CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="pl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Historia Polski (1697–1763) – Wikipedia, wolna encyklopedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )plwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","styczeń","luty","marzec","kwiecień","maj","czerwiec","lipiec","sierpień","wrzesień","październik","listopad","grudzień"],"wgRequestId":"2e0a0f2e-3c94-4776-8818-be43b59b232d","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Historia_Polski_(1697–1763)","wgTitle":"Historia Polski (1697–1763)","wgCurRevisionId":73801725,"wgRevisionId":73801725,"wgArticleId":167404,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Artykuły z wyrażeniami zwodniczymi od 2017-09","Artykuły z brakującymi przypisami od 2012-04","Historia Polski 1697–1763","Stosunki polsko-saskie (I Rzeczpospolita)"],"wgPageViewLanguage":"pl","wgPageContentLanguage":"pl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Historia_Polski_(1697–1763)","wgRelevantArticleId":167404,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true, "wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"accuracy":{"levels":1}}},"wgStableRevisionId":73801725,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"pl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"pl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":30000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q824047","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true, "wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.wikiflex":"ready","ext.gadget.infobox":"ready","ext.gadget.hlist":"ready","ext.gadget.darkmode-overrides":"ready","ext.gadget.small-references":"ready","ext.gadget.citation-access-info":"ready","ext.gadget.sprawdz-problemy-szablony":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.flaggedRevs.basic":"ready","mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=[ "ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","ext.scribunto.logs","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.flaggedRevs.advanced","ext.gadget.ll-script-loader","ext.gadget.veKeepParameters","ext.gadget.szablon-galeria","ext.gadget.NavFrame","ext.gadget.citoid-overrides","ext.gadget.maps","ext.gadget.padlock-indicators","ext.gadget.interwiki-langlist","ext.gadget.edit-summaries","ext.gadget.edit-first-section","ext.gadget.wikibugs","ext.gadget.map-toggler","ext.gadget.narrowFootnoteColumns","ext.gadget.WDsearch","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022", "ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=ext.cite.styles%7Cext.flaggedRevs.basic%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=pl&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=ext.gadget.citation-access-info%2Cdarkmode-overrides%2Chlist%2Cinfobox%2Csmall-references%2Csprawdz-problemy-szablony%2Cwikiflex&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bb/IRP1.png/1200px-IRP1.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="943"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bb/IRP1.png/800px-IRP1.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="629"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bb/IRP1.png/640px-IRP1.png"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="503"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Historia Polski (1697–1763) – Wikipedia, wolna encyklopedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//pl.m.wikipedia.org/wiki/Historia_Polski_(1697%E2%80%931763)"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Edytuj" href="/w/index.php?title=Historia_Polski_(1697%E2%80%931763)&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (pl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//pl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Historia_Polski_(1697%E2%80%931763)"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Kanał Atom Wikipedii" href="/w/index.php?title=Specjalna:Ostatnie_zmiany&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Historia_Polski_1697–1763 rootpage-Historia_Polski_1697–1763 skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Przejdź do zawartości</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Witryna"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menu główne" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menu główne</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menu główne</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">ukryj</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Nawigacja </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna" title="Przejdź na stronę główną [z]" accesskey="z"><span>Strona główna</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Losowa_strona" title="Załaduj losową stronę [x]" accesskey="x"><span>Losuj artykuł</span></a></li><li id="n-Kategorie" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portal:Kategorie_G%C5%82%C3%B3wne"><span>Kategorie artykułów</span></a></li><li id="n-Featured-articles" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Wyr%C3%B3%C5%BCniona_zawarto%C5%9B%C4%87_Wikipedii"><span>Najlepsze artykuły</span></a></li><li id="n-FAQ" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:FAQ"><span>Częste pytania (FAQ)</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-zmiany" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-zmiany" > <div class="vector-menu-heading"> Dla czytelników </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-czytelnicy" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:O_Wikipedii"><span>O Wikipedii</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Kontakt_z_wikipedystami"><span>Kontakt</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-edytorzy" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-edytorzy" > <div class="vector-menu-heading"> Dla wikipedystów </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-pierwsze-kroki" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:Pierwsze_kroki"><span>Pierwsze kroki</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Portal_wikipedyst%C3%B3w" title="O projekcie – co możesz zrobić, gdzie możesz znaleźć informacje"><span>Portal wikipedystów</span></a></li><li id="n-Noticeboard" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Tablica_og%C5%82osze%C5%84"><span>Ogłoszenia</span></a></li><li id="n-Guidelines" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Zasady"><span>Zasady</span></a></li><li id="n-helppage-name" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:Spis_tre%C5%9Bci"><span>Pomoc</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Ostatnie_zmiany" title="Lista ostatnich zmian w Wikipedii. [r]" accesskey="r"><span>Ostatnie zmiany</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="wolna encyklopedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-pl.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Specjalna:Szukaj" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Przeszukaj Wikipedię [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Szukaj</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Przeszukaj Wikipedię" aria-label="Przeszukaj Wikipedię" autocapitalize="sentences" title="Przeszukaj Wikipedię [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Specjalna:Szukaj"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Szukaj</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Narzędzia osobiste"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Wygląd"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Zmień rozmiar czcionki, szerokość oraz kolorystykę strony" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Wygląd" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Wygląd</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_pl.wikipedia.org&uselang=pl" class=""><span>Wspomóż Wikipedię</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Specjalna:Utw%C3%B3rz_konto&returnto=Historia+Polski+%281697%E2%80%931763%29" title="Zachęcamy do stworzenia konta i zalogowania, ale nie jest to obowiązkowe." class=""><span>Utwórz konto</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Specjalna:Zaloguj&returnto=Historia+Polski+%281697%E2%80%931763%29" title="Zachęcamy do zalogowania się, choć nie jest to obowiązkowe. [o]" accesskey="o" class=""><span>Zaloguj się</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Więcej opcji" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Narzędzia osobiste" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Narzędzia osobiste</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Menu użytkownika" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_pl.wikipedia.org&uselang=pl"><span>Wspomóż Wikipedię</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Utw%C3%B3rz_konto&returnto=Historia+Polski+%281697%E2%80%931763%29" title="Zachęcamy do stworzenia konta i zalogowania, ale nie jest to obowiązkowe."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Utwórz konto</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Zaloguj&returnto=Historia+Polski+%281697%E2%80%931763%29" title="Zachęcamy do zalogowania się, choć nie jest to obowiązkowe. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Zaloguj się</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Strony dla anonimowych edytorów <a href="/wiki/Pomoc:Pierwsze_kroki" aria-label="Dowiedz się więcej na temat edytowania"><span>dowiedz się więcej</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:M%C3%B3j_wk%C5%82ad" title="Lista edycji wykonanych z tego adresu IP [y]" accesskey="y"><span>Edycje</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Moja_dyskusja" title="Dyskusja użytkownika dla tego adresu IP [n]" accesskey="n"><span>Dyskusja</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Witryna"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Spis treści" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Spis treści</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">ukryj</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Początek</div> </a> </li> <li id="toc-Dzieje_polityczne" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Dzieje_polityczne"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Dzieje polityczne</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Dzieje_polityczne-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Przełącz podsekcję Dzieje polityczne</span> </button> <ul id="toc-Dzieje_polityczne-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Elekcja_Augusta_II_Mocnego" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Elekcja_Augusta_II_Mocnego"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1</span> <span>Elekcja Augusta II Mocnego</span> </div> </a> <ul id="toc-Elekcja_Augusta_II_Mocnego-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Wojna_domowa_na_Litwie_1700" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Wojna_domowa_na_Litwie_1700"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.2</span> <span>Wojna domowa na Litwie 1700</span> </div> </a> <ul id="toc-Wojna_domowa_na_Litwie_1700-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Wojna_północna" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Wojna_północna"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.3</span> <span>Wojna północna</span> </div> </a> <ul id="toc-Wojna_północna-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Pierwsza_elekcja_Stanisława_Leszczyńskiego" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Pierwsza_elekcja_Stanisława_Leszczyńskiego"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.3.1</span> <span>Pierwsza elekcja Stanisława Leszczyńskiego</span> </div> </a> <ul id="toc-Pierwsza_elekcja_Stanisława_Leszczyńskiego-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Wojna_domowa_w_Polsce" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Wojna_domowa_w_Polsce"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.3.2</span> <span>Wojna domowa w Polsce</span> </div> </a> <ul id="toc-Wojna_domowa_w_Polsce-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Konfederacja_tarnogrodzka" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Konfederacja_tarnogrodzka"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.3.3</span> <span>Konfederacja tarnogrodzka</span> </div> </a> <ul id="toc-Konfederacja_tarnogrodzka-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Wojna_o_sukcesję_polską" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Wojna_o_sukcesję_polską"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.4</span> <span>Wojna o sukcesję polską</span> </div> </a> <ul id="toc-Wojna_o_sukcesję_polską-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Druga_elekcja_Stanisława_Leszczyńskiego" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Druga_elekcja_Stanisława_Leszczyńskiego"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.4.1</span> <span>Druga elekcja Stanisława Leszczyńskiego</span> </div> </a> <ul id="toc-Druga_elekcja_Stanisława_Leszczyńskiego-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Elekcja_Augusta_III_Sasa" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Elekcja_Augusta_III_Sasa"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.4.2</span> <span>Elekcja Augusta III Sasa</span> </div> </a> <ul id="toc-Elekcja_Augusta_III_Sasa-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Panowanie_Augusta_III_Sasa" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Panowanie_Augusta_III_Sasa"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.5</span> <span>Panowanie Augusta III Sasa</span> </div> </a> <ul id="toc-Panowanie_Augusta_III_Sasa-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-System_władzy,_rządy_sejmikowe" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#System_władzy,_rządy_sejmikowe"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>System władzy, rządy sejmikowe</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-System_władzy,_rządy_sejmikowe-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Przełącz podsekcję System władzy, rządy sejmikowe</span> </button> <ul id="toc-System_władzy,_rządy_sejmikowe-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Parlamentaryzm" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Parlamentaryzm"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1</span> <span>Parlamentaryzm</span> </div> </a> <ul id="toc-Parlamentaryzm-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Przewaga_magnaterii" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Przewaga_magnaterii"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1.1</span> <span>Przewaga magnaterii</span> </div> </a> <ul id="toc-Przewaga_magnaterii-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Kultura_i_życie_umysłowe" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Kultura_i_życie_umysłowe"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Kultura i życie umysłowe</span> </div> </a> <ul id="toc-Kultura_i_życie_umysłowe-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Gospodarka" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Gospodarka"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Gospodarka</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Gospodarka-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Przełącz podsekcję Gospodarka</span> </button> <ul id="toc-Gospodarka-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Rolnictwo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Rolnictwo"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1</span> <span>Rolnictwo</span> </div> </a> <ul id="toc-Rolnictwo-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Miasta" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Miasta"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.2</span> <span>Miasta</span> </div> </a> <ul id="toc-Miasta-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Zobacz_też" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Zobacz_też"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Zobacz też</span> </div> </a> <ul id="toc-Zobacz_też-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Przypisy" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Przypisy"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Przypisy</span> </div> </a> <ul id="toc-Przypisy-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bibliografia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Bibliografia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Bibliografia</span> </div> </a> <ul id="toc-Bibliografia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Linki_zewnętrzne" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Linki_zewnętrzne"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Linki zewnętrzne</span> </div> </a> <ul id="toc-Linki_zewnętrzne-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Spis treści" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Przełącz stan spisu treści" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Przełącz stan spisu treści</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Historia Polski (1697–1763)</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Przejdź do artykułu w innym języku. Treść dostępna w 7 językach" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-7" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">7 języków</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Sachsen-Polen" title="Sachsen-Polen – niemiecki" lang="de" hreflang="de" data-title="Sachsen-Polen" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="niemiecki" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Personal_union_of_Poland_and_Saxony" title="Personal union of Poland and Saxony – angielski" lang="en" hreflang="en" data-title="Personal union of Poland and Saxony" data-language-autonym="English" data-language-local-name="angielski" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Saksio-Pollando" title="Saksio-Pollando – esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Saksio-Pollando" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Union_personnelle_de_Saxe-Pologne" title="Union personnelle de Saxe-Pologne – francuski" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Union personnelle de Saxe-Pologne" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="francuski" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F_%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D1%88%D0%B8_%D0%B2_%D0%A1%D0%B0%D0%BA%D1%81%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BE%D0%B4" title="История Польши в Саксонский период – rosyjski" lang="ru" hreflang="ru" data-title="История Польши в Саксонский период" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="rosyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Sa%C5%A1ka-Poljska" title="Saška-Poljska – słoweński" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Saška-Poljska" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="słoweński" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Polonya-Sakson_Birli%C4%9Fi" title="Polonya-Sakson Birliği – turecki" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Polonya-Sakson Birliği" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="turecki" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q824047#sitelinks-wikipedia" title="Edytuj linki pomiędzy wersjami językowymi" class="wbc-editpage">Edytuj linki</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Przestrzenie nazw"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Historia_Polski_(1697%E2%80%931763)" title="Zobacz stronę treści [c]" accesskey="c"><span>Artykuł</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Dyskusja:Historia_Polski_(1697%E2%80%931763)" rel="discussion" title="Dyskusja o zawartości tej strony [t]" accesskey="t"><span>Dyskusja</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Zmień wariant języka" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">polski</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Widok"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Historia_Polski_(1697%E2%80%931763)"><span>Czytaj</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Historia_Polski_(1697%E2%80%931763)&veaction=edit" title="Edytuj tę stronę [v]" accesskey="v"><span>Edytuj</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Historia_Polski_(1697%E2%80%931763)&action=edit" title="Edycja kodu źródłowego strony [e]" accesskey="e"><span>Edytuj kod źródłowy</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Historia_Polski_(1697%E2%80%931763)&action=history" title="Starsze wersje tej strony [h]" accesskey="h"><span>Wyświetl historię</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Narzędzia dla stron"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Narzędzia" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Narzędzia</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Narzędzia</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">ukryj</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Więcej opcji" > <div class="vector-menu-heading"> Działania </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Historia_Polski_(1697%E2%80%931763)"><span>Czytaj</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Historia_Polski_(1697%E2%80%931763)&veaction=edit" title="Edytuj tę stronę [v]" accesskey="v"><span>Edytuj</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Historia_Polski_(1697%E2%80%931763)&action=edit" title="Edycja kodu źródłowego strony [e]" accesskey="e"><span>Edytuj kod źródłowy</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Historia_Polski_(1697%E2%80%931763)&action=history"><span>Wyświetl historię</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Ogólne </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Linkuj%C4%85ce/Historia_Polski_(1697%E2%80%931763)" title="Pokaż listę wszystkich stron linkujących do tej strony [j]" accesskey="j"><span>Linkujące</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Zmiany_w_linkowanych/Historia_Polski_(1697%E2%80%931763)" rel="nofollow" title="Ostatnie zmiany w stronach, do których ta strona linkuje [k]" accesskey="k"><span>Zmiany w linkowanych</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//pl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Prześlij_plik" title="Prześlij pliki [u]" accesskey="u"><span>Prześlij plik</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Strony_specjalne" title="Lista wszystkich stron specjalnych [q]" accesskey="q"><span>Strony specjalne</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Historia_Polski_(1697%E2%80%931763)&oldid=73801725" title="Stały link do tej wersji tej strony"><span>Link do tej wersji</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Historia_Polski_(1697%E2%80%931763)&action=info" title="Więcej informacji na temat tej strony"><span>Informacje o tej stronie</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Cytuj&page=Historia_Polski_%281697%E2%80%931763%29&id=73801725&wpFormIdentifier=titleform" title="Informacja o tym jak należy cytować tę stronę"><span>Cytowanie tego artykułu</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Skr%C3%B3%C4%87_adres_URL&url=https%3A%2F%2Fpl.wikipedia.org%2Fwiki%2FHistoria_Polski_%281697%25E2%2580%25931763%29"><span>Zobacz skrócony adres URL</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Kod_QR&url=https%3A%2F%2Fpl.wikipedia.org%2Fwiki%2FHistoria_Polski_%281697%25E2%2580%25931763%29"><span>Pobierz kod QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Drukuj lub eksportuj </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCka&bookcmd=book_creator&referer=Historia+Polski+%281697%E2%80%931763%29"><span>Utwórz książkę</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:DownloadAsPdf&page=Historia_Polski_%281697%E2%80%931763%29&action=show-download-screen"><span>Pobierz jako PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Historia_Polski_(1697%E2%80%931763)&printable=yes" title="Wersja do wydruku [p]" accesskey="p"><span>Wersja do druku</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> W innych projektach </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Polish%E2%80%93Saxony_union_(1697-1815)" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q824047" title="Link do powiązanego elementu w repozytorium danych [g]" accesskey="g"><span>Element Wikidanych</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Narzędzia dla stron"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Wygląd"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Wygląd</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">ukryj</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Z Wikipedii, wolnej encyklopedii</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="pl" dir="ltr"><figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:IRP1.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bb/IRP1.png/220px-IRP1.png" decoding="async" width="220" height="173" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bb/IRP1.png/330px-IRP1.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bb/IRP1.png/440px-IRP1.png 2x" data-file-width="1992" data-file-height="1566" /></a><figcaption>Rzeczpospolita przedrozbiorowa</figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Administrative_division_of_the_Polish-Lithuanian_Commonwealth_in_1764.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/Administrative_division_of_the_Polish-Lithuanian_Commonwealth_in_1764.png/366px-Administrative_division_of_the_Polish-Lithuanian_Commonwealth_in_1764.png" decoding="async" width="366" height="381" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/Administrative_division_of_the_Polish-Lithuanian_Commonwealth_in_1764.png/549px-Administrative_division_of_the_Polish-Lithuanian_Commonwealth_in_1764.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/Administrative_division_of_the_Polish-Lithuanian_Commonwealth_in_1764.png/732px-Administrative_division_of_the_Polish-Lithuanian_Commonwealth_in_1764.png 2x" data-file-width="2981" data-file-height="3103" /></a><figcaption><a href="/wiki/Podzia%C5%82_administracyjny_I_Rzeczypospolitej" title="Podział administracyjny I Rzeczypospolitej">Podział terytorialny Rzeczypospolitej Obojga Narodów</a> w czasach saskich</figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Louis_de_Silvestre-August_II.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e4/Louis_de_Silvestre-August_II.jpg/166px-Louis_de_Silvestre-August_II.jpg" decoding="async" width="166" height="222" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e4/Louis_de_Silvestre-August_II.jpg/249px-Louis_de_Silvestre-August_II.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e4/Louis_de_Silvestre-August_II.jpg/332px-Louis_de_Silvestre-August_II.jpg 2x" data-file-width="1498" data-file-height="2000" /></a><figcaption>August II na obrazie <a href="/wiki/Louis_de_Silvestre" title="Louis de Silvestre">Louis de Silvestre</a></figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Herb_Augusta_II.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6b/Herb_Augusta_II.JPG/170px-Herb_Augusta_II.JPG" decoding="async" width="170" height="227" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6b/Herb_Augusta_II.JPG/255px-Herb_Augusta_II.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6b/Herb_Augusta_II.JPG/340px-Herb_Augusta_II.JPG 2x" data-file-width="1704" data-file-height="2272" /></a><figcaption>Herb Augusta II Mocnego jako króla Polski, wielkiego księcia Litwy i elektora saskiego, na dole cyfra królewska</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Grosser_Nordischer_Krieg_Phase1.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/15/Grosser_Nordischer_Krieg_Phase1.png/220px-Grosser_Nordischer_Krieg_Phase1.png" decoding="async" width="220" height="307" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/15/Grosser_Nordischer_Krieg_Phase1.png/330px-Grosser_Nordischer_Krieg_Phase1.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/15/Grosser_Nordischer_Krieg_Phase1.png/440px-Grosser_Nordischer_Krieg_Phase1.png 2x" data-file-width="1300" data-file-height="1813" /></a><figcaption>Pierwsza faza III wojny północnej</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:M%C3%A1nyoki_Stanislaus_Leszczy%C5%84ski.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/db/M%C3%A1nyoki_Stanislaus_Leszczy%C5%84ski.png/170px-M%C3%A1nyoki_Stanislaus_Leszczy%C5%84ski.png" decoding="async" width="170" height="211" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/db/M%C3%A1nyoki_Stanislaus_Leszczy%C5%84ski.png/255px-M%C3%A1nyoki_Stanislaus_Leszczy%C5%84ski.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/db/M%C3%A1nyoki_Stanislaus_Leszczy%C5%84ski.png/340px-M%C3%A1nyoki_Stanislaus_Leszczy%C5%84ski.png 2x" data-file-width="516" data-file-height="640" /></a><figcaption>Stanisław Leszczyński w czasie swojego pierwszego panowania</figcaption></figure> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Warszawa_-_Wilan%C3%B3w_Palace.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Warszawa_-_Wilan%C3%B3w_Palace.jpg/366px-Warszawa_-_Wilan%C3%B3w_Palace.jpg" decoding="async" width="366" height="118" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Warszawa_-_Wilan%C3%B3w_Palace.jpg/549px-Warszawa_-_Wilan%C3%B3w_Palace.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Warszawa_-_Wilan%C3%B3w_Palace.jpg/732px-Warszawa_-_Wilan%C3%B3w_Palace.jpg 2x" data-file-width="6137" data-file-height="1971" /></a><figcaption><a href="/wiki/Pa%C5%82ac_w_Wilanowie" title="Pałac w Wilanowie">Pałac w Wilanowie</a>, rezydencja Augusta II Mocnego w latach 1730-1733, skrzydła boczne dobudowane w czasach saskich</figcaption></figure> <p><b>Historia Polski (1697–1763)</b>, <b>Polska w czasach saskich</b>, <b>czasy saskie</b> – w I połowie XVIII w. <a href="/wiki/Rzeczpospolita_Obojga_Narod%C3%B3w" title="Rzeczpospolita Obojga Narodów">Rzeczpospolita</a> przeżywała okres poważnego kryzysu politycznego. Były to czasy, kiedy w Polsce rządzili królowie z saskiej <a href="/wiki/Dynastia" title="Dynastia">dynastii</a> <a href="/wiki/Wettynowie" title="Wettynowie">Wettynów</a>, <a href="/wiki/August_II_Mocny" title="August II Mocny">August II</a> (1697–1733) i <a href="/wiki/August_III_Sas" title="August III Sas">August III</a> (1733–1763). Ich panowanie było jednak przerywane kolejnymi elekcjami i rządami <a href="/wiki/Stanis%C5%82aw_Leszczy%C5%84ski" title="Stanisław Leszczyński">Stanisława Leszczyńskiego</a> (1704–1709 i 1733–1736). </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Dzieje_polityczne">Dzieje polityczne</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Historia_Polski_(1697%E2%80%931763)&veaction=edit&section=1" title="Edytuj sekcję: Dzieje polityczne" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Historia_Polski_(1697%E2%80%931763)&action=edit&section=1" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Dzieje polityczne"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Elekcja_Augusta_II_Mocnego">Elekcja Augusta II Mocnego</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Historia_Polski_(1697%E2%80%931763)&veaction=edit&section=2" title="Edytuj sekcję: Elekcja Augusta II Mocnego" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Historia_Polski_(1697%E2%80%931763)&action=edit&section=2" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Elekcja Augusta II Mocnego"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Bezkrólewie po śmierci <a href="/wiki/Jan_III_Sobieski" title="Jan III Sobieski">Jana III Sobieskiego</a> (1696) przebiegało pod znakiem rywalizacji francusko-habsburskiej. <a href="/wiki/Ludwik_XIV" title="Ludwik XIV">Ludwik XIV</a> zabiegał o wybór księcia <a href="/wiki/Franciszek_Ludwik_de_Bourbon-Conti" title="Franciszek Ludwik de Bourbon-Conti">Franciszka Ludwika Contiego</a>, któremu wyrósł groźny konkurent w osobie elektora saskiego. <a href="/wiki/Elektorzy_Rzeszy" title="Elektorzy Rzeszy">Elektor</a> saski, który przeszedł na katolicyzm koronował się na <a href="/wiki/Wawel" title="Wawel">Wawelu</a> jako <a href="/wiki/August_II_Mocny" title="August II Mocny">August II</a> (1697–1733), zwany Sasem lub Mocnym. </p><p>W czasie <a href="/wiki/Wolna_elekcja" title="Wolna elekcja">wolnej elekcji</a> przy granicy z Litwą ściągnięto korpus wojsk rosyjskich kniazia <a href="/wiki/Michai%C5%82_Romodanowski_(1653%E2%80%931713)" title="Michaił Romodanowski (1653–1713)">Michaiła Grigoriewicza Romodanowskiego</a>, którego obecność miała wymusić rezygnację z kandydatury francuskiej<sup id="cite_ref-autonazwa1_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-autonazwa1-1">[1]</a></sup>. </p><p>W 1698 August II odbył tajną konferencję z <a href="/wiki/W%C5%82adcy_Rosji" title="Władcy Rosji">carem Rosji</a> <a href="/wiki/Piotr_I_Wielki" title="Piotr I Wielki">Piotrem I</a> w <a href="/wiki/Rawa_Ruska" title="Rawa Ruska">Rawie Ruskiej</a>, gdzie obaj władcy omówili plan wspólnej wojny zaczepnej przeciwko Szwecji oraz rozpoczęli negocjacje traktatu o pomocy wzajemnej w razie buntu poddanych<sup id="cite_ref-autonazwa1_1-1" class="reference"><a href="#cite_note-autonazwa1-1">[1]</a></sup>. </p><p>Wybór Augusta zapoczątkował polsko-saską unię personalną. Różnice pomiędzy uczestnikami unii były zasadnicze: <a href="/wiki/Saksonia" title="Saksonia">Saksonia</a> – kraj <a href="/wiki/Luteranizm" title="Luteranizm">luterański</a> – rozwinięty gospodarczo, z silnym mieszczaństwem – posiadała ustrój zbliżony do absolutyzmu. August II traktował tron polski jako kapitał polityczny mający wzmocnić pozycje Wettynów w <a href="/wiki/%C5%9Awi%C4%99te_Cesarstwo_Rzymskie" title="Święte Cesarstwo Rzymskie">Rzeszy</a> i pomóc w zdobyciu korony cesarskiej. Za jego panowania doszło do <a href="/wiki/III_wojna_p%C3%B3%C5%82nocna" title="III wojna północna">III wojny północnej</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Wojna_domowa_na_Litwie_1700">Wojna domowa na Litwie 1700</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Historia_Polski_(1697%E2%80%931763)&veaction=edit&section=3" title="Edytuj sekcję: Wojna domowa na Litwie 1700" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Historia_Polski_(1697%E2%80%931763)&action=edit&section=3" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Wojna domowa na Litwie 1700"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><span class="nomobile navigation-not-searchable"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /></span></span> </span><i>Osobny artykuł: <a href="/wiki/Wojna_domowa_na_Litwie_1700" class="mw-redirect" title="Wojna domowa na Litwie 1700">Wojna domowa na Litwie 1700</a>.</i></div> <p>Dla złamania istniejącej na Litwie supremacji rodu <a href="/wiki/Sapiehowie_herbu_Lis" class="mw-redirect" title="Sapiehowie herbu Lis">Sapiehów</a> tamtejsza szlachta wysunęła postulat koekwacji praw <a href="/wiki/Korona_Kr%C3%B3lestwa_Polskiego" title="Korona Królestwa Polskiego">Korony Królestwa Polskiego</a> i <a href="/wiki/Wielkie_Ksi%C4%99stwo_Litewskie" title="Wielkie Księstwo Litewskie">Wielkiego Księstwa Litewskiego</a>, przeprowadzonej 19 czerwca 1697 roku. Zrównanie praw polskiego i litewskiego miało ograniczyć atrybuty urzędu hetmańskiego i podskarbińskiego, oddając kontrolę nad wojskiem i skarbem w ręce szlachty. Koekwacja miała znieść odrębności ustrojowe Litwy, dające przewagę magnaterii. W obliczu wojny domowej, przywódcy opozycji antysapieżyńskiej poprosili o przysłanie na Litwę wojsk saskich. Do uspokojenia doszło pod koniec grudnia 1698 roku dzięki mediacji saskiej, zatwierdzonej przez Augusta II. Nowe walki wybuchły jednak już w 1700 roku, doprowadzając do klęski Sapiehów w <a href="/wiki/Bitwa_pod_Olkienikami" title="Bitwa pod Olkienikami">bitwie pod Olkienikami</a><sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2">[2]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Wojna_północna"><span id="Wojna_p.C3.B3.C5.82nocna"></span>Wojna północna</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Historia_Polski_(1697%E2%80%931763)&veaction=edit&section=4" title="Edytuj sekcję: Wojna północna" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Historia_Polski_(1697%E2%80%931763)&action=edit&section=4" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Wojna północna"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><span class="nomobile navigation-not-searchable"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /></span></span> </span><i>Osobny artykuł: <a href="/wiki/III_wojna_p%C3%B3%C5%82nocna" title="III wojna północna">III wojna północna</a>.</i></div> <p>August II rozpoczął starania o nabytki nadbałtyckie. Już w podpisanych <i><a href="/wiki/Pacta_conventa" title="Pacta conventa">pactach conventach</a></i> zobowiązywał się do odzyskania utraconych ziem Rzeczypospolitej. Po odzyskaniu dla Polski <a href="/wiki/Podole" title="Podole">Podola</a> (<a href="/wiki/Traktat_w_Kar%C5%82owicach" title="Traktat w Karłowicach">pokój karłowicki</a> w 1699 roku), uwagę swą skierował na Inflanty. Państwa tworzące Ligę północną zmierzały do osłabienia pozycji Szwecji nad Bałtykiem. August II liczył na odzyskanie Inflant, które miały stanowić dziedziczne władztwo Wettynów. Król zamierzał dzięki tej zdobyczy wzmocnić władzę monarszą w Polsce<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3">[3]</a></sup>. Elektor saski wszedł w sojusz z Danią i Rosją<sup class="noprint" title="Ta informacja wymaga doprecyzowania od 2017-09">[<a href="/wiki/Wikipedia:Unikaj_wyra%C5%BCe%C5%84_zwodniczych" title="Wikipedia:Unikaj wyrażeń zwodniczych">kiedy?</a>]</sup>. </p><p>W 1700 r. saski atak na Inflanty rozpoczął <a href="/wiki/III_wojna_p%C3%B3%C5%82nocna" title="III wojna północna">III wojnę północną</a>. August II przystąpił do wojny bez zgody sejmu. Rzeczpospolita nie była oficjalnie stroną konfliktu. Król Szwecji <a href="/wiki/Karol_XII" title="Karol XII">Karol XII</a> bardzo szybko pobił Duńczyków i skierował się przeciwko Rosji, którą pokonał w <a href="/wiki/Bitwa_pod_Narw%C4%85" title="Bitwa pod Narwą">bitwie pod Narwą</a>. W 1701 r. armia szwedzka wkroczyła w granice Rzeczypospolitej. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Pierwsza_elekcja_Stanisława_Leszczyńskiego"><span id="Pierwsza_elekcja_Stanis.C5.82awa_Leszczy.C5.84skiego"></span>Pierwsza elekcja Stanisława Leszczyńskiego</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Historia_Polski_(1697%E2%80%931763)&veaction=edit&section=5" title="Edytuj sekcję: Pierwsza elekcja Stanisława Leszczyńskiego" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Historia_Polski_(1697%E2%80%931763)&action=edit&section=5" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Pierwsza elekcja Stanisława Leszczyńskiego"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Szlachta koronna podzieliła się na dwa wrogie obozy – na początku 1704 r. przeciwnicy Augusta zawiązali <a href="/wiki/Konfederacja_warszawska_(1704)" title="Konfederacja warszawska (1704)">konfederację warszawską</a> i ogłosili bezkrólewie, a nieco później zwolennicy Sasa utworzyli <a href="/wiki/Konfederacja_sandomierska_(1704)" title="Konfederacja sandomierska (1704)">konfederację generalną</a> w Sandomierzu. W lipcu grupa przeciwników Augusta II pod militarną presją Szwedów, obrała królem wojewodę poznańskiego <a href="/wiki/Stanis%C5%82aw_Leszczy%C5%84ski" title="Stanisław Leszczyński">Stanisława Leszczyńskiego</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Wojna_domowa_w_Polsce">Wojna domowa w Polsce</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Historia_Polski_(1697%E2%80%931763)&veaction=edit&section=6" title="Edytuj sekcję: Wojna domowa w Polsce" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Historia_Polski_(1697%E2%80%931763)&action=edit&section=6" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Wojna domowa w Polsce"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><span class="nomobile navigation-not-searchable"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /></span></span> </span><i>Osobne artykuły: <a href="/wiki/Wojna_domowa_w_Rzeczypospolitej_(1704%E2%80%931709)" title="Wojna domowa w Rzeczypospolitej (1704–1709)">Wojna domowa w Rzeczypospolitej (1704–1709)</a> i <a href="/wiki/Traktat_narewski" title="Traktat narewski">Traktat narewski</a>.</i></div> <p>Rozpoczęła się faktycznie wojna domowa. W sierpniu 1704 w <a href="/wiki/Narwa_(miasto)" title="Narwa (miasto)">Narwie</a> August w imieniu Rzeczypospolitej zawarł sojusz z Rosją. Oznaczało to, iż Polska przystąpiła oficjalnie do wojny ze Szwecją, po stronie Rosji. Niestety okupacja elektoratu Saksonii przez Szwedów zmusiła Augusta do abdykacji na mocy <a href="/wiki/Pok%C3%B3j_w_Altranst%C3%A4dt" title="Pokój w Altranstädt">pokoju w Altranstädt</a> w 1706. Gdy latem 1709 <a href="/wiki/Piotr_I_Wielki" title="Piotr I Wielki">Piotr I</a> pokonał Szwedów w <a href="/wiki/Bitwa_pod_Po%C5%82taw%C4%85" title="Bitwa pod Połtawą">bitwie pod Połtawą</a>, Leszczyński pozbawiony pomocy <a href="/wiki/Karol_XII" title="Karol XII">Karola XII</a> uszedł do <a href="/wiki/Szczecin" title="Szczecin">Szczecina</a>. Chociaż wojna północna nie uszczupliła polskiego terytorium, przyniosła straszliwe zniszczenia, potęgowane przez epidemie. August II odzyskał tron Polski, podjął próbę wzmocnienia władzy królewskiej, korzystając z obecności wojsk saskich w Rzeczypospolitej. Spowodowało to antykrólewskie wystąpienia. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Konfederacja_tarnogrodzka">Konfederacja tarnogrodzka</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Historia_Polski_(1697%E2%80%931763)&veaction=edit&section=7" title="Edytuj sekcję: Konfederacja tarnogrodzka" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Historia_Polski_(1697%E2%80%931763)&action=edit&section=7" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Konfederacja tarnogrodzka"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><span class="nomobile navigation-not-searchable"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /></span></span> </span><i>Osobne artykuły: <a href="/wiki/Konfederacja_tarnogrodzka" title="Konfederacja tarnogrodzka">Konfederacja tarnogrodzka</a> i <a href="/wiki/Sejm_niemy" title="Sejm niemy">Sejm niemy</a>.</i></div> <p>Zachowanie stacjonujących wojsk saskich w dotkniętej nieurodzajami Rzeczypospolitej doprowadziło do spięć ze szlachtą, która od 1714 roku zaczęła zawiązywać lokalne konfederacje przeciwko Sasom. W listopadzie 1715 zawiązano konfederację tarnogrodzką, która za cel działania miała usunięcie wojsk saskich i Augusta II z Polski. Dzięki mediacji rosyjskiej 6 listopada 1716 roku doszło do zawarcia porozumienia w Warszawie, potwierdzonego przez <a href="/wiki/Sejm_niemy" title="Sejm niemy">Sejm niemy</a> 1 lutego 1717 roku. Król i szlachta stanowczo odrzucili próbę Piotra I objęcia rosyjską gwarancją postanowień układu warszawskiego<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4">[4]</a></sup>. Postanowienia sejmu regulowały stosunki polsko-saskie na zasadzie unii personalnej. Urzędnicy polscy i ministrowie sascy mogli decydować tylko w sprawach własnego kraju, nie ingerując w politykę sąsiada: </p> <ul><li>zakazano królowi na dłużej opuszczać kraj</li> <li>konstytucje sejmu niemego wprowadziły umiarkowane reformy</li> <li>ograniczono uprawnienia hetmanów w zakresie polityki zagranicznej</li> <li>reformy skarbowości</li> <li>samodzielność sejmików</li> <li>uchwalono budżet państwa</li> <li>król nie mógł rozpocząć wojny bez zgody sejmu</li> <li>ustanowiono stałą 24-tysięczną armię</li></ul> <p>Po Sejmie niemym 1717 roku nastąpił 15-letni okres pokoju. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Wojna_o_sukcesję_polską"><span id="Wojna_o_sukcesj.C4.99_polsk.C4.85"></span>Wojna o sukcesję polską</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Historia_Polski_(1697%E2%80%931763)&veaction=edit&section=8" title="Edytuj sekcję: Wojna o sukcesję polską" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Historia_Polski_(1697%E2%80%931763)&action=edit&section=8" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Wojna o sukcesję polską"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><span class="nomobile navigation-not-searchable"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /></span></span> </span><i>Osobny artykuł: <a href="/wiki/Wojna_o_sukcesj%C4%99_polsk%C4%85" title="Wojna o sukcesję polską">Wojna o sukcesję polską</a>.</i></div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Druga_elekcja_Stanisława_Leszczyńskiego"><span id="Druga_elekcja_Stanis.C5.82awa_Leszczy.C5.84skiego"></span>Druga elekcja Stanisława Leszczyńskiego</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Historia_Polski_(1697%E2%80%931763)&veaction=edit&section=9" title="Edytuj sekcję: Druga elekcja Stanisława Leszczyńskiego" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Historia_Polski_(1697%E2%80%931763)&action=edit&section=9" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Druga elekcja Stanisława Leszczyńskiego"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Polish-Saxon_army_in_1732.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Polish-Saxon_army_in_1732.JPG/220px-Polish-Saxon_army_in_1732.JPG" decoding="async" width="220" height="183" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Polish-Saxon_army_in_1732.JPG/330px-Polish-Saxon_army_in_1732.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Polish-Saxon_army_in_1732.JPG/440px-Polish-Saxon_army_in_1732.JPG 2x" data-file-width="1828" data-file-height="1520" /></a><figcaption>Kampament na polach <a href="/wiki/Czerniak%C3%B3w" title="Czerniaków">Czerniakowa</a> w 1732</figcaption></figure> <p>Po śmierci Augusta II Mocnego w 1733 roku szlachta opowiedziała się przeciwko powoływaniu na tron Polski cudzoziemca, a następnie we wrześniu zgromadzeni wybrali na króla <a href="/wiki/Stanis%C5%82aw_Leszczy%C5%84ski" title="Stanisław Leszczyński">Stanisława Leszczyńskiego</a>, którego wspierała Francja. Wcześniej dwukrotnie zasiadał na tronie (1706–1709 i tylko formalnie w 1733). Zawarł (1705 r.) niefortunny traktat ze Szwecją, uzależniając od niej Polskę do czasu bitwy pod Połtawą. Gorący wielbiciel sztuki i mecenas artystów, postępowy pisarz polityczny, przeciwnik liberum veto, zwolennik wzmacniania władzy królewskiej i ważnych instytucji. Nie akceptował poddaństwa osobistego chłopów, z szacunkiem pisał o ich pracy. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Elekcja_Augusta_III_Sasa">Elekcja Augusta III Sasa</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Historia_Polski_(1697%E2%80%931763)&veaction=edit&section=10" title="Edytuj sekcję: Elekcja Augusta III Sasa" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Historia_Polski_(1697%E2%80%931763)&action=edit&section=10" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Elekcja Augusta III Sasa"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:August_III_the_Saxon_in_Polish_costume.PNG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/August_III_the_Saxon_in_Polish_costume.PNG/170px-August_III_the_Saxon_in_Polish_costume.PNG" decoding="async" width="170" height="250" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/August_III_the_Saxon_in_Polish_costume.PNG/255px-August_III_the_Saxon_in_Polish_costume.PNG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/August_III_the_Saxon_in_Polish_costume.PNG/340px-August_III_the_Saxon_in_Polish_costume.PNG 2x" data-file-width="475" data-file-height="699" /></a><figcaption><i><a href="/wiki/Portret_kr%C3%B3la_Augusta_III_w_stroju_polskim" title="Portret króla Augusta III w stroju polskim">Portret króla Augusta III w stroju polskim</a></i></figcaption></figure> <p>Wybór Leszczyńskiego zaniepokoił <a href="/wiki/Imperium_Rosyjskie" title="Imperium Rosyjskie">Rosję</a> i <a href="/wiki/Monarchia_Habsburg%C3%B3w" title="Monarchia Habsburgów">Austrię</a>. Wojska rosyjskie i saskie wkroczyły w październiku 1733 roku do Polski i doprowadziły do wyboru na króla <a href="/wiki/August_III_Sas" title="August III Sas">Augusta III</a>. Doprowadziło to do wypowiedzenia przez Francję wojny Austrii i tym samym do <a href="/wiki/Wojna_o_sukcesj%C4%99_polsk%C4%85" title="Wojna o sukcesję polską">wojny o sukcesję polską</a>. W 1734 roku stronnicy Leszczyńskiego zawiązali <a href="/wiki/Konfederacja_dzikowska" title="Konfederacja dzikowska">konfederację dzikowską</a>, która stawiała opór zbrojny Rosjanom i Sasom do 1735 r. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Panowanie_Augusta_III_Sasa">Panowanie Augusta III Sasa</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Historia_Polski_(1697%E2%80%931763)&veaction=edit&section=11" title="Edytuj sekcję: Panowanie Augusta III Sasa" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Historia_Polski_(1697%E2%80%931763)&action=edit&section=11" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Panowanie Augusta III Sasa"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Panowanie Augusta III przyniosło niemal stały paraliż sejmu, za jego rządów tylko 1 z 14 sejmów doszedł do skutku (sejm pacyfikacyjny z 1736 roku) wobec powszechnie stosowanej przez koterie magnackie (głównie <a href="/wiki/Czartoryscy_herbu_Pogo%C5%84_Litewska" class="mw-redirect" title="Czartoryscy herbu Pogoń Litewska">Czartoryskich</a>) zasady <i>liberum veto</i>. </p><p>Państwa ościenne oraz Francja przeznaczały znaczne sumy na opłacanie polskich polityków działających na zlecenie obcych dworów. Polscy magnaci chętnie brali pieniądze od obcych, gdyż oczekiwania dworów były zgodne z ich interesem – nie dopuścić do wzmocnienia władzy monarszej, powiększyć swoje wpływy i majątek. Mocarstwa wpływające na losy Środkowej Europy pragnęły zachować wewnętrzną i międzynarodową słabość Polski. Ponieważ wpływy obce równoważyły się szlachta uważała, że stanowi to gwarancję i nienaruszalność granic. Hasło <i>Polska nierządem stoi</i> wyrażało zgubne przeświadczenie, że sąsiedzi będą tolerować istnienie Rzeczypospolitej słabej, nie zagrażającej ich interesom. Militarna słabość Polski spowodowała, że przez jej tereny przechodziły obce wojska, zachowując się jak w kraju zdobytym. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Court_of_the_Polish_Lord_during_the_journey_in_times_of_Augustus_III_the_Saxon.PNG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Court_of_the_Polish_Lord_during_the_journey_in_times_of_Augustus_III_the_Saxon.PNG/220px-Court_of_the_Polish_Lord_during_the_journey_in_times_of_Augustus_III_the_Saxon.PNG" decoding="async" width="220" height="138" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Court_of_the_Polish_Lord_during_the_journey_in_times_of_Augustus_III_the_Saxon.PNG/330px-Court_of_the_Polish_Lord_during_the_journey_in_times_of_Augustus_III_the_Saxon.PNG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Court_of_the_Polish_Lord_during_the_journey_in_times_of_Augustus_III_the_Saxon.PNG/440px-Court_of_the_Polish_Lord_during_the_journey_in_times_of_Augustus_III_the_Saxon.PNG 2x" data-file-width="1200" data-file-height="755" /></a><figcaption>Dwór polskiego magnata w podróży w czasie panowania Augusta III</figcaption></figure> <p>Po <a href="/wiki/Sejm_nadzwyczajny_pacyfikacyjny_1736" title="Sejm nadzwyczajny pacyfikacyjny 1736">sejmie pacyfikacyjnym</a> Czartoryscy i kasztelan krakowski, <a href="/wiki/Stanis%C5%82aw_Poniatowski_(kasztelan_krakowski)" title="Stanisław Poniatowski (kasztelan krakowski)">Stanisław Poniatowski</a>, ojciec króla, związali się z Rosją licząc, że to ułatwi im odzyskanie wpływów utraconych po elekcji Augusta III. <a href="/wiki/Potoccy_herbu_Pilawa" title="Potoccy herbu Pilawa">Potoccy</a> utrzymywali kontakty z Francją i Prusami. Czartoryscy opowiedzieli się za reformacją skarbowo-wojskową (aukcja – powiększenie armii). Na sejmie w <a href="/wiki/Grodno" title="Grodno">Grodnie</a> (1744 r.) Potoccy opłaceni przez króla Prus zablokowali reformy. Podobnie było na kolejnych sejmach. </p><p>U schyłku panowania Augusta III pojawiły się głosy nawołujące do całkowitych reform. Wcześniej Czartoryscy, jak i Potoccy, formułowali programy zmian, ale skutecznie uniemożliwiali swoim konkurentom ich realizację. </p><p>Już w 1749 r. ukazała się przypisywana Stanisławowi Leszczyńskiemu praca publicystyczna <i><a href="/wiki/G%C5%82os_wolny_wolno%C5%9B%C4%87_ubezpieczaj%C4%85cy" title="Głos wolny wolność ubezpieczający">Głos wolny wolność ubezpieczający</a></i>. Autor proponował oczynszowanie chłopów i nadanie im wolności osobistej. Zalecał usprawnienie pracy sejmu, ograniczenie liberum veto, reformę podatków. Szczególne znaczenie miała publicystyka <a href="/wiki/Stanis%C5%82aw_Konarski" title="Stanisław Konarski">Stanisława Konarskiego</a>. W dziele <i><a href="/wiki/O_skutecznym_rad_sposobie" title="O skutecznym rad sposobie">O skutecznym rad sposobie</a></i> proponował zniesienie liberum veto, reformę sposobu sejmowania, powołanie stałego rządu (rada poselsko-senatorska). Oprócz kwestii ustrojowo-politycznych dużo miejsca zajmowała w nim gospodarka. Konarski podkreślał konieczność uruchomienia manufaktur, uzdrowienia systemu finansowego, lepszego kształcenia młodzieży. Do wyludnionych po wojnie północnej miast zaczęto osadzać kolonistów na prawie czynszowym. Gospodarka czynszowa – to taka, w której chłop płacił panu określoną sumę pieniędzy za uprawianą ziemię. Elementy gospodarki czynszowej powodowały wzrost obrotów pieniężnych i ożywiały popyt na produkty rzemieślnicze. </p> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:7yearswar.PNG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/7yearswar.PNG/366px-7yearswar.PNG" decoding="async" width="366" height="287" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/7yearswar.PNG/549px-7yearswar.PNG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/7yearswar.PNG/732px-7yearswar.PNG 2x" data-file-width="1996" data-file-height="1563" /></a><figcaption>Operacje armii rosyjskiej z terytorium Rzeczypospolitej w latach 1756–1762, w czasie <a href="/wiki/Wojna_siedmioletnia" title="Wojna siedmioletnia">wojny siedmioletniej</a></figcaption></figure> <p>Trwające ponad pół wieku rządy saskie nasiliły widoczny od poł. XVII w. kryzys państwa. Oligarchia magnacka zatriumfowała, a Rzeczpospolita z państwa silnego, aspirującego do pozycji regionalnego mocarstwa stała się krajem o ograniczonej suwerenności, w pełni zależnym od sąsiadów. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="System_władzy,_rządy_sejmikowe"><span id="System_w.C5.82adzy.2C_rz.C4.85dy_sejmikowe"></span>System władzy, rządy sejmikowe</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Historia_Polski_(1697%E2%80%931763)&veaction=edit&section=12" title="Edytuj sekcję: System władzy, rządy sejmikowe" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Historia_Polski_(1697%E2%80%931763)&action=edit&section=12" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: System władzy, rządy sejmikowe"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Parlamentaryzm">Parlamentaryzm</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Historia_Polski_(1697%E2%80%931763)&veaction=edit&section=13" title="Edytuj sekcję: Parlamentaryzm" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Historia_Polski_(1697%E2%80%931763)&action=edit&section=13" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Parlamentaryzm"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>W czasach panowania królów z dynastii saskiej 4 przewidziane prawem <a href="/wiki/Sejm_walny_I_Rzeczypospolitej" title="Sejm walny I Rzeczypospolitej">sejmy</a> nie odbyły się w ogóle. Z pozostałych 35, które zdołały się zebrać, zerwanych zostało 15, 8 rozeszło się bez uchwalenia konstytucji, 4 limitowano, odbyło się jedynie 8 sejmów, które zakończyły się uchwaleniem konstytucji<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5">[5]</a></sup>. Rolę sejmu przejmował <a href="/wiki/Trybuna%C5%82_G%C5%82%C3%B3wny_Koronny" title="Trybunał Główny Koronny">Trybunał Koronny</a> i <a href="/wiki/Trybuna%C5%82_G%C5%82%C3%B3wny_Wielkiego_Ksi%C4%99stwa_Litewskiego" title="Trybunał Główny Wielkiego Księstwa Litewskiego">Trybunał Główny Wielkiego Księstwa Litewskiego</a>. Trybunały zajmowały się ustalaniem kursu monet, przejęły sprawy nadawania <a href="/wiki/Nobilitacja" title="Nobilitacja">nobilitacji</a> i <a href="/wiki/Indygenat" title="Indygenat">indygenatu</a>. Wiele decyzji podejmowanych zwykle przez sejm stanowiono na radach <a href="/wiki/Senat_(I_Rzeczpospolita)" title="Senat (I Rzeczpospolita)">Senatu</a><sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6">[6]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Przewaga_magnaterii">Przewaga magnaterii</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Historia_Polski_(1697%E2%80%931763)&veaction=edit&section=14" title="Edytuj sekcję: Przewaga magnaterii" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Historia_Polski_(1697%E2%80%931763)&action=edit&section=14" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Przewaga magnaterii"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><span class="nomobile navigation-not-searchable"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /></span></span> </span><i>Osobny artykuł: <a href="/wiki/Magnateria_polska" class="mw-redirect" title="Magnateria polska">Magnateria polska</a>.</i></div> <p>Ponieważ władza królewska była bardzo słaba, krajem rządzili <a href="/wiki/Magnateria_w_Polsce" title="Magnateria w Polsce">magnaci</a>, którzy uzależnili od siebie <a href="/wiki/Szlachta" title="Szlachta">szlachtę</a>, posiadającą formalnie te same prawa polityczne. Oprócz olbrzymich posiadłości i wspaniałych pałaców magnaci mieli też własne oddziały wojskowe, a szlachta, stanowiąca ich <a href="/wiki/Klientela" title="Klientela">klientelę</a> głosowała zgodnie z ich wolą na <a href="/wiki/Sejmiki_ziemskie" title="Sejmiki ziemskie">sejmikach</a> i na <a href="/wiki/Sejm_walny_I_Rzeczypospolitej" title="Sejm walny I Rzeczypospolitej">sejmach</a>. W II poł. XVII w. ustalił się zwyczaj, że gdy poseł na sejmie wołał „veto” sejm był nieważny. Do pierwszego <i><a href="/wiki/Liberum_veto" title="Liberum veto">liberum veto</a></i> doszło w 1652 r., kiedy za namową magnatów poseł <a href="/wiki/W%C5%82adys%C5%82aw_Wiktoryn_Sici%C5%84ski" title="Władysław Wiktoryn Siciński">Władysław Wiktoryn Siciński</a> z Upity nie dopuścił do przedłużenia obrad. Za Augusta zrywany był mniej więcej co drugi sejm. Gdy szlachcie nie odpowiadała polityka króla, buntowała się ona przeciw jego władzy i tworzyła związki zbrojne, zwane <a href="/wiki/Rokosz" title="Rokosz">rokoszami</a> i <a href="/wiki/Konfederacja_(historia_Polski)" title="Konfederacja (historia Polski)">konfederacjami</a>. Ponieważ w kraju nie było silnej władzy, królowi i centralnym urzędnikom było bardzo trudno czuwać nad całością państwa. </p><p>W poszczególnych województwach rządziły sejmiki, które troszczyły się o potrzeby szlachty z danej okolicy, a nie interesowały się sprawami całego państwa. Ten stan rzeczy szlachta nazywała „<a href="/wiki/Z%C5%82ota_wolno%C5%9B%C4%87" title="Złota wolność">złotą wolnością</a>”. Była dumna z tej wolności i uważała, że Polska spośród wszystkich państw ma najlepsze prawa. Stąd zrodził się <a href="/wiki/Pacyfizm" title="Pacyfizm">pacyfizm</a> szlachecki, przekonanie, że słabe państwo, niestanowiące zagrożenia dla sąsiadów, może obronić swoją niepodległość przez nieangażowanie się w konflikty zbrojne. Szlachta była przekonana, że państwu nic nie zagraża, poza dążeniem władców do <a href="/wiki/Absolutyzm_w%C5%82adzy" title="Absolutyzm władzy">absolutyzmu</a>. Dlatego państwo nie miało zapewnionej obrony. Stała armia wciąż była nieliczna. Ponieważ szlachta płaciła bardzo niskie podatki, brak było pieniędzy na utrzymanie wojsk. Bojąc się absolutyzmu <a href="/wiki/Wettynowie" title="Wettynowie">Wettynów</a>, z pomocą <a href="/wiki/Imperium_Rosyjskie" title="Imperium Rosyjskie">Rosji</a>, szlachta wymogła na Auguście II ograniczenie liczby wojsk Rzeczypospolitej (<a href="/wiki/Sejm_niemy" title="Sejm niemy">sejm niemy 1717</a>). W I poł. XVIII w. armia polska nie przekraczała 12 tys., w tym czasie armie pruska i rosyjska liczyły każda ponad 100 tys. żołnierzy. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Ua_butschatsch_rathaus.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Ua_butschatsch_rathaus.jpg/170px-Ua_butschatsch_rathaus.jpg" decoding="async" width="170" height="251" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Ua_butschatsch_rathaus.jpg/255px-Ua_butschatsch_rathaus.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Ua_butschatsch_rathaus.jpg/340px-Ua_butschatsch_rathaus.jpg 2x" data-file-width="600" data-file-height="886" /></a><figcaption><a href="/wiki/Ratusz_w_Buczaczu" title="Ratusz w Buczaczu">Ratusz w Buczaczu</a> z 1751 roku</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Kultura_i_życie_umysłowe"><span id="Kultura_i_.C5.BCycie_umys.C5.82owe"></span>Kultura i życie umysłowe</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Historia_Polski_(1697%E2%80%931763)&veaction=edit&section=15" title="Edytuj sekcję: Kultura i życie umysłowe" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Historia_Polski_(1697%E2%80%931763)&action=edit&section=15" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Kultura i życie umysłowe"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><span class="nomobile navigation-not-searchable"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /></span></span> </span><i>Osobne artykuły: <a href="/wiki/Architektura_rokokowa_na_kresach_dawnej_Rzeczypospolitej" title="Architektura rokokowa na kresach dawnej Rzeczypospolitej">Architektura rokokowa na kresach dawnej Rzeczypospolitej</a>, <a href="/wiki/Sarmatyzm" title="Sarmatyzm">Sarmatyzm</a> i <a href="/wiki/Barok_wile%C5%84ski" title="Barok wileński">Barok wileński</a>.</i></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Zamek_Kr%C3%B3lewski_w_Warszawie_2021a.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/Zamek_Kr%C3%B3lewski_w_Warszawie_2021a.jpg/220px-Zamek_Kr%C3%B3lewski_w_Warszawie_2021a.jpg" decoding="async" width="220" height="117" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/Zamek_Kr%C3%B3lewski_w_Warszawie_2021a.jpg/330px-Zamek_Kr%C3%B3lewski_w_Warszawie_2021a.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/Zamek_Kr%C3%B3lewski_w_Warszawie_2021a.jpg/440px-Zamek_Kr%C3%B3lewski_w_Warszawie_2021a.jpg 2x" data-file-width="7364" data-file-height="3900" /></a><figcaption>Zamek królewski – fasada saska</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Collegium_Nobilium_11.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/Collegium_Nobilium_11.jpg/220px-Collegium_Nobilium_11.jpg" decoding="async" width="220" height="143" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/Collegium_Nobilium_11.jpg/330px-Collegium_Nobilium_11.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/Collegium_Nobilium_11.jpg/440px-Collegium_Nobilium_11.jpg 2x" data-file-width="800" data-file-height="519" /></a><figcaption>Collegium Nobilium pijarów w Warszawie</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Vogel_Za%C5%82uski_Library.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Vogel_Za%C5%82uski_Library.jpg/220px-Vogel_Za%C5%82uski_Library.jpg" decoding="async" width="220" height="149" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Vogel_Za%C5%82uski_Library.jpg/330px-Vogel_Za%C5%82uski_Library.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Vogel_Za%C5%82uski_Library.jpg/440px-Vogel_Za%C5%82uski_Library.jpg 2x" data-file-width="800" data-file-height="543" /></a><figcaption>Biblioteka Załuskich</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:J%C3%B3zef_Aleksander_Jab%C5%82onowski_1.PNG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/J%C3%B3zef_Aleksander_Jab%C5%82onowski_1.PNG/220px-J%C3%B3zef_Aleksander_Jab%C5%82onowski_1.PNG" decoding="async" width="220" height="290" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/J%C3%B3zef_Aleksander_Jab%C5%82onowski_1.PNG/330px-J%C3%B3zef_Aleksander_Jab%C5%82onowski_1.PNG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/J%C3%B3zef_Aleksander_Jab%C5%82onowski_1.PNG/440px-J%C3%B3zef_Aleksander_Jab%C5%82onowski_1.PNG 2x" data-file-width="2034" data-file-height="2682" /></a><figcaption>Książę <a href="/wiki/J%C3%B3zef_Aleksander_Jab%C5%82onowski" title="Józef Aleksander Jabłonowski">Józef Aleksander Jabłonowski</a>, historyk, bibliograf, mecenas sztuki, założyciel <a href="/wiki/Towarzystwo_Naukowe_Jab%C5%82onowskich" title="Towarzystwo Naukowe Jabłonowskich">Towarzystwa Naukowego Jabłonowskich</a> w <a href="/wiki/Lipsk" title="Lipsk">Lipsku</a></figcaption></figure> <p>Poziom życia umysłowego i kulturalnego w Polsce był od początku panowania Augusta II Mocnego do lat 40. XVIII wieku bardzo niski,<sup class="noprint" title="Te informacje wymagają podania przypisów bibliograficznych od 2012-04">[<a href="/wiki/Pomoc:Przypisy" title="Pomoc:Przypisy">potrzebny przypis</a>]</sup> na skutek wojny domowej i anarchii, co pokazuje panujący w tym okresie wielki zastój na polu prac naukowych, bardzo mała liczba przekładów literackich – zupełny brak wznowień dzieł poezji polskiej (np. dzieła Kochanowskiego nie były wznawiane od roku 1639 aż do panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego)<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7">[7]</a></sup>, czy nawet bardzo mała liczba wydań artystycznej literatury drugorzędnej<sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8">[8]</a></sup>. Warci wspomnienia są tylko nieliczni autorzy z tego okresu, tacy jak: <a href="/wiki/J%C3%B3zef_Baka" title="Józef Baka">Józef Baka</a>, <a href="/wiki/Jan_Damascen_Kali%C5%84ski" title="Jan Damascen Kaliński">Jan Damascen Kaliński</a>, <a href="/w/index.php?title=Jan_Skorski&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jan Skorski (strona nie istnieje)">Jan Skorski</a>, <a href="/wiki/Jan_Stanis%C5%82aw_Jab%C5%82onowski_(kanclerz)" title="Jan Stanisław Jabłonowski (kanclerz)">Jan Stanisław Jabłonowski</a>, <a href="/wiki/Wac%C5%82aw_Piotr_Rzewuski" title="Wacław Piotr Rzewuski">Wacław Piotr Rzewuski</a>, <a href="/wiki/Wojciech_Stanis%C5%82aw_Chro%C5%9Bci%C5%84ski" title="Wojciech Stanisław Chrościński">Wojciech Stanisław Chrościński</a> oraz <a href="/wiki/El%C5%BCbieta_Dru%C5%BCbacka" title="Elżbieta Drużbacka">Elżbieta Drużbacka</a>. Z prozaików tego okresu wyróżniał się pamiętnikarz <a href="/wiki/J%C4%99drzej_Kitowicz" title="Jędrzej Kitowicz">Jędrzej Kitowicz</a>. W odpowiedzi na kryzys państwa w czasach saskich powstały takie dzieła jak <i>O skutecznym rad sposobie</i> Stanisława Konarskiego oraz <i>Głos wolny wolność ubezpieczający</i> przypisywany Stanisławowi Leszczyńskiemu. </p><p>August II Mocny sprowadzał do <a href="/wiki/Drezno" title="Drezno">Drezna</a> i <a href="/wiki/Warszawa" title="Warszawa">Warszawy</a> zespoły francuskie, grające repertuar klasycystyczny, zbudował w stolicy Polski 7 sal <a href="/wiki/Teatr" title="Teatr">teatralnych</a>. August III Sas w 1748 roku wzniósł w <a href="/wiki/Ogr%C3%B3d_Saski_w_Warszawie" title="Ogród Saski w Warszawie">Ogrodzie Saskim</a> w Warszawie <a href="/wiki/Operalnia" title="Operalnia">Operalnię</a>, budynek teatralny bogato wyposażony w maszyny i dekoracje. Angażował znakomite zespoły włoskiej <i><a href="/wiki/Commedia_dell%E2%80%99arte" title="Commedia dell’arte">commedia dell’arte</a></i>, opery i baletu. Aktywność sceny królewskiej pobudzała zainteresowania teatralne magnatów. Naśladując dwór, zakładali oni teatry w swoich rezydencjach, sprowadzali solistów i zespoły aktorskie z zagranicy. Najwyższy poziom reprezentowały teatry <a href="/wiki/Franciszka_Urszula_Radziwi%C5%82%C5%82owa" title="Franciszka Urszula Radziwiłłowa">Urszuli Radziwiłłowiej</a> w <a href="/wiki/Nie%C5%9Bwie%C5%BC" title="Nieśwież">Nieświeżu</a> i <a href="/wiki/Wac%C5%82aw_Piotr_Rzewuski" title="Wacław Piotr Rzewuski">Wacława Rzewuskiego</a> w <a href="/wiki/Podhorce_(rejon_brodzki)" title="Podhorce (rejon brodzki)">Podhorcach</a>, gdzie obok sztuk wykonywanych przez zespoły francuskie i włoskie grano utwory polskie napisane przez samych właścicieli teatrów<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9">[9]</a></sup>. </p><p>Dopiero od lat 40. XVIII w. dają się zauważyć pierwsze symptomy ożywienia kulturalnego. Wobec upadku <a href="/wiki/Uniwersytet_Jagiello%C5%84ski" title="Uniwersytet Jagielloński">Akademii Krakowskiej</a>, ciężar szkolnictwa wyższego przejmują <a href="/wiki/Szkolnictwo_jezuickie_w_Polsce" title="Szkolnictwo jezuickie w Polsce">kolegia jezuickie</a> i <a href="/wiki/Pijarzy" title="Pijarzy">pijarów</a>. Następuje wzrost liczby zakonów katolickich i prowadzonych przez nie dzieł. W 1720 roku powstało w Gdańsku oświeceniowe towarzystwo naukowe <i>Societas literaria</i>. W 1743 roku powołano kolejne towarzystwo naukowe <i>societas physicae experimentalis</i> z własną biblioteką i laboratorium. Sponsorował je <a href="/wiki/J%C3%B3zef_Aleksander_Jab%C5%82onowski" title="Józef Aleksander Jabłonowski">Józef Aleksander Jabłonowski</a>. Prasy drukowanej wydawano więcej niż w XVII wieku, lecz były to wydawnictwa koncentrujące się głównie na dewocji i retoryce (kalendarze, literatura religijna, wzory mów, porady). </p><p>W 1740 r. <a href="/wiki/Stanis%C5%82aw_Konarski" title="Stanisław Konarski">Stanisław Konarski</a> założył <a href="/wiki/Collegium_Nobilium_pijar%C3%B3w_w_Warszawie" title="Collegium Nobilium pijarów w Warszawie">Collegium Nobilium w Warszawie</a>, elitarną szkołę kształcącą młodzież szlachecką. Po 1754 <a href="/wiki/Pijarzy" title="Pijarzy">pijarzy</a>, później <a href="/wiki/Jezuici" title="Jezuici">jezuici</a> zreformowali szkolnictwo zakonne. Jezuici utworzyli kolegia szlacheckie, przygotowujące synów szlachty i magnaterii do pełnienia ważnych funkcji państwowych. Po 1746 roku utworzono jezuickie kolegia szlacheckie w <a href="/wiki/Kalisz" title="Kalisz">Kaliszu</a>, w 1749 roku we <a href="/wiki/Lw%C3%B3w" title="Lwów">Lwowie</a>, w 1751 roku w <a href="/wiki/Wilno" title="Wilno">Wilnie</a> i <a href="/wiki/Ostr%C3%B3g_(miasto)" title="Ostróg (miasto)">Ostrogu</a>, w 1752 roku w <a href="/wiki/Warszawa" title="Warszawa">Warszawie</a>, w 1753 roku w <a href="/wiki/Lublin" title="Lublin">Lublinie</a>, w 1756 roku w <a href="/wiki/Pozna%C5%84" title="Poznań">Poznaniu</a>. Skupiały wybitnych pedagogów (m.in.: <a href="/wiki/Jan_Chrzciciel_Albertrandi" title="Jan Chrzciciel Albertrandi">Jan Chrzciciel Albertrandi</a>, <a href="/wiki/Jan_Bielski" title="Jan Bielski">Jan Bielski</a>, <a href="/wiki/Franciszek_Bohomolec" title="Franciszek Bohomolec">Franciszek Bohomolec</a>, <a href="/w/index.php?title=J%C3%B3zef_Boreyko&action=edit&redlink=1" class="new" title="Józef Boreyko (strona nie istnieje)">Józef Boreyko</a>, <a href="/w/index.php?title=J%C3%B3zef_Karsznicki&action=edit&redlink=1" class="new" title="Józef Karsznicki (strona nie istnieje)">Józef Karsznicki</a>, <a href="/wiki/Adam_Naruszewicz" title="Adam Naruszewicz">Adam Tadeusz Naruszewicz</a>, <a href="/wiki/J%C3%B3zef_Feliks_Rogali%C5%84ski" title="Józef Feliks Rogaliński">Józef Feliks Rogaliński</a>, <a href="/wiki/Karol_Wyrwicz" title="Karol Wyrwicz">Karol Wyrwicz</a>, <a href="/w/index.php?title=Franciszek_Paprocki_(1723-po_2_VII_1805)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Franciszek Paprocki (1723-po 2 VII 1805) (strona nie istnieje)">Franciszek Paprocki</a>, <a href="/w/index.php?title=Micha%C5%82_Kocie%C5%82kowski&action=edit&redlink=1" class="new" title="Michał Kociełkowski (strona nie istnieje)">Michał Kociełkowski</a>, <a href="/w/index.php?title=Tomasz_Skierzy%C5%84ski&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tomasz Skierzyński (strona nie istnieje)">Tomasz Skierzyński</a>.)<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10">[10]</a></sup> </p><p>W szkołach średnich obok łaciny pojawiły się języki nowożytne (jednak nadal nie nauczano języka polskiego), zwiększono zakres nauczania przedmiotów ścisłych. W 1747 r. bracia Załuscy założyli w Warszawie <a href="/wiki/Biblioteka_Za%C5%82uskich" title="Biblioteka Załuskich">bibliotekę Załuskich</a> otwartą dla szerszej publiczności (liczący 400 tysięcy tomów, 20 tysięcy rękopisów i 40 tysięcy rycin zbiór<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11">[11]</a></sup> – jeden z największych w Europie), która dała początek <a href="/wiki/Biblioteka_Narodowa_(Warszawa)" title="Biblioteka Narodowa (Warszawa)">Bibliotece Narodowej</a>. </p><p>Czasy saskie były ostatnim etapem rozwoju budownictwa <a href="/wiki/Barok" title="Barok">barokowego</a>, które po regresie związanym z wojną domową i anarchią, zaczęło ponownie rozwijać się od lat 40. XVIII w. Obok inwestycji dworskich, np. <a href="/wiki/O%C5%9B_Saska" title="Oś Saska">Osi Saskiej</a> i fasada od strony Wisły Zamku Królewskiego w Warszawie, powstały liczne barokowe rezydencje magnackie (np. <a href="/wiki/Pa%C5%82ac_Branickich_w_Bia%C5%82ymstoku" title="Pałac Branickich w Białymstoku">Pałac Branickich w Białymstoku</a>, <a href="/wiki/Pa%C5%82ac_Br%C3%BChla_w_Warszawie" title="Pałac Brühla w Warszawie">Pałac Brühla w Warszawie</a>, <a href="/wiki/Pa%C5%82ac_Biskup%C3%B3w_Krakowskich_w_Warszawie" title="Pałac Biskupów Krakowskich w Warszawie">Pałac Biskupów Krakowskich w Warszawie</a>, <a href="/wiki/Pa%C5%82ac_w_Radzyniu_Podlaskim" title="Pałac w Radzyniu Podlaskim">Pałac w Radzyniu Podlaskim</a>, <a href="/wiki/Zamek_w_Rydzynie" title="Zamek w Rydzynie">Pałac w Rydzynie</a>, <a href="/wiki/Pa%C5%82ac_biskupi_w_Ci%C4%85%C5%BCeniu" title="Pałac biskupi w Ciążeniu">Pałac biskupi w Ciążeniu</a>). W wielu z nich pojawiły się elementy <a href="/wiki/Rokoko" title="Rokoko">rokokowe</a>. W budownictwie sakralnym przodowały Warszawa (<a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Wizytek_w_Warszawie" title="Kościół Wizytek w Warszawie">Kościół Wizytek w Warszawie</a>) i <a href="/wiki/Wilno" title="Wilno">Wilno</a>, gdzie dominował barok emocjonalny (nurt – <a href="/wiki/Barok_wile%C5%84ski" title="Barok wileński">barok wileński</a>). Wybitnymi przykładami architektury barokowej powstałej w czasach saskich były <a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Bo%C5%BCego_Cia%C5%82a_i_klasztor_Dominikan%C3%B3w_we_Lwowie" title="Kościół Bożego Ciała i klasztor Dominikanów we Lwowie">Kościół Dominikanów we Lwowie</a>, <a href="/wiki/Ratusz_w_Buczaczu" title="Ratusz w Buczaczu">Ratusz w Buczaczu</a> i <a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_%C5%9Awi%C4%99tych_Aposto%C5%82%C3%B3w_Piotra_i_Paw%C5%82a_i_klasztor_Bazylian%C3%B3w_w_Berezweczu" title="Kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła i klasztor Bazylianów w Berezweczu">Kościół w Berezweczu</a>. W tym okresie przebudowano też kościół Pijarów na Skałce w Krakowie oraz w Świętej Lipce. Rozwinęła się też wtedy lwowska rzeźba rokokowa. Spośród rzeźbiarzy zaznaczyli się <a href="/wiki/Jan_Jerzy_Plersch" title="Jan Jerzy Plersch">Jan Jerzy Plersch</a>, <a href="/wiki/Antoni_Fr%C4%85ckiewicz" class="mw-redirect" title="Antoni Frąckiewicz">Antoni Frąckiewicz</a>, Wojciech Rojewski, Jan Henryk Meissner, <a href="/wiki/Jan_Chryzostom_Redler" title="Jan Chryzostom Redler">Jan Chryzostom Redler</a>, <a href="/wiki/Maciej_Polejowski" title="Maciej Polejowski">Maciej Polejowski</a>, <a href="/wiki/Johann_Georg_Pinsel" title="Johann Georg Pinsel">Jan Jerzy Pinzel</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Gospodarka">Gospodarka</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Historia_Polski_(1697%E2%80%931763)&veaction=edit&section=16" title="Edytuj sekcję: Gospodarka" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Historia_Polski_(1697%E2%80%931763)&action=edit&section=16" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Gospodarka"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Dziedziną, w której inwestowano najwięcej, było budownictwo. Miasta polskie wzbogaciły się o nowe, rokokowe kościoły i pałace. W Warszawie powstały nowe szpitale, opera, pierwsza biblioteka publiczna (oddana narodowi przez Załuskich) oraz założona przez Stanisława Konarskiego wyższa szkoła dla młodzieży szlacheckiej – <i><a href="/wiki/Collegium_Nobilium_pijar%C3%B3w_w_Warszawie" title="Collegium Nobilium pijarów w Warszawie">Collegium Nobilium</a></i>. Natomiast magnaci świeccy i duchowni oddawali się rozrzutnej konsumpcji. Szlachta nawet często powiadała: <i>Za króla Sasa jedz, pij i popuszczaj pasa!</i> W czasie <a href="/wiki/Wojna_siedmioletnia" title="Wojna siedmioletnia">wojny siedmioletniej</a> <a href="/wiki/Fryderyk_II_Wielki" title="Fryderyk II Wielki">Fryderyk II</a> wszedł w posiadanie zdobytych w Saksonii oryginalnych polskich stempli menniczych, co pozwoliło mu zalać Rzeczpospolitą bezwartościową monetą tzw. <a href="/wiki/Veitel_Heine_Ephraim" title="Veitel Heine Ephraim">efraimkami</a>, bitymi przez <a href="/wiki/Veitel_Heine_Ephraim" title="Veitel Heine Ephraim">Veitela Heinego Ephraima</a>, co spowodowało odpływ wartościowej monety kruszcowej z Rzeczypospolitej i ogromny wzrost cen<sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12">[12]</a></sup>. Na podstawie ordynacji z 20 lipca 1750 roku królowi Augustowi III udało się rozszerzyć zakres władzy królewskiej w Gdańsku. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Rolnictwo">Rolnictwo</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Historia_Polski_(1697%E2%80%931763)&veaction=edit&section=17" title="Edytuj sekcję: Rolnictwo" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Historia_Polski_(1697%E2%80%931763)&action=edit&section=17" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Rolnictwo"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>W II poł. XVII w. i na początku XVIII w. gospodarka chyliła się ku upadkowi, gdyż Rzeczpospolita była nieustannie niszczona przez armie nieprzyjacielskie. Znaczna część ziem leżała przez długie lata odłogiem, a gospodarstwa chłopskie często nie miały inwentarza koniecznego do uprawy ziemi. Dużo gruntów zagarnęła szlachta powiększając swoje folwarki, przez co wzrosła liczba chłopów bezrolnych i małorolnych. Powiększenie folwarków spowodowało podwyższenie <a href="/wiki/Pa%C5%84szczyzna" title="Pańszczyzna">pańszczyzny</a>. Nastąpiło natomiast zwiększenie rentowności dóbr królewskich, dzięki zastosowaniu w administracji najnowszych zdobyczy saskiej kameralistyki. Pod koniec panowania Augusta III, przeniknął do Polski najnowszy prąd gospodarczy – <a href="/wiki/Fizjokratyzm" title="Fizjokratyzm">fizjokratyzm</a>, upatrujący w wielkich gospodarstwach rolnych podstawę gospodarki kraju. </p><p>Około 1740 roku podjęto próbę reform stosunków włościańskich w duchu nowoczesnym w wielkich latyfundiach magnackich <a href="/wiki/Jab%C5%82onowscy_herbu_Prus_III" title="Jabłonowscy herbu Prus III">Jabłonowskich</a>, <a href="/wiki/Zamoyscy_herbu_Jelita" title="Zamoyscy herbu Jelita">Zamoyskich</a>, <a href="/wiki/Lubomirscy_herbu_Dru%C5%BCyna" title="Lubomirscy herbu Drużyna">Lubomirskich</a>, <a href="/wiki/Czartoryscy_herbu_Pogo%C5%84_Litewska" class="mw-redirect" title="Czartoryscy herbu Pogoń Litewska">Czartoryskich</a> i <a href="/wiki/Poniatowscy_herbu_Cio%C5%82ek" title="Poniatowscy herbu Ciołek">Poniatowskich</a><sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13">[13]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Miasta">Miasta</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Historia_Polski_(1697%E2%80%931763)&veaction=edit&section=18" title="Edytuj sekcję: Miasta" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Historia_Polski_(1697%E2%80%931763)&action=edit&section=18" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Miasta"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Ciężka sytuacja wsi odbiła się niekorzystnie również na miastach. Chłopi nie kupowali wyrobów rzemieślniczych, bo nie mieli pieniędzy, szlachta sprowadzała potrzebne jej towary przeważnie z zagranicy. W XVI wieku sejm uchwalił wiele ustaw niekorzystnych dla mieszczan. Wojny, zwłaszcza szwedzkie, do reszty wyniszczyły kraj. Miasta świetnie rozwijające się potem zaczęły się wyludniać. W wielu liczba ludności zmniejszyła się o połowę. Nowym zjawiskiem było pojawienie się magnackich <a href="/wiki/Manufaktura" title="Manufaktura">manufaktur</a>. Produkcja oparta na pracy chłopów pańszczyźnianych kierowanych przez fachowy nadzór produkowała wyroby luksusowe (<a href="/wiki/Pas_kontuszowy" title="Pas kontuszowy">pasy kontuszowe/słuckie</a>, <a href="/wiki/Tapiseria" title="Tapiseria">gobeliny</a>), produkty na potrzeby wojska i magnackich włości. Nastąpiła też <a href="/wiki/Agraryzacja_miast" title="Agraryzacja miast">agraryzacja miast</a>, mieszczanie oderwani od rzemiosła, zajęli się uprawą ziemi, mieszkając nadal w mieście. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Zobacz_też"><span id="Zobacz_te.C5.BC"></span>Zobacz też</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Historia_Polski_(1697%E2%80%931763)&veaction=edit&section=19" title="Edytuj sekcję: Zobacz też" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Historia_Polski_(1697%E2%80%931763)&action=edit&section=19" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Zobacz też"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table class="infobox noprint plainlinks" cellpadding="4" role="presentation"> <tbody><tr> <td style="vertical-align:middle; text-align:center; width:30px;"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/27px-Wikisource-logo.svg.png" decoding="async" width="27" height="28" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/40px-Wikisource-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/53px-Wikisource-logo.svg.png 2x" data-file-width="410" data-file-height="430" /></span></span> </td> <td style="line-height:normal; vertical-align:middle; text-align:center; flex:unset;">Zobacz w Wikiźródłach tekst <br /> <a href="https://pl.wikisource.org/wiki/Opis_obyczaj%C3%B3w_i_zwyczaj%C3%B3w_za_panowania_Augusta_III" class="extiw" title="s:Opis obyczajów i zwyczajów za panowania Augusta III"><b>Opis obyczajów i zwyczajów za panowania Augusta III</b></a> </td></tr></tbody></table> <ul><li><a href="/wiki/O%C5%9Bwiecenie_w_Polsce" title="Oświecenie w Polsce">Oświecenie w Polsce</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Przypisy">Przypisy</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Historia_Polski_(1697%E2%80%931763)&veaction=edit&section=20" title="Edytuj sekcję: Przypisy" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Historia_Polski_(1697%E2%80%931763)&action=edit&section=20" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Przypisy"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="do-not-make-smaller refsection"><div class="mw-references-wrap mw-references-columns"><ol class="references"> <li id="cite_note-autonazwa1-1"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-autonazwa1_1-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-autonazwa1_1-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"><a href="/wiki/Jacek_Staszewski" title="Jacek Staszewski">Jacek Staszewski</a>, <i>August II Mocny</i>, Wrocław 1998, s. 91.</span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="/wiki/Kazimierz_Piwarski" title="Kazimierz Piwarski">Kazimierz Piwarski</a>, <i>Opozycja litewska pod koniec XVIII wieku</i>, w: Pamiętnik V Zjazdu Historyków Polskich w Warszawie, t. I, Lwów 1930, s. 265-272.</span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="/wiki/Jacek_Staszewski" title="Jacek Staszewski">Jacek Staszewski</a>, <i>August II Mocny</i>, Wrocław 1998, s. 94-101.</span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="/wiki/Jacek_Staszewski" title="Jacek Staszewski">Jacek Staszewski</a>, <i>August II Mocny</i>, Wrocław 1998, s. 197-199.</span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text">Wiesław Bondyra, <i>Reprezentacja sejmowa Rusi Czerwonej w czasach saskich</i>, Lublin 2005, s. 7-8.</span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a></span> <span class="reference-text">Mariusz Markiewicz, Rzeczpospolita bez sejmu. Funkcjonowanie państwa, w: Między Barokiem a Oświeceniem, Olsztyn 1996, s. 176-177.</span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a></span> <span class="reference-text">Ignacy Chrzanowski: <i>Historia literatury niepodległej Polski.</i> Warszawa, PIW 1971, s. 278.</span> </li> <li id="cite_note-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-8">↑</a></span> <span class="reference-text">Juliusz Nowak-Dłużewski: <i>Stanisław Konarski.</i> Warszawa, PAX 1951, s. 16.</span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="/wiki/Mieczys%C5%82aw_Klimowicz" title="Mieczysław Klimowicz">Mieczysław Klimowicz</a>, <i>Literatura Oświecenia</i>, Warszawa 1995, s. 32.</span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a></span> <span class="reference-text">Kazimierz Puchowski, <i>Model kształcenia szlachty w kolegiach jezuickich</i>, w: Między Barokiem a Oświeceniem, Olsztyn 1996, s. 102.</span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="/wiki/Ludwik_Bazylow" title="Ludwik Bazylow">Ludwik Bazylow</a>, <i>Polacy w Petersburgu</i>, 1984 s. 46.</span> </li> <li id="cite_note-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-12">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="/wiki/J%C3%B3zef_Andrzej_Szwagrzyk" title="Józef Andrzej Szwagrzyk">Józef Andrzej Szwagrzyk</a>: <i>Pieniądz na ziemiach polskich X-XX w.</i> 1990, s. 147.</span> </li> <li id="cite_note-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-13">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>Polska Encyklopedia Szlachecka</i>, t. I, Warszawa 1935, s. 45.</span> </li> </ol></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Bibliografia">Bibliografia</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Historia_Polski_(1697%E2%80%931763)&veaction=edit&section=21" title="Edytuj sekcję: Bibliografia" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Historia_Polski_(1697%E2%80%931763)&action=edit&section=21" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Bibliografia"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://pbc.biaman.pl/dlibra/docmetadata?id=oai:pbc.biaman.pl:1559&from=http://fbc.pionier.net.pl"><i>Archiwum tajne Augusta II: czyli Zbiór aktów urzędowych z czasów panowania tego monarchy.</i></a> T. 2. W końcu przydany jest Rys życia dworskiego Polaków i Polek za panowania królów domu saskiego / wydany przez Edwarda Raczyńskiego, Wrocław 1843</li> <li>Karl Czok: <i>Am Hofe August des Starken.</i> Edition Leipzig, Leipzig 1989</li> <li>Karl Czok: <i>August der Starke und Kursachsen.</i> Koehler u. Amelang, Leipzig 1987.</li> <li>Dariusz Dolański: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://zbc.uz.zgora.pl/dlibra/docmetadata?id=1706&from=pubstats"><i>Zachód w polskiej myśli historycznej czasów saskich: nurt sarmacko-teologiczny.</i></a> 2002</li> <li>Piotr Napierała: <i>Die polnisch-sächsische Union (1697–1763) – Polens letzte Hoffnung – Sachsens Traum von der Macht.</i>, [w:] <i>Polen un Deutschland. Zusammenleben und -wirken</i>, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań 2006.</li> <li><a href="/wiki/Jacek_Staszewski" title="Jacek Staszewski">Jacek Staszewski</a>: <i>August II Mocny.</i> Wrocław Warszawa Kraków (Ossolineum) 1998. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/8304043874" title="Specjalna:Książki/8304043874">ISBN <span class="isbn">83-04-04387-4</span></a>.</li> <li>Jacek Staszewski: <i>August III Sas.</i> Wrocław Warszawa Kraków Gdańsk Łódź (Ossolineum) 1989.</li> <li>Jacek Staszewski: <i>Polacy w osiemnastowiecznym Dreźnie.</i></li> <li>Jacek Staszewski: <i>August III. Kurfürst von Sachsen und König von Polen</i>. Eine Biographie, Berlin 1996</li> <li>Jacek Staszewski: <i>O miejsce w Europie. Stosunki Polski i Saksonii z Francją na przełomie XVII i XVIII wieku.</i> Warszawa 1973.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Linki_zewnętrzne"><span id="Linki_zewn.C4.99trzne"></span>Linki zewnętrzne</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Historia_Polski_(1697%E2%80%931763)&veaction=edit&section=22" title="Edytuj sekcję: Linki zewnętrzne" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Historia_Polski_(1697%E2%80%931763)&action=edit&section=22" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Linki zewnętrzne"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://polona.pl/collections/institutions/24/czasy-saskie,NTU1NDQ0Nzc4ODI1MjIyMDQ5Mw/?sort=score%20desc">Kolekcja poświęcona czasom saskim</a> w bibliotece <a href="/wiki/Polona" title="Polona">Polona</a></li></ul> <div class="navbox do-not-make-smaller mw-collapsible mw-collapsed" data-expandtext="pokaż" data-collapsetext="ukryj"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r74983602">.mw-parser-output .navbox{border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);margin:auto;text-align:center;padding:3px;margin-top:1em;clear:both}.mw-parser-output table.navbox:not(.pionowy){width:100%}.mw-parser-output .navbox+.navbox{border-top:0;margin-top:0}.mw-parser-output .navbox.pionowy{width:250px;float:right;clear:right;margin:0 0 0.4em 1.4em}.mw-parser-output .navbox.pionowy .before,.mw-parser-output .navbox.pionowy .after{padding:0.5em 0;text-align:center}.mw-parser-output .navbox>.caption,.mw-parser-output .navbox>tbody>tr>th{background:#ccf;text-align:center;font-weight:bold}.mw-parser-output .navbox .tnavbar{font-weight:normal;font-size:xx-small;white-space:nowrap;padding:0}.mw-parser-output .navbox>.tnavbar{margin-left:1em;float:left}.mw-parser-output .navbox .below>hr+.tnavbar{margin-left:auto;margin-right:auto}.mw-parser-output .navbox .below>.tnavbar:before{content:"Ten szablon: "}.mw-parser-output .navbox .tnavbar li:after{content:" · "}.mw-parser-output .navbox .tnavbar li:last-child:after{content:none}.mw-parser-output .navbox hr{margin:0.2em 1em}.mw-parser-output .navbox .title{background:#ddf;text-align:center;font-weight:bold}.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content:not(.grupa-szablonów-nawigacyjnych){margin-top:2px;padding:0;font-size:smaller;overflow:auto}.mw-parser-output .navbox .above+div,.mw-parser-output .navbox .above+.navbox-main-content,.mw-parser-output .navbox .below,.mw-parser-output .navbox .title+.grid{margin-top:2px}.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.above,.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.below{background:#ddf;text-align:center;margin-left:auto;margin-right:auto}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .flex{display:flex;flex-direction:row}.mw-parser-output .navbox .flex>.before,.mw-parser-output .navbox .flex>.after{align-self:center;text-align:center}.mw-parser-output .navbox .flex>.navbox-main-content{flex-grow:1}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .before{margin-right:0.5em}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .after{margin-left:0.5em}.mw-parser-output .navbox .inner-columns,.mw-parser-output .navbox .inner-group,.mw-parser-output .navbox .inner-standard{border-spacing:0;border-collapse:collapse;width:100%}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.opis{text-align:right;vertical-align:middle}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.opis+.spis{border-left:2px solid var(--background-color-base,#fff);text-align:left}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>td{padding:0;width:100%}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>td:first-child{text-align:center}.mw-parser-output .navbox .inner-standard .inner-standard>tbody>tr>td{text-align:left}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.navbox-odd,.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.navbox-even{padding:0 0.3em}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr+tr>th,.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr+tr>td{border-top:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>th+td{border-left:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-columns{table-layout:fixed}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>th,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td{padding:0;border-left:2px solid var(--background-color-base,#fff);border-right:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td{vertical-align:top}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr+tr>td{border-top:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>th:first-child,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td:first-child{border-left:0}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>th:last-child,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td:last-child{border-right:0}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td>ul,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td>ol,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td>dl{text-align:left;column-width:24em}.mw-parser-output .navbox .inner-group>div+div,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>div+div,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>div+table{margin-top:2px}.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>.opis,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>.spis{padding:0.1em 1em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-toggle,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div.mw-collapsible>.mw-collapsible-toggle{width:4em;text-align:right;margin-right:0.4em}.mw-parser-output .navbox>.fakebar,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div.mw-collapsible>.fakebar{float:left;width:4em;height:1em}.mw-parser-output .navbox .opis{background:#ddf;padding:0 1em;white-space:nowrap;font-weight:bold}.mw-parser-output .navbox.pionowy .opis{white-space:normal}.mw-parser-output .navbox.pionowy .navbox-even,.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .navbox-odd{background:transparent}.mw-parser-output .navbox.pionowy .navbox-odd,.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .navbox-even{background:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa)}.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>div+div{background:transparent}.mw-parser-output .navbox p{margin:0;padding:0.3em 0}.mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a1,.mw-parser-output .navbox.medaliści .a1 .opis{background:gold}.mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a2,.mw-parser-output .navbox.medaliści .a2 .opis{background:silver}.mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a3,.mw-parser-output .navbox.medaliści .a3 .opis{background:#c96}.mw-parser-output .navbox .navbox-main-content>ul,.mw-parser-output .navbox .navbox-main-content>dl,.mw-parser-output .navbox .navbox-main-content>ol{column-width:24em;text-align:left}.mw-parser-output .navbox ul{list-style:none}.mw-parser-output .navbox .references{background:transparent}.mw-parser-output .navbox .hwrap .hlist dd,.mw-parser-output .navbox .hwrap .hlist dt,.mw-parser-output .navbox .hwrap .hlist li{white-space:normal}.mw-parser-output .navbox .rok{display:inline-block;width:4em;padding-right:0.5em;text-align:right}.mw-parser-output .navbox .navbox-statistics{margin-top:2px;border-top:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);text-align:center;font-size:small}.mw-parser-output .navbox-summary>.title{font-weight:bold;font-size:larger}.mw-parser-output .navbox:not(.grupa-szablonów) .navbox{margin:0;border:0;padding:0}.mw-parser-output .navbox.grupa-szablonów>.grupa-szablonów-nawigacyjnych>.navbox:first-child{margin-top:2px}@media(max-width:800px){.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .flex>.before,.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .flex>.after{display:none}}.mw-parser-output .navbox .opis img,.mw-parser-output .navbox .opis .flagicon,.mw-parser-output .navbox>.caption>.flagicon,.mw-parser-output .navbox>.caption>.image{display:none}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>.caption,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>tbody>tr>th{background-color:#3a3c3e}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox .title,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.above,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.below,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox .opis{background-color:#303234}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a1,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .a1 .opis{background:#715f00}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a2,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .a2 .opis{background:#5f5f5f}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a3,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .a3 .opis{background:#764617}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>.caption,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>tbody>tr>th{background-color:#3a3c3e}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox .title,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.above,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.below,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox .opis{background-color:#303234}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a1,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .a1 .opis{background:#715f00}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a2,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .a2 .opis{background:#5f5f5f}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a3,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .a3 .opis{background:#764617}}</style><ul class="tnavbar noprint plainlinks hlist"><li><a href="/wiki/Szablon:Historia_Polski" title="Szablon:Historia Polski"><span title="Pokaż ten szablon">p</span></a></li><li><a href="/w/index.php?title=Dyskusja_szablonu:Historia_Polski&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dyskusja szablonu:Historia Polski (strona nie istnieje)"><span title="Dyskusja na temat tego szablonu">d</span></a></li><li title="Możesz edytować ten szablon. Użyj przycisku podglądu przed zapisaniem zmian."><a class="external text" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Szablon:Historia_Polski&action=edit">e</a></li></ul><div class="navbox-title caption"><a href="/wiki/Historia_Polski" title="Historia Polski">Historia Polski</a></div><div class="mw-collapsible-content flex"><table class="navbox-main-content inner-standard"><tbody><tr class="a1"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Polska" title="Polska">Państwo polskie</a></th><td class="navbox-list spis"><table class="inner-standard"><tbody><tr class="a1_1"><td colspan="2" class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Polska_wczesnopiastowska" title="Polska wczesnopiastowska">Polska wczesnopiastowska</a></li> <li><a href="/wiki/Polska_w_okresie_rozbicia_dzielnicowego" title="Polska w okresie rozbicia dzielnicowego">Polska w okresie rozbicia dzielnicowego</a></li> <li><a href="/wiki/Zjednoczone_Kr%C3%B3lestwo_Polskie" title="Zjednoczone Królestwo Polskie">Zjednoczone Królestwo Polskie</a></li> <li><a href="/wiki/Korona_Kr%C3%B3lestwa_Polskiego" title="Korona Królestwa Polskiego">Korona Królestwa Polskiego</a> <ul><li><a href="/wiki/Rzeczpospolita_Obojga_Narod%C3%B3w" title="Rzeczpospolita Obojga Narodów">Rzeczpospolita Obojga Narodów</a></li> <li><i><a href="/wiki/Rzeczpospolita_Trojga_Narod%C3%B3w" title="Rzeczpospolita Trojga Narodów">Rzeczpospolita Trojga Narodów</a></i></li></ul></li></ul> </td></tr><tr class="a1_2"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Ziemie_Rzeczypospolitej_pod_zaborami" title="Ziemie Rzeczypospolitej pod zaborami">Polska pod zaborami</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Ksi%C4%99stwo_Warszawskie" title="Księstwo Warszawskie">Księstwo Warszawskie</a></li> <li><a href="/wiki/Wolne_Miasto_Krak%C3%B3w" title="Wolne Miasto Kraków">Wolne Miasto Kraków</a></li> <li><a href="/wiki/Kr%C3%B3lestwo_Polskie_(kongresowe)" title="Królestwo Polskie (kongresowe)">Królestwo Polskie 1815–1917/1918</a></li> <li><i><a href="/wiki/Kr%C3%B3lestwo_Polskie_(1830%E2%80%931831)" title="Królestwo Polskie (1830–1831)">Królestwo Polskie 1830–1831</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/Kr%C3%B3lestwo_Polskie_(1917%E2%80%931918)" title="Królestwo Polskie (1917–1918)">Królestwo Polskie 1917–1918</a></i></li></ul> </td></tr><tr class="a1_3"><td colspan="2" class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/II_Rzeczpospolita" title="II Rzeczpospolita">II Rzeczpospolita</a></li></ul> </td></tr><tr class="a1_4"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Polskie_Pa%C5%84stwo_Podziemne" title="Polskie Państwo Podziemne">Polska podczas II wojny światowej</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Okupacja_niemiecka_ziem_polskich_(1939%E2%80%931945)" title="Okupacja niemiecka ziem polskich (1939–1945)">Okupacja niemiecka ziem polskich 1939–1945</a> <ul><li><i><a href="/wiki/Generalne_Gubernatorstwo" title="Generalne Gubernatorstwo">Generalne Gubernatorstwo</a></i></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Okupacja_sowiecka_ziem_polskich_(1939%E2%80%931941)" title="Okupacja sowiecka ziem polskich (1939–1941)">Okupacja sowiecka ziem polskich 1939–1941</a></li></ul> </td></tr><tr class="a1_5"><td colspan="2" class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Polska_Rzeczpospolita_Ludowa" title="Polska Rzeczpospolita Ludowa">Polska Rzeczpospolita Ludowa</a></li> <li><a href="/wiki/III_Rzeczpospolita" title="III Rzeczpospolita">III Rzeczpospolita</a></li></ul> </td></tr></tbody></table></td></tr><tr class="a2"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Kalendarium_historii_Polski" title="Kalendarium historii Polski">Kalendarium</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Prehistoria_ziem_polskich" title="Prehistoria ziem polskich">Prehistoria ziem polskich</a></li> <li><a href="/wiki/Historia_Polski_(do_1138)" title="Historia Polski (do 1138)">do 1138</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Historia_Polski_(1138%E2%80%931320)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Historia Polski (1138–1320) (strona nie istnieje)">1138–1320</a></li> <li><a href="/wiki/Historia_Polski_(1320%E2%80%931386)" title="Historia Polski (1320–1386)">1320–1386</a></li> <li><a href="/wiki/Historia_Polski_(1386%E2%80%931492)" title="Historia Polski (1386–1492)">1386–1492</a></li> <li><a href="/wiki/Historia_Polski_(1492%E2%80%931572)" title="Historia Polski (1492–1572)">1492–1572</a></li> <li><a href="/wiki/Historia_Polski_(1572%E2%80%931697)" title="Historia Polski (1572–1697)">1572–1697</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">1697–1763</a></li> <li><a href="/wiki/Historia_Polski_(1764%E2%80%931795)" title="Historia Polski (1764–1795)">1764–1795</a></li> <li><a href="/wiki/Historia_Polski_(1795%E2%80%931831)" title="Historia Polski (1795–1831)">1795–1831</a></li> <li><a href="/wiki/Historia_Polski_(1831%E2%80%931914)" title="Historia Polski (1831–1914)">1831–1914</a></li> <li><a href="/wiki/Historia_Polski_(1914%E2%80%931918)" title="Historia Polski (1914–1918)">1914–1918</a></li> <li><a href="/wiki/Historia_Polski_(1918%E2%80%931939)" title="Historia Polski (1918–1939)">1918–1939</a></li> <li><a href="/wiki/Historia_Polski_(1939%E2%80%931945)" title="Historia Polski (1939–1945)">1939–1945</a></li> <li><a href="/wiki/Historia_Polski_(1945%E2%80%931989)" title="Historia Polski (1945–1989)">1945–1989</a></li> <li><a href="/wiki/III_Rzeczpospolita" title="III Rzeczpospolita">od 1989</a></li></ul> </td></tr><tr class="a3"><th class="navbox-group opis" scope="row">Działami</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Historia_nauki_polskiej" title="Historia nauki polskiej">Nauka</a></li> <li><a href="/wiki/Historia_wojska_polskiego" title="Historia wojska polskiego">Wojsko</a></li> <li><a href="/wiki/Historia_j%C4%99zyka_polskiego" title="Historia języka polskiego">Język</a></li> <li><a href="/wiki/Sztuka_Polski" title="Sztuka Polski">Sztuka</a></li> <li><a href="/wiki/Historia_teatru_w_Polsce" title="Historia teatru w Polsce">Teatr</a></li> <li><a href="/wiki/Kinematografia_polska" title="Kinematografia polska">Kinematografia</a></li> <li><a href="/wiki/Literatura_polska" title="Literatura polska">Literatura</a></li> <li><a href="/wiki/Filozofia_polska" title="Filozofia polska">Filozofia</a></li> <li><a href="/wiki/Folklor_polski" title="Folklor polski">Folklor</a></li> <li><a href="/wiki/Edukacja_w_Polsce" title="Edukacja w Polsce">Edukacja</a></li> <li><a href="/wiki/Muzyka_polska" title="Muzyka polska">Muzyka</a></li> <li><a href="/wiki/Kuchnia_polska" title="Kuchnia polska">Kuchnia</a></li> <li><a href="/wiki/Plemiona_polskie" title="Plemiona polskie">Plemiona</a></li> <li><a href="/wiki/Ch%C5%82opi_w_Polsce" title="Chłopi w Polsce">Chłopi</a></li> <li><a href="/wiki/Szlachta_w_Polsce" title="Szlachta w Polsce">Szlachta</a></li> <li><a href="/wiki/Historia_kobiet_w_Polsce" title="Historia kobiet w Polsce">Kobiety</a></li> <li><a href="/wiki/Historia_LGBT_w_Polsce" title="Historia LGBT w Polsce">LGBT</a></li></ul> </td></tr><tr class="a4"><th class="navbox-group opis" scope="row">Pozostałe</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Polacy" title="Polacy">Naród polski</a></li> <li><a href="/wiki/J%C4%99zyk_polski" title="Język polski">Język polski</a></li> <li><a href="/wiki/W%C5%82adcy_Polski" title="Władcy Polski">Władcy Polski</a></li> <li><a href="/wiki/Lista_prezydent%C3%B3w_Polski" title="Lista prezydentów Polski">Prezydenci Polski</a></li> <li><a href="/wiki/Premierzy_Polski" title="Premierzy Polski">Premierzy Polski</a></li> <li><a href="/wiki/Ustr%C3%B3j_polityczny_Polski" title="Ustrój polityczny Polski">Ustrój polityczny Polski</a></li> <li><a href="/wiki/Historia_konstytucji_w_Polsce" title="Historia konstytucji w Polsce">Historia konstytucji w Polsce</a></li></ul> </td></tr></tbody></table><div class="navbox-after after"> <figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File"><a href="/wiki/God%C5%82o_Polski" title="Godło Polski"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Herb_Polski.svg/50px-Herb_Polski.svg.png" decoding="async" width="50" height="59" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Herb_Polski.svg/75px-Herb_Polski.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Herb_Polski.svg/100px-Herb_Polski.svg.png 2x" data-file-width="3158" data-file-height="3716" /></a><figcaption></figcaption></figure> </div></div></div></div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Źródło: „<a dir="ltr" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Historia_Polski_(1697–1763)&oldid=73801725">https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Historia_Polski_(1697–1763)&oldid=73801725</a>”</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Specjalna:Kategorie" title="Specjalna:Kategorie">Kategorie</a>: <ul><li><a href="/wiki/Kategoria:Historia_Polski_1697%E2%80%931763" title="Kategoria:Historia Polski 1697–1763">Historia Polski 1697–1763</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Stosunki_polsko-saskie_(I_Rzeczpospolita)" title="Kategoria:Stosunki polsko-saskie (I Rzeczpospolita)">Stosunki polsko-saskie (I Rzeczpospolita)</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Ukryte kategorie: <ul><li><a href="/wiki/Kategoria:Artyku%C5%82y_z_wyra%C5%BCeniami_zwodniczymi_od_2017-09" title="Kategoria:Artykuły z wyrażeniami zwodniczymi od 2017-09">Artykuły z wyrażeniami zwodniczymi od 2017-09</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Artyku%C5%82y_z_brakuj%C4%85cymi_przypisami_od_2012-04" title="Kategoria:Artykuły z brakującymi przypisami od 2012-04">Artykuły z brakującymi przypisami od 2012-04</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Tę stronę ostatnio edytowano 18 maj 2024, 12:33.</li> <li id="footer-info-copyright">Tekst udostępniany na licencji <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pl">Creative Commons: uznanie autorstwa, na tych samych warunkach</a>, z możliwością obowiązywania dodatkowych ograniczeń. Zobacz szczegółowe informacje o <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/pl">warunkach korzystania</a>.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Polityka prywatności</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:O_Wikipedii">O Wikipedii</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Korzystasz_z_Wikipedii_tylko_na_w%C5%82asn%C4%85_odpowiedzialno%C5%9B%C4%87">Korzystasz z Wikipedii tylko na własną odpowiedzialność</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Powszechne Zasady Postępowania</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Dla deweloperów</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/pl.wikipedia.org">Statystyki</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Oświadczenie o ciasteczkach</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//pl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Historia_Polski_(1697%E2%80%931763)&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Wersja mobilna</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-lh5s9","wgBackendResponseTime":174,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.269","walltime":"0.572","ppvisitednodes":{"value":1335,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":26520,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":2462,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":9,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":8,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":14218,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 244.008 1 -total"," 53.64% 130.886 1 Szablon:Historia_Polski"," 52.76% 128.739 2 Szablon:Szablon_nawigacyjny"," 28.36% 69.201 7 Szablon:Osobny_artykuł"," 26.98% 65.841 7 Szablon:Dmbox"," 11.38% 27.763 8 Szablon:Ikona"," 5.16% 12.584 1 Szablon:ISBN"," 4.32% 10.531 1 Szablon:Przypisy"," 2.30% 5.617 1 Szablon:Wikiźródła"," 1.38% 3.373 1 Szablon:Projekt_siostrzany"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.125","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":1492866,"limit":52428800},"limitreport-logs":"required = table#1 {\n}\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n"},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-7c479b968-7w5jr","timestamp":"20241117171303","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Historia Polski (1697\u20131763)","url":"https:\/\/pl.wikipedia.org\/wiki\/Historia_Polski_(1697%E2%80%931763)","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q824047","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q824047","author":{"@type":"Organization","name":"Wsp\u00f3\u0142tw\u00f3rcy projekt\u00f3w Fundacji Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2005-05-26T15:48:14Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/b\/bb\/IRP1.png"}</script> </body> </html>