CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="vi" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Tốc độ âm thanh – Wikipedia tiếng Việt</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )viwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"vi normal","wgMonthNames":["","tháng 1","tháng 2","tháng 3","tháng 4","tháng 5","tháng 6","tháng 7","tháng 8","tháng 9","tháng 10","tháng 11","tháng 12"],"wgRequestId":"2f14527d-7b51-4d7a-9eb2-9e5a16f1b6fb","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Tốc_độ_âm_thanh","wgTitle":"Tốc độ âm thanh","wgCurRevisionId":71841818,"wgRevisionId":71841818,"wgArticleId":85066,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Bản mẫu webarchive dùng lưu trữ khác","Bản mẫu webarchive dùng liên kết wayback","Vận tốc","Đơn vị đo vận tốc","Khí động lực học","Âm học","Động lực học chất lưu","Đại lượng vật lý","Âm thanh","Thuộc tính hóa học"],"wgPageViewLanguage":"vi","wgPageContentLanguage":"vi","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Tốc_độ_âm_thanh", "wgRelevantArticleId":85066,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgRedirectedFrom":"Vận_tốc_âm_thanh","wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"vi","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"vi"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":30000,"wgInternalRedirectTargetUrl":"/wiki/T%E1%BB%91c_%C4%91%E1%BB%99_%C3%A2m_thanh","wgRelatedArticlesCompat":[],"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q124003","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness", "fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.charinsert-styles":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","ext.math.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["mediawiki.action.view.redirect","ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp" ,"ext.gadget.did_you_mean","ext.gadget.ReferenceTooltips","ext.gadget.AVIM","ext.gadget.AVIM_portlet","ext.gadget.charinsert","ext.gadget.refToolbar","ext.gadget.wikibugs","ext.gadget.purgetab","ext.gadget.switcher","ext.gadget.AdvancedSiteNotices","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=vi&modules=ext.cite.styles%7Cext.math.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=vi&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=vi&modules=ext.gadget.charinsert-styles&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=vi&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.5"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Tốc độ âm thanh – Wikipedia tiếng Việt"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//vi.m.wikipedia.org/wiki/T%E1%BB%91c_%C4%91%E1%BB%99_%C3%A2m_thanh"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Sửa đổi" href="/w/index.php?title=T%E1%BB%91c_%C4%91%E1%BB%99_%C3%A2m_thanh&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (vi)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//vi.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BB%91c_%C4%91%E1%BB%99_%C3%A2m_thanh"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.vi"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Nguồn cấp Atom của Wikipedia" href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Thay_%C4%91%E1%BB%95i_g%E1%BA%A7n_%C4%91%C3%A2y&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Tốc_độ_âm_thanh rootpage-Tốc_độ_âm_thanh skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Bước tới nội dung</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Trang Web"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Trình đơn chính" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Trình đơn chính</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Trình đơn chính</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">ẩn</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Điều hướng </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Trang_Ch%C3%ADnh" title="Xem trang chính [z]" accesskey="z"><span>Trang Chính</span></a></li><li id="n-wikipedia-featuredcontent" class="mw-list-item"><a href="/wiki/C%E1%BB%95ng_th%C3%B4ng_tin:N%E1%BB%99i_dung_ch%E1%BB%8Dn_l%E1%BB%8Dc"><span>Nội dung chọn lọc</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ng%E1%BA%ABu_nhi%C3%AAn" title="Xem trang ngẫu nhiên [x]" accesskey="x"><span>Bài viết ngẫu nhiên</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Thay_%C4%91%E1%BB%95i_g%E1%BA%A7n_%C4%91%C3%A2y" title="Danh sách thay đổi gần đây trong wiki [r]" accesskey="r"><span>Thay đổi gần đây</span></a></li><li id="n-bug_in_article" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:B%C3%A1o_l%E1%BB%97i_b%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt"><span>Báo lỗi nội dung</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikipedia-interaction" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikipedia-interaction" > <div class="vector-menu-heading"> Tương tác </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-wikipedia-helppage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:S%C3%A1ch_h%C6%B0%E1%BB%9Bng_d%E1%BA%ABn"><span>Hướng dẫn</span></a></li><li id="n-aboutsite" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Gi%E1%BB%9Bi_thi%E1%BB%87u"><span>Giới thiệu Wikipedia</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:C%E1%BB%99ng_%C4%91%E1%BB%93ng" title="Giới thiệu dự án, cách sử dụng và tìm kiếm thông tin ở đây"><span>Cộng đồng</span></a></li><li id="n-wikipedia-villagepump" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn"><span>Thảo luận chung</span></a></li><li id="n-wikipedia-helpdesk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Gi%C3%BAp_s%E1%BB%AD_d%E1%BB%A5ng_Wikipedia"><span>Giúp sử dụng</span></a></li><li id="n-contactpage" class="mw-list-item"><a href="//vi.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Liên_lạc"><span>Liên lạc</span></a></li><li id="n-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Tr%C3%ACnh_t%E1%BA%A3i_l%C3%AAn_t%E1%BA%ADp_tin"><span>Tải lên tập tin</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Trang_Ch%C3%ADnh" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="Bách khoa toàn thư mở" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-vi.svg" width="120" height="10" style="width: 7.5em; height: 0.625em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:T%C3%ACm_ki%E1%BA%BFm" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Tìm kiếm Wikipedia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Tìm kiếm</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Tìm kiếm trên Wikipedia" aria-label="Tìm kiếm trên Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Tìm kiếm Wikipedia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Đặc_biệt:Tìm_kiếm"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Tìm kiếm</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Công cụ cá nhân"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Giao diện"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page's font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Giao diện" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Giao diện</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_vi.wikipedia.org&uselang=vi" class=""><span>Quyên góp</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:M%E1%BB%9F_t%C3%A0i_kho%E1%BA%A3n&returnto=T%E1%BB%91c+%C4%91%E1%BB%99+%C3%A2m+thanh" title="Bạn được khuyến khích mở tài khoản và đăng nhập; tuy nhiên, không bắt buộc phải có tài khoản" class=""><span>Tạo tài khoản</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:%C4%90%C4%83ng_nh%E1%BA%ADp&returnto=T%E1%BB%91c+%C4%91%E1%BB%99+%C3%A2m+thanh" title="Đăng nhập sẽ có lợi hơn, tuy nhiên không bắt buộc. [o]" accesskey="o" class=""><span>Đăng nhập</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Thêm tùy chọn" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Công cụ cá nhân" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Công cụ cá nhân</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Bảng chọn thành viên" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_vi.wikipedia.org&uselang=vi"><span>Quyên góp</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:M%E1%BB%9F_t%C3%A0i_kho%E1%BA%A3n&returnto=T%E1%BB%91c+%C4%91%E1%BB%99+%C3%A2m+thanh" title="Bạn được khuyến khích mở tài khoản và đăng nhập; tuy nhiên, không bắt buộc phải có tài khoản"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Tạo tài khoản</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:%C4%90%C4%83ng_nh%E1%BA%ADp&returnto=T%E1%BB%91c+%C4%91%E1%BB%99+%C3%A2m+thanh" title="Đăng nhập sẽ có lợi hơn, tuy nhiên không bắt buộc. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Đăng nhập</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Trang dành cho người dùng chưa đăng nhập <a href="/wiki/Tr%E1%BB%A3_gi%C3%BAp:Gi%E1%BB%9Bi_thi%E1%BB%87u" aria-label="Tìm hiểu thêm về sửa đổi"><span>tìm hiểu thêm</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:%C4%90%C3%B3ng_g%C3%B3p_c%E1%BB%A7a_t%C3%B4i" title="Danh sách các sửa đổi được thực hiện qua địa chỉ IP này [y]" accesskey="y"><span>Đóng góp</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn_t%C3%B4i" title="Thảo luận với địa chỉ IP này [n]" accesskey="n"><span>Thảo luận cho địa chỉ IP này</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Trang Web"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Nội dung" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Nội dung</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">ẩn</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Đầu</div> </a> </li> <li id="toc-Lịch_sử" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Lịch_sử"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Lịch sử</span> </div> </a> <ul id="toc-Lịch_sử-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Công_thức" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Công_thức"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Công thức</span> </div> </a> <ul id="toc-Công_thức-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Công_thức_thực_hành_cho_không_khí_khô" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Công_thức_thực_hành_cho_không_khí_khô"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Công thức thực hành cho không khí khô</span> </div> </a> <ul id="toc-Công_thức_thực_hành_cho_không_khí_khô-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Số_Mach" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Số_Mach"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Số Mach</span> </div> </a> <ul id="toc-Số_Mach-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Thông_tin" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Thông_tin"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Thông tin</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Thông_tin-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Hiện/ẩn mục Thông tin</span> </button> <ul id="toc-Thông_tin-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Bảng" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Bảng"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.1</span> <span>Bảng</span> </div> </a> <ul id="toc-Bảng-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Môi_trường_không_có_khí" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Môi_trường_không_có_khí"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Môi trường không có khí</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Môi_trường_không_có_khí-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Hiện/ẩn mục Môi trường không có khí</span> </button> <ul id="toc-Môi_trường_không_có_khí-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Vận_tốc_âm_thanh_trong_chất_rắn" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Vận_tốc_âm_thanh_trong_chất_rắn"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.1</span> <span>Vận tốc âm thanh trong chất rắn</span> </div> </a> <ul id="toc-Vận_tốc_âm_thanh_trong_chất_rắn-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Chất_rắn_ba_chiều" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Chất_rắn_ba_chiều"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.1.1</span> <span>Chất rắn ba chiều</span> </div> </a> <ul id="toc-Chất_rắn_ba_chiều-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Chất_rắn_một_chiều" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Chất_rắn_một_chiều"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.1.2</span> <span>Chất rắn một chiều</span> </div> </a> <ul id="toc-Chất_rắn_một_chiều-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Vận_tốc_âm_thanh_trong_chất_lỏng" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Vận_tốc_âm_thanh_trong_chất_lỏng"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.2</span> <span>Vận tốc âm thanh trong chất lỏng</span> </div> </a> <ul id="toc-Vận_tốc_âm_thanh_trong_chất_lỏng-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Nước" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Nước"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.2.1</span> <span>Nước</span> </div> </a> <ul id="toc-Nước-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Nước_biển" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Nước_biển"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.2.2</span> <span>Nước biển</span> </div> </a> <ul id="toc-Nước_biển-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Vận_tốc_âm_thanh_trong_plasma" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Vận_tốc_âm_thanh_trong_plasma"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.3</span> <span>Vận tốc âm thanh trong plasma</span> </div> </a> <ul id="toc-Vận_tốc_âm_thanh_trong_plasma-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Tham_khảo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Tham_khảo"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Tham khảo</span> </div> </a> <ul id="toc-Tham_khảo-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Liên_kết_ngoài" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Liên_kết_ngoài"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Liên kết ngoài</span> </div> </a> <ul id="toc-Liên_kết_ngoài-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Nội dung" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Đóng mở mục lục" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Đóng mở mục lục</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Tốc độ âm thanh</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Xem bài viết trong ngôn ngữ khác. Bài có sẵn trong 81 ngôn ngữ" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-81" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">81 ngôn ngữ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Spoed_van_klank" title="Spoed van klank – Tiếng Afrikaans" lang="af" hreflang="af" data-title="Spoed van klank" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="Tiếng Afrikaans" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D8%B1%D8%B9%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B5%D9%88%D8%AA" title="سرعة الصوت – Tiếng Ả Rập" lang="ar" hreflang="ar" data-title="سرعة الصوت" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="Tiếng Ả Rập" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Velocid%C3%A1_del_son%C3%ADu" title="Velocidá del soníu – Tiếng Asturias" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Velocidá del soníu" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="Tiếng Asturias" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/S%C9%99s_s%C3%BCr%C9%99ti" title="Səs sürəti – Tiếng Azerbaijan" lang="az" hreflang="az" data-title="Səs sürəti" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="Tiếng Azerbaijan" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Laju_bunyi" title="Laju bunyi – Tiếng Indonesia" lang="id" hreflang="id" data-title="Laju bunyi" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="Tiếng Indonesia" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Kelajuan_bunyi" title="Kelajuan bunyi – Tiếng Mã Lai" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Kelajuan bunyi" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="Tiếng Mã Lai" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%B6%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%A6%E0%A7%87%E0%A6%B0_%E0%A6%97%E0%A6%A4%E0%A6%BF" title="শব্দের গতি – Tiếng Bangla" lang="bn" hreflang="bn" data-title="শব্দের গতি" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="Tiếng Bangla" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Im-sok" title="Im-sok – Tiếng Mân Nam" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Im-sok" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="Tiếng Mân Nam" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BA%D0%BE%D1%80%D0%B0%D1%81%D1%86%D1%8C_%D0%B3%D1%83%D0%BA%D1%83" title="Скорасць гуку – Tiếng Belarus" lang="be" hreflang="be" data-title="Скорасць гуку" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="Tiếng Belarus" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D1%83%D1%82%D0%BA%D0%B0%D1%81%D1%8C%D1%86%D1%8C_%D0%B3%D1%83%D0%BA%D1%83" title="Хуткасьць гуку – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Хуткасьць гуку" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bar mw-list-item"><a href="https://bar.wikipedia.org/wiki/Schoigschwindigkeit" title="Schoigschwindigkeit – Tiếng Bavaria" lang="bar" hreflang="bar" data-title="Schoigschwindigkeit" data-language-autonym="Boarisch" data-language-local-name="Tiếng Bavaria" class="interlanguage-link-target"><span>Boarisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Brzina_zvuka" title="Brzina zvuka – Tiếng Bosnia" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Brzina zvuka" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="Tiếng Bosnia" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BA%D0%BE%D1%80%D0%BE%D1%81%D1%82_%D0%BD%D0%B0_%D0%B7%D0%B2%D1%83%D0%BA%D0%B0" title="Скорост на звука – Tiếng Bulgaria" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Скорост на звука" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="Tiếng Bulgaria" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Velocitat_del_so" title="Velocitat del so – Tiếng Catalan" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Velocitat del so" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="Tiếng Catalan" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B0%D1%81%C4%83_%D1%85%C4%83%D0%B2%C4%83%D1%80%D1%82%D0%BB%C4%83%D1%85%C4%95" title="Сасă хăвăртлăхĕ – Tiếng Chuvash" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Сасă хăвăртлăхĕ" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="Tiếng Chuvash" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Rychlost_zvuku" title="Rychlost zvuku – Tiếng Séc" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Rychlost zvuku" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="Tiếng Séc" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Schallgeschwindigkeit" title="Schallgeschwindigkeit – Tiếng Đức" lang="de" hreflang="de" data-title="Schallgeschwindigkeit" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="Tiếng Đức" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Helikiirus" title="Helikiirus – Tiếng Estonia" lang="et" hreflang="et" data-title="Helikiirus" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="Tiếng Estonia" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A4%CE%B1%CF%87%CF%8D%CF%84%CE%B7%CF%84%CE%B1_%CF%84%CE%BF%CF%85_%CE%AE%CF%87%CE%BF%CF%85" title="Ταχύτητα του ήχου – Tiếng Hy Lạp" lang="el" hreflang="el" data-title="Ταχύτητα του ήχου" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="Tiếng Hy Lạp" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Speed_of_sound" title="Speed of sound – Tiếng Anh" lang="en" hreflang="en" data-title="Speed of sound" data-language-autonym="English" data-language-local-name="Tiếng Anh" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Velocidad_del_sonido" title="Velocidad del sonido – Tiếng Tây Ban Nha" lang="es" hreflang="es" data-title="Velocidad del sonido" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="Tiếng Tây Ban Nha" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Rapido_de_sono" title="Rapido de sono – Tiếng Quốc Tế Ngữ" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Rapido de sono" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="Tiếng Quốc Tế Ngữ" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Soinuaren_lastertasun" title="Soinuaren lastertasun – Tiếng Basque" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Soinuaren lastertasun" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="Tiếng Basque" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D8%B1%D8%B9%D8%AA_%D8%B5%D9%88%D8%AA" title="سرعت صوت – Tiếng Ba Tư" lang="fa" hreflang="fa" data-title="سرعت صوت" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="Tiếng Ba Tư" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Vitesse_du_son" title="Vitesse du son – Tiếng Pháp" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Vitesse du son" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="Tiếng Pháp" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Luas_na_fuaime" title="Luas na fuaime – Tiếng Ireland" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Luas na fuaime" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="Tiếng Ireland" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Velocidade_do_son" title="Velocidade do son – Tiếng Galician" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Velocidade do son" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="Tiếng Galician" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gu mw-list-item"><a href="https://gu.wikipedia.org/wiki/%E0%AA%85%E0%AA%B5%E0%AA%BE%E0%AA%9C%E0%AA%A8%E0%AB%80_%E0%AA%9D%E0%AA%A1%E0%AA%AA" title="અવાજની ઝડપ – Tiếng Gujarati" lang="gu" hreflang="gu" data-title="અવાજની ઝડપ" data-language-autonym="ગુજરાતી" data-language-local-name="Tiếng Gujarati" class="interlanguage-link-target"><span>ગુજરાતી</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%9D%8C%EC%86%8D" title="음속 – Tiếng Hàn" lang="ko" hreflang="ko" data-title="음속" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="Tiếng Hàn" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%81%D5%A1%D5%B5%D5%B6%D5%AB_%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%A3%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Ձայնի արագություն – Tiếng Armenia" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Ձայնի արագություն" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="Tiếng Armenia" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A7%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%A8%E0%A4%BF_%E0%A4%95%E0%A4%BE_%E0%A4%B5%E0%A5%87%E0%A4%97" title="ध्वनि का वेग – Tiếng Hindi" lang="hi" hreflang="hi" data-title="ध्वनि का वेग" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="Tiếng Hindi" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Brzina_zvuka" title="Brzina zvuka – Tiếng Croatia" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Brzina zvuka" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="Tiếng Croatia" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Velocitate_de_sono" title="Velocitate de sono – Tiếng Khoa Học Quốc Tế" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Velocitate de sono" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="Tiếng Khoa Học Quốc Tế" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Hlj%C3%B3%C3%B0hra%C3%B0i" title="Hljóðhraði – Tiếng Iceland" lang="is" hreflang="is" data-title="Hljóðhraði" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="Tiếng Iceland" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Velocit%C3%A0_del_suono" title="Velocità del suono – Tiếng Italy" lang="it" hreflang="it" data-title="Velocità del suono" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="Tiếng Italy" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%9E%D7%94%D7%99%D7%A8%D7%95%D7%AA_%D7%94%D7%A7%D7%95%D7%9C" title="מהירות הקול – Tiếng Do Thái" lang="he" hreflang="he" data-title="מהירות הקול" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="Tiếng Do Thái" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Kacepetan_swara" title="Kacepetan swara – Tiếng Java" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Kacepetan swara" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="Tiếng Java" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%91%E1%83%92%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%A9%E1%83%A5%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%94" title="ბგერის სიჩქარე – Tiếng Georgia" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ბგერის სიჩქარე" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="Tiếng Georgia" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D1%8B%D0%B1%D1%8B%D1%81_%D0%B6%D1%8B%D0%BB%D0%B4%D0%B0%D0%BC%D0%B4%D1%8B%D2%93%D1%8B" title="Дыбыс жылдамдығы – Tiếng Kazakh" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Дыбыс жылдамдығы" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="Tiếng Kazakh" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Leza_deng%C3%AE" title="Leza dengî – Tiếng Kurd" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Leza dengî" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="Tiếng Kurd" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Celeritas_soni" title="Celeritas soni – Tiếng La-tinh" lang="la" hreflang="la" data-title="Celeritas soni" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="Tiếng La-tinh" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Ska%C5%86as_%C4%81trums" title="Skaņas ātrums – Tiếng Latvia" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Skaņas ātrums" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="Tiếng Latvia" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Garso_greitis" title="Garso greitis – Tiếng Litva" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Garso greitis" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="Tiếng Litva" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jbo mw-list-item"><a href="https://jbo.wikipedia.org/wiki/snanilsutra" title="snanilsutra – Tiếng Lojban" lang="jbo" hreflang="jbo" data-title="snanilsutra" data-language-autonym="La .lojban." data-language-local-name="Tiếng Lojban" class="interlanguage-link-target"><span>La .lojban.</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Velocit%C3%A0_del_son" title="Velocità del son – Tiếng Lombard" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Velocità del son" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="Tiếng Lombard" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Hangsebess%C3%A9g" title="Hangsebesség – Tiếng Hungary" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Hangsebesség" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="Tiếng Hungary" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D1%80%D0%B7%D0%B8%D0%BD%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%B7%D0%B2%D1%83%D0%BA%D0%BE%D1%82" title="Брзина на звукот – Tiếng Macedonia" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Брзина на звукот" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="Tiếng Macedonia" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%B6%E0%B4%AC%E0%B5%8D%E0%B4%A6%E0%B4%B5%E0%B5%87%E0%B4%97%E0%B4%A4" title="ശബ്ദവേഗത – Tiếng Malayalam" lang="ml" hreflang="ml" data-title="ശബ്ദവേഗത" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="Tiếng Malayalam" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%86%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%9C%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A4%BE_%E0%A4%B5%E0%A5%87%E0%A4%97" title="आवाजाचा वेग – Tiếng Marathi" lang="mr" hreflang="mr" data-title="आवाजाचा वेग" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="Tiếng Marathi" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D1%83%D1%83%D0%BD%D1%8B_%D1%85%D1%83%D1%80%D0%B4" title="Дууны хурд – Tiếng Mông Cổ" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Дууны хурд" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="Tiếng Mông Cổ" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%A1%E1%80%9E%E1%80%B6%E1%81%8F%E1%80%A1%E1%80%99%E1%80%BC%E1%80%94%E1%80%BA%E1%80%94%E1%80%BE%E1%80%AF%E1%80%94%E1%80%BA%E1%80%B8" title="အသံ၏အမြန်နှုန်း – Tiếng Miến Điện" lang="my" hreflang="my" data-title="အသံ၏အမြန်နှုန်း" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="Tiếng Miến Điện" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Geluidssnelheid" title="Geluidssnelheid – Tiếng Hà Lan" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Geluidssnelheid" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="Tiếng Hà Lan" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E9%9F%B3%E9%80%9F" title="音速 – Tiếng Nhật" lang="ja" hreflang="ja" data-title="音速" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="Tiếng Nhật" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Lydens_hastighet" title="Lydens hastighet – Tiếng Na Uy (Bokmål)" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Lydens hastighet" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="Tiếng Na Uy (Bokmål)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Lydfart" title="Lydfart – Tiếng Na Uy (Nynorsk)" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Lydfart" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="Tiếng Na Uy (Nynorsk)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-om mw-list-item"><a href="https://om.wikipedia.org/wiki/Speed_of_Sound" title="Speed of Sound – Tiếng Oromo" lang="om" hreflang="om" data-title="Speed of Sound" data-language-autonym="Oromoo" data-language-local-name="Tiếng Oromo" class="interlanguage-link-target"><span>Oromoo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Tovush_tezligi" title="Tovush tezligi – Tiếng Uzbek" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Tovush tezligi" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="Tiếng Uzbek" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D8%AF_%DA%96%D8%BA_%D8%B3%D8%B1%D8%B9%D8%AA" title="د ږغ سرعت – Tiếng Pashto" lang="ps" hreflang="ps" data-title="د ږغ سرعت" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="Tiếng Pashto" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Pr%C4%99dko%C5%9B%C4%87_d%C5%BAwi%C4%99ku" title="Prędkość dźwięku – Tiếng Ba Lan" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Prędkość dźwięku" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="Tiếng Ba Lan" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Velocidade_do_som" title="Velocidade do som – Tiếng Bồ Đào Nha" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Velocidade do som" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="Tiếng Bồ Đào Nha" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Viteza_sunetului" title="Viteza sunetului – Tiếng Romania" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Viteza sunetului" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="Tiếng Romania" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BA%D0%BE%D1%80%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C_%D0%B7%D0%B2%D1%83%D0%BA%D0%B0" title="Скорость звука – Tiếng Nga" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Скорость звука" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="Tiếng Nga" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Shpejt%C3%ABsia_e_tingullit" title="Shpejtësia e tingullit – Tiếng Albania" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Shpejtësia e tingullit" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="Tiếng Albania" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B7%81%E0%B6%B6%E0%B7%8A%E0%B6%AF%E0%B6%BA%E0%B7%9A_%E0%B7%80%E0%B7%9A%E0%B6%9C%E0%B6%BA" title="ශබ්දයේ වේගය – Tiếng Sinhala" lang="si" hreflang="si" data-title="ශබ්දයේ වේගය" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="Tiếng Sinhala" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Speed_of_sound" title="Speed of sound – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Speed of sound" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/R%C3%BDchlos%C5%A5_zvuku" title="Rýchlosť zvuku – Tiếng Slovak" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Rýchlosť zvuku" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="Tiếng Slovak" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Hitrost_zvoka" title="Hitrost zvoka – Tiếng Slovenia" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Hitrost zvoka" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="Tiếng Slovenia" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%AE%DB%8E%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%AF%DB%95%D9%86%DA%AF" title="خێرایی دەنگ – Tiếng Kurd Miền Trung" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="خێرایی دەنگ" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="Tiếng Kurd Miền Trung" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D1%80%D0%B7%D0%B8%D0%BD%D0%B0_%D0%B7%D0%B2%D1%83%D0%BA%D0%B0" title="Брзина звука – Tiếng Serbia" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Брзина звука" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="Tiếng Serbia" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Brzina_zvuka" title="Brzina zvuka – Tiếng Serbo-Croatia" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Brzina zvuka" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="Tiếng Serbo-Croatia" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/%C3%84%C3%A4nen_nopeus" title="Äänen nopeus – Tiếng Phần Lan" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Äänen nopeus" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="Tiếng Phần Lan" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Ljudhastighet" title="Ljudhastighet – Tiếng Thụy Điển" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Ljudhastighet" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="Tiếng Thụy Điển" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%92%E0%AE%B2%E0%AE%BF%E0%AE%AF%E0%AE%BF%E0%AE%A9%E0%AF%8D_%E0%AE%B5%E0%AE%BF%E0%AE%B0%E0%AF%88%E0%AE%B5%E0%AF%81" title="ஒலியின் விரைவு – Tiếng Tamil" lang="ta" hreflang="ta" data-title="ஒலியின் விரைவு" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="Tiếng Tamil" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B9%87%E0%B8%A7%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%AA%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%87" title="อัตราเร็วของเสียง – Tiếng Thái" lang="th" hreflang="th" data-title="อัตราเร็วของเสียง" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="Tiếng Thái" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Ses_h%C4%B1z%C4%B1" title="Ses hızı – Tiếng Thổ Nhĩ Kỳ" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Ses hızı" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="Tiếng Thổ Nhĩ Kỳ" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A8%D0%B2%D0%B8%D0%B4%D0%BA%D1%96%D1%81%D1%82%D1%8C_%D0%B7%D0%B2%D1%83%D0%BA%D1%83" title="Швидкість звуку – Tiếng Ukraina" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Швидкість звуку" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="Tiếng Ukraina" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%A2%D9%88%D8%A7%D8%B2_%DA%A9%DB%8C_%D8%B1%D9%81%D8%AA%D8%A7%D8%B1" title="آواز کی رفتار – Tiếng Urdu" lang="ur" hreflang="ur" data-title="آواز کی رفتار" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="Tiếng Urdu" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Kalaksi_hit_tingog" title="Kalaksi hit tingog – Tiếng Waray" lang="war" hreflang="war" data-title="Kalaksi hit tingog" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="Tiếng Waray" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E5%A3%B0%E9%80%9F" title="声速 – Tiếng Ngô" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="声速" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="Tiếng Ngô" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E9%9F%B3%E9%80%9F" title="音速 – Tiếng Quảng Đông" lang="yue" hreflang="yue" data-title="音速" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="Tiếng Quảng Đông" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%9F%B3%E9%80%9F" title="音速 – Tiếng Trung" lang="zh" hreflang="zh" data-title="音速" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="Tiếng Trung" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q124003#sitelinks-wikipedia" title="Sửa liên kết giữa ngôn ngữ" class="wbc-editpage">Sửa liên kết</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Không gian tên"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/T%E1%BB%91c_%C4%91%E1%BB%99_%C3%A2m_thanh" title="Xem bài viết [c]" accesskey="c"><span>Bài viết</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn:T%E1%BB%91c_%C4%91%E1%BB%99_%C3%A2m_thanh" rel="discussion" title="Thảo luận về trang này [t]" accesskey="t"><span>Thảo luận</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Thay đổi biến thể ngôn ngữ" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Tiếng Việt</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Giao diện"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/T%E1%BB%91c_%C4%91%E1%BB%99_%C3%A2m_thanh"><span>Đọc</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=T%E1%BB%91c_%C4%91%E1%BB%99_%C3%A2m_thanh&veaction=edit" title="Sửa đổi trang này [v]" accesskey="v"><span>Sửa đổi</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=T%E1%BB%91c_%C4%91%E1%BB%99_%C3%A2m_thanh&action=edit" title="Sửa đổi mã nguồn của trang này [e]" accesskey="e"><span>Sửa mã nguồn</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=T%E1%BB%91c_%C4%91%E1%BB%99_%C3%A2m_thanh&action=history" title="Các phiên bản cũ của trang này [h]" accesskey="h"><span>Xem lịch sử</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Công cụ trang"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Công cụ" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Công cụ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Công cụ</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">ẩn</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Thêm tùy chọn" > <div class="vector-menu-heading"> Tác vụ </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/T%E1%BB%91c_%C4%91%E1%BB%99_%C3%A2m_thanh"><span>Đọc</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=T%E1%BB%91c_%C4%91%E1%BB%99_%C3%A2m_thanh&veaction=edit" title="Sửa đổi trang này [v]" accesskey="v"><span>Sửa đổi</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=T%E1%BB%91c_%C4%91%E1%BB%99_%C3%A2m_thanh&action=edit" title="Sửa đổi mã nguồn của trang này [e]" accesskey="e"><span>Sửa mã nguồn</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=T%E1%BB%91c_%C4%91%E1%BB%99_%C3%A2m_thanh&action=history"><span>Xem lịch sử</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Chung </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_%C4%91%E1%BA%BFn_%C4%91%C3%A2y/T%E1%BB%91c_%C4%91%E1%BB%99_%C3%A2m_thanh" title="Các trang liên kết đến đây [j]" accesskey="j"><span>Các liên kết đến đây</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Thay_%C4%91%E1%BB%95i_li%C3%AAn_quan/T%E1%BB%91c_%C4%91%E1%BB%99_%C3%A2m_thanh" rel="nofollow" title="Thay đổi gần đây của các trang liên kết đến đây [k]" accesskey="k"><span>Thay đổi liên quan</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Trang_%C4%91%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t" title="Một danh sách chứa tất cả trang đặc biệt [q]" accesskey="q"><span>Trang đặc biệt</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=T%E1%BB%91c_%C4%91%E1%BB%99_%C3%A2m_thanh&oldid=71841818" title="Liên kết thường trực đến phiên bản này của trang"><span>Liên kết thường trực</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=T%E1%BB%91c_%C4%91%E1%BB%99_%C3%A2m_thanh&action=info" title="Thêm chi tiết về trang này"><span>Thông tin trang</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Tr%C3%ADch_d%E1%BA%ABn&page=T%E1%BB%91c_%C4%91%E1%BB%99_%C3%A2m_thanh&id=71841818&wpFormIdentifier=titleform" title="Hướng dẫn cách trích dẫn trang này"><span>Trích dẫn trang này</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fvi.wikipedia.org%2Fwiki%2FT%25E1%25BB%2591c_%25C4%2591%25E1%25BB%2599_%25C3%25A2m_thanh"><span>Lấy URL ngắn gọn</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:QrCode&url=https%3A%2F%2Fvi.wikipedia.org%2Fwiki%2FT%25E1%25BB%2591c_%25C4%2591%25E1%25BB%2599_%25C3%25A2m_thanh"><span>Tải mã QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> In và xuất </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:S%C3%A1ch&bookcmd=book_creator&referer=T%E1%BB%91c+%C4%91%E1%BB%99+%C3%A2m+thanh"><span>Tạo một quyển sách</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:DownloadAsPdf&page=T%E1%BB%91c_%C4%91%E1%BB%99_%C3%A2m_thanh&action=show-download-screen"><span>Tải dưới dạng PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=T%E1%BB%91c_%C4%91%E1%BB%99_%C3%A2m_thanh&printable=yes" title="Bản để in ra của trang [p]" accesskey="p"><span>Bản để in ra</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Tại dự án khác </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Speed_of_sound" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q124003" title="Liên kết đến khoản mục kết nối trong kho dữ liệu [g]" accesskey="g"><span>Khoản mục Wikidata</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Công cụ trang"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Giao diện"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Giao diện</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">ẩn</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Bách khoa toàn thư mở Wikipedia</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"><span class="mw-redirectedfrom">(Đổi hướng từ <a href="/w/index.php?title=V%E1%BA%ADn_t%E1%BB%91c_%C3%A2m_thanh&redirect=no" class="mw-redirect" title="Vận tốc âm thanh">Vận tốc âm thanh</a>)</span></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="vi" dir="ltr"><table class="infobox" style="width:22em;width:18.0em;"><tbody><tr><th colspan="2" style="padding:12px;text-align:center;vertical-align:middle;line-height:1.1em;font-size:135%;font-weight:bold;color:black;background:#ccf;padding:0.3em;font-size:125%;">Đo đạc âm thanh</th></tr><tr><th scope="row" style="font-weight:normal;"><div style="background:#ddf;padding:0.15em 0.5em;">Đặc tính</div></th><td><div style="background:#ddf;padding:0.15em 0.5em;">Ký hiệu</div></td></tr><tr><th scope="row" style="font-weight:normal;"><span style="padding-left:0.3em;"> </span><a href="/wiki/%C3%81p_su%E1%BA%A5t_%C3%A2m_thanh" title="Áp suất âm thanh">Áp suất âm thanh</a></th><td><span style="padding-left:0.3em;"> </span><i>p</i>, SPL</td></tr><tr><th scope="row" style="font-weight:normal;"><span style="padding-left:0.3em;"> </span><a href="/w/index.php?title=V%E1%BA%ADn_t%E1%BB%91c_h%E1%BA%A1t&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vận tốc hạt (trang không tồn tại)">Vận tốc hạt</a></th><td><span style="padding-left:0.3em;"> </span><i>v</i>, SVL</td></tr><tr><th scope="row" style="font-weight:normal;"><span style="padding-left:0.3em;"> </span><a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%8Bch_chuy%E1%BB%83n_h%E1%BA%A1t&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dịch chuyển hạt (trang không tồn tại)">Dịch chuyển hạt</a></th><td><span style="padding-left:0.3em;"> </span><i>δ</i></td></tr><tr><th scope="row" style="font-weight:normal;"><span style="padding-left:0.3em;"> </span><a href="/wiki/C%C6%B0%E1%BB%9Dng_%C4%91%E1%BB%99_%C3%A2m_thanh" title="Cường độ âm thanh">Cường độ âm thanh</a></th><td><span style="padding-left:0.3em;"> </span><i>I</i>, SIL</td></tr><tr><th scope="row" style="font-weight:normal;"><span style="padding-left:0.3em;"> </span><a href="/wiki/C%C3%B4ng_su%E1%BA%A5t_%C3%A2m_thanh" title="Công suất âm thanh">Công suất âm thanh</a></th><td><span style="padding-left:0.3em;"> </span><i>P</i>, SWL</td></tr><tr><th scope="row" style="font-weight:normal;"><span style="padding-left:0.3em;"> </span><a href="/wiki/N%C4%83ng_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_%C3%A2m_thanh" class="mw-redirect" title="Năng lượng âm thanh">Năng lượng âm thanh</a></th><td><span style="padding-left:0.3em;"> </span><i>W</i></td></tr><tr><th scope="row" style="font-weight:normal;"><span style="padding-left:0.3em;"> </span><a href="/w/index.php?title=M%E1%BA%ADt_%C4%91%E1%BB%99_n%C4%83ng_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_%C3%A2m_thanh&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mật độ năng lượng âm thanh (trang không tồn tại)">Mật độ năng lượng âm thanh</a></th><td><span style="padding-left:0.3em;"> </span><i>w</i></td></tr><tr><th scope="row" style="font-weight:normal;"><span style="padding-left:0.3em;"> </span><a href="/wiki/Ph%C6%A1i_nhi%E1%BB%85m_%C3%A2m_thanh" title="Phơi nhiễm âm thanh">Phơi nhiễm âm thanh</a></th><td><span style="padding-left:0.3em;"> </span><i>E</i>, SEL</td></tr><tr><th scope="row" style="font-weight:normal;"><span style="padding-left:0.3em;"> </span><a href="/w/index.php?title=Tr%E1%BB%9F_kh%C3%A1ng_%C3%A2m_thanh&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trở kháng âm thanh (trang không tồn tại)">Trở kháng âm thanh</a></th><td><span style="padding-left:0.3em;"> </span><i>Z</i></td></tr><tr><th scope="row" style="font-weight:normal;"><span style="padding-left:0.3em;"> </span><a href="/wiki/V%E1%BA%ADn_t%E1%BB%91c_%C3%A2m_thanh" class="mw-redirect" title="Vận tốc âm thanh">Vận tốc âm thanh</a></th><td><span style="padding-left:0.3em;"> </span><i>c</i></td></tr><tr><th scope="row" style="font-weight:normal;"><span style="padding-left:0.3em;"> </span><a href="/wiki/T%E1%BA%A7n_s%E1%BB%91_%C3%A2m_thanh" title="Tần số âm thanh">Tần số âm thanh</a></th><td><span style="padding-left:0.3em;"> </span>AF</td></tr><tr><th scope="row" style="font-weight:normal;"><span style="padding-left:0.3em;"> </span><a href="/w/index.php?title=T%E1%BB%95n_th%E1%BA%A5t_truy%E1%BB%81n_%C4%91%E1%BA%A1t_(%C3%A2m_thanh)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tổn thất truyền đạt (âm thanh) (trang không tồn tại)">Tổn thất truyền đạt</a></th><td><span style="padding-left:0.3em;"> </span>TL</td></tr><tr><td colspan="2" style="text-align:center"><hr /></td></tr><tr><td colspan="2" style="text-align:right"><div class="plainlinks hlist navbar mini"><ul><li class="nv-xem"><a href="/wiki/B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:%C4%90o_%C4%91%E1%BA%A1c_%C3%A2m_thanh" title="Bản mẫu:Đo đạc âm thanh"><abbr title="Xem bản mẫu này">x</abbr></a></li><li class="nv-thảo luận"><a href="/w/index.php?title=Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn_B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:%C4%90o_%C4%91%E1%BA%A1c_%C3%A2m_thanh&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thảo luận Bản mẫu:Đo đạc âm thanh (trang không tồn tại)"><abbr title="Thảo luận bản mẫu này">t</abbr></a></li><li class="nv-sửa"><a class="external text" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:%C4%90o_%C4%91%E1%BA%A1c_%C3%A2m_thanh&action=edit"><abbr title="Sửa bản mẫu này">s</abbr></a></li></ul></div></td></tr></tbody></table> <p><b>Vận tốc âm thanh</b> hay <b>tốc độ âm thanh</b> là tốc độ của sự lan truyền sóng <a href="/wiki/%C3%82m_thanh" title="Âm thanh">âm thanh</a> trong một môi trường truyền âm (xét trong <a href="/wiki/H%E1%BB%87_quy_chi%E1%BA%BFu" title="Hệ quy chiếu">hệ quy chiếu</a> mà môi trường truyền âm đứng yên). Vận tốc này thay đổi tuỳ thuộc vào môi trường truyền âm (ví dụ âm thanh truyền trong nước nhanh hơn trong không khí) và các điều kiện vật lý/hóa học của môi trường này, như <a href="/wiki/Nhi%E1%BB%87t_%C4%91%E1%BB%99" title="Nhiệt độ">nhiệt độ</a>. Trong những môi trường truyền âm dị hướng, vận tốc âm thanh có độ lớn phụ thuộc vào hướng lan truyền. Trong những môi trường <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B3ng_h%C6%B0%E1%BB%9Bng" title="Đẳng hướng">đẳng hướng</a>, độ lớn của vận tốc âm thanh không thay đổi theo hướng lan truyền. </p><p>Trong nhiều lĩnh vực của đời sống, thuật ngữ này thường được dùng để chỉ tốc độ của âm thanh trong không khí (<a href="/wiki/Kh%C3%AD_quy%E1%BB%83n_Tr%C3%A1i_%C4%90%E1%BA%A5t" title="Khí quyển Trái Đất">khí quyển Trái Đất</a>); một môi trường truyền âm thông dụng, đẳng hướng. Ở <a href="/wiki/M%E1%BB%B1c_n%C6%B0%E1%BB%9Bc_bi%E1%BB%83n" title="Mực nước biển">mực nước biển</a>, tại nhiệt độ 21 °C (70 °F) và với áp suất tiêu chuẩn, tốc độ âm thanh trong không khí là khoảng khoảng 343.2 m/s (768 mph hay 1236 km/h). Nhưng âm thanh không thể truyền trong <a href="/wiki/Ch%C3%A2n_kh%C3%B4ng" title="Chân không">chân không</a>, vì do trong chân không không có các hạt cấu tạo để truyền trong âm thanh, còn sở dĩ âm thanh truyền trong các chất lỏng khí rắn vì do các hạt cấu tạo trong chúng chuyển động làm dao động âm thanh. Âm thanh có ý nghĩa lớn với con người và có nhiều ứng dụng trong cuộc sống. Do tác động của con người làm ô nhiễm tiếng ồn, gây nhiều ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của con người, cho nên con người đã tìm cách chống ô nhiễm tiếng ồn cụ thể như: trồng cây ngay chỗ dân cư vì khi âm thanh đến gặp tán cây sẽ bị phân tán ra theo mỗi hướng, hoặc dùng tấm vải nhung để chống tiếng ồn. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Lịch_sử"><span id="L.E1.BB.8Bch_s.E1.BB.AD"></span>Lịch sử</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=T%E1%BB%91c_%C4%91%E1%BB%99_%C3%A2m_thanh&veaction=edit&section=1" title="Sửa đổi phần “Lịch sử”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=T%E1%BB%91c_%C4%91%E1%BB%99_%C3%A2m_thanh&action=edit&section=1" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Lịch sử"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/Isaac_Newton" title="Isaac Newton">Isaac Newton</a> đã tính vận tốc âm thanh là 979 foot trên giây (298 m/s), bị thấp khoảng 15%,<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ông đã bỏ qua hiệu ứng biến động nhiệt; cái mà sau này đã được sửa chữa bởi <a href="/wiki/Pierre-Simon_Laplace" title="Pierre-Simon Laplace">Laplace</a>.<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Trong thế kỷ XVII, đã có những cố gắng trong việc đo tốc độ âm thanh một cách chính xác, bao gồm tính toán <a href="/wiki/Marin_Mersenne" title="Marin Mersenne">Marin Mersenne</a> năm 1630 (1.380 Parisian feet trên giây), <a href="/wiki/Pierre_Gassendi" title="Pierre Gassendi">Pierre Gassendi</a> năm 1635 (1.473 Parisian feet trên giây) và <a href="/wiki/Robert_Boyle" title="Robert Boyle">Robert Boyle</a> (1.125 Parisian trên giây).<sup id="cite_ref-meridian_3-0" class="reference"><a href="#cite_note-meridian-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Năm 1709, <a href="/w/index.php?title=William_Derham&action=edit&redlink=1" class="new" title="William Derham (trang không tồn tại)">William Derham</a>, đã xuất bản một tính toán chính xác hơn, 1.072 Parisian feet trên giây.<sup id="cite_ref-meridian_3-1" class="reference"><a href="#cite_note-meridian-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Derham sử dụng kính viễn vọng từ tháp nhà thờ St Laurence, Upminster để quan sát tia sát từ súng ngắn được bắn ở xa, và sau đó đo thời gian ông ấy nghe thấy tiếng súng với quả lắc nửa giây. Các đo đạc về phát súng đã được thực hiện từ một số địa danh địa phương, bao gồm nhà thờ <a href="/w/index.php?title=B%E1%BA%AFc_Ockendon&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bắc Ockendon (trang không tồn tại)">Bắc Ockendon</a>. Khoảng cách được tính bởi <a href="/wiki/Ph%C3%A9p_%C4%91%E1%BA%A1c_tam_gi%C3%A1c" title="Phép đạc tam giác">phép đạc tam giác</a>, và do đó tốc độ âm thanh di chuyển được tính.<sup id="cite_ref-Tony_Fox_4-0" class="reference"><a href="#cite_note-Tony_Fox-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Công_thức"><span id="C.C3.B4ng_th.E1.BB.A9c"></span>Công thức</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=T%E1%BB%91c_%C4%91%E1%BB%99_%C3%A2m_thanh&veaction=edit&section=2" title="Sửa đổi phần “Công thức”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=T%E1%BB%91c_%C4%91%E1%BB%99_%C3%A2m_thanh&action=edit&section=2" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Công thức"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Tốc độ âm thanh trong ký hiệu toán học là chữ <i>c</i>, trong tiếng Latin <i>celeritas</i> nghĩa là "vận tốc". </p><p>Tốc độ âm thanh <i>c</i> được đưa ra bởi phương trình Newton–Laplace: </p> <dl><dd><span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle c={\sqrt {\frac {K_{s}}{\rho }}},}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>c</mi> <mo>=</mo> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <msqrt> <mfrac> <msub> <mi>K</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>s</mi> </mrow> </msub> <mi>ρ</mi> </mfrac> </msqrt> </mrow> <mo>,</mo> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle c={\sqrt {\frac {K_{s}}{\rho }}},}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/e348e4e50aeb40c56a13d16f1b9f5dba80b4a346" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -3.338ex; width:10.888ex; height:7.676ex;" alt="{\displaystyle c={\sqrt {\frac {K_{s}}{\rho }}},}"></span></dd></dl> <p>trong đó </p> <ul><li><i>K<sub>s</sub></i> là hệ số của độ cứng, <a href="/wiki/M%C3%B4_%C4%91un_kh%E1%BB%91i" title="Mô đun khối">mô đun khối</a> đẳng entropy (hoặc mô đun đàn hồi khối với chất khí);</li> <li><i>ρ</i> là <a href="/wiki/Kh%E1%BB%91i_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_ri%C3%AAng" title="Khối lượng riêng">khối lượng riêng</a>.</li></ul> <p>Do đó Tốc độ âm thanh tăng lên cùng với độ cứng (sự kháng lại biến đổi dưới tác dụng lực của vật đàn hồi) của chất liệu, và giảm khi khối lượng riêng tăng lên. Với khí lý tưởng mô đun khối <i>K</i> đơn giản là áp suất khi nhân với <a href="/w/index.php?title=Ch%E1%BB%89_s%E1%BB%91_%C4%91o%E1%BA%A1n_nhi%E1%BB%87t&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chỉ số đoạn nhiệt (trang không tồn tại)">chỉ số đoạn nhiệt</a>, cái mà có giá trị khoảng 1,4 với khí trong điều kiện áp suất nhiệt độ thường. </p><p>Với <a href="/wiki/Ph%C6%B0%C6%A1ng_tr%C3%ACnh_tr%E1%BA%A1ng_th%C3%A1i" title="Phương trình trạng thái">phương trình trạng thái</a> tổng quát, nếu <a href="/wiki/C%C6%A1_h%E1%BB%8Dc_c%E1%BB%95_%C4%91i%E1%BB%83n" title="Cơ học cổ điển">cơ học cổ điển</a> được sử dụng, tốc độ âm thanh <i>c</i> là </p> <dl><dd><span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle c={\sqrt {\left({\frac {\partial p}{\partial \rho }}\right)_{s}}},}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>c</mi> <mo>=</mo> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <msqrt> <msub> <mrow> <mo>(</mo> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mfrac> <mrow> <mi mathvariant="normal">∂</mi> <mi>p</mi> </mrow> <mrow> <mi mathvariant="normal">∂</mi> <mi>ρ</mi> </mrow> </mfrac> </mrow> <mo>)</mo> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>s</mi> </mrow> </msub> </msqrt> </mrow> <mo>,</mo> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle c={\sqrt {\left({\frac {\partial p}{\partial \rho }}\right)_{s}}},}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/c11ca347957083686fa4ad57951100f2907c00cb" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -3.338ex; width:14.857ex; height:7.676ex;" alt="{\displaystyle c={\sqrt {\left({\frac {\partial p}{\partial \rho }}\right)_{s}}},}"></span></dd></dl> <p>trong đó </p> <ul><li><i>p</i> là áp suất;</li> <li><i>ρ</i> là khối lượng riêng và <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A1o_h%C3%A0m" title="Đạo hàm">đạo hàm</a> đượng tính theo đẳng entropy, ở hằng số <a href="/wiki/Entropy" title="Entropy">entropy</a> <i>s</i>.</li></ul> <p>Nếu hiệu ứng <a href="/wiki/Thuy%E1%BA%BFt_t%C6%B0%C6%A1ng_%C4%91%E1%BB%91i_h%E1%BA%B9p" title="Thuyết tương đối hẹp">tương đối hẹp</a> là quan trọng, tốc độ âm thanh được tính theo <a href="/w/index.php?title=Ph%C6%B0%C6%A1ng_tr%C3%ACnh_t%C6%B0%C6%A1ng_%C4%91%E1%BB%91i_Euler&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phương trình tương đối Euler (trang không tồn tại)">phương trình tương đối Euler</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Công_thức_thực_hành_cho_không_khí_khô"><span id="C.C3.B4ng_th.E1.BB.A9c_th.E1.BB.B1c_h.C3.A0nh_cho_kh.C3.B4ng_kh.C3.AD_kh.C3.B4"></span>Công thức thực hành cho không khí khô</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=T%E1%BB%91c_%C4%91%E1%BB%99_%C3%A2m_thanh&veaction=edit&section=3" title="Sửa đổi phần “Công thức thực hành cho không khí khô”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=T%E1%BB%91c_%C4%91%E1%BB%99_%C3%A2m_thanh&action=edit&section=3" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Công thức thực hành cho không khí khô"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Speed_of_sound_in_dry_air.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7a/Speed_of_sound_in_dry_air.svg/220px-Speed_of_sound_in_dry_air.svg.png" decoding="async" width="220" height="213" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7a/Speed_of_sound_in_dry_air.svg/330px-Speed_of_sound_in_dry_air.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7a/Speed_of_sound_in_dry_air.svg/440px-Speed_of_sound_in_dry_air.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="496" /></a><figcaption>Tốc độ xấp xỉ của âm thanh trong không khí khô dựa trên đồ thị giữa <a href="/w/index.php?title=T%E1%BB%89_l%E1%BB%87_nhi%E1%BB%87t_dung&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tỉ lệ nhiệt dung (trang không tồn tại)">tỉ lệ nhiệt dung</a> (xanh lá cây) và <a href="/wiki/Chu%E1%BB%97i_Taylor" title="Chuỗi Taylor">chuỗi Taylor</a> rút ngắn (đỏ).</figcaption></figure> <p>Tốc độ xấp xỉ của âm thanh trong không khí khô (độ ẩm 0%), đơn vị mét trên giây, ở nhiệt độ gần <span class="nowrap">0 °C</span>, có thể được tính từ </p> <dl><dd><span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle c_{\mathrm {air} }=(331,3+0,606\cdot \vartheta )~~~\mathrm {m/s} ,}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msub> <mi>c</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi mathvariant="normal">a</mi> <mi mathvariant="normal">i</mi> <mi mathvariant="normal">r</mi> </mrow> </mrow> </msub> <mo>=</mo> <mo stretchy="false">(</mo> <mn>331</mn> <mo>,</mo> <mn>3</mn> <mo>+</mo> <mn>0</mn> <mo>,</mo> <mn>606</mn> <mo>⋅</mo> <mi>ϑ</mi> <mo stretchy="false">)</mo> <mtext> </mtext> <mtext> </mtext> <mtext> </mtext> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi mathvariant="normal">m</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mo>/</mo> </mrow> <mi mathvariant="normal">s</mi> </mrow> <mo>,</mo> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle c_{\mathrm {air} }=(331,3+0,606\cdot \vartheta )~~~\mathrm {m/s} ,}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/7e7a7188de22a66eaa9481f122517c5240168631" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.838ex; width:31.735ex; height:2.843ex;" alt="{\displaystyle c_{\mathrm {air} }=(331,3+0,606\cdot \vartheta )~~~\mathrm {m/s} ,}"></span></dd></dl> <p>trong đó <i><span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle \vartheta }"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>ϑ</mi> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle \vartheta }</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/d00eaf197c35bbfa391b9477490a4af955416837" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.338ex; width:1.374ex; height:2.176ex;" alt="{\displaystyle \vartheta }"></span></i> là nhiệt độ <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%99_Celsius" title="Độ Celsius">Celsius</a> (°C). </p><p>Phương trình này được suy ra từ hai số hạng đầu tiên trong <a href="/wiki/Chu%E1%BB%97i_Taylor" title="Chuỗi Taylor">chuỗi Taylor</a> từ phương trình chính xác hơn ban đầu: </p> <dl><dd><span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle c_{\mathrm {air} }=331,3~{\sqrt {1+{\frac {\vartheta }{273,15}}}}~~~~\mathrm {m/s} .}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msub> <mi>c</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi mathvariant="normal">a</mi> <mi mathvariant="normal">i</mi> <mi mathvariant="normal">r</mi> </mrow> </mrow> </msub> <mo>=</mo> <mn>331</mn> <mo>,</mo> <mn>3</mn> <mtext> </mtext> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <msqrt> <mn>1</mn> <mo>+</mo> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mfrac> <mi>ϑ</mi> <mrow> <mn>273</mn> <mo>,</mo> <mn>15</mn> </mrow> </mfrac> </mrow> </msqrt> </mrow> <mtext> </mtext> <mtext> </mtext> <mtext> </mtext> <mtext> </mtext> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi mathvariant="normal">m</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mo>/</mo> </mrow> <mi mathvariant="normal">s</mi> </mrow> <mo>.</mo> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle c_{\mathrm {air} }=331,3~{\sqrt {1+{\frac {\vartheta }{273,15}}}}~~~~\mathrm {m/s} .}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/c5438e989ef895fcaab06d941f5dba56def34c89" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -3.171ex; width:33.519ex; height:7.509ex;" alt="{\displaystyle c_{\mathrm {air} }=331,3~{\sqrt {1+{\frac {\vartheta }{273,15}}}}~~~~\mathrm {m/s} .}"></span></dd></dl> <p>Chia phần đầu tiên và nhân phần thứ hai ở vế phải cho √273,15 được </p> <dl><dd><span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle c_{\mathrm {air} }=20,05~{\sqrt {\vartheta +273,15}}~~~~\mathrm {m/s} .}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msub> <mi>c</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi mathvariant="normal">a</mi> <mi mathvariant="normal">i</mi> <mi mathvariant="normal">r</mi> </mrow> </mrow> </msub> <mo>=</mo> <mn>20</mn> <mo>,</mo> <mn>05</mn> <mtext> </mtext> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <msqrt> <mi>ϑ</mi> <mo>+</mo> <mn>273</mn> <mo>,</mo> <mn>15</mn> </msqrt> </mrow> <mtext> </mtext> <mtext> </mtext> <mtext> </mtext> <mtext> </mtext> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi mathvariant="normal">m</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mo>/</mo> </mrow> <mi mathvariant="normal">s</mi> </mrow> <mo>.</mo> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle c_{\mathrm {air} }=20,05~{\sqrt {\vartheta +273,15}}~~~~\mathrm {m/s} .}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/d461cf45b23b6088deee45bbfebcb0c2fbbe2e56" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -1.171ex; width:32.894ex; height:3.509ex;" alt="{\displaystyle c_{\mathrm {air} }=20,05~{\sqrt {\vartheta +273,15}}~~~~\mathrm {m/s} .}"></span></dd></dl> <p>Giá trị <span class="nowrap">331,3 m/s</span>, ở nhiệt độ <span class="nowrap">0 °C</span> (hoặc <span class="nowrap">273,15 K</span>), là dựa trên giá trị của <a href="/w/index.php?title=T%E1%BB%89_l%E1%BB%87_nhi%E1%BB%87t_dung&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tỉ lệ nhiệt dung (trang không tồn tại)">tỉ lệ nhiệt dung</a> <i>γ</i> theo lý thuyết (và một vài tính toán), cũng như trên thực tế ở 1 <a href="/wiki/%C3%81tm%E1%BB%91tphe" class="mw-redirect" title="Átmốtphe">atm</a> không khi thật được mô tả xấp xỉ bằng khí lý tưởng. Giá trị phổ biến của tốc độ âm thanh ở <span class="nowrap">0 °C</span> có thể thay đổi từ 331,2 đến 331,6 do do các giả định khi nó được tính toán. Nếu cho khí lý tưởng <i>γ</i> là đúng <span class="nowrap">7/5 = 1,4</span>, tốc độ <span class="nowrap">0 °C</span> được tính là <span class="nowrap">331,3 m/s</span>, với các hệ số sử dụng bên trên. </p><p>Phương trình này đúng với phạm vi nhiệt độ rộng hơn nhiều, nhưng vẫn dựa trên tỉ lệ nhiệt dung xấp xỉ phụ thuộc vào nhiệt độ, và vì lý do này nó không đúng với nhiệt độ cao hơn. Nó đưa ra dự đoán tốt về các điều kiện tương đối khô, mát, lạnh, áp suất thất, ví dụ như <a href="/wiki/T%E1%BA%A7ng_b%C3%ACnh_l%C6%B0u" title="Tầng bình lưu">tầng bình lưu</a> của Trái Đất. Phương trình không đúng với áp xuất quá thấp và bước sóng ngắn, do sự phụ thuộc vào giả định là bước sóng của âm thanh trong khí lớn hơn nhiều <a href="/wiki/Qu%C3%A3ng_%C4%91%C6%B0%E1%BB%9Dng_t%E1%BB%B1_do" title="Quãng đường tự do">quãng đường tự do</a> trung bình giữa các va chạm phân tử khí. </p><p>Đồ thị so sánh kết quả của hai phương trình ở phía bên phải, sử dụng giá trị hơi khác là <span class="nowrap">331,5 m/s</span> cho tốc độ âm thanh ở <span class="nowrap">0 °C</span>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Số_Mach"><span id="S.E1.BB.91_Mach"></span>Số Mach</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=T%E1%BB%91c_%C4%91%E1%BB%99_%C3%A2m_thanh&veaction=edit&section=4" title="Sửa đổi phần “Số Mach”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=T%E1%BB%91c_%C4%91%E1%BB%99_%C3%A2m_thanh&action=edit&section=4" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Số Mach"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/wiki/S%E1%BB%91_Mach" title="Số Mach">Số Mach</a></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:FA-18_Hornet_breaking_sound_barrier_(7_July_1999)_-_filtered.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/FA-18_Hornet_breaking_sound_barrier_%287_July_1999%29_-_filtered.jpg/220px-FA-18_Hornet_breaking_sound_barrier_%287_July_1999%29_-_filtered.jpg" decoding="async" width="220" height="157" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/FA-18_Hornet_breaking_sound_barrier_%287_July_1999%29_-_filtered.jpg/330px-FA-18_Hornet_breaking_sound_barrier_%287_July_1999%29_-_filtered.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/FA-18_Hornet_breaking_sound_barrier_%287_July_1999%29_-_filtered.jpg/440px-FA-18_Hornet_breaking_sound_barrier_%287_July_1999%29_-_filtered.jpg 2x" data-file-width="2100" data-file-height="1500" /></a><figcaption>Tàu bay Hoa Kỳ <a href="/wiki/F/A-18_Hornet" class="mw-redirect" title="F/A-18 Hornet">F/A-18</a> di chuyển gần bằng vận tốc âm thanh. Quầng sáng trắng bao gồm những giọt nước ngưng tụ được tạo thành bởi sự giảm đột ngột của áp suất không khí xung quanh máy bay.<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></figcaption></figure> <p><a href="/wiki/S%E1%BB%91_Mach" title="Số Mach">Số Mach</a>, một đại lượng hữu ích trong <a href="/wiki/Kh%C3%AD_%C4%91%E1%BB%99ng_l%E1%BB%B1c_h%E1%BB%8Dc" title="Khí động lực học">khí động lực học</a>, là tỉ lệ giữa <a href="/wiki/T%E1%BB%91c_%C4%91%E1%BB%99" title="Tốc độ">tốc độ</a> không khí và tốc độ âm thanh. Ở độ cao, do một số lý do được giải thích, số Mach là một hàm nhiệt độ. </p><p><a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%A5ng_c%E1%BB%A5_bay&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dụng cụ bay (trang không tồn tại)">Dụng cụ bay</a> của máy bay, tuy nhiên, sử dụng đạo hàm áp suất để tính số Mach thay vì nhiệt độ. Sự giải định là có một áp suất nhất định ở một độ cao, do đó có nhiệt độ nhất định. Dụng cụ bay của máy bay cần vận hành theo cách này vì áp lực trì trệ được cảm nhận bởi <a href="/wiki/%E1%BB%90ng_Pitot" class="mw-redirect" title="Ống Pitot">ống Pitot</a> phụ thuộc vào độ cao và tốc độ. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Thông_tin"><span id="Th.C3.B4ng_tin"></span>Thông tin</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=T%E1%BB%91c_%C4%91%E1%BB%99_%C3%A2m_thanh&veaction=edit&section=5" title="Sửa đổi phần “Thông tin”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=T%E1%BB%91c_%C4%91%E1%BB%99_%C3%A2m_thanh&action=edit&section=5" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Thông tin"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Bảng"><span id="B.E1.BA.A3ng"></span>Bảng</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=T%E1%BB%91c_%C4%91%E1%BB%99_%C3%A2m_thanh&veaction=edit&section=6" title="Sửa đổi phần “Bảng”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=T%E1%BB%91c_%C4%91%E1%BB%99_%C3%A2m_thanh&action=edit&section=6" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Bảng"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Trong <a href="/wiki/Nhi%E1%BB%87t_%C4%91%E1%BB%99_v%C3%A0_%C3%A1p_su%E1%BA%A5t_ti%C3%AAu_chu%E1%BA%A9n" title="Nhiệt độ và áp suất tiêu chuẩn">bầu không khí tiêu chuẩn</a>: </p> <ul><li><i>T</i><sub>0</sub> là <span class="nowrap">273,15 K</span> (= <span class="nowrap">0 °C = 32 °F</span>), đưa ra giá trị trên lý thuyết là <span class="nowrap">331,3 m/s</span> (= <span class="nowrap">1086,9 ft/s</span> = <span class="nowrap">1193 km/h</span> = <span class="nowrap">741,1 dặm/h</span> = <span class="nowrap">644,0 <a href="/wiki/N%C3%BAt_(%C4%91%C6%A1n_v%E1%BB%8B)" title="Nút (đơn vị)">kn</a></span>). Tuy nhiên các giá trị trong khoảng 331,3 - 331,6 có thể tìm thấy trong các tài liệu tham khảo;</li> <li><i>T</i><sub>20</sub> là <span class="nowrap">293,15 K</span> (= <span class="nowrap">20 °C</span> = <span class="nowrap">68 °F</span>), đưa ra giá trị <span class="nowrap">343,2 m/s</span> (= <span class="nowrap">1126,0 ft/s</span> = <span class="nowrap">1236 km/h</span> = <span class="nowrap">767,8 mph</span> = <span class="nowrap">667,2 <a href="/wiki/N%C3%BAt_(%C4%91%C6%A1n_v%E1%BB%8B)" title="Nút (đơn vị)">kn</a></span>);</li> <li><i>T</i><sub>25</sub> là <span class="nowrap">298,15 K</span> (= <span class="nowrap">25 °C</span> = <span class="nowrap">77 °F</span>), đưa ra giá trị <span class="nowrap">346,1 m/s</span> (= <span class="nowrap">1135,6 ft/s</span> = <span class="nowrap">1246 km/h</span> = <span class="nowrap">774,3 mph</span> = <span class="nowrap">672,8 <a href="/wiki/N%C3%BAt_(%C4%91%C6%A1n_v%E1%BB%8B)" title="Nút (đơn vị)">kn</a></span>).</li></ul> <p>Trên thực tế, trong <a href="/wiki/Kh%C3%AD_l%C3%BD_t%C6%B0%E1%BB%9Fng" title="Khí lý tưởng">khí lý tưởng</a>, tốc độ âm thanh <i>c</i> chỉ phục thuộc vào nhiệt độ, <b>không phải áp suất</b> hay <b>khối lượng riêng</b>. Không khí gần như là khí lý tưởng. Nhiệt độ không khí thay đổi với độ cao, tạo ra thay đổi trong tốc độ âm thanh. </p> <table class="wikitable" style="text-align:right;"> <caption>Tác động của nhiệt độ lên các tính chất của không khí </caption> <tbody><tr> <th scope="col">Nhiệt độ<br /><i>T</i> (<a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%99_Celsius" title="Độ Celsius">Celsius|°C</a>) </th> <th scope="col">Tốc độ âm thanh<br /><i>c</i> (<a href="/wiki/M%C3%A9t" title="Mét">m</a>/<a href="/wiki/Gi%C3%A2y" title="Giây">s</a>) </th> <th scope="col">Khối lượng riêng của không khí<br /><i>ρ</i> (<a href="/wiki/Kilogram" class="mw-redirect" title="Kilogram">kg</a>/<a href="/wiki/M%C3%A9t" title="Mét">m</a><sup>3</sup>) </th> <th scope="col">Trở kháng âm thanh đặc trưng riêng<br /><i>z</i><sub>0</sub> (<a href="/wiki/Pascal_(%C4%91%C6%A1n_v%E1%BB%8B)" title="Pascal (đơn vị)">Pa</a>·<a href="/wiki/Gi%C3%A2y" title="Giây">s</a>/<a href="/wiki/M%C3%A9t" title="Mét">m</a>) </th></tr> <tr> <td>35</td> <td>351,88</td> <td>1,1455</td> <td>403,2 </td></tr> <tr> <td>30</td> <td>349,02</td> <td>1,1644</td> <td>406,5 </td></tr> <tr> <td>25</td> <td>346,13</td> <td>1,1839</td> <td>409,4 </td></tr> <tr> <td>20</td> <td>343,21</td> <td>1,2041</td> <td>413,3 </td></tr> <tr> <td>15</td> <td>340,27</td> <td>1,2250</td> <td>416,9 </td></tr> <tr> <td>10</td> <td>337,31</td> <td>1,2466</td> <td>420,5 </td></tr> <tr> <td>5</td> <td>334,32</td> <td>1,2690</td> <td>424,3 </td></tr> <tr> <td>0</td> <td>331,30</td> <td>1,2922</td> <td>428,0 </td></tr> <tr> <td>−5</td> <td>328,25</td> <td>1,3163</td> <td>432,1 </td></tr> <tr> <td>−10</td> <td>325,18</td> <td>1,3413</td> <td>436,1 </td></tr> <tr> <td>−15</td> <td>322,07</td> <td>1,3673</td> <td>440,3 </td></tr> <tr> <td>−20</td> <td>318,94</td> <td>1,3943</td> <td>444,6 </td></tr> <tr> <td>−25</td> <td>315,77</td> <td>1,4224</td> <td>449,1 </td></tr></tbody></table> <p>Trong điều kiện khí quyển thường, nhiệt độ và do đó cả tốc độ âm thanh thay đổi với độ cao: </p> <table class="wikitable"> <tbody><tr style="background:#f0f0f0;"> <td><b>Độ cao</b> </td> <td><b>Nhiệt độ</b> </td> <td><b>m/s</b> </td> <td><b>km/h</b> </td> <td><b>dặm/h</b> </td> <td><b>kn</b> </td></tr> <tr> <td>Mực nước biển </td> <td><span class="nowrap">15 °C</span> (<span class="nowrap">59 °F</span>) </td> <td>340 </td> <td>1.225 </td> <td>761 </td> <td>661 </td></tr> <tr> <td><span class="nowrap">11.000 m</span>−<span class="nowrap">20.000 m</span><br />(Độ cao của động cơ thương mại,<br />và <a href="/wiki/Bell_X-1" title="Bell X-1">chuyến bay siêu âm đầu tiên</a>) </td> <td><span class="nowrap">−57 °C</span> (<span class="nowrap">−70 °F</span>) </td> <td>295 </td> <td>1.062 </td> <td>660 </td> <td>573 </td></tr> <tr> <td>29.000 m (chuyến bay của <a href="/w/index.php?title=Boeing_X-43&action=edit&redlink=1" class="new" title="Boeing X-43 (trang không tồn tại)">X-43A</a>) </td> <td><span class="nowrap">−48 °C</span> (<span class="nowrap">−53 °F</span>) </td> <td>301 </td> <td>1.083 </td> <td>673 </td> <td>585 </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Môi_trường_không_có_khí"><span id="M.C3.B4i_tr.C6.B0.E1.BB.9Dng_kh.C3.B4ng_c.C3.B3_kh.C3.AD"></span>Môi trường không có khí</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=T%E1%BB%91c_%C4%91%E1%BB%99_%C3%A2m_thanh&veaction=edit&section=7" title="Sửa đổi phần “Môi trường không có khí”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=T%E1%BB%91c_%C4%91%E1%BB%99_%C3%A2m_thanh&action=edit&section=7" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Môi trường không có khí"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Vận_tốc_âm_thanh_trong_chất_rắn"><span id="V.E1.BA.ADn_t.E1.BB.91c_.C3.A2m_thanh_trong_ch.E1.BA.A5t_r.E1.BA.AFn"></span>Vận tốc âm thanh trong chất rắn</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=T%E1%BB%91c_%C4%91%E1%BB%99_%C3%A2m_thanh&veaction=edit&section=8" title="Sửa đổi phần “Vận tốc âm thanh trong chất rắn”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=T%E1%BB%91c_%C4%91%E1%BB%99_%C3%A2m_thanh&action=edit&section=8" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Vận tốc âm thanh trong chất rắn"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Chất_rắn_ba_chiều"><span id="Ch.E1.BA.A5t_r.E1.BA.AFn_ba_chi.E1.BB.81u"></span>Chất rắn ba chiều</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=T%E1%BB%91c_%C4%91%E1%BB%99_%C3%A2m_thanh&veaction=edit&section=9" title="Sửa đổi phần “Chất rắn ba chiều”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=T%E1%BB%91c_%C4%91%E1%BB%99_%C3%A2m_thanh&action=edit&section=9" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Chất rắn ba chiều"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Trong một chất rắn, có một độ cứng khác không đối với cả biến dạng <a href="/wiki/Th%E1%BB%83_t%C3%ADch" title="Thể tích">thể tích</a> và biến dạng cắt. Do đó, có thể tạo là sóng âm với các vận tốc khác nhau phụ thuộc vào kiểu biến dạng. Sóng âm tạo ra biến dạng thể tích (sự nén) và biến dạng cắt (sự cắt) được gọi là sóng áp suất (sóng ngang) và sóng cắt (sóng dọc), lần lượt. Trong <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%99ng_%C4%91%E1%BA%A5t" title="Động đất">động đất</a>, các sóng địa chất tương ứng được gọi là <a href="/wiki/S%C3%B3ng_P" title="Sóng P">sóng P</a> (sóng sơ cấp) và <a href="/wiki/S%C3%B3ng_S" title="Sóng S">sóng S</a> (sóng thứ cấp), lần lượt. Vận tốc âm thanh của hai loại sóng này truyền trong một vật rắn ba chiều đồng nhất lần lượt là<sup id="cite_ref-E._Kinsler_2000_6-0" class="reference"><a href="#cite_note-E._Kinsler_2000-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>c<sub>chất rắn,p</sub> <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle ={\sqrt {\frac {K+{\frac {4}{3}}G}{\rho }}}={\sqrt {\frac {E(1-\nu )}{\rho (1+\nu )(1-2\nu )}}},}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mo>=</mo> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <msqrt> <mfrac> <mrow> <mi>K</mi> <mo>+</mo> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mfrac> <mn>4</mn> <mn>3</mn> </mfrac> </mrow> <mi>G</mi> </mrow> <mi>ρ</mi> </mfrac> </msqrt> </mrow> <mo>=</mo> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <msqrt> <mfrac> <mrow> <mi>E</mi> <mo stretchy="false">(</mo> <mn>1</mn> <mo>−</mo> <mi>ν</mi> <mo stretchy="false">)</mo> </mrow> <mrow> <mi>ρ</mi> <mo stretchy="false">(</mo> <mn>1</mn> <mo>+</mo> <mi>ν</mi> <mo stretchy="false">)</mo> <mo stretchy="false">(</mo> <mn>1</mn> <mo>−</mo> <mn>2</mn> <mi>ν</mi> <mo stretchy="false">)</mo> </mrow> </mfrac> </msqrt> </mrow> <mo>,</mo> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle ={\sqrt {\frac {K+{\frac {4}{3}}G}{\rho }}}={\sqrt {\frac {E(1-\nu )}{\rho (1+\nu )(1-2\nu )}}},}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/0ce018e8c76af7ec6109f3d73c2f32ab04dfd7b3" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -3.171ex; width:37.362ex; height:8.509ex;" alt="{\displaystyle ={\sqrt {\frac {K+{\frac {4}{3}}G}{\rho }}}={\sqrt {\frac {E(1-\nu )}{\rho (1+\nu )(1-2\nu )}}},}"></span> </p><p>c<sub>chất rắn,s</sub> <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle ={\sqrt {\frac {G}{\rho }}},}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mo>=</mo> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <msqrt> <mfrac> <mi>G</mi> <mi>ρ</mi> </mfrac> </msqrt> </mrow> <mo>,</mo> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle ={\sqrt {\frac {G}{\rho }}},}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/9615c36163670682cdc660988ce28b82c8b44d97" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -3.171ex; width:8.087ex; height:7.509ex;" alt="{\displaystyle ={\sqrt {\frac {G}{\rho }}},}"></span> </p><p>với </p> <ul><li><i>K</i> là <a href="/wiki/M%C3%B4_%C4%91un_kh%E1%BB%91i" title="Mô đun khối">mô đun khối</a> của vật liệu đàn hồi;</li> <li><i>G</i> là <a href="/wiki/M%C3%B4_%C4%91un_c%E1%BA%AFt" title="Mô đun cắt">mô đun cắt</a> của vật liệu đàn hồi;</li> <li><i>E</i> là <a href="/wiki/M%C3%B4_%C4%91un_Young" class="mw-redirect" title="Mô đun Young">mô đun Young</a>;</li> <li><i>ρ</i> là khối lượng riêng;</li> <li><i>ν</i> là <a href="/w/index.php?title=T%E1%BB%B7_l%E1%BB%87_Poisson&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tỷ lệ Poisson (trang không tồn tại)">tỷ lệ Poisson</a>.</li></ul> <p>Đại lượng cuối cùng không phải một đại lượng độc lập, vì <span class="nowrap">E = 3K(1 − 2ν)</span>. Chú ý rằng vận tốc của sóng áp suất phụ thuộc vào cả tính chất kháng áp suất và cắt của vật liệu, trong khi vận tốc sóng cắt chỉ phụ thuộc vào tính chất cắt. </p><p>Điển hình, sóng áp suất di chuyển nhanh hơn trong các vật liệu so với sóng cắt, và trong động đất đây là lý sự bắt đầu của một trận động đất thường được theo trước bởi một chấn động nhanh lên xuống, trước khi sóng mà tạo ra chuyển động từ bên này qua bên kia đi tới. Ví dụ, một <a href="/wiki/H%E1%BB%A3p_kim" title="Hợp kim">hợp kim</a> thép điển hình, <span class="nowrap"><i>K</i> = 170 GPa</span>, <span class="nowrap"><i>G</i> = 80 GPa</span> và <span class="nowrap"><i>ρ</i> = 7,700 kg/m³</span>, đưa ra vận tốc nén <i>c</i><sub>chất rắn,p</sub> là <span class="nowrap">6,000 m/s</span>.<sup id="cite_ref-E._Kinsler_2000_6-1" class="reference"><a href="#cite_note-E._Kinsler_2000-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Điều này tương đối thỏa mãn với <i>c</i><sub>chất rắn,p</sub> đo một cách thực nghiệm ở <span class="nowrap">5.930 m/s</span> đối với một loại (có thể khác) thép.<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Vận tốc cắt <i>c</i><sub>chất rắn,s</sub> được ước lượng ở <span class="nowrap">3.200 m/s</span> bằng cách sử dụng các số liệu tương tự. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Chất_rắn_một_chiều"><span id="Ch.E1.BA.A5t_r.E1.BA.AFn_m.E1.BB.99t_chi.E1.BB.81u"></span>Chất rắn một chiều</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=T%E1%BB%91c_%C4%91%E1%BB%99_%C3%A2m_thanh&veaction=edit&section=10" title="Sửa đổi phần “Chất rắn một chiều”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=T%E1%BB%91c_%C4%91%E1%BB%99_%C3%A2m_thanh&action=edit&section=10" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Chất rắn một chiều"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Vận tốc âm thanh đối với sóng áp suất trong chất liệu cứng như là kim loại đôi khi được tính với một "dây dài" vật liệu cho trước, trong đó vận tốc dễ đo hơn. Trong dây mà có đường kính ngắn hơn một bước sóng, vận tốc sóng áp suất tinh khiết có thể giản ước và tính bởi: </p><p>c<sub>chất rắn</sub> <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle ={\sqrt {\frac {E}{\rho }}},}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mo>=</mo> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <msqrt> <mfrac> <mi>E</mi> <mi>ρ</mi> </mfrac> </msqrt> </mrow> <mo>,</mo> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle ={\sqrt {\frac {E}{\rho }}},}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/bf928eec51486491ac20dc36878be1bce0f9a12d" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -3.338ex; width:8.036ex; height:7.676ex;" alt="{\displaystyle ={\sqrt {\frac {E}{\rho }}},}"></span> </p><p>với <i>E</i> là <a href="/wiki/M%C3%B4_%C4%91un_Young" class="mw-redirect" title="Mô đun Young">mô đun Young</a>. Nó tương tự với công thức của sóng cắt, nhớ rằng <a href="/wiki/M%C3%B4_%C4%91un_Young" class="mw-redirect" title="Mô đun Young">mô đun Young</a> thay thế <a href="/wiki/M%C3%B4_%C4%91un_c%E1%BA%AFt" title="Mô đun cắt">mô đun cắt</a>. Vận tốc âm thanh này với sóng áp suất trong dây dày sẽ luôn ít hơn một chút so với vận tốc tương tự trong chất rắn ba chiều đồng nhất, và tỷ lệ vận tốc trong hai loại vật khác nhau phụ thuộc vào <a href="/w/index.php?title=T%E1%BB%B7_l%E1%BB%87_Poisson&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tỷ lệ Poisson (trang không tồn tại)">tỷ lệ Poisson</a> của vật liệu. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Vận_tốc_âm_thanh_trong_chất_lỏng"><span id="V.E1.BA.ADn_t.E1.BB.91c_.C3.A2m_thanh_trong_ch.E1.BA.A5t_l.E1.BB.8Fng"></span>Vận tốc âm thanh trong chất lỏng</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=T%E1%BB%91c_%C4%91%E1%BB%99_%C3%A2m_thanh&veaction=edit&section=11" title="Sửa đổi phần “Vận tốc âm thanh trong chất lỏng”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=T%E1%BB%91c_%C4%91%E1%BB%99_%C3%A2m_thanh&action=edit&section=11" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Vận tốc âm thanh trong chất lỏng"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Speed_of_sound_in_water.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/Speed_of_sound_in_water.svg/220px-Speed_of_sound_in_water.svg.png" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/Speed_of_sound_in_water.svg/330px-Speed_of_sound_in_water.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/Speed_of_sound_in_water.svg/440px-Speed_of_sound_in_water.svg.png 2x" data-file-width="720" data-file-height="540" /></a><figcaption>Vận tốc âm thanh trong nước vs nhiệt độ.</figcaption></figure> <p>Trong chất lỏng <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%99_c%E1%BB%A9ng" title="Độ cứng">độ cứng</a> khác không duy nhất là biến dạng thể tích (chất lỏng không duy trì lực cắt). </p><p>Do đó vận tốc âm thanh trong chất lỏng là </p> <dl><dd>c<sub>chất lỏng</sub> <span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle ={\sqrt {\frac {K}{\rho }}},}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mo>=</mo> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <msqrt> <mfrac> <mi>K</mi> <mi>ρ</mi> </mfrac> </msqrt> </mrow> <mo>,</mo> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle ={\sqrt {\frac {K}{\rho }}},}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/81b1ecfa91dba4217ab1240f7c519b0e79c06095" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -3.338ex; width:8.326ex; height:7.676ex;" alt="{\displaystyle ={\sqrt {\frac {K}{\rho }}},}"></span></dd></dl> <p>với <i>K</i> là <a href="/wiki/M%C3%B4_%C4%91un_kh%E1%BB%91i" title="Mô đun khối">mô đun khối</a> của chất lỏng. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Nước"><span id="N.C6.B0.E1.BB.9Bc"></span>Nước</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=T%E1%BB%91c_%C4%91%E1%BB%99_%C3%A2m_thanh&veaction=edit&section=12" title="Sửa đổi phần “Nước”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=T%E1%BB%91c_%C4%91%E1%BB%99_%C3%A2m_thanh&action=edit&section=12" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Nước"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Trong nước trong, âm thanh di chuyển khoảng <span class="nowrap">1481 m/s</span> tại <span class="nowrap">20 °C</span> (xem Liên kết ngoài).<sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Ứng dụng của <a href="/w/index.php?title=%C3%82m_h%E1%BB%8Dc_d%C6%B0%E1%BB%9Bi_n%C6%B0%E1%BB%9Bc&action=edit&redlink=1" class="new" title="Âm học dưới nước (trang không tồn tại)">âm thanh dưới nước</a> có thể được thấy ở <a href="/wiki/Sonar" title="Sonar">sonar</a>, <a href="/w/index.php?title=%C3%82m_h%E1%BB%8Dc_d%C6%B0%E1%BB%9Bi_n%C6%B0%E1%BB%9Bc&action=edit&redlink=1" class="new" title="Âm học dưới nước (trang không tồn tại)">liên lạc âm thanh</a> và <a href="/wiki/H%E1%BA%A3i_d%C6%B0%C6%A1ng_h%E1%BB%8Dc_%C3%A2m_thanh" title="Hải dương học âm thanh">hải dương học âm thanh</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Nước_biển"><span id="N.C6.B0.E1.BB.9Bc_bi.E1.BB.83n"></span>Nước biển</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=T%E1%BB%91c_%C4%91%E1%BB%99_%C3%A2m_thanh&veaction=edit&section=13" title="Sửa đổi phần “Nước biển”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=T%E1%BB%91c_%C4%91%E1%BB%99_%C3%A2m_thanh&action=edit&section=13" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Nước biển"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Underwater_speed_of_sound.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Underwater_speed_of_sound.svg/220px-Underwater_speed_of_sound.svg.png" decoding="async" width="220" height="354" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Underwater_speed_of_sound.svg/330px-Underwater_speed_of_sound.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Underwater_speed_of_sound.svg/440px-Underwater_speed_of_sound.svg.png 2x" data-file-width="377" data-file-height="606" /></a><figcaption>Vận tốc âm thanh là một hàm của độ sâu tại một vị trí ở bắc Hawaii trong <a href="/wiki/Th%C3%A1i_B%C3%ACnh_D%C6%B0%C6%A1ng" title="Thái Bình Dương">Thái Bình Dương</a> suy ra từ <a href="/w/index.php?title=Atlas_%C4%90%E1%BA%A1i_d%C6%B0%C6%A1ng_Th%E1%BA%BF_gi%E1%BB%9Bi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Atlas Đại dương Thế giới (trang không tồn tại)">Atlas Đại dương Thế giới</a> 2005.</figcaption></figure> <p>Trong nước mối không có bọt khí hoặc trầm tích lơ lửng, âm thanh di chuyển khoảng <span class="nowrap">1500 m/s</span> (<span class="nowrap">1500.235 m/s</span> tại <span class="nowrap">1000 <a href="/wiki/Pascal_(%C4%91%C6%A1n_v%E1%BB%8B)" title="Pascal (đơn vị)">kilopascal</a></span>, 10<span class="nowrap"> </span>°C và <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%99_m%E1%BA%B7n" title="Độ mặn">độ mặn</a> 3% bởi một phương pháp).<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Vận tốc âm thanh trong nước biển phụ thuộc vào áp suất (do đó là độ sâu), nhiệt độ (thay đổi <span class="nowrap">1 °C</span> ~ <span class="nowrap">4 m/s</span>), và <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%99_m%E1%BA%B7n" title="Độ mặn">độ mặn</a> (thay đổi 1<a href="/w/index.php?title=Ph%E1%BA%A7n_ngh%C3%ACn&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phần nghìn (trang không tồn tại)">‰</a> ~ <span class="nowrap">1 m/s</span>), và phương trình thực nghiện được chứng minh để tính toán chính xác vận tốc âm thanh từ các biến này.<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Các hệ số khác tác động đến vận tốc của âm thanh không đáng kể. Vì nhiệt độ giảm với độ sâu trong khi áp suất và độ mặn tăng, đồ thị vận tốc với độ sâu thường cho thấy một đường cong đặc trưng mà giảm tới cực tiểu ở độ sâu vài tăm mét, sau đó tăng lại với độ sâu tăng lên (bên phải).<sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Để biết thêm thông tin xem Dushaw et al.<sup id="cite_ref-Dushaw93_13-0" class="reference"><a href="#cite_note-Dushaw93-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Một phương trình thực nghiệm đơn giản cho vận tốc âm thanh trong nước biển với độ chính xác tương đối cho các đại dương trên thế giới do Mackenzie:<sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <dl><dd><span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle c(T,S,z)=a_{1}+a_{2}T+a_{3}T^{2}+a_{4}T^{3}+a_{5}(S-35)+a_{6}z+a_{7}z^{2}+a_{8}T(S-35)+a_{9}Tz^{3},}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>c</mi> <mo stretchy="false">(</mo> <mi>T</mi> <mo>,</mo> <mi>S</mi> <mo>,</mo> <mi>z</mi> <mo stretchy="false">)</mo> <mo>=</mo> <msub> <mi>a</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>1</mn> </mrow> </msub> <mo>+</mo> <msub> <mi>a</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>2</mn> </mrow> </msub> <mi>T</mi> <mo>+</mo> <msub> <mi>a</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>3</mn> </mrow> </msub> <msup> <mi>T</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>2</mn> </mrow> </msup> <mo>+</mo> <msub> <mi>a</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>4</mn> </mrow> </msub> <msup> <mi>T</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>3</mn> </mrow> </msup> <mo>+</mo> <msub> <mi>a</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>5</mn> </mrow> </msub> <mo stretchy="false">(</mo> <mi>S</mi> <mo>−</mo> <mn>35</mn> <mo stretchy="false">)</mo> <mo>+</mo> <msub> <mi>a</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>6</mn> </mrow> </msub> <mi>z</mi> <mo>+</mo> <msub> <mi>a</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>7</mn> </mrow> </msub> <msup> <mi>z</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>2</mn> </mrow> </msup> <mo>+</mo> <msub> <mi>a</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>8</mn> </mrow> </msub> <mi>T</mi> <mo stretchy="false">(</mo> <mi>S</mi> <mo>−</mo> <mn>35</mn> <mo stretchy="false">)</mo> <mo>+</mo> <msub> <mi>a</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>9</mn> </mrow> </msub> <mi>T</mi> <msup> <mi>z</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>3</mn> </mrow> </msup> <mo>,</mo> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle c(T,S,z)=a_{1}+a_{2}T+a_{3}T^{2}+a_{4}T^{3}+a_{5}(S-35)+a_{6}z+a_{7}z^{2}+a_{8}T(S-35)+a_{9}Tz^{3},}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/dd3808ca74356afec70d73034c7a24503d838b17" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.838ex; width:88.915ex; height:3.176ex;" alt="{\displaystyle c(T,S,z)=a_{1}+a_{2}T+a_{3}T^{2}+a_{4}T^{3}+a_{5}(S-35)+a_{6}z+a_{7}z^{2}+a_{8}T(S-35)+a_{9}Tz^{3},}"></span></dd></dl> <p>trong đó </p> <ul><li><i>T</i> là nhiệt độ tính theo độ C;</li> <li><i>S</i> là độ mặn tính theo phần nghìn;</li> <li><i>z</i> là độ sâu tính theo mét.</li></ul> <p>Hằng số <i>a</i><sub>1</sub>, <i>a</i><sub>2</sub>, …, <i>a</i><sub>9</sub> là </p> <dl><dd><span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\begin{aligned}a_{1}&=1448,96,&a_{2}&=4,591,&a_{3}&=-5,304\times 10^{-2},\\a_{4}&=2,374\times 10^{-4},&a_{5}&=1,340,&a_{6}&=1,630\times 10^{-2},\\a_{7}&=1,675\times 10^{-7},&a_{8}&=-1,025\times 10^{-2},&a_{9}&=-7,139\times 10^{-13},\end{aligned}}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mtable columnalign="right left right left right left right left right left right left" rowspacing="3pt" columnspacing="0em 2em 0em 2em 0em 2em 0em 2em 0em 2em 0em" displaystyle="true"> <mtr> <mtd> <msub> <mi>a</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>1</mn> </mrow> </msub> </mtd> <mtd> <mi></mi> <mo>=</mo> <mn>1448</mn> <mo>,</mo> <mn>96</mn> <mo>,</mo> </mtd> <mtd> <msub> <mi>a</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>2</mn> </mrow> </msub> </mtd> <mtd> <mi></mi> <mo>=</mo> <mn>4</mn> <mo>,</mo> <mn>591</mn> <mo>,</mo> </mtd> <mtd> <msub> <mi>a</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>3</mn> </mrow> </msub> </mtd> <mtd> <mi></mi> <mo>=</mo> <mo>−</mo> <mn>5</mn> <mo>,</mo> <mn>304</mn> <mo>×</mo> <msup> <mn>10</mn> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mo>−</mo> <mn>2</mn> </mrow> </msup> <mo>,</mo> </mtd> </mtr> <mtr> <mtd> <msub> <mi>a</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>4</mn> </mrow> </msub> </mtd> <mtd> <mi></mi> <mo>=</mo> <mn>2</mn> <mo>,</mo> <mn>374</mn> <mo>×</mo> <msup> <mn>10</mn> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mo>−</mo> <mn>4</mn> </mrow> </msup> <mo>,</mo> </mtd> <mtd> <msub> <mi>a</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>5</mn> </mrow> </msub> </mtd> <mtd> <mi></mi> <mo>=</mo> <mn>1</mn> <mo>,</mo> <mn>340</mn> <mo>,</mo> </mtd> <mtd> <msub> <mi>a</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>6</mn> </mrow> </msub> </mtd> <mtd> <mi></mi> <mo>=</mo> <mn>1</mn> <mo>,</mo> <mn>630</mn> <mo>×</mo> <msup> <mn>10</mn> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mo>−</mo> <mn>2</mn> </mrow> </msup> <mo>,</mo> </mtd> </mtr> <mtr> <mtd> <msub> <mi>a</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>7</mn> </mrow> </msub> </mtd> <mtd> <mi></mi> <mo>=</mo> <mn>1</mn> <mo>,</mo> <mn>675</mn> <mo>×</mo> <msup> <mn>10</mn> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mo>−</mo> <mn>7</mn> </mrow> </msup> <mo>,</mo> </mtd> <mtd> <msub> <mi>a</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>8</mn> </mrow> </msub> </mtd> <mtd> <mi></mi> <mo>=</mo> <mo>−</mo> <mn>1</mn> <mo>,</mo> <mn>025</mn> <mo>×</mo> <msup> <mn>10</mn> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mo>−</mo> <mn>2</mn> </mrow> </msup> <mo>,</mo> </mtd> <mtd> <msub> <mi>a</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>9</mn> </mrow> </msub> </mtd> <mtd> <mi></mi> <mo>=</mo> <mo>−</mo> <mn>7</mn> <mo>,</mo> <mn>139</mn> <mo>×</mo> <msup> <mn>10</mn> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mo>−</mo> <mn>13</mn> </mrow> </msup> <mo>,</mo> </mtd> </mtr> </mtable> </mrow> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\begin{aligned}a_{1}&=1448,96,&a_{2}&=4,591,&a_{3}&=-5,304\times 10^{-2},\\a_{4}&=2,374\times 10^{-4},&a_{5}&=1,340,&a_{6}&=1,630\times 10^{-2},\\a_{7}&=1,675\times 10^{-7},&a_{8}&=-1,025\times 10^{-2},&a_{9}&=-7,139\times 10^{-13},\end{aligned}}}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/b3b380065b748c41d091b275f1bd9d058fe4613c" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -4.171ex; width:72.114ex; height:9.509ex;" alt="{\displaystyle {\begin{aligned}a_{1}&=1448,96,&a_{2}&=4,591,&a_{3}&=-5,304\times 10^{-2},\\a_{4}&=2,374\times 10^{-4},&a_{5}&=1,340,&a_{6}&=1,630\times 10^{-2},\\a_{7}&=1,675\times 10^{-7},&a_{8}&=-1,025\times 10^{-2},&a_{9}&=-7,139\times 10^{-13},\end{aligned}}}"></span></dd></dl> <p>với giá trị kiểm tra <span class="nowrap">1550,744 m/s</span> đối với <span class="nowrap"><i>T</i> = 25 °C</span>, <span class="nowrap"><i>S</i> = 35 phần nghìn</span>, <span class="nowrap"><i>z</i> = 1.000 m</span>. Phương trình này có sai số tiêu chuẩn <span class="nowrap">0,070 m/s</span> đối với độ mặn giữa 25 và 40 <a href="/w/index.php?title=Ppt&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ppt (trang không tồn tại)">phần nghìn</a>. Xem <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.npl.co.uk/acoustics/techguides/soundseawater/">Technical Guides. Speed of Sound in Sea-Water</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20081201095754/http://www.npl.co.uk/acoustics/techguides/soundseawater/">Lưu trữ</a> 2008-12-01 tại <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> đối với tính toán trực tuyến. </p><p>Các phương trình khác cho vận tốc âm thanh trong nước biển chính xác trong một loạt các điều kiện khác nhau, nhưng phức tạp hợp nhiều, ví dụ phương trình bởi V. A. Del Grosso<sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> và phương trình Chen-Millero-Li.<sup id="cite_ref-Dushaw93_13-1" class="reference"><a href="#cite_note-Dushaw93-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Vận_tốc_âm_thanh_trong_plasma"><span id="V.E1.BA.ADn_t.E1.BB.91c_.C3.A2m_thanh_trong_plasma"></span>Vận tốc âm thanh trong plasma</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=T%E1%BB%91c_%C4%91%E1%BB%99_%C3%A2m_thanh&veaction=edit&section=14" title="Sửa đổi phần “Vận tốc âm thanh trong plasma”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=T%E1%BB%91c_%C4%91%E1%BB%99_%C3%A2m_thanh&action=edit&section=14" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Vận tốc âm thanh trong plasma"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Vận tốc âm thanh trong <a href="/wiki/Plasma" title="Plasma">plasma</a> đối với trường hợp phổ biến mà electron nóng hơn ion (nhưng không nóng hơn quá nhiều) được tính bởi công thức (xem <a href="/w/index.php?title=C%C3%A1c_tham_s%E1%BB%91_plasma&action=edit&redlink=1" class="new" title="Các tham số plasma (trang không tồn tại)">ở đây</a>) </p> <dl><dd><span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle c_{s}=(\gamma ZkT_{\mathrm {e} }/m_{\mathrm {i} })^{1/2}=9.79\times 10^{3}(\gamma ZT_{e}/\mu )^{1/2}~\mathrm {m/s} ,}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <msub> <mi>c</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>s</mi> </mrow> </msub> <mo>=</mo> <mo stretchy="false">(</mo> <mi>γ</mi> <mi>Z</mi> <mi>k</mi> <msub> <mi>T</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi mathvariant="normal">e</mi> </mrow> </mrow> </msub> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mo>/</mo> </mrow> <msub> <mi>m</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi mathvariant="normal">i</mi> </mrow> </mrow> </msub> <msup> <mo stretchy="false">)</mo> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>1</mn> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mo>/</mo> </mrow> <mn>2</mn> </mrow> </msup> <mo>=</mo> <mn>9.79</mn> <mo>×</mo> <msup> <mn>10</mn> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>3</mn> </mrow> </msup> <mo stretchy="false">(</mo> <mi>γ</mi> <mi>Z</mi> <msub> <mi>T</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi>e</mi> </mrow> </msub> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mo>/</mo> </mrow> <mi>μ</mi> <msup> <mo stretchy="false">)</mo> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mn>1</mn> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mo>/</mo> </mrow> <mn>2</mn> </mrow> </msup> <mtext> </mtext> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi mathvariant="normal">m</mi> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mo>/</mo> </mrow> <mi mathvariant="normal">s</mi> </mrow> <mo>,</mo> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle c_{s}=(\gamma ZkT_{\mathrm {e} }/m_{\mathrm {i} })^{1/2}=9.79\times 10^{3}(\gamma ZT_{e}/\mu )^{1/2}~\mathrm {m/s} ,}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/1b647b814a7d5cb260fc40f90dd778c2c5fdb0f7" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.838ex; width:51.047ex; height:3.343ex;" alt="{\displaystyle c_{s}=(\gamma ZkT_{\mathrm {e} }/m_{\mathrm {i} })^{1/2}=9.79\times 10^{3}(\gamma ZT_{e}/\mu )^{1/2}~\mathrm {m/s} ,}"></span></dd></dl> <p>với </p> <ul><li><i>m</i><sub>i</sub> là khối lượng <a href="/wiki/Ion" title="Ion">ion</a>;</li> <li><i>μ</i> là tỷ lệ khối lượng ion trên khối lượng <a href="/wiki/Proton" title="Proton">proton</a> <span class="nowrap"><i>μ</i> = <i>m</i><sub>i</sub>/<i>m</i><sub>p</sub></span>;</li> <li><i>T</i><sub>e</sub> là nhiệt độ <a href="/wiki/Electron" title="Electron">electron</a>;</li> <li><i>Z</i> là trạng thái <a href="/wiki/%C4%90i%E1%BB%87n_t%C3%ADch" title="Điện tích">điện tích</a>;</li> <li><i>k</i> là <a href="/wiki/H%E1%BA%B1ng_s%E1%BB%91_Boltzmann" title="Hằng số Boltzmann">hằng số Boltzmann</a>;</li> <li><i>γ</i> là <a href="/w/index.php?title=Ch%E1%BB%89_s%E1%BB%91_%C4%91o%E1%BA%A1n_nhi%E1%BB%87t&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chỉ số đoạn nhiệt (trang không tồn tại)">chỉ số đoạn nhiệt</a>.</li></ul> <p>Ngược lại với khí, áp suất và khối lượng riêng được cung cấp bởi các thành phần riêng biệt, áp suất bởi electron và khối lượng riêng bởi ion. Hai tính chất được kết hợp qua <a href="/wiki/%C4%90i%E1%BB%87n_tr%C6%B0%E1%BB%9Dng" title="Điện trường">điện trường</a> thay đổi. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Tham_khảo"><span id="Tham_kh.E1.BA.A3o"></span>Tham khảo</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=T%E1%BB%91c_%C4%91%E1%BB%99_%C3%A2m_thanh&veaction=edit&section=15" title="Sửa đổi phần “Tham khảo”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=T%E1%BB%91c_%C4%91%E1%BB%99_%C3%A2m_thanh&action=edit&section=15" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Tham khảo"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r71728118">.mw-parser-output .reflist{margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}@media screen{.mw-parser-output .reflist{font-size:90%}}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist" style="list-style-type: decimal;"> <ol class="references"> <li id="cite_note-1"><b><a href="#cite_ref-1">^</a></b> <span class="reference-text"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r67233549">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit}.mw-parser-output .citation q{quotes:"“""”""‘""’"}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration{color:#555}.mw-parser-output .cs1-subscription span,.mw-parser-output .cs1-registration span{border-bottom:1px dotted;cursor:help}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output code.cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-visible-error{font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#33aa33;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}</style><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://mathpages.com/home/kmath109/kmath109.htm">“The Speed of Sound”</a>. mathpages.com<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 3 tháng 5 năm 2015</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+Speed+of+Sound&rft.pub=mathpages.com&rft_id=http%3A%2F%2Fmathpages.com%2Fhome%2Fkmath109%2Fkmath109.htm&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AT%E1%BB%91c+%C4%91%E1%BB%99+%C3%A2m+thanh" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-2"><b><a href="#cite_ref-2">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFBannonKaputa" class="citation web cs1">Bannon, Mike; Kaputa, Frank. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.thermaxxjackets.com/newton-laplace-equation-sound-velocity/">“The Newton–Laplace Equation and Speed of Sound”</a>. Thermal Jackets<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 3 tháng 5 năm 2015</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+Newton%E2%80%93Laplace+Equation+and+Speed+of+Sound&rft.pub=Thermal+Jackets&rft.aulast=Bannon&rft.aufirst=Mike&rft.au=Kaputa%2C+Frank&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.thermaxxjackets.com%2Fnewton-laplace-equation-sound-velocity%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AT%E1%BB%91c+%C4%91%E1%BB%99+%C3%A2m+thanh" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-meridian-3">^ <a href="#cite_ref-meridian_3-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-meridian_3-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFMurdin2008" class="citation book cs1">Murdin, Paul (25 tháng 12 năm 2008). <i>Full Meridian of Glory: Perilous Adventures in the Competition to Measure the Earth</i>. Springer Science & Business Media. tr. 35–36. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/9780387755342" title="Đặc biệt:Nguồn sách/9780387755342"><bdi>9780387755342</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Full+Meridian+of+Glory%3A+Perilous+Adventures+in+the+Competition+to+Measure+the+Earth&rft.pages=35-36&rft.pub=Springer+Science+%26+Business+Media&rft.date=2008-12-25&rft.isbn=9780387755342&rft.aulast=Murdin&rft.aufirst=Paul&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AT%E1%BB%91c+%C4%91%E1%BB%99+%C3%A2m+thanh" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Tony_Fox-4"><b><a href="#cite_ref-Tony_Fox_4-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFFox2003" class="citation book cs1">Fox, Tony (2003). <i>Essex Journal</i>. Essex Arch & Hist Soc. tr. 12–16.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Essex+Journal&rft.pages=12-16&rft.pub=Essex+Arch+%26+Hist+Soc&rft.date=2003&rft.aulast=Fox&rft.aufirst=Tony&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AT%E1%BB%91c+%C4%91%E1%BB%99+%C3%A2m+thanh" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-5"><b><a href="#cite_ref-5">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFNemiroffBonnell2007" class="citation web cs1">Nemiroff, R.; Bonnell, J. biên tập (19 tháng 8 năm 2007). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://apod.nasa.gov/apod/ap070819.html">“A Sonic Boom”</a>. <i><a href="/w/index.php?title=Astronomy_Picture_of_the_Day&action=edit&redlink=1" class="new" title="Astronomy Picture of the Day (trang không tồn tại)">Astronomy Picture of the Day</a></i>. <a href="/wiki/NASA" title="NASA">NASA</a><span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 24 tháng 10 năm 2010</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Astronomy+Picture+of+the+Day&rft.atitle=A+Sonic+Boom&rft.date=2007-08-19&rft_id=https%3A%2F%2Fapod.nasa.gov%2Fapod%2Fap070819.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AT%E1%BB%91c+%C4%91%E1%BB%99+%C3%A2m+thanh" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-E._Kinsler_2000-6">^ <a href="#cite_ref-E._Kinsler_2000_6-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-E._Kinsler_2000_6-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text">L. E. Kinsler et al. (2000), <i>Fundamentals of acoustics</i>, 4th Ed., John Wiley and sons Inc., New York, USA.</span> </li> <li id="cite_note-7"><b><a href="#cite_ref-7">^</a></b> <span class="reference-text">J. Krautkrämer and H. Krautkrämer (1990), <i>Ultrasonic testing of materials</i>, 4th fully revised edition, Springer-Verlag, Berlin, Germany, p. 497</span> </li> <li id="cite_note-8"><b><a href="#cite_ref-8">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.engineeringtoolbox.com/sound-speed-water-d_598.html">“Speed of Sound in Water at Temperatures between 32–212 oF (0–100 oC) — imperial and SI units”</a>. <i>The Engineering Toolbox</i>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=The+Engineering+Toolbox&rft.atitle=Speed+of+Sound+in+Water+at+Temperatures+between+32%E2%80%93212+oF+%280%E2%80%93100+oC%29+%E2%80%94+imperial+and+SI+units&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.engineeringtoolbox.com%2Fsound-speed-water-d_598.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AT%E1%BB%91c+%C4%91%E1%BB%99+%C3%A2m+thanh" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-9"><b><a href="#cite_ref-9">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFWongZhu1995" class="citation journal cs1">Wong, George S. K.; Zhu, Shi-ming (1995). “Speed of sound in seawater as a function of salinity, temperature, and pressure”. <i>The Journal of the Acoustical Society of America</i>. <b>97</b> (3): 1732. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1121%2F1.413048">10.1121/1.413048</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+Journal+of+the+Acoustical+Society+of+America&rft.atitle=Speed+of+sound+in+seawater+as+a+function+of+salinity%2C+temperature%2C+and+pressure&rft.volume=97&rft.issue=3&rft.pages=1732&rft.date=1995&rft_id=info%3Adoi%2F10.1121%2F1.413048&rft.aulast=Wong&rft.aufirst=George+S.+K.&rft.au=Zhu%2C+Shi-ming&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AT%E1%BB%91c+%C4%91%E1%BB%99+%C3%A2m+thanh" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-10"><b><a href="#cite_ref-10">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://handle.dtic.mil/100.2/ADB199453">APL-UW TR 9407 High-Frequency Ocean Environmental Acoustic Models Handbook</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://webarchive.loc.gov/all/20030402194852/http://handle.dtic.mil/100.2/ADB199453">Lưu trữ</a> 2003-04-02 tại <a href="/wiki/Library_of_Congress" class="mw-redirect" title="Library of Congress">Library of Congress</a> Web Archives, pp. I1-I2.</span> </li> <li id="cite_note-11"><b><a href="#cite_ref-11">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFRobinson2005" class="citation web cs1">Robinson, Stephen (22 tháng 9 năm 2005). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170429192345/http://resource.npl.co.uk/acoustics/techguides/soundseawater/content.html">“Technical Guides - Speed of Sound in Sea-Water”</a>. <i>National Physical Laboratory</i>. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://resource.npl.co.uk/acoustics/techguides/soundseawater/content.html">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 29 tháng 4 năm 2017<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 7 tháng 12 năm 2016</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=National+Physical+Laboratory&rft.atitle=Technical+Guides+-+Speed+of+Sound+in+Sea-Water&rft.date=2005-09-22&rft.aulast=Robinson&rft.aufirst=Stephen&rft_id=http%3A%2F%2Fresource.npl.co.uk%2Facoustics%2Ftechguides%2Fsoundseawater%2Fcontent.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AT%E1%BB%91c+%C4%91%E1%BB%99+%C3%A2m+thanh" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-12"><b><a href="#cite_ref-12">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170520205400/http://www.dosits.org/science/soundmovement/speedofsound/">“How Fast Does Sound Travel?”</a>. <i>Discovery of Sound in the Sea</i>. University of Rhode Island. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.dosits.org/science/soundmovement/speedofsound/">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 20 tháng 5 năm 2017<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 30 tháng 11 năm 2010</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Discovery+of+Sound+in+the+Sea&rft.atitle=How+Fast+Does+Sound+Travel%3F&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.dosits.org%2Fscience%2Fsoundmovement%2Fspeedofsound%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AT%E1%BB%91c+%C4%91%E1%BB%99+%C3%A2m+thanh" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Dushaw93-13">^ <a href="#cite_ref-Dushaw93_13-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Dushaw93_13-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFDushawWorcesterCornuelleHowe1993" class="citation journal cs1">Dushaw, Brian D.; Worcester, P. F.; Cornuelle, B. D.; Howe, B. M. (1993). “On Equations for the Speed of Sound in Seawater”. <i>Journal of the Acoustical Society of America</i>. <b>93</b> (1): 255–275. <a href="/wiki/Bibcode_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="Bibcode (định danh)">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/1993ASAJ...93..255D">1993ASAJ...93..255D</a>. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1121%2F1.405660">10.1121/1.405660</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Journal+of+the+Acoustical+Society+of+America&rft.atitle=On+Equations+for+the+Speed+of+Sound+in+Seawater&rft.volume=93&rft.issue=1&rft.pages=255-275&rft.date=1993&rft_id=info%3Adoi%2F10.1121%2F1.405660&rft_id=info%3Abibcode%2F1993ASAJ...93..255D&rft.aulast=Dushaw&rft.aufirst=Brian+D.&rft.au=Worcester%2C+P.+F.&rft.au=Cornuelle%2C+B.+D.&rft.au=Howe%2C+B.+M.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AT%E1%BB%91c+%C4%91%E1%BB%99+%C3%A2m+thanh" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-14"><b><a href="#cite_ref-14">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFKenneth_V.1981" class="citation journal cs1">Kenneth V., Mackenzie (1981). “Discussion of sea-water sound-speed determinations”. <i>Journal of the Acoustical Society of America</i>. <b>70</b> (3): 801–806. <a href="/wiki/Bibcode_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="Bibcode (định danh)">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/1981ASAJ...70..801M">1981ASAJ...70..801M</a>. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1121%2F1.386919">10.1121/1.386919</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Journal+of+the+Acoustical+Society+of+America&rft.atitle=Discussion+of+sea-water+sound-speed+determinations&rft.volume=70&rft.issue=3&rft.pages=801-806&rft.date=1981&rft_id=info%3Adoi%2F10.1121%2F1.386919&rft_id=info%3Abibcode%2F1981ASAJ...70..801M&rft.aulast=Kenneth+V.&rft.aufirst=Mackenzie&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AT%E1%BB%91c+%C4%91%E1%BB%99+%C3%A2m+thanh" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-15"><b><a href="#cite_ref-15">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFDel_Grosso1974" class="citation journal cs1">Del Grosso, V. A. (1974). “New equation for speed of sound in natural waters (with comparisons to other equations)”. <i>Journal of the Acoustical Society of America</i>. <b>56</b> (4): 1084–1091. <a href="/wiki/Bibcode_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="Bibcode (định danh)">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/1974ASAJ...56.1084D">1974ASAJ...56.1084D</a>. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1121%2F1.1903388">10.1121/1.1903388</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Journal+of+the+Acoustical+Society+of+America&rft.atitle=New+equation+for+speed+of+sound+in+natural+waters+%28with+comparisons+to+other+equations%29&rft.volume=56&rft.issue=4&rft.pages=1084-1091&rft.date=1974&rft_id=info%3Adoi%2F10.1121%2F1.1903388&rft_id=info%3Abibcode%2F1974ASAJ...56.1084D&rft.aulast=Del+Grosso&rft.aufirst=V.+A.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AT%E1%BB%91c+%C4%91%E1%BB%99+%C3%A2m+thanh" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-16"><b><a href="#cite_ref-16">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFMeinenWatts1997" class="citation journal cs1">Meinen, Christopher S.; Watts, D. Randolph (1997). “Further Evidence that the Sound-Speed Algorithm of Del Grosso Is More Accurate Than that of Chen and Millero”. <i>Journal of the Acoustical Society of America</i>. <b>102</b> (4): 2058–2062. <a href="/wiki/Bibcode_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="Bibcode (định danh)">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/1997ASAJ..102.2058M">1997ASAJ..102.2058M</a>. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1121%2F1.419655">10.1121/1.419655</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Journal+of+the+Acoustical+Society+of+America&rft.atitle=Further+Evidence+that+the+Sound-Speed+Algorithm+of+Del+Grosso+Is+More+Accurate+Than+that+of+Chen+and+Millero&rft.volume=102&rft.issue=4&rft.pages=2058-2062&rft.date=1997&rft_id=info%3Adoi%2F10.1121%2F1.419655&rft_id=info%3Abibcode%2F1997ASAJ..102.2058M&rft.aulast=Meinen&rft.aufirst=Christopher+S.&rft.au=Watts%2C+D.+Randolph&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AT%E1%BB%91c+%C4%91%E1%BB%99+%C3%A2m+thanh" class="Z3988"></span></span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Liên_kết_ngoài"><span id="Li.C3.AAn_k.E1.BA.BFt_ngo.C3.A0i"></span>Liên kết ngoài</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=T%E1%BB%91c_%C4%91%E1%BB%99_%C3%A2m_thanh&veaction=edit&section=16" title="Sửa đổi phần “Liên kết ngoài”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=T%E1%BB%91c_%C4%91%E1%BB%99_%C3%A2m_thanh&action=edit&section=16" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Liên kết ngoài"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.sengpielaudio.com/calculator-speedsound.htm">Calculation: Speed of sound in air and the temperature</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.sengpielaudio.com/SpeedOfSoundPressure.pdf">Speed of sound - temperature matters, not air pressure</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.pdas.com/atmos.html">Properties Of The U.S. Standard Atmosphere 1976</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.mathpages.com/home/kmath109/kmath109.htm">The Speed of Sound</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.bustertests.co.uk/answer/how-to-measure-the-speed-of-sound-in-a-laboratory/">How to measure the speed of sound in a laboratory</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20060429062028/http://www.bustertests.co.uk/answer/how-to-measure-the-speed-of-sound-in-a-laboratory/">Lưu trữ</a> 2006-04-29 tại <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.acoustics.salford.ac.uk/schools/index1.htm">Teaching resource for 14-16 yrs on sound including speed of sound</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120313122023/http://www.acoustics.salford.ac.uk/schools/index1.htm">Lưu trữ</a> 2012-03-13 tại <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.npl.co.uk/acoustics/techguides/soundpurewater/">Technical Guides - Speed of Sound in Pure Water</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20081201162555/http://www.npl.co.uk/acoustics/techguides/soundpurewater/">Lưu trữ</a> 2008-12-01 tại <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.npl.co.uk/acoustics/techguides/soundseawater/">Technical Guides - Speed of Sound in Sea-Water</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20081201095754/http://www.npl.co.uk/acoustics/techguides/soundseawater/">Lưu trữ</a> 2008-12-01 tại <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://space.newscientist.com/article/mg19826504.200-did-sound-once-travel-at-light-speed.html?feedId=online-news_rss20">Did sound once travel at light speed?</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080514005021/http://space.newscientist.com/article/mg19826504.200-did-sound-once-travel-at-light-speed.html?feedId=online-news_rss20">Lưu trữ</a> 2008-05-14 tại <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a></li></ul>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1&useformat=desktop" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Lấy từ “<a dir="ltr" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Tốc_độ_âm_thanh&oldid=71841818">https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Tốc_độ_âm_thanh&oldid=71841818</a>”</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i" title="Đặc biệt:Thể loại">Thể loại</a>: <ul><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:V%E1%BA%ADn_t%E1%BB%91c" title="Thể loại:Vận tốc">Vận tốc</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:%C4%90%C6%A1n_v%E1%BB%8B_%C4%91o_v%E1%BA%ADn_t%E1%BB%91c" title="Thể loại:Đơn vị đo vận tốc">Đơn vị đo vận tốc</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Kh%C3%AD_%C4%91%E1%BB%99ng_l%E1%BB%B1c_h%E1%BB%8Dc" title="Thể loại:Khí động lực học">Khí động lực học</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:%C3%82m_h%E1%BB%8Dc" title="Thể loại:Âm học">Âm học</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:%C4%90%E1%BB%99ng_l%E1%BB%B1c_h%E1%BB%8Dc_ch%E1%BA%A5t_l%C6%B0u" title="Thể loại:Động lực học chất lưu">Động lực học chất lưu</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:%C4%90%E1%BA%A1i_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_v%E1%BA%ADt_l%C3%BD" title="Thể loại:Đại lượng vật lý">Đại lượng vật lý</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:%C3%82m_thanh" title="Thể loại:Âm thanh">Âm thanh</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Thu%E1%BB%99c_t%C3%ADnh_h%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc" title="Thể loại:Thuộc tính hóa học">Thuộc tính hóa học</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Thể loại ẩn: <ul><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu_webarchive_d%C3%B9ng_l%C6%B0u_tr%E1%BB%AF_kh%C3%A1c" title="Thể loại:Bản mẫu webarchive dùng lưu trữ khác">Bản mẫu webarchive dùng lưu trữ khác</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu_webarchive_d%C3%B9ng_li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_wayback" title="Thể loại:Bản mẫu webarchive dùng liên kết wayback">Bản mẫu webarchive dùng liên kết wayback</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Trang này được sửa đổi lần cuối vào ngày 6 tháng 10 năm 2024, 01:29.</li> <li id="footer-info-copyright">Văn bản được phát hành theo <a href="/wiki/Wikipedia:Nguy%C3%AAn_v%C4%83n_Gi%E1%BA%A5y_ph%C3%A9p_Creative_Commons_Ghi_c%C3%B4ng%E2%80%93Chia_s%E1%BA%BB_t%C6%B0%C6%A1ng_t%E1%BB%B1_phi%C3%AAn_b%E1%BA%A3n_4.0_Qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF" title="Wikipedia:Nguyên văn Giấy phép Creative Commons Ghi công–Chia sẻ tương tự phiên bản 4.0 Quốc tế">Giấy phép Creative Commons Ghi công–Chia sẻ tương tự</a>; có thể áp dụng điều khoản bổ sung. Với việc sử dụng trang web này, bạn chấp nhận <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/vi">Điều khoản Sử dụng</a> và <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/vi">Quy định quyền riêng tư</a>. Wikipedia® là thương hiệu đã đăng ký của <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, một tổ chức phi lợi nhuận.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Quy định quyền riêng tư</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:Gi%E1%BB%9Bi_thi%E1%BB%87u">Giới thiệu Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Ph%E1%BB%A7_nh%E1%BA%ADn_chung">Lời phủ nhận</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Bộ Quy tắc Ứng xử Chung</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Lập trình viên</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/vi.wikipedia.org">Thống kê</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Tuyên bố về cookie</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//vi.m.wikipedia.org/w/index.php?title=T%E1%BB%91c_%C4%91%E1%BB%99_%C3%A2m_thanh&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Phiên bản di động</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-78f4c97c5d-hwtbk","wgBackendResponseTime":173,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.399","walltime":"0.557","ppvisitednodes":{"value":1721,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":40463,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":1038,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":17,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":45541,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 377.220 1 -total"," 62.81% 236.944 1 Bản_mẫu:Tham_khảo"," 34.33% 129.505 5 Bản_mẫu:Chú_thích_web"," 12.61% 47.583 1 Bản_mẫu:Đo_đạc_âm_thanh"," 9.94% 37.502 5 Bản_mẫu:Chú_thích_tạp_chí"," 9.10% 34.328 1 Bản_mẫu:Infobox"," 7.36% 27.782 1 Bản_mẫu:Cite_APOD"," 7.35% 27.718 1 Bản_mẫu:Convert"," 4.23% 15.942 1 Bản_mẫu:Main_article"," 4.03% 15.202 7 Bản_mẫu:Webarchive"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.184","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":6074034,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-847495b4dd-rmcmz","timestamp":"20241128120333","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"T\u1ed1c \u0111\u1ed9 \u00e2m thanh","url":"https:\/\/vi.wikipedia.org\/wiki\/T%E1%BB%91c_%C4%91%E1%BB%99_%C3%A2m_thanh","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q124003","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q124003","author":{"@type":"Organization","name":"Nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00f3ng g\u00f3p v\u00e0o c\u00e1c d\u1ef1 \u00e1n Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Qu\u1ef9 Wikimedia","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2007-03-30T09:28:37Z","dateModified":"2024-10-06T01:29:31Z","headline":"qu\u00e3ng \u0111\u01b0\u1eddng s\u00f3ng \u00e2m truy\u1ec1n qua m\u00f4i tr\u01b0\u1eddng \u0111\u00e0n h\u1ed3i trong m\u1ed9t \u0111\u01a1n v\u1ecb th\u1eddi gian truy\u1ec1n"}</script> </body> </html>