CINXE.COM

مردم ارمنی - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="fa" dir="rtl"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>مردم ارمنی - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )fawikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[".\t,","٫\t٬"],"wgDigitTransformTable":[ "0\t1\t2\t3\t4\t5\t6\t7\t8\t9\t%","۰\t۱\t۲\t۳\t۴\t۵\t۶\t۷\t۸\t۹\t٪"],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","ژانویه","فوریه","مارس","آوریل","مه","ژوئن","ژوئیه","اوت","سپتامبر","اکتبر","نوامبر","دسامبر"],"wgRequestId":"e0d2f604-9395-4497-a670-7ace091c0dbd","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"مردم_ارمنی","wgTitle":"مردم ارمنی","wgCurRevisionId":40489550,"wgRevisionId":40489550,"wgArticleId":7122,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["یادکردهای دارای منبع به زبان انگلیسی","بایگانی‌های نامعلوم الگوی بایگانی اینترنت","هشدارهای الگوی بایگانی اینترنت","صفحه‌هایی که از یادکرد وب با پارامتر وضعیت پیوند استفاده می‌کنند" ,"مقاله‌ها با پیوندهای بیرونی به زبان ارمنی","صفحه‌های دارای پیوند مرده","خطاهای یادکرد: تاریخ","گروه‌های قومی مرتبط نیازمند تأیید","مقاله‌های دارای واژگان به زبان ارمنی","پیوند رده انبار از ویکی‌داده","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های BNE","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های BNF","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های EMU","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های GND","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های LCCN","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NDL","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NKC","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های FAST", "مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NARA","مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های چندگانه","ارمنی‌تبارها","اقوام اروپا","اقوام خاورمیانه","اقوام در اتحادیه عرب","اقوام در ارمنستان","اقوام در اوکراین","اقوام در ایران","اقوام در ترکیه","اقوام در جمهوری آذربایجان","اقوام در روسیه","اقوام در فرانسه","اقوام در گرجستان","اقوام در لبنان","اهالی ارمنستان بر پایه پیشه","اهالی ارمنستان","مردمان باستانی خاور نزدیک","مردمان باستانی","مردمان قفقاز","مردمان هندواروپایی"],"wgPageViewLanguage":"fa","wgPageContentLanguage":"fa","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"مردم_ارمنی","wgRelevantArticleId":7122,"wgIsProbablyEditable":true ,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgRedirectedFrom":"ارمنی‌تبار","wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"status":{"levels":1}}},"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"fa","pageLanguageDir":"rtl","pageVariantFallbacks":"fa"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":50000,"wgInternalRedirectTargetUrl":"/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C","wgRelatedArticlesCompat":[],"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q79797","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness", "fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":true,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["mediawiki.action.view.redirect","ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp", "ext.gadget.Edittools","ext.gadget.EasyNewSection","ext.gadget.signit","ext.gadget.decodesummary","ext.gadget.Watchlist","ext.gadget.switcher","ext.gadget.refToolbar","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fa&amp;modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=fa&amp;modules=startup&amp;only=scripts&amp;raw=1&amp;skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fa&amp;modules=site.styles&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.6"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Flag_of_Armenia.svg/1200px-Flag_of_Armenia.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="600"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Flag_of_Armenia.svg/800px-Flag_of_Armenia.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="400"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Flag_of_Armenia.svg/640px-Flag_of_Armenia.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="320"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="مردم ارمنی - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//fa.m.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="ویرایش" href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C&amp;action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="ویکی‌پدیا (fa)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//fa.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fa"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="خوراک اتم برای ویکی‌پدیا" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%AE%DB%8C%D8%B1&amp;feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki rtl sitedir-rtl mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-مردم_ارمنی rootpage-مردم_ارمنی skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">پرش به محتوا</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="وبگاه"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="منوی اصلی" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">منوی اصلی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">منوی اصلی</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">نهفتن</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> بازدید محتوا </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C" title="مشاهدهٔ صفحهٔ اصلی [z]" accesskey="z"><span>صفحهٔ اصلی</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87:%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D9%86%D9%88%D9%86%DB%8C" title="یافتن اطلاعات پس‌زمینه پیرامون رویدادهای کنونی"><span>رویدادهای کنونی</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%81%DB%8C" title="آوردن یک صفحهٔ تصادفی [x]" accesskey="x"><span>مقالهٔ تصادفی</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-collaboration" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-collaboration" > <div class="vector-menu-heading"> همکاری </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%AE%DB%8C%D8%B1" title="فهرستی از تغییرات اخیر ویکی [r]" accesskey="r"><span>تغییرات اخیر</span></a></li><li id="n-cooperateing" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%87%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C"><span>ویکی‌نویس شوید!</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA" title="مکانی برای دریافتن"><span>راهنما</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="//fa.wikipedia.org/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B3_%D8%A8%D8%A7_%D9%85%D8%A7"><span>تماس با ویکی‌پدیا</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="ویکی‌پدیا" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fa.svg" style="width: 6em; height: 2em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="دانشنامهٔ آزاد" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fa.svg" width="72" height="18" style="width: 4.5em; height: 1.125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%AC%D9%88" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="جستجو در ویکی‌پدیا [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>جستجو</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="جستجو در ویکی‌پدیا" aria-label="جستجو در ویکی‌پدیا" autocapitalize="sentences" title="جستجو در ویکی‌پدیا [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="ویژه:جستجو"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">جستجو</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="ابزارهای شخصی"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="ظاهر"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="تغییر ظاهر اندازهٔ قلم، عرض و رنگ صفحه" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ظاهر" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">ظاهر</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&amp;wmf_medium=sidebar&amp;wmf_campaign=fa.wikipedia.org&amp;uselang=fa" class=""><span>کمک مالی</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF_%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%DB%8C&amp;returnto=%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85+%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C" title="از شما دعوت می‌شود که یک حساب ایجاد کنید و وارد شوید؛ هرچند که این کار اختیاری است." class=""><span>ایجاد حساب</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87&amp;returnto=%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85+%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C" title="توصیه می‌شود که به سامانه وارد شوید، گرچه اجباری نیست [o]" accesskey="o" class=""><span>ورود</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="گزینه‌های بیشتر" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ابزارهای شخصی" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">ابزارهای شخصی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="منوی کاربری" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&amp;wmf_medium=sidebar&amp;wmf_campaign=fa.wikipedia.org&amp;uselang=fa"><span>کمک مالی</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF_%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%DB%8C&amp;returnto=%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85+%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C" title="از شما دعوت می‌شود که یک حساب ایجاد کنید و وارد شوید؛ هرچند که این کار اختیاری است."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>ایجاد حساب</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87&amp;returnto=%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85+%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C" title="توصیه می‌شود که به سامانه وارد شوید، گرچه اجباری نیست [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>ورود</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> صفحه‌هایی برای ویرایشگرانی که از سامانه خارج شدند <a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%85%D9%82%D8%AF%D9%85%D9%87" aria-label="دربارهٔ ویرایش‌کردن بیشتر بدانید"><span>بیشتر بدانید</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D8%B4%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%86" title="فهرست ویرایش‌ها انجام شده از این نشانی آی‌پی [y]" accesskey="y"><span>مشارکت‌ها</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D9%85%D9%86" title="بحث پیرامون ویرایش‌های این نشانی آی‌پی [n]" accesskey="n"><span>بحث</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><!-- CentralNotice --></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="وبگاه"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="فهرست" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">فهرست</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">نهفتن</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">بخش آغازین</div> </a> </li> <li id="toc-خاستگاه" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#خاستگاه"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱</span> <span>خاستگاه</span> </div> </a> <ul id="toc-خاستگاه-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ارمنیان_در_سایر_نقاط_جهان" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#ارمنیان_در_سایر_نقاط_جهان"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲</span> <span>ارمنیان در سایر نقاط جهان</span> </div> </a> <ul id="toc-ارمنیان_در_سایر_نقاط_جهان-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-فرهنگ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#فرهنگ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۳</span> <span>فرهنگ</span> </div> </a> <ul id="toc-فرهنگ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-تاریخ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#تاریخ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۴</span> <span>تاریخ</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-تاریخ-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>تغییر وضعیت زیربخش‌های تاریخ</span> </button> <ul id="toc-تاریخ-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-تاریخ_ارمنستان" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#تاریخ_ارمنستان"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۴.۱</span> <span>تاریخ ارمنستان</span> </div> </a> <ul id="toc-تاریخ_ارمنستان-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-تاریخچه_مردم_ارمنی_در_ایران" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#تاریخچه_مردم_ارمنی_در_ایران"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۴.۲</span> <span>تاریخچه مردم ارمنی در ایران</span> </div> </a> <ul id="toc-تاریخچه_مردم_ارمنی_در_ایران-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-جستارهای_وابسته" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#جستارهای_وابسته"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۵</span> <span>جستارهای وابسته</span> </div> </a> <ul id="toc-جستارهای_وابسته-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-پیوند_به_بیرون" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#پیوند_به_بیرون"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۶</span> <span>پیوند به بیرون</span> </div> </a> <ul id="toc-پیوند_به_بیرون-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-منابع" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#منابع"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۷</span> <span>منابع</span> </div> </a> <ul id="toc-منابع-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="فهرست" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="تغییر وضعیت فهرست محتویات" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">تغییر وضعیت فهرست محتویات</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">مردم ارمنی</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="به مقاله‌ای به یک زبان دیگر بروید. به ۱۰۱ زبان در دسترس است." > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-101" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">۱۰۱ زبان</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ab mw-list-item"><a href="https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%B5%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D1%86%D3%99%D0%B0" title="Аерманцәа–آبخازی" lang="ab" hreflang="ab" data-title="Аерманцәа" data-language-autonym="Аԥсшәа" data-language-local-name="آبخازی" class="interlanguage-link-target"><span>Аԥсшәа</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Armene" title="Armene–آفریکانس" lang="af" hreflang="af" data-title="Armene" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="آفریکانس" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Armenios" title="Armenios–آراگونی" lang="an" hreflang="an" data-title="Armenios" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="آراگونی" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A3%D8%B1%D9%85%D9%86" title="أرمن–عربی" lang="ar" hreflang="ar" data-title="أرمن" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="عربی" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arc mw-list-item"><a href="https://arc.wikipedia.org/wiki/%DC%A5%DC%A1%DC%90_%DC%90%DC%AA%DC%A1%DC%A2%DC%9D%DC%90" title="ܥܡܐ ܐܪܡܢܝܐ–آرامی" lang="arc" hreflang="arc" data-title="ܥܡܐ ܐܪܡܢܝܐ" data-language-autonym="ܐܪܡܝܐ" data-language-local-name="آرامی" class="interlanguage-link-target"><span>ܐܪܡܝܐ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86" title="ارمن–عربی مصری" lang="arz" hreflang="arz" data-title="ارمن" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="عربی مصری" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Armenios" title="Armenios–آستوری" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Armenios" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="آستوری" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-av mw-list-item"><a href="https://av.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F%D0%BB" title="Армениял–آواری" lang="av" hreflang="av" data-title="Армениял" data-language-autonym="Авар" data-language-local-name="آواری" class="interlanguage-link-target"><span>Авар</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Erm%C9%99nil%C9%99r" title="Ermənilər–ترکی آذربایجانی" lang="az" hreflang="az" data-title="Ermənilər" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="ترکی آذربایجانی" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C%D9%84%D8%B1" title="ارمنیلر–South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="ارمنیلر" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D3%98%D1%80%D0%BC%D3%99%D0%BD%D0%B4%D3%99%D1%80" title="Әрмәндәр–باشقیری" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Әрмәндәр" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="باشقیری" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BC%D1%8F%D0%BD%D0%B5" title="Армяне–بلاروسی" lang="be" hreflang="be" data-title="Армяне" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="بلاروسی" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BC%D1%8F%D0%BD%D0%B5" title="Армяне–بلاروسی (دستورخط کلاسیک)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Армяне" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="بلاروسی (دستورخط کلاسیک)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%86%D0%B8" title="Арменци–بلغاری" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Арменци" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="بلغاری" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%86%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%AE%E0%A7%87%E0%A6%A8%E0%A7%80%E0%A6%AF%E0%A6%BC_%E0%A6%9C%E0%A6%BE%E0%A6%A4%E0%A6%BF" title="আর্মেনীয় জাতি–بنگالی" lang="bn" hreflang="bn" data-title="আর্মেনীয় জাতি" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="بنگالی" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Armeni" title="Armeni–بوسنیایی" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Armeni" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="بوسنیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Armenis" title="Armenis–کاتالان" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Armenis" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="کاتالان" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BB%D0%BE%D0%B9" title="Эрмалой–چچنی" lang="ce" hreflang="ce" data-title="Эрмалой" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="چچنی" class="interlanguage-link-target"><span>Нохчийн</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%A6%DB%95%D8%B1%D9%85%DB%95%D9%86%DB%8C%DB%8C%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86" title="ئەرمەنییەکان–کردی مرکزی" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="ئەرمەنییەکان" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="کردی مرکزی" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Arm%C3%A9ni" title="Arméni–چکی" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Arméni" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="چکی" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D1%80%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%B5%D0%BC" title="Эрменсем–چوواشی" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Эрменсем" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="چوواشی" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Armeniere" title="Armeniere–دانمارکی" lang="da" hreflang="da" data-title="Armeniere" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="دانمارکی" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Armenier" title="Armenier–آلمانی" lang="de" hreflang="de" data-title="Armenier" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="آلمانی" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/Ermeni" title="Ermeni–Zazaki" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Ermeni" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Zazaki" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dsb mw-list-item"><a href="https://dsb.wikipedia.org/wiki/Armenijarje" title="Armenijarje–صُربی سفلی" lang="dsb" hreflang="dsb" data-title="Armenijarje" data-language-autonym="Dolnoserbski" data-language-local-name="صُربی سفلی" class="interlanguage-link-target"><span>Dolnoserbski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CF%81%CE%BC%CE%AD%CE%BD%CE%B9%CE%BF%CE%B9" title="Αρμένιοι–یونانی" lang="el" hreflang="el" data-title="Αρμένιοι" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="یونانی" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Armenians" title="Armenians–انگلیسی" lang="en" hreflang="en" data-title="Armenians" data-language-autonym="English" data-language-local-name="انگلیسی" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="مقالهٔ برگزیده"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Armenoj" title="Armenoj–اسپرانتو" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Armenoj" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="اسپرانتو" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Pueblo_armenio" title="Pueblo armenio–اسپانیایی" lang="es" hreflang="es" data-title="Pueblo armenio" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="اسپانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Armeenlased" title="Armeenlased–استونیایی" lang="et" hreflang="et" data-title="Armeenlased" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="استونیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Armeniar" title="Armeniar–باسکی" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Armeniar" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="باسکی" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Armenialaiset" title="Armenialaiset–فنلاندی" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Armenialaiset" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="فنلاندی" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Arm%C3%A9niens" title="Arméniens–فرانسوی" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Arméniens" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="فرانسوی" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Armenen" title="Armenen–فریسی غربی" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Armenen" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="فریسی غربی" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Airm%C3%A9anaigh" title="Airméanaigh–ایرلندی" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Airméanaigh" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="ایرلندی" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Pobo_armenio" title="Pobo armenio–گالیسیایی" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Pobo armenio" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="گالیسیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hak mw-list-item"><a href="https://hak.wikipedia.org/wiki/Armenia-ng%C3%ACn" title="Armenia-ngìn–Hakka Chinese" lang="hak" hreflang="hak" data-title="Armenia-ngìn" data-language-autonym="客家語 / Hak-kâ-ngî" data-language-local-name="Hakka Chinese" class="interlanguage-link-target"><span>客家語 / Hak-kâ-ngî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%90%D7%A8%D7%9E%D7%A0%D7%99%D7%9D" title="ארמנים–عبری" lang="he" hreflang="he" data-title="ארמנים" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="عبری" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Armenci" title="Armenci–کروات" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Armenci" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="کروات" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/%C3%96rm%C3%A9nyek" title="Örmények–مجاری" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Örmények" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="مجاری" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%80%D5%A1%D5%B5%D5%A5%D6%80" title="Հայեր–ارمنی" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Հայեր" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="ارمنی" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hyw mw-list-item"><a href="https://hyw.wikipedia.org/wiki/%D5%80%D5%A1%D5%B5%D5%A5%D6%80" title="Հայեր–Western Armenian" lang="hyw" hreflang="hyw" data-title="Հայեր" data-language-autonym="Արեւմտահայերէն" data-language-local-name="Western Armenian" class="interlanguage-link-target"><span>Արեւմտահայերէն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Orang_Armenia" title="Orang Armenia–اندونزیایی" lang="id" hreflang="id" data-title="Orang Armenia" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="اندونزیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Armeni" title="Armeni–ایتالیایی" lang="it" hreflang="it" data-title="Armeni" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="ایتالیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%A2%E3%83%AB%E3%83%A1%E3%83%8B%E3%82%A2%E4%BA%BA" title="アルメニア人–ژاپنی" lang="ja" hreflang="ja" data-title="アルメニア人" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="ژاپنی" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%AE%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98" title="სომხები–گرجی" lang="ka" hreflang="ka" data-title="სომხები" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="گرجی" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kge mw-list-item"><a href="https://kge.wikipedia.org/wiki/Jolma_Armenia" title="Jolma Armenia–Komering" lang="kge" hreflang="kge" data-title="Jolma Armenia" data-language-autonym="Kumoring" data-language-local-name="Komering" class="interlanguage-link-target"><span>Kumoring</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BC%D1%8F%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D1%80" title="Армяндар–قزاقی" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Армяндар" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="قزاقی" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%95%84%EB%A5%B4%EB%A9%94%EB%8B%88%EC%95%84%EC%9D%B8" title="아르메니아인–کره‌ای" lang="ko" hreflang="ko" data-title="아르메니아인" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="کره‌ای" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-krc mw-list-item"><a href="https://krc.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D1%80%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%BB%D0%B8%D0%BB%D0%B5" title="Эрменлиле–قره‌چایی‐بالکاری" lang="krc" hreflang="krc" data-title="Эрменлиле" data-language-autonym="Къарачай-малкъар" data-language-local-name="قره‌چایی‐بالکاری" class="interlanguage-link-target"><span>Къарачай-малкъар</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Ermen%C3%AE" title="Ermenî–کردی" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Ermenî" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="کردی" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BC%D1%8F%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D1%80" title="Армяндар–قرقیزی" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Армяндар" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="قرقیزی" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Armenii" title="Armenii–لاتین" lang="la" hreflang="la" data-title="Armenii" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="لاتین" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Armeenier" title="Armeenier–لوگزامبورگی" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Armeenier" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="لوگزامبورگی" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lbe mw-list-item"><a href="https://lbe.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8_%D1%85%D0%B0%D0%BB%D0%BA%D1%8C" title="Армани халкь–Lak" lang="lbe" hreflang="lbe" data-title="Армани халкь" data-language-autonym="Лакку" data-language-local-name="Lak" class="interlanguage-link-target"><span>Лакку</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lez mw-list-item"><a href="https://lez.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D1%80%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F%D1%80" title="Эрменияр–لزگی" lang="lez" hreflang="lez" data-title="Эрменияр" data-language-autonym="Лезги" data-language-local-name="لزگی" class="interlanguage-link-target"><span>Лезги</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Armene" title="Armene–لیمبورگی" lang="li" hreflang="li" data-title="Armene" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="لیمبورگی" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Arm%C4%97nai" title="Armėnai–لیتوانیایی" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Armėnai" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="لیتوانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Arm%C4%93%C5%86i" title="Armēņi–لتونیایی" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Armēņi" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="لتونیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Armeniana_(vahoaka)" title="Armeniana (vahoaka)–مالاگاسی" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Armeniana (vahoaka)" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="مالاگاسی" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%95%D1%80%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%86%D0%B8" title="Ерменци–مقدونی" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Ерменци" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="مقدونی" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%87%D1%83%D1%83%D0%B4" title="Арменичууд–مغولی" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Арменичууд" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="مغولی" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Orang_Armenia" title="Orang Armenia–مالایی" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Orang Armenia" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="مالایی" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%A1%E1%80%AC%E1%80%99%E1%80%B1%E1%80%B8%E1%80%94%E1%80%AE%E1%80%B8%E1%80%9A%E1%80%94%E1%80%BA%E1%80%B8%E1%80%9C%E1%80%B0%E1%80%99%E1%80%BB%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%B8" title="အာမေးနီးယန်းလူမျိုး–برمه‌ای" lang="my" hreflang="my" data-title="အာမေးနီးယန်းလူမျိုး" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="برمه‌ای" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-myv mw-list-item"><a href="https://myv.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BC%D1%8F%D0%BD%D1%82" title="Армянт–ارزیایی" lang="myv" hreflang="myv" data-title="Армянт" data-language-autonym="Эрзянь" data-language-local-name="ارزیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Эрзянь</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mzn mw-list-item"><a href="https://mzn.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85%D9%88%D9%86" title="ارمنی مردمون–مازندرانی" lang="mzn" hreflang="mzn" data-title="ارمنی مردمون" data-language-autonym="مازِرونی" data-language-local-name="مازندرانی" class="interlanguage-link-target"><span>مازِرونی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Armeniers" title="Armeniers–آلمانی سفلی" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Armeniers" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="آلمانی سفلی" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Armeni%C3%ABrs" title="Armeniërs–هلندی" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Armeniërs" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="هلندی" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Armenarar" title="Armenarar–نروژی نی‌نُشک" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Armenarar" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="نروژی نی‌نُشک" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Armenere" title="Armenere–نروژی بوک‌مُل" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Armenere" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="نروژی بوک‌مُل" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-os mw-list-item"><a href="https://os.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%85%D0%B0%D0%B3_%D0%B0%D0%B4%C3%A6%D0%BC" title="Сомихаг адæм–آسی" lang="os" hreflang="os" data-title="Сомихаг адæм" data-language-autonym="Ирон" data-language-local-name="آسی" class="interlanguage-link-target"><span>Ирон</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Ormianie" title="Ormianie–لهستانی" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Ormianie" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="لهستانی" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="ارمنیان–پشتو" lang="ps" hreflang="ps" data-title="ارمنیان" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="پشتو" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Arm%C3%AAnios" title="Armênios–پرتغالی" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Armênios" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="پرتغالی" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Armeni" title="Armeni–رومانیایی" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Armeni" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="رومانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BC%D1%8F%D0%BD%D0%B5" title="Армяне–روسی" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Армяне" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="روسی" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D1%80%D0%BC%D1%8D%D1%8D%D0%BD%D0%BD%D1%8D%D1%80" title="Эрмээннэр–یاقوتی" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Эрмээннэр" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="یاقوتی" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Armenies" title="Armenies–اسکاتلندی" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Armenies" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="اسکاتلندی" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Armenci" title="Armenci–صرب و کرواتی" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Armenci" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="صرب و کرواتی" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Armenians" title="Armenians–انگلیسی ساده" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Armenians" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="انگلیسی ساده" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Arm%C3%A9ni" title="Arméni–اسلواکی" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Arméni" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="اسلواکی" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Armenci" title="Armenci–اسلوونیایی" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Armenci" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="اسلوونیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Armen%C3%ABt" title="Armenët–آلبانیایی" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Armenët" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="آلبانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%88%D0%B5%D1%80%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8" title="Јермени–صربی" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Јермени" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="صربی" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/Urang_Arm%C3%A9nia" title="Urang Arménia–سوندایی" lang="su" hreflang="su" data-title="Urang Arménia" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="سوندایی" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Armenier" title="Armenier–سوئدی" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Armenier" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="سوئدی" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%86%E0%AE%B0%E0%AF%8D%E0%AE%AE%E0%AF%80%E0%AE%A9%E0%AE%BF%E0%AE%AF%E0%AE%B0%E0%AF%8D%E0%AE%95%E0%AE%B3%E0%AF%8D" title="ஆர்மீனியர்கள்–تامیلی" lang="ta" hreflang="ta" data-title="ஆர்மீனியர்கள்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="تامیلی" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D2%B3%D0%BE" title="Арманиҳо–تاجیکی" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Арманиҳо" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="تاجیکی" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%A1%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%99%E0%B8%B5%E0%B8%A2" title="ชาวอาร์มีเนีย–تایلندی" lang="th" hreflang="th" data-title="ชาวอาร์มีเนีย" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="تایلندی" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Ermeniler" title="Ermeniler–ترکی استانبولی" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Ermeniler" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="ترکی استانبولی" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D3%98%D1%80%D0%BC%D3%99%D0%BD%D0%BD%D3%99%D1%80" title="Әрмәннәр–تاتاری" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Әрмәннәр" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="تاتاری" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D1%96%D1%80%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8" title="Вірмени–اوکراینی" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Вірмени" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="اوکراینی" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%A2%D8%B1%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%A6%DB%8C" title="آرمینیائی–اردو" lang="ur" hreflang="ur" data-title="آرمینیائی" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="اردو" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Armanlar" title="Armanlar–ازبکی" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Armanlar" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="ازبکی" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vep mw-list-item"><a href="https://vep.wikipedia.org/wiki/Armenijalai%C5%BEed" title="Armenijalaižed–وپس" lang="vep" hreflang="vep" data-title="Armenijalaižed" data-language-autonym="Vepsän kel’" data-language-local-name="وپس" class="interlanguage-link-target"><span>Vepsän kel’</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Ng%C6%B0%E1%BB%9Di_Armenia" title="Người Armenia–ویتنامی" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Người Armenia" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="ویتنامی" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E4%BA%9A%E7%BE%8E%E5%B0%BC%E4%BA%9A%E4%BA%BA" title="亚美尼亚人–وو" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="亚美尼亚人" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="وو" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%AE%E1%83%94%E1%83%A4%E1%83%98" title="სომეხეფი–Mingrelian" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="სომეხეფი" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Mingrelian" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yo mw-list-item"><a href="https://yo.wikipedia.org/wiki/%C3%80w%E1%BB%8Dn_%E1%BB%8Dm%E1%BB%8D_Arm%C3%A9n%C3%AD%C3%A0" title="Àwọn ọmọ Arméníà–یوروبایی" lang="yo" hreflang="yo" data-title="Àwọn ọmọ Arméníà" data-language-autonym="Yorùbá" data-language-local-name="یوروبایی" class="interlanguage-link-target"><span>Yorùbá</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E4%BA%9A%E7%BE%8E%E5%B0%BC%E4%BA%9A%E4%BA%BA" title="亚美尼亚人–چینی" lang="zh" hreflang="zh" data-title="亚美尼亚人" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="چینی" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E4%BA%9E%E7%BE%8E%E5%B0%BC%E4%BA%9E%E4%BA%BA" title="亞美尼亞人–کانتونی" lang="yue" hreflang="yue" data-title="亞美尼亞人" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="کانتونی" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q79797#sitelinks-wikipedia" title="ویرایش پیوندهای بین‌زبانی" class="wbc-editpage">ویرایش پیوندها</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="فضاهای نام"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C" title="دیدن صفحهٔ محتویات [c]" accesskey="c"><span>مقاله</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%AB:%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C" rel="discussion" title="گفتگو پیرامون محتوای صفحه [t]" accesskey="t"><span>بحث</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="تغییر گونهٔ زبان" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">فارسی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="بازدیدها"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C"><span>خواندن</span></a></li><li id="ca-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C&amp;action=edit" title="ویرایش کد مبدأ این صفحه [e]" accesskey="e"><span>ویرایش</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C&amp;action=history" title="نسخه‌های پیشین این صفحه [h]" accesskey="h"><span>نمایش تاریخچه</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ابزارهای صفحه"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ابزارها" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">ابزارها</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ابزارها</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">نهفتن</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="گزینه‌های بیشتر" > <div class="vector-menu-heading"> عمل‌ها </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C"><span>خواندن</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C&amp;action=edit" title="ویرایش کد مبدأ این صفحه [e]" accesskey="e"><span>ویرایش</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C&amp;action=history"><span>نمایش تاریخچه</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> عمومی </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%A7%DB%8C%D9%86_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C" title="فهرست همهٔ صفحه‌هایی که به این صفحه پیوند می‌دهند [j]" accesskey="j"><span>پیوندها به این صفحه</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%B1%D8%AA%D8%A8%D8%B7/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C" rel="nofollow" title="تغییرات اخیر صفحه‌هایی که این صفحه به آن‌ها پیوند دارد [k]" accesskey="k"><span>تغییرات مرتبط</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/ویکی‌پدیا:بارگذاری" title="بارگذاری تصاویر و پرونده‌های دیگر [u]" accesskey="u"><span>بارگذاری پرونده</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87" title="فهرستی از همهٔ صفحه‌های ویژه [q]" accesskey="q"><span>صفحه‌های ویژه</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C&amp;oldid=40489550" title="پیوند پایدار به این نسخه از این صفحه"><span>پیوند پایدار</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C&amp;action=info" title="اطلاعات بیشتر دربارهٔ این صفحه"><span>اطلاعات صفحه</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF&amp;page=%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C&amp;id=40489550&amp;wpFormIdentifier=titleform" title="اطلاعات در خصوص چگونگی یادکرد این صفحه"><span>یادکرد این صفحه</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:UrlQ%C4%B1sald%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1&amp;url=https%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D9%2585%25D8%25B1%25D8%25AF%25D9%2585_%25D8%25A7%25D8%25B1%25D9%2585%25D9%2586%25DB%258C"><span>دریافت نشانی کوتاه‌شده</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:QrKodu&amp;url=https%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D9%2585%25D8%25B1%25D8%25AF%25D9%2585_%25D8%25A7%25D8%25B1%25D9%2585%25D9%2586%25DB%258C"><span>بارگیری کد QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> نسخه‌برداری </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:DownloadAsPdf&amp;page=%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C&amp;action=show-download-screen"><span>بارگیری به‌صورت PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C&amp;printable=yes" title="نسخهٔ قابل چاپ این صفحه [p]" accesskey="p"><span>نسخهٔ قابل چاپ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> در پروژه‌های دیگر </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Armenians" hreflang="en"><span>ویکی‌انبار</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q79797" title="پیوند به آیتم متصل‌شدۀ مخزن داده‌ها [g]" accesskey="g"><span>آیتم ویکی‌داده</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ابزارهای صفحه"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="ظاهر"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ظاهر</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">نهفتن</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"><span class="mw-redirectedfrom">(تغییرمسیر از <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%B1&amp;redirect=no" class="mw-redirect" title="ارمنی‌تبار">ارمنی‌تبار</a>)</span></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-rtl mw-parser-output" lang="fa" dir="rtl"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r35359648">.mw-parser-output .infobox-subbox{padding:0;border:none;margin:-3px;width:auto;min-width:100%;font-size:100%;clear:none;float:none;background-color:transparent}.mw-parser-output .infobox-3cols-child{margin:auto}.mw-parser-output .infobox .navbar{font-size:100%}body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-header,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-subheader,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-above,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-title,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-image,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-full-data,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-below{text-align:center}</style><table class="infobox vcard"><caption class="infobox-title fn org"><i>ارمنی‌ها<br />Armenians<br />Հայեր Hayer</i></caption><tbody><tr><td colspan="2" class="infobox-image"><span class="mw-default-size mw-image-border" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Flag_of_Armenia.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Flag_of_Armenia.svg/220px-Flag_of_Armenia.svg.png" decoding="async" width="220" height="110" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Flag_of_Armenia.svg/330px-Flag_of_Armenia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Flag_of_Armenia.svg/440px-Flag_of_Armenia.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span></td></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-image"><span class="mw-default-size" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Armenian_American_people.PNG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/Armenian_American_people.PNG/220px-Armenian_American_people.PNG" decoding="async" width="220" height="149" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/Armenian_American_people.PNG/330px-Armenian_American_people.PNG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/Armenian_American_people.PNG/440px-Armenian_American_people.PNG 2x" data-file-width="714" data-file-height="484" /></a></span><div class="infobox-caption">ردیف بالا از راست به چپ: <a href="/wiki/%D8%B4%D8%B1_(%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%D9%86%D8%AF%D9%87)" class="mw-redirect" title="شر (خواننده)">شر (خواننده)</a>، <a href="/wiki/%D8%AC%D8%B1%D8%AC_%D8%AF%DA%A9%D9%85%D8%AC%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="جرج دکمجیان">جرج دکمجیان</a>، <a href="/wiki/%D8%AC%DA%A9_%DA%A9%D9%88%D8%B1%DA%A9%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="جک کورکیان">جک کورکیان</a>، <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%85_%D8%B3%D8%A7%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="ویلیام سارویان">ویلیام سارویان</a>، ردیف پایین: <a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D8%AF%D8%B1%D9%87_%D8%A2%D8%BA%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="آندره آغاسی">آندره آغاسی</a>، <a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%84%D8%A7_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D9%88%D9%86&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="مارلا اسلون (صفحه وجود ندارد)">مارلا اسلون</a>، <a href="/wiki/%DA%A9%DB%8C%D9%85_%DA%A9%D8%A7%D8%B4%DA%A9%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="کیم کاشکاشیان">کیم کاشکاشیان</a>، <a href="/wiki/%D8%AC%DB%8C%D9%85%D8%B2_%D9%BE%DB%8C_%D8%A8%D8%A7%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="جیمز پی باگیان">جیمز پی باگیان</a></div></td></tr><tr><th colspan="2" class="infobox-header" style="background-color:#b0c4de;">کل جمعیت</th></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-full-data"><b>کمینه</b> ۸ میلیون نفر<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">&#91;</span>۱<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> <b>بیشینه</b> ۱۱ تا ۱۶ میلیون نفر<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">&#91;</span>۲<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup></td></tr><tr><th colspan="2" class="infobox-header" style="background-color:#b0c4de;">مناطق با جمعیت چشمگیر</th></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="font-weight:normal;"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Flag_of_Armenia.svg/23px-Flag_of_Armenia.svg.png" decoding="async" width="23" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Flag_of_Armenia.svg/35px-Flag_of_Armenia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Flag_of_Armenia.svg/46px-Flag_of_Armenia.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></span></span>&#160;</span><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="ارمنستان">ارمنستان</a></th><td class="infobox-data">۳٬۱۶۵٬۰۰۰<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">&#91;</span>۳<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="font-weight:normal;"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Flag_of_Russia.svg/23px-Flag_of_Russia.svg.png" decoding="async" width="23" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Flag_of_Russia.svg/35px-Flag_of_Russia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Flag_of_Russia.svg/45px-Flag_of_Russia.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></span></span>&#160;</span><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="روسیه">روسیه</a></th><td class="infobox-data">۱٬۱۸۲٬۳۸۸<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">&#91;</span>۴<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>–۲٬۹۰۰٬۰۰۰<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">&#91;</span>۵<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="font-weight:normal;"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Flag_of_the_United_States.svg/23px-Flag_of_the_United_States.svg.png" decoding="async" width="23" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Flag_of_the_United_States.svg/35px-Flag_of_the_United_States.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Flag_of_the_United_States.svg/46px-Flag_of_the_United_States.svg.png 2x" data-file-width="1235" data-file-height="650" /></span></span>&#160;</span><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AA%D8%AD%D8%AF%D9%87_%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7" title="ایالات متحده آمریکا">ایالات متحده آمریکا</a></th><td class="infobox-data">۴۸۳٬۳۶۶<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">&#91;</span>۶<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>–۱٬۵۰۰٬۰۰۰<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">&#91;</span>۷<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="font-weight:normal;"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/fa/thumb/c/c3/Flag_of_France.svg/23px-Flag_of_France.svg.png" decoding="async" width="23" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/fa/thumb/c/c3/Flag_of_France.svg/35px-Flag_of_France.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/fa/thumb/c/c3/Flag_of_France.svg/45px-Flag_of_France.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></span></span>&#160;</span><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%87" title="فرانسه">فرانسه</a></th><td class="infobox-data">۲۵۰٬۰۰۰<sup id="cite_ref-Thon_8-0" class="reference"><a href="#cite_note-Thon-8"><span class="cite-bracket">&#91;</span>۸<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>–۷۵۰٬۰۰۰<sup id="cite_ref-Taylor_9-0" class="reference"><a href="#cite_note-Taylor-9"><span class="cite-bracket">&#91;</span>۹<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="font-weight:normal;"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Flag_of_Georgia.svg/23px-Flag_of_Georgia.svg.png" decoding="async" width="23" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Flag_of_Georgia.svg/35px-Flag_of_Georgia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Flag_of_Georgia.svg/45px-Flag_of_Georgia.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></span></span>&#160;</span><a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="گرجستان">گرجستان</a> <small>(بجز آبخاز)</small></th><td class="infobox-data">۲۴۸٬۹۲۹<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">&#91;</span>۱۰<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="font-weight:normal;"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/53/Flag_of_Syria.svg/23px-Flag_of_Syria.svg.png" decoding="async" width="23" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/53/Flag_of_Syria.svg/35px-Flag_of_Syria.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/53/Flag_of_Syria.svg/45px-Flag_of_Syria.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></span></span>&#160;</span><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87" title="سوریه">سوریه</a></th><td class="infobox-data">۱۵۰٬۰۰۰<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">&#91;</span>۱۱<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="font-weight:normal;"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/Flag_of_Artsakh.svg/22px-Flag_of_Artsakh.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/Flag_of_Artsakh.svg/33px-Flag_of_Artsakh.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/Flag_of_Artsakh.svg/44px-Flag_of_Artsakh.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></span></span>&#160;</span><a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A2%D8%B1%D8%AA%D8%B3%D8%A7%D8%AE" title="جمهوری آرتساخ">آرتساخ</a><sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite-bracket">&#91;</span>۱۳<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup></th><td class="infobox-data">۱۳۷٬۳۸۰<sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">&#91;</span>۱۲<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="font-weight:normal;"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Flag_of_Iran.svg/23px-Flag_of_Iran.svg.png" decoding="async" width="23" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Flag_of_Iran.svg/35px-Flag_of_Iran.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Flag_of_Iran.svg/46px-Flag_of_Iran.svg.png 2x" data-file-width="630" data-file-height="360" /></span></span>&#160;</span><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="ایران">ایران</a></th><td class="infobox-data">۱۲۰٬۰۰۰<sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite-bracket">&#91;</span>۱۴<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="font-weight:normal;"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/59/Flag_of_Lebanon.svg/23px-Flag_of_Lebanon.svg.png" decoding="async" width="23" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/59/Flag_of_Lebanon.svg/35px-Flag_of_Lebanon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/59/Flag_of_Lebanon.svg/45px-Flag_of_Lebanon.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></span></span>&#160;</span><a href="/wiki/%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86" title="لبنان">لبنان</a></th><td class="infobox-data">۱۰۰٬۰۰۰<sup id="cite_ref-Gibney_15-0" class="reference"><a href="#cite_note-Gibney-15"><span class="cite-bracket">&#91;</span>۱۵<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="font-weight:normal;"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Flag_of_Ukraine.svg/23px-Flag_of_Ukraine.svg.png" decoding="async" width="23" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Flag_of_Ukraine.svg/35px-Flag_of_Ukraine.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Flag_of_Ukraine.svg/45px-Flag_of_Ukraine.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="800" /></span></span>&#160;</span><a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D9%86" title="اوکراین">اوکراین</a></th><td class="infobox-data">۱۰۰٬۰۰۰<sup id="cite_ref-Ukraine_2001_Census_16-0" class="reference"><a href="#cite_note-Ukraine_2001_Census-16"><span class="cite-bracket">&#91;</span>۱۶<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="font-weight:normal;"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Flag_of_Turkey.svg/23px-Flag_of_Turkey.svg.png" decoding="async" width="23" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Flag_of_Turkey.svg/35px-Flag_of_Turkey.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Flag_of_Turkey.svg/45px-Flag_of_Turkey.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="800" /></span></span>&#160;</span><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%DA%A9%DB%8C%D9%87" title="ترکیه">ترکیه</a></th><td class="infobox-data">۶۰٬۰۰۰<sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17"><span class="cite-bracket">&#91;</span>۱۷<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="font-weight:normal;"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cf/Flag_of_Canada.svg/23px-Flag_of_Canada.svg.png" decoding="async" width="23" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cf/Flag_of_Canada.svg/35px-Flag_of_Canada.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cf/Flag_of_Canada.svg/46px-Flag_of_Canada.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></span></span>&#160;</span><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%AF%D8%A7" title="کانادا">کانادا</a></th><td class="infobox-data">۵۵٬۷۴۰<sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18"><span class="cite-bracket">&#91;</span>۱۸<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="font-weight:normal;"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7a/Flag_of_the_Republic_of_Abkhazia.svg/23px-Flag_of_the_Republic_of_Abkhazia.svg.png" decoding="async" width="23" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7a/Flag_of_the_Republic_of_Abkhazia.svg/35px-Flag_of_the_Republic_of_Abkhazia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7a/Flag_of_the_Republic_of_Abkhazia.svg/46px-Flag_of_the_Republic_of_Abkhazia.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="300" /></span></span>&#160;</span><a href="/wiki/%D8%A2%D8%A8%D8%AE%D8%A7%D8%B2" title="آبخاز">آبخاز</a><sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20"><span class="cite-bracket">&#91;</span>۲۰<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup></th><td class="infobox-data">۴۱٬۸۶۴<sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="#cite_note-19"><span class="cite-bracket">&#91;</span>۱۹<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup></td></tr><tr><th colspan="2" class="infobox-header" style="background-color:#b0c4de;">زبان‌ها</th></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-full-data"><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C" title="زبان ارمنی">ارمنی</a></td></tr><tr><th colspan="2" class="infobox-header" style="background-color:#b0c4de;">دین</th></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-full-data"><b>†</b> <a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%AD%DB%8C%D8%AA" title="مسیحیت">مسیحیت</a><br />اکثریت <a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D8%AD%D9%88%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C" title="کلیسای حواری ارمنی">کلیسای حواری ارمنی</a><br />اقلیت: <a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D8%A7%D8%AA%D9%88%D9%84%DB%8C%DA%A9_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C" title="کلیسای کاتولیک ارمنی">کلیسای کاتولیک ارمنی</a>، <a href="/w/index.php?title=%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%AC%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%AA_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="کلیسای اوانجلیست ارمنی (صفحه وجود ندارد)">کلیسای اوانجلیست ارمنی</a></td></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-full-data"></td></tr></tbody></table> <p><b>مردم ارمنی</b> یک گروه قومی کهن و بومی در <a href="/wiki/%D8%BA%D8%B1%D8%A8_%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A7" title="غرب آسیا">غرب آسیا</a> هستند. شمار <b>ارمنی‌ها</b> (<a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C" title="زبان ارمنی">ارمنی</a>: <span lang="hy" title="متن به زبان ارمنی"><bdi>հայեր</bdi></span>) در جهان حدود ۱۱ تا ۱۶ میلیون نفر برآورد شده است.<sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21"><span class="cite-bracket">&#91;</span>۲۱<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> هم‌اکنون حدود ۳ میلیون نفر از ارمنی‌ها در کشور <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="ارمنستان">ارمنستان</a> زندگی می‌کنند؛ باقی این جمعیت نیز در سایر کشورهای جهان پراکنده‌اند و <a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D8%A7%D8%B9%D8%AA_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D9%BE%D8%B1%D8%A7%DA%A9%D9%86%D8%AF%D9%87" title="جماعت ارمنیان پراکنده">جامعه ارمنی‌های پراکنده</a> را تشکیل می‌دهند.<sup id="cite_ref-HistofChrist_22-0" class="reference"><a href="#cite_note-HistofChrist-22"><span class="cite-bracket">&#91;</span>۲۲<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="خاستگاه"><span id=".D8.AE.D8.A7.D8.B3.D8.AA.DA.AF.D8.A7.D9.87"></span>خاستگاه</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C&amp;action=edit&amp;section=1" title="ویرایش بخش: خاستگاه"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r35841839">.mw-parser-output .hatnote{font-style:italic}.mw-parser-output div.hatnote{padding-right:1.6em;margin-bottom:0.5em}.mw-parser-output .hatnote i{font-style:normal}.mw-parser-output .hatnote+link+.hatnote{margin-top:-0.5em}</style><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">مقالهٔ اصلی: <a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%B4%D8%A7%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="پیشاتاریخ ارمنستان">پیشاتاریخ ارمنستان</a></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35841839"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">مقالهٔ اصلی: <a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="نام‌های ارمنستان">نام‌های ارمنستان</a></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35841839"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">مقالهٔ اصلی: <a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86_%DA%A9%D9%88%D9%87%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="سرزمین کوهستانی ارمنستان">سرزمین کوهستانی ارمنستان</a></div> <p>دیدگاه نخست چنین است که این قوم در اثر ادغام تدریجی اقوام مهاجر هند و اروپایی (قوم آرمن) با اقوام بومی قدیمی‌تر ساکن در <a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86_%DA%A9%D9%88%D9%87%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="سرزمین کوهستانی ارمنستان">فلات ارمنستان</a> مانند:<a href="/wiki/%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="هوری‌ها">هوری</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D9%88%DB%8C%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="اورارتویان">اورارتویی</a>، لوویان و <a href="/w/index.php?title=%D9%87%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%A7&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="هایاسا (صفحه وجود ندارد)">هایاسا</a> به‌وجود آمده‌است.<sup id="cite_ref-23" class="reference"><a href="#cite_note-23"><span class="cite-bracket">&#91;</span>۲۳<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> بر پایه دیدگاه دیگر ارمنیان از آغاز در موطن اصلی خود فلات ارمنستان می‌زیستند لیکن از ادغام اقوام گوناگون پدید آمده‌اند. ارمنیان خود را «های» و کشورشان را <a href="/wiki/%D9%87%D8%A7%DB%8C%DA%A9_(%D8%A7%D8%B3%D8%B7%D9%88%D8%B1%D9%87)" title="هایک (اسطوره)">هایک</a> یا «هایاستان» می‌نامند.<sup id="cite_ref-Razmik_Panossian_24-0" class="reference"><a href="#cite_note-Razmik_Panossian-24"><span class="cite-bracket">&#91;</span>۲۴<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p> در مورد پیدایش و نام ارمنیان <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%D8%B3_%D8%AE%D9%88%D8%B1%D9%86%D8%A7%D8%AA%D8%B3%DB%8C" class="mw-redirect" title="موسس خورناتسی">موسس خورناتسی</a> در کتاب خود این‌گونه می‌نویسد که: <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r39401425">.mw-parser-output .templatequote{overflow:hidden;margin:1em 0;padding:0 32px}.mw-parser-output .templatequote .templatequotecite{line-height:1.5em;text-align:right;padding-right:1.6em;margin-top:0}</style></p><blockquote class="templatequote"><p>«ملت ارمنی بخاطر نام هایک سردودمان ارمنیان خود را «های» می‌نامد اما نامی که دیگر اقوام بر آنان بکار می‌برند یعنی «آرمن» یا «ارمن» از نام «آرام» یکی از اخلاف هایک اخذ گردیده‌است. از این رو اقوام همجوار کشو ما را به نام او می‌نامند. <a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%B1%D9%86_%DB%8C%D8%B1%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="سورن یرمیان">سورن یرمیان</a> تاریخ‌نگار ارمنی نام «خای» را به سرزمین مشتمل بر استان‌های «<a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF" title="ارمنستان بزرگ">هایک بزرگ</a> و <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D9%88%DA%86%DA%A9" title="ارمنستان کوچک">هایک کوچک</a>» منتسب می‌کنند که در <a href="/wiki/%D8%B3%D9%86%DA%AF%E2%80%8C%D9%86%D8%A8%D8%B4%D8%AA%D9%87" class="mw-redirect" title="سنگ‌نبشته">سنگ‌نبشته‌های</a> «هیتی» به صورت «هایاسا یا خایاشا» آمده‌است».</p></blockquote> <p>در متون کهن ارمنی، هایک را یکی از نوادگان <a href="/wiki/%D9%86%D9%88%D8%AD" title="نوح">نوح</a> و از دودمان <a href="/wiki/%DB%8C%D8%A7%D9%81%D8%AB" title="یافث">یافث</a> دانسته‌اند. در کتاب مؤسس خورناتسی آمده‌است که هایک پس از کشتن <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/en:Belus_(Assyrian)" class="extiw" title="w:en:Belus (Assyrian)">بل</a> و در هم شکستن سپاه وی در محل نبرد ملکی بنا کرد و آن را «هایخ» نامید. از این رو تا زمان مؤسس خورناتسی (سده ۵ میلادی) نیز این ناحیه «هایوتس – دزور» نامیده می‌شد. هایوتس در <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C" title="زبان ارمنی">زبان ارمنی</a> به مفهوم «ارمنیان» و دزور به معنای «دره» است.<sup id="cite_ref-25" class="reference"><a href="#cite_note-25"><span class="cite-bracket">&#91;</span>۲۵<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Mkrtum_Hovnatanian._Hayk_Nahapet.jpeg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/Mkrtum_Hovnatanian._Hayk_Nahapet.jpeg/220px-Mkrtum_Hovnatanian._Hayk_Nahapet.jpeg" decoding="async" width="220" height="293" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/Mkrtum_Hovnatanian._Hayk_Nahapet.jpeg/330px-Mkrtum_Hovnatanian._Hayk_Nahapet.jpeg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/Mkrtum_Hovnatanian._Hayk_Nahapet.jpeg/440px-Mkrtum_Hovnatanian._Hayk_Nahapet.jpeg 2x" data-file-width="460" data-file-height="612" /></a><figcaption>هایک بزرگ بنیان‌گذار ملت آرمن در کنار آرامگاه بل و نقشه کنار آن منطقه <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DA%86%D9%87_%D9%88%D8%A7%D9%86" title="دریاچه وان">دریاچه وان</a> و کوه آرارات، با کشتی نوح را نشان می‌دهد</figcaption></figure> <p>تنی چند از دانشمندان نام «های» را با واژه «هاتی» که نام <a href="/wiki/%D8%AD%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="حتیان">حتیان</a> بوده مربوط دانسته‌اند. <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/en:Boris_Piotrovsky" class="extiw" title="w:en:Boris Piotrovsky">پیوتروفسکی</a> این نظریه را مستدل و استوار دانسته‌است. <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/en:Kerope_Patkanov" class="extiw" title="w:en:Kerope Patkanov">پاتکانوف</a> بر آن بود که «های» در آغاز نام قومی جداگانه بوده که بر دیگر اقوام مجاور برتری داشته و نام خود را به همه آن‌ها داده‌است. در <a href="/wiki/%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%D8%B5%D8%BA%DB%8C%D8%B1" title="آسیای صغیر">آسیای صغیر</a> به هنگام کاوش‌های باستان‌شناسی در ناحیه <a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B4%D8%A7" title="خاتوشا">هتوشش</a> تختگاه کهن دولت حتیان، کتیبه‌ای متعلق به هزاره دوم قبل از میلاد کشف شده و این قدیم‌ترین منابعی است که در آن از کشور <a href="/wiki/%D9%87%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D8%B3" title="هایاس">هایاسا</a> و مردم آن یاد شده‌است. با کشف کتیبه «حِتی» سده ۱۴ پیش از میلاد معلوم شد که سرزمین شمال غرب ارمنستان، هایاسا نام داشته‌است. «کاپانتسیان» یادآور شده که (سا) و (شا) در زبان‌های اقوام آسیای صغیر صورت پسوندی را داشته که مشخص‌کننده نام سرزمین و محل معینی بوده‌است. چنین نتیجه‌ای حاصل شده‌است که وجود دو قوم در تشکیل مردم ارمنستان مؤثر بوده‌است که یکی از آن‌ها ساکن ارمنستان شرقی و شامل اتحاد قومی «ارمنیا» و دیگری ساکن ارمنستان غربی و شامل اتحاد قومی «هایاسا» بوده‌است.<sup id="cite_ref-26" class="reference"><a href="#cite_note-26"><span class="cite-bracket">&#91;</span>۲۶<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p><a href="/wiki/%DB%8C%D8%B9%D9%82%D9%88%D8%A8%DB%8C" title="یعقوبی">یعقوبی</a> در <a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%DB%8C%D8%B9%D9%82%D9%88%D8%A8%DB%8C" title="تاریخ یعقوبی">تاریخ یعقوبی</a> مردم ارمنستان را از قوم ارمن معرفی می‌کند. یعقوبی می‌نویسد:<sup id="cite_ref-27" class="reference"><a href="#cite_note-27"><span class="cite-bracket">&#91;</span>۲۷<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39401425"><blockquote class="templatequote"> <p>فرزندان عامور بن ثوبل بن یافث بن نوح به طرف چپ خاور بیرون شدند و جمعی از آنها؛ یعنی فرزندان ناعوما از ناحیه جربی به سمت شمال رفتند و در شهرها پراکنده شده و چندین امت شدند به نام‌های <a href="/wiki/%D8%AC%D8%B1%D8%AC%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect mw-disambig" title="جرجان">برجان</a>، <a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%84%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="دیلمیان">دیلم</a>، <a href="/wiki/%D9%82%D9%88%D9%85_%D8%AA%D9%BE%D9%88%D8%B1" class="mw-redirect" title="قوم تپور">تبر</a>، <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D8%AA%D8%A7%D9%84%D8%B4" title="مردم تالش">طیلسان</a>، <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%DA%AF%DB%8C%D9%84%DA%A9" title="مردم گیلک">جیلان</a>، <a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%B2%D9%85" title="خوارزم">فیلان</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="الانان">الان</a>، <a href="/wiki/%D8%AE%D8%B2%D8%B1%D9%87%D8%A7" title="خزرها">خزر</a>، دودانیه و ارمن. </p> </blockquote> <p>قدیمی‌ترین سندی که نام ارمنستان در آن آمده‌است سنگ نوشته‌ای هخامنشی مربوط به قرن ششم قبل از میلاد از دوران داریوش اول است. در این سنگ نوشته که به سه زبان <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C_%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="پارسی باستان">پارسی باستان</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%85_(%D8%AA%D9%85%D8%AF%D9%86)" class="mw-redirect" title="ایلام (تمدن)">ایلامی</a>، و <a href="/wiki/%D8%A7%DA%A9%D8%AF%DB%8C" class="mw-redirect" title="اکدی">اکدی</a> (Akkadian) نگاشته شده از این سرزمین به ترتیب به نامهای آرمینا (فارسی)، اوراشتو (اکدی)، و هارمینویا (ایلامی) یاد شده‌است. همچنین در آثار یونانیان از جمله <a href="/wiki/%DA%AF%D8%B2%D9%86%D9%81%D9%88%D9%86" title="گزنفون">گزنفون</a> و <a href="/wiki/%D9%87%DA%A9%D8%A7%D8%AA%D8%A6%D9%88%D8%B3" title="هکاتئوس">هکاتئوس</a> مربوط به قرن پنجم قبل از میلاد نام ارمنستان ذکر شده‌است.<sup id="cite_ref-srichmond_28-0" class="reference"><a href="#cite_note-srichmond-28"><span class="cite-bracket">&#91;</span>۲۸<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ارمنیان_در_سایر_نقاط_جهان"><span id=".D8.A7.D8.B1.D9.85.D9.86.DB.8C.D8.A7.D9.86_.D8.AF.D8.B1_.D8.B3.D8.A7.DB.8C.D8.B1_.D9.86.D9.82.D8.A7.D8.B7_.D8.AC.D9.87.D8.A7.D9.86"></span>ارمنیان در سایر نقاط جهان</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C&amp;action=edit&amp;section=2" title="ویرایش بخش: ارمنیان در سایر نقاط جهان"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35841839"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">مقالهٔ اصلی: <a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D8%A7%D8%B9%D8%AA_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D9%BE%D8%B1%D8%A7%DA%A9%D9%86%D8%AF%D9%87" title="جماعت ارمنیان پراکنده">جماعت ارمنیان پراکنده</a></div> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:ArmenianDiaspora.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b9/ArmenianDiaspora.png/350px-ArmenianDiaspora.png" decoding="async" width="350" height="154" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b9/ArmenianDiaspora.png/525px-ArmenianDiaspora.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b9/ArmenianDiaspora.png/700px-ArmenianDiaspora.png 2x" data-file-width="1425" data-file-height="625" /></a><figcaption>نقشه جماعت ارمنیان پراکنده</figcaption></figure> <p><b>جماعت ارمنیان پراکنده</b> یا <a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D8%A7%D8%B9%D8%AA_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D9%BE%D8%B1%D8%A7%DA%A9%D9%86%D8%AF%D9%87" title="جماعت ارمنیان پراکنده">دیاسپورای ارمنی</a> (و یا به <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C" title="زبان ارمنی">ارمنی</a> اسپیورکاهایوتیون սփյուռքահայություն و به انگلیسی Spiurkahayutiun) جوامع ارمنیِ ساکن در خارج از ارمنستان و <a href="/wiki/%D9%82%D8%B1%D9%87_%D8%A8%D8%A7%D8%BA" class="mw-redirect" title="قره باغ">قره‌باغ</a> (<a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A2%D8%B1%D8%AA%D8%B3%D8%A7%D8%AE" title="جمهوری آرتساخ">آرتساخ</a>) را به‌وجود آورده‌است. جمعیت ارمنی ساکن در سراسر جهان حدود ۱۱٬۰۰۰٬۰۰۰ نفر تخمین زده می‌شود، اما تنها حدود ۲٬۹۹۸٬۶۰۰ نفر آن‌ها در ارمنستان و حدود ۱۴۰٬۰۰۰ نفر نیز در قره‌باغ و حدود ۱۲۰٬۰۰۰ نفر هم در <a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%88%D8%A7%D8%AE%D8%AA%DB%8C" title="جاواختی">جاواختی</a> ساکنند. </p><p>جمعیت <a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D8%A7%D8%B9%D8%AA_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D9%BE%D8%B1%D8%A7%DA%A9%D9%86%D8%AF%D9%87" title="جماعت ارمنیان پراکنده">دیاسپورای ارمنی</a> (با بیشترین میزان جمعیتش در <a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="روسیه">روسیه</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7" title="ارمنی‌های آمریکا">ایالات متحده</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%87" title="ارمنی‌های فرانسه">فرانسه</a>، <a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%DA%98%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C%D9%86" title="آرژانتین">آرژانتین</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D9%86" title="اوکراین">اوکراین</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86" title="ارمنی‌های لبنان">لبنان</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%87" title="ارمنی‌های سوریه">سوریه</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="ارمنی‌های ایران">ایران</a> و <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%AF%D8%B1%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="ارمنی‌های گرجستان">گرجستان</a>) حدود هشت میلیون نفر تخمین زده می‌شود. در واقع کمتر از یک سوم جمعیت ارمنیان جهان در ارمنستان زندگی می‌کنند.<sup id="cite_ref-RHansen_29-0" class="reference"><a href="#cite_note-RHansen-29"><span class="cite-bracket">&#91;</span>۲۹<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="فرهنگ"><span id=".D9.81.D8.B1.D9.87.D9.86.DA.AF"></span>فرهنگ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C&amp;action=edit&amp;section=3" title="ویرایش بخش: فرهنگ"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35841839"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">مقالهٔ اصلی: <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="فرهنگ ارمنی">فرهنگ ارمنی</a></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35841839"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">مقالهٔ اصلی: <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C" title="زبان ارمنی">زبان ارمنی</a></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Armeniapedia_dance2.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/Armeniapedia_dance2.jpg/220px-Armeniapedia_dance2.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/Armeniapedia_dance2.jpg/330px-Armeniapedia_dance2.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/Armeniapedia_dance2.jpg/440px-Armeniapedia_dance2.jpg 2x" data-file-width="1200" data-file-height="900" /></a><figcaption>رقص سنتی ارمنیان</figcaption></figure> <p><b>فرهنگ ارمنی</b> (به <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C" title="زبان ارمنی">ارمنی</a>&#58; <span lang="hy" title="متن به زبان ارمنی"><bdi>Հայկական մշակույթ</bdi></span>) بر پایه فرهنگ اقوام و طوایف از دیرباز ساکن در <a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86_%DA%A9%D9%88%D9%87%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="سرزمین کوهستانی ارمنستان">سرزمین کوهستانی ارمنستان</a> رشد و تکامل یافته‌است؛ لذا در تکوین و رشد این فرهنگ نقش <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF" title="فرهنگ">فرهنگ</a> <a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D9%88" title="اورارتو">اورارتوها</a> نقشی بسزا و بزرگ است. بخش‌های زیادی از فرهنگ <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="ارمنستان">ارمنستان</a> براساس <a href="/wiki/%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%A7" title="جغرافیا">جغرافیا</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AF%D8%A8" title="ادب">ادب</a> و <a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1" title="هنر">هنر</a> و <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C" title="موسیقی ارمنی">موسیقی ارمنی</a> پایه‌گذاری شده‌است. ارمنیان خود برای زبانشان نام‌های «هایِرن» و «آشخارابار» یا «آشخاری» را بکار می‌برند. البته نام «آشخاری» بیشتر از سوی ادیبان بکار می‌رود. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="تاریخ"><span id=".D8.AA.D8.A7.D8.B1.DB.8C.D8.AE"></span>تاریخ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C&amp;action=edit&amp;section=4" title="ویرایش بخش: تاریخ"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="تاریخ_ارمنستان"><span id=".D8.AA.D8.A7.D8.B1.DB.8C.D8.AE_.D8.A7.D8.B1.D9.85.D9.86.D8.B3.D8.AA.D8.A7.D9.86"></span>تاریخ ارمنستان</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C&amp;action=edit&amp;section=5" title="ویرایش بخش: تاریخ ارمنستان"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Armenian_Empire.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/92/Armenian_Empire.png/220px-Armenian_Empire.png" decoding="async" width="220" height="125" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/92/Armenian_Empire.png/330px-Armenian_Empire.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/92/Armenian_Empire.png/440px-Armenian_Empire.png 2x" data-file-width="1500" data-file-height="850" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF" title="ارمنستان بزرگ">ارمنستان بزرگ</a> در بزرگترین اندازه خود در زمان <a href="/wiki/%D8%AA%DB%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D9%88%D9%85" class="mw-redirect" title="تیگران دوم">تیگران دوم</a> (۹۵–۵۵ پیش از میلاد)</figcaption></figure> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35841839"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">مقالهٔ اصلی: <a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="تاریخ ارمنستان">تاریخ ارمنستان</a></div> <p>در زمان <a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%AF%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%DB%8C" class="mw-redirect" title="دودمان اروندی">دودمان یرواندونی</a> روند تشکیل ملت ارمنی به مرحله پایانی خود رسید. پس از لشکر کشی <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D9%86%D8%AF%D8%B1" class="mw-redirect" title="اسکندر">اسکندر</a> مقدونی و پایه‌گذاری حکومت <a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D9%88%DA%A9%DB%8C%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="سلوکیان">سلوکی</a>، <a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%D8%AA%D8%A7%D8%B4%D8%B3_%D8%A7%D9%88%D9%84" class="mw-redirect" title="آرتاشس اول">آرتاشس اول</a> پادشاه ارمنستان بر آنان شوریده و پادشاه <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF" title="ارمنستان بزرگ">ارمنستان بزرگ</a> را در صده اول قبل از میلاد بنیان نهاد که در زمان <a href="/wiki/%D8%AA%DB%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF" title="تیگران بزرگ">تیگران بزرگ</a> به اوج قدرت خود رسید.<sup id="cite_ref-30" class="reference"><a href="#cite_note-30"><span class="cite-bracket">&#91;</span>۳۰<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p>در زمان <a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%B3%D9%84%D9%87_%D8%A7%D8%B4%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="سلسله اشکانی ارمنستان">سلسله اشکانی ارمنستان</a> تحولات جدیدی به وقوع پیوست. به سال ۳۰۱ میلادی <a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%AD%DB%8C%D8%AA" title="مسیحیت">مسیحیت</a> را به عنوان دین رسمی حکومت خود پذیرفتند، در این هنگام جمعیت آنان به ۴ میلیون نفر بالغ می‌گردید و وسعت ارمنستان بزرگ به ۳۱۲ هزار کیلومتر مربع می‌رسید<sup id="cite_ref-by_Richard_G._Hovannisian_31-0" class="reference"><a href="#cite_note-by_Richard_G._Hovannisian-31"><span class="cite-bracket">&#91;</span>۳۱<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> پس از فروپاشی پادشاهی اشکانی ارمنستان با مبارزات آزادیبخش خود در برابر <a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="ساسانیان">ساسانیان</a> و <a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%B1%D9%85_%D8%B4%D8%B1%D9%82%DB%8C" class="mw-redirect" title="امپراتوری رم شرقی">امپراتوری رم شرقی</a> و آنگاه حکومت اعراب توانستند هویت ملی و معنوی-فرهنگی خود را نگهدارند. در سال ۴۰۵ میلادی <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%A8%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C" title="الفبای ارمنی">الفبای ارمنی</a> ابداع شده باعث استواری هر چه بیشتر فرهنگی و معنوی گردید که در شرایط غیبت حکومت ملی توانست در یکپارچگی آنان سهیم گردد. </p><p>پس از پیکار و شورش‌های بی‌امان آزادیبخش مردم در برابر چیرگان خارجی حکومت متحد ارمنیان بدست <a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%AF%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%A7%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D9%88%D9%86%DB%8C" title="دودمان باگراتونی">دودمان باگراتونی</a> بنیان نهاده شد. پس از چندی حکومت‌های دیگری نیز تأسیس یافت مانند <a href="/w/index.php?title=%D8%AD%DA%A9%D9%88%D9%85%D8%AA_%D8%A2%D8%B1%D8%B2%D8%B1%D9%88%D9%86%DB%8C&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="حکومت آرزرونی (صفحه وجود ندارد)">حکومت آرزرونی</a> که بسال ۱۰۲۱ میلادی بدست بیزانس منقرض گردید. در اثر ستم‌های حکومت‌های بیزانس، اعراب و سپس در اثر تاخت و تازهای <a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%DA%A9%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D9%84%D8%AC%D9%88%D9%82%DB%8C" class="mw-redirect" title="ترکان سلجوقی">ترکان سلجوقی</a> ارمنیان بسیاری از سرزمین خود کوچ نموده به کشورهای دیگر رفتند. یکی از مهم‌ترین آن‌ها <a href="/wiki/%DA%A9%DB%8C%D9%84%DB%8C%DA%A9%DB%8C%D9%87" title="کیلیکیه">کیلیکیه</a> در کنار <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%AF%DB%8C%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%87" title="دریای مدیترانه">دریای مدیترانه</a> بود و در آنجا آنان توانستند حکومتی مستقل تأسیس نمایند که به <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%AF%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C_%DA%A9%DB%8C%D9%84%DB%8C%DA%A9%DB%8C%D9%87" title="پادشاهی ارمنی کیلیکیه">پادشاهی ارمنی کیلیکیه</a> یا «ارمنستان کوچک» شهرت یافت. </p><p>در زمان تقویت <a href="/wiki/%D9%85%D9%84%DA%A9%D9%87_%D8%AA%D8%A7%D9%85%D8%A7%D8%B1" title="ملکه تامار">گرجستان</a> (سده‌های ۱۲ و ۱۳ میلادی) بخش‌های شمالی و مرکزی ارمنستان از دست سلجوقیان آزاد شده به سرکردگی <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%B2%D8%A7%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AF" class="mw-redirect" title="ارمنستان زاکارید">ارمنستان زاکارید</a> حکومت ارمنستان احیاء شد. مهاجرت ارمنیان و رکود اقتصادی و فرهنگی آنان در زمان لشکرکشی <a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%87%D8%A7" title="تاتارها">تاتارها</a> و <a href="/wiki/%D9%85%D8%BA%D9%88%D9%84%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="مغولان">مغولان</a> و تاخت تازهای <a href="/wiki/%D8%AA%DB%8C%D9%85%D9%88%D8%B1_%D9%84%D9%86%DA%AF" class="mw-redirect" title="تیمور لنگ">تیمور لنگ</a> و طوائف <a href="/wiki/%D8%A2%D9%82%E2%80%8C%D9%82%D9%88%DB%8C%D9%88%D9%86%D9%84%D9%88" title="آق‌قویونلو">آق‌قویونلو</a> و <a href="/wiki/%D9%82%D8%B1%D9%87_%D9%82%D9%88%DB%8C%D9%88%D9%86%D9%84%D9%88" class="mw-redirect" title="قره قویونلو">قره قویونلو</a> (سده‌های ۱۴ و ۱۵ میلادی) برای ارمنستان اسفناک بود. در سده ۱۶ میلادی ارمنستان تحت سیطره <a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%B9%D8%AB%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="امپراتوری عثمانی">امپراتوری عثمانی</a> و <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%B5%D9%81%D9%88%DB%8C%D9%87-%D8%A7%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D9%87-%D9%82%D8%A7%D8%AC%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D9%87" class="mw-redirect" title="ارمنستان صفویه-افشاریه-قاجاریه">صفویان</a> ایران قرار گرفت. <a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87_%D8%AA%D8%B2%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="روسیه تزاری">روسیه تزاری</a> بسال ۱۸۲۸ میلادی <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="ارمنستان روسیه">ارمنستان شرقی</a> را به تصرف خود درآورد بدین سان ارمنیان در زیر سه حکومت روسیه، عثمانی و ایران قرار گرفتند. حکومت سلطان عثمانی با سیاست ضد ارمنی خود دست به <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B4%D8%AA%D8%A7%D8%B1_%D8%AD%D9%85%DB%8C%D8%AF%DB%8C%D9%87" title="کشتار حمیدیه">کشتارهای توده‌ای</a> در ارمنستان غربی زده از ۱۸۹۴ تا ۱۸۹۶ میلادی بیش از ۳۰۰ هزار نفر را قتل‌عام کردند.<sup id="cite_ref-by_Richard_Hovannisian_32-0" class="reference"><a href="#cite_note-by_Richard_Hovannisian-32"><span class="cite-bracket">&#91;</span>۳۲<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%D8%A8%D8%B4_%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C%E2%80%8C%D8%A8%D8%AE%D8%B4_%D9%85%D9%84%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C" title="جنبش آزادی‌بخش ملی ارمنی">مبارزه ارمنیان</a> در رهایی از دولت عثمانی آغاز گردید و <a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%A6%D9%84%D9%87_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C" title="مسئله ارمنی">مسئله ارمنی</a> در محافل حکومتی و سیاسی اروپا مطرح شده آنان گهگاه در اثر ضرورت از این مسئله به عنوان حربه‌ای در برابر سلطان عثمانی استفاده نمودند. در سال ۱۹۱۵ حکومت <a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%DA%A9%D8%A7%D9%86_%D8%AC%D9%88%D8%A7%D9%86" title="ترکان جوان">ترکان جوان</a> دست به نخستین <a href="/wiki/%D9%86%D8%B3%D9%84%E2%80%8C%DA%A9%D8%B4%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="نسل‌کشی ارمنی‌ها">نسل‌کشی</a> سده بیستم میلادی زده بیش از یک و نیم میلیون ارمنی را در <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%BA%D8%B1%D8%A8%DB%8C" title="ارمنستان غربی">ارمنستان غربی</a> به کام نیستی فرستاد. </p><p>در اثر مبارزات ارمنیان آنان موفق شدند پس از <a href="/wiki/%D9%86%D8%A8%D8%B1%D8%AF_%D8%B3%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D8%AF" class="mw-redirect" title="نبرد سارداراباد">نبرد سارداراباد</a> و <a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%A8%D8%B1%D8%AF_%D9%82%D8%B1%D9%87_%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="نبرد قره کلیسا (صفحه وجود ندارد)">نبرد قره کلیسا</a> به سال ۱۹۱۸ میلادی پس از پنج سده حکومت خود را احیاء نمایند. در مدت حدود دو سال <a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%D9%84%DB%8C%D9%86_%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="اولین جمهوری ارمنستان">اولین جمهوری ارمنستان</a> در بخش کوچکی از ارمنستان باستان تأسیس شد. بر اساس <a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%87%D8%AF%D9%87_%D8%B3%D9%88%D8%B1" title="معاهده سور">معاهده سور</a> ترکیه مکلف شد <a href="/wiki/%D8%B4%D8%B4_%D9%88%D9%84%D8%A7%DB%8C%D8%AA_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C" title="شش ولایت ارمنی">شش ولایت ارمنی</a> را به جمهوری ارمنستان بازپس دهد؛ لیکن با قدرت رسیدن <a href="/wiki/%DA%A9%D9%85%D8%A7%D9%84_%D8%A2%D8%AA%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1%DA%A9" class="mw-redirect" title="کمال آتاتورک">کمال آتاتورک</a> این امر جامه عمل نپوشید.<sup id="cite_ref-armenian-genocide.org_33-0" class="reference"><a href="#cite_note-armenian-genocide.org-33"><span class="cite-bracket">&#91;</span>۳۳<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> از سویی دیگر قسمتی از <a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%D8%AA%D8%B3%D8%A7%D8%AE" class="mw-disambig" title="آرتساخ">آرتساخ</a> و تمامی خاک <a href="/wiki/%D9%86%D8%AE%D8%AC%D9%88%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="نخجوان">نخجوان</a> و <a href="/wiki/%D8%A2%D8%AE%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%A7%D9%84%D8%A7%DA%A9%DB%8C" class="mw-redirect" title="آخالکالاکی">آخالکالاکی</a> در تصرف جمهوری‌های آذربایجان و گرجستان شوروی باقی ماند.<sup id="cite_ref-By_Fred_M._Shelley_34-0" class="reference"><a href="#cite_note-By_Fred_M._Shelley-34"><span class="cite-bracket">&#91;</span>۳۴<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> از سال ۱۹۲۰ حکومت سوسیالیستی؛ <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%88%DB%8C" class="mw-redirect" title="ارمنستان شوروی">ارمنستان شوروی</a> جانشین آن گردید. </p><p>پس از <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7%D8%B4%DB%8C_%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D8%AF_%D8%AC%D9%85%D8%A7%D9%87%DB%8C%D8%B1_%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%88%DB%8C" title="فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی">فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی</a>؛ جمهوری ارمنستان در تاریخ ۲۱ سپتامبر ۱۹۹۱ اعلام گردید. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="تاریخچه_مردم_ارمنی_در_ایران"><span id=".D8.AA.D8.A7.D8.B1.DB.8C.D8.AE.DA.86.D9.87_.D9.85.D8.B1.D8.AF.D9.85_.D8.A7.D8.B1.D9.85.D9.86.DB.8C_.D8.AF.D8.B1_.D8.A7.DB.8C.D8.B1.D8.A7.D9.86"></span>تاریخچه مردم ارمنی در ایران</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C&amp;action=edit&amp;section=6" title="ویرایش بخش: تاریخچه مردم ارمنی در ایران"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35841839"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">مقالهٔ اصلی: <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="ارمنی‌های ایران">ارمنی‌های ایران</a></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35841839"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">مقالهٔ اصلی: <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%B5%D9%81%D9%88%DB%8C%D9%87-%D8%A7%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D9%87-%D9%82%D8%A7%D8%AC%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D9%87" class="mw-redirect" title="ارمنستان صفویه-افشاریه-قاجاریه">ارمنستان صفویه-افشاریه-قاجاریه</a></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35841839"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">مقالهٔ اصلی: <a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%B7_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%88_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="روابط ارمنستان و ایران">روابط ارمنستان و ایران</a></div> <p>بسیاری از مناطق <a href="/wiki/%D8%A2%D8%B0%D8%B1%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D9%86" title="آذربایجان">آذربایجان</a> از دیرباز محل سکونت ارمنی‌ها بوده‌است.<sup id="cite_ref-35" class="reference"><a href="#cite_note-35"><span class="cite-bracket">&#91;</span>۳۵<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup><sup id="cite_ref-36" class="reference"><a href="#cite_note-36"><span class="cite-bracket">&#91;</span>۳۶<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup><sup id="cite_ref-37" class="reference"><a href="#cite_note-37"><span class="cite-bracket">&#91;</span>۳۷<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup><sup id="cite_ref-38" class="reference"><a href="#cite_note-38"><span class="cite-bracket">&#91;</span>۳۸<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> وجود یکصد و هشتاد و هفت کلیسا و کلیسای کوچک (دَیر) ارمنی در نقاط مختلف آذربایجان، مانند <a href="/wiki/%D9%82%D8%B1%D9%87_%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7" class="mw-redirect" title="قره کلیسا">قره کلیسا</a> در <a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%DA%86%D8%A7%D9%84%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="شهرستان چالدران">چالدران</a> (دوره صفوی)، <a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%81%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%B3_%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3" class="mw-redirect" title="کلیسای استفانوس مقدس">کلیسای استفانوس مقدس</a> در جلفای ارس (سده نهم میلادی)، <a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D8%B2%D9%88%D8%B1_%D8%B2%D9%88%D8%B1" title="کلیسای زور زور">کلیسای زور زور</a> در در چالدران (دوره صفوی)، <a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B1%DB%8C%D9%85%E2%80%8C%D9%85%D9%82%D8%AF%D8%B3_%D8%AF%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D8%A7%D9%85" class="mw-redirect" title="کلیسای مریم‌مقدس دره‌شام">کلیسای مریم‌مقدس دره‌شام</a> (سدهٔ شانزدهم میلادی) و <a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%88%D8%AC%D9%88%D9%85%D8%A8%D8%A7%D8%B1" class="mw-redirect" title="کلیسای موجومبار">کلیسای موجومبار</a> نشانه‌هایی از حضور ارمنیان در این منطقه است. </p><p>سال‌ها پیش از آنکه <a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D9%87_%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%B3_%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF" title="شاه عباس بزرگ">شاه عباس بزرگ</a>، ارمنیان را به داخل <a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="فلات ایران">فلات ایران</a> کوچ دهد، بازرگانان ارمنی از طریق <a href="/wiki/%D8%B4%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%B2" title="شیراز">شیراز</a> و <a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%D8%AF%D8%B1%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%B3" title="بندرعباس">بندرعباس</a> با <a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="هندوستان">هندوستان</a> داد و ستد داشتند. «<a href="/wiki/%D9%87%D8%A7%DB%8C%DA%A9_%D8%B9%D8%AC%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="هایک عجمیان">هایک عجمیان</a>»، محقق نام آشنای ارمنی، شش دهه پیش در قبرستان ارمنیان شیراز در <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%A8%D8%A7%DA%A9%D9%88%D9%87%DB%8C_(%DA%A9%D9%88%D9%87)" title="باباکوهی (کوه)">باباکوهی</a>، سنگ مزارهایی از ارمنیان یافت که تاریخ ۱۵۵۰ میلادی داشتند. این امر نشان می‌دهد که حداقل پنجاه سال پیش از <a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%AA_%D8%A7%D8%AC%D8%A8%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="مهاجرت اجباری">مهاجرت اجباری</a> بزرگ ارمنیان بازرگانان ارمنی در شیراز مستقر بوده و کلیسا و خانه‌هایی داشتند. </p><p>در سال ۹۹۹ ه‍.ق به موجب پیمان منعقده میان نمایندگان شاه عباس صفوی و سلطان <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%A7%D8%AF_%D8%B3%D9%88%D9%85" title="مراد سوم">مراد سوم</a> خلیفه عثمانی، تبریز، باختر ایران و ارمنستان، <a href="/wiki/%D8%B4%DA%A9%DB%8C" title="شکی">شکی</a>، <a href="/wiki/%D8%B4%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86" title="شروان">شروان</a>، <a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="گرجستان">گرجستان</a> و <a href="/wiki/%D9%82%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%A8%D8%A7%D8%BA" title="قره‌باغ">قره‌باغ</a> تحت سیطره دولت عثمانی درآمد. در سال ۱۰۱۳ ه‍.ق <a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D9%87_%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%B3_%DB%8C%DA%A9%D9%85_%D8%B5%D9%81%D9%88%DB%8C" class="mw-redirect" title="شاه عباس یکم صفوی">شاه عباس</a> بخش اعظمی از آذربایجان، ارمنستان و قره‌باغ را از عثمانیان بازپس گرفت ولی بمحض اطلاع از حرکت سردار عثمانی از شروان بسوی <a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D8%B1%D8%B5" title="قارص">قارص</a>، ساحل جنوبی رودخانه <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%B3" title="ارس">ارس</a> عقب‌نشینی کرد و دستور داد ارمنیانی که در مسیر حرکت سپاهیان عثمانی اسکان داشتند، خانه و کاشانه خود را رها و به این منطقه کوچانده شوند. طبق فرمان شاه عباس ارمنیان جلفای <a href="/wiki/%D9%86%D8%AE%D8%AC%D9%88%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="نخجوان">نخجوان</a> به <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B5%D9%81%D9%87%D8%A7%D9%86" title="اصفهان">اصفهان</a> کوچانده و ابتدا در شمس‌آباد اصفهان سکنی گزیدند و به مرور زمان جلفای اصفهان را بنا نهادند. </p><p><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%D8%A7%DA%A9%D9%84_%D8%AF%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C%DA%98%D8%AA%D8%B3%DB%8C" title="آراکل داوریژتسی">آراکل داوریژتسی</a> توصیف کاملی از وقایع این دوران را به شرح ذیل بازگو کرده‌است: </p><p>«پس از خروج از <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86" title="ایروان">ایروان</a>، شاه عباس دستور داد سپاهیانش عقب‌نشینی کنند و تمامی شهرها و روستاهای سر راهشان را تا <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%B2%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="مرزهای ایران">مرزهای ایران</a> ویران سازند تا به این ترتیب مانع از تعقیب سریع سپاهیان عثمانی شوند. آن‌ها به هر شهر و روستایی که می‌رسیدند خانه‌ها را ویران می‌کردند، مزارع را آتش می‌زدند، دام‌ها را هلاک می‌ساختند و ساکنان آنجا را وادار به ترک خانه‌هایشان می‌کردند و آنان را کوچ می‌دادند. هر کس در مقابلشان ایستادگی می‌کرد و حاضر به رفتن نمی‌شد یا اینکه توان رفتن نداشت محکوم به مرگ بود. بدین ترتیب، سپاهیان شاه عباس اکثر شهرها و روستاهای ارمنی‌نشین واقع در دشت آرارات را ویران کردند و سکنهٔ آن مناطق را به مقصد ایران با خود همراه ساختند. </p><p>هنگامی که این جمعیت به <a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D8%BA%D8%A7%D8%B1%D8%B4%D8%A7%D9%BE%D8%A7%D8%AA" title="واغارشاپات">واغارشاپات</a> رسیدند به شاه عباس خبر رسید که دسته‌ای از سپاهیان عثمانی در حال نزدیک شدن به آنان هستند. شاه عباس که می‌دانست با این جمعیت انبوه از مردم بی دفاع نخواهد توانست در برابر این سپاهیان بایستد و بجنگد به سرداران لشکرش دستور داد که دسته‌های مردم را با سرعت بیشتری حرکت دهند؛ بنابراین، آن تعداد از جمعیت که قادر به حرکت نبودند، از جمله پیران و بیماران و کودکان، ناگزیر ماندند و پر واضح است که به چه سرنوشتی گرفتار آمدند. بالأخره، شاه عباس به همراه جمعیت مهاجر ارمنی به جلفا رسید. اکنون باید از رودخانهٔ ارس عبور می‌کردند. دوباره به شاه عباس خبر دادند که سپاه عثمانی به نخجوان رسیده‌است. با شنیدن این خبر شاه عباس که می‌دانست فرصت زیادی ندارد به سپاهیان خود دستور داد تا مردم را وادار به عبور هر چه سریع تر از رودخانه کنند. رودخانه خروشان بود و خطرناک و مردم یا باید عبور می‌کردند یا در آنجا منتظر رسیدن قشون عثمانی می‌ماندند که در آن صورت مرگشان حتمی بود. به ناچار عبور از رودخانه را انتخاب کردند.»<sup id="cite_ref-39" class="reference"><a href="#cite_note-39"><span class="cite-bracket">&#91;</span>۳۹<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p>از حدود سیصد و پنجاه هزار تن از ارمنیان به تعداد سیصد هزار تن از آنان در رودخانه غرق شدند. اگر چه شاه عباس بخش اعظمی از ساکنان ارمنی شهرها و روستاهای ارمنستان را به ایران کوچ داد، اما این بدان معنا نبود که این سرزمین‌ها خالی از سکنه شدند. هنوز بسیاری از ارمنیان در شهرها و روستاهای این نواحی سکونت داشتند که از آن پس تا نیمه اول سده نوزدهم زندگی آن‌ها کم و بیش دستخوش حوادث و تهاجم‌های ناگوار است. به علت ناسازگاری اوضاع اقلیمی گیلان با طبیعت ارمنیان تعداد بسیاری از ارمنیان گیلان درگذشتند. ارمنیان مازندران بیشتر در فرح‌آباد سکونت گزیدند. </p><p>ارمنیان ساکن در نواحی <a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B3%D8%AA%D8%A7" title="روستا">روستایی</a> به <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B4%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%B2%DB%8C" title="کشاورزی">کشاورزی</a>، <a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%85%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="دامداری">دامداری</a> و باغداری و ارمنیان جلفا به داد و ستد اشتغال یافتند. به موجب اعتماد خاصی که شاه عباس به تجار ارمنی داشت آنان را جهت صدور ابریشم که در اختیار خود شاه بود به خدمت گرفت. پس از درگذشت شاه عباس اوضاع ارمنیان دگرگون شد. جانشینان شاه عباس به آزار و اذیت تجار ارمنی پرداختند و مالیات‌های بسیار سنگینی به دارائی‌های آنان بستند. </p><p>در دوران حکومت <a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%B4%D8%A7%D9%87" title="نادرشاه">نادرشاه</a> هم ارمنیان از شرایط مساعدی بهره‌مند نبودند، به عنوان مثال، ناچار بودند سالیانه ۶۰٬۵۰۰ نادری به حکومت غرامت بپردازند و بدین ترتیب بدنبال اعمالِ عُمال <a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%B4%D8%A7%D9%87" title="نادرشاه">نادرشاه</a>، برخی از ارمنیان به <a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="هندوستان">هندوستان</a>، <a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%AF%D9%88%DA%86%DB%8C%D9%86" title="هندوچین">هندوچین</a> و <a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%88%D9%87" title="جاوه">جاوه</a> مهاجرت کردند. در برخی از نواحی ایران، ارمنیان حق نداشتند سواره وارد شهر شوند و فقط می‌توانستند به مشاغلی چون زرگری، نجاری، تجارت و تهیه شراب اشتغال یابند.<sup id="cite_ref-40" class="reference"><a href="#cite_note-40"><span class="cite-bracket">&#91;</span>۴۰<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p>در دوران قاجار، تحولاتی در اوضاع ارمنیان ایران حادث شد و به دنبال خدمات آنان در دوران مشروطیت، آنان سرانجام حقوق یک شهروند ایرانی که سال‌ها از آن محروم بودند را یافتند. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="جستارهای_وابسته"><span id=".D8.AC.D8.B3.D8.AA.D8.A7.D8.B1.D9.87.D8.A7.DB.8C_.D9.88.D8.A7.D8.A8.D8.B3.D8.AA.D9.87"></span>جستارهای وابسته</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C&amp;action=edit&amp;section=7" title="ویرایش بخش: جستارهای وابسته"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r40381259">.mw-parser-output .portalbox{float:left;border:solid #aaa 1px;padding:0}.mw-parser-output .portalbox.tleft{margin:0.5em 1em 0.5em 0}.mw-parser-output .portalbox.tright{margin:0.5em 0 0.5em 1em}.mw-parser-output .portalbox>ul{display:table;box-sizing:border-box;padding:0.1em;max-width:175px;background:#f9f9f9;font-size:85%;line-height:110%;font-style:italic;font-weight:bold}.mw-parser-output .portalbox>ul>li{display:table-row}.mw-parser-output .portalbox>ul>li>span:first-child{display:table-cell;padding:0.2em;vertical-align:middle;text-align:center}.mw-parser-output .portalbox>ul>li>span:last-child{display:table-cell;padding:0.2em 0.3em 0.2em 0.2em;vertical-align:middle}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .portalbox>ul{background:transparent}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .portalbox>ul{background:transparent}}</style><div role="navigation" aria-label="درگاه‌ها" class="noprint portalbox plainlist tleft"> <ul> <li><span><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Flag_of_Armenia.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Flag_of_Armenia.svg/32px-Flag_of_Armenia.svg.png" decoding="async" width="32" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Flag_of_Armenia.svg/48px-Flag_of_Armenia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Flag_of_Armenia.svg/64px-Flag_of_Armenia.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span></span><span><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87:%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="درگاه:ارمنستان">درگاه ارمنستان</a></span></li></ul></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r39940593">.mw-parser-output .side-box{margin:4px 0;box-sizing:border-box;border:1px solid #aaa;font-size:88%;line-height:1.25em;background-color:var(--background-color-interactive-subtle,#f8f9fa);display:flow-root}.mw-parser-output .side-box-abovebelow,.mw-parser-output .side-box-text{padding:0.25em 0.9em}.mw-parser-output .side-box-image{padding:2px 0.9em 2px 0;text-align:center}.mw-parser-output .side-box-imageright{padding:2px 0 2px 0.9em;text-align:center}@media(min-width:500px){.mw-parser-output .side-box-flex{display:flex;align-items:center}.mw-parser-output .side-box-text{flex:1;min-width:0}}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .side-box{width:238px}.mw-parser-output .side-box-left{clear:left;float:left;margin-right:1em}.mw-parser-output .side-box-right{margin-left:1em}}</style><div class="side-box side-box-left plainlinks sistersitebox"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r38264903">.mw-parser-output .plainlist ol,.mw-parser-output .plainlist ul{line-height:inherit;list-style:none;margin:0;padding:0}.mw-parser-output .plainlist ol li,.mw-parser-output .plainlist ul li{margin-bottom:0}</style> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="30" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/45px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/59px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></span></span></div> <div class="side-box-text plainlist">در <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%86%D8%A8%D8%A7%D8%B1" title="ویکی‌انبار">ویکی‌انبار</a> پرونده‌هایی دربارهٔ <span style="font-weight: bold; font-style: italic;"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Armenians" class="extiw" title="commons:Category:Armenians">مردم ارمنی</a></span> موجود است.</div></div> </div> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="زنان ارمنی در ایران">زنان ارمنی در ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="تاریخ ارمنستان">تاریخ ارمنستان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="ارمنستان">ارمنستان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B3%D9%84%E2%80%8C%DA%A9%D8%B4%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="نسل‌کشی ارمنیان">نسل‌کشی ارمنیان</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%DA%86%D8%A7%D9%86%D8%AF%D9%86_%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%85%D9%86%D9%87_%D8%A8%D9%87_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="کوچاندن ارامنه به ایران">کوچاندن ارامنه به ایران</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="پیوند_به_بیرون"><span id=".D9.BE.DB.8C.D9.88.D9.86.D8.AF_.D8.A8.D9.87_.D8.A8.DB.8C.D8.B1.D9.88.D9.86"></span>پیوند به بیرون</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C&amp;action=edit&amp;section=8" title="ویرایش بخش: پیوند به بیرون"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.alikonline.ir/fa/">اخبار ارمنی‌های ایران و جهان به زبان فارسی</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="منابع"><span id=".D9.85.D9.86.D8.A7.D8.A8.D8.B9"></span>منابع</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C&amp;action=edit&amp;section=9" title="ویرایش بخش: منابع"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r40724476">.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist reflist-columns references-column-width reflist-columns-2 mw-content-ltr" dir="ltr"> <ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text">Different sources: <ul><li><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r39868036">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit;word-wrap:break-word}.mw-parser-output .citation q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output .citation:target{background-color:rgba(0,127,255,0.133)}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-visible-error{color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#3a3;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}</style><cite id="CITEREFDennis_J.D._Sandole2007" class="citation book cs1">Dennis J.D. Sandole (24 January 2007). <i>Peace and Security in the Postmodern World: The OSCE and Conflict Resolution</i>. Routledge. p.&#160;182. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/9781134145713" title="ویژه:منابع کتاب/9781134145713"><bdi>9781134145713</bdi></a>. <q>The nearly 3 million Armenians in Armenia (and 3–4&#160;million in the Armenian Diaspora worldwide) 'perceive' the nearly 8&#160;million Azerbaijanis in Azerbaijan as 'Turks.'</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=Peace+and+Security+in+the+Postmodern+World%3A+The+OSCE+and+Conflict+Resolution&amp;rft.pages=182&amp;rft.pub=Routledge&amp;rft.date=2007-01-24&amp;rft.isbn=9781134145713&amp;rft.au=Dennis+J.D.+Sandole&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85+%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFMcGoldrickGiordanoGarcia-Preto2005" class="citation book cs1">McGoldrick, Monica; Giordano, Joe; Garcia-Preto, Nydia, eds. (18 August 2005). <i>Ethnicity and Family Therapy, Third Edition</i> (3&#160;ed.). Guilford Press. p.&#160;439. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/9781606237946" title="ویژه:منابع کتاب/9781606237946"><bdi>9781606237946</bdi></a>. <q>The impact of such a horror on a group who presently number approximately 6 million, worldwide, is incalculable.</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=Ethnicity+and+Family+Therapy%2C+Third+Edition&amp;rft.pages=439&amp;rft.edition=3&amp;rft.pub=Guilford+Press&amp;rft.date=2005-08-18&amp;rft.isbn=9781606237946&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85+%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFSargsyanBalabanyanHankinson2006" class="citation book cs1">Sargsyan, Gevorg; Balabanyan, Ani; Hankinson, Denzel (2006). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/fromcrisistostab00sarg/page/18"><i>From Crisis to Stability in the Armenian Power Sector: Lessons Learned from Armenia's Energy Reform Experience</i></a> (illustrated&#160;ed.). World Bank Publications. p.&#160;18. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/9780821365908" title="ویژه:منابع کتاب/9780821365908"><bdi>9780821365908</bdi></a>. <q>The country's estimated 3–6&#160;million diaspora represent a major source of foreign direct investment in the country.</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=From+Crisis+to+Stability+in+the+Armenian+Power+Sector%3A+Lessons+Learned+from+Armenia%27s+Energy+Reform+Experience&amp;rft.pages=18&amp;rft.edition=illustrated&amp;rft.pub=World+Bank+Publications&amp;rft.date=2006&amp;rft.isbn=9780821365908&amp;rft.aulast=Sargsyan&amp;rft.aufirst=Gevorg&amp;rft.au=Balabanyan%2C+Ani&amp;rft.au=Hankinson%2C+Denzel&amp;rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Ffromcrisistostab00sarg%2Fpage%2F18&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85+%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFArthur_G._Sharp2011" class="citation book cs1">Arthur G. Sharp (15 September 2011). <i>The Everything Guide to the Middle East: Understand the people, the politics, and the culture of this conflicted region</i>. Adams Media. p.&#160;137. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/9781440529122" title="ویژه:منابع کتاب/9781440529122"><bdi>9781440529122</bdi></a>. <q>Since the newly independent Republic of Armenia was declared in 1991, nearly 4 million of the world's 6&#160;million Armenians have been living on the eastern edge of their Middle Eastern homeland.</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=The+Everything+Guide+to+the+Middle+East%3A+Understand+the+people%2C+the+politics%2C+and+the+culture+of+this+conflicted+region&amp;rft.pages=137&amp;rft.pub=Adams+Media&amp;rft.date=2011-09-15&amp;rft.isbn=9781440529122&amp;rft.au=Arthur+G.+Sharp&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85+%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span></li></ul> </span></li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text">different sources: <ul><li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFVon_Voss2007" class="citation book cs1">Von Voss, Huberta (2007). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/portraitsofhopea0000unse"><i>Portraits of Hope: Armenians in the Contemporary World</i></a>. New York: Berghahn Books. p.&#160;xxv. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/9781845452575" title="ویژه:منابع کتاب/9781845452575"><bdi>9781845452575</bdi></a>. <q>...there are some 8 million Armenians in the world...</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=Portraits+of+Hope%3A+Armenians+in+the+Contemporary+World&amp;rft.place=New+York&amp;rft.pages=xxv&amp;rft.pub=Berghahn+Books&amp;rft.date=2007&amp;rft.isbn=9781845452575&amp;rft.aulast=Von+Voss&amp;rft.aufirst=Huberta&amp;rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fportraitsofhopea0000unse&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85+%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFFreedman2008" class="citation book cs1">Freedman, Jeri (2008). <i>The Armenian genocide</i>. New York: Rosen Publishing Group. p.&#160;52. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/9781404218253" title="ویژه:منابع کتاب/9781404218253"><bdi>9781404218253</bdi></a>. <q>In contrast to its population of 3.2&#160;million, approximately 8 million Armenians live in other countries of the world, including large communities in the America and Russia.</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=The+Armenian+genocide&amp;rft.place=New+York&amp;rft.pages=52&amp;rft.pub=Rosen+Publishing+Group&amp;rft.date=2008&amp;rft.isbn=9781404218253&amp;rft.aulast=Freedman&amp;rft.aufirst=Jeri&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85+%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFGuntram_H._Herb,_David_H._Kaplan2008" class="citation book cs1">Guntram H. Herb, David H. Kaplan (2008). <i>Nations and Nationalism: A Global Historical Overview: A Global Historical Overview</i>. Santa Barbara, Calif.: ABC-CLIO. p.&#160;1705. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/9781851099085" title="ویژه:منابع کتاب/9781851099085"><bdi>9781851099085</bdi></a>. <q>A nation of some 8 million people, about 3&#160;million of whom live in the newly independent post-Soviet state, Armenians are constantly battling not to lose their distinct culture, identity and the newly established statehood.</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=Nations+and+Nationalism%3A+A+Global+Historical+Overview%3A+A+Global+Historical+Overview&amp;rft.place=Santa+Barbara%2C+Calif.&amp;rft.pages=1705&amp;rft.pub=ABC-CLIO&amp;rft.date=2008&amp;rft.isbn=9781851099085&amp;rft.au=Guntram+H.+Herb%2C+David+H.+Kaplan&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85+%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFRobert_A._SaundersVlad_Strukov2010" class="citation book cs1">Robert A. Saunders; Vlad Strukov (2010). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/historicaldictio0000saun_g9m2"><i>Historical dictionary of the Russian Federation</i></a>. Lanham, MD: Scarecrow Press. p.&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/historicaldictio0000saun_g9m2/page/50">50</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/9780810854758" title="ویژه:منابع کتاب/9780810854758"><bdi>9780810854758</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=Historical+dictionary+of+the+Russian+Federation&amp;rft.place=Lanham%2C+MD&amp;rft.pages=50&amp;rft.pub=Scarecrow+Press&amp;rft.date=2010&amp;rft.isbn=9780810854758&amp;rft.au=Robert+A.+Saunders&amp;rft.au=Vlad+Strukov&amp;rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fhistoricaldictio0000saun_g9m2&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85+%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFPhilander2008" class="citation book cs1">Philander, S. George (2008). <i>Encyclopedia of global warming and climate change</i>. Los Angeles: SAGE. p.&#160;77. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/9781412958783" title="ویژه:منابع کتاب/9781412958783"><bdi>9781412958783</bdi></a>. <q>An estimated 60 percent of the total 8 million Armenians worldwide live outside the country...</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=Encyclopedia+of+global+warming+and+climate+change&amp;rft.place=Los+Angeles&amp;rft.pages=77&amp;rft.pub=SAGE&amp;rft.date=2008&amp;rft.isbn=9781412958783&amp;rft.aulast=Philander&amp;rft.aufirst=S.+George&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85+%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFRobert_A._SaundersVlad_Strukov2010" class="citation book cs1">Robert A. Saunders; Vlad Strukov (2010). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/historicaldictio0000saun_g9m2"><i>Historical dictionary of the Russian Federation</i></a>. Lanham, MD: Scarecrow Press. p.&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/historicaldictio0000saun_g9m2/page/51">51</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/9780810874602" title="ویژه:منابع کتاب/9780810874602"><bdi>9780810874602</bdi></a>. <q>Worldwide, there are more than 8 million Armenians; 3.2&#160;million reside in the Republic of Armenia.</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=Historical+dictionary+of+the+Russian+Federation&amp;rft.place=Lanham%2C+MD&amp;rft.pages=51&amp;rft.pub=Scarecrow+Press&amp;rft.date=2010&amp;rft.isbn=9780810874602&amp;rft.au=Robert+A.+Saunders&amp;rft.au=Vlad+Strukov&amp;rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fhistoricaldictio0000saun_g9m2&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85+%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span></li></ul> </span></li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/armenia">"Armenia"</a>. <i><a href="/wiki/%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8_%D8%AD%D9%82%D8%A7%DB%8C%D9%82_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="کتاب حقایق جهانی">The World Factbook</a></i> (به انگلیسی). Central Intelligence Agency. 2024-05-15.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&amp;rft.genre=article&amp;rft.jtitle=The+World+Factbook&amp;rft.atitle=Armenia&amp;rft.date=2024-05-15&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fwww.cia.gov%2Fthe-world-factbook%2Fcountries%2Farmenia&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85+%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="skin-nightmode-reset-color" style="font-size:0.95em; font-weight:bold; color:#555;">(روسی)</span> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20211223052305/http://www.gks.ru/free_doc/new_site/population/demo/per-itog/tab5.xls">"National makeup of the population of the Russian Federation <i>(Национальный состав населения Российской Федерации)</i>"</a>. <a href="/w/index.php?title=Russian_Federal_State_Statistics_Service&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Russian Federal State Statistics Service (صفحه وجود ندارد)">Russian Federal State Statistics Service</a>. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.gks.ru/free_doc/new_site/population/demo/per-itog/tab5.xls">the original</a> on 23 December 2021<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">5 January</span> 2013</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.btitle=National+makeup+of+the+population+of+the+Russian+Federation+%28%D0%9D%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D0%B9+%D1%81%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%B2+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F+%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9+%D0%A4%D0%B5%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%B8%29&amp;rft.pub=Russian+Federal+State+Statistics+Service&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.gks.ru%2Ffree_doc%2Fnew_site%2Fpopulation%2Fdemo%2Fper-itog%2Ftab5.xls&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85+%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFRobert_A._Saunders,_Vlad_Struko2010" class="citation book cs1">Robert A. Saunders, Vlad Struko (2010). <i>Historical dictionary of the Russian Federation</i>. Lanham, Maryland: Scarecrow Press. p.&#160;50. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-0-8108-5475-8" title="ویژه:منابع کتاب/978-0-8108-5475-8"><bdi>978-0-8108-5475-8</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=Historical+dictionary+of+the+Russian+Federation&amp;rft.place=Lanham%2C+Maryland&amp;rft.pages=50&amp;rft.pub=Scarecrow+Press&amp;rft.date=2010&amp;rft.isbn=978-0-8108-5475-8&amp;rft.au=Robert+A.+Saunders%2C+Vlad+Struko&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85+%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://ia601608.us.archive.org/26/items/2011AmericanCommunitySurveyAncestry/2011Acs.pdf">"Total ancestry categories tallied for people with one or more ancestry categories reported 2011 American Community Survey 1-Year Estimates"</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>. United States Census Bureau<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">22 December</span> 2012</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.btitle=Total+ancestry+categories+tallied+for+people+with+one+or+more+ancestry+categories+reported+2011+American+Community+Survey+1-Year+Estimates&amp;rft.pub=United+States+Census+Bureau&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fia601608.us.archive.org%2F26%2Fitems%2F2011AmericanCommunitySurveyAncestry%2F2011Acs.pdf&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85+%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a></span> <span class="reference-text">* <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130117011402/http://www.anca.org/press_releases/press_releases.php?prid=1365">"Barack Obama on the Importance of US-Armenia Relations"</a>. <a href="/w/index.php?title=Armenian_National_Committee_of_America&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Armenian National Committee of America (صفحه وجود ندارد)">Armenian National Committee of America</a>. 19 January 2008. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.anca.org/press_releases/press_releases.php?prid=1365">the original</a> on 17 January 2013<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">24 July</span> 2012</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.btitle=Barack+Obama+on+the+Importance+of+US-Armenia+Relations&amp;rft.pub=Armenian+National+Committee+of+America&amp;rft.date=2008-01-19&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.anca.org%2Fpress_releases%2Fpress_releases.php%3Fprid%3D1365&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85+%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span> <ul><li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.armenianweekly.com/2012/05/20/kim-kardashian-urges-support-for-telethon/">"Kim Kardashian Urges Support for Telethon"</a>. <i><a href="/w/index.php?title=The_Armenian_Weekly&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="The Armenian Weekly (صفحه وجود ندارد)">The Armenian Weekly</a></i>. 20 May 2012<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">24 July</span> 2012</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&amp;rft.genre=article&amp;rft.atitle=Kim+Kardashian+Urges+Support+for+Telethon&amp;rft.date=2012-05-20&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.armenianweekly.com%2F2012%2F05%2F20%2Fkim-kardashian-urges-support-for-telethon%2F&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85+%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFMilliken2007" class="citation news cs1">Milliken, Mary (12 October 2007). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20151018194515/http://www.reuters.com/article/2007/10/12/us-usa-armenians-idUSN1144509820071012">"Armenian-American clout buys genocide breakthrough"</a>. <i><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%AA%D8%B1%D8%B2" title="رویترز">رویترز</a></i>. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.reuters.com/article/2007/10/12/us-usa-armenians-idUSN1144509820071012">the original</a> on 18 October 2015<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">5 December</span> 2012</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&amp;rft.genre=article&amp;rft.atitle=Armenian-American+clout+buys+genocide+breakthrough&amp;rft.date=2007-10-12&amp;rft.aulast=Milliken&amp;rft.aufirst=Mary&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.reuters.com%2Farticle%2F2007%2F10%2F12%2Fus-usa-armenians-idUSN1144509820071012&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85+%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span></li></ul> </span></li> <li id="cite_note-Thon-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Thon_8-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFThon2012" class="citation book cs1">Thon, Caroline (2012). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/armeniansinhambu0000thon"><i>Armenians in Hamburg: an ethnographic exploration into the relationship between diaspora and success</i></a>. Berlin: LIT Verlag Münster. p.&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/armeniansinhambu0000thon/page/25">25</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-3-643-90226-9" title="ویژه:منابع کتاب/978-3-643-90226-9"><bdi>978-3-643-90226-9</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=Armenians+in+Hamburg%3A+an+ethnographic+exploration+into+the+relationship+between+diaspora+and+success&amp;rft.place=Berlin&amp;rft.pages=25&amp;rft.pub=LIT+Verlag+M%C3%BCnster&amp;rft.date=2012&amp;rft.isbn=978-3-643-90226-9&amp;rft.aulast=Thon&amp;rft.aufirst=Caroline&amp;rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Farmeniansinhambu0000thon&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85+%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Taylor-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Taylor_9-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFTaylor2008" class="citation book cs1">Taylor, Tony (2008). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/denialhistorybet0000tayl"><i>Denial: history betrayed</i></a>. Carlton, Victoria: Melbourne University Pub. p.&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/denialhistorybet0000tayl/page/4">4</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-0-522-85482-4" title="ویژه:منابع کتاب/978-0-522-85482-4"><bdi>978-0-522-85482-4</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=Denial%3A+history+betrayed&amp;rft.place=Carlton%2C+Victoria&amp;rft.pages=4&amp;rft.pub=Melbourne+University+Pub.&amp;rft.date=2008&amp;rft.isbn=978-0-522-85482-4&amp;rft.aulast=Taylor&amp;rft.aufirst=Tony&amp;rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fdenialhistorybet0000tayl&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85+%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20040411160258/http://www.statistics.ge/index_eng.htm">"The State Department for Statistics of Georgia"</a>. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.statistics.ge/index_eng.htm">the original</a> on 11 April 2004<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">8 February</span> 2014</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.btitle=The+State+Department+for+Statistics+of+Georgia&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.statistics.ge%2Findex_eng.htm&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85+%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span>, see <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.statistics.ge/index_eng.htm">The State Department for Statistics of Georgia</a> توسط statistics.ge <span style="font-size:100%" class="error citation-comment">[خطا: نشانی ناشناختهٔ بایگانی]</span>&#32;(بایگانی‌شده <span style="font-size:100%" class="error citation-comment">[تاریخ ناموجود]</span>)</span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110809151326/http://www.armeniadiaspora.com/population.html">«ARMENIAN POPULATION IN THE WORLD»</a>. بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.armeniadiaspora.com/population.html">اصلی</a> در ۹ اوت ۲۰۱۱<span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۸ فوریه ۲۰۱۴</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.btitle=ARMENIAN+POPULATION+IN+THE+WORLD&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.armeniadiaspora.com%2Fpopulation.html&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85+%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r28290294">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit}.mw-parser-output q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output code.cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:inherit;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-lock-free a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Lock-green.svg/9px-Lock-green.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .cs1-lock-registration a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg/9px-Lock-gray-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output .cs1-lock-subscription a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Lock-red-alt-2.svg/9px-Lock-red-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-free a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-subscription a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-registration a{background-position:left .1em center;padding-left:1em;padding-right:0}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration{color:#555}.mw-parser-output .cs1-subscription span,.mw-parser-output .cs1-registration span{border-bottom:1px dotted;cursor:help}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-visible-error{font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration,.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-right{padding-right:0.2em}</style></span> </li> <li id="cite_note-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-12">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFNational_Statistical_Service_of_Nagorno-Karabach_Republic" class="citation web cs1">National Statistical Service of Nagorno-Karabach Republic. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090305151151/http://census.stat-nkr.am/nkr/5-1.pdf">"De Jure Population (Urban, Rural) by Age and Ethnicity"</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://census.stat-nkr.am/nkr/5-1.pdf">the original</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span> on 5 March 2009<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">5 January</span> 2013</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.btitle=De+Jure+Population+%28Urban%2C+Rural%29+by+Age+and+Ethnicity&amp;rft.au=National+Statistical+Service+of+Nagorno-Karabach+Republic&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fcensus.stat-nkr.am%2Fnkr%2F5-1.pdf&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85+%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-13">↑</a></span> <span class="reference-text">The Nagorno Karabakh Republic is <i>de facto</i> independent and mainly integrated into Armenia, however, it is internationally recognized as <i>de jure</i> part of <a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A2%D8%B0%D8%B1%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D9%86" title="جمهوری آذربایجان">Azerbaijan</a></span> </li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-14">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="skin-nightmode-reset-color languageicon" style="font-size:0.95em; font-weight:bold; color:#555;">(ارمنی&#160;)</span> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFVardanyan2007" class="citation web cs1">Vardanyan, Tamara (21 June 2007). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.noravank.am/arm/issues/detail.php?ELEMENT_ID=2376">"Իրանահայ համայնք. ճամպրուկային տրամադրություններ"</a> &#91;The Iranian-Armenian community&#93;. <a href="/w/index.php?title=Noravank_Foundation&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Noravank Foundation (صفحه وجود ندارد)">Noravank Foundation</a><span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">5 January</span> 2013</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.btitle=%D4%BB%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%B0%D5%A1%D5%B5+%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%B5%D5%B6%D6%84.+%D5%B3%D5%A1%D5%B4%D5%BA%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6+%D5%BF%D6%80%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%A4%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80&amp;rft.pub=Noravank+Foundation&amp;rft.date=2007-06-21&amp;rft.aulast=Vardanyan&amp;rft.aufirst=Tamara&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.noravank.am%2Farm%2Fissues%2Fdetail.php%3FELEMENT_ID%3D2376&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85+%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Gibney-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Gibney_15-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFGibney2005" class="citation book cs1">Gibney, Matthew J. (2005). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/immigrationasylu00gibn"><i>Immigration and asylum: from 1900 to the present</i></a>. Santa Barbara, California: ABC-CLIO. p.&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/immigrationasylu00gibn/page/n60">13</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-1-57607-796-2" title="ویژه:منابع کتاب/978-1-57607-796-2"><bdi>978-1-57607-796-2</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=Immigration+and+asylum%3A+from+1900+to+the+present&amp;rft.place=Santa+Barbara%2C+California&amp;rft.pages=13&amp;rft.pub=ABC-CLIO&amp;rft.date=2005&amp;rft.isbn=978-1-57607-796-2&amp;rft.aulast=Gibney&amp;rft.aufirst=Matthew+J.&amp;rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fimmigrationasylu00gibn&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85+%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Ukraine_2001_Census-16"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Ukraine_2001_Census_16-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation cs2"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ukrcensus.gov.ua/eng/results/nationality_population/nationality_1/s5/?botton=cens_db&amp;box=5.1W&amp;k_t=00&amp;p=20&amp;rz=1_1&amp;rz_b=2_1%20&amp;n_page=2"><i>The distribution of the population by nationality and mother tongue</i></a>, Kiev: State Statistics Committee of Ukraine, 2001<span class="reference-accessdate">, retrieved <span class="nowrap">5 January</span> 2013</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=The+distribution+of+the+population+by+nationality+and+mother+tongue&amp;rft.place=Kiev&amp;rft.pub=State+Statistics+Committee+of+Ukraine&amp;rft.date=2001&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.ukrcensus.gov.ua%2Feng%2Fresults%2Fnationality_population%2Fnationality_1%2Fs5%2F%3Fbotton%3Dcens_db%26box%3D5.1W%26k_t%3D00%26p%3D20%26rz%3D1_1%26rz_b%3D2_1%2520%26n_page%3D2&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85+%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span><sup class="Fix-tag"><sup class="noprint Inline-Template"><span title="" style="white-space: nowrap;">&#91;<i><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%87" title="ویکی‌پدیا:پیوندهای مرده">پیوند مرده</a></i>&#93;</span></sup></sup></span> </li> <li id="cite_note-17"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-17">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20140125105053/http://www.todayszaman.com/newsDetail_getNewsById.action?load=detay&amp;link=161291">"Foreign Ministry: 89,000 minorities live in Turkey"</a>. <i><a href="/w/index.php?title=Today%27s_Zaman&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Today&#39;s Zaman (صفحه وجود ندارد)">Today's Zaman</a></i>. 15 December 2008. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.todayszaman.com/newsDetail_getNewsById.action?load=detay&amp;link=161291">the original</a> on 25 January 2014<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">5 January</span> 2013</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&amp;rft.genre=article&amp;rft.jtitle=Today%27s+Zaman&amp;rft.atitle=Foreign+Ministry%3A+89%2C000+minorities+live+in+Turkey&amp;rft.date=2008-12-15&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.todayszaman.com%2FnewsDetail_getNewsById.action%3Fload%3Ddetay%26link%3D161291&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85+%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-18"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-18">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation cs2"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www12.statcan.gc.ca/nhs-enm/2011/dp-pd/dt-td/Rp-eng.cfm?LANG=E&amp;APATH=3&amp;DETAIL=0&amp;DIM=0&amp;FL=A&amp;FREE=0&amp;GC=0&amp;GID=0&amp;GK=0&amp;GRP=0&amp;PID=105396&amp;PRID=0&amp;PTYPE=105277&amp;S=0&amp;SHOWALL=0&amp;SUB=0&amp;Temporal=2013&amp;THEME=95&amp;VID=0&amp;VNAMEE=&amp;VNAMEF="><i>Canada National Household Survey</i></a>, Statistics Canada, 2011<span class="reference-accessdate">, retrieved <span class="nowrap">20 August</span> 2013</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=Canada+National+Household+Survey&amp;rft.pub=Statistics+Canada&amp;rft.date=2011&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww12.statcan.gc.ca%2Fnhs-enm%2F2011%2Fdp-pd%2Fdt-td%2FRp-eng.cfm%3FLANG%3DE%26APATH%3D3%26DETAIL%3D0%26DIM%3D0%26FL%3DA%26FREE%3D0%26GC%3D0%26GID%3D0%26GK%3D0%26GRP%3D0%26PID%3D105396%26PRID%3D0%26PTYPE%3D105277%26S%3D0%26SHOWALL%3D0%26SUB%3D0%26Temporal%3D2013%26THEME%3D95%26VID%3D0%26VNAMEE%3D%26VNAMEF%3D&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85+%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span>. Of those, 31,075 reported single and 24,675 mixed Armenian ancestry.</span> </li> <li id="cite_note-19"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-19">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="skin-nightmode-reset-color" style="font-size:0.95em; font-weight:bold; color:#555;">(روسی)</span> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://rus.delfi.lv/news/daily/abroad/v-abhazii-obyavili-dannye-perepisi-naseleniya.d?id=42015926">"В Абхазии объявили данные переписи населения"</a>. <i><a href="/w/index.php?title=Delfi_(web_portal)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Delfi (web portal) (صفحه وجود ندارد)">Delfi</a></i>. 29 December 2011<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">20 August</span> 2013</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&amp;rft.genre=article&amp;rft.jtitle=Delfi&amp;rft.atitle=%D0%92+%D0%90%D0%B1%D1%85%D0%B0%D0%B7%D0%B8%D0%B8+%D0%BE%D0%B1%D1%8A%D1%8F%D0%B2%D0%B8%D0%BB%D0%B8+%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D1%8B%D0%B5+%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B5%D0%BF%D0%B8%D1%81%D0%B8+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F&amp;rft.date=2011-12-29&amp;rft_id=http%3A%2F%2Frus.delfi.lv%2Fnews%2Fdaily%2Fabroad%2Fv-abhazii-obyavili-dannye-perepisi-naseleniya.d%3Fid%3D42015926&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85+%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span>. (According to the 2011 census).</span> </li> <li id="cite_note-20"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-20">↑</a></span> <span class="reference-text">The Abkhazia Republic is <i>de facto</i> independent and mainly integrated into Russia, however, it is internationally recognized as <i>de jure</i> part of <a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="گرجستان">Georgia</a></span> </li> <li id="cite_note-21"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-21">↑</a></span> <span class="reference-text">different sources: <ul><li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFVon_Voss2007" class="citation book cs1">Von Voss, Huberta (2007). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/portraitsofhopea0000unse"><i>Portraits of Hope: Armenians in the Contemporary World</i></a>. New York: Berghahn Books. p.&#160;xxv. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/9781845452575" title="ویژه:منابع کتاب/9781845452575"><bdi>9781845452575</bdi></a>. <q>...there are some 8 million Armenians in the world...</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=Portraits+of+Hope%3A+Armenians+in+the+Contemporary+World&amp;rft.place=New+York&amp;rft.pages=xxv&amp;rft.pub=Berghahn+Books&amp;rft.date=2007&amp;rft.isbn=9781845452575&amp;rft.aulast=Von+Voss&amp;rft.aufirst=Huberta&amp;rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fportraitsofhopea0000unse&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85+%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFFreedman2008" class="citation book cs1">Freedman, Jeri (2008). <i>The Armenian genocide</i>. New York: Rosen Publishing Group. p.&#160;52. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/9781404218253" title="ویژه:منابع کتاب/9781404218253"><bdi>9781404218253</bdi></a>. <q>In contrast to its population of 3.2&#160;million, approximately 8 million Armenians live in other countries of the world, including large communities in the America and Russia.</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=The+Armenian+genocide&amp;rft.place=New+York&amp;rft.pages=52&amp;rft.pub=Rosen+Publishing+Group&amp;rft.date=2008&amp;rft.isbn=9781404218253&amp;rft.aulast=Freedman&amp;rft.aufirst=Jeri&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85+%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFGuntram_H._Herb,_David_H._Kaplan2008" class="citation book cs1">Guntram H. Herb, David H. Kaplan (2008). <i>Nations and Nationalism: A Global Historical Overview: A Global Historical Overview</i>. Santa Barbara, Calif.: ABC-CLIO. p.&#160;1705. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/9781851099085" title="ویژه:منابع کتاب/9781851099085"><bdi>9781851099085</bdi></a>. <q>A nation of some 8 million people, about 3&#160;million of whom live in the newly independent post-Soviet state, Armenians are constantly battling not to lose their distinct culture, identity and the newly established statehood.</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=Nations+and+Nationalism%3A+A+Global+Historical+Overview%3A+A+Global+Historical+Overview&amp;rft.place=Santa+Barbara%2C+Calif.&amp;rft.pages=1705&amp;rft.pub=ABC-CLIO&amp;rft.date=2008&amp;rft.isbn=9781851099085&amp;rft.au=Guntram+H.+Herb%2C+David+H.+Kaplan&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85+%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFRobert_A._SaundersVlad_Strukov2010" class="citation book cs1">Robert A. Saunders; Vlad Strukov (2010). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/historicaldictio0000saun_g9m2"><i>Historical dictionary of the Russian Federation</i></a>. Lanham, MD: Scarecrow Press. p.&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/historicaldictio0000saun_g9m2/page/50">50</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/9780810854758" title="ویژه:منابع کتاب/9780810854758"><bdi>9780810854758</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=Historical+dictionary+of+the+Russian+Federation&amp;rft.place=Lanham%2C+MD&amp;rft.pages=50&amp;rft.pub=Scarecrow+Press&amp;rft.date=2010&amp;rft.isbn=9780810854758&amp;rft.au=Robert+A.+Saunders&amp;rft.au=Vlad+Strukov&amp;rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fhistoricaldictio0000saun_g9m2&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85+%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFPhilander2008" class="citation book cs1">Philander, S. George (2008). <i>Encyclopedia of global warming and climate change</i>. Los Angeles: SAGE. p.&#160;77. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/9781412958783" title="ویژه:منابع کتاب/9781412958783"><bdi>9781412958783</bdi></a>. <q>An estimated 60 percent of the total 8 million Armenians worldwide live outside the country...</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=Encyclopedia+of+global+warming+and+climate+change&amp;rft.place=Los+Angeles&amp;rft.pages=77&amp;rft.pub=SAGE&amp;rft.date=2008&amp;rft.isbn=9781412958783&amp;rft.aulast=Philander&amp;rft.aufirst=S.+George&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85+%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFRobert_A._SaundersVlad_Strukov2010" class="citation book cs1">Robert A. Saunders; Vlad Strukov (2010). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/historicaldictio0000saun_g9m2"><i>Historical dictionary of the Russian Federation</i></a>. Lanham, MD: Scarecrow Press. p.&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/historicaldictio0000saun_g9m2/page/51">51</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/9780810874602" title="ویژه:منابع کتاب/9780810874602"><bdi>9780810874602</bdi></a>. <q>Worldwide, there are more than 8 million Armenians; 3.2&#160;million reside in the Republic of Armenia.</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=Historical+dictionary+of+the+Russian+Federation&amp;rft.place=Lanham%2C+MD&amp;rft.pages=51&amp;rft.pub=Scarecrow+Press&amp;rft.date=2010&amp;rft.isbn=9780810874602&amp;rft.au=Robert+A.+Saunders&amp;rft.au=Vlad+Strukov&amp;rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fhistoricaldictio0000saun_g9m2&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85+%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span></li></ul> </span></li> <li id="cite_note-HistofChrist-22"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-HistofChrist_22-0">↑</a></span> <span class="reference-text">see <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFHastings2000" class="citation book cs1">Hastings, Adrian (2000). <i>A World History of Christianity</i>. Wm. B. Eerdmans Publishing. p.&#160;289. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-0-8028-4875-8" title="ویژه:منابع کتاب/978-0-8028-4875-8"><bdi>978-0-8028-4875-8</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=A+World+History+of+Christianity&amp;rft.pages=289&amp;rft.pub=Wm.+B.+Eerdmans+Publishing&amp;rft.date=2000&amp;rft.isbn=978-0-8028-4875-8&amp;rft.aulast=Hastings&amp;rft.aufirst=Adrian&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85+%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-23"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-23">↑</a></span> <span class="reference-text">Vahan Kurkjian, "History of Armenia", Michigan, 1968, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Gazetteer/Places/Asia/Armenia/_Texts/KURARM/home.html">History of Armenia by Vahan Kurkjian</a>; Armenian Soviet Encyclopedia, v. 12, Yerevan 1987; Artak Movsisyan, "Sacred Highland: Armenia in the spiritual conception of the Near East", Yerevan, 2000; Martiros Kavoukjian, "The Genesis of Armenian People", Montreal, 1982</span> </li> <li id="cite_note-Razmik_Panossian-24"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Razmik_Panossian_24-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.goodreads.com/book/show/1358971.The_Armenians">The Armenians: From Kings And Priests to Merchants And Commissars</a></span> </li> <li id="cite_note-25"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-25">↑</a></span> <span class="reference-text">Movses Khorenatsi, History of Armenia. Ed. by G. Sargsyan. Yerevan: Hayastan, 1997, p. 83, 286</span> </li> <li id="cite_note-26"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-26">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite id="CITEREFفرشید_ابراهیم_پور" class="citation web">فرشید ابراهیم پور (<bdi>شماره ۶۲ - سال شانزدهم - زمستان ۱۳۹۱</bdi>). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20171027234902/http://www.paymanonline.com/article.aspx?id=D04F04C8-4FFA-4064-A08D-337AF49C2D6F">«نگاهی به تاریخ ارمنستان و بررسی به پاخاستن دودمان کهن باگرادونی»</a>. فصلنامه فرهنگی پیمان. بایگانی‌شده از <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.paymanonline.com/article.aspx?id=D04F04C8-4FFA-4064-A08D-337AF49C2D6F">اصلی</a> در ۲۷ اکتبر ۲۰۱۷.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.btitle=%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C+%D8%A8%D9%87+%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE+%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D9%88+%D8%A8%D8%B1%D8%B1%D8%B3%DB%8C+%D8%A8%D9%87+%D9%BE%D8%A7%D8%AE%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%86+%D8%AF%D9%88%D8%AF%D9%85%D8%A7%D9%86+%DA%A9%D9%87%D9%86+%D8%A8%D8%A7%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D8%AF%D9%88%D9%86%DB%8C&amp;rft.pub=%D9%81%D8%B5%D9%84%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87+%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C+%D9%BE%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86&amp;rft.au=%D9%81%D8%B1%D8%B4%DB%8C%D8%AF+%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%87%DB%8C%D9%85+%D9%BE%D9%88%D8%B1&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.paymanonline.com%2Farticle.aspx%3Fid%3DD04F04C8-4FFA-4064-A08D-337AF49C2D6F&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85+%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span> <span class="cs1-visible-error error citation-comment">تاریخ وارد شده در <code class="cs1-code">&#124;تاریخ=</code> را بررسی کنید (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D8%AE%D8%B7%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF#bad_date" title="راهنما:خطاهای الگوی یادکرد">کمک</a>)</span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-27"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-27">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite id="CITEREFگلیجانی_مقدم1395" class="citation journal">گلیجانی مقدم، ندا (<bdi>۱۳۹۵</bdi>). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://ensani.ir/file/download/article/20170418144650-10055-220.pdf">«تحول معنایی واژه دیلم»</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>. <i>مطالعات تاریخ اسلام</i>: <bdi>۱۱۶</bdi>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&amp;rft.genre=article&amp;rft.jtitle=%D9%85%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%A7%D8%AA+%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85&amp;rft.atitle=%D8%AA%D8%AD%D9%88%D9%84+%D9%85%D8%B9%D9%86%D8%A7%DB%8C%DB%8C+%D9%88%D8%A7%DA%98%D9%87+%D8%AF%DB%8C%D9%84%D9%85&amp;rft.pages=%3Cbdi%3E%DB%B1%DB%B1%DB%B6%3C%2Fbdi%3E&amp;rft.date=1395&amp;rft.aulast=%DA%AF%D9%84%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D9%86%DB%8C+%D9%85%D9%82%D8%AF%D9%85&amp;rft.aufirst=%D9%86%D8%AF%D8%A7&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fensani.ir%2Ffile%2Fdownload%2Farticle%2F20170418144650-10055-220.pdf&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85+%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-srichmond-28"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-srichmond_28-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite id="CITEREFChahin" class="citation book">Chahin، M. <i>The kingdom of Armenia: a history</i> (ویراست ۲nd, rev٫). Richmond, Surrey: Curzon. ص.&#160;<bdi>۲۰۳</bdi>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">شابک</a>&#160;<a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-0-7007-1452-0" title="ویژه:منابع کتاب/978-0-7007-1452-0"><bdi>۹۷۸-۰-۷۰۰۷-۱۴۵۲-۰</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=The+kingdom+of+Armenia%3A+a+history&amp;rft.place=Richmond%2C+Surrey&amp;rft.pages=%3Cbdi%3E%DB%B2%DB%B0%DB%B3%3C%2Fbdi%3E&amp;rft.edition=%DB%B2nd%2C+rev%D9%AB&amp;rft.pub=Curzon&amp;rft.isbn=978-0-7007-1452-0&amp;rft.aulast=Chahin&amp;rft.aufirst=M.&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85+%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-RHansen-29"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-RHansen_29-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFHansen" class="citation book cs1">Hansen, Randall. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.abc-clio.com/ABC-CLIOCorporate/product.aspx?pc=A1467C"><i>Immigration and asylum: from 1900 to the present</i></a>. p.&#160;13.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=Immigration+and+asylum%3A+from+1900+to+the+present&amp;rft.pages=13&amp;rft.aulast=Hansen&amp;rft.aufirst=Randall&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.abc-clio.com%2FABC-CLIOCorporate%2Fproduct.aspx%3Fpc%3DA1467C&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85+%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-30"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-30">↑</a></span> <span class="reference-text">خداوردیان، ک.س. ارمنستان از دوران ماقبل تاریخ تا سده هجدهم</span> </li> <li id="cite_note-by_Richard_G._Hovannisian-31"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-by_Richard_G._Hovannisian_31-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.amazon.com/Armenian-Sebastia-Armenia-Historic-Provinces/dp/1568591527">Armenian Sebastia/sivas And Lesser Armenia (Ucla Armenian History and Culture Series. Historic Armenian Cities and Provinces)</a></span> </li> <li id="cite_note-by_Richard_Hovannisian-32"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-by_Richard_Hovannisian_32-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://search.proquest.com/openview/fa3292f93a3d5440093f0ba085f2ada8/1?pq-origsite=gscholar">The Armenian Question in the Ottoman Empire</a></span> </li> <li id="cite_note-armenian-genocide.org-33"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-armenian-genocide.org_33-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.armenian-genocide.org/Affirmation.236/current_category.49/affirmation_detail.html">Treaty of Sèvres,Armenian National Institute</a></span> </li> <li id="cite_note-By_Fred_M._Shelley-34"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-By_Fred_M._Shelley_34-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=5qlXatHRJtMC&amp;pg=PR4&amp;lpg=PR4&amp;dq=The+Story+Behind+the+World%27s+Borders,By+Fred+M.+Shelley&amp;source=bl&amp;ots=Jh2IjYXkw5&amp;sig=RIdX5a8jG5KeRuud72ZfnuPuS-M&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ved=0ahUKEwiyta6vubfOAhXFjiwKHS-7Ab0Q6AEIKzAD#v=onepage&amp;q=The%20Story%20Behind%20the%20World%27s%20Borders,By%20Fred%20M.%20Shelley&amp;f=false">Nation Shapes: The Story behind the World's Borders</a></span> </li> <li id="cite_note-35"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-35">↑</a></span> <span class="reference-text">"<a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=Va6oSxzojzoC&amp;pg=PA181&amp;lpg=PA181&amp;dq=armenian+long+history+in+maku&amp;source=bl&amp;ots=ItSLvK9f5Z&amp;sig=tyNJj3_NyXBlJ6e9L5A9g7jF1Ms&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ved=0ahUKEwjZ5LGW4NnMAhWGkCwKHTZYAgAQ6AEINzAE#v=onepage&amp;q=armenian%20long%20history%20in%20maku&amp;f=false">E.J. Brill's First Encyclopaedia of Islam, 1913-1936, Volume 5</a>." M. Th. Houtsma. BRILL, 1993 - Islam - 578 pages.</span> </li> <li id="cite_note-36"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-36">↑</a></span> <span class="reference-text">"<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.worldcat.org/title/armenian-vanvaspurakan/oclc/469766293?referer=di&amp;ht=edition">Armenian Van/Vaspurakan</a>." Hovannisian, Richard G. (1999). Costa Mesa, California: Mazda Publishers. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/1-56859-130-6" title="ویژه:منابع کتاب/1-56859-130-6">1-56859-130-6</a>.</span> </li> <li id="cite_note-37"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-37">↑</a></span> <span class="reference-text">کتاب ارمنیان ایران، نویسنده:<a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%DA%A9_%D9%87%D9%88%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="آندرانیک هویان">آندرانیک هویان</a>،انتشارات:مرکز بین‌المللی گفتگوی تمدنها با همکاری انتشارات هرمس. صفحه:۱۱</span> </li> <li id="cite_note-38"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-38">↑</a></span> <span class="reference-text">کتاب تاریخ ارامنه ایران، نویسنده:وازگن س. غوگاسیان، ترجمه:سعید کریم پور،انتشارات:امیرکبیر، صفحه:۱۲</span> </li> <li id="cite_note-39"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-39">↑</a></span> <span class="reference-text">داوریژتسی، آراکل. تاریخ داوریژتسی. واقارشاباد: چاپخانهٔ کلیسای اجمیادزین، ۱۸۹۶</span> </li> <li id="cite_note-40"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-40">↑</a></span> <span class="reference-text">ژان دیالافوآ، ایران-کلده و آشور، ترجمه علی محمد فره وشی، کتابفروشی خیام، تهران،1361، ص 217</span> </li> </ol></div> <div class="navbox-styles"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r40355799">.mw-parser-output .hlist dl,.mw-parser-output .hlist ol,.mw-parser-output .hlist ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .hlist dd,.mw-parser-output .hlist dt,.mw-parser-output .hlist li{margin:0;display:inline}.mw-parser-output .hlist.inline,.mw-parser-output .hlist.inline dl,.mw-parser-output .hlist.inline ol,.mw-parser-output .hlist.inline ul,.mw-parser-output .hlist dl dl,.mw-parser-output .hlist dl ol,.mw-parser-output .hlist dl ul,.mw-parser-output .hlist ol dl,.mw-parser-output .hlist ol ol,.mw-parser-output .hlist ol ul,.mw-parser-output .hlist ul dl,.mw-parser-output .hlist ul ol,.mw-parser-output .hlist ul ul{display:inline}.mw-parser-output .hlist .mw-empty-li{display:none}.mw-parser-output .hlist dt::after{content:": "}.mw-parser-output .hlist dd::after,.mw-parser-output .hlist li::after{content:" · ";font-weight:bold}.mw-parser-output .hlist dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li:last-child::after{content:none}.mw-parser-output .hlist dd dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li li:first-child::before{content:" (";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li li:last-child::after{content:")";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist ol{counter-reset:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li{counter-increment:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li::before{content:" "counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist dd ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li ol>li:first-child::before{content:" ("counter(listitem)"\a0 "}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r39648996">.mw-parser-output .navbox{box-sizing:border-box;border:1px solid #a2a9b1;width:100%;clear:both;font-size:88%;text-align:center;padding:1px;margin:1em auto 0}.mw-parser-output .navbox .navbox{margin-top:0}.mw-parser-output .navbox+.navbox,.mw-parser-output .navbox+.navbox-styles+.navbox{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox-inner,.mw-parser-output .navbox-subgroup{width:100%}.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-title,.mw-parser-output .navbox-abovebelow{padding:0.25em 1em;line-height:1.5em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox-group{white-space:nowrap;text-align:right}.mw-parser-output .navbox,.mw-parser-output .navbox-subgroup{background-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-list{line-height:1.5em;border-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-list-with-group{text-align:right;border-left-width:2px;border-right-style:solid}.mw-parser-output tr+tr>.navbox-abovebelow,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-group,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-image,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-list{border-top:2px solid #f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-title{background-color:#b3ccff}.mw-parser-output .navbox-abovebelow,.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-title{background-color:#dbe7ff}.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-abovebelow{background-color:#e5edff}.mw-parser-output .navbox-even{background-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-odd{background-color:transparent}.mw-parser-output .navbox .hlist td dl,.mw-parser-output .navbox .hlist td ol,.mw-parser-output .navbox .hlist td ul,.mw-parser-output .navbox td.hlist dl,.mw-parser-output .navbox td.hlist ol,.mw-parser-output .navbox td.hlist ul{padding:0.125em 0}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:right;text-align:right;margin-left:0.5em}.mw-parser-output .navbox-list li{unicode-bidi:isolate}</style></div><div role="navigation" class="navbox authority-control" aria-labelledby="داده‌های_کتابخانه‌ای_frameless&amp;#124;text-top&amp;#124;10px&amp;#124;alt=ویرایش_در_ویکی‌داده&amp;#124;link=https&amp;#58;//www.wikidata.org/wiki/Q79797#identifiers&amp;#124;class=noprint&amp;#124;ویرایش_در_ویکی‌داده" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="داده‌های_کتابخانه‌ای_frameless&amp;#124;text-top&amp;#124;10px&amp;#124;alt=ویرایش_در_ویکی‌داده&amp;#124;link=https&amp;#58;//www.wikidata.org/wiki/Q79797#identifiers&amp;#124;class=noprint&amp;#124;ویرایش_در_ویکی‌داده" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="راهنما:داده‌های کتابخانه‌ای">داده‌های کتابخانه‌ای</a> <span class="mw-valign-text-top noprint" typeof="mw:File/Frameless"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q79797#identifiers" title="ویرایش در ویکی‌داده"><img alt="ویرایش در ویکی‌داده" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg/10px-OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg/15px-OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg/20px-OOjs_UI_icon_edit-rtl-progressive.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">کتابخانه‌های ملی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://catalogo.bne.es/uhtbin/authoritybrowse.cgi?action=display&amp;authority_id=XX529700">اسپانیا</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb11936986z">فرانسه</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://data.bnf.fr/ark:/12148/cb11936986z">(داده‌ها)</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://esu.com.ua/search_articles.php?id=34713">اوکراین</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://d-nb.info/gnd/4085933-2">آلمان</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.loc.gov/authorities/subjects/sh85007306">ایالات متحده آمریکا</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/00575411">ژاپن</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&amp;local_base=aut&amp;ccl_term=ica=ph117340&amp;CON_LNG=ENG">جمهوری چک</a></span> <ul><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&amp;local_base=aut&amp;ccl_term=ica=ph1134483&amp;CON_LNG=ENG">2</a></span></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">سایر</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://id.worldcat.org/fast/814767/">کاربرد چندوجهی اصطلاحات موضوعی</a></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalog.archives.gov/id/10646956">بایگانی ملی (ایالات متحده)</a></span></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r30716427">.mw-parser-output .nobold{font-weight:normal}</style></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="ارمنستان" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible mw-collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2" style="background:#f2a800"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r40261389">.mw-parser-output .navbar{display:inline;font-size:88%;font-weight:normal}.mw-parser-output .navbar-collapse{float:right;text-align:right}.mw-parser-output .navbar-boxtext{word-spacing:0}.mw-parser-output .navbar ul{display:inline-block;white-space:nowrap;line-height:inherit}.mw-parser-output .navbar-brackets::before{margin-left:-0.125em;content:"[ "}.mw-parser-output .navbar-brackets::after{margin-right:-0.125em;content:" ]"}.mw-parser-output .navbar li{word-spacing:-0.125em}.mw-parser-output .navbar a>span,.mw-parser-output .navbar a>abbr{text-decoration:inherit}.mw-parser-output .navbar-mini abbr{font-variant:small-caps;border-bottom:none;text-decoration:none;cursor:inherit}.mw-parser-output .navbar-ct-full{font-size:114%;margin:0 7em}.mw-parser-output .navbar-ct-mini{font-size:114%;margin:0 4em}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbar li a abbr{color:var(--color-base)!important}@media(prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbar li a abbr{color:var(--color-base)!important}}@media print{.mw-parser-output .navbar{display:none!important}}</style><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%85%D9%88%D8%B6%D9%88%D8%B9%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="الگو:موضوعات ارمنستان"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%85%D9%88%D8%B6%D9%88%D8%B9%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="بحث الگو:موضوعات ارمنستان (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%85%D9%88%D8%B6%D9%88%D8%B9%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:موضوعات ارمنستان"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="ارمنستان" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="ارمنستان">ارمنستان</a>&#160;</div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#f2a800;width:1%"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="تاریخ ارمنستان">تاریخ</a><br /><span class="nobold">(<a href="/wiki/%DA%AF%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="گاه‌شماری رویدادهای تاریخی ارمنستان">گاه‌شماری</a>)</span></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;background:#FFEFD5"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0;background:#FFEFD5"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#f2a800; font-weight:normal;">باستان</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;background:transparent"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a class="mw-selflink selflink">مردم ارمنی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%85%D9%86%D9%87" title="خاستگاه ارامنه">خاستگاه ارامنه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="نام‌های ارمنستان">نام‌ها</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%85%D8%AF%D9%86_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%A7%E2%80%93%D8%A2%D8%B1%D8%A7%DA%A9%D8%B3" class="mw-redirect" title="تمدن کورا–آراکس">فرهنگ کورا-ارس</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D8%A7%DB%8C%DA%A9_(%D8%A7%D8%B3%D8%B7%D9%88%D8%B1%D9%87)" title="هایک (اسطوره)">هایک (اسطوره)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Hayasa-Azzi&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Hayasa-Azzi (صفحه وجود ندارد)">هایاسا-آزی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="میتانی">میتانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D8%B1%DB%8C" title="نائیری">نائیری</a> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Nairi_(Armenian_usages)" class="extiw" title="en:Nairi (Armenian usages)">نائیری</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D9%88" title="اورارتو">اورارتو</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%AF%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C_%D9%85%D8%A7%D8%AF" title="پادشاهی ماد">پادشاهی ماد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%AF%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%DB%8C" class="mw-redirect" title="دودمان اروندی">دودمان اروندی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D9%87%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C_%D9%87%D8%AE%D8%A7%D9%85%D9%86%D8%B4%DB%8C" title="شاهنشاهی هخامنشی">شاهنشاهی هخامنشی</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%87%D8%AE%D8%A7%D9%85%D9%86%D8%B4%DB%8C" class="mw-redirect" title="ارمنستان هخامنشی">ارمنستان هخامنشی</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF" title="ارمنستان بزرگ">ارمنستان بزرگ</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_(%D8%B1%D9%88%D9%85)" title="ارمنستان (روم)">ارمنستان (روم)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D9%87%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C_%D8%A7%D8%B4%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="شاهنشاهی اشکانی">شاهنشاهی اشکانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A8%DB%8C%D8%B2%D8%A7%D9%86%D8%B3" title="ارمنستان بیزانس">ارمنستان بیزانس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="ارمنستان ساسانی">ارمنستان ساسانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%B4%E2%80%8C%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3:%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="پیش‌نویس:منطقه‌های ارمنستان باستان">منطقه‌های باستانی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#f2a800; font-weight:normal;">میانه</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0;background:transparent"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Arminiya&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Arminiya (صفحه وجود ندارد)">ارمنیه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%AC%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="ساجیان">ساجیان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%AF%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%A7%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D9%88%D9%86%DB%8C" title="دودمان باگراتونی">دودمان باگراتونی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%AF%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C_%DA%A9%DB%8C%D9%84%DB%8C%DA%A9%DB%8C%D9%87" title="پادشاهی ارمنی کیلیکیه">پادشاهی ارمنی کیلیکیه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="سالاریان">سالاریان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%84%D8%AE%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86" title="ایلخانان">ایلخانان</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%86%D9%88%D9%BE%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="چوپانیان">چوپانیان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%82%E2%80%8C%D9%82%D9%88%DB%8C%D9%88%D9%86%D9%84%D9%88" title="آق‌قویونلو">آق‌قویونلو</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%B1%D8%A7%D9%82%D9%88%DB%8C%D9%88%D9%86%D9%84%D9%88" class="mw-redirect" title="قراقویونلو">قراقویونلو</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D9%85%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%B9%D8%AB%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="ارمنی‌ها در امپراتوری عثمانی">ارمنستان عثمانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%B5%D9%81%D9%88%DB%8C%D9%87-%D8%A7%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D9%87-%D9%82%D8%A7%D8%AC%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D9%87" class="mw-redirect" title="ارمنستان صفویه-افشاریه-قاجاریه">ارمنستان صفویه-افشاریه-قاجاریه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%AF%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%B5%D9%81%D9%88%DB%8C%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="دودمان صفویان">صفویان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="افشاریان">افشاریان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D8%AC%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="قاجاریان">قاجاریان</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86" title="خانات ایروان">خانات ایروان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%AA_%D9%82%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%A8%D8%A7%D8%BA" title="خانات قره‌باغ">خانات قره‌باغ</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%87%D8%AF%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%AA%D8%B1%DA%A9%D9%85%D8%A7%D9%86%DA%86%D8%A7%DB%8C" title="عهدنامه ترکمانچای">عهدنامه ترکمانچای</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="ارمنستان روسیه">ارمنستان روسیه</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#f2a800; font-weight:normal;">نوین</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;background:transparent"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%D9%84%DB%8C%D9%86_%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="اولین جمهوری ارمنستان">اولین جمهوری ارمنستان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%88%DB%8C_%D8%B3%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="جمهوری شوروی سوسیالیستی ارمنستان">ارمنستان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="تاریخ ارمنستان">ارمنستان مستقل</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#f2a800; font-weight:normal;">بر پایه موضوع</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0;background:transparent"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B3%D9%84%E2%80%8C%DA%A9%D8%B4%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="نسل‌کشی ارمنی‌ها">نسل‌کشی ارمنی‌ها</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AF_%DA%A9%D9%85%DA%A9%E2%80%8C%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%AE%D8%A7%D9%88%D8%B1_%D9%86%D8%B2%D8%AF%DB%8C%DA%A9" title="بنیاد کمک‌رسانی خاور نزدیک">بنیاد کمک‌رسانی خاور نزدیک</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%A7%D9%82%D8%B4%D9%87_%D9%82%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%A8%D8%A7%D8%BA_%DA%A9%D9%88%D9%87%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="مناقشه قره‌باغ کوهستانی">مناقشه قره‌باغ کوهستانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%D8%A8%D8%B4_%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C%E2%80%8C%D8%A8%D8%AE%D8%B4_%D9%85%D9%84%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C" title="جنبش آزادی‌بخش ملی ارمنی">جنبش آزادی‌بخش ملی ارمنی</a></li> <li><i><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="رده:تاریخ ارمنستان">جستارهای بیشتر…</a></i></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#f2a800;width:1%">جغرافیا</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;background:#FFEFD5"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;background:#FFEFD5"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B4%D8%AA_%D8%A2%D8%B1%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AA" title="دشت آرارات">دشت آرارات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86_%DA%A9%D9%88%D9%87%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="سرزمین کوهستانی ارمنستان">سرزمین کوهستانی ارمنستان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%B4%D9%87%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D9%88_%D8%B4%D9%87%D8%B1%DA%A9%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="فهرست شهرها و شهرک‌های ارمنستان">شهرها و شهرک‌ها</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D9%84%D8%B1%D8%B2%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="فهرست زمین‌لرزه‌های ارمنستان">زمین‌لرزه‌ها</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="جغرافیای ارمنستان">جغرافیا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DA%86%D9%87_%D8%B3%D9%88%D8%A7%D9%86" title="دریاچه سوان">دریاچه سوان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%DA%A9%D9%88%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="فهرست کوه‌های ارمنستان">کوه‌ها</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%D8%A7%DA%AF%D8%A7%D8%AA%D8%B3" title="آراگاتس">آراگاتس</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="فهرست شهرداری‌های ارمنستان">شهرداری‌ها</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%AF%D9%87%D8%A7_%D9%88_%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DA%86%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="رودها و دریاچه‌های ارمنستان">رودها و دریاچه‌ها</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B0%D8%AE%DB%8C%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA%DB%8C_%D8%B4%DB%8C%DA%A9%D8%A7%D9%87%D9%88%D8%BA" title="ذخیره‌گاه دولتی شیکاهوغ">ذخیره‌گاه دولتی شیکاهوغ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Shirak_Plain&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Shirak Plain (صفحه وجود ندارد)">Shirak Plain</a></li> <li><i><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="رده:جغرافیای ارمنستان">جستارهای بیشتر…</a></i></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#f2a800;width:1%">سیاست</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;background:#FFEFD5"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0;background:#FFEFD5"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="استان‌های ارمنستان">تقسیمات کشوری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="قانون اساسی ارمنستان">قانون اساسی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Corruption_in_Armenia&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Corruption in Armenia (صفحه وجود ندارد)">فساد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%AE%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D8%AA_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="انتخابات در ارمنستان">انتخابات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%B7_%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D8%AC%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="روابط خارجی ارمنستان">روابط خارجی</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%B7_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%88_%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%87_%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7" title="روابط ارمنستان و اتحادیه اروپا">اتحادیه اروپا</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="دولت ارمنستان">دولت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82_%D8%A8%D8%B4%D8%B1_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="حقوق بشر در ارمنستان">حقوق بشر</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=LGBT_rights_in_Armenia&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="LGBT rights in Armenia (صفحه وجود ندارد)">LGBT rights in Armenia</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Judiciary_of_Armenia&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Judiciary of Armenia (صفحه وجود ندارد)">دادگستری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%D8%B1%D9%88%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B3%D9%84%D8%AD_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="نیروهای مسلح ارمنستان">نیروهای مسلح</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AC%D9%84%D8%B3_%D9%85%D9%84%DB%8C_%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="مجلس ملی جمهوری ارمنستان">مجلس ملی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%B3_%D8%A7%D9%85%D9%86%DB%8C%D8%AA_%D9%85%D9%84%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="سرویس امنیت ملی ارمنستان">سرویس امنیت ملی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D9%84%DB%8C%D8%B3_%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="پلیس جمهوری ارمنستان">پلیس</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%AD%D8%B2%D8%A8%E2%80%8C%D9%87%D8%A7_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="فهرست حزب‌ها در ارمنستان">حزب‌ها</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A6%DB%8C%D8%B3%E2%80%8C%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="رئیس‌جمهور ارمنستان">رئیس‌جمهور</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%AE%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D9%88%D8%B2%DB%8C%D8%B1_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="نخست‌وزیر ارمنستان">نخست‌وزیر</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=President_of_the_National_Assembly_of_Armenia&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="President of the National Assembly of Armenia (صفحه وجود ندارد)">رئیس مجلس ملی</a></li> <li><i><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="رده:دولت ارمنستان">رده:دولت ارمنستان</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="رده:سیاست در ارمنستان">جستارهای بیشتر…</a></i></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#f2a800;width:1%">اقتصاد</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;background:#FFEFD5"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;background:#FFEFD5"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B4%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%B2%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="کشاورزی در ارمنستان">کشاورزی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D8%B1%D8%B3_%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%82_%D8%A8%D9%87%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D8%B1_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="بورس اوراق بهادار ارمنستان">بورس اوراق بهادار ارمنستان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%A9_%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="بانک مرکزی ارمنستان">بانک مرکزی</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_companies_of_Armenia" class="extiw" title="en:List of companies of Armenia">شرکت‌ها</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D9%85_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="درام ارمنستان">یکای پول</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Energy_in_Armenia&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Energy in Armenia (صفحه وجود ندارد)">انرژی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AA%D8%A8%D9%87%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="رتبه‌بندی‌های بین‌المللی ارمنستان">رتبه‌بندی‌های بین‌المللی ارمنستان</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Mineral_industry_of_Armenia&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Mineral industry of Armenia (صفحه وجود ندارد)">معدن</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Pensions_in_Armenia&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Pensions in Armenia (صفحه وجود ندارد)">Pension reform</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%B7%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%B2_%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%B1_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="ارتباطات از راه دور در ارمنستان">ارتباطات از راه دور</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D8%B4%DA%AF%D8%B1%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="گردشگری در ارمنستان">گردشگری</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Transport_in_Armenia&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Transport in Armenia (صفحه وجود ندارد)">ترابری</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Waste_management_in_Armenia&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Waste management in Armenia (صفحه وجود ندارد)">مدیریت پسماند</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#f2a800;width:1%">فرهنگ</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;background:#FFEFD5"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0;background:#FFEFD5"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%A8%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C" title="الفبای ارمنی">الفبا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C" title="معماری ارمنی">معماری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%B1_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C" title="هنر ارمنی">هنر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="سینمای ارمنستان">سینما</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B4%D9%BE%D8%B2%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C" title="آشپزی ارمنی">آشپزی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%82%D8%B5_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C" title="رقص ارمنی">رقص</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C" title="زبان ارمنی">زبان</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C_%D8%B4%D8%B1%D9%82%DB%8C" title="زبان ارمنی شرقی">شرقی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C_%D8%BA%D8%B1%D8%A8%DB%8C" title="زبان ارمنی غربی">غربی</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C" title="ادبیات ارمنی">ادبیات</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C" title="موسیقی ارمنی">موسیقی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%B1%D8%B2%D8%B4_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="ورزش در ارمنستان">ورزش</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Theater_of_Armenia&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Theater of Armenia (صفحه وجود ندارد)">نمایش</a></li> <li><i><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="رده:فرهنگ ارمنستان">جستارهای بیشتر…</a></i></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#f2a800;width:1%;padding-left:0.5em;padding-right:0.5em;font-weight:normal;">جمعیت</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;background:#FFEFD5"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="سرشماری در ارمنستان">سرشماری در ارمنستان</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Crime_in_Armenia&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Crime in Armenia (صفحه وجود ندارد)">Crime</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Education_in_Armenia&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Education in Armenia (صفحه وجود ندارد)">Education</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ethnic_minorities_in_Armenia&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Ethnic minorities in Armenia (صفحه وجود ندارد)">Ethnic minorities</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Health_in_Armenia&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Health in Armenia (صفحه وجود ندارد)">بهداشت</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">مردم</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D8%A7%D8%B9%D8%AA_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D9%BE%D8%B1%D8%A7%DA%A9%D9%86%D8%AF%D9%87" title="جماعت ارمنیان پراکنده">دیاسپورای ارمنی</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Social_issues_in_Armenia&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Social issues in Armenia (صفحه وجود ندارد)">مشکلات اجتماعی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="زنان در ارمنستان">زنان</a></li> <li><i><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A2%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%86%D9%81%D9%88%D8%B3_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="رده:آمارگیری‌های نفوس ارمنستان">|جستارهای بیشتر…</a></i></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#f2a800;width:1%;padding-left:0.5em;padding-right:0.5em;font-weight:normal;">منطقه</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0;background:#FFEFD5"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D8%AD%D9%88%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C" title="کلیسای حواری ارمنی">کلیسای حواری ارمنی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D8%A7%D8%AA%D9%88%D9%84%DB%8C%DA%A9_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C" title="کلیسای کاتولیک ارمنی">کلیسای کاتولیک ارمنی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Armenian_Evangelical_Church&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Armenian Evangelical Church (صفحه وجود ندارد)">کلیسای انجیلی ارمنی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Armenian_Brotherhood_Church&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Armenian Brotherhood Church (صفحه وجود ندارد)">Armenian Brotherhood Church</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="تاریخ یهودیان در ارمنستان">یهودیت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="اسلام در ارمنستان">اسلام</a></li> <li><i><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AF%DB%8C%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="رده:دین در ارمنستان">جستارهای بیشتر…</a></i></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:#f2a800;width:1%;padding-left:0.5em;padding-right:0.5em;font-weight:normal;">نشان‌ها</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;background:#FFEFD5"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Armenian_Cross&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Armenian Cross (صفحه وجود ندارد)">چلیپاسنگ</a> (<a href="/wiki/%DA%86%D9%84%DB%8C%D9%BE%D8%A7%D8%B3%D9%86%DA%AF" title="چلیپاسنگ">چلیپاسنگ</a>)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Armenian_eternity_sign&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Armenian eternity sign (صفحه وجود ندارد)">نشان جاودانگی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%86_%D9%85%D9%84%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="نشان ملی ارمنستان">نشان ملی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%DA%86%D9%85_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="پرچم ارمنستان">پرچم</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D9%87_%D8%A2%D8%B1%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AA" title="کوه آرارات">کوه آرارات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D9%88%D8%AF_%D9%85%D9%84%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="سرود ملی ارمنستان">سرود ملی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%B1%D8%AF%D8%A2%D9%84%D9%88_(%D9%85%DB%8C%D9%88%D9%87)" title="زردآلو (میوه)">زردآلو</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%88%D8%B1" title="انگور">انگور</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%B1" title="انار">انار</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2" style="background:#f2a800;font-weight:bold;"><div> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="رده:ارمنستان">رده</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="هندواروپایی‌ها" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%87%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7%DB%8C%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="الگو:هندواروپایی‌ها"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%87%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7%DB%8C%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="بحث الگو:هندواروپایی‌ها"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%87%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7%DB%8C%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:هندواروپایی‌ها"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="هندواروپایی‌ها" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%87%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7%DB%8C%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" class="mw-redirect" title="نیاهندواروپایی‌ها">هندواروپایی‌ها</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%87%D9%86%D8%AF%D9%88-%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="زبان‌های هندو-اروپایی">شاخه‌های زبانی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;"><div style="padding:0em 0.75em;">زنده</div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A2%D9%84%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="زبان آلبانیایی">آلبانیایی</a>&#160;<span style="font-weight:bold;">&#183;</span>&#32; <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C" title="زبان ارمنی">ارمنی</a>&#160;<span style="font-weight:bold;">&#183;</span>&#32; <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%88%DB%8C" title="زبان‌های اسلاوی">اسلاوی</a>&#160;<span style="font-weight:bold;">&#183;</span>&#32; <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%AA%DB%8C%DA%A9" title="زبان‌های بالتیک">بالتیک</a>&#160;<span style="font-weight:bold;">&#183;</span>&#32; <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B1%D9%88%D9%85%DB%8C" title="زبان‌های رومی">رومی‌ (لاتین)</a>&#160;<span style="font-weight:bold;">&#183;</span>&#32; <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%98%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C" title="زبان‌های ژرمنی">ژرمنی</a>&#160;<span style="font-weight:bold;">&#183;</span>&#32; <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B3%D9%84%D8%AA%DB%8C" title="زبان‌های سلتی">سلتی</a>&#160;<span style="font-weight:bold;">&#183;</span>&#32; <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%87%D9%84%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%B1" title="زبان‌های هلنی‌تبار">یونانی</a>&#160;<span style="font-weight:bold;">&#183;</span>&#32; <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%87%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="زبان‌های هندوایرانی">هندوایرانی(آریانیک‌ یا آریایی‌)</a> (<a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%87%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%A2%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="زبان‌های هندوآریایی">هندوآریایی</a>، <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="زبان‌های ایرانی">ایرانی</a>)</div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;"><div style="padding:0em 0.75em;">مرده</div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AA%D8%AE%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="زبان‌های تخاری">تخاری</a>&#160;<span style="font-weight:bold;">&#183;</span>&#32; <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A2%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D9%84%DB%8C" title="زبان‌های آناتولی">آناتولی</a>&#160;<span style="font-weight:bold;">&#183;</span>&#32; <a href="/w/index.php?title=%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%A7%D9%86&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="زبان‌های دیرین بالکان (صفحه وجود ندارد)">دیرین‌بالکانی</a> (<a href="/w/index.php?title=%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D8%A7%D8%B3%DB%8C&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="زبان داسی (صفحه وجود ندارد)">داسی</a>، <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AC%DB%8C" title="زبان فریجی">فریجی</a>، <a href="/w/index.php?title=%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%B1%D8%A7%DA%A9%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="زبان تراکیه‌ای (صفحه وجود ندارد)">تراکیه‌ای</a>)</div></td></tr></tbody></table><div></div></td><td class="noviewer navbox-image" rowspan="5" style="width:1px;padding:0 0 0 2px"><div><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:IE_expansion.png" class="mw-file-description" title="مسیرها و محدوده‌های گسترش اولیه مردمان هندواروپایی."><img alt="مسیرها و محدوده‌های گسترش اولیه مردمان هندواروپایی." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/IE_expansion.png/250px-IE_expansion.png" decoding="async" width="250" height="153" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/IE_expansion.png/375px-IE_expansion.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/5/5a/IE_expansion.png 2x" data-file-width="450" data-file-height="275" /></a></span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%87%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="مردمان هندواروپایی">مردمان</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;"><div style="padding:0em 0.75em;">آسیا</div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/w/index.php?title=%D8%A2%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="آناتولیایی‌ها (صفحه وجود ندارد)">آناتولیایی‌ها</a> (<a href="/wiki/%D9%87%DB%8C%D8%AA%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="هیتی‌ها">هیتی‌ها</a>، <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D9%84%D9%88%D9%88%DB%8C" title="زبان لووی">لووی‌ها</a>) &#160;<span style="font-weight:bold;">&#183;</span>&#32; <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="ارمنیان">ارمنی‌ها</a> &#160;<span style="font-weight:bold;">&#183;</span>&#32; <a href="/wiki/%D8%AA%D8%AE%D8%A7%D8%B1_(%D9%82%D9%88%D9%85)" class="mw-redirect" title="تخار (قوم)">تخاری‌ها</a>&#160;<span style="font-weight:bold;">&#183;</span>&#32; <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%87%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="مردمان هندوایرانی">هندوایرانی ها(آریانیک‌ها یا آریایی‌ها)</a> (<a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%87%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%A2%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="مردمان هندوآریایی">هندوآریایی‌ها</a>&#160;<span style="font-weight:bold;">&#183;</span>&#32; <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%B1" title="مردمان ایرانی‌تبار">ایرانی‌ها</a>)</div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;"><div style="padding:0em 0.75em;">اروپا</div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="آلبانیایی‌ها">آلبانیایی‌ها</a>&#160;<span style="font-weight:bold;">&#183;</span>&#32; <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%88" class="mw-redirect" title="مردمان اسلاو">اسلاوها</a>&#160;<span style="font-weight:bold;">&#183;</span>&#32; <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%82%D9%88%D8%A7%D9%85_%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%A7&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="اقوام باستان ایتالیا (صفحه وجود ندارد)">ایتالیک‌ها</a>&#160;<span style="font-weight:bold;">&#183;</span>&#32; <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="بالت‌ها">بالت‌ها</a>&#160;<span style="font-weight:bold;">&#183;</span>&#32; <a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%D8%A7%DA%A9%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="تراکیان">تراکیان</a>&#160;<span style="font-weight:bold;">&#183;</span>&#32; <a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D8%B3%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="داس‌ها">داس‌ها</a>&#160;<span style="font-weight:bold;">&#183;</span>&#32; <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%DA%98%D8%B1%D9%85%D9%86" class="mw-redirect" title="مردم ژرمن">ژرمن‌ها</a>&#160;<span style="font-weight:bold;">&#183;</span>&#32; <a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="سلت‌ها">سلت‌ها</a>&#160;<span style="font-weight:bold;">&#183;</span>&#32; <a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="یونانی‌ها">یونانی‌ها</a>&#160;<span style="font-weight:bold;">&#183;</span>&#32; دیرین‌بالکان‌ها (<a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="ایلیری‌ها">ایلیری‌ها</a>)</div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%87%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="نیاهندواروپایی">زبان اولیه</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%86%D8%AF%D9%87_%D9%87%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7%DB%8C%DB%8C&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="بالانده هندواروپایی (صفحه وجود ندارد)">بالانده</a>&#160;<span style="font-weight:bold;">&#183;</span>&#32; <a href="/w/index.php?title=%D8%B1%DB%8C%D8%B4%D9%87_%D8%AF%D8%B1_%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%87%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7%DB%8C%DB%8C&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="ریشه در نیاهندواروپایی (صفحه وجود ندارد)">ریشه</a>&#160;<span style="font-weight:bold;">&#183;</span>&#32; <a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B9%D9%84_%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%87%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7%DB%8C%DB%8C&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="فعل نیاهندواروپایی (صفحه وجود ندارد)">افعال</a>&#160;<span style="font-weight:bold;">&#183;</span>&#32; <a href="/w/index.php?title=%D9%82%D9%88%D8%A7%D8%B9%D8%AF_%D8%A2%D9%88%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D9%87%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7%DB%8C%DB%8C&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="قواعد آوایی هندواروپایی (صفحه وجود ندارد)">قواعد آوایی</a>&#160;<span style="font-weight:bold;">&#183;</span>&#32; <a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D9%88%D8%A7%DA%98%D9%87_%D8%AF%D8%B1_%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%87%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7%DB%8C%DB%8C&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="نام‌واژه در نیاهندواروپایی (صفحه وجود ندارد)">نام‌واژه</a>&#160;<span style="font-weight:bold;">&#183;</span>&#32; <a href="/w/index.php?title=%D9%88%D8%A7%D8%AC%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%87%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7%DB%8C%DB%8C&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="واج‌شناسی نیاهندواروپایی (صفحه وجود ندارد)">واج‌شناسی</a>&#160;<span style="font-weight:bold;">&#183;</span>&#32; <a href="/w/index.php?title=%D9%88%D8%A7%DA%98%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D9%87%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7%DB%8C%DB%8C&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="واژگان هندواروپایی (صفحه وجود ندارد)">واژگان</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">باستان‌شناسی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em">فرهنگ‌های: <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF_%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%B4%D9%87%E2%80%8C%D9%88%D9%88" title="فرهنگ آباشه‌وو">آباشه‌وو</a>&#160;<span style="font-weight:bold;">&#183;</span>&#32; <a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF_%D8%A2%D9%81%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%88%D9%88&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="فرهنگ آفاناسوو (صفحه وجود ندارد)">آفاناسوو</a>&#160;<span style="font-weight:bold;">&#183;</span>&#32; <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF_%D8%A2%D9%86%D8%AF%D8%B1%D9%88%D9%86%D9%88%D9%88" title="فرهنگ آندرونوو">آندرونوو</a>&#160;<span style="font-weight:bold;">&#183;</span>&#32; <a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF_%D8%A7%D9%88%D8%B3%D8%A7%D8%AA%D9%88%D9%88&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="فرهنگ اوساتوو (صفحه وجود ندارد)">اوساتوو</a>&#160;<span style="font-weight:bold;">&#183;</span>&#32; <a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF_%D8%A8%D8%A7%D8%AF%D9%86&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="فرهنگ بادن (صفحه وجود ندارد)">بادن</a>&#160;<span style="font-weight:bold;">&#183;</span>&#32; <a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF_%D9%BE%D8%AA%D8%A7%D9%BE%D9%88%D9%81%DA%A9%D8%A7&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="فرهنگ پتاپوفکا (صفحه وجود ندارد)">پُتاپوفکا</a>&#160;<span style="font-weight:bold;">&#183;</span>&#32; <a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF_%D9%BE%D9%84%D8%AA%D8%A7%D9%88%DA%A9%D8%A7&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="فرهنگ پلتاوکا (صفحه وجود ندارد)">پُلتاوکا</a>&#160;<span style="font-weight:bold;">&#183;</span>&#32; <a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF_%D8%AA%D8%AF%D9%81%DB%8C%D9%86_%D8%AE%D9%85%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="فرهنگ تدفین خمره‌ای (صفحه وجود ندارد)">تدفین خمره‌ای</a>&#160;<span style="font-weight:bold;">&#183;</span>&#32; <a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF_%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="فرهنگ تراماره (صفحه وجود ندارد)">تِراماره</a>&#160;<span style="font-weight:bold;">&#183;</span>&#32; <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF_%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%84%D8%AA%DB%8C" class="mw-redirect" title="فرهنگ تریالتی">تریالِتی</a>&#160;<span style="font-weight:bold;">&#183;</span>&#32; <a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF_%D8%AC%D8%A7%D9%85&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="فرهنگ جام (صفحه وجود ندارد)">جام</a>&#160;<span style="font-weight:bold;">&#183;</span>&#32; <a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF_%DA%86%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%AF%D8%A7&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="فرهنگ چرناودا (صفحه وجود ندارد)">چرناوُدا</a>&#160;<span style="font-weight:bold;">&#183;</span>&#32; <a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF_%D8%AE%D9%88%D8%A7%D8%AC%D9%87%E2%80%8C%D9%84%DB%8C-%DA%AF%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D8%A8%D8%A7%DB%8C&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="فرهنگ خواجه‌لی-گادابای (صفحه وجود ندارد)">خواجه‌لی-گادابای</a>&#160;<span style="font-weight:bold;">&#183;</span>&#32; <a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF_%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%86%D8%B3%DA%A9&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="فرهنگ خوالینسک (صفحه وجود ندارد)">خِوالینسک</a>&#160;<span style="font-weight:bold;">&#183;</span>&#32; <a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF_%D8%AF%D9%86%DB%8C%D9%BE%D8%B1_%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%DB%8C&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="فرهنگ دنیپر میانی (صفحه وجود ندارد)">دنیپر میانی</a>&#160;<span style="font-weight:bold;">&#183;</span>&#32; <a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF_%D8%AF%D9%86%DB%8C%D9%BE%D8%B1-%D8%AF%D9%88%D9%86%D8%AA%D8%B3&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="فرهنگ دنیپر-دونتس (صفحه وجود ندارد)">دنیپر-دونِتس</a>&#160;<span style="font-weight:bold;">&#183;</span>&#32; <a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF_%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A7&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="فرهنگ سامارا (صفحه وجود ندارد)">سامارا</a>&#160;<span style="font-weight:bold;">&#183;</span>&#32; <a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF_%D8%B3%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%88%DA%AF&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="فرهنگ سردنی استوگ (صفحه وجود ندارد)">سردنی استوگ</a>&#160;<span style="font-weight:bold;">&#183;</span>&#32; <a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF_%D8%B3%D8%B1%D9%88%DA%AF%D9%84%D8%A7%D8%B2%D9%88%D9%88&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="فرهنگ سروگلازوو (صفحه وجود ندارد)">سروگلازوو</a>&#160;<span style="font-weight:bold;">&#183;</span>&#32; <a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF_%D8%B4%D8%A7%D8%B3%D9%86&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="فرهنگ شاسن (صفحه وجود ندارد)">شاسِن</a>&#160;<span style="font-weight:bold;">&#183;</span>&#32; <a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF_%D8%B4%D8%B1%D9%86%D9%88%D9%84%D9%87&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="فرهنگ شرنوله (صفحه وجود ندارد)">شرنوله</a>&#160;<span style="font-weight:bold;">&#183;</span>&#32; <a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF_%D8%B4%D9%88%D9%84%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C-%D8%B4%D9%88%D9%85%D9%88&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="فرهنگ شولاوری-شومو (صفحه وجود ندارد)">شولاوری-شومو</a>&#160;<span style="font-weight:bold;">&#183;</span>&#32; <a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF_%D8%B8%D8%B1%D9%88%D9%81_%D8%B1%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D8%B1%D8%A7%D9%87&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="فرهنگ ظروف راه‌راه (صفحه وجود ندارد)">ظروف راه‌راه</a>&#160;<span style="font-weight:bold;">&#183;</span>&#32; <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%88%DA%A9" title="فرهنگ کاراسوک">کاراسوک</a>&#160;<span style="font-weight:bold;">&#183;</span>&#32; <a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF_%DA%A9%D9%85%DB%8C_%D8%A7%D9%88%D8%A8%D8%A7&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="فرهنگ کمی اوبا (صفحه وجود ندارد)">کِمی اوبا</a>&#160;<span style="font-weight:bold;">&#183;</span>&#32; <a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF_%DA%A9%D9%88%D8%A8%D8%A7%D9%86&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="فرهنگ کوبان (صفحه وجود ندارد)">کوبان</a>&#160;<span style="font-weight:bold;">&#183;</span>&#32; <a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%A7-%D8%A7%D8%B1%D8%B3&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="فرهنگ کورا-ارس (صفحه وجود ندارد)">کورا-ارس</a>&#160;<span style="font-weight:bold;">&#183;</span>&#32; <a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF_%DA%A9%D9%88%DA%A9%D9%88%D8%AA%D9%86%DB%8C-%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%BE%DB%8C%D9%84%DB%8C&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="فرهنگ کوکوتنی-تریپیلی (صفحه وجود ندارد)">کوکوتنی-تریپیلی</a>&#160;<span style="font-weight:bold;">&#183;</span>&#32; <a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF_%DA%A9%D9%88%D9%84%DA%86%DB%8C&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="فرهنگ کولچی (صفحه وجود ندارد)">کولچی</a>&#160;<span style="font-weight:bold;">&#183;</span>&#32; <a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF_%DA%AF%D9%88%D8%B1%D8%A2%D9%87%D9%88%D9%86%DB%8C&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="فرهنگ گورآهونی (صفحه وجود ندارد)">گورآهونی</a>&#160;<span style="font-weight:bold;">&#183;</span>&#32; <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF_%DA%AF%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%84%D9%88%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="فرهنگ گورالواری">گوراَلواری</a>&#160;<span style="font-weight:bold;">&#183;</span>&#32; <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF_%DA%AF%D9%88%D8%B1%DA%86%D8%A7%D9%84%DB%8C" title="فرهنگ گورچالی">گورچالی</a>&#160;<span style="font-weight:bold;">&#183;</span>&#32; <a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF_%DA%A9%D9%88%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="فرهنگ کورگانی (صفحه وجود ندارد)">فرهنگ کورگانی</a> (<a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%86" title="کورگان">کورگان</a>) &#160;<span style="font-weight:bold;">&#183;</span>&#32; <a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF_%DA%AF%D9%88%D8%B4%DB%8C&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="فرهنگ گوشی (صفحه وجود ندارد)">گوشی</a>&#160;<span style="font-weight:bold;">&#183;</span>&#32; <a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF_%DA%AF%D9%88%D9%85%D9%84%D9%86%DB%8C%D8%AA%D8%A7-%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%88&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="فرهنگ گوملنیتا-کارانوو (صفحه وجود ندارد)">گومِلنیتا-کارانوو</a>&#160;<span style="font-weight:bold;">&#183;</span>&#32; <a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF_%D9%84%D9%88%D8%B3%D8%A7%D8%AA%DB%8C&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="فرهنگ لوساتی (صفحه وجود ندارد)">لوساتی</a>&#160;<span style="font-weight:bold;">&#183;</span>&#32; <a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF_%D9%84%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AA%D9%BE%D9%87&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="فرهنگ لیلاتپه (صفحه وجود ندارد)">لیلاتپه</a>&#160;<span style="font-weight:bold;">&#183;</span>&#32; <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF_%D9%85%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D9%88%D9%BE" title="فرهنگ مایکوپ">مایکوپ</a>&#160;<span style="font-weight:bold;">&#183;</span>&#32; <a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF_%D9%86%D8%A7%D8%B1%D9%88%D8%A7&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="فرهنگ ناروا (صفحه وجود ندارد)">ناروا</a>&#160;<span style="font-weight:bold;">&#183;</span>&#32; <a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF_%D9%86%D9%88%D9%88%D8%AA%DB%8C%D8%AA%D9%88%D8%B1%D9%88%D9%81%D8%B3%DA%A9%D8%A7&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="فرهنگ نووتیتوروفسکا (صفحه وجود ندارد)">نووتیتوروفسکا</a>&#160;<span style="font-weight:bold;">&#183;</span>&#32; <a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF_%D9%88%D9%88%DA%86%D8%AF%D9%88%D9%84&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="فرهنگ ووچدول (صفحه وجود ندارد)">ووچدول</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">مطالعات</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/w/index.php?title=%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D8%A8%D9%88%D9%85_%D9%87%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7%DB%8C%DB%8C&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="زادبوم هندواروپایی (صفحه وجود ندارد)">سرزمین اولیه</a>&#160;<span style="font-weight:bold;">&#183;</span>&#32; <a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87_%D9%87%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7%DB%8C%DB%8C&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="جامعه هندواروپایی (صفحه وجود ندارد)">جامعه</a>&#160;<span style="font-weight:bold;">&#183;</span>&#32; <a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%86_%D9%87%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="دین هندواروپایی">دین</a></div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="23x15px&amp;#124;border_&amp;#124;alt=ایران&amp;#124;link=ایران_قومیت‌های_ایران" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%82%D9%88%D9%85%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="الگو:قومیت‌های ایران"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%82%D9%88%D9%85%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="بحث الگو:قومیت‌های ایران"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%82%D9%88%D9%85%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:قومیت‌های ایران"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="23x15px&amp;#124;border_&amp;#124;alt=ایران&amp;#124;link=ایران_قومیت‌های_ایران" style="font-size:114%;margin:0 4em"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="ایران"><img alt="ایران" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Flag_of_Iran.svg/23px-Flag_of_Iran.svg.png" decoding="async" width="23" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Flag_of_Iran.svg/35px-Flag_of_Iran.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Flag_of_Iran.svg/46px-Flag_of_Iran.svg.png 2x" data-file-width="630" data-file-height="360" /></a></span></span> <a href="/wiki/%D8%A7%D9%82%D9%88%D8%A7%D9%85_%D8%B3%D8%A7%DA%A9%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="اقوام ساکن ایران">قومیت‌های ایران</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%82%D9%88%D9%85%DB%8C%D8%AA" title="قومیت">گروه‌های قومی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%82%D9%88%D8%A7%D9%85_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86" title="اقوام ایرانی‌زبان">اقوام ایرانی‌زبان</a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C%E2%80%8C%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="ایرانیان فارسی‌زبان">فارس</a>&#32;&#8226;&#32;<a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%DA%A9%D8%B1%D8%AF" title="مردم کرد">کرد</a>&#32;&#8226;&#32;<a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D9%84%D8%B1" title="مردم لر">لر</a>&#32;&#8226;&#32;<a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D8%A8%D9%84%D9%88%DA%86" title="مردم بلوچ">بلوچ</a>&#32;&#8226;&#32;<a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D8%AA%D8%A8%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="مردم تبری">مازندرانی</a>&#32;&#8226;&#32;<a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%DA%AF%DB%8C%D9%84%DA%A9" title="مردم گیلک">گیلک</a>&#32;&#8226;&#32;<a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D8%AA%D8%A7%D9%84%D8%B4" title="مردم تالش">تالش</a>&#32;&#8226;&#32;<a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="تات‌های ایران">تات</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%B1%DA%A9%E2%80%8C%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86" title="ایرانیان ترک‌زبان">اقوام ترکی‌زبان</a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B0%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="آذری‌های ایرانی">آذری‌</a>&#32;&#8226;&#32;<a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%DA%A9%D9%85%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="ترکمن‌های ایران">ترکمن</a>&#32;&#8226;&#32;<a href="/wiki/%D9%82%D8%B4%D9%82%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="قشقایی">قشقایی</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D9%85%DB%8C_(%D9%82%D9%88%D9%85)" title="سامی (قوم)">اقوام سامی‌زبان</a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%D8%B9%D8%B1%D8%A8%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="عرب‌های ایران">عرب</a>&#32;&#8226;&#32;<a href="/wiki/%D8%A2%D8%B4%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="آشوریان ایران">آشوری</a>&#32;&#8226;&#32;<a href="/wiki/%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="یهودیان ایرانی">یهودی</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%82%D9%88%D8%A7%D9%85_%D9%82%D9%81%D9%82%D8%A7%D8%B2%DB%8C" class="mw-redirect" title="اقوام قفقازی">اقوام قفقازی</a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D8%AC%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="گرجی‌های ایران">گرجی</a>&#32;&#8226;&#32;<a href="/wiki/%DA%86%D8%B1%DA%A9%D8%B3%E2%80%8C%D9%87%D8%A7_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="چرکس‌ها در ایران">چرکس</a>&#32;&#8226;&#32;<a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="ارمنی‌های ایران">ارمنیان</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D9%87%D9%86%D8%AF" title="مردم هند">اقوام هندی‌زبان</a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="کولی‌های ایران">کولی‌ها</a>&#32;&#8226;&#32;<a href="/wiki/%D8%AC%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="جت‌های ایران">جت‌ها</a></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="دین در ایران">گروه‌های دینی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87" title="شیعه">شیعیان</a> (<a href="/wiki/%D8%B4%DB%8C%D8%B9%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="شیعه دوازده‌امامی">دوازده‌امامی‌ها</a>&#32;&#8226;&#32;<a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C%D9%84%DB%8C%D9%87" title="اسماعیلیه">اسماعیلیان</a>&#32;&#8226;&#32;تصوف: <a href="/w/index.php?title=%D8%AE%D8%A7%DA%A9%D8%B3%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D9%87&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="خاکساریه (صفحه وجود ندارد)">خاکساریان</a>&#32;&#8226;&#32;<a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%B3%D9%84%D9%87_%D9%86%D8%B9%D9%85%D8%AA%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87%DB%8C" title="سلسله نعمت‌اللهی">نعمت‌اللهی‌ها</a>&#32;&#8226;&#32;<a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%B3%D9%84%D9%87_%D8%B0%D9%87%D8%A8%DB%8C%D9%87" title="سلسله ذهبیه">ذهبی‌ها</a>)&#32;&#8226;&#32;<a href="/wiki/%D8%A7%D9%87%D9%84_%D8%B3%D9%86%D8%AA_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="اهل سنت در ایران">اهل سنت</a> (<a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D9%81%D8%B9%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="شافعیان ایران">شافعیان</a>&#32;&#8226;&#32;<a href="/wiki/%D8%AD%D9%86%D9%81%DB%8C" title="حنفی">حنفیان</a>&#32;&#8226;&#32;تصوف: <a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%B4%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C%D9%87" title="نقشبندیه">نقشبندیان</a>&#32;&#8226;&#32;<a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D9%87" title="قادریه">قادریان</a>)&#32;&#8226;&#32;<a href="/wiki/%D8%A8%D9%87%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="بهاییان">بهاییان</a>&#32;&#8226;&#32;<a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%AD%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="مسیحیان ایران">مسیحیان</a>&#32;&#8226;&#32;<a href="/wiki/%D8%B2%D8%B1%D8%AA%D8%B4%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="زرتشتیان ایران">زرتشتیان</a>&#32;&#8226;&#32;<a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%AF%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="منداییان">منداییان</a>&#32;&#8226;&#32;<a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%DA%A9%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="سیک‌های ایران">سیک‌ها</a>&#32;&#8226;&#32;<a href="/wiki/%D8%A7%D9%87%D9%84_%D8%AD%D9%82" title="اهل حق">یارسان‌ها</a></div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="اقوام_قفقاز" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%D9%82%D9%88%D8%A7%D9%85_%D9%82%D9%81%D9%82%D8%A7%D8%B2" title="الگو:اقوام قفقاز"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%D9%82%D9%88%D8%A7%D9%85_%D9%82%D9%81%D9%82%D8%A7%D8%B2&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="بحث الگو:اقوام قفقاز (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%D9%82%D9%88%D8%A7%D9%85_%D9%82%D9%81%D9%82%D8%A7%D8%B2" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:اقوام قفقاز"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="اقوام_قفقاز" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%82%D9%81%D9%82%D8%A7%D8%B2" title="مردمان قفقاز">اقوام قفقاز</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%82%D9%81%D9%82%D8%A7%D8%B2" title="مردمان قفقاز">قفقازی‌تبارها</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">کارتوِلی‌ها</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%DA%AF%D8%B1%D8%AC%DB%8C" title="مردم گرجی">گرجی‌ها</a> (<small><a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="سوان‌ها (صفحه وجود ندارد)">سوان‌ها</a></small> &#160;&#8226;&#32;<span style="white-space:nowrap;"> <small><a href="/w/index.php?title=%D9%82%D9%88%D9%85_%D8%B2%D8%A7%D9%86&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="قوم زان (صفحه وجود ندارد)">زان‌ها</a></small> &#160;&#8226;</span>&#32;<span style="white-space:nowrap;"> <small><a href="/wiki/%D9%84%D8%A7%D8%B2%D9%87%D8%A7" title="لازها">لازها</a></small> &#160;&#8226;</span>&#32;<span style="white-space:nowrap;"> <small><a href="/w/index.php?title=%D9%85%DB%8C%D9%86%DA%AF%D8%B1%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="مینگرلی‌ها (صفحه وجود ندارد)">مینگرلی‌ها</a></small>)</span></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">حوزه <a href="/wiki/%D9%BE%D9%86%D8%AA%D9%88%D8%B3" title="پنتوس">پُنتوس</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%DA%86%D8%B1%DA%A9%D8%B3" title="چرکس">چرکس‌تبارها</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%DA%86%D8%B1%DA%A9%D8%B3" title="چرکس">چرکس‌ها</a> &#160;&#8226;&#32;<span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D8%A2%D8%AF%DB%8C%D8%BA%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="آدیغی‌ها">آدیغی‌ها</a> &#160;&#8226;</span>&#32;<span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%AF%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="کاباردی‌ها">کاباردی‌ها</a></span></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">بقیه</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%A2%D8%A8%D8%AE%D8%A7%D8%B2%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="آبخازی‌ها (صفحه وجود ندارد)">آبخازی‌ها</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="آبازین‌ها">آبازین‌ها</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%D8%A8%DB%8C%D8%AE%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="اوبیخ‌ها">اوبیخ‌ها</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">حوزه <br />دریای خزر</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">آواری-اَندی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D9%82%D9%88%D9%85_%D8%A2%D8%AE%D9%88%D8%A7%D8%AE&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="قوم آخواخ (صفحه وجود ندارد)">آخواخ‌ها</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%88%D8%A7%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%82%D9%81%D9%82%D8%A7%D8%B2%DB%8C" title="آوارهای قفقازی">آوارهای قفقازی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%82%D9%88%D9%85_%D8%A7%D9%86%D8%AF%DB%8C&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="قوم اندی (صفحه وجود ندارد)">اَندی‌ها</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%82%D9%88%D9%85_%D8%A8%D8%A7%DA%AF%D9%88%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%84&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="قوم باگوالال (صفحه وجود ندارد)">باگوالال‌ها</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%82%D9%88%D9%85_%D8%A8%D8%AA%D9%84%DB%8C%D8%AE&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="قوم بتلیخ (صفحه وجود ندارد)">بُتلیخ‌ها</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%82%D9%88%D9%85_%D8%AA%DB%8C%D9%86%D8%AF%DB%8C&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="قوم تیندی (صفحه وجود ندارد)">تیندی‌ها</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%82%D9%88%D9%85_%DA%86%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%84&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="قوم چامالال (صفحه وجود ندارد)">چامالال‌ها</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%82%D9%88%D9%85_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D8%A7&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="قوم کاراتا (صفحه وجود ندارد)">کاراتاها</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%82%D9%88%D9%85_%DA%AF%D9%88%D8%AF%D9%88%D8%A8%D8%B1%DB%8C&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="قوم گودوبری (صفحه وجود ندارد)">گودوبری</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">سِزی‌تبارها</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D9%82%D9%88%D9%85_%D8%A8%DA%98%D8%AA%D8%A7&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="قوم بژتا (صفحه وجود ندارد)">بژتا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%82%D9%88%D9%85_%D8%AE%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%B4%DB%8C&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="قوم خوارشی (صفحه وجود ندارد)">خوارشی‌ها</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%82%D9%88%D9%85_%D8%B3%D8%B2&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="قوم سز (صفحه وجود ندارد)">سِزها</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%82%D9%88%D9%85_%D9%87%D9%88%D9%86%D8%B2%DB%8C%D8%A8&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="قوم هونزیب (صفحه وجود ندارد)">هونزیب‌ها</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%82%D9%88%D9%85_%D9%87%DB%8C%D9%86%D9%88%D8%AE&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="قوم هینوخ (صفحه وجود ندارد)">هینوخ‌ها</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">لزگی‌تبار</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%DA%86%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="آرچی‌ها">آرچی‌ها</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D9%88%D9%85_%D8%A2%D8%BA%D9%88%D9%84" title="قوم آغول">آغول‌ها</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%D8%AF%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="اودی‌ها">اودی‌ها</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%82%D9%88%D9%85_%D8%A8%D9%88%D8%AF%D9%88%D8%AE&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="قوم بودوخ (صفحه وجود ندارد)">بودوخ‌ها</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D9%88%D9%85_%D8%AA%D8%A8%D8%B1%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="قوم تبرسرانی">تبرسرانی‌ها</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%82%D9%88%D9%85_%D8%AC%DA%A9&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="قوم جک (صفحه وجود ندارد)">جـِک‌ها</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%AA%D9%88%D9%84%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="روتول‌ها">روتول‌ها</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D9%88%D9%85_%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D9%88%D8%B1" title="قوم ساخور">ساخورها</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%82%D9%88%D9%85_%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%B3&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="قوم کریتس (صفحه وجود ندارد)">کریتس‌ها</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D8%B2%DA%AF%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="لزگی‌ها">لزگی‌ها</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%86%D8%A7%D8%AE" title="مردمان ناخ">ناخ‌تبارها</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D9%82%D9%88%D9%85_%D8%A8%D8%A7%D8%AA%D8%B3&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="قوم باتس (صفحه وجود ندارد)">باتس‌ها</a> &#160;&#8226;&#32;<span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%DA%86%DA%86%D9%86" title="مردم چچن">چچن‌ها</a> (<small><a href="/w/index.php?title=%D9%82%D9%88%D9%85_%DA%A9%DB%8C%D8%B3%D8%AA&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="قوم کیست (صفحه وجود ندارد)">کیست‌ها</a></small>) &#160;&#8226;</span>&#32;<span style="white-space:nowrap;"> <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D8%A7%DB%8C%D9%86%DA%AF%D9%88%D8%B4" title="مردم اینگوش">اینگوش‌ها</a></span></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">غیره</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%DB%8C%D9%86%D8%A7%D9%84%D9%88%DA%AF%E2%80%8C%D9%87%D8%A7&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="خینالوگ‌ها (صفحه وجود ندارد)">خینالوگ‌ها</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DA%AF%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="دارگین‌ها">دارگین‌ها</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D8%A7%DA%A9%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="لاک‌ها">لاک‌ها</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td><td class="noviewer navbox-image" rowspan="4" style="width:1px;padding:0 0 0 2px"><div><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Caucasus-ethnic_fa.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/90/Caucasus-ethnic_fa.svg/350px-Caucasus-ethnic_fa.svg.png" decoding="async" width="350" height="398" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/90/Caucasus-ethnic_fa.svg/525px-Caucasus-ethnic_fa.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/90/Caucasus-ethnic_fa.svg/700px-Caucasus-ethnic_fa.svg.png 2x" data-file-width="977" data-file-height="1111" /></a></span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">آلتایی‌ها</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%AA%D8%B1%DA%A9" class="mw-redirect" title="مردمان ترک">ترک‌تبارها</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%87%D8%A7" title="بالکارها">بالکارها</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%DA%A9%D9%85%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="ترکمن‌ها">ترکمن‌ها</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%DA%A9%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B3%D8%AE%D8%AA%DB%8C" title="ترک‌های مسختی">ترک‌های مسختی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%DA%86%D8%A7%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="قره‌چای‌ها">قره‌چای‌ها</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D9%85%D9%88%D9%82%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="قموق‌ها">قموق‌ها</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%88%D9%82%D8%A7%DB%8C%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="نوقایی‌ها">نوقایی‌ها</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%85%D8%BA%D9%88%D9%84" title="مغول">مغول</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%88%D9%82%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" class="mw-redirect" title="قالموق‌ها">قالموق‌ها</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">هندواروپایی‌ها</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="مردمان ایرانی">ایرانی‌تبارها</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D8%A2%D8%B3%DB%8C" class="mw-redirect" title="مردم آسی">آسی‌ها</a> (<small><a href="/w/index.php?title=%D8%AF%DB%8C%DA%AF%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="دیگورها (صفحه وجود ندارد)">دیگورها</a></small> &#160;&#8226;&#32;<span style="white-space:nowrap;"> <small><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D9%88%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="ایرون‌ها (صفحه وجود ندارد)">ایرون‌ها</a></small>)</span></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D8%A2%D8%B0%D8%B1%DB%8C" title="مردم آذری">آذری‌ها</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%82%D9%81%D9%82%D8%A7%D8%B2" title="تات‌های قفقاز">تات‌های قفقاز</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D8%AA%D8%A7%D9%84%D8%B4" title="مردم تالش">تالش‌ها</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D8%B1%D8%AF" class="mw-redirect" title="مردمان کرد">کردها</a> (<small><a href="/wiki/%DB%8C%D8%B2%DB%8C%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="یزیدیان">ایزدی‌ها</a></small>)</li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D9%88%D9%87%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="یهودیان کوهستان">یهودیان کوهستان</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%88%D9%87%D8%A7" title="اسلاوها">اسلاوها</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D8%B1%D9%88%D8%B3" title="مردم روس">روس‌تبارها</a> (<small><a href="/w/index.php?title=%D9%82%D8%B2%D8%A7%D9%82%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D8%A8%D8%A7%D9%86&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="قزاق‌های کوبان (صفحه وجود ندارد)">قزاق‌های کوبان</a></small> &#160;&#8226;&#32;<span style="white-space:nowrap;"> <small><a href="/w/index.php?title=%D9%82%D8%B2%D8%A7%D9%82%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AA%D8%B1%DA%A9&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="قزاق‌های ترک (صفحه وجود ندارد)">قزاق‌های تِرِک</a></small>)</span></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D8%A8%D8%A7%D9%86&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="اوکراینی‌های کوبان (صفحه وجود ندارد)">اوکراینی‌های کوبان</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="مردم یونانی">یونانی‌ها</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%82%D9%81%D9%82%D8%A7%D8%B2&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="یونانی‌های قفقاز (صفحه وجود ندارد)">یونانی‌های قفقاز</a> (<small><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%88%D8%B1%D9%88%D9%85%E2%80%8C%D9%87%D8%A7&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="اوروم‌ها (صفحه وجود ندارد)">اوروم‌ها</a></small>)</li> <li><a href="/w/index.php?title=%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%BE%D9%86%D8%AA%D9%88%D8%B3&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="یونانی‌های پنتوس (صفحه وجود ندارد)">یونانی‌های پنتوس</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a class="mw-selflink selflink">ارمنی‌ها</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a class="mw-selflink selflink">ارمنی‌ها</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%DA%98%D8%B1%D9%85%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="ژرمن‌ها">ژرمن‌ها</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%82%D9%81%D9%82%D8%A7%D8%B2&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="آلمان‌های قفقاز (صفحه وجود ندارد)">آلمان‌های قفقاز</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">آفروآسیایی‌ها</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th id="سامی‌ها" scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D9%85%DB%8C_(%D9%82%D9%88%D9%85)" title="سامی (قوم)">سامی‌ها</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B4%D9%88%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="آشوری‌ها">آشوری‌ها</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B9%D8%B1%D8%A8%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%82%D9%81%D9%82%D8%A7%D8%B2&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="عرب‌های قفقاز (صفحه وجود ندارد)">عرب‌های قفقاز</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="23x15px&amp;#124;border_&amp;#124;alt=ارمنستان&amp;#124;link=ارمنستان_اقوام_در_ارمنستان" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2" style="background:#f2a800; padding-left:1em; padding-right:1em; text-align:center;"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%D9%82%D9%88%D8%A7%D9%85_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="الگو:اقوام در ارمنستان"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%D9%82%D9%88%D8%A7%D9%85_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="بحث الگو:اقوام در ارمنستان"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A7%D9%82%D9%88%D8%A7%D9%85_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:اقوام در ارمنستان"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="23x15px&amp;#124;border_&amp;#124;alt=ارمنستان&amp;#124;link=ارمنستان_اقوام_در_ارمنستان" style="font-size:114%;margin:0 4em"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="ارمنستان"><img alt="ارمنستان" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Flag_of_Armenia.svg/23px-Flag_of_Armenia.svg.png" decoding="async" width="23" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Flag_of_Armenia.svg/35px-Flag_of_Armenia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Flag_of_Armenia.svg/46px-Flag_of_Armenia.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span></span> <a href="/w/index.php?title=Ethnic_minorities_in_Armenia&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Ethnic minorities in Armenia (صفحه وجود ندارد)">اقوام</a> در <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="ارمنستان">ارمنستان</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a class="mw-selflink selflink">مردم ارمنی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C-%D8%AA%D8%A7%D8%AA" title="مردم ارمنی-تات">ارمنی-تات‌ها</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B4%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="آشوریان ارمنستان">آشوریان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B0%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="آذری‌های ارمنستان">آذری‌ها</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Greeks_in_Armenia&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Greeks in Armenia (صفحه وجود ندارد)">یونانی‌ها</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="کردهای ارمنستان">کردها</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B2%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="ایزدیان در ارمنستان">ایزدیان</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Russians_in_Armenia&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Russians in Armenia (صفحه وجود ندارد)">روس‌ها</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%D8%AF%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="اودی‌ها">اودی‌ها</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ukrainians_in_Armenia&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Ukrainians in Armenia (صفحه وجود ندارد)">اوکراینی‌ها</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="مسیحیت_شرقی" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist wraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%BE%D8%A7%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87_%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%AD%DB%8C%D8%AA_%D8%B4%D8%B1%D9%82%DB%8C" title="الگو:پاصفحه مسیحیت شرقی"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%BE%D8%A7%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87_%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%AD%DB%8C%D8%AA_%D8%B4%D8%B1%D9%82%DB%8C&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="بحث الگو:پاصفحه مسیحیت شرقی (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%BE%D8%A7%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87_%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%AD%DB%8C%D8%AA_%D8%B4%D8%B1%D9%82%DB%8C" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:پاصفحه مسیحیت شرقی"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="مسیحیت_شرقی" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%AD%DB%8C%D8%AA_%D8%B4%D8%B1%D9%82%DB%8C" title="مسیحیت شرقی">مسیحیت شرقی</a></div></th></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="3"><div>شاخه‌هایی از مسیحیت که در <a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D9%88%D8%B1%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87" title="خاورمیانه">خاورمیانه</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7%DB%8C_%D8%B4%D8%B1%D9%82%DB%8C" title="اروپای شرقی">اروپای شرقی</a>، <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D9%84_%D8%A2%D9%81%D8%B1%DB%8C%D9%82%D8%A7" title="شمال آفریقا">شمال</a> و <a href="/wiki/%D8%B4%D8%B1%D9%82_%D8%A2%D9%81%D8%B1%DB%8C%D9%82%D8%A7" title="شرق آفریقا">شرق آفریقا</a>، <a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%88%D9%84%DB%8C" title="آناتولی">آسیای صغیر</a>، <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%D9%88%D8%A8_%D9%87%D9%86%D8%AF" title="جنوب هند">جنوب هند</a> و بخش‌هایی از <a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D9%88%D8%B1_%D8%AF%D9%88%D8%B1" title="خاور دور">خاور دور</a> توسعه یافته‌اند.</div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%85%D8%B0%D9%87%D8%A8_%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%AD%DB%8C" class="mw-redirect" title="مذهب مسیحی">مذاهب</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">اجتماعات</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%AF%DA%A9%D8%B3_%D8%B4%D8%B1%D9%82%DB%8C" title="کلیسای ارتدکس شرقی">کلیسای ارتدکس شرقی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%AF%DA%A9%D8%B3_%D9%85%D8%B4%D8%B1%D9%82%DB%8C" class="mw-redirect" title="کلیسای ارتدکس مشرقی">کلیسای ارتدکس مشرقی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D8%A7%D8%AA%D9%88%D9%84%DB%8C%DA%A9_%D8%B4%D8%B1%D9%82%DB%8C" title="کلیسای کاتولیک شرقی">کلیسای کاتولیک شرقی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">مستقل/نیمه اجتماع</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D8%A2%D8%B4%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D9%85%D8%B4%D8%B1%D9%82" title="کلیسای آشوری مشرق">کلیسای آشوری مشرق</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D9%85%D8%B4%D8%B1%D9%82" title="کلیسای باستانی مشرق">کلیسای باستانی مشرق</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D9%87%D9%86" title="باورمندان کهن">باورمندان کهن</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%AD%DB%8C%D8%AA_%D9%BE%D8%B1%D9%88%D8%AA%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%B4%D8%B1%D9%82%DB%8C" title="مسیحیت پروتستان شرقی">مسیحیت پروتستان شرقی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%AD%DB%8C%D8%AA_%D8%B1%D9%88%D8%AD%D8%A7%D9%86%DB%8C&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="مسیحیت روحانی (صفحه وجود ندارد)">مسیحیت روحانی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%AF%DA%A9%D8%B3_%D8%AD%D9%82%DB%8C%D9%82%DB%8C&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="ارتدکس حقیقی (صفحه وجود ندارد)">ارتدکس حقیقی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%86%D8%A8%D8%B4_%D8%AA%D9%88%D9%84%D8%B3%D8%AA%D9%88%DB%8C%DB%8C&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="جنبش تولستویی (صفحه وجود ندارد)">تولستویی</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td><td class="noviewer navbox-image" rowspan="5" style="width:1px;padding:0 0 0 2px"><div><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Pantocrator_Constantinople.jpg" class="mw-file-description" title="مسیح پانتوکراتور (حدود ۱۲۶۱) در ایاصوفیه"><img alt="مسیح پانتوکراتور (حدود ۱۲۶۱) در ایاصوفیه" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Pantocrator_Constantinople.jpg/150px-Pantocrator_Constantinople.jpg" decoding="async" width="150" height="183" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Pantocrator_Constantinople.jpg/225px-Pantocrator_Constantinople.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Pantocrator_Constantinople.jpg/300px-Pantocrator_Constantinople.jpg 2x" data-file-width="427" data-file-height="520" /></a></span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%AD%DB%8C%D8%AA_%D8%B4%D8%B1%D9%82%DB%8C&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="تاریخ مسیحیت شرقی (صفحه وجود ندارد)">تاریخ</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%B1%D9%88%D9%85" title="امپراتوری روم">امپراتوری روم</a>/<a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D8%B2%D8%A7%D9%86%D8%B3" title="امپراتوری بیزانس">امپراتوری بیزانس</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%BE%DB%8C%D8%B4_%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%AF%DA%A9%D8%B3&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="پیش ارتدکس (صفحه وجود ندارد)">پیش ارتدکس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%B1%DB%8C_%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%AD%DB%8C%D8%AA" title="شورای سراسری مسیحیت">شورای سراسری</a></li> <li>بدعت‌ها <ul><li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B3%D8%B7%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="نسطوری">نسطوری</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Byzantine_Iconoclasm&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Byzantine Iconoclasm (صفحه وجود ندارد)">تمثال‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%D8%A8%D8%B4_%D9%BE%D8%A7%D9%88%D9%84%DB%8C%DA%A9%DB%8C%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="جنبش پاولیکیان">پاولیکیان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D8%BA%D9%88%D9%85%DB%8C%D9%84%DB%8C%D9%87" class="mw-redirect" title="بوغومیلیه">بوغومیلیه</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B4%D8%B1%D9%82" title="کلیسای مشرق">کلیسای مشرق</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Church_of_the_East_in_China&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Church of the East in China (صفحه وجود ندارد)">چین</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=India_(East_Syriac_ecclesiastical_province)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="India (East Syriac ecclesiastical province) (صفحه وجود ندارد)">هند</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Christianity_among_the_Mongols&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Christianity among the Mongols (صفحه وجود ندارد)">مغول‌ها</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=History_of_Oriental_Orthodoxy&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="History of Oriental Orthodoxy (صفحه وجود ندارد)">کلیسای ارتدکس مشرقی</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%AE%D9%84%D9%82%DB%8C%D8%AF%D9%88%D9%86" title="شورای خلقیدون">شورای خلقیدون</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%AD%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D9%86%D8%AA_%D8%AA%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%B3&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="مسیحیان سنت توماس (صفحه وجود ندارد)">مسیحیان سنت توماس</a>/<a href="/w/index.php?title=%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%86%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A7&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="کلیسای مالانکارا (صفحه وجود ندارد)">کلیسای مالانکارا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%AD%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%B9%D8%B1%D8%A8" title="مسیحیان عرب">مسیحیان عرب</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D9%84%DA%A9%DB%8C_(%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%AD%DB%8C%D8%AA)" title="ملکی (مسیحیت)">ملکی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%BA%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="غسانیان">غسانیان</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%AD%DB%8C_%D8%B4%D8%AF%D9%86_%D8%A8%D9%84%D8%BA%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="مسیحی شدن بلغارستان (صفحه وجود ندارد)">مسیحی شدن بلغارستان</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%AD%DB%8C_%D8%B4%D8%AF%D9%86_%D8%B1%D9%88%D8%B3_%DA%A9%DB%8C%D9%81&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="مسیحی شدن روس کیف (صفحه وجود ندارد)">مسیحی شدن روس کیف</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%AF%DA%A9%D8%B3_%D8%B4%D8%B1%D9%82%DB%8C&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="تاریخ کلیسای ارتدکس شرقی (صفحه وجود ندارد)">کلیسای ارتدکس شرقی</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%AF%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%B4%D8%B1%D9%82_%D9%88_%D8%BA%D8%B1%D8%A8" title="جدایی شرق و غرب">جدایی شرق و غرب</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D9%88%D9%84" title="راسکول">راسکول</a></li> <li>جدایی مسکو و قسطنطنیه <ul><li><a href="/w/index.php?title=15th%E2%80%9316th_century_Moscow%E2%80%93Constantinople_schism&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="15th–16th century Moscow–Constantinople schism (صفحه وجود ندارد)">جدایی قرن ۱۵ و ۱۶</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=1996_Moscow%E2%80%93Constantinople_schism&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="1996 Moscow–Constantinople schism (صفحه وجود ندارد)">جدایی ۱۹۹۶</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=2018_Moscow%E2%80%93Constantinople_schism&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="2018 Moscow–Constantinople schism (صفحه وجود ندارد)">جدایی ۲۰۱۸</a></li></ul></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">کتاب‌های مقدس</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Books_of_the_Bible&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Books of the Bible (صفحه وجود ندارد)">کتاب‌ها</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Biblical_canon&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Biblical canon (صفحه وجود ندارد)">قانون‌ها</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%87%D8%AF_%D8%B9%D8%AA%DB%8C%D9%82" title="عهد عتیق">عهد عتیق</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%87%D8%AF_%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF" title="عهد جدید">عهد جدید</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%AB%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="کتاب‌های قانونی ثانی">قانون‌های ثانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%81%D8%AA%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="هفتادگانی">هفتادگانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B4%DB%8C%D8%B7%D8%AA%D8%A7" class="mw-redirect" title="پشیطتا">پشیطتا</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">کلام</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%87%D8%B3%DB%8C%DA%86%D8%A7%D8%B3%D9%85" title="هسیچاسم">هسیچاسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%85%D8%AB%D8%A7%D9%84_(%D8%AF%DB%8C%D9%86)" class="mw-redirect" title="تمثال (دین)">تمثال</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%87%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%D8%B3%D9%84%D8%A8%DB%8C" title="الهیات سلبی">توبه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D9%84%DB%8C%D9%88%DA%A9%D9%87" title="فیلیوکه">فیلیوکه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="میافیزیسم">میافیزیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%D8%AA_%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="دوطبیعت گرایی">دوطبیعت گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B3%D8%B7%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="نسطوری">نسطوریسم</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Theosis_(Eastern_Christian_theology)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Theosis (Eastern Christian theology) (صفحه وجود ندارد)">Theosis</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Christian_contemplation&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Christian contemplation (صفحه وجود ندارد)">Theoria</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Phronema&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Phronema (صفحه وجود ندارد)">Phronema</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Philokalia&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Philokalia (صفحه وجود ندارد)">Philokalia</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Praxis_(Byzantine_Rite)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Praxis (Byzantine Rite) (صفحه وجود ندارد)">Praxis</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A6%D9%88%D8%AA%D9%88%DA%A9%D9%88%D8%B3" title="تئوتوکوس">تئوتوکوس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%82%D9%86%D9%88%D9%85_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%88_%D8%AF%DB%8C%D9%86)" class="mw-redirect" title="اقنوم (فلسفه و دین)">اقنوم</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ousia&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Ousia (صفحه وجود ندارد)">Ousia</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Essence%E2%80%93energies_distinction&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Essence–energies distinction (صفحه وجود ندارد)">Essence–energies distinction</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Metousiosis&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Metousiosis (صفحه وجود ندارد)">Metousiosis</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">عبادت</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Sign_of_the_cross&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Sign of the cross (صفحه وجود ندارد)">Sign of the cross</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Divine_Liturgy&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Divine Liturgy (صفحه وجود ندارد)">Divine Liturgy</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%85%D8%AB%D8%A7%D9%84_(%D8%AF%DB%8C%D9%86)" class="mw-redirect" title="تمثال (دین)">تمثال</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B6%D8%AA%E2%80%8C%D8%B7%D9%84%D8%A8%DB%8C" title="ریاضت‌طلبی">ریاضت‌طلبی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Omophorion&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Omophorion (صفحه وجود ندارد)">Omophorion</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <!-- NewPP limit report Parsed by mw‐api‐int.codfw.main‐7cc866bdbb‐5n2d4 Cached time: 20241207234908 Cache expiry: 2592000 Reduced expiry: false Complications: [vary‐revision‐sha1, show‐toc] CPU time usage: 1.481 seconds Real time usage: 1.798 seconds Preprocessor visited node count: 8262/1000000 Post‐expand include size: 377175/2097152 bytes Template argument size: 30415/2097152 bytes Highest expansion depth: 30/100 Expensive parser function count: 45/500 Unstrip recursion depth: 1/20 Unstrip post‐expand size: 194427/5000000 bytes Lua time usage: 0.948/10.000 seconds Lua memory usage: 18323118/52428800 bytes Number of Wikibase entities loaded: 1/400 --> <!-- Transclusion expansion time report (%,ms,calls,template) 100.00% 1543.768 1 -total 49.80% 768.784 1 الگو:پانویس 24.00% 370.546 22 الگو:Cite_book 15.66% 241.699 21 الگو:Navbox 9.06% 139.905 1 الگو:Infobox_ethnic_group 8.93% 137.793 1 الگو:Lang-hy 8.83% 136.379 2 الگو:Lang 8.83% 136.245 1 الگو:زبان_با_نام 8.03% 123.932 1 الگو:Infobox 6.51% 100.426 1 الگو:انبار-رده --> <!-- Saved in parser cache with key fawiki:pcache:7122:|#|:idhash:canonical and timestamp 20241207234908 and revision id 40489550. Rendering was triggered because: api-parse --> </div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=desktop&amp;type=1x1&amp;usesul3=0" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">برگرفته از «<a dir="ltr" href="https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=مردم_ارمنی&amp;oldid=40489550">https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=مردم_ارمنی&amp;oldid=40489550</a>»</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B1%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="ویژه:رده‌ها">رده‌ها</a>: <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87%D8%A7" title="رده:ارمنی‌تبارها">ارمنی‌تبارها</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D9%82%D9%88%D8%A7%D9%85_%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7" title="رده:اقوام اروپا">اقوام اروپا</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D9%82%D9%88%D8%A7%D9%85_%D8%AE%D8%A7%D9%88%D8%B1%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87" title="رده:اقوام خاورمیانه">اقوام خاورمیانه</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D9%82%D9%88%D8%A7%D9%85_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%87_%D8%B9%D8%B1%D8%A8" title="رده:اقوام در اتحادیه عرب">اقوام در اتحادیه عرب</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D9%82%D9%88%D8%A7%D9%85_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="رده:اقوام در ارمنستان">اقوام در ارمنستان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D9%82%D9%88%D8%A7%D9%85_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D9%86" title="رده:اقوام در اوکراین">اقوام در اوکراین</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D9%82%D9%88%D8%A7%D9%85_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="رده:اقوام در ایران">اقوام در ایران</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D9%82%D9%88%D8%A7%D9%85_%D8%AF%D8%B1_%D8%AA%D8%B1%DA%A9%DB%8C%D9%87" title="رده:اقوام در ترکیه">اقوام در ترکیه</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D9%82%D9%88%D8%A7%D9%85_%D8%AF%D8%B1_%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A2%D8%B0%D8%B1%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D9%86" title="رده:اقوام در جمهوری آذربایجان">اقوام در جمهوری آذربایجان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D9%82%D9%88%D8%A7%D9%85_%D8%AF%D8%B1_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%87" title="رده:اقوام در روسیه">اقوام در روسیه</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D9%82%D9%88%D8%A7%D9%85_%D8%AF%D8%B1_%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%87" title="رده:اقوام در فرانسه">اقوام در فرانسه</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D9%82%D9%88%D8%A7%D9%85_%D8%AF%D8%B1_%DA%AF%D8%B1%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="رده:اقوام در گرجستان">اقوام در گرجستان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D9%82%D9%88%D8%A7%D9%85_%D8%AF%D8%B1_%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86" title="رده:اقوام در لبنان">اقوام در لبنان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%84%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%B1_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D9%87_%D9%BE%DB%8C%D8%B4%D9%87" title="رده:اهالی ارمنستان بر پایه پیشه">اهالی ارمنستان بر پایه پیشه</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%84%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="رده:اهالی ارمنستان">اهالی ارمنستان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%AE%D8%A7%D9%88%D8%B1_%D9%86%D8%B2%D8%AF%DB%8C%DA%A9" title="رده:مردمان باستانی خاور نزدیک">مردمان باستانی خاور نزدیک</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="رده:مردمان باستانی">مردمان باستانی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%82%D9%81%D9%82%D8%A7%D8%B2" title="رده:مردمان قفقاز">مردمان قفقاز</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%87%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="رده:مردمان هندواروپایی">مردمان هندواروپایی</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">رده‌های پنهان: <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%86%D8%A8%D8%B9_%D8%A8%D9%87_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C%D8%B3%DB%8C" title="رده:یادکردهای دارای منبع به زبان انگلیسی">یادکردهای دارای منبع به زبان انگلیسی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A8%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%86%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%DB%8C_%D8%A8%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AA%D8%B1%D9%86%D8%AA" title="رده:بایگانی‌های نامعلوم الگوی بایگانی اینترنت">بایگانی‌های نامعلوم الگوی بایگانی اینترنت</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%87%D8%B4%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%DB%8C_%D8%A8%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AA%D8%B1%D9%86%D8%AA" title="رده:هشدارهای الگوی بایگانی اینترنت">هشدارهای الگوی بایگانی اینترنت</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%DA%A9%D9%87_%D8%A7%D8%B2_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF_%D9%88%D8%A8_%D8%A8%D8%A7_%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%85%D8%AA%D8%B1_%D9%88%D8%B6%D8%B9%DB%8C%D8%AA_%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%AF%D9%87_%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%DA%A9%D9%86%D9%86%D8%AF" title="رده:صفحه‌هایی که از یادکرد وب با پارامتر وضعیت پیوند استفاده می‌کنند">صفحه‌هایی که از یادکرد وب با پارامتر وضعیت پیوند استفاده می‌کنند</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7_%D8%A8%D8%A7_%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D8%B1%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%A8%D9%87_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C" title="رده:مقاله‌ها با پیوندهای بیرونی به زبان ارمنی">مقاله‌ها با پیوندهای بیرونی به زبان ارمنی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%87" title="رده:صفحه‌های دارای پیوند مرده">صفحه‌های دارای پیوند مرده</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AE%D8%B7%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF:_%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE" title="رده:خطاهای یادکرد: تاریخ">خطاهای یادکرد: تاریخ</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%82%D9%88%D9%85%DB%8C_%D9%85%D8%B1%D8%AA%D8%A8%D8%B7_%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%B2%D9%85%D9%86%D8%AF_%D8%AA%D8%A3%DB%8C%DB%8C%D8%AF" title="رده:گروه‌های قومی مرتبط نیازمند تأیید">گروه‌های قومی مرتبط نیازمند تأیید</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%88%D8%A7%DA%98%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D9%87_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C" title="رده:مقاله‌های دارای واژگان به زبان ارمنی">مقاله‌های دارای واژگان به زبان ارمنی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%B1%D8%AF%D9%87_%D8%A7%D9%86%D8%A8%D8%A7%D8%B1_%D8%A7%D8%B2_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87" title="رده:پیوند رده انبار از ویکی‌داده">پیوند رده انبار از ویکی‌داده</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_BNE" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های BNE">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های BNE</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_BNF" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های BNF">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های BNF</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_EMU" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های EMU">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های EMU</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_GND" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های GND">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های GND</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_LCCN" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های LCCN">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های LCCN</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_NDL" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NDL">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NDL</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_NKC" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NKC">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NKC</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_FAST" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های FAST">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های FAST</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_NARA" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NARA">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های NARA</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D9%87%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%86%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86%D9%87" title="رده:مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های چندگانه">مقاله‌های ویکی‌پدیا همراه شناسه‌های چندگانه</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> این صفحه آخرین‌بار در ۲۰ اکتبر ۲۰۲۴ ساعت ۱۴:۵۶ ویرایش شده است.</li> <li id="footer-info-copyright">همهٔ نوشته‌ها تحت <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.ar">مجوز Creative Commons Attribution/Share-Alike</a> در دسترس است؛ برای جزئیات بیشتر <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">شرایط استفاده</a> را بخوانید.<br /> ویکی‌پدیا® علامتی تجاری متعلق به سازمان غیرانتفاعی <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">بنیاد ویکی‌مدیا</a> است.<br /></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">سیاست حفظ حریم خصوصی</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87">دربارهٔ ویکی‌پدیا</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AA%DA%A9%D8%B0%DB%8C%D8%A8%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%D9%94_%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C">تکذیب‌نامه‌ها</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">آیین‌نامه رفتاری</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://www.mediawiki.org/wiki/How_to_contribute/fa?uselang=fa">توسعه‌دهندگان</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/fa.wikipedia.org">آمار</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">بیانیهٔ کوکی</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//fa.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C&amp;mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">نمای موبایل</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-5ccf8d5c58-l5wtm","wgBackendResponseTime":187,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"1.481","walltime":"1.798","ppvisitednodes":{"value":8262,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":377175,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":30415,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":30,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":45,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":194427,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 1543.768 1 -total"," 49.80% 768.784 1 الگو:پانویس"," 24.00% 370.546 22 الگو:Cite_book"," 15.66% 241.699 21 الگو:Navbox"," 9.06% 139.905 1 الگو:Infobox_ethnic_group"," 8.93% 137.793 1 الگو:Lang-hy"," 8.83% 136.379 2 الگو:Lang"," 8.83% 136.245 1 الگو:زبان_با_نام"," 8.03% 123.932 1 الگو:Infobox"," 6.51% 100.426 1 الگو:انبار-رده"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.948","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":18323118,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-api-int.codfw.main-7cc866bdbb-5n2d4","timestamp":"20241207234908","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u0645\u0631\u062f\u0645 \u0627\u0631\u0645\u0646\u06cc","url":"https:\/\/fa.wikipedia.org\/wiki\/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85_%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%DB%8C","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q79797","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q79797","author":{"@type":"Organization","name":"\u0645\u0634\u0627\u0631\u06a9\u062a\u200c\u06a9\u0646\u0646\u062f\u06af\u0627\u0646 \u067e\u0631\u0648\u0698\u0647\u0654 \u0648\u06cc\u06a9\u06cc\u200c\u0645\u062f\u06cc\u0627"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2005-06-05T20:16:59Z","dateModified":"2024-10-20T14:56:54Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/2\/2f\/Flag_of_Armenia.svg"}</script> </body> </html>

Pages： 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10