CINXE.COM

Fenikeliler - Vikipedi

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="tr" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Fenikeliler - Vikipedi</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )trwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","Ocak","Şubat","Mart","Nisan","Mayıs","Haziran","Temmuz","Ağustos","Eylül","Ekim","Kasım","Aralık"],"wgRequestId":"012a4afa-f565-4da8-8644-11e40bc92453","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Fenikeliler","wgTitle":"Fenikeliler","wgCurRevisionId":34198443,"wgRevisionId":34198443,"wgArticleId":36262,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Kaynak gösterme hatası bulunan maddeler","Webarşiv şablonu wayback bağlantıları","GND tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri","ISNI tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri","LCCN tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri","LNB tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri","NDL tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri","NKC tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri","NLI tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri","VIAF tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri", "WorldCat-LCCN tanımlayıcısı içeren Vikipedi maddeleri","Fenike"],"wgPageViewLanguage":"tr","wgPageContentLanguage":"tr","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Fenikeliler","wgRelevantArticleId":36262,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"accuracy":{"levels":2}}},"wgStableRevisionId":34198443,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"tr","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"tr"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":40000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false ,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q41642","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":true,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.flaggedRevs.basic":"ready","mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=[ "ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.flaggedRevs.advanced","ext.gadget.charinsert","ext.gadget.extra-toolbar-buttons","ext.gadget.HizliBilgi","ext.gadget.OpenStreetMap","ext.gadget.switcher","ext.gadget.ReferenceTooltips","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=tr&amp;modules=ext.cite.styles%7Cext.flaggedRevs.basic%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=tr&amp;modules=startup&amp;only=scripts&amp;raw=1&amp;skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=tr&amp;modules=site.styles&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c5/Phoenicia_map-en.svg/1200px-Phoenicia_map-en.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="797"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c5/Phoenicia_map-en.svg/800px-Phoenicia_map-en.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="531"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c5/Phoenicia_map-en.svg/640px-Phoenicia_map-en.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="425"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Fenikeliler - Vikipedi"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//tr.m.wikipedia.org/wiki/Fenikeliler"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Değiştir" href="/w/index.php?title=Fenikeliler&amp;action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Vikipedi (tr)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//tr.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Fenikeliler"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.tr"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Vikipedi Atom beslemesi" href="/w/index.php?title=%C3%96zel:SonDe%C4%9Fi%C5%9Fiklikler&amp;feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Fenikeliler rootpage-Fenikeliler skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">İçeriğe atla</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Ana menü" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Ana menü</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Ana menü</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">kenar çubuğuna taşı</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">gizle</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Gezinti </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Anasayfa" title="Anasayfayı ziyaret et [z]" accesskey="z"><span>Anasayfa</span></a></li><li id="n-Hakkımızda" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:Hakk%C4%B1nda"><span>Hakkımızda</span></a></li><li id="n-İçindekiler" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:G%C3%B6z_at"><span>İçindekiler</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:Rastgele" title="Rastgele bir sayfaya gidin [x]" accesskey="x"><span>Rastgele madde</span></a></li><li id="n-Seçkin-içerik" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:Se%C3%A7kin_i%C3%A7erik"><span>Seçkin içerik</span></a></li><li id="n-Yakınımdakiler" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:Yak%C4%B1n%C4%B1mdakiler"><span>Yakınımdakiler</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-Katılım" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-Katılım" > <div class="vector-menu-heading"> Katılım </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-sandbox" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:Deneme_tahtas%C4%B1"><span>Deneme tahtası</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:K%C3%B6y_%C3%A7e%C5%9Fmesi" title="Güncel olaylarla ilgili son bilgiler"><span>Köy çeşmesi</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:SonDe%C4%9Fi%C5%9Fiklikler" title="Vikide yapılmış son değişikliklerin listesi [r]" accesskey="r"><span>Son değişiklikler</span></a></li><li id="n-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:Y%C3%BCkle"><span>Dosya yükle</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:Topluluk_portali" title="Proje hakkında, neler yapabilirsiniz, ne nerededir"><span>Topluluk portali</span></a></li><li id="n-shop-text" class="mw-list-item"><a href="//shop.wikimedia.org"><span>Wikimedia dükkânı</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Yard%C4%B1m:%C4%B0%C3%A7indekiler" title="Yardım almak için"><span>Yardım</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Anasayfa" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Vikipedi" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-tr.svg" style="width: 6.6875em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="Özgür Ansiklopedi" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-tr.svg" width="104" height="13" style="width: 6.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%C3%96zel:Ara" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Vikipedi içinde ara [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Ara</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Vikipedi üzerinde ara" aria-label="Vikipedi üzerinde ara" autocapitalize="sentences" title="Vikipedi içinde ara [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Özel:Ara"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Ara</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Kişisel araçlar"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Görünüm"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Sayfanın yazı tipi boyutunun, genişliğinin ve renginin görünümünü değiştirin" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Görünüm" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Görünüm</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&amp;utm_medium=sidebar&amp;utm_campaign=C13_tr.wikipedia.org&amp;uselang=tr" class=""><span>Bağış yapın</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%C3%96zel:HesapOlu%C5%9Ftur&amp;returnto=Fenikeliler" title="Bir hesap oluşturup oturum açmanız tavsiye edilmektedir ancak bu zorunlu değildir" class=""><span>Hesap oluştur</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%C3%96zel:Kullan%C4%B1c%C4%B1OturumuA%C3%A7ma&amp;returnto=Fenikeliler" title="Oturum açmanız tavsiye edilmektedir; ancak bu zorunlu değildir [o]" accesskey="o" class=""><span>Oturum aç</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Daha fazla seçenek" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Kişisel araçlar" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Kişisel araçlar</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Kullanıcı menüsü" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&amp;utm_medium=sidebar&amp;utm_campaign=C13_tr.wikipedia.org&amp;uselang=tr"><span>Bağış yapın</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:HesapOlu%C5%9Ftur&amp;returnto=Fenikeliler" title="Bir hesap oluşturup oturum açmanız tavsiye edilmektedir ancak bu zorunlu değildir"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Hesap oluştur</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:Kullan%C4%B1c%C4%B1OturumuA%C3%A7ma&amp;returnto=Fenikeliler" title="Oturum açmanız tavsiye edilmektedir; ancak bu zorunlu değildir [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Oturum aç</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Çıkış yapmış editörler için sayfalar <a href="/wiki/Yard%C4%B1m:Giri%C5%9F" aria-label="Değişiklik yapma hakkında daha fazla bilgi edinin"><span>daha fazla bilgi</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:Katk%C4%B1lar%C4%B1m" title="Bu IP adresinden yapılmış değişiklikler listesi [y]" accesskey="y"><span>Katkılar</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:MesajSayfam" title="Bu IP adresindeki düzenlemeler hakkında tartışma [n]" accesskey="n"><span>Mesaj</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><!-- CentralNotice --></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="İçindekiler" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">İçindekiler</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">kenar çubuğuna taşı</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">gizle</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Giriş</div> </a> </li> <li id="toc-Tarihçe" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Tarihçe"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Tarihçe</span> </div> </a> <ul id="toc-Tarihçe-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Fenike_adı" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Fenike_adı"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span><i>Fenike</i> adı</span> </div> </a> <ul id="toc-Fenike_adı-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ekonomi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Ekonomi"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Ekonomi</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Ekonomi-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Ekonomi alt bölümünü aç/kapa</span> </button> <ul id="toc-Ekonomi-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Ticaret" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ticaret"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1</span> <span>Ticaret</span> </div> </a> <ul id="toc-Ticaret-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Endüstri" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Endüstri"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.2</span> <span>Endüstri</span> </div> </a> <ul id="toc-Endüstri-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Sur_moru" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Sur_moru"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.2.1</span> <span>Sur moru</span> </div> </a> <ul id="toc-Sur_moru-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Madencilik" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Madencilik"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.2.2</span> <span>Madencilik</span> </div> </a> <ul id="toc-Madencilik-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bağcılık" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Bağcılık"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.2.3</span> <span>Bağcılık</span> </div> </a> <ul id="toc-Bağcılık-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Gemi_İnşası" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Gemi_İnşası"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.2.4</span> <span>Gemi İnşası</span> </div> </a> <ul id="toc-Gemi_İnşası-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Uğraştıkları_zanaat" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Uğraştıkları_zanaat"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Uğraştıkları zanaat</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Uğraştıkları_zanaat-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Uğraştıkları zanaat alt bölümünü aç/kapa</span> </button> <ul id="toc-Uğraştıkları_zanaat-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Fenike_gemileri_ve_Deniz_Yolculukları" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Fenike_gemileri_ve_Deniz_Yolculukları"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1</span> <span>Fenike gemileri ve Deniz Yolculukları</span> </div> </a> <ul id="toc-Fenike_gemileri_ve_Deniz_Yolculukları-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Din" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Din"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Din</span> </div> </a> <ul id="toc-Din-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Dil_ve_edebiyat" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Dil_ve_edebiyat"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Dil ve edebiyat</span> </div> </a> <ul id="toc-Dil_ve_edebiyat-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Fenike_şehir_ve_kolonileri" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Fenike_şehir_ve_kolonileri"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Fenike şehir ve kolonileri</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Fenike_şehir_ve_kolonileri-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Fenike şehir ve kolonileri alt bölümünü aç/kapa</span> </button> <ul id="toc-Fenike_şehir_ve_kolonileri-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Önemli_Fenike_şehirleri_listesi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Önemli_Fenike_şehirleri_listesi"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.1</span> <span>Önemli Fenike şehirleri listesi</span> </div> </a> <ul id="toc-Önemli_Fenike_şehirleri_listesi-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Buluntular" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Buluntular"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Buluntular</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Buluntular-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Buluntular alt bölümünü aç/kapa</span> </button> <ul id="toc-Buluntular-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Gelidonya_Burnu_Batığı" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Gelidonya_Burnu_Batığı"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.1</span> <span>Gelidonya Burnu Batığı</span> </div> </a> <ul id="toc-Gelidonya_Burnu_Batığı-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Uluburun_Batığı" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Uluburun_Batığı"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.2</span> <span>Uluburun Batığı</span> </div> </a> <ul id="toc-Uluburun_Batığı-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Amerika_Kıtasının_keşfi_iddiası" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Amerika_Kıtasının_keşfi_iddiası"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.3</span> <span>Amerika Kıtasının keşfi iddiası</span> </div> </a> <ul id="toc-Amerika_Kıtasının_keşfi_iddiası-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Kaynakça" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Kaynakça"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Kaynakça</span> </div> </a> <ul id="toc-Kaynakça-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Dış_bağlantılar" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Dış_bağlantılar"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>Dış bağlantılar</span> </div> </a> <ul id="toc-Dış_bağlantılar-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="İçindekiler" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="İçindekiler tablosunu değiştir" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">İçindekiler tablosunu değiştir</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Fenikeliler</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Başka bir dildeki sayfaya gidin. 100 dilde mevcut" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-100" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">100 dil</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="seçkin madde"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Fenisi%C3%AB" title="Fenisië - Afrikaanca" lang="af" hreflang="af" data-title="Fenisië" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="Afrikaanca" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8D%8A%E1%8A%95%E1%89%84" title="ፊንቄ - Amharca" lang="am" hreflang="am" data-title="ፊንቄ" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="Amharca" class="interlanguage-link-target"><span>አማርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D9%8A%D9%86%D9%8A%D9%82%D9%8A%D8%A7" title="فينيقيا - Arapça" lang="ar" hreflang="ar" data-title="فينيقيا" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="Arapça" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D9%8A%D9%86%D9%8A%D9%82%D9%8A%D8%A7" title="فينيقيا - Mısır Arapçası" lang="arz" hreflang="arz" data-title="فينيقيا" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="Mısır Arapçası" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Fenicia" title="Fenicia - Asturyasça" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Fenicia" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="Asturyasça" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Finikiya" title="Finikiya - Azerbaycan dili" lang="az" hreflang="az" data-title="Finikiya" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="Azerbaycan dili" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D9%86%DB%8C%D9%82%DB%8C%E2%80%8C%D9%84%D8%B1" title="فنیقی‌لر - South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="فنیقی‌لر" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D0%B8%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D1%8F" title="Финикия - Başkırtça" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Финикия" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="Başkırtça" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D1%96%D0%BD%D1%96%D0%BA%D1%96%D1%8F" title="Фінікія - Belarusça" lang="be" hreflang="be" data-title="Фінікія" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="Belarusça" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D0%B8%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D1%8F" title="Финикия - Bulgarca" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Финикия" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="Bulgarca" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AB%E0%A6%BF%E0%A6%A8%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A6%BF%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE" title="ফিনিশিয়া - Bengalce" lang="bn" hreflang="bn" data-title="ফিনিশিয়া" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="Bengalce" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Fenikia" title="Fenikia - Bretonca" lang="br" hreflang="br" data-title="Fenikia" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="Bretonca" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Fenikija" title="Fenikija - Boşnakça" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Fenikija" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="Boşnakça" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bxr mw-list-item"><a href="https://bxr.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D0%B8%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%B8" title="Финики - Russia Buriat" lang="bxr" hreflang="bxr" data-title="Финики" data-language-autonym="Буряад" data-language-local-name="Russia Buriat" class="interlanguage-link-target"><span>Буряад</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Fen%C3%ADcia" title="Fenícia - Katalanca" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Fenícia" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="Katalanca" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cdo mw-list-item"><a href="https://cdo.wikipedia.org/wiki/P%C4%AD-n%C3%A0%CC%A4-g%C4%AD" title="Pĭ-nà̤-gĭ - Mindong" lang="cdo" hreflang="cdo" data-title="Pĭ-nà̤-gĭ" data-language-autonym="閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄" data-language-local-name="Mindong" class="interlanguage-link-target"><span>閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/Penisya" title="Penisya - Sebuano dili" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Penisya" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="Sebuano dili" class="interlanguage-link-target"><span>Cebuano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/F%C3%A9nicie" title="Fénicie - Çekçe" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Fénicie" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="Çekçe" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Ffenicia" title="Ffenicia - Galce" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Ffenicia" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="Galce" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/F%C3%B8nikien" title="Fønikien - Danca" lang="da" hreflang="da" data-title="Fønikien" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="Danca" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Ph%C3%B6nizien" title="Phönizien - Almanca" lang="de" hreflang="de" data-title="Phönizien" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="Almanca" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Phoenicia" title="Phoenicia - İngilizce" lang="en" hreflang="en" data-title="Phoenicia" data-language-autonym="English" data-language-local-name="İngilizce" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Fenicio" title="Fenicio - Esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Fenicio" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="Esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Fenicia" title="Fenicia - İspanyolca" lang="es" hreflang="es" data-title="Fenicia" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="İspanyolca" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Foiniikia" title="Foiniikia - Estonca" lang="et" hreflang="et" data-title="Foiniikia" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="Estonca" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Fenizia" title="Fenizia - Baskça" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Fenizia" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="Baskça" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D9%86%DB%8C%D9%82%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="فنیقی‌ها - Farsça" lang="fa" hreflang="fa" data-title="فنیقی‌ها" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="Farsça" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Foinikia" title="Foinikia - Fince" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Foinikia" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="Fince" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr badge-Q70894304 mw-list-item" title=""><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Ph%C3%A9nicie" title="Phénicie - Fransızca" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Phénicie" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="Fransızca" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Fenysje" title="Fenysje - Batı Frizcesi" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Fenysje" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="Batı Frizcesi" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/An_Fh%C3%A9in%C3%ADc" title="An Fhéiníc - İrlandaca" lang="ga" hreflang="ga" data-title="An Fhéiníc" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="İrlandaca" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Fenicios" title="Fenicios - Galiçyaca" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Fenicios" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="Galiçyaca" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ha mw-list-item"><a href="https://ha.wikipedia.org/wiki/Phoenicia" title="Phoenicia - Hausa dili" lang="ha" hreflang="ha" data-title="Phoenicia" data-language-autonym="Hausa" data-language-local-name="Hausa dili" class="interlanguage-link-target"><span>Hausa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he badge-Q70894304 mw-list-item" title=""><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%A4%D7%99%D7%A0%D7%99%D7%A7%D7%99%D7%94" title="פיניקיה - İbranice" lang="he" hreflang="he" data-title="פיניקיה" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="İbranice" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AB%E0%A4%BC%E0%A5%8B%E0%A4%A8%E0%A5%80%E0%A4%B6%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE" title="फ़ोनीशिया - Hintçe" lang="hi" hreflang="hi" data-title="फ़ोनीशिया" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="Hintçe" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Fenicija" title="Fenicija - Hırvatça" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Fenicija" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="Hırvatça" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/F%C3%B6n%C3%ADcia" title="Fönícia - Macarca" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Fönícia" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="Macarca" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%93%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%AB%D5%AF%D5%AB%D5%A1" title="Փյունիկիա - Ermenice" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Փյունիկիա" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="Ermenice" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hyw mw-list-item"><a href="https://hyw.wikipedia.org/wiki/%D5%93%D5%AB%D6%82%D5%B6%D5%AB%D5%AF%D5%A7" title="Փիւնիկէ - Western Armenian" lang="hyw" hreflang="hyw" data-title="Փիւնիկէ" data-language-autonym="Արեւմտահայերէն" data-language-local-name="Western Armenian" class="interlanguage-link-target"><span>Արեւմտահայերէն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Bangsa_Fenisia" title="Bangsa Fenisia - Endonezce" lang="id" hreflang="id" data-title="Bangsa Fenisia" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="Endonezce" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/F%C3%B6n%C3%ADka" title="Föníka - İzlandaca" lang="is" hreflang="is" data-title="Föníka" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="İzlandaca" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Fenicia" title="Fenicia - İtalyanca" lang="it" hreflang="it" data-title="Fenicia" data-language-autonym="İtaliano" data-language-local-name="İtalyanca" class="interlanguage-link-target"><span>İtaliano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%95%E3%82%A7%E3%83%8B%E3%82%AD%E3%82%A2" title="フェニキア - Japonca" lang="ja" hreflang="ja" data-title="フェニキア" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="Japonca" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Bangsa_Fenisia" title="Bangsa Fenisia - Cava dili" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Bangsa Fenisia" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="Cava dili" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A4%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%90" title="ფინიკია - Gürcüce" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ფინიკია" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="Gürcüce" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kab mw-list-item"><a href="https://kab.wikipedia.org/wiki/Ifniqen" title="Ifniqen - Kabiliyece" lang="kab" hreflang="kab" data-title="Ifniqen" data-language-autonym="Taqbaylit" data-language-local-name="Kabiliyece" class="interlanguage-link-target"><span>Taqbaylit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D0%B8%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D1%8F" title="Финикия - Kazakça" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Финикия" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="Kazakça" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%ED%8E%98%EB%8B%88%ED%82%A4%EC%95%84" title="페니키아 - Korece" lang="ko" hreflang="ko" data-title="페니키아" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="Korece" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/F%C3%AEn%C3%AEkya" title="Fînîkya - Kürtçe" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Fînîkya" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="Kürtçe" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D0%B8%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D1%8F" title="Финикия - Kırgızca" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Финикия" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="Kırgızca" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Phoenices" title="Phoenices - Latince" lang="la" hreflang="la" data-title="Phoenices" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="Latince" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Fenisia" title="Fenisia - Lingua Franca Nova" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Fenisia" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="Lingua Franca Nova" class="interlanguage-link-target"><span>Lingua Franca Nova</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Finikija" title="Finikija - Litvanca" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Finikija" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="Litvanca" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Feni%C4%B7ija" title="Feniķija - Letonca" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Feniķija" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="Letonca" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Fenisia" title="Fenisia - Malgaşça" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Fenisia" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="Malgaşça" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Феникија - Makedonca" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Феникија" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="Makedonca" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%AB%E0%B4%BF%E0%B4%A8%E0%B5%80%E0%B4%B7%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B5%BB_%E0%B4%B8%E0%B4%82%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%82" title="ഫിനീഷ്യൻ സംസ്കാരം - Malayalam dili" lang="ml" hreflang="ml" data-title="ഫിനീഷ്യൻ സംസ്കാരം" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="Malayalam dili" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D0%B8%D0%BD%D0%B8%D0%BA" title="Финик - Moğolca" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Финик" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="Moğolca" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AB%E0%A4%BF%E0%A4%A8%E0%A5%80%E0%A4%B6%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE" title="फिनीशिया - Marathi dili" lang="mr" hreflang="mr" data-title="फिनीशिया" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="Marathi dili" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Phoenicia" title="Phoenicia - Malayca" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Phoenicia" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="Malayca" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mt mw-list-item"><a href="https://mt.wikipedia.org/wiki/Feni%C4%8Bi" title="Feniċi - Maltaca" lang="mt" hreflang="mt" data-title="Feniċi" data-language-autonym="Malti" data-language-local-name="Maltaca" class="interlanguage-link-target"><span>Malti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mzn mw-list-item"><a href="https://mzn.wikipedia.org/wiki/%D9%81%DB%8C%D9%86%DB%8C%D9%82%DB%8C%D9%87" title="فینیقیه - Mazenderanca" lang="mzn" hreflang="mzn" data-title="فینیقیه" data-language-autonym="مازِرونی" data-language-local-name="Mazenderanca" class="interlanguage-link-target"><span>مازِرونی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Fenici%C3%AB" title="Fenicië - Felemenkçe" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Fenicië" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="Felemenkçe" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/F%C3%B8nikia" title="Fønikia - Norveççe Nynorsk" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Fønikia" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="Norveççe Nynorsk" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/F%C3%B8nikia" title="Fønikia - Norveççe Bokmål" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Fønikia" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="Norveççe Bokmål" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Fenicia" title="Fenicia - Oksitan dili" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Fenicia" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="Oksitan dili" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-om mw-list-item"><a href="https://om.wikipedia.org/wiki/Fiinishiyaa" title="Fiinishiyaa - Oromo dili" lang="om" hreflang="om" data-title="Fiinishiyaa" data-language-autonym="Oromoo" data-language-local-name="Oromo dili" class="interlanguage-link-target"><span>Oromoo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%AB%E0%A9%8B%E0%A8%A8%E0%A9%80%E0%A8%B8%E0%A8%BC%E0%A9%80%E0%A8%86" title="ਫੋਨੀਸ਼ੀਆ - Pencapça" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਫੋਨੀਸ਼ੀਆ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="Pencapça" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Fenicja" title="Fenicja - Lehçe" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Fenicja" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="Lehçe" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D9%88%D9%86%DB%8C%D9%82%DB%8C" title="فونیقی - Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="فونیقی" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D9%81%DB%8C%D9%86%DB%8C%DA%A9%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="فینیکیان - Peştuca" lang="ps" hreflang="ps" data-title="فینیکیان" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="Peştuca" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Fen%C3%ADcia" title="Fenícia - Portekizce" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Fenícia" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="Portekizce" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Fenicia" title="Fenicia - Rumence" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Fenicia" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="Rumence" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D0%B8%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D1%8F" title="Финикия - Rusça" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Финикия" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="Rusça" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sc mw-list-item"><a href="https://sc.wikipedia.org/wiki/Fen%C3%ACtzios" title="Fenìtzios - Sardunya dili" lang="sc" hreflang="sc" data-title="Fenìtzios" data-language-autonym="Sardu" data-language-local-name="Sardunya dili" class="interlanguage-link-target"><span>Sardu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Finici" title="Finici - Sicilyaca" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Finici" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="Sicilyaca" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Phoenicie" title="Phoenicie - İskoçça" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Phoenicie" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="İskoçça" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Fenikija" title="Fenikija - Sırp-Hırvat Dili" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Fenikija" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="Sırp-Hırvat Dili" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%B4%E0%B7%93%E0%B6%B1%E0%B7%92%E0%B7%82%E0%B7%92%E0%B6%BA%E0%B7%8F%E0%B7%80" title="පීනිෂියාව - Sinhali dili" lang="si" hreflang="si" data-title="පීනිෂියාව" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="Sinhali dili" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Phoenicia" title="Phoenicia - Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Phoenicia" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Feni%C4%8Dania" title="Feničania - Slovakça" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Feničania" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="Slovakça" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Fenicija" title="Fenicija - Slovence" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Fenicija" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="Slovence" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Fenikasit" title="Fenikasit - Arnavutça" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Fenikasit" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="Arnavutça" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Феникија - Sırpça" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Феникија" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="Sırpça" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Fenicien" title="Fenicien - İsveççe" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Fenicien" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="İsveççe" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Finisia" title="Finisia - Svahili dili" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Finisia" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="Svahili dili" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%AA%E0%AF%8B%E0%AE%A9%E0%AF%80%E0%AE%9A%E0%AE%BF%E0%AE%AF%E0%AE%BE" title="போனீசியா - Tamilce" lang="ta" hreflang="ta" data-title="போனீசியா" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="Tamilce" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%9F%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%A2" title="ฟินิเชีย - Tayca" lang="th" hreflang="th" data-title="ฟินิเชีย" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="Tayca" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Phoenicia" title="Phoenicia - Tagalogca" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Phoenicia" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="Tagalogca" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D1%96%D0%BD%D1%96%D0%BA%D1%96%D1%8F" title="Фінікія - Ukraynaca" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Фінікія" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="Ukraynaca" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D9%88%D9%86%DB%8C%D9%82%DB%8C" title="فونیقی - Urduca" lang="ur" hreflang="ur" data-title="فونیقی" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="Urduca" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Finikiya" title="Finikiya - Özbekçe" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Finikiya" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="Özbekçe" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vec mw-list-item"><a href="https://vec.wikipedia.org/wiki/Fenici" title="Fenici - Venedikçe" lang="vec" hreflang="vec" data-title="Fenici" data-language-autonym="Vèneto" data-language-local-name="Venedikçe" class="interlanguage-link-target"><span>Vèneto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Phoenicia" title="Phoenicia - Vietnamca" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Phoenicia" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="Vietnamca" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Fenisya" title="Fenisya - Varay" lang="war" hreflang="war" data-title="Fenisya" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="Varay" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E8%85%93%E5%B0%BC%E5%9F%BA" title="腓尼基 - Wu Çincesi" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="腓尼基" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="Wu Çincesi" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A4%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%90" title="ფინიკია - Megrelce" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="ფინიკია" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Megrelce" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%85%93%E5%B0%BC%E5%9F%BA" title="腓尼基 - Çince" lang="zh" hreflang="zh" data-title="腓尼基" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="Çince" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Phoenicia" title="Phoenicia - Min Nan Çincesi" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Phoenicia" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="Min Nan Çincesi" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E8%85%93%E5%B0%BC%E5%9F%BA" title="腓尼基 - Kantonca" lang="yue" hreflang="yue" data-title="腓尼基" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="Kantonca" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q41642#sitelinks-wikipedia" title="Dillerarası bağlantıları değiştir" class="wbc-editpage">Bağlantıları değiştir</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Ad alanları"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Fenikeliler" title="İçerik sayfasını göster [c]" accesskey="c"><span>Madde</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Tart%C4%B1%C5%9Fma:Fenikeliler" rel="discussion" title="İçerik ile ilgili tartışma [t]" accesskey="t"><span>Tartışma</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Dil varyantını değiştir" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Türkçe</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Görünüm"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Fenikeliler"><span>Oku</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Fenikeliler&amp;veaction=edit" title="Bu sayfayı değiştir [v]" accesskey="v"><span>Değiştir</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Fenikeliler&amp;action=edit" title="Bu sayfanın kaynak kodunu düzenleyin [e]" accesskey="e"><span>Kaynağı değiştir</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Fenikeliler&amp;action=history" title="Bu sayfanın geçmiş sürümleri [h]" accesskey="h"><span>Geçmişi gör</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Sayfa araçları"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Araçlar" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Araçlar</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Araçlar</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">kenar çubuğuna taşı</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">gizle</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Daha fazla seçenek" > <div class="vector-menu-heading"> Eylemler </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Fenikeliler"><span>Oku</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Fenikeliler&amp;veaction=edit" title="Bu sayfayı değiştir [v]" accesskey="v"><span>Değiştir</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Fenikeliler&amp;action=edit" title="Bu sayfanın kaynak kodunu düzenleyin [e]" accesskey="e"><span>Kaynağı değiştir</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Fenikeliler&amp;action=history"><span>Geçmişi gör</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Genel </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:SayfayaBa%C4%9Flant%C4%B1lar/Fenikeliler" title="Bu sayfaya bağlantı vermiş tüm viki sayfalarının listesi [j]" accesskey="j"><span>Sayfaya bağlantılar</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:%C4%B0lgiliDe%C4%9Fi%C5%9Fiklikler/Fenikeliler" rel="nofollow" title="Bu sayfadan bağlantı verilen sayfalardaki son değişiklikler [k]" accesskey="k"><span>İlgili değişiklikler</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:%C3%96zelSayfalar" title="Tüm özel sayfaların listesi [q]" accesskey="q"><span>Özel sayfalar</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Fenikeliler&amp;oldid=34198443" title="Bu sayfanın bu revizyonuna kalıcı bağlantı"><span>Kalıcı bağlantı</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Fenikeliler&amp;action=info" title="Bu sayfa hakkında daha fazla bilgi"><span>Sayfa bilgisi</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:KaynakG%C3%B6ster&amp;page=Fenikeliler&amp;id=34198443&amp;wpFormIdentifier=titleform" title="Bu sayfadan nasıl kaynak göstereceği hakkında bilgi"><span>Bu sayfayı kaynak göster</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:UrlShortener&amp;url=https%3A%2F%2Ftr.wikipedia.org%2Fwiki%2FFenikeliler"><span>Kısaltılmış URL'yi al</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:QrCode&amp;url=https%3A%2F%2Ftr.wikipedia.org%2Fwiki%2FFenikeliler"><span>Karekodu indir</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Yazdır/dışa aktar </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:Kitap&amp;bookcmd=book_creator&amp;referer=Fenikeliler"><span>Bir kitap oluştur</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:DownloadAsPdf&amp;page=Fenikeliler&amp;action=show-download-screen"><span>PDF olarak indir</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Fenikeliler&amp;printable=yes" title="Bu sayfanın basılmaya uygun sürümü [p]" accesskey="p"><span>Basılmaya uygun görünüm</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Diğer projelerde </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Phoenicia" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q41642" title="Veri havuzundaki ilgili ögeye bağlantı [g]" accesskey="g"><span>Vikiveri ögesi</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Sayfa araçları"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Görünüm"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Görünüm</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">kenar çubuğuna taşı</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">gizle</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Vikipedi, özgür ansiklopedi</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="tr" dir="ltr"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r28603389">.mw-parser-output .infobox-subbox{padding:0;border:none;margin:-3px;width:auto;min-width:100%;font-size:100%;clear:none;float:none;background-color:transparent}.mw-parser-output .infobox-3cols-child{margin:auto}.mw-parser-output .infobox .navbar{font-size:100%}body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-header,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-subheader,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-above,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-title,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-image,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-full-data,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-below{text-align:center}</style><table class="infobox geography vcard" style="font-size:88%;"><tbody><tr><th colspan="2" class="infobox-above adr" style="padding:0.25em 0.33em 0.33em;line-height:1.2em;font-size:1.25em;"><div style="display:inline" class="fn org country-name">Fenikeliler</div><div style="padding-top:0.25em; font-weight:normal;">Φοινίκη <br /> Phoiníkē&#x20; <small>(<a href="/wiki/Yunanca" title="Yunanca">Yunanca</a>)</small></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-subheader text-align:center;" style="text-align:center;">MÖ 2500-MÖ 64</td></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-full-data"><div align="center"><span class="mw-default-size" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/Dosya:Phoenicia_map-en.svg" class="mw-file-description" title="&quot;Fenike haritası&quot;, görünüşe göre Levant&#39;ın &quot;Fenike&quot; olarak bilinen kısmı hakkında kabaca bir fikir vermeyi amaçlamaktadır, ancak herhangi bir tarihi imparatorluğa veya yönetime karşılık gelmemektedir. Belirtilen şehirler, belki de Geç Bronz Çağı&#39;nda (?) antik Fenike şehir devletleridir."><img alt="&quot;Fenike haritası&quot;, görünüşe göre Levant&#39;ın &quot;Fenike&quot; olarak bilinen kısmı hakkında kabaca bir fikir vermeyi amaçlamaktadır, ancak herhangi bir tarihi imparatorluğa veya yönetime karşılık gelmemektedir. Belirtilen şehirler, belki de Geç Bronz Çağı&#39;nda (?) antik Fenike şehir devletleridir." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c5/Phoenicia_map-en.svg/250px-Phoenicia_map-en.svg.png" decoding="async" width="250" height="166" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c5/Phoenicia_map-en.svg/375px-Phoenicia_map-en.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c5/Phoenicia_map-en.svg/500px-Phoenicia_map-en.svg.png 2x" data-file-width="610" data-file-height="405" /></a></span></div><div style="position:relative;top:0.3em;font-size:x-small" align="center">"Fenike haritası", görünüşe göre Levant'ın "Fenike" olarak bilinen kısmı hakkında kabaca bir fikir vermeyi amaçlamaktadır, ancak herhangi bir tarihi imparatorluğa veya yönetime karşılık gelmemektedir. Belirtilen şehirler, belki de Geç Bronz Çağı'nda (?) antik Fenike şehir devletleridir.</div></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">Başkent</th><td class="infobox-data">Yok; baskın şehirler <a href="/wiki/Sayda" title="Sayda">Sayda</a>, <a href="/wiki/Biblos" title="Biblos">Biblos</a> ve <a href="/wiki/Sur_(antik_kent)" title="Sur (antik kent)">Sur</a>'du</td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">Yaygın&#160;dil(ler)</th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/Fenikece" title="Fenikece">Fenikece</a>, <a href="/wiki/P%C3%B6nce" title="Pönce">Pönce</a></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">Resmî din <div style="font-weight:normal;display:inline;"></div></th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/Kenan_mitolojisi" title="Kenan mitolojisi">Kenan mitolojisi</a></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">Hükûmet</th><td class="infobox-data">Farklı derecelerde <a href="/wiki/Oligar%C5%9Fi" title="Oligarşi">oligarşik</a> veya <a href="/wiki/Pl%C3%BCtokrasi" title="Plütokrasi">plütokratik</a> unsurlar içeren, <a href="/wiki/Monar%C5%9Fi" title="Monarşi">krallar</a> tarafından yönetilen <a href="/wiki/%C5%9Eehir_devleti" title="Şehir devleti">şehir devletleri</a>; MÖ 480'den sonra <a href="/wiki/Kartaca" title="Kartaca">Kartaca</a>'da oligarşik <a href="/wiki/Cumhuriyet" title="Cumhuriyet">cumhuriyet</a></td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label">Fenike şehirlerinin başlıca kralları</th><td class="infobox-data">&#160;</td></tr><tr class="mergedrow"><td colspan="2" class="infobox-full-data"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28603389"><table class="infobox-subbox"><tbody><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">•&#160;<abbr title="yaklaşık">y.</abbr><span style="white-space:nowrap;">&#8201;1800&#160;BC</span> </div></th><td class="infobox-data"><a href="/w/index.php?title=Abishemu&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Abishemu (sayfa mevcut değil)">Abishemu</a> <small>(Lübnan'ın tasdik edilmiş en eski kralı)</small></td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">•&#160;MÖ 969-936 </div></th><td class="infobox-data"><a href="/w/index.php?title=I._Hiram&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="I. Hiram (sayfa mevcut değil)">I. Hiram</a></td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">•&#160;MÖ 820-774 </div></th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/Pygmalion" class="mw-disambig" title="Pygmalion">Pygmalion</a></td></tr></tbody></table></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">Tarihî dönem</th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/Klasik_Antik_%C3%87a%C4%9F" title="Klasik Antik Çağ">Klasik Antik Çağ</a></td></tr><tr class="mergedrow"><td colspan="2" class="infobox-full-data"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28603389"><table class="infobox-subbox"><tbody><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">•&#160;Kuruluşu </div></th><td class="infobox-data">MÖ 2500</td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">•&#160;Sur, <a href="/w/index.php?title=I._Hiram&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="I. Hiram (sayfa mevcut değil)">I. Hiram</a> yönetiminde şehir merkezi oldu </div></th><td class="infobox-data">MÖ 969</td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">•&#160;Pygmalion <a href="/wiki/Kartaca" title="Kartaca">Kartaca</a>'yı kurdu (efsaneye göre) </div></th><td class="infobox-data">MÖ 814</td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">•&#160;Dağılışı </div></th><td class="infobox-data">MÖ 64</td></tr></tbody></table></td></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-full-data"> <table style="width:95%; background: transparent; text-align:center; margin:0 auto;"> <tbody><tr> <td style="text-align:center; border:0; padding-bottom:0"><div id="before-after"></div> <b>Öncüller</b></td> <td style="text-align:center;border:0; padding-bottom:0;"><b>Ardıllar</b> </td></tr> <tr> <td style="vertical-align:top; text-align:center; border:0;"> <table style="width:100%; background: transparent; text-align:center; margin:0 auto; border:0;"> <tbody><tr> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle;"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d2/Blank.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" data-file-width="3" data-file-height="2" /></span></span> </td> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle; text-align:left;"><a href="/wiki/Kenan" title="Kenan">Kenan</a> </td></tr> <tr> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle;"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d2/Blank.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" data-file-width="3" data-file-height="2" /></span></span> </td> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle; text-align:left;"><a href="/wiki/Hititler" title="Hititler">Hititler</a> </td></tr> <tr> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle;"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d2/Blank.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" data-file-width="3" data-file-height="2" /></span></span> </td> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle; text-align:left;"><a href="/wiki/Yeni_Krall%C4%B1k" title="Yeni Krallık">Yeni Krallık</a> </td></tr> </tbody></table> </td> <td style="vertical-align:top; text-align:center;border:0;"> <table style="width:92%; background:transparent; text-align:center; margin:0 auto; border:0;"> <tbody><tr> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle; text-align:right;"><a href="/wiki/Suriye_(eyalet)" title="Suriye (eyalet)">Suriye (eyalet)</a> </td> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle;"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d2/Blank.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" data-file-width="3" data-file-height="2" /></span></span> </td></tr> </tbody></table> </td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table> <p><b>Fenikeliler</b> (<a href="/wiki/Rumca" class="mw-redirect" title="Rumca">Rumca</a>: <i>Phoiníkē</i>), <a href="/wiki/Antik_%C3%87a%C4%9F" title="Antik Çağ">Antik Çağ</a>'da yaşamış <a href="/wiki/Sami_dilleri" title="Sami dilleri">Sami dillerine</a> mensup bir dil konuşan <a href="/wiki/Akdeniz" title="Akdeniz">Akdenizli</a> kavimdir. <a href="/wiki/Bereketli_Hilal" title="Bereketli Hilal">Bereketli Hilal</a>'in Akdeniz'e bakan kıyılarında gelişen bu uygarlık, <a href="/wiki/Talassokrasi" title="Talassokrasi">talassokrasik</a> bir yapıda şekillenmiştir. Fenikeliler, <a href="/wiki/Do%C4%9Fu_Akdeniz" title="Doğu Akdeniz">Doğu Akdeniz</a>'den tüm Akdeniz kıyılarına hatta <a href="/wiki/Atlas_Okyanusu" title="Atlas Okyanusu">Atlas Okyanusuna</a> yayılarak en bilineni <a href="/wiki/Kartaca" title="Kartaca">Kartaca</a> olan çeşitli <a href="/wiki/%C5%9Eehir_devleti" title="Şehir devleti">şehir devletleri</a> kurmuştur. </p><p>Bir deniz kavmi olarak öncelikle ticaretle uğraşmışlar; gittikleri yerlere zeytin, zeytinyağı, incir, ceviz, badem, nar, erik, hurma, kayısı, kavun, balkabağı, şarap gibi gıda ürünleri; bakır, demir, gümüş, altın gibi madenler; Sedir ağacından kereste; fildişi ve camdan sanatsal nesneler; yün, keten, pamuk ve ipek gibi kumaşlar götürmüşlerdir. Mısırlılardan öğrendikleri cam işleme sanatını ilerleterek, <a href="/wiki/Sayda" title="Sayda">Sayda</a>, <a href="/wiki/Sur_(%C5%9Fehir)" class="mw-redirect" title="Sur (şehir)">Sur</a> ve <a href="/w/index.php?title=Sarepta&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Sarepta (sayfa mevcut değil)">Sarepta</a> gibi şehirlerde saydam camlar üretmişlerdir. Asıl şöhretlerini ise farklı farklı renklendirdikleri kumaşlar sayesinde edinmişlerdir. MÖ 1570'te bir tür kabuklu deniz canlısı olan <i>Murex</i> sayesinde <a href="/wiki/Mor" title="Mor">mor</a> renkli kumaşlar elde etmeyi başarmışlar ve sonraki zamanlarda Antik Yunanlar tarafından getirdikleri bu renk kumaşa atfen mor rengin vatanı (Yunanca: <i>Phoiníkē</i>) insanları yani Fenikeliler olarak anılmaya başlanmışlardır.<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">&#91;</span>1<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup><sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">&#91;</span>2<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> Antik Çağ'ın şairi <a href="/wiki/Homeros" title="Homeros">Homeros</a>, <a href="/wiki/Troya" title="Troya">Troya</a>'lı <a href="/wiki/Paris_(mitoloji)" title="Paris (mitoloji)">Paris</a>'in <a href="/wiki/Helen" title="Helen">Helen</a>'e kendisiyle birlikte kaçması için <a href="/wiki/Sur_moru" title="Sur moru">Fenike kumaşı</a> hediye ettiğini söylemiştir. </p><p>Fenikelilerin en bilinen buluşu <a href="/wiki/Alfabe" title="Alfabe">alfabedir</a>. <a href="/wiki/Fenike_alfabesi" title="Fenike alfabesi">Fenike alfabesi</a>, günümüz tüm modern alfabelerinin temelini oluşturmaktadır<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">&#91;</span>3<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup><sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">&#91;</span>4<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> Alfabeleri, önce <a href="/wiki/Anadolu_uygarl%C4%B1klar%C4%B1" class="mw-redirect" title="Anadolu uygarlıkları">Anadolu</a> ve <a href="/wiki/Antik_Yunanistan" title="Antik Yunanistan">Antik Yunan</a> Uygarlıklarında; sonra Kenan bölgesinde ve <a href="/wiki/Antik_Roma" title="Antik Roma">Antik Roma</a>'da yaygın olarak kullanılmaya başlanmıştır. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Tarihçe"><span id="Tarih.C3.A7e"></span>Tarihçe</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Fenikeliler&amp;veaction=edit&amp;section=1" title="Değiştirilen bölüm: Tarihçe" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Fenikeliler&amp;action=edit&amp;section=1" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Tarihçe"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Fenikelilere ait ilk kayıtlar, <a href="/wiki/Kenan" title="Kenan">Kenan</a> toprakları olarak adlandırılan günümüzde <a href="/wiki/L%C3%BCbnan" title="Lübnan">Lübnan</a>, <a href="/wiki/%C4%B0srail" title="İsrail">İsrail</a>, <a href="/wiki/Suriye" title="Suriye">Suriye</a>, <a href="/wiki/%C3%9Crd%C3%BCn" title="Ürdün">Ürdün</a>, <a href="/wiki/Gazze" title="Gazze">Gazze</a> ve <a href="/wiki/T%C3%BCrkiye" title="Türkiye">Türkiye</a>'nin güney kıyılarını içine alan bölgede milattan önce üç bin yıllarına kadar gitmektedir. <a href="/wiki/Arvad" title="Arvad">Arvad</a>, Zemar (Simyra), <a href="/wiki/Trablus" title="Trablus">Trablus</a>, <a href="/wiki/Biblos" title="Biblos">Biblos</a>, <a href="/wiki/Beyrut" title="Beyrut">Beyrut</a>, <a href="/wiki/Sayda" title="Sayda">Sayda</a>, <a href="/wiki/Sur_(%C5%9Fehir)" class="mw-redirect" title="Sur (şehir)">Sur</a>, <a href="/wiki/Akka" title="Akka">Akka</a> liman şehirlerini kuran Fenikeliler, milattan önce 2500 yıllarından itibaren <a href="/wiki/M%C4%B1s%C4%B1rl%C4%B1lar" title="Mısırlılar">Mısırlılarla</a> ticari münasebete başlamışlardır. Bu ülkeye ağaç ve nebati koku maddesi, <a href="/wiki/Zeytinya%C4%9F%C4%B1" title="Zeytinyağı">zeytinyağı</a> ve <a href="/wiki/Re%C3%A7ine" title="Reçine">reçine</a> ihraç ederlerdi. Ancak siyasi bakımdan iyi teşkilatlanamadıklarından kısa zamanda Mısır'ın nüfuzu altına girdiler. İki bin yıllarının başında <a href="/wiki/Hiksoslar" title="Hiksoslar">Hiksosların</a> istilalarına uğradılar. Mısırlılar istilacılara karşı korumak bahanesiyle Fenike topraklarını tamamen askeri işgal altına aldılar. </p><p>Uzun süren karışıklıklardan sonra Fenike, MÖ 14. yüzyılın sonunda Mısır'ın işgalinden kurtuldu. MÖ 9. yüzyılda ise, Fenike için <a href="/wiki/Asurlular" title="Asurlular">Asurlular</a> büyük bir tehdit unsuru oldu. Zaman zaman Fenike üzerine seferler düzenleyen Asurlular bölgeyi kısa aralıklarla hakimiyetleri altına aldılar. Fenike MÖ 6. yüzyılda <a href="/wiki/Persler" class="mw-redirect" title="Persler">Perslerin</a> istilasına uğradı. Daha sonra <a href="/wiki/B%C3%BCy%C3%BCk_%C4%B0skender" class="mw-redirect" title="Büyük İskender">Büyük İskender</a> tarafından zapt edildi. </p><p>Fenikelilerin Sur kentinden kovulan bir grup asi Fenikeli MÖ 800 yılında Tunus sahillerinde Kartaca'yı kurdular. Kartaca kendi statüsüne rağmen Fenike kentlerinden olan Sur (Tyros)'a bağlılığını sürdürdü ve ticari karının %10'unu tanrı <a href="/w/index.php?title=Melkart&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Melkart (sayfa mevcut değil)">Melkart</a>'ın tapınağına bağışladı. Kartaca, <a href="/wiki/Roma" title="Roma">Roma</a>'ya karşı <a href="/wiki/Hannibal" title="Hannibal">Hannibal</a> isimli komutanı ile girdiği savaşı kaybetti ve bu sayede Roma, Akdeniz ticareti ve hakimiyetini ele geçirdi. </p><p>Fenikeliler, yaşadıkları dönemde Akdeniz'in her noktasına yayılmış, günümüzde Britanya olarak bilinen adaya kadar ulaşmış, o dönemde dünyadaki ilk büyük ticaret ağını oluşturmuştur. Hem başka dil konuşan insanlarla anlaşmayı, hem de kayıt tutmayı kolaylaştırmak amacıyla o zamana kadar sadece resimlerden oluşan yazı sistemlerini devrimsel bir buluş olan basit formlarda çizilebilen sembollere dönüştürmüşlerdir. Oluşturdukları <a href="/wiki/Fenike_alfabesi" title="Fenike alfabesi">Fenike alfabesiyle</a> günümüz çağdaş yazı sisteminin temellerini atmışlardır. O dönemde <a href="/wiki/Deniz_Kavimleri" title="Deniz Kavimleri">Deniz Kavimleri</a>'nden Fenikeliler ve <a href="/wiki/Miken_Uygarl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" class="mw-redirect" title="Miken Uygarlığı">Mikenler</a> uygarlığın ulaştırma memurlarıydı, uygarlığı taşıma görevini gerçekleştirmişler; Avrupa'da <a href="/wiki/Antik_Yunanistan" title="Antik Yunanistan">Yunan</a>, <a href="/wiki/Girit_uygarl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" class="mw-redirect" title="Girit uygarlığı">Minoan</a> ve <a href="/wiki/Roma_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Roma İmparatorluğu">Roma</a> uygarlıklarının şekillenmesine yardımcı olmuşlardır.<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">&#91;</span>5<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> Madenleri arama çabası, kâşif ve madencileri daha uzaklara, hatta Kuzey ve Batı Avrupa'nın bilinmeyen barbar bölgelerine kadar götürmüştür. Burada ticaret her zaman çalışmasını sürdürmüş, izolasyonu zayıflamış, insanların birbirleriyle ilişkilerini değiştirmiş, dünyaya yeni biçimleri kabul etmeye zorlamıştır. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Fenike_adı"><span id="Fenike_ad.C4.B1"></span><i>Fenike</i> adı</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Fenikeliler&amp;veaction=edit&amp;section=2" title="Değiştirilen bölüm: Fenike adı" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Fenikeliler&amp;action=edit&amp;section=2" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Fenike adı"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Phoenicia_map-en.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c5/Phoenicia_map-en.svg/350px-Phoenicia_map-en.svg.png" decoding="async" width="350" height="232" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c5/Phoenicia_map-en.svg/525px-Phoenicia_map-en.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c5/Phoenicia_map-en.svg/700px-Phoenicia_map-en.svg.png 2x" data-file-width="610" data-file-height="405" /></a><figcaption>Fenike haritası</figcaption></figure> <p>Fenikelilere bu ismi veren Yunanlar olmuştur ve Fenikeliler ismini ilk olarak Yunan tarihçi <a href="/wiki/Heredot" class="mw-redirect" title="Heredot">Heredot</a> kullanmıştır. Fenikelilerin kendi dillerinde kendilerine ne ad verildiği tam olarak bilinmemektedir. Kendilerini <i>Kenaniler</i> adıyla zikrettikleri sanılmaktadır. Kenani adı bazı araştırmacılara göre <a href="/wiki/Hurrice" title="Hurrice">Hurrice</a> olan bir sözcük iken bazı araştırmacılara göre de Samice bir sözcüktür ve kırmızı anlamına gelen Kenanigi'den gelmektedir. Fenikeliler adı da benzer şekilde Yunancada, <a href="/wiki/Sur_moru" title="Sur moru">Sur moruna</a> atfen 'kızıl insanlar' anlamına gelen <i>Phonikes</i> kelimesinden gelmektedir. Kısaca bu etnik topluluğa Helenler Fenikeliler adını verirken Doğu kavimleri Kenaniler adını kullanmıştır. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ekonomi">Ekonomi</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Fenikeliler&amp;veaction=edit&amp;section=3" title="Değiştirilen bölüm: Ekonomi" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Fenikeliler&amp;action=edit&amp;section=3" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Ekonomi"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ticaret">Ticaret</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Fenikeliler&amp;veaction=edit&amp;section=4" title="Değiştirilen bölüm: Ticaret" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Fenikeliler&amp;action=edit&amp;section=4" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Ticaret"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ayrıca bakınız: <a href="/wiki/Fenikeliler_ve_%C5%9Farap" title="Fenikeliler ve şarap">Fenikeliler ve şarap</a></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-center" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Phoenician_trade_routes_(eng).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Phoenician_trade_routes_%28eng%29.svg/220px-Phoenician_trade_routes_%28eng%29.svg.png" decoding="async" width="220" height="99" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Phoenician_trade_routes_%28eng%29.svg/330px-Phoenician_trade_routes_%28eng%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Phoenician_trade_routes_%28eng%29.svg/440px-Phoenician_trade_routes_%28eng%29.svg.png 2x" data-file-width="2042" data-file-height="917" /></a><figcaption>Büyük Fenike ticaret ağları (<abbr title="yaklaşık">y.</abbr><span style="white-space:nowrap;">&#8201;1200–800</span> MÖ)</figcaption></figure> <p>Fenikeliler, Akdeniz ve Yakın Doğu'ya yayılmış farklı medeniyetler arasında aracı olarak hizmet etmiş, malların, bilginin, kültürün ve dini geleneklerin değişimini kolaylaştırmıştır. Geniş ve kalıcı ticaret ağlarının, Yunanlar ve özellikle Romalılar tarafından sürdürülecek olan ekonomik ve kültürel olarak bütünleşik bir Akdeniz'in temellerini attığı kabul edilir.<sup id="cite_ref-Jerry_H._Bentley_1999_6-0" class="reference"><a href="#cite_note-Jerry_H._Bentley_1999-6"><span class="cite-bracket">&#91;</span>6<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:0675_-_Phoenician_glass_necklace_-_Museo_Archeologico,_Cagliari_-_Photo_by_Giovanni_Dall%27Orto,_November_11_2016.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f1/0675_-_Phoenician_glass_necklace_-_Museo_Archeologico%2C_Cagliari_-_Photo_by_Giovanni_Dall%27Orto%2C_November_11_2016.jpg/220px-0675_-_Phoenician_glass_necklace_-_Museo_Archeologico%2C_Cagliari_-_Photo_by_Giovanni_Dall%27Orto%2C_November_11_2016.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f1/0675_-_Phoenician_glass_necklace_-_Museo_Archeologico%2C_Cagliari_-_Photo_by_Giovanni_Dall%27Orto%2C_November_11_2016.jpg/330px-0675_-_Phoenician_glass_necklace_-_Museo_Archeologico%2C_Cagliari_-_Photo_by_Giovanni_Dall%27Orto%2C_November_11_2016.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f1/0675_-_Phoenician_glass_necklace_-_Museo_Archeologico%2C_Cagliari_-_Photo_by_Giovanni_Dall%27Orto%2C_November_11_2016.jpg/440px-0675_-_Phoenician_glass_necklace_-_Museo_Archeologico%2C_Cagliari_-_Photo_by_Giovanni_Dall%27Orto%2C_November_11_2016.jpg 2x" data-file-width="5472" data-file-height="3648" /></a><figcaption>Fenike yüzleri. MÖ 4. yüzyıl Olbia'dan cam. Cesur renk fonları ve detaylı saçlar Yunan izlenimi verir.</figcaption></figure> <p>Fenikelilerin Yunanlarla bağları derindi. Doğrulanmış en eski ilişkinin, Girit'teki <a href="/wiki/Minos_medeniyeti" title="Minos medeniyeti">Minos medeniyetiyle</a> (MÖ 1950-1450) başladığı anlaşılır. Bu uygarlık, <a href="/wiki/Miken_uygarl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Miken uygarlığı">Miken uygarlığı</a> ile (MÖ 1600-1100) birlikte klasik Yunanistan'ın atası olarak kabul edilir.<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">&#91;</span>7<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> Arkeolojik araştırmalar, Minosluların Fenikeliler aracılığıyla Yakın Doğu mallarını, sanatsal stillerini ve geleneklerini diğer kültürlerden kademeli olarak ithal ettiğini öne sürer. </p><p>Fenikeliler, sekizinci yüzyıldan başlayarak önemli miktarlarda sedir kütükleri ve <a href="/wiki/%C5%9Earap" title="Şarap">şarap</a> sattılar.<sup id="cite_ref-FOOTNOTECunliffe2008241–2_8-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTECunliffe2008241–2-8"><span class="cite-bracket">&#91;</span>8<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> Mısır ile şarap ticareti, 1997'de İsrail'in <a href="/wiki/A%C5%9Fkelon" title="Aşkelon">Askalon</a>'un 50 kilometre (30&#160;mi) batısındaki açık denizde keşfedilen gemi enkazlarıyla canlı bir şekilde belgelenmiştir.<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">&#91;</span>9<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> Lübnan'ın <a href="/wiki/Sur_(antik_kent)" title="Sur (antik kent)">Sur</a> ve Sarepta'daki seramik fırınları, şarap taşımak için kullanılan büyük pişmiş toprak kavanozları üretiyordu. Fenikeliler, Mısır'dan <a href="/wiki/N%C3%BCbye" title="Nübye">Nübye</a> altını satın aldılar. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:MuseoArqueologicoCadiz-P1050192.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fb/MuseoArqueologicoCadiz-P1050192.JPG/220px-MuseoArqueologicoCadiz-P1050192.JPG" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fb/MuseoArqueologicoCadiz-P1050192.JPG/330px-MuseoArqueologicoCadiz-P1050192.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fb/MuseoArqueologicoCadiz-P1050192.JPG/440px-MuseoArqueologicoCadiz-P1050192.JPG 2x" data-file-width="2048" data-file-height="1536" /></a><figcaption>İspanya'nın Cádiz kentinde bulunan Fenike <a href="/wiki/Lahit" title="Lahit">lahitlerinin</a>, Fenikelilerin anavatanı olan Sidon'dan ithal edildiği düşünülür.<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">&#91;</span>10<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup><sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">&#91;</span>11<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> Cádiz Arkeoloji Müzesi.</figcaption></figure> <p>Başka yerlerden, çoğunlukla <a href="/wiki/Sardinya_%C3%96zerk_B%C3%B6lgesi" title="Sardinya Özerk Bölgesi">Sardunya</a> ve <a href="/wiki/%C4%B0ber_Yar%C4%B1madas%C4%B1" title="İber Yarımadası">İber Yarımadası</a>'ndan muhtemelen en önemlisi <a href="/wiki/G%C3%BCm%C3%BC%C5%9F" title="Gümüş">gümüş</a> olmak üzere diğer malzemeleri elde ettiler. <a href="/wiki/Bronz" title="Bronz">Bronz</a> yapmak için kullanılan kalay "güney İspanya'nın Atlantik kıyısı yoluyla <a href="/wiki/Gali%C3%A7ya,_%C4%B0spanya" title="Galiçya, İspanya">Galiçya</a>'dan elde edilmiş olabilir ya da <a href="/wiki/Rh%C3%B4ne_Nehri" title="Rhône Nehri">Rhone vadisi</a> ve kıyı <a href="/wiki/Marsilya" title="Marsilya">Massalia</a> üzerinden kuzey Avrupa'dan (<a href="/wiki/Cornwall" title="Cornwall">Cornwall</a> veya <a href="/wiki/Bretonya" title="Bretonya">Bretonya</a>) gelmiş olabilir".<sup id="cite_ref-FOOTNOTEMarkoe2000103_12-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEMarkoe2000103-12"><span class="cite-bracket">&#91;</span>12<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> <a href="/wiki/Strabon" title="Strabon">Strabon</a>, konumu bilinmeyen ancak İber Yarımadası'nın kuzeybatı kıyılarında olabilecek Cassiterides aracılığıyla Britanya ile oldukça kazançlı kalay ticaretinin olduğunu belirtir.<sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite-bracket">&#91;</span>13<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Endüstri"><span id="End.C3.BCstri"></span>Endüstri</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Fenikeliler&amp;veaction=edit&amp;section=5" title="Değiştirilen bölüm: Endüstri" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Fenikeliler&amp;action=edit&amp;section=5" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Endüstri"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Phoenician_-_Bowl_with_Hunting_Scene_-_Walters_57705.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/39/Phoenician_-_Bowl_with_Hunting_Scene_-_Walters_57705.jpg/220px-Phoenician_-_Bowl_with_Hunting_Scene_-_Walters_57705.jpg" decoding="async" width="220" height="223" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/39/Phoenician_-_Bowl_with_Hunting_Scene_-_Walters_57705.jpg/330px-Phoenician_-_Bowl_with_Hunting_Scene_-_Walters_57705.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/39/Phoenician_-_Bowl_with_Hunting_Scene_-_Walters_57705.jpg/440px-Phoenician_-_Bowl_with_Hunting_Scene_-_Walters_57705.jpg 2x" data-file-width="1776" data-file-height="1800" /></a><figcaption>Fenike metal kasesindeki av sahnesi (MÖ 8. yüzyıl). Figürlerin kıyafetleri ve saç modelleri Mısır'a aittir. Aynı zamanda, ortadaki resmin konusu insan ve hayvan arasındaki mücadelenin <a href="/wiki/Mezopotamya" title="Mezopotamya">Mezopotamyalı</a> temasına uygundur. Fenikeli zanaatkarlar sıklıkla komşu kültürlerin stillerini uyarladılar.</figcaption></figure> <p>Fenike, <a href="/wiki/Sedir_(a%C4%9Fa%C3%A7)" title="Sedir (ağaç)">sedir</a> ağacı dışında önemli doğal kaynaklardan yoksundu. Kereste muhtemelen en eski ve en kazançlı zenginlik kaynağıydı; ne Mısır ne de Mezopotamya yeterli odun kaynağına sahipti. Sadece bu sınırlı kaynağa güvenemeyen Fenikeliler, hem günlük hem de lüks kullanım için çeşitli mallar üreten bir endüstriyel temel geliştirdiler.<sup id="cite_ref-John_C._Scott_CCR_14-0" class="reference"><a href="#cite_note-John_C._Scott_CCR-14"><span class="cite-bracket">&#91;</span>14<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p>Fenikeliler cam yapımı, oyma ve oyma metal işçiliği (bronz, demir ve altın dahil), fildişi oymacılığı ve ahşap işçiliği gibi teknikleri geliştirdiler veya bu tekniklerde ustalaştılar.<sup id="cite_ref-:42_15-0" class="reference"><a href="#cite_note-:42-15"><span class="cite-bracket">&#91;</span>15<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p>Fenikeliler seri üretimde erken öncülerdi ve çeşitli ürünleri toplu olarak sattılar. Antik çağda cam eşyanın önde gelen kaynağı oldular ve Akdeniz boyunca binlerce şişe, boncuk ve diğer cam objeleri gönderdiler.<sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16"><span class="cite-bracket">&#91;</span>16<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p>İspanya'daki kolonilerde yapılan kazılar, onların <a href="/wiki/%C3%87%C3%B6mlek%C3%A7i_%C3%A7ark%C4%B1" title="Çömlekçi çarkı">çömlekçi çarkını</a> da kullandıklarını gösterir..<sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17"><span class="cite-bracket">&#91;</span>17<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> Çok çeşitli kültürlere maruz kalmaları, belirli pazarlar için ürünler üretmelerine olanak sağladı.<sup id="cite_ref-:42_15-1" class="reference"><a href="#cite_note-:42-15"><span class="cite-bracket">&#91;</span>15<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p><i>İlyada</i>, Fenike kıyafetlerinin ve metal eşyalarının Yunanlar tarafından çok değerli olduğunu gösterir.<sup id="cite_ref-John_C._Scott_CCR_14-1" class="reference"><a href="#cite_note-John_C._Scott_CCR-14"><span class="cite-bracket">&#91;</span>14<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> Fildişi kabartmalar ve plakalar, oyulmuş istiridye kabukları, yontulmuş kehribar ve ince ayrıntılı ve boyalı devekuşu yumurtaları gibi uzmanlaşmış ürünler, özellikle daha zengin müşteriler için tasarlanmıştı. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Sur_moru">Sur moru</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Fenikeliler&amp;veaction=edit&amp;section=6" title="Değiştirilen bölüm: Sur moru" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Fenikeliler&amp;action=edit&amp;section=6" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Sur moru"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Contemporary_portrayal_of_a_toga_picta.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0a/Contemporary_portrayal_of_a_toga_picta.jpg/150px-Contemporary_portrayal_of_a_toga_picta.jpg" decoding="async" width="150" height="263" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0a/Contemporary_portrayal_of_a_toga_picta.jpg/225px-Contemporary_portrayal_of_a_toga_picta.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0a/Contemporary_portrayal_of_a_toga_picta.jpg/300px-Contemporary_portrayal_of_a_toga_picta.jpg 2x" data-file-width="320" data-file-height="560" /></a><figcaption>Bir <a href="/wiki/Etr%C3%BCskler" title="Etrüskler">Etrüsk</a> mezarı (MÖ <abbr title="yaklaşık">y.</abbr><span style="white-space:nowrap;">&#8201;350</span> ) tamamen mor <i><a href="/wiki/Toga" title="Toga">toga picta</a></i> giyen bir adamı tasvir eder</figcaption></figure> <p>En değerli Fenike malları, Fenike zenginliğinin önemli bir bölümünü oluşturan <a href="/wiki/Sur_moru" title="Sur moru">Sur moru</a> veya diğer adıyla Tiran moru ile boyanmış kumaşlardı. </p><p>Menekşe-mor boya, bir zamanlar doğu Akdeniz'in kıyı sularında bol miktarda bulunan ancak yerel olarak yok olan <i><a href="/wiki/Murex" title="Murex">Murex</a></i> deniz salyangozunun hipobranşiyal bezinden elde ediliyordu. </p><p>Fenikeliler boyayı MÖ 1750 gibi erken bir tarihte keşfetmiş olabilirler.<sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18"><span class="cite-bracket">&#91;</span>18<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> Fenikeliler, boya için ikinci bir üretim merkezini günümüz <a href="/wiki/Fas" title="Fas">Fas</a>'taki <a href="/wiki/Suveyre" title="Suveyre">Mogador</a>'da kurdular.<sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="#cite_note-19"><span class="cite-bracket">&#91;</span>19<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p>Fenikelilerin boyanın üretimi ve ticareti üzerindeki münhasır hakimiyeti, emek yoğun çıkarma işlemiyle birleşince, bu boyayı çok pahalı yaptı. Sur moru daha sonra üst sınıflarla ilişkilendirildi. Kısa sürede birçok medeniyette, özellikle de Romalılar arasında bir statü sembolü haline geldi. Fenikelilerden gelen Asur haraç kayıtları, büyük ihtimalle Tiran morunu da içeren "parlak renkli kumaştan giysiler" içerir. Fenike tekstillerinde kullanılan tasarımlar, süslemeler ve nakışlar iyi karşılanırken, teknikler ve belirli açıklamalar bilinmemektedir.<sup id="cite_ref-:42_15-2" class="reference"><a href="#cite_note-:42-15"><span class="cite-bracket">&#91;</span>15<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Madencilik">Madencilik</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Fenikeliler&amp;veaction=edit&amp;section=7" title="Değiştirilen bölüm: Madencilik" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Fenikeliler&amp;action=edit&amp;section=7" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Madencilik"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Fenike anavatanındaki madencilik faaliyetleri sınırlıydı; demir, değerli olan tek metaldi. İlk büyük ölçekli madencilik faaliyetleri muhtemelen Kıbrıs'ta, esasen bakır için gerçekleşti. </p><p>Sardunya neredeyse yalnızca mineral kaynakları için kolonileştirilmiş olabilir; Fenike yerleşimleri adanın güney kısımlarında, bakır ve kurşun kaynaklarına yakın yerlerde yoğunlaşmıştı. Roma işgalinden önceye ait olduğu görülen <a href="/wiki/Skorya" title="Skorya">skorya</a> ve bakır külçe yığınları, Fenikelilerin adada maden çıkardığını ve metalleri işlediğini düşündürmektedir. </p><p>İber Yarımadası, altın, gümüş, bakır, demir, kalay ve kurşun dahil olmak üzere antik çağda çok sayıda metalin en zengin kaynağıydı.<sup id="cite_ref-FOOTNOTERawlinson1889_20-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTERawlinson1889-20"><span class="cite-bracket">&#91;</span>20<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> Fenike ve Kartaca işgali sırasında bu metallerin önemli miktarda üretilmesi, büyük ölçekli madencilik faaliyetlerini kanıtlar.<sup id="cite_ref-FOOTNOTERawlinson1889_20-1" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTERawlinson1889-20"><span class="cite-bracket">&#91;</span>20<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> Kartacalıların madencilik için köle emeğine güvendikleri belgelenmiştir, ancak Fenikelilerin bir bütün olarak bunu yapıp yapmadığı bilinmemektedir.<sup id="cite_ref-FOOTNOTERawlinson1889_20-2" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTERawlinson1889-20"><span class="cite-bracket">&#91;</span>20<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Bağcılık"><span id="Ba.C4.9Fc.C4.B1l.C4.B1k"></span>Bağcılık</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Fenikeliler&amp;veaction=edit&amp;section=8" title="Değiştirilen bölüm: Bağcılık" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Fenikeliler&amp;action=edit&amp;section=8" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Bağcılık"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>En dikkat çekici tarım ürünü, Fenikelilerin Akdeniz boyunca yayılmasına yardımcı olduğu şaraptı.<sup id="cite_ref-:22_21-0" class="reference"><a href="#cite_note-:22-21"><span class="cite-bracket">&#91;</span>21<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> <a href="/wiki/Vitis_vinifera" title="Vitis vinifera">Üzüm asması</a> Fenikeliler veya Kenanlılar tarafından evcilleştirilmiş olabilir, ancak büyük olasılıkla <a href="/wiki/G%C3%BCney_Kafkasya" title="Güney Kafkasya">Güney Kafkasya</a>'dan <a href="/wiki/Mezopotamya" title="Mezopotamya">Mezopotamya</a> veya <a href="/wiki/Karadeniz" title="Karadeniz">Karadeniz</a> üzerinden ticaret yolları aracılığıyla gelmiştir. Asmalar kıyı Levant'ında kolayca yetişirdi ve şarap <a href="/wiki/Eski_Krall%C4%B1k" title="Eski Krallık">Eski Krallık</a> döneminde (MÖ 2686–2134) Mısır'a ihraç edilirdi. </p><p>Şarap, <a href="/wiki/Kenan_mitolojisi" title="Kenan mitolojisi">Fenike dininde</a> önemli bir rol oynamış, adaklar ve kurbanlar için başlıca içecek olarak kullanılmıştır.<sup id="cite_ref-:22_21-1" class="reference"><a href="#cite_note-:22-21"><span class="cite-bracket">&#91;</span>21<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> Sidon'un güneyindeki küçük bir Fenike kasabasında yapılan kazıda, en azından MÖ yedinci yüzyıldan beri kullanılan ve denizaşırı bir pazara yönelik olduğuna inanılan bir şarap fabrikası ortaya çıkarılmıştır.<sup id="cite_ref-:22_21-2" class="reference"><a href="#cite_note-:22-21"><span class="cite-bracket">&#91;</span>21<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p><a href="/wiki/Redoks" title="Redoks">Oksitlenmeyi</a> önlemek için kaplar bir zeytinyağı, çam ağacı ve reçine tabakasıyla kapatılmıştır. </p><p>Fenikeliler, Kuzey Afrika, Sicilya, Fransa ve İspanya'daki kolonilerinde üzüm bağları ve şarap imalathaneleri kurmuşlardır<sup id="cite_ref-:22_21-3" class="reference"><a href="#cite_note-:22-21"><span class="cite-bracket">&#91;</span>21<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> ve ticaret ortaklarından bazılarına <a href="/wiki/%C5%9Earap%C3%A7%C4%B1l%C4%B1k" title="Şarapçılık">şarap yapımını</a> öğretmiş olabilirler. Antik İberler, Fenikelilerle karşılaşmalarının ardından yerel üzüm çeşitlerinden şarap üretmeye başlamışlardır. İber çeşitleri daha sonra çoğu Batı Avrupa şarabının temelini oluşturdu.<sup id="cite_ref-22" class="reference"><a href="#cite_note-22"><span class="cite-bracket">&#91;</span>22<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Gemi_İnşası"><span id="Gemi_.C4.B0n.C5.9Fas.C4.B1"></span>Gemi İnşası</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Fenikeliler&amp;veaction=edit&amp;section=9" title="Değiştirilen bölüm: Gemi İnşası" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Fenikeliler&amp;action=edit&amp;section=9" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Gemi İnşası"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r33502344/mw-parser-output/.tmulti">.mw-parser-output .tmulti .multiimageinner{display:flex;flex-direction:column}.mw-parser-output .tmulti .trow{display:flex;flex-direction:row;clear:left;flex-wrap:wrap;width:100%;box-sizing:border-box}.mw-parser-output .tmulti .tsingle{margin:1px;float:left}.mw-parser-output .tmulti .theader{clear:both;font-weight:bold;text-align:center;align-self:center;background-color:transparent;width:100%}.mw-parser-output .tmulti .thumbcaption{background-color:transparent}.mw-parser-output .tmulti .text-align-left{text-align:left}.mw-parser-output .tmulti .text-align-right{text-align:right}.mw-parser-output .tmulti .text-align-center{text-align:center}@media all and (max-width:720px){.mw-parser-output .tmulti .thumbinner{width:100%!important;box-sizing:border-box;max-width:none!important;align-items:center}.mw-parser-output .tmulti .trow{justify-content:center}.mw-parser-output .tmulti .tsingle{float:none!important;max-width:100%!important;box-sizing:border-box;text-align:center}.mw-parser-output .tmulti .tsingle .thumbcaption{text-align:left}.mw-parser-output .tmulti .trow>.thumbcaption{text-align:center}}</style><div class="thumb tmulti tright"><div class="thumbinner multiimageinner" style="width:boyut;max-width:408px"><div class="trow"><div class="tsingle" style="width:boyut;max-width:202px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosya:AssyrianWarship.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/88/AssyrianWarship.jpg/200px-AssyrianWarship.jpg" decoding="async" width="200" height="146" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/88/AssyrianWarship.jpg/300px-AssyrianWarship.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/88/AssyrianWarship.jpg/400px-AssyrianWarship.jpg 2x" data-file-width="1197" data-file-height="874" /></a></span></div><div class="thumbcaption"><a href="/wiki/Ninova" title="Ninova">Ninova</a>'dan (MÖ <abbr title="yaklaşık">y.</abbr><span style="white-space:nowrap;">&#8201;700</span>) kabartma olarak iki sıra kürekli savaş gemisi</div></div><div class="tsingle" style="width:boyut;max-width:202px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosya:Eastern_Antiquities_in_the_Louvre_-_Room_4,_05.JPG" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Eastern_Antiquities_in_the_Louvre_-_Room_4%2C_05.JPG/200px-Eastern_Antiquities_in_the_Louvre_-_Room_4%2C_05.JPG" decoding="async" width="200" height="150" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Eastern_Antiquities_in_the_Louvre_-_Room_4%2C_05.JPG/300px-Eastern_Antiquities_in_the_Louvre_-_Room_4%2C_05.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/Eastern_Antiquities_in_the_Louvre_-_Room_4%2C_05.JPG/400px-Eastern_Antiquities_in_the_Louvre_-_Room_4%2C_05.JPG 2x" data-file-width="2048" data-file-height="1536" /></a></span></div><div class="thumbcaption">Louvre'daki Kereste Taşımacılığı kabartması</div></div></div><div class="trow" style="display:flex"><div class="thumbcaption">Fenike gemilerini temsil edebilecek iki Asur gemi tasviri</div></div></div></div> <p>Fenikeliler M.Ö. 1200'lü yıllarda büyük ticaret gemileri inşa ettiler. Bronz Çağı'nda omurgayı geliştirdiler. Çivili <a href="/wiki/Z%C4%B1vana" title="Zıvana">çene ve çıkıntı</a> birleştirmeleri, Roma İmparatorluğu'nun sonlarına kadar standart hizmet verecek kadar etkili olduğunu kanıtladı. </p><p><a href="/wiki/Bireme" title="Bireme">Biremeyi</a> ilk kullananlar muhtemelen MÖ 700 civarında Fenikelilerdi.<sup id="cite_ref-23" class="reference"><a href="#cite_note-23"><span class="cite-bracket">&#91;</span>23<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> Bir Asur anlatımı, Fenikelilerin bu gemilerle yakalanmaktan nasıl kurtulduğunu anlatır. </p><p>Fenikelilere ayrıca antik Akdeniz dünyasındaki en gelişmiş ve güçlü gemi olarak kabul edilen ve sonunda Yunanlar tarafından benimsenen <a href="/wiki/Trireme" title="Trireme">trireme</a>'yi icat etmekle de itibar edilir.<sup id="cite_ref-:02_24-0" class="reference"><a href="#cite_note-:02-24"><span class="cite-bracket">&#91;</span>24<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p>Fenikeliler birkaç denizcilik icadı daha geliştirdi. Hem kuru hem de sıvı mallar için kullanılan bir tür kap olan <a href="/wiki/Amfora" title="Amfora">amfora</a>, yaklaşık iki bin yıl boyunca hacmin standart bir ölçüsü haline gelen eski bir Fenike icadıdır. Kendini temizleyen yapay limanların kalıntıları Sidon, Tyre, Atlit ve Akka'da keşfedildi.<sup id="cite_ref-25" class="reference"><a href="#cite_note-25"><span class="cite-bracket">&#91;</span>25<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> <a href="/wiki/Deniz_ticareti_hukuku" title="Deniz ticareti hukuku">Denizcilik hukukunun</a> ilk örneği de Levant'ta ortaya çıkmıştır.<sup id="cite_ref-26" class="reference"><a href="#cite_note-26"><span class="cite-bracket">&#91;</span>26<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> Fenikeliler Demir Çağı'nda da haritacılığa katkılarını sürdürdüler.<sup id="cite_ref-27" class="reference"><a href="#cite_note-27"><span class="cite-bracket">&#91;</span>27<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p>2014 yılında, Malta'daki <a href="/wiki/Gozo" title="Gozo">Gozo</a> adasının yakınlarında 12 metre (39&#160;ft) uzunluğunda bir Fenike ticaret gemisi bulundu. M.Ö. 700 yılına tarihlenen bu gemi, Akdeniz'de bulunan en eski enkazlardan biridir. Şarap ve yağ içeren elli amfora yakınlara dağılmıştı.<sup id="cite_ref-28" class="reference"><a href="#cite_note-28"><span class="cite-bracket">&#91;</span>28<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup><sup id="cite_ref-29" class="reference"><a href="#cite_note-29"><span class="cite-bracket">&#91;</span>29<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup><sup id="cite_ref-30" class="reference"><a href="#cite_note-30"><span class="cite-bracket">&#91;</span>30<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Uğraştıkları_zanaat"><span id="U.C4.9Fra.C5.9Ft.C4.B1klar.C4.B1_zanaat"></span>Uğraştıkları zanaat</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Fenikeliler&amp;veaction=edit&amp;section=10" title="Değiştirilen bölüm: Uğraştıkları zanaat" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Fenikeliler&amp;action=edit&amp;section=10" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Uğraştıkları zanaat"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Doğusunda Lübnan Dağları, batısında Doğu Akdeniz kıyıları, güneyinde Ras Nakura Burnu, kuzeyinde Asi Irmağı bulunan alanda merkez şehirlerini kuran Fenikeliler, denizci olduklarından Orta Doğudan Batı Akdeniz kıyılarına kadar yayılmışlardır ve deniz ticareti ile uğraşmışlardır. Fenikeliler Akdeniz civarında birçok koloni kurmuşlardır. Ticarette çok ileriydiler, gemileri de gelişmişti. Ham madde kaynaklarına ulaşmak için koloni kuruyorlardı ve gelişen Yunan uygarlığının en büyük rakipleriydi. Akdeniz çevresinde birçok ticaret merkezleri ve koloniler kuran Fenikeliler, çöl <a href="/wiki/Kervan" title="Kervan">kervanlarının</a> uğrak noktaları olan <a href="/wiki/%C5%9Eam" title="Şam">Şam</a>, Hama, Dibre şehirlerinden ticaret malları alıp satıyorlardı. Batı ile doğu arasındaki ticarete aracılık ve komisyonculuk edip, ithalat ve ihracattan büyük gelir sağladılar. </p><p><a href="/wiki/Sur_moru" title="Sur moru">Sur moru</a> olarak bilinen boyalı <a href="/wiki/Kuma%C5%9F" title="Kumaş">Kumaşlar</a>; tahıl ve yemiş; metal, ahşap, toprak, cam ve fildişi eşya, <a href="/wiki/Keten" title="Keten">keten</a> ihracatı yapıyorlardı. Dokuma, işlenmiş deri, mor boya ve koku maddeleri ticaret dallarının başta gelenleriydi. Ürettikleri camdan şişeler içinde kokular; <a href="/wiki/Amfora" title="Amfora">amforalar</a> içinde şarap, zeytinyağı ve gıdalar taşınıyordu. </p><p><a href="/wiki/%C5%9Earap" title="Şarap">Şarap</a> kültürünün batıya doğru yayılması Fenikeliler sayesinde olmuştur.<sup id="cite_ref-31" class="reference"><a href="#cite_note-31"><span class="cite-bracket">&#91;</span>31<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p>Mimarlıkta en çok kullandıkları malzeme, taş olmuştur. Evleri tek katlı olup, salonu, hamamı ve su kuyusu vardı. Tapınakları dikdörtgen şeklinde olup, koridorla avludan ve adak yerlerinden meydana gelir. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Fenike_gemileri_ve_Deniz_Yolculukları"><span id="Fenike_gemileri_ve_Deniz_Yolculuklar.C4.B1"></span>Fenike gemileri ve Deniz Yolculukları</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Fenikeliler&amp;veaction=edit&amp;section=11" title="Değiştirilen bölüm: Fenike gemileri ve Deniz Yolculukları" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Fenikeliler&amp;action=edit&amp;section=11" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Fenike gemileri ve Deniz Yolculukları"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Fenikeliler, gemilerinde çoğunlukla dayanıklı bir ağaç olan <a href="/wiki/L%C3%BCbnan_sediri" title="Lübnan sediri">Lübnan Sediri</a> kullanırlardı. Grekler, <i>hippoi</i> ve <i>galloi</i> olarak isimlendirdikleri iki tür Fenike ticaret gemisi olduğunu söylerler. At figürlü gemiler, hippoi olarak anılır ve <a href="/wiki/Asur" title="Asur">Asur</a> rölyeflerinde de betimlenmiştir.<sup id="cite_ref-32" class="reference"><a href="#cite_note-32"><span class="cite-bracket">&#91;</span>32<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> Galloi ise daha sade teknelerdir, tekne baş ve/veya kıçında at başı figürleri yer almaz. Grek mitolojisinde deniz tanrısı olarak görülen ve at terbiyecisi olarak anılan <a href="/wiki/Poseidon" title="Poseidon">Poseidon</a>'un, Fenike at figürlü gemilerinden etkilenen bir algının Fenike deniz tanrısı <a href="/wiki/Yam_(mitoloji)" title="Yam (mitoloji)">Yam</a>'ın bir eşdeğeri olması isteğinin sonucu olduğu açıktır.<sup id="cite_ref-:0_33-0" class="reference"><a href="#cite_note-:0-33"><span class="cite-bracket">&#91;</span>33<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p>Antik yazarlar <a href="/wiki/Strabon" title="Strabon">Strabon</a> ve <a href="/w/index.php?title=Aratus&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Aratus (sayfa mevcut değil)">Aratus</a>'a göre Fenikelilerin ustalıklı seyirleri, gökyüzüne hakim olmalarından kaynaklanıyordu. Kenan ve Fenike kültürlerinde görülen birçok tanrının Güneş ve Ay dışında ayrıca gezegenler, takımyıldızları ve hava durumuyla ilişkisi bulunmaktaydı. Bu bulgular, Fenikelilerin ve Kenanlıların en azından temel bir gözlemsel astronomi uyguladıklarını göstermektedir.<sup id="cite_ref-34" class="reference"><a href="#cite_note-34"><span class="cite-bracket">&#91;</span>34<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Din">Din</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Fenikeliler&amp;veaction=edit&amp;section=12" title="Değiştirilen bölüm: Din" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Fenikeliler&amp;action=edit&amp;section=12" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Din"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/Mezopotamya" title="Mezopotamya">Mezopotamya</a> kavimlerinde olduğu gibi, Fenikeliler de <a href="/wiki/Politeist" class="mw-redirect" title="Politeist">politeisttiler</a>. Tanrıları erkek ve dişi olmak üzere ikiye ayrılırdı. Ayrıca her şehrin bir tanrı ve tanrıçası vardı. Bereket tanrıçası Astart, tarım tanrıçası Atargatis en büyük tanrılarındandı. Dağlar ve tepelere tapınak yapıp ilk doğan erkek çocuklarını tanrılarına kurban edip, oturarak taparlardı. Fenikeliler, kolonilerle yayılmaya başladıkça inançlarını da yaymışlardır. Fenikelilerin baş tanrı ve tanrıçası olan <a href="/wiki/Baal" title="Baal">Baal</a> ve <a href="/wiki/Astarte" title="Astarte">Astarte</a> Kıbrıs, Sardunya, Malta, Sicilya, İspanya, Portekiz ve özellikle modern Tunus'ta bulunan <a href="/wiki/Kartaca" title="Kartaca">Kartaca</a>'da tapılmaya başlanmıştır. Fenikelilerin tanrıları, <a href="/wiki/Kenan" title="Kenan">Kenan</a> bölgesi tanrılarından gelmektedir. Bu tanrılar, daha sonra isimleri değişerek Yunan tanrıları olacak ve Yunan mitolojisinin kaynağını oluşturacaktı.<sup id="cite_ref-:0_33-1" class="reference"><a href="#cite_note-:0-33"><span class="cite-bracket">&#91;</span>33<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Dil_ve_edebiyat">Dil ve edebiyat</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Fenikeliler&amp;veaction=edit&amp;section=13" title="Değiştirilen bölüm: Dil ve edebiyat" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Fenikeliler&amp;action=edit&amp;section=13" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Dil ve edebiyat"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Fenikelilerin dili, <a href="/wiki/Sami_Dil_Ailesi" class="mw-redirect" title="Sami Dil Ailesi">Sami dilinin</a> Kenan grubundandır. Geliştirdikleri yazı sistemi, ticaret ağları sayesinde Akdeniz dünyasının dört bir tarafına yayılmıştır. <a href="/wiki/Alfabe" title="Alfabe">Alfabenin</a> mükemmel hale getirilmesi ticaret işlerini kolaylaştırmıştı. Fenikelilerden önce yazı, resimlerden oluşmaktaydı ve her kelimeye karşılık bir resim çizilirdi. Fenikeliler, her ses için bir sembol kullanarak bu sesleri birleştirip kelimeler oluşturdular. Bu sayede cümleler, artık resimlerin birleştirilmesiyle değil; seslerin birlikteliğini içerir kelimelerin birleştirilmesiyle kuruluyordu. Papiruslara yazmayı seçtiklerinden yazılı eserlerinin çoğunluğu yok olmuştur. MÖ 14. yüzyılda yaşamış <a href="/wiki/Sankhuniathon" title="Sankhuniathon">Sankhuniathon</a> olarak bilinen ve Fenike mitolojisi hakkında eserler veren Fenikeli bir yazarın metinlerine ise ancak M.S. 100'de <a href="/wiki/Philon" class="mw-redirect" title="Philon">Philon</a>'un aktardıkları sayesinde ulaşılabilmiştir. Ulaşılan Fenike yazılı metinlerinin çoğu ticari mahiyettedir. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Fenike_şehir_ve_kolonileri"><span id="Fenike_.C5.9Fehir_ve_kolonileri"></span>Fenike şehir ve kolonileri</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Fenikeliler&amp;veaction=edit&amp;section=14" title="Değiştirilen bölüm: Fenike şehir ve kolonileri" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Fenikeliler&amp;action=edit&amp;section=14" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Fenike şehir ve kolonileri"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Towns_of_aram.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2d/Towns_of_aram.jpg/300px-Towns_of_aram.jpg" decoding="async" width="300" height="321" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2d/Towns_of_aram.jpg/450px-Towns_of_aram.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2d/Towns_of_aram.jpg/600px-Towns_of_aram.jpg 2x" data-file-width="709" data-file-height="758" /></a><figcaption>Fenike'nin ayrıntılı haritası</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Griechischen_und_ph%C3%B6nizischen_Kolonien.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Griechischen_und_ph%C3%B6nizischen_Kolonien.jpg/300px-Griechischen_und_ph%C3%B6nizischen_Kolonien.jpg" decoding="async" width="300" height="171" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Griechischen_und_ph%C3%B6nizischen_Kolonien.jpg/450px-Griechischen_und_ph%C3%B6nizischen_Kolonien.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Griechischen_und_ph%C3%B6nizischen_Kolonien.jpg/600px-Griechischen_und_ph%C3%B6nizischen_Kolonien.jpg 2x" data-file-width="2836" data-file-height="1616" /></a><figcaption>Yaklaşık MÖ 350'de Fenike ve Yunanların denizaşırı kolonileri.</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:CarthageMap.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/CarthageMap.png/300px-CarthageMap.png" decoding="async" width="300" height="174" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/CarthageMap.png/450px-CarthageMap.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/CarthageMap.png/600px-CarthageMap.png 2x" data-file-width="770" data-file-height="447" /></a><figcaption>Kartaca</figcaption></figure> <p>MÖ 10. yüzyılla birlikte Fenikeliler o zamanki bilinen deniz sahillerinde yayılarak tüm Akdeniz havzasında şehir devletleri ve koloniler kurmuşlardır. Bu şehir devletleri politik olarak bağımsız yapılardı; Eski Yunan demokrasisinden önce başa seçimle gelen merkezden yöneten bir kralları bulunmaktaydı.<sup id="cite_ref-35" class="reference"><a href="#cite_note-35"><span class="cite-bracket">&#91;</span>35<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> MÖ 9. yüzyıla gelindiğinde zayıflamaya başlayan merkez Fenike şehirlerin aksine <a href="/wiki/Kartaca" title="Kartaca">Kartaca</a> güçleniyor ve parlak bir döneme giriyordu. Kent içinde iki büyük ve yapay liman inşa edilmişti. Bu limanlardan biri, Kartaca'nın 220 savaş gemisinden oluşan donanması için, diğer ise deniz ticaret filosu içindi. Şehir çoğunlukla <a href="/wiki/Etr%C3%BCskler" title="Etrüskler">Etrüks</a> ve Yunanlarla ticaret yapıyordu. Kraliçe <a href="/wiki/Dido_(Kartaca_Krali%C3%A7esi)" class="mw-redirect" title="Dido (Kartaca Kraliçesi)">Dido</a> tarafından kurulan ve döneminin süper gücü olan kent, MÖ 146'da <a href="/wiki/Roma_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Roma İmparatorluğu">Roma</a> ile yaptıkları üçüncü <a href="/wiki/P%C3%B6n_Sava%C5%9Flar%C4%B1" title="Pön Savaşları">Pön savaşlarını</a> kaybederek yıkılmış ve böylece Roma tüm Akdeniz hakimiyetini ele geçirmiştir. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Önemli_Fenike_şehirleri_listesi"><span id=".C3.96nemli_Fenike_.C5.9Fehirleri_listesi"></span>Önemli Fenike şehirleri listesi</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Fenikeliler&amp;veaction=edit&amp;section=15" title="Değiştirilen bölüm: Önemli Fenike şehirleri listesi" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Fenikeliler&amp;action=edit&amp;section=15" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Önemli Fenike şehirleri listesi"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r25961922">.mw-parser-output .div-col{margin-top:0.3em;column-width:30em}.mw-parser-output .div-col-small{font-size:90%}.mw-parser-output .div-col-rules{column-rule:1px solid #aaa}.mw-parser-output .div-col dl,.mw-parser-output .div-col ol,.mw-parser-output .div-col ul{margin-top:0}.mw-parser-output .div-col li,.mw-parser-output .div-col dd{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}</style><div class="div-col"> <p><b>Modern <a href="/wiki/Cezayir" title="Cezayir">Cezayir</a></b> </p> <ul><li>Cirta (modern <a href="/w/index.php?title=Constantine,Cezayir&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Constantine,Cezayir (sayfa mevcut değil)">Constantine</a>)</li> <li>Malaca (modern <a href="/w/index.php?title=Guelma&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Guelma (sayfa mevcut değil)">Guelma</a>)</li> <li>Igigili (modern <a href="/wiki/Jijel" class="mw-redirect" title="Jijel">Jijel</a>)</li> <li>Hippo Regius (modern <a href="/wiki/Ann%C3%A2be" title="Annâbe">Annâbe</a>)</li> <li>[cosium (modern <a href="/wiki/Cezayir" title="Cezayir">Cezayir</a>)</li> <li>Iol (modern <a href="/w/index.php?title=Cherchell&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Cherchell (sayfa mevcut değil)">Cherchell</a>)</li> <li>Tipasa (modern <a href="/wiki/Tipaza" title="Tipaza">Tipaza</a>)</li> <li>Timgad (modern <a href="/wiki/Timgad" title="Timgad">Timgad</a>)</li></ul> <p><b>Modern <a href="/wiki/K%C4%B1br%C4%B1s" title="Kıbrıs">Kıbrıs</a></b> </p> <ul><li>Kition (modern <a href="/wiki/Larnaka" title="Larnaka">Larnaka</a>)</li> <li>Dali (modern <a href="/wiki/Dali,_K%C4%B1br%C4%B1s" title="Dali, Kıbrıs">Dali, Kıbrıs</a>)</li> <li>Marion (modern <a href="/w/index.php?title=Polis,_K%C4%B1br%C4%B1s&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Polis, Kıbrıs (sayfa mevcut değil)">Polis, Kıbrıs</a>)</li></ul> <p><b>Modern İtalya</b> </p> <ul><li><b>Modern <a href="/wiki/Sardinya" title="Sardinya">Sardinya</a></b> <ul><li>Karalis (modern <a href="/wiki/Cagliari" title="Cagliari">Cagliari</a>)</li> <li><a href="/wiki/Nora" class="mw-disambig" title="Nora">Nora</a></li> <li><a href="/wiki/Olbia" title="Olbia">Olbia</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Sulci&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Sulci (sayfa mevcut değil)">Sulci</a><sup id="cite_ref-36" class="reference"><a href="#cite_note-36"><span class="cite-bracket">&#91;</span>36<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup></li> <li><a href="/w/index.php?title=Tharros&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Tharros (sayfa mevcut değil)">Tharros</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Sicilya" title="Sicilya">Sicilya</a> <ul><li>Zyz (modern <a href="/wiki/Palermo" title="Palermo">Palermo</a>)</li> <li>Lilybaeaum (modern <a href="/wiki/Marsala" title="Marsala">Marsala</a>)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Motya&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Motya (sayfa mevcut değil)">Motya</a></li> <li>Solus (modern <a href="/w/index.php?title=Solunto&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Solunto (sayfa mevcut değil)">Solunto</a>)</li></ul></li></ul> <p><b>Modern <a href="/wiki/Libya" title="Libya">Libya</a></b> </p> <ul><li><a href="/wiki/Leptis_Magna" title="Leptis Magna">Leptis Magna</a></li> <li>Oea (modern <a href="/wiki/Trablusgarp" class="mw-redirect" title="Trablusgarp">Trablusgarp</a>)</li> <li><a href="/wiki/Sabratha" title="Sabratha">Sabratha</a></li></ul> <p><b><a href="/wiki/Malta" title="Malta">Malta</a> Adaları</b> </p> <ul><li>Maleth (modern <a href="/w/index.php?title=Mdina&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Mdina (sayfa mevcut değil)">Mdina</a>)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Tas-Sil%C4%A1&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Tas-Silġ (sayfa mevcut değil)">Tas-Silġ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Mtarfa&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Mtarfa (sayfa mevcut değil)">Mtarfa</a></li> <li>Qallilija</li> <li>Ras il-Wardija <a href="/wiki/Gozo" title="Gozo">Gozo</a></li></ul> <p><b>Modern <a href="/wiki/Moritanya" title="Moritanya">Moritanya</a></b> </p> <ul><li>Cerne</li></ul> <p><b>Modern <a href="/wiki/Portekiz" title="Portekiz">Portekiz</a></b> </p> <ul><li><i>Baal Saphon</i> veya <i>Baal Shamen</i>, (modern <a href="/wiki/Tavira" title="Tavira">Tavira</a>, <a href="/wiki/Algarve" title="Algarve">Algarve</a>)</li></ul> <p><b>Modern <a href="/wiki/%C4%B0spanya" title="İspanya">İspanya</a></b> </p> <ul><li>Abder] (modern <a href="/w/index.php?title=Adra,_Ispanya&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Adra, Ispanya (sayfa mevcut değil)">Adra</a>) ve MÖ. 3. yüzyıldaki kolonileri</li> <li>Abyla (modern <a href="/wiki/Ceuta" class="mw-redirect" title="Ceuta">Ceuta</a>), (<a href="/wiki/Fas" title="Fas">Fas</a> içinde enklav)</li> <li>Akra Leuke (modern <a href="/wiki/Alicante" title="Alicante">Alicante</a>)</li> <li>Gadir (modern <a href="/wiki/C%C3%A1diz" title="Cádiz">Cádiz</a>)</li> <li>Ibossim (modern <a href="/wiki/Ibiza" class="mw-redirect" title="Ibiza">Ibiza</a>)</li> <li>Malaka or <i>mlk</i> (modern <a href="/wiki/M%C3%A1laga" title="Málaga">Málaga</a></li> <li>Onoba (modern <a href="/wiki/Huelva" title="Huelva">Huelva</a>)</li> <li>Qart Hadašt (modern <a href="/wiki/Cartagena,_%C4%B0spanya" title="Cartagena, İspanya">Cartagena</a></li> <li>Rusadir (modern <a href="/wiki/Melilla" title="Melilla">Melilla</a>) (<a href="/wiki/Fas" title="Fas">Fas</a> içinde enklav)</li> <li>Sexi (modern <a href="/wiki/Almu%C3%B1%C3%A9car" title="Almuñécar">Almuñécar</a>)</li></ul> <p><b>Modern <a href="/wiki/Tunus" title="Tunus">Tunus</a></b> </p> <ul><li>Qart Hadašt (modern <a href="/wiki/Kartaca" title="Kartaca">Kartaca</a>)</li> <li>Hadrumetum (modern <a href="/wiki/Sousse" class="mw-redirect" title="Sousse">Susat</a>)</li> <li>Hippo Diarrhytus (modern <a href="/wiki/Bizerte" title="Bizerte">Bizerte</a>)</li> <li><a href="/wiki/Kerkouane" class="mw-redirect" title="Kerkouane">Kerkouane</a></li> <li>Sicca (modern <a href="/w/index.php?title=El_Kef&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="El Kef (sayfa mevcut değil)">El Kef</a>)</li> <li><a href="/wiki/Thapsus" title="Thapsus">Thapsus</a> (modern <a href="/w/index.php?title=Bekalta&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Bekalta (sayfa mevcut değil)">Bekalta</a>)</li> <li><a href="/wiki/Utica,_Tunus" title="Utica, Tunus">Utica</a></li></ul> <p><b>Modern <a href="/wiki/T%C3%BCrkiye" title="Türkiye">Türkiye</a></b> </p> <ul><li>Phoenicus (modern <a href="/wiki/Finike" title="Finike">Finike</a>)</li> <li><a href="/wiki/Myriandos" title="Myriandos">Myriandos</a></li> <li><a href="/wiki/Zincirli_H%C3%B6y%C3%BCk" title="Zincirli Höyük">Zincirli Höyük</a></li> <li><a href="/wiki/Karatepe" class="mw-disambig" title="Karatepe">Karatepe</a></li> <li><a href="/wiki/Bafra" title="Bafra">Bafra</a></li></ul> <p><b>Modern <a href="/wiki/Fas" title="Fas">Fas</a></b> </p> <ul><li>Acra</li> <li><a href="/w/index.php?title=Mogador&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Mogador (sayfa mevcut değil)">Arambys</a> (Mogador)</li> <li>Caricus Murus</li> <li>Gytta</li> <li>Lixus (modern <a href="/w/index.php?title=Larache&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Larache (sayfa mevcut değil)">Larache</a>)</li> <li>Tingis (modern <a href="/wiki/Tanca" title="Tanca">Tanca</a>)</li> <li><a href="/wiki/Volubilis" title="Volubilis">Volubilis</a></li></ul> <p><b>Diğer koloniler</b> </p> <ul><li>Callista (modern <a href="/wiki/Santorini" title="Santorini">Santorini</a>)</li> <li>Calpe (modern <a href="/wiki/Cebelitar%C4%B1k" title="Cebelitarık">Cebelitarık</a>)</li> <li>Gunugu</li> <li>Thenae</li> <li>Tipassa</li> <li>Sundar</li> <li>Surya</li> <li>Shobina</li> <li>Tara</li></ul> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Buluntular">Buluntular</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Fenikeliler&amp;veaction=edit&amp;section=16" title="Değiştirilen bölüm: Buluntular" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Fenikeliler&amp;action=edit&amp;section=16" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Buluntular"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Gelidonya_Burnu_Batığı"><span id="Gelidonya_Burnu_Bat.C4.B1.C4.9F.C4.B1"></span>Gelidonya Burnu Batığı</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Fenikeliler&amp;veaction=edit&amp;section=17" title="Değiştirilen bölüm: Gelidonya Burnu Batığı" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Fenikeliler&amp;action=edit&amp;section=17" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Gelidonya Burnu Batığı"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ayrıca bakınız: <a href="/wiki/Gelidonya_Burnu" title="Gelidonya Burnu">Gelidonya Burnu</a></div> <p>MÖ 1200'lere Bronz Çağı'na tarihlenen bir gemi batığı olarak 1960 yılında Gelidonya Burnundan çıkarılmıştır. Uluburun batığı çıkarılana kadar tarihin en eski gemi batığı olarak bilindi. Buluntular, önceleri düşünüldüğü gibi Akdeniz ticaretini Mikenlilerin değil; ön-Fenikelilerin yönetmesinin daha olası olduğunu gösterdi.<sup id="cite_ref-37" class="reference"><a href="#cite_note-37"><span class="cite-bracket">&#91;</span>37<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Uluburun_Batığı"><span id="Uluburun_Bat.C4.B1.C4.9F.C4.B1"></span>Uluburun Batığı</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Fenikeliler&amp;veaction=edit&amp;section=18" title="Değiştirilen bölüm: Uluburun Batığı" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Fenikeliler&amp;action=edit&amp;section=18" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Uluburun Batığı"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Batık, güney batı Türkiye kıyılarında Kaş'ın 6 deniz mili güneyinde 1982 yazında Bodrum yakınlarındaki bir köy olan Yalıkavak'tan yerel bir sünger dalgıç Mehmed Çakır tarafından keşfedildi. 1984-1994 yılları arasında 3-4 ay süren toplam 22.413 dalıştan, MÖ 14. yüzyıla tarihlenen Akdenizin en muhteşem Son Tunç Çağı batıklarından en eskisi günyüzüne çıkarıldı.<sup id="cite_ref-38" class="reference"><a href="#cite_note-38"><span class="cite-bracket">&#91;</span>38<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> Geminin Lübnan sediri ve meşe kullanılarak Suriye-Filistin veya <a href="/wiki/K%C4%B1br%C4%B1s" title="Kıbrıs">Kıbrıs</a>'ta inşa edildiği tahmin edilmektedir.<sup id="cite_ref-39" class="reference"><a href="#cite_note-39"><span class="cite-bracket">&#91;</span>39<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> Geminin kargosunu çoğunlukla ham bakır külçeleri, cam ve altın, gümüş eşyalar, tahıl, yemiş ve zeytin oluşturmaktadır. Kazı başkanı <a href="/w/index.php?title=Cemal_Pulak&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Cemal Pulak (sayfa mevcut değil)">Cemal Pulak</a>'ın devam eden araştırmaları, George Bass'ın Gelidonya batığı ile kurduğu tezi kanıtlıyor ve 3 bin yıl önce ön-Fenikelilerin domine ettiği kompleks ve oldukça gelişmiş bir deniz ticareti ağının varlığına işaret ediyordu. Buluntular, <a href="/wiki/Bodrum_Sualt%C4%B1_Arkeoloji_M%C3%BCzesi" class="mw-redirect" title="Bodrum Sualtı Arkeoloji Müzesi">Bodrum Sualtı Arkeoloji Müzesinde</a> sergilenmektedir. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Amerika_Kıtasının_keşfi_iddiası"><span id="Amerika_K.C4.B1tas.C4.B1n.C4.B1n_ke.C5.9Ffi_iddias.C4.B1"></span>Amerika Kıtasının keşfi iddiası</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Fenikeliler&amp;veaction=edit&amp;section=19" title="Değiştirilen bölüm: Amerika Kıtasının keşfi iddiası" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Fenikeliler&amp;action=edit&amp;section=19" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Amerika Kıtasının keşfi iddiası"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/Brezilya" title="Brezilya">Brezilya</a>'nın <a href="/wiki/Rio_de_Janeiro" title="Rio de Janeiro">Rio de Janeiro</a> kenti yakınındaki Pedra da Gavea dağının zirvesinde Fenike alfabesiyle kazınmış bir yazıt bulunmuştur.<sup id="cite_ref-40" class="reference"><a href="#cite_note-40"><span class="cite-bracket">&#91;</span>40<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/International_Fortean_Organization" class="extiw" title="en:International Fortean Organization">International Fortean Organization</a> tarafından dağda bir Fenike mezarı olduğu iddiası da buna eklenmiştir.<sup id="cite_ref-tomb_41-0" class="reference"><a href="#cite_note-tomb-41"><span class="cite-bracket">&#91;</span>41<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> Bu gerekçelerle MÖ 10. yy. da Fenikelilerin <a href="/wiki/Amerika" title="Amerika">Amerika</a>'ya ayak bastıkları iddia edilmiş ve konu <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Archaeological_interest_of_Pedra_da_G%C3%A1vea" class="extiw" title="en:Archaeological interest of Pedra da Gávea">arkeolojik ilgi odağı</a> olmuştur. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Kaynakça"><span id="Kaynak.C3.A7a"></span>Kaynakça</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Fenikeliler&amp;veaction=edit&amp;section=20" title="Değiştirilen bölüm: Kaynakça" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Fenikeliler&amp;action=edit&amp;section=20" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Kaynakça"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r32805677">.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-count:2}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-count:3}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist"> <div class="mw-references-wrap mw-references-columns"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><strong><a href="#cite_ref-1">^</a></strong> <span class="reference-text">McGovern, P. E. and Michel, R. H.; Royal Purple dye: tracing the chemical origins of the industry, Anal. Chem. 1985, 57, 1514A-1522A</span> </li> <li id="cite_note-2"><strong><a href="#cite_ref-2">^</a></strong> <span class="reference-text">Cunliffe, Barry. Europe Between the Oceans; 9000 BC-AD 1000. (New Haven: Yale University Press, 2008), 241.</span> </li> <li id="cite_note-3"><strong><a href="#cite_ref-3">^</a></strong> <span class="reference-text">Markoe, Glenn E. (2000). <i><a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=smPZ-ou74EwC&amp;pg=PA13">Peoples of the Past: Phoenicians</a> 24 Ocak 2017 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170124010331/https://books.google.com/books?id=smPZ-ou74EwC&amp;pg=PA13">arşivlendi</a>..</i> Berkeley: University of California Press. ISBN&#160;0-520-22614-3.</span> </li> <li id="cite_note-4"><strong><a href="#cite_ref-4">^</a></strong> <span class="reference-text">Zellig Sabbettai Harris. <i>A grammar of the Phoenician language</i>. p6. 1990.</span> </li> <li id="cite_note-5"><strong><a href="#cite_ref-5">^</a></strong> <span class="reference-text">Bentley, Jerry and Herbert Ziegler,&#160;<i>Traditions &amp; Encounters</i>&#160;(New York: McGraw Hill, 2000), p. 51.</span> </li> <li id="cite_note-Jerry_H._Bentley_1999-6"><strong><a href="#cite_ref-Jerry_H._Bentley_1999_6-0">^</a></strong> <span class="error mw-ext-cite-error" lang="tr" dir="ltr"><span style="font-weight: bold; font-size: 75%; color:inherit;">Kaynak hatası:</span> <span style="font-weight: normal; font-size: 75%; color:inherit;">Geçersiz <code>&lt;ref&gt;</code> etiketi; <code>Jerry H. Bentley 1999</code> isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: <a href="/wiki/Vikipedi:Kaynak_g%C3%B6sterme" title="Vikipedi:Kaynak gösterme">Kaynak gösterme</a>)</span></span></li> <li id="cite_note-7"><strong><a href="#cite_ref-7">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">Braudel, Fernand (2001). <i>Memory and Mediterranean</i>. Reynolds, Sian tarafından çevrildi. New York: Alfred A. Knopf. ss.&#160;112-113.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=Memory+and+Mediterranean&amp;rft.place=New+York&amp;rft.pages=112-113&amp;rft.pub=Alfred+A.+Knopf&amp;rft.date=2001&amp;rft.aulast=Braudel&amp;rft.aufirst=Fernand&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AFenikeliler" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTECunliffe2008241–2-8"><strong><a href="#cite_ref-FOOTNOTECunliffe2008241–2_8-0">^</a></strong> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFCunliffe2008">Cunliffe (2008)</a>, ss.&#160;241–2.</span> </li> <li id="cite_note-9"><strong><a href="#cite_ref-9">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">Stager, L. E. (2003). "Phoenician shipwrecks in the deep sea". <i>Sea routes: From Sidon to Huelva: Interconnections in the Mediterranean, 16th–6th&#160;c.&#160;BC</i>. Museum of Cycladic Art. ss.&#160;233-248. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-960-7064-40-0" title="Özel:KitapKaynakları/978-960-7064-40-0">978-960-7064-40-0</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=bookitem&amp;rft.atitle=Phoenician+shipwrecks+in+the+deep+sea&amp;rft.btitle=Sea+routes%3A+From+Sidon+to+Huelva%3A+Interconnections+in+the+Mediterranean%2C+16th%E2%80%936th+c.+BC&amp;rft.pages=233-248&amp;rft.pub=Museum+of+Cycladic+Art&amp;rft.date=2003&amp;rft.isbn=978-960-7064-40-0&amp;rft.aulast=Stager&amp;rft.aufirst=L.+E.&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AFenikeliler" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-10"><strong><a href="#cite_ref-10">^</a></strong> <span class="reference-text">A. B. Freijeiro, R. Corzo Sánchez, Der neue anthropoide Sarkophag von Cadiz. In: Madrider Mitteilungen 22, 1981.</span> </li> <li id="cite_note-11"><strong><a href="#cite_ref-11">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak dergi">Lapuente, P.; Rodà, I.; Gutiérrez Garcia-M, A.; Brilli, M. (Haziran 2021). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://zaguan.unizar.es/record/108415">"Addressing the controversial origin of the marble source used in the Phoenician anthropoid sarcophagi of Gadir (Cadiz, Spain)"</a>. <i>Archaeometry</i>. <b>63</b> (3). ss.&#160;467-480. <a href="/wiki/Say%C4%B1sal_nesne_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1" title="Sayısal nesne tanımlayıcısı">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1111/arcm.12623">10.1111/arcm.12623</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.btitle=Addressing+the+controversial+origin+of+the+marble+source+used+in+the+Phoenician+anthropoid+sarcophagi+of+Gadir+%28Cadiz%2C+Spain%29&amp;rft.pages=467-480&amp;rft.date=2021-06&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1111%2Farcm.12623&amp;rft.aulast=Lapuente&amp;rft.aufirst=P.&amp;rft.au=Rod%C3%A0%2C+I.&amp;rft.au=Guti%C3%A9rrez+Garcia-M%2C+A.&amp;rft.au=Brilli%2C+M.&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fzaguan.unizar.es%2Frecord%2F108415&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AFenikeliler" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEMarkoe2000103-12"><strong><a href="#cite_ref-FOOTNOTEMarkoe2000103_12-0">^</a></strong> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFMarkoe2000">Markoe (2000)</a>, s.&#160;103.</span> </li> <li id="cite_note-13"><strong><a href="#cite_ref-13">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak dergi">Hawkes, Christopher (1977). "Britain and Julius Caesar". <i>Proceedings of the British Academy</i>, <i>63</i>. ss.&#160;124-192.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.btitle=Britain+and+Julius+Caesar&amp;rft.pages=124-192&amp;rft.date=1977&amp;rft.aulast=Hawkes&amp;rft.aufirst=Christopher&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AFenikeliler" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-John_C._Scott_CCR-14"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-John_C._Scott_CCR_14-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-John_C._Scott_CCR_14-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="error mw-ext-cite-error" lang="tr" dir="ltr"><span style="font-weight: bold; font-size: 75%; color:inherit;">Kaynak hatası:</span> <span style="font-weight: normal; font-size: 75%; color:inherit;">Geçersiz <code>&lt;ref&gt;</code> etiketi; <code>John C. Scott CCR</code> isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: <a href="/wiki/Vikipedi:Kaynak_g%C3%B6sterme" title="Vikipedi:Kaynak gösterme">Kaynak gösterme</a>)</span></span></li> <li id="cite_note-:42-15"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-:42_15-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:42_15-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:42_15-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><cite class="kaynak dergi">Markoe, Glenn; McGovern, Patrick E. (Mart 1990). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.jstor.org/stable/41765806">"A Nation of Artisans"</a>. <i>Archaeology</i>. <b>43</b> (2). ss.&#160;32-33. <a href="/wiki/JSTOR" title="JSTOR">JSTOR</a>&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="//www.jstor.org/stable/41765806">41765806</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.btitle=A+Nation+of+Artisans&amp;rft.pages=32-33&amp;rft.date=1990-03&amp;rft_id=%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F41765806&amp;rft.aulast=Markoe&amp;rft.aufirst=Glenn&amp;rft.au=McGovern%2C+Patrick+E.&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F41765806&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AFenikeliler" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-16"><strong><a href="#cite_ref-16">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">Herm, Gerhard (1975). <i>The Phoenicians</i>. Hiller, Catherine tarafından çevrildi. New York: William Morrow. s.&#160;80.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=The+Phoenicians&amp;rft.place=New+York&amp;rft.pages=80&amp;rft.pub=William+Morrow&amp;rft.date=1975&amp;rft.aulast=Herm&amp;rft.aufirst=Gerhard&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AFenikeliler" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-17"><strong><a href="#cite_ref-17">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">Moore, Karl; Lewis, David (1999). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/birthofmultinati0000moor"><i>Birth of the Multinational</i></a>. Kopenhag: Copenhagen Business School Press. s.&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/birthofmultinati0000moor/page/85">85</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=Birth+of+the+Multinational&amp;rft.place=Kopenhag&amp;rft.pages=85&amp;rft.pub=Copenhagen+Business+School+Press&amp;rft.date=1999&amp;rft.aulast=Moore&amp;rft.aufirst=Karl&amp;rft.au=Lewis%2C+David&amp;rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fbirthofmultinati0000moor&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AFenikeliler" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-18"><strong><a href="#cite_ref-18">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">St. Clair, Kassia (2016). <i>The Secret Lives of Colour</i>. Londra: John Murray. ss.&#160;162-164.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=The+Secret+Lives+of+Colour&amp;rft.place=Londra&amp;rft.pages=162-164&amp;rft.pub=John+Murray&amp;rft.date=2016&amp;rft.aulast=St.+Clair&amp;rft.aufirst=Kassia&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AFenikeliler" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-19"><strong><a href="#cite_ref-19">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">History, Captivating (2019). <i>The Phoenicians: A Captivating Guide to the History of Phoenicia and the Impact Made by One of the Greatest Trading Civilizations of the Ancient World</i>. Captivating History. s.&#160;60. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-1647482053" title="Özel:KitapKaynakları/978-1647482053">978-1647482053</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=The+Phoenicians%3A+A+Captivating+Guide+to+the+History+of+Phoenicia+and+the+Impact+Made+by+One+of+the+Greatest+Trading+Civilizations+of+the+Ancient+World&amp;rft.pages=60&amp;rft.pub=Captivating+History&amp;rft.date=2019&amp;rft.isbn=978-1647482053&amp;rft.aulast=History&amp;rft.aufirst=Captivating&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AFenikeliler" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTERawlinson1889-20"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-FOOTNOTERawlinson1889_20-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTERawlinson1889_20-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTERawlinson1889_20-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFRawlinson1889">Rawlinson (1889)</a>.</span> </li> <li id="cite_note-:22-21"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-:22_21-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:22_21-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:22_21-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:22_21-3"><sup><i><b>d</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200915071559/https://www.nationalgeographic.com/history/2020/09/2600-year-old-wine-factory-unearthed-lebanon/">"2,600-year-old wine 'factory' unearthed in Lebanon"</a>. <i>History &amp; Culture</i> (İngilizce). 14 Eylül 2020. 15 Eylül 2020 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nationalgeographic.com/history/2020/09/2600-year-old-wine-factory-unearthed-lebanon/">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 15 Eylül 2020</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=History+%26+Culture&amp;rft.atitle=2%2C600-year-old+wine+%27factory%27+unearthed+in+Lebanon&amp;rft.date=2020-09-14&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fwww.nationalgeographic.com%2Fhistory%2F2020%2F09%2F2600-year-old-wine-factory-unearthed-lebanon%2F&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AFenikeliler" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-22"><strong><a href="#cite_ref-22">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">Sechrist, Robert. <i>Planet of the Grapes: A Geography of Wine</i>. ss.&#160;6-7.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=Planet+of+the+Grapes%3A+A+Geography+of+Wine&amp;rft.pages=6-7&amp;rft.aulast=Sechrist&amp;rft.aufirst=Robert&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AFenikeliler" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-23"><strong><a href="#cite_ref-23">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150713211603/https://www.britannica.com/technology/galley-ship">"Galley | ship"</a>. <i>Encyclopædia Britannica</i> (İngilizce). 13 Temmuz 2015 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/technology/galley-ship">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">19 Nisan</span> 2020</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=Encyclop%C3%A6dia+Britannica&amp;rft.atitle=Galley+%7C+ship&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fwww.britannica.com%2Ftechnology%2Fgalley-ship&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AFenikeliler" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-:02-24"><strong><a href="#cite_ref-:02_24-0">^</a></strong> <span class="error mw-ext-cite-error" lang="tr" dir="ltr"><span style="font-weight: bold; font-size: 75%; color:inherit;">Kaynak hatası:</span> <span style="font-weight: normal; font-size: 75%; color:inherit;">Geçersiz <code>&lt;ref&gt;</code> etiketi; <code>:02</code> isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: <a href="/wiki/Vikipedi:Kaynak_g%C3%B6sterme" title="Vikipedi:Kaynak gösterme">Kaynak gösterme</a>)</span></span></li> <li id="cite_note-25"><strong><a href="#cite_ref-25">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak dergi">Haggi, Arad (2010). "Report on Underwater Excavation at the Phoenician Harbour, Atlit, Israel". <i>International Journal of Nautical Archaeology</i>, <i>39</i>. s.&#160;283.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.btitle=Report+on+Underwater+Excavation+at+the+Phoenician+Harbour%2C+Atlit%2C+Israel&amp;rft.pages=283&amp;rft.date=2010&amp;rft.aulast=Haggi&amp;rft.aufirst=Arad&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AFenikeliler" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-26"><strong><a href="#cite_ref-26">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">Wachsmann, Shelley (1998). <i>Seagoing Ships &amp; Seamanship in the Bronze Age Levant</i>. College Station, TX: Texas A &amp; M University Press. ss.&#160;300, 51, 323-325, 332.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=Seagoing+Ships+%26+Seamanship+in+the+Bronze+Age+Levant&amp;rft.place=College+Station%2C+TX&amp;rft.pages=300%2C+51%2C+323-325%2C+332&amp;rft.pub=Texas+A+%26+M+University+Press&amp;rft.date=1998&amp;rft.aulast=Wachsmann&amp;rft.aufirst=Shelley&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AFenikeliler" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-27"><strong><a href="#cite_ref-27">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">Woolmer, Mark (2011). <i>Ancient Phoenicia: An Introduction</i>. Londra: Bristol Classical Press. s.&#160;84.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=Ancient+Phoenicia%3A+An+Introduction&amp;rft.place=Londra&amp;rft.pages=84&amp;rft.pub=Bristol+Classical+Press&amp;rft.date=2011&amp;rft.aulast=Woolmer&amp;rft.aufirst=Mark&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AFenikeliler" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-28"><strong><a href="#cite_ref-28">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak report">Gambin, Timmy (Ekim 2017). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20201106133857/https://honorfrostfoundation.org/wp-content/uploads/2019/09/GAMBIN-Report-2017_frost.pdf">Between east and west – The Phoenician shipwreck off Gozo</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span>. University of Malta. 6 Kasım 2020 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://honorfrostfoundation.org/wp-content/uploads/2019/09/GAMBIN-Report-2017_frost.pdf">kaynağından</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 6 Kasım 2020</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=report&amp;rft.btitle=Between+east+and+west+%E2%80%93+The+Phoenician+shipwreck+off+Gozo&amp;rft.pub=University+of+Malta&amp;rft.date=2017-10&amp;rft.aulast=Gambin&amp;rft.aufirst=Timmy&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fhonorfrostfoundation.org%2Fwp-content%2Fuploads%2F2019%2F09%2FGAMBIN-Report-2017_frost.pdf&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AFenikeliler" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-29"><strong><a href="#cite_ref-29">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web">Klein, Christopher. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.history.com/news/2700-year-old-phoenician-shipwreck-discovered">"2,700-Year-Old Phoenician Shipwreck Discovered"</a>. <i>HISTORY</i> (İngilizce). 4 Mart 2021 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210304085623/https://www.history.com/news/2700-year-old-phoenician-shipwreck-discovered">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">23 Nisan</span> 2020</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=HISTORY&amp;rft.atitle=2%2C700-Year-Old+Phoenician+Shipwreck+Discovered&amp;rft.aulast=Klein&amp;rft.aufirst=Christopher&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fwww.history.com%2Fnews%2F2700-year-old-phoenician-shipwreck-discovered&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AFenikeliler" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-30"><strong><a href="#cite_ref-30">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web">Lorenzi, Rossella (28 Ağustos 2014). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.seeker.com/2700-year-old-phoenician-shipwreck-discovered-1769022411.html">"2,700-Year-Old Phoenician Shipwreck Discovered"</a>. <i>Seeker</i>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.jtitle=Seeker&amp;rft.atitle=2%2C700-Year-Old+Phoenician+Shipwreck+Discovered&amp;rft.date=2014-08-28&amp;rft.aulast=Lorenzi&amp;rft.aufirst=Rossella&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fwww.seeker.com%2F2700-year-old-phoenician-shipwreck-discovered-1769022411.html&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AFenikeliler" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-31"><strong><a href="#cite_ref-31">^</a></strong> <span class="reference-text">McGovern, Patrick E. 2003. Ancient wine: the search for the origins of viniculture. Princeton University Press</span> </li> <li id="cite_note-32"><strong><a href="#cite_ref-32">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.metmuseum.org/exhibitions/listings/2014/assyria-to-iberia/blog/posts/phoenician-sailing">"At başlı gemi betimli rölyefler, Metropolitan Müzesi Sergisi, 2014. New York"</a>. 20 Kasım 2016 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20161120152700/http://www.metmuseum.org/exhibitions/listings/2014/assyria-to-iberia/blog/posts/phoenician-sailing">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">2 Ocak</span> 2017</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.btitle=At+ba%C5%9Fl%C4%B1+gemi+betimli+r%C3%B6lyefler%2C+Metropolitan+M%C3%BCzesi+Sergisi%2C+2014.+New+York.&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.metmuseum.org%2Fexhibitions%2Flistings%2F2014%2Fassyria-to-iberia%2Fblog%2Fposts%2Fphoenician-sailing&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AFenikeliler" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-:0-33"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-:0_33-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:0_33-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com.tr/books?id=wqeVv09Y6hIC">Fontenrose, J. E. 1959</a> 20 Aralık 2016 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20161220223947/https://books.google.com.tr/books?id=wqeVv09Y6hIC">arşivlendi</a>.. Python: A Study of Delphic Myth and Its Origins, s.395.</span> </li> <li id="cite_note-34"><strong><a href="#cite_ref-34">^</a></strong> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://minerva-access.unimelb.edu.au/handle/11343/37285">Goldfarb, Amanda Nicole, 2012</a> 3 Ocak 2017 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170103165801/https://minerva-access.unimelb.edu.au/handle/11343/37285">arşivlendi</a>.. Canaanite and Phoenician astronomy: from the late Bronze Age to the early Iron Age. School of Historical Studies and Philosophical Studies, University of Melbourne.</span> </li> <li id="cite_note-35"><strong><a href="#cite_ref-35">^</a></strong> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://link.springer.com/chapter/10.1007%2F978-0-230-29946-7_3">Stockwell, S. 2011</a> 20 Aralık 2016 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20161220155243/http://link.springer.com/chapter/10.1007%2F978-0-230-29946-7_3">arşivlendi</a>.. Before Athens: Early Popular Government in Phoenicia and Greek City-States, pp 35-48. DOI: 10.1007/978-0-230-29946-7_3</span> </li> <li id="cite_note-36"><strong><a href="#cite_ref-36">^</a></strong> <span class="reference-text">Claudian, B. Gild. 518</span> </li> <li id="cite_note-37"><strong><a href="#cite_ref-37">^</a></strong> <span class="reference-text"><i>Bass, George F (1986). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.scribd.com/doc/53923310/Uluburun-Bass-AJA-1986">"A Bronze Age Shipwreck at Ulu Burun (Kas): 1984 Campaign"</a> 23 Nisan 2014 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20140423234405/http://www.scribd.com/doc/53923310/Uluburun-Bass-AJA-1986">arşivlendi</a>.. American Journal of Archaeology. <b>90</b> (3): 269–296. doi:<a href="//doi.org/10.2307/505687" class="extiw" title="doi:10.2307/505687">10.2307/505687</a></i></span> </li> <li id="cite_note-38"><strong><a href="#cite_ref-38">^</a></strong> <span class="reference-text">Pulak, Cemal. "Discovering a Royal Ship from the Age of King Tut: Uluburun, Turkey". In Beneath the Seven Seas, edited by George F. Bass, 34–47. New York, Thames &amp; Hudson Inc., 2005.</span> </li> <li id="cite_note-39"><strong><a href="#cite_ref-39">^</a></strong> <span class="reference-text"><i>Pulak, Cemal (1998). "The Uluburun Shipwreck: An Overview". The International Journal of Nautical Archaeology. <b>27</b> (3): 188–224. doi:<a href="//doi.org/10.1111/j.1095-9270.1998.tb00803.x" class="extiw" title="doi:10.1111/j.1095-9270.1998.tb00803.x">10.1111/j.1095-9270.1998.tb00803.x</a></i></span> </li> <li id="cite_note-40"><strong><a href="#cite_ref-40">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite id="Ramos" class="kaynak kitap">Ramos, Bernardo de Azevedo da Silva (1930). "Chapter XIV". <i>Tradiçoes da America Pré-Histórica, Especialmente do Brasil Vol. I</i> (Portekizce). Imprensa Nacional.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=bookitem&amp;rft.atitle=Chapter+XIV&amp;rft.btitle=Tradi%C3%A7oes+da+America+Pr%C3%A9-Hist%C3%B3rica%2C+Especialmente+do+Brasil+Vol.+I&amp;rft.pub=Imprensa+Nacional&amp;rft.date=1930&amp;rft.aulast=Ramos&amp;rft.aufirst=Bernardo+de+Azevedo+da+Silva&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AFenikeliler" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> <li id="cite_note-tomb-41"><strong><a href="#cite_ref-tomb_41-0">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak dergi"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com/books?ei=zF0uUqLdFJK08QSG_IDYAQ&amp;id=RVklAQAAIAAJ&amp;dq=%22Pedra+da+Gávea%22+phoenicians&amp;q=pedra#search_anchor">"Is There a Phoenician Tomb in Brazil's Pedra de Gavea?"</a>. <i>The INFO Journal (International Fortean Organization)</i>. Cilt&#160;10–11. <a href="/w/index.php?title=International_Fortean_Organization&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="International Fortean Organization (sayfa mevcut değil)">International Fortean Organization</a>. 1984. s.&#160;12<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">11 Mart</span> 2016</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.btitle=Is+There+a+Phoenician+Tomb+in+Brazil%27s+Pedra+de+Gavea%3F&amp;rft.pages=12&amp;rft.pub=International+Fortean+Organization&amp;rft.date=1984&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fei%3DzF0uUqLdFJK08QSG_IDYAQ%26id%3DRVklAQAAIAAJ%26dq%3D%2522Pedra%2Bda%2BG%C3%A1vea%2522%2Bphoenicians%26q%3Dpedra%23search_anchor&amp;rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AFenikeliler" class="Z3988"><span style="display:none;">&#160;</span></span></span> </li> </ol></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Dış_bağlantılar"><span id="D.C4.B1.C5.9F_ba.C4.9Flant.C4.B1lar"></span>Dış bağlantılar</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Fenikeliler&amp;veaction=edit&amp;section=21" title="Değiştirilen bölüm: Dış bağlantılar" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Fenikeliler&amp;action=edit&amp;section=21" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Dış bağlantılar"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r33560057">.mw-parser-output .side-box{margin:4px 0;box-sizing:border-box;border:1px solid #aaa;font-size:88%;line-height:1.25em;background-color:var(--background-color-interactive-subtle,#f8f9fa);display:flow-root}.mw-parser-output .side-box-abovebelow,.mw-parser-output .side-box-text{padding:0.25em 0.9em}.mw-parser-output .side-box-image{padding:2px 0 2px 0.9em;text-align:center}.mw-parser-output .side-box-imageright{padding:2px 0.9em 2px 0;text-align:center}@media(min-width:500px){.mw-parser-output .side-box-flex{display:flex;align-items:center}.mw-parser-output .side-box-text{flex:1;min-width:0}}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .side-box{width:238px}.mw-parser-output .side-box-right{clear:right;float:right;margin-left:1em}.mw-parser-output .side-box-left{margin-right:1em}}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r33560105">@media print{body.ns-0 .mw-parser-output .sistersitebox{display:none!important}}</style><div class="side-box side-box-right"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r33560075">.mw-parser-output .plainlist ol,.mw-parser-output .plainlist ul{line-height:inherit;list-style:none;margin:0;padding:0}.mw-parser-output .plainlist ol li,.mw-parser-output .plainlist ul li{margin-bottom:0}</style> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="30" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/45px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/59px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></span></span></div> <div class="side-box-text plainlist">Wikimedia Commons'ta <i><b><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:Search/Fenikeliler" class="extiw" title="commons:Special:Search/Fenikeliler">Fenikeliler</a></b></i> ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.</div></div> </div> <ul><li>Bursalı, A. 2015. Gelmiş Geçmiş En Önemli 10 Gemi Batığı, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://arkeofili.com/tarihin-en-onemli-10-gemi-batigi/">arkeofili Arkeoloji Dergisi</a> 1 Şubat 2017 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170201235008/http://arkeofili.com/tarihin-en-onemli-10-gemi-batigi/">arşivlendi</a>. (14 Ocak 2015)</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://phoenicia.org/index.shtml">"Encyclopedia Phoeniciana" websitesi Genis kapsamli "Fenikeliler" hakkinda websitesi</a> 5 Mart 2005 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20050305115856/http://phoenicia.org/index.shtml">arşivlendi</a>. <span style="font-size:0.95em; font-weight:bold; color:inherit;">(İngilizce)</span></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.lost-civilizations.net/phoenicians-overview.html">"Lost Civilizatrions (Kayip Uygarliklar)" websitesinde Fenikeliler maddesi</a> 23 Aralık 2004 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20041223232803/http://www.lost-civilizations.net/phoenicians-overview.html">arşivlendi</a>. <span style="font-size:0.95em; font-weight:bold; color:inherit;">(İngilizce)</span></li></ul> <div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="22x20px&amp;#124;border_&amp;#124;alt=Lübnan&amp;#124;link=Lübnan_Lübnan_konuları" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r25548259">.mw-parser-output .navbar{display:inline;font-size:88%;font-weight:normal}.mw-parser-output .navbar-collapse{float:left;text-align:left}.mw-parser-output .navbar-boxtext{word-spacing:0}.mw-parser-output .navbar ul{display:inline-block;white-space:nowrap;line-height:inherit}.mw-parser-output .navbar-brackets::before{margin-right:-0.125em;content:"[ "}.mw-parser-output .navbar-brackets::after{margin-left:-0.125em;content:" ]"}.mw-parser-output .navbar li{word-spacing:-0.125em}.mw-parser-output .navbar-mini abbr{font-variant:small-caps;border-bottom:none;text-decoration:none;cursor:inherit}.mw-parser-output .navbar-ct-full{font-size:114%;margin:0 7em}.mw-parser-output .navbar-ct-mini{font-size:114%;margin:0 4em}.mw-parser-output .infobox .navbar{font-size:100%}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:left;text-align:left;margin-right:0.5em}</style><div class="plainlinks hlist navbar navbar-mini"><ul><li class="nv-view"><a href="/wiki/%C5%9Eablon:L%C3%BCbnan_konular%C4%B1" title="Şablon:Lübnan konuları"><abbr title="Bu şablonu görüntüle" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">g</abbr></a></li><li class="nv-talk"><a href="/wiki/%C5%9Eablon_tart%C4%B1%C5%9Fma:L%C3%BCbnan_konular%C4%B1" title="Şablon tartışma:Lübnan konuları"><abbr title="Bu şablonu tartış" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">t</abbr></a></li><li class="nv-edit"><a class="external text" href="https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=%C5%9Eablon:L%C3%BCbnan_konular%C4%B1&amp;action=edit"><abbr title="Bu şablonu değiştir" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">d</abbr></a></li></ul></div><div id="22x20px&amp;#124;border_&amp;#124;alt=Lübnan&amp;#124;link=Lübnan_Lübnan_konuları" style="font-size:114%;margin:0 4em"><span class="bayraksimge"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/L%C3%BCbnan" title="Lübnan"><img alt="Lübnan" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/59/Flag_of_Lebanon.svg/22px-Flag_of_Lebanon.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/59/Flag_of_Lebanon.svg/33px-Flag_of_Lebanon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/59/Flag_of_Lebanon.svg/44px-Flag_of_Lebanon.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span></span> <a href="/wiki/L%C3%BCbnan" title="Lübnan">Lübnan</a> konuları</div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=L%C3%BCbnan_tarihi&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Lübnan tarihi (sayfa mevcut değil)">Tarih</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;line-height:1.4em;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Antik_L%C3%BCbnan_tarihi&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Antik Lübnan tarihi (sayfa mevcut değil)">Antik</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">Fenikeliler</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Helenistik_y%C3%B6netim_alt%C4%B1ndaki_Fenike&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Helenistik yönetim altındaki Fenike (sayfa mevcut değil)">Helenistik dönem</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Roma_y%C3%B6netimi_alt%C4%B1ndaki_Fenike&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Roma yönetimi altındaki Fenike (sayfa mevcut değil)">Roma dönemi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=L%C3%BCbnan_tarihi&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Lübnan tarihi (sayfa mevcut değil)">İslami dönem</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=L%C3%BCbnan_Tarihi&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Lübnan Tarihi (sayfa mevcut değil)">Haçlı dönemi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=L%C3%BCbnan_tarihi&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Lübnan tarihi (sayfa mevcut değil)">Memlük dönemi</a></li> <li><a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Osmanlı İmparatorluğu">Osmanlı İmparatorluğu</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=L%C3%BCbnan_Da%C4%9F%C4%B1_Emirli%C4%9Fi&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Lübnan Dağı Emirliği (sayfa mevcut değil)">Lübnan Dağı Emirliği</a> <ul><li><a href="/wiki/R%C3%A8glement_Organique_(L%C3%BCbnan_Da%C4%9F%C4%B1)" title="Règlement Organique (Lübnan Dağı)">Règlement Organique (Lübnan Dağı)</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=L%C3%BCbnan_Da%C4%9F%C4%B1_%C3%87ifte_Kaymakaml%C4%B1%C4%9F%C4%B1&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Lübnan Dağı Çifte Kaymakamlığı (sayfa mevcut değil)">Lübnan Dağı Çifte Kaymakamlığı</a></li> <li><a href="/wiki/Cebel-i_L%C3%BCbnan_Sanca%C4%9F%C4%B1" title="Cebel-i Lübnan Sancağı">Cebel-i Lübnan Sancağı</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/B%C3%BCy%C3%BCk_L%C3%BCbnan" title="Büyük Lübnan">Fransız mandası</a></li> <li><a href="/wiki/L%C3%BCbnan_%C4%B0%C3%A7_Sava%C5%9F%C4%B1" title="Lübnan İç Savaşı">İç Savaş</a></li> <li><a href="/wiki/Sedir_Devrimi" title="Sedir Devrimi">Sedir Devrimi</a></li> <li><a href="/wiki/Suriye_%C4%B0%C3%A7_Sava%C5%9F%C4%B1%27n%C4%B1n_L%C3%BCbnan%27a_s%C4%B1%C3%A7ramas%C4%B1" title="Suriye İç Savaşı&#39;nın Lübnan&#39;a sıçraması">Suriye İç Savaşı'nın Lübnan'a sıçraması</a></li></ul> </div></td><td class="navbox-image" rowspan="5" style="width:1px;padding:0px 0px 0px 2px"><div><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosya:Coat_of_arms_of_Lebanon.svg" class="mw-file-description" title="Lübnan arması"><img alt="Lübnan arması" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/98/Coat_of_arms_of_Lebanon.svg/100px-Coat_of_arms_of_Lebanon.svg.png" decoding="async" width="100" height="121" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/98/Coat_of_arms_of_Lebanon.svg/150px-Coat_of_arms_of_Lebanon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/98/Coat_of_arms_of_Lebanon.svg/200px-Coat_of_arms_of_Lebanon.svg.png 2x" data-file-width="172" data-file-height="208" /></a></span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=L%C3%BCbnan_co%C4%9Frafyas%C4%B1&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Lübnan coğrafyası (sayfa mevcut değil)">Coğrafya</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;line-height:1.4em;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Anti-L%C3%BCbnan_Da%C4%9Flar%C4%B1" title="Anti-Lübnan Dağları">Anti-Lübnan Dağları</a></li> <li><a href="/wiki/Bik%C3%A2_Vadisi" title="Bikâ Vadisi">Bikâ Vadisi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C5%9Eablon:L%C3%BCbnan%27%C4%B1n_s%C4%B1n%C4%B1rlar%C4%B1&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Şablon:Lübnan&#39;ın sınırları (sayfa mevcut değil)">Sınırlar</a></li> <li><a href="/wiki/L%C3%BCbnan%27daki_%C5%9Fehirler_listesi" title="Lübnan&#39;daki şehirler listesi">Şehirler</a></li> <li><a href="/wiki/L%C3%BCbnan%27%C4%B1n_il%C3%A7eleri" title="Lübnan&#39;ın ilçeleri">İlçeler</a></li> <li><a href="/wiki/L%C3%BCbnan%27%C4%B1n_illeri" title="Lübnan&#39;ın illeri">İller</a></li> <li><a href="/wiki/L%C3%BCbnan_Da%C4%9F%C4%B1" title="Lübnan Dağı">Lübnan Dağı</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C5%9Eeba_%C3%87iftlikleri&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Şeba Çiftlikleri (sayfa mevcut değil)">Şeba Çiftlikleri</a></li> <li><a href="/wiki/G%C3%BCney_L%C3%BCbnan" title="Güney Lübnan">Güney Lübnan</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=L%C3%BCbnan%27da_yaban_hayat%C4%B1&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Lübnan&#39;da yaban hayatı (sayfa mevcut değil)">Yaban hayatı</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=L%C3%BCbnan%27da_siyaset&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Lübnan&#39;da siyaset (sayfa mevcut değil)">Siyaset</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;line-height:1.4em;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/L%C3%BCbnan_Anayasas%C4%B1" title="Lübnan Anayasası">Anayasa</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=L%C3%BCbnan%27%C4%B1n_d%C4%B1%C5%9F_ili%C5%9Fkileri&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Lübnan&#39;ın dış ilişkileri (sayfa mevcut değil)">Dış ilişkiler</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=L%C3%BCbnan%27da_insan_haklar%C4%B1&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Lübnan&#39;da insan hakları (sayfa mevcut değil)">İnsan hakları</a> <ul><li><a href="/wiki/L%C3%BCbnan%27da_LGBT_haklar%C4%B1" title="Lübnan&#39;da LGBT hakları">LGBT</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/L%C3%BCbnan_Silahl%C4%B1_Kuvvetleri" title="Lübnan Silahlı Kuvvetleri">Silahlı</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=L%C3%BCbnan%27daki_siyasi_partilerin_listesi&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Lübnan&#39;daki siyasi partilerin listesi (sayfa mevcut değil)">Siyasi partiler</a></li> <li><a href="/wiki/L%C3%BCbnan_devlet_ba%C5%9Fkan%C4%B1" title="Lübnan devlet başkanı">Devlet Başkanı</a> <ul><li><a href="/wiki/L%C3%BCbnan_devlet_ba%C5%9Fkanlar%C4%B1_listesi" title="Lübnan devlet başkanları listesi">Liste</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/L%C3%BCbnan_ba%C5%9Fbakan%C4%B1" title="Lübnan başbakanı">Başbakan</a> <ul><li><a href="/wiki/L%C3%BCbnan_ba%C5%9Fbakanlar%C4%B1_listesi" title="Lübnan başbakanları listesi">Liste</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=L%C3%BCbnan_Parlamentosu_ba%C5%9Fkanlar%C4%B1_listesi&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Lübnan Parlamentosu başkanları listesi (sayfa mevcut değil)">Parlamento başkanı</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=L%C3%BCbnan_ekonomisi&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Lübnan ekonomisi (sayfa mevcut değil)">Ekonomi</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;line-height:1.4em;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=L%C3%BCbnan%27da_tar%C4%B1m&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Lübnan&#39;da tarım (sayfa mevcut değil)">Tarım</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Banque_du_Liban&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Banque du Liban (sayfa mevcut değil)">Merkez bankası</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=L%C3%BCbnan%27%C4%B1n_uluslararas%C4%B1_s%C4%B1ralamalar%C4%B1&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Lübnan&#39;ın uluslararası sıralamaları (sayfa mevcut değil)">Uluslararası sıralamalar</a></li> <li><a href="/wiki/L%C3%BCbnan_liras%C4%B1" title="Lübnan lirası">Lira <span style="font-size:85%;">(para birimi)</span></a></li> <li><a href="/w/index.php?title=L%C3%BCbnan%27da_posta_ve_telekom%C3%BCnikasyon&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Lübnan&#39;da posta ve telekomünikasyon (sayfa mevcut değil)">Telekomünikasyon</a></li> <li><a href="/wiki/L%C3%BCbnan%27da_turizm" title="Lübnan&#39;da turizm">Turizm</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=L%C3%BCbnan%27da_ula%C5%9F%C4%B1m&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Lübnan&#39;da ulaşım (sayfa mevcut değil)">Ulaşım</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/L%C3%BCbnan_k%C3%BClt%C3%BCr%C3%BC" title="Lübnan kültürü">Kültür</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px;line-height:1.4em;"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=L%C3%BCbnan_mimarisi&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Lübnan mimarisi (sayfa mevcut değil)">Mimari</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=L%C3%BCbnan_sinemas%C4%B1&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Lübnan sineması (sayfa mevcut değil)">Sinema</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=L%C3%BCbnan_mutfa%C4%9F%C4%B1&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Lübnan mutfağı (sayfa mevcut değil)">Mutfak</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=L%C3%BCbnan_%C5%9Farab%C4%B1&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Lübnan şarabı (sayfa mevcut değil)">şarap</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=L%C3%BCbnan%27%C4%B1n_demografisi&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Lübnan&#39;ın demografisi (sayfa mevcut değil)">Demografi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=L%C3%BCbnan%27da_e%C4%9Fitim&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Lübnan&#39;da eğitim (sayfa mevcut değil)">Eğitim</a></li> <li><a href="/wiki/L%C3%BCbnan_bayra%C4%9F%C4%B1" title="Lübnan bayrağı">Bayrak</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=L%C3%BCbnan_m%C3%BCzi%C4%9Fi&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Lübnan müziği (sayfa mevcut değil)">Müzik</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=L%C3%BCbnan%27da_resmi_tatiller&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Lübnan&#39;da resmi tatiller (sayfa mevcut değil)">Resmi tatiller</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=L%C3%BCbnan%27da_din&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Lübnan&#39;da din (sayfa mevcut değil)">Din</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=L%C3%BCbnan%27da_spor&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Lübnan&#39;da spor (sayfa mevcut değil)">Spor</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=L%C3%BCbnan%27da_televizyon&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Lübnan&#39;da televizyon (sayfa mevcut değil)">Televizyon</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=L%C3%BCbnan%27da_kad%C4%B1n_haklar%C4%B1&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Lübnan&#39;da kadın hakları (sayfa mevcut değil)">Kadın</a></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="3"><div><span typeof="mw:File"><span title="Kategori"><img alt="Kategori" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Symbol_category.svg/16px-Symbol_category.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Symbol_category.svg/24px-Symbol_category.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Symbol_category.svg/32px-Symbol_category.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></span></span> <a href="/wiki/Kategori:L%C3%BCbnan" title="Kategori:Lübnan">Kategori</a></div></td></tr></tbody></table></div> <div role="navigation" class="navbox authority-control" aria-labelledby="Otorite_kontrolü_frameless&amp;#124;text-top&amp;#124;10px&amp;#124;alt=Bunu_Vikiveri&amp;#039;de_düzenleyin&amp;#124;link=https&amp;#58;//www.wikidata.org/wiki/Q41642&amp;#124;class=noprint&amp;#124;Bunu_Vikiveri&amp;#039;de_düzenleyin" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th id="Otorite_kontrolü_frameless&amp;#124;text-top&amp;#124;10px&amp;#124;alt=Bunu_Vikiveri&amp;#039;de_düzenleyin&amp;#124;link=https&amp;#58;//www.wikidata.org/wiki/Q41642&amp;#124;class=noprint&amp;#124;Bunu_Vikiveri&amp;#039;de_düzenleyin" scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Otorite_kontrol%C3%BC" title="Otorite kontrolü">Otorite kontrolü</a> <span class="mw-valign-text-top noprint" typeof="mw:File/Frameless"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q41642" title="Bunu Vikiveri&#39;de düzenleyin"><img alt="Bunu Vikiveri&#39;de düzenleyin" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/10px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/15px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/20px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><span class="nowrap"><a href="/wiki/T%C3%BCmle%C5%9Fik_Otorite_Dosyas%C4%B1" title="Tümleşik Otorite Dosyası">GND</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://d-nb.info/gnd/4076086-8">4076086-8</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Ad_Tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1" title="Uluslararası Standart Ad Tanımlayıcısı">ISNI</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://isni.org/isni/0000000403681147">0000 0004 0368 1147</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/Kongre_K%C3%BCt%C3%BCphanesi_Kontrol_Numaras%C4%B1" title="Kongre Kütüphanesi Kontrol Numarası">LCCN</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.loc.gov/authorities/names/n85072262">n85072262</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/Letonya_Mill%C3%AE_K%C3%BCt%C3%BCphanesi" title="Letonya Millî Kütüphanesi">LNB</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://kopkatalogs.lv/F?func=direct&amp;local_base=lnc10&amp;doc_number=000300213&amp;P_CON_LNG=ENG">000300213</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/Mill%C3%AE_Diyet_K%C3%BCt%C3%BCphanesi" title="Millî Diyet Kütüphanesi">NDL</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/00563094">00563094</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%C3%87ek_Cumhuriyeti_Mill%C3%AE_K%C3%BCt%C3%BCphanesi" title="Çek Cumhuriyeti Millî Kütüphanesi">NKC</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&amp;local_base=aut&amp;ccl_term=ica=ge414227&amp;CON_LNG=ENG">ge414227</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%C4%B0srail_Ulusal_K%C3%BCt%C3%BCphanesi" title="İsrail Ulusal Kütüphanesi">NLI</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://olduli.nli.org.il/F/?func=find-b&amp;local_base=NLX10&amp;find_code=UID&amp;request=987007555456905171">987007555456905171</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Sanal_Otorite_Dosyas%C4%B1" title="Uluslararası Sanal Otorite Dosyası">VIAF</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://viaf.org/viaf/124825610">124825610</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"> <a href="/wiki/WorldCat" title="WorldCat">WorldCat</a> (LCCN): <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.worldcat.org/identities/lccn-n85-072262">n85-072262</a></span></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div></div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">"<a dir="ltr" href="https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Fenikeliler&amp;oldid=34198443">https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Fenikeliler&amp;oldid=34198443</a>" sayfasından alınmıştır</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%C3%96zel:Kategoriler" title="Özel:Kategoriler">Kategori</a>: <ul><li><a href="/wiki/Kategori:Fenike" title="Kategori:Fenike">Fenike</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Gizli kategoriler: <ul><li><a href="/wiki/Kategori:Kaynak_g%C3%B6sterme_hatas%C4%B1_bulunan_maddeler" title="Kategori:Kaynak gösterme hatası bulunan maddeler">Kaynak gösterme hatası bulunan maddeler</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:Webar%C5%9Fiv_%C5%9Fablonu_wayback_ba%C4%9Flant%C4%B1lar%C4%B1" title="Kategori:Webarşiv şablonu wayback bağlantıları">Webarşiv şablonu wayback bağlantıları</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:GND_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1_olan_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:GND tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri">GND tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:ISNI_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1_olan_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:ISNI tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri">ISNI tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:LCCN_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1_olan_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:LCCN tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri">LCCN tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:LNB_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1_olan_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:LNB tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri">LNB tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:NDL_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1_olan_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:NDL tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri">NDL tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:NKC_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1_olan_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:NKC tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri">NKC tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:NLI_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1_olan_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:NLI tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri">NLI tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:VIAF_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1_olan_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:VIAF tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri">VIAF tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:WorldCat-LCCN_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1_i%C3%A7eren_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:WorldCat-LCCN tanımlayıcısı içeren Vikipedi maddeleri">WorldCat-LCCN tanımlayıcısı içeren Vikipedi maddeleri</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Sayfa en son 00.46, 11 Kasım 2024 tarihinde değiştirildi.</li> <li id="footer-info-copyright">Metin <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.tr">Creative Commons Atıf-AynıLisanslaPaylaş Lisansı</a> altındadır ve ek koşullar uygulanabilir. Bu siteyi kullanarak <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/tr">Kullanım Şartlarını</a> ve <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/tr">Gizlilik Politikasını</a> kabul etmiş olursunuz.<br />Vikipedi® (ve Wikipedia®) kâr amacı gütmeyen kuruluş olan <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">Wikimedia Foundation, Inc.</a> tescilli markasıdır.<br /></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Gizlilik politikası</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Vikipedi:Hakk%C4%B1nda">Vikipedi hakkında</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Vikipedi:Genel_sorumluluk_reddi">Sorumluluk reddi</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Davranış Kuralları</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Geliştiriciler</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/tr.wikipedia.org">İstatistikler</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Çerez politikası</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//tr.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Fenikeliler&amp;mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Mobil görünüm</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-6df7948d6c-k2d95","wgBackendResponseTime":166,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.531","walltime":"1.024","ppvisitednodes":{"value":6294,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":97440,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":4871,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":12,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":10,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":42638,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 586.583 1 -total"," 27.02% 158.480 1 Şablon:Ülke_bilgi_kutusu"," 25.94% 152.144 1 Şablon:Kaynakça"," 24.96% 146.399 3 Şablon:Bilgi_kutusu"," 11.16% 65.440 1 Şablon:Lübnan_konuları"," 10.20% 59.841 1 Şablon:Dolaşım"," 10.17% 59.650 10 Şablon:Kitap_kaynağı"," 8.03% 47.113 1 Şablon:Otorite_kontrolü"," 6.15% 36.097 1 Şablon:Commons"," 5.76% 33.761 1 Şablon:Kardeş_proje"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.230","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":6540854,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-7649cfcddd-w897q","timestamp":"20241127122800","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Fenikeliler","url":"https:\/\/tr.wikipedia.org\/wiki\/Fenikeliler","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q41642","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q41642","author":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia projelerine katk\u0131da bulunanlar"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2005-12-17T18:48:27Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/c\/c5\/Phoenicia_map-en.svg","headline":"Antik Akdeniz kavmi"}</script> </body> </html>

Pages: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10