CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="vi" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Họ Đậu – Wikipedia tiếng Việt</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )viwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"vi normal","wgMonthNames":["","tháng 1","tháng 2","tháng 3","tháng 4","tháng 5","tháng 6","tháng 7","tháng 8","tháng 9","tháng 10","tháng 11","tháng 12"],"wgRequestId":"4927511f-c2fb-41bc-a5a2-c56a66e84224","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Họ_Đậu","wgTitle":"Họ Đậu","wgCurRevisionId":71816857,"wgRevisionId":71816857,"wgArticleId":33674,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Trang đưa đối số thừa vào bản mẫu","Nguồn CS1 tiếng Anh (en)","Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả","Lỗi CS1: thiếu tạp chí","Bản mẫu webarchive dùng liên kết wayback","Bài có liên kết hỏng","Quản lý CS1: sử dụng tham số tác giả","Trang sử dụng liên kết tự động ISBN","Bài viết chứa nhận dạng BNE","Bài viết chứa nhận dạng GND", "Bài viết chứa nhận dạng NDL","Taxonbars without from parameter","Thẻ đơn vị phân loại với 25–29 ID đơn vị phân loại","Họ Đậu","Họ thực vật","Chu trình nitơ","Chất cải tạo đất"],"wgPageViewLanguage":"vi","wgPageContentLanguage":"vi","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Họ_Đậu","wgRelevantArticleId":33674,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgRedirectedFrom":"Fabaceae","wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"vi","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"vi"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":40000,"wgInternalRedirectTargetUrl":"/wiki/H%E1%BB%8D_%C4%90%E1%BA%ADu", "wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q44448","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.charinsert-styles":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript": "ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["mediawiki.action.view.redirect","ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.did_you_mean","ext.gadget.ReferenceTooltips","ext.gadget.AVIM","ext.gadget.AVIM_portlet","ext.gadget.charinsert","ext.gadget.refToolbar","ext.gadget.wikibugs","ext.gadget.purgetab","ext.gadget.switcher","ext.gadget.AdvancedSiteNotices","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints", "ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=vi&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=vi&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=vi&modules=ext.gadget.charinsert-styles&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=vi&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ac/Flowering_kudzu.jpg/1200px-Flowering_kudzu.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1841"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ac/Flowering_kudzu.jpg/800px-Flowering_kudzu.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="1227"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ac/Flowering_kudzu.jpg/640px-Flowering_kudzu.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="982"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Họ Đậu – Wikipedia tiếng Việt"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//vi.m.wikipedia.org/wiki/H%E1%BB%8D_%C4%90%E1%BA%ADu"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Sửa đổi" href="/w/index.php?title=H%E1%BB%8D_%C4%90%E1%BA%ADu&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (vi)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//vi.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://vi.wikipedia.org/wiki/H%E1%BB%8D_%C4%90%E1%BA%ADu"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.vi"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Nguồn cấp Atom của Wikipedia" href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Thay_%C4%91%E1%BB%95i_g%E1%BA%A7n_%C4%91%C3%A2y&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Họ_Đậu rootpage-Họ_Đậu skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Bước tới nội dung</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Trang Web"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Trình đơn chính" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Trình đơn chính</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Trình đơn chính</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">ẩn</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Điều hướng </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Trang_Ch%C3%ADnh" title="Xem trang chính [z]" accesskey="z"><span>Trang Chính</span></a></li><li id="n-wikipedia-featuredcontent" class="mw-list-item"><a href="/wiki/C%E1%BB%95ng_th%C3%B4ng_tin:N%E1%BB%99i_dung_ch%E1%BB%8Dn_l%E1%BB%8Dc"><span>Nội dung chọn lọc</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ng%E1%BA%ABu_nhi%C3%AAn" title="Xem trang ngẫu nhiên [x]" accesskey="x"><span>Bài viết ngẫu nhiên</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Thay_%C4%91%E1%BB%95i_g%E1%BA%A7n_%C4%91%C3%A2y" title="Danh sách thay đổi gần đây trong wiki [r]" accesskey="r"><span>Thay đổi gần đây</span></a></li><li id="n-bug_in_article" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:B%C3%A1o_l%E1%BB%97i_b%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt"><span>Báo lỗi nội dung</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikipedia-interaction" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikipedia-interaction" > <div class="vector-menu-heading"> Tương tác </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-wikipedia-helppage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:S%C3%A1ch_h%C6%B0%E1%BB%9Bng_d%E1%BA%ABn"><span>Hướng dẫn</span></a></li><li id="n-aboutsite" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Gi%E1%BB%9Bi_thi%E1%BB%87u"><span>Giới thiệu Wikipedia</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:C%E1%BB%99ng_%C4%91%E1%BB%93ng" title="Giới thiệu dự án, cách sử dụng và tìm kiếm thông tin ở đây"><span>Cộng đồng</span></a></li><li id="n-wikipedia-villagepump" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn"><span>Thảo luận chung</span></a></li><li id="n-wikipedia-helpdesk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Gi%C3%BAp_s%E1%BB%AD_d%E1%BB%A5ng_Wikipedia"><span>Giúp sử dụng</span></a></li><li id="n-contactpage" class="mw-list-item"><a href="//vi.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Liên_lạc"><span>Liên lạc</span></a></li><li id="n-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Tr%C3%ACnh_t%E1%BA%A3i_l%C3%AAn_t%E1%BA%ADp_tin"><span>Tải lên tập tin</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Trang_Ch%C3%ADnh" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="Bách khoa toàn thư mở" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-vi.svg" width="120" height="10" style="width: 7.5em; height: 0.625em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:T%C3%ACm_ki%E1%BA%BFm" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Tìm kiếm Wikipedia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Tìm kiếm</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Tìm kiếm trên Wikipedia" aria-label="Tìm kiếm trên Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Tìm kiếm Wikipedia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Đặc_biệt:Tìm_kiếm"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Tìm kiếm</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Công cụ cá nhân"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Giao diện"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page's font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Giao diện" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Giao diện</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_vi.wikipedia.org&uselang=vi" class=""><span>Quyên góp</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:M%E1%BB%9F_t%C3%A0i_kho%E1%BA%A3n&returnto=H%E1%BB%8D+%C4%90%E1%BA%ADu" title="Bạn được khuyến khích mở tài khoản và đăng nhập; tuy nhiên, không bắt buộc phải có tài khoản" class=""><span>Tạo tài khoản</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:%C4%90%C4%83ng_nh%E1%BA%ADp&returnto=H%E1%BB%8D+%C4%90%E1%BA%ADu" title="Đăng nhập sẽ có lợi hơn, tuy nhiên không bắt buộc. [o]" accesskey="o" class=""><span>Đăng nhập</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Thêm tùy chọn" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Công cụ cá nhân" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Công cụ cá nhân</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Bảng chọn thành viên" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_vi.wikipedia.org&uselang=vi"><span>Quyên góp</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:M%E1%BB%9F_t%C3%A0i_kho%E1%BA%A3n&returnto=H%E1%BB%8D+%C4%90%E1%BA%ADu" title="Bạn được khuyến khích mở tài khoản và đăng nhập; tuy nhiên, không bắt buộc phải có tài khoản"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Tạo tài khoản</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:%C4%90%C4%83ng_nh%E1%BA%ADp&returnto=H%E1%BB%8D+%C4%90%E1%BA%ADu" title="Đăng nhập sẽ có lợi hơn, tuy nhiên không bắt buộc. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Đăng nhập</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Trang dành cho người dùng chưa đăng nhập <a href="/wiki/Tr%E1%BB%A3_gi%C3%BAp:Gi%E1%BB%9Bi_thi%E1%BB%87u" aria-label="Tìm hiểu thêm về sửa đổi"><span>tìm hiểu thêm</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:%C4%90%C3%B3ng_g%C3%B3p_c%E1%BB%A7a_t%C3%B4i" title="Danh sách các sửa đổi được thực hiện qua địa chỉ IP này [y]" accesskey="y"><span>Đóng góp</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn_t%C3%B4i" title="Thảo luận với địa chỉ IP này [n]" accesskey="n"><span>Thảo luận cho địa chỉ IP này</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Trang Web"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Nội dung" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Nội dung</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">ẩn</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Đầu</div> </a> </li> <li id="toc-Phân_loại" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Phân_loại"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Phân loại</span> </div> </a> <ul id="toc-Phân_loại-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Phát_sinh_chủng_loài" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Phát_sinh_chủng_loài"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Phát sinh chủng loài</span> </div> </a> <ul id="toc-Phát_sinh_chủng_loài-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Tiến_hóa" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Tiến_hóa"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Tiến hóa</span> </div> </a> <ul id="toc-Tiến_hóa-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Miêu_tả" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Miêu_tả"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Miêu tả</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Miêu_tả-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Hiện/ẩn mục Miêu tả</span> </button> <ul id="toc-Miêu_tả-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Sinh_trưởng" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Sinh_trưởng"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1</span> <span>Sinh trưởng</span> </div> </a> <ul id="toc-Sinh_trưởng-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Lá_cây" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Lá_cây"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.2</span> <span>Lá cây</span> </div> </a> <ul id="toc-Lá_cây-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Cố_định_đạm" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Cố_định_đạm"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Cố định đạm</span> </div> </a> <ul id="toc-Cố_định_đạm-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Biểu_tượng" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Biểu_tượng"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Biểu tượng</span> </div> </a> <ul id="toc-Biểu_tượng-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Xem_thêm" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Xem_thêm"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Xem thêm</span> </div> </a> <ul id="toc-Xem_thêm-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Tham_khảo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Tham_khảo"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Tham khảo</span> </div> </a> <ul id="toc-Tham_khảo-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Liên_kết_ngoài" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Liên_kết_ngoài"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Liên kết ngoài</span> </div> </a> <ul id="toc-Liên_kết_ngoài-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Nội dung" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Đóng mở mục lục" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Đóng mở mục lục</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Họ Đậu</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Xem bài viết trong ngôn ngữ khác. Bài có sẵn trong 105 ngôn ngữ" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-105" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">105 ngôn ngữ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Fabaceae" title="Fabaceae – Tiếng Afrikaans" lang="af" hreflang="af" data-title="Fabaceae" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="Tiếng Afrikaans" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D9%82%D9%88%D9%84%D9%8A%D8%A9" title="بقولية – Tiếng Ả Rập" lang="ar" hreflang="ar" data-title="بقولية" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="Tiếng Ả Rập" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Fabaceae" title="Fabaceae – Tiếng Aragon" lang="an" hreflang="an" data-title="Fabaceae" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="Tiếng Aragon" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Fabaceae" title="Fabaceae – Tiếng Asturias" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Fabaceae" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="Tiếng Asturias" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Paxlakimil%C9%99r" title="Paxlakimilər – Tiếng Azerbaijan" lang="az" hreflang="az" data-title="Paxlakimilər" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="Tiếng Azerbaijan" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Fabaceae" title="Fabaceae – Tiếng Indonesia" lang="id" hreflang="id" data-title="Fabaceae" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="Tiếng Indonesia" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Fabaceae" title="Fabaceae – Tiếng Mã Lai" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Fabaceae" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="Tiếng Mã Lai" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/T%C4%81u-kho" title="Tāu-kho – Tiếng Mân Nam" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Tāu-kho" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="Tiếng Mân Nam" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D2%A0%D1%83%D2%99%D0%B0%D2%A1%D0%BB%D1%8B%D0%BB%D0%B0%D1%80_%D2%93%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D3%99%D2%BB%D0%B5" title="Ҡуҙаҡлылар ғаиләһе – Tiếng Bashkir" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Ҡуҙаҡлылар ғаиләһе" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="Tiếng Bashkir" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%B1%D0%BE%D0%B2%D1%8B%D1%8F" title="Бабовыя – Tiếng Belarus" lang="be" hreflang="be" data-title="Бабовыя" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="Tiếng Belarus" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%B1%D0%BE%D0%B2%D1%8B%D1%8F" title="Бабовыя – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Бабовыя" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Fabaceae" title="Fabaceae – Tiếng Bosnia" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Fabaceae" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="Tiếng Bosnia" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%BE%D0%B1%D0%BE%D0%B2%D0%B8" title="Бобови – Tiếng Bulgaria" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Бобови" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="Tiếng Bulgaria" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Fab%C3%A0cies" title="Fabàcies – Tiếng Catalan" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Fabàcies" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="Tiếng Catalan" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/Sitaw" title="Sitaw – Tiếng Cebuano" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Sitaw" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="Tiếng Cebuano" class="interlanguage-link-target"><span>Cebuano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%C4%83%D1%80%C3%A7%D0%B0_%D0%B9%D1%8B%D1%88%D1%88%D0%B8%D1%81%D0%B5%D0%BC" title="Пăрçа йышшисем – Tiếng Chuvash" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Пăрçа йышшисем" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="Tiếng Chuvash" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Bobovit%C3%A9" title="Bobovité – Tiếng Séc" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Bobovité" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="Tiếng Séc" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-co mw-list-item"><a href="https://co.wikipedia.org/wiki/Fabaceae" title="Fabaceae – Tiếng Corsica" lang="co" hreflang="co" data-title="Fabaceae" data-language-autonym="Corsu" data-language-local-name="Tiếng Corsica" class="interlanguage-link-target"><span>Corsu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/%C3%86rteblomst-familien" title="Ærteblomst-familien – Tiếng Đan Mạch" lang="da" hreflang="da" data-title="Ærteblomst-familien" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="Tiếng Đan Mạch" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-se mw-list-item"><a href="https://se.wikipedia.org/wiki/Earta%C5%A1attut" title="Eartašattut – Tiếng Sami Miền Bắc" lang="se" hreflang="se" data-title="Eartašattut" data-language-autonym="Davvisámegiella" data-language-local-name="Tiếng Sami Miền Bắc" class="interlanguage-link-target"><span>Davvisámegiella</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/H%C3%BClsenfr%C3%BCchtler" title="Hülsenfrüchtler – Tiếng Đức" lang="de" hreflang="de" data-title="Hülsenfrüchtler" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="Tiếng Đức" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Liblik%C3%B5ielised" title="Liblikõielised – Tiếng Estonia" lang="et" hreflang="et" data-title="Liblikõielised" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="Tiếng Estonia" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CF%85%CE%B1%CE%BC%CE%BF%CE%B5%CE%B9%CE%B4%CE%AE" title="Κυαμοειδή – Tiếng Hy Lạp" lang="el" hreflang="el" data-title="Κυαμοειδή" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="Tiếng Hy Lạp" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Fabaceae" title="Fabaceae – Tiếng Anh" lang="en" hreflang="en" data-title="Fabaceae" data-language-autonym="English" data-language-local-name="Tiếng Anh" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-myv mw-list-item"><a href="https://myv.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%BE%D0%B1%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%B5%D1%82%D0%BD%D0%B5%D0%BD%D1%8C_%D1%80%D0%B0%D1%81%D1%8C%D0%BA%D0%B5%D1%81%D1%8C" title="Бобансетнень раськесь – Tiếng Erzya" lang="myv" hreflang="myv" data-title="Бобансетнень раськесь" data-language-autonym="Эрзянь" data-language-local-name="Tiếng Erzya" class="interlanguage-link-target"><span>Эрзянь</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="huy hiệu bài viết chọn lọc"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Fabaceae" title="Fabaceae – Tiếng Tây Ban Nha" lang="es" hreflang="es" data-title="Fabaceae" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="Tiếng Tây Ban Nha" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Fabacoj" title="Fabacoj – Tiếng Quốc Tế Ngữ" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Fabacoj" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="Tiếng Quốc Tế Ngữ" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Lekadun" title="Lekadun – Tiếng Basque" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Lekadun" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="Tiếng Basque" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D8%A7%D9%82%D9%84%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="باقلاییان – Tiếng Ba Tư" lang="fa" hreflang="fa" data-title="باقلاییان" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="Tiếng Ba Tư" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Fabaceae" title="Fabaceae – Tiếng Pháp" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Fabaceae" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="Tiếng Pháp" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Leguminosas" title="Leguminosas – Tiếng Galician" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Leguminosas" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="Tiếng Galician" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%BD%A9%EA%B3%BC" title="콩과 – Tiếng Hàn" lang="ko" hreflang="ko" data-title="콩과" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="Tiếng Hàn" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%BC%D5%B8%D5%A2%D5%A1%D5%A6%D5%A3%D5%AB%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Լոբազգիներ – Tiếng Armenia" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Լոբազգիներ" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="Tiếng Armenia" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AB%E0%A4%BC%E0%A4%AC%E0%A4%BE%E0%A4%B8%E0%A5%80" title="फ़बासी – Tiếng Hindi" lang="hi" hreflang="hi" data-title="फ़बासी" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="Tiếng Hindi" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hsb mw-list-item"><a href="https://hsb.wikipedia.org/wiki/%C5%81u%C5%A1%C4%87inowcy" title="Łušćinowcy – Tiếng Thượng Sorbia" lang="hsb" hreflang="hsb" data-title="Łušćinowcy" data-language-autonym="Hornjoserbsce" data-language-local-name="Tiếng Thượng Sorbia" class="interlanguage-link-target"><span>Hornjoserbsce</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Mahunarke" title="Mahunarke – Tiếng Croatia" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Mahunarke" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="Tiếng Croatia" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Leguminoso" title="Leguminoso – Tiếng Ido" lang="io" hreflang="io" data-title="Leguminoso" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="Tiếng Ido" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ilo mw-list-item"><a href="https://ilo.wikipedia.org/wiki/Fabaceae" title="Fabaceae – Tiếng Iloko" lang="ilo" hreflang="ilo" data-title="Fabaceae" data-language-autonym="Ilokano" data-language-local-name="Tiếng Iloko" class="interlanguage-link-target"><span>Ilokano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Leguminosas" title="Leguminosas – Tiếng Khoa Học Quốc Tế" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Leguminosas" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="Tiếng Khoa Học Quốc Tế" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-os mw-list-item"><a href="https://os.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D1%8A%C3%A6%D0%B4%D1%83%D1%80%D1%85%D1%83%D1%8B%D0%B7%D1%82%C3%A6" title="Хъæдурхуызтæ – Tiếng Ossetic" lang="os" hreflang="os" data-title="Хъæдурхуызтæ" data-language-autonym="Ирон" data-language-local-name="Tiếng Ossetic" class="interlanguage-link-target"><span>Ирон</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Ertubl%C3%B3ma%C3%A6tt" title="Ertublómaætt – Tiếng Iceland" lang="is" hreflang="is" data-title="Ertublómaætt" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="Tiếng Iceland" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Fabaceae" title="Fabaceae – Tiếng Italy" lang="it" hreflang="it" data-title="Fabaceae" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="Tiếng Italy" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%A7%D7%98%D7%A0%D7%99%D7%95%D7%AA" title="קטניות – Tiếng Do Thái" lang="he" hreflang="he" data-title="קטניות" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="Tiếng Do Thái" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Fabaceae" title="Fabaceae – Tiếng Java" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Fabaceae" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="Tiếng Java" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%AA%E0%B3%8D%E0%B2%AA%E0%B2%B0%E0%B2%A6%E0%B2%B5%E0%B2%B0%E0%B3%86" title="ಚಪ್ಪರದವರೆ – Tiếng Kannada" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಚಪ್ಪರದವರೆ" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="Tiếng Kannada" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9E%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%A1%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98" title="პარკოსნები – Tiếng Georgia" lang="ka" hreflang="ka" data-title="პარკოსნები" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="Tiếng Georgia" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D2%B1%D1%80%D1%88%D0%B0%D2%9B_%D1%82%D2%B1%D2%9B%D1%8B%D0%BC%D0%B4%D0%B0%D1%81%D1%8B" title="Бұршақ тұқымдасы – Tiếng Kazakh" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Бұршақ тұқымдасы" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="Tiếng Kazakh" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%A7%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D0%BA%D1%82%D1%83%D1%83%D0%BB%D0%B0%D1%80" title="Чанактуулар – Tiếng Kyrgyz" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Чанактуулар" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="Tiếng Kyrgyz" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mrj mw-list-item"><a href="https://mrj.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%8B%D1%80%D1%81%D0%B0_%D0%B9%D0%B8%D1%88%D0%B2%D0%BB%D3%93" title="Пырса йишвлӓ – Western Mari" lang="mrj" hreflang="mrj" data-title="Пырса йишвлӓ" data-language-autonym="Кырык мары" data-language-local-name="Western Mari" class="interlanguage-link-target"><span>Кырык мары</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Fabaceae" title="Fabaceae – Tiếng Swahili" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Fabaceae" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="Tiếng Swahili" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/Fabace%C3%A6" title="Fabaceæ – Tiếng Haiti" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Fabaceæ" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="Tiếng Haiti" class="interlanguage-link-target"><span>Kreyòl ayisyen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Fam%C3%AEleya_baqilan" title="Famîleya baqilan – Tiếng Kurd" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Famîleya baqilan" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="Tiếng Kurd" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lbe mw-list-item"><a href="https://lbe.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D1%8A%D1%8E%D1%80%D1%83%D0%B2" title="Хъюрув – Lak" lang="lbe" hreflang="lbe" data-title="Хъюрув" data-language-autonym="Лакку" data-language-local-name="Lak" class="interlanguage-link-target"><span>Лакку</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Fabaceae" title="Fabaceae – Tiếng La-tinh" lang="la" hreflang="la" data-title="Fabaceae" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="Tiếng La-tinh" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Tauri%C5%86zie%C5%BEu_dzimta" title="Tauriņziežu dzimta – Tiếng Latvia" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Tauriņziežu dzimta" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="Tiếng Latvia" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Scheekefriichten" title="Scheekefriichten – Tiếng Luxembourg" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Scheekefriichten" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="Tiếng Luxembourg" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Pupiniai" title="Pupiniai – Tiếng Litva" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Pupiniai" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="Tiếng Litva" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Fabaceae" title="Fabaceae – Tiếng Lombard" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Fabaceae" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="Tiếng Lombard" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Pillang%C3%B3svir%C3%A1g%C3%BAak" title="Pillangósvirágúak – Tiếng Hungary" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Pillangósvirágúak" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="Tiếng Hungary" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%BE%D0%B1%D0%BE%D0%B2%D0%B8" title="Бобови – Tiếng Macedonia" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Бобови" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="Tiếng Macedonia" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Fabaceae" title="Fabaceae – Tiếng Malagasy" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Fabaceae" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="Tiếng Malagasy" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%AB%E0%B4%BE%E0%B4%AC%E0%B5%87%E0%B4%B8%E0%B5%80" title="ഫാബേസീ – Tiếng Malayalam" lang="ml" hreflang="ml" data-title="ഫാബേസീ" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="Tiếng Malayalam" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mi mw-list-item"><a href="https://mi.wikipedia.org/wiki/Fabaceae" title="Fabaceae – Tiếng Māori" lang="mi" hreflang="mi" data-title="Fabaceae" data-language-autonym="Māori" data-language-local-name="Tiếng Māori" class="interlanguage-link-target"><span>Māori</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B6%E0%A4%BF%E0%A4%82%E0%A4%AC%E0%A4%BE%E0%A4%B5%E0%A4%82%E0%A4%A4" title="शिंबावंत – Tiếng Marathi" lang="mr" hreflang="mr" data-title="शिंबावंत" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="Tiếng Marathi" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9E%E1%83%9D%E1%83%9E%E1%83%9D%E1%83%A5%E1%83%98%E1%83%A8%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%A4%E1%83%98" title="პოპოქიშობურეფი – Mingrelian" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="პოპოქიშობურეფი" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Mingrelian" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D9%82%D9%88%D9%84%D9%8A%D9%87" title="بقوليه – Tiếng Ả Rập Ai Cập" lang="arz" hreflang="arz" data-title="بقوليه" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="Tiếng Ả Rập Ai Cập" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D1%83%D1%83%D1%80%D1%86%D0%B0%D0%B3%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Буурцагтан – Tiếng Mông Cổ" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Буурцагтан" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="Tiếng Mông Cổ" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Vlinderbloemenfamilie" title="Vlinderbloemenfamilie – Tiếng Hà Lan" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Vlinderbloemenfamilie" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="Tiếng Hà Lan" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%9E%E3%83%A1%E7%A7%91" title="マメ科 – Tiếng Nhật" lang="ja" hreflang="ja" data-title="マメ科" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="Tiếng Nhật" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/Bongfr%C3%BCchten" title="Bongfrüchten – Tiếng Frisia Miền Bắc" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Bongfrüchten" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="Tiếng Frisia Miền Bắc" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Erteblomstfamilien" title="Erteblomstfamilien – Tiếng Na Uy (Bokmål)" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Erteblomstfamilien" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="Tiếng Na Uy (Bokmål)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Erteblomfamilien" title="Erteblomfamilien – Tiếng Na Uy (Nynorsk)" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Erteblomfamilien" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="Tiếng Na Uy (Nynorsk)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Fabaceae" title="Fabaceae – Tiếng Occitan" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Fabaceae" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="Tiếng Occitan" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Burchoqdoshlar" title="Burchoqdoshlar – Tiếng Uzbek" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Burchoqdoshlar" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="Tiếng Uzbek" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%DA%BE%D9%84%DB%8C%D8%A7%DA%BA" title="پھلیاں – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="پھلیاں" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Bobowate" title="Bobowate – Tiếng Ba Lan" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Bobowate" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="Tiếng Ba Lan" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Fabaceae" title="Fabaceae – Tiếng Bồ Đào Nha" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Fabaceae" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="Tiếng Bồ Đào Nha" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Fabaceae" title="Fabaceae – Tiếng Romania" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Fabaceae" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="Tiếng Romania" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Chaqallu_yura_rikch%27aq_ayllu" title="Chaqallu yura rikch'aq ayllu – Tiếng Quechua" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Chaqallu yura rikch'aq ayllu" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="Tiếng Quechua" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%BE%D0%B1%D0%BE%D0%B2%D1%8B%D0%B5" title="Бобовые – Tiếng Nga" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Бобовые" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="Tiếng Nga" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Fabaceae" title="Fabaceae – Tiếng Scots" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Fabaceae" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="Tiếng Scots" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Fabaceae" title="Fabaceae – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Fabaceae" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/B%C3%B4bovit%C3%A9" title="Bôbovité – Tiếng Slovak" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Bôbovité" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="Tiếng Slovak" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Metuljnice" title="Metuljnice – Tiếng Slovenia" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Metuljnice" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="Tiếng Slovenia" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B5%D0%BF%D1%82%D0%B8%D1%80%D1%9A%D0%B0%D1%87%D0%B5" title="Лептирњаче – Tiếng Serbia" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Лептирњаче" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="Tiếng Serbia" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Mahunarke" title="Mahunarke – Tiếng Serbo-Croatia" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Mahunarke" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="Tiếng Serbo-Croatia" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/Fabaceae" title="Fabaceae – Tiếng Sunda" lang="su" hreflang="su" data-title="Fabaceae" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="Tiếng Sunda" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Hernekasvit" title="Hernekasvit – Tiếng Phần Lan" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Hernekasvit" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="Tiếng Phần Lan" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/%C3%84rtv%C3%A4xter" title="Ärtväxter – Tiếng Thụy Điển" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Ärtväxter" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="Tiếng Thụy Điển" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Fabaceae" title="Fabaceae – Tiếng Tagalog" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Fabaceae" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="Tiếng Tagalog" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%AA%E0%AE%AA%E0%AF%87%E0%AE%9A%E0%AE%BF%E0%AE%AF%E0%AF%87" title="பபேசியே – Tiếng Tamil" lang="ta" hreflang="ta" data-title="பபேசியே" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="Tiếng Tamil" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D1%83%D0%B7%D0%B0%D0%BA%D0%BB%D1%8B%D0%BB%D0%B0%D1%80" title="Кузаклылар – Tiếng Tatar" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Кузаклылар" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="Tiếng Tatar" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%AB%E0%B0%BE%E0%B0%AC%E0%B1%87%E0%B0%B8%E0%B0%BF" title="ఫాబేసి – Tiếng Telugu" lang="te" hreflang="te" data-title="ఫాబేసి" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="Tiếng Telugu" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%96%E0%B8%B1%E0%B9%88%E0%B8%A7" title="วงศ์ถั่ว – Tiếng Thái" lang="th" hreflang="th" data-title="วงศ์ถั่ว" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="Tiếng Thái" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Baklagiller" title="Baklagiller – Tiếng Thổ Nhĩ Kỳ" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Baklagiller" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="Tiếng Thổ Nhĩ Kỳ" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%BE%D0%B1%D0%BE%D0%B2%D1%96" title="Бобові – Tiếng Ukraina" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Бобові" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="Tiếng Ukraina" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vep mw-list-item"><a href="https://vep.wikipedia.org/wiki/Bobanvui%C4%8D%C4%8Ded" title="Bobanvuiččed – Veps" lang="vep" hreflang="vep" data-title="Bobanvuiččed" data-language-autonym="Vepsän kel’" data-language-local-name="Veps" class="interlanguage-link-target"><span>Vepsän kel’</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wa mw-list-item"><a href="https://wa.wikipedia.org/wiki/Legumineuses" title="Legumineuses – Tiếng Walloon" lang="wa" hreflang="wa" data-title="Legumineuses" data-language-autonym="Walon" data-language-local-name="Tiếng Walloon" class="interlanguage-link-target"><span>Walon</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vls mw-list-item"><a href="https://vls.wikipedia.org/wiki/Vlinderblommign" title="Vlinderblommign – West Flemish" lang="vls" hreflang="vls" data-title="Vlinderblommign" data-language-autonym="West-Vlams" data-language-local-name="West Flemish" class="interlanguage-link-target"><span>West-Vlams</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Fabaceae" title="Fabaceae – Tiếng Waray" lang="war" hreflang="war" data-title="Fabaceae" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="Tiếng Waray" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E8%B1%86%E7%A7%91" title="豆科 – Tiếng Ngô" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="豆科" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="Tiếng Ngô" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%A7%D7%98%D7%A0%D7%99%D7%95%D7%AA" title="קטניות – Tiếng Yiddish" lang="yi" hreflang="yi" data-title="קטניות" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="Tiếng Yiddish" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E8%B1%86%E7%A7%91" title="豆科 – Tiếng Quảng Đông" lang="yue" hreflang="yue" data-title="豆科" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="Tiếng Quảng Đông" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/Elaf" title="Elaf – Zazaki" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Elaf" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Zazaki" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%B1%86%E7%A7%91" title="豆科 – Tiếng Trung" lang="zh" hreflang="zh" data-title="豆科" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="Tiếng Trung" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q44448#sitelinks-wikipedia" title="Sửa liên kết giữa ngôn ngữ" class="wbc-editpage">Sửa liên kết</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Không gian tên"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/H%E1%BB%8D_%C4%90%E1%BA%ADu" title="Xem bài viết [c]" accesskey="c"><span>Bài viết</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn:H%E1%BB%8D_%C4%90%E1%BA%ADu" rel="discussion" title="Thảo luận về trang này [t]" accesskey="t"><span>Thảo luận</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Thay đổi biến thể ngôn ngữ" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Tiếng Việt</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Giao diện"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/H%E1%BB%8D_%C4%90%E1%BA%ADu"><span>Đọc</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=H%E1%BB%8D_%C4%90%E1%BA%ADu&veaction=edit" title="Sửa đổi trang này [v]" accesskey="v"><span>Sửa đổi</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=H%E1%BB%8D_%C4%90%E1%BA%ADu&action=edit" title="Sửa đổi mã nguồn của trang này [e]" accesskey="e"><span>Sửa mã nguồn</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=H%E1%BB%8D_%C4%90%E1%BA%ADu&action=history" title="Các phiên bản cũ của trang này [h]" accesskey="h"><span>Xem lịch sử</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Công cụ trang"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Công cụ" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Công cụ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Công cụ</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">ẩn</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Thêm tùy chọn" > <div class="vector-menu-heading"> Tác vụ </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/H%E1%BB%8D_%C4%90%E1%BA%ADu"><span>Đọc</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=H%E1%BB%8D_%C4%90%E1%BA%ADu&veaction=edit" title="Sửa đổi trang này [v]" accesskey="v"><span>Sửa đổi</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=H%E1%BB%8D_%C4%90%E1%BA%ADu&action=edit" title="Sửa đổi mã nguồn của trang này [e]" accesskey="e"><span>Sửa mã nguồn</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=H%E1%BB%8D_%C4%90%E1%BA%ADu&action=history"><span>Xem lịch sử</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Chung </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_%C4%91%E1%BA%BFn_%C4%91%C3%A2y/H%E1%BB%8D_%C4%90%E1%BA%ADu" title="Các trang liên kết đến đây [j]" accesskey="j"><span>Các liên kết đến đây</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Thay_%C4%91%E1%BB%95i_li%C3%AAn_quan/H%E1%BB%8D_%C4%90%E1%BA%ADu" rel="nofollow" title="Thay đổi gần đây của các trang liên kết đến đây [k]" accesskey="k"><span>Thay đổi liên quan</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Trang_%C4%91%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t" title="Một danh sách chứa tất cả trang đặc biệt [q]" accesskey="q"><span>Trang đặc biệt</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=H%E1%BB%8D_%C4%90%E1%BA%ADu&oldid=71816857" title="Liên kết thường trực đến phiên bản này của trang"><span>Liên kết thường trực</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=H%E1%BB%8D_%C4%90%E1%BA%ADu&action=info" title="Thêm chi tiết về trang này"><span>Thông tin trang</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Tr%C3%ADch_d%E1%BA%ABn&page=H%E1%BB%8D_%C4%90%E1%BA%ADu&id=71816857&wpFormIdentifier=titleform" title="Hướng dẫn cách trích dẫn trang này"><span>Trích dẫn trang này</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fvi.wikipedia.org%2Fwiki%2FH%25E1%25BB%258D_%25C4%2590%25E1%25BA%25ADu"><span>Lấy URL ngắn gọn</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:QrCode&url=https%3A%2F%2Fvi.wikipedia.org%2Fwiki%2FH%25E1%25BB%258D_%25C4%2590%25E1%25BA%25ADu"><span>Tải mã QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> In và xuất </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:S%C3%A1ch&bookcmd=book_creator&referer=H%E1%BB%8D+%C4%90%E1%BA%ADu"><span>Tạo một quyển sách</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:DownloadAsPdf&page=H%E1%BB%8D_%C4%90%E1%BA%ADu&action=show-download-screen"><span>Tải dưới dạng PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=H%E1%BB%8D_%C4%90%E1%BA%ADu&printable=yes" title="Bản để in ra của trang [p]" accesskey="p"><span>Bản để in ra</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Tại dự án khác </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Fabaceae" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-species mw-list-item"><a href="https://species.wikimedia.org/wiki/Fabaceae" hreflang="en"><span>Wikispecies</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q44448" title="Liên kết đến khoản mục kết nối trong kho dữ liệu [g]" accesskey="g"><span>Khoản mục Wikidata</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Công cụ trang"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Giao diện"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Giao diện</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">ẩn</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Bách khoa toàn thư mở Wikipedia</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"><span class="mw-redirectedfrom">(Đổi hướng từ <a href="/w/index.php?title=Fabaceae&redirect=no" class="mw-redirect" title="Fabaceae">Fabaceae</a>)</span></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="vi" dir="ltr"><table class="infobox taxobox" style="width:22em"><tbody><tr><th colspan="2" style="padding:12px;text-align:center;vertical-align:middle;line-height:1.1em;font-size:135%;font-weight:bold;color:black;background: rgb(180,250,180);">Họ Đậu</th></tr><tr><td colspan="2" style="text-align:center"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Flowering_kudzu.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ac/Flowering_kudzu.jpg/280px-Flowering_kudzu.jpg" decoding="async" width="280" height="430" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ac/Flowering_kudzu.jpg/420px-Flowering_kudzu.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ac/Flowering_kudzu.jpg/560px-Flowering_kudzu.jpg 2x" data-file-width="1760" data-file-height="2700" /></a></span><div style="padding:5px"><a href="/wiki/S%E1%BA%AFn_d%C3%A2y" title="Sắn dây">Sắn dây</a> (<i>Pueraria lobata</i>)</div></td></tr><tr><th colspan="2" style="text-align:center;padding:5px;background: rgb(180,250,180);"><a href="/wiki/Ph%C3%A2n_lo%E1%BA%A1i_sinh_h%E1%BB%8Dc" title="Phân loại sinh học">Phân loại khoa học</a></th></tr><tr><th scope="row"><a href="/wiki/Gi%E1%BB%9Bi_(sinh_h%E1%BB%8Dc)" title="Giới (sinh học)">Giới</a> <small>(<i>regnum</i>)</small></th><td><a href="/wiki/Th%E1%BB%B1c_v%E1%BA%ADt" title="Thực vật">Plantae</a></td></tr><tr><th scope="row"><span style="font-weight: normal;">(không phân hạng)</span></th><td><a href="/wiki/Th%E1%BB%B1c_v%E1%BA%ADt_c%C3%B3_hoa" title="Thực vật có hoa">Angiospermae</a></td></tr><tr><th scope="row"><span style="font-weight: normal;">(không phân hạng)</span></th><td><a href="/wiki/Th%E1%BB%B1c_v%E1%BA%ADt_hai_l%C3%A1_m%E1%BA%A7m_th%E1%BA%ADt_s%E1%BB%B1" title="Thực vật hai lá mầm thật sự">Eudicots</a></td></tr><tr><th scope="row"><span style="font-weight: normal;">(không phân hạng)</span></th><td><a href="/wiki/Nh%C3%A1nh_hoa_H%E1%BB%93ng" class="mw-redirect" title="Nhánh hoa Hồng">Rosids</a></td></tr><tr><th scope="row"><a href="/wiki/B%E1%BB%99_(sinh_h%E1%BB%8Dc)" title="Bộ (sinh học)">Bộ</a> <small>(<i>ordo</i>)</small></th><td><a href="/wiki/B%E1%BB%99_%C4%90%E1%BA%ADu" title="Bộ Đậu">Fabales</a></td></tr><tr><th scope="row"><a href="/wiki/H%E1%BB%8D_(sinh_h%E1%BB%8Dc)" title="Họ (sinh học)">Họ</a> <small>(<i>familia</i>)</small></th><td><b>Fabaceae</b><br /><span style="font-variant: small-caps;"><a href="/w/index.php?title=John_Lindley&action=edit&redlink=1" class="new" title="John Lindley (trang không tồn tại)">Lindl.</a>, 1836</span></td></tr><tr><td colspan="2" style="text-align:center"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Legume_Biogeography.svg" class="mw-file-description" title="Họ đậu phân bố trong 4 quần xã chính: rừng mưa, ôn đới, đồng cỏ, và cây mọng nước.[1]"><img alt="Họ đậu phân bố trong 4 quần xã chính: rừng mưa, ôn đới, đồng cỏ, và cây mọng nước.[1]" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/Legume_Biogeography.svg/250px-Legume_Biogeography.svg.png" decoding="async" width="250" height="139" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/Legume_Biogeography.svg/375px-Legume_Biogeography.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/Legume_Biogeography.svg/500px-Legume_Biogeography.svg.png 2x" data-file-width="4378" data-file-height="2435" /></a></span><br /><div style="text-align: center">Họ đậu phân bố trong 4 quần xã chính: <b><font color="#007000">rừng mưa</font></b>, <b><font color="#00FF00">ôn đới</font></b>, <b><font color="#D1E231">đồng cỏ</font></b>, và <b><font color="#987654">cây mọng nước</font></b>.<sup id="cite_ref-Schrire2_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-Schrire2-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></div></td></tr><tr><th colspan="2" style="text-align:center;padding:5px;background: rgb(180,250,180);">Các phân họ<sup id="cite_ref-6subfamilies_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-6subfamilies-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></th></tr><tr><td colspan="2" style="text-align:center"><div align="left"> <p><a href="/wiki/Ph%C3%A2n_h%E1%BB%8D_Vang" title="Phân họ Vang">Caesalpinioideae</a> - Vang (gồm cả <a href="/wiki/Ph%C3%A2n_h%E1%BB%8D_Trinh_n%E1%BB%AF" title="Phân họ Trinh nữ">Mimosoideae</a> - Trinh nữ)<br /> <a href="/w/index.php?title=Cercidoideae&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cercidoideae (trang không tồn tại)">Cercidoideae</a><br /> <a href="/w/index.php?title=Detarioideae&action=edit&redlink=1" class="new" title="Detarioideae (trang không tồn tại)">Detarioideae</a><br /> <a href="/w/index.php?title=Dialioideae&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dialioideae (trang không tồn tại)">Dialioideae</a><br /> <a href="/wiki/Duparquetia" title="Duparquetia">Duparquetioideae</a><br /> <a href="/wiki/Ph%C3%A2n_h%E1%BB%8D_%C4%90%E1%BA%ADu" title="Phân họ Đậu">Faboideae</a> - Đậu </p> </div></td></tr><tr><th bgcolor="lightgreen">Tham khảo</th></tr><tr><td colspan="2"> </td></tr><tr class="mw-empty-elt"> </tr><tr><td><a rel="nofollow" class="external text" href="http://pgrc3.agr.ca/cgi-bin/npgs/html/family.pl?440">GRIN-CA</a> ngày 1 tháng 9 năm 2002</td></tr><tr><th colspan="2" style="text-align:center;padding:5px;background: rgb(180,250,180);"><a href="/wiki/Danh_ph%C3%A1p_%C4%91%E1%BB%93ng_ngh%C4%A9a_(ph%C3%A2n_lo%E1%BA%A1i_h%E1%BB%8Dc)" class="mw-redirect" title="Danh pháp đồng nghĩa (phân loại học)">Danh pháp đồng nghĩa</a></th></tr><tr><td colspan="2" style="text-align:center"><div align="left"> <ul><li>Caesalpiniaceae <small><a href="/w/index.php?title=R.Br.&action=edit&redlink=1" class="new" title="R.Br. (trang không tồn tại)">R.Br.</a></small></li> <li>Cassiaceae <small><a href="/w/index.php?title=Heinrich_Friedrich_Link&action=edit&redlink=1" class="new" title="Heinrich Friedrich Link (trang không tồn tại)">Link</a></small></li> <li>Ceratoniaceae <small><a href="/w/index.php?title=Heinrich_Friedrich_Link&action=edit&redlink=1" class="new" title="Heinrich Friedrich Link (trang không tồn tại)">Link</a></small></li> <li>Detariaceae <small>(<a href="/wiki/Augustin_Pyramus_de_Candolle" title="Augustin Pyramus de Candolle">DC.</a>) <a href="/w/index.php?title=Johann_Jakob_Hess_(bot%C3%A1nico)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Johann Jakob Hess (botánico) (trang không tồn tại)">Hess</a></small></li> <li>Hedysareae (Hedysaraceae) <small><a href="/w/index.php?title=Agardh&action=edit&redlink=1" class="new" title="Agardh (trang không tồn tại)">Agardh</a></small></li> <li>Lathyraceae <small><a href="/w/index.php?title=Burnett&action=edit&redlink=1" class="new" title="Burnett (trang không tồn tại)">Burnett</a></small></li> <li>Lotaceae <small>Burnett</small></li> <li>Mimosaceae <small>R.Br.</small></li> <li>Papilionaceae <small><a href="/w/index.php?title=Giseke&action=edit&redlink=1" class="new" title="Giseke (trang không tồn tại)">Giseke</a></small></li> <li>Phaseolaceae <small><a href="/w/index.php?title=Patricio_Ponce_de_Le%C3%B3n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Patricio Ponce de León (trang không tồn tại)">Ponce de León</a> & <a href="/w/index.php?title=Alvares&action=edit&redlink=1" class="new" title="Alvares (trang không tồn tại)">Alvares</a></small></li> <li>Robiniaceae <small><a href="/w/index.php?title=Welw.&action=edit&redlink=1" class="new" title="Welw. (trang không tồn tại)">Welw.</a></small></li> <li>Swartziaceae <small>(DC.) <a href="/w/index.php?title=Bartl.&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bartl. (trang không tồn tại)">Bartl.</a></small></li></ul></div> </td></tr></tbody></table> <p><b>Họ Đậu</b> hay còn gọi <b>họ Cánh bướm</b> (<a href="/wiki/Danh_ph%C3%A1p" title="Danh pháp">danh pháp khoa học</a>: <b>Fabaceae</b>, đồng nghĩa: <b>Leguminosae</b>,<sup id="cite_ref-ICN_3-0" class="reference"><a href="#cite_note-ICN-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <b>Papilionaceae</b><sup id="cite_ref-ICN_3-1" class="reference"><a href="#cite_note-ICN-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>) là một họ thực vật trong <a href="/wiki/B%E1%BB%99_%C4%90%E1%BA%ADu" title="Bộ Đậu">bộ Đậu</a>. Đây là họ <a href="/wiki/Th%E1%BB%B1c_v%E1%BA%ADt_c%C3%B3_hoa" title="Thực vật có hoa">thực vật có hoa</a> lớn thứ ba, sau <a href="/wiki/H%E1%BB%8D_Phong_lan" class="mw-redirect" title="Họ Phong lan">họ Phong lan</a> và <a href="/wiki/H%E1%BB%8D_C%C3%BAc" title="Họ Cúc">họ Cúc</a>, với khoảng 730 chi và 19.400 loài.<sup id="cite_ref-Judd2002_4-0" class="reference"><a href="#cite_note-Judd2002-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Stevens_2001_5-0" class="reference"><a href="#cite_note-Stevens_2001-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Các loài đa dạng tập trung nhiều trong các <a href="/wiki/Ph%C3%A2n_h%E1%BB%8D_Trinh_n%E1%BB%AF" title="Phân họ Trinh nữ">phân họ Trinh nữ</a> (Mimosoideae) và <a href="/wiki/Ph%C3%A2n_h%E1%BB%8D_%C4%90%E1%BA%ADu" title="Phân họ Đậu">phân họ Đậu</a> (Faboideae), và chúng chiếm khoảng 9,4% trong tổng số loài <a href="/wiki/Th%E1%BB%B1c_v%E1%BA%ADt_hai_l%C3%A1_m%E1%BA%A7m_th%E1%BA%ADt_s%E1%BB%B1" title="Thực vật hai lá mầm thật sự">thực vật hai lá mầm thật sự</a>.<sup id="cite_ref-Magallónsperm_6-0" class="reference"><a href="#cite_note-Magallónsperm-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Ước tính các loài trong họ này chiếm 16% các loài cây trong vùng <a href="/w/index.php?title=R%E1%BB%ABng_m%C6%B0a_nhi%E1%BB%87t_%C4%91%E1%BB%9Bi_Nam_M%E1%BB%B9&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rừng mưa nhiệt đới Nam Mỹ (trang không tồn tại)">rừng mưa nhiệt đới Nam Mỹ</a>. Ngoài ra, họ này cũng có mặt nhiều ở các rừng mưa và rừng khô nhiệt đới ở <a href="/wiki/Ch%C3%A2u_M%E1%BB%B9" title="Châu Mỹ">châu Mỹ</a> và <a href="/wiki/Ch%C3%A2u_Phi" title="Châu Phi">châu Phi</a>.<sup id="cite_ref-Burnham_7-0" class="reference"><a href="#cite_note-Burnham-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Cho đến nay vẫn còn những tranh cãi về việc họ này bao gồm 3 phân họ hay tách các phân họ của nó thành các họ riêng biệt. Có rất nhiều thông tin về dữ liệu phân tử và hình thái học chứng minh họ Đậu là một họ <a href="/wiki/%C4%90%C6%A1n_ng%C3%A0nh" title="Đơn ngành">đơn ngành</a>.<sup id="cite_ref-Lewis_8-0" class="reference"><a href="#cite_note-Lewis-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Quan điểm này được xem xét không chỉ ở cấp độ tổng hợp khi so sánh các nhóm khác nhau trong họ này và các quan hệ họ hàng của chúng mà còn dựa trên các kết quả phân tích về phát sinh loài gần đây dựa trên <a href="/wiki/DNA" title="DNA">DNA</a>.<sup id="cite_ref-doyle_9-0" class="reference"><a href="#cite_note-doyle-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Kajita_10-0" class="reference"><a href="#cite_note-Kajita-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Wojciechowski_11-0" class="reference"><a href="#cite_note-Wojciechowski-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Các nghiên cứu này xác nhận rằng họ Đậu là một nhóm đơn ngành và có quan hệ gần gũi với các họ trong <a href="/wiki/B%E1%BB%99_%C4%90%E1%BA%ADu" title="Bộ Đậu">bộ Đậu</a> là <a href="/wiki/H%E1%BB%8D_Vi%E1%BB%85n_ch%C3%AD" title="Họ Viễn chí">họ Viễn chí</a> (Polygalaceae), <a href="/wiki/H%E1%BB%8D_Suy%C3%AAn_bi%E1%BB%83n" title="Họ Suyên biển">họ Suyên biển</a> (Surianaceae), và họ <a href="/wiki/Quillajaceae" class="mw-redirect" title="Quillajaceae">Quillajaceae</a>.<sup id="cite_ref-Angiosperm_12-0" class="reference"><a href="#cite_note-Angiosperm-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Phân_loại"><span id="Ph.C3.A2n_lo.E1.BA.A1i"></span>Phân loại</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=H%E1%BB%8D_%C4%90%E1%BA%ADu&veaction=edit&section=1" title="Sửa đổi phần “Phân loại”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=H%E1%BB%8D_%C4%90%E1%BA%ADu&action=edit&section=1" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Phân loại"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Theo định nghĩa của hệ thống <a href="/w/index.php?title=Angiosperm_Phylogeny_Group&action=edit&redlink=1" class="new" title="Angiosperm Phylogeny Group (trang không tồn tại)">APG</a> thì nó là một họ lớn: Fabaceae <i>sensu lato</i> (nghĩa rộng). <a href="/w/index.php?title=ICBN&action=edit&redlink=1" class="new" title="ICBN (trang không tồn tại)">ICBN</a> cho phép sử dụng cả Fabaceae <i>nghĩa rộng</i> và <i>Leguminosae</i> như là các tên gọi thực vật học tương đương nhau ở cấp họ. Hệ thống APG sử dụng tên gọi <b>Fabaceae</b>. </p><p>Tuy nhiên, họ Fabaceae có thể định nghĩa khác đi như là Fabaceae <i>sensu stricto</i> (nghĩa hẹp), ví dụ như trong <a href="/wiki/H%E1%BB%87_th%E1%BB%91ng_Cronquist" title="Hệ thống Cronquist">hệ thống Cronquist</a>. Trong các phân loại như thế thì các <a href="/wiki/Ph%C3%A2n_h%E1%BB%8D_Trinh_n%E1%BB%AF" title="Phân họ Trinh nữ">phân họ Trinh nữ</a> (Mimosoideae) và <a href="/wiki/Ph%C3%A2n_h%E1%BB%8D_Vang" title="Phân họ Vang">Vang</a> (Caesalpinioideae) được nâng lên thành cấp họ với tên gọi khoa học tương ứng là Mimosaceae và Caesalpiniaceae.<sup id="cite_ref-tolweb_13-0" class="reference"><a href="#cite_note-tolweb-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Nhóm còn lại có các tên gọi thực vật học tương ứng là Fabaceae và Papilionaceae (nhưng không phải là Leguminosae). APG coi nhóm này ở mức độ phân họ, với tên gọi Faboideae (tên gọi tương đương của nó trong Leguminosae là Papilionoideae). </p><p>Khi tra cứu hay tham khảo bất kỳ cuốn sách nào có sử dụng tên gọi Fabaceae, cần phải lưu ý là tên gọi này dùng trong ngữ cảnh nào. Các tên gọi như Leguminosae hay Papilionaceae là rõ ràng và các nhà phân loại học dùng các từ này chủ yếu cùng với tên gọi Leguminosae. </p><p>Leguminosae (hay Fabaceae <i>sensu lato</i>) là họ lớn thứ hai của <a href="/wiki/Th%E1%BB%B1c_v%E1%BA%ADt_c%C3%B3_hoa" title="Thực vật có hoa">thực vật có hoa</a> với 730 chi và trên 19.400 loài. Các tên gọi thông thường chủ yếu của các loài trong họ này là <b>đỗ</b> hay <b>đậu</b>, và họ này chứa một số loài cây quan trọng bậc nhất trong cung cấp thực phẩm cho con người<sup id="cite_ref-uno_14-0" class="reference"><a href="#cite_note-uno-14"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, chẳng hạn các loại <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%ADu_(th%E1%BB%B1c_v%E1%BA%ADt)" class="mw-redirect" title="Đậu (thực vật)">đậu</a>, <a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BB%97_(th%E1%BB%B1c_v%E1%BA%ADt)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đỗ (thực vật) (trang không tồn tại)">đỗ</a>, <a href="/wiki/L%E1%BA%A1c" title="Lạc">lạc</a>, <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%ADu_t%C6%B0%C6%A1ng" title="Đậu tương">đậu tương</a> và <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%ADu_l%C4%83ng" class="mw-redirect" title="Đậu lăng">đậu lăng</a> v.v. Các loài khác trong họ cũng là các nguồn cung cấp thức ăn quan trọng cho gia súc, gia cầm hoặc để làm phân xanh, chẳng hạn <a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%ADu_lupin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đậu lupin (trang không tồn tại)">đậu lupin</a>, <a href="/wiki/C%E1%BB%8F_ba_l%C3%A1" class="mw-redirect" title="Cỏ ba lá">cỏ ba lá</a>, <a href="/wiki/Chi_Mu%E1%BB%93ng" title="Chi Muồng">muồng</a> hay <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%ADu_t%C6%B0%C6%A1ng" title="Đậu tương">đậu tương</a>. Một số chi như <i><a href="/wiki/Laburnum" title="Laburnum">Laburnum</a></i>, <i><a href="/wiki/Robinia" title="Robinia">Robinia</a></i>, <i><a href="/wiki/Chi_B%E1%BB%93_k%E1%BA%BFt" title="Chi Bồ kết">Gleditsia</a></i>, <i><a href="/wiki/Chi_Keo" title="Chi Keo">Acacia</a></i>, <i><a href="/wiki/Chi_Trinh_n%E1%BB%AF" title="Chi Trinh nữ">Mimosa</a></i> và <i><a href="/wiki/Chi_Ph%C6%B0%E1%BB%A3ng_v%C4%A9" title="Chi Phượng vĩ">Delonix</a></i> là các loại cây cảnh. Một số loài còn có các tính chất y học hoặc diệt trừ sâu bọ (chẳng hạn <i><a href="/wiki/Chi_Thu%E1%BB%91c_c%C3%A1" title="Chi Thuốc cá">Derris</a></i>) hay sản sinh ra các chất quan trọng như <a href="/w/index.php?title=G%C3%B4m_%E1%BA%A2_R%E1%BA%ADp&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gôm Ả Rập (trang không tồn tại)">gôm Ả Rập</a>, <a href="/wiki/Tanin" title="Tanin">tanin</a>, <a href="/wiki/Thu%E1%BB%91c_nhu%E1%BB%99m" title="Thuốc nhuộm">thuốc nhuộm</a> hoặc <a href="/wiki/Ch%E1%BA%A5t_d%E1%BA%BBo" title="Chất dẻo">nhựa</a>. Một số loài, như <a href="/wiki/S%E1%BA%AFn_d%C3%A2y" title="Sắn dây">sắn dây</a>, một loài có nguồn gốc ở khu vực Đông Á, đầu tiên được trồng tại miền đông nam Hoa Kỳ nhằm cải tạo đất và làm thức ăn cho gia súc, nhưng đã nhanh chóng trở thành một loài cỏ dại xâm hại nguy hiểm có xu hướng phát triển trên mọi thứ đất và chèn ép nhiều loài bản địa. </p><p>Tất cả các thành viên trong họ này đều có hoa chứa 5 cánh hoa, trong dó bầu nhụy lớn khi phát triển được sẽ tạo ra quả thuộc loại <i><a href="/wiki/Qu%E1%BA%A3_%C4%91%E1%BA%ADu" class="mw-redirect" title="Quả đậu">quả đậu</a></i>, hai vỏ của nó có thể tách đôi, bên trong chứa nhiều hạt trong các khoang riêng rẽ. Các loài trong họ này theo truyền thống được phân loại trong ba phân họ, đôi khi được nâng lên thành các họ riêng trong <a href="/wiki/B%E1%BB%99_%C4%90%E1%BA%ADu" title="Bộ Đậu">bộ Đậu</a> (Fabales), trên cơ sở hình thái học của hoa (đặc biệt là hình dạng cánh hoa): </p> <ul><li>Phân họ Vang (<a href="/wiki/Ph%C3%A2n_h%E1%BB%8D_Vang" title="Phân họ Vang">Caesalpinioideae</a>) hay họ Vang (Caesalpiniaceae):<sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Có khoảng 170 chi và 2.000 loài. Hoa của chúng đối xứng hai bên, nhưng thay đổi nhiều tùy theo từng chi cụ thể, chẳng hạn trong chi <i><a href="/wiki/Chi_T%E1%BB%AD_kinh" title="Chi Tử kinh">Cercis</a></i> thì hoa tương tự như hoa của các loài trong phân họ Faboideae, trong khi tại chi <i><a href="/wiki/Chi_Ban" title="Chi Ban">Bauhinia</a></i> thì nó là đối xứng với 5 cánh hoa bằng nhau.</li> <li>Phân họ Trinh nữ (<a href="/wiki/Ph%C3%A2n_h%E1%BB%8D_Trinh_n%E1%BB%AF" title="Phân họ Trinh nữ">Mimosoideae</a>) hay họ Trinh nữ (Mimosaceae): Các cánh hoa nhỏ và thông thường có dạng hình cầu hay là cụm hoa dạng bông và các nhị hoa là bộ phận sặc sỡ nhất của hoa.</li> <li>Phân họ Đậu (<a href="/wiki/Ph%C3%A2n_h%E1%BB%8D_%C4%90%E1%BA%ADu" title="Phân họ Đậu">Faboideae</a> hay Papilionoideae) = họ Fabaceae <i>nghĩa hẹp</i> hay họ Papilionaceae: Một cánh hoa lớn và có nếp gấp trên nó, hai cánh hoa cận kề mọc bên cạnh còn hai cánh hoa dưới chúng nối liền với nhau ở đáy, tạo thành một cấu trúc tương tự như cái thuyền con.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Phát_sinh_chủng_loài"><span id="Ph.C3.A1t_sinh_ch.E1.BB.A7ng_lo.C3.A0i"></span>Phát sinh chủng loài</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=H%E1%BB%8D_%C4%90%E1%BA%ADu&veaction=edit&section=2" title="Sửa đổi phần “Phát sinh chủng loài”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=H%E1%BB%8D_%C4%90%E1%BA%ADu&action=edit&section=2" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Phát sinh chủng loài"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Hoa_ho%C3%A0ng_h%E1%BA%ADu_%C4%91%E1%BB%8F.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Hoa_ho%C3%A0ng_h%E1%BA%ADu_%C4%91%E1%BB%8F.jpg/250px-Hoa_ho%C3%A0ng_h%E1%BA%ADu_%C4%91%E1%BB%8F.jpg" decoding="async" width="250" height="188" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Hoa_ho%C3%A0ng_h%E1%BA%ADu_%C4%91%E1%BB%8F.jpg/375px-Hoa_ho%C3%A0ng_h%E1%BA%ADu_%C4%91%E1%BB%8F.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Hoa_ho%C3%A0ng_h%E1%BA%ADu_%C4%91%E1%BB%8F.jpg/500px-Hoa_ho%C3%A0ng_h%E1%BA%ADu_%C4%91%E1%BB%8F.jpg 2x" data-file-width="3648" data-file-height="2736" /></a><figcaption><a href="/wiki/V%C3%B4ng_m%E1%BB%93ng_g%C3%A0" title="Vông mồng gà">Vông mồng gà</a> (<a href="/wiki/Erythrina_cristagalli" class="mw-redirect" title="Erythrina cristagalli">Erythrina cristagalli</a>) thuộc họ Đậu (Fabaceae), còn được gọi là Hoàng hậu đỏ</figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Lupinus_field,_St._John%27s,_Newfoundland.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/Lupinus_field%2C_St._John%27s%2C_Newfoundland.jpg/250px-Lupinus_field%2C_St._John%27s%2C_Newfoundland.jpg" decoding="async" width="250" height="167" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/Lupinus_field%2C_St._John%27s%2C_Newfoundland.jpg/375px-Lupinus_field%2C_St._John%27s%2C_Newfoundland.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/Lupinus_field%2C_St._John%27s%2C_Newfoundland.jpg/500px-Lupinus_field%2C_St._John%27s%2C_Newfoundland.jpg 2x" data-file-width="6000" data-file-height="4000" /></a><figcaption><i><a href="/wiki/Lupinus_perennis" title="Lupinus perennis">Lupinus perennis</a></i>, <a href="/wiki/Chi_%C4%90%E1%BA%ADu_c%C3%A1nh_chim" title="Chi Đậu cánh chim">Chi Đậu cánh chim</a></figcaption></figure> <p><a href="/wiki/C%C3%A2y_ph%C3%A1t_sinh_ch%E1%BB%A7ng_lo%C3%A0i" class="mw-redirect" title="Cây phát sinh chủng loài">Cây phát sinh chủng loài</a> của họ Đậu là đối tượng nghiên cứu của nhiều nhóm khoa học trên thế giới, họ sử dụng các phương pháp phân tích hình thái học, các dữ liệu <a href="/wiki/DNA" title="DNA">DNA</a> (<i>trnL intron</i> thể hạt, các gen thể hạt rbcL và matK, và các ITS) và phân tích miêu tả theo nhánh để dung giải các mối quan hệ của các dòng dõi khác nhau trong họ này. Bằng cách ấy người ta đã không thể xác nhận tính đơn ngành của các phân họ truyền thống là <a href="/wiki/Ph%C3%A2n_h%E1%BB%8D_Trinh_n%E1%BB%AF" title="Phân họ Trinh nữ">Mimosoideae</a> và <a href="/wiki/Ph%C3%A2n_h%E1%BB%8D_%C4%90%E1%BA%ADu" title="Phân họ Đậu">Faboideae</a>, do chúng cùng nhau lồng sâu bên trong phân họ <a href="/wiki/C%E1%BA%ADn_ng%C3%A0nh" title="Cận ngành">cận ngành</a> <a href="/wiki/Ph%C3%A2n_h%E1%BB%8D_Vang" title="Phân họ Vang">Caesalpinioideae</a>. Tất cả các nghiên cứu, thông qua cách tiếp cận khác nhau, là trước sau như một và đưa ra sự hỗ trợ mạnh cho các mối quan hệ giữa các nhánh chính của họ này, như sơ đồ dưới đây.<sup id="cite_ref-Stevens_2001_5-1" class="reference"><a href="#cite_note-Stevens_2001-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Nhánh rẽ ra sớm nhất là tông <a href="/w/index.php?title=Cercideae&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cercideae (trang không tồn tại)">Cercideae</a>, tiếp theo đó là tông <a href="/w/index.php?title=Detarieae&action=edit&redlink=1" class="new" title="Detarieae (trang không tồn tại)">Detarieae</a>, và chi đơn loài <i><a href="/wiki/Duparquetia" title="Duparquetia">Duparquetia</a></i> (trước đây chúng được xếp vào phân họ <a href="/wiki/Ph%C3%A2n_h%E1%BB%8D_Vang" title="Phân họ Vang">Caesalpinioideae</a>).<sup id="cite_ref-Doyle_16-0" class="reference"><a href="#cite_note-Doyle-16"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Käss_17-0" class="reference"><a href="#cite_note-Käss-17"><span class="cite-bracket">[</span>17<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Käss2_18-0" class="reference"><a href="#cite_note-Käss2-18"><span class="cite-bracket">[</span>18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Lavin_19-0" class="reference"><a href="#cite_note-Lavin-19"><span class="cite-bracket">[</span>19<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Sanderson_20-0" class="reference"><a href="#cite_note-Sanderson-20"><span class="cite-bracket">[</span>20<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Chappill_21-0" class="reference"><a href="#cite_note-Chappill-21"><span class="cite-bracket">[</span>21<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r68144032">.mw-parser-output table.clade{border-spacing:0;margin:0;font-size:100%;line-height:100%;border-collapse:separate;width:auto}.mw-parser-output table.clade table.clade{width:100%}.mw-parser-output table.clade td.clade-label{width:0.7em;padding:0 0.15em;vertical-align:bottom;text-align:center;border-left:1px solid;border-bottom:1px solid;white-space:nowrap}.mw-parser-output table.clade td.clade-fixed-width{overflow:hidden;text-overflow:ellipsis}.mw-parser-output table.clade td.clade-fixed-width:hover{overflow:visible}.mw-parser-output table.clade td.clade-label.first{border-left:none;border-right:none}.mw-parser-output table.clade td.clade-label.reverse{border-left:none;border-right:1px solid}.mw-parser-output table.clade td.clade-slabel{padding:0 0.15em;vertical-align:top;text-align:center;border-left:1px solid;white-space:nowrap}.mw-parser-output table.clade td.clade-slabel:hover{overflow:visible}.mw-parser-output table.clade td.clade-slabel.last{border-left:none;border-right:none}.mw-parser-output table.clade td.clade-slabel.reverse{border-left:none;border-right:1px solid}.mw-parser-output table.clade td.clade-bar{vertical-align:middle;text-align:left;padding:0 0.5em;position:relative}.mw-parser-output table.clade td.clade-bar.reverse{text-align:right;position:relative}.mw-parser-output table.clade td.clade-leaf{border:0;padding:0;text-align:left}.mw-parser-output table.clade td.clade-leafR{border:0;padding:0;text-align:right}.mw-parser-output table.clade td.clade-leaf.reverse{text-align:right}.mw-parser-output table.clade:hover span.linkA{background-color:yellow}.mw-parser-output table.clade:hover span.linkB{background-color:green}</style> <table class="clade"> <tbody><tr> <td class="clade-label first"><a href="/wiki/B%E1%BB%99_%C4%90%E1%BA%ADu" title="Bộ Đậu">Fabales</a> </td> <td rowspan="2" class="clade-leaf"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r68144032"> <table class="clade"> <tbody><tr> <td class="clade-label first">  </td> <td rowspan="2" class="clade-leaf"> <p><a href="/wiki/Quillajaceae" class="mw-redirect" title="Quillajaceae">Quillajaceae</a> </p> </td></tr> <tr> <td class="clade-slabel">  </td></tr> <tr> <td class="clade-label">  </td> <td rowspan="2" class="clade-leaf"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r68144032"> <table class="clade"> <tbody><tr> <td class="clade-label first"><b>Fabaceae</b> </td> <td rowspan="2" class="clade-leaf"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r68144032"> <table class="clade"> <tbody><tr> <td class="clade-label first">  </td> <td rowspan="2" class="clade-leaf"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r68144032"> <table class="clade"> <tbody><tr> <td class="clade-label first">  </td> <td rowspan="2" class="clade-leaf"> <p><a href="/w/index.php?title=Detarieae&action=edit&redlink=1" class="new" title="Detarieae (trang không tồn tại)">Detarieae</a> </p> </td></tr> <tr> <td class="clade-slabel">  </td></tr> <tr> <td class="clade-label">  </td> <td rowspan="2" class="clade-leaf"> <p><a href="/w/index.php?title=Cercideae&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cercideae (trang không tồn tại)">Cercideae</a> </p> </td></tr> <tr> <td class="clade-slabel">  </td></tr> <tr> <td class="clade-label">  </td> <td rowspan="2" class="clade-leaf"> <p><i><a href="/wiki/Duparquetia" title="Duparquetia">Duparquetia</a></i> </p> </td></tr> <tr> <td class="clade-slabel last">  </td></tr></tbody></table> </td></tr> <tr> <td class="clade-slabel">  </td></tr> <tr> <td class="clade-label">  </td> <td rowspan="2" class="clade-leaf"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r68144032"> <table class="clade"> <tbody><tr> <td class="clade-label first">  </td> <td rowspan="2" class="clade-leaf"> <p><a href="/w/index.php?title=Dialineae&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dialineae (trang không tồn tại)">Dialineae</a> </p> </td></tr> <tr> <td class="clade-slabel">  </td></tr> <tr> <td class="clade-label">  </td> <td rowspan="2" class="clade-leaf"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r68144032"> <table class="clade"> <tbody><tr> <td class="clade-label first">  </td> <td rowspan="2" class="clade-leaf"> <p><a href="/wiki/Ph%C3%A2n_h%E1%BB%8D_%C4%90%E1%BA%ADu" title="Phân họ Đậu">Faboideae</a> </p> </td></tr> <tr> <td class="clade-slabel">  </td></tr> <tr> <td class="clade-label">  </td> <td rowspan="2" class="clade-leaf"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r68144032"> <table class="clade"> <tbody><tr> <td class="clade-label first">  </td> <td rowspan="2" class="clade-leaf"> <p><i><a href="/wiki/Umtiza" title="Umtiza">Umtiza</a></i> + v.v. </p> </td></tr> <tr> <td class="clade-slabel">  </td></tr> <tr> <td class="clade-label">  </td> <td rowspan="2" class="clade-leaf"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r68144032"> <table class="clade"> <tbody><tr> <td class="clade-label first">  </td> <td rowspan="2" class="clade-leaf"> <p><a href="/wiki/Ph%C3%A2n_h%E1%BB%8D_Vang" title="Phân họ Vang">Caesalpinioideae</a> <i><a href="/wiki/Sensu" title="Sensu">s. s.</a></i> </p> </td></tr> <tr> <td class="clade-slabel">  </td></tr> <tr> <td class="clade-label">  </td> <td rowspan="2" class="clade-leaf"> <p><a href="/wiki/Ph%C3%A2n_h%E1%BB%8D_Trinh_n%E1%BB%AF" title="Phân họ Trinh nữ">Mimosoideae</a> </p> </td></tr> <tr> <td class="clade-slabel last">  </td></tr></tbody></table> </td></tr> <tr> <td class="clade-slabel last">  </td></tr></tbody></table> </td></tr> <tr> <td class="clade-slabel last">  </td></tr></tbody></table> </td></tr> <tr> <td class="clade-slabel last">  </td></tr></tbody></table> </td></tr> <tr> <td class="clade-slabel last">  </td></tr></tbody></table> </td></tr> <tr> <td class="clade-slabel">  </td></tr> <tr> <td class="clade-label">  </td> <td rowspan="2" class="clade-leaf"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r68144032"> <table class="clade"> <tbody><tr> <td class="clade-label first">  </td> <td rowspan="2" class="clade-leaf"> <p><a href="/wiki/H%E1%BB%8D_Suy%C3%AAn_bi%E1%BB%83n" title="Họ Suyên biển">Surianaceae</a> </p> </td></tr> <tr> <td class="clade-slabel">  </td></tr> <tr> <td class="clade-label">  </td> <td rowspan="2" class="clade-leaf"> <p><a href="/wiki/H%E1%BB%8D_Vi%E1%BB%85n_ch%C3%AD" title="Họ Viễn chí">Polygalaceae</a> </p> </td></tr> <tr> <td class="clade-slabel last">  </td></tr></tbody></table> </td></tr> <tr> <td class="clade-slabel last">  </td></tr></tbody></table> </td></tr> <tr> <td class="clade-slabel last">  </td></tr></tbody></table> </td></tr> <tr> <td class="clade-slabel last">  </td></tr></tbody></table> <p>Sau các thảo luận rộng rãi trong cộng đồng các nhà nghiên cứu phát sinh chủng loài họ đậu, Legume Phylogeny Working Group đã phân loại lại họ Fabaceae thành 6 phân họ, trong đó tách ra 4 phân họ mới từ Caesalpinioideae nghĩa rộng (<i>sensu lato</i>) và sáp nhập Caesapinioideae nghĩa hẹp (<i>sensu stricto</i>) với phân họ Mimosoideae (gọi là nhánh mimosoid trong phân loại mới nhất).<sup id="cite_ref-6subfamilies_2-1" class="reference"><a href="#cite_note-6subfamilies-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r68144032"> <table class="clade" style="line-height:75%;"> <tbody><tr> <td class="clade-label first"><a href="/wiki/Fabales" class="mw-redirect" title="Fabales">Fabales</a> </td> <td rowspan="2" class="clade-leaf"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r68144032"> <table class="clade"> <tbody><tr> <td class="clade-label first">  </td> <td rowspan="2" class="clade-leaf"> <p><a href="/wiki/Polygalaceae" class="mw-redirect" title="Polygalaceae">Polygalaceae</a> (ngoại nhóm) </p> </td></tr> <tr> <td class="clade-slabel">  </td></tr> <tr> <td class="clade-label">  </td> <td rowspan="2" class="clade-leaf"> <p><a href="/wiki/Surianaceae" class="mw-redirect" title="Surianaceae">Surianaceae</a> (ngoại nhóm) </p> </td></tr> <tr> <td class="clade-slabel">  </td></tr> <tr> <td class="clade-label">  </td> <td rowspan="2" class="clade-leaf"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r68144032"> <table class="clade"> <tbody><tr> <td class="clade-label first">  </td> <td rowspan="2" class="clade-leaf"> <p><a href="/wiki/Quillajaceae" class="mw-redirect" title="Quillajaceae">Quillajaceae</a> (ngoại nhóm) </p> </td></tr> <tr> <td class="clade-slabel">  </td></tr> <tr> <td class="clade-label"><b>Fabaceae</b> </td> <td rowspan="2" class="clade-leaf"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r68144032"> <table class="clade"> <tbody><tr> <td class="clade-label first">  </td> <td rowspan="2" class="clade-leaf"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r68144032"> <table class="clade"> <tbody><tr> <td class="clade-label first">  </td> <td rowspan="2" class="clade-leaf"> <p><a href="/w/index.php?title=Cercidoideae&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cercidoideae (trang không tồn tại)">Cercidoideae</a> </p> </td></tr> <tr> <td class="clade-slabel">  </td></tr> <tr> <td class="clade-label">  </td> <td rowspan="2" class="clade-leaf"> <p><a href="/w/index.php?title=Detarioideae&action=edit&redlink=1" class="new" title="Detarioideae (trang không tồn tại)">Detarioideae</a> </p> </td></tr> <tr> <td class="clade-slabel last">  </td></tr></tbody></table> </td></tr> <tr> <td class="clade-slabel">  </td></tr> <tr> <td class="clade-label">  </td> <td rowspan="2" class="clade-leaf"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r68144032"> <table class="clade"> <tbody><tr> <td class="clade-label first">  </td> <td rowspan="2" class="clade-leaf"> <p><a href="/w/index.php?title=Duparquetioideae&action=edit&redlink=1" class="new" title="Duparquetioideae (trang không tồn tại)">Duparquetioideae</a> </p> </td></tr> <tr> <td class="clade-slabel">  </td></tr> <tr> <td class="clade-label">  </td> <td rowspan="2" class="clade-leaf"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r68144032"> <table class="clade"> <tbody><tr> <td class="clade-label first">  </td> <td rowspan="2" class="clade-leaf"> <p><a href="/w/index.php?title=Dialioideae&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dialioideae (trang không tồn tại)">Dialioideae</a> </p> </td></tr> <tr> <td class="clade-slabel">  </td></tr> <tr> <td class="clade-label">  </td> <td rowspan="2" class="clade-leaf"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r68144032"> <table class="clade"> <tbody><tr> <td class="clade-label first">  </td> <td rowspan="2" class="clade-leaf"> <p><a href="/wiki/Caesalpinioideae" class="mw-redirect" title="Caesalpinioideae">Caesalpinioideae</a> </p> </td></tr> <tr> <td class="clade-slabel">  </td></tr> <tr> <td class="clade-label">  </td> <td rowspan="2" class="clade-leaf"> <p><a href="/wiki/Faboideae" class="mw-redirect" title="Faboideae">Faboideae</a> (= Papilionoideae) </p> </td></tr> <tr> <td class="clade-slabel last">  </td></tr></tbody></table> </td></tr> <tr> <td class="clade-slabel last">  </td></tr></tbody></table> </td></tr> <tr> <td class="clade-slabel last">  </td></tr></tbody></table> </td></tr> <tr> <td class="clade-slabel last">  </td></tr></tbody></table> </td></tr> <tr> <td class="clade-slabel last">  </td></tr></tbody></table> </td></tr> <tr> <td class="clade-slabel last">  </td></tr></tbody></table> </td></tr> <tr> <td class="clade-slabel last">  </td></tr></tbody></table> <p>Dựa trên các dữ liệu phát sinh chủng loài và hóa thạch, người ta đề xuất rằng họ Đậu nguyên thủy phát triển ở các khu vực khô hạn và bán khô hạn dọc theo <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A1i_d%C6%B0%C6%A1ng_Tethys" title="Đại dương Tethys">bờ biển của đại dương Tethys</a> trong suốt đầu <a href="/wiki/Ph%C3%A2n_%C4%91%E1%BA%A1i_%C4%90%E1%BB%87_Tam" title="Phân đại Đệ Tam">kỷ Đệ Tam</a>.<sup id="cite_ref-Schrire2_1-1" class="reference"><a href="#cite_note-Schrire2-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Schrire1_22-0" class="reference"><a href="#cite_note-Schrire1-22"><span class="cite-bracket">[</span>22<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Tuy nhiên, các tài liệu khác thì cho rằng ở <a href="/wiki/Ch%C3%A2u_Phi" title="Châu Phi">châu Phi</a> (hoặc thậm chí <a href="/wiki/Ch%C3%A2u_M%E1%BB%B9" title="Châu Mỹ">châu Mỹ</a>) không thể đưa ra kết luận về nguồn gốc như trên của họ này.<sup id="cite_ref-23" class="reference"><a href="#cite_note-23"><span class="cite-bracket">[</span>23<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-24" class="reference"><a href="#cite_note-24"><span class="cite-bracket">[</span>24<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Tiến_hóa"><span id="Ti.E1.BA.BFn_h.C3.B3a"></span>Tiến hóa</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=H%E1%BB%8D_%C4%90%E1%BA%ADu&veaction=edit&section=3" title="Sửa đổi phần “Tiến hóa”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=H%E1%BB%8D_%C4%90%E1%BA%ADu&action=edit&section=3" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Tiến hóa"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Bộ Đậu chứa khoảng 9,6% đa dạng sinh học của nhóm <a href="/wiki/Th%E1%BB%B1c_v%E1%BA%ADt_hai_l%C3%A1_m%E1%BA%A7m_th%E1%BA%ADt_s%E1%BB%B1" title="Thực vật hai lá mầm thật sự">thực vật hai lá mầm thật sự</a> và hầu hết chúng tập trung trong một trong 4 họ của nó là họ Đậu. Nguồn gốc của nhánh này bao gồm cả các họ <a href="/wiki/H%E1%BB%8D_Vi%E1%BB%85n_ch%C3%AD" title="Họ Viễn chí">Polygalaceae</a>, <a href="/wiki/H%E1%BB%8D_Suy%C3%AAn_bi%E1%BB%83n" title="Họ Suyên biển">Surianaceae</a> và <a href="/wiki/Quillajaceae" class="mw-redirect" title="Quillajaceae">Quillajaceae</a> được xác định là đã tồn tại từ 94 đến 89 triệu năm, và bắt đầu phát triển đa dạng vào khoảng 79 đến 74 triệu năm.<sup id="cite_ref-Stevens_2001_5-2" class="reference"><a href="#cite_note-Stevens_2001-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Trong thực tế, các loài trong họ Đậu dường như đã đa dạng hóa trong suốt đầu <a href="/wiki/Ph%C3%A2n_%C4%91%E1%BA%A1i_%C4%90%E1%BB%87_Tam" title="Phân đại Đệ Tam">kỷ Đệ Tam</a> để trở thành thành viên phổ biến ở khắp mọi nơi của thực vật trên cạn hiện đại, giống như nhiều họ <a href="/wiki/Th%E1%BB%B1c_v%E1%BA%ADt_c%C3%B3_hoa" title="Thực vật có hoa">thực vật hạt kín</a> khác.<sup id="cite_ref-Herendeen92_25-0" class="reference"><a href="#cite_note-Herendeen92-25"><span class="cite-bracket">[</span>25<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Lewis05_26-0" class="reference"><a href="#cite_note-Lewis05-26"><span class="cite-bracket">[</span>26<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><a href="/wiki/H%C3%B3a_th%E1%BA%A1ch" title="Hóa thạch">Hóa thạch</a> của họ Đậu phong phú và đa dạng, đặc biệt là trong kỷ Đệ Tam. Các hóa thạch của hoa, quả, lá chét, gỗ và phấn hoa được tìm thấy ở nhiều nơi.<sup id="cite_ref-Crepet85_27-0" class="reference"><a href="#cite_note-Crepet85-27"><span class="cite-bracket">[</span>27<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Crepet86_28-0" class="reference"><a href="#cite_note-Crepet86-28"><span class="cite-bracket">[</span>28<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Crepet92_29-0" class="reference"><a href="#cite_note-Crepet92-29"><span class="cite-bracket">[</span>29<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-autogenerated2_30-0" class="reference"><a href="#cite_note-autogenerated2-30"><span class="cite-bracket">[</span>30<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Herendeen01_31-0" class="reference"><a href="#cite_note-Herendeen01-31"><span class="cite-bracket">[</span>31<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Hóa thạch sớm nhất có thể chắc chắn gán cho họ Đậu đã xuất hiện vào <a href="/wiki/Th%E1%BA%BF_Paleocen" title="Thế Paleocen">Paleocen</a> muộn (khoảng 56 triệu năm trước).<sup id="cite_ref-autogenerated3_32-0" class="reference"><a href="#cite_note-autogenerated3-32"><span class="cite-bracket">[</span>32<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Wing_33-0" class="reference"><a href="#cite_note-Wing-33"><span class="cite-bracket">[</span>33<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Các đại diện của các phân họ được công nhận theo truyền thống là Caesalpinioideae, Papilionoideae và Mimosoideae - cũng như các nhánh lớn trong phạm vi các phân họ - như <a href="/w/index.php?title=Genisteae&action=edit&redlink=1" class="new" title="Genisteae (trang không tồn tại)">Genisteae</a> - đã được tìm thấy trong các mẫu hóa thạch trong các giai đoạn muộn hơn một chút, cách đây khoảng 55 đến 50 triệu năm.<sup id="cite_ref-Herendeen92_25-1" class="reference"><a href="#cite_note-Herendeen92-25"><span class="cite-bracket">[</span>25<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Trong thực tế, việc phát hiện ra một số đơn vị phân loại đại diện cho các nhánh chính của họ Đậu trong thời kỳ <a href="/wiki/Th%E1%BA%BF_Eocen" title="Thế Eocen">Eocen</a> giữa và muộn gợi ý rằng các nhóm hiện đại nhất của họ Đậu đã có mặt và đa dạng hóa trong giai đoạn này.<sup id="cite_ref-Herendeen92_25-2" class="reference"><a href="#cite_note-Herendeen92-25"><span class="cite-bracket">[</span>25<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Sau đó, họ Fabaceae bắt đầu đa dạng hóa cách đây khoảng 60 triệu năm và các nhánh chính được tách ra cách đây 50 triệu năm.<sup id="cite_ref-Bruneau2008b_34-0" class="reference"><a href="#cite_note-Bruneau2008b-34"><span class="cite-bracket">[</span>34<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Tuổi của các nhánh chính trong Caesalpinioideae được ước tính vào khoảng từ 56 đến 34 triệu năm và nhóm Mimosoideae vào khoảng 44 ± 2,6 triệu năm.<sup id="cite_ref-Bruneau2008a_35-0" class="reference"><a href="#cite_note-Bruneau2008a-35"><span class="cite-bracket">[</span>35<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-autogenerated1_36-0" class="reference"><a href="#cite_note-autogenerated1-36"><span class="cite-bracket">[</span>36<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Sự tách biệt giữa Mimosoideae và Faboideae đã diễn ra cách đây từ 59 đến 34 triệu năm và tuổi của các nhánh chính trong Faboideae vào khoảng 58,6 ± 0,2 triệu năm.<sup id="cite_ref-Wikström_37-0" class="reference"><a href="#cite_note-Wikström-37"><span class="cite-bracket">[</span>37<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Trong phân họ Faboideae, sự chia tách của các nhóm cũng đã được xác định tuổi. Theo đó, <i><a href="/wiki/Astragalus" class="mw-redirect" title="Astragalus">Astragalus</a></i> đã tách ra từ <i><a href="/w/index.php?title=Oxytropsis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Oxytropsis (trang không tồn tại)">Oxytropsis</a></i> vào khoảng 16 đến 12 triệu năm trước, mặc dù sự đa dạng hóa trong mỗi <a href="/wiki/Chi_(sinh_h%E1%BB%8Dc)" title="Chi (sinh học)">chi</a> chỉ xảy ra tương đối gần đây. Ví dụ, sự phân tỏa của các loài thể bội không chỉnh trong nhánh <i>Neo-Astragalus</i> (các loài thuộc chi <i>Astragalus</i> có ở châu Mỹ) đã bắt đầu khoảng 4 triệu năm trước. <i><a href="/wiki/Inga" class="mw-disambig" title="Inga">Inga</a></i>, một chi khác trong phân họ Faboideae chứa khoảng 350 loài dường như đã tách ra khoảng 2 triệu năm trước.<sup id="cite_ref-Wojciechowski03_38-0" class="reference"><a href="#cite_note-Wojciechowski03-38"><span class="cite-bracket">[</span>38<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Wojciechowski04_39-0" class="reference"><a href="#cite_note-Wojciechowski04-39"><span class="cite-bracket">[</span>39<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Wojciechowski93_40-0" class="reference"><a href="#cite_note-Wojciechowski93-40"><span class="cite-bracket">[</span>40<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Wojciechowski06_41-0" class="reference"><a href="#cite_note-Wojciechowski06-41"><span class="cite-bracket">[</span>41<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Miêu_tả"><span id="Mi.C3.AAu_t.E1.BA.A3"></span>Miêu tả</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=H%E1%BB%8D_%C4%90%E1%BA%ADu&veaction=edit&section=4" title="Sửa đổi phần “Miêu tả”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=H%E1%BB%8D_%C4%90%E1%BA%ADu&action=edit&section=4" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Miêu tả"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Fabaceae_flower.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6b/Fabaceae_flower.jpg/250px-Fabaceae_flower.jpg" decoding="async" width="250" height="188" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6b/Fabaceae_flower.jpg/375px-Fabaceae_flower.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6b/Fabaceae_flower.jpg/500px-Fabaceae_flower.jpg 2x" data-file-width="1600" data-file-height="1200" /></a><figcaption>Hoa của một cây họ Đậu</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Sinh_trưởng"><span id="Sinh_tr.C6.B0.E1.BB.9Fng"></span>Sinh trưởng</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=H%E1%BB%8D_%C4%90%E1%BA%ADu&veaction=edit&section=5" title="Sửa đổi phần “Sinh trưởng”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=H%E1%BB%8D_%C4%90%E1%BA%ADu&action=edit&section=5" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Sinh trưởng"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Các loài trong họ này có các kiểu phát triển đa dạng từ <a href="/wiki/Th%E1%BB%B1c_v%E1%BA%ADt_c%C3%B3_m%E1%BA%A1ch" title="Thực vật có mạch">cây</a> gỗ, cây bụi, thân thảo, dây leo, dây leo thân thảo. Các loài cây thân thảo có thời gian sinh trưởng 1 năm, 2 năm hoặc nhiều năm.<sup id="cite_ref-Judd2002_4-1" class="reference"><a href="#cite_note-Judd2002-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Watson_42-0" class="reference"><a href="#cite_note-Watson-42"><span class="cite-bracket">[</span>42<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Lá_cây"><span id="L.C3.A1_c.C3.A2y"></span>Lá cây</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=H%E1%BB%8D_%C4%90%E1%BA%ADu&veaction=edit&section=6" title="Sửa đổi phần “Lá cây”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=H%E1%BB%8D_%C4%90%E1%BA%ADu&action=edit&section=6" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Lá cây"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Các lá thường mọc xen kẽ và khép kín khi nhìn từ trên xuống. Chúng thường có dạng kết hợp chẵn - hoặc lẻ, thường có 3 lá chét và hiếm khi có dạng hình chân vịt, còn trong các phân họ Mimosoideae và Caesalpinioideae, thường là cặp lá kép. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Cố_định_đạm"><span id="C.E1.BB.91_.C4.91.E1.BB.8Bnh_.C4.91.E1.BA.A1m"></span>Cố định đạm</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=H%E1%BB%8D_%C4%90%E1%BA%ADu&veaction=edit&section=7" title="Sửa đổi phần “Cố định đạm”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=H%E1%BB%8D_%C4%90%E1%BA%ADu&action=edit&section=7" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Cố định đạm"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Medicago_italica_root_nodules_2.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b3/Medicago_italica_root_nodules_2.JPG/251px-Medicago_italica_root_nodules_2.JPG" decoding="async" width="251" height="166" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b3/Medicago_italica_root_nodules_2.JPG/377px-Medicago_italica_root_nodules_2.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b3/Medicago_italica_root_nodules_2.JPG/502px-Medicago_italica_root_nodules_2.JPG 2x" data-file-width="2256" data-file-height="1496" /></a><figcaption>Các nốt sần của <i>Medicago italica</i> chứa vi khuẩn <i>Sinorhizobium meliloti</i>. Nốt sần cung cấp cho vi khuẩn chất dinh dưỡng và nơi ở, và vi khuẩn cố định đạm lại cho cây</figcaption></figure> <p>Một đặc trưng nổi bật của các loài cây thuộc họ Đậu là chúng có quan hệ mật thiết với nhiều loài <a href="/wiki/Vi_khu%E1%BA%A9n" title="Vi khuẩn">vi khuẩn</a> tại các nốt sần trên rễ của chúng. Các loại vi khuẩn này được biết đến như là <a href="/wiki/Vi_khu%E1%BA%A9n_n%E1%BB%91t_r%E1%BB%85" title="Vi khuẩn nốt rễ">vi khuẩn nốt rễ</a> (Rhizobium), có khả năng lấy khí <a href="/wiki/Nit%C6%A1" title="Nitơ">nitơ</a> (N<sub>2</sub>) trong không khí và chuyển hóa nó thành các dạng nitơ mà cây có thể hấp thụ được (<a href="/wiki/Nitrat" title="Nitrat">NO<sub>3</sub><sup>-</sup></a> hay <a href="/wiki/Amoni" title="Amoni">NH<sub>4</sub><sup>+</sup></a>). Hoạt động này được gọi là <b><a href="/wiki/C%E1%BB%91_%C4%91%E1%BB%8Bnh_%C4%91%E1%BA%A1m" title="Cố định đạm">cố định đạm</a></b>. Cây đậu cung cấp nơi ở và dinh dưỡng, còn vi khuẩn nốt rễ, trong vai trò của nhà cung cấp nitrat có ích, tạo ra một quan hệ <a href="/wiki/C%E1%BB%99ng_sinh" title="Cộng sinh">cộng sinh</a>. Mối quan hệ này không chỉ giúp tạo đạm cho cây Đậu sử dụng mà còn cho cả các cây khác xung quanh, do đó có tác dụng cải tạo đất. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Biểu_tượng"><span id="Bi.E1.BB.83u_t.C6.B0.E1.BB.A3ng"></span>Biểu tượng</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=H%E1%BB%8D_%C4%90%E1%BA%ADu&veaction=edit&section=8" title="Sửa đổi phần “Biểu tượng”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=H%E1%BB%8D_%C4%90%E1%BA%ADu&action=edit&section=8" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Biểu tượng"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><i><a href="/wiki/V%C3%B4ng_m%E1%BB%93ng_g%C3%A0" title="Vông mồng gà">Erythrina crista-galli</a></i> là <a href="/wiki/Qu%E1%BB%91c_hoa" class="mw-redirect" title="Quốc hoa">quốc hoa</a> của <a href="/wiki/Argentina" title="Argentina">Argentina</a> và <a href="/wiki/Uruguay" title="Uruguay">Uruguay</a>.<sup id="cite_ref-43" class="reference"><a href="#cite_note-43"><span class="cite-bracket">[</span>43<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><i><a href="/wiki/Enterolobium_cyclocarpum" class="mw-redirect" title="Enterolobium cyclocarpum">Enterolobium cyclocarpum</a></i> là cây biểu tượng của <a href="/wiki/Costa_Rica" title="Costa Rica">Costa Rica</a>, từ 31 tháng 8 năm 1959.<sup id="cite_ref-Gilbert_44-0" class="reference"><a href="#cite_note-Gilbert-44"><span class="cite-bracket">[</span>44<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><i><a href="/wiki/Caesalpinia_echinata" title="Caesalpinia echinata">Caesalpinia echinata</a></i> là cây biểu tượng của <a href="/wiki/Brasil" title="Brasil">Brasil</a> từ năm 1978.<sup id="cite_ref-LEI_45-0" class="reference"><a href="#cite_note-LEI-45"><span class="cite-bracket">[</span>45<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><i><a href="/wiki/Acacia_pycnantha" class="mw-redirect" title="Acacia pycnantha">Acacia pycnantha</a></i> là quốc hoa của <a href="/wiki/%C3%9Ac" title="Úc">Úc</a>.<sup id="cite_ref-boden_46-0" class="reference"><a href="#cite_note-boden-46"><span class="cite-bracket">[</span>46<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Bauhinia_x_blakeana&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bauhinia x blakeana (trang không tồn tại)">Bauhinia x blakeana</a></i> là quốc hoa của <a href="/wiki/H%E1%BB%93ng_K%C3%B4ng" title="Hồng Kông">Hồng Kông</a>.<sup id="cite_ref-Williams_47-0" class="reference"><a href="#cite_note-Williams-47"><span class="cite-bracket">[</span>47<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Xem_thêm"><span id="Xem_th.C3.AAm"></span>Xem thêm</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=H%E1%BB%8D_%C4%90%E1%BA%ADu&veaction=edit&section=9" title="Sửa đổi phần “Xem thêm”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=H%E1%BB%8D_%C4%90%E1%BA%ADu&action=edit&section=9" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Xem thêm"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><b><a href="/wiki/C%C3%A1c_lo%E1%BA%A1i_%C4%91%E1%BA%ADu" class="mw-redirect" title="Các loại đậu">Các loại đậu</a></b></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Tham_khảo"><span id="Tham_kh.E1.BA.A3o"></span>Tham khảo</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=H%E1%BB%8D_%C4%90%E1%BA%ADu&veaction=edit&section=10" title="Sửa đổi phần “Tham khảo”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=H%E1%BB%8D_%C4%90%E1%BA%ADu&action=edit&section=10" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Tham khảo"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r71728118">.mw-parser-output .reflist{margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}@media screen{.mw-parser-output .reflist{font-size:90%}}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist columns references-column-width" style="-moz-column-width: 30em; -webkit-column-width: 30em; column-width: 30em; list-style-type: decimal;"> <ol class="references"> <li id="cite_note-Schrire2-1">^ <a href="#cite_ref-Schrire2_1-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Schrire2_1-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r67233549">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit}.mw-parser-output .citation q{quotes:"“""”""‘""’"}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration{color:#555}.mw-parser-output .cs1-subscription span,.mw-parser-output .cs1-registration span{border-bottom:1px dotted;cursor:help}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output code.cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-visible-error{font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#33aa33;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}</style><cite id="CITEREFSchrireLewisLavin2005" class="citation book cs1">Schrire, B. D.; Lewis, G. P.; Lavin, M. (2005). “Biogeography of the Leguminosae”. Trong Lewis, G; Schrire, G.; Mackinder, B.; Lock, M. (biên tập). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20140202160032/http://www.kewbooks.com/asps/ShowDetails.asp?id=506"><i>Legumes of the world</i></a>. Kew, England: Royal Botanic Gardens. tr. 21–54. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/1900347806" title="Đặc biệt:Nguồn sách/1900347806"><bdi>1900347806</bdi></a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.kewbooks.com/asps/ShowDetails.asp?id=506">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 2 tháng 2 năm 2014<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 10 tháng 5 năm 2011</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=Biogeography+of+the+Leguminosae&rft.btitle=Legumes+of+the+world&rft.place=Kew%2C+England&rft.pages=21-54&rft.pub=Royal+Botanic+Gardens&rft.date=2005&rft.isbn=1900347806&rft.aulast=Schrire&rft.aufirst=B.+D.&rft.au=Lewis%2C+G.+P.&rft.au=Lavin%2C+M.&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.kewbooks.com%2Fasps%2FShowDetails.asp%3Fid%3D506&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AH%E1%BB%8D+%C4%90%E1%BA%ADu" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-6subfamilies-2">^ <a href="#cite_ref-6subfamilies_2-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-6subfamilies_2-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFThe_Legume_Phylogeny_Working_Group_(LPWG).2017" class="citation journal cs1">The Legume Phylogeny Working Group (LPWG). (2017). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.12705/661.3">“A new subfamily classification of the Leguminosae based on a taxonomically comprehensive phylogeny”</a>. <i><a href="/w/index.php?title=Taxon_(t%E1%BA%A1p_ch%C3%AD)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Taxon (tạp chí) (trang không tồn tại)">Taxon</a></i>. <b>66</b> (1): 44–77. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.12705%2F661.3">10.12705/661.3</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Taxon&rft.atitle=A+new+subfamily+classification+of+the+Leguminosae+based+on+a+taxonomically+comprehensive+phylogeny&rft.volume=66&rft.issue=1&rft.pages=44-77&rft.date=2017&rft_id=info%3Adoi%2F10.12705%2F661.3&rft.au=The+Legume+Phylogeny+Working+Group+%28LPWG%29.&rft_id=https%3A%2F%2Fonlinelibrary.wiley.com%2Fdoi%2Fabs%2F10.12705%2F661.3&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AH%E1%BB%8D+%C4%90%E1%BA%ADu" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-ICN-3">^ <a href="#cite_ref-ICN_3-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-ICN_3-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.iapt-taxon.org/nomen/main.php?page=art18">International Code of Nomenclature for algae, fungi, and plants.</a> Article 18.5 states: "The following names, of long usage, are treated as validly published:....Leguminosae (nom. alt.: Fabaceae; type: Faba Mill. [= Vicia L.]); Papilionaceae (nom. alt.: Fabaceae; type: Faba Mill.);... When the Papilionaceae are regarded as a family distinct from the remainder of the Leguminosae, the name Papilionaceae is conserved against Leguminosae."</span> </li> <li id="cite_note-Judd2002-4">^ <a href="#cite_ref-Judd2002_4-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Judd2002_4-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text">Judd W. S., Campbell C. S. Kellogg E. A., Stevens P.F., Donoghue M. J. (2002), Plant systematics: a phylogenetic approach, Sinauer Axxoc, 287-292. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0878934030" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 0-87893-403-0</a>.</span> </li> <li id="cite_note-Stevens_2001-5">^ <a href="#cite_ref-Stevens_2001_5-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Stevens_2001_5-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Stevens_2001_5-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.mobot.org/MOBOT/Research/APweb/orders/fabalesweb.htm#Fabaceae">“Fabaceae”</a> (bằng tiếng Anh). 2001<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 14 tháng 5 năm 2011</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Fabaceae&rft.date=2001&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.mobot.org%2FMOBOT%2FResearch%2FAPweb%2Forders%2Ffabalesweb.htm%23Fabaceae&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AH%E1%BB%8D+%C4%90%E1%BA%ADu" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Magallónsperm-6"><b><a href="#cite_ref-Magallónsperm_6-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFMagallón_S._A.,_Sanderson_M._J.2001" class="citation journal cs1">Magallón S. A., Sanderson M. J. (2001). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20131019140707/http://loco.biosci.arizona.edu/pdfs/MagallonEvolution2001.pdf">“Absolute diversification rates in angiosperm clades”</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>. <i>Evolution</i> (bằng tiếng Anh). <b>55</b> (9): 1762–1780. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://loco.biosci.arizona.edu/pdfs/MagallonEvolution2001.pdf">Bản gốc</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span> lưu trữ ngày 19 tháng 10 năm 2013<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 10 tháng 5 năm 2011</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Evolution&rft.atitle=Absolute+diversification+rates+in+angiosperm+clades&rft.volume=55&rft.issue=9&rft.pages=1762-1780&rft.date=2001&rft.au=Magall%C3%B3n+S.+A.%2C+Sanderson+M.+J.&rft_id=http%3A%2F%2Floco.biosci.arizona.edu%2Fpdfs%2FMagallonEvolution2001.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AH%E1%BB%8D+%C4%90%E1%BA%ADu" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Burnham-7"><b><a href="#cite_ref-Burnham_7-0">^</a></b> <span class="reference-text">Burnham R. J., Johnson K. R., 2004. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1693437/">South American palaeobotany and the origins of neotropical rain forests</a>. <i>Phil. Trans. Roy. Soc. London B</i>, 359(1450): 1595-1610, <a href="/wiki/DOI" title="DOI">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1098%2Frstb.2004.1531">10.1098/rstb.2004.1531</a></span> </li> <li id="cite_note-Lewis-8"><b><a href="#cite_ref-Lewis_8-0">^</a></b> <span class="reference-text">Lewis G., B. Schrire, B. MacKinder, M. Lock (chủ biên). 2005. Legumes of the world. Vườn Thực vật Hoàng gia, Kew, Vương quốc Anh.</span> </li> <li id="cite_note-doyle-9"><b><a href="#cite_ref-doyle_9-0">^</a></b> <span class="reference-text">Doyle J. J., J. A. Chappill, C.D. Bailey, T. Kajita. 2000. Towards a comprehensive phylogeny of legumes: evidence from rbcL sequences and non-molecular data. Trang 1 -20 trong Advances in legume systematics, phần 9, (P. S. Herendeen và A. Bruneau, chủ biên). Vườn Thực vật Hoàng gia, Kew, Vương quốc Anh.</span> </li> <li id="cite_note-Kajita-10"><b><a href="#cite_ref-Kajita_10-0">^</a></b> <span class="reference-text">Kajita T., H. Ohashi, Y. Tateishi, C. D. Bailey, J. J. Doyle., 2001. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.bioone.org/doi/abs/10.1043/0363-6445-26.3.515"><i>rbcL</i> and legume phylogeny, with particular reference to Phaseoleae, Millettieae, and allies</a>. <i>Syst. Bot.</i> 26(3): 515-536, <a href="/wiki/DOI" title="DOI">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1043%2F0363-6445-26.3.515">10.1043/0363-6445-26.3.515</a></span> </li> <li id="cite_note-Wojciechowski-11"><b><a href="#cite_ref-Wojciechowski_11-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFWojciechowski_M._F.,_M._Lavin,_M._J._Sanderson2004" class="citation journal cs1">Wojciechowski M. F., M. Lavin, M. J. Sanderson (2004). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20100621151112/http://www.amjbot.org/cgi/content/full/91/11/1846">“A phylogeny of legumes (Leguminosae) based on analysis of the plastid matK gene resolves many well-supported subclades withthuộc họ”</a>. <i>Amer. J. Bot.</i> (bằng tiếng Anh). <b>91</b>: 1846–1862. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.amjbot.org/cgi/content/full/91/11/1846">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 21 tháng 6 năm 2010<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 10 tháng 5 năm 2011</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Amer.+J.+Bot.&rft.atitle=A+phylogeny+of+legumes+%28Leguminosae%29+based+on+analysis+of+the+plastid+matK+gene+resolves+many+well-supported+subclades+withthu%E1%BB%99c+h%E1%BB%8D&rft.volume=91&rft.pages=1846-1862&rft.date=2004&rft.au=Wojciechowski+M.+F.%2C+M.+Lavin%2C+M.+J.+Sanderson&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.amjbot.org%2Fcgi%2Fcontent%2Ffull%2F91%2F11%2F1846&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AH%E1%BB%8D+%C4%90%E1%BA%ADu" class="Z3988"></span><span class="cs1-maint citation-comment">Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (<a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Qu%E1%BA%A3n_l%C3%BD_CS1:_nhi%E1%BB%81u_t%C3%AAn:_danh_s%C3%A1ch_t%C3%A1c_gi%E1%BA%A3" title="Thể loại:Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả">liên kết</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-Angiosperm-12"><b><a href="#cite_ref-Angiosperm_12-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFAngiosperm_Phylogeny_Group_(APG)2003" class="citation journal cs1">Angiosperm Phylogeny Group (APG) (2003). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20180310135840/http://www.biodiversitas.org.br/floraBr/apg2.pdf">“An update of the Angiosperm Phylogeny Group classification for the orders and families of flowering plants: APG II”</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span> (bằng tiếng Anh). <b>141</b>. Botanical Journal of the Linnean Society: 399–436. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.biodiversitas.org.br/floraBr/apg2.pdf">Bản gốc</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span> lưu trữ ngày 10 tháng 3 năm 2018<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 10 tháng 5 năm 2011</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=An+update+of+the+Angiosperm+Phylogeny+Group+classification+for+the+orders+and+families+of+flowering+plants%3A+APG+II&rft.volume=141&rft.pages=399-436&rft.date=2003&rft.au=Angiosperm+Phylogeny+Group+%28APG%29&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.biodiversitas.org.br%2FfloraBr%2Fapg2.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AH%E1%BB%8D+%C4%90%E1%BA%ADu" class="Z3988"></span> <span class="cs1-hidden-error error citation-comment">Chú thích journal cần <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/Tr%E1%BB%A3_gi%C3%BAp:L%E1%BB%97i_CS1#missing_periodical" title="Trợ giúp:Lỗi CS1">trợ giúp</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-tolweb-13"><b><a href="#cite_ref-tolweb_13-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFMartin_F._Wojciechowski,_Johanna_Mahn,_and_Bruce_Jones2006" class="citation web cs1">Martin F. Wojciechowski, Johanna Mahn, and Bruce Jones (2006). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://tolweb.org/Fabaceae/21093/2006.06.14">“Fabaceae”</a>. <i>The Tree of Life Web Project</i>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=The+Tree+of+Life+Web+Project&rft.atitle=Fabaceae&rft.date=2006&rft.au=Martin+F.+Wojciechowski%2C+Johanna+Mahn%2C+and+Bruce+Jones&rft_id=http%3A%2F%2Ftolweb.org%2FFabaceae%2F21093%2F2006.06.14&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AH%E1%BB%8D+%C4%90%E1%BA%ADu" class="Z3988"></span><span class="cs1-maint citation-comment">Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (<a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Qu%E1%BA%A3n_l%C3%BD_CS1:_nhi%E1%BB%81u_t%C3%AAn:_danh_s%C3%A1ch_t%C3%A1c_gi%E1%BA%A3" title="Thể loại:Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả">liên kết</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-uno-14"><b><a href="#cite_ref-uno_14-0">^</a></b> <span class="reference-text">Burkart, A. Leguminosas. <i>En:</i> Dimitri, M. 1987. <i>Enciclopedia Argentina de Agricultura y Jardinería</i>. Tập I. Descripción de plantas cultivadas. Chủ biên ACME S.A.C.I., Buenos Aires. Trang 467-538.</span> </li> <li id="cite_note-15"><b><a href="#cite_ref-15">^</a></b> <span class="reference-text">Ghi chú: Tên gọi thay thế là <b>Papilionoideae</b> đối với Faboideae được ICBN phê chuẩn, cũng giống như 'Leguminosae' đối với Fabaceae <i>sensu lato</i>.</span> </li> <li id="cite_note-Doyle-16"><b><a href="#cite_ref-Doyle_16-0">^</a></b> <span class="reference-text">Doyle J. J., J. L. Doyle, J. A. Ballenger, E. E. Dickson, T. Kajita, H. Ohashi. 1997. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.amjbot.org/content/84/4/541.full.pdf+html">A phylogeny of the chloroplast gene rbcL in the Leguminosae: taxonomic correlations and insights into the evolution of nodulation</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160428222506/http://www.amjbot.org/content/84/4/541.full.pdf+html">Lưu trữ</a> 2016-04-28 tại <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>. <i>Amer. J. Bot.</i> 84(4): 541-554.</span> </li> <li id="cite_note-Käss-17"><b><a href="#cite_ref-Käss_17-0">^</a></b> <span class="reference-text">Käss E., M. Wink. 1996. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.sciencedirect.com/science?_ob=ArticleURL&_udi=B6T4R-3W2T43F-2&_user=10&_coverDate=07%2F31%2F1996&_rdoc=1&_fmt=high&_orig=gateway&_origin=gateway&_sort=d&_docanchor=&view=c&_acct=C000050221&_version=1&_urlVersion=0&_userid=10&md5=6eec6c1e2c04164a406f64c7ca9d47a3&searchtype=a">Molecular evolution of the Leguminosae: phylogeny of the three subfamilies based on rbcL sequences</a>. <i>Biochemical Systematics and Evolution</i>, 24(5): 365-378, <a href="/wiki/DOI" title="DOI">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1016%2F0305-1978%2896%2900032-4">10.1016/0305-1978(96)00032-4</a></span> </li> <li id="cite_note-Käss2-18"><b><a href="#cite_ref-Käss2_18-0">^</a></b> <span class="reference-text">Käss E., M. Wink. 1997. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/9242596">Phylogenetic relationships in the Papilionoideae (Family Leguminosae) based on nucleotide sequences of cpDNA (rbcL) and ncDNA (ITS1 and 2)</a>. <i>Mol. Phylogenet. Evol.</i> 8(1):65-88.</span> </li> <li id="cite_note-Lavin-19"><b><a href="#cite_ref-Lavin_19-0">^</a></b> <span class="reference-text">Lavin M., J. J. Doyle, J. D. Palmer. 1990. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.jstor.org/pss/2409416">Evolutionary significance of the loss of the chloroplast-DNA inverted repeat in the Leguminosae subfamily Papilionoideae</a>. <i>Evolution</i> 44(2): 390-402.</span> </li> <li id="cite_note-Sanderson-20"><b><a href="#cite_ref-Sanderson_20-0">^</a></b> <span class="reference-text">Sanderson M. J., M. F. Wojciechowski. 1996. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.jstor.org/pss/2446103">Diversification rates in a temperate legume clade: are there "so many species" of <i>Astragalus</i> (Fabaceae)?</a>. <i>Amer. J. Bot.</i> 83(11): 1488-1502.</span> </li> <li id="cite_note-Chappill-21"><b><a href="#cite_ref-Chappill_21-0">^</a></b> <span class="reference-text">Chappill J. A. 1995. Cladistic analysis of the Leguminosae: the development of an explicit hypothesis. Trang 1-10 trong Advances in Legume Systematics, phần 7, phylogeny (M. D. Crisp và J. J. Doyle, chủ biên.). Vườn Thực vật Hoàng gia Kew, Vương quốc Anh.</span> </li> <li id="cite_note-Schrire1-22"><b><a href="#cite_ref-Schrire1_22-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFSchrireLavinLewis2005" class="citation book cs1">Schrire, B. D.; Lavin, M.; Lewis, G. P. (2005). “Global distribution patterns of the Leguminosae: insights from recent phylogenies”. Trong Friis, I; Balslev, H. (biên tập). <i>Plant diversity and complexity patterns: local, regional and global dimensions</i>. Biologiske Skrifter. <b>55</b>. Viborg, Đan Mạch: Special-Trykkeriet Viborg A/S. tr. 375–422. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/8773043044" title="Đặc biệt:Nguồn sách/8773043044"><bdi>8773043044</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=Global+distribution+patterns+of+the+Leguminosae%3A+insights+from+recent+phylogenies&rft.btitle=Plant+diversity+and+complexity+patterns%3A+local%2C+regional+and+global+dimensions&rft.place=Viborg%2C+%C4%90an+M%E1%BA%A1ch&rft.series=Biologiske+Skrifter&rft.pages=375-422&rft.pub=Special-Trykkeriet+Viborg+A%2FS&rft.date=2005&rft.isbn=8773043044&rft.aulast=Schrire&rft.aufirst=B.+D.&rft.au=Lavin%2C+M.&rft.au=Lewis%2C+G.+P.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AH%E1%BB%8D+%C4%90%E1%BA%ADu" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-23"><b><a href="#cite_ref-23">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFPan_A._D.,_Jacobs_B._F.,_Herendeen_P._S.2010" class="citation journal cs1">Pan A. D., Jacobs B. F., Herendeen P. S. (2010). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www3.interscience.wiley.com/journal/123471757/abstract">“Detarieae <i>sensu lato</i> (Fabaceae) from the Late Oligocene (27.23 Ma) Guang River flora of north-western Ethiopia”</a>. <i>Botanical Journal of the Linnean Society</i>. <b>163</b> (1): 44–54. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1111%2Fj.1095-8339.2010.01044.x">10.1111/j.1095-8339.2010.01044.x</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Botanical+Journal+of+the+Linnean+Society&rft.atitle=Detarieae+sensu+lato+%28Fabaceae%29+from+the+Late+Oligocene+%2827.23+Ma%29+Guang+River+flora+of+north-western+Ethiopia.&rft.volume=163&rft.issue=1&rft.pages=44-54&rft.date=2010&rft_id=info%3Adoi%2F10.1111%2Fj.1095-8339.2010.01044.x&rft.au=Pan+A.+D.%2C+Jacobs+B.+F.%2C+Herendeen+P.+S.&rft_id=http%3A%2F%2Fwww3.interscience.wiley.com%2Fjournal%2F123471757%2Fabstract&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AH%E1%BB%8D+%C4%90%E1%BA%ADu" class="Z3988"></span><span class="cs1-maint citation-comment">Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (<a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Qu%E1%BA%A3n_l%C3%BD_CS1:_nhi%E1%BB%81u_t%C3%AAn:_danh_s%C3%A1ch_t%C3%A1c_gi%E1%BA%A3" title="Thể loại:Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả">liên kết</a>)</span><sup class="noprint Inline-Template"><span style="white-space: nowrap;">[<i><a href="/wiki/Wikipedia:Li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_h%E1%BB%8Fng" title="Wikipedia:Liên kết hỏng"><span title=" kể từ ngày 13 tháng 3 năm 2021">liên kết hỏng</span></a></i>]</span></sup></span> </li> <li id="cite_note-24"><b><a href="#cite_ref-24">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFDoyle_J._J.,_Luckow_M._A.2003" class="citation journal cs1">Doyle J. J., Luckow M. A. (2003). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.plantphysiol.org/cgi/content/full/131/3/900">“The Rest of the Iceberg. Legume Diversity and Evolution in a Phylogenetic Context”</a>. <i>Plant Physiology</i>. <b>131</b> (3): 900–910. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1104%2Fpp.102.018150">10.1104/pp.102.018150</a>. <a href="/wiki/PMC_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="PMC (định danh)">PMC</a> <span class="cs1-lock-free" title="Truy cập mở"><a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1540290">1540290</a></span>. <a href="/wiki/PMID" class="mw-redirect" title="PMID">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/12644643">12644643</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Plant+Physiology&rft.atitle=The+Rest+of+the+Iceberg.+Legume+Diversity+and+Evolution+in+a+Phylogenetic+Context&rft.volume=131&rft.issue=3&rft.pages=900-910&rft.date=2003&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC1540290%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Apmid%2F12644643&rft_id=info%3Adoi%2F10.1104%2Fpp.102.018150&rft.au=Doyle+J.+J.%2C+Luckow+M.+A.&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.plantphysiol.org%2Fcgi%2Fcontent%2Ffull%2F131%2F3%2F900&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AH%E1%BB%8D+%C4%90%E1%BA%ADu" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Herendeen92-25">^ <a href="#cite_ref-Herendeen92_25-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Herendeen92_25-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Herendeen92_25-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <span class="reference-text">Herendeen P. S., W. L. Crepet, D. L. Dilcher. 1992. The fossil history of the Leguminosae: phylogenetic and biogeographic implications. Trang 303 – 316 trong Advances in Legume Systematics, phần 4, the fossil record (P. S. Herendeen và D. L. Dilcher, chủ biên). Vườn thực vật Hoàng gia Kew, Vương quốc Anh.</span> </li> <li id="cite_note-Lewis05-26"><b><a href="#cite_ref-Lewis05_26-0">^</a></b> <span class="reference-text">Lewis G., B. Schrire, B. MacKinder, M. Lock (chủ biên). 2005. <i>Legumes of the world</i>. Vườn thực vật Hoàng gia Kew, Vương quốc Anh.</span> </li> <li id="cite_note-Crepet85-27"><b><a href="#cite_ref-Crepet85_27-0">^</a></b> <span class="reference-text">Crepet W. L., D. W. Taylor. 1985. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.sciencemag.org/content/228/4703/1087.abstract">The diversification of the Leguminosae: first fossil evidence of the Mimosoideae and Papilionoideae</a>. <i>Science</i>, 288(4703): 1087-1089, <a href="/wiki/DOI" title="DOI">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1126%2Fscience.228.4703.1087">10.1126/science.228.4703.1087</a></span> </li> <li id="cite_note-Crepet86-28"><b><a href="#cite_ref-Crepet86_28-0">^</a></b> <span class="reference-text">Crepet W. L., D. W. Taylor. 1986. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.jstor.org/pss/2444261">Primitive mimosoid flowers from the Paleocene-Eocene and their systematic and evolutionary implications</a>. <i>Amer. J. Bot.</i>, 73(4): 548-563.</span> </li> <li id="cite_note-Crepet92-29"><b><a href="#cite_ref-Crepet92_29-0">^</a></b> <span class="reference-text">Crepet W. L., P. S. Herendeen. 1992. Papilionoid flowers from the early Eocene of southeastern North America. Trang 43–55 trong Advances in Legume Systematics, phần 4, the fossil record (P. S. Herendeen và D. L. Dilcher, chủ biên.). Vườn thực vật Hoàng gia Kew, Vương quốc Anh.</span> </li> <li id="cite_note-autogenerated2-30"><b><a href="#cite_ref-autogenerated2_30-0">^</a></b> <span class="reference-text">Herendeen P. S. 1992. The fossil history of Leguminosae from the Eocene of southeastern North America. Trang 85-160 trong Advances in Legume Systematics, phần 4, the fossil record (Herendeen P. S., D. L. Dilcher, chủ biên). Vườn thực vật Hoàng gia Kew, Vương quốc Anh.</span> </li> <li id="cite_note-Herendeen01-31"><b><a href="#cite_ref-Herendeen01_31-0">^</a></b> <span class="reference-text">Herendeen P. S. 2001. The fossil record of the Leguminosae: recent advances. Trong Legumes Down Under: the Fourth International Legume conference, Tóm tắt, trang 34–35. Đại học Quốc gia Australia, Canberra, Australia.</span> </li> <li id="cite_note-autogenerated3-32"><b><a href="#cite_ref-autogenerated3_32-0">^</a></b> <span class="reference-text">Herendeen P. S., S. Wing. 2001. Papilionoid legume fruits and leaves from the Paleocene of northwestern Wyoming. Botany 2001 Tóm tắt, do Hiệp hội Thực vật học Mỹ (<a rel="nofollow" class="external free" href="http://www.botany2001.org/">http://www.botany2001.org/</a>) phát hành.</span> </li> <li id="cite_note-Wing-33"><b><a href="#cite_ref-Wing_33-0">^</a></b> <span class="reference-text">Wing S. L., F. Herrera, C. Jaramillo. 2004. A Paleocene flora from the Cerrajón Formation, Guajíra Peninsula, northeastern Colombia. Trang 146-147 trong VII International Organization of Paleobotany Conference. Tóm tắt (21-26/3/2004). Museo Egidio Feruglio, Trelew, Argentina.</span> </li> <li id="cite_note-Bruneau2008b-34"><b><a href="#cite_ref-Bruneau2008b_34-0">^</a></b> <span class="reference-text">Bruneau A., Lewis G. P., Herendeen P. S., Schrire B., Mercure M. 2008b. Biogeographic patterns in early-diverging clades of the Leguminosae. Trang 98-99 trong Botany 2008. Botany without Borders. [Hiệp hội Thực vật học Mỹ, Tóm tắt.]</span> </li> <li id="cite_note-Bruneau2008a-35"><b><a href="#cite_ref-Bruneau2008a_35-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation journal cs1">A. Bruneau & Mercure M., Lewis G. P., Herendeen P. S. (2008). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ingentaconnect.com/content/nrc/bot/2008/00000086/00000007/art00007">“Phylogenetic patterns and diversification in the caesalpinioid legumes”</a>. <i>Canadian Journal of Botany</i> (bằng tiếng Anh). <b>86</b> (7): 697–718. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1139%2FB08-058">10.1139/B08-058</a><span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 14 tháng 5 năm 2011</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Canadian+Journal+of+Botany&rft.atitle=Phylogenetic+patterns+and+diversification+in+the+caesalpinioid+legumes&rft.volume=86&rft.issue=7&rft.pages=697-718&rft.date=2008&rft_id=info%3Adoi%2F10.1139%2FB08-058&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.ingentaconnect.com%2Fcontent%2Fnrc%2Fbot%2F2008%2F00000086%2F00000007%2Fart00007&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AH%E1%BB%8D+%C4%90%E1%BA%ADu" class="Z3988"></span><span class="cs1-maint citation-comment">Quản lý CS1: sử dụng tham số tác giả (<a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Qu%E1%BA%A3n_l%C3%BD_CS1:_s%E1%BB%AD_d%E1%BB%A5ng_tham_s%E1%BB%91_t%C3%A1c_gi%E1%BA%A3" title="Thể loại:Quản lý CS1: sử dụng tham số tác giả">liên kết</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-autogenerated1-36"><b><a href="#cite_ref-autogenerated1_36-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation journal cs1">M. Lavin & Herendeen P. S., Wojciechowski M. F. (2005). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://sysbio.oxfordjournals.org/cgi/content/full/54/4/575">“Evolutionary Rates Analysis of Leguminosae Implicates a Rapid Diversification of Lineages during the Tertiary”</a>. <i>Syst. Biol.</i> (bằng tiếng Anh). <b>54</b> (4): 575–594. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1080%2F10635150590947131">10.1080/10635150590947131</a><span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 14 tháng 5 năm 2011</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Syst.+Biol.&rft.atitle=Evolutionary+Rates+Analysis+of+Leguminosae+Implicates+a+Rapid+Diversification+of+Lineages+during+the+Tertiary&rft.volume=54&rft.issue=4&rft.pages=575-594&rft.date=2005&rft_id=info%3Adoi%2F10.1080%2F10635150590947131&rft_id=http%3A%2F%2Fsysbio.oxfordjournals.org%2Fcgi%2Fcontent%2Ffull%2F54%2F4%2F575&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AH%E1%BB%8D+%C4%90%E1%BA%ADu" class="Z3988"></span><span class="cs1-maint citation-comment">Quản lý CS1: sử dụng tham số tác giả (<a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Qu%E1%BA%A3n_l%C3%BD_CS1:_s%E1%BB%AD_d%E1%BB%A5ng_tham_s%E1%BB%91_t%C3%A1c_gi%E1%BA%A3" title="Thể loại:Quản lý CS1: sử dụng tham số tác giả">liên kết</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-Wikström-37"><b><a href="#cite_ref-Wikström_37-0">^</a></b> <span class="reference-text">Wikström N., Savolainen V., Chase M. W., 2001. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1088868/">Evolution of the angiosperms: Calibrating the family tree</a>. <i>Proc. Roy. Soc. London B</i>, 268(1482): 2211-2220, <a href="/wiki/DOI" title="DOI">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1098%2Frspb.2001.1782.">10.1098/rspb.2001.1782.</a></span> </li> <li id="cite_note-Wojciechowski03-38"><b><a href="#cite_ref-Wojciechowski03_38-0">^</a></b> <span class="reference-text">Wojciechowski M. F. 2003. Reconstructing the phylogeny of legumes (Leguminosae): An early 21st century perspective. Trang 5-35 trong Klitgaard B. B., Bruneau A. (chủ biên), Advances in Legume Systematics, Phần 10, Higher Level Systematics. Vườn thực vật Hoàng gia Kew, Vương quốc Anh.</span> </li> <li id="cite_note-Wojciechowski04-39"><b><a href="#cite_ref-Wojciechowski04_39-0">^</a></b> <span class="reference-text">Wojciechowski M. F. 2004. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.jstor.org/pss/4098954"><i>Astragalus</i> (Fabaceae): A molecular phylogenetic perspective</a>. <i>Brittonia</i>, 57(4): 382-396.</span> </li> <li id="cite_note-Wojciechowski93-40"><b><a href="#cite_ref-Wojciechowski93_40-0">^</a></b> <span class="reference-text">Wojciechowski M. F. Sanderson M. J., Baldwin B. G., Donoghue M. J. 1993. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.jstor.org/pss/2445441">Monophyly of aneuploid <i>Astragalus</i>: Evidence from nuclear ribosomal DNA internal transcribed spacer sequences</a>. <i>Amer. J. Bot.</i> 80(6): 711-722.</span> </li> <li id="cite_note-Wojciechowski06-41"><b><a href="#cite_ref-Wojciechowski06_41-0">^</a></b> <span class="reference-text">Wojciechowski Martin F., Johanna Mahn, Bruce Jones. 2006. Fabaceae. legumes. Phiên bản ngày 14 tháng 6 năm 2006. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://tolweb.org/Fabaceae/21093/2006.06.14">The Tree of Life Web Project</a>, <a rel="nofollow" class="external free" href="http://tolweb.org/">http://tolweb.org/</a></span> </li> <li id="cite_note-Watson-42"><b><a href="#cite_ref-Watson_42-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://delta-intkey.com/angio/www/legumino.htm">Leguminosae</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20171008231217/http://delta-intkey.com/angio/www/legumino.htm">Lưu trữ</a> 2017-10-08 tại <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> trong Watson L. và Dallwitz M.J. (1992 trở đi). <i>The families of flowering plants: descriptions, illustrations, identification, and information retrieval</i>. Phiên bản: ngày 4 tháng 3 năm 2011. <a rel="nofollow" class="external free" href="http://delta-intkey.com">http://delta-intkey.com</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070103200438/http://delta-intkey.com/">Lưu trữ</a> 2007-01-03 tại <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a></span> </li> <li id="cite_note-43"><b><a href="#cite_ref-43">^</a></b> <span class="reference-text">Ministerio de Educación de la Nación. Subsecretaría de Coordinación Administrativa. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.me.gov.ar/efeme/ceibo/index.html">Día de la Flor Nacional "El Ceibo"</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160112082543/http://www.me.gov.ar/efeme/ceibo/index.html">Lưu trữ</a> 2016-01-12 tại <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>. Efemérides Culturales Argentinas. Consultado el 3 de marzo de 2010.</span> </li> <li id="cite_note-Gilbert-44"><b><a href="#cite_ref-Gilbert_44-0">^</a></b> <span class="reference-text">Gilbert Vargas Ulate. 1997. Geografía turística de Costa Rica. EUNED, 180 p. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/9977649006" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 9977-64-900-6</a>, 9789977649009.</span> </li> <li id="cite_note-LEI-45"><b><a href="#cite_ref-LEI_45-0">^</a></b> <span class="reference-text">"Lei Nº 6.607, de 7 de dezembro de 1978. O Presidente da República, faço saber que o Congresso Nacional decreta e eu sanciono a seguinte Lei: Art. 1º- É declarada Árvore Nacional a leguminosa denominada Pau-Brasil (<i>Caesalpinia echinata</i>, Lam), cuja festa será comemorada, anualmente, quando o Ministério da Educação e Cultura promoverá campanha elucidativa sobre a relevância daquela espécie vegetal na História do Brasil."</span> </li> <li id="cite_note-boden-46"><b><a href="#cite_ref-boden_46-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFBoden,_Anne1985" class="citation web cs1">Boden, Anne (1985). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.anbg.gov.au/emblems/aust.emblem.html">“Golden Wattle: Floral Emblem of Australia”</a> <span class="cs1-format">(http)</span>. Australian National Botanic Gardens<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 8 tháng 10 năm 2008</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Golden+Wattle%3A+Floral+Emblem+of+Australia&rft.pub=Australian+National+Botanic+Gardens&rft.date=1985&rft.au=Boden%2C+Anne&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.anbg.gov.au%2Femblems%2Faust.emblem.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AH%E1%BB%8D+%C4%90%E1%BA%ADu" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Williams-47"><b><a href="#cite_ref-Williams_47-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFWilliams,_Martin1999" class="citation web cs1">Williams, Martin (1999). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://martinwilliams.tripod.com/hkwildstars/bauhinia.html">“Golden Enigmatic Beauty”</a> <span class="cs1-format">(http)</span>. Bahuninia<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 8 tháng 10 năm 2008</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Golden+Enigmatic+Beauty&rft.pub=Bahuninia&rft.date=1999&rft.au=Williams%2C+Martin&rft_id=http%3A%2F%2Fmartinwilliams.tripod.com%2Fhkwildstars%2Fbauhinia.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AH%E1%BB%8D+%C4%90%E1%BA%ADu" class="Z3988"></span></span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Liên_kết_ngoài"><span id="Li.C3.AAn_k.E1.BA.BFt_ngo.C3.A0i"></span>Liên kết ngoài</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=H%E1%BB%8D_%C4%90%E1%BA%ADu&veaction=edit&section=11" title="Sửa đổi phần “Liên kết ngoài”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=H%E1%BB%8D_%C4%90%E1%BA%ADu&action=edit&section=11" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Liên kết ngoài"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r71936381">.mw-parser-output .side-box{margin:4px 0;box-sizing:border-box;border:1px solid #aaa;font-size:88%;line-height:1.25em;background-color:var(--background-color-interactive-subtle,#f8f9fa);display:flow-root}.mw-parser-output .side-box-abovebelow,.mw-parser-output .side-box-text{padding:0.25em 0.9em}.mw-parser-output .side-box-image{padding:2px 0 2px 0.9em;text-align:center}.mw-parser-output .side-box-imageright{padding:2px 0.9em 2px 0;text-align:center}@media(min-width:500px){.mw-parser-output .side-box-flex{display:flex;align-items:center}.mw-parser-output .side-box-text{flex:1;min-width:0}}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .side-box{width:238px}.mw-parser-output .side-box-right{clear:right;float:right;margin-left:1em}.mw-parser-output .side-box-left{margin-right:1em}}</style><div class="side-box side-box-right plainlinks sistersitebox"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r70981351">.mw-parser-output .plainlist ol,.mw-parser-output .plainlist ul{line-height:inherit;list-style:none;margin:0;padding:0}.mw-parser-output .plainlist ol li,.mw-parser-output .plainlist ul li{margin-bottom:0}</style> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="30" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/45px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/59px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></span></span></div> <div class="side-box-text plainlist">Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện truyền tải về <i><b><a class="external text" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Fabaceae?uselang=vi">Họ Đậu</a></b></i>.</div></div> </div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://bachkhoatoanthu.vass.gov.vn/noidung/tudien/Lists/GiaiNghia/View_Detail.aspx?ItemID=35779">Đậu</a> tại <a href="/wiki/T%E1%BB%AB_%C4%91i%E1%BB%83n_b%C3%A1ch_khoa_Vi%E1%BB%87t_Nam" title="Từ điển bách khoa Việt Nam">Từ điển bách khoa Việt Nam</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.britannica.com/EBchecked/topic/199651">Fabaceae (plant family)</a> tại <i><a href="/wiki/Encyclop%C3%A6dia_Britannica" title="Encyclopædia Britannica">Encyclopædia Britannica</a></i> <b style="font-size: 0.95em; color:var(--color-subtle,#555);">(tiếng Anh)</b></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ildis.org/">Cơ sở dữ liệu và dịch vụ thông tin quốc tế về họ Đậu</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.nenno.it/Beanref/">Beanref - Các liên kết để tìm kiếm về các loại đậu, đỗ</a></li></ul> <div class="navbox-styles"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r70958518">.mw-parser-output .hlist dl,.mw-parser-output .hlist ol,.mw-parser-output .hlist ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .hlist dd,.mw-parser-output .hlist dt,.mw-parser-output .hlist li{margin:0;display:inline}.mw-parser-output .hlist.inline,.mw-parser-output .hlist.inline dl,.mw-parser-output .hlist.inline ol,.mw-parser-output .hlist.inline ul,.mw-parser-output .hlist dl dl,.mw-parser-output .hlist dl ol,.mw-parser-output .hlist dl ul,.mw-parser-output .hlist ol dl,.mw-parser-output .hlist ol ol,.mw-parser-output .hlist ol ul,.mw-parser-output .hlist ul dl,.mw-parser-output .hlist ul ol,.mw-parser-output .hlist ul ul{display:inline}.mw-parser-output .hlist .mw-empty-li{display:none}.mw-parser-output .hlist dt::after{content:": "}.mw-parser-output .hlist dd::after,.mw-parser-output .hlist li::after{content:" · ";font-weight:bold}.mw-parser-output .hlist dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li:last-child::after{content:none}.mw-parser-output .hlist dd dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li li:first-child::before{content:" (";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li li:last-child::after{content:")";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist ol{counter-reset:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li{counter-increment:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li::before{content:" "counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist dd ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li ol>li:first-child::before{content:" ("counter(listitem)"\a0 "}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r71573313">.mw-parser-output .navbox{box-sizing:border-box;border:1px solid #a2a9b1;width:100%;clear:both;font-size:88%;text-align:center;padding:1px;margin:1em auto 0}.mw-parser-output .navbox .navbox{margin-top:0}.mw-parser-output .navbox+.navbox,.mw-parser-output .navbox+.navbox-styles+.navbox{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox-inner,.mw-parser-output .navbox-subgroup{width:100%}.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-title,.mw-parser-output .navbox-abovebelow{padding:0.25em 1em;line-height:1.5em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox-group{white-space:nowrap;text-align:right}.mw-parser-output .navbox,.mw-parser-output .navbox-subgroup{background-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list{line-height:1.5em;border-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list-with-group{text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid}.mw-parser-output tr+tr>.navbox-abovebelow,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-group,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-image,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-list{border-top:2px solid #fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-title{background-color:#ccf}.mw-parser-output .navbox-abovebelow,.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-title{background-color:#ddf}.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-abovebelow{background-color:#e6e6ff}.mw-parser-output .navbox-even{background-color:#f7f7f7}.mw-parser-output .navbox-odd{background-color:transparent}.mw-parser-output .navbox .hlist td dl,.mw-parser-output .navbox .hlist td ol,.mw-parser-output .navbox .hlist td ul,.mw-parser-output .navbox td.hlist dl,.mw-parser-output .navbox td.hlist ol,.mw-parser-output .navbox td.hlist ul{padding:0.125em 0}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:left;text-align:left;margin-right:0.5em}body.skin--responsive .mw-parser-output .navbox-image img{max-width:none!important}@media print{body.ns-0 .mw-parser-output .navbox{display:none!important}}</style></div><div role="navigation" class="navbox authority-control" aria-labelledby="Tiêu_đề_chuẩn_frameless&#124;text-top&#124;10px&#124;alt=Sửa_dữ_liệu_tại_Wikidata&#124;link=https&#58;//www.wikidata.org/wiki/Q44448#identifiers&#124;class=noprint&#124;Sửa_dữ_liệu_tại_Wikidata" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th id="Tiêu_đề_chuẩn_frameless&#124;text-top&#124;10px&#124;alt=Sửa_dữ_liệu_tại_Wikidata&#124;link=https&#58;//www.wikidata.org/wiki/Q44448#identifiers&#124;class=noprint&#124;Sửa_dữ_liệu_tại_Wikidata" scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Ki%E1%BB%83m_so%C3%A1t_t%C3%ADnh_nh%E1%BA%A5t_qu%C3%A1n" title="Kiểm soát tính nhất quán">Tiêu đề chuẩn</a> <span class="mw-valign-text-top noprint" typeof="mw:File/Frameless"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q44448#identifiers" title="Sửa dữ liệu tại Wikidata"><img alt="Sửa dữ liệu tại Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/10px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/15px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/20px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><span class="nowrap"><a href="/wiki/Th%C6%B0_vi%E1%BB%87n_Qu%E1%BB%91c_gia_T%C3%A2y_Ban_Nha" title="Thư viện Quốc gia Tây Ban Nha">BNE</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://catalogo.bne.es/uhtbin/authoritybrowse.cgi?action=display&authority_id=XX529554">XX529554</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/Gemeinsame_Normdatei" title="Gemeinsame Normdatei">GND</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://d-nb.info/gnd/4026066-5">4026066-5</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/NDL_(identifier)" class="extiw" title="en:NDL (identifier)">NDL</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/00567429">00567429</a></span></span></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r70958518"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r71573313"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Thẻ_nhận_dạng_đơn_vị_phân_loại" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th id="Thẻ_nhận_dạng_đơn_vị_phân_loại" scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;text-align: left;"><a href="/wiki/Tr%E1%BB%A3_gi%C3%BAp:Th%E1%BA%BB_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_%C4%91%C6%A1n_v%E1%BB%8B_ph%C3%A2n_lo%E1%BA%A1i" title="Trợ giúp:Thẻ nhận dạng đơn vị phân loại">Thẻ nhận dạng đơn vị phân loại</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Wikidata" title="Wikidata">Wikidata</a>: <span class="uid"><span class="external"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q44448" class="extiw" title="wikidata:Q44448">Q44448</a></span></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Wikispecies" title="Wikispecies">Wikispecies</a>: <span class="uid"><span class="external"><a href="https://species.wikimedia.org/wiki/Fabaceae" class="extiw" title="wikispecies:Fabaceae">Fabaceae</a></span></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Australian_Plant_Name_Index" title="Australian Plant Name Index">APNI</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.biodiversity.org.au/name/apni/54582">54582</a></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/w/index.php?title=Australian_Tropical_Rainforest_Plants&action=edit&redlink=1" class="new" title="Australian Tropical Rainforest Plants (trang không tồn tại)">ATRF</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://apps.lucidcentral.org/rainforest/text/entities/Fabaceae.htm">Fabaceae</a></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Catalogue_of_Life" title="Catalogue of Life">CoL</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.catalogueoflife.org/data/taxon/623QT">623QT</a></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Encyclopedia_of_Life" title="Encyclopedia of Life">EoL</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://eol.org/pages/4277">4277</a></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/EPPO_Code" class="mw-redirect" title="EPPO Code">EPPO</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://gd.eppo.int/taxon/1LEGF">1LEGF</a></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/w/index.php?title=FloraBase&action=edit&redlink=1" class="new" title="FloraBase (trang không tồn tại)">FloraBase</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://florabase.dpaw.wa.gov.au/browse/profile/34857">34857</a></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/w/index.php?title=Flora_of_North_America&action=edit&redlink=1" class="new" title="Flora of North America (trang không tồn tại)">FNA</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.efloras.org/florataxon.aspx?flora_id=1&taxon_id=10335">10335</a></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/w/index.php?title=Flora_of_Australia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Flora of Australia (trang không tồn tại)">FoAO2</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://profiles.ala.org.au/opus/foa/profile/Fabaceae">Fabaceae</a></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/w/index.php?title=Flora_of_China_(series)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Flora of China (series) (trang không tồn tại)">FoC</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.efloras.org/florataxon.aspx?flora_id=2&taxon_id=10335">10335</a></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Global_Biodiversity_Information_Facility" class="mw-redirect" title="Global Biodiversity Information Facility">GBIF</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.gbif.org/species/5386">5386</a></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/w/index.php?title=Germplasm_Resources_Information_Network&action=edit&redlink=1" class="new" title="Germplasm Resources Information Network (trang không tồn tại)">GRIN</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://npgsweb.ars-grin.gov/gringlobal/taxonomyfamily.aspx?id=440">440</a></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/INaturalist" title="INaturalist">iNaturalist</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://inaturalist.org/taxa/47122">47122</a></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/International_Plant_Names_Index" title="International Plant Names Index">IPNI</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ipni.org/n/30000147-2">30000147-2</a></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/w/index.php?title=Interim_Register_of_Marine_and_Nonmarine_Genera&action=edit&redlink=1" class="new" title="Interim Register of Marine and Nonmarine Genera (trang không tồn tại)">IRMNG</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.irmng.org/aphia.php?p=taxdetails&id=115372">115372</a></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Integrated_Taxonomic_Information_System" class="mw-redirect" title="Integrated Taxonomic Information System">ITIS</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.itis.gov/servlet/SingleRpt/SingleRpt?search_topic=TSN&search_value=500059">500059</a></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/w/index.php?title=National_Biodiversity_Network&action=edit&redlink=1" class="new" title="National Biodiversity Network (trang không tồn tại)">NBN</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://data.nbn.org.uk/Taxa/NBNSYS0000003201">NBNSYS0000003201</a></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/National_Center_for_Biotechnology_Information" class="mw-redirect" title="National Center for Biotechnology Information">NCBI</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/Taxonomy/Browser/wwwtax.cgi?mode=Info&id=3803">3803</a></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;">NZOR: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nzor.org.nz/names/492da56d-f372-4773-80e7-8e45cad69491">492da56d-f372-4773-80e7-8e45cad69491</a></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/w/index.php?title=Open_Tree_of_Life&action=edit&redlink=1" class="new" title="Open Tree of Life (trang không tồn tại)">Open Tree of Life</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://tree.opentreeoflife.org/taxonomy/browse?id=560323">560323</a></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/w/index.php?title=Paleobiology_Database&action=edit&redlink=1" class="new" title="Paleobiology Database (trang không tồn tại)">Paleobiology Database</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/0/http://www.fossilworks.org/cgi-bin/bridge.pl?a=taxonInfo&taxon_no=183021">183021</a></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/w/index.php?title=Plazi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Plazi (trang không tồn tại)">Plazi</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://treatment.plazi.org/id/A4A093D7-26C5-20C0-07BC-72060B51FA50">A4A093D7-26C5-20C0-07BC-72060B51FA50</a></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/w/index.php?title=Plants_of_the_World_Online&action=edit&redlink=1" class="new" title="Plants of the World Online (trang không tồn tại)">POWO</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:30000147-2">urn:lsid:ipni.org:names:30000147-2</a></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Tropicos" title="Tropicos">Tropicos</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://legacy.tropicos.org/Name/42000184">42000184</a></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;">VASCAN: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://data.canadensys.net/vascan/taxon/132">132</a></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/w/index.php?title=National_Herbarium_of_Victoria&action=edit&redlink=1" class="new" title="National Herbarium of Victoria (trang không tồn tại)">VicFlora</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://vicflora.rbg.vic.gov.au/flora/taxon/d3590e10-e8ac-4848-9e33-9fbbaf171f7a">d3590e10-e8ac-4848-9e33-9fbbaf171f7a</a></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/World_Flora_Online" title="World Flora Online">WFO</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://list.worldfloraonline.org/wfo-7000000323">wfo-7000000323</a></span></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/World_Register_of_Marine_Species" title="World Register of Marine Species">WoRMS</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.marinespecies.org/aphia.php?p=taxdetails&id=414814">414814</a></span></span></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Lấy từ “<a dir="ltr" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Họ_Đậu&oldid=71816857">https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Họ_Đậu&oldid=71816857</a>”</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i" title="Đặc biệt:Thể loại">Thể loại</a>: <ul><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:H%E1%BB%8D_%C4%90%E1%BA%ADu" title="Thể loại:Họ Đậu">Họ Đậu</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:H%E1%BB%8D_th%E1%BB%B1c_v%E1%BA%ADt" title="Thể loại:Họ thực vật">Họ thực vật</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Chu_tr%C3%ACnh_nit%C6%A1" title="Thể loại:Chu trình nitơ">Chu trình nitơ</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Ch%E1%BA%A5t_c%E1%BA%A3i_t%E1%BA%A1o_%C4%91%E1%BA%A5t" title="Thể loại:Chất cải tạo đất">Chất cải tạo đất</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Thể loại ẩn: <ul><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Trang_%C4%91%C6%B0a_%C4%91%E1%BB%91i_s%E1%BB%91_th%E1%BB%ABa_v%C3%A0o_b%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu" title="Thể loại:Trang đưa đối số thừa vào bản mẫu">Trang đưa đối số thừa vào bản mẫu</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Ngu%E1%BB%93n_CS1_ti%E1%BA%BFng_Anh_(en)" title="Thể loại:Nguồn CS1 tiếng Anh (en)">Nguồn CS1 tiếng Anh (en)</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Qu%E1%BA%A3n_l%C3%BD_CS1:_nhi%E1%BB%81u_t%C3%AAn:_danh_s%C3%A1ch_t%C3%A1c_gi%E1%BA%A3" title="Thể loại:Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả">Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:L%E1%BB%97i_CS1:_thi%E1%BA%BFu_t%E1%BA%A1p_ch%C3%AD" title="Thể loại:Lỗi CS1: thiếu tạp chí">Lỗi CS1: thiếu tạp chí</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu_webarchive_d%C3%B9ng_li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_wayback" title="Thể loại:Bản mẫu webarchive dùng liên kết wayback">Bản mẫu webarchive dùng liên kết wayback</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_c%C3%B3_li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_h%E1%BB%8Fng" title="Thể loại:Bài có liên kết hỏng">Bài có liên kết hỏng</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Qu%E1%BA%A3n_l%C3%BD_CS1:_s%E1%BB%AD_d%E1%BB%A5ng_tham_s%E1%BB%91_t%C3%A1c_gi%E1%BA%A3" title="Thể loại:Quản lý CS1: sử dụng tham số tác giả">Quản lý CS1: sử dụng tham số tác giả</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Trang_s%E1%BB%AD_d%E1%BB%A5ng_li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_t%E1%BB%B1_%C4%91%E1%BB%99ng_ISBN" title="Thể loại:Trang sử dụng liên kết tự động ISBN">Trang sử dụng liên kết tự động ISBN</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_BNE" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng BNE">Bài viết chứa nhận dạng BNE</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_GND" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng GND">Bài viết chứa nhận dạng GND</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_NDL" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng NDL">Bài viết chứa nhận dạng NDL</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Taxonbars_without_from_parameter" title="Thể loại:Taxonbars without from parameter">Taxonbars without from parameter</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Th%E1%BA%BB_%C4%91%C6%A1n_v%E1%BB%8B_ph%C3%A2n_lo%E1%BA%A1i_v%E1%BB%9Bi_25%E2%80%9329_ID_%C4%91%C6%A1n_v%E1%BB%8B_ph%C3%A2n_lo%E1%BA%A1i" title="Thể loại:Thẻ đơn vị phân loại với 25–29 ID đơn vị phân loại">Thẻ đơn vị phân loại với 25–29 ID đơn vị phân loại</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Trang này được sửa đổi lần cuối vào ngày 27 tháng 9 năm 2024, 22:44.</li> <li id="footer-info-copyright">Văn bản được phát hành theo <a href="/wiki/Wikipedia:Nguy%C3%AAn_v%C4%83n_Gi%E1%BA%A5y_ph%C3%A9p_Creative_Commons_Ghi_c%C3%B4ng%E2%80%93Chia_s%E1%BA%BB_t%C6%B0%C6%A1ng_t%E1%BB%B1_phi%C3%AAn_b%E1%BA%A3n_4.0_Qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF" title="Wikipedia:Nguyên văn Giấy phép Creative Commons Ghi công–Chia sẻ tương tự phiên bản 4.0 Quốc tế">Giấy phép Creative Commons Ghi công–Chia sẻ tương tự</a>; có thể áp dụng điều khoản bổ sung. Với việc sử dụng trang web này, bạn chấp nhận <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/vi">Điều khoản Sử dụng</a> và <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/vi">Quy định quyền riêng tư</a>. Wikipedia® là thương hiệu đã đăng ký của <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, một tổ chức phi lợi nhuận.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Quy định quyền riêng tư</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:Gi%E1%BB%9Bi_thi%E1%BB%87u">Giới thiệu Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Ph%E1%BB%A7_nh%E1%BA%ADn_chung">Lời phủ nhận</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Bộ Quy tắc Ứng xử Chung</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Lập trình viên</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/vi.wikipedia.org">Thống kê</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Tuyên bố về cookie</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//vi.m.wikipedia.org/w/index.php?title=H%E1%BB%8D_%C4%90%E1%BA%ADu&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Phiên bản di động</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.canary-67ffd876-rzrc2","wgBackendResponseTime":175,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.850","walltime":"1.093","ppvisitednodes":{"value":3358,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":119010,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":6088,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":18,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":29,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":115901,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":27,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 977.323 1 -total"," 61.10% 597.156 18 Bản_mẫu:Clade"," 29.68% 290.071 1 Bản_mẫu:Taxonbar"," 25.85% 252.675 1 Bản_mẫu:Tham_khảo"," 10.58% 103.448 1 Bản_mẫu:Kiểm_soát_tính_nhất_quán"," 10.30% 100.691 1 Bản_mẫu:Bảng_phân_loại"," 9.05% 88.430 2 Bản_mẫu:Chú_thích_sách"," 7.29% 71.251 1 Bản_mẫu:Hộp_thông_tin"," 5.86% 57.231 8 Bản_mẫu:Chú_thích_tạp_chí"," 5.19% 50.760 1 Bản_mẫu:Thể_loại_Commons"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.556","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":8034014,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-72jvb","timestamp":"20241125072945","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"H\u1ecd \u0110\u1eadu","url":"https:\/\/vi.wikipedia.org\/wiki\/H%E1%BB%8D_%C4%90%E1%BA%ADu","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q44448","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q44448","author":{"@type":"Organization","name":"Nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00f3ng g\u00f3p v\u00e0o c\u00e1c d\u1ef1 \u00e1n Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Qu\u1ef9 Wikimedia","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2006-03-30T09:30:40Z","dateModified":"2024-09-27T22:44:11Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/a\/ac\/Flowering_kudzu.jpg"}</script> </body> </html>