CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-disabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-not-available" lang="pl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Tekst źródłowy strony Wzgórze Świątynne – Wikipedia, wolna encyklopedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-disabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-not-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )plwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":true,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","styczeń","luty","marzec","kwiecień","maj","czerwiec","lipiec","sierpień","wrzesień","październik","listopad","grudzień"],"wgRequestId":"e11fd8ee-2007-4646-954b-40925c826235","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Wzgórze_Świątynne","wgTitle":"Wzgórze Świątynne","wgCurRevisionId":72368623,"wgRevisionId":0,"wgArticleId":122042,"wgIsArticle":false,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"edit","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":[],"wgPageViewLanguage":"pl","wgPageContentLanguage":"pl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Wzgórze_Świątynne","wgRelevantArticleId":122042,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"accuracy":{"levels":1}}},"wgStableRevisionId":72368623, "wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"pl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"pl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":20000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.wikiflex":"ready","ext.gadget.infobox":"ready","ext.gadget.hlist":"ready", "ext.gadget.darkmode-overrides":"ready","ext.gadget.small-references":"ready","ext.gadget.citation-access-info":"ready","ext.gadget.sprawdz-problemy-szablony":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.charinsert.styles":"ready","ext.flaggedRevs.basic":"ready","mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["mediawiki.action.edit.collapsibleFooter","site","mediawiki.page.ready","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.charinsert","ext.flaggedRevs.advanced","ext.gadget.ll-script-loader","ext.gadget.veKeepParameters","ext.gadget.szablon-galeria","ext.gadget.NavFrame", "ext.gadget.citoid-overrides","ext.gadget.maps","ext.gadget.padlock-indicators","ext.gadget.interwiki-langlist","ext.gadget.refToolbar","ext.gadget.edit-summaries","ext.gadget.edit-first-section","ext.gadget.edit-summary-warning","ext.gadget.wikibugs","ext.gadget.nuxTBKeys","ext.gadget.map-toggler","ext.gadget.narrowFootnoteColumns","ext.gadget.WDsearch","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=ext.charinsert.styles%7Cext.flaggedRevs.basic%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=pl&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=ext.gadget.citation-access-info%2Cdarkmode-overrides%2Chlist%2Cinfobox%2Csmall-references%2Csprawdz-problemy-szablony%2Cwikiflex&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="noindex,nofollow,max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/22/Jerusalem-2013%282%29-Aerial-Temple_Mount-%28south_exposure%29.jpg/1200px-Jerusalem-2013%282%29-Aerial-Temple_Mount-%28south_exposure%29.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="901"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/22/Jerusalem-2013%282%29-Aerial-Temple_Mount-%28south_exposure%29.jpg/800px-Jerusalem-2013%282%29-Aerial-Temple_Mount-%28south_exposure%29.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="601"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/22/Jerusalem-2013%282%29-Aerial-Temple_Mount-%28south_exposure%29.jpg/640px-Jerusalem-2013%282%29-Aerial-Temple_Mount-%28south_exposure%29.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="481"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Tekst źródłowy strony Wzgórze Świątynne – Wikipedia, wolna encyklopedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//pl.m.wikipedia.org/wiki/Wzg%C3%B3rze_%C5%9Awi%C4%85tynne"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Edytuj" href="/w/index.php?title=Wzg%C3%B3rze_%C5%9Awi%C4%85tynne&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (pl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//pl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Wzg%C3%B3rze_%C5%9Awi%C4%85tynne"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Kanał Atom Wikipedii" href="/w/index.php?title=Specjalna:Ostatnie_zmiany&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Wzgórze_Świątynne rootpage-Wzgórze_Świątynne skin-vector-2022 action-edit"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Przejdź do zawartości</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Witryna"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menu główne" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menu główne</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menu główne</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">ukryj</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Nawigacja </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna" title="Przejdź na stronę główną [z]" accesskey="z"><span>Strona główna</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Losowa_strona" title="Załaduj losową stronę [x]" accesskey="x"><span>Losuj artykuł</span></a></li><li id="n-Kategorie" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portal:Kategorie_G%C5%82%C3%B3wne"><span>Kategorie artykułów</span></a></li><li id="n-Featured-articles" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Wyr%C3%B3%C5%BCniona_zawarto%C5%9B%C4%87_Wikipedii"><span>Najlepsze artykuły</span></a></li><li id="n-FAQ" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:FAQ"><span>Częste pytania (FAQ)</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-zmiany" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-zmiany" > <div class="vector-menu-heading"> Dla czytelników </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-czytelnicy" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:O_Wikipedii"><span>O Wikipedii</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Kontakt_z_wikipedystami"><span>Kontakt</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-edytorzy" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-edytorzy" > <div class="vector-menu-heading"> Dla wikipedystów </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-pierwsze-kroki" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:Pierwsze_kroki"><span>Pierwsze kroki</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Portal_wikipedyst%C3%B3w" title="O projekcie – co możesz zrobić, gdzie możesz znaleźć informacje"><span>Portal wikipedystów</span></a></li><li id="n-Noticeboard" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Tablica_og%C5%82osze%C5%84"><span>Ogłoszenia</span></a></li><li id="n-Guidelines" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Zasady"><span>Zasady</span></a></li><li id="n-helppage-name" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:Spis_tre%C5%9Bci"><span>Pomoc</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Ostatnie_zmiany" title="Lista ostatnich zmian w Wikipedii. [r]" accesskey="r"><span>Ostatnie zmiany</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="wolna encyklopedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-pl.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Specjalna:Szukaj" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Przeszukaj Wikipedię [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Szukaj</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Przeszukaj Wikipedię" aria-label="Przeszukaj Wikipedię" autocapitalize="sentences" title="Przeszukaj Wikipedię [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Specjalna:Szukaj"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Szukaj</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Narzędzia osobiste"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Wygląd"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Zmień rozmiar czcionki, szerokość oraz kolorystykę strony" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Wygląd" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Wygląd</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_pl.wikipedia.org&uselang=pl" class=""><span>Wspomóż Wikipedię</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Specjalna:Utw%C3%B3rz_konto&returnto=Wzg%C3%B3rze+%C5%9Awi%C4%85tynne&returntoquery=action%3Dedit" title="Zachęcamy do stworzenia konta i zalogowania, ale nie jest to obowiązkowe." class=""><span>Utwórz konto</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Specjalna:Zaloguj&returnto=Wzg%C3%B3rze+%C5%9Awi%C4%85tynne&returntoquery=action%3Dedit" title="Zachęcamy do zalogowania się, choć nie jest to obowiązkowe. [o]" accesskey="o" class=""><span>Zaloguj się</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Więcej opcji" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Narzędzia osobiste" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Narzędzia osobiste</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Menu użytkownika" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_pl.wikipedia.org&uselang=pl"><span>Wspomóż Wikipedię</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Utw%C3%B3rz_konto&returnto=Wzg%C3%B3rze+%C5%9Awi%C4%85tynne&returntoquery=action%3Dedit" title="Zachęcamy do stworzenia konta i zalogowania, ale nie jest to obowiązkowe."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Utwórz konto</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Zaloguj&returnto=Wzg%C3%B3rze+%C5%9Awi%C4%85tynne&returntoquery=action%3Dedit" title="Zachęcamy do zalogowania się, choć nie jest to obowiązkowe. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Zaloguj się</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Strony dla anonimowych edytorów <a href="/wiki/Pomoc:Pierwsze_kroki" aria-label="Dowiedz się więcej na temat edytowania"><span>dowiedz się więcej</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:M%C3%B3j_wk%C5%82ad" title="Lista edycji wykonanych z tego adresu IP [y]" accesskey="y"><span>Edycje</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Moja_dyskusja" title="Dyskusja użytkownika dla tego adresu IP [n]" accesskey="n"><span>Dyskusja</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Witryna"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading">Tekst źródłowy strony Wzgórze Świątynne</h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Ten artykuł istnieje tylko w tym języku. Dodaj artykuły w innych językach." > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-0" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Dodaj języki</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="uls-after-portlet-link"></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Przestrzenie nazw"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Wzg%C3%B3rze_%C5%9Awi%C4%85tynne" title="Zobacz stronę treści [c]" accesskey="c"><span>Artykuł</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Dyskusja:Wzg%C3%B3rze_%C5%9Awi%C4%85tynne" rel="discussion" title="Dyskusja o zawartości tej strony [t]" accesskey="t"><span>Dyskusja</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Zmień wariant języka" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">polski</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Widok"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Wzg%C3%B3rze_%C5%9Awi%C4%85tynne"><span>Czytaj</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Wzg%C3%B3rze_%C5%9Awi%C4%85tynne&veaction=edit" title="Edytuj tę stronę [v]" accesskey="v"><span>Edytuj</span></a></li><li id="ca-edit" class="selected collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Wzg%C3%B3rze_%C5%9Awi%C4%85tynne&action=edit" title="Edycja kodu źródłowego strony"><span>Edytuj kod źródłowy</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Wzg%C3%B3rze_%C5%9Awi%C4%85tynne&action=history" title="Starsze wersje tej strony [h]" accesskey="h"><span>Wyświetl historię</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Narzędzia dla stron"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Narzędzia" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Narzędzia</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Narzędzia</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">ukryj</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Więcej opcji" > <div class="vector-menu-heading"> Działania </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Wzg%C3%B3rze_%C5%9Awi%C4%85tynne"><span>Czytaj</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Wzg%C3%B3rze_%C5%9Awi%C4%85tynne&veaction=edit" title="Edytuj tę stronę [v]" accesskey="v"><span>Edytuj</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="selected collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Wzg%C3%B3rze_%C5%9Awi%C4%85tynne&action=edit" title="Edycja kodu źródłowego strony [e]" accesskey="e"><span>Edytuj kod źródłowy</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Wzg%C3%B3rze_%C5%9Awi%C4%85tynne&action=history"><span>Wyświetl historię</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Ogólne </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Linkuj%C4%85ce/Wzg%C3%B3rze_%C5%9Awi%C4%85tynne" title="Pokaż listę wszystkich stron linkujących do tej strony [j]" accesskey="j"><span>Linkujące</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Zmiany_w_linkowanych/Wzg%C3%B3rze_%C5%9Awi%C4%85tynne" rel="nofollow" title="Ostatnie zmiany w stronach, do których ta strona linkuje [k]" accesskey="k"><span>Zmiany w linkowanych</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//pl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Prześlij_plik" title="Prześlij pliki [u]" accesskey="u"><span>Prześlij plik</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Strony_specjalne" title="Lista wszystkich stron specjalnych [q]" accesskey="q"><span>Strony specjalne</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Wzg%C3%B3rze_%C5%9Awi%C4%85tynne&action=info" title="Więcej informacji na temat tej strony"><span>Informacje o tej stronie</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Skr%C3%B3%C4%87_adres_URL&url=https%3A%2F%2Fpl.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DWzg%25C3%25B3rze_%25C5%259Awi%25C4%2585tynne%26action%3Dedit"><span>Zobacz skrócony adres URL</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Kod_QR&url=https%3A%2F%2Fpl.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DWzg%25C3%25B3rze_%25C5%259Awi%25C4%2585tynne%26action%3Dedit"><span>Pobierz kod QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> W innych projektach </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q193163" title="Link do powiązanego elementu w repozytorium danych [g]" accesskey="g"><span>Element Wikidanych</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Narzędzia dla stron"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Wygląd"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Wygląd</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">ukryj</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle">← <a href="/wiki/Wzg%C3%B3rze_%C5%9Awi%C4%85tynne" title="Wzgórze Świątynne">Wzgórze Świątynne</a></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><p>Nie masz uprawnień do edytowania tej strony z następującego powodu: </p> <div class="permissions-errors"><div class="mw-permissionerror-globalblocking-blockedtext-range"><b>Twój adres IP znajduje się w zakresie adresów, który został <a href="https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Global_blocks" class="extiw" title="m:Special:MyLanguage/Global blocks">zablokowany na wszystkich wiki Wikimedia Foundation</a>.</b> <p>Blokada została nałożona przez <a href="/wiki/Wikipedysta:Jon_Kolbert" title="Wikipedysta:Jon Kolbert">‪Jon Kolbert‬</a>. Podany powód to <i><a href="https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/NOP" class="extiw" title="m:Special:MyLanguage/NOP">Open proxy/Webhost</a>: See the <a href="https://meta.wikimedia.org/wiki/WM:OP/H" class="extiw" title="m:WM:OP/H">help page</a> if you are affected </i>. </p> <ul><li>Początek blokady: 16:12, 27 sie 2023</li> <li>Zakończenie blokady: 16:12, 27 sie 2028</li></ul> <p>Twój obecny adres IP to 8.222.208.146. Zablokowany zakres to 8.222.128.0/17. </p><p>Prosimy o uwzględnienie wszystkich powyższych informacji we wszelkich zapytaniach. Jeśli uważasz, że zostałeś zablokowany przez pomyłkę, możesz znaleźć dodatkowe informacje i instrukcje w globalnej polityce <a href="https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/No_open_proxies" class="extiw" title="m:Special:MyLanguage/No open proxies">No open proxies</a>. </p> Aby zakwestionować lub omówić blokadę, proszę <a href="https://meta.wikimedia.org/wiki/Steward_requests/Global" class="extiw" title="m:Steward requests/Global">wysłać prośbę o jej weryfikację na Meta-Wiki</a>. Możesz również wysłać e-mail do kolejki <a href="https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/VRT" class="extiw" title="m:Special:MyLanguage/VRT">VRT</a> <a href="https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Stewards" class="extiw" title="m:Special:MyLanguage/Stewards">stewardów</a> na adres <kbd>stewards@wikimedia.org</kbd>, podając wszystkie powyższe szczegóły.</div></div><hr /> <p>Tekst źródłowy strony można podejrzeć i skopiować. </p><textarea readonly="" accesskey="," id="wpTextbox1" cols="80" rows="25" style="" class="mw-editfont-monospace" lang="pl" dir="ltr" name="wpTextbox1">{{Góra infobox |nazwa = Wzgórze Świątynne |nazwa oryginalna = הַר הַבַּיִת |grafika = Israel-2013(2)-Aerial-Jerusalem-Temple Mount-Temple Mount (south exposure).jpg |opis grafiki = Widok z lotu ptaka na Wzgórze Świątynne |państwo = PSE |położenie = [[Wschodnia Jerozolima]] |pasmo = |wysokość = 743 |kod mapy = Jerozolima |wybitność = |współrzędne = 31°46′43″N 35°14′5″E |commons = Category:Temple Mount }} {{Wikisłownik|Moria}} '''Wzgórze Świątynne''' ({{w języku|he|הַר הַבַּיִת}} ''Har ha-Bajit''; {{w języku|ar|الحرم الشريف}} ''Al-Haram asz-Szarif'') – jeden z największych obszarów sakralnych na świecie, znajdujący się we [[Wschodnia Jerozolima|Wschodniej Jerozolimie]]. W [[Starożytność|starożytności]] na jego terenie znajdowała się [[Świątynia Jerozolimska]], najświętsze miejsce [[judaizm]]u. Obecnie na wzgórzu są święte dla [[Muzułmanin|muzułmanów]]: [[Kopuła na Skale]] i [[Meczet Al-Aksa w Jerozolimie|meczet Al-Aksa]]. W [[Biblia|czasach biblijnych]] wzgórze nosiło nazwę '''Moria''' ({{j|he|מוֹרִיָּה}}). Po [[Język hebrajski|hebrajsku]] ''Moria'' oznacza ''Wybrane przez [[Jahwe]]''. Wzgórze to pierwotnie nazywane było także Syjon ({{j|he|צִיּוֹן}} „wysoki”), lecz od IV w. nazwa ta stosowana jest jako określenie innego wzgórza, położonego na zachód od [[Wzgórze Ofel|Ofelu]]<ref>{{Cytuj | url=http://www.horyzonty.misjesac.pl/content/view/2077/42/n | tytuł=Horyzonty Misyjne - Panie, zostań z nami! | opublikowany=horyzonty.misjesac.pl | data dostępu=2017-11-27 | archiwum=https://web.archive.org/web/20171107014849/http://www.horyzonty.misjesac.pl/content/view/2077/42/n | zarchiwizowano=2017-11-07 }}</ref> == Ogólna charakterystyka == Wzgórze Świątynne ze złotą kopułą góruje nad [[Stare Miasto (Jerozolima)|Starym Miastem]] [[Jerozolima|Jerozolimy]]. Całość wzgórza jest ogrodzona wysokim [[mur]]em z piętnastoma [[brama]]mi i zajmuje jedną szóstą część powierzchni Starej Jerozolimy (145 tys. [[metr kwadratowy|m²]]). Dla niemuzułmanów otwarta jest jedynie jedna brama znajdująca się przy [[Ściana Płaczu|Zachodnim Murze]]: Brama Maurów (''Bab el-Maghreb''). Muzułmanie mogą korzystać ze wszystkich pozostałych bram – od zachodu: ''Bab el-Masatarak'', ''Bab el-Qatanin'', ''Bab el-Hadid'', ''Bab el-Nazir'' i ''Bab el-Ghawanima'', oraz od północy: ''Bab el-Atim'', ''Bab Hitta'' i ''Bab el-Asbat''. Działalność budowlana [[Herod Wielki|Heroda Wielkiego]] spowodowała, że wzgórze ma dziś kształt trapezu, którego zachodni bok ma 488 metrów długości, wschodni bok – 470 metrów, północny – 315 metrów a południowy 280 metrów<ref name=Finkelstein1999p43>[[#ref Finkelstein1999|Finkelstein, Horbury, Davies & Sturdy (1999)]], p. 43</ref>. Na jerozolimskim [[stare miasto|starym mieście]] znajdują się miejsca uznane za święte przez [[Żydzi|żydów]], [[Muzułmanin|muzułmanów]] i [[Chrześcijaństwo|chrześcijan]]. Główny spór palestyńsko-żydowski dotyczy właśnie Wzgórza Świątynnego znajdującego się we wschodniej części [[Jerozolima|Jerozolimy]]. == Religia == Liczni Żydzi długo wierzyli, że wzgórze jest centrum nie tylko Jerozolimy, ale i świata. Z jednej strony wznosi się [[Góra Oliwna]] przyozdobiona chrześcijańskimi [[świątynia]]mi kilku wyznań, z drugiej znajdują się skłębione przy wąskich uliczkach szare domy muzułmańsko-żydowsko-chrześcijańskiego [[miasto|miasta]], nad którym góruje Wzgórze Świątynne stanowiące centralny punkt dla [[judaizm]]u, [[Chrześcijaństwo|chrześcijaństwa]] i [[islam]]u. === Judaizm === [[Plik:Rembrandt Harmensz. van Rijn 035.jpg|mały|230px|prawo|Anioł zatrzymuje [[Abraham]]a ofiarującego [[Izaak]]a.]] Tradycja [[Żydzi|żydowskiego]] [[Midrasz]]a utrzymuje, że jest to miejsce, z którego świat rozwinął się do swojej obecnej postaci. To właśnie tutaj [[Bóg w judaizmie|Bóg]] zebrał ziemię, która została użyta do stworzenia pierwszego człowieka, Adama. Zgodnie z [[Hagada|Hagadą]] w [[Talmud]]zie, świat został stworzony ze skały, będącej później fundamentem Świątyni<ref>Talmud Babiloński, Yoma 54b</ref>. Według tradycji, na szczycie wzgórza, na tej właśnie skale [[Abraham]] ofiarował swojego syna [[Izaak]]a ([[Księga Rodzaju]] 22,2 i 14). Abraham nazwał wzgórze górą Moria. Talmud podaje, że jest to inna nazwa Wzgórza Świątynnego{{fakt|data=2012-06}}. Biblia opisuje, że Abraham miał złożyć swego syna w ofierze na jednym z pagórków w ''kraju Moria'', a miejsce, gdzie zamiast syna złożył w ofierze barana nazwał ''[[Tetragram|JHWH]] Jireh'' ({{w języku|he|יהוה יִרְאֶה}})<ref>{{Biblia|księga=Genesis|rozdział=22|wersety=14}}</ref>. [[Biblia]] opisuje sen [[Jakub (postać biblijna)|Jakuba]] o aniołach wstępujących i zstępujących z nieba. Talmud mówi, że sen ten miał miejsce, gdy Jakub spał na skale na Wzgórzu Świątynnym. [[Szlomo Jicchaki|Raszi]] mówi także, że na tym miejscu modlili się Izaak i [[Rebeka (postać biblijna)|Rebeka]] o dzieci<ref>Toledot 25:21</ref>. Biblia opisuje jak król [[Dawid (król Izraela)|Dawid]] kupił klepisko od [[Jebusyci|Jebuzytów]], a dokładnie od [[Arauna|Arauny]] ([[2 Księga Samuela|2 Samuela]] 24,18–25) z przeznaczeniem pod budowę [[Świątynia Jerozolimska|Świątyni]]. Dawid planował wybudować świątynię, jednak ponieważ prowadził zbyt wiele wojen, pracę tę wykonał dopiero jego syn, [[Salomon (król Izraela)|Salomon]] (w 930 p.n.e.). [[Tora]] odnotowuje, że Bóg okazywał swoją obecność w świątyni w postaci [[Szechina]]. Około 586 p.n.e. [[Babilonia|Babilończycy]] zdobyli Jerozolimę, burząc Świątynię Salomona, natomiast w 70 roku [[Cesarstwo Rzymskie|Rzymianie]] zburzyli Drugą Świątynię. [[Ściana Płaczu|Zachodni Mur]] ({{w języku|he|הַכֹּתֶל הַמַעֲרָבִי}}, ''ha-Kotel ha-Ma’arawi'') jest częścią Wzgórza Świątynnego, ocalałym fragmentem Drugiej Świątyni. Ten fragment muru jest szczególnie ważny dla Żydów ze względu na jego lokalizację - blisko miejsca najświętszego w świątyni. Z powodu religijnych ograniczeń [[judaizm]]u dotyczących zakazu wchodzenia do miejsca najświętszego Świątyni, wielu Żydów nie wchodzi na Wzgórze Świątynne i ogranicza modlitwy do Ściany Płaczu. Żydzi wierzą, że modlitwy napisane na kartkach i pozostawione w pęknięciach Ściany są wysłuchiwane przez Boga. Religijni Żydzi twierdzą, że w przyszłości Trzecia Świątynia zostanie wybudowana na tym wzgórzu. Dla laickich Żydów Wzgórze Świątynne jest znaczącym [[symbol narodowy|symbolem narodowym]]. Przejęcie w 1967 r. Ściany Płaczu było wielkim narodowym osiągnięciem nawet dla niereligijnych mieszkańców Izraela. === Chrześcijaństwo === [[Plik:Jerusalem Modell BW 2.JPG|mały|230px|prawo|Model [[Świątynia Jerozolimska|Świątyni Jerozolimskiej]] z czasów [[Jezus Chrystus|Jezusa Chrystusa]].]] O Wzgórzu Świątynnym i Świątyni wielokrotnie wspomina także [[Nowy Testament]] (np. [[Ewangelia Marka]] 11,11). Biblia opisuje [[Jezus Chrystus|Jezusa Chrystusa]] wypędzającego kupców z dziedzińca i wywracającego ich stoły z towarami (Ewangelia Marka 11,25-26). Jezus również przewidział zniszczenie Drugiej Świątyni ([[Ewangelia Mateusza]] 24,2). [[Apokalipsa|Księga Objawienia]] wspomina o 3. świątyni żydowskiej, w związku z panowaniem [[Antychryst]]a. W bezpośredniej styczności ze Wzgórzem Świątynnym znajdują się liczne święte miejsca [[Chrześcijaństwo|chrześcijaństwa]]. Wśród nich można wyróżnić: [[Bazylika Grobu Świętego|Bazylikę Grobu Świętego]], [[kościół Świętego Jana Chrzciciela]] oraz [[Droga Krzyżowa|Via Dolorosa]]. === Islam === [[Plik:Palestine-2013(2)-Jerusalem-Temple Mount-Dome of the Rock (SE exposure).jpg|mały|230px|prawo|[[Kopuła na Skale]] w Jerozolimie.]] Wzgórze Świątynne jest tradycyjnie trzecim najświętszym miejscem [[islam]]u, po [[Mekka|Mekce]] i [[Medyna (miasto)|Medynie]]. Wynika to z faktu, że [[Koran]] opisuje [[Świątynia Jerozolimska|Świątynię Jerozolimską]] i jej budowniczych (Dawida i Salomona) jako proroków. Muzułmanie wierzą, że [[Mahomet]] odbył [[Miradż]] – „nocną podróż” na cudownym wierzchowcu [[Burak (rumak)|''Al-Burāq'']] z [[Mekka|Mekki]] do Najdalszego Meczetu znajdującego się w Jerozolimie ([[Meczet Al-Aksa w Jerozolimie|''Al-Masğid al-Aqsà'']]). W Jerozolimie Mahomet miał dostąpić wniebowstąpienia w towarzystwie archanioła [[Archanioł Gabriel|Dżibrila]] ze skały, na której dziś znajduje się [[Kopuła na Skale]]<ref>{{cytuj książkę |nazwisko= Peters|imię= Francis E.|autor link= |tytuł= Muhammad the Prophet of God|wydawca= Princeton University Press|miejsce= |rok= |strony= 95-96|isbn= 0691114609}}</ref>. Obecnie te dwie budowle wznoszące się na Wzgórzu Świątynnym są szczególnie ważnymi miejscami dla wszystkich muzułmanów na całym świecie. Pierwotnie muzułmanie modlili się stojąc twarzą do Wzgórza Świątynnego, jednak później zmieniono kierunek modlitw na Mekkę. == Historia == [[Plik:Jerusalem Modell BW 3.JPG|mały|230px|prawo|Fragment makiety-rekonstrukcji Świątyni Jerozolimskiej za Heroda Wielkiego]] Trudno jest ustalić początkowy moment wejścia do historii góry Moria. Można jednak podać daty istnienia [[Pierwsza Świątynia|Pierwszej Świątyni]], która stała na Wzgórzu Świątynnym przez 380 lat, od wybudowania przez Izraelitów około [[966 p.n.e.]] do zburzenia przez [[Nabuchodonozor II|Nabuchodonozora]] w [[586 p.n.e.]] Budowa [[Druga Świątynia|Drugiej Świątyni]] rozpoczęła się w [[538 p.n.e.]] za rządów króla [[Cyrus II Wielki|Cyrusa]], i została ukończona w [[516 p.n.e.]] Około [[19 p.n.e.]] król [[Herod Wielki]] rozbudował i upiększył Świątynię. Rozbudował on Świątynię, wzmacniając dziedziniec kamiennymi bryłami o masie dochodzącej do 100 [[Tona|ton]]. Od tego czasu była ona nazywana Świątynią Heroda. Podczas [[wojna żydowska (66–73)|pierwszej wojny żydowskiej]] Rzymianie zdobyli w [[70]] roku Jerozolimę i zburzyli Świątynię. W [[132]] rzymski cesarz [[Hadrian]] odbudował Jerozolimę jako miasto hellenistyczne Colonia Aelia Capitolina. Na Wzgórzu Świątynnym umieszczono wówczas świątynię [[Jowisz (mitologia)|Jowisza]]<ref>{{cytuj książkę |nazwisko= Lehmann|imię= Clayton Miles|autor link= |tytuł= Palestine: People and Places. The On-line Encyclopedia of the Roman Provinces|wydawca= The University of South Dakota|miejsce= |rok= |strony= |isbn=}}</ref>. Po podziale [[Cesarstwo Rzymskie|Cesarstwa rzymskiego]] ([[395]] r.) miasto znalazło się w [[cesarstwo Bizantyńskie|Bizancjum]]. Uważa się dość powszechnie, że [[Chrześcijaństwo|chrześcijanie]] w okresie rzymsko-bizantyńskim nie bardzo interesowali się Wzgórzem Świątynnym. W [[VII wiek]]u Jerozolima i Wzgórze Świątynne przeszły w ręce muzułmanów. Na wzgórzu stanęły wówczas Meczet Al-Aksa (który został raczej rozbudowany z chrześcijańskiej bazyliki) i Kopuła na Skale. {{fakt|Wzgórze pozostało terytorium [[Jordania|Królestwa Jordanii]], Izrael nigdy nie anektował tego terenu. Status ten został potwierdzony w [[Jordańsko-izraelski traktat pokojowy|traktacie pokojowym]] zawartym między Izraelem a Jordanią w dolinie [[Ha-Arawa]]|data=2023-09}}. Jest ono po [[Mekka|Mekce]] i [[Medyna (miasto)|Medynie]] trzecim pod względem ważności miejscem świętym [[islam]]u. Ma głębokie religijne i polityczne znaczenie dla [[Palestyńczycy|Palestyńczyków]] i [[Muzułmanin|muzułmanów]] na całym świecie. Dla Palestyńczyków ich przyszła [[stolica]] we wschodniej [[Jerozolima|Jerozolimie]] stanowi fundamentalną część ich przyszłego [[Państwo|państwa]]. == Najważniejsze miejsca == [[Plik:Jerusalem-2013(2)-Temple Mount-Reflection of the Dome of the Rock in Al-Kas fountain.jpg|mały|Fontanna Al-Kas i [[Kopuła na Skale]]]] * [[Meczet Al-Aksa w Jerozolimie|Meczet Al-Aksa]] – trzecie najświętsze miejsce [[islam]]u. To w kierunku meczetu Al-Aksa wznosili modły [[Muzułmanin|muzułmanie]] zanim [[Mekka]] (zachodnia [[Arabia Saudyjska]]) stała się głównym centrum [[islam]]u. W meczecie może się pomieścić około 5 tys. wiernych. * [[Kopuła na Skale]] – wznosi nad świętą skałą, na której Abraham składał ofiarę ze syna swego (1 Mojż. 22:2-19). [[Koran]] twierdzi, że właśnie w tym miejscu nastąpiło [[wniebowstąpienie]] [[prorok]]a [[Mahomet]]a. Według islamskiej tradycji prorok został zabrany z Mekki do Jerozolimy na skrzydlatym koniu, a następnie zabrany do nieba, gdzie [[Allah|Bóg]] pokazał mu kiedy i jak się modlić. Stanowi to jeden z [[pięć filarów islamu|pięciu filarów]], na których opiera się islam. Pod powierzchnią świętej skały znajduje się [[Studnia Dusz]]. * [[Ściana Płaczu]] – tu znajdowały się pierwsza i druga [[Świątynia Jerozolimska|świątynia]] w starożytnych czasach. To część muru Wzgórza Świątynnego pochodząca z czasów, gdy żydowska świątynia stała na wzgórzu. Dla religijnych [[Żydzi|Żydów]] wzgórze jest miejscem, gdzie ludzie zostaną odkupieni po przybyciu [[Pomazaniec|Mesjasza]]. * Fontanna Sabil Qaitbay – wzniesiona w [[1482]]. * Fontanna Al-Kas – wyrzeźbiona z jednego bloku kamiennego ok. 1320<ref>{{cytuj książkę |autor = Praca zbiorowa |tytuł= Przewodniki Wiedzy i Życia – Jerozolima i Ziemia Święta|wydanie= |wydawca= Hachette Livre Polska sp. z o.o.|miejsce= Warszawa|rok= 2009|isbn= 978-837-575-640-1 |strony= 69}}</ref> roku. Nadal wykorzystywana do [[ablucja|ablucji]]. * Stajnie Salomona – razem z ogrodem znajdują się po stronie wschodniej przy Bramie Złotej. Władze muzułmańskie zamknęły turystom całkowicie dostęp do nich. == Turystyka == Wejście na Wzgórze Świątynne jest bezpłatne, należy jednak pamiętać o odpowiednim skromnym ubraniu. Jedyne wejście dla zwiedzających niebędących muzułmanami znajduje się od strony [[Brama Gnojna|Bramy Gnojnej]], po rampie po przejściu kontroli bezpieczeństwa. Wejście możliwe jest tylko w godzinach 7.30 - 10.00 oraz 12.30-13.30. Do wnętrza meczetów mogą wejść tylko muzułmanie. == Zobacz też == {{Commonscat|Temple Mount}} * [[Archeologia]] * [[Jerozolima]] * [[Nazwy Jerozolimy]] * [[Studium Biblicum Franciscanum]] * [[Ziemia Święta (kwartalnik)]] == Przypisy == {{Przypisy}} {{Stare Miasto Jerozolimy}} {{Dzielnice Jerozolimy}} {{Kontrola autorytatywna}} [[Kategoria:Biblijne góry i wzgórza]] [[Kategoria:Islam]] [[Kategoria:Judaizm]] [[Kategoria:Obiekty sakralne w Jerozolimie]] [[Kategoria:Sanktuaria chrześcijańskie]] [[Kategoria:Wzgórze Świątynne|!]] </textarea><div class="templatesUsed"><div class="mw-templatesUsedExplanation"><p>Szablony użyte w tym artykule: </p></div><ul> <li><a href="/wiki/Szablon:Biblia" title="Szablon:Biblia">Szablon:Biblia</a> (<a href="/w/index.php?title=Szablon:Biblia&action=edit" title="Szablon:Biblia">edytuj</a>) </li><li><a href="/wiki/Szablon:Commonscat" title="Szablon:Commonscat">Szablon:Commonscat</a> (<a href="/w/index.php?title=Szablon:Commonscat&action=edit" title="Szablon:Commonscat">tekst źródłowy</a>) (zabezpieczony na poziomie niskim)</li><li><a href="/wiki/Szablon:Cytuj" title="Szablon:Cytuj">Szablon:Cytuj</a> (<a href="/w/index.php?title=Szablon:Cytuj&action=edit" title="Szablon:Cytuj">tekst źródłowy</a>) (zabezpieczony na poziomie wysokim)</li><li><a href="/wiki/Szablon:Cytuj_ksi%C4%85%C5%BCk%C4%99" title="Szablon:Cytuj książkę">Szablon:Cytuj książkę</a> (<a href="/w/index.php?title=Szablon:Cytuj_ksi%C4%85%C5%BCk%C4%99&action=edit" title="Szablon:Cytuj książkę">tekst źródłowy</a>) (zabezpieczony na poziomie wysokim)</li><li><a href="/wiki/Szablon:Dzielnice_Jerozolimy" title="Szablon:Dzielnice Jerozolimy">Szablon:Dzielnice Jerozolimy</a> (<a href="/w/index.php?title=Szablon:Dzielnice_Jerozolimy&action=edit" title="Szablon:Dzielnice Jerozolimy">edytuj</a>) </li><li><a href="/wiki/Szablon:Fakt" title="Szablon:Fakt">Szablon:Fakt</a> (<a href="/w/index.php?title=Szablon:Fakt&action=edit" title="Szablon:Fakt">tekst źródłowy</a>) (zabezpieczony na poziomie niskim)</li><li><a href="/wiki/Szablon:G%C3%B3ra_infobox" title="Szablon:Góra infobox">Szablon:Góra infobox</a> (<a href="/w/index.php?title=Szablon:G%C3%B3ra_infobox&action=edit" title="Szablon:Góra infobox">tekst źródłowy</a>) (zabezpieczony na poziomie niskim)</li><li><a href="/wiki/Szablon:Ikona" title="Szablon:Ikona">Szablon:Ikona</a> (<a href="/w/index.php?title=Szablon:Ikona&action=edit" title="Szablon:Ikona">tekst źródłowy</a>) (zabezpieczony na poziomie wysokim)</li><li><a href="/wiki/Szablon:Image_label" title="Szablon:Image label">Szablon:Image label</a> (<a href="/w/index.php?title=Szablon:Image_label&action=edit" title="Szablon:Image label">edytuj</a>) </li><li><a href="/wiki/Szablon:Image_label_begin" title="Szablon:Image label begin">Szablon:Image label begin</a> (<a href="/w/index.php?title=Szablon:Image_label_begin&action=edit" title="Szablon:Image label begin">edytuj</a>) </li><li><a href="/wiki/Szablon:Image_label_end" title="Szablon:Image label end">Szablon:Image label end</a> (<a href="/w/index.php?title=Szablon:Image_label_end&action=edit" title="Szablon:Image label end">edytuj</a>) </li><li><a href="/wiki/Szablon:Infobox_grafika" title="Szablon:Infobox grafika">Szablon:Infobox grafika</a> (<a href="/w/index.php?title=Szablon:Infobox_grafika&action=edit" title="Szablon:Infobox grafika">tekst źródłowy</a>) (zabezpieczony na poziomie wysokim)</li><li><a href="/wiki/Szablon:Infobox_mapa_lokalizacyjna" title="Szablon:Infobox mapa lokalizacyjna">Szablon:Infobox mapa lokalizacyjna</a> (<a href="/w/index.php?title=Szablon:Infobox_mapa_lokalizacyjna&action=edit" title="Szablon:Infobox mapa lokalizacyjna">tekst źródłowy</a>) (zabezpieczony na poziomie wysokim)</li><li><a href="/wiki/Szablon:Infobox_pa%C5%84stwo" title="Szablon:Infobox państwo">Szablon:Infobox państwo</a> (<a href="/w/index.php?title=Szablon:Infobox_pa%C5%84stwo&action=edit" title="Szablon:Infobox państwo">tekst źródłowy</a>) (zabezpieczony na poziomie wysokim)</li><li><a href="/wiki/Szablon:Infobox_pa%C5%84stwo/core" title="Szablon:Infobox państwo/core">Szablon:Infobox państwo/core</a> (<a href="/w/index.php?title=Szablon:Infobox_pa%C5%84stwo/core&action=edit" title="Szablon:Infobox państwo/core">tekst źródłowy</a>) (zabezpieczony na poziomie wysokim)</li><li><a href="/wiki/Szablon:Infobox_pa%C5%84stwo_nie_iso" title="Szablon:Infobox państwo nie iso">Szablon:Infobox państwo nie iso</a> (<a href="/w/index.php?title=Szablon:Infobox_pa%C5%84stwo_nie_iso&action=edit" title="Szablon:Infobox państwo nie iso">tekst źródłowy</a>) (zabezpieczony na poziomie wysokim)</li><li><a href="/wiki/Szablon:Infobox_projekt" title="Szablon:Infobox projekt">Szablon:Infobox projekt</a> (<a href="/w/index.php?title=Szablon:Infobox_projekt&action=edit" title="Szablon:Infobox projekt">tekst źródłowy</a>) (zabezpieczony na poziomie wysokim)</li><li><a href="/wiki/Szablon:Infobox_projekt/projekt" title="Szablon:Infobox projekt/projekt">Szablon:Infobox projekt/projekt</a> (<a href="/w/index.php?title=Szablon:Infobox_projekt/projekt&action=edit" title="Szablon:Infobox projekt/projekt">tekst źródłowy</a>) (zabezpieczony na poziomie wysokim)</li><li><a href="/wiki/Szablon:Infobox_tytu%C5%82" title="Szablon:Infobox tytuł">Szablon:Infobox tytuł</a> (<a href="/w/index.php?title=Szablon:Infobox_tytu%C5%82&action=edit" title="Szablon:Infobox tytuł">tekst źródłowy</a>) (zabezpieczony na poziomie wysokim)</li><li><a href="/wiki/Szablon:Infobox_tytu%C5%82/styles.css" title="Szablon:Infobox tytuł/styles.css">Szablon:Infobox tytuł/styles.css</a> (<a href="/w/index.php?title=Szablon:Infobox_tytu%C5%82/styles.css&action=edit" title="Szablon:Infobox tytuł/styles.css">edytuj</a>) </li><li><a href="/wiki/Szablon:Infobox_wiersz" title="Szablon:Infobox wiersz">Szablon:Infobox wiersz</a> (<a href="/w/index.php?title=Szablon:Infobox_wiersz&action=edit" title="Szablon:Infobox wiersz">tekst źródłowy</a>) (zabezpieczony na poziomie wysokim)</li><li><a href="/wiki/Szablon:Infobox_wiersz_dodaj" title="Szablon:Infobox wiersz dodaj">Szablon:Infobox wiersz dodaj</a> (<a href="/w/index.php?title=Szablon:Infobox_wiersz_dodaj&action=edit" title="Szablon:Infobox wiersz dodaj">tekst źródłowy</a>) (zabezpieczony na poziomie wysokim)</li><li><a href="/wiki/Szablon:J" title="Szablon:J">Szablon:J</a> (<a href="/w/index.php?title=Szablon:J&action=edit" title="Szablon:J">edytuj</a>) </li><li><a href="/wiki/Szablon:Kontrola_autorytatywna" title="Szablon:Kontrola autorytatywna">Szablon:Kontrola autorytatywna</a> (<a href="/w/index.php?title=Szablon:Kontrola_autorytatywna&action=edit" title="Szablon:Kontrola autorytatywna">tekst źródłowy</a>) (zabezpieczony na poziomie wysokim)</li><li><a href="/wiki/Szablon:Kontrola_autorytatywna/style.css" title="Szablon:Kontrola autorytatywna/style.css">Szablon:Kontrola autorytatywna/style.css</a> (<a href="/w/index.php?title=Szablon:Kontrola_autorytatywna/style.css&action=edit" title="Szablon:Kontrola autorytatywna/style.css">edytuj</a>) </li><li><a href="/wiki/Szablon:Navbox/styles.css" title="Szablon:Navbox/styles.css">Szablon:Navbox/styles.css</a> (<a href="/w/index.php?title=Szablon:Navbox/styles.css&action=edit" title="Szablon:Navbox/styles.css">tekst źródłowy</a>) (zabezpieczony na poziomie wysokim)</li><li><a href="/wiki/Szablon:Pa%C5%84stwo" title="Szablon:Państwo">Szablon:Państwo</a> (<a href="/w/index.php?title=Szablon:Pa%C5%84stwo&action=edit" title="Szablon:Państwo">tekst źródłowy</a>) (zabezpieczony na poziomie wysokim)</li><li><a href="/wiki/Szablon:Pa%C5%84stwo/core" title="Szablon:Państwo/core">Szablon:Państwo/core</a> (<a href="/w/index.php?title=Szablon:Pa%C5%84stwo/core&action=edit" title="Szablon:Państwo/core">tekst źródłowy</a>) (zabezpieczony na poziomie wysokim)</li><li><a href="/wiki/Szablon:Pa%C5%84stwo_dane_ISR" class="mw-redirect" title="Szablon:Państwo dane ISR">Szablon:Państwo dane ISR</a> (<a href="/w/index.php?title=Szablon:Pa%C5%84stwo_dane_ISR&action=edit" class="mw-redirect" title="Szablon:Państwo dane ISR">edytuj</a>) </li><li><a href="/wiki/Szablon:Pa%C5%84stwo_dane_Izrael" title="Szablon:Państwo dane Izrael">Szablon:Państwo dane Izrael</a> (<a href="/w/index.php?title=Szablon:Pa%C5%84stwo_dane_Izrael&action=edit" title="Szablon:Państwo dane Izrael">edytuj</a>) </li><li><a href="/wiki/Szablon:Pa%C5%84stwo_dane_PSE" class="mw-redirect" title="Szablon:Państwo dane PSE">Szablon:Państwo dane PSE</a> (<a href="/w/index.php?title=Szablon:Pa%C5%84stwo_dane_PSE&action=edit" class="mw-redirect" title="Szablon:Państwo dane PSE">edytuj</a>) </li><li><a href="/wiki/Szablon:Pa%C5%84stwo_dane_Palestyna" title="Szablon:Państwo dane Palestyna">Szablon:Państwo dane Palestyna</a> (<a href="/w/index.php?title=Szablon:Pa%C5%84stwo_dane_Palestyna&action=edit" title="Szablon:Państwo dane Palestyna">tekst źródłowy</a>) (zabezpieczone na poziomie redaktorów)</li><li><a href="/wiki/Szablon:Pierwszy_niepusty" title="Szablon:Pierwszy niepusty">Szablon:Pierwszy niepusty</a> (<a href="/w/index.php?title=Szablon:Pierwszy_niepusty&action=edit" title="Szablon:Pierwszy niepusty">tekst źródłowy</a>) (zabezpieczony na poziomie wysokim)</li><li><a href="/wiki/Szablon:Projekt_siostrzany" title="Szablon:Projekt siostrzany">Szablon:Projekt siostrzany</a> (<a href="/w/index.php?title=Szablon:Projekt_siostrzany&action=edit" title="Szablon:Projekt siostrzany">tekst źródłowy</a>) (zabezpieczony na poziomie wysokim)</li><li><a href="/wiki/Szablon:Przypisy" title="Szablon:Przypisy">Szablon:Przypisy</a> (<a href="/w/index.php?title=Szablon:Przypisy&action=edit" title="Szablon:Przypisy">tekst źródłowy</a>) (zabezpieczony na poziomie wysokim)</li><li><a href="/wiki/Szablon:Stare_Miasto_Jerozolimy" title="Szablon:Stare Miasto Jerozolimy">Szablon:Stare Miasto Jerozolimy</a> (<a href="/w/index.php?title=Szablon:Stare_Miasto_Jerozolimy&action=edit" title="Szablon:Stare Miasto Jerozolimy">edytuj</a>) </li><li><a href="/wiki/Szablon:Szablon_nawigacyjny" title="Szablon:Szablon nawigacyjny">Szablon:Szablon nawigacyjny</a> (<a href="/w/index.php?title=Szablon:Szablon_nawigacyjny&action=edit" title="Szablon:Szablon nawigacyjny">tekst źródłowy</a>) (zabezpieczony na poziomie wysokim)</li><li><a href="/wiki/Szablon:Terytorium_zale%C5%BCne" title="Szablon:Terytorium zależne">Szablon:Terytorium zależne</a> (<a href="/w/index.php?title=Szablon:Terytorium_zale%C5%BCne&action=edit" title="Szablon:Terytorium zależne">tekst źródłowy</a>) (zabezpieczony na poziomie wysokim)</li><li><a href="/wiki/Szablon:Terytorium_zale%C5%BCne/core" title="Szablon:Terytorium zależne/core">Szablon:Terytorium zależne/core</a> (<a href="/w/index.php?title=Szablon:Terytorium_zale%C5%BCne/core&action=edit" title="Szablon:Terytorium zależne/core">tekst źródłowy</a>) (zabezpieczony na poziomie wysokim)</li><li><a href="/wiki/Szablon:Tnavbar" title="Szablon:Tnavbar">Szablon:Tnavbar</a> (<a href="/w/index.php?title=Szablon:Tnavbar&action=edit" title="Szablon:Tnavbar">tekst źródłowy</a>) (zabezpieczony na poziomie wysokim)</li><li><a href="/wiki/Szablon:Tnavbar-collapsible" title="Szablon:Tnavbar-collapsible">Szablon:Tnavbar-collapsible</a> (<a href="/w/index.php?title=Szablon:Tnavbar-collapsible&action=edit" title="Szablon:Tnavbar-collapsible">edytuj</a>) </li><li><a href="/wiki/Szablon:W_j%C4%99zyku" title="Szablon:W języku">Szablon:W języku</a> (<a href="/w/index.php?title=Szablon:W_j%C4%99zyku&action=edit" title="Szablon:W języku">tekst źródłowy</a>) (zabezpieczony na poziomie niskim)</li><li><a href="/wiki/Szablon:Wikis%C5%82ownik" title="Szablon:Wikisłownik">Szablon:Wikisłownik</a> (<a href="/w/index.php?title=Szablon:Wikis%C5%82ownik&action=edit" title="Szablon:Wikisłownik">tekst źródłowy</a>) (zabezpieczony na poziomie niskim)</li><li><a href="/wiki/Modu%C5%82:Arguments" title="Moduł:Arguments">Moduł:Arguments</a> (<a href="/w/index.php?title=Modu%C5%82:Arguments&action=edit" title="Moduł:Arguments">edytuj</a>) </li><li><a href="/wiki/Modu%C5%82:Color_contrast" title="Moduł:Color contrast">Moduł:Color contrast</a> (<a href="/w/index.php?title=Modu%C5%82:Color_contrast&action=edit" title="Moduł:Color contrast">edytuj</a>) </li><li><a href="/wiki/Modu%C5%82:Color_contrast/colors" title="Moduł:Color contrast/colors">Moduł:Color contrast/colors</a> (<a href="/w/index.php?title=Modu%C5%82:Color_contrast/colors&action=edit" title="Moduł:Color contrast/colors">edytuj</a>) </li><li><a href="/wiki/Modu%C5%82:Cytuj" title="Moduł:Cytuj">Moduł:Cytuj</a> (<a href="/w/index.php?title=Modu%C5%82:Cytuj&action=edit" title="Moduł:Cytuj">edytuj</a>) </li><li><a href="/wiki/Modu%C5%82:Cytuj/dane" title="Moduł:Cytuj/dane">Moduł:Cytuj/dane</a> (<a href="/w/index.php?title=Modu%C5%82:Cytuj/dane&action=edit" title="Moduł:Cytuj/dane">edytuj</a>) </li><li><a href="/wiki/Modu%C5%82:Cytuj/dost%C4%99p" title="Moduł:Cytuj/dostęp">Moduł:Cytuj/dostęp</a> (<a href="/w/index.php?title=Modu%C5%82:Cytuj/dost%C4%99p&action=edit" title="Moduł:Cytuj/dostęp">edytuj</a>) </li><li><a href="/wiki/Modu%C5%82:Cytuj/firewall" title="Moduł:Cytuj/firewall">Moduł:Cytuj/firewall</a> (<a href="/w/index.php?title=Modu%C5%82:Cytuj/firewall&action=edit" title="Moduł:Cytuj/firewall">edytuj</a>) </li><li><a href="/wiki/Modu%C5%82:ISBN" title="Moduł:ISBN">Moduł:ISBN</a> (<a href="/w/index.php?title=Modu%C5%82:ISBN&action=edit" title="Moduł:ISBN">edytuj</a>) </li><li><a href="/wiki/Modu%C5%82:ISBN/wydawcy" title="Moduł:ISBN/wydawcy">Moduł:ISBN/wydawcy</a> (<a href="/w/index.php?title=Modu%C5%82:ISBN/wydawcy&action=edit" title="Moduł:ISBN/wydawcy">edytuj</a>) </li><li><a href="/wiki/Modu%C5%82:Ikona" title="Moduł:Ikona">Moduł:Ikona</a> (<a href="/w/index.php?title=Modu%C5%82:Ikona&action=edit" title="Moduł:Ikona">edytuj</a>) </li><li><a href="/wiki/Modu%C5%82:Ikona/dane" title="Moduł:Ikona/dane">Moduł:Ikona/dane</a> (<a href="/w/index.php?title=Modu%C5%82:Ikona/dane&action=edit" title="Moduł:Ikona/dane">edytuj</a>) </li><li><a href="/wiki/Modu%C5%82:Infoboksy" title="Moduł:Infoboksy">Moduł:Infoboksy</a> (<a href="/w/index.php?title=Modu%C5%82:Infoboksy&action=edit" title="Moduł:Infoboksy">edytuj</a>) </li><li><a href="/wiki/Modu%C5%82:Kontrola_autorytatywna" title="Moduł:Kontrola autorytatywna">Moduł:Kontrola autorytatywna</a> (<a href="/w/index.php?title=Modu%C5%82:Kontrola_autorytatywna&action=edit" title="Moduł:Kontrola autorytatywna">tekst źródłowy</a>) (zabezpieczone na poziomie redaktorów)</li><li><a href="/wiki/Modu%C5%82:Lang" title="Moduł:Lang">Moduł:Lang</a> (<a href="/w/index.php?title=Modu%C5%82:Lang&action=edit" title="Moduł:Lang">edytuj</a>) </li><li><a href="/wiki/Modu%C5%82:Lang/data" title="Moduł:Lang/data">Moduł:Lang/data</a> (<a href="/w/index.php?title=Modu%C5%82:Lang/data&action=edit" title="Moduł:Lang/data">edytuj</a>) </li><li><a href="/wiki/Modu%C5%82:Mapa" title="Moduł:Mapa">Moduł:Mapa</a> (<a href="/w/index.php?title=Modu%C5%82:Mapa&action=edit" title="Moduł:Mapa">edytuj</a>) </li><li><a href="/wiki/Modu%C5%82:Mapa/alt" title="Moduł:Mapa/alt">Moduł:Mapa/alt</a> (<a href="/w/index.php?title=Modu%C5%82:Mapa/alt&action=edit" title="Moduł:Mapa/alt">edytuj</a>) </li><li><a href="/wiki/Modu%C5%82:Mapa/dane/Izrael" title="Moduł:Mapa/dane/Izrael">Moduł:Mapa/dane/Izrael</a> (<a href="/w/index.php?title=Modu%C5%82:Mapa/dane/Izrael&action=edit" title="Moduł:Mapa/dane/Izrael">edytuj</a>) </li><li><a href="/wiki/Modu%C5%82:Mapa/dane/Jerozolima" title="Moduł:Mapa/dane/Jerozolima">Moduł:Mapa/dane/Jerozolima</a> (<a href="/w/index.php?title=Modu%C5%82:Mapa/dane/Jerozolima&action=edit" title="Moduł:Mapa/dane/Jerozolima">edytuj</a>) </li><li><a href="/wiki/Modu%C5%82:Navbox" title="Moduł:Navbox">Moduł:Navbox</a> (<a href="/w/index.php?title=Modu%C5%82:Navbox&action=edit" title="Moduł:Navbox">edytuj</a>) </li><li><a href="/wiki/Modu%C5%82:Navbox/printer/default" title="Moduł:Navbox/printer/default">Moduł:Navbox/printer/default</a> (<a href="/w/index.php?title=Modu%C5%82:Navbox/printer/default&action=edit" title="Moduł:Navbox/printer/default">edytuj</a>) </li><li><a href="/wiki/Modu%C5%82:Navbox/res" title="Moduł:Navbox/res">Moduł:Navbox/res</a> (<a href="/w/index.php?title=Modu%C5%82:Navbox/res&action=edit" title="Moduł:Navbox/res">edytuj</a>) </li><li><a href="/wiki/Modu%C5%82:Sprawd%C5%BA" title="Moduł:Sprawdź">Moduł:Sprawdź</a> (<a href="/w/index.php?title=Modu%C5%82:Sprawd%C5%BA&action=edit" title="Moduł:Sprawdź">edytuj</a>) </li><li><a href="/wiki/Modu%C5%82:String" title="Moduł:String">Moduł:String</a> (<a href="/w/index.php?title=Modu%C5%82:String&action=edit" title="Moduł:String">edytuj</a>) </li><li><a href="/wiki/Modu%C5%82:String/UNIQ" title="Moduł:String/UNIQ">Moduł:String/UNIQ</a> (<a href="/w/index.php?title=Modu%C5%82:String/UNIQ&action=edit" title="Moduł:String/UNIQ">edytuj</a>) </li><li><a href="/wiki/Modu%C5%82:Wikidane" title="Moduł:Wikidane">Moduł:Wikidane</a> (<a href="/w/index.php?title=Modu%C5%82:Wikidane&action=edit" title="Moduł:Wikidane">edytuj</a>) </li><li><a href="/wiki/Modu%C5%82:Wikidane/data" title="Moduł:Wikidane/data">Moduł:Wikidane/data</a> (<a href="/w/index.php?title=Modu%C5%82:Wikidane/data&action=edit" title="Moduł:Wikidane/data">edytuj</a>) </li><li><a href="/wiki/Modu%C5%82:Wikidane/format" title="Moduł:Wikidane/format">Moduł:Wikidane/format</a> (<a href="/w/index.php?title=Modu%C5%82:Wikidane/format&action=edit" title="Moduł:Wikidane/format">edytuj</a>) </li><li><a href="/wiki/Modu%C5%82:Wikidane/format/qualifiers" title="Moduł:Wikidane/format/qualifiers">Moduł:Wikidane/format/qualifiers</a> (<a href="/w/index.php?title=Modu%C5%82:Wikidane/format/qualifiers&action=edit" title="Moduł:Wikidane/format/qualifiers">edytuj</a>) </li><li><a href="/wiki/Modu%C5%82:Wikidane/format/snak" title="Moduł:Wikidane/format/snak">Moduł:Wikidane/format/snak</a> (<a href="/w/index.php?title=Modu%C5%82:Wikidane/format/snak&action=edit" title="Moduł:Wikidane/format/snak">edytuj</a>) </li><li><a href="/wiki/Modu%C5%82:Wikidane/format/string" title="Moduł:Wikidane/format/string">Moduł:Wikidane/format/string</a> (<a href="/w/index.php?title=Modu%C5%82:Wikidane/format/string&action=edit" title="Moduł:Wikidane/format/string">edytuj</a>) </li><li><a href="/wiki/Modu%C5%82:Wikidane/format/wikibaseEntityItem" title="Moduł:Wikidane/format/wikibaseEntityItem">Moduł:Wikidane/format/wikibaseEntityItem</a> (<a href="/w/index.php?title=Modu%C5%82:Wikidane/format/wikibaseEntityItem&action=edit" title="Moduł:Wikidane/format/wikibaseEntityItem">edytuj</a>) </li><li><a href="/wiki/Modu%C5%82:Wikidane/select" title="Moduł:Wikidane/select">Moduł:Wikidane/select</a> (<a href="/w/index.php?title=Modu%C5%82:Wikidane/select&action=edit" title="Moduł:Wikidane/select">edytuj</a>) </li><li><a href="/wiki/Modu%C5%82:Wsp%C3%B3%C5%82rz%C4%99dne" title="Moduł:Współrzędne">Moduł:Współrzędne</a> (<a href="/w/index.php?title=Modu%C5%82:Wsp%C3%B3%C5%82rz%C4%99dne&action=edit" title="Moduł:Współrzędne">edytuj</a>) </li><li><a href="/wiki/Modu%C5%82:%C5%81atki" title="Moduł:Łatki">Moduł:Łatki</a> (<a href="/w/index.php?title=Modu%C5%82:%C5%81atki&action=edit" title="Moduł:Łatki">edytuj</a>) </li></ul></div><p id="mw-returnto">Wróć do <a href="/wiki/Wzg%C3%B3rze_%C5%9Awi%C4%85tynne" title="Wzgórze Świątynne">Wzgórze Świątynne</a>.</p> <noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Źródło: „<a dir="ltr" href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Wzgórze_Świątynne">https://pl.wikipedia.org/wiki/Wzgórze_Świątynne</a>”</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks catlinks-allhidden" data-mw="interface"></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Polityka prywatności</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:O_Wikipedii">O Wikipedii</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Korzystasz_z_Wikipedii_tylko_na_w%C5%82asn%C4%85_odpowiedzialno%C5%9B%C4%87">Korzystasz z Wikipedii tylko na własną odpowiedzialność</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Powszechne Zasady Postępowania</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Dla deweloperów</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/pl.wikipedia.org">Statystyki</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Oświadczenie o ciasteczkach</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//pl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Wzg%C3%B3rze_%C5%9Awi%C4%85tynne&action=edit&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Wersja mobilna</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-fb7ms","wgBackendResponseTime":240,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.004","walltime":"0.005","ppvisitednodes":{"value":17,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":830,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":0,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":2,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":0,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 0.000 1 -total"]},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-fb7ms","timestamp":"20241124120712","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> </body> </html>