CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="nl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Israëlieten - Wikipedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )nlwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","januari","februari","maart","april","mei","juni","juli","augustus","september","oktober","november","december"],"wgRequestId":"230b73b9-9ce2-42ab-ad36-1ee22b5f9322","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Israëlieten","wgTitle":"Israëlieten","wgCurRevisionId":66956591,"wgRevisionId":66956591,"wgArticleId":57731,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Stammen van Israël","Israëlitische oudheid"],"wgPageViewLanguage":"nl","wgPageContentLanguage":"nl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Israëlieten","wgRelevantArticleId":57731,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0, "wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"nl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"nl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":20000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q51669","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options": "loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.Direct-link-to-Commons","ext.gadget.ProtectionTemplates","ext.gadget.InterProjectLinks","ext.gadget.hoofdbetekenis-titelwijziging","ext.gadget.switcher","ext.gadget.OpenStreetMapFrame","ext.gadget.subpages","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming", "ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=nl&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=nl&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=nl&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/43/Merenptah_Israel_Stele_Cairo.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1877"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/43/Merenptah_Israel_Stele_Cairo.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="1251"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="1001"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Israëlieten - Wikipedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//nl.m.wikipedia.org/wiki/Isra%C3%ABlieten"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Bewerken" href="/w/index.php?title=Isra%C3%ABlieten&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (nl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//nl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Isra%C3%ABlieten"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.nl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Wikipedia Atom-feed" href="/w/index.php?title=Speciaal:RecenteWijzigingen&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Israëlieten rootpage-Israëlieten skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Naar inhoud springen</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Hoofdmenu" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Hoofdmenu</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Hoofdmenu</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">verbergen</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Navigatie </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Hoofdpagina" title="Naar de hoofdpagina gaan [z]" accesskey="z"><span>Hoofdpagina</span></a></li><li id="n-zoekartikel" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Navigatie"><span>Vind een artikel</span></a></li><li id="n-today" class="mw-list-item"><a href="/wiki/25_november"><span>Vandaag</span></a></li><li id="n-Etalage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Etalage"><span>Etalage</span></a></li><li id="n-categories" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Categorie:Alles"><span>Categorieën</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:RecenteWijzigingen" title="Een lijst met recente wijzigingen in deze wiki. [r]" accesskey="r"><span>Recente wijzigingen</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:NieuwePaginas"><span>Nieuwe artikelen</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:Willekeurig" title="Een willekeurige pagina bekijken [x]" accesskey="x"><span>Willekeurige pagina</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-navigation2" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation2" > <div class="vector-menu-heading"> Informatie </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Gebruikersportaal" title="Informatie over het project: wat u kunt doen, waar u dingen kunt vinden"><span>Gebruikersportaal</span></a></li><li id="n-Snelcursus" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Snelcursus"><span>Snelcursus</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Hulp_en_beheer" title="Hulpinformatie over deze wiki"><span>Hulp en contact</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Hoofdpagina" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="de vrije encyclopedie" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-nl.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Speciaal:Zoeken" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Doorzoek Wikipedia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Zoeken</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Doorzoek Wikipedia" aria-label="Doorzoek Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Doorzoek Wikipedia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Speciaal:Zoeken"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Zoeken</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Persoonlijke hulpmiddelen"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Uiterlijk"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="De lettergrootte, breedte en kleur van de pagina wijzigen" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Uiterlijk" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Uiterlijk</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_nl.wikipedia.org&uselang=nl" class=""><span>Doneren</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciaal:GebruikerAanmaken&returnto=Isra%C3%ABlieten" title="Registreer u vooral en meld u aan. Dit is echter niet verplicht." class=""><span>Account aanmaken</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciaal:Aanmelden&returnto=Isra%C3%ABlieten" title="U wordt van harte uitgenodigd om aan te melden, maar dit is niet verplicht [o]" accesskey="o" class=""><span>Aanmelden</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Meer opties" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Persoonlijke hulpmiddelen" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Persoonlijke hulpmiddelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Gebruikersmenu" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_nl.wikipedia.org&uselang=nl"><span>Doneren</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:GebruikerAanmaken&returnto=Isra%C3%ABlieten" title="Registreer u vooral en meld u aan. Dit is echter niet verplicht."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Account aanmaken</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Aanmelden&returnto=Isra%C3%ABlieten" title="U wordt van harte uitgenodigd om aan te melden, maar dit is niet verplicht [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Aanmelden</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Pagina's voor uitgelogde redacteuren <a href="/wiki/Help:Inleiding" aria-label="Meer leren over bewerken"><span>meer lezen</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:MijnBijdragen" title="Bijdragen IP-adres [y]" accesskey="y"><span>Bijdragen</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:MijnOverleg" title="Overlegpagina van de anonieme gebruiker van dit IP-adres [n]" accesskey="n"><span>Overleg</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Inhoud" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Inhoud</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">verbergen</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Top</div> </a> </li> <li id="toc-Oudste_vermelding" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Oudste_vermelding"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Oudste vermelding</span> </div> </a> <ul id="toc-Oudste_vermelding-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Israëlieten_in_de_Hebreeuwse_Bijbel" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Israëlieten_in_de_Hebreeuwse_Bijbel"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Israëlieten in de Hebreeuwse Bijbel</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Israëlieten_in_de_Hebreeuwse_Bijbel-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Israëlieten in de Hebreeuwse Bijbel-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Israëlieten_in_de_Hebreeuwse_Bijbel-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-De_twaalf_stammen_van_Israël" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#De_twaalf_stammen_van_Israël"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1</span> <span>De twaalf stammen van Israël</span> </div> </a> <ul id="toc-De_twaalf_stammen_van_Israël-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Rechters_en_de_eerste_koningen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Rechters_en_de_eerste_koningen"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2</span> <span>Rechters en de eerste koningen</span> </div> </a> <ul id="toc-Rechters_en_de_eerste_koningen-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Koninkrijk_Juda" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Koninkrijk_Juda"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.3</span> <span>Koninkrijk Juda</span> </div> </a> <ul id="toc-Koninkrijk_Juda-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Koninkrijk_Israël" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Koninkrijk_Israël"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.4</span> <span>Koninkrijk Israël</span> </div> </a> <ul id="toc-Koninkrijk_Israël-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Waar_de_tien_stammen_zijn_gebleven" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Waar_de_tien_stammen_zijn_gebleven"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.4.1</span> <span>Waar de tien stammen zijn gebleven</span> </div> </a> <ul id="toc-Waar_de_tien_stammen_zijn_gebleven-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Historiciteit" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Historiciteit"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Historiciteit</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Historiciteit-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Historiciteit-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Historiciteit-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Het_ontstaan_van_de_verhalen_over_de_Israëlieten" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Het_ontstaan_van_de_verhalen_over_de_Israëlieten"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1</span> <span>Het ontstaan van de verhalen over de Israëlieten</span> </div> </a> <ul id="toc-Het_ontstaan_van_de_verhalen_over_de_Israëlieten-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Historische_weerklank_is_niet_uitgesloten:_Mozes_als_voorbeeld" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Historische_weerklank_is_niet_uitgesloten:_Mozes_als_voorbeeld"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.2</span> <span>Historische weerklank is niet uitgesloten: Mozes als voorbeeld</span> </div> </a> <ul id="toc-Historische_weerklank_is_niet_uitgesloten:_Mozes_als_voorbeeld-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Het_Verenigd_Koninkrijk_Israël" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Het_Verenigd_Koninkrijk_Israël"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.3</span> <span>Het Verenigd Koninkrijk Israël</span> </div> </a> <ul id="toc-Het_Verenigd_Koninkrijk_Israël-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Afstammelingen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Afstammelingen"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Afstammelingen</span> </div> </a> <ul id="toc-Afstammelingen-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Inhoud" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Inhoudsopgave omschakelen" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Inhoudsopgave omschakelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Israëlieten</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Ga naar een artikel in een andere taal. Beschikbaar in 58 talen" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-58" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">58 talen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Israeliten" title="Israeliten – Zwitserduits" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Israeliten" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="Zwitserduits" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D9%86%D9%88_%D8%A5%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D9%8A%D9%84" title="بنو إسرائيل – Arabisch" lang="ar" hreflang="ar" data-title="بنو إسرائيل" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="Arabisch" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arc mw-list-item"><a href="https://arc.wikipedia.org/wiki/%DC%92%DC%A2%DC%9D_%DC%90%DC%9D%DC%A3%DC%AA%DC%90%DC%9D%DC%A0" title="ܒܢܝ ܐܝܣܪܐܝܠ – Aramees" lang="arc" hreflang="arc" data-title="ܒܢܝ ܐܝܣܪܐܝܠ" data-language-autonym="ܐܪܡܝܐ" data-language-local-name="Aramees" class="interlanguage-link-target"><span>ܐܪܡܝܐ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Israelites" title="Israelites – Asturisch" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Israelites" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="Asturisch" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/%C4%B0srail_%C3%B6vladlar%C4%B1" title="İsrail övladları – Azerbeidzjaans" lang="az" hreflang="az" data-title="İsrail övladları" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="Azerbeidzjaans" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%82%D1%8F%D0%BD%D0%B8" title="Израилтяни – Bulgaars" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Израилтяни" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="Bulgaars" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%87%E0%A6%B8%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A7%87%E0%A6%B2%E0%A7%80%E0%A6%AF%E0%A6%BC" title="ইস্রায়েলীয় – Bengaals" lang="bn" hreflang="bn" data-title="ইস্রায়েলীয়" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="Bengaals" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D1%81%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%85%D0%BE%D0%B9" title="Исраилхой – Tsjetsjeens" lang="ce" hreflang="ce" data-title="Исраилхой" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="Tsjetsjeens" class="interlanguage-link-target"><span>Нохчийн</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%DB%95%D9%86%DB%8C_%D8%A6%DB%8C%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="بەنی ئیسرائیل – Soranî" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="بەنی ئیسرائیل" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="Soranî" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Synov%C3%A9_Izraele" title="Synové Izraele – Tsjechisch" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Synové Izraele" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="Tsjechisch" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Israelitter" title="Israelitter – Deens" lang="da" hreflang="da" data-title="Israelitter" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="Deens" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Israeliten" title="Israeliten – Duits" lang="de" hreflang="de" data-title="Israeliten" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="Duits" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%99%CF%83%CF%81%CE%B1%CE%B7%CE%BB%CE%AF%CF%84%CE%B5%CF%82" title="Ισραηλίτες – Grieks" lang="el" hreflang="el" data-title="Ισραηλίτες" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="Grieks" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Israelites" title="Israelites – Engels" lang="en" hreflang="en" data-title="Israelites" data-language-autonym="English" data-language-local-name="Engels" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Izraelidoj" title="Izraelidoj – Esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Izraelidoj" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="Esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Israelita" title="Israelita – Spaans" lang="es" hreflang="es" data-title="Israelita" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="Spaans" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Iisraeliidid" title="Iisraeliidid – Estisch" lang="et" hreflang="et" data-title="Iisraeliidid" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="Estisch" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Israeldar_(antzinako_herria)" title="Israeldar (antzinako herria) – Baskisch" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Israeldar (antzinako herria)" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="Baskisch" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="بنی‌اسرائیل – Perzisch" lang="fa" hreflang="fa" data-title="بنی‌اسرائیل" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="Perzisch" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Israelin_heimot" title="Israelin heimot – Fins" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Israelin heimot" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="Fins" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Isra%C3%A9lites" title="Israélites – Frans" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Israélites" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="Frans" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Israeliten" title="Israeliten – Fries" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Israeliten" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="Fries" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he badge-Q70894304 mw-list-item" title=""><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%A9%D7%A0%D7%99%D7%9D_%D7%A2%D7%A9%D7%A8_%D7%A9%D7%91%D7%98%D7%99_%D7%99%D7%A9%D7%A8%D7%90%D7%9C" title="שנים עשר שבטי ישראל – Hebreeuws" lang="he" hreflang="he" data-title="שנים עשר שבטי ישראל" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="Hebreeuws" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Bani_Israil" title="Bani Israil – Indonesisch" lang="id" hreflang="id" data-title="Bani Israil" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="Indonesisch" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it badge-Q70893996 mw-list-item" title=""><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Israeliti" title="Israeliti – Italiaans" lang="it" hreflang="it" data-title="Israeliti" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="Italiaans" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%A4%E3%82%B9%E3%83%A9%E3%82%A8%E3%83%AB_(%E6%B0%91%E6%97%8F)" title="イスラエル (民族) – Japans" lang="ja" hreflang="ja" data-title="イスラエル (民族)" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="Japans" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8C_%D2%B1%D1%80%D0%BF%D0%B0%D2%9B%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%8B" title="Израиль ұрпақтары – Kazachs" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Израиль ұрпақтары" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="Kazachs" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%9D%B4%EC%8A%A4%EB%9D%BC%EC%97%98_%EB%AF%BC%EC%A1%B1" title="이스라엘 민족 – Koreaans" lang="ko" hreflang="ko" data-title="이스라엘 민족" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="Koreaans" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Isra%C3%ABlitae" title="Israëlitae – Latijn" lang="la" hreflang="la" data-title="Israëlitae" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="Latijn" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Izraelitai" title="Izraelitai – Litouws" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Izraelitai" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="Litouws" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Israelita" title="Israelita – Malagassisch" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Israelita" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="Malagassisch" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-min mw-list-item"><a href="https://min.wikipedia.org/wiki/Bani_Israil" title="Bani Israil – Minangkabau" lang="min" hreflang="min" data-title="Bani Israil" data-language-autonym="Minangkabau" data-language-local-name="Minangkabau" class="interlanguage-link-target"><span>Minangkabau</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%87%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%87%E0%B5%BD_%E0%B4%9C%E0%B4%A8%E0%B4%A4" title="ഇസ്രായേൽ ജനത – Malayalam" lang="ml" hreflang="ml" data-title="ഇസ്രായേൽ ജനത" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="Malayalam" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Bani_Israel" title="Bani Israel – Maleis" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Bani Israel" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="Maleis" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Israelittar" title="Israelittar – Noors - Nynorsk" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Israelittar" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="Noors - Nynorsk" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Israelitter" title="Israelitter – Noors - Bokmål" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Israelitter" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="Noors - Bokmål" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D9%86%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="بنی اسرائیل – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="بنی اسرائیل" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Israelitas" title="Israelitas – Portugees" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Israelitas" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="Portugees" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Israeli%C8%9Bi" title="Israeliți – Roemeens" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Israeliți" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="Roemeens" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D1%8D%D0%BB%D0%B8%D1%82%D1%8B" title="Израэлиты – Russisch" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Израэлиты" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="Russisch" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D9%86%D9%8A_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D9%8A%D9%84" title="بني اسرائيل – Sindhi" lang="sd" hreflang="sd" data-title="بني اسرائيل" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="Sindhi" class="interlanguage-link-target"><span>سنڌي</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Izraeliti" title="Izraeliti – Servo-Kroatisch" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Izraeliti" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="Servo-Kroatisch" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Israelites" title="Israelites – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Israelites" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Izraeliti" title="Izraeliti – Slowaaks" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Izraeliti" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="Slowaaks" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Izraelit%C3%ABt_e_lasht%C3%AB" title="Izraelitët e lashtë – Albanees" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Izraelitët e lashtë" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="Albanees" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D1%82%D0%B8" title="Израелити – Servisch" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Израелити" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="Servisch" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Israeliter" title="Israeliter – Zweeds" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Israeliter" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="Zweeds" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Wanaisraeli" title="Wanaisraeli – Swahili" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Wanaisraeli" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="Swahili" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%87%E0%AE%9A%E0%AF%81%E0%AE%B0%E0%AE%AF%E0%AF%87%E0%AE%B2%E0%AE%B0%E0%AF%8D" title="இசுரயேலர் – Tamil" lang="ta" hreflang="ta" data-title="இசுரயேலர்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="Tamil" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%AD%E0%B8%B4%E0%B8%AA%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B9%80%E0%B8%AD%E0%B8%A5" title="วงศ์วานอิสราเอล – Thai" lang="th" hreflang="th" data-title="วงศ์วานอิสราเอล" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="Thai" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Sinaunang_Israelita" title="Sinaunang Israelita – Tagalog" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Sinaunang Israelita" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="Tagalog" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0srailo%C4%9Fullar%C4%B1" title="İsrailoğulları – Turks" lang="tr" hreflang="tr" data-title="İsrailoğulları" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="Turks" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%86%D0%B7%D1%80%D0%B0%D1%97%D0%BB%D1%8C%D1%82%D1%8F%D0%BD%D0%B8" title="Ізраїльтяни – Oekraïens" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Ізраїльтяни" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="Oekraïens" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D9%86%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84" title="بنی اسرائیل – Urdu" lang="ur" hreflang="ur" data-title="بنی اسرائیل" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="Urdu" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Ng%C6%B0%E1%BB%9Di_Israel_(c%E1%BB%95_%C4%91%E1%BA%A1i)" title="Người Israel (cổ đại) – Vietnamees" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Người Israel (cổ đại)" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="Vietnamees" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wo mw-list-item"><a href="https://wo.wikipedia.org/wiki/B%C3%A0nni_Israyil" title="Bànni Israyil – Wolof" lang="wo" hreflang="wo" data-title="Bànni Israyil" data-language-autonym="Wolof" data-language-local-name="Wolof" class="interlanguage-link-target"><span>Wolof</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E4%BB%A5%E8%89%B2%E5%88%97%E4%BA%BA" title="以色列人 – Chinees" lang="zh" hreflang="zh" data-title="以色列人" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="Chinees" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E5%8F%A4%E4%BB%A5%E8%89%B2%E5%88%97%E4%BA%BA" title="古以色列人 – Kantonees" lang="yue" hreflang="yue" data-title="古以色列人" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="Kantonees" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q51669#sitelinks-wikipedia" title="Taalkoppelingen bewerken" class="wbc-editpage">Koppelingen bewerken</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Naamruimten"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Isra%C3%ABlieten" title="Inhoudspagina bekijken [c]" accesskey="c"><span>Artikel</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Overleg:Isra%C3%ABlieten" rel="discussion" title="Overleg over deze pagina [t]" accesskey="t"><span>Overleg</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Taalvariant wijzigen" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Nederlands</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Weergaven"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Isra%C3%ABlieten"><span>Lezen</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Isra%C3%ABlieten&veaction=edit" title="Deze pagina bewerken [v]" accesskey="v"><span>Bewerken</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Isra%C3%ABlieten&action=edit" title="Broncode van deze pagina bewerken [e]" accesskey="e"><span>Brontekst bewerken</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Isra%C3%ABlieten&action=history" title="Eerdere versies van deze pagina [h]" accesskey="h"><span>Geschiedenis weergeven</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Paginahulpmiddelen"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Hulpmiddelen" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Hulpmiddelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Hulpmiddelen</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">verbergen</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Meer opties" > <div class="vector-menu-heading"> Handelingen </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Isra%C3%ABlieten"><span>Lezen</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Isra%C3%ABlieten&veaction=edit" title="Deze pagina bewerken [v]" accesskey="v"><span>Bewerken</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Isra%C3%ABlieten&action=edit" title="Broncode van deze pagina bewerken [e]" accesskey="e"><span>Brontekst bewerken</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Isra%C3%ABlieten&action=history"><span>Geschiedenis weergeven</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Algemeen </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:VerwijzingenNaarHier/Isra%C3%ABlieten" title="Lijst met alle pagina's die naar deze pagina verwijzen [j]" accesskey="j"><span>Links naar deze pagina</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:RecenteWijzigingenGelinkt/Isra%C3%ABlieten" rel="nofollow" title="Recente wijzigingen in pagina's waar deze pagina naar verwijst [k]" accesskey="k"><span>Gerelateerde wijzigingen</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard?uselang=nl" title="Bestanden uploaden [u]" accesskey="u"><span>Bestand uploaden</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:SpecialePaginas" title="Lijst met alle speciale pagina's [q]" accesskey="q"><span>Speciale pagina's</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Isra%C3%ABlieten&oldid=66956591" title="Permanente koppeling naar deze versie van deze pagina"><span>Permanente koppeling</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Isra%C3%ABlieten&action=info" title="Meer informatie over deze pagina"><span>Paginagegevens</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Citeren&page=Isra%C3%ABlieten&id=66956591&wpFormIdentifier=titleform" title="Informatie over hoe u deze pagina kunt citeren"><span>Deze pagina citeren</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fnl.wikipedia.org%2Fwiki%2FIsra%25C3%25ABlieten"><span>Verkorte URL verkrijgen</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:QrCode&url=https%3A%2F%2Fnl.wikipedia.org%2Fwiki%2FIsra%25C3%25ABlieten"><span>QR-code downloaden</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Afdrukken/exporteren </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Boek&bookcmd=book_creator&referer=Isra%C3%ABlieten"><span>Boek aanmaken</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:DownloadAsPdf&page=Isra%C3%ABlieten&action=show-download-screen"><span>Downloaden als PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Isra%C3%ABlieten&printable=yes" title="Printvriendelijke versie van deze pagina [p]" accesskey="p"><span>Afdrukversie</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> In andere projecten </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Israelites" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q51669" title="Koppeling naar item in verbonden gegevensrepository [g]" accesskey="g"><span>Wikidata-item</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Paginahulpmiddelen"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Uiterlijk"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Uiterlijk</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">verbergen</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="nl" dir="ltr"><figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Merenptah_Israel_Stele_Cairo.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Merenptah_Israel_Stele_Cairo.jpg/200px-Merenptah_Israel_Stele_Cairo.jpg" decoding="async" width="200" height="313" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Merenptah_Israel_Stele_Cairo.jpg/300px-Merenptah_Israel_Stele_Cairo.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Merenptah_Israel_Stele_Cairo.jpg/400px-Merenptah_Israel_Stele_Cairo.jpg 2x" data-file-width="491" data-file-height="768" /></a><figcaption>De <a href="/wiki/Stele_van_Merneptah" class="mw-redirect" title="Stele van Merneptah">Stele van Merneptah</a>. Hoewel er alternatieve vertalingen zijn, vertalen de meeste Bijbelwetenschappers een set <a href="/wiki/Hi%C3%ABroglief" title="Hiëroglief">hiërogliefen</a> met "Israël", waarmee dit de oudste vermelding van de naam Israël is.</figcaption></figure> <p>De <b>Israëlieten</b> (van het <a href="/wiki/Grieks" title="Grieks">Griekse</a> Ισραηλίτες, een vertaling van het <a href="/wiki/Hebreeuws" title="Hebreeuws">Hebreeuwse</a>: בני ישראל, <i>b'nei yisra'el</i>, "zonen van Israël" of "kinderen van Israël", <a href="/wiki/Arabisch" title="Arabisch">Arabisch</a>: بنو إسرائيل <i>Bani Isra'il</i>) vormden in de <a href="/wiki/Ijzertijd" class="mw-redirect" title="Ijzertijd">ijzertijd</a> een <a href="/wiki/Confederatie" title="Confederatie">confederatie</a> van <a href="/wiki/Semitische_talen" title="Semitische talen">Semitisch</a>-sprekende <a href="/wiki/Stam_(antropologie)" title="Stam (antropologie)">stammen</a> in het <a href="/wiki/Nabije_Oosten" title="Nabije Oosten">Nabije Oosten</a>, die gedurende de stammen- en koningsperiodes een deel van <a href="/wiki/Kana%C3%A4n_(gebied)" title="Kanaän (gebied)">Kanaän</a> bevolkten.<sup id="cite_ref-fink1_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-fink1-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-fink2_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-fink2-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-fink3_3-0" class="reference"><a href="#cite_note-fink3-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-fink4_4-0" class="reference"><a href="#cite_note-fink4-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-fink5_5-0" class="reference"><a href="#cite_note-fink5-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> De oude Israëlieten worden beschouwd als nakomelingen van de oorspronkelijke Kanaänitische bevolking die lange tijd woonden in de zuidelijke <a href="/wiki/Levant_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Levant (hoofdbetekenis)">Levant</a>, <a href="/wiki/Syri%C3%AB" title="Syrië">Syrië</a>, het oude Israël en de <a href="/wiki/Transjordani%C3%AB_(regio)" title="Transjordanië (regio)">Transjordaanse regio</a>.<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>In de <a href="/wiki/Hebreeuwse_Bijbel" title="Hebreeuwse Bijbel">Hebreeuwse Bijbel</a> worden traditioneel de nakomelingen van <a href="/wiki/Aartsvader" title="Aartsvader">aartsvader</a> <a href="/wiki/Jakob_(aartsvader)" title="Jakob (aartsvader)">Jakob</a> (die volgens de Hebreeuwse Bijbel de naam Israël kreeg - <a href="/wiki/Genesis_(boek)" title="Genesis (boek)">Genesis</a> 25:26) als <i>Israëlieten</i>, <i><a href="/wiki/Hebree%C3%ABn_(Bijbel)" title="Hebreeën (Bijbel)">Hebreeën</a></i> of <i>Twaalf stammen van Israël</i> aangeduid. In het vervolg van de verhalen wordt hij afwisselend als Jakob of Israël aangeduid. De term Israëlieten werd ook de naam voor de inwoners van het latere <a href="/wiki/Koninkrijk_Isra%C3%ABl" title="Koninkrijk Israël">koninkrijk Israël</a>. Niet te verwarren met de inwoners van het huidige <a href="/wiki/Isra%C3%ABl_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Israël (hoofdbetekenis)">Israël</a>; deze heten Israëliërs, ongeacht etniciteit, afkomst of godsdienst. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Oudste_vermelding">Oudste vermelding</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Isra%C3%ABlieten&veaction=edit&section=1" title="Bewerk dit kopje: Oudste vermelding" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Isra%C3%ABlieten&action=edit&section=1" title="De broncode bewerken van de sectie: Oudste vermelding"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De naam <i>Israël</i> verschijnt voor het eerst ca. 1209 v.Chr., aan het einde van de <a href="/wiki/Geschiedenis_van_Palestina_(regio)#Late_Bronstijd_.28.7E1550_-_.7E1200_v.Chr..29" title="Geschiedenis van Palestina (regio)">late bronstijd</a> en het begin van wat <a href="/wiki/Archeologie" title="Archeologie">archeologen</a> en historici het begin van ijzertijd I noemen, in de (buiten-Bijbelse) inscriptie van de <a href="/wiki/Oude_Egypte" title="Oude Egypte">Oud-Egyptische</a> <a href="/wiki/Farao" title="Farao">farao</a> <a href="/wiki/Merenptah" title="Merenptah">Merenptah</a>. De inscriptie betreft een volk, niet een persoon of natie-staat. Een vertaling van betreffende inscriptie luidt: </p> <blockquote style="margin:1em 0; padding:0 32px;"><p>Kanaän is met ieder kwaad geplunderd,<br />Asjkelon is afgevoerd,<br />Gezer is gegrepen,<br />Jenoam is gemaakt tot wat niet bestaat,<br /><i>Israël is verwoest en heeft geen zaad</i>,<br />Khor is weduwe geworden door Egypte.<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></p></blockquote> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Israëlieten_in_de_Hebreeuwse_Bijbel"><span id="Isra.C3.ABlieten_in_de_Hebreeuwse_Bijbel"></span>Israëlieten in de Hebreeuwse Bijbel</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Isra%C3%ABlieten&veaction=edit&section=2" title="Bewerk dit kopje: Israëlieten in de Hebreeuwse Bijbel" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Isra%C3%ABlieten&action=edit&section=2" title="De broncode bewerken van de sectie: Israëlieten in de Hebreeuwse Bijbel"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Volgens de traditie in <a href="/wiki/Genesis_(boek)" title="Genesis (boek)">Genesis</a> beloofde <a href="/wiki/JHWH" title="JHWH">JHWH</a> het land van Kanaän aan <a href="/wiki/Abraham_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Abraham (hoofdbetekenis)">Abraham</a> en zijn ontelbare nakomelingen (Genesis 11:32 - 12:3). Zijn kleinzoon Jakob en diens zonen werden door hongersnood gedwongen zich in het <a href="/wiki/Oude_Egypte" title="Oude Egypte">Oude Egypte</a> te vestigen, in het land <a href="/wiki/Gosen_(Bijbel)" title="Gosen (Bijbel)">Gosen</a>, waar zij uitgroeiden tot een talrijk volk. De farao dwong hen tot <a href="/wiki/Slavernij" title="Slavernij">slavernij</a> en beval dat pasgeboren jongetjes gedood moesten worden. </p><p>In deze periode trad <a href="/wiki/Mozes_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Mozes (hoofdbetekenis)">Mozes</a> op. Op Gods bevel leidde hij het volk uit Egypte. Bij de <a href="/wiki/Sina%C3%AF_(Bijbel)" title="Sinaï (Bijbel)">Sinaï</a> beloofde het volk zichzelf alsook zijn nakomelingen aan de dienst van God te wijden en ontving Mozes van God de <a href="/wiki/Tien_geboden" title="Tien geboden">Tien geboden</a>, en instructies voor de bouw van de <a href="/wiki/Ark_van_het_Verbond" title="Ark van het Verbond">Ark van het Verbond</a> en de <a href="/wiki/Tabernakel_(tent)" title="Tabernakel (tent)">tabernakel</a>. Hiermee werd de offerdienst van de tabernakel ingesteld. Na 40 jaar trok het volk het land Kanaän binnen onder leiding van <a href="/wiki/Jozua_(persoon)" title="Jozua (persoon)">Jozua</a>: het <a href="/wiki/Beloofde_Land" title="Beloofde Land">Beloofde Land</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="De_twaalf_stammen_van_Israël"><span id="De_twaalf_stammen_van_Isra.C3.ABl"></span>De twaalf stammen van Israël</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Isra%C3%ABlieten&veaction=edit&section=3" title="Bewerk dit kopje: De twaalf stammen van Israël" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Isra%C3%ABlieten&action=edit&section=3" title="De broncode bewerken van de sectie: De twaalf stammen van Israël"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:12_stammen_van_Isra%C3%ABl.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/12_stammen_van_Isra%C3%ABl.svg/300px-12_stammen_van_Isra%C3%ABl.svg.png" decoding="async" width="300" height="457" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/12_stammen_van_Isra%C3%ABl.svg/450px-12_stammen_van_Isra%C3%ABl.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/12_stammen_van_Isra%C3%ABl.svg/600px-12_stammen_van_Isra%C3%ABl.svg.png 2x" data-file-width="2168" data-file-height="3300" /></a><figcaption>De grondgebieden van de stammen</figcaption></figure> <p>Uit de twaalf zonen van Jakob kwamen twaalf stammen voort. Er zijn echter enkele variaties in de manier waarop die twaalf geteld worden. Levi, die geen grondgebied ontving, wordt soms niet genoemd en Jozef wordt vaak gesplitst in Efraïm en Manasse. In Openbaring 7 ontbreken Efraïm en Dan, maar worden Jozef (en Manasse) en Levi wél genoemd. </p> <table class="vatop wikitable"> <tbody><tr> <th>Zoons van:</th> <th>Lea</th> <th>Bilha</th> <th>Zilpa</th> <th>Lea</th> <th>Rachel </th></tr> <tr> <td></td> <td> <ul><li><a href="/wiki/Ruben_(stam)" title="Ruben (stam)">Ruben</a></li> <li><a href="/wiki/Simeon_(stam)" title="Simeon (stam)">Simeon</a></li> <li><a href="/wiki/Levi_(stam)" title="Levi (stam)">Levi</a></li> <li><a href="/wiki/Juda_(stam)" title="Juda (stam)">Juda</a></li></ul> </td> <td> <ul><li><a href="/wiki/Dan_(stam)" title="Dan (stam)">Dan</a></li> <li><a href="/wiki/Naftali_(stam)" title="Naftali (stam)">Naftali</a></li></ul> </td> <td> <ul><li><a href="/wiki/Gad_(stam)" title="Gad (stam)">Gad</a></li> <li><a href="/wiki/Aser_(stam)" title="Aser (stam)">Aser</a></li></ul> </td> <td> <ul><li><a href="/wiki/Issachar_(stam)" title="Issachar (stam)">Issachar</a></li> <li><a href="/wiki/Zebulon_(stam)" title="Zebulon (stam)">Zebulon</a></li></ul> </td> <td> <ul><li><a href="/wiki/Jozef_(zoon_van_Jakob)" title="Jozef (zoon van Jakob)">Jozef</a> <ul><li><a href="/wiki/Efra%C3%AFm_(stam)" title="Efraïm (stam)">Efraïm</a></li> <li><a href="/wiki/Manasse_(stam)" title="Manasse (stam)">Manasse</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Benjamin_(stam)" title="Benjamin (stam)">Benjamin</a></li></ul> </td></tr></tbody></table> <p>Na aankomst in het Beloofde Land kreeg iedere stam een eigen grondgebied. Levi kreeg geen land, maar in plaats daarvan werden de twee zoons van Jozef (Efraïm en Manasse) als stammen gerekend, waarmee het aantal twaalf bleef. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Rechters_en_de_eerste_koningen">Rechters en de eerste koningen</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Isra%C3%ABlieten&veaction=edit&section=4" title="Bewerk dit kopje: Rechters en de eerste koningen" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Isra%C3%ABlieten&action=edit&section=4" title="De broncode bewerken van de sectie: Rechters en de eerste koningen"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>In de eerste eeuwen in het Beloofde Land werden de Israëlieten bestuurd door <a href="/wiki/Rechters" title="Rechters">rechters</a> - de langste periode van vrede in de geschiedenis van de Israëlieten. Nadat het volk vroeg om een koning, volgde de periode van het <a href="/wiki/Verenigd_Koninkrijk_Isra%C3%ABl" title="Verenigd Koninkrijk Israël">Verenigd Koninkrijk Israël</a> onder de koningen <a href="/wiki/Saul" title="Saul">Saul</a>, <a href="/wiki/Koning_David" title="Koning David">David</a> en <a href="/wiki/Salomo" title="Salomo">Salomo</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Koninkrijk_Juda">Koninkrijk Juda</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Isra%C3%ABlieten&veaction=edit&section=5" title="Bewerk dit kopje: Koninkrijk Juda" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Isra%C3%ABlieten&action=edit&section=5" title="De broncode bewerken van de sectie: Koninkrijk Juda"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="hatnote" style="margin-bottom:0.5em; padding:0.5em 0 0.5em 1.6em; font-size:95%;" role="note"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/15px-1rightarrow_blue.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/23px-1rightarrow_blue.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/30px-1rightarrow_blue.svg.png 2x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></span></span> <i>Zie <a href="/wiki/Koninkrijk_Juda" title="Koninkrijk Juda">Koninkrijk Juda</a> voor het hoofdartikel over dit onderwerp.</i></div> <p>Na de dood van koning Salomo werd het rijk opgedeeld. De stammen Juda, Simeon en Benjamin, samen met de <a href="/wiki/Levi_(Hebreeuwse_Bijbel)" title="Levi (Hebreeuwse Bijbel)">Levieten</a> die de <a href="/wiki/Joodse_tempel" title="Joodse tempel">tempeldienst</a> verrichtten, vormden het Koninkrijk Juda, met als hoofdstad <a href="/wiki/Jeruzalem_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Jeruzalem (hoofdbetekenis)">Jeruzalem</a>. De inwoners ervan werden Judeeërs genoemd en op grond van hun afstamming van Juda werden zij later 'joden' genoemd. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Koninkrijk_Israël"><span id="Koninkrijk_Isra.C3.ABl"></span>Koninkrijk Israël</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Isra%C3%ABlieten&veaction=edit&section=6" title="Bewerk dit kopje: Koninkrijk Israël" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Isra%C3%ABlieten&action=edit&section=6" title="De broncode bewerken van de sectie: Koninkrijk Israël"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="hatnote" style="margin-bottom:0.5em; padding:0.5em 0 0.5em 1.6em; font-size:95%;" role="note"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/15px-1rightarrow_blue.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/23px-1rightarrow_blue.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/30px-1rightarrow_blue.svg.png 2x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></span></span> <i>Zie <a href="/wiki/Koninkrijk_Isra%C3%ABl" title="Koninkrijk Israël">Koninkrijk Israël</a> voor het hoofdartikel over dit onderwerp.</i></div> <p>De overige tien stammen vormden samen het noordelijke rijk, het <a href="/wiki/Koninkrijk_Isra%C3%ABl" title="Koninkrijk Israël">koninkrijk Israël</a> met als hoofdstad <a href="/wiki/Samaria_(stad)" title="Samaria (stad)">Samaria</a> en bleven Israëlieten genoemd worden. In <a href="/wiki/722_v.Chr." title="722 v.Chr.">722 v.Chr.</a> werd het noordelijke rijk veroverd door de Assyriërs en de meeste inwoners werden weggevoerd naar het <a href="/wiki/Assyrische_rijk" class="mw-redirect" title="Assyrische rijk">Assyrische rijk</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Waar_de_tien_stammen_zijn_gebleven">Waar de tien stammen zijn gebleven</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Isra%C3%ABlieten&veaction=edit&section=7" title="Bewerk dit kopje: Waar de tien stammen zijn gebleven" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Isra%C3%ABlieten&action=edit&section=7" title="De broncode bewerken van de sectie: Waar de tien stammen zijn gebleven"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Het lot van de tien stammen is een bron voor <a href="/wiki/Hypothese" title="Hypothese">speculatie</a> geweest. Waarschijnlijk vluchtten veel Israëlieten in 722 v.Chr. voor de Assyriërs naar Juda en <a href="/wiki/Assimilatie_(sociologie)" class="mw-redirect" title="Assimilatie (sociologie)">assimileerden</a> daar. Het lot van de tien stammen kan dus als volgt samengevat worden: een groot deel werd inderdaad weggevoerd en ging op in de bevolking van het <a href="/wiki/Assyrische_Rijk" title="Assyrische Rijk">Assyrische Rijk</a> en een deel vermengde zich met de bewoners van het Koninkrijk Juda.<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>De geschiedschrijver <a href="/wiki/Flavius_Josephus" title="Flavius Josephus">Flavius Josephus</a> schreef over de tien stammen het volgende in zijn werk <a href="/wiki/Oude_geschiedenis_van_de_Joden" title="Oude geschiedenis van de Joden">Oude geschiedenis van de Joden</a>: "... terwijl de tien stammen voorbij de <a href="/wiki/Eufraat" title="Eufraat">Eufraat</a> verblijven tot nu toe, en ze zijn een ontzettend grote menigte, waarvan het aantal niet geschat kan worden".<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Historiciteit">Historiciteit</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Isra%C3%ABlieten&veaction=edit&section=8" title="Bewerk dit kopje: Historiciteit" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Isra%C3%ABlieten&action=edit&section=8" title="De broncode bewerken van de sectie: Historiciteit"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Hoewel sommige verhalen in de Hebreeuwse Bijbel mogelijk een weerklank zijn van historische gebeurtenissen, moet de geschiedenis over de Israëlieten worden gezien in het licht van de post-<a href="/wiki/Babylonische_ballingschap" title="Babylonische ballingschap">exilische</a> redactie in de <a href="/wiki/Priestercodex" title="Priestercodex">Priestercodex</a> (6e / 5e eeuw v.Chr.). De verhalen zelf kunnen veel ouder zijn, maar zijn zelf vaak - al dan niet bewerkte - samenvoegingen van eerdere versies. De reconstructie hiervan heet de <a href="/wiki/Documentaire_hypothese" title="Documentaire hypothese">documentaire hypothese</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Het_ontstaan_van_de_verhalen_over_de_Israëlieten"><span id="Het_ontstaan_van_de_verhalen_over_de_Isra.C3.ABlieten"></span>Het ontstaan van de verhalen over de Israëlieten</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Isra%C3%ABlieten&veaction=edit&section=9" title="Bewerk dit kopje: Het ontstaan van de verhalen over de Israëlieten" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Isra%C3%ABlieten&action=edit&section=9" title="De broncode bewerken van de sectie: Het ontstaan van de verhalen over de Israëlieten"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Onderzoek heeft aangetoond dat de overleveringen over figuren als <a href="/wiki/Abraham" title="Abraham">Abraham</a>, <a href="/wiki/Isaak_(aartsvader)" title="Isaak (aartsvader)">Isaak</a>, <a href="/wiki/Jakob_(aartsvader)" title="Jakob (aartsvader)">Jakob</a>, <a href="/wiki/Jozef_(zoon_van_Jakob)" title="Jozef (zoon van Jakob)">Jozef</a>, <a href="/wiki/Mozes" title="Mozes">Mozes</a>, <a href="/wiki/Jozua_(persoon)" title="Jozua (persoon)">Jozua</a>, <a href="/wiki/Saul" title="Saul">Saul</a>, <a href="/wiki/Koning_David" title="Koning David">David</a> en <a href="/wiki/Salomo" title="Salomo">Salomo</a> pas in een veel latere tijd zijn ontstaan of opgeschreven dan die ze beschrijven. <a href="/wiki/Archeologie" title="Archeologie">Archeologische</a> vondsten in <a href="/wiki/Mari_(stad)" title="Mari (stad)">Mari</a> en <a href="/wiki/Nuzi" title="Nuzi">Nuzi</a> werpen licht op de levenswijze, <a href="/wiki/Ethiek" title="Ethiek">ethiek</a>, rechtsgebruiken en religieuze voorstellingen uit de tijd die de Hebreeuwse Bijbel beschrijft, maar geven geen bewijs voor een tastbaar bestaan of niet-bestaan van bijvoorbeeld Abraham. De levenswijze die de Bijbel beschrijft, komt soms overeen met de beschrijvingen buiten de Bijbel van de zogenoemde randnomaden, niet nader omschreven groepen, die op zoek naar weidegronden soms in contact kwamen met bepaalde stadsbewoners of zichzelf permanent vestigden.<sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> In zoverre geven buitenbijbelse bronnen een wereldbeeld dat zich in grote lijnen verhoudt tot het beeld dat de schrijver(s) van de vertellingen in de Hebreeuwse Bijbel voor ogen stond. Maar de weergave is op onderdelen niet correct. Als bijvoorbeeld wordt getracht de rijkdom van de aartsvaders te illustreren door het bezit van <a href="/wiki/Kameel" title="Kameel">kamelen</a>, is dit een projectie uit een latere tijd. De kameel werd namelijk pas tegen het einde van het tweede millennium v.Chr. getemd en werd in het oude Oosten pas ver na 1000 v.Chr. als lastdier in gebruik genomen. </p><p>Literair-historisch is de ontstaansgeschiedenis van de Bijbelse tekst over Abraham, Isaäk en Jakob omstreden. Definitieve uitspraken zijn daarom niet mogelijk. Ook al zijn ze niet tot in detail te reconstrueren, als er al mondelinge overleveringen over hen werden overgeleverd uit “oude” tijden, dat wil zeggen uit de tijd voor de <a href="/wiki/Babylonische_ballingschap" title="Babylonische ballingschap">Babylonische ballingschap</a> (6e eeuw v.Chr.), dan zijn ze pas in de tijd van de identiteitscrisis die door deze ballingschap ontstond ontwikkeld tot een concept van Israëls afstamming van Abraham. Het gevaar van het ophouden van het voortbestaan van het eigen volk en het verlies van het eigen land, leidden tot de centrale plaats in de tekst voor beloftes over talrijke nakomelingen en de toekomstige zekerheid van een eigen land. In de tijd na de ballingschap (6e en 5e eeuw v.Chr.) staat de Joodse identiteit nog verder op de voorgrond. Deze leidde tot pogingen om de eigen <a href="/wiki/Genealogie_(geschiedkunde)" title="Genealogie (geschiedkunde)">genealogie</a> zuiver te houden door het verbieden van huwelijken met buitenlanders — een thema dat in de verhalen over de aartsvaders veelvuldig wordt beklemtoond: Abrahams vrouw Sarai stamde ook van Terach af en was zijn halfzuster; Isaaks en Jakobs vrouwen waren nakomelingen van Abrahams broer Nahor. Aan de andere kant moest voor de <a href="/wiki/Joodse_diaspora" title="Joodse diaspora">Joodse diaspora</a> een geloofssysteem ontwikkeld worden dat onafhankelijk was van cultische instituties als een tempel of offers. De als vreemdeling rondreizende, maar steeds door God gezegende Abraham werd het voorbeeld voor gehoorzame gelovigen: Jood zijn betekende de wil van God te doen. Genesis 22:1-19 werd de belangrijkste tekst: Abraham luisterde naar Gods Wet, nog voordat deze op de <a href="/wiki/Sina%C3%AF_(Bijbel)" title="Sinaï (Bijbel)">Sinaï</a> werd onthuld en werd daarmee een voorbeeld van gehoorzaamheid aan de Thora. Het doel was niet de historische figuur Abraham tastbaar te maken, maar de rondom dit voorbeeldpersoon ontwikkelde concepten van geloof, gehoorzaamheid, belofte en hoop van generatie op generatie opnieuw te benadrukken. </p><p>De bewijzen van de verbinding van Abraham aan de andere patriarchen Isaak en Jakob buiten Genesis zijn zeker uit de periode na de Babylonische ballingschap. Daarom is het ook waarschijnlijk dat de genealogische verknoping van Abraham, Isaak en Jakob in het boek Genesis in de tijd van de literaire wording van Genesis dan wel de Pentateuch kan worden gedateerd op de <a href="/wiki/Perzische_rijk" class="mw-redirect" title="Perzische rijk">Perzische</a> periode. </p><p>Er is geen twijfel over dat de voorstelling van de <a href="/wiki/Uittocht_uit_Egypte" title="Uittocht uit Egypte">uittocht uit Egypte</a> en de redding bij de Rode Zee de ervaringen weerspiegelen die ten tijde van het op schrift stellen van deze verhalen speelden, rond de <a href="/wiki/Assyrische_Rijk" title="Assyrische Rijk">Assyrische</a> onderdrukking in de 7e eeuw v.Chr.<sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Als de Egyptische bronnen uit de late <a href="/wiki/Bronstijd" title="Bronstijd">bronstijd</a> en vroege <a href="/wiki/Ijzertijd" class="mw-redirect" title="Ijzertijd">ijzertijd</a> worden vergeleken met vondsten in Palestina, wordt duidelijk dat er van een enorme uittocht en wonder bij de Rode Zee waarbij duizenden, zelfs honderdduizenden Israëlieten (zie <a href="/wiki/Exodus_(boek)" title="Exodus (boek)">Exodus</a> 12:37) waren betrokken, geen sprake kan zijn. Uit geen enkele bron is een overeenkomstige dood van een farao, laat staan zijn volledige leger, gebleken. Het valt ook niet te verwachten dat er archeologische, <a href="/wiki/Geologie" title="Geologie">geologische</a> of <a href="/wiki/Meteorologie" title="Meteorologie">meteorologische</a> bewijzen gevonden zullen worden die het wonder bij de Rode Zee in enige praktische vorm onweerlegbaar als historisch zullen aantonen. </p><p>Het archeologische bewijs levert vooral aanwijzingen op dat de oorsprong van Israël in Kanaän ligt en niet in Egypte. Er zijn tot nu toe, ondanks een eeuw zoeken, geen aanwijzingen voor de Egyptische slavernij en de ontsnapping naar de woestijn. De cultuur van de eerste Israëlieten is Kanaänitisch, hun religieuze voorwerpen zijn die van de god <a href="/wiki/El_(god)" title="El (god)">El</a>, het aardewerk blijft helemaal in de Kanaänitische traditie, en het <a href="/w/index.php?title=Paleo-Hebreeuwse_alfabet&action=edit&redlink=1" class="new" title="Paleo-Hebreeuwse alfabet (de pagina bestaat niet)">Paleo-Hebreeuwse alfabet</a> is vrijwel identiek aan het <a href="/wiki/Fenicisch_alfabet" title="Fenicisch alfabet">Fenicisch alfabet</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Historische_weerklank_is_niet_uitgesloten:_Mozes_als_voorbeeld">Historische weerklank is niet uitgesloten: Mozes als voorbeeld</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Isra%C3%ABlieten&veaction=edit&section=10" title="Bewerk dit kopje: Historische weerklank is niet uitgesloten: Mozes als voorbeeld" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Isra%C3%ABlieten&action=edit&section=10" title="De broncode bewerken van de sectie: Historische weerklank is niet uitgesloten: Mozes als voorbeeld"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Toch moet beklemtoond worden dat historische weerklank niet kan worden uitgesloten en in sommige gevallen zelfs heel goed mogelijk is. Zo kan in het geval van Mozes een beperkte hoeveelheid informatie worden aangewezen die vrijwel zeker een historische grond heeft:<sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <ul><li>Om te beginnen Mozes' Egyptische naam; dat dit later bedacht zou zijn, kan om kritische redenen worden uitgesloten: het is eenvoudig onbegrijpelijk dat de traditie de grondlegger van het ware Israël uitgerekend een Egyptische naam gaf. Bovendien duidt de schrijfwijze van de naam op een heel oude vorm, want de Hebreeuwse weergave van de Egyptische "š" als שׁ in plaats van ס ("s") weerspiegelt de <a href="/wiki/Fonetiek" title="Fonetiek">fonetiek</a> van het 2e millennium v.Chr.</li> <li>Vervolgens zijn daar zijn familiebanden met <a href="/wiki/Midjan" title="Midjan">Midjan</a>; ook zijn huwelijk met de dochter van een buitenlandse priester was in strijd met latere godsdienstige zeden. Daarnaast bevonden de zware conflicten tussen de Midjanieten en de Midden-Israëlitische stammen zich in het collectieve geheugen van Israël (<a href="/wiki/Rechters" title="Rechters">Rechters</a> 6-8). Dus moet hier vanuit kritische overwegingen rekening worden gehouden met een historische weerklank. Het verband met de Midjanieten wijst geografisch op een gebied tussen de Dode Zee en de Golf van Akaba. Een verband met gebeurtenissen inzake een vlucht uit Egypte is daardoor op zijn minst niet uitgesloten, want bij een vlucht van Egypte naar Palestina zou het vermijden van de bewaakte kustwegen automatisch leiden over het grondgebied van de Midjanieten.</li> <li>Ten slotte de relatie die werd gelegd tussen hem en de voorwerpen voor de cultus in Jeruzalem, zoals de koperen slang <a href="/wiki/Nehushtan" title="Nehushtan">Nehushtan</a> (<a href="/wiki/1_en_2_Koningen" title="1 en 2 Koningen">2 Koningen</a> 18:4; vergelijk <a href="/wiki/Numeri" title="Numeri">Numeri</a> 21:4b-9). Het lijkt erop dat in de late koningstijd in Jeruzalem een tegenbeweging was tegen deze cultus rondom een slang waarvan het ontstaan op Mozes lijkt te kunnen worden teruggevoerd. Het ontstaan en verering van de Nehushtan zijn in flagrante tegenspraak met de "mozaïsche" Thora (Exodus 20:4f). Een later ontstaan schijnt ook in dit geval uitgesloten, aangezien de Bijbelse traditie alleen vermeldt dat de vrome koning Hizkia deze (vanuit deuteronomistisch gezichtspunt) onwelvoeglijkheid tot een einde bracht.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Het_Verenigd_Koninkrijk_Israël"><span id="Het_Verenigd_Koninkrijk_Isra.C3.ABl"></span>Het Verenigd Koninkrijk Israël</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Isra%C3%ABlieten&veaction=edit&section=11" title="Bewerk dit kopje: Het Verenigd Koninkrijk Israël" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Isra%C3%ABlieten&action=edit&section=11" title="De broncode bewerken van de sectie: Het Verenigd Koninkrijk Israël"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Een groot Verenigd Koninkrijk Israël onder Saul, David en Salomo heeft nooit bestaan. Er zijn vier argumenten die tegen het bestaan pleiten: ten eerste ligt de schatting van het aantal inwoners dat Israël ca. 1000 v.Chr. kende rond 55.000 voor het gezamenlijke berggebied van <a href="/wiki/Samaria_(regio)" title="Samaria (regio)">Samaria</a> en Juda. Als dit aantal als basis wordt genomen om vast te stellen hoeveel soldaten voor een leger zouden kunnen worden gerekruteerd, kunnen dat er (bij een aandeel van 2,5% strijders) ongeveer 1.500 zijn geweest, waarmee het onmogelijk is een dergelijk oppervlak te veroveren en controleren. Ten tweede de grootte van de hoofdstad Jeruzalem, die rond 1000 v.Chr. een oppervlak bestreek van ongeveer 4 ha op de zuidoostheuvel (Davids stad). Dat is niet toereikend voor een administratief apparaat om een dergelijk rijk te controleren en beheersen. Ten derde is er de zogenoemde "low chronology" waarbij de <a href="/wiki/Urbanisatie" class="mw-redirect" title="Urbanisatie">urbanisatie</a> respectievelijk <a href="/wiki/Ijzertijd" class="mw-redirect" title="Ijzertijd">ijzertijd</a> IIA in Israël 75 tot 100 jaar later begon.<sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Verder zijn nergens archeologische sporen gevonden uit de periode van David van zijn veroveringsoorlogen of aanwijzingen van een passende infrastructuur. Ten vierde het literaire beeld van de Bijbelse oorlogskroniek in 2 Samuel 8:2-14, die de veroveringen formuleert op de wijze van de herdenkingsinscripties van het <a href="/wiki/Nieuw-Assyrische_Rijk" title="Nieuw-Assyrische Rijk">Nieuw-Assyrische Rijk</a>. Het beschrijft een ideologische koning en projecteert de grote uitbreiding van het rijk onder <a href="/wiki/Jerobeam_II" title="Jerobeam II">Jerobeam II</a> in de vroege 8e eeuw v.Chr. naar de tijd van David.<sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Vanaf toen werd het <a href="/wiki/Monothe%C3%AFsme" title="Monotheïsme">monotheïsme</a> gecultiveerd vanuit Jeruzalem, en kwam dit monotheïsme tot een culminatie onder koning <a href="/wiki/Josia" title="Josia">Josia</a>, die (vergeefs) het zwaard opnam tegen de grootmacht Egypte, toen die staat in <a href="/wiki/609_v.Chr." title="609 v.Chr.">609 v.Chr.</a> tegen <a href="/wiki/Babylon_(Babel)" class="mw-redirect" title="Babylon (Babel)">Babylon</a> optrok, waarna Juda in <a href="/wiki/586_v.Chr." title="586 v.Chr.">586 v.Chr.</a> werd ingelijfd in het Babylonische rijk. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Afstammelingen">Afstammelingen</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Isra%C3%ABlieten&veaction=edit&section=12" title="Bewerk dit kopje: Afstammelingen" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Isra%C3%ABlieten&action=edit&section=12" title="De broncode bewerken van de sectie: Afstammelingen"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Behalve Joden die ervan uitgaan af te stammen van de Israëlieten, zijn er ook andere groeperingen die verkondigen, of waarvan beweerd wordt, dat zij nakomelingen van de Israëlieten zijn: </p> <ul><li>De huidige <a href="/wiki/Samaritanen" title="Samaritanen">Samaritanen</a>, die volgens hun zeggen de laatste oorspronkelijke Israëlieten zijn.</li> <li>De Joden uit het <a href="/wiki/India" title="India">Indiase</a> <a href="/wiki/Kochi_(India)" title="Kochi (India)">Kuchin</a>, die in het huidige <a href="/wiki/Isra%C3%ABl_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Israël (hoofdbetekenis)">Israël</a> wonen, claimen afkomstig te zijn van de tien verloren stammen. Er is een <a href="/wiki/Museum" title="Museum">museum</a> door en over deze groep Joden in de Israëlische <a href="/wiki/Mosjav" title="Mosjav">mosjav</a> <a href="/w/index.php?title=Nevatim&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nevatim (de pagina bestaat niet)">Nevatim</a>.</li> <li>De <a href="/wiki/Beta_Isra%C3%ABl" title="Beta Israël">joden uit Ethiopië</a>. Zij zeggen af te stammen van de verloren stammen. Door hun buren werden ze vaak uitgemaakt voor "Falasha" (<a href="/wiki/Amhaars" title="Amhaars">Amhaars</a> voor indringers). De overgrote meerderheid van hen is inmiddels woonachtig in de staat Israël.</li> <li>De sekte van <a href="/w/index.php?title=Ben_Ammi_Carter&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ben Ammi Carter (de pagina bestaat niet)">Ben Ammi Carter</a>, <a href="/wiki/Afrikaanse_Hebree%C3%ABrs" title="Afrikaanse Hebreeërs">Afrikaanse Hebreeërs</a>, maakt de claim het originele Afrikaanse-Hebreeuwse-Israëlitische volk van Jeruzalem te zijn.</li> <li>De <a href="/wiki/Brits_Isra%C3%ABl" title="Brits Israël">Brits Israël</a>-beweging claimt dat na de wegvoering van de tien stammen van het koninkrijk Israël deze via <a href="/wiki/Assyrische_Rijk" title="Assyrische Rijk">Assyrië</a>, <a href="/wiki/Anatoli%C3%AB" title="Anatolië">Anatolië</a>, de <a href="/wiki/Kaukasus_(gebied)" title="Kaukasus (gebied)">Kaukasus</a> en <a href="/wiki/Oekra%C3%AFne" title="Oekraïne">Oekraïne</a> ten slotte terechtkwamen in <a href="/wiki/Europa_(continent)" class="mw-redirect" title="Europa (continent)">Europa</a> en de oorsprong vormden van de <a href="/wiki/Kelten" title="Kelten">Kelten</a> en <a href="/wiki/Germanen" title="Germanen">Germanen</a>. Ook zou bij de val van Jeruzalem de laatste afstammeling van het koningshuis van David naar <a href="/wiki/Ierland_(land)" title="Ierland (land)">Ierland</a> zijn gevlucht en het daar tot op de huidige dag hebben voortgezet onder de naam van verschillende koninklijke dynastieën van Ierland, <a href="/wiki/Engeland_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Engeland (hoofdbetekenis)">Engeland</a> en <a href="/wiki/Schotland" title="Schotland">Schotland</a>. Hiermee zou volgens hen de Bijbelse belofte zijn vervuld dat 'Israël (Jakob) talrijk zal worden als het zand van de zee' en 'de scepter (het koningschap) nooit zal wijken van Juda'. De beweging had haar grootste populariteit rond 1900 (ook bekende personen als <a href="/wiki/Koningin_Victoria" class="mw-redirect" title="Koningin Victoria">koningin Victoria</a> zouden sympathie voor deze theorie gehad hebben) maar is nog altijd actief in de <a href="/wiki/Verenigde_Staten_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Verenigde Staten (hoofdbetekenis)">Verenigde Staten</a> en het <a href="/wiki/Verenigd_Koninkrijk_(hoofdbetekenis)" class="mw-redirect" title="Verenigd Koninkrijk (hoofdbetekenis)">Verenigd Koninkrijk</a>.</li></ul> <div class="toccolours appendix" role="presentation" style="font-size:90%; margin:1em 0 -0.5em; clear:both;"> <div><span style="font-weight:bold">Bronnen, noten en/of referenties</span></div> <div class="reflist" style="list-style-type: decimal;"><div class="mw-references-wrap mw-references-columns"><ol class="references"> <li id="cite_note-fink1-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-fink1_1-0">↑</a></span> <span class="reference-text">Israel Finkelstein (1996): <i>Ethnicity and origin of the Iron I settlers in the Highlands of Canaan: Can the real Israel stand up?</i> The Biblical archaeologist 59.4 (1996): 198–212.</span> </li> <li id="cite_note-fink2-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-fink2_2-0">↑</a></span> <span class="reference-text">Israel Finkelstein (1988): <i>The archaeology of the Israelite settlement</i>, Jerusalem: Israel Exploration Society</span> </li> <li id="cite_note-fink3-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-fink3_3-0">↑</a></span> <span class="reference-text">Israel Finkelstein en Nadav Naʼaman (red.) (1994): <i>From nomadism to monarchy: archaeological and historical aspects of early Israel</i>, Yad Izhak Ben-Zvi</span> </li> <li id="cite_note-fink4-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-fink4_4-0">↑</a></span> <span class="reference-text">Israel Finkelstein (1996): <i>The archaeology of the United Monarchy: an alternative view</i>, Levant 28.1 (1996): 177–87.</span> </li> <li id="cite_note-fink5-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-fink5_5-0">↑</a></span> <span class="reference-text">Israel Finkelstein en Neil Asher Silberman (2002): <i>The Bible Unearthed: Archaeology's New Vision of Ancient Israel and the Origin of Sacred Texts</i>, Simon and Schuster</span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a></span> <span class="reference-text">Jonathan N. Tubb (1998): <i>Canaanites</i>, University of Oklahoma Press</span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a></span> <span class="reference-text">Paula McNutt (1999): <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.nl/books?id=hd28MdGNyTYC&pg=PA33&lpg=PA33&dq=Reconstructing+the+Society+of+Ancient+Israel++By+Paula+M.+McNutt&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false"><i>Reconstructing the Society of Ancient Israel</i></a>, Westminster John Knox Press. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230809082548/https://books.google.nl/books?id=hd28MdGNyTYC&pg=PA33&lpg=PA33&dq=Reconstructing+the+Society+of+Ancient+Israel++By+Paula+M.+McNutt&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false">Gearchiveerd</a> op 9 augustus 2023.</span> </li> <li id="cite_note-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-8">↑</a></span> <span class="reference-text">K. L. Noll (2001): <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=2rnyjxLHy-QC&pg=PA164"><i>Canaan and Israel in Antiquity: An Introduction</i></a>, A&C Black, pag. 164</span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a></span> <span class="reference-text">K. van der Toorn (1996): <i>Family Religion in Babylonia, Ugarit and Israel: Continuity and Changes in the Forms of Religious Life</i>, Brill, pp. 181, 282</span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r67679320">.mw-parser-output .taalaanduiding{font-family:sans-serif;font-size:85%;cursor:help;color:var(--color-subtle,#555)}.mw-parser-output .taalaanduiding span{border-bottom:1px dotted var(--color-subtle,#555)}</style><span class="taalaanduiding" title="Taal: Engels">(<span>en</span>) </span><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.jewishvoice.org/learn/who-are-lost-tribes-israel">Who Are The “Lost Tribes of Israel”?</a>. <i>Jewish Voice</i>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230222173630/https://www.jewishvoice.org/learn/who-are-lost-tribes-israel">Gearchiveerd</a> op <span class="mw-formatted-date" title="2023-02-22">22 februari 2023</span>. Geraadpleegd op <span class="mw-formatted-date" title="2023-02-22">22 februari 2023</span>. </span></span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a></span> <span class="reference-text">Flavius Josephus: <i>De Oude Geschiedenis van de Joden</i> 11.5.2</span> </li> <li id="cite_note-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-12">↑</a></span> <span class="reference-text">U. Worschech (1983): <i>Abraham. Eine sozialgeschichtliche Studie</i> (EHS 23, Theologie 255), Frankfurt/München</span> </li> <li id="cite_note-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-13">↑</a></span> <span class="reference-text">J.C. Gertz (2000): <i>Tradition und Redaktion in der Exoduserzählung. Untersuchungen zur Endredaktion des Pentateuch</i> (FRLANT 181), Göttingen</span> </li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-14">↑</a></span> <span class="reference-text">R. Smend (1995): <i>Mose als geschichtliche Gestalt</i>, HZ 260, pag. 1-19</span> </li> <li id="cite_note-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-15">↑</a></span> <span class="reference-text">J. Gertz (2004): <i>Konstruierte Erinnerung. Alttestamentliche Historiographie im Spiegel von Archäologie und literarhistorischer Kritik am Fallbeispiel des salomonischen Königtums</i>, BThZ 21, pag. 3-29</span> </li> <li id="cite_note-16"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-16">↑</a></span> <span class="reference-text">A.A. Fischer (2005): <i>Die literarische Entstehung des Großreichs Davids und ihr geschichtlicher Hintergrund. Zur Darstellung der Kriegschronik in 2Sam 8,1-14 (15)</i>, in: U. Becker / J. van Oorschot (Uitg.), <i>Das Alte Testament – ein Geschichtsbuch?!</i> (ABG 17), Leipzig, pag. 101-128</span> </li> </ol></div></div> </div> <div class="interProject commons mw-list-item" style="display:none;"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Israelites#mw-subcategories" class="extiw" title="commons:Category:Israelites">Mediabestanden</a></div> <div class="interProjectTemplate interProject-groot toccolours" style="display:flex; gap:1em; align-items:center; clear:both; margin:1em 0 -0.5em 0;"> <div style="min-width:max-content;"><span class="noviewer noresize" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Commons-logo.svg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/25px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="25" height="34" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/38px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/50px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span></div> <div>Zie de categorie <i><b><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Israelites#mw-subcategories" class="extiw" title="commons:Category:Israelites">Israelites</a></b></i> van <a href="/wiki/Wikimedia_Commons" title="Wikimedia Commons">Wikimedia Commons</a> voor mediabestanden over dit onderwerp.</div> </div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r67837862">.mw-parser-output .navigatie{position:relative;clear:both;overflow:auto;margin:1em auto -0.5em;padding:2px;background-color:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa);border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);text-align:center;font-size:87%}.mw-parser-output .navigatie-bewerken{margin-left:0.5em}.mw-parser-output .navigatie-bewerken .mw-ui-icon::before{background-size:0.9em}.mw-parser-output .navigatie-afb-links,.mw-parser-output .navigatie-afb-rechts{position:absolute}.mw-parser-output .navigatie-afb-rechts{right:2px}.mw-parser-output .navigatie-afb-groot{float:right;padding-left:0.5em}.mw-parser-output .navigatie-titel{background-color:#ddeef8;padding:2px 5.5em;font-weight:bold}.mw-parser-output .navigatie-inhoud{padding:0.5em}.mw-parser-output .navigatie-inhoud p:first-child{margin:0}.mw-parser-output .navigatie div[style*="background-color"],.mw-parser-output .navigatie div[style*="background"]{color:inherit}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navigatie-titel{background-color:var(--background-color-interactive,#eaecf0)!important}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navigatie-titel{background-color:var(--background-color-interactive,#eaecf0)!important}}</style> <div class="navigatie" role="navigation" aria-labelledby="Stammen_van_Israël"> <div class="navigatie-afb-links noviewer"><div class="navigatie-bewerken show-autoconfirmed nomobile"><span class="nowrap skin-invert-image"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Sjabloon:Navigatie_stammen_van_Isra%C3%ABl" title="Sjabloon:Navigatie stammen van Israël"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span> · <span class="ui-state-disabled" typeof="mw:File"><span title="Overleg sjabloon (de pagina bestaat niet)"><img alt="Overleg sjabloon (de pagina bestaat niet)" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></span></span> · <span typeof="mw:File"><a href="//nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Sjabloon:Navigatie_stammen_van_Isra%C3%ABl&action=edit" title="Sjabloon bewerken"><img alt="Sjabloon bewerken" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span></span></div></div> <div id="Stammen_van_Israël" class="navigatie-titel">Stammen van <a class="mw-selflink selflink">Israël</a></div> <div class="navigatie-afb-groot noviewer"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Star_of_David.svg" class="mw-file-description" title="Davidster"><img alt="Davidster" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Star_of_David.svg/30px-Star_of_David.svg.png" decoding="async" width="30" height="35" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Star_of_David.svg/45px-Star_of_David.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Star_of_David.svg/60px-Star_of_David.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="693" /></a></span></div> <div class="navigatie-inhoud"> <table cellpadding="0" cellspacing="0"> <tbody><tr> <td align="right"><b>Zoons van Jakob:</b> </td> <td> <a href="/wiki/Ruben_(zoon_van_Jakob)" title="Ruben (zoon van Jakob)">Ruben</a> ·</td> <td><a href="/wiki/Simeon_(zoon_van_Jakob)" title="Simeon (zoon van Jakob)">Simeon</a></td> <td> · <a href="/wiki/Levi_(Hebreeuwse_Bijbel)" title="Levi (Hebreeuwse Bijbel)">Levi</a> ·</td> <td><a href="/wiki/Juda_(zoon_van_Jakob)" title="Juda (zoon van Jakob)">Juda</a></td> <td> · <a href="/wiki/Dan_(persoon)" title="Dan (persoon)">Dan</a></td> <td> · <a href="/wiki/Naftali_(persoon)" title="Naftali (persoon)">Naftali</a></td> <td> · <a href="/wiki/Gad_(persoon)" title="Gad (persoon)">Gad</a></td> <td> · <a href="/wiki/Aser_(persoon)" title="Aser (persoon)">Aser</a></td> <td> · <a href="/wiki/Issachar_(persoon)" title="Issachar (persoon)">Issachar</a></td> <td> · <a href="/wiki/Zebulon_(persoon)" title="Zebulon (persoon)">Zebulon</a></td> <td> · <a href="/wiki/Jozef_(zoon_van_Jakob)" title="Jozef (zoon van Jakob)">Jozef</a></td> <td> · <a href="/wiki/Benjamin_(zoon_van_Jakob)" title="Benjamin (zoon van Jakob)">Benjamin</a> </td></tr> <tr> <td align="right"><span class="nowrap"><b>Stammen van Israël:</b></span> </td> <td> <a href="/wiki/Ruben_(stam)" title="Ruben (stam)">Ruben</a></td> <td></td> <td> · <a href="/wiki/Levieten" class="mw-redirect" title="Levieten">Levi</a></td> <td></td> <td> · <a href="/wiki/Dan_(stam)" title="Dan (stam)">Dan</a></td> <td> · <a href="/wiki/Naftali_(stam)" title="Naftali (stam)">Naftali</a></td> <td> · <a href="/wiki/Gad_(stam)" title="Gad (stam)">Gad</a></td> <td> · <a href="/wiki/Aser_(stam)" title="Aser (stam)">Aser</a></td> <td> · <a href="/wiki/Issachar_(stam)" title="Issachar (stam)">Issachar</a></td> <td> · <a href="/wiki/Zebulon_(stam)" title="Zebulon (stam)">Zebulon</a></td> <td colspan="2"> · Jozef (<a href="/wiki/Manasse_(stam)" title="Manasse (stam)">Manasse</a> · <a href="/wiki/Efra%C3%AFm_(stam)" title="Efraïm (stam)">Efraïm</a>) </td></tr> <tr> <td align="right"><b>Stammen van Juda:</b> </td> <td></td> <td><a href="/wiki/Simeon_(stam)" title="Simeon (stam)">Simeon</a></td> <td></td> <td><a href="/wiki/Juda_(stam)" title="Juda (stam)">Juda</a></td> <td></td> <td></td> <td></td> <td></td> <td></td> <td></td> <td></td> <td>· <a href="/wiki/Benjamin_(stam)" title="Benjamin (stam)">Benjamin</a> </td></tr></tbody></table> </div></div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Overgenomen van "<a dir="ltr" href="https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Israëlieten&oldid=66956591">https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Israëlieten&oldid=66956591</a>"</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Categorie:Alles" title="Categorie:Alles">Categorieën</a>: <ul><li><a href="/wiki/Categorie:Stammen_van_Isra%C3%ABl" title="Categorie:Stammen van Israël">Stammen van Israël</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Isra%C3%ABlitische_oudheid" title="Categorie:Israëlitische oudheid">Israëlitische oudheid</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Deze pagina is voor het laatst bewerkt op 31 jan 2024 om 15:53.</li> <li id="footer-info-copyright">De tekst is beschikbaar onder de licentie <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.nl">Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen</a>, er kunnen aanvullende voorwaarden van toepassing zijn. Zie de <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/nl">gebruiksvoorwaarden</a> voor meer informatie.<br /> Wikipedia® is een geregistreerd handelsmerk van de <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, een organisatie zonder winstoogmerk.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Privacybeleid</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia">Over Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Algemeen_voorbehoud">Disclaimers</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Gedragscode</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Ontwikkelaars</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/nl.wikipedia.org">Statistieken</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Cookieverklaring</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//nl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Isra%C3%ABlieten&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Mobiele weergave</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-lljb8","wgBackendResponseTime":144,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.199","walltime":"0.507","ppvisitednodes":{"value":1078,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":11888,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":3153,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":12,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":2,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":9892,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 151.719 1 -total"," 37.65% 57.115 1 Sjabloon:Appendix"," 35.03% 53.148 1 Sjabloon:References"," 28.85% 43.765 1 Sjabloon:Commonscat"," 25.50% 38.687 1 Sjabloon:Zusterproject_box"," 23.09% 35.027 1 Sjabloon:Navigatie_stammen_van_Israël"," 18.97% 28.787 1 Sjabloon:Navigatie"," 17.45% 26.475 1 Sjabloon:Citeer_web"," 7.63% 11.573 1 Sjabloon:Taal-en"," 6.81% 10.328 2 Sjabloon:First_non_empty"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.009","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":846031,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-64476968cd-lhs6z","timestamp":"20241102121132","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Isra\u00eblieten","url":"https:\/\/nl.wikipedia.org\/wiki\/Isra%C3%ABlieten","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q51669","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q51669","author":{"@type":"Organization","name":"Bijdragers aan Wikimedia-projecten"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2004-05-01T06:18:45Z","dateModified":"2024-01-31T14:53:40Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/4\/43\/Merenptah_Israel_Stele_Cairo.jpg","headline":"historisch, Semitisch-sprekend volk in het Nabije Oosten"}</script> </body> </html>