 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=M%C3%B4nica+Tavares&amp;rft.btitle=Dilma+deixa+conselho+da+Petrobras&amp;rft.date=2010-03-19&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=O+Globo&amp;rft_id=http%3A%2F%2Foglobo.globo.com%2Feconomia%2Fdilma-deixa-conselho-da-petrobras-3036516&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-45"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-45">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Pedro Soares (31 de março de 2003). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www1.folha.uol.com.br/folha/dinheiro/ult91u65203.shtml">«Plataformas com conteúdo nacional devem gerar 30 mil empregos»</a>. Folha de S.Paulo<span class="reference-accessdate">. Consultado em 5 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Pedro+Soares&amp;rft.btitle=Plataformas+com+conte%C3%BAdo+nacional+devem+gerar+30+mil+empregos&amp;rft.date=2003-03-31&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Folha+de+S.Paulo&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww1.folha.uol.com.br%2Ffolha%2Fdinheiro%2Fult91u65203.shtml&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-46"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-46">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.parana-online.com.br/editoria/pais/news/246103/?noticia=PLATAFORMA+P+52+CUSTOU+20+A+MAIS+DO+QUE+O+VALOR+INICIALMENTE+ACERTADO">«Plataforma P-52 custou 20% a mais do que o valor inicialmente acertado»</a>. Paraná Online. 14 de junho de 2007<span class="reference-accessdate">. Consultado em 5 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=Plataforma+P-52+custou+20%25+a+mais+do+que+o+valor+inicialmente+acertado&amp;rft.date=2007-06-14&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Paran%C3%A1+Online&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.parana-online.com.br%2Feditoria%2Fpais%2Fnews%2F246103%2F%3Fnoticia%3DPLATAFORMA%2BP%2B52%2BCUSTOU%2B20%2BA%2BMAIS%2BDO%2BQUE%2BO%2BVALOR%2BINICIALMENTE%2BACERTADO&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-47"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-47">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Alexandre Oltramari (17 de novembro de 2004). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://web.archive.org/web/20071018160015/http://veja.abril.com.br/171104/p_056.html">«E fez-se a luz...»</a>. Veja<span class="reference-accessdate">. Consultado em 5 de março de 2015</span>. Arquivado do <a rel="nofollow" class="external text" href="http://veja.abril.com.br/171104/p_056.html">original</a> em 18 de outubro de 2007</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Alexandre+Oltramari&amp;rft.btitle=E+fez-se+a+luz...&amp;rft.date=2004-11-17&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Veja&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fveja.abril.com.br%2F171104%2Fp_056.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-2005-1-48"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2005-1_48-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://noticias.uol.com.br/ultnot/efe/2005/06/20/ult1808u43610.jhtm">«Dilma Rousseff é nomeada para Casa Civil no lugar de José Dirceu»</a>. UOL. 20 de junho de 2005<span class="reference-accessdate">. Consultado em 5 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=Dilma+Rousseff+%C3%A9+nomeada+para+Casa+Civil+no+lugar+de+Jos%C3%A9+Dirceu&amp;rft.date=2005-06-20&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=UOL&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fnoticias.uol.com.br%2Fultnot%2Fefe%2F2005%2F06%2F20%2Fult1808u43610.jhtm&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-49"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-49">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://web.archive.org/web/20150402114916/http://noticias.terra.com.br/brasil/noticias/0,,OI560594-EI1194,00-Dilma+Rousseff+e+a+nova+ministra+da+Casa+Civil.html">«Dilma Rousseff é a nova ministra da Casa Civil»</a>. Terra. 20 de junho de 2005<span class="reference-accessdate">. Consultado em 5 de março de 2015</span>. Arquivado do <a rel="nofollow" class="external text" href="http://noticias.terra.com.br/brasil/noticias/0,,OI560594-EI1194,00-Dilma+Rousseff+e+a+nova+ministra+da+Casa+Civil.html">original</a> em 2 de abril de 2015</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=Dilma+Rousseff+%C3%A9+a+nova+ministra+da+Casa+Civil&amp;rft.date=2005-06-20&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Terra&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fnoticias.terra.com.br%2Fbrasil%2Fnoticias%2F0%2C%2COI560594-EI1194%2C00-Dilma%2BRousseff%2Be%2Ba%2Bnova%2Bministra%2Bda%2BCasa%2BCivil.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-50"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-50">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Camila Campanerut (12 de novembro de 2012). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://noticias.uol.com.br/politica/ultimas-noticias/2012/11/12/jose-dirceu-e-condenado-a-dez-anos-e-10-meses-e-cumprira-pena-na-prisao.htm">«José Dirceu é condenado a 10 anos e 10 meses e cumprirá pena na prisão»</a>. UOL<span class="reference-accessdate">. Consultado em 5 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Camila+Campanerut&amp;rft.btitle=Jos%C3%A9+Dirceu+%C3%A9+condenado+a+10+anos+e+10+meses+e+cumprir%C3%A1+pena+na+pris%C3%A3o&amp;rft.date=2012-11-12&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=UOL&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fnoticias.uol.com.br%2Fpolitica%2Fultimas-noticias%2F2012%2F11%2F12%2Fjose-dirceu-e-condenado-a-dez-anos-e-10-meses-e-cumprira-pena-na-prisao.htm&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-51"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-51">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://revistaepoca.globo.com/Revista/Epoca/0,,EDG70757-6009,00-DILMA+ROUSSEFF+ASSUME+A+CASA+CIVIL.html">«Dilma Rousseff assume a Casa Civil»</a>. Época. 21 de junho de 2005<span class="reference-accessdate">. Consultado em 5 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=Dilma+Rousseff+assume+a+Casa+Civil&amp;rft.date=2005-06-21&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=%C3%89poca&amp;rft_id=http%3A%2F%2Frevistaepoca.globo.com%2FRevista%2FEpoca%2F0%2C%2CEDG70757-6009%2C00-DILMA%2BROUSSEFF%2BASSUME%2BA%2BCASA%2BCIVIL.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-52"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-52">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://g1.globo.com/Noticias/Politica/0,,MUL465932-5601,00.html">«EUA fizeram dossiê sobre Dilma, diz jornal»</a>. G1. 11 de maio de 2008<span class="reference-accessdate">. Consultado em 5 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=EUA+fizeram+dossi%C3%AA+sobre+Dilma%2C+diz+jornal&amp;rft.date=2008-05-11&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=G1&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fg1.globo.com%2FNoticias%2FPolitica%2F0%2C%2CMUL465932-5601%2C00.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-53"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-53">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://congressoemfoco.uol.com.br/meio-ambiente/sai-dilma-entra-erenice-guerra/">«Sai Dilma, entra Erenice Guerra»</a>. Congresso em Foco. 20 de março de 2010<span class="reference-accessdate">. Consultado em 5 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=Sai+Dilma%2C+entra+Erenice+Guerra&amp;rft.date=2010-03-20&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Congresso+em+Foco&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fcongressoemfoco.uol.com.br%2Fmeio-ambiente%2Fsai-dilma-entra-erenice-guerra%2F&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-54"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-54">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Leonardo Souza e Marta Salomon (9 de maio de 2008). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www1.folha.uol.com.br/folha/brasil/ult96u400058.shtml">«Ex-assessor de José Dirceu vazou o dossiê da Casa Civil»</a>. Folha de S.Paulo<span class="reference-accessdate">. Consultado em 5 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Leonardo+Souza+e+Marta+Salomon&amp;rft.btitle=Ex-assessor+de+Jos%C3%A9+Dirceu+vazou+o+dossi%C3%AA+da+Casa+Civil&amp;rft.date=2008-05-09&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Folha+de+S.Paulo&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww1.folha.uol.com.br%2Ffolha%2Fbrasil%2Fult96u400058.shtml&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-55"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-55">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://g1.globo.com/Noticias/Politica/0,,MUL382558-5601,00.html">«PT divulga nota de solidariedade à ministra Dilma»</a>. G1. 31 de março de 2008<span class="reference-accessdate">. Consultado em 5 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=PT+divulga+nota+de+solidariedade+%C3%A0+ministra+Dilma&amp;rft.date=2008-03-31&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=G1&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fg1.globo.com%2FNoticias%2FPolitica%2F0%2C%2CMUL382558-5601%2C00.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-56"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-56">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Aluizio Freire (31 de março de 2008). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://g1.globo.com/Noticias/Politica/0,,MUL382152-5601,00-LULA+MANDA+POPULACAO+COBRAR+DE+DILMA+ANDAMENTO+DO+PAC.html">«Lula manda população cobrar de Dilma andamento do PAC»</a>. G1<span class="reference-accessdate">. Consultado em 5 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Aluizio+Freire&amp;rft.btitle=Lula+manda+popula%C3%A7%C3%A3o+cobrar+de+Dilma+andamento+do+PAC&amp;rft.date=2008-03-31&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=G1&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fg1.globo.com%2FNoticias%2FPolitica%2F0%2C%2CMUL382152-5601%2C00-LULA%2BMANDA%2BPOPULACAO%2BCOBRAR%2BDE%2BDILMA%2BANDAMENTO%2BDO%2BPAC.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-57"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-57">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Rodrigo Viga Gaier (7 de julho de 2009). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.estadao.com.br/noticias/geral,dilma-rousseff-admite-erro-em-curriculo,399151,0.htm">«Dilma Rousseff admite erro em currículo»</a>. O Estado de S. Paulo<span class="reference-accessdate">. Consultado em 5 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Rodrigo+Viga+Gaier&amp;rft.btitle=Dilma+Rousseff+admite+erro+em+curr%C3culo&amp;rft.date=2009-07-07&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=O+Estado+de+S.+Paulo&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.estadao.com.br%2Fnoticias%2Fgeral%2Cdilma-rousseff-admite-erro-em-curriculo%2C399151%2C0.htm&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-58"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-58">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Costa, Amanda; Mourão, Giselle (10 de maio de 2010). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.seesp.org.br/site/index.php/comunicacao/noticias/item/737-sucessos-e-cr-ticas-ao-pac-repercutem-fora">«Sucessos e críticas ao PAC repercutem fora»</a>. <i>Sindicato dos Engenheiros no Estado de São Paulo</i><span class="reference-accessdate">. Consultado em 4 de agosto de 2020</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=Sucessos+e+cr%C3ticas+ao+PAC+repercutem+fora&amp;rft.au=Costa%2C+Amanda%3B+Mour%C3%A3o%2C+Giselle&amp;rft.date=2010-05-10&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=Sindicato+dos+Engenheiros+no+Estado+de+S%C3%A3o+Paulo&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fwww.seesp.org.br%2Fsite%2Findex.php%2Fcomunicacao%2Fnoticias%2Fitem%2F737-sucessos-e-cr-ticas-ao-pac-repercutem-fora&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span><span class="citation-comment" style="display:none; color:#33aa33"> !CS1 manut: Nomes múltiplos: lista de autores (<a href="/wiki/Categoria:!CS1_manut:_Nomes_m%C3%BAltiplos:_lista_de_autores" title="Categoria:!CS1 manut: Nomes múltiplos: lista de autores">link</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-59"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-59">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://web.archive.org/web/20140413124606/https://pps.jusbrasil.com.br/politica/5605730/vice-de-serra-critica-pac-e-diz-que-dilma-e-despreparada-e-pessima-gerente">«Vice de Serra critica PAC e diz que Dilma é despreparada e 'péssima gerente<span style="padding-right:0.2em;">'</span>»</a>. <i>JusBrasil</i>. Arquivado do <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pps.jusbrasil.com.br/politica/5605730/vice-de-serra-critica-pac-e-diz-que-dilma-e-despreparada-e-pessima-gerente">original</a> em 13 de abril de 2014</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=Vice+de+Serra+critica+PAC+e+diz+que+Dilma+%C3%A9+despreparada+e+%27p%C3%A9ssima+gerente%27&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=JusBrasil&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fpps.jusbrasil.com.br%2Fpolitica%2F5605730%2Fvice-de-serra-critica-pac-e-diz-que-dilma-e-despreparada-e-pessima-gerente&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-:2-60"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><i><b><a href="#cite_ref-:2_60-0">a</a></b></i></sup> <sup><i><b><a href="#cite_ref-:2_60-1">b</a></b></i></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Camilla Costa (24 de outubro de 2013). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bbc.com/portuguese/noticias/2013/10/131023_entrevista_michael_reid_cc.shtml">«Críticas de fora repercutem mais no Brasil, diz editor da 'Economist<span style="padding-right:0.2em;">'</span>»</a>. <i>BBC News Brasil</i></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=Cr%C3ticas+de+fora+repercutem+mais+no+Brasil%2C+diz+editor+da+%27Economist%27&amp;rft.au=Camilla+Costa&amp;rft.date=2013-10-24&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=BBC+News+Brasil&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fwww.bbc.com%2Fportuguese%2Fnoticias%2F2013%2F10%2F131023_entrevista_michael_reid_cc.shtml&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-61"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-61">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Gabriel Castro (4 de abril de 2014). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://web.archive.org/web/20140406224358/http://veja.abril.com.br/noticia/brasil/em-tres-anos-governo-so-concluiu-12-das-obras-do-pac">«Dilma, a presidente-candidata, só entregou 12% do PAC 2»</a>. Veja. Arquivado do <a rel="nofollow" class="external text" href="http://veja.abril.com.br/noticia/brasil/em-tres-anos-governo-so-concluiu-12-das-obras-do-pac">original</a> em 6 de abril de 2014</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Gabriel+Castro&amp;rft.btitle=Dilma%2C+a+presidente-candidata%2C+s%C3%B3+entregou+12%25+do+PAC+2&amp;rft.date=2014-04-04&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Veja&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fveja.abril.com.br%2Fnoticia%2Fbrasil%2Fem-tres-anos-governo-so-concluiu-12-das-obras-do-pac&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-62"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-62">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://2009-2017.state.gov/r/pa/prs/ps/2011/03/159332.htm">«Eleven U.S. Department of State International Exchange Alumnae Among NEWSWEEK's "150 Women Who Shake the World<span style="padding-right:0.2em;">"</span>»</a>. <i>U.S. Department of State</i><span class="reference-accessdate">. Consultado em 9 de março de 2021</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=Eleven+U.S.+Department+of+State+International+Exchange+Alumnae+Among+NEWSWEEK%27s+%22150+Women+Who+Shake+the+World%22&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=U.S.+Department+of+State&amp;rft_id=https%3A%2F%2F2009-2017.state.gov%2Fr%2Fpa%2Fprs%2Fps%2F2011%2F03%2F159332.htm&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-63"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-63">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Roney Domingos (13 de abril de 2007). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://g1.globo.com/Noticias/Politica/0,,MUL21509-5601,00.html">«Dilma evita opinar sobre fim da reeleição»</a>. G1<span class="reference-accessdate">. Consultado em 4 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Roney+Domingos&amp;rft.btitle=Dilma+evita+opinar+sobre+fim+da+reelei%C3%A7%C3%A3o&amp;rft.date=2007-04-13&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=G1&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fg1.globo.com%2FNoticias%2FPolitica%2F0%2C%2CMUL21509-5601%2C00.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-64"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-64">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">João Domingos (4 de dezembro de 2007). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://politica.estadao.com.br/noticias/geral,lula-testa-potencial-de-dilma-para-2010,90052">«Lula testa potencial de Dilma para 2010»</a>. O Estado de S. Paulo<span class="reference-accessdate">. Consultado em 4 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Jo%C3%A3o+Domingos&amp;rft.btitle=Lula+testa+potencial+de+Dilma+para+2010&amp;rft.date=2007-12-04&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=O+Estado+de+S.+Paulo&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fpolitica.estadao.com.br%2Fnoticias%2Fgeral%2Clula-testa-potencial-de-dilma-para-2010%2C90052&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-65"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-65">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://g1.globo.com/Noticias/Politica/0,,MUL1085749-5601,00-TODO+MUNDO+SABE+QUE+QUERO+DILMA+COMO+CANDIDATA+DIZ+LULA+SOBRE.html">«<span style="padding-left:0.2em;">'</span>Todo mundo sabe que quero Dilma como candidata', diz Lula sobre 2010»</a>. G1. 15 de abril de 2009<span class="reference-accessdate">. Consultado em 4 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=%27Todo+mundo+sabe+que+quero+Dilma+como+candidata%27%2C+diz+Lula+sobre+2010&amp;rft.date=2009-04-15&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=G1&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fg1.globo.com%2FNoticias%2FPolitica%2F0%2C%2CMUL1085749-5601%2C00-TODO%2BMUNDO%2BSABE%2BQUE%2BQUERO%2BDILMA%2BCOMO%2BCANDIDATA%2BDIZ%2BLULA%2BSOBRE.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-66"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-66">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://jornalnacional.globo.com/Telejornais/JN/0,,MUL1553326-10406,00-DILMA+DEIXA+A+CASA+CIVIL+PARA+SER+PRECANDIDATA.html">«Dilma deixa a Casa Civil para ser pré-candidata»</a>. Jornal Nacional. 31 de março de 2010<span class="reference-accessdate">. Consultado em 4 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=Dilma+deixa+a+Casa+Civil+para+ser+pr%C3%A9-candidata&amp;rft.date=2010-03-31&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Jornal+Nacional&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fjornalnacional.globo.com%2FTelejornais%2FJN%2F0%2C%2CMUL1553326-10406%2C00-DILMA%2BDEIXA%2BA%2BCASA%2BCIVIL%2BPARA%2BSER%2BPRECANDIDATA.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-67"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-67">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Carlos Bencke (13 de junho de 2010). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://eleicoes.uol.com.br/2010/ultimas-noticias/2010/06/13/pt-lanca-dilma-reforcando-imagem-de-mae-mulher-e-escolhida-de-lula.jhtm">«PT lança Dilma reforçando imagem de mãe, mulher e escolhida de Lula»</a>. UOL<span class="reference-accessdate">. Consultado em 4 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Carlos+Bencke&amp;rft.btitle=PT+lan%C3%A7a+Dilma+refor%C3%A7ando+imagem+de+m%C3%A3e%2C+mulher+e+escolhida+de+Lula&amp;rft.date=2010-06-13&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=UOL&amp;rft_id=http%3A%2F%2Feleicoes.uol.com.br%2F2010%2Fultimas-noticias%2F2010%2F06%2F13%2Fpt-lanca-dilma-reforcando-imagem-de-mae-mulher-e-escolhida-de-lula.jhtm&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-68"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-68">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://web.archive.org/web/20100929205135/http://noticias.uol.com.br/politica/politicos-brasil/2010/presidente/14121947-dilma.jhtm">«Dilma (2010)»</a>. UOL<span class="reference-accessdate">. Consultado em 4 de março de 2015</span>. Arquivado do <a rel="nofollow" class="external text" href="http://noticias.uol.com.br/politica/politicos-brasil/2010/presidente/14121947-dilma.jhtm">original</a> em 29 de setembro de 2010</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=Dilma+%282010%29&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=UOL&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fnoticias.uol.com.br%2Fpolitica%2Fpoliticos-brasil%2F2010%2Fpresidente%2F14121947-dilma.jhtm&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-69"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-69">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Nathalia Passarinho (13 de junho de 2010). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://g1.globo.com/especiais/eleicoes-2010/noticia/2010/06/dilma-rousseff-e-oficializada-como-candidata-do-pt-presidencia.html">«Oficializada candidata, Dilma diz que vai 'continuar Brasil de Lula<span style="padding-right:0.2em;">'</span>»</a>. G1<span class="reference-accessdate">. Consultado em 4 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Nathalia+Passarinho&amp;rft.btitle=Oficializada+candidata%2C+Dilma+diz+que+vai+%27continuar+Brasil+de+Lula%27&amp;rft.date=2010-06-13&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=G1&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fg1.globo.com%2Fespeciais%2Feleicoes-2010%2Fnoticia%2F2010%2F06%2Fdilma-rousseff-e-oficializada-como-candidata-do-pt-presidencia.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-70"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-70">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Fabrícia Peixoto (31 de outubro de 2010). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bbc.com/portuguese/noticias/2010/10/101031_dilma_presidente_cq.shtml">«Dilma Rousseff é eleita primeira mulher presidente do Brasil»</a>. BBC<span class="reference-accessdate">. Consultado em 4 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Fabr%C3cia+Peixoto&amp;rft.btitle=Dilma+Rousseff+%C3%A9+eleita+primeira+mulher+presidente+do+Brasil&amp;rft.date=2010-10-31&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=BBC&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fwww.bbc.com%2Fportuguese%2Fnoticias%2F2010%2F10%2F101031_dilma_presidente_cq.shtml&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-71"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-71">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://web.archive.org/web/20141026071058/http://noticias.r7.com/eleicoes-2010/noticias/dilma-vence-e-e-eleita-a-primeira-mulher-presidente-do-brasil-20101031.html">«Dilma vence e é eleita a primeira mulher presidente do Brasil»</a>. R7. 31 de outubro de 2010<span class="reference-accessdate">. Consultado em 4 de março de 2015</span>. Arquivado do <a rel="nofollow" class="external text" href="http://noticias.r7.com/eleicoes-2010/noticias/dilma-vence-e-e-eleita-a-primeira-mulher-presidente-do-brasil-20101031.html">original</a> em 26 de outubro de 2014</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=Dilma+vence+e+%C3%A9+eleita+a+primeira+mulher+presidente+do+Brasil&amp;rft.date=2010-10-31&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=R7&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fnoticias.r7.com%2Feleicoes-2010%2Fnoticias%2Fdilma-vence-e-e-eleita-a-primeira-mulher-presidente-do-brasil-20101031.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-72"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-72">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">José Roberto de Toledo (6 de junho de 2010). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://politica.estadao.com.br/noticias/geral,popularidade-de-lula-impulsiona-dilma,562377">«Popularidade de Lula impulsiona Dilma»</a>. O Estado de S. Paulo<span class="reference-accessdate">. Consultado em 4 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Jos%C3%A9+Roberto+de+Toledo&amp;rft.btitle=Popularidade+de+Lula+impulsiona+Dilma&amp;rft.date=2010-06-06&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=O+Estado+de+S.+Paulo&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fpolitica.estadao.com.br%2Fnoticias%2Fgeral%2Cpopularidade-de-lula-impulsiona-dilma%2C562377&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-73"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-73">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://g1.globo.com/especiais/eleicoes-2010/noticia/2010/10/dilma-e-serra-decidirao-eleicao-para-presidente-no-segundo-turno.html">«Dilma e Serra decidirão eleição para presidente no segundo turno»</a>. G1. 3 de outubro de 2010<span class="reference-accessdate">. Consultado em 4 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=Dilma+e+Serra+decidir%C3%A3o+elei%C3%A7%C3%A3o+para+presidente+no+segundo+turno&amp;rft.date=2010-10-03&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=G1&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fg1.globo.com%2Fespeciais%2Feleicoes-2010%2Fnoticia%2F2010%2F10%2Fdilma-e-serra-decidirao-eleicao-para-presidente-no-segundo-turno.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-74"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-74">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Robson Bonin e Sandro Lima (4 de junho de 2010). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://g1.globo.com/politica/noticia/2010/06/lula-e-multado-pela-quinta-vez-pelo-tse-por-propaganda-antecipada.html">«Dilma e Lula é multado pela quinta vez pelo TSE por propaganda antecipada»</a>. G1<span class="reference-accessdate">. Consultado em 4 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Robson+Bonin+e+Sandro+Lima&amp;rft.btitle=Dilma+e+Lula+%C3%A9+multado+pela+quinta+vez+pelo+TSE+por+propaganda+antecipada&amp;rft.date=2010-06-04&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=G1&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fg1.globo.com%2Fpolitica%2Fnoticia%2F2010%2F06%2Flula-e-multado-pela-quinta-vez-pelo-tse-por-propaganda-antecipada.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-75"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-75">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Isabel Versiani e Ray Colitt (31 de outubro de 2010). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://br.reuters.com/article/topNews/idBRSPE69U0PO20101031?sp=true">«Dilma vence eleição e será 1a presidente mulher do país»</a>. Reuters<span class="reference-accessdate">. Consultado em 4 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Isabel+Versiani+e+Ray+Colitt&amp;rft.btitle=Dilma+vence+elei%C3%A7%C3%A3o+e+ser%C3%A1+1a+presidente+mulher+do+pa%C3s&amp;rft.date=2010-10-31&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Reuters&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fbr.reuters.com%2Farticle%2FtopNews%2FidBRSPE69U0PO20101031%3Fsp%3Dtrue&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-76"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-76">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://web.archive.org/web/20100909172729/http://ultimosegundo.ig.com.br/eleicoes/tracking+vox+populibandig+dilma+56+serra+21/n1237771226304.html">«Tracking Vox Populi/Band/iG: Dilma 56%, Serra 21%»</a>. IG. 7 de setembro de 2010<span class="reference-accessdate">. Consultado em 4 de março de 2015</span>. Arquivado do <a rel="nofollow" class="external text" href="http://ultimosegundo.ig.com.br/eleicoes/tracking+vox+populibandig+dilma+56+serra+21/n1237771226304.html">original</a> em 9 de setembro de 2010</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=Tracking+Vox+Populi%2FBand%2FiG%3A+Dilma+56%25%2C+Serra+21%25&amp;rft.date=2010-09-07&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=IG&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fultimosegundo.ig.com.br%2Feleicoes%2Ftracking%2Bvox%2Bpopulibandig%2Bdilma%2B56%2Bserra%2B21%2Fn1237771226304.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-:1-77"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><i><b><a href="#cite_ref-:1_77-0">a</a></b></i></sup> <sup><i><b><a href="#cite_ref-:1_77-1">b</a></b></i></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://sindjufe-ba.jusbrasil.com.br/noticias/2403188/eleicao-presidencial-sera-decidida-no-segundo-turno-entre-dilma-e-serra">«Eleição presidencial será decidida no segundo turno entre Dilma e Serra»</a>. Jus Brasil<span class="reference-accessdate">. Consultado em 4 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=Elei%C3%A7%C3%A3o+presidencial+ser%C3%A1+decidida+no+segundo+turno+entre+Dilma+e+Serra&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Jus+Brasil&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fsindjufe-ba.jusbrasil.com.br%2Fnoticias%2F2403188%2Feleicao-presidencial-sera-decidida-no-segundo-turno-entre-dilma-e-serra&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-78"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-78">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www1.folha.uol.com.br/poder/798556-entenda-as-denuncias-envolvendo-erenice-guerra.shtml">«Entenda as denúncias envolvendo Erenice Guerra»</a>. Folha de S.Paulo. 14 de setembro de 2010<span class="reference-accessdate">. Consultado em 4 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=Entenda+as+den%C3%BAncias+envolvendo+Erenice+Guerra&amp;rft.date=2010-09-14&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Folha+de+S.Paulo&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww1.folha.uol.com.br%2Fpoder%2F798556-entenda-as-denuncias-envolvendo-erenice-guerra.shtml&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-79"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-79">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://web.archive.org/web/20121218021721/http://veja.abril.com.br/blog/acervo-digital/saude/polemicas-marcam-discussoes-sobre-legalizacao-do-aborto/">«Polêmicas marcam discussões sobre legalização do aborto»</a>. Veja. 7 de outubro de 2010<span class="reference-accessdate">. Consultado em 4 de março de 2015</span>. Arquivado do <a rel="nofollow" class="external text" href="http://veja.abril.com.br/blog/acervo-digital/saude/polemicas-marcam-discussoes-sobre-legalizacao-do-aborto/">original</a> em 18 de dezembro de 2012</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=Pol%C3%AAmicas+marcam+discuss%C3%B5es+sobre+legaliza%C3%A7%C3%A3o+do+aborto&amp;rft.date=2010-10-07&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Veja&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fveja.abril.com.br%2Fblog%2Facervo-digital%2Fsaude%2Fpolemicas-marcam-discussoes-sobre-legalizacao-do-aborto%2F&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-80"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-80">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Fernanda Odilla (22 de julho de 2010). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www1.folha.uol.com.br/poder/770779-dilma-nega-defender-aborto-e-diz-que-opiniao-de-bispo-nao-e-uma-posicao-da-cnbb.shtml">«Dilma nega defender aborto e diz que opinião de bispo não é uma posição da CNBB»</a>. Folha de S.Paulo<span class="reference-accessdate">. Consultado em 4 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Fernanda+Odilla&amp;rft.btitle=Dilma+nega+defender+aborto+e+diz+que+opini%C3%A3o+de+bispo+n%C3%A3o+%C3%A9+uma+posi%C3%A7%C3%A3o+da+CNBB&amp;rft.date=2010-07-22&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Folha+de+S.Paulo&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww1.folha.uol.com.br%2Fpoder%2F770779-dilma-nega-defender-aborto-e-diz-que-opiniao-de-bispo-nao-e-uma-posicao-da-cnbb.shtml&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-81"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-81">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://g1.globo.com/especiais/eleicoes-2010/apuracao-1-turno/index.html">«Apuração 1° turno - Eleição Presidencial»</a>. G1<span class="reference-accessdate">. Consultado em 4 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=Apura%C3%A7%C3%A3o+1%B0+turno+-+Elei%C3%A7%C3%A3o+Presidencial&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=G1&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fg1.globo.com%2Fespeciais%2Feleicoes-2010%2Fapuracao-1-turno%2Findex.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-82"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-82">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://g1.globo.com/especiais/eleicoes-2010/noticia/2010/10/marina-e-pv-anunciam-independencia-no-segundo-turno.html">«Marina Silva e PV anunciam posição de 'independência' no segundo turno»</a>. G1. 17 de outubro de 2010<span class="reference-accessdate">. Consultado em 4 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=Marina+Silva+e+PV+anunciam+posi%C3%A7%C3%A3o+de+%27independ%C3%AAncia%27+no+segundo+turno&amp;rft.date=2010-10-17&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=G1&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fg1.globo.com%2Fespeciais%2Feleicoes-2010%2Fnoticia%2F2010%2F10%2Fmarina-e-pv-anunciam-independencia-no-segundo-turno.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-83"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-83">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://web.archive.org/web/20160303193949/http://noticias.r7.com/eleicoes-2010/noticias/a-quatro-dias-do-segundo-turno-dilma-esta-17-pontos-a-frente-de-serra-20101027.html">«A quatro dias do segundo turno, Dilma está 17 pontos à frente de Serra»</a>. R7. 27 de outubro de 2010<span class="reference-accessdate">. Consultado em 4 de março de 2015</span>. Arquivado do <a rel="nofollow" class="external text" href="http://noticias.r7.com/eleicoes-2010/noticias/a-quatro-dias-do-segundo-turno-dilma-esta-17-pontos-a-frente-de-serra-20101027.html">original</a> em 3 de março de 2016</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=A+quatro+dias+do+segundo+turno%2C+Dilma+est%C3%A1+17+pontos+%C3%A0+frente+de+Serra&amp;rft.date=2010-10-27&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=R7&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fnoticias.r7.com%2Feleicoes-2010%2Fnoticias%2Fa-quatro-dias-do-segundo-turno-dilma-esta-17-pontos-a-frente-de-serra-20101027.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-84"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-84">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Débora Santos (1 de novembro de 2010). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://g1.globo.com/especiais/eleicoes-2010/noticia/2010/11/tse-conclui-apuracao-dos-votos-do-segundo-turno.html">«TSE conclui apuração dos votos do segundo turno»</a>. G1<span class="reference-accessdate">. Consultado em 4 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=D%C3%A9bora+Santos&amp;rft.btitle=TSE+conclui+apura%C3%A7%C3%A3o+dos+votos+do+segundo+turno&amp;rft.date=2010-11-01&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=G1&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fg1.globo.com%2Fespeciais%2Feleicoes-2010%2Fnoticia%2F2010%2F11%2Ftse-conclui-apuracao-dos-votos-do-segundo-turno.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-85"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-85">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www1.folha.uol.com.br/poder/2010/10/823563-em-seu-primeiro-pronunciamento-dilma-destaca-papel-das-mulheres.shtml">«Em seu primeiro pronunciamento, Dilma destaca papel das mulheres»</a>. Folha de S.Paulo. 31 de outubro de 2010<span class="reference-accessdate">. Consultado em 4 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=Em+seu+primeiro+pronunciamento%2C+Dilma+destaca+papel+das+mulheres&amp;rft.date=2010-10-31&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Folha+de+S.Paulo&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww1.folha.uol.com.br%2Fpoder%2F2010%2F10%2F823563-em-seu-primeiro-pronunciamento-dilma-destaca-papel-das-mulheres.shtml&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-86"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-86">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://oglobo.globo.com/brasil/eleicoes-2010/vitoria-de-dilma-rousseff-tem-grande-repercussao-na-imprensa-internacional-4982536">«Vitória de Dilma Rousseff tem grande repercussão na imprensa internacional»</a>. O Globo. 31 de outubro de 2010<span class="reference-accessdate">. Consultado em 4 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=Vit%C3%B3ria+de+Dilma+Rousseff+tem+grande+repercuss%C3%A3o+na+imprensa+internacional&amp;rft.date=2010-10-31&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=O+Globo&amp;rft_id=http%3A%2F%2Foglobo.globo.com%2Fbrasil%2Feleicoes-2010%2Fvitoria-de-dilma-rousseff-tem-grande-repercussao-na-imprensa-internacional-4982536&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-87"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-87">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Juliana Castro (26 de julho de 2013). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://oglobo.globo.com/brasil/protestos-afetaram-diretamente-queda-na-aprovacao-do-governo-dilma-avaliam-especialistas-9185977">«Protestos afetam diretamente queda na aprovação do governo Dilma, avaliam especialistas»</a>. O Globo<span class="reference-accessdate">. Consultado em 4 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Juliana+Castro&amp;rft.btitle=Protestos+afetam+diretamente+queda+na+aprova%C3%A7%C3%A3o+do+governo+Dilma%2C+avaliam+especialistas&amp;rft.date=2013-07-26&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=O+Globo&amp;rft_id=http%3A%2F%2Foglobo.globo.com%2Fbrasil%2Fprotestos-afetaram-diretamente-queda-na-aprovacao-do-governo-dilma-avaliam-especialistas-9185977&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-Campanha-88"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><i><b><a href="#cite_ref-Campanha_88-0">a</a></b></i></sup> <sup><i><b><a href="#cite_ref-Campanha_88-1">b</a></b></i></sup> <sup><i><b><a href="#cite_ref-Campanha_88-2">c</a></b></i></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://eleicoes.uol.com.br/2014/noticias/2014/10/26/dilma-cresce-na-reta-final-e-reeleita-e-emplaca-quarto-mandato-do-pt.htm">«Dilma é reeleita na disputa mais apertada da história; PT ganha 4º mandato»</a>. UOL. 26 de outubro de 2010<span class="reference-accessdate">. Consultado em 4 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=Dilma+%C3%A9+reeleita+na+disputa+mais+apertada+da+hist%C3%B3ria%3B+PT+ganha+4%BA+mandato&amp;rft.date=2010-10-26&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=UOL&amp;rft_id=http%3A%2F%2Feleicoes.uol.com.br%2F2014%2Fnoticias%2F2014%2F10%2F26%2Fdilma-cresce-na-reta-final-e-reeleita-e-emplaca-quarto-mandato-do-pt.htm&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-89"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-89">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Silvio Guedes Crespo (27 de fevereiro de 2014). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://achadoseconomicos.blogosfera.uol.com.br/2014/02/27/com-dilma-economia-do-pais-cresce-no-menor-ritmo-desde-collor/">«Com Dilma, economia do país cresce no menor ritmo desde Collor»</a>. UOL<span class="reference-accessdate">. Consultado em 4 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Silvio+Guedes+Crespo&amp;rft.btitle=Com+Dilma%2C+economia+do+pa%C3s+cresce+no+menor+ritmo+desde+Collor&amp;rft.date=2014-02-27&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=UOL&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fachadoseconomicos.blogosfera.uol.com.br%2F2014%2F02%2F27%2Fcom-dilma-economia-do-pais-cresce-no-menor-ritmo-desde-collor%2F&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-90"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-90">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Yolanda Fordelone (8 de julho de 2014). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://economia.estadao.com.br/noticias/geral,inflacao-acumula-alta-de-6-52-em-12-meses-e-estoura-o-teto-da-meta,1525385">«Inflação acumula alta de 6,25% em 12 meses e estoura o teto da meta»</a>. O Estado de S. Paulo<span class="reference-accessdate">. Consultado em 4 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Yolanda+Fordelone&amp;rft.btitle=Infla%C3%A7%C3%A3o+acumula+alta+de+6%2C25%25+em+12+meses+e+estoura+o+teto+da+meta&amp;rft.date=2014-07-08&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=O+Estado+de+S.+Paulo&amp;rft_id=http%3A%2F%2Feconomia.estadao.com.br%2Fnoticias%2Fgeral%2Cinflacao-acumula-alta-de-6-52-em-12-meses-e-estoura-o-teto-da-meta%2C1525385&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-91"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-91">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Fábio Alves (2 de setembro de 2014). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://web.archive.org/web/20140905064846/http://economia.estadao.com.br/blogs/fabio-alves/2014/09/02/volta-lula-o-fantasma-esta-de-volta/">«<span style="padding-left:0.2em;">'</span>Volta, Lula!', o fantasma está de volta»</a>. O Estado de S. Paulo<span class="reference-accessdate">. Consultado em 4 de março de 2015</span>. Arquivado do <a rel="nofollow" class="external text" href="http://economia.estadao.com.br/blogs/fabio-alves/2014/09/02/volta-lula-o-fantasma-esta-de-volta/">original</a> em 5 de setembro de 2014</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=F%C3%A1bio+Alves&amp;rft.btitle=%98Volta%2C+Lula%21%99%2C+o+fantasma+est%C3%A1+de+volta&amp;rft.date=2014-09-02&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=O+Estado+de+S.+Paulo&amp;rft_id=http%3A%2F%2Feconomia.estadao.com.br%2Fblogs%2Ffabio-alves%2F2014%2F09%2F02%2Fvolta-lula-o-fantasma-esta-de-volta%2F&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-92"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-92">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.em.com.br/app/noticia/politica/2014/04/08/interna_politica,516717/lula-nega-candidatura-e-diz-que-apoia-dilma-rousseff.shtml">«Lula nega candidatura e diz que apoia Dilma Rousseff»</a>. Estado de Minas. 8 de abril de 2014<span class="reference-accessdate">. Consultado em 5 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=Lula+nega+candidatura+e+diz+que+apoia+Dilma+Rousseff&amp;rft.date=2014-04-08&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Estado+de+Minas&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.em.com.br%2Fapp%2Fnoticia%2Fpolitica%2F2014%2F04%2F08%2Finterna_politica%2C516717%2Flula-nega-candidatura-e-diz-que-apoia-dilma-rousseff.shtml&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-93"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-93">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Priscilla Mendes, Felipe Néri e Natalia Godoy (21 de junho de 2014). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://g1.globo.com/distrito-federal/eleicoes/2014/noticia/2014/06/em-convencao-nacional-pt-oficializa-dilma-para-disputar-reeleicao.html">«Em convenção nacional, PT oficializa Dilma para disputar a reeleição»</a>. G1<span class="reference-accessdate">. Consultado em 5 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Priscilla+Mendes%2C+Felipe+N%C3%A9ri+e+Natalia+Godoy&amp;rft.btitle=Em+conven%C3%A7%C3%A3o+nacional%2C+PT+oficializa+Dilma+para+disputar+a+reelei%C3%A7%C3%A3o&amp;rft.date=2014-06-21&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=G1&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fg1.globo.com%2Fdistrito-federal%2Feleicoes%2F2014%2Fnoticia%2F2014%2F06%2Fem-convencao-nacional-pt-oficializa-dilma-para-disputar-reeleicao.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-94"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-94">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Afonso Benites (26 de outubro de 2014). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://brasil.elpais.com/brasil/2014/10/26/politica/1414362936_748118.html">«Dilma derrota Aécio na eleição mais disputada dos últimos 25 anos»</a>. El País<span class="reference-accessdate">. Consultado em 4 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Afonso+Benites&amp;rft.btitle=Dilma+derrota+A%C3%A9cio+na+elei%C3%A7%C3%A3o+mais+disputada+dos+%C3%BAltimos+25+anos&amp;rft.date=2014-10-26&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=El+Pa%C3s&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fbrasil.elpais.com%2Fbrasil%2F2014%2F10%2F26%2Fpolitica%2F1414362936_748118.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-2014-1-95"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><i><b><a href="#cite_ref-2014-1_95-0">a</a></b></i></sup> <sup><i><b><a href="#cite_ref-2014-1_95-1">b</a></b></i></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://noticias.r7.com/eleicoes-2014/dilma-rousseff-vence-aecio-neves-nas-urnas-e-e-reeleita-presidente-do-brasil-por-mais-quatro-anos-26102014">«Dilma Rousseff vence Aécio Neves nas urnas e é reeleita presidente do Brasil por mais quatro anos»</a>. R7. 26 de outubro de 2014<span class="reference-accessdate">. Consultado em 5 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=Dilma+Rousseff+vence+A%C3%A9cio+Neves+nas+urnas+e+%C3%A9+reeleita+presidente+do+Brasil+por+mais+quatro+anos&amp;rft.date=2014-10-26&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=R7&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fnoticias.r7.com%2Feleicoes-2014%2Fdilma-rousseff-vence-aecio-neves-nas-urnas-e-e-reeleita-presidente-do-brasil-por-mais-quatro-anos-26102014&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-96"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-96">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://g1.globo.com/sp/santos-regiao/noticia/2014/08/eduardo-campos-morre-apos-queda-do-aviao-em-que-viajava.html">«Eduardo Campos morre em Santos após queda do avião em que viajava»</a>. G1. 13 de agosto de 2014<span class="reference-accessdate">. Consultado em 5 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=Eduardo+Campos+morre+em+Santos+ap%C3%B3s+queda+do+avi%C3%A3o+em+que+viajava&amp;rft.date=2014-08-13&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=G1&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fg1.globo.com%2Fsp%2Fsantos-regiao%2Fnoticia%2F2014%2F08%2Feduardo-campos-morre-apos-queda-do-aviao-em-que-viajava.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-97"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-97">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Rosane de Oliveira (30 de agosto de 2014). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://zh.clicrbs.com.br/rs/noticias/noticia/2014/08/sete-motivos-pelos-quais-marina-silva-modificou-o-quadro-eleitoral-4586694.html">«Sete motivos pelos quais Marina Silva modificou o quadro eleitoral»</a>. Zero Hora<span class="reference-accessdate">. Consultado em 5 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Rosane+de+Oliveira&amp;rft.btitle=Sete+motivos+pelos+quais+Marina+Silva+modificou+o+quadro+eleitoral&amp;rft.date=2014-08-30&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Zero+Hora&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fzh.clicrbs.com.br%2Frs%2Fnoticias%2Fnoticia%2F2014%2F08%2Fsete-motivos-pelos-quais-marina-silva-modificou-o-quadro-eleitoral-4586694.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-98"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-98">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://web.archive.org/web/20140827032453/http://ultimosegundo.ig.com.br/politica/2014-08-26/marina-abre-dez-pontos-sobre-aecio-e-venceria-dilma-no-segundo-turno-diz-ibope.html">«Marina abre dez pontos sobre Aécio e venceria Dilma no segundo turno, diz Ibope»</a>. Ig. 26 de agosto de 2014<span class="reference-accessdate">. Consultado em 5 de março de 2015</span>. Arquivado do <a rel="nofollow" class="external text" href="http://ultimosegundo.ig.com.br/politica/2014-08-26/marina-abre-dez-pontos-sobre-aecio-e-venceria-dilma-no-segundo-turno-diz-ibope.html">original</a> em 27 de agosto de 2014</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=Marina+abre+dez+pontos+sobre+A%C3%A9cio+e+venceria+Dilma+no+segundo+turno%2C+diz+Ibope&amp;rft.date=2014-08-26&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Ig&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fultimosegundo.ig.com.br%2Fpolitica%2F2014-08-26%2Fmarina-abre-dez-pontos-sobre-aecio-e-venceria-dilma-no-segundo-turno-diz-ibope.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-99"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-99">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Luís Guilherme Barrucho (5 de outubro de 2014). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bbc.co.uk/portuguese/noticias/2014/10/141004_eleicoes2014_vitoria_aecio_lgb">«Como Aécio virou o jogo e chegou ao 2º turno»</a>. BBC<span class="reference-accessdate">. Consultado em 5 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Lu%C3s+Guilherme+Barrucho&amp;rft.btitle=Como+A%C3%A9cio+virou+o+jogo+e+chegou+ao+2%BA+turno&amp;rft.date=2014-10-05&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=BBC&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.bbc.co.uk%2Fportuguese%2Fnoticias%2F2014%2F10%2F141004_eleicoes2014_vitoria_aecio_lgb&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-100"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-100">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://g1.globo.com/politica/eleicoes/2014/noticia/2014/10/dilma-e-aecio-decidirao-eleicao-para-presidente-no-segundo-turno.html">«Dilma e Aécio decidirão eleição para presidente no segundo turno»</a>. G1. 5 de outubro de 2014<span class="reference-accessdate">. Consultado em 5 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=Dilma+e+A%C3%A9cio+decidir%C3%A3o+elei%C3%A7%C3%A3o+para+presidente+no+segundo+turno&amp;rft.date=2014-10-05&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=G1&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fg1.globo.com%2Fpolitica%2Feleicoes%2F2014%2Fnoticia%2F2014%2F10%2Fdilma-e-aecio-decidirao-eleicao-para-presidente-no-segundo-turno.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-101"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-101">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://g1.globo.com/jornal-nacional/noticia/2014/10/resultados-das-urnas-e-pesquisas-eleitorais-apresentam-divergencias.html">«Resultados das urnas e pesquisas eleitorais apresentam divergências»</a>. Jornal Nacional. 6 de outubro de 2014<span class="reference-accessdate">. Consultado em 5 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=Resultados+das+urnas+e+pesquisas+eleitorais+apresentam+diverg%C3%AAncias&amp;rft.date=2014-10-06&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Jornal+Nacional&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fg1.globo.com%2Fjornal-nacional%2Fnoticia%2F2014%2F10%2Fresultados-das-urnas-e-pesquisas-eleitorais-apresentam-divergencias.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-102"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-102">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Ana Cristina Campos (5 de outubro de 2014). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://agenciabrasil.ebc.com.br/politica/noticia/2014-10/dilma-vota-em-escola-de-porto-alegre">«Dilma vota em escola de Porto Alegre e faz V da vitória»</a>. Agência Brasil<span class="reference-accessdate">. Consultado em 5 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Ana+Cristina+Campos&amp;rft.btitle=Dilma+vota+em+escola+de+Porto+Alegre+e+faz+V+da+vit%C3%B3ria&amp;rft.date=2014-10-05&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Ag%C3%AAncia+Brasil&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fagenciabrasil.ebc.com.br%2Fpolitica%2Fnoticia%2F2014-10%2Fdilma-vota-em-escola-de-porto-alegre&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-103"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-103">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://eleicoes.uol.com.br/2014/noticias/2014/10/26/no-1-turno-dilma-venceu-em-15-estados-aecio-levou-em-10.htm">«No 1º turno, Dilma venceu em 15 Estados; Aécio levou em 10»</a>. UOL. 26 de outubro de 2014<span class="reference-accessdate">. Consultado em 5 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=No+1%BA+turno%2C+Dilma+venceu+em+15+Estados%3B+A%C3%A9cio+levou+em+10&amp;rft.date=2014-10-26&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=UOL&amp;rft_id=http%3A%2F%2Feleicoes.uol.com.br%2F2014%2Fnoticias%2F2014%2F10%2F26%2Fno-1-turno-dilma-venceu-em-15-estados-aecio-levou-em-10.htm&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-104"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-104">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://eleicoes.uol.com.br/2014/noticias/2014/10/05/aecio-supera-marina-e-vai-ao-segundo-turno-contra-dilma.htm">«Aécio supera Marina na reta final e vai ao segundo turno contra Dilma»</a>. UOL. 5 de outubro de 2014<span class="reference-accessdate">. Consultado em 5 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=A%C3%A9cio+supera+Marina+na+reta+final+e+vai+ao+segundo+turno+contra+Dilma&amp;rft.date=2014-10-05&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=UOL&amp;rft_id=http%3A%2F%2Feleicoes.uol.com.br%2F2014%2Fnoticias%2F2014%2F10%2F05%2Faecio-supera-marina-e-vai-ao-segundo-turno-contra-dilma.htm&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-105"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-105">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Paulo Toledo Piza (12 de outubro de 2014). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://g1.globo.com/sao-paulo/eleicoes/2014/noticia/2014/10/marina-silva-declara-apoio-aecio-neves-no-segundo-turno.html">«Marina Silva declara apoio a Aécio Neves no segundo turno»</a>. G1<span class="reference-accessdate">. Consultado em 5 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Paulo+Toledo+Piza&amp;rft.btitle=Marina+Silva+declara+apoio+a+A%C3%A9cio+Neves+no+segundo+turno&amp;rft.date=2014-10-12&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=G1&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fg1.globo.com%2Fsao-paulo%2Feleicoes%2F2014%2Fnoticia%2F2014%2F10%2Fmarina-silva-declara-apoio-aecio-neves-no-segundo-turno.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-Campanha-2-106"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><i><b><a href="#cite_ref-Campanha-2_106-0">a</a></b></i></sup> <sup><i><b><a href="#cite_ref-Campanha-2_106-1">b</a></b></i></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://g1.globo.com/politica/eleicoes/2014/blog/horario-eleitoral/post/dilma-critica-tucanos-na-reestreia-do-horario-eleitoral-aecio-destaca-desejo-de-mudanca.html">«Na volta do horário eleitoral, Dilma critica tucanos; Aécio vê 'desejo de mudança<span style="padding-right:0.2em;">'</span>»</a>. G1. 9 de outubro de 2014<span class="reference-accessdate">. Consultado em 5 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=Na+volta+do+hor%C3%A1rio+eleitoral%2C+Dilma+critica+tucanos%3B+A%C3%A9cio+v%C3%AA+%27desejo+de+mudan%C3%A7a%27&amp;rft.date=2014-10-09&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=G1&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fg1.globo.com%2Fpolitica%2Feleicoes%2F2014%2Fblog%2Fhorario-eleitoral%2Fpost%2Fdilma-critica-tucanos-na-reestreia-do-horario-eleitoral-aecio-destaca-desejo-de-mudanca.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-107"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-107">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Felipe Bachtold (10 de outubro de 2014). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www1.folha.uol.com.br/poder/2014/10/1530770-dilma-diz-que-oposicao-usa-caso-petrobras-para-dar-golpe-no-pais.shtml">«Dilma diz que oposição usa caso Petrobrás para dar 'golpe' no país»</a>. Folha de S.Paulo<span class="reference-accessdate">. Consultado em 5 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Felipe+Bachtold&amp;rft.btitle=Dilma+diz+que+oposi%C3%A7%C3%A3o+usa+caso+Petrobr%C3%A1s+para+dar+%27golpe%27+no+pa%C3s&amp;rft.date=2014-10-10&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Folha+de+S.Paulo&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww1.folha.uol.com.br%2Fpoder%2F2014%2F10%2F1530770-dilma-diz-que-oposicao-usa-caso-petrobras-para-dar-golpe-no-pais.shtml&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-108"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-108">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Guilherme Mazui (5 de outubro de 2014). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://pioneiro.clicrbs.com.br/rs/geral/noticia/2014/10/dilma-povo-brasileiro-nao-quer-a-volta-dos-fantasmas-do-passado-4614519.html?impressao=sim?impressao=sim">«Dilma: "Povo brasileiro não quer a volta dos fantasmas do passado<span style="padding-right:0.2em;">"</span>»</a>. Pioneiro<span class="reference-accessdate">. Consultado em 5 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Guilherme+Mazui&amp;rft.btitle=Dilma%3A+%22Povo+brasileiro+n%C3%A3o+quer+a+volta+dos+fantasmas+do+passado%22&amp;rft.date=2014-10-05&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Pioneiro&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fpioneiro.clicrbs.com.br%2Frs%2Fgeral%2Fnoticia%2F2014%2F10%2Fdilma-povo-brasileiro-nao-quer-a-volta-dos-fantasmas-do-passado-4614519.html%3Fimpressao%3Dsim%3Fimpressao%3Dsim&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-:8-109"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><i><b><a href="#cite_ref-:8_109-0">a</a></b></i></sup> <sup><i><b><a href="#cite_ref-:8_109-1">b</a></b></i></sup> <sup><i><b><a href="#cite_ref-:8_109-2">c</a></b></i></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://g1.globo.com/politica/eleicoes/2014/noticia/2014/10/dilma-e-reeleita-presidente-e-amplia-para-16-anos-ciclo-do-pt-no-poder.html">«Dilma é reeleita presidente e amplia para 16 anos ciclo do PT no poder»</a>. G1. 26 de outubro de 2014<span class="reference-accessdate">. Consultado em 28 de outubro de 2014</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=Dilma+%C3%A9+reeleita+presidente+e+amplia+para+16+anos+ciclo+do+PT+no+poder&amp;rft.date=2014-10-26&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=G1&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fg1.globo.com%2Fpolitica%2Feleicoes%2F2014%2Fnoticia%2F2014%2F10%2Fdilma-e-reeleita-presidente-e-amplia-para-16-anos-ciclo-do-pt-no-poder.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-Campanha-3-110"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><i><b><a href="#cite_ref-Campanha-3_110-0">a</a></b></i></sup> <sup><i><b><a href="#cite_ref-Campanha-3_110-1">b</a></b></i></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Marcelo Brandão (20 de outubro de 2014). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://agenciabrasil.ebc.com.br/politica/noticia/2014-10/tse-muda-entendimento-e-suspende-programas-de-dilma-e-aecio-no-radio-e-na">«TSE muda entendimento e suspende programas de Dilma e Aécio no rádio e na TV»</a>. Agência Brasil<span class="reference-accessdate">. Consultado em 5 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Marcelo+Brand%C3%A3o&amp;rft.btitle=TSE+muda+entendimento+e+suspende+programas+de+Dilma+e+A%C3%A9cio+no+r%C3%A1dio+e+na+TV&amp;rft.date=2014-10-20&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Ag%C3%AAncia+Brasil&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fagenciabrasil.ebc.com.br%2Fpolitica%2Fnoticia%2F2014-10%2Ftse-muda-entendimento-e-suspende-programas-de-dilma-e-aecio-no-radio-e-na&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-Campanha-4-111"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Campanha-4_111-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://eleicoes.uol.com.br/2014/pesquisas-eleitorais/brasil/2-turno/">«Pesquisas eleitorais para presidente»</a>. UOL. 25 de outubro de 2014<span class="reference-accessdate">. Consultado em 5 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=Pesquisas+eleitorais+para+presidente&amp;rft.date=2014-10-25&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=UOL&amp;rft_id=http%3A%2F%2Feleicoes.uol.com.br%2F2014%2Fpesquisas-eleitorais%2Fbrasil%2F2-turno%2F&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-112"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-112">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Leandro Prazeres (26 de outubro de 2014). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://eleicoes.uol.com.br/2014/noticias/2014/10/26/ao-lado-de-tarso-genro-dilma-vota-em-porto-alegre-e-toma-chimarrao.htm">«Ao lado de Tarso Genro, Dilma vota em Porto Alegre e toma chimarrão»</a>. UOL<span class="reference-accessdate">. Consultado em 5 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Leandro+Prazeres&amp;rft.btitle=Ao+lado+de+Tarso+Genro%2C+Dilma+vota+em+Porto+Alegre+e+toma+chimarr%C3%A3o&amp;rft.date=2014-10-26&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=UOL&amp;rft_id=http%3A%2F%2Feleicoes.uol.com.br%2F2014%2Fnoticias%2F2014%2F10%2F26%2Fao-lado-de-tarso-genro-dilma-vota-em-porto-alegre-e-toma-chimarrao.htm&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-113"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-113">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Débora Melo e Fernando Diniz (27 de outubro de 2014). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://noticias.terra.com.br/eleicoes/dilma-rousseff/apos-vitoria-apertada-dilma-pede-uniao-e-promete-dialogo,9991af9a8ee49410VgnVCM5000009ccceb0aRCRD.html">«Após vitória apertada, Dilma pede união e promete diálogo»</a>. Terra<span class="reference-accessdate">. Consultado em 5 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=D%C3%A9bora+Melo+e+Fernando+Diniz&amp;rft.btitle=Ap%C3%B3s+vit%C3%B3ria+apertada%2C+Dilma+pede+uni%C3%A3o+e+promete+di%C3%A1logo&amp;rft.date=2014-10-27&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Terra&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fnoticias.terra.com.br%2Feleicoes%2Fdilma-rousseff%2Fapos-vitoria-apertada-dilma-pede-uniao-e-promete-dialogo%2C9991af9a8ee49410VgnVCM5000009ccceb0aRCRD.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-114"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-114">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://web.archive.org/web/20150307140906/http://noticias.band.uol.com.br/eleicoes/2014/presidenciaveis/100000716341/dilma-e-reeleita-apos-disputa-mais-acirrada-da-historia.html">«Dilma é reeleita para mais quatro anos»</a>. Band. 27 de outubro de 2014<span class="reference-accessdate">. Consultado em 5 de março de 2015</span>. Arquivado do <a rel="nofollow" class="external text" href="http://noticias.band.uol.com.br/eleicoes/2014/presidenciaveis/100000716341/dilma-e-reeleita-apos-disputa-mais-acirrada-da-historia.html">original</a> em 7 de março de 2015</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=Dilma+%C3%A9+reeleita+para+mais+quatro+anos&amp;rft.date=2014-10-27&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Band&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fnoticias.band.uol.com.br%2Feleicoes%2F2014%2Fpresidenciaveis%2F100000716341%2Fdilma-e-reeleita-apos-disputa-mais-acirrada-da-historia.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-115"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-115">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://opiniao.estadao.com.br/noticias/geral,chegou-a-hora-de-dizer-basta,10000020896">«Chegou a hora de dizer: basta!»</a>. Estadão. 13 de março de 2016<span class="reference-accessdate">. Consultado em 13 de março de 2016</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=Chegou+a+hora+de+dizer%3A+basta%21&amp;rft.date=2016-03-13&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Estad%C3%A3o&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fopiniao.estadao.com.br%2Fnoticias%2Fgeral%2Cchegou-a-hora-de-dizer-basta%2C10000020896&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-116"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-116">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://web.archive.org/web/20150402133358/http://www.jornalgrandebahia.com.br/2011/01/confira-os-discursos-de-posse-da-36%C2%BA-presidente-do-brasil-dilma-vana-rousseff.html">«Confira os discursos de posse da 36º presidente do Brasil, Dilma Vana Rousseff»</a>. Jornal Grande Bahia. 3 de janeiro de 2011<span class="reference-accessdate">. Consultado em 6 de março de 2015</span>. Arquivado do <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.jornalgrandebahia.com.br/2011/01/confira-os-discursos-de-posse-da-36%C2%BA-presidente-do-brasil-dilma-vana-rousseff.html">original</a> em 2 de abril de 2015</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=Confira+os+discursos+de+posse+da+36%BA+presidente+do+Brasil%2C+Dilma+Vana+Rousseff&amp;rft.date=2011-01-03&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Jornal+Grande+Bahia&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.jornalgrandebahia.com.br%2F2011%2F01%2Fconfira-os-discursos-de-posse-da-36%25C2%25BA-presidente-do-brasil-dilma-vana-rousseff.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-117"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-117">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://g1.globo.com/politica/posse-de-dilma/noticia/2011/01/dilma-e-empossada-presidente-da-republica.html">«Dilma toma posse, promete erradicar pobreza e mudar sistema tributário»</a>. G1. 1 de janeiro de 2011<span class="reference-accessdate">. Consultado em 6 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=Dilma+toma+posse%2C+promete+erradicar+pobreza+e+mudar+sistema+tribut%C3%A1rio&amp;rft.date=2011-01-01&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=G1&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fg1.globo.com%2Fpolitica%2Fposse-de-dilma%2Fnoticia%2F2011%2F01%2Fdilma-e-empossada-presidente-da-republica.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-118"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-118">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Daniela Almeida (2 de novembro de 2010). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://web.archive.org/web/20181008174953/http://ultimosegundo.ig.com.br/eleicoes/reuniao+2+deve+formalizar+uso+do+termo+presidenta+para+dilma/n1237817938668.html">«Reunião 2ª deve formalizar uso do termo "presidenta" para Dilma»</a>. IG<span class="reference-accessdate">. Consultado em 6 de março de 2015</span>. Arquivado do <a rel="nofollow" class="external text" href="http://ultimosegundo.ig.com.br/eleicoes/reuniao+2+deve+formalizar+uso+do+termo+presidenta+para+dilma/n1237817938668.html">original</a> em 8 de outubro de 2018</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Daniela+Almeida&amp;rft.btitle=Reuni%C3%A3o+2%AA+deve+formalizar+uso+do+termo+%22presidenta%22+para+Dilma&amp;rft.date=2010-11-02&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=IG&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fultimosegundo.ig.com.br%2Feleicoes%2Freuniao%2B2%2Bdeve%2Bformalizar%2Buso%2Bdo%2Btermo%2Bpresidenta%2Bpara%2Bdilma%2Fn1237817938668.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-:0-119"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><i><b><a href="#cite_ref-:0_119-0">a</a></b></i></sup> <sup><i><b><a href="#cite_ref-:0_119-1">b</a></b></i></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Camila Pati (26 de julho de 2013). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://exame.com/carreira/presidente-ou-presidenta-qual-o-certo/">«Presidente ou presidenta, qual o certo?»</a>. Exame<span class="reference-accessdate">. Consultado em 6 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Camila+Pati&amp;rft.btitle=Presidente+ou+presidenta%2C+qual+o+certo%3F&amp;rft.date=2013-07-26&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Exame&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fexame.com%2Fcarreira%2Fpresidente-ou-presidenta-qual-o-certo%2F&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-120"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-120">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ciberduvidas.com/idioma.php?rid=2277">«Sobre o uso da forma presidenta no Brasil e em Portugal»</a>. Ciberdúvidas da Língua Portuguesa. 5 de janeiro de 2011<span class="reference-accessdate">. Consultado em 6 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=Sobre+o+uso+da+forma+presidenta+no+Brasil+e+em+Portugal&amp;rft.date=2011-01-05&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Ciberd%C3%BAvidas+da+L%C3ngua+Portuguesa&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.ciberduvidas.com%2Fidioma.php%3Frid%3D2277&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-121"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-121">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://web.archive.org/web/20190327162030/http://ultimosegundo.ig.com.br/educacao/presidente-ou-presidenta-o-ig-esclarece-a-duvida/n1597210500269.html">«Presidente ou presidenta? O iG esclarece a dúvida»</a>. IG. 19 de setembro de 2011<span class="reference-accessdate">. Consultado em 6 de março de 2015</span>. Arquivado do <a rel="nofollow" class="external text" href="http://ultimosegundo.ig.com.br/educacao/presidente-ou-presidenta-o-ig-esclarece-a-duvida/n1597210500269.html">original</a> em 27 de março de 2019</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=Presidente+ou+presidenta%3F+O+iG+esclarece+a+d%C3%BAvida&amp;rft.date=2011-09-19&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=IG&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fultimosegundo.ig.com.br%2Feducacao%2Fpresidente-ou-presidenta-o-ig-esclarece-a-duvida%2Fn1597210500269.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-122"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-122">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://g1.globo.com/brasil/noticia/2011/01/inundacoes-e-deslizamentos-sao-primeiro-teste-de-dilma-diz-el-pais.html">«Inundações e deslizamentos são primeiro teste de Dilma, diz 'El País<span style="padding-right:0.2em;">'</span>»</a>. <i>G1</i>. 14 de janeiro de 2011<span class="reference-accessdate">. Consultado em 5 de agosto de 2020</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=Inunda%C3%A7%C3%B5es+e+deslizamentos+s%C3%A3o+primeiro+teste+de+Dilma%2C+diz+%27El+Pa%C3s%27&amp;rft.date=2011-01-14&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=G1&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fg1.globo.com%2Fbrasil%2Fnoticia%2F2011%2F01%2Finundacoes-e-deslizamentos-sao-primeiro-teste-de-dilma-diz-el-pais.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-:6-123"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><i><b><a href="#cite_ref-:6_123-0">a</a></b></i></sup> <sup><i><b><a href="#cite_ref-:6_123-1">b</a></b></i></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bbc.co.uk/portuguese/noticias/2011/04/110408_dilma_fatos_rp.shtml">«Relembre fatos marcantes de cem dias do governo Dilma»</a>. BBC. 8 de abril de 2011<span class="reference-accessdate">. Consultado em 6 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=Relembre+fatos+marcantes+de+cem+dias+do+governo+Dilma&amp;rft.date=2011-04-08&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=BBC&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.bbc.co.uk%2Fportuguese%2Fnoticias%2F2011%2F04%2F110408_dilma_fatos_rp.shtml&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-124"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-124">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Alexandro Martello (9 de fevereiro de 2011). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://g1.globo.com/economia/noticia/2011/02/governo-anuncia-corte-recorde-de-r-50-bilhoes-no-orcamento-de-2011.html">«Governo anuncia corte recorde de R$ 50 bilhões no orçamento de 2011»</a>. G1<span class="reference-accessdate">. Consultado em 6 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Alexandro+Martello&amp;rft.btitle=Governo+anuncia+corte+recorde+de+R%24+50+bilh%C3%B5es+no+or%C3%A7amento+de+2011&amp;rft.date=2011-02-09&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=G1&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fg1.globo.com%2Feconomia%2Fnoticia%2F2011%2F02%2Fgoverno-anuncia-corte-recorde-de-r-50-bilhoes-no-orcamento-de-2011.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-125"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-125">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://noticias.uol.com.br/politica/ultimas-noticias/2011/02/10/em-seu-primeiro-pronunciamento-dilma-anuncia-prouni-para-o-ensino-tecnico-e-fala-em-corrigir-falhas-do-enem.htm">«Em seu primeiro pronunciamento, Dilma anunciou o Prouni para o ensino técnico e falou em corrigir falhas do Enem»</a>. UOL. 10 de fevereiro de 2011<span class="reference-accessdate">. Consultado em 6 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=Em+seu+primeiro+pronunciamento%2C+Dilma+anunciou+o+Prouni+para+o+ensino+t%C3%A9cnico+e+falou+em+corrigir+falhas+do+Enem&amp;rft.date=2011-02-10&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=UOL&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fnoticias.uol.com.br%2Fpolitica%2Fultimas-noticias%2F2011%2F02%2F10%2Fem-seu-primeiro-pronunciamento-dilma-anuncia-prouni-para-o-ensino-tecnico-e-fala-em-corrigir-falhas-do-enem.htm&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-126"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-126">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Severino Motta (19 de março de 2011). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://web.archive.org/web/20110322161924/http://ultimosegundo.ig.com.br/visitaobama/governo+brasileiro+assina+10+acordos+com+os+eua/n1238180721616.html">«Governo brasileiro assina 10 acordos com os EUA»</a>. IG<span class="reference-accessdate">. Consultado em 6 de março de 2015</span>. Arquivado do <a rel="nofollow" class="external text" href="http://ultimosegundo.ig.com.br/visitaobama/governo+brasileiro+assina+10+acordos+com+os+eua/n1238180721616.html">original</a> em 22 de março de 2011</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Severino+Motta&amp;rft.btitle=Governo+brasileiro+assina+10+acordos+com+os+EUA&amp;rft.date=2011-03-19&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=IG&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fultimosegundo.ig.com.br%2Fvisitaobama%2Fgoverno%2Bbrasileiro%2Bassina%2B10%2Bacordos%2Bcom%2Bos%2Beua%2Fn1238180721616.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-127"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-127">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Nathalia Passarinho (7 de abril de 2011). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://g1.globo.com/Tragedia-em-Realengo/noticia/2011/04/dilma-decreta-luto-de-3-dias-pelas-mortes-em-escola-do-rio.html">«Dilma decreta luto de 3 dias pelas mortes em escola do Rio»</a>. G1<span class="reference-accessdate">. Consultado em 6 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Nathalia+Passarinho&amp;rft.btitle=Dilma+decreta+luto+de+3+dias+pelas+mortes+em+escola+do+Rio&amp;rft.date=2011-04-07&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=G1&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fg1.globo.com%2FTragedia-em-Realengo%2Fnoticia%2F2011%2F04%2Fdilma-decreta-luto-de-3-dias-pelas-mortes-em-escola-do-rio.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTESinger201539-67-128"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-FOOTNOTESinger201539-67_128-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFSinger2015">Singer 2015</a>, pp.&#160;39-67.</span> </li> <li id="cite_note-129"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-129">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://g1.globo.com/mundo/noticia/2011/09/dilma-diz-lamentar-ausencia-do-estado-palestino-dos-debates-da-onu.html">«Dilma defende Estado palestino e exalta papel da mulher na política»</a>. G1. 21 de setembro de 2011<span class="reference-accessdate">. Consultado em 6 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=Dilma+defende+Estado+palestino+e+exalta+papel+da+mulher+na+pol%C3tica&amp;rft.date=2011-09-21&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=G1&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fg1.globo.com%2Fmundo%2Fnoticia%2F2011%2F09%2Fdilma-diz-lamentar-ausencia-do-estado-palestino-dos-debates-da-onu.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-130"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-130">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">André Souza, Chico Gois e Evandro Eboli (18 de novembro de 2011). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://oglobo.globo.com/brasil/dilma-rousseff-sanciona-lei-que-institui-comissao-da-verdade-3265626">«Dilma Rousseff sanciona lei que institui Comissão da Verdade»</a>. O Globo<span class="reference-accessdate">. Consultado em 6 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Andr%C3%A9+Souza%2C+Chico+Gois+e+Evandro+Eboli&amp;rft.btitle=Dilma+Rousseff+sanciona+lei+que+institui+Comiss%C3%A3o+da+Verdade&amp;rft.date=2011-11-18&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=O+Globo&amp;rft_id=http%3A%2F%2Foglobo.globo.com%2Fbrasil%2Fdilma-rousseff-sanciona-lei-que-institui-comissao-da-verdade-3265626&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-131"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-131">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Mariana Haubert (18 de novembro de 2011). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://congressoemfoco.uol.com.br/especial/noticias/dilma-sanciona-lei-de-acesso-a-informacoes/">«Dilma sanciona Lei de Acesso à Informação»</a>. Congresso em Foco<span class="reference-accessdate">. Consultado em 6 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Mariana+Haubert&amp;rft.btitle=Dilma+sanciona+Lei+de+Acesso+%C3%A0+Informa%C3%A7%C3%A3o&amp;rft.date=2011-11-18&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Congresso+em+Foco&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fcongressoemfoco.uol.com.br%2Fespecial%2Fnoticias%2Fdilma-sanciona-lei-de-acesso-a-informacoes%2F&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-:7-132"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><i><b><a href="#cite_ref-:7_132-0">a</a></b></i></sup> <sup><i><b><a href="#cite_ref-:7_132-1">b</a></b></i></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://g1.globo.com/globo-news/noticia/2012/02/confira-os-ministros-que-cairam-no-governo-dilma-rousseff.html">«Confira os ministros que caíram no governo Dilma Rousseff»</a>. Globo News. 2 de fevereiro de 2012<span class="reference-accessdate">. Consultado em 6 de março de 2015</span>. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://archive.vn/fm89u">Cópia arquivada em 7 de março de 2015</a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=Confira+os+ministros+que+ca%C3ram+no+governo+Dilma+Rousseff&amp;rft.date=2012-02-02&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Globo+News&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fg1.globo.com%2Fglobo-news%2Fnoticia%2F2012%2F02%2Fconfira-os-ministros-que-cairam-no-governo-dilma-rousseff.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-133"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-133">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://g1.globo.com/mundo/noticia/2012/02/setimo-ministro-de-dilma-renuncia-por-denuncias-de-corrupcao-1.html">«Sétimo ministro de Dilma renuncia por denúncias de corrupção»</a>. <i>G1</i>. 2 de fevereiro de 2012<span class="reference-accessdate">. Consultado em 5 de agosto de 2020</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=S%C3%A9timo+ministro+de+Dilma+renuncia+por+den%C3%BAncias+de+corrup%C3%A7%C3%A3o&amp;rft.date=2012-02-02&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=G1&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fg1.globo.com%2Fmundo%2Fnoticia%2F2012%2F02%2Fsetimo-ministro-de-dilma-renuncia-por-denuncias-de-corrupcao-1.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-134"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-134">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://veja.abril.com.br/noticia/brasil/celso-amorim-e-o-novo-ministro-da-defesa">«Celso Amorim é o novo ministro da Defesa»</a>. Veja. 4 de agosto de 2011<span class="reference-accessdate">. Consultado em 6 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=Celso+Amorim+%C3%A9+o+novo+ministro+da+Defesa&amp;rft.date=2011-08-04&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Veja&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fveja.abril.com.br%2Fnoticia%2Fbrasil%2Fcelso-amorim-e-o-novo-ministro-da-defesa&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-135"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-135">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Darlan Alvarenga (6 de fevereiro de 2012). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://g1.globo.com/economia/negocios/noticia/2012/02/governo-arrecada-r-245-bilhoes-com-leilao-de-aeroportos.html">«Governo arrecada R$ 24,5 bilhões com leilão de aeroportos»</a>. G1<span class="reference-accessdate">. Consultado em 6 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Darlan+Alvarenga&amp;rft.btitle=Governo+arrecada+R%24+24%2C5+bilh%C3%B5es+com+leil%C3%A3o+de+aeroportos&amp;rft.date=2012-02-06&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=G1&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fg1.globo.com%2Feconomia%2Fnegocios%2Fnoticia%2F2012%2F02%2Fgoverno-arrecada-r-245-bilhoes-com-leilao-de-aeroportos.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-136"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-136">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Paulo Justus, Henrique Gomes Batista e Ronaldo D'Ercole (6 de março de 2012). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://oglobo.globo.com/economia/leilao-dos-aeroportos-termina-com-agio-de-ate-673-3889433">«Leilão dos aeroportos termina com ágio de 673%»</a>. O Globo<span class="reference-accessdate">. Consultado em 6 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Paulo+Justus%2C+Henrique+Gomes+Batista+e+Ronaldo+D%27Ercole&amp;rft.btitle=Leil%C3%A3o+dos+aeroportos+termina+com+%C3%A1gio+de+673%25&amp;rft.date=2012-03-06&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=O+Globo&amp;rft_id=http%3A%2F%2Foglobo.globo.com%2Feconomia%2Fleilao-dos-aeroportos-termina-com-agio-de-ate-673-3889433&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-137"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-137">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Vladimir Netto (15 de agosto de 2012). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://g1.globo.com/jornal-da-globo/noticia/2012/08/dilma-rousseff-anuncia-pacote-de-concessao-de-estradas-e-ferrovias.html">«Dilma Rousseff anuncia pacote de concessão de estradas e ferrovias»</a>. G1<span class="reference-accessdate">. Consultado em 6 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Vladimir+Netto&amp;rft.btitle=Dilma+Rousseff+anuncia+pacote+de+concess%C3%A3o+de+estradas+e+ferrovias&amp;rft.date=2012-08-15&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=G1&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fg1.globo.com%2Fjornal-da-globo%2Fnoticia%2F2012%2F08%2Fdilma-rousseff-anuncia-pacote-de-concessao-de-estradas-e-ferrovias.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-138"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-138">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://web.archive.org/web/20120516183539/http://ultimosegundo.ig.com.br/politica/2012-05-13/dilma-fala-em-rede-nacional-e-lanca-acao-brasil-carinhoso.html">«Dilma fala em rede nacional e lança Ação Brasil Carinhoso»</a>. IG. 13 de maio de 2012<span class="reference-accessdate">. Consultado em 6 de março de 2015</span>. Arquivado do <a rel="nofollow" class="external text" href="http://ultimosegundo.ig.com.br/politica/2012-05-13/dilma-fala-em-rede-nacional-e-lanca-acao-brasil-carinhoso.html">original</a> em 16 de maio de 2012</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=Dilma+fala+em+rede+nacional+e+lan%C3%A7a+A%C3%A7%C3%A3o+Brasil+Carinhoso&amp;rft.date=2012-05-13&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=IG&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fultimosegundo.ig.com.br%2Fpolitica%2F2012-05-13%2Fdilma-fala-em-rede-nacional-e-lanca-acao-brasil-carinhoso.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-139"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-139">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://portal.mec.gov.br/ultimas-noticias/222-537011943/17886-sancionada-lei-que-cria-mais-de-77-mil-cargos-em-instituicoes-federais">«Sancionada lei que cria mais de 77 mil cargos em instituições federais»</a>. <i>Ministério da Educação</i>. 26 de junho de 2012<span class="reference-accessdate">. Consultado em 5 de agosto de 2020</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=Sancionada+lei+que+cria+mais+de+77+mil+cargos+em+institui%C3%A7%C3%B5es+federais&amp;rft.date=2012-06-26&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=Minist%C3%A9rio+da+Educa%C3%A7%C3%A3o&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fportal.mec.gov.br%2Fultimas-noticias%2F222-537011943%2F17886-sancionada-lei-que-cria-mais-de-77-mil-cargos-em-instituicoes-federais&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-140"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-140">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Priscilla Mendes (29 de agosto de 2012). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://g1.globo.com/educacao/noticia/2012/08/dilma-sanciona-cota-de-50-nas-universidades-publicas.html">«Dilma sanciona lei que cria cota de 50% nas universidades federais»</a>. G1<span class="reference-accessdate">. Consultado em 6 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Priscilla+Mendes&amp;rft.btitle=Dilma+sanciona+lei+que+cria+cota+de+50%25+nas+universidades+federais&amp;rft.date=2012-08-29&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=G1&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fg1.globo.com%2Feducacao%2Fnoticia%2F2012%2F08%2Fdilma-sanciona-cota-de-50-nas-universidades-publicas.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-141"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-141">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Priscilla Mendes (23 de janeiro de 2013). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://g1.globo.com/economia/noticia/2013/01/dilma-confirma-reducao-na-conta-de-luz-e-critica-pessimistas.html">«Dilma confirma redução na conta de luz e critica 'pessimistas<span style="padding-right:0.2em;">'</span>»</a>. G1<span class="reference-accessdate">. Consultado em 6 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Priscilla+Mendes&amp;rft.btitle=Dilma+confirma+redu%C3%A7%C3%A3o+na+conta+de+luz+e+critica+%27pessimistas%27&amp;rft.date=2013-01-23&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=G1&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fg1.globo.com%2Feconomia%2Fnoticia%2F2013%2F01%2Fdilma-confirma-reducao-na-conta-de-luz-e-critica-pessimistas.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-142"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-142">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://epocanegocios.globo.com/Informacao/Acao/noticia/2013/03/dilma-rousseff-corta-impostos-federais-sobre-itens-da-cesta-basica.html">«Dilma Rousseff corta impostos federais sobre itens da cesta básica»</a>. Época Negócios. 8 de março de 2013<span class="reference-accessdate">. Consultado em 6 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=Dilma+Rousseff+corta+impostos+federais+sobre+itens+da+cesta+b%C3%A1sica&amp;rft.date=2013-03-08&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=%C3%89poca+Neg%C3%B3cios&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fepocanegocios.globo.com%2FInformacao%2FAcao%2Fnoticia%2F2013%2F03%2Fdilma-rousseff-corta-impostos-federais-sobre-itens-da-cesta-basica.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-143"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-143">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Pedro Venceslau (11 de setembro de 2013). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.estadao.com.br/noticias/nacional,apos-protestos-aprovacao-a-governadores-cai-junto-com-popularidade-de-dilma-,1057353,0.htm">«Após protestos, aprovação a governadores cai junto com popularidade de Dilma»</a>. O Estado de S. Paulo<span class="reference-accessdate">. Consultado em 6 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Pedro+Venceslau&amp;rft.btitle=Ap%C3%B3s+protestos%2C+aprova%C3%A7%C3%A3o+a+governadores+cai+junto+com+popularidade+de+Dilma&amp;rft.date=2013-09-11&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=O+Estado+de+S.+Paulo&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.estadao.com.br%2Fnoticias%2Fnacional%2Capos-protestos-aprovacao-a-governadores-cai-junto-com-popularidade-de-dilma-%2C1057353%2C0.htm&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-144"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-144">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://web.archive.org/web/20131109224308/http://www.dn.pt/inicio/globo/interior.aspx?content_id=3282811&amp;seccao=EUA%20e%20Am%E9ricas&amp;page=1">«Dilma convoca reunião de emergência para avaliar protestos»</a>. DN Globo. 21 de junho de 2013<span class="reference-accessdate">. Consultado em 6 de março de 2015</span>. Arquivado do <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.dn.pt/inicio/globo/interior.aspx?content_id=3282811&amp;seccao=EUA%20e%20Am%E9ricas&amp;page=1">original</a> em 9 de novembro de 2013</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=Dilma+convoca+reuni%C3%A3o+de+emerg%C3%AAncia+para+avaliar+protestos&amp;rft.date=2013-06-21&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=DN+Globo&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.dn.pt%2Finicio%2Fglobo%2Finterior.aspx%3Fcontent_id%3D3282811%26seccao%3DEUA%2520e%2520Am%25E9ricas%26page%3D1&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-145"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-145">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.topnews.com.br/noticias_ver.php?id=21820">«Dilma grava pronunciamento e falará ao País hoje à noite sobre protestos»</a>. Top News. 21 de junho de 2013<span class="reference-accessdate">. Consultado em 6 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=Dilma+grava+pronunciamento+e+falar%C3%A1+ao+Pa%C3s+hoje+%C3%A0+noite+sobre+protestos&amp;rft.date=2013-06-21&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Top+News&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.topnews.com.br%2Fnoticias_ver.php%3Fid%3D21820&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-146"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-146">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Priscilla Mendes, Fabiano Costa e Nathalia Passarinho (24 de junho de 2013). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://g1.globo.com/politica/noticia/2013/06/dilma-propoe-5-pactos-e-plebiscito-para-constituinte-da-reforma-politica.html">«Dilma propõe 5 pactos e plebiscito para constituinte da reforma política»</a>. G1<span class="reference-accessdate">. Consultado em 6 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Priscilla+Mendes%2C+Fabiano+Costa+e+Nathalia+Passarinho&amp;rft.btitle=Dilma+prop%C3%B5e+5+pactos+e+plebiscito+para+constituinte+da+reforma+pol%C3tica&amp;rft.date=2013-06-24&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=G1&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fg1.globo.com%2Fpolitica%2Fnoticia%2F2013%2F06%2Fdilma-propoe-5-pactos-e-plebiscito-para-constituinte-da-reforma-politica.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-147"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-147">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://g1.globo.com/politica/noticia/2013/09/documentos-da-nsa-apontam-dilma-rousseff-como-alvo-de-espionagem.html">«Documentos da NSA apontam Dilma Rousseff como alvo de espionagem»</a>. G1. 1 de setembro de 2013<span class="reference-accessdate">. Consultado em 7 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=Documentos+da+NSA+apontam+Dilma+Rousseff+como+alvo+de+espionagem&amp;rft.date=2013-09-01&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=G1&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fg1.globo.com%2Fpolitica%2Fnoticia%2F2013%2F09%2Fdocumentos-da-nsa-apontam-dilma-rousseff-como-alvo-de-espionagem.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-148"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-148">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Tânia Monteiro (17 de setembro de 2013). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://politica.estadao.com.br/noticias/geral,dilma-cancela-viagem-aos-eua,1075730">«Dilma cancela viagem aos EUA»</a>. O Estado de S. Paulo<span class="reference-accessdate">. Consultado em 7 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=T%C3%A2nia+Monteiro&amp;rft.btitle=Dilma+cancela+viagem+aos+EUA&amp;rft.date=2013-09-17&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=O+Estado+de+S.+Paulo&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fpolitica.estadao.com.br%2Fnoticias%2Fgeral%2Cdilma-cancela-viagem-aos-eua%2C1075730&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-149"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-149">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Nathalia Passarinho (24 de setembro de 2013). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://g1.globo.com/mundo/noticia/2013/09/dilma-diz-na-onu-que-espionagem-fere-soberania-e-direito-internacional.html">«Dilma diz na ONU que espionagem fere soberania e direito internacional»</a>. G1<span class="reference-accessdate">. Consultado em 7 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Nathalia+Passarinho&amp;rft.btitle=Dilma+diz+na+ONU+que+espionagem+fere+soberania+e+direito+internacional&amp;rft.date=2013-09-24&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=G1&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fg1.globo.com%2Fmundo%2Fnoticia%2F2013%2F09%2Fdilma-diz-na-onu-que-espionagem-fere-soberania-e-direito-internacional.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-150"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-150">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Leda Balbino (24 de setembro de 2013). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://web.archive.org/web/20130927093221/http://ultimosegundo.ig.com.br/mundo/2013-09-24/na-onu-dilma-condena-espionagem-e-propoe-rede-multilateral-civil-para-internet.html">«Na ONU, Dilma diz que espionagem é 'afronta' e 'fere direito internacional<span style="padding-right:0.2em;">'</span>»</a>. IG<span class="reference-accessdate">. Consultado em 7 de março de 2015</span>. Arquivado do <a rel="nofollow" class="external text" href="http://ultimosegundo.ig.com.br/mundo/2013-09-24/na-onu-dilma-condena-espionagem-e-propoe-rede-multilateral-civil-para-internet.html">original</a> em 27 de setembro de 2013</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Leda+Balbino&amp;rft.btitle=Na+ONU%2C+Dilma+diz+que+espionagem+%C3%A9+%27afronta%27+e+%27fere+direito+internacional%27&amp;rft.date=2013-09-24&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=IG&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fultimosegundo.ig.com.br%2Fmundo%2F2013-09-24%2Fna-onu-dilma-condena-espionagem-e-propoe-rede-multilateral-civil-para-internet.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-151"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-151">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://exame.com/brasil/dilma-continua-sendo-espionada-pelos-eua-diz-ny-times/">«Dilma continua sendo espionada pelos EUA, diz NY Times»</a>. Exame. 3 de fevereiro de 2015<span class="reference-accessdate">. Consultado em 7 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=Dilma+continua+sendo+espionada+pelos+EUA%2C+diz+NY+Times&amp;rft.date=2015-02-03&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Exame&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fexame.com%2Fbrasil%2Fdilma-continua-sendo-espionada-pelos-eua-diz-ny-times%2F&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-152"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-152">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://economia.uol.com.br/noticias/redacao/2013/10/21/resultado-leilao-pre-sal-libra.htm">«Grupo com Petrobras, Shell, Total e chineses vence 1º leilão do pré-sal»</a>. UOL. 21 de outubro de 2013<span class="reference-accessdate">. Consultado em 7 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=Grupo+com+Petrobras%2C+Shell%2C+Total+e+chineses+vence+1%BA+leil%C3%A3o+do+pr%C3%A9-sal&amp;rft.date=2013-10-21&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=UOL&amp;rft_id=http%3A%2F%2Feconomia.uol.com.br%2Fnoticias%2Fredacao%2F2013%2F10%2F21%2Fresultado-leilao-pre-sal-libra.htm&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-:11-153"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><i><b><a href="#cite_ref-:11_153-0">a</a></b></i></sup> <sup><i><b><a href="#cite_ref-:11_153-1">b</a></b></i></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Juliana Braga (21 de outubro de 2013). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://g1.globo.com/economia/noticia/2013/10/e-bem-diferente-de-privatizacao-afirma-dilma-sobre-leilao-do-pre-sal.html">«É 'bem diferente' de privatização, afirma Dilma sobre leilão do pré-sal»</a>. G1<span class="reference-accessdate">. Consultado em 7 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Juliana+Braga&amp;rft.btitle=%C3%89+%27bem+diferente%27+de+privatiza%C3%A7%C3%A3o%2C+afirma+Dilma+sobre+leil%C3%A3o+do+pr%C3%A9-sal&amp;rft.date=2013-10-21&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=G1&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fg1.globo.com%2Feconomia%2Fnoticia%2F2013%2F10%2Fe-bem-diferente-de-privatizacao-afirma-dilma-sobre-leilao-do-pre-sal.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-154"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-154">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Flávia Alvarenga (23 de abril de 2014). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://g1.globo.com/jornal-hoje/noticia/2014/04/dilma-rousseff-sanciona-marco-civil-da-internet-durante-evento-em-sp.html">«Dilma Rousseff sanciona Marco Civil da Internet durante evento em SP»</a>. G1<span class="reference-accessdate">. Consultado em 7 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Fl%C3%A1via+Alvarenga&amp;rft.btitle=Dilma+Rousseff+sanciona+Marco+Civil+da+Internet+durante+evento+em+SP&amp;rft.date=2014-04-23&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=G1&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fg1.globo.com%2Fjornal-hoje%2Fnoticia%2F2014%2F04%2Fdilma-rousseff-sanciona-marco-civil-da-internet-durante-evento-em-sp.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-155"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-155">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Wanderley Preite Sobrinho (23 de abril de 2014). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://web.archive.org/web/20140423161637/http://ultimosegundo.ig.com.br/politica/2014-04-23/dilma-sanciona-o-marco-civil-da-internet.html">«Dilma sanciona Marco Civil da Internet em Fórum Mundial em São Paulo»</a>. IG<span class="reference-accessdate">. Consultado em 7 de março de 2015</span>. Arquivado do <a rel="nofollow" class="external text" href="http://ultimosegundo.ig.com.br/politica/2014-04-23/dilma-sanciona-o-marco-civil-da-internet.html">original</a> em 23 de abril de 2014</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Wanderley+Preite+Sobrinho&amp;rft.btitle=Dilma+sanciona+Marco+Civil+da+Internet+em+F%C3%B3rum+Mundial+em+S%C3%A3o+Paulo&amp;rft.date=2014-04-23&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=IG&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fultimosegundo.ig.com.br%2Fpolitica%2F2014-04-23%2Fdilma-sanciona-o-marco-civil-da-internet.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-156"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-156">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Filipe Matoso (10 de junho de 2014). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://g1.globo.com/politica/noticia/2014/06/pessimistas-ja-entram-perdendo-diz-dilma-em-fala-sobre-copa-na-tv.html">«<span style="padding-left:0.2em;">'</span>Pessimistas já entram perdendo', diz Dilma em fala sobre a Copa na TV»</a>. G1<span class="reference-accessdate">. Consultado em 7 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Filipe+Matoso&amp;rft.btitle=%27Pessimistas+j%C3%A1+entram+perdendo%27%2C+diz+Dilma+em+fala+sobre+a+Copa+na+TV&amp;rft.date=2014-06-10&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=G1&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fg1.globo.com%2Fpolitica%2Fnoticia%2F2014%2F06%2Fpessimistas-ja-entram-perdendo-diz-dilma-em-fala-sobre-copa-na-tv.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-157"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-157">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://g1.globo.com/politica/noticia/2014/06/com-mais-de-20-protestos-1-semana-de-copa-tem-180-detidos-em-atos.html">«Com mais de 20 protestos, 1ª semana de Copa tem 180 detidos em atos»</a>. G1. 19 de junho de 2014<span class="reference-accessdate">. Consultado em 7 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=Com+mais+de+20+protestos%2C+1%AA+semana+de+Copa+tem+180+detidos+em+atos&amp;rft.date=2014-06-19&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=G1&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fg1.globo.com%2Fpolitica%2Fnoticia%2F2014%2F06%2Fcom-mais-de-20-protestos-1-semana-de-copa-tem-180-detidos-em-atos.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-158"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-158">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.v-brazil.com/world-cup/law/full-text.php">«World Cup 2014 in Brazil»</a>. Virtual-Brazil.com. 5 de junho de 2012<span class="reference-accessdate">. Consultado em 7 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=World+Cup+2014+in+Brazil&amp;rft.date=2012-06-05&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Virtual-Brazil.com&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.v-brazil.com%2Fworld-cup%2Flaw%2Ffull-text.php&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-159"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-159">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Camila Belinaso (30 de maio de 2014). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://jcrs.uol.com.br/site/noticia.php?codn=163144">«Não vai ter Copa»</a>. Jornal do Comércio<span class="reference-accessdate">. Consultado em 7 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Camila+Belinaso&amp;rft.btitle=N%C3%A3o+vai+ter+Copa&amp;rft.date=2014-05-30&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Jornal+do+Com%C3%A9rcio&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fjcrs.uol.com.br%2Fsite%2Fnoticia.php%3Fcodn%3D163144&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-160"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-160">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Luciano Nascimento (17 de junho de 2013). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://agencia-brasil.jusbrasil.com.br/noticias/100566825/em-belo-horizonte-manifestantes-tambem-protestam-contra-gastos-publicos-da-copa">«Em Belo Horizonte, manifestantes também protestam contra gastos públicos da Copa»</a>. Agência Brasil<span class="reference-accessdate">. Consultado em 7 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Luciano+Nascimento&amp;rft.btitle=Em+Belo+Horizonte%2C+manifestantes+tamb%C3%A9m+protestam+contra+gastos+p%C3%BAblicos+da+Copa&amp;rft.date=2013-06-17&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Ag%C3%AAncia+Brasil&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fagencia-brasil.jusbrasil.com.br%2Fnoticias%2F100566825%2Fem-belo-horizonte-manifestantes-tambem-protestam-contra-gastos-publicos-da-copa&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-161"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-161">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Gustavo Franceschini, Luiz Paulo Montes, Paulo Passos e Ricardo Perrone (15 de julho de 2013). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://copadomundo.uol.com.br/noticias/redacao/2013/06/15/dilma-e-muito-vaiada-na-abertura-e-blatter-da-bronca-na-torcida.htm">«Torcida vaia e constrange Dilma na abertura da Copa das Confederações»</a>. UOL<span class="reference-accessdate">. Consultado em 7 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Gustavo+Franceschini%2C+Luiz+Paulo+Montes%2C+Paulo+Passos+e+Ricardo+Perrone&amp;rft.btitle=Torcida+vaia+e+constrange+Dilma+na+abertura+da+Copa+das+Confedera%C3%A7%C3%B5es&amp;rft.date=2013-07-15&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=UOL&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fcopadomundo.uol.com.br%2Fnoticias%2Fredacao%2F2013%2F06%2F15%2Fdilma-e-muito-vaiada-na-abertura-e-blatter-da-bronca-na-torcida.htm&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span><span class="citation-comment" style="display:none; color:#33aa33"> !CS1 manut: Nomes múltiplos: lista de autores (<a href="/wiki/Categoria:!CS1_manut:_Nomes_m%C3%BAltiplos:_lista_de_autores" title="Categoria:!CS1 manut: Nomes múltiplos: lista de autores">link</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-162"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-162">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Rodrigo Mattos (13 de julho de 2014). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://copadomundo.uol.com.br/noticias/redacao/2014/07/13/vaia-a-dilma-no-maracana-no-encerramento-da-copa.htm">«Dilma volta a receber vaias e xingamentos na final da Copa do Mundo»</a>. UOL<span class="reference-accessdate">. Consultado em 7 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Rodrigo+Mattos&amp;rft.btitle=Dilma+volta+a+receber+vaias+e+xingamentos+na+final+da+Copa+do+Mundo&amp;rft.date=2014-07-13&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=UOL&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fcopadomundo.uol.com.br%2Fnoticias%2Fredacao%2F2014%2F07%2F13%2Fvaia-a-dilma-no-maracana-no-encerramento-da-copa.htm&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-163"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-163">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Branco Di Fátima (9 de outubro de 2014). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.brasilpost.com.br/branco-di-fatima/dilma-obama-e-o-estado-islamico_b_5947420.html?utm_hp_ref=brazil">«Cultura do diálogo: Dilma, Obama e o Estado Islâmico»</a>. <i>The Huffington Post</i></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=Cultura+do+di%C3%A1logo%3A+Dilma%2C+Obama+e+o+Estado+Isl%C3%A2mico&amp;rft.au=Branco+Di+F%C3%A1tima&amp;rft.date=2014-10-09&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=The+Huffington+Post&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.brasilpost.com.br%2Fbranco-di-fatima%2Fdilma-obama-e-o-estado-islamico_b_5947420.html%3Futm_hp_ref%3Dbrazil&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-164"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-164">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Igor Gielow (25 de setembro de 2014). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www1.folha.uol.com.br/poder/2014/09/1522160-analise-fala-da-presidente-legitima-mesmo-sem-querer-grupo-radical.shtml">«Dilma: Análise de seu discurso na Onu»</a>. <i>Folha de S.Paulo</i></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=Dilma%3A+An%C3%A1lise+de+seu+discurso+na+Onu&amp;rft.au=Igor+Gielow&amp;rft.date=2014-09-25&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=Folha+de+S.Paulo&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww1.folha.uol.com.br%2Fpoder%2F2014%2F09%2F1522160-analise-fala-da-presidente-legitima-mesmo-sem-querer-grupo-radical.shtml&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-165"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-165">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Priscilla Mendes (1 de janeiro de 2015). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://g1.globo.com/politica/noticia/2015/01/dilma-toma-posse-nesta-quinta-e-inicia-quarto-mandato-consecutivo-do-pt.html">«Dilma toma posse nesta quinta e inicia quarto mandato consecutivo do PT»</a>. G1<span class="reference-accessdate">. Consultado em 7 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Priscilla+Mendes&amp;rft.btitle=Dilma+toma+posse+nesta+quinta+e+inicia+quarto+mandato+consecutivo+do+PT&amp;rft.date=2015-01-01&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=G1&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fg1.globo.com%2Fpolitica%2Fnoticia%2F2015%2F01%2Fdilma-toma-posse-nesta-quinta-e-inicia-quarto-mandato-consecutivo-do-pt.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-166"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-166">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://opiniaoenoticia.com.br/brasil/enfraquecida-dilma-inicia-segundo-mandato-com-enormes-desafios/">«Enfraquecida, Dilma inicia segundo mandato com enormes desafios»</a>. Opinião &amp; Notícia. 1 de janeiro de 2015<span class="reference-accessdate">. Consultado em 7 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=Enfraquecida%2C+Dilma+inicia+segundo+mandato+com+enormes+desafios&amp;rft.date=2015-01-01&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Opini%C3%A3o+%26+Not%C3cia&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fopiniaoenoticia.com.br%2Fbrasil%2Fenfraquecida-dilma-inicia-segundo-mandato-com-enormes-desafios%2F&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-167"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-167">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://zh.clicrbs.com.br/rs/noticias/noticia/2015/01/planalto-corta-gastos-de-ministerios-e-educacao-e-a-area-mais-atingida-4677872.html">«Planalto corta gastos de ministérios e educação é a área mais atingida»</a>. Zero Hora. 9 de janeiro de 2015<span class="reference-accessdate">. Consultado em 7 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=Planalto+corta+gastos+de+minist%C3%A9rios+e+educa%C3%A7%C3%A3o+%C3%A9+a+%C3%A1rea+mais+atingida&amp;rft.date=2015-01-09&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Zero+Hora&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fzh.clicrbs.com.br%2Frs%2Fnoticias%2Fnoticia%2F2015%2F01%2Fplanalto-corta-gastos-de-ministerios-e-educacao-e-a-area-mais-atingida-4677872.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-168"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-168">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">João Villaverde (15 de janeiro de 2015). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://economia.estadao.com.br/noticias/geral,com-aval-de-dilma-aumento-de-impostos-pode-elevar-receita-do-governo-em-r-9-bi,1620009">«Com aval de Dilma, aumento de impostos pode elevar receita do governo em R$ 9 bi»</a>. O Estado de S. Paulo<span class="reference-accessdate">. Consultado em 7 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Jo%C3%A3o+Villaverde&amp;rft.btitle=Com+aval+de+Dilma%2C+aumento+de+impostos+pode+elevar+receita+do+governo+em+R%24+9+bi&amp;rft.date=2015-01-15&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=O+Estado+de+S.+Paulo&amp;rft_id=http%3A%2F%2Feconomia.estadao.com.br%2Fnoticias%2Fgeral%2Ccom-aval-de-dilma-aumento-de-impostos-pode-elevar-receita-do-governo-em-r-9-bi%2C1620009&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-169"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-169">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://zh.clicrbs.com.br/rs/noticias/noticia/2015/02/popularidade-de-dilma-cai-de-42-para-23-diz-datafolha-4696262.html">«Popularidade de Dilma cai de 42% para 23%, diz Datafolha»</a>. Zero Hora. 7 de fevereiro de 2015<span class="reference-accessdate">. Consultado em 7 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=Popularidade+de+Dilma+cai+de+42%25+para+23%25%2C+diz+Datafolha&amp;rft.date=2015-02-07&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Zero+Hora&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fzh.clicrbs.com.br%2Frs%2Fnoticias%2Fnoticia%2F2015%2F02%2Fpopularidade-de-dilma-cai-de-42-para-23-diz-datafolha-4696262.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-170"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-170">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.diariodepernambuco.com.br/app/noticia/politica/2015/03/08/interna_politica,564942/protestantes-fazem-panelaco-durante-pronunciamento-de-dilma-em-rede-nacional.shtml">«Protestantes fazem panelaço durante pronunciamento de Dilma em rede nacional»</a>. Diário de Pernambuco. 6 de março de 2015<span class="reference-accessdate">. Consultado em 8 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=Protestantes+fazem+panela%C3%A7o+durante+pronunciamento+de+Dilma+em+rede+nacional&amp;rft.date=2015-03-06&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Di%C3%A1rio+de+Pernambuco&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.diariodepernambuco.com.br%2Fapp%2Fnoticia%2Fpolitica%2F2015%2F03%2F08%2Finterna_politica%2C564942%2Fprotestantes-fazem-panelaco-durante-pronunciamento-de-dilma-em-rede-nacional.shtml&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-171"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-171">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://g1.globo.com/rs/rio-grande-do-sul/noticia/2015/03/grupo-assa-coxinhas-de-galinha-em-ato-pro-dilma-em-porto-alegre.html">«Grupo assa coxinhas de galinha em ato pró-Dilma em Porto Alegre»</a>. G1. 15 de março de 2015<span class="reference-accessdate">. Consultado em 16 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=Grupo+assa+coxinhas+de+galinha+em+ato+pr%C3%B3-Dilma+em+Porto+Alegre&amp;rft.date=2015-03-15&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=G1&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fg1.globo.com%2Frs%2Frio-grande-do-sul%2Fnoticia%2F2015%2F03%2Fgrupo-assa-coxinhas-de-galinha-em-ato-pro-dilma-em-porto-alegre.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEMessenberg2017621–648-172"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEMessenberg2017621–648_172-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFMessenberg2017">Messenberg 2017</a>, pp.&#160;621–648.</span> </li> <li id="cite_note-173"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-173">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://web.archive.org/web/20150315030342/http://www.diariosp.com.br/noticia/detalhe/79370/presidente-dilma-possui-19-pedidos-de-impeachment">«Presidente Dilma possui 19 pedidos de impeachment. Fernando Henrique Cardoso recebeu 17 pedidos durante o mandato e Lula teve 34 solicitações»</a>. Diário de S. Paulo. 15 de março de 2015<span class="reference-accessdate">. Consultado em 16 de março de 2015</span>. Arquivado do <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.diariosp.com.br/noticia/detalhe/79370/presidente-dilma-possui-19-pedidos-de-impeachment">original</a> em 15 de março de 2015</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=Presidente+Dilma+possui+19+pedidos+de+impeachment.+Fernando+Henrique+Cardoso+recebeu+17+pedidos+durante+o+mandato+e+Lula+teve+34+solicita%C3%A7%C3%B5es&amp;rft.date=2015-03-15&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Di%C3%A1rio+de+S.+Paulo&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.diariosp.com.br%2Fnoticia%2Fdetalhe%2F79370%2Fpresidente-dilma-possui-19-pedidos-de-impeachment&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-174"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-174">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">José Maria Tomazela (15 de março de 2015). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://politica.estadao.com.br/noticias/geral,sede-do-pt-e-incendiada-em-jundiai,1651304">«Sede do PT é incendiada em Jundiaí»</a>. Estadão<span class="reference-accessdate">. Consultado em 6 de agosto de 2020</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Jos%C3%A9+Maria+Tomazela&amp;rft.btitle=Sede+do+PT+%C3%A9+incendiada+em+Jundia%C3&amp;rft.date=2015-03-15&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Estad%C3%A3o&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fpolitica.estadao.com.br%2Fnoticias%2Fgeral%2Csede-do-pt-e-incendiada-em-jundiai%2C1651304&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-175"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-175">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Caio Saad, Pedro Fonseca e Leonardo Goy (15 de março de 2015). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://br.reuters.com/article/topNews/idBRKBN0MB0J120150315">«Dezenas de milhares protestam contra governo Dilma em diversas cidades do país»</a>. Reuters<span class="reference-accessdate">. Consultado em 17 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Caio+Saad%2C+Pedro+Fonseca+e+Leonardo+Goy&amp;rft.btitle=Dezenas+de+milhares+protestam+contra+governo+Dilma+em+diversas+cidades+do+pa%C3s&amp;rft.date=2015-03-15&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Reuters&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fbr.reuters.com%2Farticle%2FtopNews%2FidBRKBN0MB0J120150315&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-176"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-176">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://g1.globo.com/mundo/noticia/2015/03/brasileiros-protestam-contra-governo-no-exterior.html">«Brasileiros protestam contra governo no exterior»</a>. G1. 15 de março de 2015<span class="reference-accessdate">. Consultado em 16 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=Brasileiros+protestam+contra+governo+no+exterior&amp;rft.date=2015-03-15&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=G1&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fg1.globo.com%2Fmundo%2Fnoticia%2F2015%2F03%2Fbrasileiros-protestam-contra-governo-no-exterior.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-177"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-177">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Valdo Cruz e Marina Dias (15 de março de 2015). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www1.folha.uol.com.br/poder/2015/03/1603206-tamanho-dos-protestos-surpreende-governo-que-os-considera-significativos.shtml">«Tamanho dos protestos surpreende governo, que os considera "significativos<span style="padding-right:0.2em;">"</span>»</a>. <i>Folha de S.Paulo</i><span class="reference-accessdate">. Consultado em 16 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=Tamanho+dos+protestos+surpreende+governo%2C+que+os+considera+%22significativos%22&amp;rft.au=Valdo+Cruz+e+Marina+Dias&amp;rft.date=2015-03-15&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=Folha+de+S.Paulo&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww1.folha.uol.com.br%2Fpoder%2F2015%2F03%2F1603206-tamanho-dos-protestos-surpreende-governo-que-os-considera-significativos.shtml&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-178"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-178">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://noticias.uol.com.br/politica/ultimas-noticias/2015/03/15/protestos-contra-governo-passa-de-um-milhao-de-pessoas-no-brasil.htm">«Protestos contra governo e a corrupção reúnem mais de 1,7 milhão pelo Brasil, dizem PMs»</a>. UOL. 15 de março de 2015<span class="reference-accessdate">. Consultado em 7 de agosto de 2020</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=Protestos+contra+governo+e+a+corrup%C3%A7%C3%A3o+re%C3%BAnem+mais+de+1%2C7+milh%C3%A3o+pelo+Brasil%2C+dizem+PMs&amp;rft.date=2015-03-15&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=UOL&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fnoticias.uol.com.br%2Fpolitica%2Fultimas-noticias%2F2015%2F03%2F15%2Fprotestos-contra-governo-passa-de-um-milhao-de-pessoas-no-brasil.htm&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-179"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-179">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bbc.com/news/world-latin-america-32280674">«Hundreds of thousands rally against corruption in Brazil»</a>. BBC News. 13 de abril de 2015<span class="reference-accessdate">. Consultado em 14 de abril de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=Hundreds+of+thousands+rally+against+corruption+in+Brazil&amp;rft.date=2015-04-13&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=BBC+News&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.bbc.com%2Fnews%2Fworld-latin-america-32280674&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-180"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-180">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.gazetadopovo.com.br/vida-publica/eleicoes/2014/dilma-promete-medidas-anticorrupcao-em-2-mandato-ee5en4vavix8af0wtzlktnnf2">«Dilma promete medidas anticorrupção em 2º mandato»</a>. Gazeta do povo. 26 de setembro de 2014<span class="reference-accessdate">. Consultado em 22 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=Dilma+promete+medidas+anticorrup%C3%A7%C3%A3o+em+2%BA+mandato&amp;rft.date=2014-09-26&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Gazeta+do+povo&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.gazetadopovo.com.br%2Fvida-publica%2Feleicoes%2F2014%2Fdilma-promete-medidas-anticorrupcao-em-2-mandato-ee5en4vavix8af0wtzlktnnf2&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-181"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-181">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Ivan Richard (18 de março de 2015). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://agenciabrasil.ebc.com.br/politica/noticia/2015-03/medidas-anticorrucao-fortalecem-luta-contra-impunidade-destaca-dilma">«Medidas anticorrupção fortalecem luta contra a impunidade, destaca Dilma»</a>. Agência Brasil<span class="reference-accessdate">. Consultado em 22 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Ivan+Richard&amp;rft.btitle=Medidas+anticorrup%C3%A7%C3%A3o+fortalecem+luta+contra+a+impunidade%2C+destaca+Dilma&amp;rft.date=2015-03-18&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Ag%C3%AAncia+Brasil&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fagenciabrasil.ebc.com.br%2Fpolitica%2Fnoticia%2F2015-03%2Fmedidas-anticorrucao-fortalecem-luta-contra-impunidade-destaca-dilma&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-182"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-182">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Giovana Teles (23 de maio de 2015). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://g1.globo.com/jornal-da-globo/noticia/2015/05/governo-federal-anuncia-o-maior-corte-no-orcamento-da-historia.html">«Governo federal anuncia o maior corte no orçamento da história»</a>. G1<span class="reference-accessdate">. Consultado em 9 de junho de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Giovana+Teles&amp;rft.btitle=Governo+federal+anuncia+o+maior+corte+no+or%C3%A7amento+da+hist%C3%B3ria&amp;rft.date=2015-05-23&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=G1&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fg1.globo.com%2Fjornal-da-globo%2Fnoticia%2F2015%2F05%2Fgoverno-federal-anuncia-o-maior-corte-no-orcamento-da-historia.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-183"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-183">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.correiodoestado.com.br/politica/governo-dilma-fara-cortes-de-r-699-bilhoes-anuncia-ministro/247567/">«Governo Dilma confirma cortes de R$ 69,9 bi, anuncia ministro»</a>. Correio do Estado. 22 de maio de 2015<span class="reference-accessdate">. Consultado em 9 de junho de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=Governo+Dilma+confirma+cortes+de+R%24+69%2C9+bi%2C+anuncia+ministro&amp;rft.date=2015-05-22&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Correio+do+Estado&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.correiodoestado.com.br%2Fpolitica%2Fgoverno-dilma-fara-cortes-de-r-699-bilhoes-anuncia-ministro%2F247567%2F&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-184"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-184">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://economia.estadao.com.br/blogs/descomplicador/entenda-a-volta-da-cpmf/">«Entenda a proposta da volta da CPMF»</a>. Estadão. 15 de setembro de 2015<span class="reference-accessdate">. Consultado em 18 de setembro de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=Entenda+a+proposta+da+volta+da+CPMF&amp;rft.date=2015-09-15&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Estad%C3%A3o&amp;rft_id=http%3A%2F%2Feconomia.estadao.com.br%2Fblogs%2Fdescomplicador%2Fentenda-a-volta-da-cpmf%2F&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-185"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-185">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Josias de Souza (17 de janeiro de 2016). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://josiasdesouza.blogosfera.uol.com.br/2016/01/17/vaivem-sobre-cpmf-eleva-descredito-de-dilma/">«Vaivém sobre CPMF eleva descrédito de Dilma»</a>. UOL<span class="reference-accessdate">. Consultado em 7 de agosto de 2020</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Josias+de+Souza&amp;rft.btitle=Vaiv%C3%A9m+sobre+CPMF+eleva+descr%C3%A9dito+de+Dilma&amp;rft.date=2016-01-17&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=UOL&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fjosiasdesouza.blogosfera.uol.com.br%2F2016%2F01%2F17%2Fvaivem-sobre-cpmf-eleva-descredito-de-dilma%2F&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-186"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-186">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://g1.globo.com/politica/noticia/2015/09/deputados-da-oposicao-e-dissidentes-da-base-lancam-ato-contra-cpmf.html">«Parlamentares dissidentes da base e de oposição lançam ato contra CPMF»</a>. G1. 16 de setembro de 2015<span class="reference-accessdate">. Consultado em 18 de setembro de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=Parlamentares+dissidentes+da+base+e+de+oposi%C3%A7%C3%A3o+lan%C3%A7am+ato+contra+CPMF&amp;rft.date=2015-09-16&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=G1&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fg1.globo.com%2Fpolitica%2Fnoticia%2F2015%2F09%2Fdeputados-da-oposicao-e-dissidentes-da-base-lancam-ato-contra-cpmf.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-187"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-187">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://pesquisa.in.gov.br/imprensa/jsp/visualiza/index.jsp?jornal=1&amp;pagina=3&amp;data=06/10/2015">«Decreto de 5 de outubro de 2015 (Institui a Comissão Especial de Reforma do Estado)»</a>. Imprensa Nacional/Diário Oficial da União. 6 de outubro de 2015<span class="reference-accessdate">. Consultado em 6 de outubro de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=Decreto+de+5+de+outubro+de+2015+%28Institui+a+Comiss%C3%A3o+Especial+de+Reforma+do+Estado%29&amp;rft.date=2015-10-06&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Imprensa+Nacional%2FDi%C3%A1rio+Oficial+da+Uni%C3%A3o&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fpesquisa.in.gov.br%2Fimprensa%2Fjsp%2Fvisualiza%2Findex.jsp%3Fjornal%3D1%26pagina%3D3%26data%3D06%2F10%2F2015&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-188"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-188">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Vera Rosa e Adriano Ceolin (9 de março de 2016). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://politica.estadao.com.br/noticias/geral,pt-pressiona-lula-a-aceitar-ministerio-e-escapar-de-moro,10000020268">«PT pressiona Lula a aceitar ministério e 'escapar' de Moro»</a>. O Estado de S. Paulo<span class="reference-accessdate">. Consultado em 10 de março de 2016</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Vera+Rosa+e+Adriano+Ceolin&amp;rft.btitle=PT+pressiona+Lula+a+aceitar+minist%C3%A9rio+e+%27escapar%27+de+Moro&amp;rft.date=2016-03-09&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=O+Estado+de+S.+Paulo&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fpolitica.estadao.com.br%2Fnoticias%2Fgeral%2Cpt-pressiona-lula-a-aceitar-ministerio-e-escapar-de-moro%2C10000020268&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-189"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-189">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://zh.clicrbs.com.br/rs/noticias/noticia/2016/03/dilma-aceita-oferecer-ministerio-a-lula-para-evitar-prisao-na-lava-jato-mas-ex-presidente-descarta-4993585.html">«Dilma aceita oferecer ministério a Lula para evitar prisão na Lava-Jato, mas ex-presidente descarta»</a>. Zero Hora. 9 de março de 2016<span class="reference-accessdate">. Consultado em 10 de março de 2016</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=Dilma+aceita+oferecer+minist%C3%A9rio+a+Lula+para+evitar+pris%C3%A3o+na+Lava-Jato%2C+mas+ex-presidente+descarta&amp;rft.date=2016-03-09&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Zero+Hora&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fzh.clicrbs.com.br%2Frs%2Fnoticias%2Fnoticia%2F2016%2F03%2Fdilma-aceita-oferecer-ministerio-a-lula-para-evitar-prisao-na-lava-jato-mas-ex-presidente-descarta-4993585.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-190"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-190">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://ultimosegundo.ig.com.br/politica/2016-03-13/grupos-anti-dilma-fazem-maior-protesto-da-historia-de-acordo-com-pm-e-datafolha.html">«Grupos anti-Dilma fazem maior protesto da história, de acordo com PM e Datafolha»</a>. iG. 13 de março de 2016<span class="reference-accessdate">. Consultado em 14 de março de 2016</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=Grupos+anti-Dilma+fazem+maior+protesto+da+hist%C3%B3ria%2C+de+acordo+com+PM+e+Datafolha&amp;rft.date=2016-03-13&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=iG&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fultimosegundo.ig.com.br%2Fpolitica%2F2016-03-13%2Fgrupos-anti-dilma-fazem-maior-protesto-da-historia-de-acordo-com-pm-e-datafolha.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-191"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-191">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://jornalggn.com.br/coluna-economica/voltou-a-haver-jogo-em-brasilia/">«Grampo pode ter sido no telefone de Dilma»</a>. GGN<span class="reference-accessdate">. Consultado em 17 de março de 2016</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=Grampo+pode+ter+sido+no+telefone+de+Dilma&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=GGN&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fjornalggn.com.br%2Fcoluna-economica%2Fvoltou-a-haver-jogo-em-brasilia%2F&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-192"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-192">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.tijolaco.net/blog/grampo-de-moro-era-em-dilma-gravacao-comprova/">«Grampo de Moro era em Dilma, gravação comprova»</a>. Tijolaco<span class="reference-accessdate">. Consultado em 17 de março de 2016</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=Grampo+de+Moro+era+em+Dilma%2C+grava%C3%A7%C3%A3o+comprova&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Tijolaco&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.tijolaco.net%2Fblog%2Fgrampo-de-moro-era-em-dilma-gravacao-comprova%2F&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-Moro-193"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><i><b><a href="#cite_ref-Moro_193-0">a</a></b></i></sup> <sup><i><b><a href="#cite_ref-Moro_193-1">b</a></b></i></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Fernando Castro, Samuel Nunes e Vladimir Netto (16 de março de 2016). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://g1.globo.com/pr/parana/noticia/2016/03/pf-libera-documento-que-mostra-ligacao-entre-lula-e-dilma.html">«Moro derruba sigilo e divulga grampo de ligação entre Lula e Dilma; ouça»</a>. <i>G1</i><span class="reference-accessdate">. Consultado em 17 de março de 2016</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=Moro+derruba+sigilo+e+divulga+grampo+de+liga%C3%A7%C3%A3o+entre+Lula+e+Dilma%3B+ou%C3%A7a&amp;rft.au=Fernando+Castro%2C+Samuel+Nunes+e+Vladimir+Netto&amp;rft.date=2016-03-16&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=G1&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fg1.globo.com%2Fpr%2Fparana%2Fnoticia%2F2016%2F03%2Fpf-libera-documento-que-mostra-ligacao-entre-lula-e-dilma.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-194"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-194">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://veja.abril.com.br/noticia/brasil/grampos-indicam-que-dilma-agiu-para-tentar-evitar-prisao-de-lula">«Grampos indicam que Dilma agiu para tentar evitar prisão de Lula»</a>. Veja. 16 de março de 2016<span class="reference-accessdate">. Consultado em 18 de março de 2016</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=Grampos+indicam+que+Dilma+agiu+para+tentar+evitar+pris%C3%A3o+de+Lula&amp;rft.date=2016-03-16&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Veja&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fveja.abril.com.br%2Fnoticia%2Fbrasil%2Fgrampos-indicam-que-dilma-agiu-para-tentar-evitar-prisao-de-lula&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-195"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-195">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Thais Arbex, Guilherme Magalhães, Márcio Falcão e Mônica Bergamo (17 de março de 2016). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www1.folha.uol.com.br/poder/2016/03/1750906-especialistas-citam-obstrucao-da-justica-outros-contestam-gravacao.shtml">«Especialistas citam obstrução da Justiça; outros contestam gravação»</a>. Folha de S.Paulo<span class="reference-accessdate">. Consultado em 18 de março de 2016</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Thais+Arbex%2C+Guilherme+Magalh%C3%A3es%2C+M%C3%A1rcio+Falc%C3%A3o+e+M%C3%B4nica+Bergamo&amp;rft.btitle=Especialistas+citam+obstru%C3%A7%C3%A3o+da+Justi%C3%A7a%3B+outros+contestam+grava%C3%A7%C3%A3o&amp;rft.date=2016-03-17&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Folha+de+S.Paulo&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww1.folha.uol.com.br%2Fpoder%2F2016%2F03%2F1750906-especialistas-citam-obstrucao-da-justica-outros-contestam-gravacao.shtml&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span><span class="citation-comment" style="display:none; color:#33aa33"> !CS1 manut: Nomes múltiplos: lista de autores (<a href="/wiki/Categoria:!CS1_manut:_Nomes_m%C3%BAltiplos:_lista_de_autores" title="Categoria:!CS1 manut: Nomes múltiplos: lista de autores">link</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-196"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-196">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Pedro Canário e Marcos de Vasconcellos (16 de março de 2016). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.conjur.com.br/2016-mar-16/moro-divulgou-grampos-ilegais-autoridades-prerrogativa-foro">«Sergio Moro divulgou grampos ilegais de autoridades com prerrogativa de foro»</a>. Consultor Jurídico<span class="reference-accessdate">. Consultado em 17 de março de 2016</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Pedro+Can%C3%A1rio+e+Marcos+de+Vasconcellos&amp;rft.btitle=Sergio+Moro+divulgou+grampos+ilegais+de+autoridades+com+prerrogativa+de+foro&amp;rft.date=2016-03-16&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Consultor+Jur%C3dico&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.conjur.com.br%2F2016-mar-16%2Fmoro-divulgou-grampos-ilegais-autoridades-prerrogativa-foro&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-197"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-197">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://cbn.globoradio.globo.com/programas/jornal-da-cbn/2016/03/17/NAO-HA-DUVIDA-QUANTO-A-VALIDADE-DAS-GRAVACOES-DE-LULA-DIZ-GILMAR-MENDES.htm">«<span style="padding-left:0.2em;">'</span>Não há dúvida quanto à validade das gravações de Lula', diz Gilmar Mendes»</a>. <a href="/wiki/Central_Brasileira_de_Not%C3%ADcias" title="Central Brasileira de Notícias">CBN</a>. 17 de março de 2016<span class="reference-accessdate">. Consultado em 17 de março de 2016</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=%27N%C3%A3o+h%C3%A1+d%C3%BAvida+quanto+%C3%A0+validade+das+grava%C3%A7%C3%B5es+de+Lula%27%2C+diz+Gilmar+Mendes&amp;rft.date=2016-03-17&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=CBN&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fcbn.globoradio.globo.com%2Fprogramas%2Fjornal-da-cbn%2F2016%2F03%2F17%2FNAO-HA-DUVIDA-QUANTO-A-VALIDADE-DAS-GRAVACOES-DE-LULA-DIZ-GILMAR-MENDES.htm&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-198"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-198">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bbc.com/portuguese/noticias/2016/03/160316_protesto_quinta_ab">«Moro divulga conversa entre Lula e Dilma: Manifestantes antigoverno tomam ruas de capitais»</a>. <i>BBC Brasil</i>. 16 de março de 2016<span class="reference-accessdate">. Consultado em 17 de março de 2016</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=Moro+divulga+conversa+entre+Lula+e+Dilma%3A+Manifestantes+antigoverno+tomam+ruas+de+capitais&amp;rft.date=2016-03-16&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=BBC+Brasil&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.bbc.com%2Fportuguese%2Fnoticias%2F2016%2F03%2F160316_protesto_quinta_ab&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-199"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-199">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Renan Ramalho e Mariana Oliveira (16 de março de 2016). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://g1.globo.com/politica/noticia/2016/03/juiz-federal-do-df-suspende-posse-de-lula-na-casa-civil.html">«Juiz federal do DF suspende posse de Lula na Casa Civil»</a>. G1<span class="reference-accessdate">. Consultado em 16 de março de 2016</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Renan+Ramalho+e+Mariana+Oliveira&amp;rft.btitle=Juiz+federal+do+DF+suspende+posse+de+Lula+na+Casa+Civil&amp;rft.date=2016-03-16&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=G1&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fg1.globo.com%2Fpolitica%2Fnoticia%2F2016%2F03%2Fjuiz-federal-do-df-suspende-posse-de-lula-na-casa-civil.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-200"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-200">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Mariana Oliveira (18 de março de 2016). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://g1.globo.com/politica/noticia/2016/03/gilmar-mendes-suspende-nomeacao-de-lula-como-ministro-da-casa-civil.html">«Gilmar Mendes suspende nomeação de Lula como ministro da Casa Civil»</a>. <i>G1</i><span class="reference-accessdate">. Consultado em 6 de agosto de 2020</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=Gilmar+Mendes+suspende+nomea%C3%A7%C3%A3o+de+Lula+como+ministro+da+Casa+Civil&amp;rft.au=Mariana+Oliveira&amp;rft.date=2016-03-18&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=G1&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fg1.globo.com%2Fpolitica%2Fnoticia%2F2016%2F03%2Fgilmar-mendes-suspende-nomeacao-de-lula-como-ministro-da-casa-civil.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-201"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-201">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Vitor Tavares (8 de abril de 2016). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://exame.com/brasil/dilma-lidera-ranking-da-revista-fortune-dos-lideres-mais-decepcionantes-do-mundo/">«Dilma é eleita líder mais decepcionante do mundo na Fortune»</a>. <i>Exame</i><span class="reference-accessdate">. Consultado em 29 de maio de 2016</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=Dilma+%C3%A9+eleita+l%C3der+mais+decepcionante+do+mundo+na+Fortune&amp;rft.au=Vitor+Tavares&amp;rft.date=2016-04-08&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=Exame&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fexame.com%2Fbrasil%2Fdilma-lidera-ranking-da-revista-fortune-dos-lideres-mais-decepcionantes-do-mundo%2F&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-202"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-202">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Fernanda Nunes (4 de fevereiro de 2014). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://economia.ig.com.br/2014-02-04/politica-economica-de-dilma-e-criticada-ate-por-keynesianos.html">«Política econômica de Dilma é criticada até por keynesianos»</a>. <i><a href="/wiki/Brasil_Econ%C3%B4mico" title="Brasil Econômico">Brasil Econômico</a></i><span class="reference-accessdate">. Consultado em 13 de abril de 2014</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=Pol%C3tica+econ%C3%B4mica+de+Dilma+%C3%A9+criticada+at%C3%A9+por+keynesianos&amp;rft.au=Fernanda+Nunes&amp;rft.date=2014-02-04&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=Brasil+Econ%C3%B4mico&amp;rft_id=http%3A%2F%2Feconomia.ig.com.br%2F2014-02-04%2Fpolitica-economica-de-dilma-e-criticada-ate-por-keynesianos.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-:3-203"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><i><b><a href="#cite_ref-:3_203-0">a</a></b></i></sup> <sup><i><b><a href="#cite_ref-:3_203-1">b</a></b></i></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Verdini, Liana (4 de novembro de 2013). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://web.archive.org/web/20131105232102/http://brasileconomico.ig.com.br/noticias/brasil-perde-credibilidade-perante-investidores-externos_136940.html">«Brasil perde credibilidade perante investidores externos»</a>. <i>Brasil Econômico</i>. Arquivado do <a rel="nofollow" class="external text" href="http://brasileconomico.ig.com.br/noticias/brasil-perde-credibilidade-perante-investidores-externos_136940.html">original</a> em 5 de novembro de 2013</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=Brasil+perde+credibilidade+perante+investidores+externos&amp;rft.aufirst=Liana&amp;rft.aulast=Verdini&amp;rft.date=2013-11-04&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=Brasil+Econ%C3%B4mico&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fbrasileconomico.ig.com.br%2Fnoticias%2Fbrasil-perde-credibilidade-perante-investidores-externos_136940.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-Alvaro-204"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Alvaro_204-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Alvaro Bandeira (22 de janeiro de 2014). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://dinheirama.com/brasil-sua-economia-e-credibilidade-andam-em-baixa/">«Brasil: sua economia e credibilidade andam em baixa»</a>. <i>Dinheirama</i></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=Brasil%3A+sua+economia+e+credibilidade+andam+em+baixa&amp;rft.au=Alvaro+Bandeira&amp;rft.date=2014-01-22&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=Dinheirama&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fdinheirama.com%2Fbrasil-sua-economia-e-credibilidade-andam-em-baixa%2F&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-Nakagawa-205"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><i><b><a href="#cite_ref-Nakagawa_205-0">a</a></b></i></sup> <sup><i><b><a href="#cite_ref-Nakagawa_205-1">b</a></b></i></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Fernando Nakagawa (5 de maio de 2014). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.estadao.com.br/noticias/nacional,financial-times-faz-critica-dura-contra-presidente-dilma,1162402,0.htm">«Financial Times faz crítica dura contra presidente Dilma»</a>. O Estado de São Paulo</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Fernando+Nakagawa&amp;rft.btitle=Financial+Times+faz+cr%C3tica+dura+contra+presidente+Dilma&amp;rft.date=2014-05-05&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=O+Estado+de+S%C3%A3o+Paulo&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.estadao.com.br%2Fnoticias%2Fnacional%2Cfinancial-times-faz-critica-dura-contra-presidente-dilma%2C1162402%2C0.htm&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-206"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-206">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Lauro Jardim (22 de março de 2014). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://web.archive.org/web/20141217072939/http://veja.abril.com.br/blog/radar-on-line/governo/lula-critica-dilma-rousseff-em-almoco-com-empresarios/">«Lula critica Dilma»</a>. Veja. Arquivado do <a rel="nofollow" class="external text" href="http://veja.abril.com.br/blog/radar-on-line/governo/lula-critica-dilma-rousseff-em-almoco-com-empresarios/">original</a> em 17 de dezembro de 2014</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Lauro+Jardim&amp;rft.btitle=Lula+critica+Dilma&amp;rft.date=2014-03-22&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Veja&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fveja.abril.com.br%2Fblog%2Fradar-on-line%2Fgoverno%2Flula-critica-dilma-rousseff-em-almoco-com-empresarios%2F&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-Azevedo-207"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Azevedo_207-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Reinaldo Azevedo (24 de fevereiro de 2014). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://veja.abril.com.br/coluna/reinaldo/lula-critica-o-governo-dilma-a-interlocutores-8220-dazelite-8221-o-barba-adoraria-voltar-mas-nao-vai/">«Lula critica o governo Dilma a interlocutores 'dazelite'. O Barba adoraria voltar, mas não vai!»</a>. Veja. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.is/4DQbO">Cópia arquivada em 1 de outubro de 2022</a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Reinaldo+Azevedo&amp;rft.btitle=Lula+critica+o+governo+Dilma+a+interlocutores+%27dazelite%27.+O+Barba+adoraria+voltar%2C+mas+n%C3%A3o+vai%21&amp;rft.date=2014-02-24&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Veja&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fveja.abril.com.br%2Fcoluna%2Freinaldo%2Flula-critica-o-governo-dilma-a-interlocutores-8220-dazelite-8221-o-barba-adoraria-voltar-mas-nao-vai%2F&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-:15-208"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><i><b><a href="#cite_ref-:15_208-0">a</a></b></i></sup> <sup><i><b><a href="#cite_ref-:15_208-1">b</a></b></i></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Bruno Bocchini (10 de setembro de 2013). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://memoria.ebc.com.br/agenciabrasil/noticia/2013-09-09/participacao-do-setor-de-energia-em-emissoes-de-gas-carbonico-dobra-em-cinco-anos">«Participação do setor de energia em emissões de gás carbônico dobra em cinco anos»</a>. Agência Brasil</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Bruno+Bocchini&amp;rft.btitle=Participa%C3%A7%C3%A3o+do+setor+de+energia+em+emiss%C3%B5es+de+g%C3%A1s+carb%C3%B4nico+dobra+em+cinco+anos&amp;rft.date=2013-09-10&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Ag%C3%AAncia+Brasil&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fmemoria.ebc.com.br%2Fagenciabrasil%2Fnoticia%2F2013-09-09%2Fparticipacao-do-setor-de-energia-em-emissoes-de-gas-carbonico-dobra-em-cinco-anos&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-209"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-209">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://g1.globo.com/natureza/noticia/2015/03/governo-dilma-reduziu-em-72-verba-de-protecao-amazonia-diz-estudo.html">«Governo Dilma reduziu em 72% verba de proteção à Amazônia, diz estudo»</a>. <i>G1</i>. 31 de março de 2015<span class="reference-accessdate">. Consultado em 5 de dezembro de 2021</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=Governo+Dilma+reduziu+em+72%25+verba+de+prote%C3%A7%C3%A3o+%C3%A0+Amaz%C3%B4nia%2C+diz+estudo&amp;rft.date=2015-03-31&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=G1&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fg1.globo.com%2Fnatureza%2Fnoticia%2F2015%2F03%2Fgoverno-dilma-reduziu-em-72-verba-de-protecao-amazonia-diz-estudo.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-210"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-210">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.estadao.com.br/noticias/vidae,mundo-perdeu-dois-estados-de-sp-de-florestas-na-ultima-decada-diz-onu,528985,0.htm">«Mundo perdeu dois Estados de SP de florestas na última década, diz ONU»</a>. O Estado de São Paulo. 25 de março de 2010</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=Mundo+perdeu+dois+Estados+de+SP+de+florestas+na+%C3%BAltima+d%C3%A9cada%2C+diz+ONU&amp;rft.date=2010-03-25&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=O+Estado+de+S%C3%A3o+Paulo&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.estadao.com.br%2Fnoticias%2Fvidae%2Cmundo-perdeu-dois-estados-de-sp-de-florestas-na-ultima-decada-diz-onu%2C528985%2C0.htm&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-211"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-211">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">José Orenstein (25 de maio de 2017). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nexojornal.com.br/expresso/2017/05/25/O-que-mudou-depois-de-5-anos-da-san%C3%A7%C3%A3o-do-Novo-C%C3%B3digo-Florestal">«O que mudou depois de 5 anos da sanção do Novo Código Florestal»</a>. <i>Nexo Jornal</i><span class="reference-accessdate">. Consultado em 5 de agosto de 2020</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=O+que+mudou+depois+de+5+anos+da+san%C3%A7%C3%A3o+do+Novo+C%C3%B3digo+Florestal&amp;rft.au=Jos%C3%A9+Orenstein&amp;rft.date=2017-05-25&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=Nexo+Jornal&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fwww.nexojornal.com.br%2Fexpresso%2F2017%2F05%2F25%2FO-que-mudou-depois-de-5-anos-da-san%25C3%25A7%25C3%25A3o-do-Novo-C%25C3%25B3digo-Florestal&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-212"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-212">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.topnews.com.br/noticias_ver.php?id=12997">«Desmonte do IBAMA e da política ambiental brasileira»</a>. Top News. 20 de junho de 2012</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=Desmonte+do+IBAMA+e+da+pol%C3tica+ambiental+brasileira&amp;rft.date=2012-06-20&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Top+News&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fwww.topnews.com.br%2Fnoticias_ver.php%3Fid%3D12997&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-213"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-213">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.portalbvr.com.br/2011/12/dilma-rousseff-assina-lei-que-reduz.html">«Dilma Rousseff assina lei que reduz poder de fiscalização e autuação do Ibama»</a>. Portal BVR. 10 de dezembro de 2011</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=Dilma+Rousseff+assina+lei+que+reduz+poder+de+fiscaliza%C3%A7%C3%A3o+e+autua%C3%A7%C3%A3o+do+Ibama&amp;rft.date=2011-12-10&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Portal+BVR&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fwww.portalbvr.com.br%2F2011%2F12%2Fdilma-rousseff-assina-lei-que-reduz.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-214"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-214">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://imazon.org.br/imprensa/crime-ambiental-premia-86-com-a-impunidade/#:~:text=&#39;Infelizmente%2C%20todos%20os%20%C3%B3rg%C3%A3os%20fiscalizadores,esses%20crimes&#39;%2C%20observa%20Cazetta.">«Crime ambiental premia 86% com a impunidade»</a>. Imazon. 1 de agosto de 2013</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=Crime+ambiental+premia+86%25+com+a+impunidade&amp;rft.date=2013-08-01&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Imazon&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fimazon.org.br%2Fimprensa%2Fcrime-ambiental-premia-86-com-a-impunidade%2F%23%3A~%3Atext%3D%27Infelizmente%252C%2520todos%2520os%2520%25C3%25B3rg%25C3%25A3os%2520fiscalizadores%2Cesses%2520crimes%27%252C%2520observa%2520Cazetta.&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFearnside199621-34-215"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFearnside199621-34_215-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFFearnside1996">Fearnside 1996</a>, pp.&#160;21-34.</span> </li> <li id="cite_note-216"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-216">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Erich Decat e Lisandra Paraguassu (13 de fevereiro de 2014). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://politica.estadao.com.br/noticias/geral,em-carta-a-dilma-mst-critica-governo-e-pede-mudanca-urgente-na-politica-agraria,1129895">«Em carta a Dilma, MST critica governo e pede mudança 'urgente' na política agrária»</a>. O Estado de São Paulo</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Erich+Decat+e+Lisandra+Paraguassu&amp;rft.btitle=Em+carta+a+Dilma%2C+MST+critica+governo+e+pede+mudan%C3%A7a+%27urgente%27+na+pol%C3tica+agr%C3%A1ria&amp;rft.date=2014-02-13&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=O+Estado+de+S%C3%A3o+Paulo&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fpolitica.estadao.com.br%2Fnoticias%2Fgeral%2Cem-carta-a-dilma-mst-critica-governo-e-pede-mudanca-urgente-na-politica-agraria%2C1129895&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-217"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-217">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Fabiano Vilela (5 de julho de 2012). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://g1.globo.com/jornal-nacional/noticia/2012/07/ministerio-publico-acusa-incra-de-ser-maior-desmatador-da-amazonia.html">«Ministério Público acusa Incra de ser maior desmatador da Amazônia»</a>. Jornal Nacional</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Fabiano+Vilela&amp;rft.btitle=Minist%C3%A9rio+P%C3%BAblico+acusa+Incra+de+ser+maior+desmatador+da+Amaz%C3%B4nia&amp;rft.date=2012-07-05&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Jornal+Nacional&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fg1.globo.com%2Fjornal-nacional%2Fnoticia%2F2012%2F07%2Fministerio-publico-acusa-incra-de-ser-maior-desmatador-da-amazonia.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-218"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-218">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://cimi.org.br/2012/04/33360/">«Cimi pede intervenção da ONU para resolução de problemas indígenas no Brasil»</a>. CIMI. 4 de abril de 2012</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=Cimi+pede+interven%C3%A7%C3%A3o+da+ONU+para+resolu%C3%A7%C3%A3o+de+problemas+ind%C3genas+no+Brasil&amp;rft.date=2012-04-04&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=CIMI&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fcimi.org.br%2F2012%2F04%2F33360%2F&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-219"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-219">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Ricardo Mendonça (14 de julho de 2013). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://acervo.racismoambiental.net.br/2013/07/14/governo-rifa-os-direitos-indigenas-diz-antropologa-manuela-carneiro-da-cunha/">«Governo rifa os direitos indígenas, diz antropóloga Manuela Carneiro da Cunha»</a>. Acervo Racismo Ambiental</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Ricardo+Mendon%C3%A7a&amp;rft.btitle=Governo+rifa+os+direitos+ind%C3genas%2C+diz+antrop%C3%B3loga+Manuela+Carneiro+da+Cunha&amp;rft.date=2013-07-14&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Acervo+Racismo+Ambiental&amp;rft_id=https%3A%2F%2Facervo.racismoambiental.net.br%2F2013%2F07%2F14%2Fgoverno-rifa-os-direitos-indigenas-diz-antropologa-manuela-carneiro-da-cunha%2F&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-220"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-220">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Luciana Coelho (26 de outubro de 2011). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www1.folha.uol.com.br/mercado/997180-oea-cancela-audiencia-sobre-belo-monte-apos-brasil-se-negar-a-ir.shtml">«OEA cancela audiência sobre Belo Monte após Brasil se negar a ir»</a>. <i>Folha de S.Paulo</i></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=OEA+cancela+audi%C3%AAncia+sobre+Belo+Monte+ap%C3%B3s+Brasil+se+negar+a+ir&amp;rft.au=Luciana+Coelho&amp;rft.date=2011-10-26&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=Folha+de+S.Paulo&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww1.folha.uol.com.br%2Fmercado%2F997180-oea-cancela-audiencia-sobre-belo-monte-apos-brasil-se-negar-a-ir.shtml&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-221"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-221">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.todamateria.com.br/impeachment-de-dilma-rousseff/">«Impeachment de Dilma Rousseff: motivo, cronologia e resultado»</a>. <i>Toda Matéria</i><span class="reference-accessdate">. Consultado em 5 de dezembro de 2021</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=Impeachment+de+Dilma+Rousseff%3A+motivo%2C+cronologia+e+resultado&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=Toda+Mat%C3%A9ria&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fwww.todamateria.com.br%2Fimpeachment-de-dilma-rousseff%2F&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-:16-222"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><i><b><a href="#cite_ref-:16_222-0">a</a></b></i></sup> <sup><i><b><a href="#cite_ref-:16_222-1">b</a></b></i></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://exame.com/mundo/ministra-brasileira-vai-receber-premio-ambiental-da-onu-2/">«Izabella Teixeira recebe prêmio ambiental da ONU»</a>. <i>Exame</i>. 19 de setembro de 2013<span class="reference-accessdate">. Consultado em 5 de dezembro de 2021</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=Izabella+Teixeira+recebe+pr%C3%AAmio+ambiental+da+ONU&amp;rft.date=2013-09-19&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=Exame&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fexame.com%2Fmundo%2Fministra-brasileira-vai-receber-premio-ambiental-da-onu-2%2F&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-223"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-223">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://memoria.ebc.com.br/english/2013/09/minister-of-environment-wins-un-champions-of-the-earth-award">«Minister of Environment wins UN Champions of the Earth Award»</a>. <i>EBC</i>. 12 de setembro de 2013<span class="reference-accessdate">. Consultado em 5 de dezembro de 2021</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=Minister+of+Environment+wins+UN+Champions+of+the+Earth+Award&amp;rft.date=2013-09-12&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=EBC&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fmemoria.ebc.com.br%2Fenglish%2F2013%2F09%2Fminister-of-environment-wins-un-champions-of-the-earth-award&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-UribeBragon2015-224"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><i><b><a href="#cite_ref-UribeBragon2015_224-0">a</a></b></i></sup> <sup><i><b><a href="#cite_ref-UribeBragon2015_224-1">b</a></b></i></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Gustavo Uribe; Ranier Bragon (2 de dezembro de 2015). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www1.folha.uol.com.br/poder/2015/12/1714133-cunha-deflara-processo-de-impeachment-contra-dlma.shtml">«Eduardo Cunha acata pedido de impeachment contra Dilma Rousseff»</a>. <i>Folha de S.Paulo</i><span class="reference-accessdate">. Consultado em 4 de dezembro de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=Eduardo+Cunha+acata+pedido+de+impeachment+contra+Dilma+Rousseff&amp;rft.au=Gustavo+Uribe&amp;rft.au=Ranier+Bragon&amp;rft.date=2015-12-02&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=Folha+de+S.Paulo&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww1.folha.uol.com.br%2Fpoder%2F2015%2F12%2F1714133-cunha-deflara-processo-de-impeachment-contra-dlma.shtml&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-225"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-225">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Felipe Amorim (3 de dezembro de 2015). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://noticias.uol.com.br/politica/ultimas-noticias/2015/12/03/dilma-mentiu-a-nacao-e-houve-barganha-sim-diz-cunha.htm">«Dilma mentiu ao negar tentativa de barganha, diz Cunha; ministro rebate»</a>. UOL<span class="reference-accessdate">. Consultado em 4 de dezembro de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Felipe+Amorim&amp;rft.btitle=Dilma+mentiu+ao+negar+tentativa+de+barganha%2C+diz+Cunha%3B+ministro+rebate&amp;rft.date=2015-12-03&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=UOL&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fnoticias.uol.com.br%2Fpolitica%2Fultimas-noticias%2F2015%2F12%2F03%2Fdilma-mentiu-a-nacao-e-houve-barganha-sim-diz-cunha.htm&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-226"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-226">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Nathalia Passarinho e Fernanda Calgaro (17 de março de 2016). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://g1.globo.com/politica/processo-de-impeachment-de-dilma/noticia/2016/03/camara-elege-membros-de-comissao-que-analisara-impeachment-de-dilma.html">«Câmara elege membros de comissão que analisará impeachment de Dilma»</a>. <i>G1</i><span class="reference-accessdate">. Consultado em 17 de março de 2016</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=C%C3%A2mara+elege+membros+de+comiss%C3%A3o+que+analisar%C3%A1+impeachment+de+Dilma&amp;rft.au=Nathalia+Passarinho+e+Fernanda+Calgaro&amp;rft.date=2016-03-17&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=G1&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fg1.globo.com%2Fpolitica%2Fprocesso-de-impeachment-de-dilma%2Fnoticia%2F2016%2F03%2Fcamara-elege-membros-de-comissao-que-analisara-impeachment-de-dilma.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-227"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-227">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Fernanda Calgaro, Gustavo Garcia e Nathalia Passarinho (11 de abril de 2016). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://g1.globo.com/politica/processo-de-impeachment-de-dilma/noticia/2016/04/comissao-da-camara-aprova-processo-de-impeachment-de-dilma.html">«Comissão da Câmara aprova processo de impeachment de Dilma»</a>. <i>G1</i><span class="reference-accessdate">. Consultado em 18 de abril de 2016</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=Comiss%C3%A3o+da+C%C3%A2mara+aprova+processo+de+impeachment+de+Dilma&amp;rft.au=Fernanda+Calgaro%2C+Gustavo+Garcia+e+Nathalia+Passarinho&amp;rft.date=2016-04-11&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=G1&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fg1.globo.com%2Fpolitica%2Fprocesso-de-impeachment-de-dilma%2Fnoticia%2F2016%2F04%2Fcomissao-da-camara-aprova-processo-de-impeachment-de-dilma.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-228"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-228">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://zh.clicrbs.com.br/rs/noticias/noticia/2016/04/os-principais-pontos-do-parecer-do-relator-jovair-arantes-favoravel-ao-impeachment-5755964.html">«Os principais pontos do parecer do relator Jovair Arantes, favorável ao impeachment»</a>. <i>Zero Hora</i>. 6 de abril de 2016<span class="reference-accessdate">. Consultado em 18 de abril de 2016</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=Os+principais+pontos+do+parecer+do+relator+Jovair+Arantes%2C+favor%C3%A1vel+ao+impeachment&amp;rft.date=2016-04-06&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=Zero+Hora&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fzh.clicrbs.com.br%2Frs%2Fnoticias%2Fnoticia%2F2016%2F04%2Fos-principais-pontos-do-parecer-do-relator-jovair-arantes-favoravel-ao-impeachment-5755964.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-229"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-229">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Paulo Victor Chagas (22 de março de 2016). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://agenciabrasil.ebc.com.br/politica/noticia/2016-03/onu-cepal-e-oea-manifestam-preocupacao-com-ameacas-democracia-no-brasil">«ONU, Cepal e OEA manifestam preocupação com "ameaças" à democracia no Brasil»</a>. Agência Brasil</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Paulo+Victor+Chagas&amp;rft.btitle=ONU%2C+Cepal+e+OEA+manifestam+preocupa%C3%A7%C3%A3o+com+%22amea%C3%A7as%22+%C3%A0+democracia+no+Brasil&amp;rft.date=2016-03-22&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Ag%C3%AAncia+Brasil&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fagenciabrasil.ebc.com.br%2Fpolitica%2Fnoticia%2F2016-03%2Fonu-cepal-e-oea-manifestam-preocupacao-com-ameacas-democracia-no-brasil&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-Siqueira2016-230"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Siqueira2016_230-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation news">Siqueira, Carol (18 de abril de 2016). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www2.camara.leg.br/camaranoticias/noticias/POLITICA/507325-CAMARA-AUTORIZA-INSTAURACAO-DE-PROCESSO-DE-IMPEACHMENT-DE-DILMA-COM-367-VOTOS-A-FAVOR-E-137-CONTRA.html">«Câmara autoriza instauração de processo de impeachment de Dilma com 367 votos a favor e 137 contra»</a>. <i><a href="/wiki/Ag%C3%AAncia_C%C3%A2mara_(Brasil)" title="Agência Câmara (Brasil)">Câmara Notícias</a></i><span class="reference-accessdate">. Consultado em 18 de abril de 2016</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=C%C3%A2mara+autoriza+instaura%C3%A7%C3%A3o+de+processo+de+impeachment+de+Dilma+com+367+votos+a+favor+e+137+contra&amp;rft.aufirst=Carol&amp;rft.aulast=Siqueira&amp;rft.date=2016-04-18&amp;rft.genre=article&amp;rft.jtitle=C%C3%A2mara+Not%C3cias&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww2.camara.leg.br%2Fcamaranoticias%2Fnoticias%2FPOLITICA%2F507325-CAMARA-AUTORIZA-INSTAURACAO-DE-PROCESSO-DE-IMPEACHMENT-DE-DILMA-COM-367-VOTOS-A-FAVOR-E-137-CONTRA.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-231"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-231">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Henrique Gomes Batista (22 de abril de 2016). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://oglobo.globo.com/brasil/dilma-diz-que-pedira-suspensao-do-brasil-do-mercosul-se-ocorrer-golpe-19149935">«Dilma diz que pedirá suspensão do Brasil do Mercosul se ocorrer 'golpe<span style="padding-right:0.2em;">'</span>»</a>. O Globo<span class="reference-accessdate">. Consultado em 24 de abril de 2016</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Henrique+Gomes+Batista&amp;rft.btitle=Dilma+diz+que+pedir%C3%A1+suspens%C3%A3o+do+Brasil+do+Mercosul+se+ocorrer+%98golpe%99&amp;rft.date=2016-04-22&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=O+Globo&amp;rft_id=http%3A%2F%2Foglobo.globo.com%2Fbrasil%2Fdilma-diz-que-pedira-suspensao-do-brasil-do-mercosul-se-ocorrer-golpe-19149935&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-232"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-232">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://web.archive.org/web/20160426023052/http://jb.fm/Noticias/Listar/40943/24-04-2016/unasul-rejeita-mocao-contra-impeachment-da-presidente-dilma-rousseff">«Unasul rejeita moção contra impeachment da Presidente Dilma Rousseff»</a>. JB FM. 24 de abril de 2016<span class="reference-accessdate">. Consultado em 23 de abril de 2016</span>. Arquivado do <a rel="nofollow" class="external text" href="http://jb.fm/Noticias/Listar/40943/24-04-2016/unasul-rejeita-mocao-contra-impeachment-da-presidente-dilma-rousseff">original</a> em 26 de abril de 2016</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=Unasul+rejeita+mo%C3%A7%C3%A3o+contra+impeachment+da+Presidente+Dilma+Rousseff&amp;rft.date=2016-04-24&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=JB+FM&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fjb.fm%2FNoticias%2FListar%2F40943%2F24-04-2016%2Funasul-rejeita-mocao-contra-impeachment-da-presidente-dilma-rousseff&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-afastamento-233"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-afastamento_233-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://g1.globo.com/politica/processo-de-impeachment-de-dilma/noticia/2016/05/processo-de-impeachment-e-aberto-e-dilma-e-afastada-por-ate-180-dias.html">«Processo de impeachment é aberto, e Dilma é afastada por até 180 dias»</a>. G1. 12 de maio de 2016<span class="reference-accessdate">. Consultado em 12 de maio de 2016</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=Processo+de+impeachment+%C3%A9+aberto%2C+e+Dilma+%C3%A9+afastada+por+at%C3%A9+180+dias&amp;rft.date=2016-05-12&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=G1&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fg1.globo.com%2Fpolitica%2Fprocesso-de-impeachment-de-dilma%2Fnoticia%2F2016%2F05%2Fprocesso-de-impeachment-e-aberto-e-dilma-e-afastada-por-ate-180-dias.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-234"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-234">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Valente, Rubens (23 de maio de 2016). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www1.folha.uol.com.br/poder/2016/05/1774018-em-dialogos-gravados-juca-fala-em-pacto-para-deter-avanco-da-lava-jato.shtml">«Em diálogos gravados, Jucá fala em pacto para deter avanço da Lava Jato»</a>. Folha de S.Paulo<span class="reference-accessdate">. Consultado em 23 de maio de 2016</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.aufirst=Rubens&amp;rft.aulast=Valente&amp;rft.btitle=Em+di%C3%A1logos+gravados%2C+Juc%C3%A1+fala+em+pacto+para+deter+avan%C3%A7o+da+Lava+Jato&amp;rft.date=2016-05-23&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Folha+de+S.Paulo&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww1.folha.uol.com.br%2Fpoder%2F2016%2F05%2F1774018-em-dialogos-gravados-juca-fala-em-pacto-para-deter-avanco-da-lava-jato.shtml&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-auto-235"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-auto_235-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Gustavo Garcia, Fernanda Calgaro, Filipe Matoso, Laís Lis e Mateus Rodrigues (31 de agosto de 2016). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://g1.globo.com/politica/processo-de-impeachment-de-dilma/noticia/2016/08/senado-aprova-impeachment-dilma-perde-mandato-e-temer-assume.html">«Senado aprova impeachment, Dilma perde mandato e Temer assume»</a>. <i>G1</i><span class="reference-accessdate">. Consultado em 31 de agosto de 2016</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=Senado+aprova+impeachment%2C+Dilma+perde+mandato+e+Temer+assume&amp;rft.au=Gustavo+Garcia%2C+Fernanda+Calgaro%2C+Filipe+Matoso%2C+La%C3s+Lis+e+Mateus+Rodrigues&amp;rft.date=2016-08-31&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=G1&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fg1.globo.com%2Fpolitica%2Fprocesso-de-impeachment-de-dilma%2Fnoticia%2F2016%2F08%2Fsenado-aprova-impeachment-dilma-perde-mandato-e-temer-assume.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span><span class="citation-comment" style="display:none; color:#33aa33"> !CS1 manut: Nomes múltiplos: lista de autores (<a href="/wiki/Categoria:!CS1_manut:_Nomes_m%C3%BAltiplos:_lista_de_autores" title="Categoria:!CS1 manut: Nomes múltiplos: lista de autores">link</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-236"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-236">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://g1.globo.com/politica/processo-de-impeachment-de-dilma/noticia/2016/08/veja-quem-votou-sim-para-saida-de-dilma-mas-nao-para-inabilitacao.html">«Veja quem votou 'sim' para a saída de Dilma, mas 'não' para a inabilitação»</a>. <i>G1</i>. 31 de agosto de 2016<span class="reference-accessdate">. Consultado em 6 de setembro de 2016</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=Veja+quem+votou+%27sim%27+para+a+sa%C3da+de+Dilma%2C+mas+%27n%C3%A3o%27+para+a+inabilita%C3%A7%C3%A3o&amp;rft.date=2016-08-31&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=G1&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fg1.globo.com%2Fpolitica%2Fprocesso-de-impeachment-de-dilma%2Fnoticia%2F2016%2F08%2Fveja-quem-votou-sim-para-saida-de-dilma-mas-nao-para-inabilitacao.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-237"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-237">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Carolina Gonçalves e Karine Mello (31 de agosto de 2016). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://agenciabrasil.ebc.com.br/politica/noticia/2016-08/senadores-decidem-que-dilma-pode-exercer-funcao-publica">«Senadores decidem que Dilma pode exercer função pública»</a>. <i>Agência Brasil</i><span class="reference-accessdate">. Consultado em 31 de agosto de 2016</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=Senadores+decidem+que+Dilma+pode+exercer+fun%C3%A7%C3%A3o+p%C3%BAblica&amp;rft.au=Carolina+Gon%C3%A7alves+e+Karine+Mello&amp;rft.date=2016-08-31&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=Ag%C3%AAncia+Brasil&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fagenciabrasil.ebc.com.br%2Fpolitica%2Fnoticia%2F2016-08%2Fsenadores-decidem-que-dilma-pode-exercer-funcao-publica&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-238"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-238">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.terra.com.br/noticias/brasil/governo-brasileiro-e-pressionado-por-historicos-protestos,f614e49fccf5f310VgnCLD2000000ec6eb0aRCRD.html">«Governo brasileiro é pressionado por históricos protestos»</a>. Terra. 21 de junho de 2013</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=Governo+brasileiro+%C3%A9+pressionado+por+hist%C3%B3ricos+protestos&amp;rft.date=2013-06-21&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Terra&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fwww.terra.com.br%2Fnoticias%2Fbrasil%2Fgoverno-brasileiro-e-pressionado-por-historicos-protestos%2Cf614e49fccf5f310VgnCLD2000000ec6eb0aRCRD.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-239"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-239">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Priscilla Mendes (17 de junho de 2013). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://g1.globo.com/politica/noticia/2013/06/dilma-considera-manifestacoes-legitimas-afirma-ministra.html">«Dilma considera manifestações 'legítimas', diz ministra»</a>. G1</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Priscilla+Mendes&amp;rft.btitle=Dilma+considera+manifesta%C3%A7%C3%B5es+%27leg%C3timas%27%2C+diz+ministra&amp;rft.date=2013-06-17&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=G1&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fg1.globo.com%2Fpolitica%2Fnoticia%2F2013%2F06%2Fdilma-considera-manifestacoes-legitimas-afirma-ministra.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-:4-240"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><i><b><a href="#cite_ref-:4_240-0">a</a></b></i></sup> <sup><i><b><a href="#cite_ref-:4_240-1">b</a></b></i></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://noticias.r7.com/brasil/apos-protestos-dilma-anuncia-plano-nacional-de-mobilidade-urbana-22062013">«Após protestos, Dilma anuncia Plano Nacional de Mobilidade Urbana»</a>. R7. 21 de junho de 2013</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=Ap%C3%B3s+protestos%2C+Dilma+anuncia+Plano+Nacional+de+Mobilidade+Urbana&amp;rft.date=2013-06-21&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=R7&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fnoticias.r7.com%2Fbrasil%2Fapos-protestos-dilma-anuncia-plano-nacional-de-mobilidade-urbana-22062013&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-241"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-241">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Luciana Cobucci (9 de julho de 2013). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.terra.com.br/noticias/brasil/politica/camara-deixa-plebiscito-em-2-plano-e-descarta-mudancas-em-2014,2b182f91674cf310VgnVCM3000009acceb0aRCRD.html">«Câmara deixa plebiscito em 2º plano e descarta mudanças em 2014»</a>. Terra</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Luciana+Cobucci&amp;rft.btitle=C%C3%A2mara+deixa+plebiscito+em+2%BA+plano+e+descarta+mudan%C3%A7as+em+2014&amp;rft.date=2013-07-09&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Terra&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fwww.terra.com.br%2Fnoticias%2Fbrasil%2Fpolitica%2Fcamara-deixa-plebiscito-em-2-plano-e-descarta-mudancas-em-2014%2C2b182f91674cf310VgnVCM3000009acceb0aRCRD.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-242"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-242">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Fernanda Calgaro (7 de novembro de 2013). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://noticias.uol.com.br/cotidiano/ultimas-noticias/2013/11/07/maioria-aprova-protestos-mas-93-dos-brasileiros-reprovam-black-blocks-diz-pesquisa.htm">«Brasileiros aprovam protestos, mas 93% rejeitam "black blocs", diz pesquisa»</a>. UOL</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Fernanda+Calgaro&amp;rft.btitle=Brasileiros+aprovam+protestos%2C+mas+93%25+rejeitam+%22black+blocs%22%2C+diz+pesquisa&amp;rft.date=2013-11-07&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=UOL&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fnoticias.uol.com.br%2Fcotidiano%2Fultimas-noticias%2F2013%2F11%2F07%2Fmaioria-aprova-protestos-mas-93-dos-brasileiros-reprovam-black-blocks-diz-pesquisa.htm&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-243"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-243">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://oglobo.globo.com/esportes/copa-das-confederacoes/governo-nao-vai-tolerar-protestos-que-tentem-impedir-jogos-da-copa-das-confederacoes-diz-ministro-8714512">«Governo não vai tolerar protestos que tentem impedir jogos da Copa das Confederações, diz ministro»</a>. O Globo. 17 de junho de 2013</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=Governo+n%C3%A3o+vai+tolerar+protestos+que+tentem+impedir+jogos+da+Copa+das+Confedera%C3%A7%C3%B5es%2C+diz+ministro&amp;rft.date=2013-06-17&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=O+Globo&amp;rft_id=https%3A%2F%2Foglobo.globo.com%2Fesportes%2Fcopa-das-confederacoes%2Fgoverno-nao-vai-tolerar-protestos-que-tentem-impedir-jogos-da-copa-das-confederacoes-diz-ministro-8714512&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-244"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-244">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Juan Arias (27 de janeiro de 2014). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://brasil.elpais.com/brasil/2014/01/28/opinion/1390865170_116679.html">«Por que o Brasil está contra a Copa?»</a>. El País Brasil<span class="reference-accessdate">. Consultado em 2 de janeiro de 2020</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Juan+Arias&amp;rft.btitle=Por+que+o+Brasil+est%C3%A1+contra+a+Copa%3F&amp;rft.date=2014-01-27&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=El+Pa%C3s+Brasil&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fbrasil.elpais.com%2Fbrasil%2F2014%2F01%2F28%2Fopinion%2F1390865170_116679.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-:5-245"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><i><b><a href="#cite_ref-:5_245-0">a</a></b></i></sup> <sup><i><b><a href="#cite_ref-:5_245-1">b</a></b></i></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Jorge Luiz Souto Maior (21 de abril de 2014). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://blogdojuca.uol.com.br/2014/04/a-copa-ja-era/">«A Copa já era!»</a>. Blog do Juca Kfouri</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Jorge+Luiz+Souto+Maior&amp;rft.btitle=A+Copa+j%C3%A1+era%21&amp;rft.date=2014-04-21&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Blog+do+Juca+Kfouri&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fblogdojuca.uol.com.br%2F2014%2F04%2Fa-copa-ja-era%2F&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-246"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-246">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://globoesporte.globo.com/futebol/copa-do-mundo/noticia/2013/12/estudo-diz-que-10-estadios-da-copa-estao-entre-os-mais-caros-do-mundo.html">«Estudo põe 10 estádios da Copa entre os mais caros, mas Ministério contesta»</a>. <i>Globo Esporte</i>. 16 de dezembro de 2013<span class="reference-accessdate">. Consultado em 4 de agosto de 2020</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=Estudo+p%C3%B5e+10+est%C3%A1dios+da+Copa+entre+os+mais+caros%2C+mas+Minist%C3%A9rio+contesta&amp;rft.date=2013-12-16&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=Globo+Esporte&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fgloboesporte.globo.com%2Ffutebol%2Fcopa-do-mundo%2Fnoticia%2F2013%2F12%2Festudo-diz-que-10-estadios-da-copa-estao-entre-os-mais-caros-do-mundo.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-247"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-247">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://web.archive.org/web/20140505203317/http://www.portalpopulardacopa.org.br/index.php?option=com_k2&amp;view=item&amp;id=355:remo%C3%A7%C3%B5es-for%C3%A7adas-para-copa-e-olimp%C3%ADadas-no-brasil-ser%C3%A3o-tratadas-em-sess%C3%A3o-do-conselho-de-direitos-humanos-da-onu">«Remoções forçadas para Copa e Olimpíadas no Brasil serão tratadas em sessão do Conselho de Direitos Humanos da ONU»</a>. Portal Popular da Copa e das Olimpíadas. 4 de março de 2014. Arquivado do <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.portalpopulardacopa.org.br/index.php?option=com_k2&amp;view=item&amp;id=355:remo%C3%A7%C3%B5es-for%C3%A7adas-para-copa-e-olimp%C3%ADadas-no-brasil-ser%C3%A3o-tratadas-em-sess%C3%A3o-do-conselho-de-direitos-humanos-da-onu">original</a> em 5 de maio de 2014</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=Remo%C3%A7%C3%B5es+for%C3%A7adas+para+Copa+e+Olimp%C3adas+no+Brasil+ser%C3%A3o+tratadas+em+sess%C3%A3o+do+Conselho+de+Direitos+Humanos+da+ONU&amp;rft.date=2014-03-04&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Portal+Popular+da+Copa+e+das+Olimp%C3adas&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.portalpopulardacopa.org.br%2Findex.php%3Foption%3Dcom_k2%26view%3Ditem%26id%3D355%3Aremo%25C3%25A7%25C3%25B5es-for%25C3%25A7adas-para-copa-e-olimp%25C3%25ADadas-no-brasil-ser%25C3%25A3o-tratadas-em-sess%25C3%25A3o-do-conselho-de-direitos-humanos-da-onu&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-248"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-248">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Melissa Rossi (8 de outubro de 2013). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pt.globalvoicesonline.org/2013/10/08/remocoes-forcadas-rio-de-janeiro-copa-olimpiadas/">«<span style="padding-left:0.2em;">'</span>Basta de remoções forçadas!': Anistia Internacional denuncia Copa do Mundo no Brasil»</a>. Global Voices</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Melissa+Rossi&amp;rft.btitle=%98Basta+de+remo%C3%A7%C3%B5es+for%C3%A7adas%21%27%3A+Anistia+Internacional+denuncia+Copa+do+Mundo+no+Brasil&amp;rft.date=2013-10-08&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Global+Voices&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fpt.globalvoicesonline.org%2F2013%2F10%2F08%2Fremocoes-forcadas-rio-de-janeiro-copa-olimpiadas%2F&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-249"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-249">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Camila Campanerut (25 de julho de 2013). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://noticias.uol.com.br/politica/ultimas-noticias/2013/07/25/dilma-pesquisa-cniibope.htm">«Avaliação negativa de Dilma vai a 49% e supera positiva, diz CNI/Ibope»</a>. UOL<span class="reference-accessdate">. Consultado em 7 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Camila+Campanerut&amp;rft.btitle=Avalia%C3%A7%C3%A3o+negativa+de+Dilma+vai+a+49%25+e+supera+positiva%2C+diz+CNI%2FIbope&amp;rft.date=2013-07-25&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=UOL&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fnoticias.uol.com.br%2Fpolitica%2Fultimas-noticias%2F2013%2F07%2F25%2Fdilma-pesquisa-cniibope.htm&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-250"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-250">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Luciana Cobucci (29 de junho de 2012). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://noticias.terra.com.br/brasil/politica/cniibope-dilma-rousseff-tem-mais-aprovacao-que-lula-e-fhc,d3ec0a43aa1da310VgnCLD200000bbcceb0aRCRD.html">«CNI/Ibope: Dilma Rousseff tem mais aprovação que Lula e FHC»</a>. Terra<span class="reference-accessdate">. Consultado em 6 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Luciana+Cobucci&amp;rft.btitle=CNI%2FIbope%3A+Dilma+Rousseff+tem+mais+aprova%C3%A7%C3%A3o+que+Lula+e+FHC&amp;rft.date=2012-06-29&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Terra&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fnoticias.terra.com.br%2Fbrasil%2Fpolitica%2Fcniibope-dilma-rousseff-tem-mais-aprovacao-que-lula-e-fhc%2Cd3ec0a43aa1da310VgnCLD200000bbcceb0aRCRD.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-251"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-251">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://noticias.terra.com.br/brasil/politica/datafolha-com-30-de-aprovacao-dilma-tem-maior-queda-desde-collor,4c93778394e8f310VgnVCM4000009bcceb0aRCRD.html">«Datafolha: com 30% de aprovação, Dilma tem maior queda desde Collor»</a>. Terra. 29 de junho de 2013<span class="reference-accessdate">. Consultado em 6 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=Datafolha%3A+com+30%25+de+aprova%C3%A7%C3%A3o%2C+Dilma+tem+maior+queda+desde+Collor&amp;rft.date=2013-06-29&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Terra&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fnoticias.terra.com.br%2Fbrasil%2Fpolitica%2Fdatafolha-com-30-de-aprovacao-dilma-tem-maior-queda-desde-collor%2C4c93778394e8f310VgnVCM4000009bcceb0aRCRD.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-252"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-252">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Camila Campanerut (19 de março de 2013). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://noticias.uol.com.br/politica/ultimas-noticias/2013/03/19/dilma-cni-ibope.htm">«Dilma é aprovada por 79% e supera Lula e FHC, diz CNI/Ibope»</a>. <i>UOL</i><span class="reference-accessdate">. Consultado em 18 de outubro de 2020</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=Dilma+%C3%A9+aprovada+por+79%25+e+supera+Lula+e+FHC%2C+diz+CNI%2FIbope&amp;rft.au=Camila+Campanerut&amp;rft.date=2013-03-19&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=UOL&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fnoticias.uol.com.br%2Fpolitica%2Fultimas-noticias%2F2013%2F03%2F19%2Fdilma-cni-ibope.htm&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-253"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-253">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://datafolha.folha.uol.com.br/opiniaopublica/2013/03/1252102-aprovacao-a-governo-dilma-atinge-65.shtml">«Aprovação a Governo Dilma atinge 65%»</a>. <i>Datafolha</i>. 24 de março de 2013<span class="reference-accessdate">. Consultado em 18 de outubro de 2020</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=Aprova%C3%A7%C3%A3o+a+Governo+Dilma+atinge+65%25&amp;rft.date=2013-03-24&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=Datafolha&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fdatafolha.folha.uol.com.br%2Fopiniaopublica%2F2013%2F03%2F1252102-aprovacao-a-governo-dilma-atinge-65.shtml&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-254"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-254">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://g1.globo.com/bom-dia-brasil/noticia/2015/03/pesquisa-do-datafolha-mostra-que-aprovacao-de-dilma-caiu-para-13.html">«Pesquisa do Datafolha mostra que aprovação de Dilma caiu para 13%»</a>. Bom Dia Brasil. 18 de março de 2015<span class="reference-accessdate">. Consultado em 23 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=Pesquisa+do+Datafolha+mostra+que+aprova%C3%A7%C3%A3o+de+Dilma+caiu+para+13%25&amp;rft.date=2015-03-18&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Bom+Dia+Brasil&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fg1.globo.com%2Fbom-dia-brasil%2Fnoticia%2F2015%2F03%2Fpesquisa-do-datafolha-mostra-que-aprovacao-de-dilma-caiu-para-13.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-255"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-255">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://web.archive.org/web/20150321033206/http://www.bemparana.com.br/noticia/377628/aprovacao-a-dilma-cai-a-13-pior-avaliacao-de-governo-desde-1992">«Aprovação a Dilma cai a 13%; pior avaliação de governo desde 1992»</a>. Bem Paraná. 18 de março de 2015<span class="reference-accessdate">. Consultado em 23 de março de 2015</span>. Arquivado do <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.bemparana.com.br/noticia/377628/aprovacao-a-dilma-cai-a-13-pior-avaliacao-de-governo-desde-1992">original</a> em 21 de março de 2015</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=Aprova%C3%A7%C3%A3o+a+Dilma+cai+a+13%25%3B+pior+avalia%C3%A7%C3%A3o+de+governo+desde+1992&amp;rft.date=2015-03-18&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Bem+Paran%C3%A1&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.bemparana.com.br%2Fnoticia%2F377628%2Faprovacao-a-dilma-cai-a-13-pior-avaliacao-de-governo-desde-1992&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-256"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-256">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Lara Rizeiro (18 de março de 2015). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.infomoney.com.br/mercados/politica/noticia/3936556/cnt-mda-avaliacao-positiva-governo-dilma-cai-para-apoiam-impeachment">«CNT/MDA: avaliação positiva do governo Dilma cai para 10,8%; 59,7% apoiam impeachment»</a>. Info Money<span class="reference-accessdate">. Consultado em 23 de março de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Lara+Rizeiro&amp;rft.btitle=CNT%2FMDA%3A+avalia%C3%A7%C3%A3o+positiva+do+governo+Dilma+cai+para+10%2C8%25%3B+59%2C7%25+apoiam+impeachment&amp;rft.date=2015-03-18&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Info+Money&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.infomoney.com.br%2Fmercados%2Fpolitica%2Fnoticia%2F3936556%2Fcnt-mda-avaliacao-positiva-governo-dilma-cai-para-apoiam-impeachment&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-257"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-257">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://datafolha.folha.uol.com.br/opiniaopublica/2015/08/1665278-recorde-reprovacao-a-dilma-supera-pior-momento-de-collor.shtml">«Recorde, reprovação a Dilma supera pior momento de Collor»</a>. <i>Datafolha</i>. 6 de agosto de 2015<span class="reference-accessdate">. Consultado em 18 de outubro de 2020</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=Recorde%2C+reprova%C3%A7%C3%A3o+a+Dilma+supera+pior+momento+de+Collor&amp;rft.date=2015-08-06&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=Datafolha&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fdatafolha.folha.uol.com.br%2Fopiniaopublica%2F2015%2F08%2F1665278-recorde-reprovacao-a-dilma-supera-pior-momento-de-collor.shtml&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-258"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-258">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://datafolha.folha.uol.com.br/opiniaopublica/2016/04/1759676-reprovacao-a-gestao-dilma-recua-e-volta-a-nivel-pre-manifestacao.shtml">«Reprovação à gestão Dilma recua e volta a nível pré-manifestação»</a>. <i>Datafolha</i>. 11 de abril de 2016<span class="reference-accessdate">. Consultado em 18 de outubro de 2020</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=Reprova%C3%A7%C3%A3o+%C3%A0+gest%C3%A3o+Dilma+recua+e+volta+a+n%C3vel+pr%C3%A9-manifesta%C3%A7%C3%A3o&amp;rft.date=2016-04-11&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=Datafolha&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fdatafolha.folha.uol.com.br%2Fopiniaopublica%2F2016%2F04%2F1759676-reprovacao-a-gestao-dilma-recua-e-volta-a-nivel-pre-manifestacao.shtml&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-259"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-259">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://datafolha.folha.uol.com.br/opiniaopublica/2016/02/1744564-64-reprovam-governo-dilma.shtml">«64% reprovam governo Dilma»</a>. <i>Datafolha</i>. 29 de fevereiro de 2016<span class="reference-accessdate">. Consultado em 18 de outubro de 2020</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=64%25+reprovam+governo+Dilma&amp;rft.date=2016-02-29&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=Datafolha&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fdatafolha.folha.uol.com.br%2Fopiniaopublica%2F2016%2F02%2F1744564-64-reprovam-governo-dilma.shtml&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-260"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-260">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://web.archive.org/web/20170920080724/https://www.ibopeinteligencia.com/noticias-e-pesquisas/avaliacao-do-governo-dilma-segue-estavel-em-relacao-a-dezembro/">«Avaliação do governo Dilma segue estável em relação a dezembro»</a>. IBOPE Inteligência. 30 de março de 2016<span class="reference-accessdate">. Consultado em 18 de outubro de 2020</span>. Arquivado do <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ibopeinteligencia.com/noticias-e-pesquisas/avaliacao-do-governo-dilma-segue-estavel-em-relacao-a-dezembro/">original</a> em 20 de setembro de 2017</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=Avalia%C3%A7%C3%A3o+do+governo+Dilma+segue+est%C3%A1vel+em+rela%C3%A7%C3%A3o+a+dezembro&amp;rft.date=2016-03-30&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=IBOPE+Intelig%C3%AAncia&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ibopeinteligencia.com%2Fnoticias-e-pesquisas%2Favaliacao-do-governo-dilma-segue-estavel-em-relacao-a-dezembro%2F&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-:9-261"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><i><b><a href="#cite_ref-:9_261-0">a</a></b></i></sup> <sup><i><b><a href="#cite_ref-:9_261-1">b</a></b></i></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Natuza Nery (1 de novembro de 2016). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www1.folha.uol.com.br/poder/2016/11/1828285-apos-impeachment-dilma-leva-vida-reservada-no-rs-veja-entrevista.shtml">«Após impeachment, Dilma leva vida reservada no RS; veja entrevista»</a>. Folha de S.Paulo<span class="reference-accessdate">. Consultado em 17 de junho de 2017</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Natuza+Nery&amp;rft.btitle=Ap%C3%B3s+impeachment%2C+Dilma+leva+vida+reservada+no+RS%3B+veja+entrevista&amp;rft.date=2016-11-01&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Folha+de+S.Paulo&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww1.folha.uol.com.br%2Fpoder%2F2016%2F11%2F1828285-apos-impeachment-dilma-leva-vida-reservada-no-rs-veja-entrevista.shtml&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-262"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-262">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Filipe Matoso, Gustavo Garcia e Roniara Castilhos (31 de agosto de 2016). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://g1.globo.com/politica/processo-de-impeachment-de-dilma/noticia/2016/08/como-ex-presidente-dilma-tera-direito-8-servidores-de-livre-escolha.html">«Como ex-presidente, Dilma terá direito a 8 servidores de livre escolha»</a>. G1<span class="reference-accessdate">. Consultado em 17 de junho de 2017</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Filipe+Matoso%2C+Gustavo+Garcia+e+Roniara+Castilhos&amp;rft.btitle=Como+ex-presidente%2C+Dilma+ter%C3%A1+direito+a+8+servidores+de+livre+escolha&amp;rft.date=2016-08-31&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=G1&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fg1.globo.com%2Fpolitica%2Fprocesso-de-impeachment-de-dilma%2Fnoticia%2F2016%2F08%2Fcomo-ex-presidente-dilma-tera-direito-8-servidores-de-livre-escolha.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-263"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-263">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Luma Poletti (31 de agosto de 2016). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://congressoemfoco.uol.com.br/noticias/com-aposentadoria-de-r-5-mil-dilma-precisa-trabalhar-para-suprir-necessidade-diz-katia-abreu/">«Com aposentadoria de R$ 5 mil, Dilma precisa trabalhar para suprir necessidade, diz Kátia Abreu»</a>. Congresso em Foco<span class="reference-accessdate">. Consultado em 17 de junho de 2017</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Luma+Poletti&amp;rft.btitle=Com+aposentadoria+de+R%24+5+mil%2C+Dilma+precisa+trabalhar+para+suprir+necessidade%2C+diz+K%C3%A1tia+Abreu&amp;rft.date=2016-08-31&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Congresso+em+Foco&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fcongressoemfoco.uol.com.br%2Fnoticias%2Fcom-aposentadoria-de-r-5-mil-dilma-precisa-trabalhar-para-suprir-necessidade-diz-katia-abreu%2F&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-264"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-264">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.osul.com.br/ex-presidenta-dilma-aceita-assumir-comando-de-conselho-de-fundacao-ligada-ao-pt/">«Ex-presidenta Dilma aceita assumir comando de conselho de fundação ligada ao PT»</a>. O Sul. 29 de outubro de 2016<span class="reference-accessdate">. Consultado em 17 de junho de 2017</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=Ex-presidenta+Dilma+aceita+assumir+comando+de+conselho+de+funda%C3%A7%C3%A3o+ligada+ao+PT&amp;rft.date=2016-10-29&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=O+Sul&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.osul.com.br%2Fex-presidenta-dilma-aceita-assumir-comando-de-conselho-de-fundacao-ligada-ao-pt%2F&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-265"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-265">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.jornalgrandebahia.com.br/2017/03/o-contra-ataque-da-ex-presidente-dilma-rousseff-pos-impeachment/">«O contra-ataque da ex-presidente Dilma Rousseff pós-impeachment»</a>. Jornal Grande Bahia. 19 de março de 2017<span class="reference-accessdate">. Consultado em 17 de junho de 2017</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=O+contra-ataque+da+ex-presidente+Dilma+Rousseff+p%C3%B3s-impeachment&amp;rft.date=2017-03-19&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Jornal+Grande+Bahia&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.jornalgrandebahia.com.br%2F2017%2F03%2Fo-contra-ataque-da-ex-presidente-dilma-rousseff-pos-impeachment%2F&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-266"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-266">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Ancelmo Gois (20 de março de 2017). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://blogs.oglobo.globo.com/ancelmo/post/dilma-faz-sucesso-no-exterior.html">«Dilma faz sucesso no exterior»</a>. O Globo<span class="reference-accessdate">. Consultado em 17 de junho de 2017</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Ancelmo+Gois&amp;rft.btitle=Dilma+faz+sucesso+no+exterior&amp;rft.date=2017-03-20&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=O+Globo&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fblogs.oglobo.globo.com%2Fancelmo%2Fpost%2Fdilma-faz-sucesso-no-exterior.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-267"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-267">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Paula Sperb (7 de setembro de 2016). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www1.folha.uol.com.br/poder/2016/09/1811074-dilma-planeja-escrever-livro-sobre-bastidores-de-seu-impeachment.shtml">«Dilma planeja escrever livro sobre bastidores de seu impeachment»</a>. Folha de S.Paulo<span class="reference-accessdate">. Consultado em 17 de junho de 2017</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Paula+Sperb&amp;rft.btitle=Dilma+planeja+escrever+livro+sobre+bastidores+de+seu+impeachment&amp;rft.date=2016-09-07&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Folha+de+S.Paulo&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww1.folha.uol.com.br%2Fpoder%2F2016%2F09%2F1811074-dilma-planeja-escrever-livro-sobre-bastidores-de-seu-impeachment.shtml&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-268"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-268">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://epocanegocios.globo.com/Brasil/noticia/2017/02/dilma-diz-que-nao-descarta-se-candidatar-camara-ou-ao-senado.html">«Dilma diz que não descarta se candidatar à Câmara ou ao Senado»</a>. Época. 18 de fevereiro de 2017<span class="reference-accessdate">. Consultado em 17 de junho de 2017</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=Dilma+diz+que+n%C3%A3o+descarta+se+candidatar+%C3%A0+C%C3%A2mara+ou+ao+Senado&amp;rft.date=2017-02-18&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=%C3%89poca&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fepocanegocios.globo.com%2FBrasil%2Fnoticia%2F2017%2F02%2Fdilma-diz-que-nao-descarta-se-candidatar-camara-ou-ao-senado.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-269"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-269">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Vera Batista e Renato Souza (20 de março de 2017). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.em.com.br/app/noticia/politica/2017/03/20/interna_politica,855642/obra-no-rio-sao-francisco-vira-guerra-entre-lula-dilma-e-temer.shtml">«Obra no rio São Francisco vira guerra entre Lula, Dilma e Temer»</a>. Estado de Minas<span class="reference-accessdate">. Consultado em 22 de novembro de 2017</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Vera+Batista+e+Renato+Souza&amp;rft.btitle=Obra+no+rio+S%C3%A3o+Francisco+vira+guerra+entre+Lula%2C+Dilma+e+Temer&amp;rft.date=2017-03-20&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Estado+de+Minas&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fwww.em.com.br%2Fapp%2Fnoticia%2Fpolitica%2F2017%2F03%2F20%2Finterna_politica%2C855642%2Fobra-no-rio-sao-francisco-vira-guerra-entre-lula-dilma-e-temer.shtml&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-270"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-270">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://jconline.ne10.uol.com.br/canal/politica/nacional/noticia/2017/08/26/principal-cabo-eleitoral-de-lula-dilma-aposta-em-discurso-virulento-em-pernambuco-303542.php">«Principal cabo eleitoral de Lula, Dilma aposta em discurso virulento em Pernambuco»</a>. Jornal do Commercio. 26 de agosto de 2017<span class="reference-accessdate">. Consultado em 22 de novembro de 2017</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=Principal+cabo+eleitoral+de+Lula%2C+Dilma+aposta+em+discurso+virulento+em+Pernambuco&amp;rft.date=2017-08-26&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Jornal+do+Commercio&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fjconline.ne10.uol.com.br%2Fcanal%2Fpolitica%2Fnacional%2Fnoticia%2F2017%2F08%2F26%2Fprincipal-cabo-eleitoral-de-lula-dilma-aposta-em-discurso-virulento-em-pernambuco-303542.php&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-271"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-271">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.grupodepuebla.org/fundadores/">«Fundadores»</a>. <i>Grupo de Puebla</i> (em espanhol)<span class="reference-accessdate">. Consultado em 6 de agosto de 2020</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=Fundadores&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=Grupo+de+Puebla&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fwww.grupodepuebla.org%2Ffundadores%2F&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-272"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-272">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Raphael Veleda (22 de outubro de 2019). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.metropoles.com/brasil/politica-brasil/foro-de-sao-paulo-e-coisa-do-passado-conheca-o-grupo-de-puebla">«Foro de São Paulo é coisa do passado? Conheça o "Grupo de Puebla<span style="padding-right:0.2em;">"</span>»</a>. <i>Metrópoles</i><span class="reference-accessdate">. Consultado em 6 de agosto de 2020</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=Foro+de+S%C3%A3o+Paulo+%C3%A9+coisa+do+passado%3F+Conhe%C3%A7a+o+%22Grupo+de+Puebla%22&amp;rft.au=Raphael+Veleda&amp;rft.date=2019-10-22&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=Metr%C3%B3poles&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fwww.metropoles.com%2Fbrasil%2Fpolitica-brasil%2Fforo-de-sao-paulo-e-coisa-do-passado-conheca-o-grupo-de-puebla&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-273"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-273">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.lanacion.com.ar/el-mundo/que-es-grupo-puebla-nuevo-eje-progresista-nid2302810">«Grupo de Puebla. El nuevo eje progresista regional al que apunta Fernández»</a>. <i>La Nacion</i> (em espanhol). 1 de novembro de 2019<span class="reference-accessdate">. Consultado em 6 de agosto de 2020</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=Grupo+de+Puebla.+El+nuevo+eje+progresista+regional+al+que+apunta+Fern%C3%A1ndez&amp;rft.date=2019-11-01&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=La+Nacion&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fwww.lanacion.com.ar%2Fel-mundo%2Fque-es-grupo-puebla-nuevo-eje-progresista-nid2302810&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-274"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-274">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://g1.globo.com/jornal-nacional/noticia/2022/08/12/justica-arquiva-denuncia-contra-lula-dilma-e-mercadante-por-suposta-obstrucao-da-lava-jato.ghtml">«Justiça arquiva denúncia contra Lula, Dilma e Mercadante por suposta obstrução da Lava Jato»</a>. <i>G1</i>. 13 de agosto de 2022<span class="reference-accessdate">. Consultado em 11 de dezembro de 2023</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=Justi%C3%A7a+arquiva+den%C3%BAncia+contra+Lula%2C+Dilma+e+Mercadante+por+suposta+obstru%C3%A7%C3%A3o+da+Lava+Jato&amp;rft.date=2022-08-13&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=G1&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fg1.globo.com%2Fjornal-nacional%2Fnoticia%2F2022%2F08%2F12%2Fjustica-arquiva-denuncia-contra-lula-dilma-e-mercadante-por-suposta-obstrucao-da-lava-jato.ghtml&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-275"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-275">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Caselato, Matheus (12 de agosto de 2022). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.moneytimes.com.br/justica-arquiva-investigacao-contra-lula-e-dilma-por-tentativa-de-obstrucao-da-lava-jato/">«Justiça arquiva investigação contra Lula e Dilma por tentativa de obstrução da Lava Jato»</a>. <i>Money Times</i><span class="reference-accessdate">. Consultado em 11 de dezembro de 2023</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=Justi%C3%A7a+arquiva+investiga%C3%A7%C3%A3o+contra+Lula+e+Dilma+por+tentativa+de+obstru%C3%A7%C3%A3o+da+Lava+Jato&amp;rft.aufirst=Matheus&amp;rft.aulast=Caselato&amp;rft.date=2022-08-12&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=Money+Times&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fwww.moneytimes.com.br%2Fjustica-arquiva-investigacao-contra-lula-e-dilma-por-tentativa-de-obstrucao-da-lava-jato%2F&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-276"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-276">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Mariana Oliveira e Renan Ramalho (5 de setembro de 2017). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://g1.globo.com/politica/operacao-lava-jato/noticia/janot-denuncia-ao-stf-lula-dilma-palocci-mantega-edinho-silva-e-paulo-bernardo.ghtml">«Janot denuncia Lula, Dilma, Gleisi, Palocci, Edinho, Mantega, Paulo Bernardo e Vaccari»</a>. G1<span class="reference-accessdate">. Consultado em 6 de setembro de 2017</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Mariana+Oliveira+e+Renan+Ramalho&amp;rft.btitle=Janot+denuncia+Lula%2C+Dilma%2C+Gleisi%2C+Palocci%2C+Edinho%2C+Mantega%2C+Paulo+Bernardo+e+Vaccari&amp;rft.date=2017-09-05&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=G1&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fg1.globo.com%2Fpolitica%2Foperacao-lava-jato%2Fnoticia%2Fjanot-denuncia-ao-stf-lula-dilma-palocci-mantega-edinho-silva-e-paulo-bernardo.ghtml&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-277"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-277">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Mariana Oliveira (6 de setembro de 2017). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://g1.globo.com/politica/noticia/procuradoria-geral-da-republica-apresenta-ao-stf-nova-denuncia-contra-lula-e-dilma.ghtml">«Procuradoria Geral da República apresenta ao STF nova denúncia contra Lula e Dilma»</a>. <i>G1</i>. Globo<span class="reference-accessdate">. Consultado em 6 de setembro de 2017</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=Procuradoria+Geral+da+Rep%C3%BAblica+apresenta+ao+STF+nova+den%C3%BAncia+contra+Lula+e+Dilma&amp;rft.au=Mariana+Oliveira&amp;rft.date=2017-09-06&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=G1&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fg1.globo.com%2Fpolitica%2Fnoticia%2Fprocuradoria-geral-da-republica-apresenta-ao-stf-nova-denuncia-contra-lula-e-dilma.ghtml&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-278"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-278">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Rafael Moraes Moura e Breno Pires (5 de setembro de 2017). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://politica.estadao.com.br/blogs/fausto-macedo/dilma-foi-amplamente-beneficiada-com-recursos-de-propina-acusa-janot/">«Dilma foi "amplamente" beneficiada com recursos de propina, acusa Janot»</a>. O Estado de São Paulo<span class="reference-accessdate">. Consultado em 22 de novembro de 2017</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Rafael+Moraes+Moura+e+Breno+Pires&amp;rft.btitle=Dilma+foi+%9Camplamente%9D+beneficiada+com+recursos+de+propina%2C+acusa+Janot&amp;rft.date=2017-09-05&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=O+Estado+de+S%C3%A3o+Paulo&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fpolitica.estadao.com.br%2Fblogs%2Ffausto-macedo%2Fdilma-foi-amplamente-beneficiada-com-recursos-de-propina-acusa-janot%2F&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-279"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-279">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Luiz Vassallo (6 de setembro de 2017). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://politica.estadao.com.br/blogs/fausto-macedo/janot-quer-bloqueio-de-r-65-bi-de-lula-dilma-ex-ministros-e-ex-tesoureiro-por-quadrilhao-do-pt/">«Janot quer bloqueio de R$ 6,5 bi de Lula, Dilma, ex-ministros e ex-tesoureiro por 'quadrilhão' do PT»</a>. O Estado de São Paulo<span class="reference-accessdate">. Consultado em 22 de novembro de 2017</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Luiz+Vassallo&amp;rft.btitle=Janot+quer+bloqueio+de+R%24+6%2C5+bi+de+Lula%2C+Dilma%2C+ex-ministros+e+ex-tesoureiro+por+%98quadrilh%C3%A3o%99+do+PT&amp;rft.date=2017-09-06&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=O+Estado+de+S%C3%A3o+Paulo&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fpolitica.estadao.com.br%2Fblogs%2Ffausto-macedo%2Fjanot-quer-bloqueio-de-r-65-bi-de-lula-dilma-ex-ministros-e-ex-tesoureiro-por-quadrilhao-do-pt%2F&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-280"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-280">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.conjur.com.br/2018-nov-23/juiz-aceita-denuncia-lula-dilma-ex-ministros">«Juiz aceita denúncia contra Lula, Dilma e ex-ministros por organização criminosa»</a>. Consultor Jurídico. 23 de novembro de 2018<span class="reference-accessdate">. Consultado em 3 de setembro de 2019</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=Juiz+aceita+den%C3%BAncia+contra+Lula%2C+Dilma+e+ex-ministros+por+organiza%C3%A7%C3%A3o+criminosa&amp;rft.date=2018-11-23&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Consultor+Jur%C3dico&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fwww.conjur.com.br%2F2018-nov-23%2Fjuiz-aceita-denuncia-lula-dilma-ex-ministros&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-281"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-281">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://g1.globo.com/politica/noticia/2019/12/04/justica-do-df-absolve-lula-dilma-palocci-mantega-e-vaccari-no-quadrilhao-do-pt.ghtml">«Justiça do DF absolve Lula, Dilma, Palocci, Mantega e Vaccari no processo do 'quadrilhão do PT<span style="padding-right:0.2em;">'</span>»</a>. <i>G1</i><span class="reference-accessdate">. Consultado em 27 de outubro de 2021</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=Justi%C3%A7a+do+DF+absolve+Lula%2C+Dilma%2C+Palocci%2C+Mantega+e+Vaccari+no+processo+do+%27quadrilh%C3%A3o+do+PT%27&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=G1&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fg1.globo.com%2Fpolitica%2Fnoticia%2F2019%2F12%2F04%2Fjustica-do-df-absolve-lula-dilma-palocci-mantega-e-vaccari-no-quadrilhao-do-pt.ghtml&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-:17-282"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-:17_282-0">↑</a></span> <span class="error mw-ext-cite-error" lang="pt" dir="ltr">Erro de citação: Etiqueta <code>&lt;ref&gt;</code> inválida; não foi fornecido texto para as <i>refs</i> de nome <code>:17</code></span></li> <li id="cite_note-Campanha_para_o_Senado_em_2018-283"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><i><b><a href="#cite_ref-Campanha_para_o_Senado_em_2018_283-0">a</a></b></i></sup> <sup><i><b><a href="#cite_ref-Campanha_para_o_Senado_em_2018_283-1">b</a></b></i></sup> <sup><i><b><a href="#cite_ref-Campanha_para_o_Senado_em_2018_283-2">c</a></b></i></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Flávio Costa (20 de outubro de 2018). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.uol/eleicoes/especiais/dilma-rousseff-nao-eleita-senadora-minas-gerais-eleicoes-2018.htm#tematico-1">«A outra queda de Dilma»</a>. UOL<span class="reference-accessdate">. Consultado em 3 de dezembro de 2018</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Fl%C3%A1vio+Costa&amp;rft.btitle=A+outra+queda+de+Dilma&amp;rft.date=2018-10-20&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=UOL&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fwww.uol%2Feleicoes%2Fespeciais%2Fdilma-rousseff-nao-eleita-senadora-minas-gerais-eleicoes-2018.htm%23tematico-1&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-284"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-284">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Carolina Linhares (28 de junho de 2018). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www1.folha.uol.com.br/poder/2018/06/nao-vou-me-furtar-a-participar-da-luta-diz-dilma-ao-confirmar-pre-candidatura.shtml">«Não vou me furtar a participar da luta, diz Dilma ao confirmar disputa ao Senado»</a>. Folha de S.Paulo<span class="reference-accessdate">. Consultado em 24 de julho de 2018</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Carolina+Linhares&amp;rft.btitle=N%C3%A3o+vou+me+furtar+a+participar+da+luta%2C+diz+Dilma+ao+confirmar+disputa+ao+Senado&amp;rft.date=2018-06-28&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Folha+de+S.Paulo&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fwww1.folha.uol.com.br%2Fpoder%2F2018%2F06%2Fnao-vou-me-furtar-a-participar-da-luta-diz-dilma-ao-confirmar-pre-candidatura.shtml&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-285"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-285">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Eduardo Bresciani (23 de setembro de 2017). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://oglobo.globo.com/brasil/petistas-querem-dilma-candidata-ao-senado-em-minas-21861412">«Petistas querem Dilma candidata ao Senado em Minas»</a>. O Globo<span class="reference-accessdate">. Consultado em 24 de julho de 2018</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Eduardo+Bresciani&amp;rft.btitle=Petistas+querem+Dilma+candidata+ao+Senado+em+Minas&amp;rft.date=2017-09-23&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=O+Globo&amp;rft_id=https%3A%2F%2Foglobo.globo.com%2Fbrasil%2Fpetistas-querem-dilma-candidata-ao-senado-em-minas-21861412&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-286"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-286">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www1.folha.uol.com.br/poder/2018/04/dilma-disputara-senado-por-minas-gerais.shtml">«Dilma disputará Senado por Minas Gerais»</a>. <i>Folha de S.Paulo</i>. 5 de abril de 2018<span class="reference-accessdate">. Consultado em 7 de abril de 2018</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=Dilma+disputar%C3%A1+Senado+por+Minas+Gerais&amp;rft.date=2018-04-05&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=Folha+de+S.Paulo&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fwww1.folha.uol.com.br%2Fpoder%2F2018%2F04%2Fdilma-disputara-senado-por-minas-gerais.shtml&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-287"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-287">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.em.com.br/app/noticia/politica/2018/06/28/interna_politica,970151/sou-do-mundo-sou-minas-gerais-disse-dilma-ao-confirmar-candidatura.shtml">«<span style="padding-left:0.2em;">'</span>Sou do mundo, sou Minas Gerais', disse Dilma Rousseff ao confirmar sua candidatura ao Senado»</a>. Estado de Minas. 28 de junho de 2018<span class="reference-accessdate">. Consultado em 24 de julho de 2018</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=%27Sou+do+mundo%2C+sou+Minas+Gerais%27%2C+disse+Dilma+Rousseff+ao+confirmar+sua+candidatura+ao+Senado&amp;rft.date=2018-06-28&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Estado+de+Minas&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fwww.em.com.br%2Fapp%2Fnoticia%2Fpolitica%2F2018%2F06%2F28%2Finterna_politica%2C970151%2Fsou-do-mundo-sou-minas-gerais-disse-dilma-ao-confirmar-candidatura.shtml&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-288"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-288">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Fabiana Almeida (5 de agosto de 2018). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://g1.globo.com/mg/minas-gerais/eleicoes/2018/noticia/2018/08/05/ex-presidente-dilma-rousseff-e-lancada-como-candidata-ao-senado-por-mg.ghtml">«Ex-presidente Dilma Rousseff é lançada como candidata ao Senado por MG»</a>. G1<span class="reference-accessdate">. Consultado em 6 de agosto de 2018</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Fabiana+Almeida&amp;rft.btitle=Ex-presidente+Dilma+Rousseff+%C3%A9+lan%C3%A7ada+como+candidata+ao+Senado+por+MG&amp;rft.date=2018-08-05&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=G1&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fg1.globo.com%2Fmg%2Fminas-gerais%2Feleicoes%2F2018%2Fnoticia%2F2018%2F08%2F05%2Fex-presidente-dilma-rousseff-e-lancada-como-candidata-ao-senado-por-mg.ghtml&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-289"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-289">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://especiais.gazetadopovo.com.br/eleicoes/2018/resultados/eleitos-senadores-mg-quem-ganhou/">«Rodrigo Pacheco (DEM) e Carlos Viana (PHS) são eleitos senadores em Minas Gerais»</a>. Gazeta do Povo. 7 de outubro de 2018<span class="reference-accessdate">. Consultado em 3 de dezembro de 2018</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=Rodrigo+Pacheco+%28DEM%29+e+Carlos+Viana+%28PHS%29+s%C3%A3o+eleitos+senadores+em+Minas+Gerais&amp;rft.date=2018-10-07&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Gazeta+do+Povo&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fespeciais.gazetadopovo.com.br%2Feleicoes%2F2018%2Fresultados%2Feleitos-senadores-mg-quem-ganhou%2F&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-290"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-290">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.cnnbrasil.com.br/economia/banco-dos-brics-anuncia-saida-de-presidente-em-meio-a-rumores-sobre-dilma-no-comando/">«Banco dos Brics anuncia saída de presidente e abre caminho para Dilma»</a>. CNN Brasil. 10 de março de 2023<span class="reference-accessdate">. Consultado em 22 de março de 2023</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=Banco+dos+Brics+anuncia+sa%C3da+de+presidente+e+abre+caminho+para+Dilma&amp;rft.date=2023-03-10&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=CNN+Brasil&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fwww.cnnbrasil.com.br%2Feconomia%2Fbanco-dos-brics-anuncia-saida-de-presidente-em-meio-a-rumores-sobre-dilma-no-comando%2F&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-291"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-291">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www1.folha.uol.com.br/mercado/2023/03/dilma-se-reune-com-ministros-dos-brics-em-processo-para-assumir-presidencia-de-banco.shtml">«Dilma se reúne com ministros dos Brics em processo para assumir presidência de banco»</a>. Folha de S.Paulo. 9 de março de 2023<span class="reference-accessdate">. Consultado em 22 de março de 2023</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=Dilma+se+re%C3%BAne+com+ministros+dos+Brics+em+processo+para+assumir+presid%C3%AAncia+de+banco&amp;rft.date=2023-03-09&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Folha+de+S.Paulo&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fwww1.folha.uol.com.br%2Fmercado%2F2023%2F03%2Fdilma-se-reune-com-ministros-dos-brics-em-processo-para-assumir-presidencia-de-banco.shtml&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-292"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-292">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://g1.globo.com/politica/noticia/2023/03/24/dilma-sera-nova-presidente-do-banco-do-brics-mandato-vai-ate-julho-de-2025.ghtml">«Dilma é confirmada como nova presidente do banco do Brics; mandato vai até julho de 2025»</a>. G1. 24 de março de 2023<span class="reference-accessdate">. Consultado em 24 de março de 2023</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=Dilma+%C3%A9+confirmada+como+nova+presidente+do+banco+do+Brics%3B+mandato+vai+at%C3%A9+julho+de+2025&amp;rft.date=2023-03-24&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=G1&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fg1.globo.com%2Fpolitica%2Fnoticia%2F2023%2F03%2F24%2Fdilma-sera-nova-presidente-do-banco-do-brics-mandato-vai-ate-julho-de-2025.ghtml&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-293"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-293">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www1.folha.uol.com.br/mercado/2023/03/dilma-mantem-ida-a-china-para-assumir-banco-mas-adia-solenidade-de-posse.shtml">«Dilma mantém ida à China para assumir banco, mas adia solenidade de posse»</a>. Folha de S.Paulo. 25 de março de 2023<span class="reference-accessdate">. Consultado em 25 de março de 2023</span>. <q>Mesmo com o adiamento do ato simbólico, o mandato de Dilma como presidente do NDB começou em 24 de março, quando ela foi eleita para o posto pelos sócios do banco.</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=Dilma+mant%C3%A9m+ida+%C3%A0+China+para+assumir+banco%2C+mas+adia+solenidade+de+posse&amp;rft.date=2023-03-25&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Folha+de+S.Paulo&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fwww1.folha.uol.com.br%2Fmercado%2F2023%2F03%2Fdilma-mantem-ida-a-china-para-assumir-banco-mas-adia-solenidade-de-posse.shtml&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-294"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-294">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Briefing, Silk Road (22 de agosto de 2023). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.silkroadbriefing.com/news/2023/08/22/brics-new-development-bank-five-new-sovereign-investors-expected/">«BRICS New Development Bank: Five New Sovereign Investors Expected»</a>. <i>Silk Road Briefing</i> (em inglês)<span class="reference-accessdate">. Consultado em 11 de dezembro de 2023</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=BRICS+New+Development+Bank%3A+Five+New+Sovereign+Investors+Expected&amp;rft.aufirst=Silk+Road&amp;rft.aulast=Briefing&amp;rft.date=2023-08-22&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=Silk+Road+Briefing&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fwww.silkroadbriefing.com%2Fnews%2F2023%2F08%2F22%2Fbrics-new-development-bank-five-new-sovereign-investors-expected%2F&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-zh-295"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><i><b><a href="#cite_ref-zh_295-0">a</a></b></i></sup> <sup><i><b><a href="#cite_ref-zh_295-1">b</a></b></i></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Carolina Bahia e Leandro Fontoura. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://web.archive.org/web/20090123122532/http://zerohora.clicrbs.com.br/zerohora/jsp/default2.jsp?uf=1&amp;local=1&amp;source=a2371894.xml&amp;template=3898.dwt&amp;edition=11513&amp;section=1007">«Tá na cara, a candidata apareceu»</a>. <a href="/wiki/Zero_Hora" title="Zero Hora">Zero Hora</a>. Arquivado do <a rel="nofollow" class="external text" href="http://zerohora.clicrbs.com.br/zerohora/jsp/default2.jsp?uf=1&amp;local=1&amp;source=a2371894.xml&amp;template=3898.dwt&amp;edition=11513&amp;section=1007">original</a> em 23 de janeiro de 2009</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Carolina+Bahia+e+Leandro+Fontoura&amp;rft.btitle=T%C3%A1+na+cara%2C+a+candidata+apareceu&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Zero+Hora&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fzerohora.clicrbs.com.br%2Fzerohora%2Fjsp%2Fdefault2.jsp%3Fuf%3D1%26local%3D1%26source%3Da2371894.xml%26template%3D3898.dwt%26edition%3D11513%26section%3D1007&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-A_Bulgária_dos_Rousseff-296"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><i><b><a href="#cite_ref-A_Bulgária_dos_Rousseff_296-0">a</a></b></i></sup> <sup><i><b><a href="#cite_ref-A_Bulgária_dos_Rousseff_296-1">b</a></b></i></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Vaguinaldo Marinheiro (5 de setembro de 2010). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www1.folha.uol.com.br/fsp/poder/po0509201043.htm">«A Bulgária dos Rousseff. Perseguido pelos comunistas, meio-irmão de Dilma queria viver no Brasil com o pai, Pétar»</a>. <i>Folha de S.Paulo</i><span class="reference-accessdate">. Consultado em 8 de maio de 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=A+Bulg%C3%A1ria+dos+Rousseff.+Perseguido+pelos+comunistas%2C+meio-irm%C3%A3o+de+Dilma+queria+viver+no+Brasil+com+o+pai%2C+P%C3%A9tar&amp;rft.au=Vaguinaldo+Marinheiro&amp;rft.date=2010-09-05&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=Folha+de+S.Paulo&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww1.folha.uol.com.br%2Ffsp%2Fpoder%2Fpo0509201043.htm&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-Diário_Oficial_da_União-297"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Diário_Oficial_da_União_297-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.jusbrasil.com.br/diarios/255404/dou-secao-3-14-02-2003-pg-69">«Pg. 69. Seção 3. Diário Oficial da União (DOU) de 14 de fevereiro de 2003»</a>. <i>Jusbrasil</i>. DOU. 14 de fevereiro de 2003<span class="reference-accessdate">. Consultado em 1 de janeiro de 2010</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=Pg.+69.+Se%C3%A7%C3%A3o+3.+Di%C3%A1rio+Oficial+da+Uni%C3%A3o+%28DOU%29+de+14+de+fevereiro+de+2003&amp;rft.date=2003-02-14&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=Jusbrasil&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.jusbrasil.com.br%2Fdiarios%2F255404%2Fdou-secao-3-14-02-2003-pg-69&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-Zero_Hora-298"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Zero_Hora_298-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://web.archive.org/web/20110513204706/http://zerohora.clicrbs.com.br/zerohora/jsp/default.jsp?uf=1&amp;local=1&amp;newsID=a1833501.xml">«Filha de Dilma entra na igreja para seu casamento em Porto Alegre»</a>. Zero Hora. 18 de abril de 2008<span class="reference-accessdate">. Consultado em 8 de outubro de 2010</span>. Arquivado do <a rel="nofollow" class="external text" href="http://zerohora.clicrbs.com.br/zerohora/jsp/default.jsp?uf=1&amp;local=1&amp;newsID=a1833501.xml">original</a> em 13 de maio de 2011</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=Filha+de+Dilma+entra+na+igreja+para+seu+casamento+em+Porto+Alegre&amp;rft.date=2008-04-18&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Zero+Hora&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fzerohora.clicrbs.com.br%2Fzerohora%2Fjsp%2Fdefault.jsp%3Fuf%3D1%26local%3D1%26newsID%3Da1833501.xml&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-299"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-299">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">João Guedes (9 de setembro de 2010). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://oglobo.globo.com/pais/eleicoes2010/mat/2010/09/09/nasce-neto-de-dilma-rousseff-917588150.asp">«Nasce neto de Dilma Rousseff»</a>. O Globo<span class="reference-accessdate">. Consultado em 1 de novembro de 2010</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Jo%C3%A3o+Guedes&amp;rft.btitle=Nasce+neto+de+Dilma+Rousseff&amp;rft.date=2010-09-09&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=O+Globo&amp;rft_id=http%3A%2F%2Foglobo.globo.com%2Fpais%2Feleicoes2010%2Fmat%2F2010%2F09%2F09%2Fnasce-neto-de-dilma-rousseff-917588150.asp&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-300"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-300">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://web.archive.org/web/20101004083158/http://noticias.terra.com.br/eleicoes/2010/noticias/0,,OI4711854-EI15315,00-Em+Porto+Alegre+Dilma+batiza+o+neto+Gabriel.html">«Em Porto Alegre, Dilma batiza o neto Gabriel»</a>. Terra. 1 de outubro de 2010<span class="reference-accessdate">. Consultado em 3 de novembro de 2010</span>. Arquivado do <a rel="nofollow" class="external text" href="http://noticias.terra.com.br/eleicoes/2010/noticias/0,,OI4711854-EI15315,00-Em+Porto+Alegre+Dilma+batiza+o+neto+Gabriel.html">original</a> em 4 de outubro de 2010</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=Em+Porto+Alegre%2C+Dilma+batiza+o+neto+Gabriel&amp;rft.date=2010-10-01&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Terra&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fnoticias.terra.com.br%2Feleicoes%2F2010%2Fnoticias%2F0%2C%2COI4711854-EI15315%2C00-Em%2BPorto%2BAlegre%2BDilma%2Bbatiza%2Bo%2Bneto%2BGabriel.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-301"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-301">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Débora Ely (1 de outubro de 2010). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://web.archive.org/web/20160110050525/http://zh.clicrbs.com.br/rs/noticias/noticia/2016/01/segundo-neto-de-dilma-rousseff-nasce-em-porto-alegre-4946123.html#">«Segundo neto de Dilma Rouseff nasce em Porto Alegre»</a>. Zero Hora<span class="reference-accessdate">. Consultado em 17 de abril de 2016</span>. Arquivado do <a rel="nofollow" class="external text" href="http://zh.clicrbs.com.br/rs/noticias/noticia/2016/01/segundo-neto-de-dilma-rousseff-nasce-em-porto-alegre-4946123.html#">original</a> em 10 de janeiro de 2016</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=D%C3%A9bora+Ely&amp;rft.btitle=Segundo+neto+de+Dilma+Rouseff+nasce+em+Porto+Alegre&amp;rft.date=2010-10-01&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Zero+Hora&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fzh.clicrbs.com.br%2Frs%2Fnoticias%2Fnoticia%2F2016%2F01%2Fsegundo-neto-de-dilma-rousseff-nasce-em-porto-alegre-4946123.html%23&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-302"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-302">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://g1.globo.com/mundo/noticia/2013/06/os-ateus-no-brasil-e-seu-medo-de-sair-do-armario.html">«Os ateus no Brasil e seu medo de sair do armário»</a>. G1. 6 de junho de 2013</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=Os+ateus+no+Brasil+e+seu+medo+de+sair+do+arm%C3%A1rio&amp;rft.date=2013-06-06&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=G1&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fg1.globo.com%2Fmundo%2Fnoticia%2F2013%2F06%2Fos-ateus-no-brasil-e-seu-medo-de-sair-do-armario.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-303"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-303">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.correiodoestado.com.br/noticias/dilma-manda-tirar-biblia-e-crucifixo-do-gabinete/94432/">«Dilma manda tirar Bíblia e crucifixo do gabinete»</a>. Correio do Estado. 10 de janeiro de 2011</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=Dilma+manda+tirar+B%C3blia+e+crucifixo+do+gabinete&amp;rft.date=2011-01-10&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Correio+do+Estado&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fwww.correiodoestado.com.br%2Fnoticias%2Fdilma-manda-tirar-biblia-e-crucifixo-do-gabinete%2F94432%2F&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-304"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-304">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Carol Pires (15 de outubro de 2010). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://politica.estadao.com.br/noticias/geral,em-carta-dilma-assina-compromisso-contra-o-aborto,625257">«Em carta, Dilma assina compromisso contra o aborto»</a>. Estadão</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Carol+Pires&amp;rft.btitle=Em+carta%2C+Dilma+assina+compromisso+contra+o+aborto&amp;rft.date=2010-10-15&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Estad%C3%A3o&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fpolitica.estadao.com.br%2Fnoticias%2Fgeral%2Cem-carta-dilma-assina-compromisso-contra-o-aborto%2C625257&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-305"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-305">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Eduardo Simões (8 de agosto de 2014). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://br.reuters.com/article/domesticNews/idBRKBN0G81S620140808">«<span style="padding-left:0.2em;">"</span>Feliz é a nação cujo Deus é o Senhor", diz Dilma a evangélicos»</a>. Reuters</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Eduardo+Sim%C3%B5es&amp;rft.btitle=%9CFeliz+%C3%A9+a+na%C3%A7%C3%A3o+cujo+Deus+%C3%A9+o+Senhor%9D%2C+diz+Dilma+a+evang%C3%A9licos&amp;rft.date=2014-08-08&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Reuters&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fbr.reuters.com%2Farticle%2FdomesticNews%2FidBRKBN0G81S620140808&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-306"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-306">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation news"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.estadao.com.br/noticias/nacional,dilma-faz-tratamento-contra-cancer-no-sistema-linfatico,360419,0.htm">«Dilma faz tratamento contra câncer no sistema linfático»</a>. <i>Estadão</i>. 25 de abril de 2009<span class="reference-accessdate">. Consultado em 17 de fevereiro de 2010</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=Dilma+faz+tratamento+contra+c%C3%A2ncer+no+sistema+linf%C3%A1tico&amp;rft.date=2009-04-25&amp;rft.genre=article&amp;rft.jtitle=Estad%C3%A3o&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.estadao.com.br%2Fnoticias%2Fnacional%2Cdilma-faz-tratamento-contra-cancer-no-sistema-linfatico%2C360419%2C0.htm&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-307"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-307">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation news"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://g1.globo.com/Noticias/Politica/0,,MUL1099166-5601,00.html">«Saiba mais sobre o câncer de Dilma Rousseff»</a>. <i>G1</i>. 26 de abril de 2009<span class="reference-accessdate">. Consultado em 17 de fevereiro de 2010</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=Saiba+mais+sobre+o+c%C3%A2ncer+de+Dilma+Rousseff&amp;rft.date=2009-04-26&amp;rft.genre=article&amp;rft.jtitle=G1&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fg1.globo.com%2FNoticias%2FPolitica%2F0%2C%2CMUL1099166-5601%2C00.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-308"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-308">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation news"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www1.folha.uol.com.br/folha/brasil/ult96u618899.shtml">«Em entrevista, Dilma diz estar curada do câncer linfático»</a>. <i>Folha de S.Paulo</i>. 3 de setembro de 2009<span class="reference-accessdate">. Consultado em 17 de fevereiro de 2010</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=Em+entrevista%2C+Dilma+diz+estar+curada+do+c%C3%A2ncer+linf%C3%A1tico&amp;rft.date=2009-09-03&amp;rft.genre=article&amp;rft.jtitle=Folha+de+S.Paulo&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww1.folha.uol.com.br%2Ffolha%2Fbrasil%2Fult96u618899.shtml&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-309"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-309">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation news"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://g1.globo.com/Noticias/Politica/0,,MUL1291077-5601,00-DO+PONTO+DE+VISTA+DOS+MEDICOS+ESTOU+CURADA+DIZ+DILMA+SOBRE+CANCER.html">«<span style="padding-left:0.2em;">'</span>Do ponto de vista dos médicos, estou curada', diz Dilma sobre câncer»</a>. G1. 3 de setembro de 2009<span class="reference-accessdate">. Consultado em 17 de fevereiro de 2010</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=%27Do+ponto+de+vista+dos+m%C3%A9dicos%2C+estou+curada%27%2C+diz+Dilma+sobre+c%C3%A2ncer&amp;rft.date=2009-09-03&amp;rft.genre=article&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fg1.globo.com%2FNoticias%2FPolitica%2F0%2C%2CMUL1291077-5601%2C00-DO%2BPONTO%2BDE%2BVISTA%2BDOS%2BMEDICOS%2BESTOU%2BCURADA%2BDIZ%2BDILMA%2BSOBRE%2BCANCER.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-310"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-310">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation news"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://web.archive.org/web/20110517155757/http://veja.abril.com.br/noticia/brasil/dilma-esta-curada-cancer-medicos">«Dilma está curada do câncer, segundo médicos»</a>. <i>Veja</i>. 28 de setembro de 2009<span class="reference-accessdate">. Consultado em 5 de junho de 2010</span>. Arquivado do <a rel="nofollow" class="external text" href="http://veja.abril.com.br/noticia/brasil/dilma-esta-curada-cancer-medicos">original</a> em 17 de maio de 2011</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=Dilma+est%C3%A1+curada+do+c%C3%A2ncer%2C+segundo+m%C3%A9dicos&amp;rft.date=2009-09-28&amp;rft.genre=article&amp;rft.jtitle=Veja&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fveja.abril.com.br%2Fnoticia%2Fbrasil%2Fdilma-esta-curada-cancer-medicos&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-311"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-311">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation news">Márcio Falcão (21 de dezembro de 2009). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www1.folha.uol.com.br/folha/brasil/ult96u669554.shtml">«Dilma abandona peruca e aparece de cabelos curtos em evento em Brasília»</a>. <i>Folha de S.Paulo</i><span class="reference-accessdate">. Consultado em 17 de fevereiro de 2010</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=Dilma+abandona+peruca+e+aparece+de+cabelos+curtos+em+evento+em+Bras%C3lia&amp;rft.au=M%C3%A1rcio+Falc%C3%A3o&amp;rft.date=2009-12-21&amp;rft.genre=article&amp;rft.jtitle=Folha+de+S.Paulo&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww1.folha.uol.com.br%2Ffolha%2Fbrasil%2Fult96u669554.shtml&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-zerohora-312"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-zerohora_312-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://gauchazh.clicrbs.com.br/politica/noticia/2010/10/dilma-entende-aborto-como-questao-de-saude-publica-afirma-presidente-do-pt-3074438.html">«Dilma entende aborto como questão de saúde pública, afirma presidente do PT»</a>. <i>Zero Hora</i>. 14 de outubro de 2010<span class="reference-accessdate">. Consultado em 17 de maio de 2012</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=Dilma+entende+aborto+como+quest%C3%A3o+de+sa%C3%BAde+p%C3%BAblica%2C+afirma+presidente+do+PT&amp;rft.date=2010-10-14&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=Zero+Hora&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fgauchazh.clicrbs.com.br%2Fpolitica%2Fnoticia%2F2010%2F10%2Fdilma-entende-aborto-como-questao-de-saude-publica-afirma-presidente-do-pt-3074438.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-313"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-313">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">Carla Gullo e Maria Laura Neves. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://web.archive.org/web/20090405081905/http://revistamarieclaire.globo.com/Marieclaire/0,6993,EML1697826-1739-3,00.html">«A Mulher do Presidente»</a>. <i>Revista Marie Claire</i><span class="reference-accessdate">. Consultado em 30 de março de 2016</span>. Arquivado do <a rel="nofollow" class="external text" href="http://revistamarieclaire.globo.com/Marieclaire/0,6993,EML1697826-1739-3,00.html">original</a> em 5 de abril de 2009</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=A+Mulher+do+Presidente&amp;rft.au=Carla+Gullo+e+Maria+Laura+Neves&amp;rft.genre=article&amp;rft.jtitle=Revista+Marie+Claire&amp;rft_id=http%3A%2F%2Frevistamarieclaire.globo.com%2FMarieclaire%2F0%2C6993%2CEML1697826-1739-3%2C00.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-314"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-314">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">Reinaldo Azevedo. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://veja.abril.com.br/blog/reinaldo/geral/aqui-a-verdade-sobre-dilma-e-o-aborto-nao-e-um-boato-anonimo-da-internet-ela-defendeu-a-legalizacao/">«Aqui, a verdade sobre Dilma e o aborto. Não é um boato anônimo da Internet. Ela defendeu a legalização»</a>. <i>Veja</i><span class="reference-accessdate">. Consultado em 30 de março de 2016</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=Aqui%2C+a+verdade+sobre+Dilma+e+o+aborto.+N%C3%A3o+%C3%A9+um+boato+an%C3%B4nimo+da+Internet.+Ela+defendeu+a+legaliza%C3%A7%C3%A3o&amp;rft.au=Reinaldo+Azevedo&amp;rft.genre=article&amp;rft.jtitle=Veja&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fveja.abril.com.br%2Fblog%2Freinaldo%2Fgeral%2Faqui-a-verdade-sobre-dilma-e-o-aborto-nao-e-um-boato-anonimo-da-internet-ela-defendeu-a-legalizacao%2F&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-WPS-315"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><i><b><a href="#cite_ref-WPS_315-0">a</a></b></i></sup> <sup><i><b><a href="#cite_ref-WPS_315-1">b</a></b></i></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Wanderley Preite Sobrinho (8 de julho de 2010). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://web.archive.org/web/20110715143517/http://noticias.r7.com/brasil/noticias/dilma-pede-punicao-exemplar-a-envolvidos-na-morte-de-eliza-samudio-e-classifica-crime-como-barbaro-20100708.html">«Dilma pede punição exemplar a envolvidos na morte de Eliza Samudio e classifica crime como bárbaro»</a>. R7<span class="reference-accessdate">. Consultado em 17 de maio de 2012</span>. Arquivado do <a rel="nofollow" class="external text" href="http://noticias.r7.com/brasil/noticias/dilma-pede-punicao-exemplar-a-envolvidos-na-morte-de-eliza-samudio-e-classifica-crime-como-barbaro-20100708.html">original</a> em 15 de julho de 2011</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Wanderley+Preite+Sobrinho&amp;rft.btitle=Dilma+pede+puni%C3%A7%C3%A3o+exemplar+a+envolvidos+na+morte+de+Eliza+Samudio+e+classifica+crime+como+b%C3%A1rbaro&amp;rft.date=2010-07-08&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=R7&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fnoticias.r7.com%2Fbrasil%2Fnoticias%2Fdilma-pede-punicao-exemplar-a-envolvidos-na-morte-de-eliza-samudio-e-classifica-crime-como-barbaro-20100708.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-:10-316"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><i><b><a href="#cite_ref-:10_316-0">a</a></b></i></sup> <sup><i><b><a href="#cite_ref-:10_316-1">b</a></b></i></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Ricardo Franca Cruz, Pablo Miyazawa, Rodrigo Barros e Fernando Vieira (18 de outubro de 2010). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://rollingstone.uol.com.br/edicao/48/entrevista-rs-dilma-rousseff/">«Entrevista RS Dilma Rousseff»</a>. <i>Rolling Stone</i><span class="reference-accessdate">. Consultado em 7 de agosto de 2020</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=Entrevista+RS+Dilma+Rousseff&amp;rft.au=Ricardo+Franca+Cruz%2C+Pablo+Miyazawa%2C+Rodrigo+Barros+e+Fernando+Vieira&amp;rft.date=2010-10-18&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=Rolling+Stone&amp;rft_id=https%3A%2F%2Frollingstone.uol.com.br%2Fedicao%2F48%2Fentrevista-rs-dilma-rousseff%2F&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span><span class="citation-comment" style="display:none; color:#33aa33"> !CS1 manut: Nomes múltiplos: lista de autores (<a href="/wiki/Categoria:!CS1_manut:_Nomes_m%C3%BAltiplos:_lista_de_autores" title="Categoria:!CS1 manut: Nomes múltiplos: lista de autores">link</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-acapa-317"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-acapa_317-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://web.archive.org/web/20110706155236/https://acapa.disponivel.uol.com.br/sou-a-favor-da-uniao-civil-gay-diz-dilma-roussef/">«<span style="padding-left:0.2em;">"</span>Sou a favor da união civil gay", diz Dilma Roussef»</a>. <i>A Capa</i>. 29 de junho de 2010<span class="reference-accessdate">. Consultado em 17 de maio de 2012</span>. Arquivado do <a rel="nofollow" class="external text" href="https://acapa.disponivel.uol.com.br/sou-a-favor-da-uniao-civil-gay-diz-dilma-roussef/">original</a> em 6 de julho de 2011</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=%22Sou+a+favor+da+uni%C3%A3o+civil+gay%22%2C+diz+Dilma+Roussef&amp;rft.date=2010-06-29&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=A+Capa&amp;rft_id=https%3A%2F%2Facapa.disponivel.uol.com.br%2Fsou-a-favor-da-uniao-civil-gay-diz-dilma-roussef%2F&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-318"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-318">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Nathalia Passarinho (26 de maio de 2011). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://g1.globo.com/educacao/noticia/2011/05/governo-nao-fara-propaganda-de-opcao-sexual-diz-dilma-sobre-kit.html">«Governo não fará 'propaganda de opção sexual', diz Dilma sobre kit»</a>. G1<span class="reference-accessdate">. Consultado em 7 de agosto de 2020</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Nathalia+Passarinho&amp;rft.btitle=Governo+n%C3%A3o+far%C3%A1+%98propaganda+de+op%C3%A7%C3%A3o+sexual%99%2C+diz+Dilma+sobre+kit&amp;rft.date=2011-05-26&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=G1&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fg1.globo.com%2Feducacao%2Fnoticia%2F2011%2F05%2Fgoverno-nao-fara-propaganda-de-opcao-sexual-diz-dilma-sobre-kit.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-319"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-319">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www1.folha.uol.com.br/poder/2014/09/1509382-apos-debate-dilma-defende-criminalizacao-da-homofobia.shtml">«Após debate, Dilma defende criminalização da homofobia»</a>. <i>Folha de S.Paulo</i>. 1 de setembro de 2014<span class="reference-accessdate">. Consultado em 7 de agosto de 2020</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=Ap%C3%B3s+debate%2C+Dilma+defende+criminaliza%C3%A7%C3%A3o+da+homofobia&amp;rft.date=2014-09-01&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=Folha+de+S.Paulo&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww1.folha.uol.com.br%2Fpoder%2F2014%2F09%2F1509382-apos-debate-dilma-defende-criminalizacao-da-homofobia.shtml&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-arrosa-320"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-arrosa_320-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Mestieri, Gabriel (21 de julho de 2010). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://web.archive.org/web/20160118093935/http://noticias.r7.com/brasil/noticias/dilma-defende-uniao-civil-entre-gays-e-se-diz-contra-a-legalizacao-da-maconha-20100721.html">«Dilma defende união civil entre gays e se diz contra a legalização da maconha»</a>. R7<span class="reference-accessdate">. Consultado em 17 de maio de 2012</span>. Arquivado do <a rel="nofollow" class="external text" href="http://noticias.r7.com/brasil/noticias/dilma-defende-uniao-civil-entre-gays-e-se-diz-contra-a-legalizacao-da-maconha-20100721.html">original</a> em 18 de janeiro de 2016</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Mestieri%2C+Gabriel&amp;rft.btitle=Dilma+defende+uni%C3%A3o+civil+entre+gays+e+se+diz+contra+a+legaliza%C3%A7%C3%A3o+da+maconha&amp;rft.date=2010-07-21&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=R7&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fnoticias.r7.com%2Fbrasil%2Fnoticias%2Fdilma-defende-uniao-civil-entre-gays-e-se-diz-contra-a-legalizacao-da-maconha-20100721.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-321"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-321">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://oglobo.globo.com/brasil/dilma-diz-que-espera-dos-eua-um-forte-sinal-de-que-espionagem-nao-se-repetira-12713284">«Dilma diz que espera dos EUA um forte sinal de que espionagem não se repetirá»</a>. O Globo. 4 de junho de 2014<span class="reference-accessdate">. Consultado em 7 de agosto de 2020</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=Dilma+diz+que+espera+dos+EUA+um+forte+sinal+de+que+espionagem+n%C3%A3o+se+repetir%C3%A1&amp;rft.date=2014-06-04&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=O+Globo&amp;rft_id=https%3A%2F%2Foglobo.globo.com%2Fbrasil%2Fdilma-diz-que-espera-dos-eua-um-forte-sinal-de-que-espionagem-nao-se-repetira-12713284&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-322"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-322">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Andréia Sadi (13 de junho de 2014). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www1.folha.uol.com.br/poder/2014/06/1469579-nucleo-do-pt-pro-legalizacao-quer-debate-sobre-maconha-no-partido.shtml">«Núcleo do PT pró-legalização quer debate sobre maconha no partido»</a>. <i>Folha de S.Paulo</i><span class="reference-accessdate">. Consultado em 7 de agosto de 2020</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=N%C3%BAcleo+do+PT+pr%C3%B3-legaliza%C3%A7%C3%A3o+quer+debate+sobre+maconha+no+partido&amp;rft.au=Andr%C3%A9ia+Sadi&amp;rft.date=2014-06-13&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=Folha+de+S.Paulo&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww1.folha.uol.com.br%2Fpoder%2F2014%2F06%2F1469579-nucleo-do-pt-pro-legalizacao-quer-debate-sobre-maconha-no-partido.shtml&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-323"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-323">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://oglobo.globo.com/brasil/dilma-privatizacao-da-petrobras-inadmissivel-12373464">«Dilma: privatização da Petrobras é inadmissível»</a>. <i>O Globo</i>. 3 de maio de 2014<span class="reference-accessdate">. Consultado em 8 de agosto de 2020</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=Dilma%3A+privatiza%C3%A7%C3%A3o+da+Petrobras+%C3%A9+inadmiss%C3vel&amp;rft.date=2014-05-03&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=O+Globo&amp;rft_id=https%3A%2F%2Foglobo.globo.com%2Fbrasil%2Fdilma-privatizacao-da-petrobras-inadmissivel-12373464&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-324"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-324">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Erick Mota (4 de setembro de 2019). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://congressoemfoco.uol.com.br/congresso-em-foco/dilma-volta-ao-congresso-apos-impeachment/">«Dilma volta ao Congresso pela primeira vez após <i>impeachment</i> e fala contra privatizações»</a>. <i>Congresso em Foco</i><span class="reference-accessdate">. Consultado em 8 de agosto de 2020</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=Dilma+volta+ao+Congresso+pela+primeira+vez+ap%C3%B3s+impeachment+e+fala+contra+privatiza%C3%A7%C3%B5es&amp;rft.au=Erick+Mota&amp;rft.date=2019-09-04&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=Congresso+em+Foco&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fcongressoemfoco.uol.com.br%2Fcongresso-em-foco%2Fdilma-volta-ao-congresso-apos-impeachment%2F&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-325"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-325">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://epbr.com.br/dilma-rousseff-aponta-seis-razoes-contra-privatizacoes/">«Dilma Rousseff aponta seis razões contra privatizações»</a>. Agência epbr. 14 de fevereiro de 2018<span class="reference-accessdate">. Consultado em 8 de agosto de 2020</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=Dilma+Rousseff+aponta+seis+raz%C3%B5es+contra+privatiza%C3%A7%C3%B5es&amp;rft.date=2018-02-14&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Ag%C3%AAncia+epbr&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fepbr.com.br%2Fdilma-rousseff-aponta-seis-razoes-contra-privatizacoes%2F&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-326"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-326">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.clicrbs.com.br/especial/sc/eleicoes-2010-sc/19,0,2911726,Nos-EUA-Dilma-se-manifesta-contra-privatizacao-de-empresas-do-setor-eletrico-e-da-Petrobras.html">«Nos EUA, Dilma se manifesta contra privatização de empresas do setor elétrico e da Petrobras»</a>. Clic RBS. 21 de maio de 2010<span class="reference-accessdate">. Consultado em 17 de maio de 2012</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=Nos+EUA%2C+Dilma+se+manifesta+contra+privatiza%C3%A7%C3%A3o+de+empresas+do+setor+el%C3%A9trico+e+da+Petrobras&amp;rft.date=2010-05-21&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Clic+RBS&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.clicrbs.com.br%2Fespecial%2Fsc%2Feleicoes-2010-sc%2F19%2C0%2C2911726%2CNos-EUA-Dilma-se-manifesta-contra-privatizacao-de-empresas-do-setor-eletrico-e-da-Petrobras.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-:12-327"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><i><b><a href="#cite_ref-:12_327-0">a</a></b></i></sup> <sup><i><b><a href="#cite_ref-:12_327-1">b</a></b></i></sup> <sup><i><b><a href="#cite_ref-:12_327-2">c</a></b></i></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Leonêncio Nossa (1 de março de 2012). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://veja.abril.com.br/brasil/oposicao-critica-privatizacoes-encenando-ato-em-brasilia/">«Oposição critica privatizações encenando ato em Brasília»</a>. <i>VEJA</i><span class="reference-accessdate">. Consultado em 8 de agosto de 2020</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=Oposi%C3%A7%C3%A3o+critica+privatiza%C3%A7%C3%B5es+encenando+ato+em+Bras%C3lia&amp;rft.au=Leon%C3%AAncio+Nossa&amp;rft.date=2012-03-01&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=VEJA&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fveja.abril.com.br%2Fbrasil%2Foposicao-critica-privatizacoes-encenando-ato-em-brasilia%2F&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-:13-328"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><i><b><a href="#cite_ref-:13_328-0">a</a></b></i></sup> <sup><i><b><a href="#cite_ref-:13_328-1">b</a></b></i></sup> <sup><i><b><a href="#cite_ref-:13_328-2">c</a></b></i></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Marcelo da Fonseca (4 de março de 2013). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.em.com.br/app/noticia/politica/2013/03/04/interna_politica,354365/petistas-viram-alvo-de-tucanos-quando-o-assunto-e-privatizacoes.shtml">«Petistas viram alvo de tucanos quando o assunto é privatizações»</a>. <i>Estado de Minas</i><span class="reference-accessdate">. Consultado em 8 de agosto de 2020</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=Petistas+viram+alvo+de+tucanos+quando+o+assunto+%C3%A9+privatiza%C3%A7%C3%B5es&amp;rft.au=Marcelo+da+Fonseca&amp;rft.date=2013-03-04&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=Estado+de+Minas&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.em.com.br%2Fapp%2Fnoticia%2Fpolitica%2F2013%2F03%2F04%2Finterna_politica%2C354365%2Fpetistas-viram-alvo-de-tucanos-quando-o-assunto-e-privatizacoes.shtml&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-:14-329"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><i><b><a href="#cite_ref-:14_329-0">a</a></b></i></sup> <sup><i><b><a href="#cite_ref-:14_329-1">b</a></b></i></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Ethevaldo Siqueira (16 de outubro de 2010). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://economia.estadao.com.br/blogs/ethevaldo-siqueira/as-privatizacoes-do-pt-e-as-demais/">«As privatizações do PT e as demais»</a>. Estadão<span class="reference-accessdate">. Consultado em 8 de agosto de 2020</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Ethevaldo+Siqueira&amp;rft.btitle=As+privatiza%C3%A7%C3%B5es+do+PT+e+as+demais&amp;rft.date=2010-10-16&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Estad%C3%A3o&amp;rft_id=https%3A%2F%2Feconomia.estadao.com.br%2Fblogs%2Fethevaldo-siqueira%2Fas-privatizacoes-do-pt-e-as-demais%2F&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-330"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-330">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://g1.globo.com/politica/noticia/2012/08/psdb-cumprimenta-dilma-por-privatizacao-de-rodovias-e-ferrovias.html">«PSDB 'cumprimenta' Dilma por 'privatização' de rodovias e ferrovias»</a>. <i>G1</i>. 15 de agosto de 2012<span class="reference-accessdate">. Consultado em 8 de agosto de 2020</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=PSDB+%27cumprimenta%27+Dilma+por+%27privatiza%C3%A7%C3%A3o%27+de+rodovias+e+ferrovias&amp;rft.date=2012-08-15&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=G1&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fg1.globo.com%2Fpolitica%2Fnoticia%2F2012%2F08%2Fpsdb-cumprimenta-dilma-por-privatizacao-de-rodovias-e-ferrovias.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-priv-331"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-priv_331-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Eduardo Rodrigues e Sabrina Valle (23 de maio de 2013). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://economia.estadao.com.br/noticias/negocios,governo-antecipa-primeiro-leilao-do-pre-sal-para-outubro,154494e#:~:text=O%20ministro%20de%20Minas%20e,realizados%20pelo%20governo%20este%20ano.">«Governo antecipa primeiro leilão do pré-sal para outubro»</a>. <a href="/wiki/Estado_de_S%C3%A3o_Paulo" class="mw-redirect" title="Estado de São Paulo">Estado de São Paulo</a><span class="reference-accessdate">. Consultado em 23 de maio de 2013</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.au=Eduardo+Rodrigues+e+Sabrina+Valle&amp;rft.btitle=Governo+antecipa+primeiro+leil%C3%A3o+do+pr%C3%A9-sal+para+outubro&amp;rft.date=2013-05-23&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Estado+de+S%C3%A3o+Paulo&amp;rft_id=https%3A%2F%2Feconomia.estadao.com.br%2Fnoticias%2Fnegocios%2Cgoverno-antecipa-primeiro-leilao-do-pre-sal-para-outubro%2C154494e%23%3A~%3Atext%3DO%2520ministro%2520de%2520Minas%2520e%2Crealizados%2520pelo%2520governo%2520este%2520ano.&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-332"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-332">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.terra.com.br/noticias/brasil/dilma-nega-que-plano-de-concessao-de-rodovias-e-ferrovias-seja-privatizacao,8110dc840f0da310VgnCLD200000bbcceb0aRCRD.html">«Dilma nega que plano de concessão de rodovias e ferrovias seja privatização»</a>. <i>Terra</i><span class="reference-accessdate">. Consultado em 8 de agosto de 2020</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=Dilma+nega+que+plano+de+concess%C3%A3o+de+rodovias+e+ferrovias+seja+privatiza%C3%A7%C3%A3o&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=Terra&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fwww.terra.com.br%2Fnoticias%2Fbrasil%2Fdilma-nega-que-plano-de-concessao-de-rodovias-e-ferrovias-seja-privatizacao%2C8110dc840f0da310VgnCLD200000bbcceb0aRCRD.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-333"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-333">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.biblioteca.presidencia.gov.br/imagens/titulo-de-doutora-honoris-causa-pela-universidade-de-delhi">«Título de Doutora "Honoris Causa" pela Universidade de Délhi»</a>. Biblioteca da Presidência da República. 28 de março de 2012</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=T%C3tulo+de+Doutora+%22Honoris+Causa%22+pela+Universidade+de+D%C3%A9lhi&amp;rft.date=2012-03-28&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=Biblioteca+da+Presid%C3%AAncia+da+Rep%C3%BAblica&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.biblioteca.presidencia.gov.br%2Fimagens%2Ftitulo-de-doutora-honoris-causa-pela-universidade-de-delhi&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-334"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-334">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.opovo.com.br/noticias/cariri/2023/06/30/ufca-e-outras-3-universidades-concedem-titulo-de-doutor-honoris-causa-a-dilma-rousseff.html">«UFCA e outras 3 universidades concedem título de doutor honoris causa a Dilma Rousseff»</a>. O Povo. 30 de junho de 2023</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=UFCA+e+outras+3+universidades+concedem+t%C3tulo+de+doutor+honoris+causa+a+Dilma+Rousseff&amp;rft.date=2023-06-30&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.pub=O+Povo&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fwww.opovo.com.br%2Fnoticias%2Fcariri%2F2023%2F06%2F30%2Fufca-e-outras-3-universidades-concedem-titulo-de-doutor-honoris-causa-a-dilma-rousseff.html&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> </ol></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Bibliografia">Bibliografia</h2></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r60995074">.mw-parser-output .refbegin{font-size:90%;margin-bottom:0.5em}.mw-parser-output .refbegin-hanging-indents>ul{list-style-type:none;margin-left:0}.mw-parser-output .refbegin-hanging-indents>ul>li,.mw-parser-output .refbegin-hanging-indents>dl>dd{margin-left:0;padding-left:3.2em;text-indent:-3.2em;list-style:none}.mw-parser-output .refbegin-100{font-size:100%}</style><div class="refbegin reflist columns references-column-count references-column-count-2" style="-moz-column-count: 2; -webkit-column-count: 2; column-count: 2;"> <ul><li><cite id="CITEREFFearnside1996" class="citation journal">Fearnside, Philip (1996). «Amazonian deforestation and global warming: Carbon stocks in vegetation replacing Brazil's Amazon forest». <i>Forest Ecology and Management</i>. <b>80</b> (1-3). <a href="/wiki/Digital_object_identifier" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1016%2F0378-1127%2895%2903647-4">10.1016/0378-1127(95)03647-4</a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=Amazonian+deforestation+and+global+warming%3A+Carbon+stocks+in+vegetation+replacing+Brazil%27s+Amazon+forest&amp;rft.aufirst=Philip&amp;rft.aulast=Fearnside&amp;rft.date=1996&amp;rft.genre=article&amp;rft.issue=1-3&amp;rft.jtitle=Forest+Ecology+and+Management&amp;rft.volume=80&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2F0378-1127%2895%2903647-4&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></li> <li><cite id="CITEREFGouvêaMotta2014" class="citation journal">Gouvêa, Gabriella Nunes de; Motta, Luiz Gonzaga (2014). «Militância, imaginário social e narrativas jornalísticas: As representações simbólicas sobre membros dos grupos de resistência à ditadura nas notícias sobre o passado militante da presidente Dilma Rousseff». <i>Plural - Revista de Ciências Sociais</i>. <b>21</b> (1). <a href="/wiki/Digital_object_identifier" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.11606%2Fissn.2176-8099.pcso.2014.83618">10.11606/issn.2176-8099.pcso.2014.83618</a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=Milit%C3%A2ncia%2C+imagin%C3%A1rio+social+e+narrativas+jornal%C3sticas%3A+As+representa%C3%A7%C3%B5es+simb%C3%B3licas+sobre+membros+dos+grupos+de+resist%C3%AAncia+%C3%A0+ditadura+nas+not%C3cias+sobre+o+passado+militante+da+presidente+Dilma+Rousseff&amp;rft.au=Motta%2C+Luiz+Gonzaga&amp;rft.aufirst=Gabriella+Nunes+de&amp;rft.aulast=Gouv%C3%AAa&amp;rft.date=2014&amp;rft.genre=article&amp;rft.issue=1&amp;rft.jtitle=Plural+-+Revista+de+Ci%C3%AAncias+Sociais&amp;rft.volume=21&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.11606%2Fissn.2176-8099.pcso.2014.83618&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></li> <li><cite id="CITEREFLima2009" class="citation journal">Lima, Luciana Alves de (2009). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://direito.mppr.mp.br/modules/conteudo/conteudo.php?conteudo=248">«Direito Socioambiental - Proteção da diversidade biológica e cultural dos povos Indígenas»</a>. <i>Faculdade de Direito de Curitiba</i></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=Direito+Socioambiental+-+Prote%C3%A7%C3%A3o+da+diversidade+biol%C3%B3gica+e+cultural+dos+povos+Ind%C3genas&amp;rft.aufirst=Luciana+Alves+de&amp;rft.aulast=Lima&amp;rft.date=2009&amp;rft.genre=article&amp;rft.jtitle=Faculdade+de+Direito+de+Curitiba&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fdireito.mppr.mp.br%2Fmodules%2Fconteudo%2Fconteudo.php%3Fconteudo%3D248&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></li> <li><cite id="CITEREFMeneguelli2017" class="citation journal">Meneguelli, Gisella (2017). «A construção de estereótipos na adjetivação de Dilma Rousseff em Veja on line». <i>Cadernos do IL</i>. <b>52</b>: 285–308. <a href="/wiki/International_Standard_Serial_Number" title="International Standard Serial Number">ISSN</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/2236-6385">2236-6385</a>. <a href="/wiki/Digital_object_identifier" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.22456%2F2236-6385.66830">10.22456/2236-6385.66830</a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=A+constru%C3%A7%C3%A3o+de+estere%C3%B3tipos+na+adjetiva%C3%A7%C3%A3o+de+Dilma+Rousseff+em+Veja+on+line&amp;rft.aufirst=Gisella&amp;rft.aulast=Meneguelli&amp;rft.date=2017&amp;rft.genre=article&amp;rft.issn=2236-6385&amp;rft.jtitle=Cadernos+do+IL&amp;rft.pages=285-308&amp;rft.volume=52&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.22456%2F2236-6385.66830&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></li> <li><cite class="citation journal">Messenberg, Débora (2017). «A direita que saiu do armário: a cosmovisão dos formadores de opinião dos manifestantes de direita brasileiros». <i>Sociedade e Estado</i>. <b>32</b> (3). <a href="/wiki/Digital_object_identifier" title="Digital object identifier">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1590%2Fs0102-69922017.3203004">10.1590/s0102-69922017.3203004</a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=A+direita+que+saiu+do+arm%C3%A1rio%3A+a+cosmovis%C3%A3o+dos+formadores+de+opini%C3%A3o+dos+manifestantes+de+direita+brasileiros&amp;rft.aufirst=D%C3%A9bora&amp;rft.aulast=Messenberg&amp;rft.date=2017&amp;rft.genre=article&amp;rft.issue=3&amp;rft.jtitle=Sociedade+e+Estado&amp;rft.volume=32&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1590%2Fs0102-69922017.3203004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></li> <li><cite id="CITEREFPassos2013" class="citation journal">Passos, Manoel Caetano de Araújo (2013). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.lume.ufrgs.br/bitstream/handle/10183/76246/000892166.pdf?sequence=1">«Estabilidade e rotatividade no secretariado do Rio Grande do Sul: 1991-2002 - governos de minoria e governos de maioria»</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span>. <i>Universidade Federal do Rio Grande do Sul (UFRGS)</i></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=Estabilidade+e+rotatividade+no+secretariado+do+Rio+Grande+do+Sul%3A+1991-2002+-+governos+de+minoria+e+governos+de+maioria&amp;rft.aufirst=Manoel+Caetano+de+Ara%C3%BAjo&amp;rft.aulast=Passos&amp;rft.date=2013&amp;rft.genre=article&amp;rft.jtitle=Universidade+Federal+do+Rio+Grande+do+Sul+%28UFRGS%29&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fwww.lume.ufrgs.br%2Fbitstream%2Fhandle%2F10183%2F76246%2F000892166.pdf%3Fsequence%3D1&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></li> <li><cite id="CITEREFSinger2015" class="citation journal">Singer, André (2015). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.scielo.br/scielo.php?script=sci_abstract&amp;pid=S0101-33002015000200039&amp;lng=pt&amp;nrm=iso&amp;tlng=pt">«Cutucando onças com varas curtas: o ensaio desenvolvimentista no primeiro mandato de Dilma Rousseff (2011-2014)»</a>. <i>Novos estudos CEBRAP</i></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.atitle=Cutucando+on%C3%A7as+com+varas+curtas%3A+o+ensaio+desenvolvimentista+no+primeiro+mandato+de+Dilma+Rousseff+%282011-2014%29&amp;rft.aufirst=Andr%C3%A9&amp;rft.aulast=Singer&amp;rft.date=2015&amp;rft.genre=article&amp;rft.jtitle=Novos+estudos+CEBRAP&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fwww.scielo.br%2Fscielo.php%3Fscript%3Dsci_abstract%26pid%3DS0101-33002015000200039%26lng%3Dpt%26nrm%3Diso%26tlng%3Dpt&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></li></ul> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ligações_externas"><span id="Liga.C3.A7.C3.B5es_externas"></span>Ligações externas</h2></div> <table class="infobox noprint" style="width:250px; line-height:2.2em; font-size:90%"> <tbody><tr style="line-height:1.3em"> <td colspan="2" style="text-align: center;">Outros projetos <a href="/wiki/Wikimedia" class="mw-redirect" title="Wikimedia">Wikimedia</a> também contêm material sobre <b>Dilma Rousseff</b>: </td></tr> <tr> <th><span typeof="mw:File"><a href="https://pt.wikiquote.org/wiki/Special:Search/Dilma_Rousseff" title="Wikiquote"><img alt="Wikiquote" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/21px-Wikiquote-logo.svg.png" decoding="async" width="21" height="25" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/32px-Wikiquote-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/42px-Wikiquote-logo.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="355" /></a></span> </th> <td><a href="https://pt.wikiquote.org/wiki/Special:Search/Dilma_Rousseff" class="extiw" title="q:Special:Search/Dilma Rousseff"><span title="Procurar por citações no Wikiquote"><b>Citações</b></span></a> no <a href="https://pt.wikiquote.org/wiki/P%C3%A1gina_principal" class="extiw" title="q:Página principal"><span title="Wikiquote">Wikiquote</span></a> </td></tr> <tr> <th><span typeof="mw:File"><a href="https://pt.wikisource.org/wiki/Special:Search/Autora:Dilma_Rousseff" title="Wikisource"><img alt="Wikisource" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/21px-Wikisource-logo.svg.png" decoding="async" width="21" height="22" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/32px-Wikisource-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/42px-Wikisource-logo.svg.png 2x" data-file-width="410" data-file-height="430" /></a></span> </th> <td><a href="https://pt.wikisource.org/wiki/Special:Search/Autora:Dilma_Rousseff" class="extiw" title="s:Special:Search/Autora:Dilma Rousseff"><span title="Procurar por documentos no Wikisource"><b>Textos originais</b></span></a> no <a href="https://pt.wikisource.org/wiki/P%C3%A1gina_principal" class="extiw" title="s:Página principal"><span title="Wikisource">Wikisource</span></a> </td></tr> <tr> <th><span typeof="mw:File"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:Search/Dilma_Rousseff" title="Commons"><img alt="Commons" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/21px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="21" height="28" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/32px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/42px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span> </th> <td><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:Search/Dilma_Rousseff" class="extiw" title="commons:Special:Search/Dilma Rousseff"><span title="Procurar por imagens e mídia no Commons"><b>Imagens e <i>media</i></b></span></a> no <a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/P%C3%A1gina_principal" class="extiw" title="commons:Página principal"><span title="Commons">Commons</span></a> </td></tr> <tr> <th><span typeof="mw:File"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:Search/Category:Dilma_Rousseff" title="Commons"><img alt="Commons" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/21px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="21" height="28" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/32px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/42px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span> </th> <td><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:Search/Category:Dilma_Rousseff" class="extiw" title="commons:Special:Search/Category:Dilma Rousseff"><span title="Procurar pelas categorias no Commons"><b>Categoria</b></span></a> no <a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/P%C3%A1gina_principal" class="extiw" title="commons:Página principal"><span title="Commons">Commons</span></a> </td></tr> <tr> <th><span class="mw-valign-middle" typeof="mw:File"><a href="https://pt.wikinews.org/wiki/Special:Search/Categoria:Dilma_Rousseff" title="Wikinotícias"><img alt="Wikinotícias" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Wikinews-logo.svg/21px-Wikinews-logo.svg.png" decoding="async" width="21" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Wikinews-logo.svg/32px-Wikinews-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Wikinews-logo.svg/42px-Wikinews-logo.svg.png 2x" data-file-width="759" data-file-height="415" /></a></span> </th> <td><a href="https://pt.wikinews.org/wiki/Special:Search/Categoria:Dilma_Rousseff" class="extiw" title="n:Special:Search/Categoria:Dilma Rousseff"><span title="Procurar pela categoria no Wikinotícias"><b>Categoria</b></span></a> no <a href="https://pt.wikinews.org/wiki/P%C3%A1gina_principal" class="extiw" title="n:Página principal"><span title="Wikinotícias">Wikinotícias</span></a> </td></tr> <tr> <th><span typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:Search/Q40722" title="Wikidata"><img alt="Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Wikidata-logo.svg/21px-Wikidata-logo.svg.png" decoding="async" width="21" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Wikidata-logo.svg/32px-Wikidata-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Wikidata-logo.svg/42px-Wikidata-logo.svg.png 2x" data-file-width="1050" data-file-height="590" /></a></span> </th> <td><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:Search/Q40722" class="extiw" title="d:Special:Search/Q40722"><span title="Base de dados no Wikidata"><b>Base de dados</b></span></a> no <a href="https://www.wikidata.org/wiki/P%C3%A1gina_principal" class="extiw" title="d:Página principal"><span title="Wikidata">Wikidata</span></a> </td></tr> </tbody></table><div id="interProject" style="display:none;"> <ul><li><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:Search/Dilma_Rousseff" class="extiw" title="commons:Special:Search/Dilma Rousseff"><span title="Commons">Commons</span></a></li> <li><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:Search/Category:Dilma_Rousseff" class="extiw" title="commons:Special:Search/Category:Dilma Rousseff"><span title="Commons (categoria)">Commons</span></a></li> <li><a href="https://pt.wikisource.org/wiki/Special:Search/Autora:Dilma_Rousseff" class="extiw" title="s:Special:Search/Autora:Dilma Rousseff"><span title="Wikisource">Wikisource</span></a></li> <li><a href="https://pt.wikiquote.org/wiki/Special:Search/Dilma_Rousseff" class="extiw" title="q:Special:Search/Dilma Rousseff"><span title="Wikiquote">Wikiquote</span></a></li> <li><a href="https://pt.wikinews.org/wiki/Special:Search/Categoria:Dilma_Rousseff" class="extiw" title="n:Special:Search/Categoria:Dilma Rousseff"><span title="Wikinotícias (categoria)">Wikinotícias</span></a></li></ul> </div> <ul><li><cite class="citation web">[dilma.com.br «Sítio oficial»]<span style="font-size:100%" class="error citation-comment"> Verifique valor <code style="color:inherit; border:inherit; padding:inherit;">&#124;url=</code> (<a href="/wiki/Ajuda:Erros_nas_refer%C3%AAncias#bad_url" title="Ajuda:Erros nas referências">ajuda</a>)</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fpt.wikipedia.org%3ADilma+Rousseff&amp;rft.btitle=S%C3tio+oficial&amp;rft.genre=unknown&amp;rft_id=dilma.com.br&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://twitter.com/dilmabr">Conta oficial</a> no <a href="/wiki/Twitter" title="Twitter">Twitter</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.youtube.com/user/dilma13presidenta">Canal oficial</a> no <a href="/wiki/Youtube" class="mw-redirect" title="Youtube">Youtube</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.flickr.com/photos/presidentadilma/">Página oficial</a> no <a href="/wiki/Flickr" title="Flickr">Flickr</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www2.planalto.gov.br/presidencia/presidenta/biografia">Biografia oficial</a> no site do <a href="/wiki/Pal%C3%A1cio_do_Planalto" title="Palácio do Planalto">Palácio do Planalto</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.pt.org.br/dilma-rousseff/">Página dedicada</a> no site oficial do Partido dos Trabalhadores</li></ul> <div style="clear:both;"></div> <p>&#32; </p><table class="toccolours" style="border-collapse: collapse; margin:0 auto; font-size: 90%;"> <tbody><tr style="text-align:center;"> <td style="padding: 4px; border:1px solid gray; width: 30%;"> Precedido por<br /><b><a href="/wiki/Marcos_Troyjo" title="Marcos Troyjo">Marcos Troyjo</a></b></td> <td style="padding: 4px; border:1px solid gray; width: 30%;"> <b><br /><a href="/wiki/Novo_Banco_de_Desenvolvimento" title="Novo Banco de Desenvolvimento">3ª Presidente do Novo<br />Banco de Desenvolvimento</a></b><br />2023 – Atualidade</td> <td style="padding: 4px; border:1px solid gray; width: 30%;"> Sucedido por<br />—</td></tr> <tr style="text-align:center;"> <td style="padding: 4px; border:1px solid gray; width: 30%;"> Precedido por<br /><b><a href="/wiki/Luiz_In%C3%A1cio_Lula_da_Silva" title="Luiz Inácio Lula da Silva">Luiz Inácio Lula da Silva</a></b></td> <td style="padding: 4px; border:1px solid gray; width: 30%;"> <b><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Ficheiro:Coat_of_arms_of_Brazil.svg" class="mw-file-description" title="Brasil"><img alt="Brasil" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Coat_of_arms_of_Brazil.svg/30px-Coat_of_arms_of_Brazil.svg.png" decoding="async" width="30" height="30" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Coat_of_arms_of_Brazil.svg/45px-Coat_of_arms_of_Brazil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Coat_of_arms_of_Brazil.svg/60px-Coat_of_arms_of_Brazil.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="515" /></a></span><br /><a href="/wiki/Lista_de_presidentes_do_Brasil" title="Lista de presidentes do Brasil">36ª Presidente do Brasil</a></b><br />2011 – 2016</td> <td style="padding: 4px; border:1px solid gray; width: 30%;"> Sucedido por<br /><b><a href="/wiki/Michel_Temer" title="Michel Temer">Michel Temer</a></b></td></tr> <tr style="text-align:center;"> <td style="padding: 4px; border:1px solid gray; width: 30%;"> Precedido por<br /><b><a href="/wiki/Jos%C3%A9_Dirceu" title="José Dirceu">José Dirceu</a></b></td> <td style="padding: 4px; border:1px solid gray; width: 30%;"> <b><a href="/wiki/Lista_de_ministros-chefe_da_Casa_Civil_do_Brasil" title="Lista de ministros-chefe da Casa Civil do Brasil">40ª Ministra-chefe da Casa Civil do Brasil</a></b><br />2005 – 2010</td> <td style="padding: 4px; border:1px solid gray; width: 30%;"> Sucedido por<br /><b><a href="/wiki/Erenice_Guerra" title="Erenice Guerra">Erenice Guerra</a></b></td></tr> <tr style="text-align:center;"> <td style="padding: 4px; border:1px solid gray; width: 30%;"> Precedido por<br /><b><a href="/wiki/Francisco_Luiz_Sibut_Gomide" class="mw-redirect" title="Francisco Luiz Sibut Gomide">Francisco Luiz Sibut Gomide</a></b></td> <td style="padding: 4px; border:1px solid gray; width: 30%;"> <b><a href="/wiki/Lista_de_ministros_de_Minas_e_Energia_do_Brasil" title="Lista de ministros de Minas e Energia do Brasil">21ª Ministra de Minas e Energia do Brasil</a></b><br />2003 – 2005</td> <td style="padding: 4px; border:1px solid gray; width: 30%;"> Sucedido por<br /><b><a href="/wiki/Mauricio_Tolmasquim" title="Mauricio Tolmasquim">Mauricio Tolmasquim</a></b></td></tr> </tbody></table> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r69328899">.mw-parser-output .navbox{box-sizing:border-box;border:1px solid #a2a9b1;width:100%;clear:both;font-size:88%;text-align:center;padding:1px;margin:0 auto 0}.mw-parser-output .navbox .navbox{margin-top:0}.mw-parser-output .navbox+.navbox,.mw-parser-output .navbox+.navbox-styles+.navbox{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox-inner,.mw-parser-output .navbox-subgroup{width:100%}.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-title,.mw-parser-output .navbox-abovebelow{padding:0.25em 1em;line-height:1.5em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox-group{white-space:nowrap;text-align:right}.mw-parser-output .navbox,.mw-parser-output .navbox-subgroup{background-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list{line-height:1.5em;border-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list-with-group{text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid}.mw-parser-output tr+tr>.navbox-abovebelow,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-group,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-image,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-list{border-top:2px solid #fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-title{background-color:#ccf}.mw-parser-output .navbox-abovebelow,.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-title{background-color:#ddf}.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-abovebelow{background-color:#e6e6ff}.mw-parser-output .navbox-even{background-color:#f7f7f7}.mw-parser-output .navbox-odd{background-color:transparent}.mw-parser-output .navbox .hlist td dl,.mw-parser-output .navbox .hlist td ol,.mw-parser-output .navbox .hlist td ul,.mw-parser-output .navbox td.hlist dl,.mw-parser-output .navbox td.hlist ol,.mw-parser-output .navbox td.hlist ul{padding:0.125em 0}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:left;text-align:left;margin-right:0.5em}body.skin--responsive .mw-parser-output .navbox-image img{max-width:none!important}@media print{body.ns-0 .mw-parser-output .navbox{display:none!important}}</style><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Dilma_Rousseff" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3"><div class="plainlinks hlist navbar mini"><ul><li class="nv-ver"><a href="/wiki/Predefini%C3%A7%C3%A3o:Dilma_Rousseff" title="Predefinição:Dilma Rousseff"><abbr title="Ver esta predefinição" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">v</abbr></a></li><li class="nv-discutir"><a href="/wiki/Predefini%C3%A7%C3%A3o_Discuss%C3%A3o:Dilma_Rousseff" title="Predefinição Discussão:Dilma Rousseff"><abbr title="Discutir esta predefinição" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">d</abbr></a></li><li class="nv-editar"><a class="external text" href="https://pt.wikipedia.org/w/index.php?title=Predefini%C3%A7%C3%A3o:Dilma_Rousseff&amp;action=edit"><abbr title="Editar esta predefinição" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">e</abbr></a></li></ul></div><div id="Dilma_Rousseff" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a class="mw-selflink selflink">Dilma Rousseff</a></div></th></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="3"><div id="*36ª_Presidente_do_Brasil_(2011-2016)"> <ul><li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Lista_de_presidentes_do_Brasil" title="Lista de presidentes do Brasil">36ª</a> <a href="/wiki/Presidente_do_Brasil" title="Presidente do Brasil">Presidente do Brasil</a> (2011-2016)</span></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Governo_Dilma_Rousseff" title="Governo Dilma Rousseff">Presidência</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><b>Posses</b> <ul><li><a href="/wiki/Posse_de_Dilma_Rousseff_em_2011" title="Posse de Dilma Rousseff em 2011">2011</a></li> <li><a href="/wiki/Posse_de_Dilma_Rousseff_em_2015" title="Posse de Dilma Rousseff em 2015">2015</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Lista_de_membros_do_gabinete_de_Dilma_Rousseff" title="Lista de membros do gabinete de Dilma Rousseff">Gabinete</a></li> <li><a href="/wiki/Nova_matriz_econ%C3%B4mica" title="Nova matriz econômica">Nova matriz econômica</a></li> <li><b>Programas sociais</b> <ul><li><a href="/wiki/Brasil_sem_Mis%C3%A9ria" title="Brasil sem Miséria">Brasil sem Miséria</a></li> <li><a href="/wiki/Pronatec" class="mw-redirect" title="Pronatec">Pronatec</a></li> <li><a href="/wiki/Mais_M%C3%A9dicos" title="Mais Médicos">Mais Médicos</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Lista_de_leis_sancionadas_por_Dilma_Rousseff" title="Lista de leis sancionadas por Dilma Rousseff">Leis sancionadas</a></li> <li><a href="/wiki/Lista_de_viagens_presidenciais_de_Dilma_Rousseff" title="Lista de viagens presidenciais de Dilma Rousseff">Viagens internacionais</a></li> <li><a href="/wiki/Rela%C3%A7%C3%B5es_entre_Brasil_e_Estados_Unidos#Espionagem_da_NSA" title="Relações entre Brasil e Estados Unidos">Caso Snowden</a></li> <li><a href="/wiki/Crise_econ%C3%B4mica_brasileira_de_2014" title="Crise econômica brasileira de 2014">Crise econômica de 2014</a></li> <li><a href="/wiki/Opera%C3%A7%C3%A3o_Lava_Jato" title="Operação Lava Jato">Operação Lava Jato</a></li> <li><a href="/wiki/Pedalada_fiscal" title="Pedalada fiscal">Pedalada fiscal</a></li> <li><a href="/wiki/Pauta-bomba" title="Pauta-bomba">Pauta-bomba</a></li> <li><b>Protestos</b> <ul><li><a href="/wiki/Jornadas_de_Junho" title="Jornadas de Junho">Jornadas de Junho</a></li> <li><a href="/wiki/Protestos_contra_o_governo_Dilma_Rousseff" title="Protestos contra o governo Dilma Rousseff">contra o governo</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Impeachment_de_Dilma_Rousseff" title="Impeachment de Dilma Rousseff"><i>Impeachment</i></a> <ul><li><a href="/wiki/Linha_do_tempo_do_impeachment_de_Dilma_Rousseff" title="Linha do tempo do impeachment de Dilma Rousseff">linha do tempo</a></li> <li><a href="/wiki/Pesquisas_de_opini%C3%A3o_sobre_o_impeachment_de_Dilma_Rousseff" title="Pesquisas de opinião sobre o impeachment de Dilma Rousseff">pesquisas de opinião</a></li> <li><a href="/wiki/Vota%C3%A7%C3%B5es_no_processo_de_impeachment_de_Dilma_Rousseff" title="Votações no processo de impeachment de Dilma Rousseff">votações</a></li></ul></li></ul> </div></td><td class="navbox-image" rowspan="5" style="width:1px;padding:0px 0px 0px 2px"><div><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/Dilma_Rousseff_-_foto_oficial_2011-01-09.jpg/110px-Dilma_Rousseff_-_foto_oficial_2011-01-09.jpg" decoding="async" width="110" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/Dilma_Rousseff_-_foto_oficial_2011-01-09.jpg/165px-Dilma_Rousseff_-_foto_oficial_2011-01-09.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/Dilma_Rousseff_-_foto_oficial_2011-01-09.jpg/220px-Dilma_Rousseff_-_foto_oficial_2011-01-09.jpg 2x" data-file-width="2333" data-file-height="3500" /></span></span><br /><br /><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Ficheiro:Coat_of_arms_of_Brazil.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Coat_of_arms_of_Brazil.svg/100px-Coat_of_arms_of_Brazil.svg.png" decoding="async" width="100" height="101" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Coat_of_arms_of_Brazil.svg/150px-Coat_of_arms_of_Brazil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Coat_of_arms_of_Brazil.svg/200px-Coat_of_arms_of_Brazil.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="515" /></a></span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Eleições</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><b>Presidente</b> <ul><li><a href="/wiki/Elei%C3%A7%C3%A3o_presidencial_no_Brasil_em_2010" title="Eleição presidencial no Brasil em 2010">2010</a> <ul><li><a href="/wiki/Campanha_presidencial_de_Dilma_Rousseff_em_2010" title="Campanha presidencial de Dilma Rousseff em 2010">campanha</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Elei%C3%A7%C3%A3o_presidencial_no_Brasil_em_2014" title="Eleição presidencial no Brasil em 2014">2014</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Legado</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Casa_da_Mulher_Brasileira" title="Casa da Mulher Brasileira">Casa da Mulher Brasileira</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Família</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Carlos_Ara%C3%BAjo" title="Carlos Araújo">Carlos Araújo</a> (ex-marido)</li> <li><span style="color:gray">Paula Rousseff</span> (filha)</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Relacionados</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Partido_dos_Trabalhadores" title="Partido dos Trabalhadores">PT</a></li> <li><a href="/wiki/Partido_Democr%C3%A1tico_Trabalhista" title="Partido Democrático Trabalhista">PDT</a></li> <li><a href="/wiki/Inf%C3%A2ncia_e_juventude_de_Dilma_Rousseff" title="Infância e juventude de Dilma Rousseff">Infância e juventude</a></li> <li><a href="/wiki/In%C3%ADcio_da_carreira_pol%C3%ADtica_de_Dilma_Rousseff" title="Início da carreira política de Dilma Rousseff">Carreira política</a></li> <li><a href="/wiki/Processo_de_cassa%C3%A7%C3%A3o_da_chapa_Dilma%E2%80%93Temer" title="Processo de cassação da chapa Dilma–Temer">Processo de cassação da chapa Dilma–Temer</a></li> <li><a href="/wiki/Novo_Banco_de_Desenvolvimento" title="Novo Banco de Desenvolvimento">Novo Banco de Desenvolvimento</a></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow hlist" colspan="3"><div> <ul><li><b><a href="/wiki/Luiz_In%C3%A1cio_Lula_da_Silva" title="Luiz Inácio Lula da Silva">← Luiz Inácio Lula da Silva</a></b></li> <li><b><a href="/wiki/Michel_Temer" title="Michel Temer">Michel Temer →</a></b></li></ul> <ul><li><b><span typeof="mw:File"><span title="Página de categoria"><img alt="Página de categoria" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/16px-Symbol_category_class.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/24px-Symbol_category_class.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/32px-Symbol_category_class.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></span></span> <a href="/wiki/Categoria:Dilma_Rousseff" title="Categoria:Dilma Rousseff">Categoria</a></b></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Dilma_Rousseff" style="padding:3px"><table class="nowraplinks collapsible collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2" style="background:#e8e8ff;"><div id="Dilma_Rousseff" style="font-size:114%;margin:0 4em">Dilma Rousseff</div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px;font-size:114%"><div style="padding:0px"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r69328899"><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="18px_Presidentes_do_Brasil_(1889–2025)" style="padding:3px"><table class="nowraplinks collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3"><div class="plainlinks hlist navbar mini"><ul><li class="nv-ver"><a href="/wiki/Predefini%C3%A7%C3%A3o:Presidentes_do_Brasil" title="Predefinição:Presidentes do Brasil"><abbr title="Ver esta predefinição" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">v</abbr></a></li><li class="nv-discutir"><a href="/wiki/Predefini%C3%A7%C3%A3o_Discuss%C3%A3o:Presidentes_do_Brasil" title="Predefinição Discussão:Presidentes do Brasil"><abbr title="Discutir esta predefinição" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">d</abbr></a></li><li class="nv-editar"><a class="external text" href="https://pt.wikipedia.org/w/index.php?title=Predefini%C3%A7%C3%A3o:Presidentes_do_Brasil&amp;action=edit"><abbr title="Editar esta predefinição" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">e</abbr></a></li></ul></div><div id="18px_Presidentes_do_Brasil_(1889–2025)" style="font-size:114%;margin:0 4em"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Ficheiro:Coat_of_arms_of_Brazil.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Coat_of_arms_of_Brazil.svg/18px-Coat_of_arms_of_Brazil.svg.png" decoding="async" width="18" height="18" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Coat_of_arms_of_Brazil.svg/27px-Coat_of_arms_of_Brazil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Coat_of_arms_of_Brazil.svg/36px-Coat_of_arms_of_Brazil.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="515" /></a></span> <a href="/wiki/Presidente_do_Brasil" title="Presidente do Brasil">Presidentes do Brasil</a> (1889–2025)</div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Lista_de_presidentes_do_Brasil" title="Lista de presidentes do Brasil">Lista de titulares</a><br /><small>e períodos de governo</small></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;text-align:left; white-space:nowrap; padding-top:.3em; padding-bottom:.6em;"><div style="padding:0em 0.25em"><div style="-moz-column-width: 18em; -webkit-column-width: 18em; column-width: 18em;"> <ol><li><a href="/wiki/Deodoro_da_Fonseca" title="Deodoro da Fonseca">Deodoro da Fonseca</a> <span style="font-size:85%;">(<a href="/wiki/Governo_Deodoro_da_Fonseca" title="Governo Deodoro da Fonseca">1889–91</a>)</span></li> <li><a href="/wiki/Floriano_Peixoto" title="Floriano Peixoto">Floriano Peixoto</a> <span style="font-size:85%;">(<a href="/wiki/Governo_Floriano_Peixoto" title="Governo Floriano Peixoto">1891–94</a>)</span></li> <li><a href="/wiki/Prudente_de_Morais" title="Prudente de Morais">Prudente de Morais</a> <span style="font-size:85%;">(<a href="/wiki/Governo_Prudente_de_Morais" title="Governo Prudente de Morais">1894–98</a>)</span></li> <li><a href="/wiki/Campos_Sales" title="Campos Sales">Campos Sales</a> <span style="font-size:85%;">(<a href="/wiki/Governo_Campos_Sales" title="Governo Campos Sales">1898–02</a>)</span></li> <li><a href="/wiki/Rodrigues_Alves" title="Rodrigues Alves">Rodrigues Alves</a> <span style="font-size:85%;">(1902–06)</span></li> <li><a href="/wiki/Afonso_Pena" title="Afonso Pena">Afonso Pena</a> <span style="font-size:85%;">(1906–09)</span></li> <li><a href="/wiki/Nilo_Pe%C3%A7anha" title="Nilo Peçanha">Nilo Peçanha</a> <span style="font-size:85%;">(<a href="/wiki/Governo_Nilo_Pe%C3%A7anha" title="Governo Nilo Peçanha">1909–10</a>)</span></li> <li><a href="/wiki/Hermes_da_Fonseca" title="Hermes da Fonseca">Hermes da Fonseca</a> <span style="font-size:85%;">(1910–14)</span></li> <li><a href="/wiki/Venceslau_Br%C3%A1s" title="Venceslau Brás">Venceslau Brás</a> <span style="font-size:85%;">(<a href="/wiki/Governo_Venceslau_Br%C3%A1s" title="Governo Venceslau Brás">1914–18</a>)</span></li> <li><a href="/wiki/Delfim_Moreira" title="Delfim Moreira">Delfim Moreira</a> <span style="font-size:85%;">(1918–19)</span></li> <li><a href="/wiki/Epit%C3%A1cio_Pessoa" title="Epitácio Pessoa">Epitácio Pessoa</a> <span style="font-size:85%;">(<a href="/wiki/Governo_Epit%C3%A1cio_Pessoa" title="Governo Epitácio Pessoa">1919–22</a>)</span></li> <li><a href="/wiki/Artur_Bernardes" title="Artur Bernardes">Artur Bernardes</a> <span style="font-size:85%;"><a href="/wiki/Governo_Artur_Bernardes" title="Governo Artur Bernardes">(1922–26)</a></span></li> <li><a href="/wiki/Washington_Lu%C3%ADs" title="Washington Luís">Washington Luís</a> <span style="font-size:85%;">(<a href="/wiki/Governo_Washington_Lu%C3%ADs" title="Governo Washington Luís">1926–30</a>)</span></li> <li><a href="/wiki/Get%C3%BAlio_Vargas" title="Getúlio Vargas">Getúlio Vargas</a> <span style="font-size:85%;">(<a href="/wiki/Era_Vargas" title="Era Vargas">1930–45</a>)</span></li> <li><a href="/wiki/Jos%C3%A9_Linhares" title="José Linhares">José Linhares</a> <span style="font-size:85%;">(1945–46)</span></li> <li><a href="/wiki/Eurico_Gaspar_Dutra" title="Eurico Gaspar Dutra">Eurico Gaspar Dutra</a> <span style="font-size:85%;">(<a href="/wiki/Governo_Eurico_Gaspar_Dutra" title="Governo Eurico Gaspar Dutra">1946–51</a>)</span></li> <li><a href="/wiki/Get%C3%BAlio_Vargas" title="Getúlio Vargas">Getúlio Vargas</a> <span style="font-size:85%;">(<a href="/wiki/Governo_Get%C3%BAlio_Vargas_(1951-1954)" title="Governo Getúlio Vargas (1951-1954)">1951–54</a>)</span></li> <li><a href="/wiki/Caf%C3%A9_Filho" title="Café Filho">Café Filho</a> <span style="font-size:85%;">(1954–55)</span></li> <li><a href="/wiki/Carlos_Luz" title="Carlos Luz">Carlos Luz</a> <span style="font-size:85%;">(1955)</span></li> <li><a href="/wiki/Nereu_Ramos" title="Nereu Ramos">Nereu Ramos</a> <span style="font-size:85%;">(1955–56)</span></li> <li><a href="/wiki/Juscelino_Kubitschek" title="Juscelino Kubitschek">Juscelino Kubitschek</a> <span style="font-size:85%;">(<a href="/wiki/Governo_Juscelino_Kubitschek" title="Governo Juscelino Kubitschek">1956–61</a>)</span></li> <li><a href="/wiki/J%C3%A2nio_Quadros" title="Jânio Quadros">Jânio Quadros</a> <span style="font-size:85%;">(<a href="/wiki/Governo_J%C3%A2nio_Quadros" title="Governo Jânio Quadros">1961</a>)</span></li> <li><a href="/wiki/Ranieri_Mazzilli" title="Ranieri Mazzilli">Ranieri Mazzilli</a> <span style="font-size:85%;">(1961)</span></li> <li><a href="/wiki/Jo%C3%A3o_Goulart" title="João Goulart">João Goulart</a> <span style="font-size:85%;">(<a href="/wiki/Governo_Jo%C3%A3o_Goulart" title="Governo João Goulart">1961–64</a>)</span></li> <li><a href="/wiki/Ranieri_Mazzilli" title="Ranieri Mazzilli">Ranieri Mazzilli</a> <span style="font-size:85%;">(1964)</span></li> <li><a href="/wiki/Humberto_Castelo_Branco" title="Humberto Castelo Branco">Castelo Branco</a> <span style="font-size:85%;">(<a href="/wiki/Governo_Castelo_Branco" title="Governo Castelo Branco">1964–67</a>)</span></li> <li><a href="/wiki/Costa_e_Silva" title="Costa e Silva">Costa e Silva</a> <span style="font-size:85%;">(1967–69)</span></li> <li><a href="/wiki/Em%C3%ADlio_Garrastazu_M%C3%A9dici" title="Emílio Garrastazu Médici">Emílio Garrastazu Médici</a> <span style="font-size:85%;">(<a href="/wiki/Governo_Em%C3%ADlio_M%C3%A9dici" title="Governo Emílio Médici">1969–74</a>)</span></li> <li><a href="/wiki/Ernesto_Geisel" title="Ernesto Geisel">Ernesto Geisel</a> <span style="font-size:85%;">(<a href="/wiki/Governo_Ernesto_Geisel" title="Governo Ernesto Geisel">1974–79</a>)</span></li> <li><a href="/wiki/Jo%C3%A3o_Figueiredo" title="João Figueiredo">João Figueiredo</a> <span style="font-size:85%;">(1979–85)</span></li> <li><a href="/wiki/Jos%C3%A9_Sarney" title="José Sarney">José Sarney</a> <span style="font-size:85%;">(<a href="/wiki/Governo_Sarney" title="Governo Sarney">1985–90</a>)</span></li> <li><a href="/wiki/Fernando_Collor" title="Fernando Collor">Fernando Collor</a> <span style="font-size:85%;">(<a href="/wiki/Governo_Collor" title="Governo Collor">1990–92</a>)</span></li> <li><a href="/wiki/Itamar_Franco" title="Itamar Franco">Itamar Franco</a> <span style="font-size:85%;">(<a href="/wiki/Governo_Itamar_Franco" title="Governo Itamar Franco">1992–95</a>)</span></li> <li><a href="/wiki/Fernando_Henrique_Cardoso" title="Fernando Henrique Cardoso">Fernando Henrique Cardoso</a> <span style="font-size:85%;">(<a href="/wiki/Governo_Fernando_Henrique_Cardoso" title="Governo Fernando Henrique Cardoso">1995–03</a>)</span></li> <li><a href="/wiki/Luiz_In%C3%A1cio_Lula_da_Silva" title="Luiz Inácio Lula da Silva">Luiz Inácio Lula da Silva</a> <span style="font-size:85%;">(<a href="/wiki/Governo_Lula_(2003%E2%80%932011)" title="Governo Lula (2003–2011)">2003–11</a>)</span></li> <li><a class="mw-selflink selflink">Dilma Rousseff</a> <span style="font-size:85%;">(<a href="/wiki/Governo_Dilma_Rousseff" title="Governo Dilma Rousseff">2011–16</a>)</span></li> <li><a href="/wiki/Michel_Temer" title="Michel Temer">Michel Temer</a> <span style="font-size:85%;">(<a href="/wiki/Governo_Michel_Temer" title="Governo Michel Temer">2016–19</a>)</span></li> <li><a href="/wiki/Jair_Bolsonaro" title="Jair Bolsonaro">Jair Bolsonaro</a> <span style="font-size:85%;">(<a href="/wiki/Governo_Jair_Bolsonaro" title="Governo Jair Bolsonaro">2019–23</a>)</span></li> <li><a href="/wiki/Luiz_In%C3%A1cio_Lula_da_Silva" title="Luiz Inácio Lula da Silva">Luiz Inácio Lula da Silva</a> <span style="font-size:85%;">(<a href="/wiki/Governo_Lula_(2023%E2%80%93presente)" title="Governo Lula (2023–presente)">2023–presente</a>)</span></li></ol> </div></div></td><td class="navbox-image" rowspan="3" style="width:1px;padding:0px 0px 0px 2px"><div><figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Ficheiro:Coat_of_arms_of_Brazil.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Coat_of_arms_of_Brazil.svg/80px-Coat_of_arms_of_Brazil.svg.png" decoding="async" width="80" height="80" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Coat_of_arms_of_Brazil.svg/120px-Coat_of_arms_of_Brazil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Coat_of_arms_of_Brazil.svg/160px-Coat_of_arms_of_Brazil.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="515" /></a><figcaption></figcaption></figure><br /><figure class="mw-halign-center mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Ficheiro:Flag_of_the_President_of_Brazil.svg" class="mw-file-description" title="Bandeira do Presidente do Brasil."><img alt="Bandeira do Presidente do Brasil." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/Flag_of_the_President_of_Brazil.svg/80px-Flag_of_the_President_of_Brazil.svg.png" decoding="async" width="80" height="56" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/Flag_of_the_President_of_Brazil.svg/120px-Flag_of_the_President_of_Brazil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/Flag_of_the_President_of_Brazil.svg/160px-Flag_of_the_President_of_Brazil.svg.png 2x" data-file-width="810" data-file-height="570" /></a><figcaption>Bandeira do Presidente do Brasil.</figcaption></figure></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Sedes e residências</th><td class="navbox-list navbox-even hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Pal%C3%A1cio_do_Planalto" title="Palácio do Planalto">Palácio do Planalto</a></li> <li><a href="/wiki/Pal%C3%A1cio_da_Alvorada" title="Palácio da Alvorada">Palácio da Alvorada</a></li> <li><a href="/wiki/Resid%C3%AAncia_Oficial_da_Granja_do_Torto" title="Residência Oficial da Granja do Torto">Granja do Torto</a></li> <li><a href="/wiki/Pal%C3%A1cio_Rio_Negro" title="Palácio Rio Negro">Palácio Rio Negro</a></li> <li><a href="/wiki/Catetinho" title="Catetinho">Catetinho</a></li> <li><a href="/wiki/Pal%C3%A1cio_do_Catete" title="Palácio do Catete">Palácio do Catete</a></li> <li><a href="/wiki/Pal%C3%A1cio_do_Itamaraty" title="Palácio do Itamaraty">Palácio do Itamaraty</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Temas gerais</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Bandeira_presidencial_do_Brasil" title="Bandeira presidencial do Brasil">Bandeira</a></li> <li><a href="/wiki/Lista_de_elei%C3%A7%C3%B5es_presidenciais_no_Brasil" title="Lista de eleições presidenciais no Brasil">Eleições</a></li> <li><a href="/wiki/Fam%C3%ADlia_do_presidente_do_Brasil" title="Família do presidente do Brasil">Família</a></li> <li><a href="/wiki/Faixa_presidencial_do_Brasil" title="Faixa presidencial do Brasil">Faixa</a></li> <li><a href="/wiki/Gabinete_Presidencial_(Brasil)" title="Gabinete Presidencial (Brasil)">Gabinete</a></li> <li><a href="/wiki/Gabinete_de_Transi%C3%A7%C3%A3o_Presidencial_do_Brasil" title="Gabinete de Transição Presidencial do Brasil">Gabinete de Transição</a></li> <li><a href="/wiki/Linha_de_sucess%C3%A3o_presidencial_do_Brasil" title="Linha de sucessão presidencial do Brasil">Linha de sucessão</a></li> <li><a href="/wiki/Popularidade_dos_presidentes_do_Brasil" title="Popularidade dos presidentes do Brasil">Popularidade</a></li> <li><a href="/wiki/Posse_do_presidente_do_Brasil" title="Posse do presidente do Brasil">Posse</a> <ul><li><a href="/wiki/Livro_de_Posse_Presidencial_do_Brasil" title="Livro de Posse Presidencial do Brasil">Livro</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Presidencialismo_no_Brasil" title="Presidencialismo no Brasil">Presidencialismo</a></li> <li><a href="/wiki/Junta_militar_brasileira_de_1969" title="Junta militar brasileira de 1969">Junta militar brasileira de 1969</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r69328899"><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="border&amp;#124;22x20px&amp;#124;link=Brasil&amp;#124;alt=Brasil_Governo_Dilma_Rousseff_(2011–2016)" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3"><div class="plainlinks hlist navbar mini"><ul><li class="nv-ver"><a href="/wiki/Predefini%C3%A7%C3%A3o:Governo_Dilma_Rousseff" title="Predefinição:Governo Dilma Rousseff"><abbr title="Ver esta predefinição" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">v</abbr></a></li><li class="nv-discutir"><a href="/wiki/Predefini%C3%A7%C3%A3o_Discuss%C3%A3o:Governo_Dilma_Rousseff" title="Predefinição Discussão:Governo Dilma Rousseff"><abbr title="Discutir esta predefinição" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">d</abbr></a></li><li class="nv-editar"><a class="external text" href="https://pt.wikipedia.org/w/index.php?title=Predefini%C3%A7%C3%A3o:Governo_Dilma_Rousseff&amp;action=edit"><abbr title="Editar esta predefinição" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">e</abbr></a></li></ul></div><div id="border&amp;#124;22x20px&amp;#124;link=Brasil&amp;#124;alt=Brasil_Governo_Dilma_Rousseff_(2011–2016)" style="font-size:114%;margin:0 4em"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Brasil" title="Brasil"><img alt="Brasil" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Flag_of_Brazil.svg/22px-Flag_of_Brazil.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Flag_of_Brazil.svg/33px-Flag_of_Brazil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Flag_of_Brazil.svg/44px-Flag_of_Brazil.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="700" /></a></span> <a href="/wiki/Governo_Dilma_Rousseff" title="Governo Dilma Rousseff">Governo Dilma Rousseff</a> <small>(2011–2016)</small></div></th></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="3"><div id="←_Governo_Lula_(2003–2011)_•_→_Governo_Temer_(2016–2019)"><a href="/wiki/Governo_Lula_(2003%E2%80%932011)" title="Governo Lula (2003–2011)">← Governo Lula</a> <small>(2003–2011)</small> &#160;&#8226;&#32; <a href="/wiki/Governo_Michel_Temer" title="Governo Michel Temer">→ Governo Temer</a> <small>(2016–2019)</small></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Eleições</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Elei%C3%A7%C3%A3o_presidencial_no_Brasil_em_2010" title="Eleição presidencial no Brasil em 2010">Eleição presidencial em 2010</a> <ul><li><small><a href="/wiki/Campanha_presidencial_de_Dilma_Rousseff_em_2010" title="Campanha presidencial de Dilma Rousseff em 2010">Campanha presidencial</a></small></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Elei%C3%A7%C3%A3o_presidencial_no_Brasil_em_2014" title="Eleição presidencial no Brasil em 2014">Eleição presidencial em 2014</a></li></ul> </div></td><td class="navbox-image" rowspan="9" style="width:1px;padding:0px 0px 0px 2px"><div><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Ficheiro:Brazilian_Government%27s_logo_(Dilma_Rousseff,_2nd_term).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Brazilian_Government%27s_logo_%28Dilma_Rousseff%2C_2nd_term%29.svg/220px-Brazilian_Government%27s_logo_%28Dilma_Rousseff%2C_2nd_term%29.svg.png" decoding="async" width="220" height="69" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Brazilian_Government%27s_logo_%28Dilma_Rousseff%2C_2nd_term%29.svg/330px-Brazilian_Government%27s_logo_%28Dilma_Rousseff%2C_2nd_term%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Brazilian_Government%27s_logo_%28Dilma_Rousseff%2C_2nd_term%29.svg/440px-Brazilian_Government%27s_logo_%28Dilma_Rousseff%2C_2nd_term%29.svg.png 2x" data-file-width="574" data-file-height="179" /></a></span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Posse</th><td class="navbox-list navbox-even hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Posse_de_Dilma_Rousseff_em_2011" title="Posse de Dilma Rousseff em 2011">Posse de Dilma Rousseff em 2011</a></li> <li><a href="/wiki/Posse_de_Dilma_Rousseff_em_2015" title="Posse de Dilma Rousseff em 2015">Posse de Dilma Rousseff em 2015</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Lista_de_leis_sancionadas_por_Dilma_Rousseff" title="Lista de leis sancionadas por Dilma Rousseff">Leis sancionadas</a></th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Lei_das_organiza%C3%A7%C3%B5es_criminosas" title="Lei das organizações criminosas">Lei das organizações criminosas</a> <small>(2013)</small></li> <li><a href="/wiki/Estatuto_da_Juventude" title="Estatuto da Juventude">Estatuto da Juventude</a> <small>(2013)</small></li> <li><a href="/wiki/Lei_do_Minuto_Seguinte" title="Lei do Minuto Seguinte">Lei do Minuto Seguinte</a> <small>(2013)</small></li> <li><a href="/wiki/Lei_do_Feminic%C3%ADdio" title="Lei do Feminicídio">Lei do Feminicídio</a> <small>(2015)</small></li> <li><a href="/wiki/Lei_Antiterrorismo" title="Lei Antiterrorismo">Lei Antiterrorismo</a> <small>(2016)</small></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Crises</th><td class="navbox-list navbox-even hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Crise_econ%C3%B4mica_brasileira_de_2014" title="Crise econômica brasileira de 2014">Crise econômica de 2014</a> <small>(2014)</small></li> <li><a href="/wiki/Impeachment_de_Dilma_Rousseff" title="Impeachment de Dilma Rousseff">Impeachment de Dilma Rousseff</a></li> <li><a href="/wiki/Controv%C3%A9rsias_sobre_os_Jogos_Ol%C3%ADmpicos_de_Ver%C3%A3o_de_2016" title="Controvérsias sobre os Jogos Olímpicos de Verão de 2016">Controvérsias sobre as Olimpíadas de 2016</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Programas sociais</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Bolsa_Verde" title="Bolsa Verde">Bolsa Verde</a> <small>(2011)</small></li> <li><a href="/wiki/Ci%C3%AAncia_sem_Fronteiras" title="Ciência sem Fronteiras">Ciência sem Fronteiras</a> <small>(2011)</small></li> <li><a href="/wiki/Programa_Nacional_de_Acesso_ao_Ensino_T%C3%A9cnico_e_Emprego" title="Programa Nacional de Acesso ao Ensino Técnico e Emprego">Pronatec</a> <small>(2011)</small></li> <li><a href="/wiki/Brasil_sem_Mis%C3%A9ria" title="Brasil sem Miséria">Brasil sem Miséria</a> <small>(2011)</small></li> <li><a href="/wiki/Brasil_Carinhoso" title="Brasil Carinhoso">Brasil Carinhoso</a> <small>(2012)</small></li> <li><a href="/wiki/Casa_da_Mulher_Brasileira" title="Casa da Mulher Brasileira">Casa da Mulher Brasileira</a> <small>(2012)</small></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Planos</th><td class="navbox-list navbox-even hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Nova_matriz_econ%C3%B4mica" title="Nova matriz econômica">Nova matriz econômica</a> <small>(2011)</small></li> <li><a href="/wiki/Plano_Brasil_Maior" title="Plano Brasil Maior">Plano Brasil Maior</a> <small>(2011)</small></li> <li><a href="/wiki/Plano_Estrat%C3%A9gico_de_Fronteiras" title="Plano Estratégico de Fronteiras">Plano Estratégico de Fronteiras</a> <small>(2011)</small></li> <li><a href="/wiki/Programa_de_Investimento_em_Log%C3%ADstica" title="Programa de Investimento em Logística">Programa de Investimento em Logística</a> <small>(2012)</small></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Manifestações</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Jornadas_de_Junho" title="Jornadas de Junho">Jornadas de Junho</a> <small>(2013)</small></li> <li><a href="/wiki/Protestos_no_Brasil_contra_a_Copa_do_Mundo_FIFA_de_2014" title="Protestos no Brasil contra a Copa do Mundo FIFA de 2014">Protestos no Brasil contra a Copa do Mundo FIFA de 2014</a> <small>(2014)</small></li> <li><a href="/wiki/Protestos_contra_o_governo_Dilma_Rousseff" title="Protestos contra o governo Dilma Rousseff">Protestos contra o governo Dilma Rousseff</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Desastre</th><td class="navbox-list navbox-even hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Rompimento_de_barragem_em_Mariana" title="Rompimento de barragem em Mariana">Rompimento de barragem em Mariana</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Ver também</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Lista_de_viagens_presidenciais_de_Dilma_Rousseff" title="Lista de viagens presidenciais de Dilma Rousseff">Lista de viagens presidenciais de Dilma Rousseff</a></li> <li><a href="/wiki/Lista_de_membros_do_gabinete_de_Dilma_Rousseff" title="Lista de membros do gabinete de Dilma Rousseff">Lista de membros do gabinete de Dilma Rousseff</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r69328899"><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Primeiro_gabinete_de_Dilma_Rousseff_(2011–2015)" style="padding:3px"><table class="nowraplinks collapsible collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3"><div class="plainlinks hlist navbar mini"><ul><li class="nv-ver"><a href="/wiki/Predefini%C3%A7%C3%A3o:Primeiro_gabinete_de_Dilma_Rousseff" title="Predefinição:Primeiro gabinete de Dilma Rousseff"><abbr title="Ver esta predefinição" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">v</abbr></a></li><li class="nv-discutir"><a href="/wiki/Predefini%C3%A7%C3%A3o_Discuss%C3%A3o:Primeiro_gabinete_de_Dilma_Rousseff" title="Predefinição Discussão:Primeiro gabinete de Dilma Rousseff"><abbr title="Discutir esta predefinição" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">d</abbr></a></li><li class="nv-editar"><a class="external text" href="https://pt.wikipedia.org/w/index.php?title=Predefini%C3%A7%C3%A3o:Primeiro_gabinete_de_Dilma_Rousseff&amp;action=edit"><abbr title="Editar esta predefinição" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">e</abbr></a></li></ul></div><div id="Primeiro_gabinete_de_Dilma_Rousseff_(2011–2015)" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/Lista_de_membros_do_gabinete_de_Dilma_Rousseff" title="Lista de membros do gabinete de Dilma Rousseff">Primeiro gabinete</a> de <a class="mw-selflink selflink">Dilma Rousseff</a> (2011–2015)</div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Vice-presidente_do_Brasil" title="Vice-presidente do Brasil">Vice-presidente</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/Michel_Temer" title="Michel Temer">Michel Temer</a> (2011–2015)</div></td><td class="navbox-image" rowspan="4" style="width:1px;padding:0px 0px 0px 2px"><div><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Ficheiro:Dilma_Rousseff_-_foto_oficial_2011-01-09.jpg" class="mw-file-description" title="Dilma Rousseff, 36.ª Presidente do Brasil"><img alt="Dilma Rousseff, 36.ª Presidente do Brasil" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/Dilma_Rousseff_-_foto_oficial_2011-01-09.jpg/100px-Dilma_Rousseff_-_foto_oficial_2011-01-09.jpg" decoding="async" width="100" height="150" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/Dilma_Rousseff_-_foto_oficial_2011-01-09.jpg/150px-Dilma_Rousseff_-_foto_oficial_2011-01-09.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/Dilma_Rousseff_-_foto_oficial_2011-01-09.jpg/200px-Dilma_Rousseff_-_foto_oficial_2011-01-09.jpg 2x" data-file-width="2333" data-file-height="3500" /></a></span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Ministérios</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r69328899"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:275px;"><a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_da_Agricultura,_Pecu%C3%A1ria_e_Abastecimento" class="mw-redirect" title="Ministério da Agricultura, Pecuária e Abastecimento">Agricultura, Pecuária e Abastecimento</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#F7F7F7;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Wagner_Rossi" title="Wagner Rossi">Wagner Rossi</a> (2011) •</span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Mendes_Ribeiro_Filho" title="Mendes Ribeiro Filho">Mendes Ribeiro Filho</a> (2011–2013) •</span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Ant%C3%B4nio_Andrade" title="Antônio Andrade">Antônio Andrade</a> (2013–2014) •</span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Neri_Geller" title="Neri Geller">Neri Geller</a> (2014)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:275px;"><a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_das_Cidades" title="Ministério das Cidades">Cidades</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#FFFFFF;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/M%C3%A1rio_Negromonte" title="Mário Negromonte">Mário Negromonte</a> (2011–2012) •</span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Aguinaldo_Ribeiro" title="Aguinaldo Ribeiro">Aguinaldo Ribeiro</a> (2013–2014) •</span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Gilberto_Occhi" title="Gilberto Occhi">Gilberto Occhi</a> (2014)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:275px;"><a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_da_Ci%C3%AAncia,_Tecnologia_e_Inova%C3%A7%C3%B5es" class="mw-redirect" title="Ministério da Ciência, Tecnologia e Inovações">Ciência, Tecnologia e Inovação</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#F7F7F7;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Aloizio_Mercadante" title="Aloizio Mercadante">Aloizio Mercadante</a> (2011–2012) •</span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Marco_Antonio_Raupp" title="Marco Antonio Raupp">Marco Antonio Raupp</a> (2012–2014) •</span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Clelio_Campolina_Diniz" title="Clelio Campolina Diniz">Clelio Campolina Diniz</a> (2014)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:275px;"><a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_das_Comunica%C3%A7%C3%B5es_(Brasil)" title="Ministério das Comunicações (Brasil)">Comunicações</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#FFFFFF;"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/Paulo_Bernardo" title="Paulo Bernardo">Paulo Bernardo</a> (2011–2014)</div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:275px;"><a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_da_Cultura_(Brasil)" title="Ministério da Cultura (Brasil)">Cultura</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#F7F7F7;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Ana_de_Hollanda" title="Ana de Hollanda">Ana de Hollanda</a> (2011–2012) •</span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Marta_Suplicy" title="Marta Suplicy">Marta Suplicy</a> (2012–2014) •</span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Ana_Cristina_Wanzeler" title="Ana Cristina Wanzeler">Ana Cristina Wanzeler</a> <i>(interina)</i> (2014)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:275px;"><a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_da_Defesa_(Brasil)" title="Ministério da Defesa (Brasil)">Defesa</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#FFFFFF;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Nelson_Jobim" title="Nelson Jobim">Nelson Jobim</a> (2011) •</span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Celso_Amorim" title="Celso Amorim">Celso Amorim</a> (2011–2014)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:275px;"><a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_do_Desenvolvimento_Agr%C3%A1rio" class="mw-redirect" title="Ministério do Desenvolvimento Agrário">Desenvolvimento Agrário</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#F7F7F7;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Afonso_Florence" title="Afonso Florence">Afonso Florence</a> (2011–2012) •</span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Pepe_Vargas" title="Pepe Vargas">Pepe Vargas</a> (2012–2014) •</span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Miguel_Rossetto" title="Miguel Rossetto">Miguel Rossetto</a> (2014) •</span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Laudemir_Andr%C3%A9_M%C3%BCller" title="Laudemir André Müller">Laudemir André Müller</a> <i>(interino)</i> (2014)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:275px;"><a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_da_Ind%C3%BAstria,_Com%C3%A9rcio_Exterior_e_Servi%C3%A7os" class="mw-redirect" title="Ministério da Indústria, Comércio Exterior e Serviços">Desenvolvimento, Indústria e Comércio Exterior</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#FFFFFF;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Fernando_Pimentel" title="Fernando Pimentel">Fernando Pimentel</a> (2011–2014) •</span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Mauro_Borges_Lemos" title="Mauro Borges Lemos">Mauro Borges Lemos</a> (2014)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:275px;"><a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_do_Desenvolvimento_Social" class="mw-redirect" title="Ministério do Desenvolvimento Social">Desenvolvimento Social e Combate à Fome</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#F7F7F7;"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/Tereza_Campello" title="Tereza Campello">Tereza Campello</a> (2011–2014)</div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:275px;"><a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_da_Educa%C3%A7%C3%A3o_(Brasil)" title="Ministério da Educação (Brasil)">Educação</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#FFFFFF;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Fernando_Haddad" title="Fernando Haddad">Fernando Haddad</a> (2011–2012) •</span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Aloizio_Mercadante" title="Aloizio Mercadante">Aloizio Mercadante</a> (2012–2014) •</span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Jos%C3%A9_Henrique_Paim" title="José Henrique Paim">José Henrique Paim</a> (2014)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:275px;"><a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_do_Esporte_(Brasil)" title="Ministério do Esporte (Brasil)">Esporte</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#F7F7F7;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Orlando_Silva_(pol%C3%ADtico)" title="Orlando Silva (político)">Orlando Silva</a> (2011)</span> • <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Aldo_Rebelo" title="Aldo Rebelo">Aldo Rebelo</a> (2011–2015)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:275px;"><a href="/wiki/Lista_de_ministros_da_Fazenda_do_Brasil" title="Lista de ministros da Fazenda do Brasil">Fazenda</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#FFFFFF;"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/Guido_Mantega" title="Guido Mantega">Guido Mantega</a> (2011–2015)</div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:275px;"><a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_da_Integra%C3%A7%C3%A3o_Nacional" class="mw-redirect" title="Ministério da Integração Nacional">Integração Nacional</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#F7F7F7;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Fernando_Bezerra_Coelho" title="Fernando Bezerra Coelho">Fernando Bezerra Coelho</a> (2011–2013)</span> • <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Francisco_Teixeira" title="Francisco Teixeira">Francisco Teixeira</a> (<i>interino</i>) (2013–2014)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:275px;"><a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_da_Justi%C3%A7a_e_Seguran%C3%A7a_P%C3%BAblica_(Brasil)" class="mw-redirect" title="Ministério da Justiça e Segurança Pública (Brasil)">Justiça</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#FFFFFF;"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/Jos%C3%A9_Eduardo_Cardozo" title="José Eduardo Cardozo">José Eduardo Cardozo</a> (2011–2014)</div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:275px;"><a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_do_Meio_Ambiente_(Brasil)" class="mw-redirect" title="Ministério do Meio Ambiente (Brasil)">Meio Ambiente</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#F7F7F7;"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/Izabella_Teixeira" title="Izabella Teixeira">Izabella Teixeira</a> (2011–2015)</div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:275px;"><a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_de_Minas_e_Energia" title="Ministério de Minas e Energia">Minas e Energia</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#FFFFFF;"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/Edison_Lob%C3%A3o" title="Edison Lobão">Edison Lobão</a> (2011–2015)</div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:275px;"><a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_da_Pesca_e_Aquicultura" title="Ministério da Pesca e Aquicultura">Pesca e Aquicultura</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#F7F7F7;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Ideli_Salvatti" title="Ideli Salvatti">Ideli Salvatti</a> (2011) •</span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Luiz_S%C3%A9rgio" title="Luiz Sérgio">Luiz Sérgio</a> (2011–2012) •</span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Marcelo_Crivella" title="Marcelo Crivella">Marcelo Crivella</a> (2012–2014) •</span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Eduardo_Lopes" title="Eduardo Lopes">Eduardo Lopes</a> (2014)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:275px;"><a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_do_Planejamento,_Desenvolvimento_e_Gest%C3%A3o" class="mw-redirect" title="Ministério do Planejamento, Desenvolvimento e Gestão">Planejamento, Orçamento e Gestão</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#FFFFFF;"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/Miriam_Belchior" title="Miriam Belchior">Miriam Belchior</a> (2011–2014)</div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:275px;"><a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_da_Previd%C3%AAncia_Social" title="Ministério da Previdência Social">Previdência Social</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#F7F7F7;"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/Garibaldi_Alves_Filho" title="Garibaldi Alves Filho">Garibaldi Alves Filho</a> (2011–2014)</div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:275px;"><a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_das_Rela%C3%A7%C3%B5es_Exteriores_(Brasil)" title="Ministério das Relações Exteriores (Brasil)">Relações Exteriores</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#FFFFFF;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Antonio_Patriota" title="Antonio Patriota">Antonio Patriota</a> (2011–2013) •</span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Luiz_Alberto_Figueiredo" title="Luiz Alberto Figueiredo">Luiz Alberto Figueiredo</a> (2013–2014)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:275px;"><a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_da_Sa%C3%BAde_(Brasil)" title="Ministério da Saúde (Brasil)">Saúde</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#F7F7F7;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Alexandre_Padilha" title="Alexandre Padilha">Alexandre Padilha</a> (2011–2014)</span> • <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Arthur_Chioro" title="Arthur Chioro">Arthur Chioro</a> (2014)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:275px;"><a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_do_Trabalho_e_Previd%C3%AAncia_(Brasil)" class="mw-redirect" title="Ministério do Trabalho e Previdência (Brasil)">Trabalho e Emprego</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#FFFFFF;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Carlos_Lupi" title="Carlos Lupi">Carlos Lupi</a> (2011)</span> • <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Paulo_Roberto_dos_Santos_Pinto" title="Paulo Roberto dos Santos Pinto">Paulo Roberto dos Santos Pinto</a> (2011–2012) •</span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Brizola_Neto" title="Brizola Neto">Brizola Neto</a> (2012–2013)</span> • <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Manoel_Dias" title="Manoel Dias">Manoel Dias</a> (2013–2014)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:275px;"><a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_dos_Transportes_(Brasil)" title="Ministério dos Transportes (Brasil)">Transportes</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#F7F7F7;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Alfredo_Nascimento" title="Alfredo Nascimento">Alfredo Nascimento</a> (2011) •</span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Paulo_S%C3%A9rgio_Passos" title="Paulo Sérgio Passos">Paulo Sérgio Passos</a> (2011–2013) •</span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/C%C3%A9sar_Borges" title="César Borges">César Borges</a> (2013–2014)</span> • <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Paulo_S%C3%A9rgio_Passos" title="Paulo Sérgio Passos">Paulo Sérgio Passos</a> (2014)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:275px;"><a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_do_Turismo_(Brasil)" title="Ministério do Turismo (Brasil)">Turismo</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#FFFFFF;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Pedro_Novais" title="Pedro Novais">Pedro Novais</a> (2011) •</span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Gast%C3%A3o_Vieira" title="Gastão Vieira">Gastão Vieira</a> (2011–2014) •</span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Vinicius_Lages" title="Vinicius Lages">Vinicius Lages</a> (2014)</span></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Secretarias<br /><small>(ligadas à<br />Presidência da<br />República)</small></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r69328899"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:275px;"><a href="/wiki/Secretaria_de_Assuntos_Estrat%C3%A9gicos" title="Secretaria de Assuntos Estratégicos">Assuntos Estratégicos</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#F7F7F7;"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/Moreira_Franco" title="Moreira Franco">Moreira Franco</a> (2011–2013) • <a href="/wiki/Marcelo_Neri" title="Marcelo Neri">Marcelo Neri</a> (<i>interino</i>) (2013–2014)</div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:275px;"><a href="/wiki/Secretaria_Nacional_de_Avia%C3%A7%C3%A3o_Civil_(Brasil)" class="mw-redirect" title="Secretaria Nacional de Aviação Civil (Brasil)">Aviação Civil</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#FFFFFF;"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/Wagner_Bittencourt" title="Wagner Bittencourt">Wagner Bittencourt</a> (2011–2013) • <a href="/wiki/Moreira_Franco" title="Moreira Franco">Moreira Franco</a> (2013–2014)</div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:275px;"><a href="/wiki/Secretaria_de_Comunica%C3%A7%C3%A3o_Social" title="Secretaria de Comunicação Social">Comunicação Social</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#F7F7F7;"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/Helena_Chagas" title="Helena Chagas">Helena Chagas</a> (2011–2014) • <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Thomas_Traumann" title="Thomas Traumann">Thomas Traumann</a> (2014)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:275px;"><a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_da_Mulher,_da_Fam%C3%ADlia_e_dos_Direitos_Humanos" class="mw-redirect" title="Ministério da Mulher, da Família e dos Direitos Humanos">Direitos Humanos</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#FFFFFF;"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/Maria_do_Ros%C3%A1rio" title="Maria do Rosário">Maria do Rosário</a> (2011–2014) • <a href="/wiki/Ideli_Salvatti" title="Ideli Salvatti">Ideli Salvatti</a> (2014)</div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:275px;"><a href="/wiki/Secretaria_da_Micro_e_Pequena_Empresa" class="mw-redirect" title="Secretaria da Micro e Pequena Empresa">Micro e Pequena Empresa</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#F7F7F7;"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/Guilherme_Afif_Domingos" title="Guilherme Afif Domingos">Guilherme Afif Domingos</a> (2013–2014)</div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:275px;"><a href="/wiki/Secretaria_de_Pol%C3%ADticas_de_Promo%C3%A7%C3%A3o_da_Igualdade_Racial" title="Secretaria de Políticas de Promoção da Igualdade Racial">Políticas de Promoção da Igualdade Racial</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#FFFFFF;"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/Luiza_Bairros" title="Luiza Bairros">Luiza Bairros</a> (2011–2014)</div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:275px;"><a href="/wiki/Secretaria_de_Pol%C3%ADticas_para_as_Mulheres" class="mw-redirect" title="Secretaria de Políticas para as Mulheres">Políticas para as Mulheres</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#F7F7F7;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Iriny_Lopes" title="Iriny Lopes">Iriny Lopes</a> (2011–2012) •</span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Eleonora_Menicucci" title="Eleonora Menicucci">Eleonora Menicucci</a> (2012–2014)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:275px;"><a href="/wiki/Secretaria_Nacional_de_Portos_e_Transportes_Aquavi%C3%A1rios_(Brasil)" class="mw-redirect" title="Secretaria Nacional de Portos e Transportes Aquaviários (Brasil)">Portos</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#FFFFFF;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Jos%C3%A9_Le%C3%B4nidas_Menezes_Cristino" class="mw-redirect" title="José Leônidas Menezes Cristino">Leônidas Cristino</a> (2011–2013) •</span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Antonio_Henrique_Pinheiro_Silveira" title="Antonio Henrique Pinheiro Silveira">Antonio Henrique Pinheiro Silveira</a> (2013–2014) •</span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/C%C3%A9sar_Borges" title="César Borges">César Borges</a> (2014)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:275px;"><a href="/wiki/Secretaria-Geral_da_Presid%C3%AAncia_da_Rep%C3%BAblica" title="Secretaria-Geral da Presidência da República">Secretaria-Geral</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#F7F7F7;"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/Gilberto_Carvalho" title="Gilberto Carvalho">Gilberto Carvalho</a> (2011–2014)</div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:275px;"><a href="/wiki/Secretaria_de_Rela%C3%A7%C3%B5es_Institucionais" title="Secretaria de Relações Institucionais">Relações Institucionais</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#FFFFFF;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Luiz_S%C3%A9rgio" title="Luiz Sérgio">Luiz Sérgio</a> (2011) •</span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Ideli_Salvatti" title="Ideli Salvatti">Ideli Salvatti</a> (2011–2014) • </span><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Ricardo_Berzoini" title="Ricardo Berzoini">Ricardo Berzoini</a> (2014)</span></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Órgãos<br /><small>(ligadas à<br />Presidência da<br />República)</small></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r69328899"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:275px;"><a href="/wiki/Advocacia-Geral_da_Uni%C3%A3o" title="Advocacia-Geral da União">Advocacia-Geral da União</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#F7F7F7;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Lu%C3%ADs_In%C3%A1cio_Adams" title="Luís Inácio Adams">Luís Inácio Adams</a> (2011–2015)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:275px;"><a href="/wiki/Banco_Central_do_Brasil" title="Banco Central do Brasil">Banco Central</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#FFFFFF;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Alexandre_Tombini" title="Alexandre Tombini">Alexandre Tombini</a> (2011–2014)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:275px;"><a href="/wiki/Casa_Civil_(Brasil)" title="Casa Civil (Brasil)">Casa Civil</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#F7F7F7;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Antonio_Palocci" title="Antonio Palocci">Antonio Palocci</a> (2011) • </span><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Gleisi_Hoffmann" title="Gleisi Hoffmann">Gleisi Hoffmann</a> (2011–2014)</span> • <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Aloizio_Mercadante" title="Aloizio Mercadante">Aloizio Mercadante</a> (2014-2015)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:275px;"><a href="/wiki/Controladoria-Geral_da_Uni%C3%A3o" title="Controladoria-Geral da União">Controladoria-Geral da União</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#FFFFFF;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Jorge_Hage" title="Jorge Hage">Jorge Hage</a> (2011–2014)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:275px;"><a href="/wiki/Gabinete_de_Seguran%C3%A7a_Institucional_da_Presid%C3%AAncia_da_Rep%C3%BAblica" title="Gabinete de Segurança Institucional da Presidência da República">Gabinete de Segurança Institucional</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#F7F7F7;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Jos%C3%A9_Elito_Carvalho_Siqueira" title="José Elito Carvalho Siqueira">José Elito Carvalho Siqueira</a> (2011–2014)</span></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="3"><div>← <a href="/wiki/Predefini%C3%A7%C3%A3o:Segundo_gabinete_de_Lula" title="Predefinição:Segundo gabinete de Lula">Segundo gabinete de Lula</a> (2007–2011) • <a href="/wiki/Predefini%C3%A7%C3%A3o:Segundo_gabinete_de_Dilma_Rousseff" title="Predefinição:Segundo gabinete de Dilma Rousseff">Segundo gabinete de Dilma Rousseff</a> (2015–2016) →</div></td></tr></tbody></table></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r69328899"><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Segundo_gabinete_de_Dilma_Rousseff_(2015–2016)" style="padding:3px"><table class="nowraplinks collapsible collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3"><div class="plainlinks hlist navbar mini"><ul><li class="nv-ver"><a href="/wiki/Predefini%C3%A7%C3%A3o:Segundo_gabinete_de_Dilma_Rousseff" title="Predefinição:Segundo gabinete de Dilma Rousseff"><abbr title="Ver esta predefinição" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">v</abbr></a></li><li class="nv-discutir"><a href="/wiki/Predefini%C3%A7%C3%A3o_Discuss%C3%A3o:Segundo_gabinete_de_Dilma_Rousseff" title="Predefinição Discussão:Segundo gabinete de Dilma Rousseff"><abbr title="Discutir esta predefinição" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">d</abbr></a></li><li class="nv-editar"><a class="external text" href="https://pt.wikipedia.org/w/index.php?title=Predefini%C3%A7%C3%A3o:Segundo_gabinete_de_Dilma_Rousseff&amp;action=edit"><abbr title="Editar esta predefinição" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">e</abbr></a></li></ul></div><div id="Segundo_gabinete_de_Dilma_Rousseff_(2015–2016)" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/Lista_de_membros_do_gabinete_de_Dilma_Rousseff" title="Lista de membros do gabinete de Dilma Rousseff">Segundo gabinete</a> de <a class="mw-selflink selflink">Dilma Rousseff</a> (2015–2016)</div></th></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="3"><div id="Com_o_impeachment_aceito_pelo_Senado_Federal,_foi_afastada_temporariamente,_sendo_afastada_definitivamente_em_31_de_agosto_de_2016_com_a_conclusão_do_processo.">Com o <a href="/wiki/Impeachment_de_Dilma_Rousseff" title="Impeachment de Dilma Rousseff"><i>impeachment</i></a> aceito pelo <a href="/wiki/Senado_Federal_do_Brasil" title="Senado Federal do Brasil">Senado Federal</a>, foi afastada temporariamente, sendo afastada definitivamente em 31 de agosto de 2016 com a conclusão do processo.</div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Vice-presidente_do_Brasil" title="Vice-presidente do Brasil">Vice-presidente</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/Michel_Temer" title="Michel Temer">Michel Temer</a> (2015–2016)</div></td><td class="navbox-image" rowspan="4" style="width:1px;padding:0px 0px 0px 2px"><div><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Ficheiro:Dilma_Rousseff_-_foto_oficial_2011-01-09.jpg" class="mw-file-description" title="Dilma Rousseff, 36.ª Presidente do Brasil"><img alt="Dilma Rousseff, 36.ª Presidente do Brasil" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/Dilma_Rousseff_-_foto_oficial_2011-01-09.jpg/100px-Dilma_Rousseff_-_foto_oficial_2011-01-09.jpg" decoding="async" width="100" height="150" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/Dilma_Rousseff_-_foto_oficial_2011-01-09.jpg/150px-Dilma_Rousseff_-_foto_oficial_2011-01-09.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/Dilma_Rousseff_-_foto_oficial_2011-01-09.jpg/200px-Dilma_Rousseff_-_foto_oficial_2011-01-09.jpg 2x" data-file-width="2333" data-file-height="3500" /></a></span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Ministérios</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r69328899"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:300px;"><a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_da_Agricultura,_Pecu%C3%A1ria_e_Abastecimento" class="mw-redirect" title="Ministério da Agricultura, Pecuária e Abastecimento">Agricultura, Pecuária e Abastecimento</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;padding:0px;background:#F7F7F7;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/K%C3%A1tia_Abreu" title="Kátia Abreu">Kátia Abreu</a> (2015–2016)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:300px;"><a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_das_Cidades" title="Ministério das Cidades">Cidades</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;padding:0px;background:#FFFFFF;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Gilberto_Kassab" title="Gilberto Kassab">Gilberto Kassab</a> (2015–2016) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/w/index.php?title=Elton_Santa_F%C3%A9_Zacarias&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Elton Santa Fé Zacarias (página não existe)">Elton Santa Fé Zacarias</a> <i>(interino)</i> (2016) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/In%C3%AAs_da_Silva_Magalh%C3%A3es" class="mw-redirect" title="Inês da Silva Magalhães">Inês da Silva Magalhães</a> (2016)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:300px;"><a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_da_Ci%C3%AAncia,_Tecnologia_e_Inova%C3%A7%C3%A3o" title="Ministério da Ciência, Tecnologia e Inovação">Ciência, Tecnologia e Inovação</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;padding:0px;background:#F7F7F7;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Aldo_Rebelo" title="Aldo Rebelo">Aldo Rebelo</a> (2015) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Celso_Pansera" title="Celso Pansera">Celso Pansera</a> (2015–2016) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Em%C3%ADlia_Maria_Silva_Ribeiro_Curi" title="Emília Maria Silva Ribeiro Curi">Emília Maria Silva Ribeiro Curi</a> <i>(interino)</i> (2016)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:300px;"><a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_das_Comunica%C3%A7%C3%B5es_(Brasil)" title="Ministério das Comunicações (Brasil)">Comunicações</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;padding:0px;background:#FFFFFF;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Ricardo_Berzoini" title="Ricardo Berzoini">Ricardo Berzoini</a> (2015) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Andr%C3%A9_Figueiredo" title="André Figueiredo">André Figueiredo</a> (2015–2016)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:300px;"><a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_da_Cultura_(Brasil)" title="Ministério da Cultura (Brasil)">Cultura</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;padding:0px;background:#F7F7F7;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Juca_Ferreira" title="Juca Ferreira">Juca Ferreira</a> (2015–2016)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:300px;"><a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_da_Defesa_(Brasil)" title="Ministério da Defesa (Brasil)">Defesa</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;padding:0px;background:#FFFFFF;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Jaques_Wagner" title="Jaques Wagner">Jaques Wagner</a> (2015) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Aldo_Rebelo" title="Aldo Rebelo">Aldo Rebelo</a> (2015–2016)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:300px;"><a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_do_Desenvolvimento_Agr%C3%A1rio" class="mw-redirect" title="Ministério do Desenvolvimento Agrário">Desenvolvimento Agrário</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;padding:0px;background:#F7F7F7;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Patrus_Ananias" title="Patrus Ananias">Patrus Ananias</a> (2015–2016) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Maria_Fernanda_Ramos_Coelho" class="mw-redirect" title="Maria Fernanda Ramos Coelho">Maria Fernanda Ramos Coelho</a> <i>(interino)</i> (2016) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Patrus_Ananias" title="Patrus Ananias">Patrus Ananias</a> (2016)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:300px;"><a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_do_Desenvolvimento,_Ind%C3%BAstria_e_Com%C3%A9rcio_Exterior" class="mw-redirect" title="Ministério do Desenvolvimento, Indústria e Comércio Exterior">Desenvolvimento, Indústria e Comércio Exterior</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;padding:0px;background:#FFFFFF;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Armando_Monteiro" title="Armando Monteiro">Armando Monteiro</a> (2015–2016)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:300px;"><a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_do_Desenvolvimento_Social_e_Combate_%C3%A0_Fome" class="mw-redirect" title="Ministério do Desenvolvimento Social e Combate à Fome">Desenvolvimento Social e Combate à Fome</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;padding:0px;background:#F7F7F7;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Tereza_Campello" title="Tereza Campello">Tereza Campello</a> (2015–2016)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:300px;"><a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_da_Educa%C3%A7%C3%A3o_(Brasil)" title="Ministério da Educação (Brasil)">Educação</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;padding:0px;background:#FFFFFF;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Cid_Gomes" title="Cid Gomes">Cid Gomes</a> (2015) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Luiz_Cl%C3%A1udio_Costa" title="Luiz Cláudio Costa">Luiz Cláudio Costa</a> (<i>interino</i>) (2015) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Renato_Janine_Ribeiro" title="Renato Janine Ribeiro">Renato Janine Ribeiro</a> (2015) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Aloizio_Mercadante" title="Aloizio Mercadante">Aloizio Mercadante</a> (2015–2016)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:300px;"><a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_do_Esporte_(Brasil)" title="Ministério do Esporte (Brasil)">Esporte</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;padding:0px;background:#F7F7F7;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Aldo_Rebelo" title="Aldo Rebelo">Aldo Rebelo</a> (2015) • <a href="/wiki/George_Hilton_(pol%C3%ADtico)" title="George Hilton (político)">George Hilton</a> (2015–2016) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Ricardo_Leyser" title="Ricardo Leyser">Ricardo Leyser</a> (2016)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:300px;"><a href="/wiki/Lista_de_ministros_da_Fazenda_do_Brasil" title="Lista de ministros da Fazenda do Brasil">Fazenda</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;padding:0px;background:#FFFFFF;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Joaquim_Levy" title="Joaquim Levy">Joaquim Levy</a> (2015) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Nelson_Barbosa" title="Nelson Barbosa">Nelson Barbosa</a> (2015–2016)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:300px;"><a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_da_Integra%C3%A7%C3%A3o_Nacional" class="mw-redirect" title="Ministério da Integração Nacional">Integração Nacional</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;padding:0px;background:#F7F7F7;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Gilberto_Occhi" title="Gilberto Occhi">Gilberto Occhi</a> (2015–2016) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/w/index.php?title=Carlos_Antonio_Vieira_Fernandes&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Carlos Antonio Vieira Fernandes (página não existe)">Carlos Antonio Vieira Fernandes</a> <i>(interino)</i> (2016) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Jos%C3%A9lio_de_Andrade_Moura" title="Josélio de Andrade Moura">Josélio de Andrade Moura</a> <i>(interino)</i> (2016)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:300px;"><a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_da_Justi%C3%A7a_e_Cidadania" class="mw-redirect" title="Ministério da Justiça e Cidadania">Justiça</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;padding:0px;background:#FFFFFF;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Jos%C3%A9_Eduardo_Cardozo" title="José Eduardo Cardozo">José Eduardo Cardozo</a> (2015–2016) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Wellington_C%C3%A9sar_Lima_e_Silva" title="Wellington César Lima e Silva">Wellington César Lima e Silva</a> (2016) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Eug%C3%AAnio_Arag%C3%A3o" title="Eugênio Aragão">Eugênio Aragão</a> (2016)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:300px;"><a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_do_Meio_Ambiente_(Brasil)" class="mw-redirect" title="Ministério do Meio Ambiente (Brasil)">Meio Ambiente</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;padding:0px;background:#F7F7F7;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Izabella_Teixeira" title="Izabella Teixeira">Izabella Teixeira</a> (2015–2016)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:300px;"><a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_de_Minas_e_Energia" title="Ministério de Minas e Energia">Minas e Energia</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;padding:0px;background:#FFFFFF;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Eduardo_Braga" title="Eduardo Braga">Eduardo Braga</a> (2015–2016) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Marco_Ant%C3%B4nio_Martins_Almeida" title="Marco Antônio Martins Almeida">Marco Antônio Martins Almeida</a> (2016)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:300px;"><a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_das_Mulheres,_da_Igualdade_Racial_e_dos_Direitos_Humanos" class="mw-redirect" title="Ministério das Mulheres, da Igualdade Racial e dos Direitos Humanos">Mulheres, Igualdade Racial e Direitos Humanos</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;padding:0px;background:#F7F7F7;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Nilma_Lino_Gomes" title="Nilma Lino Gomes">Nilma Lino Gomes</a> (2015–2016)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:300px;"><a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_da_Pesca_e_Aquicultura" title="Ministério da Pesca e Aquicultura">Pesca e Aquicultura</a>†</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;padding:0px;background:#FFFFFF;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Helder_Barbalho" title="Helder Barbalho">Helder Barbalho</a> (2015)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:300px;"><a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_do_Planejamento,_Or%C3%A7amento_e_Gest%C3%A3o" class="mw-redirect" title="Ministério do Planejamento, Orçamento e Gestão">Planejamento, Orçamento e Gestão</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;padding:0px;background:#F7F7F7;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Nelson_Barbosa" title="Nelson Barbosa">Nelson Barbosa</a> (2015) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Valdir_Moys%C3%A9s_Sim%C3%A3o" title="Valdir Moysés Simão">Valdir Moysés Simão</a> (2015–2016)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:300px;"><a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_da_Previd%C3%AAncia_Social" title="Ministério da Previdência Social">Previdência Social</a>†</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;padding:0px;background:#FFFFFF;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Carlos_Eduardo_Gabas" title="Carlos Eduardo Gabas">Carlos Eduardo Gabas</a> (2015)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:300px;"><a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_das_Rela%C3%A7%C3%B5es_Exteriores_(Brasil)" title="Ministério das Relações Exteriores (Brasil)">Relações Exteriores</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;padding:0px;background:#F7F7F7;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Mauro_Vieira" title="Mauro Vieira">Mauro Vieira</a> (2015–2016)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:300px;"><a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_da_Sa%C3%BAde_(Brasil)" title="Ministério da Saúde (Brasil)">Saúde</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;padding:0px;background:#FFFFFF;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Arthur_Chioro" title="Arthur Chioro">Arthur Chioro</a> (2015) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Marcelo_Castro" title="Marcelo Castro">Marcelo Castro</a> (2015–2016) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Agenor_%C3%81lvares" title="Agenor Álvares">Agenor Álvares</a> <i>(interino)</i> (2016) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Marcelo_Castro" title="Marcelo Castro">Marcelo Castro</a> (2016) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Agenor_%C3%81lvares" title="Agenor Álvares">Agenor Álvares</a> <i>(interino)</i> (2016) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Marcelo_Castro" title="Marcelo Castro">Marcelo Castro</a> (2016) </span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:300px;"><a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_do_Trabalho_e_Previd%C3%AAncia_Social_(Brasil)" class="mw-redirect" title="Ministério do Trabalho e Previdência Social (Brasil)">Trabalho e Previdência</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;padding:0px;background:#F7F7F7;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Manoel_Dias" title="Manoel Dias">Manoel Dias</a> (2015) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Miguel_Rossetto" title="Miguel Rossetto">Miguel Rossetto</a> (2015–2016)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:300px;"><a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_dos_Transportes_(Brasil)" title="Ministério dos Transportes (Brasil)">Transportes</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;padding:0px;background:#FFFFFF;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Antonio_Carlos_Rodrigues" title="Antonio Carlos Rodrigues">Antonio Carlos Rodrigues</a> (2015–2016)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:300px;"><a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_do_Turismo_(Brasil)" title="Ministério do Turismo (Brasil)">Turismo</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;padding:0px;background:#F7F7F7;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Vinicius_Lages" title="Vinicius Lages">Vinicius Lages</a> (2015) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Henrique_Eduardo_Alves" title="Henrique Eduardo Alves">Henrique Eduardo Alves</a> (2015–2016) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Alberto_Alves" title="Alberto Alves">Alberto Alves</a> <i>(interino)</i> (2016) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Alessandro_Teixeira" title="Alessandro Teixeira">Alessandro Teixeira</a> (2016)</span></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Secretarias<br /><small>(ligadas à<br />Presidência da<br />República)</small></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r69328899"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:300px;"><a href="/wiki/Secretaria_de_Assuntos_Estrat%C3%A9gicos" title="Secretaria de Assuntos Estratégicos">Assuntos Estratégicos</a>†</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;padding:0px;background:#F7F7F7;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Marcelo_Neri" title="Marcelo Neri">Marcelo Neri</a> (2015) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Roberto_Mangabeira_Unger" title="Roberto Mangabeira Unger">Roberto Mangabeira Unger</a> (2015) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Vitor_Pinto_Chaves" title="Vitor Pinto Chaves">Vitor Pinto Chaves</a> <i>(interino)</i> (2015)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:300px;"><a href="/wiki/Secretaria_de_Avia%C3%A7%C3%A3o_Civil_da_Presid%C3%AAncia_da_Rep%C3%BAblica" class="mw-redirect" title="Secretaria de Aviação Civil da Presidência da República">Aviação Civil</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;padding:0px;background:#FFFFFF;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Eliseu_Padilha" title="Eliseu Padilha">Eliseu Padilha</a> (2015) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Guilherme_Walder_Mora_Ramalho" title="Guilherme Walder Mora Ramalho">Guilherme Walder Mora Ramalho</a> <i>(interino)</i> (2015–2016) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Mauro_Lopes" title="Mauro Lopes">Mauro Lopes</a> (2016) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Guilherme_Walder_Mora_Ramalho" title="Guilherme Walder Mora Ramalho">Guilherme Walder Mora Ramalho</a> <i>(interino)</i> (2016) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Carlos_Gabas" class="mw-redirect" title="Carlos Gabas">Carlos Gabas</a> (2015–2016)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:300px;"><a href="/wiki/Secretaria_de_Comunica%C3%A7%C3%A3o_Social" title="Secretaria de Comunicação Social">Comunicação Social</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;padding:0px;background:#F7F7F7;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Thomas_Traumann" title="Thomas Traumann">Thomas Traumann</a> (2015) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Edinho_Silva" title="Edinho Silva">Edinho Silva</a> (2015–2016)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:300px;"><a href="/wiki/Secretaria_de_Direitos_Humanos_da_Presid%C3%AAncia_da_Rep%C3%BAblica" class="mw-redirect" title="Secretaria de Direitos Humanos da Presidência da República">Direitos Humanos</a> †</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;padding:0px;background:#FFFFFF;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Ideli_Salvatti" title="Ideli Salvatti">Ideli Salvatti</a> (2015) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Pepe_Vargas" title="Pepe Vargas">Pepe Vargas</a> (2015)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:300px;"><a href="/wiki/Secretaria_de_Governo_do_Brasil" title="Secretaria de Governo do Brasil">Governo</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;padding:0px;background:#F7F7F7;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Ricardo_Berzoini" title="Ricardo Berzoini">Ricardo Berzoini</a> (2015–2016)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:300px;"><a href="/wiki/Secretaria_da_Micro_e_Pequena_Empresa" class="mw-redirect" title="Secretaria da Micro e Pequena Empresa">Micro e Pequena Empresa</a>†</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;padding:0px;background:#FFFFFF;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Guilherme_Afif_Domingos" title="Guilherme Afif Domingos">Guilherme Afif Domingos</a> (2015)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:300px;"><a href="/wiki/Secretaria_de_Pol%C3%ADticas_de_Promo%C3%A7%C3%A3o_da_Igualdade_Racial" title="Secretaria de Políticas de Promoção da Igualdade Racial">Políticas de Promoção da Igualdade Racial</a>†</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;padding:0px;background:#F7F7F7;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Nilma_Lino_Gomes" title="Nilma Lino Gomes">Nilma Lino Gomes</a> (2015)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:300px;"><a href="/wiki/Secretaria_de_Pol%C3%ADticas_para_as_Mulheres" class="mw-redirect" title="Secretaria de Políticas para as Mulheres">Políticas para as Mulheres</a>†</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;padding:0px;background:#FFFFFF;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Eleonora_Menicucci" title="Eleonora Menicucci">Eleonora Menicucci</a> (2015)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:300px;"><a href="/wiki/Secretaria_de_Portos_da_Presid%C3%AAncia_da_Rep%C3%BAblica" class="mw-redirect" title="Secretaria de Portos da Presidência da República">Portos</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;padding:0px;background:#F7F7F7;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Edson_Coelho_Ara%C3%BAjo" class="mw-redirect" title="Edson Coelho Araújo">Edson Coelho Araújo</a> (2015) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Helder_Barbalho" title="Helder Barbalho">Helder Barbalho</a> (2015–2016) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Maur%C3%ADcio_Muniz_Barreto_de_Carvalho" title="Maurício Muniz Barreto de Carvalho">Maurício Muniz Barreto de Carvalho</a> (2016)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:300px;"><a href="/wiki/Secretaria-Geral_da_Presid%C3%AAncia_da_Rep%C3%BAblica" title="Secretaria-Geral da Presidência da República">Secretaria-Geral</a>†</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;padding:0px;background:#FFFFFF;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Miguel_Rossetto" title="Miguel Rossetto">Miguel Rossetto</a> (2015)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:300px;"><a href="/wiki/Secretaria_de_Rela%C3%A7%C3%B5es_Institucionais" title="Secretaria de Relações Institucionais">Relações Institucionais</a>†</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;padding:0px;background:#F7F7F7;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Pepe_Vargas" title="Pepe Vargas">Pepe Vargas</a> (2015)</span></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Órgãos<br /><small>(ligadas à<br />Presidência da<br />República)</small></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r69328899"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:300px;"><a href="/wiki/Advocacia-Geral_da_Uni%C3%A3o" title="Advocacia-Geral da União">Advocacia-Geral da União</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;padding:0px;background:#F7F7F7;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Lu%C3%ADs_In%C3%A1cio_Adams" title="Luís Inácio Adams">Luís Inácio Adams</a> (2015–2016)</span> • <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Jos%C3%A9_Eduardo_Cardozo" title="José Eduardo Cardozo">José Eduardo Cardozo</a> (2016)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:300px;"><a href="/wiki/Banco_Central_do_Brasil" title="Banco Central do Brasil">Banco Central</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;padding:0px;background:#FFFFFF;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Alexandre_Tombini" title="Alexandre Tombini">Alexandre Tombini</a> (2015–)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:300px;"><a href="/wiki/Casa_Civil_(Brasil)" title="Casa Civil (Brasil)">Casa Civil</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;padding:0px;background:#F7F7F7;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Aloizio_Mercadante" title="Aloizio Mercadante">Aloizio Mercadante</a> (2015) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Jaques_Wagner" title="Jaques Wagner">Jaques Wagner</a> (2015–2016) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Luiz_In%C3%A1cio_Lula_da_Silva" title="Luiz Inácio Lula da Silva">Luiz Inácio Lula da Silva</a> <i>(sub judice)</i> (2016) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Eva_Chiavon" title="Eva Chiavon">Eva Chiavon</a> <i>(interina)</i> (2016)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:300px;"><a href="/wiki/Controladoria-Geral_da_Uni%C3%A3o_(Brasil)" class="mw-redirect" title="Controladoria-Geral da União (Brasil)">Controladoria-Geral da União</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;padding:0px;background:#FFFFFF;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Valdir_Moys%C3%A9s_Sim%C3%A3o" title="Valdir Moysés Simão">Valdir Moysés Simão</a> (2015)</span> • <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Carlos_Higino_Ribeiro_de_Alencar" title="Carlos Higino Ribeiro de Alencar">Carlos Higino Ribeiro de Alencar</a> <i>(interino)</i> (2015–2016)</span> • <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Luiz_Navarro_de_Britto" title="Luiz Navarro de Britto">Luiz Navarro de Britto</a> (2016)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:300px;"><a href="/wiki/Gabinete_de_Seguran%C3%A7a_Institucional_da_Presid%C3%AAncia_da_Rep%C3%BAblica" title="Gabinete de Segurança Institucional da Presidência da República">Gabinete de Segurança Institucional</a>†</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;padding:0px;background:#F7F7F7;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Jos%C3%A9_Elito_Carvalho_Siqueira" title="José Elito Carvalho Siqueira">José Elito Carvalho Siqueira</a> (2015)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:300px;">Gabinete Pessoal</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;padding:0px;background:#FFFFFF;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Jaques_Wagner" title="Jaques Wagner">Jaques Wagner</a> (2016)</span></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="3"><div><b>†</b> <small>Indica ministério, secretaria ou órgão extinto durante o governo</small> <hr /> ← <a href="/wiki/Predefini%C3%A7%C3%A3o:Primeiro_gabinete_de_Dilma_Rousseff" title="Predefinição:Primeiro gabinete de Dilma Rousseff">Primeiro gabinete de Dilma Rousseff</a> (2011–2015) • <a href="/wiki/Predefini%C3%A7%C3%A3o:Gabinete_de_Michel_Temer" title="Predefinição:Gabinete de Michel Temer">Gabinete de Michel Temer</a> (2016–2019) →</div></td></tr></tbody></table></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r69328899"><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Eleição_presidencial_no_Brasil_em_2010" style="padding:3px"><table class="nowraplinks collapsible collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3"><div class="plainlinks hlist navbar mini"><ul><li class="nv-ver"><a href="/wiki/Predefini%C3%A7%C3%A3o:Elei%C3%A7%C3%A3o_presidencial_no_Brasil_em_2010" title="Predefinição:Eleição presidencial no Brasil em 2010"><abbr title="Ver esta predefinição" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">v</abbr></a></li><li class="nv-discutir"><a href="/wiki/Predefini%C3%A7%C3%A3o_Discuss%C3%A3o:Elei%C3%A7%C3%A3o_presidencial_no_Brasil_em_2010" title="Predefinição Discussão:Eleição presidencial no Brasil em 2010"><abbr title="Discutir esta predefinição" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">d</abbr></a></li><li class="nv-editar"><a class="external text" href="https://pt.wikipedia.org/w/index.php?title=Predefini%C3%A7%C3%A3o:Elei%C3%A7%C3%A3o_presidencial_no_Brasil_em_2010&amp;action=edit"><abbr title="Editar esta predefinição" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">e</abbr></a></li></ul></div><div id="Eleição_presidencial_no_Brasil_em_2010" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/Elei%C3%A7%C3%A3o_presidencial_no_Brasil_em_2010" title="Eleição presidencial no Brasil em 2010">Eleição presidencial no Brasil em 2010</a></div></th></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="3"><div id="Eleições_gerais_no_Brasil_em_2010"><a href="/wiki/Elei%C3%A7%C3%B5es_gerais_no_Brasil_em_2010" title="Eleições gerais no Brasil em 2010">Eleições gerais no Brasil em 2010</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Eleição</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/Debates_na_elei%C3%A7%C3%A3o_presidencial_brasileira_de_2010" title="Debates na eleição presidencial brasileira de 2010">Debates presidenciais</a> • <a href="/wiki/Pesquisas_de_opini%C3%A3o_na_elei%C3%A7%C3%A3o_presidencial_brasileira_de_2010" class="mw-redirect" title="Pesquisas de opinião na eleição presidencial brasileira de 2010">Pesquisas eleitorais</a> • <a href="/wiki/Resultados_da_elei%C3%A7%C3%A3o_presidencial_no_Brasil_em_2010" title="Resultados da eleição presidencial no Brasil em 2010">Resultados</a> • <a href="/wiki/Anexo:Rea%C3%A7%C3%A3o_internacional_%C3%A0_elei%C3%A7%C3%A3o_presidencial_brasileira_de_2010" class="mw-redirect" title="Anexo:Reação internacional à eleição presidencial brasileira de 2010">Reação internacional</a></div></td><td class="navbox-image" rowspan="4" style="width:1px;padding:0px 0px 0px 2px"><div><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Ficheiro:Flag_of_Brazil.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Flag_of_Brazil.svg/64px-Flag_of_Brazil.svg.png" decoding="async" width="64" height="45" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Flag_of_Brazil.svg/96px-Flag_of_Brazil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Flag_of_Brazil.svg/128px-Flag_of_Brazil.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="700" /></a></span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Candidatos</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a class="mw-selflink selflink">Dilma Rousseff (PT)</a> • <a href="/wiki/Ivan_Pinheiro" title="Ivan Pinheiro">Ivan Pinheiro (PCB)</a> • <a href="/wiki/Jos%C3%A9_Maria_de_Almeida" class="mw-redirect" title="José Maria de Almeida">Zé Maria (PSTU)</a> • <a href="/wiki/Jos%C3%A9_Maria_Eymael" title="José Maria Eymael">Eymael (PSDC)</a> • <a href="/wiki/Jos%C3%A9_Serra" title="José Serra">José Serra (PSDB)</a> • <a href="/wiki/Levy_Fidelix" title="Levy Fidelix">Levy Fidelix (PRTB)</a> • <a href="/wiki/Marina_Silva" title="Marina Silva">Marina Silva (PV)</a> • <a href="/wiki/Pl%C3%ADnio_de_Arruda_Sampaio" title="Plínio de Arruda Sampaio">Plínio Sampaio (PSOL)</a> • <a href="/wiki/Rui_Costa_Pimenta" title="Rui Costa Pimenta">Rui Pimenta (PCO)</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Coligações</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/Campanha_presidencial_de_Dilma_Rousseff_em_2010" title="Campanha presidencial de Dilma Rousseff em 2010">Para o Brasil seguir mudando</a> • <a href="/wiki/O_Brasil_pode_mais" class="mw-redirect" title="O Brasil pode mais">O Brasil pode mais</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Artigos relacionados</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/Calend%C3%A1rio_eleitoral_brasileiro_de_2010" title="Calendário eleitoral brasileiro de 2010">Calendário eleitoral</a> • <a href="/wiki/Debates_eleitorais_televisionados_no_Brasil" title="Debates eleitorais televisionados no Brasil">Processo histórico dos debates na TV</a> • <a href="/wiki/Tribunal_Superior_Eleitoral" title="Tribunal Superior Eleitoral">Tribunal Superior Eleitoral</a> • <a href="/wiki/Urna_eletr%C3%B4nica_brasileira" class="mw-redirect" title="Urna eletrônica brasileira">Urna eletrônica</a></div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="3"><div><a href="/wiki/Portal:Pol%C3%ADtica" title="Portal:Política">Portal:Política</a> • <a href="/wiki/Pol%C3%ADtica_do_Brasil" title="Política do Brasil">Política do Brasil</a></div></td></tr></tbody></table></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r69328899"><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Eleição_presidencial_no_Brasil_em_2014" style="padding:3px"><table class="nowraplinks collapsible collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3"><div class="plainlinks hlist navbar mini"><ul><li class="nv-ver"><a href="/wiki/Predefini%C3%A7%C3%A3o:Elei%C3%A7%C3%A3o_presidencial_no_Brasil_em_2014" title="Predefinição:Eleição presidencial no Brasil em 2014"><abbr title="Ver esta predefinição" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">v</abbr></a></li><li class="nv-discutir"><a href="/w/index.php?title=Predefini%C3%A7%C3%A3o_Discuss%C3%A3o:Elei%C3%A7%C3%A3o_presidencial_no_Brasil_em_2014&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Predefinição Discussão:Eleição presidencial no Brasil em 2014 (página não existe)"><abbr title="Discutir esta predefinição" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">d</abbr></a></li><li class="nv-editar"><a class="external text" href="https://pt.wikipedia.org/w/index.php?title=Predefini%C3%A7%C3%A3o:Elei%C3%A7%C3%A3o_presidencial_no_Brasil_em_2014&amp;action=edit"><abbr title="Editar esta predefinição" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">e</abbr></a></li></ul></div><div id="Eleição_presidencial_no_Brasil_em_2014" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/Elei%C3%A7%C3%A3o_presidencial_no_Brasil_em_2014" title="Eleição presidencial no Brasil em 2014">Eleição presidencial no Brasil em 2014</a></div></th></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="3"><div id="Eleições_gerais_no_Brasil_em_2014"><a href="/wiki/Elei%C3%A7%C3%B5es_gerais_no_Brasil_em_2014" title="Eleições gerais no Brasil em 2014">Eleições gerais no Brasil em 2014</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Eleição</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/Debates_na_elei%C3%A7%C3%A3o_presidencial_brasileira_de_2014" title="Debates na eleição presidencial brasileira de 2014">Debates presidenciais</a> • <a href="/wiki/Pesquisas_de_opini%C3%A3o_da_elei%C3%A7%C3%A3o_presidencial_no_Brasil_em_2014" class="mw-redirect" title="Pesquisas de opinião da eleição presidencial no Brasil em 2014">Pesquisas eleitorais</a> • <a href="/wiki/Resultados_da_elei%C3%A7%C3%A3o_presidencial_no_Brasil_em_2014" title="Resultados da eleição presidencial no Brasil em 2014">Resultados</a></div></td><td class="navbox-image" rowspan="4" style="width:1px;padding:0px 0px 0px 2px"><div><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Ficheiro:Flag_of_Brazil.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Flag_of_Brazil.svg/64px-Flag_of_Brazil.svg.png" decoding="async" width="64" height="45" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Flag_of_Brazil.svg/96px-Flag_of_Brazil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Flag_of_Brazil.svg/128px-Flag_of_Brazil.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="700" /></a></span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Candidatos</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a class="mw-selflink selflink">Dilma Rousseff</a> (PT) • <a href="/wiki/Mauro_Iasi" title="Mauro Iasi">Mauro Iasi</a> (PCB) • <a href="/wiki/Z%C3%A9_Maria_(pol%C3%ADtico)" title="Zé Maria (político)">Zé Maria</a> (PSTU) • <a href="/wiki/Jos%C3%A9_Maria_Eymael" title="José Maria Eymael">Eymael</a> (PSDC) • <a href="/wiki/A%C3%A9cio_Neves" title="Aécio Neves">Aécio Neves</a> (PSDB) • <a href="/wiki/Levy_Fidelix" title="Levy Fidelix">Levy Fidelix</a> (PRTB) • <a href="/wiki/Marina_Silva" title="Marina Silva">Marina Silva</a> (PSB) • <a href="/wiki/Luciana_Genro" title="Luciana Genro">Luciana Genro</a> (PSOL) • <a href="/wiki/Rui_Costa_Pimenta" title="Rui Costa Pimenta">Rui Pimenta</a> (PCO) • <a href="/wiki/Eduardo_Jorge" title="Eduardo Jorge">Eduardo Jorge</a> (PV) • <a href="/wiki/Pastor_Everaldo" title="Pastor Everaldo">Pastor Everaldo</a> (PSC)</div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Coligações</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/Campanha_presidencial_de_Dilma_Rousseff_em_2014" class="mw-redirect" title="Campanha presidencial de Dilma Rousseff em 2014">Com a força do povo</a> • <a href="/wiki/Campanha_presidencial_de_A%C3%A9cio_Neves_em_2014" title="Campanha presidencial de Aécio Neves em 2014">Muda Brasil</a> • <a href="/w/index.php?title=Campanha_presidencial_de_Marina_Silva_em_2014&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Campanha presidencial de Marina Silva em 2014 (página não existe)">Unidos pelo Brasil</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Artigos relacionados</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/w/index.php?title=Calend%C3%A1rio_eleitoral_brasileiro_de_2014&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Calendário eleitoral brasileiro de 2014 (página não existe)">Calendário eleitoral</a> • <a href="/wiki/Debates_eleitorais_televisionados_no_Brasil" title="Debates eleitorais televisionados no Brasil">Processo histórico dos debates na TV</a> • <a href="/wiki/Tribunal_Superior_Eleitoral" title="Tribunal Superior Eleitoral">Tribunal Superior Eleitoral</a> • <a href="/wiki/Urna_eletr%C3%B4nica_brasileira" class="mw-redirect" title="Urna eletrônica brasileira">Urna eletrônica</a></div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="3"><div><a href="/wiki/Portal:Pol%C3%ADtica" title="Portal:Política">Portal:Política</a> • <a href="/wiki/Pol%C3%ADtica_do_Brasil" title="Política do Brasil">Política do Brasil</a></div></td></tr></tbody></table></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r69328899"><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Ministros_de_Minas_e_Energia_do_Brasil_(1961–2025)" style="padding:3px"><table class="nowraplinks collapsible collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3"><div class="plainlinks hlist navbar mini"><ul><li class="nv-ver"><a href="/wiki/Predefini%C3%A7%C3%A3o:Ministros_de_Minas_e_Energia_do_Brasil" title="Predefinição:Ministros de Minas e Energia do Brasil"><abbr title="Ver esta predefinição" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">v</abbr></a></li><li class="nv-discutir"><a href="/w/index.php?title=Predefini%C3%A7%C3%A3o_Discuss%C3%A3o:Ministros_de_Minas_e_Energia_do_Brasil&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Predefinição Discussão:Ministros de Minas e Energia do Brasil (página não existe)"><abbr title="Discutir esta predefinição" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">d</abbr></a></li><li class="nv-editar"><a class="external text" href="https://pt.wikipedia.org/w/index.php?title=Predefini%C3%A7%C3%A3o:Ministros_de_Minas_e_Energia_do_Brasil&amp;action=edit"><abbr title="Editar esta predefinição" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">e</abbr></a></li></ul></div><div id="Ministros_de_Minas_e_Energia_do_Brasil_(1961–2025)" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/Lista_de_ministros_de_Minas_e_Energia_do_Brasil" title="Lista de ministros de Minas e Energia do Brasil">Ministros de Minas e Energia do Brasil</a> (1961–2025)</div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Per%C3%ADodo_Populista" title="Período Populista">Período Populista</a><br /><small>(<a href="/wiki/Cronologia_da_Quarta_Rep%C3%BAblica_Brasileira" title="Cronologia da Quarta República Brasileira">4.ª República</a>)</small></th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;font-size:100%;line-height:120%;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Jo%C3%A3o_Agripino" title="João Agripino">João Agripino</a></li> <li><a href="/wiki/Gabriel_Passos" title="Gabriel Passos">Gabriel Passos</a></li> <li><a href="/wiki/Jo%C3%A3o_Mangabeira" title="João Mangabeira">João Mangabeira</a></li> <li><a href="/wiki/Eliezer_Batista" title="Eliezer Batista">Eliezer Batista</a></li> <li><a href="/wiki/Ant%C3%B4nio_Ferreira_de_Oliveira_Brito" title="Antônio Ferreira de Oliveira Brito">Antônio Ferreira de Oliveira Brito</a></li></ul> </div></td><td class="navbox-image" rowspan="3" style="width:1px;padding:0px 0px 0px 2px"><div><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Ficheiro:Flag_of_Brazil.svg" class="mw-file-description" title="Bandeira do Brasil"><img alt="Bandeira do Brasil" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Flag_of_Brazil.svg/50px-Flag_of_Brazil.svg.png" decoding="async" width="50" height="35" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Flag_of_Brazil.svg/75px-Flag_of_Brazil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Flag_of_Brazil.svg/100px-Flag_of_Brazil.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="700" /></a></span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Ditadura_militar_brasileira" title="Ditadura militar brasileira">Ditadura militar</a><br /><small>(<a href="/wiki/Cronologia_da_ditadura_militar_brasileira" title="Cronologia da ditadura militar brasileira">5.ª República</a>)</small></th><td class="navbox-list navbox-even hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;font-size:100%;line-height:120%;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Costa_e_Silva" title="Costa e Silva">Costa e Silva</a></li> <li><a href="/wiki/Mauro_Thibau" title="Mauro Thibau">Mauro Thibau</a></li> <li><a href="/wiki/Jos%C3%A9_Costa_Cavalcanti" title="José Costa Cavalcanti">José Costa Cavalcanti</a></li> <li><a href="/wiki/Ant%C3%B4nio_Dias_Leite_J%C3%BAnior" title="Antônio Dias Leite Júnior">Antônio Dias Leite Júnior</a></li> <li><a href="/wiki/Shigeaki_Ueki" title="Shigeaki Ueki">Shigeaki Ueki</a></li> <li><a href="/wiki/C%C3%A9sar_Cals" title="César Cals">César Cals</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Nova_Rep%C3%BAblica" title="Nova República">Nova República</a><br /><small>(<a href="/wiki/Cronologia_da_Sexta_Rep%C3%BAblica_Brasileira" title="Cronologia da Sexta República Brasileira">6.ª República</a>)</small></th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;font-size:100%;line-height:120%;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Aureliano_Chaves" title="Aureliano Chaves">Aureliano Chaves</a></li> <li><a href="/wiki/Iris_Rezende" title="Iris Rezende">Iris Rezende</a> <small>(interino)</small></li> <li><a href="/wiki/Vicente_Fialho" title="Vicente Fialho">Vicente Fialho</a></li> <li><a href="/wiki/Pratini_de_Moraes" title="Pratini de Moraes">Pratini de Moraes</a></li> <li><a href="/wiki/Paulino_de_Vasconcellos" class="mw-redirect" title="Paulino de Vasconcellos">Paulino de Vasconcellos</a></li> <li><a href="/wiki/Jos%C3%A9_Israel_Vargas" title="José Israel Vargas">José Israel Vargas</a> <small>(interino)</small></li> <li><a href="/wiki/Alexis_Stepanenko" title="Alexis Stepanenko">Alexis Stepanenko</a></li> <li><a href="/wiki/Delc%C3%ADdio_do_Amaral" title="Delcídio do Amaral">Delcídio do Amaral</a> <small>(interino)</small></li> <li><a href="/wiki/Raimundo_Mendes_de_Brito" class="mw-redirect" title="Raimundo Mendes de Brito">Raimundo Mendes de Brito</a></li> <li><a href="/wiki/Rodolpho_Tourinho_Neto" title="Rodolpho Tourinho Neto">Rodolpho Tourinho Neto</a></li> <li><a href="/wiki/H%C3%A9lio_Vitor_Ramos_Filho" title="Hélio Vitor Ramos Filho">Hélio Vitor Ramos Filho</a> <small>(interino)</small></li> <li><a href="/wiki/Jos%C3%A9_Jorge_(pol%C3%ADtico)" class="mw-redirect" title="José Jorge (político)">José Jorge</a></li> <li><a href="/wiki/Pedro_Parente" title="Pedro Parente">Pedro Parente</a> <small>(interino)</small></li> <li><a href="/wiki/Francisco_Luiz_Sibut_Gomide" class="mw-redirect" title="Francisco Luiz Sibut Gomide">Francisco Luiz Sibut Gomide</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">Dilma Rousseff</a></li> <li><a href="/wiki/Mauricio_Tolmasquim" title="Mauricio Tolmasquim">Mauricio Tolmasquim</a> <small>(interino)</small></li> <li><a href="/wiki/Silas_Rondeau" title="Silas Rondeau">Silas Rondeau</a></li> <li><a href="/wiki/Nelson_Hubner" title="Nelson Hubner">Nelson Hubner</a> <small>(interino)</small></li> <li><a href="/wiki/Edison_Lob%C3%A3o" title="Edison Lobão">Edison Lobão</a></li> <li><a href="/wiki/M%C3%A1rcio_Zimmermann" title="Márcio Zimmermann">Márcio Zimmermann</a></li> <li><a href="/wiki/Edison_Lob%C3%A3o" title="Edison Lobão">Edison Lobão</a></li> <li><a href="/wiki/Eduardo_Braga" title="Eduardo Braga">Eduardo Braga</a></li> <li><a href="/wiki/Marco_Ant%C3%B4nio_Martins_Almeida" title="Marco Antônio Martins Almeida">Marco Antônio Martins Almeida</a></li> <li><a href="/wiki/Fernando_Coelho_Filho" title="Fernando Coelho Filho">Fernando Coelho Filho</a></li> <li><a href="/wiki/Moreira_Franco" title="Moreira Franco">Moreira Franco</a></li> <li><a href="/wiki/Bento_Albuquerque" title="Bento Albuquerque">Bento Albuquerque</a></li> <li><a href="/wiki/Adolfo_Sachsida" title="Adolfo Sachsida">Adolfo Sachsida</a></li> <li><a href="/wiki/Alexandre_Silveira" title="Alexandre Silveira">Alexandre Silveira</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r69328899"><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Ministros_da_Casa_Civil_do_Brasil_(1930–2025)" style="padding:3px"><table class="nowraplinks collapsible collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3"><div class="plainlinks hlist navbar mini"><ul><li class="nv-ver"><a href="/wiki/Predefini%C3%A7%C3%A3o:Ministros_da_Casa_Civil_do_Brasil" title="Predefinição:Ministros da Casa Civil do Brasil"><abbr title="Ver esta predefinição" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">v</abbr></a></li><li class="nv-discutir"><a href="/wiki/Predefini%C3%A7%C3%A3o_Discuss%C3%A3o:Ministros_da_Casa_Civil_do_Brasil" title="Predefinição Discussão:Ministros da Casa Civil do Brasil"><abbr title="Discutir esta predefinição" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">d</abbr></a></li><li class="nv-editar"><a class="external text" href="https://pt.wikipedia.org/w/index.php?title=Predefini%C3%A7%C3%A3o:Ministros_da_Casa_Civil_do_Brasil&amp;action=edit"><abbr title="Editar esta predefinição" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">e</abbr></a></li></ul></div><div id="Ministros_da_Casa_Civil_do_Brasil_(1930–2025)" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/Lista_de_ministros-chefe_da_Casa_Civil_do_Brasil" title="Lista de ministros-chefe da Casa Civil do Brasil">Ministros da Casa Civil do Brasil</a> (1930–2025)</div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Cronologia_da_Segunda_Rep%C3%BAblica_Brasileira" title="Cronologia da Segunda República Brasileira">2.ª</a>, <a href="/wiki/Cronologia_da_Terceira_Rep%C3%BAblica_Brasileira" title="Cronologia da Terceira República Brasileira">3.ª</a> e <a href="/wiki/Cronologia_da_Quarta_Rep%C3%BAblica_Brasileira" title="Cronologia da Quarta República Brasileira">4.ª</a><br />Repúblicas</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;font-size:100%;line-height:120%;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Greg%C3%B3rio_da_Fonseca" title="Gregório da Fonseca">Gregório da Fonseca</a></li> <li><a href="/wiki/Ronald_de_Carvalho" title="Ronald de Carvalho">Ronald de Carvalho</a></li> <li><a href="/wiki/Artur_Guimar%C3%A3es_de_Ara%C3%BAjo_Jorge" title="Artur Guimarães de Araújo Jorge">Artur Guimarães de Araújo Jorge</a></li> <li><a href="/wiki/Otto_Prazeres" title="Otto Prazeres">Otto Prazeres</a></li> <li><a href="/wiki/Lu%C3%ADs_Fernandes_Vergara" title="Luís Fernandes Vergara">Luís Fernandes Vergara</a></li> <li><a href="/wiki/Lino_Moreira" title="Lino Moreira">Lino Moreira</a></li> <li><a href="/wiki/Gabriel_Monteiro_da_Silva" title="Gabriel Monteiro da Silva">Gabriel Monteiro da Silva</a></li> <li><a href="/wiki/Jos%C3%A9_Pereira_Lira" title="José Pereira Lira">José Pereira Lira</a></li> <li><a href="/wiki/Lourival_Fontes" title="Lourival Fontes">Lourival Fontes</a></li> <li><a href="/wiki/Jos%C3%A9_Monteiro_de_Castro" title="José Monteiro de Castro">José Monteiro de Castro</a></li> <li><a href="/wiki/Paulo_de_Lira_Tavares" title="Paulo de Lira Tavares">Paulo de Lira Tavares</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%81lvaro_Lins" title="Álvaro Lins">Álvaro Lins</a></li> <li><a href="/wiki/Victor_Nunes_Leal" title="Victor Nunes Leal">Victor Nunes Leal</a></li> <li><a href="/wiki/Jos%C3%A9_Sette_C%C3%A2mara_Filho" title="José Sette Câmara Filho">José Sette Câmara Filho</a></li> <li><a href="/wiki/Osvaldo_Maia_Penido" title="Osvaldo Maia Penido">Osvaldo Maia Penido</a></li> <li><a href="/wiki/Francisco_de_Paula_Quintanilha_Ribeiro" title="Francisco de Paula Quintanilha Ribeiro">Francisco de Paula Quintanilha Ribeiro</a></li> <li><a href="/wiki/Floriano_Augusto_Ramos" title="Floriano Augusto Ramos">Floriano Augusto Ramos</a></li> <li><a href="/wiki/Hugo_de_Ara%C3%BAjo_Faria" title="Hugo de Araújo Faria">Hugo de Araújo Faria</a></li> <li><a href="/wiki/Hermes_Lima" title="Hermes Lima">Hermes Lima</a></li> <li><a href="/wiki/Evandro_Lins_e_Silva" title="Evandro Lins e Silva">Evandro Lins e Silva</a></li> <li><a href="/wiki/Darcy_Ribeiro" title="Darcy Ribeiro">Darcy Ribeiro</a></li></ul> </div></td><td class="navbox-image" rowspan="3" style="width:1px;padding:0px 0px 0px 2px"><div><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Brasil" title="Brasil"><img alt="Brasil" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Flag_of_Brazil.svg/50px-Flag_of_Brazil.svg.png" decoding="async" width="50" height="35" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Flag_of_Brazil.svg/75px-Flag_of_Brazil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Flag_of_Brazil.svg/100px-Flag_of_Brazil.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="700" /></a></span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Ditadura_militar_brasileira" title="Ditadura militar brasileira">Ditadura militar</a><br />(<a href="/wiki/Cronologia_da_ditadura_militar_brasileira" title="Cronologia da ditadura militar brasileira">5.ª República</a>)</th><td class="navbox-list navbox-even hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;font-size:100%;line-height:120%;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Get%C3%BAlio_Barbosa_de_Moura" class="mw-redirect" title="Getúlio Barbosa de Moura">Getúlio Barbosa de Moura</a></li> <li><a href="/wiki/Lu%C3%ADs_Viana_Filho" title="Luís Viana Filho">Luís Viana Filho</a></li> <li><a href="/wiki/Lu%C3%ADs_Augusto_Fraga_Navarro_de_Brito" title="Luís Augusto Fraga Navarro de Brito">Luís Augusto Fraga Navarro de Brito</a></li> <li><a href="/wiki/Rondon_Pacheco" title="Rondon Pacheco">Rondon Pacheco</a></li> <li><a href="/wiki/Jo%C3%A3o_Leit%C3%A3o_de_Abreu" title="João Leitão de Abreu">João Leitão de Abreu</a></li> <li><a href="/wiki/Golbery_do_Couto_e_Silva" title="Golbery do Couto e Silva">Golbery do Couto e Silva</a></li> <li><a href="/wiki/Jo%C3%A3o_de_Carvalho_Oliveira" class="mw-redirect" title="João de Carvalho Oliveira">João de Carvalho Oliveira</a></li> <li><a href="/wiki/Jo%C3%A3o_Leit%C3%A3o_de_Abreu" title="João Leitão de Abreu">João Leitão de Abreu</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Nova_Rep%C3%BAblica" title="Nova República">Nova República</a><br />(<a href="/wiki/Cronologia_da_Sexta_Rep%C3%BAblica_Brasileira" title="Cronologia da Sexta República Brasileira">6.ª República</a>)</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;font-size:100%;line-height:120%;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Jos%C3%A9_Hugo_Castelo_Branco" title="José Hugo Castelo Branco">José Hugo Castelo Branco</a></li> <li><a href="/wiki/Marco_Maciel" title="Marco Maciel">Marco Maciel</a></li> <li><a href="/wiki/Ronaldo_Costa_Couto" title="Ronaldo Costa Couto">Ronaldo Costa Couto</a></li> <li><a href="/wiki/Lu%C3%ADs_Roberto_Ponte" title="Luís Roberto Ponte">Luís Roberto Ponte</a></li> <li><a href="/wiki/Marcos_Ant%C3%B4nio_de_Salvo_Coimbra" title="Marcos Antônio de Salvo Coimbra">Marcos Antônio de Salvo Coimbra</a></li> <li><a href="/wiki/Henrique_Hargreaves" title="Henrique Hargreaves">Henrique Hargreaves</a></li> <li><a href="/wiki/Tarc%C3%ADsio_Carlos_de_Almeida_Cunha" title="Tarcísio Carlos de Almeida Cunha">Tarcísio Carlos de Almeida Cunha</a></li> <li><a href="/wiki/Henrique_Hargreaves" title="Henrique Hargreaves">Henrique Hargreaves</a></li> <li><a href="/wiki/Cl%C3%B3vis_Carvalho" title="Clóvis Carvalho">Clóvis Carvalho</a></li> <li><a href="/wiki/Pedro_Parente" title="Pedro Parente">Pedro Parente</a></li> <li><a href="/wiki/Jos%C3%A9_Dirceu" title="José Dirceu">José Dirceu</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">Dilma Rousseff</a></li> <li><a href="/wiki/Erenice_Guerra" title="Erenice Guerra">Erenice Guerra</a></li> <li><a href="/wiki/Carlos_Eduardo_Esteves_Lima" title="Carlos Eduardo Esteves Lima">Carlos Eduardo Esteves Lima</a></li> <li><a href="/wiki/Antonio_Palocci" title="Antonio Palocci">Antonio Palocci</a></li> <li><a href="/wiki/Gleisi_Hoffmann" title="Gleisi Hoffmann">Gleisi Hoffmann</a></li> <li><a href="/wiki/Aloizio_Mercadante" title="Aloizio Mercadante">Aloizio Mercadante</a></li> <li><a href="/wiki/Jaques_Wagner" title="Jaques Wagner">Jaques Wagner</a></li> <li><a href="/wiki/Luiz_In%C3%A1cio_Lula_da_Silva" title="Luiz Inácio Lula da Silva">Luiz Inácio Lula da Silva</a></li> <li><a href="/wiki/Eva_Chiavon" title="Eva Chiavon">Eva Chiavon</a></li> <li><a href="/wiki/Eliseu_Padilha" title="Eliseu Padilha">Eliseu Padilha</a></li> <li><a href="/wiki/Onyx_Lorenzoni" title="Onyx Lorenzoni">Onyx Lorenzoni</a></li> <li><a href="/wiki/Braga_Netto" title="Braga Netto">Braga Netto</a></li> <li><a href="/wiki/Luiz_Eduardo_Ramos" title="Luiz Eduardo Ramos">Luiz Eduardo Ramos</a></li> <li><a href="/wiki/Ciro_Nogueira" title="Ciro Nogueira">Ciro Nogueira</a></li> <li><a href="/wiki/Rui_Costa_(pol%C3%ADtico)" title="Rui Costa (político)">Rui Costa</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r69328899"><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Primeiro_gabinete_de_Lula_(2003–2007)" style="padding:3px"><table class="nowraplinks collapsible collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3"><div class="plainlinks hlist navbar mini"><ul><li class="nv-ver"><a href="/wiki/Predefini%C3%A7%C3%A3o:Primeiro_gabinete_de_Lula" title="Predefinição:Primeiro gabinete de Lula"><abbr title="Ver esta predefinição" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">v</abbr></a></li><li class="nv-discutir"><a href="/wiki/Predefini%C3%A7%C3%A3o_Discuss%C3%A3o:Primeiro_gabinete_de_Lula" title="Predefinição Discussão:Primeiro gabinete de Lula"><abbr title="Discutir esta predefinição" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">d</abbr></a></li><li class="nv-editar"><a class="external text" href="https://pt.wikipedia.org/w/index.php?title=Predefini%C3%A7%C3%A3o:Primeiro_gabinete_de_Lula&amp;action=edit"><abbr title="Editar esta predefinição" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">e</abbr></a></li></ul></div><div id="Primeiro_gabinete_de_Lula_(2003–2007)" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/Conselho_de_ministros" title="Conselho de ministros">Primeiro gabinete</a> de <a href="/wiki/Luiz_In%C3%A1cio_Lula_da_Silva" title="Luiz Inácio Lula da Silva">Lula</a> (2003–2007)</div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Vice-presidente_do_Brasil" title="Vice-presidente do Brasil">Vice-presidente</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/Jos%C3%A9_Alencar" title="José Alencar">José Alencar</a> (2003–2007)</div></td><td class="navbox-image" rowspan="4" style="width:1px;padding:0px 0px 0px 2px"><div><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Ficheiro:Luiz_In%C3%A1cio_Lula_da_Silva.jpg" class="mw-file-description" title="Luiz Inácio Lula da Silva, 35.º Presidente do Brasil"><img alt="Luiz Inácio Lula da Silva, 35.º Presidente do Brasil" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e6/Luiz_In%C3%A1cio_Lula_da_Silva.jpg/100px-Luiz_In%C3%A1cio_Lula_da_Silva.jpg" decoding="async" width="100" height="132" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e6/Luiz_In%C3%A1cio_Lula_da_Silva.jpg/150px-Luiz_In%C3%A1cio_Lula_da_Silva.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e6/Luiz_In%C3%A1cio_Lula_da_Silva.jpg/200px-Luiz_In%C3%A1cio_Lula_da_Silva.jpg 2x" data-file-width="2048" data-file-height="2710" /></a></span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Ministérios</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r69328899"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:275px;"><a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_da_Agricultura,_Pecu%C3%A1ria_e_Abastecimento" class="mw-redirect" title="Ministério da Agricultura, Pecuária e Abastecimento">Agricultura, Pecuária e Abastecimento</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#F7F7F7;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Roberto_Rodrigues" class="mw-disambig" title="Roberto Rodrigues">Roberto Rodrigues</a> (2003–2006) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Luis_Carlos_Guedes_Pinto" title="Luis Carlos Guedes Pinto">Luis Carlos Guedes Pinto</a> (2006–2007)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:275px;"><a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_das_Cidades" title="Ministério das Cidades">Cidades</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#FFFFFF;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Ol%C3%ADvio_Dutra" title="Olívio Dutra">Olívio Dutra</a> (2003–2005) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/M%C3%A1rcio_Fortes_de_Almeida" title="Márcio Fortes de Almeida">Márcio Fortes de Almeida</a> (2005–2007)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:275px;"><a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_da_Ci%C3%AAncia,_Tecnologia_e_Inova%C3%A7%C3%B5es" class="mw-redirect" title="Ministério da Ciência, Tecnologia e Inovações">Ciência e Tecnologia</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#F7F7F7;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Roberto_Amaral" title="Roberto Amaral">Roberto Amaral</a> (2003–2004) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Eduardo_Campos" title="Eduardo Campos">Eduardo Campos</a> (2004–2005) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Sergio_Machado_Rezende" title="Sergio Machado Rezende">Sergio Machado Rezende</a> (2005–2007)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:275px;"><a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_das_Comunica%C3%A7%C3%B5es_(Brasil)" title="Ministério das Comunicações (Brasil)">Comunicações</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#FFFFFF;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Miro_Teixeira" title="Miro Teixeira">Miro Teixeira</a> (2003–2004) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Eun%C3%ADcio_Oliveira" title="Eunício Oliveira">Eunício Oliveira</a> (2004–2005) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/H%C3%A9lio_Costa" title="Hélio Costa">Hélio Costa</a> (2005–2007)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:275px;"><a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_da_Cultura_(Brasil)" title="Ministério da Cultura (Brasil)">Cultura</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#F7F7F7;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Gilberto_Gil" title="Gilberto Gil">Gilberto Gil</a> (2003–2007)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:275px;"><a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_da_Defesa_(Brasil)" title="Ministério da Defesa (Brasil)">Defesa</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#FFFFFF;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Jos%C3%A9_Viegas_Filho" title="José Viegas Filho">José Viegas Filho</a> (2003–2004) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Jos%C3%A9_Alencar" title="José Alencar">José Alencar</a> (2004–2006) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Waldir_Pires" title="Waldir Pires">Waldir Pires</a> (2006–2007)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:275px;"><a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_do_Desenvolvimento_Agr%C3%A1rio" class="mw-redirect" title="Ministério do Desenvolvimento Agrário">Desenvolvimento Agrário</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#F7F7F7;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Miguel_Rossetto" title="Miguel Rossetto">Miguel Rossetto</a> (2003–2007)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:275px;"><a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_da_Ind%C3%BAstria,_Com%C3%A9rcio_Exterior_e_Servi%C3%A7os" class="mw-redirect" title="Ministério da Indústria, Comércio Exterior e Serviços">Desenvolvimento, Indústria e Comércio Exterior</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#FFFFFF;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Luiz_Fernando_Furlan" title="Luiz Fernando Furlan">Luiz Fernando Furlan</a> (2003–2007)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:275px;"><a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_do_Desenvolvimento_Social" class="mw-redirect" title="Ministério do Desenvolvimento Social">Desenvolvimento Social e Combate à Fome</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#F7F7F7;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Patrus_Ananias" title="Patrus Ananias">Patrus Ananias</a> (2004–2007)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:275px;"><a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_da_Educa%C3%A7%C3%A3o_(Brasil)" title="Ministério da Educação (Brasil)">Educação</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#FFFFFF;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Cristovam_Buarque" title="Cristovam Buarque">Cristovam Buarque</a> (2003–2004) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Tarso_Genro" title="Tarso Genro">Tarso Genro</a> (2004–2005) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Fernando_Haddad" title="Fernando Haddad">Fernando Haddad</a> (2005–2007)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:275px;"><a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_do_Esporte_(Brasil)" title="Ministério do Esporte (Brasil)">Esporte</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#F7F7F7;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Agnelo_Queiroz" title="Agnelo Queiroz">Agnelo Queiroz</a> (2003–2006) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_do_Esporte_(Brasil)#Relação_de_ministros" title="Ministério do Esporte (Brasil)">Francisco Gil Castello Branco</a> <i>(interino)</i> (2003) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Orlando_Silva_(pol%C3%ADtico)" title="Orlando Silva (político)">Orlando Silva</a> (2006–2007)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:275px;"><a href="/wiki/Lista_de_ministros_da_Fazenda_do_Brasil" title="Lista de ministros da Fazenda do Brasil">Fazenda</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#FFFFFF;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Antonio_Palocci" title="Antonio Palocci">Antonio Palocci</a> (2003–2006) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Guido_Mantega" title="Guido Mantega">Guido Mantega</a> (2006–2007)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:275px;"><a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_da_Integra%C3%A7%C3%A3o_Nacional" class="mw-redirect" title="Ministério da Integração Nacional">Integração Nacional</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#F7F7F7;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Ciro_Gomes" title="Ciro Gomes">Ciro Gomes</a> (2003–2006) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Pedro_Brito" title="Pedro Brito">Pedro Brito</a> (2006–2007)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:275px;"><a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_da_Justi%C3%A7a_e_Seguran%C3%A7a_P%C3%BAblica_(Brasil)" class="mw-redirect" title="Ministério da Justiça e Segurança Pública (Brasil)">Justiça</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#FFFFFF;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/M%C3%A1rcio_Thomaz_Bastos" title="Márcio Thomaz Bastos">Márcio Thomaz Bastos</a> (2003–2007)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:275px;"><a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_do_Meio_Ambiente_(Brasil)" class="mw-redirect" title="Ministério do Meio Ambiente (Brasil)">Meio Ambiente</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#F7F7F7;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Marina_Silva" title="Marina Silva">Marina Silva</a> (2003–2007) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Lista_de_ministros_do_Meio_Ambiente_do_Brasil" title="Lista de ministros do Meio Ambiente do Brasil">Cláudio Langone</a> <i>(interino)</i> (2003)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:275px;"><a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_de_Minas_e_Energia" title="Ministério de Minas e Energia">Minas e Energia</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#FFFFFF;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a class="mw-selflink selflink">Dilma Rousseff</a> (2003–2005) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Mauricio_Tolmasquim" title="Mauricio Tolmasquim">Mauricio Tolmasquim</a> (2005) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Silas_Rondeau" title="Silas Rondeau">Silas Rondeau</a> (2005–2007)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:275px;"><a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_da_Pesca_e_Aquicultura" title="Ministério da Pesca e Aquicultura">Pesca e Aquicultura</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#F7F7F7;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Jos%C3%A9_Fritsch" title="José Fritsch">José Fritsch</a> (2003–2006) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Altemir_Gregolin" title="Altemir Gregolin">Altemir Gregolin</a> (2006–2007)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:275px;"><a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_do_Planejamento,_Desenvolvimento_e_Gest%C3%A3o" class="mw-redirect" title="Ministério do Planejamento, Desenvolvimento e Gestão">Planejamento, Orçamento e Gestão</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#FFFFFF;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Guido_Mantega" title="Guido Mantega">Guido Mantega</a> (2003–2004) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Nelson_Machado_(pol%C3%ADtico)" title="Nelson Machado (político)">Nelson Machado</a> (2004–2005) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Paulo_Bernardo" title="Paulo Bernardo">Paulo Bernardo</a> (2005–2007)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:275px;"><a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_da_Previd%C3%AAncia_Social" title="Ministério da Previdência Social">Previdência Social</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#F7F7F7;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Ricardo_Berzoini" title="Ricardo Berzoini">Ricardo Berzoini</a> (2003–2004) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Amir_Lando" title="Amir Lando">Amir Lando</a> (2004–2005) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Romero_Juc%C3%A1" title="Romero Jucá">Romero Jucá</a> (2005) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Nelson_Machado_(pol%C3%ADtico)" title="Nelson Machado (político)">Nelson Machado</a> (2005–2007)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:275px;"><a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_das_Rela%C3%A7%C3%B5es_Exteriores_(Brasil)" title="Ministério das Relações Exteriores (Brasil)">Relações Exteriores</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#FFFFFF;"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/Celso_Amorim" title="Celso Amorim">Celso Amorim</a> (2003–2007)</div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:275px;"><a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_da_Sa%C3%BAde_(Brasil)" title="Ministério da Saúde (Brasil)">Saúde</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#F7F7F7;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Humberto_Costa" title="Humberto Costa">Humberto Costa</a> (2003–2005) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Jos%C3%A9_Saraiva_Felipe" title="José Saraiva Felipe">José Saraiva Felipe</a> (2005–2006) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Agenor_%C3%81lvares" title="Agenor Álvares">Agenor Álvares</a> (2006–2007)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:275px;"><a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_do_Trabalho_e_Previd%C3%AAncia_(Brasil)" class="mw-redirect" title="Ministério do Trabalho e Previdência (Brasil)">Trabalho e Emprego</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#FFFFFF;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Jaques_Wagner" title="Jaques Wagner">Jaques Wagner</a> (2003) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Sandra_Meira_Starling" class="mw-redirect" title="Sandra Meira Starling">Sandra Meira Starling</a> (2003) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Fernando_Roth_Schmidt" title="Fernando Roth Schmidt">Fernando Roth Schmidt</a> (2003) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Jaques_Wagner" title="Jaques Wagner">Jaques Wagner</a> (2003–2004) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Ricardo_Berzoini" title="Ricardo Berzoini">Ricardo Berzoini</a> (2004–2005) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Luiz_Marinho" title="Luiz Marinho">Luiz Marinho</a> (2005–2007)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:275px;"><a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_dos_Transportes_(Brasil)" title="Ministério dos Transportes (Brasil)">Transportes</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#F7F7F7;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Anderson_Adauto" title="Anderson Adauto">Anderson Adauto</a> (2003–2004) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Lista_de_ministros_dos_Transportes_do_Brasil" title="Lista de ministros dos Transportes do Brasil">Keiji Kanashiro</a> <i>(interino)</i> (2003) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Alfredo_Nascimento" title="Alfredo Nascimento">Alfredo Nascimento</a> (2004–2007) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Paulo_S%C3%A9rgio_Passos" title="Paulo Sérgio Passos">Paulo Sérgio Passos</a> (2006–2007)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:275px;"><a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_do_Turismo_(Brasil)" title="Ministério do Turismo (Brasil)">Turismo</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#FFFFFF;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Walfrido_dos_Mares_Guia" title="Walfrido dos Mares Guia">Walfrido dos Mares Guia</a> (2003–2007)</span></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Secretarias<br /><small>(ligadas à<br />Presidência da<br />República)</small></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r69328899"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:275px;"><a href="/wiki/Secretaria_de_Comunica%C3%A7%C3%A3o_Social" title="Secretaria de Comunicação Social">Comunicação Social</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#F7F7F7;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Luiz_Gushiken" title="Luiz Gushiken">Luiz Gushiken</a> (2003–2005) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Luiz_Tadeu_Rigo" class="mw-redirect" title="Luiz Tadeu Rigo">Luiz Tadeu Rigo</a> (2005–2007)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:275px;"><a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_da_Mulher,_da_Fam%C3%ADlia_e_dos_Direitos_Humanos" class="mw-redirect" title="Ministério da Mulher, da Família e dos Direitos Humanos">Direitos Humanos</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#FFFFFF;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Nilm%C3%A1rio_Miranda" title="Nilmário Miranda">Nilmário Miranda</a> (2003–2005) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/M%C3%A1rio_Mamede_Filho" title="Mário Mamede Filho">Mário Mamede Filho</a> (2005–2007) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Paulo_Vannuchi" title="Paulo Vannuchi">Paulo Vannuchi</a> (2005–2010)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:275px;"><a href="/wiki/Secretaria_de_Pol%C3%ADticas_de_Promo%C3%A7%C3%A3o_da_Igualdade_Racial" title="Secretaria de Políticas de Promoção da Igualdade Racial">Políticas de Promoção da Igualdade Racial</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#F7F7F7;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Matilde_Ribeiro" title="Matilde Ribeiro">Matilde Ribeiro</a> (2003–2007)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:275px;"><a href="/wiki/Secretaria_de_Pol%C3%ADticas_para_as_Mulheres" class="mw-redirect" title="Secretaria de Políticas para as Mulheres">Políticas para as Mulheres</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#FFFFFF;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Em%C3%ADlia_Fernandes" title="Emília Fernandes">Emília Fernandes</a> (2003–2004) </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Nilcea_Freire" title="Nilcea Freire">Nilcea Freire</a> (2004–2007)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:275px;"><a href="/wiki/Secretaria_Nacional_de_Portos_e_Transportes_Aquavi%C3%A1rios_(Brasil)" class="mw-redirect" title="Secretaria Nacional de Portos e Transportes Aquaviários (Brasil)">Portos</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#F7F7F7;"><div style="padding:0em 0.25em">Secretaria criada em 2007</div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:275px;"><a href="/wiki/Secretaria-Geral_da_Presid%C3%AAncia_da_Rep%C3%BAblica" title="Secretaria-Geral da Presidência da República">Secretaria-Geral</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#FFFFFF;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Luiz_Dulci" title="Luiz Dulci">Luiz Dulci</a> (2003–2007)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:275px;"><a href="/wiki/Secretaria_de_Rela%C3%A7%C3%B5es_Institucionais" title="Secretaria de Relações Institucionais">Relações Institucionais</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#F7F7F7;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Aldo_Rebelo" title="Aldo Rebelo">Aldo Rebelo</a> (2004-2005) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Jaques_Wagner" title="Jaques Wagner">Jaques Wagner</a> (2005–2006) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Tarso_Genro" title="Tarso Genro">Tarso Genro</a> (2005–2006)</span></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Órgãos<br /><small>(ligados à<br />Presidência da<br />República)</small></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r69328899"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:275px;"><a href="/wiki/Advocacia-Geral_da_Uni%C3%A3o" title="Advocacia-Geral da União">Advocacia-Geral da União</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#F7F7F7;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/%C3%81lvaro_Augusto_Ribeiro_Costa" title="Álvaro Augusto Ribeiro Costa">Álvaro Augusto Ribeiro Costa</a> (2003–2007)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:275px;"><a href="/wiki/Banco_Central_do_Brasil" title="Banco Central do Brasil">Banco Central</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#FFFFFF;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Henrique_Meirelles" title="Henrique Meirelles">Henrique Meirelles</a> (2003–2007)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:275px;"><a href="/wiki/Casa_Civil_(Brasil)" title="Casa Civil (Brasil)">Casa Civil</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#F7F7F7;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Jos%C3%A9_Dirceu" title="José Dirceu">José Dirceu</a> (2003–2005) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a class="mw-selflink selflink">Dilma Rousseff</a> (2005–2007)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:275px;"><a href="/wiki/Controladoria-Geral_da_Uni%C3%A3o" title="Controladoria-Geral da União">Controladoria-Geral da União</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#FFFFFF;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Waldir_Pires" title="Waldir Pires">Waldir Pires</a> (2003–2006) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Jorge_Hage" title="Jorge Hage">Jorge Hage</a> (2003–2006)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:275px;"><a href="/wiki/Gabinete_de_Seguran%C3%A7a_Institucional_da_Presid%C3%AAncia_da_Rep%C3%BAblica" title="Gabinete de Segurança Institucional da Presidência da República">Gabinete de Segurança Institucional</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#F7F7F7;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Jorge_Armando_Felix" title="Jorge Armando Felix">Jorge Armando Felix‎</a> (2003–2007)</span></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="3"><div>← <a href="/wiki/Predefini%C3%A7%C3%A3o:Segundo_gabinete_de_Fernando_Henrique_Cardoso" title="Predefinição:Segundo gabinete de Fernando Henrique Cardoso">Segundo gabinete de Fernando Henrique Cardoso</a> (1995–2002) • <a href="/wiki/Predefini%C3%A7%C3%A3o:Segundo_gabinete_de_Lula" title="Predefinição:Segundo gabinete de Lula">Segundo gabinete de Lula</a> (2007–2011) →</div></td></tr></tbody></table></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r69328899"><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Segundo_gabinete_de_Lula_(2007–2011)" style="padding:3px"><table class="nowraplinks collapsible collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3"><div class="plainlinks hlist navbar mini"><ul><li class="nv-ver"><a href="/wiki/Predefini%C3%A7%C3%A3o:Segundo_gabinete_de_Lula" title="Predefinição:Segundo gabinete de Lula"><abbr title="Ver esta predefinição" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">v</abbr></a></li><li class="nv-discutir"><a href="/wiki/Predefini%C3%A7%C3%A3o_Discuss%C3%A3o:Segundo_gabinete_de_Lula" title="Predefinição Discussão:Segundo gabinete de Lula"><abbr title="Discutir esta predefinição" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">d</abbr></a></li><li class="nv-editar"><a class="external text" href="https://pt.wikipedia.org/w/index.php?title=Predefini%C3%A7%C3%A3o:Segundo_gabinete_de_Lula&amp;action=edit"><abbr title="Editar esta predefinição" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">e</abbr></a></li></ul></div><div id="Segundo_gabinete_de_Lula_(2007–2011)" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/Conselho_de_ministros" title="Conselho de ministros">Segundo gabinete</a> de <a href="/wiki/Luiz_In%C3%A1cio_Lula_da_Silva" title="Luiz Inácio Lula da Silva">Lula</a> (2007–2011)</div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Vice-presidente_do_Brasil" title="Vice-presidente do Brasil">Vice-presidente</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/Jos%C3%A9_Alencar" title="José Alencar">José Alencar</a> (2007–2011)</div></td><td class="navbox-image" rowspan="4" style="width:1px;padding:0px 0px 0px 2px"><div><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Ficheiro:Lula_-_foto_oficial_-_05_jan_2007_(cropped2).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/88/Lula_-_foto_oficial_-_05_jan_2007_%28cropped2%29.jpg/100px-Lula_-_foto_oficial_-_05_jan_2007_%28cropped2%29.jpg" decoding="async" width="100" height="133" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/88/Lula_-_foto_oficial_-_05_jan_2007_%28cropped2%29.jpg/150px-Lula_-_foto_oficial_-_05_jan_2007_%28cropped2%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/88/Lula_-_foto_oficial_-_05_jan_2007_%28cropped2%29.jpg/200px-Lula_-_foto_oficial_-_05_jan_2007_%28cropped2%29.jpg 2x" data-file-width="3395" data-file-height="4525" /></a></span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Ministérios</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r69328899"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:240px;"><a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_da_Agricultura,_Pecu%C3%A1ria_e_Abastecimento" class="mw-redirect" title="Ministério da Agricultura, Pecuária e Abastecimento">Agricultura, Pecuária e Abastecimento</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#F7F7F7;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Luis_Carlos_Guedes_Pinto" title="Luis Carlos Guedes Pinto">Luis Carlos Guedes Pinto</a> (2007) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Reinhold_Stephanes" title="Reinhold Stephanes">Reinhold Stephanes</a> (2007–2010) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Wagner_Rossi" title="Wagner Rossi">Wagner Rossi</a> (2010–2011)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:240px;"><a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_das_Cidades" title="Ministério das Cidades">Cidades</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#FFFFFF;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/M%C3%A1rcio_Fortes_de_Almeida" title="Márcio Fortes de Almeida">Márcio Fortes de Almeida</a> (2007–2011)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:240px;"><a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_da_Ci%C3%AAncia,_Tecnologia_e_Inova%C3%A7%C3%B5es" class="mw-redirect" title="Ministério da Ciência, Tecnologia e Inovações">Ciência e Tecnologia</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#F7F7F7;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Sergio_Machado_Rezende" title="Sergio Machado Rezende">Sergio Machado Rezende</a> (2007–2011)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:240px;"><a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_das_Comunica%C3%A7%C3%B5es_(Brasil)" title="Ministério das Comunicações (Brasil)">Comunicações</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#FFFFFF;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/H%C3%A9lio_Costa" title="Hélio Costa">Hélio Costa</a> (2007–2010) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Jos%C3%A9_Artur_Filardi" title="José Artur Filardi">José Artur Filardi</a> (2010–2011)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:240px;"><a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_da_Cultura_(Brasil)" title="Ministério da Cultura (Brasil)">Cultura</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#F7F7F7;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Gilberto_Gil" title="Gilberto Gil">Gilberto Gil</a> (2007–2008) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Juca_Ferreira" title="Juca Ferreira">Juca Ferreira</a> (2008–2011)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:240px;"><a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_da_Defesa_(Brasil)" title="Ministério da Defesa (Brasil)">Defesa</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#FFFFFF;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Waldir_Pires" title="Waldir Pires">Waldir Pires</a> (2007) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Nelson_Jobim" title="Nelson Jobim">Nelson Jobim</a> (2007–2011)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:240px;"><a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_do_Desenvolvimento_Agr%C3%A1rio" class="mw-redirect" title="Ministério do Desenvolvimento Agrário">Desenvolvimento Agrário</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#F7F7F7;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Guilherme_Cassel" title="Guilherme Cassel">Guilherme Cassel</a> (2007–2011)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:240px;"><a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_da_Ind%C3%BAstria,_Com%C3%A9rcio_Exterior_e_Servi%C3%A7os" class="mw-redirect" title="Ministério da Indústria, Comércio Exterior e Serviços">Desenvolvimento, Indústria e Comércio Exterior</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#FFFFFF;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Miguel_Jorge" title="Miguel Jorge">Miguel Jorge</a> (2007–2011)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:240px;"><a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_do_Desenvolvimento_Social" class="mw-redirect" title="Ministério do Desenvolvimento Social">Desenvolvimento Social e Combate à Fome</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#F7F7F7;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Patrus_Ananias" title="Patrus Ananias">Patrus Ananias</a> (2007–2010) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/M%C3%A1rcia_Lopes" title="Márcia Lopes">Márcia Lopes</a> (2010–2011)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:240px;"><a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_da_Educa%C3%A7%C3%A3o_(Brasil)" title="Ministério da Educação (Brasil)">Educação</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#FFFFFF;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Fernando_Haddad" title="Fernando Haddad">Fernando Haddad</a> (2007–2011)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:240px;"><a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_do_Esporte_(Brasil)" title="Ministério do Esporte (Brasil)">Esporte</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#F7F7F7;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Orlando_Silva_(pol%C3%ADtico)" title="Orlando Silva (político)">Orlando Silva</a> (2007–2011)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:240px;"><a href="/wiki/Lista_de_ministros_da_Fazenda_do_Brasil" title="Lista de ministros da Fazenda do Brasil">Fazenda</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#FFFFFF;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Guido_Mantega" title="Guido Mantega">Guido Mantega</a> (2007–2011) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Bernard_Appy" title="Bernard Appy">Bernard Appy</a> <i>(interino)</i> (2007)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:240px;"><a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_da_Integra%C3%A7%C3%A3o_Nacional" class="mw-redirect" title="Ministério da Integração Nacional">Integração Nacional</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#F7F7F7;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Pedro_Brito" title="Pedro Brito">Pedro Brito</a> (2007) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Geddel_Vieira_Lima" title="Geddel Vieira Lima">Geddel Vieira Lima</a> (2007–2010) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Jo%C3%A3o_Santana_(pol%C3%ADtico)" title="João Santana (político)">João Santana</a> (2010–2011)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:240px;"><a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_da_Justi%C3%A7a_e_Seguran%C3%A7a_P%C3%BAblica_(Brasil)" class="mw-redirect" title="Ministério da Justiça e Segurança Pública (Brasil)">Justiça</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#FFFFFF;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/M%C3%A1rcio_Thomaz_Bastos" title="Márcio Thomaz Bastos">Márcio Thomaz Bastos</a> (2007) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Tarso_Genro" title="Tarso Genro">Tarso Genro</a> (2007–2010) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Luiz_Paulo_Barreto" title="Luiz Paulo Barreto">Luiz Paulo Barreto</a> (2010–2011)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:240px;"><a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_do_Meio_Ambiente_(Brasil)" class="mw-redirect" title="Ministério do Meio Ambiente (Brasil)">Meio Ambiente</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#F7F7F7;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Marina_Silva" title="Marina Silva">Marina Silva</a> (2007–2008) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Carlos_Minc" title="Carlos Minc">Carlos Minc</a> (2008–2010) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Izabella_Teixeira" title="Izabella Teixeira">Izabella Teixeira</a> (2010–2011)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:240px;"><a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_de_Minas_e_Energia" title="Ministério de Minas e Energia">Minas e Energia</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#FFFFFF;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Silas_Rondeau" title="Silas Rondeau">Silas Rondeau</a> (2007) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Nelson_Jos%C3%A9_Hubner_Moreira" class="mw-redirect" title="Nelson José Hubner Moreira">Nelson José Hubner Moreira</a> <i>(interino)</i> (2007–2008) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Edison_Lob%C3%A3o" title="Edison Lobão">Edison Lobão</a> (2008–2010) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/M%C3%A1rcio_Zimmermann" title="Márcio Zimmermann">Márcio Zimmermann</a> (2010–2011)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:240px;"><a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_da_Pesca_e_Aquicultura" title="Ministério da Pesca e Aquicultura">Pesca e Aquicultura</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#F7F7F7;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Altemir_Gregolin" title="Altemir Gregolin">Altemir Gregolin</a> (2006–2011)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:240px;"><a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_do_Planejamento,_Desenvolvimento_e_Gest%C3%A3o" class="mw-redirect" title="Ministério do Planejamento, Desenvolvimento e Gestão">Planejamento, Orçamento e Gestão</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#FFFFFF;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Paulo_Bernardo" title="Paulo Bernardo">Paulo Bernardo</a> (2007–2011)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:240px;"><a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_da_Previd%C3%AAncia_Social" title="Ministério da Previdência Social">Previdência Social</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#F7F7F7;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Nelson_Machado_(pol%C3%ADtico)" title="Nelson Machado (político)">Nelson Machado</a> (2006–2007) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Luiz_Marinho" title="Luiz Marinho">Luiz Marinho</a> (2007–2008) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Jos%C3%A9_Barroso_Pimentel" title="José Barroso Pimentel">José Barroso Pimentel</a> (2008–2010) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Carlos_Eduardo_Gabas" title="Carlos Eduardo Gabas">Carlos Eduardo Gabas</a> (2010–2011)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:240px;"><a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_das_Rela%C3%A7%C3%B5es_Exteriores_(Brasil)" title="Ministério das Relações Exteriores (Brasil)">Relações Exteriores</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#FFFFFF;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Celso_Amorim" title="Celso Amorim">Celso Amorim</a> (2007–2010) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Antonio_Patriota" title="Antonio Patriota">Antonio Patriota</a> <i>(interino)</i> (2010–2011)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:240px;"><a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_da_Sa%C3%BAde_(Brasil)" title="Ministério da Saúde (Brasil)">Saúde</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#F7F7F7;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Agenor_%C3%81lvares" title="Agenor Álvares">Agenor Álvares</a> (2007) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Jos%C3%A9_Gomes_Tempor%C3%A3o" title="José Gomes Temporão">José Gomes Temporão</a> (2007–2011)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:240px;"><a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_do_Trabalho_e_Previd%C3%AAncia_(Brasil)" class="mw-redirect" title="Ministério do Trabalho e Previdência (Brasil)">Trabalho e Emprego</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#FFFFFF;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Luiz_Marinho" title="Luiz Marinho">Luiz Marinho</a> (2007) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Carlos_Lupi" title="Carlos Lupi">Carlos Lupi</a> (2007–2011)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:240px;"><a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_dos_Transportes_(Brasil)" title="Ministério dos Transportes (Brasil)">Transportes</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#F7F7F7;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Paulo_S%C3%A9rgio_Passos" title="Paulo Sérgio Passos">Paulo Sérgio Passos</a> (2006–2007) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Alfredo_Nascimento" title="Alfredo Nascimento">Alfredo Nascimento</a> (2007–2010) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Paulo_S%C3%A9rgio_Passos" title="Paulo Sérgio Passos">Paulo Sérgio Passos</a> (2010–2011)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:240px;"><a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_do_Turismo_(Brasil)" title="Ministério do Turismo (Brasil)">Turismo</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#FFFFFF;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Walfrido_dos_Mares_Guia" title="Walfrido dos Mares Guia">Walfrido dos Mares Guia</a> (2006–2007) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Marta_Suplicy" title="Marta Suplicy">Marta Suplicy</a> (2007–2008) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Luiz_Barretto_Filho" title="Luiz Barretto Filho">Luiz Barretto Filho</a> (2008–2011)</span></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Secretarias<br /><small>(ligadas à<br />Presidência da<br />República)</small></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r69328899"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:275px;"><a href="/wiki/Secretaria_de_Assuntos_Estrat%C3%A9gicos" title="Secretaria de Assuntos Estratégicos">Assuntos Estratégicos</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#F7F7F7;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Roberto_Mangabeira_Unger" title="Roberto Mangabeira Unger">Roberto Mangabeira Unger</a> (2007–2009) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Samuel_Pinheiro_Guimar%C3%A3es_Neto" class="mw-redirect" title="Samuel Pinheiro Guimarães Neto">Samuel Pinheiro Guimarães Neto</a> (2009–2011)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:275px;"><a href="/wiki/Secretaria_de_Comunica%C3%A7%C3%A3o_Social" title="Secretaria de Comunicação Social">Comunicação Social</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#FFFFFF;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Luiz_Tadeu_Rigo" class="mw-redirect" title="Luiz Tadeu Rigo">Luiz Tadeu Rigo</a> (2007) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Franklin_Martins" title="Franklin Martins">Franklin Martins</a> (2007–2011)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:275px;"><a href="/wiki/Minist%C3%A9rio_da_Mulher,_da_Fam%C3%ADlia_e_dos_Direitos_Humanos" class="mw-redirect" title="Ministério da Mulher, da Família e dos Direitos Humanos">Direitos Humanos</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#F7F7F7;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Paulo_Vannuchi" title="Paulo Vannuchi">Paulo Vannuchi</a> (2007–2011)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:275px;"><a href="/wiki/Secretaria_de_Pol%C3%ADticas_de_Promo%C3%A7%C3%A3o_da_Igualdade_Racial" title="Secretaria de Políticas de Promoção da Igualdade Racial">Políticas de Promoção da Igualdade Racial</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#FFFFFF;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Matilde_Ribeiro" title="Matilde Ribeiro">Matilde Ribeiro</a> (2007–2008) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Edson_Santos" title="Edson Santos">Edson Santos</a> (2008–2010) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Eloi_Ferreira" title="Eloi Ferreira">Eloi Ferreira</a> (2010–2011)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:275px;"><a href="/wiki/Secretaria_de_Pol%C3%ADticas_para_as_Mulheres" class="mw-redirect" title="Secretaria de Políticas para as Mulheres">Políticas para as Mulheres</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#F7F7F7;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Nilcea_Freire" title="Nilcea Freire">Nilcea Freire</a> (2007–2011)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:275px;"><a href="/wiki/Secretaria_Nacional_de_Portos_e_Transportes_Aquavi%C3%A1rios_(Brasil)" class="mw-redirect" title="Secretaria Nacional de Portos e Transportes Aquaviários (Brasil)">Portos</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#FFFFFF;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Pedro_Brito" title="Pedro Brito">Pedro Brito</a> (2007–2011)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:275px;"><a href="/wiki/Secretaria-Geral_da_Presid%C3%AAncia_da_Rep%C3%BAblica" title="Secretaria-Geral da Presidência da República">Secretaria-Geral</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#F7F7F7;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Luiz_Dulci" title="Luiz Dulci">Luiz Dulci</a> (2007–2011)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:275px;"><a href="/wiki/Secretaria_de_Rela%C3%A7%C3%B5es_Institucionais" title="Secretaria de Relações Institucionais">Relações Institucionais</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#FFFFFF;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Tarso_Genro" title="Tarso Genro">Tarso Genro</a> (2007) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Walfrido_dos_Mares_Guia" title="Walfrido dos Mares Guia">Walfrido dos Mares Guia</a> (2007) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Jos%C3%A9_M%C3%BAcio" title="José Múcio">José Múcio</a> (2007–2009) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Alexandre_Padilha" title="Alexandre Padilha">Alexandre Padilha</a> (2009–2011)</span></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Órgãos<br /><small>(ligados à<br />Presidência da<br />República)</small></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r69328899"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:275px;"><a href="/wiki/Advocacia-Geral_da_Uni%C3%A3o" title="Advocacia-Geral da União">Advocacia-Geral da União</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#F7F7F7;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/%C3%81lvaro_Augusto_Ribeiro_Costa" title="Álvaro Augusto Ribeiro Costa">Álvaro Augusto Ribeiro Costa</a> (2007) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Dias_Toffoli" title="Dias Toffoli">Dias Toffoli</a> (2007–2009) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Lu%C3%ADs_In%C3%A1cio_Adams" title="Luís Inácio Adams">Luís Inácio Adams</a> (2009–2011)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:275px;"><a href="/wiki/Banco_Central_do_Brasil" title="Banco Central do Brasil">Banco Central</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#FFFFFF;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Henrique_Meirelles" title="Henrique Meirelles">Henrique Meirelles</a> (2007–2011)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:275px;"><a href="/wiki/Casa_Civil_(Brasil)" title="Casa Civil (Brasil)">Casa Civil</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#F7F7F7;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a class="mw-selflink selflink">Dilma Rousseff</a> (2007–2010) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Erenice_Guerra" title="Erenice Guerra">Erenice Guerra</a> (2010) • </span> <span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Carlos_Eduardo_Esteves_Lima" title="Carlos Eduardo Esteves Lima">Carlos Eduardo Esteves Lima</a> (2010–2011)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:275px;"><a href="/wiki/Controladoria-Geral_da_Uni%C3%A3o" title="Controladoria-Geral da União">Controladoria-Geral da União</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#FFFFFF;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Jorge_Hage" title="Jorge Hage">Jorge Hage‎</a> (2007–2011)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:275px;"><a href="/wiki/Gabinete_de_Seguran%C3%A7a_Institucional_da_Presid%C3%AAncia_da_Rep%C3%BAblica" title="Gabinete de Segurança Institucional da Presidência da República">Gabinete de Segurança Institucional</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;background:#F7F7F7;"><div style="padding:0em 0.25em"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Jorge_Armando_Felix" title="Jorge Armando Felix">Jorge Armando Felix‎</a> (2007–2011)</span></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="3"><div>← <a href="/wiki/Predefini%C3%A7%C3%A3o:Primeiro_gabinete_de_Lula" title="Predefinição:Primeiro gabinete de Lula">Primeiro gabinete de Lula</a> (2003–2007) • <a href="/wiki/Predefini%C3%A7%C3%A3o:Primeiro_gabinete_de_Dilma_Rousseff" title="Predefinição:Primeiro gabinete de Dilma Rousseff">Primeiro gabinete de Dilma Rousseff</a> (2011–2015) →</div></td></tr></tbody></table></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r69328899"><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Partido_dos_Trabalhadores_(PT)" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3"><div class="plainlinks hlist navbar mini"><ul><li class="nv-ver"><a href="/wiki/Predefini%C3%A7%C3%A3o:Partido_dos_Trabalhadores" title="Predefinição:Partido dos Trabalhadores"><abbr title="Ver esta predefinição" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">v</abbr></a></li><li class="nv-discutir"><a href="/wiki/Predefini%C3%A7%C3%A3o_Discuss%C3%A3o:Partido_dos_Trabalhadores" title="Predefinição Discussão:Partido dos Trabalhadores"><abbr title="Discutir esta predefinição" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">d</abbr></a></li><li class="nv-editar"><a class="external text" href="https://pt.wikipedia.org/w/index.php?title=Predefini%C3%A7%C3%A3o:Partido_dos_Trabalhadores&amp;action=edit"><abbr title="Editar esta predefinição" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">e</abbr></a></li></ul></div><div id="Partido_dos_Trabalhadores_(PT)" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/Partido_dos_Trabalhadores" title="Partido dos Trabalhadores">Partido dos Trabalhadores</a> (PT)</div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Presidentes do<br /> diretório nacional</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Luiz_In%C3%A1cio_Lula_da_Silva" title="Luiz Inácio Lula da Silva">Lula da Silva</a> <small>(presidente de honra)</small></li> <li><a href="/wiki/Ol%C3%ADvio_Dutra" title="Olívio Dutra">Olívio Dutra</a></li> <li><a href="/wiki/Luiz_Gushiken" title="Luiz Gushiken">Luiz Gushiken</a></li> <li><a href="/wiki/Rui_Falc%C3%A3o" title="Rui Falcão">Rui Falcão</a></li> <li><a href="/wiki/Jos%C3%A9_Dirceu" title="José Dirceu">José Dirceu</a> <ul><li><small><a href="/w/index.php?title=Elei%C3%A7%C3%B5es_internas_no_Partido_dos_Trabalhadores_em_2001&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Eleições internas no Partido dos Trabalhadores em 2001 (página não existe)">PED 2001</a></small></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Jos%C3%A9_Genoino" title="José Genoino">José Genoino</a></li> <li><a href="/wiki/Tarso_Genro" title="Tarso Genro">Tarso Genro</a></li> <li><a href="/wiki/Ricardo_Berzoini" title="Ricardo Berzoini">Ricardo Berzoini</a> <ul><li><small><a href="/w/index.php?title=Elei%C3%A7%C3%B5es_internas_no_Partido_dos_Trabalhadores_em_2005&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Eleições internas no Partido dos Trabalhadores em 2005 (página não existe)">PED 2005</a></small></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Marco_Aur%C3%A9lio_Garcia" title="Marco Aurélio Garcia">Marco Aurélio Garcia</a></li> <li><a href="/wiki/Ricardo_Berzoini" title="Ricardo Berzoini">Ricardo Berzoini</a> <ul><li><small><a href="/w/index.php?title=Elei%C3%A7%C3%B5es_internas_no_Partido_dos_Trabalhadores_em_2007&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Eleições internas no Partido dos Trabalhadores em 2007 (página não existe)">PED 2007</a></small></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Jos%C3%A9_Eduardo_Dutra" title="José Eduardo Dutra">José Eduardo Dutra</a> <ul><li><small><a href="/w/index.php?title=Elei%C3%A7%C3%B5es_internas_no_Partido_dos_Trabalhadores_em_2009&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Eleições internas no Partido dos Trabalhadores em 2009 (página não existe)">PED 2009</a></small></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Rui_Falc%C3%A3o" title="Rui Falcão">Rui Falcão</a></li> <li><a href="/wiki/Gleisi_Hoffmann" title="Gleisi Hoffmann">Gleisi Hoffmann</a></li></ul> </div></td><td class="navbox-image" rowspan="4" style="width:1px;padding:0px 0px 0px 2px"><div><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Ficheiro:PT_(Brazil)_logo_2021.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/PT_%28Brazil%29_logo_2021.svg/100px-PT_%28Brazil%29_logo_2021.svg.png" decoding="async" width="100" height="96" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/PT_%28Brazil%29_logo_2021.svg/150px-PT_%28Brazil%29_logo_2021.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/PT_%28Brazil%29_logo_2021.svg/200px-PT_%28Brazil%29_logo_2021.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="956" /></a></span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Candidaturas presidenciais</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Luiz_In%C3%A1cio_Lula_da_Silva" title="Luiz Inácio Lula da Silva">Lula da Silva</a> <a href="/wiki/Campanha_presidencial_de_Lula_da_Silva_em_1989" class="mw-redirect" title="Campanha presidencial de Lula da Silva em 1989"><small>(1989)</small></a></li> <li><a href="/wiki/Luiz_In%C3%A1cio_Lula_da_Silva" title="Luiz Inácio Lula da Silva">Lula da Silva</a> <a href="/wiki/Campanha_presidencial_de_Lula_da_Silva_em_1994" class="mw-redirect" title="Campanha presidencial de Lula da Silva em 1994"><small>(1994)</small></a></li> <li><a href="/wiki/Luiz_In%C3%A1cio_Lula_da_Silva" title="Luiz Inácio Lula da Silva">Lula da Silva</a> <a href="/wiki/Campanha_presidencial_de_Lula_da_Silva_em_1998" class="mw-redirect" title="Campanha presidencial de Lula da Silva em 1998"><small>(1998)</small></a></li> <li><a href="/wiki/Luiz_In%C3%A1cio_Lula_da_Silva" title="Luiz Inácio Lula da Silva">Lula da Silva</a> <a href="/wiki/Campanha_presidencial_de_Lula_da_Silva_em_2002" class="mw-redirect" title="Campanha presidencial de Lula da Silva em 2002"><small>(2002)</small></a></li> <li><a href="/wiki/Luiz_In%C3%A1cio_Lula_da_Silva" title="Luiz Inácio Lula da Silva">Lula da Silva</a> <a href="/wiki/Campanha_presidencial_de_Lula_da_Silva_em_2006" class="mw-redirect" title="Campanha presidencial de Lula da Silva em 2006"><small>(2006)</small></a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">Dilma Rousseff</a> <a href="/wiki/Campanha_presidencial_de_Dilma_Rousseff_em_2010" title="Campanha presidencial de Dilma Rousseff em 2010"><small>(2010)</small></a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">Dilma Rousseff</a> <a href="/wiki/Campanha_presidencial_de_Dilma_Rousseff_em_2014" class="mw-redirect" title="Campanha presidencial de Dilma Rousseff em 2014"><small>(2014)</small></a></li> <li><a href="/wiki/Fernando_Haddad" title="Fernando Haddad">Fernando Haddad</a> <a href="/wiki/Campanha_presidencial_de_Fernando_Haddad_em_2018" title="Campanha presidencial de Fernando Haddad em 2018"><small>(2018)</small></a></li> <li><a href="/wiki/Luiz_In%C3%A1cio_Lula_da_Silva" title="Luiz Inácio Lula da Silva">Lula da Silva</a> <a href="/wiki/Campanha_presidencial_de_Lula_em_2022" title="Campanha presidencial de Lula em 2022"><small>(2022)</small></a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Presidentes atuais dos<br /> diretórios estaduais</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Ricardo_Barbosa" title="Ricardo Barbosa">Ricardo Barbosa</a> <small>(Alagoas)</small></li> <li><a href="/wiki/Erika_Kokay" title="Erika Kokay">Erika Kokay</a> <small>(Distrito Federal)</small></li> <li><a href="/wiki/Jo%C3%A3o_Coser" title="João Coser">João Coser</a> <small>(Espírito Santo)</small></li> <li><a href="/wiki/Zeca_do_PT" title="Zeca do PT">Zeca do PT</a> <small>(Mato Grosso do Sul)</small></li> <li><a href="/wiki/Valdir_Barranco" title="Valdir Barranco">Valdir Barranco</a> <small>(Mato Grosso)</small></li> <li><a href="/wiki/Jo%C3%A3o_de_Deus_Sousa" title="João de Deus Sousa">João de Deus Sousa</a> <small>(Piauí)</small></li> <li><a href="/wiki/Arilson_Chiorato" title="Arilson Chiorato">Arilson Chiorato</a> <small>(Paraná)</small></li> <li><a href="/wiki/Washington_Quaqu%C3%A1" title="Washington Quaquá">Washington Quaquá</a> <small>(Rio de Janeiro)</small></li> <li><a href="/wiki/Evangelista_Siqueira" title="Evangelista Siqueira">Evangelista Siqueira</a> <small>(Roraima)</small></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ju%C3%A7ara_Dutra&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Juçara Dutra (página não existe)">Juçara Dutra</a> <small>(Rio Grande do Sul)</small></li> <li><a href="/wiki/D%C3%A9cio_Lima" title="Décio Lima">Décio Lima</a> <small>(Santa Catarina)</small></li> <li><a href="/wiki/Rog%C3%A9rio_Carvalho" title="Rogério Carvalho">Rogério Carvalho</a> <small>(Sergipe)</small></li> <li><a href="/wiki/Kiko_Celeguim" title="Kiko Celeguim">Kiko Celeguim</a> <small>(São Paulo)</small></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Outros assuntos</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Funda%C3%A7%C3%A3o_Wilson_Pinheiro" title="Fundação Wilson Pinheiro">Fundação Wilson Pinheiro</a></li> <li><a href="/wiki/Funda%C3%A7%C3%A3o_Perseu_Abramo" title="Fundação Perseu Abramo">Fundação Perseu Abramo</a></li> <li><a href="/wiki/Centro_S%C3%A9rgio_Buarque_de_Holanda" title="Centro Sérgio Buarque de Holanda">Centro Sérgio Buarque de Holanda</a></li> <li><a href="/wiki/Tend%C3%AAncias_do_Partido_dos_Trabalhadores" title="Tendências do Partido dos Trabalhadores">Tendências</a></li> <li><a href="/wiki/Categoria:Membros_do_Partido_dos_Trabalhadores" title="Categoria:Membros do Partido dos Trabalhadores">Membros</a></li> <li><a href="/wiki/Foro_de_S%C3%A3o_Paulo" title="Foro de São Paulo">Foro de São Paulo</a></li> <li><a href="/wiki/Lulismo" title="Lulismo">Lulismo</a></li> <li><a href="/wiki/Federa%C3%A7%C3%A3o_Brasil_da_Esperan%C3%A7a" title="Federação Brasil da Esperança">Federação Brasil da Esperança</a></li> <li><a href="/wiki/Lista_de_marcos_eleitorais_do_Partido_dos_Trabalhadores" title="Lista de marcos eleitorais do Partido dos Trabalhadores">Marcos eleitorais</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Mulheres_Mais_Poderosas_do_Mundo_segundo_a_Forbes" style="padding:3px"><table class="nowraplinks collapsible collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div class="plainlinks hlist navbar mini"><ul><li class="nv-ver"><a href="/wiki/Predefini%C3%A7%C3%A3o:Mulheres_Mais_Poderosas_do_Mundo" title="Predefinição:Mulheres Mais Poderosas do Mundo"><abbr title="Ver esta predefinição" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">v</abbr></a></li><li class="nv-discutir"><a href="/w/index.php?title=Predefini%C3%A7%C3%A3o_Discuss%C3%A3o:Mulheres_Mais_Poderosas_do_Mundo&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Predefinição Discussão:Mulheres Mais Poderosas do Mundo (página não existe)"><abbr title="Discutir esta predefinição" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">d</abbr></a></li><li class="nv-editar"><a class="external text" href="https://pt.wikipedia.org/w/index.php?title=Predefini%C3%A7%C3%A3o:Mulheres_Mais_Poderosas_do_Mundo&amp;action=edit"><abbr title="Editar esta predefinição" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">e</abbr></a></li></ul></div><div id="Mulheres_Mais_Poderosas_do_Mundo_segundo_a_Forbes" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/Lista_das_mulheres_mais_poderosas_segundo_a_revista_Forbes" title="Lista das mulheres mais poderosas segundo a revista Forbes">Mulheres Mais Poderosas do Mundo</a> segundo a <i><a href="/wiki/Forbes" title="Forbes">Forbes</a></i></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks collapsible collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="2004" style="font-size:114%;margin:0 4em">2004</div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ol><li><a href="/wiki/Condoleezza_Rice" title="Condoleezza Rice">Condoleezza Rice</a></li> <li><a href="/wiki/Wu_Yi" title="Wu Yi">Wu Yi</a></li> <li><a href="/wiki/Sonia_Gandhi" title="Sonia Gandhi">Sonia Gandhi</a></li> <li><a href="/wiki/Laura_Bush" title="Laura Bush">Laura Bush</a></li> <li><a href="/wiki/Hillary_Clinton" title="Hillary Clinton">Hillary Clinton</a></li> <li><a href="/wiki/Sandra_Day_O%27Connor" title="Sandra Day O&#39;Connor">Sandra Day O'Connor</a></li> <li><a href="/wiki/Ruth_Bader_Ginsburg" title="Ruth Bader Ginsburg">Ruth Bader Ginsburg</a></li> <li><a href="/wiki/Megawati_Sukarnoputri" title="Megawati Sukarnoputri">Megawati Sukarnoputri</a></li> <li><a href="/wiki/Gloria_Macapagal-Arroyo" title="Gloria Macapagal-Arroyo">Gloria Macapagal-Arroyo</a></li> <li><a href="/wiki/Carly_Fiorina" title="Carly Fiorina">Carly Fiorina</a></li></ol> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks collapsible collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="2005" style="font-size:114%;margin:0 4em">2005</div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ol><li><a href="/wiki/Condoleezza_Rice" title="Condoleezza Rice">Condoleezza Rice</a></li> <li><a href="/wiki/Wu_Yi" title="Wu Yi">Wu Yi</a></li> <li><a href="/wiki/Yulia_Tymoshenko" class="mw-redirect" title="Yulia Tymoshenko">Yulia Tymoshenko</a></li> <li><a href="/wiki/Gloria_Macapagal-Arroyo" title="Gloria Macapagal-Arroyo">Gloria Macapagal-Arroyo</a></li> <li>Margaret Whitman</li> <li>Anne Mulcahy</li> <li>Sallie Krawcheck</li> <li>Brenda Barnes</li> <li><a href="/wiki/Oprah_Winfrey" title="Oprah Winfrey">Oprah Winfrey</a></li> <li><a href="/wiki/Melinda_Gates" title="Melinda Gates">Melinda Gates</a></li></ol> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks collapsible collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="2006" style="font-size:114%;margin:0 4em">2006</div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ol><li><a href="/wiki/Angela_Merkel" title="Angela Merkel">Angela Merkel</a></li> <li><a href="/wiki/Condoleezza_Rice" title="Condoleezza Rice">Condoleezza Rice</a></li> <li><a href="/wiki/Wu_Yi" title="Wu Yi">Wu Yi</a></li> <li><a href="/wiki/Indra_Nooyi" title="Indra Nooyi">Indra Nooyi</a></li> <li>Anne Mulcahy</li> <li>Sallie Krawcheck</li> <li>Patricia Woertz</li> <li>Anne Lauvergeon</li> <li>Brenda Barnes</li> <li>Zoe Cruz</li></ol> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks collapsible collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="2007" style="font-size:114%;margin:0 4em">2007</div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ol><li><a href="/wiki/Angela_Merkel" title="Angela Merkel">Angela Merkel</a></li> <li><a href="/wiki/Wu_Yi" title="Wu Yi">Wu Yi</a></li> <li>Ho Ching</li> <li><a href="/wiki/Condoleezza_Rice" title="Condoleezza Rice">Condoleezza Rice</a></li> <li><a href="/wiki/Indra_Nooyi" title="Indra Nooyi">Indra Nooyi</a></li> <li><a href="/wiki/Sonia_Gandhi" title="Sonia Gandhi">Sonia Gandhi</a></li> <li>Cynthia Carroll</li> <li>Patricia Woertz</li> <li>Irene Rosenfeld</li> <li>Patricia Russo</li></ol> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks collapsible collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="2008" style="font-size:114%;margin:0 4em">2008</div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ol><li><a href="/wiki/Angela_Merkel" title="Angela Merkel">Angela Merkel</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Sheila_Bair&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Sheila Bair (página não existe)">Sheila Bair</a></li> <li><a href="/wiki/Indra_Nooyi" title="Indra Nooyi">Indra Nooyi</a></li> <li>Angela Braly</li> <li>Cynthia Carroll</li> <li>Irene Rosenfeld</li> <li><a href="/wiki/Condoleezza_Rice" title="Condoleezza Rice">Condoleezza Rice</a></li> <li>Ho Ching</li> <li>Anne Lauvergeon</li> <li>Anne Mulcahy</li></ol> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks collapsible collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="2009" style="font-size:114%;margin:0 4em">2009</div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ol><li><a href="/wiki/Angela_Merkel" title="Angela Merkel">Angela Merkel</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Sheila_Bair&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Sheila Bair (página não existe)">Sheila Bair</a></li> <li><a href="/wiki/Indra_Nooyi" title="Indra Nooyi">Indra Nooyi</a></li> <li>Cynthia Carroll</li> <li>Ho Ching</li> <li>Irene Rosenfeld</li> <li>Ellen Kullman</li> <li>Angela Braly</li> <li>Anne Lauvergeon</li> <li>Lynn Elsenhans</li></ol> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks collapsible collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="2010" style="font-size:114%;margin:0 4em">2010</div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ol><li><a href="/wiki/Michelle_Obama" title="Michelle Obama">Michelle Obama</a></li> <li><a href="/wiki/Irene_Rosenfeld" title="Irene Rosenfeld">Irene Rosenfeld</a></li> <li><a href="/wiki/Oprah_Winfrey" title="Oprah Winfrey">Oprah Winfrey</a></li> <li><a href="/wiki/Angela_Merkel" title="Angela Merkel">Angela Merkel</a></li> <li><a href="/wiki/Hillary_Clinton" title="Hillary Clinton">Hillary Clinton</a></li> <li><a href="/wiki/Indra_Nooyi" title="Indra Nooyi">Indra Nooyi</a></li> <li><a href="/wiki/Lady_Gaga" title="Lady Gaga">Lady Gaga</a></li> <li><a href="/wiki/Gail_Kelly" title="Gail Kelly">Gail Kelly</a></li> <li><a href="/wiki/Beyonc%C3%A9" title="Beyoncé">Beyoncé Knowles</a></li> <li><a href="/wiki/Ellen_DeGeneres" title="Ellen DeGeneres">Ellen DeGeneres</a></li></ol> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks collapsible collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="2011" style="font-size:114%;margin:0 4em">2011</div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ol><li><a href="/wiki/Angela_Merkel" title="Angela Merkel">Angela Merkel</a></li> <li><a href="/wiki/Hillary_Clinton" title="Hillary Clinton">Hillary Clinton</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">Dilma Rousseff</a></li> <li><a href="/wiki/Indra_Nooyi" title="Indra Nooyi">Indra Nooyi</a></li> <li><a href="/wiki/Sheryl_Sandberg" title="Sheryl Sandberg">Sheryl Sandberg</a></li> <li><a href="/wiki/Melinda_Gates" title="Melinda Gates">Melinda Gates</a></li> <li><a href="/wiki/Sonia_Gandhi" title="Sonia Gandhi">Sonia Gandhi</a></li> <li><a href="/wiki/Michelle_Obama" title="Michelle Obama">Michelle Obama</a></li> <li><a href="/wiki/Christine_Lagarde" title="Christine Lagarde">Christine Lagarde</a></li> <li><a href="/wiki/Irene_Rosenfeld" title="Irene Rosenfeld">Irene Rosenfeld</a></li></ol> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks collapsible collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="2012" style="font-size:114%;margin:0 4em">2012</div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ol><li><a href="/wiki/Angela_Merkel" title="Angela Merkel">Angela Merkel</a></li> <li><a href="/wiki/Hillary_Clinton" title="Hillary Clinton">Hillary Clinton</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">Dilma Rousseff</a></li> <li><a href="/wiki/Melinda_Gates" title="Melinda Gates">Melinda Gates</a></li> <li><a href="/wiki/Jill_Abramson" title="Jill Abramson">Jill Abramson</a></li> <li><a href="/wiki/Sonia_Gandhi" title="Sonia Gandhi">Sonia Gandhi</a></li> <li><a href="/wiki/Michelle_Obama" title="Michelle Obama">Michelle Obama</a></li> <li><a href="/wiki/Christine_Lagarde" title="Christine Lagarde">Christine Lagarde</a></li> <li><a href="/wiki/Janet_Napolitano" title="Janet Napolitano">Janet Napolitano</a></li> <li><a href="/wiki/Sheryl_Sandberg" title="Sheryl Sandberg">Sheryl Sandberg</a></li></ol> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks collapsible collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="2013" style="font-size:114%;margin:0 4em">2013</div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ol><li><a href="/wiki/Angela_Merkel" title="Angela Merkel">Angela Merkel</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">Dilma Rousseff</a></li> <li><a href="/wiki/Melinda_Gates" title="Melinda Gates">Melinda Gates</a></li> <li><a href="/wiki/Michelle_Obama" title="Michelle Obama">Michelle Obama</a></li> <li><a href="/wiki/Hillary_Clinton" title="Hillary Clinton">Hillary Clinton</a></li> <li><a href="/wiki/Sheryl_Sandberg" title="Sheryl Sandberg">Sheryl Sandberg</a></li> <li><a href="/wiki/Christine_Lagarde" title="Christine Lagarde">Christine Lagarde</a></li> <li><a href="/wiki/Janet_Napolitano" title="Janet Napolitano">Janet Napolitano</a></li> <li><a href="/wiki/Sonia_Gandhi" title="Sonia Gandhi">Sonia Gandhi</a></li> <li><a href="/wiki/Indra_Nooyi" title="Indra Nooyi">Indra Nooyi</a></li></ol> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks collapsible collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="2014" style="font-size:114%;margin:0 4em">2014</div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ol><li><a href="/wiki/Angela_Merkel" title="Angela Merkel">Angela Merkel</a></li> <li><a href="/wiki/Janet_Yellen" title="Janet Yellen">Janet Yellen</a></li> <li><a href="/wiki/Melinda_Gates" title="Melinda Gates">Melinda Gates</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">Dilma Rousseff</a></li> <li><a href="/wiki/Christine_Lagarde" title="Christine Lagarde">Christine Lagarde</a></li> <li><a href="/wiki/Hillary_Clinton" title="Hillary Clinton">Hillary Clinton</a></li> <li><a href="/wiki/Mary_Barra" title="Mary Barra">Mary Barra</a></li> <li><a href="/wiki/Michelle_Obama" title="Michelle Obama">Michelle Obama</a></li> <li><a href="/wiki/Sheryl_Sandberg" title="Sheryl Sandberg">Sheryl Sandberg</a></li> <li><a href="/wiki/Ginni_Rometty" title="Ginni Rometty">Ginni Rometty</a></li></ol> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks collapsible collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="2015" style="font-size:114%;margin:0 4em">2015</div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ol><li><a href="/wiki/Angela_Merkel" title="Angela Merkel">Angela Merkel</a></li> <li><a href="/wiki/Hillary_Clinton" title="Hillary Clinton">Hillary Clinton</a></li> <li><a href="/wiki/Melinda_Gates" title="Melinda Gates">Melinda Gates</a></li> <li><a href="/wiki/Janet_Yellen" title="Janet Yellen">Janet Yellen</a></li> <li><a href="/wiki/Mary_Barra" title="Mary Barra">Mary Barra</a></li> <li><a href="/wiki/Christine_Lagarde" title="Christine Lagarde">Christine Lagarde</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">Dilma Rousseff</a></li> <li><a href="/wiki/Sheryl_Sandberg" title="Sheryl Sandberg">Sheryl Sandberg</a></li> <li><a href="/wiki/Susan_Wojcicki" title="Susan Wojcicki">Susan Wojcicki</a></li> <li><a href="/wiki/Michelle_Obama" title="Michelle Obama">Michelle Obama</a></li></ol> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks collapsible collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="2016" style="font-size:114%;margin:0 4em">2016</div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ol><li><a href="/wiki/Angela_Merkel" title="Angela Merkel">Angela Merkel</a></li> <li><a href="/wiki/Hillary_Clinton" title="Hillary Clinton">Hillary Clinton</a></li> <li><a href="/wiki/Janet_Yellen" title="Janet Yellen">Janet Yellen</a></li> <li><a href="/wiki/Melinda_Gates" title="Melinda Gates">Melinda Gates</a></li> <li><a href="/wiki/Mary_Barra" title="Mary Barra">Mary Barra</a></li> <li><a href="/wiki/Christine_Lagarde" title="Christine Lagarde">Christine Lagarde</a></li> <li><a href="/wiki/Beyonc%C3%A9" title="Beyoncé">Beyoncé</a></li> <li><a href="/wiki/Susan_Wojcicki" title="Susan Wojcicki">Susan Wojcicki</a></li> <li><a href="/wiki/Meg_Whitman" title="Meg Whitman">Meg Whitman</a></li> <li><a href="/wiki/Ana_Bot%C3%ADn" title="Ana Botín">Ana Botín</a></li></ol> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks collapsible collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="2017" style="font-size:114%;margin:0 4em">2017</div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ol><li><a href="/wiki/Angela_Merkel" title="Angela Merkel">Angela Merkel</a></li> <li><a href="/wiki/Theresa_May" title="Theresa May">Theresa May</a></li> <li><a href="/wiki/Melinda_Gates" title="Melinda Gates">Melinda Gates</a></li> <li><a href="/wiki/Sheryl_Sandberg" title="Sheryl Sandberg">Sheryl Sandberg</a></li> <li><a href="/wiki/Mary_Barra" title="Mary Barra">Mary Barra</a></li> <li><a href="/wiki/Susan_Wojcicki" title="Susan Wojcicki">Susan Wojcicki</a></li> <li><a href="/wiki/Abigail_Johnson" title="Abigail Johnson">Abigail Johnson</a></li> <li><a href="/wiki/Christine_Lagarde" title="Christine Lagarde">Christine Lagarde</a></li> <li><a href="/wiki/Ana_Bot%C3%ADn" title="Ana Botín">Ana Botín</a></li> <li><a href="/wiki/Ginni_Rometty" title="Ginni Rometty">Ginni Rometty</a></li></ol> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks collapsible collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="2018" style="font-size:114%;margin:0 4em">2018</div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ol><li><a href="/wiki/Angela_Merkel" title="Angela Merkel">Angela Merkel</a></li> <li><a href="/wiki/Theresa_May" title="Theresa May">Theresa May</a></li> <li><a href="/wiki/Christine_Lagarde" title="Christine Lagarde">Christine Lagarde</a></li> <li><a href="/wiki/Mary_Barra" title="Mary Barra">Mary Barra</a></li> <li><a href="/wiki/Abigail_Johnson" title="Abigail Johnson">Abigail Johnson</a></li> <li><a href="/wiki/Melinda_Gates" title="Melinda Gates">Melinda Gates</a></li> <li><a href="/wiki/Susan_Wojcicki" title="Susan Wojcicki">Susan Wojcicki</a></li> <li><a href="/wiki/Ana_Bot%C3%ADn" title="Ana Botín">Ana Botín</a></li> <li><a href="/wiki/Marillyn_Hewson" title="Marillyn Hewson">Marillyn Hewson</a></li> <li><a href="/wiki/Ginni_Rometty" title="Ginni Rometty">Ginni Rometty</a></li></ol> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks collapsible collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="2019" style="font-size:114%;margin:0 4em">2019</div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ol><li><a href="/wiki/Angela_Merkel" title="Angela Merkel">Angela Merkel</a></li> <li><a href="/wiki/Christine_Lagarde" title="Christine Lagarde">Christine Lagarde</a></li> <li><a href="/wiki/Nancy_Pelosi" title="Nancy Pelosi">Nancy Pelosi</a></li> <li><a href="/wiki/Ursula_von_der_Leyen" title="Ursula von der Leyen">Ursula von der Leyen</a></li> <li><a href="/wiki/Mary_Barra" title="Mary Barra">Mary Barra</a></li> <li><a href="/wiki/Melinda_Gates" title="Melinda Gates">Melinda Gates</a></li> <li><a href="/wiki/Abigail_Johnson" title="Abigail Johnson">Abigail Johnson</a></li> <li><a href="/wiki/Ana_Bot%C3%ADn" title="Ana Botín">Ana Botín</a></li> <li><a href="/wiki/Ginni_Rometty" title="Ginni Rometty">Ginni Rometty</a></li> <li><a href="/wiki/Marillyn_Hewson" title="Marillyn Hewson">Marillyn Hewson</a></li></ol> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks collapsible collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="2020" style="font-size:114%;margin:0 4em">2020</div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ol><li><a href="/wiki/Angela_Merkel" title="Angela Merkel">Angela Merkel</a></li> <li><a href="/wiki/Christine_Lagarde" title="Christine Lagarde">Christine Lagarde</a></li> <li><a href="/wiki/Kamala_Harris" title="Kamala Harris">Kamala Harris</a></li> <li><a href="/wiki/Ursula_von_der_Leyen" title="Ursula von der Leyen">Ursula von der Leyen</a></li> <li><a href="/wiki/Melinda_Gates" title="Melinda Gates">Melinda Gates</a></li> <li><a href="/wiki/Mary_Barra" title="Mary Barra">Mary Barra</a></li> <li><a href="/wiki/Nancy_Pelosi" title="Nancy Pelosi">Nancy Pelosi</a></li> <li><a href="/wiki/Ana_Bot%C3%ADn" title="Ana Botín">Ana Botín</a></li> <li><a href="/wiki/Abigail_Johnson" title="Abigail Johnson">Abigail Johnson</a></li> <li>Gail Koziara Boudreaux</li></ol> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks collapsible collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="2021" style="font-size:114%;margin:0 4em">2021</div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ol><li><a href="/wiki/MacKenzie_Scott" title="MacKenzie Scott">MacKenzie Scott</a></li> <li><a href="/wiki/Kamala_Harris" title="Kamala Harris">Kamala Harris</a></li> <li><a href="/wiki/Christine_Lagarde" title="Christine Lagarde">Christine Lagarde</a></li> <li><a href="/wiki/Mary_Barra" title="Mary Barra">Mary Barra</a></li> <li><a href="/wiki/Melinda_Gates" title="Melinda Gates">Melinda Gates</a></li> <li><a href="/wiki/Abigail_Johnson" title="Abigail Johnson">Abigail Johnson</a></li> <li><a href="/wiki/Ana_Bot%C3%ADn" title="Ana Botín">Ana Botín</a></li> <li><a href="/wiki/Ursula_von_der_Leyen" title="Ursula von der Leyen">Ursula von der Leyen</a></li> <li><a href="/wiki/Tsai_Ing-wen" title="Tsai Ing-wen">Tsai Ing-wen</a></li> <li><a href="/wiki/Julie_Sweet" title="Julie Sweet">Julie Sweet</a></li></ol> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks collapsible collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="2022" style="font-size:114%;margin:0 4em">2022</div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ol><li><a href="/wiki/Ursula_von_der_Leyen" title="Ursula von der Leyen">Ursula von der Leyen</a></li> <li><a href="/wiki/Christine_Lagarde" title="Christine Lagarde">Christine Lagarde</a></li> <li><a href="/wiki/Kamala_Harris" title="Kamala Harris">Kamala Harris</a></li> <li><a href="/wiki/Mary_Barra" title="Mary Barra">Mary Barra</a></li> <li><a href="/wiki/Abigail_Johnson" title="Abigail Johnson">Abigail Johnson</a></li> <li><a href="/wiki/Melinda_Gates" title="Melinda Gates">Melinda Gates</a></li> <li><a href="/wiki/Giorgia_Meloni" title="Giorgia Meloni">Giorgia Meloni</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Karen_Lynch&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Karen Lynch (página não existe)">Karen Lynch</a></li> <li><a href="/wiki/Julie_Sweet" title="Julie Sweet">Julie Sweet</a></li> <li><a href="/wiki/Jane_Fraser" title="Jane Fraser">Jane Fraser</a></li></ol> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div>A tabela inclui somente o top 10.</div></td></tr></tbody></table></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r69328899"><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Integrantes_da_luta_armada_contra_a_ditadura_militar_no_Brasil_(1964–1985)" style="padding:3px"><table class="nowraplinks collapsible collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div class="plainlinks hlist navbar mini"><ul><li class="nv-ver"><a href="/wiki/Predefini%C3%A7%C3%A3o:Integrantes_da_luta_armada_contra_a_ditadura_militar_no_Brasil_(1964%E2%80%931985)" title="Predefinição:Integrantes da luta armada contra a ditadura militar no Brasil (1964–1985)"><abbr title="Ver esta predefinição" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">v</abbr></a></li><li class="nv-discutir"><a href="/wiki/Predefini%C3%A7%C3%A3o_Discuss%C3%A3o:Integrantes_da_luta_armada_contra_a_ditadura_militar_no_Brasil_(1964%E2%80%931985)" title="Predefinição Discussão:Integrantes da luta armada contra a ditadura militar no Brasil (1964–1985)"><abbr title="Discutir esta predefinição" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">d</abbr></a></li><li class="nv-editar"><a class="external text" href="https://pt.wikipedia.org/w/index.php?title=Predefini%C3%A7%C3%A3o:Integrantes_da_luta_armada_contra_a_ditadura_militar_no_Brasil_(1964%E2%80%931985)&amp;action=edit"><abbr title="Editar esta predefinição" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">e</abbr></a></li></ul></div><div id="Integrantes_da_luta_armada_contra_a_ditadura_militar_no_Brasil_(1964–1985)" style="font-size:114%;margin:0 4em">Integrantes da luta armada contra a <a href="/wiki/Ditadura_militar_brasileira" title="Ditadura militar brasileira">ditadura militar no Brasil (1964–1985)</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/Aderval_Alves_Coqueiro" title="Aderval Alves Coqueiro">Aderval Coqueiro</a> • <a href="/wiki/Adriano_Fonseca_Filho" title="Adriano Fonseca Filho">Adriano Fonseca Filho</a> • <a href="/wiki/Alex_de_Paula_Xavier_Pereira" title="Alex de Paula Xavier Pereira">Alex de Paula Xavier Pereira</a> • <a href="/wiki/Alexandre_Vannucchi_Leme" title="Alexandre Vannucchi Leme">Alexandre Vannucchi Leme</a> • <a href="/wiki/Alfredo_Sirkis" title="Alfredo Sirkis">Alfredo Sirkis</a> • <a href="/wiki/Aloysio_Nunes" title="Aloysio Nunes">Aloysio Nunes</a> • <a href="/wiki/Alu%C3%ADsio_Palhano_Pedreira_Ferreira" title="Aluísio Palhano Pedreira Ferreira">Aluísio Palhano</a> • <a href="/wiki/Ana_Kucinski" title="Ana Kucinski">Ana Kucinski</a> • <a href="/wiki/Ana_Maria_Nacinovic_Correa" title="Ana Maria Nacinovic Correa">Ana Maria Nacinovic Correa</a> • <a href="/wiki/Andr%C3%A9_Grabois" title="André Grabois">André Grabois</a> • <a href="/wiki/%C3%82ngelo_Arroyo" title="Ângelo Arroyo">Ângelo Arroyo</a> • <a href="/wiki/Antonio_Benetazzo" title="Antonio Benetazzo">Antonio Benetazzo</a> • <a href="/wiki/Ant%C3%B4nio_Carlos_Bicalho_Lana" title="Antônio Carlos Bicalho Lana">Antônio Carlos Bicalho Lana</a> • <a href="/wiki/Ant%C3%B4nio_Marcos_Pinto_de_Oliveira" title="Antônio Marcos Pinto de Oliveira">Antônio Marcos Pinto de Oliveira</a> • <a href="/wiki/Ant%C3%B4nio_Raymundo_Lucena" title="Antônio Raymundo Lucena">Antônio Raymundo Lucena</a> • <a href="/wiki/Antonio_Roberto_Espinosa" title="Antonio Roberto Espinosa">Antonio Roberto Espinosa</a> • <a href="/wiki/Arnaldo_Cardoso_Rocha" title="Arnaldo Cardoso Rocha">Arnaldo Cardoso Rocha</a> • <a href="/wiki/Arno_Preis" title="Arno Preis">Arno Preis</a> • <a href="/wiki/Aurora_Maria_Nascimento_Furtado" title="Aurora Maria Nascimento Furtado">Aurora Maria Nascimento Furtado</a> • <a href="/wiki/Bergson_Gurj%C3%A3o_Farias" title="Bergson Gurjão Farias">Bergson Gurjão Farias</a> • <a href="/wiki/Boanerges_de_Souza_Massa" title="Boanerges de Souza Massa">Boanerges de Souza Massa</a> • <a href="/wiki/Carlos_Alberto_Soares_de_Freitas" title="Carlos Alberto Soares de Freitas">Carlos Alberto Soares de Freitas</a> • <a href="/wiki/Carlos_Eduardo_Pires_Fleury" title="Carlos Eduardo Pires Fleury">Carlos Eduardo Pires Fleury</a> • <a href="/wiki/Carlos_Eug%C3%AAnio_Paz" title="Carlos Eugênio Paz">Carlos Eugênio Paz</a> • <a href="/wiki/Carlos_Ara%C3%BAjo" title="Carlos Araújo">Carlos Araújo</a> • <a href="/wiki/Carlos_Lamarca" title="Carlos Lamarca">Carlos Lamarca</a> • <a href="/wiki/Carlos_Marighella" title="Carlos Marighella">Carlos Marighella</a> • <a href="/wiki/Carlos_Minc" title="Carlos Minc">Carlos Minc</a> • <a href="/wiki/Carlos_Nicolau_Danielli" title="Carlos Nicolau Danielli">Carlos Nicolau Danielli</a> • <a href="/wiki/Carlos_Roberto_Zanirato" title="Carlos Roberto Zanirato">Carlos Roberto Zanirato</a> • <a href="/wiki/C%C3%A9sar_Benjamin" title="César Benjamin">César Benjamin</a> • <a href="/wiki/Chael_Charles_Schreier" title="Chael Charles Schreier">Chael Charles Schreier</a> • <a href="/wiki/Cid_Benjamin" title="Cid Benjamin">Cid Benjamin</a> • <a href="/wiki/Ciro_Fl%C3%A1vio_Salazar_de_Oliveira" title="Ciro Flávio Salazar de Oliveira">Ciro Flávio de Oliveira</a> • <a href="/wiki/Cl%C3%A1udio_Torres_da_Silva" title="Cláudio Torres da Silva">Cláudio Torres</a> • <a href="/wiki/Fam%C3%ADlia_Almeida_Teles#Crimeia_Alice_Schmidt_de_Almeida" title="Família Almeida Teles">Crimeia Schmidt de Almeida</a> • <a href="/wiki/Daniel_Aar%C3%A3o_Reis" title="Daniel Aarão Reis">Daniel Aarão Reis</a> • <a href="/wiki/Daniel_Jos%C3%A9_de_Carvalho" title="Daniel José de Carvalho">Daniel José de Carvalho</a> • <a href="/wiki/Darcy_Rodrigues" title="Darcy Rodrigues">Darcy Rodrigues</a> • <a href="/wiki/D%C3%AAnis_Casemiro" title="Dênis Casemiro">Dênis Casemiro</a> • <a href="/wiki/Devanir_Jos%C3%A9_de_Carvalho" title="Devanir José de Carvalho">Devanir José de Carvalho</a> • <a class="mw-selflink selflink">Dilma Rousseff</a> • <a href="/wiki/Dinaelza_Coqueiro" title="Dinaelza Coqueiro">Dinaelza Coqueiro</a> • <a href="/wiki/Dinalva_Oliveira_Teixeira" title="Dinalva Oliveira Teixeira">Dinalva Oliveira Teixeira</a> • <a href="/wiki/Dulce_Maia" title="Dulce Maia">Dulce Maia</a> • <a href="/wiki/%C3%89dson_Neves_Quaresma" title="Édson Neves Quaresma">Édson Neves Quaresma</a> • <a href="/wiki/Eduardo_Collen_Leite" title="Eduardo Collen Leite">Eduardo Collen Leite</a> • <a href="/wiki/Eleonora_Menicucci" title="Eleonora Menicucci">Eleonora Menicucci</a> • <a href="/wiki/Elza_Monnerat" title="Elza Monnerat">Elza Monnerat</a> • <a href="/wiki/Enrique_Ernesto_Ruggia" title="Enrique Ernesto Ruggia">Enrique Ernesto Ruggia</a> • <a href="/wiki/Fernando_Gabeira" title="Fernando Gabeira">Fernando Gabeira</a> • <a href="/wiki/Fernando_Pimentel" title="Fernando Pimentel">Fernando Pimentel</a> • <a href="/wiki/Fl%C3%A1vio_Carvalho_Molina" class="mw-redirect" title="Flávio Carvalho Molina">Flávio Molina</a> • <a href="/wiki/Fl%C3%A1vio_Tavares" title="Flávio Tavares">Flávio Tavares</a> • <a href="/wiki/Francisco_Emanuel_Penteado" title="Francisco Emanuel Penteado">Francisco Emanuel Penteado</a> • <a href="/wiki/Francisco_Seiko_Okama" title="Francisco Seiko Okama">Francisco Okama</a> • <a href="/wiki/Franklin_Martins" title="Franklin Martins">Franklin Martins</a> • <a href="/wiki/Frederico_Eduardo_Mayr" title="Frederico Eduardo Mayr">Frederico Mayr</a> • <a href="/wiki/Gelson_Reicher" title="Gelson Reicher">Gelson Reicher</a> • <a href="/wiki/Gilberto_Ol%C3%ADmpio_Maria" title="Gilberto Olímpio Maria">Gilberto Olímpio Maria</a> • <a href="/wiki/Gl%C3%AAnio_S%C3%A1" title="Glênio Sá">Glênio Sá</a> • <a href="/wiki/Helenira_Resende" title="Helenira Resende">Helenira Resende</a> • <a href="/wiki/Heleny_Guariba" title="Heleny Guariba">Heleny Guariba</a> • <a href="/wiki/Herbert_Daniel" title="Herbert Daniel">Herbert Daniel</a> • <a href="/wiki/Hiroaki_Torigoe" title="Hiroaki Torigoe">Hiroaki Torigoe</a> • <a href="/wiki/Iara_Iavelberg" title="Iara Iavelberg">Iara Iavelberg</a> • <a href="/wiki/In%C3%AAs_Etienne_Romeu" title="Inês Etienne Romeu">Inês Etienne Romeu</a> • <a href="/wiki/Ishiro_Nagami" title="Ishiro Nagami">Ishiro Nagami</a> • <a href="/wiki/%C3%8Dsis_Dias_de_Oliveira" title="Ísis Dias de Oliveira">Ísis Dias de Oliveira</a> • <a href="/wiki/Issami_Nakamura_Okano" title="Issami Nakamura Okano">Issami Okano</a> • <a href="/wiki/Jaime_Petit_da_Silva" title="Jaime Petit da Silva">Jaime Petit da Silva</a> • <a href="/wiki/James_Allen_da_Luz" title="James Allen da Luz">James Allen da Luz</a> • <a href="/wiki/Jana_Moroni_Barroso" title="Jana Moroni Barroso">Jana Moroni Barroso</a> • <a href="/wiki/Jane_Vanini" title="Jane Vanini">Jane Vanini</a> • <a href="/wiki/Jefferson_Cardim_Os%C3%B3rio" title="Jefferson Cardim Osório">Jefferson Cardim Osório</a> • <a href="/wiki/Jeov%C3%A1_Assis_Gomes" title="Jeová Assis Gomes">Jeová Assis Gomes</a> • <a href="/wiki/Jo%C3%A3o_Amazonas" title="João Amazonas">João Amazonas</a> • <a href="/wiki/Jo%C3%A3o_Ant%C3%B4nio_Santos_Abi-E%C3%A7ab" title="João Antônio Santos Abi-Eçab">João Antônio Abi-Eçab</a> • <a href="/wiki/Jo%C3%A3o_Carlos_Haas_Sobrinho" class="mw-redirect" title="João Carlos Haas Sobrinho">João Carlos Haas Sobrinho</a> • <a href="/wiki/Jo%C3%A3o_Leonardo_Rocha" title="João Leonardo Rocha">João Leonardo Rocha</a> • <a href="/wiki/Joaquim_C%C3%A2mara_Ferreira" title="Joaquim Câmara Ferreira">Joaquim Câmara Ferreira</a> • <a href="/wiki/Joel_Jos%C3%A9_de_Carvalho" title="Joel José de Carvalho">Joel José de Carvalho</a> • <a href="/wiki/Joelson_Crispim" title="Joelson Crispim">Joelson Crispim</a> • <a href="/wiki/Jos%C3%A9_Genoino" title="José Genoino">José Genoino</a> • <a href="/wiki/Jos%C3%A9_Lavecchia" title="José Lavecchia">José Lavecchia</a> • <a href="/wiki/Jos%C3%A9_Milton_Barbosa" title="José Milton Barbosa">José Milton Barbosa</a> • <a href="/wiki/Jos%C3%A9_Roberto_Spigner" title="José Roberto Spigner">José Roberto Spigner</a> • <a href="/wiki/Jos%C3%A9_Wilson_Lessa_Sabbag" title="José Wilson Lessa Sabbag">José Wilson Sabbag</a> • <a href="/wiki/Juarez_Guimar%C3%A3es_de_Brito" title="Juarez Guimarães de Brito">Juarez Guimarães de Brito</a> • <a href="/wiki/Ladislau_Dowbor" title="Ladislau Dowbor">Ladislau Dowbor</a> • <a href="/wiki/L%C3%ADbero_Castiglia" title="Líbero Castiglia">Líbero Castiglia</a> • <a href="/wiki/L%C3%ADgia_Maria_Salgado_N%C3%B3brega" title="Lígia Maria Salgado Nóbrega">Lígia Maria Salgado Nóbrega</a> • <a href="/wiki/Liszt_Vieira" title="Liszt Vieira">Liszt Vieira</a> • <a href="/wiki/L%C3%BAcia_Maria_de_Souza" title="Lúcia Maria de Souza">Lúcia Maria de Souza</a> • <a href="/wiki/L%C3%BAcia_Murat" title="Lúcia Murat">Lúcia Murat</a> • <a href="/wiki/L%C3%BAcio_Petit_da_Silva" title="Lúcio Petit da Silva">Lúcio Petit da Silva</a> • <a href="/wiki/Luiz_Almeida_Ara%C3%BAjo" title="Luiz Almeida Araújo">Luiz Almeida Araújo</a> • <a href="/wiki/Luiza_Garlippe" title="Luiza Garlippe">Luiza Garlippe</a> • <a href="/wiki/Luzia_Reis" title="Luzia Reis">Luzia Reis</a> • <a href="/wiki/Massafumi_Yoshinaga" title="Massafumi Yoshinaga">Massafumi Yoshinaga</a> • <a href="/wiki/Manoel_Cyrillo" title="Manoel Cyrillo">Manoel Cyrillo</a> • <a href="/wiki/Manoel_Jos%C3%A9_Nurchis" title="Manoel José Nurchis">Manoel Nurchis</a> • <a href="/wiki/Manuel_Lisboa" class="mw-redirect" title="Manuel Lisboa">Manuel Lisboa</a> • <a href="/wiki/M%C3%A1rcio_Beck_Machado" title="Márcio Beck Machado">Márcio Beck</a> • <a href="/wiki/Marco_Ant%C3%B4nio_Br%C3%A1s_de_Carvalho" title="Marco Antônio Brás de Carvalho">Marco Antônio Brás de Carvalho</a> • <a href="/wiki/Marcos_Nonato_da_Fonseca" title="Marcos Nonato da Fonseca">Marcos Nonato da Fonseca</a> • <a href="/wiki/Fam%C3%ADlia_Almeida_Teles#Maria_Am.C3.A9lia_de_Almeida_Teles" title="Família Almeida Teles">Maria Amélia de Almeida Teles</a> • <a href="/wiki/Maria_Augusta_Thomaz" title="Maria Augusta Thomaz">Maria Augusta Thomaz</a> • <a href="/wiki/Maria_Auxiliadora_Lara_Barcelos" title="Maria Auxiliadora Lara Barcelos">Maria Auxiliadora Lara Barcelos</a> • <a href="/wiki/Maria_do_Carmo_Brito" title="Maria do Carmo Brito">Maria do Carmo Brito</a> • <a href="/wiki/Maria_L%C3%BAcia_Petit" title="Maria Lúcia Petit">Maria Lúcia Petit</a> • <a href="/wiki/Maria_Regina_Lobo_Leite_Figueiredo" title="Maria Regina Lobo Leite Figueiredo">Maria Regina Lobo Leite Figueiredo</a> • <a href="/wiki/Maur%C3%ADcio_Grabois" title="Maurício Grabois">Maurício Grabois</a> • <a href="/wiki/Micheas_Gomes_de_Almeida" class="mw-redirect" title="Micheas Gomes de Almeida">Micheas Gomes de Almeida</a> • <a href="/wiki/Onofre_Pinto" title="Onofre Pinto">Onofre Pinto</a> • <a href="/wiki/Orlando_Momente" title="Orlando Momente">Orlando Momente</a> • <a href="/wiki/Osvald%C3%A3o" title="Osvaldão">Osvaldão</a> • <a href="/wiki/Paulo_de_Tarso_Celestino" title="Paulo de Tarso Celestino">Paulo de Tarso Celestino</a> • <a href="/wiki/Paulo_de_Tarso_Venceslau" title="Paulo de Tarso Venceslau">Paulo de Tarso Venceslau</a> • <a href="/wiki/Pedro_Alexandrino_de_Oliveira_Filho" title="Pedro Alexandrino de Oliveira Filho">Pedro Alexandrino de Oliveira Filho</a> • <a href="/wiki/Raimundo_Gon%C3%A7alves_Figueiredo" title="Raimundo Gonçalves Figueiredo">Raimundo Gonçalves Figueiredo</a> • <a href="/wiki/Renata_Ferraz_Guerra" title="Renata Ferraz Guerra">Renata Ferraz Guerra</a> • <a href="/wiki/Roberto_Cietto" title="Roberto Cietto">Roberto Cietto</a> • <a href="/wiki/Soledad_Viedma" title="Soledad Viedma">Soledad Viedma</a> • <a href="/wiki/S%C3%B4nia_Lafoz" title="Sônia Lafoz">Sônia Lafoz</a> • <a href="/wiki/S%C3%B4nia_de_Moraes_Angel" title="Sônia de Moraes Angel">Sônia de Moraes Angel</a> • <a href="/wiki/Stuart_Angel_Jones" title="Stuart Angel Jones">Stuart Angel Jones</a> • <a href="/wiki/Suely_Kanayama" title="Suely Kanayama">Suely Kanayama</a> • <a href="/wiki/Vera_S%C3%ADlvia_Magalh%C3%A3es" title="Vera Sílvia Magalhães">Vera Sílvia Magalhães</a> • <a href="/wiki/Virg%C3%ADlio_Gomes_da_Silva" title="Virgílio Gomes da Silva">Virgílio Gomes da Silva</a> • <a href="/wiki/Vitor_Carlos_Ramos" title="Vitor Carlos Ramos">Vitor Carlos Ramos</a> • <a href="/wiki/W%C3%A2nio_Jos%C3%A9_de_Mattos" title="Wânio José de Mattos">Wânio José de Mattos</a> • <a href="/wiki/Yoshitane_Fujimori" title="Yoshitane Fujimori">Yoshitane Fujimori</a> • <a href="/wiki/Zo%C3%A9_Lucas_de_Brito_Filho" title="Zoé Lucas de Brito Filho">Zoé Lucas de Brito Filho</a></div></td></tr></tbody></table></div></div></td></tr></tbody></table></div> <ul class="noprint navigation-box" style="border-top: solid silver 1px; border-right: solid silver 1px; border-bottom:1px solid silver; border-left: solid silver 1px; padding:3px; background-color: #F9F9F9; text-align: center; margin-top:10px; margin-left: 0; clear: both;"><li style="display: inline;"><span style="white-space: nowrap; margin: auto 1.5em"><span style="margin-right: 0.5em"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Ficheiro:Flag_of_Brazil.svg" title="Portal do Brasil"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Flag_of_Brazil.svg/25px-Flag_of_Brazil.svg.png" decoding="async" width="25" height="18" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Flag_of_Brazil.svg/38px-Flag_of_Brazil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Flag_of_Brazil.svg/50px-Flag_of_Brazil.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="700" /></a></span></span> <span style="font-weight:bold"><a href="/wiki/Portal:Brasil" title="Portal:Brasil">Portal do Brasil</a></span></span></li> <li style="display: inline;"><span style="white-space: nowrap; margin: auto 1.5em"><span style="margin-right: 0.5em"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Ficheiro:Bandeira_de_Minas_Gerais.svg" title="Portal de Minas Gerais"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f4/Bandeira_de_Minas_Gerais.svg/25px-Bandeira_de_Minas_Gerais.svg.png" decoding="async" width="25" height="18" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f4/Bandeira_de_Minas_Gerais.svg/38px-Bandeira_de_Minas_Gerais.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f4/Bandeira_de_Minas_Gerais.svg/50px-Bandeira_de_Minas_Gerais.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="420" /></a></span></span> <span style="font-weight:bold"><a href="/wiki/Portal:Minas_Gerais" title="Portal:Minas Gerais">Portal de Minas Gerais</a></span></span></li> <li style="display: inline;"><span style="white-space: nowrap; margin: auto 1.5em"><span style="margin-right: 0.5em"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Ficheiro:Bandeira_do_Rio_Grande_do_Sul.svg" title="Portal do Rio Grande do Sul"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Bandeira_do_Rio_Grande_do_Sul.svg/25px-Bandeira_do_Rio_Grande_do_Sul.svg.png" decoding="async" width="25" height="18" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Bandeira_do_Rio_Grande_do_Sul.svg/38px-Bandeira_do_Rio_Grande_do_Sul.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Bandeira_do_Rio_Grande_do_Sul.svg/50px-Bandeira_do_Rio_Grande_do_Sul.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="700" /></a></span></span> <span style="font-weight:bold"><a href="/wiki/Portal:Rio_Grande_do_Sul" title="Portal:Rio Grande do Sul">Portal do Rio Grande do Sul</a></span></span></li> <li style="display: inline;"><span style="white-space: nowrap; margin: auto 1.5em"><span style="margin-right: 0.5em"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Ficheiro:Vote.svg" title="Portal da política"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/01/A_coloured_voting_box.svg/25px-A_coloured_voting_box.svg.png" decoding="async" width="25" height="25" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/01/A_coloured_voting_box.svg/38px-A_coloured_voting_box.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/01/A_coloured_voting_box.svg/50px-A_coloured_voting_box.svg.png 2x" data-file-width="160" data-file-height="160" /></a></span></span> <span style="font-weight:bold"><a href="/wiki/Portal:Pol%C3%ADtica" title="Portal:Política">Portal da política</a></span></span></li> <li style="display: inline;"><span style="white-space: nowrap; margin: auto 1.5em"><span style="margin-right: 0.5em"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Ficheiro:Nuvola_apps_edu_miscellaneous.svg" title="Portal da educação"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6a/Nuvola_apps_edu_miscellaneous.svg/25px-Nuvola_apps_edu_miscellaneous.svg.png" decoding="async" width="25" height="25" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6a/Nuvola_apps_edu_miscellaneous.svg/38px-Nuvola_apps_edu_miscellaneous.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6a/Nuvola_apps_edu_miscellaneous.svg/50px-Nuvola_apps_edu_miscellaneous.svg.png 2x" data-file-width="128" data-file-height="128" /></a></span></span> <span style="font-weight:bold"><a href="/wiki/Portal:Educa%C3%A7%C3%A3o" title="Portal:Educação">Portal da educação</a></span></span></li> <li style="display: inline;"><span style="white-space: nowrap; margin: auto 1.5em"><span style="margin-right: 0.5em"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Ficheiro:Symbol_venus.svg" title="Portal das mulheres"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/74/Symbol_venus.svg/25px-Symbol_venus.svg.png" decoding="async" width="25" height="25" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/74/Symbol_venus.svg/38px-Symbol_venus.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/74/Symbol_venus.svg/50px-Symbol_venus.svg.png 2x" data-file-width="16" data-file-height="16" /></a></span></span> <span style="font-weight:bold"><a href="/wiki/Portal:Mulheres" title="Portal:Mulheres">Portal das mulheres</a></span></span></li> <li style="display: inline;"><span style="white-space: nowrap; margin: auto 1.5em"><span style="margin-right: 0.5em"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Ficheiro:Crystal_Clear_app_Login_Manager.png" title="Portal de biografias"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Crystal_Clear_app_Login_Manager.png/25px-Crystal_Clear_app_Login_Manager.png" decoding="async" width="25" height="25" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Crystal_Clear_app_Login_Manager.png/38px-Crystal_Clear_app_Login_Manager.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Crystal_Clear_app_Login_Manager.png/50px-Crystal_Clear_app_Login_Manager.png 2x" data-file-width="128" data-file-height="128" /></a></span></span> <span style="font-weight:bold"><a href="/wiki/Portal:Biografias" title="Portal:Biografias">Portal de biografias</a></span></span></li> </ul> <div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Controle_de_autoridade" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th id="Controle_de_autoridade" scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width: 12%; text-align:center;"><a href="/wiki/Ajuda:Controle_de_autoridade" title="Ajuda:Controle de autoridade">Controle de autoridade</a></th><td class="navbox-list navbox-odd plainlinks" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><span style="white-space:nowrap;"><span typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Wikidata:Main_Page" title="Wikidata"><img alt="Wd" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Wikidata-logo.svg/20px-Wikidata-logo.svg.png" decoding="async" width="20" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Wikidata-logo.svg/30px-Wikidata-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Wikidata-logo.svg/40px-Wikidata-logo.svg.png 2x" data-file-width="1050" data-file-height="590" /></a></span>: <span class="uid"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q40722" class="extiw" title="wikidata:Q40722">Q40722</a></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"> <span><a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/identities/containsVIAFID/160304341">WorldCat</a></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Base_Virtual_Internacional_de_Autoridade" title="Base Virtual Internacional de Autoridade">VIAF</a>: <span class="uid"><span class="plainlinks"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://viaf.org/viaf/160304341">160304341</a></span></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Biblioteca_Nacional_da_Espanha" title="Biblioteca Nacional da Espanha">BNE</a>: <span class="uid"><span class="plainlinks"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://datos.bne.es/resource/XX5493539">XX5493539</a></span></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Biblioteca_Nacional_da_Fran%C3%A7a" title="Biblioteca Nacional da França">BNF</a>: <span class="uid"><span class="plainlinks"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb170218109">170218109</a></span></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Grande_Enciclop%C3%A9dia_Sovi%C3%A9tica" title="Grande Enciclopédia Soviética">BRE</a>: <span class="uid"><span class="plainlinks"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://old.bigenc.ru/text/3520859">3520859</a></span></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Encyclop%C3%A6dia_Britannica" title="Encyclopædia Britannica">EBID</a>: <span class="uid"><span class="plainlinks"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/biography/Dilma-Rousseff">ID</a></span></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Faceted_Application_of_Subject_Terminology" title="Faceted Application of Subject Terminology">FAST</a>: <span class="uid"><span class="plainlinks"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.worldcat.org/fast/1916617">1916617</a></span></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Gemeinsame_Normdatei" title="Gemeinsame Normdatei">GND</a>: <span class="uid"><span class="plainlinks"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://d-nb.info/gnd/1025989244">1025989244</a></span></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/International_Standard_Name_Identifier" title="International Standard Name Identifier">ISNI</a>: <span class="uid"><span class="plainlinks"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://isni.org/isni/0000000119590504">ID</a></span></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/N%C3%BAmero_de_controle_da_Biblioteca_do_Congresso" title="Número de controle da Biblioteca do Congresso">LCCN</a>: <span class="uid"><span class="plainlinks"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.loc.gov/authorities/no2011076633">no2011076633</a></span></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Munzinger-Archiv" class="extiw" title="de:Munzinger-Archiv">Munzinger</a>: <span class="uid"><span class="plainlinks"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.munzinger.de/search/go/document.jsp?id=00000028309">00000028309</a></span></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Notable_Names_Database" class="mw-redirect" title="Notable Names Database">NNDB</a>: <span class="uid"><span class="plainlinks"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nndb.com/people/515/000257741/">000257741</a></span></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Biblioteca_Real_dos_Pa%C3%ADses_Baixos" title="Biblioteca Real dos Países Baixos">NTA</a>: <span class="uid"><span class="plainlinks"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://data.bibliotheken.nl/id/thes/p338572147">338572147</a></span></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Sistema_Universit%C3%A1rio_de_Documenta%C3%A7%C3%A3o" title="Sistema Universitário de Documentação">SUDOC</a>: <span class="uid"><span class="plainlinks"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.idref.fr/164265562">164265562</a></span></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Enciclop%C3%A9dia_Treccani" title="Enciclopédia Treccani">Treccani</a>: <span class="uid"><span class="plainlinks"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.treccani.it/enciclopedia/dilma-vana-rousseff">dilma-vana-rousseff</a></span></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/WikiTree" title="WikiTree">WikiTree</a>: <span class="uid"><span class="plainlinks"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikitree.com/wiki/Rousseff-1">Rousseff-1</a></span></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Biblioteca_Nacional_do_Brasil" title="Biblioteca Nacional do Brasil">BNB</a>: <span class="uid"><span class="plainlinks"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://acervo.bn.gov.br/sophia_web/autoridade/detalhe/000526653">000526653</a></span></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Centro_de_Pesquisa_e_Documenta%C3%A7%C3%A3o_de_Hist%C3%B3ria_Contempor%C3%A2nea_do_Brasil" title="Centro de Pesquisa e Documentação de História Contemporânea do Brasil">CPDOC</a>: <span class="uid"><span class="plainlinks"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.fgv.br/cpdoc/acervo/dicionarios/verbete-biografico/dilma-vana-rousseff">dilma-vana-rousseff</a></span></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Biblioteca_Nacional_de_Portugal" title="Biblioteca Nacional de Portugal">PTBNP</a>: <span class="uid"><span class="plainlinks"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.bnportugal.gov.pt/aut/catbnp/1818626">1818626</a></span></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/IMDb" title="IMDb">IMDb</a>: <span class="uid"><span class="plainlinks"><a class="external text" href="https://wikidata-externalid-url.toolforge.org/?p=345&amp;url_prefix=https://www.imdb.com/&amp;id=nm3553443">nm3553443</a></span></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Biblioteca_Nacional_da_Pol%C3%B3nia" title="Biblioteca Nacional da Polónia">NLP</a>: <span class="uid"><span class="plainlinks"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://dbn.bn.org.pl/descriptor-details/a0000002914294">a0000002914294</a></span></span></span></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <!-- NewPP limit report Parsed by mw‐web.eqiad.main‐5d7b8865c6‐jb4qx Cached time: 20250217192458 Cache expiry: 16516 Reduced expiry: true Complications: [show‐toc] CPU time usage: 2.348 seconds Real time usage: 2.972 seconds Preprocessor visited node count: 30415/1000000 Post‐expand include size: 1499419/2097152 bytes Template argument size: 336693/2097152 bytes Highest expansion depth: 25/100 Expensive parser function count: 50/500 Unstrip recursion depth: 1/20 Unstrip post‐expand size: 491243/5000000 bytes Lua time usage: 1.119/10.000 seconds Lua memory usage: 13605450/52428800 bytes Lua Profile: MediaWiki\Extension\Scribunto\Engines\LuaSandbox\LuaSandboxCallback::getEntity 260 ms 22.0% ? 160 ms 13.6% recursiveClone <mwInit.lua:45> 120 ms 10.2% gsub 80 ms 6.8% MediaWiki\Extension\Scribunto\Engines\LuaSandbox\LuaSandboxCallback::match 80 ms 6.8% MediaWiki\Extension\Scribunto\Engines\LuaSandbox\LuaSandboxCallback::callParserFunction 60 ms 5.1% <mw.lua:194> 40 ms 3.4% MediaWiki\Extension\Scribunto\Engines\LuaSandbox\LuaSandboxCallback::unstripNoWiki 40 ms 3.4% (for generator) 40 ms 3.4% _build <mw.html.lua:151> 40 ms 3.4% [others] 260 ms 22.0% Number of Wikibase entities loaded: 21/400 --> <!-- Transclusion expansion time report (%,ms,calls,template) 100.00% 2298.079 1 -total 38.38% 881.925 3 Predefinição:Referências 27.61% 634.582 302 Predefinição:Citar_web 17.00% 390.585 1 Predefinição:Controle_de_autoridade 15.46% 355.229 1 Predefinição:Navboxes 8.50% 195.430 1 Predefinição:Info/Político 8.49% 195.220 25 Predefinição:Navbox 8.46% 194.400 1 Predefinição:Mulheres_Mais_Poderosas_do_Mundo 8.32% 191.288 1 Predefinição:Navbox_com_grupos_desmontáveis 7.05% 161.962 1 Predefinição:Info --> <!-- Saved in parser cache with key ptwiki:pcache:108604:|#|:idhash:canonical and timestamp 20250217192458 and revision id 69517848. Rendering was triggered because: page-view --> </div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=desktop&amp;type=1x1&amp;usesul3=0" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Obtida de "<a dir="ltr" href="https://pt.wikipedia.org/w/index.php?title=Dilma_Rousseff&amp;oldid=69517848">https://pt.wikipedia.org/w/index.php?title=Dilma_Rousseff&amp;oldid=69517848</a>"</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Especial:Categorias" title="Especial:Categorias">Categorias</a>: <ul><li><a href="/wiki/Categoria:Nascidos_em_1947" title="Categoria:Nascidos em 1947">Nascidos em 1947</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Dilma_Rousseff" title="Categoria:Dilma Rousseff">Dilma Rousseff</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Presidentes_do_Brasil" title="Categoria:Presidentes do Brasil">Presidentes do Brasil</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Mulheres_chefes_de_governo" title="Categoria:Mulheres chefes de governo">Mulheres chefes de governo</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Candidatas_%C3%A0_Presid%C3%AAncia_da_Rep%C3%BAblica_do_Brasil" title="Categoria:Candidatas à Presidência da República do Brasil">Candidatas à Presidência da República do Brasil</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Candidatos_%C3%A0_Presid%C3%AAncia_da_Rep%C3%BAblica_do_Brasil_em_2010" title="Categoria:Candidatos à Presidência da República do Brasil em 2010">Candidatos à Presidência da República do Brasil em 2010</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Candidatos_%C3%A0_Presid%C3%AAncia_da_Rep%C3%BAblica_do_Brasil_em_2014" title="Categoria:Candidatos à Presidência da República do Brasil em 2014">Candidatos à Presidência da República do Brasil em 2014</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Ministros_de_Minas_e_Energia_do_Brasil" title="Categoria:Ministros de Minas e Energia do Brasil">Ministros de Minas e Energia do Brasil</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Ministros_da_Casa_Civil_do_Brasil" title="Categoria:Ministros da Casa Civil do Brasil">Ministros da Casa Civil do Brasil</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Ministros_do_Governo_Lula_(2003%E2%80%932011)" title="Categoria:Ministros do Governo Lula (2003–2011)">Ministros do Governo Lula (2003–2011)</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Alunos_da_Universidade_Federal_do_Rio_Grande_do_Sul" title="Categoria:Alunos da Universidade Federal do Rio Grande do Sul">Alunos da Universidade Federal do Rio Grande do Sul</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Alunos_da_Universidade_Estadual_de_Campinas" title="Categoria:Alunos da Universidade Estadual de Campinas">Alunos da Universidade Estadual de Campinas</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Opositores_da_ditadura_militar_no_Brasil_(1964%E2%80%931985)" title="Categoria:Opositores da ditadura militar no Brasil (1964–1985)">Opositores da ditadura militar no Brasil (1964–1985)</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Membros_de_organiza%C3%A7%C3%B5es_paramilitares" title="Categoria:Membros de organizações paramilitares">Membros de organizações paramilitares</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Membros_do_Partido_dos_Trabalhadores" title="Categoria:Membros do Partido dos Trabalhadores">Membros do Partido dos Trabalhadores</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Membros_do_Partido_Democr%C3%A1tico_Trabalhista" title="Categoria:Membros do Partido Democrático Trabalhista">Membros do Partido Democrático Trabalhista</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Naturais_de_Belo_Horizonte" title="Categoria:Naturais de Belo Horizonte">Naturais de Belo Horizonte</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Mulheres_de_Minas_Gerais_na_pol%C3%ADtica" title="Categoria:Mulheres de Minas Gerais na política">Mulheres de Minas Gerais na política</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Economistas_de_Minas_Gerais" title="Categoria:Economistas de Minas Gerais">Economistas de Minas Gerais</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Pol%C3%ADticos_de_Minas_Gerais_do_s%C3%A9culo_XXI" title="Categoria:Políticos de Minas Gerais do século XXI">Políticos de Minas Gerais do século XXI</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Pol%C3%ADticos_de_Minas_Gerais_do_s%C3%A9culo_XX" title="Categoria:Políticos de Minas Gerais do século XX">Políticos de Minas Gerais do século XX</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Cat%C3%B3licos_do_Brasil" title="Categoria:Católicos do Brasil">Católicos do Brasil</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Brasileiros_de_ascend%C3%AAncia_b%C3%BAlgara" title="Categoria:Brasileiros de ascendência búlgara">Brasileiros de ascendência búlgara</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Socialistas_do_Brasil" title="Categoria:Socialistas do Brasil">Socialistas do Brasil</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Agraciadas_com_o_Diploma_Bertha_Lutz" title="Categoria:Agraciadas com o Diploma Bertha Lutz">Agraciadas com o Diploma Bertha Lutz</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Pol%C3%ADticos_do_Brasil_depostos" title="Categoria:Políticos do Brasil depostos">Políticos do Brasil depostos</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Secret%C3%A1rios_estaduais_do_Rio_Grande_do_Sul" title="Categoria:Secretários estaduais do Rio Grande do Sul">Secretários estaduais do Rio Grande do Sul</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Secret%C3%A1rios_municipais_de_Porto_Alegre" title="Categoria:Secretários municipais de Porto Alegre">Secretários municipais de Porto Alegre</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Pessoas_torturadas_na_ditadura_militar_no_Brasil_(1964%E2%80%931985)" title="Categoria:Pessoas torturadas na ditadura militar no Brasil (1964–1985)">Pessoas torturadas na ditadura militar no Brasil (1964–1985)</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Gr%C3%A3-Cruzes_da_Ordem_do_M%C3%A9rito_da_Defesa" title="Categoria:Grã-Cruzes da Ordem do Mérito da Defesa">Grã-Cruzes da Ordem do Mérito da Defesa</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Populistas_de_esquerda" title="Categoria:Populistas de esquerda">Populistas de esquerda</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Crist%C3%A3s" title="Categoria:Cristãs">Cristãs</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Ministras_do_Brasil" title="Categoria:Ministras do Brasil">Ministras do Brasil</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Categorias ocultas: <ul><li><a href="/wiki/Categoria:!P%C3%A1ginas_que_usam_Timeline" title="Categoria:!Páginas que usam Timeline">!Páginas que usam Timeline</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:!P%C3%A1ginas_com_erros_em_refer%C3%AAncias" title="Categoria:!Páginas com erros em referências">!Páginas com erros em referências</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:!CS1_manut:_Nomes_m%C3%BAltiplos:_lista_de_autores" title="Categoria:!CS1 manut: Nomes múltiplos: lista de autores">!CS1 manut: Nomes múltiplos: lista de autores</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:!CS1_b%C3%BAlgaro-fontes_em_l%C3%ADngua_(bg)" title="Categoria:!CS1 búlgaro-fontes em língua (bg)">!CS1 búlgaro-fontes em língua (bg)</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:!CS1_espanhol-fontes_em_l%C3%ADngua_(es)" title="Categoria:!CS1 espanhol-fontes em língua (es)">!CS1 espanhol-fontes em língua (es)</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:!CS1_ingl%C3%AAs-fontes_em_l%C3%ADngua_(en)" title="Categoria:!CS1 inglês-fontes em língua (en)">!CS1 inglês-fontes em língua (en)</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:!Imagem_local_diferente_da_no_Wikidata" title="Categoria:!Imagem local diferente da no Wikidata">!Imagem local diferente da no Wikidata</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Pessoas_vivas" title="Categoria:Pessoas vivas">Pessoas vivas</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:!P%C3%A1ginas_com_erros_URL" title="Categoria:!Páginas com erros URL">!Páginas com erros URL</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Esta página foi editada pela última vez às 03h58min de 7 de fevereiro de 2025.</li> <li id="footer-info-copyright">Este texto é disponibilizado nos termos da licença <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pt">Atribuição-CompartilhaIgual 4.0 Internacional (CC BY-SA 4.0) da Creative Commons</a>; pode estar sujeito a condições adicionais. Para mais detalhes, consulte as <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">condições de utilização</a>.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/pt-br">Política de privacidade</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Sobre">Sobre a Wikipédia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Aviso_geral">Avisos gerais</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Código de conduta</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Programadores</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/pt.wikipedia.org">Estatísticas</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Declaração sobre ''cookies''</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//pt.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Dilma_Rousseff&amp;mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Versão móvel</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" lang="en" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" width="88" height="31"><img src="/w/resources/assets/mediawiki_compact.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="25" height="25" loading="lazy"></picture></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-header-container vector-sticky-header-container"> <div id="vector-sticky-header" class="vector-sticky-header"> <div class="vector-sticky-header-start"> <div class="vector-sticky-header-icon-start vector-button-flush-left vector-button-flush-right" aria-hidden="true"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-sticky-header-search-toggle" tabindex="-1" data-event-name="ui.vector-sticky-search-form.icon"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Busca</span> </button> </div> <div role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box"> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail"> <form action="/w/index.php" id="vector-sticky-search-form" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Pesquisar na Wikipédia"> <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Especial:Pesquisar"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Pesquisar</button> </form> </div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-context-bar"> <nav aria-label="Conteúdo" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-sticky-header-toc vector-sticky-header-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-sticky-header-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Alternar o índice" > <label id="vector-sticky-header-toc-label" for="vector-sticky-header-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Alternar o índice</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-sticky-header-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div class="vector-sticky-header-context-bar-primary" aria-hidden="true" ><span class="mw-page-title-main">Dilma Rousseff</span></div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-end" aria-hidden="true"> <div class="vector-sticky-header-icons"> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-talk-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="talk-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbles mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbles"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-subject-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="subject-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-article mw-ui-icon-wikimedia-article"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-history-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="history-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-history mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-history"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only mw-watchlink" id="ca-watchstar-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="watch-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-star mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-star"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="wikitext-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-wikiText mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-wikiText"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-ve-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-edit mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-edit"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-viewsource-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-protected-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-editLock mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-editLock"></span> <span></span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-buttons"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet mw-interlanguage-selector" id="p-lang-btn-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-language mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-language"></span> <span>110 línguas</span> </button> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive" id="ca-addsection-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="addsection-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbleAdd-progressive mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbleAdd-progressive"></span> <span>Adicionar tópico</span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-icon-end"> <div class="vector-user-links"> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-54bc5bdf84-8ddrv","wgBackendResponseTime":150,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"2.348","walltime":"2.972","ppvisitednodes":{"value":30415,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":1499419,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":336693,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":25,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":50,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":491243,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":21,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 2298.079 1 -total"," 38.38% 881.925 3 Predefinição:Referências"," 27.61% 634.582 302 Predefinição:Citar_web"," 17.00% 390.585 1 Predefinição:Controle_de_autoridade"," 15.46% 355.229 1 Predefinição:Navboxes"," 8.50% 195.430 1 Predefinição:Info/Político"," 8.49% 195.220 25 Predefinição:Navbox"," 8.46% 194.400 1 Predefinição:Mulheres_Mais_Poderosas_do_Mundo"," 8.32% 191.288 1 Predefinição:Navbox_com_grupos_desmontáveis"," 7.05% 161.962 1 Predefinição:Info"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"1.119","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":13605450,"limit":52428800},"limitreport-profile":[["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::getEntity","260","22.0"],["?","160","13.6"],["recursiveClone \u003CmwInit.lua:45\u003E","120","10.2"],["gsub","80","6.8"],["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::match","80","6.8"],["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::callParserFunction","60","5.1"],["\u003Cmw.lua:194\u003E","40","3.4"],["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::unstripNoWiki","40","3.4"],["(for generator)","40","3.4"],["_build \u003Cmw.html.lua:151\u003E","40","3.4"],["[others]","260","22.0"]]},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-5d7b8865c6-jb4qx","timestamp":"20250217192458","ttl":16516,"transientcontent":true}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Dilma Rousseff","url":"https:\/\/pt.wikipedia.org\/wiki\/Dilma_Rousseff","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q40722","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q40722","author":{"@type":"Organization","name":"Contribuidores dos projetos da Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Funda\u00e7\u00e3o Wikimedia, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2005-06-21T06:12:59Z","dateModified":"2025-02-07T03:58:27Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/8\/81\/Dilma_Rousseff_-_foto_oficial_2011-01-09.jpg","headline":"36\u00aa presidente do Brasil, 3\u00aa presidente do Banco do BRICS"}</script> </body> </html>

Pages: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10