CINXE.COM
Coca — Wikipédia
<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available" lang="fr" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Coca — Wikipédia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )frwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","janvier","février","mars","avril","mai","juin","juillet","août","septembre","octobre","novembre","décembre"],"wgRequestId":"a64b02f2-4c53-4ffc-ab14-71ed07525de4","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Coca","wgTitle":"Coca","wgCurRevisionId":218979835,"wgRevisionId":218979835,"wgArticleId":36408,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Taxobox utilisant une classification non précisée","Article avec taxobox-végétal","Taxobox début par provenance de l'image - A","Taxobox utilisant une classification phylogénétique non précisée","Article utilisant une Infobox","Article à internationaliser","Catégorie Commons avec lien local différent sur Wikidata","Portail:Botanique/Articles liés","Portail:Biologie/Articles liés","Projet:Biologie/Pages liées","Portail:Plantes utiles/Articles liés","Portail:Agriculture et agronomie/Articles liés","Portail:Psychotrope/Articles liés","Erythroxylaceae","Espèce de Malpighiales (nom vernaculaire)","Arbuste (nom vernaculaire)","Arbuste en Amérique du Sud","Dicotylédone d'Amérique du Sud","Plante psychotrope","Cocaïne","Taxon décrit par Jean-Baptiste de Lamarck","Taxon décrit en 1786"],"wgPageViewLanguage":"fr","wgPageContentLanguage":"fr","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Coca","wgRelevantArticleId":36408,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"fr","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"fr"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":30000,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q158018","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false}; RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","mediawiki.page.gallery.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.gallery","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.ArchiveLinks","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fr&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cmediawiki.page.gallery.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=fr&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fr&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.22"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Erythroxylum_coca.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1176"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Erythroxylum_coca.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="784"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="627"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Coca — Wikipédia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//fr.m.wikipedia.org/wiki/Coca"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Modifier" href="/w/index.php?title=Coca&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipédia (fr)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//fr.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Coca"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fr"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Flux Atom de Wikipédia" href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Modifications_r%C3%A9centes&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Coca rootpage-Coca skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Aller au contenu</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" title="Menu principal" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menu principal" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menu principal</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menu principal</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">déplacer vers la barre latérale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">masquer</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Navigation </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal" title="Accueil général [z]" accesskey="z"><span>Page d’accueil</span></a></li><li id="n-thema" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portail:Accueil" title="Regroupements d'articles par thématiques"><span>Portails thématiques</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Page_au_hasard" title="Affiche un article au hasard [x]" accesskey="x"><span>Article au hasard</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Contact" title="Qui contacter"><span>Contact</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-Contribuer" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-Contribuer" > <div class="vector-menu-heading"> Contribuer </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-aboutwp" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Aide:D%C3%A9buter" title="Guide pour apprendre à contribuer à Wikipédia"><span>Débuter sur Wikipédia</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Aide:Accueil" title="Accès à l’aide"><span>Aide</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_de_la_communaut%C3%A9" title="À propos du projet, ce que vous pouvez faire, où trouver les informations"><span>Communauté</span></a></li><li id="n-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_sp%C3%A9ciales" title="Outils pour contribuer à Wikipédia"><span>Pages spéciales</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Modifications_r%C3%A9centes" title="Liste des modifications récentes sur le wiki [r]" accesskey="r"><span>Modifications récentes</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipédia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fr.svg" style="width: 7.4375em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="l'encyclopédie libre" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fr.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Recherche" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Rechercher sur Wikipédia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Rechercher</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Rechercher sur Wikipédia" aria-label="Rechercher sur Wikipédia" autocapitalize="sentences" title="Rechercher sur Wikipédia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Spécial:Recherche"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Rechercher</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Outils personnels"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Apparence"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Modifier l'apparence de la taille, de la largeur et de la couleur de la police de la page" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Apparence" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Apparence</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=fr.wikipedia.org&uselang=fr" class=""><span>Faire un don</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Coca" title="Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire." class=""><span>Créer un compte</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Coca" title="Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]" accesskey="o" class=""><span>Se connecter</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Plus d’options" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Outils personnels" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Outils personnels</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Menu utilisateur" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=fr.wikipedia.org&uselang=fr"><span>Faire un don</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Coca" title="Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Créer un compte</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Coca" title="Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Se connecter</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Pages pour les contributeurs déconnectés <a href="/wiki/Aide:Premiers_pas" aria-label="En savoir plus sur la contribution"><span>en savoir plus</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_contributions" title="Une liste des modifications effectuées depuis cette adresse IP [y]" accesskey="y"><span>Contributions</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_discussions" title="La page de discussion pour les contributions depuis cette adresse IP [n]" accesskey="n"><span>Discussion</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><!-- CentralNotice --></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Sommaire" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Sommaire</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">déplacer vers la barre latérale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">masquer</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Début</div> </a> </li> <li id="toc-Étymologie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Étymologie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Étymologie</span> </div> </a> <ul id="toc-Étymologie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Description" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Description"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Description</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Description-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Afficher / masquer la sous-section Description</span> </button> <ul id="toc-Description-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Appareil_végétatif" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Appareil_végétatif"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1</span> <span>Appareil végétatif</span> </div> </a> <ul id="toc-Appareil_végétatif-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Appareil_reproducteur" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Appareil_reproducteur"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2</span> <span>Appareil reproducteur</span> </div> </a> <ul id="toc-Appareil_reproducteur-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Botanique" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Botanique"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Botanique</span> </div> </a> <ul id="toc-Botanique-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Écologie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Écologie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Écologie</span> </div> </a> <ul id="toc-Écologie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Composition_chimique" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Composition_chimique"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Composition chimique</span> </div> </a> <ul id="toc-Composition_chimique-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Histoire" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Histoire"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Histoire</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Histoire-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Afficher / masquer la sous-section Histoire</span> </button> <ul id="toc-Histoire-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Cocadas" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Cocadas"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.1</span> <span>Cocadas</span> </div> </a> <ul id="toc-Cocadas-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-«_L'effet_coca_»" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#«_L'effet_coca_»"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.2</span> <span>« L'effet coca »</span> </div> </a> <ul id="toc-«_L'effet_coca_»-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Usages" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Usages"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Usages</span> </div> </a> <ul id="toc-Usages-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Aspects_économiques_et_politiques" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Aspects_économiques_et_politiques"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Aspects économiques et politiques</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Aspects_économiques_et_politiques-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Afficher / masquer la sous-section Aspects économiques et politiques</span> </button> <ul id="toc-Aspects_économiques_et_politiques-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Production" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Production"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.1</span> <span>Production</span> </div> </a> <ul id="toc-Production-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Pérou" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Pérou"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.1.1</span> <span>Pérou</span> </div> </a> <ul id="toc-Pérou-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bolivie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Bolivie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.1.2</span> <span>Bolivie</span> </div> </a> <ul id="toc-Bolivie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Colombie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Colombie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.1.3</span> <span>Colombie</span> </div> </a> <ul id="toc-Colombie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Argentine" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Argentine"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.1.4</span> <span>Argentine</span> </div> </a> <ul id="toc-Argentine-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Symbolisme" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Symbolisme"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Symbolisme</span> </div> </a> <ul id="toc-Symbolisme-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Statut_légal" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Statut_légal"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>Statut légal</span> </div> </a> <ul id="toc-Statut_légal-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Notes_et_références" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Notes_et_références"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11</span> <span>Notes et références</span> </div> </a> <ul id="toc-Notes_et_références-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Voir_aussi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Voir_aussi"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12</span> <span>Voir aussi</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Voir_aussi-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Afficher / masquer la sous-section Voir aussi</span> </button> <ul id="toc-Voir_aussi-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Articles_connexes" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Articles_connexes"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12.1</span> <span>Articles connexes</span> </div> </a> <ul id="toc-Articles_connexes-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bibliographie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Bibliographie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12.2</span> <span>Bibliographie</span> </div> </a> <ul id="toc-Bibliographie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Références_taxinomiques" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Références_taxinomiques"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12.3</span> <span>Références taxinomiques</span> </div> </a> <ul id="toc-Références_taxinomiques-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Sommaire" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" title="Table des matières" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Basculer la table des matières" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Basculer la table des matières</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Coca</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Aller à un article dans une autre langue. Disponible en 56 langues." > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-56" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">56 langues</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%83%D9%88%D9%83%D8%A7" title="كوكا – arabe" lang="ar" hreflang="ar" data-title="كوكا" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="arabe" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D9%83%D9%88%D9%83%D8%A7_(%D9%86%D8%A8%D8%A7%D8%AA)" title="كوكا (نبات) – arabe égyptien" lang="arz" hreflang="arz" data-title="كوكا (نبات)" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="arabe égyptien" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Erythroxylum_coca" title="Erythroxylum coca – asturien" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Erythroxylum coca" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="asturien" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ay mw-list-item"><a href="https://ay.wikipedia.org/wiki/Kuka" title="Kuka – aymara" lang="ay" hreflang="ay" data-title="Kuka" data-language-autonym="Aymar aru" data-language-local-name="aymara" class="interlanguage-link-target"><span>Aymar aru</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Erythroxylum_coca" title="Erythroxylum coca – azerbaïdjanais" lang="az" hreflang="az" data-title="Erythroxylum coca" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="azerbaïdjanais" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D1%96%D0%BD%D0%B0%D0%B2%D1%8B_%D0%BA%D1%83%D1%81%D1%82" title="Какаінавы куст – biélorusse" lang="be" hreflang="be" data-title="Какаінавы куст" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="biélorusse" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%95%E0%A7%8B%E0%A6%95%E0%A6%BE" title="কোকা – bengali" lang="bn" hreflang="bn" data-title="কোকা" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="bengali" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Coca_(planta)" title="Coca (planta) – catalan" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Coca (planta)" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="catalan" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/Erythroxylum_coca" title="Erythroxylum coca – cebuano" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Erythroxylum coca" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="cebuano" class="interlanguage-link-target"><span>Cebuano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Rudod%C5%99ev_koka" title="Rudodřev koka – tchèque" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Rudodřev koka" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="tchèque" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Koka" title="Koka – danois" lang="da" hreflang="da" data-title="Koka" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="danois" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Cocastrauch" title="Cocastrauch – allemand" lang="de" hreflang="de" data-title="Cocastrauch" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="allemand" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CF%8C%CE%BA%CE%B1" title="Κόκα – grec" lang="el" hreflang="el" data-title="Κόκα" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="grec" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Erythroxylum_coca" title="Erythroxylum coca – anglais" lang="en" hreflang="en" data-title="Erythroxylum coca" data-language-autonym="English" data-language-local-name="anglais" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Kokao_(planto)" title="Kokao (planto) – espéranto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Kokao (planto)" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="espéranto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Erythroxylum_coca" title="Erythroxylum coca – espagnol" lang="es" hreflang="es" data-title="Erythroxylum coca" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="espagnol" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Kokap%C3%B5%C3%B5sas" title="Kokapõõsas – estonien" lang="et" hreflang="et" data-title="Kokapõõsas" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="estonien" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Koka_(landarea)" title="Koka (landarea) – basque" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Koka (landarea)" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="basque" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D9%88%DA%A9%D8%A7_%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%B1%D9%88%DA%A9%D8%B3%DB%8C%D9%84%D9%88%D9%85" title="کوکا اریتروکسیلوم – persan" lang="fa" hreflang="fa" data-title="کوکا اریتروکسیلوم" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="persan" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Kokapensas" title="Kokapensas – finnois" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Kokapensas" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="finnois" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/Kokastr%C3%BCk" title="Kokastrük – frison septentrional" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Kokastrük" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="frison septentrional" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/C%C3%B3ca" title="Cóca – irlandais" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Cóca" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="irlandais" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/Coca" title="Coca – gaélique écossais" lang="gd" hreflang="gd" data-title="Coca" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="gaélique écossais" class="interlanguage-link-target"><span>Gàidhlig</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Coca_(planta)" title="Coca (planta) – galicien" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Coca (planta)" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="galicien" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%A7%D7%95%D7%A7%D7%94" title="קוקה – hébreu" lang="he" hreflang="he" data-title="קוקה" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="hébreu" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Koka_(biljna_vrsta)" title="Koka (biljna vrsta) – croate" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Koka (biljna vrsta)" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="croate" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hsb mw-list-item"><a href="https://hsb.wikipedia.org/wiki/W%C5%A1%C4%9Bdny_kokakerk" title="Wšědny kokakerk – haut-sorabe" lang="hsb" hreflang="hsb" data-title="Wšědny kokakerk" data-language-autonym="Hornjoserbsce" data-language-local-name="haut-sorabe" class="interlanguage-link-target"><span>Hornjoserbsce</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Kokao" title="Kokao – ido" lang="io" hreflang="io" data-title="Kokao" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="ido" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Erythroxylum_coca" title="Erythroxylum coca – italien" lang="it" hreflang="it" data-title="Erythroxylum coca" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="italien" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%B3%E3%82%AB" title="コカ – japonais" lang="ja" hreflang="ja" data-title="コカ" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="japonais" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%AE%E1%83%94" title="კოკაინის ხე – géorgien" lang="ka" hreflang="ka" data-title="კოკაინის ხე" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="géorgien" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%BD%94%EC%B9%B4%EB%82%98%EB%AC%B4" title="코카나무 – coréen" lang="ko" hreflang="ko" data-title="코카나무" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="coréen" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Erythroxylum_coca" title="Erythroxylum coca – latin" lang="la" hreflang="la" data-title="Erythroxylum coca" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="latin" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Tikrasis_kokainmedis" title="Tikrasis kokainmedis – lituanien" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Tikrasis kokainmedis" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="lituanien" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Kokas_augs" title="Kokas augs – letton" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Kokas augs" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="letton" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/K%C3%B4ka_(zavamaniry)" title="Kôka (zavamaniry) – malgache" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Kôka (zavamaniry)" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="malgache" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Coca_(plant)" title="Coca (plant) – néerlandais" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Coca (plant)" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="néerlandais" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Koka" title="Koka – norvégien nynorsk" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Koka" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="norvégien nynorsk" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Koka" title="Koka – norvégien bokmål" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Koka" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="norvégien bokmål" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Krasnodrzew_pospolity" title="Krasnodrzew pospolity – polonais" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Krasnodrzew pospolity" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="polonais" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Erythroxylum_coca" title="Erythroxylum coca – portugais" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Erythroxylum coca" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="portugais" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Kuka" title="Kuka – quechua" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Kuka" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="quechua" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Coca" title="Coca – roumain" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Coca" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="roumain" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BA%D0%B0%D0%B8%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D1%8B%D0%B9_%D0%BA%D1%83%D1%81%D1%82" title="Кокаиновый куст – russe" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Кокаиновый куст" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="russe" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Erythroxylum_coca" title="Erythroxylum coca – écossais" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Erythroxylum coca" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="écossais" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Koka" title="Koka – serbo-croate" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Koka" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="serbo-croate" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Coca" title="Coca – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Coca" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Koka" title="Koka – slovène" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Koka" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="slovène" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BA%D0%B0" title="Кока – serbe" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Кока" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="serbe" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Kokabuske" title="Kokabuske – suédois" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Kokabuske" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="suédois" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%82%E0%B8%84%E0%B8%84%E0%B8%B2" title="โคคา – thaï" lang="th" hreflang="th" data-title="โคคา" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="thaï" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Koka_a%C4%9Fac%C4%B1" title="Koka ağacı – turc" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Koka ağacı" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="turc" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BA%D0%B0_(%D1%80%D0%BE%D1%81%D0%BB%D0%B8%D0%BD%D0%B0)" title="Кока (рослина) – ukrainien" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Кока (рослина)" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ukrainien" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Erythroxylum_coca" title="Erythroxylum coca – vietnamien" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Erythroxylum coca" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="vietnamien" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Erythroxylum_coca" title="Erythroxylum coca – waray" lang="war" hreflang="war" data-title="Erythroxylum coca" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="waray" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8F%A4%E6%9F%AF%E6%A8%B9" title="古柯樹 – chinois" lang="zh" hreflang="zh" data-title="古柯樹" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="chinois" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q158018#sitelinks-wikipedia" title="Modifier les liens interlangues" class="wbc-editpage">Modifier les liens</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Espaces de noms"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Coca" title="Voir le contenu de la page [c]" accesskey="c"><span>Article</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Discussion:Coca" rel="discussion" title="Discussion au sujet de cette page de contenu [t]" accesskey="t"><span>Discussion</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Modifier la variante de langue" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">français</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Affichages"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Coca"><span>Lire</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Coca&veaction=edit" title="Modifier cette page [v]" accesskey="v"><span>Modifier</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Coca&action=edit" title="Modifier le wikicode de cette page [e]" accesskey="e"><span>Modifier le code</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Coca&action=history" title="Historique des versions de cette page [h]" accesskey="h"><span>Voir l’historique</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Outils de la page"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Outils" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Outils</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Outils</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">déplacer vers la barre latérale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">masquer</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Plus d’options" > <div class="vector-menu-heading"> Actions </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Coca"><span>Lire</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Coca&veaction=edit" title="Modifier cette page [v]" accesskey="v"><span>Modifier</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Coca&action=edit" title="Modifier le wikicode de cette page [e]" accesskey="e"><span>Modifier le code</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Coca&action=history"><span>Voir l’historique</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Général </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_li%C3%A9es/Coca" title="Liste des pages liées qui pointent sur celle-ci [j]" accesskey="j"><span>Pages liées</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Suivi_des_liens/Coca" rel="nofollow" title="Liste des modifications récentes des pages appelées par celle-ci [k]" accesskey="k"><span>Suivi des pages liées</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//fr.wikipedia.org/wiki/Aide:Importer_un_fichier" title="Téléverser des fichiers [u]" accesskey="u"><span>Téléverser un fichier</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Coca&oldid=218979835" title="Adresse permanente de cette version de cette page"><span>Lien permanent</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Coca&action=info" title="Davantage d’informations sur cette page"><span>Informations sur la page</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Citer&page=Coca&id=218979835&wpFormIdentifier=titleform" title="Informations sur la manière de citer cette page"><span>Citer cette page</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FCoca"><span>Obtenir l'URL raccourcie</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:QrCode&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FCoca"><span>Télécharger le code QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Imprimer / exporter </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Livre&bookcmd=book_creator&referer=Coca"><span>Créer un livre</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:DownloadAsPdf&page=Coca&action=show-download-screen"><span>Télécharger comme PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Coca&printable=yes" title="Version imprimable de cette page [p]" accesskey="p"><span>Version imprimable</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Dans d’autres projets </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Erythroxylum_coca" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-species mw-list-item"><a href="https://species.wikimedia.org/wiki/Erythroxylum_coca" hreflang="en"><span>Wikispecies</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q158018" title="Lien vers l’élément dans le dépôt de données connecté [g]" accesskey="g"><span>Élément Wikidata</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Outils de la page"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Apparence"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Apparence</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">déplacer vers la barre latérale</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">masquer</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Un article de Wikipédia, l'encyclopédie libre.</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="fr" dir="ltr"><p id="sous_titre_h1" class="noexcerpt"><i>Erythroxylum coca</i></p> <div class="bandeau-container metadata homonymie hatnote"><div class="bandeau-cell bandeau-icone" style="display:table-cell;padding-right:0.5em"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Aide:Homonymie" title="Aide:Homonymie"><img alt="Page d’aide sur l’homonymie" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Logo_disambig.svg/20px-Logo_disambig.svg.png" decoding="async" width="20" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Logo_disambig.svg/30px-Logo_disambig.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Logo_disambig.svg/40px-Logo_disambig.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="375" /></a></span></div><div class="bandeau-cell" style="display:table-cell;padding-right:0.5em"> <p>Cet article concerne la plante. Pour la boisson américaine, voir <a href="/wiki/Coca-Cola" title="Coca-Cola">Coca-Cola</a>. Pour les autres significations, voir <a href="/wiki/Coca_(homonymie)" class="mw-disambig" title="Coca (homonymie)">Coca (homonymie)</a>. </p> </div></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r204255952">.mw-parser-output div.taxobox_v3{font-size:0.99em}.mw-parser-output div.taxobox_v3 .entete,.mw-parser-output .taxobox_v3 caption,.mw-parser-output .taxobox_v3 p.bloc{font-style:normal}.mw-parser-output .taxobox_v3 th{font-weight:normal}.mw-parser-output div.taxobox_v3.bordered th[scope=row],.mw-parser-output div.taxobox_v3.bordered td{padding-bottom:4px;border-top:1px solid #ededed}.mw-parser-output div.taxobox_v3.animal .entete{background-color:LightSalmon}.mw-parser-output .taxobox_v3.animal caption,.mw-parser-output .taxobox_v3.animal p.bloc{background-color:Bisque}.mw-parser-output div.taxobox_v3.plante .entete{background-color:lightgreen}.mw-parser-output .taxobox_v3.plante caption,.mw-parser-output .taxobox_v3.plante p.bloc{background-color:#ccffcc}.mw-parser-output div.taxobox_v3.champignon .entete{background-color:SkyBlue}.mw-parser-output .taxobox_v3.champignon caption,.mw-parser-output .taxobox_v3.champignon p.bloc{background-color:PowderBlue}.mw-parser-output div.taxobox_v3.test .entete{background-color:#50a0a0}.mw-parser-output .taxobox_v3.test caption,.mw-parser-output .taxobox_v3.test p.bloc{background-color:#70c0c0}.mw-parser-output div.taxobox_v3.algue .entete{background-color:MediumAquamarine}.mw-parser-output .taxobox_v3.algue caption,.mw-parser-output .taxobox_v3.algue p.bloc{background-color:#bfffe6}.mw-parser-output div.taxobox_v3.archaea .entete{background-color:darkgray}.mw-parser-output .taxobox_v3.archaea caption,.mw-parser-output .taxobox_v3.archaea p.bloc{background-color:lightgray}.mw-parser-output div.taxobox_v3.protiste .entete{background-color:khaki}.mw-parser-output .taxobox_v3.protiste caption,.mw-parser-output .taxobox_v3.protiste p.bloc{background-color:PaleGoldenrod}.mw-parser-output div.taxobox_v3.virus .entete{background-color:#d1d1f9}.mw-parser-output .taxobox_v3.virus caption,.mw-parser-output .taxobox_v3.virus p.bloc{background-color:Lavender}.mw-parser-output div.taxobox_v3.neutre .entete{background-color:#eee}.mw-parser-output .taxobox_v3.neutre caption,.mw-parser-output .taxobox_v3.neutre p.bloc{background-color:#eee}.mw-parser-output div.taxobox_v3.bacterie .entete,.mw-parser-output div.taxobox_v3.eucaryote .entete,.mw-parser-output div.taxobox_v3.procaryote .entete{background-color:lightgrey}.mw-parser-output .taxobox_v3.bacterie caption,.mw-parser-output .taxobox_v3.bacterie p.bloc,.mw-parser-output .taxobox_v3.eucaryote caption,.mw-parser-output .taxobox_v3.eucaryote p.bloc,.mw-parser-output .taxobox_v3.procaryote caption,.mw-parser-output .taxobox_v3.procaryote p.bloc{background-color:#e6e6e6}.mw-parser-output div.taxobox_v3 .taxobox_classification{font-style:italic}.mw-parser-output div.taxobox_v3 .taxobox_classification .rnormal,.mw-parser-output div.taxobox_v3.zoologie .taxobox_classification .normal,.mw-parser-output div.taxobox_v3 th[scope="row"]{font-style:normal}</style><div class="infobox_v3 infobox infobox--frwiki noarchive large taxobox_v3 plante bordered" style="width:20em"> <div class="entete" style=""> <div><i>Erythroxylum coca</i></div> </div><div class="images"><span class="mw-default-size" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/Fichier:Erythroxylum_coca.jpg" class="mw-file-description"><img alt="Description de cette image, également commentée ci-après" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Erythroxylum_coca.jpg/240px-Erythroxylum_coca.jpg" decoding="async" width="240" height="235" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Erythroxylum_coca.jpg 1.5x" data-file-width="300" data-file-height="294" /></a></span> </div> <div class="legend"><i>Erythroxylum coca</i>.</div><table class="taxobox_classification"><caption style=""><a href="/wiki/Classification_scientifique_des_esp%C3%A8ces" title="Classification scientifique des espèces">Classification</a></caption><tbody><tr> <th scope="row" style="width:8em;"><a href="/wiki/R%C3%A8gne_(biologie)" title="Règne (biologie)">Règne</a></th> <td> <span class="normal"><a href="/wiki/Plante" title="Plante">Plantae</a></span></td> </tr> <tr> <th scope="row" style="width:8em;"><a href="/wiki/Division_(biologie)" class="mw-redirect" title="Division (biologie)">Division</a></th> <td> <span class="normal"><a href="/wiki/Magnoliophyta" class="mw-redirect" title="Magnoliophyta">Magnoliophyta</a></span></td> </tr> <tr> <th scope="row" style="width:8em;"><a href="/wiki/Classe_(biologie)" title="Classe (biologie)">Classe</a></th> <td> <span class="normal"><a href="/wiki/Magnoliopsida" title="Magnoliopsida">Magnoliopsida</a></span></td> </tr> <tr> <th scope="row" style="width:8em;"><a href="/wiki/Ordre_(biologie)" title="Ordre (biologie)">Ordre</a></th> <td> <span class="normal"><a href="/wiki/Linales" title="Linales">Linales</a></span></td> </tr> <tr> <th scope="row" style="width:8em;"><a href="/wiki/Famille_(biologie)" title="Famille (biologie)">Famille</a></th> <td> <span class="normal"><a href="/wiki/Erythroxylaceae" title="Erythroxylaceae">Erythroxylaceae</a></span></td> </tr> <tr> <th scope="row" style="width:8em;"><a href="/wiki/Genre_(biologie)" title="Genre (biologie)">Genre</a></th> <td> <a href="/wiki/Erythroxylum" title="Erythroxylum">Erythroxylum</a></td> </tr> </tbody></table> <p class="bloc"><a href="/wiki/Esp%C3%A8ce" title="Espèce">Espèce</a></p><div class="center taxobox_classification"><b><span style="font-style: normal"><i>Erythroxylum coca</i></span></b><br /><span class="rnormal"><small><b>(<a href="/wiki/Jean-Baptiste_de_Lamarck" title="Jean-Baptiste de Lamarck">Lam.</a>, <a href="/wiki/1786" title="1786">1786</a>)</b></small></span></div> <p class="bloc"><a href="/wiki/Classification_phylog%C3%A9n%C3%A9tique" title="Classification phylogénétique">Classification phylogénétique</a></p> <table class="taxobox_classification"><caption class="hidden" style=""><a href="/wiki/Classification_phylog%C3%A9n%C3%A9tique" title="Classification phylogénétique">Classification phylogénétique</a></caption> <tbody><tr> <th scope="row" style="width:8em;"><a href="/wiki/Ordre_(biologie)" title="Ordre (biologie)">Ordre</a></th> <td> <span class="normal"><a href="/wiki/Malpighiales" title="Malpighiales">Malpighiales</a></span></td> </tr> <tr> <th scope="row" style="width:8em;"><a href="/wiki/Famille_(biologie)" title="Famille (biologie)">Famille</a></th> <td> <span class="normal"><a href="/wiki/Erythroxylaceae" title="Erythroxylaceae">Erythroxylaceae</a></span></td> </tr> </tbody></table></div> <p>Le <b>Cocaier</b> ou <b>Arbre à coca</b> (<i><b>Erythroxylum coca</b></i>) est une espèce de plantes à fleurs de la famille des <a href="/wiki/Erythroxylaceae" title="Erythroxylaceae">Érythroxylacées</a> originaire d'<a href="/wiki/Am%C3%A9rique_du_Sud" title="Amérique du Sud">Amérique du Sud</a>. Elle joue un rôle important dans la <a href="/wiki/Am%C3%A9rique_andine" title="Amérique andine">culture andine</a>, à travers ses utilisations rituelles ou <a href="/wiki/Plante_m%C3%A9dicinale" title="Plante médicinale">médicinales</a><sup id="cite_ref-:3_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-:3-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>La <a href="/wiki/Coca%C3%AFne" title="Cocaïne">cocaïne</a> est extraite des feuilles de coca. </p><p>Les dictionnaires sont partagés sur le genre du nom de l'arbuste mais s'entendent pour dénommer « la » coca la substance à mâcher qu'il fournit. Elle est appelée <i>mama kuka</i> en langue <a href="/wiki/Quechua" title="Quechua">quechua</a>. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Étymologie"><span id=".C3.89tymologie"></span>Étymologie</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Coca&veaction=edit&section=1" title="Modifier la section : Étymologie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Coca&action=edit&section=1" title="Modifier le code source de la section : Étymologie"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Le nom <i>Erythroxylum</i> vien du grec « bois rouge » en référence de son écorce, « <i>xulon</i> » bois, « <i>eruthros</i> » rouge. Le terme <i>coca</i> vient du quechua « <i>kuka</i> »<sup id="cite_ref-:2_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-:2-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Description">Description</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Coca&veaction=edit&section=2" title="Modifier la section : Description" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Coca&action=edit&section=2" title="Modifier le code source de la section : Description"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Erythroxylum_novogranatense.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/Erythroxylum_novogranatense.jpg/250px-Erythroxylum_novogranatense.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/Erythroxylum_novogranatense.jpg/330px-Erythroxylum_novogranatense.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/Erythroxylum_novogranatense.jpg/500px-Erythroxylum_novogranatense.jpg 2x" data-file-width="3232" data-file-height="2424" /></a><figcaption>Fleur d<i>'Erythroxylum novogranatense</i> var. <i>truxillense</i>.</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Appareil_végétatif"><span id="Appareil_v.C3.A9g.C3.A9tatif"></span>Appareil végétatif</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Coca&veaction=edit&section=3" title="Modifier la section : Appareil végétatif" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Coca&action=edit&section=3" title="Modifier le code source de la section : Appareil végétatif"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>La coca est un <a href="/wiki/Arbuste" title="Arbuste">arbuste</a> mesurant 2 à 3 <abbr class="abbr" title="mètre">m</abbr> de haut en culture et environ 6 <abbr class="abbr" title="mètre">m</abbr> à l'état sauvage. Les feuilles , de teinte vert clair, sont alternes, ovales à elliptiques et elles mesurent de 2 à 7 <abbr class="abbr" title="centimètre">cm</abbr> de long<sup id="cite_ref-:2_2-1" class="reference"><a href="#cite_note-:2-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <ul class="gallery mw-gallery-packed"> <li class="gallerybox" style="width: 162px"> <div class="thumb" style="width: 160px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Coca_(Erythroxylum_coca)_hojas_en_Takiwasi,_Per%C3%BA,_2014_01.jpg" class="mw-file-description" title="Jeune arbuste."><img alt="Jeune arbuste." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Coca_%28Erythroxylum_coca%29_hojas_en_Takiwasi%2C_Per%C3%BA%2C_2014_01.jpg/250px-Coca_%28Erythroxylum_coca%29_hojas_en_Takiwasi%2C_Per%C3%BA%2C_2014_01.jpg" decoding="async" width="160" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Coca_%28Erythroxylum_coca%29_hojas_en_Takiwasi%2C_Per%C3%BA%2C_2014_01.jpg/500px-Coca_%28Erythroxylum_coca%29_hojas_en_Takiwasi%2C_Per%C3%BA%2C_2014_01.jpg 1.5x" data-file-width="900" data-file-height="675" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Jeune arbuste.</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 145.33333333333px"> <div class="thumb" style="width: 143.33333333333px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Erythroxylum_pictum,_loof_en_vrug,_Krantzkloof_NR.jpg" class="mw-file-description" title="Tige."><img alt="Tige." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Erythroxylum_pictum%2C_loof_en_vrug%2C_Krantzkloof_NR.jpg/250px-Erythroxylum_pictum%2C_loof_en_vrug%2C_Krantzkloof_NR.jpg" decoding="async" width="144" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Erythroxylum_pictum%2C_loof_en_vrug%2C_Krantzkloof_NR.jpg/330px-Erythroxylum_pictum%2C_loof_en_vrug%2C_Krantzkloof_NR.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Erythroxylum_pictum%2C_loof_en_vrug%2C_Krantzkloof_NR.jpg/500px-Erythroxylum_pictum%2C_loof_en_vrug%2C_Krantzkloof_NR.jpg 2x" data-file-width="3583" data-file-height="3000" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Tige.</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 182px"> <div class="thumb" style="width: 180px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Hojas_de_la_Coca_(Erythroxylum_coca).jpg" class="mw-file-description" title="Rameau."><img alt="Rameau." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e8/Hojas_de_la_Coca_%28Erythroxylum_coca%29.jpg/330px-Hojas_de_la_Coca_%28Erythroxylum_coca%29.jpg" decoding="async" width="180" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e8/Hojas_de_la_Coca_%28Erythroxylum_coca%29.jpg/500px-Hojas_de_la_Coca_%28Erythroxylum_coca%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e8/Hojas_de_la_Coca_%28Erythroxylum_coca%29.jpg/960px-Hojas_de_la_Coca_%28Erythroxylum_coca%29.jpg 2x" data-file-width="1000" data-file-height="667" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Rameau.</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 162px"> <div class="thumb" style="width: 160px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Colcoca02.jpg" class="mw-file-description" title="Feuille."><img alt="Feuille." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Colcoca02.jpg/240px-Colcoca02.jpg" decoding="async" width="160" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Colcoca02.jpg/360px-Colcoca02.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Colcoca02.jpg/480px-Colcoca02.jpg 2x" data-file-width="2048" data-file-height="1536" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Feuille.</div> </li> </ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Appareil_reproducteur">Appareil reproducteur</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Coca&veaction=edit&section=4" title="Modifier la section : Appareil reproducteur" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Coca&action=edit&section=4" title="Modifier le code source de la section : Appareil reproducteur"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Les fleurs blanches ont cinq pétales et elles sont en forme d'étoiles. Elles sont portées en petits groupes à l'aisselle des feuilles. Les fruits rouges sont des baies oblongues<sup id="cite_ref-:2_2-2" class="reference"><a href="#cite_note-:2-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <ul class="gallery mw-gallery-packed"> <li class="gallerybox" style="width: 162px"> <div class="thumb" style="width: 160px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Erythroxylum_coca_003.JPG" class="mw-file-description" title="Fleur."><img alt="Fleur." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e7/Erythroxylum_coca_003.JPG/240px-Erythroxylum_coca_003.JPG" decoding="async" width="160" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e7/Erythroxylum_coca_003.JPG/360px-Erythroxylum_coca_003.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e7/Erythroxylum_coca_003.JPG/480px-Erythroxylum_coca_003.JPG 2x" data-file-width="1763" data-file-height="1323" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Fleur.</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 182.66666666667px"> <div class="thumb" style="width: 180.66666666667px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Coca_(Erythroxylum_coca)_en_Meta_(Colombia)_1.jpg" class="mw-file-description" title="Fruits."><img alt="Fruits." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e7/Coca_%28Erythroxylum_coca%29_en_Meta_%28Colombia%29_1.jpg/271px-Coca_%28Erythroxylum_coca%29_en_Meta_%28Colombia%29_1.jpg" decoding="async" width="181" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e7/Coca_%28Erythroxylum_coca%29_en_Meta_%28Colombia%29_1.jpg/406px-Coca_%28Erythroxylum_coca%29_en_Meta_%28Colombia%29_1.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e7/Coca_%28Erythroxylum_coca%29_en_Meta_%28Colombia%29_1.jpg/542px-Coca_%28Erythroxylum_coca%29_en_Meta_%28Colombia%29_1.jpg 2x" data-file-width="2048" data-file-height="1362" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Fruits.</div> </li> </ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Botanique">Botanique</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Coca&veaction=edit&section=5" title="Modifier la section : Botanique" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Coca&action=edit&section=5" title="Modifier le code source de la section : Botanique"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Arbusto_de_Coca_(Erythroxylum_coca),_Takiwasi,_Per%C3%BA,_2004.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/Arbusto_de_Coca_%28Erythroxylum_coca%29%2C_Takiwasi%2C_Per%C3%BA%2C_2004.jpg/220px-Arbusto_de_Coca_%28Erythroxylum_coca%29%2C_Takiwasi%2C_Per%C3%BA%2C_2004.jpg" decoding="async" width="220" height="293" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/Arbusto_de_Coca_%28Erythroxylum_coca%29%2C_Takiwasi%2C_Per%C3%BA%2C_2004.jpg/330px-Arbusto_de_Coca_%28Erythroxylum_coca%29%2C_Takiwasi%2C_Per%C3%BA%2C_2004.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/Arbusto_de_Coca_%28Erythroxylum_coca%29%2C_Takiwasi%2C_Per%C3%BA%2C_2004.jpg/440px-Arbusto_de_Coca_%28Erythroxylum_coca%29%2C_Takiwasi%2C_Per%C3%BA%2C_2004.jpg 2x" data-file-width="675" data-file-height="900" /></a><figcaption>Arbuste de coca (<i>Erythroxylum coca</i>).</figcaption></figure> <p>Si les premiers botanistes pensaient que toutes les plantes de coca cultivées appartenaient à la même espèce, nous savons désormais que deux espèces ont été domestiquées : <i>Erythroxylum coca</i> Lam. et <i>Erythroxylum novogranatense</i> (Morris) Hieron. Ces deux espèces ont chacune deux variétés distinctes : <i>Erythroxylum coca</i> Lam. var. <i>coca</i> et <i>Erythroxylum coca</i> var. <i>Ipuda</i> Plowman pour la première espèce ; <i>Erythroxylum novogranatense</i> (Morris) Hieron var. <i>novogranatense</i> et <i>Erythroxylum novogranatense</i> var. <i>truxillense</i> (Rusby) Plowman pour la seconde. </p><p>C'est un arbuste mesurant de 1,5 à 4 mètres de haut. Les feuilles mesurent de 2,5 à 7,5 <abbr class="abbr" title="centimètre">cm</abbr> et sont vert-clair. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Écologie"><span id=".C3.89cologie"></span>Écologie</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Coca&veaction=edit&section=6" title="Modifier la section : Écologie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Coca&action=edit&section=6" title="Modifier le code source de la section : Écologie"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Elle pousse à l'état sauvage dans la <a href="/wiki/Cordill%C3%A8re_des_Andes" title="Cordillère des Andes">cordillère des Andes</a> à des altitudes variant de 300 à 2 000 <abbr class="abbr" title="mètre">m</abbr>. <i>Erythroxylum coca</i> Lam. et <i>Erythroxylum novogranatense</i> (Morris) Hieron affectionnent particulièrement les sols acides, comme toutes les espèces du genre <i>Erythroxylum</i><sup id="cite_ref-:3_1-1" class="reference"><a href="#cite_note-:3-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Composition_chimique">Composition chimique</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Coca&veaction=edit&section=7" title="Modifier la section : Composition chimique" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Coca&action=edit&section=7" title="Modifier le code source de la section : Composition chimique"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>La feuille est la seule à contenir des alcaloïdes. Elle contient des principes actifs aux propriétés pharmaceutiques intéressantes. Une <a href="/wiki/Huile_essentielle" title="Huile essentielle">huile essentielle</a> à <a href="/wiki/Salicylate_de_m%C3%A9thyle" title="Salicylate de méthyle">salicylate de méthyle</a>, des <a href="/wiki/Polysaccharide" title="Polysaccharide">polysaccharides</a>, des <a href="/wiki/Flavono%C3%AFde" title="Flavonoïde">flavonoïdes</a> et principalement des <a href="/wiki/Alcalo%C3%AFde" title="Alcaloïde">alcaloïdes</a> représentant de 0,2 % à 1,3 %<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> de la composition de la feuille de coca. Parmi ses principes actifs, on peut énumérer : </p> <ul><li>la <a href="/wiki/Coca%C3%AFne" title="Cocaïne">cocaïne</a> (méthyle-benzoyl-<a href="/wiki/Ecgonine" title="Ecgonine">ecgonine</a>) ;</li> <li>l'<a href="/wiki/Ecgonine" title="Ecgonine">ecgonine</a> qui agit au niveau du <a href="/wiki/M%C3%A9tabolisme" title="Métabolisme">métabolisme</a> des <a href="/wiki/Glucide" title="Glucide">glucides</a>, générant de l'énergie ;</li> <li>d'autres dérivés de l'<a href="/wiki/Ecgonine" title="Ecgonine">ecgonine</a> : cinnamylcocaïnes, tropacocaïne, et truxilline ;</li> <li>des <a href="/wiki/Alcalo%C3%AFde" title="Alcaloïde">alcaloïdes</a> <a href="/wiki/Pyrrolidine" title="Pyrrolidine">pyrrolidiniques</a> (<a href="/wiki/Hygrine" title="Hygrine">hygrine</a> et <a href="/wiki/Cuscohygrine" title="Cuscohygrine">cuscohygrine</a>).</li></ul> <p>Cent grammes de feuilles de coca contiennent<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> : </p> <ul><li>9,40 <abbr class="abbr" title="milligramme">mg</abbr> de <a href="/wiki/B%C3%AAta-carot%C3%A8ne" class="mw-redirect" title="Bêta-carotène">bêta-carotène</a> ;</li> <li>1 540 <abbr class="abbr" title="milligramme">mg</abbr> de calcium ;</li> <li>911 <abbr class="abbr" title="milligramme">mg</abbr> de phosphore ;</li> <li>40 <abbr class="abbr" title="milligramme">mg</abbr> de vitamine E ;</li> <li>299 <abbr class="abbr" title="milligramme">mg</abbr> de magnésium ;</li> <li>136 <abbr class="abbr" title="milligramme">mg</abbr> de fer ;</li> <li>1,91 <abbr class="abbr" title="milligramme">mg</abbr> de <a href="/wiki/Riboflavine" title="Riboflavine">riboflavine</a> (vitamine B2).</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Histoire">Histoire</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Coca&veaction=edit&section=8" title="Modifier la section : Histoire" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Coca&action=edit&section=8" title="Modifier le code source de la section : Histoire"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Cocadas">Cocadas</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Coca&veaction=edit&section=9" title="Modifier la section : Cocadas" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Coca&action=edit&section=9" title="Modifier le code source de la section : Cocadas"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Avant que l’<a href="/wiki/Alcalo%C3%AFde" title="Alcaloïde">alcaloïde</a> actif de la coca ne soit isolé, les feuilles ont été mâchées pendant des siècles. Parmi les premiers peuples, on retrouve les <a href="/wiki/Civilisation_inca" title="Civilisation inca">Incas</a>. Pour les Incas de <a href="/wiki/Cuzco" title="Cuzco">Cuzco</a> (ville à plus de 3 600 <abbr class="abbr" title="mètre">m</abbr> d'altitude), mâcher des feuilles revenait à inspirer une bouffée d’oxygène<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Par ailleurs, les <a href="/wiki/Chaski" title="Chaski">chasquis</a> ne se séparaient jamais de leur churpa (poche en laine remplie de coca) et pouvaient ainsi travailler à des hautes altitudes.   </p><p>La feuille de coca est ainsi devenue une unité de mesure. Les <a href="/wiki/Chaski" title="Chaski">chasquis</a> chargés de porter de lourdes charges sur parfois plus d’une trentaine de kilomètres ne pouvaient effectuer leur mission qu’à l’aide des feuilles de coca. Les distances andines étaient donc exprimées en cocadas. Autrement dit, la quantité de feuilles nécessaires pour effectuer le trajet.   </p><p>En dehors de l’utilisation par les travailleurs, les feuilles de coca étaient principalement utilisées lors des rituels religieux ou en médecine (puissant <a href="/wiki/Anesth%C3%A9sie" title="Anesthésie">anesthésique</a>). </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="«_L'effet_coca_»"><span id=".C2.AB_L.27effet_coca_.C2.BB"></span>« L'effet coca »</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Coca&veaction=edit&section=10" title="Modifier la section : « L'effet coca »" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Coca&action=edit&section=10" title="Modifier le code source de la section : « L'effet coca »"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>En mâchant les feuilles, les personnes ingèrent des <a href="/wiki/Alcalo%C3%AFde" title="Alcaloïde">alcaloïdes</a>. Cette substance provoque une augmentation de la <a href="/wiki/Dopamine" title="Dopamine">dopamine</a> dans le cerveau. La personne a l'impression d'être pleine d'énergie et connaît un moment de bonne humeur. Ce « flash » de dopamine peut devenir <a href="/wiki/Addiction" title="Addiction">addictif</a>, ainsi même l’anticipation d’une prochaine dose peut libérer de la dopamine. Cette théorie de « l’addiction à la dopamine » ne concerne cependant que certains individus<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Usages">Usages</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Coca&veaction=edit&section=11" title="Modifier la section : Usages" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Coca&action=edit&section=11" title="Modifier le code source de la section : Usages"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>C'est un fondement <a href="/wiki/Culture" title="Culture">culturel</a> pour l'<a href="/wiki/Am%C3%A9rique_latine" title="Amérique latine">Amérique latine</a> — notamment en Amazonie du Nord-Ouest et dans les hauts plateaux andins - où son usage remonte à près de 5 000 ans<sup id="cite_ref-geo_7-0" class="reference"><a href="#cite_note-geo-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Les plus anciennes traces archéologique de culture de coca remontent même à plus de 8 000 ans<sup id="cite_ref-bernand2_8-0" class="reference"><a href="#cite_note-bernand2-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Du fait de ses différentes vertus, c'est une plante sacrée pour de nombreux <a href="/wiki/Peuple" title="Peuple">peuples</a> <a href="/wiki/Am%C3%A9rindiens" class="mw-redirect" title="Amérindiens">amérindiens</a>. Dans les Andes, Mama Coca est considérée comme la fille de <a href="/wiki/Pachamama" title="Pachamama">Pachamama</a>. Elle est ainsi utilisée traditionnellement de la <a href="/wiki/Colombie" title="Colombie">Colombie</a> jusqu'au <a href="/wiki/Chili" title="Chili">Chili</a> aussi bien pour ses vertus <a href="/wiki/Stimulant" title="Stimulant">stimulantes</a> que dans le cadre de cérémonies religieuses, elle aurait même servi de taxe d'imposition<sup id="cite_ref-larousse_9-0" class="reference"><a href="#cite_note-larousse-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>En Colombie du Sud-Ouest, les Indiens grillent, pulvérisent et tamisent les feuilles en une fine poudre qu'ils mélangent à des cendres de feuilles de raisin d'Amazonie (<i><a href="/wiki/Pourouma_cecropiifolia" title="Pourouma cecropiifolia">Pourouma cecropiifolia</a></i>) pour la mâcher sous la forme d'une fine poudre appelée <i>mambe</i>. Cette coca sert de moyen d'échange dans toutes les relations avec les esprits et divinités, et est mâchée rituellement dans toutes les conversations sérieuses entre hommes<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Feuilles_de_coca_s%C3%A9ch%C3%A9es.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/df/Feuilles_de_coca_s%C3%A9ch%C3%A9es.jpg/220px-Feuilles_de_coca_s%C3%A9ch%C3%A9es.jpg" decoding="async" width="220" height="163" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/df/Feuilles_de_coca_s%C3%A9ch%C3%A9es.jpg/330px-Feuilles_de_coca_s%C3%A9ch%C3%A9es.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/df/Feuilles_de_coca_s%C3%A9ch%C3%A9es.jpg/440px-Feuilles_de_coca_s%C3%A9ch%C3%A9es.jpg 2x" data-file-width="2644" data-file-height="1953" /></a><figcaption>Feuilles de coca séchées pour la consommation.</figcaption></figure> <p>Dans l'Empire <a href="/wiki/Civilisation_inca" title="Civilisation inca">inca</a>, la coca issue de l'actuel Pérou <i>(tupa coca</i>) servait aux cérémonies religieuses et aux dignitaires alors que la coca issue de l'actuelle Bolivie (<i>muma coca)</i> servait aux fonctionnaires voire au peuple<sup id="cite_ref-larousse_9-1" class="reference"><a href="#cite_note-larousse-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Son usage est signalé par les Espagnols dès le <a href="/wiki/XVIe_si%C3%A8cle" title="XVIe siècle"><abbr class="abbr" title="16ᵉ siècle"><span class="romain">XVI</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle</a> qui en condamnent d'abord l'usage la qualifiant de <span class="citation">« satanique »</span> avant de l'encourager en constatant l'efficacité en termes de rentabilité sur les « travailleurs »<sup id="cite_ref-larousse_9-2" class="reference"><a href="#cite_note-larousse-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>C'est <a href="/wiki/Nicolas_Monardes" title="Nicolas Monardes">Nicolas Monardés de Séville</a>, un naturaliste espagnol, qui en donne la première description dans les années <a href="/wiki/1580" title="1580">1580</a> même si la plante ne devient vraiment connue sur le plan scientifique qu'au <a href="/wiki/XVIIIe_si%C3%A8cle" title="XVIIIe siècle"><abbr class="abbr" title="18ᵉ siècle"><span class="romain">XVIII</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle</a><sup id="cite_ref-larousse_9-3" class="reference"><a href="#cite_note-larousse-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Les modes de consommation traditionnels de la coca en Amérique du Sud sont : </p> <ul><li>la mastication de la feuille de coca, qui provoque une stimulation légère ;</li> <li>l'absorption de tisane de feuille de coca, aux effets également limités.</li></ul> <p>La mastication peut aussi consister en une <a href="/wiki/Chique" class="mw-redirect" title="Chique">chique</a> (<i>llipta</i>) d'une pâte masticatoire (<i>aculli</i>) qui est un mélange d'un <a href="/wiki/Alcali" title="Alcali">alcali</a> (<a href="/wiki/Cendre" title="Cendre">cendres</a> de pommes de terre, de bananes ou <a href="/wiki/Chaux_(mati%C3%A8re)" title="Chaux (matière)">chaux</a>) et de feuilles de coca<sup id="cite_ref-larousse_9-4" class="reference"><a href="#cite_note-larousse-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Dans son ouvrage intitulé <i>Promenade à travers l'Amérique-du-Sud</i> (1868), <a href="/wiki/Alexis_de_Gabriac" title="Alexis de Gabriac">Alexis de Gabriac</a> écrit : <span class="citation">« Généralement, les Indiens chassent séparément afin d'éviter les distractions, et passent volontiers une semaine au milieu des bois, n’emportant avec eux qu'une légère provision de bananes et une fiole de coca. Cette dernière matière jouit de la singulière propriété d'endormir l’estomac, et il suffit d’en avaler quelques parcelles pour apaiser subitement la faim »</span>. </p><p>C'est à cette époque en Europe qu'apparaissent les première réclame pour « le coca », vendu en pharmacie comme ayant <span class="citation">« une influence puissante et inoffensive sur les centres nerveux »</span><sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Dans le même temps, vont apparaître les « vins à la coca du Pérou », comme le <a href="/wiki/Vin_Mariani" title="Vin Mariani">Mariani</a>. </p><p>La cocaïne est isolée par <a href="/wiki/Albert_Niemann_(chimiste)" title="Albert Niemann (chimiste)">Albert Niemann</a> dès 1860. C'est l'un de ses <a href="/wiki/Alcalo%C3%AFde" title="Alcaloïde">alcaloïdes</a>, devenu illégal en 1913, et revendu depuis sur le marché des <a href="/wiki/Stup%C3%A9fiant" title="Stupéfiant">stupéfiants</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Aspects_économiques_et_politiques"><span id="Aspects_.C3.A9conomiques_et_politiques"></span>Aspects économiques et politiques</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Coca&veaction=edit&section=12" title="Modifier la section : Aspects économiques et politiques" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Coca&action=edit&section=12" title="Modifier le code source de la section : Aspects économiques et politiques"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Hors d'<a href="/wiki/Am%C3%A9rique_latine" title="Amérique latine">Amérique latine</a>, elle est surtout utilisée pour la <a href="/wiki/Coca%C3%AFne" title="Cocaïne">cocaïne</a>. La coca est donc connue à travers le monde pour son utilisation sous forme de <a href="/wiki/Drogue" title="Drogue">drogue</a> et les <a href="/wiki/Trafic_de_stup%C3%A9fiants" title="Trafic de stupéfiants">trafics</a> qui en sont la conséquence. C'est en raison de cet usage que les États-Unis souhaitent éradiquer sa culture en Amérique latine<sup id="cite_ref-:1_12-0" class="reference"><a href="#cite_note-:1-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Production">Production</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Coca&veaction=edit&section=13" title="Modifier la section : Production" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Coca&action=edit&section=13" title="Modifier le code source de la section : Production"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Erythroxylum_coca_-_Orto_botanico_-_Rome,_Italy_-_DSC00154.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3e/Erythroxylum_coca_-_Orto_botanico_-_Rome%2C_Italy_-_DSC00154.jpg/220px-Erythroxylum_coca_-_Orto_botanico_-_Rome%2C_Italy_-_DSC00154.jpg" decoding="async" width="220" height="292" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3e/Erythroxylum_coca_-_Orto_botanico_-_Rome%2C_Italy_-_DSC00154.jpg/330px-Erythroxylum_coca_-_Orto_botanico_-_Rome%2C_Italy_-_DSC00154.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3e/Erythroxylum_coca_-_Orto_botanico_-_Rome%2C_Italy_-_DSC00154.jpg/440px-Erythroxylum_coca_-_Orto_botanico_-_Rome%2C_Italy_-_DSC00154.jpg 2x" data-file-width="3435" data-file-height="4566" /></a><figcaption>Cocaïer en pot.</figcaption></figure> <p>Après la découverte de la <a href="/wiki/Coca%C3%AFne" title="Cocaïne">cocaïne</a> dans la deuxième moitié du <a href="/wiki/XIXe_si%C3%A8cle" title="XIXe siècle"><abbr class="abbr" title="19ᵉ siècle"><span class="romain">XIX</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle</a>, les laboratoires pharmaceutiques hollandais et allemands stimulent la culture de coca en important d'importantes quantités de feuilles depuis le <a href="/wiki/P%C3%A9rou" title="Pérou">Pérou</a> et la <a href="/wiki/Bolivie" title="Bolivie">Bolivie</a><sup id="cite_ref-geo_7-1" class="reference"><a href="#cite_note-geo-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Au début du <a href="/wiki/XXe_si%C3%A8cle" title="XXe siècle"><abbr class="abbr" title="20ᵉ siècle"><span class="romain">XX</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle</a>, les Hollandais parviennent à adapter la plante dans l'<a href="/wiki/Java_(%C3%AEle)" title="Java (île)">île de Java</a> qui devient pendant quelques années le premier producteur mondial. Les Japonais l'acclimateront à <a href="/wiki/Ta%C3%AFwan" title="Taïwan">Taïwan</a> pour leur part. C'est donc la production asiatique qui alimente le premier <i>boom</i> de la consommation de <a href="/wiki/Coca%C3%AFne" title="Cocaïne">cocaïne</a> entre <a href="/wiki/1910" title="1910">1910</a> et <a href="/wiki/1940" title="1940">1940</a>. Puis, les conférences internationales font appliquer des mesures d'interdiction poussant indirectement les <a href="/wiki/Pays_andins" title="Pays andins">pays andins</a> dans une activité illicite qui sera centrale dans leur économie et dans leurs rapports avec les <a href="/wiki/%C3%89tats-Unis" title="États-Unis">États-Unis</a><sup id="cite_ref-geo_7-2" class="reference"><a href="#cite_note-geo-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>C'est à partir des <a href="/wiki/Ann%C3%A9es_1960" title="Années 1960">années 1960</a> que les <a href="/wiki/Pays_andins" title="Pays andins">pays andins</a> développent vraiment leur production afin de répondre au second boom de la consommation de <a href="/wiki/Coca%C3%AFne" title="Cocaïne">cocaïne</a><sup id="cite_ref-geo_7-3" class="reference"><a href="#cite_note-geo-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Au <a href="/wiki/P%C3%A9rou" title="Pérou">Pérou</a>, la culture est autorisée dans le cadre d'un usage traditionnel. <br /> En <a href="/wiki/Bolivie" title="Bolivie">Bolivie</a>, premier producteur mondial de coca, la culture est autorisée sur un territoire limité : les <a href="/wiki/Yungas_m%C3%A9ridionales" title="Yungas méridionales">Yungas</a> (vallées tropicales à l'est de <a href="/wiki/La_Paz" title="La Paz">la Paz</a>) bien qu'elle soit aussi largement plantée dans le <a href="/wiki/Province_de_Chapare" class="mw-redirect" title="Province de Chapare">Chapare</a> où elle est illégale. <br /> En Colombie, en revanche, la production de coca est totalement interdite. </p><p>Depuis les <a href="/wiki/Ann%C3%A9es_2000" title="Années 2000">années 2000</a>, la Colombie demande aux indigènes péruviens et boliviens de venir sur son territoire, afin d'acquérir les utilisations pharmaceutiques qui en sont faites dans leurs pays respectifs<sup id="cite_ref-:1_12-1" class="reference"><a href="#cite_note-:1-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup class="reference cite_virgule">,</sup><sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Pérou"><span id="P.C3.A9rou"></span>Pérou</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Coca&veaction=edit&section=14" title="Modifier la section : Pérou" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Coca&action=edit&section=14" title="Modifier le code source de la section : Pérou"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Au <a href="/wiki/P%C3%A9rou" title="Pérou">Pérou</a>, le président <a href="/wiki/Fernando_Bela%C3%BAnde_Terry" title="Fernando Belaúnde Terry">Fernando Belaúnde Terry</a> (élu en <a href="/wiki/1963" title="1963">1963</a>) mise sur le développement de l'<a href="/wiki/Amazonie" title="Amazonie">Amazonie</a> et encourage les paysans à s'y installer. En <a href="/wiki/1968" title="1968">1968</a>, il est renversé par un gouvernement militaire qui abandonne ce projet délaissant les colons alors qu'au même moment les trafiquants américains viennent les solliciter<sup id="cite_ref-geo_7-4" class="reference"><a href="#cite_note-geo-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Les <a href="/wiki/Ajustement_structurel" title="Ajustement structurel">politiques d'ajustement structurel</a> portent un coup déterminant aux productions locales rendant la culture de la coca d'autant plus attrayante<sup id="cite_ref-geo_7-5" class="reference"><a href="#cite_note-geo-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Au début des <a href="/wiki/Ann%C3%A9es_1980" title="Années 1980">années 1980</a>, les projets de développement alternatif financés par les <a href="/wiki/%C3%89tats-Unis" title="États-Unis">États-Unis</a> n'aboutissent pas et la sévère répression du gouvernement favorisent l'installation de <a href="/wiki/Gu%C3%A9rilla" title="Guérilla">guérillas</a> (<a href="/wiki/Sentier_lumineux" title="Sentier lumineux">Sentier lumineux</a>, <a href="/wiki/Mouvement_r%C3%A9volutionnaire_Tupac_Amaru" class="mw-redirect" title="Mouvement révolutionnaire Tupac Amaru">Mouvement révolutionnaire Tupac Amaru</a>) qui protègent les paysans et subsisteront jusqu'au début des <a href="/wiki/Ann%C3%A9es_1990" title="Années 1990">années 1990</a><sup id="cite_ref-geo_7-6" class="reference"><a href="#cite_note-geo-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Dans les années 2000, le gouvernement cherche à promouvoir la consommation traditionnelle face à la menace des mafias, notamment en cherchant de nouvelles utilisations comme la consommation en farine dans le pain ou en bouillie. Le président <a href="/wiki/Ollanta_Humala" title="Ollanta Humala">Ollanta Humala</a> nomme en août 2011 l'avocat défenseur des droits de l'homme <a href="/wiki/Ricardo_Sober%C3%B3n_Garrido" title="Ricardo Soberón Garrido">Ricardo Soberón Garrido</a> à la tête de l'organisme interministériel DEVIDA (<i><a href="/wiki/Comisi%C3%B3n_Nacional_para_el_Desarrollo_y_Vida_sin_Drogas" title="Comisión Nacional para el Desarrollo y Vida sin Drogas">Comisión Nacional para el Desarrollo y Vida sin Drogas</a></i>). Soberon est connu pour ses positions critiques envers la politique d'éradication de la coca menée par les <a href="/wiki/%C3%89tats-Unis" title="États-Unis">États-Unis</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Bolivie">Bolivie</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Coca&veaction=edit&section=15" title="Modifier la section : Bolivie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Coca&action=edit&section=15" title="Modifier le code source de la section : Bolivie"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>En <a href="/wiki/Bolivie" title="Bolivie">Bolivie</a>, le <a href="/wiki/Coup_d%27%C3%89tat" title="Coup d'État">coup d'État</a> du général <a href="/wiki/Hugo_Banzer_Su%C3%A1rez" title="Hugo Banzer Suárez">Hugo Banzer</a> de 1971 est financé par la bourgeoisie rurale de <a href="/wiki/Santa_Cruz_de_la_Sierra" title="Santa Cruz de la Sierra">Santa Cruz</a> qu'il remerciera <i>via</i> diverses subventions gouvernementales qui serviront à développer la production de coca et sa transformation en <a href="/wiki/Coca%C3%AFne" title="Cocaïne">cocaïne</a>. Cette politique est poursuivie par le général <a href="/wiki/Luis_Garc%C3%ADa_Meza_Tejada" title="Luis García Meza Tejada">Luis García Meza Tejada</a> jusqu'en <a href="/wiki/1981" title="1981">1981</a> laissant un pays corrompu qui, malgré les gouvernements démocratiques suivants, n'arrive pas à enrayer l'expansion de la culture de coca, plante traditionnelle dans le pays<sup id="cite_ref-geo_7-7" class="reference"><a href="#cite_note-geo-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p><a href="/wiki/Hugo_Banzer_Su%C3%A1rez" title="Hugo Banzer Suárez">Hugo Banzer</a> accède de nouveau au pouvoir par les urnes en <a href="/wiki/1997" title="1997">1997</a> et lance cette fois de grandes campagnes d'éradication dont les bons résultats sont largement attribués à la violente répression qui l'accompagne. Cette répression engendre un mouvement populaire, partiellement à l'origine de l'élection d'<a href="/wiki/Evo_Morales" title="Evo Morales">Evo Morales</a><sup id="cite_ref-geo_7-8" class="reference"><a href="#cite_note-geo-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, lui-même paysan cultivateur de coca, lequel tente une nouvelle politique de lutte antidrogue visant à réhabiliter l'usage traditionnel de la coca afin de trouver des débouchés locaux à la production et détourner les paysans des trafiquants. </p><p>Le <time class="nowrap" datetime="2008-09-10" data-sort-value="2008-09-10">10 septembre 2008</time>, le président <a href="/wiki/Evo_Morales" title="Evo Morales">Morales</a> expulse l'ambassadeur des États-Unis <a href="/wiki/Philip_Goldberg" title="Philip Goldberg">Philip Goldberg</a> (qui avait précédemment travaillé en ex-Yougoslavie) qu'il accuse d'alimenter le séparatisme en Bolivie<sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, alors que le gouvernement est confronté à une agitation venue de secteurs d'extrême-droite dans la <a href="/wiki/Province_de_Santa_Cruz" title="Province de Santa Cruz">province de Santa Cruz</a>, la plus riche du pays. Le <time class="nowrap" datetime="2008-11-01" data-sort-value="2008-11-01"><abbr class="abbr" title="premier">1<sup>er</sup></abbr> novembre 2008</time>, il rompt sa collaboration avec la <a href="/wiki/Drug_Enforcement_Administration" title="Drug Enforcement Administration">Drug Enforcement Administration</a> l'accusant « d'espionnage politique et de financer des groupes criminels pour qu'ils commettent des attentats contre les autorités, voire contre le président lui-même ». Le département d'État américain a de son côté déclaré que ces accusations étaient « fausses et absurdes »<sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. À la suite de cela, l'<a href="/wiki/Pr%C3%A9sidence_de_George_W._Bush" title="Présidence de George W. Bush">administration Bush</a> a demandé au <a href="/wiki/Congr%C3%A8s_des_%C3%89tats-Unis" title="Congrès des États-Unis">Congrès des États-Unis</a> de retirer à la Bolivie le bénéfice de l'<a href="/wiki/Andean_Trade_Promotion_and_Drug_Eradication_Act" title="Andean Trade Promotion and Drug Eradication Act">Andean Trade Promotion and Drug Eradication Act</a><sup id="cite_ref-WP1110_16-0" class="reference"><a href="#cite_note-WP1110-16"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, décision qui affecterait plus particulièrement le <a href="/wiki/Industrie_textile" title="Industrie textile">secteur textile</a> bolivien<sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17"><span class="cite-bracket">[</span>17<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>En 2010, les États-Unis ont classé la Bolivie comme l'un des « mauvais élèves » de sa « <a href="/wiki/War_on_Drugs" title="War on Drugs">guerre contre les drogues</a> »<sup id="cite_ref-WP1110_16-1" class="reference"><a href="#cite_note-WP1110-16"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Ils continuent cependant à subventionner certains efforts contre le <a href="/wiki/Trafic_de_stup%C3%A9fiants" title="Trafic de stupéfiants">trafic de stupéfiants</a> : la section des stupéfiants du <a href="/wiki/D%C3%A9partement_d%27%C3%89tat_des_%C3%89tats-Unis" title="Département d'État des États-Unis">département d'État des États-Unis</a> alloue plus de 22 millions de dollars aux agences de maintien de l'ordre boliviennes à cet effet, tandis que l'<a href="/wiki/Agence_des_%C3%89tats-Unis_pour_le_d%C3%A9veloppement_international" title="Agence des États-Unis pour le développement international">USAID</a> a investi 60 millions de dollars dans des programmes de santé et d'agriculture visant à promouvoir des cultures substitutives<sup id="cite_ref-WP1110_16-2" class="reference"><a href="#cite_note-WP1110-16"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Les estimations des États-Unis concordent rarement avec celles de l'<a href="/wiki/Organisation_des_Nations_unies" title="Organisation des Nations unies">ONU</a><sup id="cite_ref-WP1110_16-3" class="reference"><a href="#cite_note-WP1110-16"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Par ailleurs, ni le <a href="/wiki/P%C3%A9rou" title="Pérou">Pérou</a> ni la <a href="/wiki/Colombie" title="Colombie">Colombie</a>, qui produisent plus de coca que la Bolivie, n'ont été inclus sur cette liste<sup id="cite_ref-WP1110_16-4" class="reference"><a href="#cite_note-WP1110-16"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>49 000 <abbr class="abbr" title="acres"><a href="/wiki/Acre_(unit%C3%A9)" title="Acre (unité)">acres</a></abbr> (près de <span title="200 000 000 m² ou 200 km²" style="cursor:help">20 000</span> <abbr class="abbr" title="hectares"><a href="/wiki/Hectare" title="Hectare">hectares</a></abbr>) de plantations de coca, dans les <a href="/wiki/Yunga" title="Yunga">Yungas</a> et le <a href="/wiki/Province_de_Chapare" class="mw-redirect" title="Province de Chapare">Chapare</a>, sont légalement cultivées à des fins de consommation traditionnelles en Bolivie<sup id="cite_ref-WP1110_16-5" class="reference"><a href="#cite_note-WP1110-16"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. En 2009, la Bolivie a détruit 16 000 acres (environ <span title="65 000 000 m² ou 65 km²" style="cursor:help">6 500</span> <abbr class="abbr" title="hectare">ha</abbr>) de plantations illégales, sur un total de plantations illégales, estimé par les États-Unis, à 37 000 acres (près de <span title="150 000 000 m² ou 150 km²" style="cursor:help">15 000</span> <abbr class="abbr" title="hectare">ha</abbr>)<sup id="cite_ref-WP1110_16-6" class="reference"><a href="#cite_note-WP1110-16"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. La Bolivie, qui tente de préserver les cultures traditionnelles en s'attaquant au trafic de cocaïne, dépense plus de 20 millions de dollars dans la lutte contre le trafic de stupéfiants<sup id="cite_ref-WP1110_16-7" class="reference"><a href="#cite_note-WP1110-16"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Par ailleurs, elle a investi 5 millions de dollars dans le programme <i>Coca Yes, Cocaine No</i>, visant à industrialiser la coca à des fins de consommation légales (<a href="/wiki/Mat%C3%A9_de_coca" title="Maté de coca">maté de coca</a>, applications médicinales, etc.)<sup id="cite_ref-WP1110_16-8" class="reference"><a href="#cite_note-WP1110-16"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Mais toute exportation de produits <a href="/wiki/Alcalo%C3%AFde" title="Alcaloïde">alcaloïdes</a> est banni par la <a href="/wiki/Convention_unique_sur_les_stup%C3%A9fiants_de_1961" class="mw-redirect" title="Convention unique sur les stupéfiants de 1961">Convention de l'ONU de 1961 sur les stupéfiants</a>, menant <a href="/wiki/Evo_Morales" title="Evo Morales">Morales</a> à tenter de faire retirer la coca de cette liste<sup id="cite_ref-WP1110_16-9" class="reference"><a href="#cite_note-WP1110-16"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Ainsi, le <time class="nowrap" datetime="2009-03-11" data-sort-value="2009-03-11">11 mars 2009</time>, il mâcha une feuille de coca lors d'une réunion de la Commission des stupéfiants de l'ONU à Vienne, avant de demander le retrait de la plante de la liste noire. La production d'une boisson énergisante appelée <a href="/wiki/Coca_Colla" title="Coca Colla">Coca Colla</a> vise notamment à réhabiliter l'image internationale de la feuille de coca, et de ses dérivés<sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18"><span class="cite-bracket">[</span>18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Entre 2010 et 2016, la culture de la coca s'est réduite de <span title="310 000 000 m² ou 310 km²" style="cursor:help">31 000</span> à <span title="200 000 000 m² ou 200 km²" style="cursor:help">20 000</span> hectares selon l'Office des Nations unies contre la drogue<sup id="cite_ref-:0_19-0" class="reference"><a href="#cite_note-:0-19"><span class="cite-bracket">[</span>19<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Le gouvernement entend redéfinir les politiques dirigées contre cette culture, en pratiquant une « éradication concertée, sans répression ni assassinat comme c’était le cas avant l’arrivée d’<a href="/wiki/Evo_Morales" title="Evo Morales">Evo Morales</a> au pouvoir »<sup id="cite_ref-:0_19-1" class="reference"><a href="#cite_note-:0-19"><span class="cite-bracket">[</span>19<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Colombie">Colombie</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Coca&veaction=edit&section=16" title="Modifier la section : Colombie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Coca&action=edit&section=16" title="Modifier le code source de la section : Colombie"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichier:Sachets_de_feuilles_de_coca.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/Sachets_de_feuilles_de_coca.jpg/250px-Sachets_de_feuilles_de_coca.jpg" decoding="async" width="220" height="300" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/Sachets_de_feuilles_de_coca.jpg/330px-Sachets_de_feuilles_de_coca.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/Sachets_de_feuilles_de_coca.jpg/500px-Sachets_de_feuilles_de_coca.jpg 2x" data-file-width="1291" data-file-height="1760" /></a><figcaption>Sachets de feuilles de coca destinés à la vente aux touristes dans la province de <a href="/wiki/Province_de_Salta" title="Province de Salta">Salta</a> (Argentine).</figcaption></figure> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-information"><div class="bandeau-cell bandeau-icone-css loupe">Article connexe : <a href="/wiki/Narcotrafic_en_Colombie" title="Narcotrafic en Colombie">Narcotrafic en Colombie</a>.</div></div> <p>Bien que bénéficiant d'une aura internationale concernant cette culture, la <a href="/wiki/Colombie" title="Colombie">Colombie</a> produit pourtant du <a href="/wiki/Cannabis" title="Cannabis">cannabis</a> jusque dans les <a href="/wiki/Ann%C3%A9es_1970" title="Années 1970">années 1970</a> avant que cette production ne soit concurrencée par le <a href="/wiki/Mexique" title="Mexique">Mexique</a> et remplacée par la coca et gérée par les <a href="/wiki/Cartel_de_la_drogue" title="Cartel de la drogue">cartels</a> (<a href="/wiki/Cartel_de_Medell%C3%ADn" title="Cartel de Medellín">cartel de Medellín</a>, <a href="/wiki/Cartel_de_Cali" title="Cartel de Cali">cartel de Cali</a>, <a href="/wiki/Cartel_de_la_Costa" title="Cartel de la Costa">cartel de la Costa</a>)<sup id="cite_ref-geo_7-9" class="reference"><a href="#cite_note-geo-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Dans les <a href="/wiki/Ann%C3%A9es_1990" title="Années 1990">années 1990</a>, les <a href="/wiki/War_on_Drugs" title="War on Drugs">campagnes antidrogue</a> menées par les <a href="/wiki/%C3%89tats-Unis" title="États-Unis">États-Unis</a> privent les trafiquants colombiens des sources d'approvisionnement des pays voisins ce qui aboutit au développement de la culture locale. Cette culture favorise l'implantation de guérillas comme les <a href="/wiki/Forces_arm%C3%A9es_r%C3%A9volutionnaires_de_Colombie" title="Forces armées révolutionnaires de Colombie">FARC</a> ou des groupes <a href="/wiki/Paramilitaire" title="Paramilitaire">paramilitaires</a> (<a href="/wiki/Autod%C3%A9fenses_unies_de_Colombie" title="Autodéfenses unies de Colombie">AUC</a>, etc.) <sup id="cite_ref-geo_7-10" class="reference"><a href="#cite_note-geo-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>La culture de la coca atteint <span title="960 000 000 m² ou 960 km²" style="cursor:help">96 000</span> hectares en 2017, traduisant l’échec des politiques de fumigation cancérigènes et inefficaces<sup id="cite_ref-:0_19-2" class="reference"><a href="#cite_note-:0-19"><span class="cite-bracket">[</span>19<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Argentine">Argentine</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Coca&veaction=edit&section=17" title="Modifier la section : Argentine" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Coca&action=edit&section=17" title="Modifier le code source de la section : Argentine"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>En <a href="/wiki/Argentine" title="Argentine">Argentine</a>, la culture de la coca est interdite, mais sa consommation et son commerce sont autorisés, plusieurs projets de lois sont en cours. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Symbolisme">Symbolisme</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Coca&veaction=edit&section=18" title="Modifier la section : Symbolisme" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Coca&action=edit&section=18" title="Modifier le code source de la section : Symbolisme"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>La plante est utilisée dans des poèmes<sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20"><span class="cite-bracket">[</span>20<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>La feuille de coca est sacrée chez les <a href="/wiki/Incas" class="mw-redirect" title="Incas">Incas</a>. Selon les <a href="/wiki/Mythologie_inca" title="Mythologie inca">croyances incas</a>, elle permet l'interaction entre les 3 mondes tels que perçus dans la <a href="/wiki/Cosmogonie" title="Cosmogonie">cosmogonie</a> inca (monde d'en haut, celui des dieux, monde du milieu, celui des humains, et monde d'en bas). Elle est offerte à Pachamama afin de la remercier d'une bonne récolte. Elle accompagne toujours les moments symboliques de la vie humaine (la mort, le mariage, la naissance) par le biais d'offrandes de coca<sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21"><span class="cite-bracket">[</span>21<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Statut_légal"><span id="Statut_l.C3.A9gal"></span>Statut légal</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Coca&veaction=edit&section=19" title="Modifier la section : Statut légal" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Coca&action=edit&section=19" title="Modifier le code source de la section : Statut légal"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="bandeau-container bandeau-section metadata bandeau-niveau-modere"><div class="bandeau-cell bandeau-icone"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichier:Circle-icons-globe.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/Circle-icons-globe.svg/17px-Circle-icons-globe.svg.png" decoding="async" width="17" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/Circle-icons-globe.svg/26px-Circle-icons-globe.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/Circle-icons-globe.svg/34px-Circle-icons-globe.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a></span></div><div class="bandeau-cell">Cette section adopte un point de vue régional ou culturel particulier et doit être <a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Internationalisation" title="Wikipédia:Internationalisation">internationalisée</a><small> (novembre 2018)</small>.</div></div> <p>Conformément à l’arrêté du 22 février 1990 fixant la liste des substances classées comme stupéfiants<sup id="cite_ref-22" class="reference"><a href="#cite_note-22"><span class="cite-bracket">[</span>22<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, l’importation en France de feuilles de coca ou de quelconque préparation ou produit contenant cette substance est formellement interdite. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Notes_et_références"><span id="Notes_et_r.C3.A9f.C3.A9rences"></span>Notes et références</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Coca&veaction=edit&section=20" title="Modifier la section : Notes et références" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Coca&action=edit&section=20" title="Modifier le code source de la section : Notes et références"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="references-small decimal" style=""><div class="mw-references-wrap mw-references-columns"><ol class="references"> <li id="cite_note-:3-1"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-:3_1-0">a</a> et <a href="#cite_ref-:3_1-1">b</a></sup> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="2019">« <a rel="nofollow" class="external text" href="https://saveur-lointaine.com/feuille-de-coca-mythes-et-realite/"><cite style="font-style:normal;">Feuille de coca: mythes et réalité</cite></a> », sur <span class="italique">Saveur Lointaine</span>, <time class="nowrap" datetime="2019-12-14" data-sort-value="2019-12-14">14 décembre 2019</time> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2024-03-28" data-sort-value="2024-03-28">28 mars 2024</time>)</small></span></span> </li> <li id="cite_note-:2-2"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-:2_2-0">a</a> <a href="#cite_ref-:2_2-1">b</a> et <a href="#cite_ref-:2_2-2">c</a></sup> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage">« <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.mnhn.fr/fr/coca"><cite style="font-style:normal;">Coca</cite></a> », sur <span class="italique">Muséum national d'Histoire naturelle</span> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2023-04-11" data-sort-value="2023-04-11">11 avril 2023</time>)</small></span></span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a> </span><span class="reference-text">D'après l'Institut suisse de prévention de l'alcoolisme et autres toxicomanie. <a rel="nofollow" class="external autonumber" href="http://www.sfa-ispa.ch/DocUpload/id_cocaine.pdf">[1]</a></span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="DukeAulikPlowman1975"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> Duke, Aulik et Plowman, « <cite style="font-style:normal" lang="en">Nutritional value of coca</cite> », <i><span class="lang-en" lang="en">Botanical Museum Leaflets</span></i>, Harvard University, <abbr class="abbr" title="volume">vol.</abbr> XXIV,‎ <time>1975</time>, <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <span class="nowrap">113-119</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Nutritional+value+of+coca&rft.jtitle=Botanical+Museum+Leaflets&rft.au=Duke&rft.au=Aulik&rft.au=Plowman&rft.date=1975&rft.volume=XXIV&rft.pages=113-119&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3ACoca"></span></span></span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : népalais">(ne)</abbr> « <a rel="nofollow" class="external text" href="https://ne-np.facebook.com/login/?next=https%3A%2F%2Fne-np.facebook.com%2Fenechappee%2F%3Fcomment_id%3DY29tbWVudDozNjc5OTEwNTM4Nzg0MDg3XzM2ODAyNzkzOTIwODA1MzU%253D"><cite style="font-style:normal;" lang="ne">Facebook मा लगइन गर्नुहोस्</cite></a> », sur <span class="italique">Facebook</span> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2023-04-09" data-sort-value="2023-04-09">9 avril 2023</time>)</small></span></span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Cechman2018"><span class="ouvrage" id="Olivier_Cechman2018">Olivier <span class="nom_auteur">Cechman</span>, <cite class="italique">50 plantes qui ont changé le cours de l'histoire</cite>, dl 2018 <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/978-2-7373-7811-9" title="Spécial:Ouvrages de référence/978-2-7373-7811-9"><span class="nowrap">978-2-7373-7811-9</span></a> et <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2-7373-7811-7" title="Spécial:Ouvrages de référence/2-7373-7811-7"><span class="nowrap">2-7373-7811-7</span></a>, <a href="/wiki/Online_Computer_Library_Center" title="Online Computer Library Center">OCLC</a> <span class="plainlinks noarchive nowrap"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://worldcat.org/fr/title/1043937335">1043937335</a></span>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.worldcat.org/oclc/1043937335">lire en ligne</a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=50+plantes+qui+ont+chang%C3%A9+le+cours+de+l%27histoire&rft.aulast=Cechman&rft.aufirst=Olivier&rft.date=2018&rft.isbn=978-2-7373-7811-9&rft_id=info%3Aoclcnum%2F1043937335&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3ACoca"></span></span></span></span> </li> <li id="cite_note-geo-7"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-geo_7-0">a</a> <a href="#cite_ref-geo_7-1">b</a> <a href="#cite_ref-geo_7-2">c</a> <a href="#cite_ref-geo_7-3">d</a> <a href="#cite_ref-geo_7-4">e</a> <a href="#cite_ref-geo_7-5">f</a> <a href="#cite_ref-geo_7-6">g</a> <a href="#cite_ref-geo_7-7">h</a> <a href="#cite_ref-geo_7-8">i</a> <a href="#cite_ref-geo_7-9">j</a> et <a href="#cite_ref-geo_7-10">k</a></sup> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="2004">Alain Labrousse, <cite class="italique">Géopolitique des drogues</cite>, Paris, Presses universitaires de France, <abbr class="abbr" title="collection">coll.</abbr> « Que sais-je ? », <time>2004</time>, 126 <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2-13-054186-0" title="Spécial:Ouvrages de référence/2-13-054186-0"><span class="nowrap">2-13-054186-0</span></a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=G%C3%A9opolitique+des+drogues&rft.place=Paris&rft.pub=Presses+universitaires+de+France&rft.date=2004&rft.tpages=126&rft.isbn=2-13-054186-0&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3ACoca"></span></span></span> </li> <li id="cite_note-bernand2-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-bernand2_8-0">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Bernand2023"><span class="ouvrage" id="Carmen_Bernand2023"><a href="/wiki/Carmen_Bernand" title="Carmen Bernand">Carmen Bernand</a>, <cite class="italique">L'Amérique latine précolombienne : Dernière glaciation - <abbr class="abbr" title="16ᵉ siècle"><span class="romain">XVI</span><sup style="font-size:72%">e</sup></abbr> siècle</cite>, <a href="/wiki/%C3%89ditions_Belin" class="mw-redirect" title="Éditions Belin">Belin</a>, <abbr class="abbr" title="collection">coll.</abbr> « Mondes anciens », <time class="nowrap" datetime="2023-04-26" data-sort-value="2023-04-26">26 avril 2023</time> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2410028365" title="Spécial:Ouvrages de référence/2410028365"><span class="nowrap">2410028365</span></a>)</small>, <abbr class="abbr" title="chapitre(s)">chap.</abbr> 2 (« Aux origines des civilisations agraires »), <abbr class="abbr" title="page">p.</abbr> 68<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=L%27Am%C3%A9rique+latine+pr%C3%A9colombienne&rft.atitle=Aux+origines+des+civilisations+agraires&rft.pub=Belin&rft.stitle=Derni%C3%A8re+glaciation+-+%3Cabbr+class%3D%22abbr%22+title%3D%2216%E1%B5%89+si%C3%A8cle%22%3E%3Cspan+class%3D%22romain%22%3EXVI%3C%2Fspan%3E%3Csup+style%3D%22font-size%3A72%25%22%3Ee%3C%2Fsup%3E%3C%2Fabbr%3E%26nbsp%3Bsi%C3%A8cle&rft.aulast=Bernand&rft.aufirst=Carmen&rft.date=2023-04-26&rft.pages=68&rft.isbn=2410028365&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3ACoca"></span></span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-larousse-9"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-larousse_9-0">a</a> <a href="#cite_ref-larousse_9-1">b</a> <a href="#cite_ref-larousse_9-2">c</a> <a href="#cite_ref-larousse_9-3">d</a> et <a href="#cite_ref-larousse_9-4">e</a></sup> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="RichardSenonValleur2004"><span class="ouvrage" id="Denis_RichardJean-Louis_SenonMarc_Valleur2004">Denis Richard, Jean-Louis Senon et Marc Valleur, <cite class="italique">Dictionnaire des drogues et des dépendances</cite>, Paris, Larousse, <time>2004</time>, 626 <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2-03-505431-1" title="Spécial:Ouvrages de référence/2-03-505431-1"><span class="nowrap">2-03-505431-1</span></a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Dictionnaire+des+drogues+et+des+d%C3%A9pendances&rft.place=Paris&rft.pub=Larousse&rft.aulast=Richard&rft.aufirst=Denis&rft.au=Jean-Louis+Senon&rft.au=Marc+Valleur&rft.date=2004&rft.tpages=626&rft.isbn=2-03-505431-1&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3ACoca"></span></span></span></span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Fontaine2008"><span class="ouvrage" id="Laurent_Fontaine2008">Laurent Fontaine, <cite class="italique">Les monnaies chez les yucuna d’Amazonie colombienne : de la coca à mâcher au peso. In : E. Baumann, Bazin L., Ould-Ahmed P. Phélinas P., Selim M., Sobel R., L'argent des anthropologues, la monnaie des économistes</cite>, L’Harmattan, <time>2008</time>, <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <span class="nowrap">135-166</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Les+monnaies+chez+les+yucuna+d%E2%80%99Amazonie+colombienne+%3A+de+la+coca+%C3%A0+m%C3%A2cher+au+peso.+In+%3A+E.+Baumann%2C+Bazin+L.%2C+Ould-Ahmed+P.+Ph%C3%A9linas+P.%2C+Selim+M.%2C+Sobel+R.%2C+L%27argent+des+anthropologues%2C+la+monnaie+des+%C3%A9conomistes&rft.pub=L%E2%80%99Harmattan&rft.aulast=Fontaine&rft.aufirst=Laurent&rft.date=2008&rft.pages=135-166&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3ACoca"></span></span></span></span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a> </span><span class="reference-text">Annonce de la pharmacie Chevrier en plein <a href="/wiki/Si%C3%A8ge_de_Paris_(1870-1871)" title="Siège de Paris (1870-1871)">siège de Paris</a>, in: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.retronews.fr/journal/la-france-paris/16-janvier-1871/649/1988367/4"><i>La France</i></a>, Paris, 16 janvier 1871, <abbr class="abbr" title="page">p.</abbr> 4.</span> </li> <li id="cite_note-:1-12"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-:1_12-0">a</a> et <a href="#cite_ref-:1_12-1">b</a></sup> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Croci2016"><span class="ouvrage" id="François_Croci2016">François <span class="nom_auteur">Croci</span>, « <cite style="font-style:normal">Coca, une feuille sacrée</cite> », <i>Mouvements</i>, <abbr class="abbr" title="volume">vol.</abbr> 86, <abbr class="abbr" title="numéro">n<sup>o</sup></abbr> 2,‎ <time>2016</time>, <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr> <span class="nowrap">138–141</span> <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Serial_Number" title="International Standard Serial Number">ISSN</a> <span class="plainlinks noarchive"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://portal.issn.org/resource/issn/1291-6412">1291-6412</a></span>, <a href="/wiki/Digital_Object_Identifier" title="Digital Object Identifier">DOI</a> <span class="plainlinks noarchive nowrap"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.3917/mouv.086.0138">10.3917/mouv.086.0138</a></span>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.cairn.info/revue-mouvements-2016-2-page-138.htm">lire en ligne</a>, consulté le <time class="nowrap" datetime="2024-08-18" data-sort-value="2024-08-18">18 août 2024</time>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Coca%2C+une+feuille+sacr%C3%A9e&rft.jtitle=Mouvements&rft.issue=2&rft.aulast=Croci&rft.aufirst=Fran%C3%A7ois&rft.date=2016&rft.volume=86&rft.pages=138%E2%80%93141&rft.issn=1291-6412&rft_id=info%3Adoi%2F10.3917%2Fmouv.086.0138&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3ACoca"></span></span></span></span> </li> <li id="cite_note-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-13">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="2019">« <a rel="nofollow" class="external text" href="https://perspective.usherbrooke.ca/bilan/servlet/BMAnalyse/2776"><cite style="font-style:normal;">La drogue au Pérou : illégale, mais lucrative</cite></a> », sur <span class="italique">perspective.usherbrooke.ca</span>, <time class="nowrap" datetime="2019-10-17" data-sort-value="2019-10-17">17 octobre 2019</time> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2023-04-09" data-sort-value="2023-04-09">9 avril 2023</time>)</small></span></span> </li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-14">↑</a> </span><span class="reference-text"><i>Le Soir</i>, 11 septembre 2008, <abbr class="abbr" title="page">p.</abbr> 17.</span> </li> <li id="cite_note-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-15">↑</a> </span><span class="reference-text">« <a href="/wiki/Evo_Morales" title="Evo Morales">Evo Morales</a> suspend les activités de l'Agence antidrogue américaine », <i>Le Monde</i>, 4 novembre 2008, <abbr class="abbr" title="page">p.</abbr> 10.</span> </li> <li id="cite_note-WP1110-16"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-WP1110_16-0">a</a> <a href="#cite_ref-WP1110_16-1">b</a> <a href="#cite_ref-WP1110_16-2">c</a> <a href="#cite_ref-WP1110_16-3">d</a> <a href="#cite_ref-WP1110_16-4">e</a> <a href="#cite_ref-WP1110_16-5">f</a> <a href="#cite_ref-WP1110_16-6">g</a> <a href="#cite_ref-WP1110_16-7">h</a> <a href="#cite_ref-WP1110_16-8">i</a> et <a href="#cite_ref-WP1110_16-9">j</a></sup> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2010/11/13/AR2010111302457.html">Bolivia walks thin line as it struggles to battle coca production</a>, <i><a href="/wiki/The_Washington_Post" title="The Washington Post">Washington Post</a></i>, 13 novembre 2010 </span> </li> <li id="cite_note-17"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-17">↑</a> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2008/10/18/AR2008101801883.html">"US Trades Move Shakes Bolivia"</a>, <i><a href="/wiki/The_Washington_Post" title="The Washington Post">Washington Post</a></i>, 19 octobre 2008</span> </li> <li id="cite_note-18"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-18">↑</a> </span><span class="reference-text"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://news.bbc.co.uk/2/hi/business/8634440.stm">"Coca Cola hopes to create a buzz in Bolivia"</a>, <i><a href="/wiki/British_Broadcasting_Corporation" class="mw-redirect" title="British Broadcasting Corporation">British Broadcasting Corporation</a></i>, 21 avril 2010</span> </li> <li id="cite_note-:0-19"><span class="mw-cite-backlink noprint">↑ <sup><a href="#cite_ref-:0_19-0">a</a> <a href="#cite_ref-:0_19-1">b</a> et <a href="#cite_ref-:0_19-2">c</a></sup> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="2017"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais britannique">(en-GB)</abbr> « <cite style="font-style:normal" lang="en-gb">Por qué la estrategia antidroga de Bolivia es más exitosa que la de Colombia y Perú</cite> », <i><span class="lang-en-gb" lang="en-gb"><a href="/wiki/BBC_Mundo" title="BBC Mundo">BBC Mundo</a></span></i>,‎ <time class="nowrap" datetime="2017-03-22" data-sort-value="2017-03-22">22 mars 2017</time> <small style="line-height:1em;">(<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bbc.com/mundo/noticias-america-latina-39226703">lire en ligne</a>)</small><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Por+qu%C3%A9+la+estrategia+antidroga+de+Bolivia+es+m%C3%A1s+exitosa+que+la+de+Colombia+y+Per%C3%BA&rft.jtitle=BBC+Mundo&rft.date=2017-03-22&rfr_id=info%3Asid%2Ffr.wikipedia.org%3ACoca"></span></span></span> </li> <li id="cite_note-20"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-20">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Anne2020"><span class="nom_auteur">Anne</span>, « <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.luminessens.org/post/la-coca"><cite style="font-style:normal;">La Coca symbolisme</cite></a> », sur <span class="italique">luminessens</span>, <time class="nowrap" datetime="2020-12-20" data-sort-value="2020-12-20">20 décembre 2020</time> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2024-04-17" data-sort-value="2024-04-17">17 avril 2024</time>)</small></span></span> </li> <li id="cite_note-21"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-21">↑</a> </span><span class="reference-text"><span class="ouvrage" id="Boris2021"><span class="nom_auteur">Boris</span>, « <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.borisandina.com/la-coca-feuille-sacree-des-andes"><cite style="font-style:normal;">La coca, feuille sacrée des Andes</cite></a> », sur <span class="italique">Borisandina</span>, <time class="nowrap" datetime="2021-02-24" data-sort-value="2021-02-24">24 février 2021</time> <small style="line-height:1em;">(consulté le <time class="nowrap" datetime="2024-08-18" data-sort-value="2024-08-18">18 août 2024</time>)</small></span></span> </li> <li id="cite_note-22"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-22">↑</a> </span><span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="https://www.legifrance.gouv.fr/affichTexte.do?cidTexte=JORFTEXT000000533085">https://www.legifrance.gouv.fr/affichTexte.do?cidTexte=JORFTEXT000000533085</a></span> </li> </ol></div> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Voir_aussi">Voir aussi</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Coca&veaction=edit&section=21" title="Modifier la section : Voir aussi" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Coca&action=edit&section=21" title="Modifier le code source de la section : Voir aussi"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Articles_connexes">Articles connexes</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Coca&veaction=edit&section=22" title="Modifier la section : Articles connexes" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Coca&action=edit&section=22" title="Modifier le code source de la section : Articles connexes"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Tabac" title="Tabac">Tabac</a></li> <li><a href="/wiki/Noix_de_kola" title="Noix de kola">Noix de kola</a></li> <li><a href="/wiki/Angelo_Mariani_(pharmacien)" title="Angelo Mariani (pharmacien)">Angelo Mariani (pharmacien)</a></li> <li><a href="/wiki/Coca-Cola" title="Coca-Cola">Coca-Cola</a></li> <li><a href="/wiki/Coca%C3%AFne" title="Cocaïne">Cocaïne</a></li> <li><a href="/wiki/Narcotrafic_en_Colombie" title="Narcotrafic en Colombie">Narcotrafic en Colombie</a></li> <li><a href="/wiki/Stup%C3%A9fiant" title="Stupéfiant">Stupéfiant</a></li> <li><a href="/wiki/Coca_Sek" title="Coca Sek">Coca Sek</a></li> <li><a href="/wiki/Poporo" title="Poporo">Poporo</a>, <a href="/wiki/Kogi" title="Kogi">Kogi</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Bibliographie">Bibliographie</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Coca&veaction=edit&section=23" title="Modifier la section : Bibliographie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Coca&action=edit&section=23" title="Modifier le code source de la section : Bibliographie"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Frédéric Faux, <i>Coca ! Une enquête dans les Andes</i>, <a href="/wiki/Actes_Sud" title="Actes Sud">Éditions Actes Sud</a>, 2015.</li> <li>Bruneton, J., Pharmacognosie - Phytochimie, plantes médicinales, <abbr class="abbr" title="Quatrième">4<sup>e</sup></abbr> éd., revue et augmentée, Paris, Tec & Doc - Éditions médicales internationales, 2009, 1288 p. <small style="line-height:1em;">(<a href="/wiki/International_Standard_Book_Number" title="International Standard Book Number">ISBN</a> <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/978-2-7430-1188-8" title="Spécial:Ouvrages de référence/978-2-7430-1188-8"><span class="nowrap">978-2-7430-1188-8</span></a>)</small></li> <li>Denis Richard, <i>La coca et la cocaïne,</i> <a href="/wiki/Presses_universitaires_de_France" title="Presses universitaires de France">Presses universitaires de France</a>, 1994.</li> <li>Angelo Mariani, <i>La coca et ses applications thérapeutiques</i>, Paris, Lecrosnier et Babé, 1895, <span class="nowrap">112 <abbr class="abbr" title="pages">p.</abbr></span></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Références_taxinomiques"><span id="R.C3.A9f.C3.A9rences_taxinomiques"></span>Références taxinomiques</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Coca&veaction=edit&section=24" title="Modifier la section : Références taxinomiques" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modifier</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Coca&action=edit&section=24" title="Modifier le code source de la section : Références taxinomiques"><span>modifier le code</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r194021218">.mw-parser-output .autres-projets>.titre{text-align:center;margin:0.2em 0}.mw-parser-output .autres-projets>ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .autres-projets>ul>li{list-style:none;margin:0.2em 0;text-indent:0;padding-left:24px;min-height:20px;text-align:left;display:block}.mw-parser-output .autres-projets>ul>li>a{font-style:italic}@media(max-width:720px){.mw-parser-output .autres-projets{float:none}}</style><div class="autres-projets boite-grise boite-a-droite noprint js-interprojets"> <p class="titre">Sur les autres projets Wikimedia :</p> <ul class="noarchive plainlinks"> <li class="commons"><a class="external text" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Erythroxylum_coca?uselang=fr">Coca</a>, sur <span class="project">Wikimedia Commons</span></li> </ul> </div> <ul><li><span class="ouvrage" id="ITIS"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langues : français et anglais">(fr + en)</abbr> <i><a href="/wiki/Syst%C3%A8me_d%27information_taxonomique_int%C3%A9gr%C3%A9" title="Système d'information taxonomique intégré">ITIS</a></i> : <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.itis.gov/servlet/SingleRpt/SingleRpt?search_topic=TSN&search_value=506807"><i>Erythroxylum coca</i> Lam.</a> <small>(consulté le <time class="nowrap" datetime="2023-06-01" data-sort-value="2023-06-01"><abbr class="abbr" title="premier">1<sup>er</sup></abbr> juin 2023</time>)</small></span></li> <li><span class="ouvrage" id="NCBI"><abbr class="abbr indicateur-langue" title="Langue : anglais">(en)</abbr> <i><a href="/wiki/National_Center_for_Biotechnology_Information" title="National Center for Biotechnology Information">NCBI</a></i> : <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ncbi.nlm.nih.gov/Taxonomy/Browser/wwwtax.cgi?mode=Info&id=289672"><i>Erythroxylum coca</i> Lam., 1786</a> (<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ncbi.nlm.nih.gov/Taxonomy/Browser/wwwtax.cgi?lin=s&p=has_linkout&id=289672">taxons inclus</a>) <small>(consulté le <time class="nowrap" datetime="2023-06-01" data-sort-value="2023-06-01"><abbr class="abbr" title="premier">1<sup>er</sup></abbr> juin 2023</time>)</small></span></li></ul> <ul id="bandeau-portail" class="bandeau-portail"><li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Portail:Botanique" title="Portail de la botanique"><img alt="icône décorative" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/46/Fluent_Emoji_flat_1f33b.svg/24px-Fluent_Emoji_flat_1f33b.svg.png" decoding="async" width="24" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/46/Fluent_Emoji_flat_1f33b.svg/36px-Fluent_Emoji_flat_1f33b.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/46/Fluent_Emoji_flat_1f33b.svg/48px-Fluent_Emoji_flat_1f33b.svg.png 2x" data-file-width="320" data-file-height="320" /></a></span></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/Portail:Botanique" title="Portail:Botanique">Portail de la botanique</a></span> </span></li> <li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Portail:Plantes_utiles" title="Portail des plantes utiles"><img alt="icône décorative" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/MOREmoji_lime.svg/24px-MOREmoji_lime.svg.png" decoding="async" width="24" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/MOREmoji_lime.svg/36px-MOREmoji_lime.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/MOREmoji_lime.svg/48px-MOREmoji_lime.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a></span></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/Portail:Plantes_utiles" title="Portail:Plantes utiles">Portail des plantes utiles</a></span> </span></li> <li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="noviewer skin-invert-image" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Portail:Psychotrope" title="Portail sur les psychotropes"><img alt="icône décorative" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/Cannabis_leaf_2.svg/40px-Cannabis_leaf_2.svg.png" decoding="async" width="22" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/Cannabis_leaf_2.svg/60px-Cannabis_leaf_2.svg.png 2x" data-file-width="730" data-file-height="790" /></a></span></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/Portail:Psychotrope" title="Portail:Psychotrope">Portail sur les psychotropes</a></span> </span></li> </ul> <!-- NewPP limit report Parsed by mw‐web.codfw.main‐5fb7f6487f‐rrn84 Cached time: 20250327180432 Cache expiry: 2592000 Reduced expiry: false Complications: [show‐toc] CPU time usage: 0.435 seconds Real time usage: 0.579 seconds Preprocessor visited node count: 5588/1000000 Post‐expand include size: 59147/2097152 bytes Template argument size: 7181/2097152 bytes Highest expansion depth: 16/100 Expensive parser function count: 1/500 Unstrip recursion depth: 0/20 Unstrip post‐expand size: 35686/5000000 bytes Lua time usage: 0.129/10.000 seconds Lua memory usage: 6305315/52428800 bytes Number of Wikibase entities loaded: 1/400 --> <!-- Transclusion expansion time report (%,ms,calls,template) 100.00% 478.491 1 -total 22.34% 106.881 1 Modèle:Références 21.67% 103.687 1 Modèle:Taxobox_début 9.85% 47.127 6 Modèle:Lien_web 6.76% 32.358 1 Modèle:Wikidata 6.75% 32.274 26 Modèle:Unité 5.89% 28.191 1 Modèle:Portail 5.42% 25.926 8 Modèle:Taxobox 4.93% 23.566 8 Modèle:Infobox_V3/Tableau_Ligne_mixte 4.41% 21.121 1 Modèle:2autres --> <!-- Saved in parser cache with key frwiki:pcache:36408:|#|:idhash:canonical and timestamp 20250327180432 and revision id 218979835. Rendering was triggered because: page-view --> </div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=desktop&type=1x1&usesul3=0" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Ce document provient de « <a dir="ltr" href="https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Coca&oldid=218979835">https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Coca&oldid=218979835</a> ».</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Accueil" title="Catégorie:Accueil">Catégories</a> : <ul><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Erythroxylaceae" title="Catégorie:Erythroxylaceae">Erythroxylaceae</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Esp%C3%A8ce_de_Malpighiales_(nom_vernaculaire)" title="Catégorie:Espèce de Malpighiales (nom vernaculaire)">Espèce de Malpighiales (nom vernaculaire)</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Arbuste_(nom_vernaculaire)" title="Catégorie:Arbuste (nom vernaculaire)">Arbuste (nom vernaculaire)</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Arbuste_en_Am%C3%A9rique_du_Sud" title="Catégorie:Arbuste en Amérique du Sud">Arbuste en Amérique du Sud</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Dicotyl%C3%A9done_d%27Am%C3%A9rique_du_Sud" title="Catégorie:Dicotylédone d'Amérique du Sud">Dicotylédone d'Amérique du Sud</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Plante_psychotrope" title="Catégorie:Plante psychotrope">Plante psychotrope</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Coca%C3%AFne" title="Catégorie:Cocaïne">Cocaïne</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Taxon_d%C3%A9crit_par_Jean-Baptiste_de_Lamarck" title="Catégorie:Taxon décrit par Jean-Baptiste de Lamarck">Taxon décrit par Jean-Baptiste de Lamarck</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Taxon_d%C3%A9crit_en_1786" title="Catégorie:Taxon décrit en 1786">Taxon décrit en 1786</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Catégories cachées : <ul><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Taxobox_utilisant_une_classification_non_pr%C3%A9cis%C3%A9e" title="Catégorie:Taxobox utilisant une classification non précisée">Taxobox utilisant une classification non précisée</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_avec_taxobox-v%C3%A9g%C3%A9tal" title="Catégorie:Article avec taxobox-végétal">Article avec taxobox-végétal</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Taxobox_d%C3%A9but_par_provenance_de_l%27image_-_A" title="Catégorie:Taxobox début par provenance de l'image - A">Taxobox début par provenance de l'image - A</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Taxobox_utilisant_une_classification_phylog%C3%A9n%C3%A9tique_non_pr%C3%A9cis%C3%A9e" title="Catégorie:Taxobox utilisant une classification phylogénétique non précisée">Taxobox utilisant une classification phylogénétique non précisée</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_utilisant_une_Infobox" title="Catégorie:Article utilisant une Infobox">Article utilisant une Infobox</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_%C3%A0_internationaliser" title="Catégorie:Article à internationaliser">Article à internationaliser</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Cat%C3%A9gorie_Commons_avec_lien_local_diff%C3%A9rent_sur_Wikidata" title="Catégorie:Catégorie Commons avec lien local différent sur Wikidata">Catégorie Commons avec lien local différent sur Wikidata</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Botanique/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Botanique/Articles liés">Portail:Botanique/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Biologie/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Biologie/Articles liés">Portail:Biologie/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Projet:Biologie/Pages_li%C3%A9es" title="Catégorie:Projet:Biologie/Pages liées">Projet:Biologie/Pages liées</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Plantes_utiles/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Plantes utiles/Articles liés">Portail:Plantes utiles/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Agriculture_et_agronomie/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Agriculture et agronomie/Articles liés">Portail:Agriculture et agronomie/Articles liés</a></li><li><a href="/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Psychotrope/Articles_li%C3%A9s" title="Catégorie:Portail:Psychotrope/Articles liés">Portail:Psychotrope/Articles liés</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> La dernière modification de cette page a été faite le 27 septembre 2024 à 20:07.</li> <li id="footer-info-copyright"><span style="white-space: normal"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Citation_et_r%C3%A9utilisation_du_contenu_de_Wikip%C3%A9dia" title="Wikipédia:Citation et réutilisation du contenu de Wikipédia">Droit d'auteur</a> : les textes sont disponibles sous <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fr">licence Creative Commons attribution, partage dans les mêmes conditions</a> ; d’autres conditions peuvent s’appliquer. Voyez les <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/fr">conditions d’utilisation</a> pour plus de détails, ainsi que les <a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Cr%C3%A9dits_graphiques" title="Wikipédia:Crédits graphiques">crédits graphiques</a>. En cas de réutilisation des textes de cette page, voyez <a href="/wiki/Sp%C3%A9cial:Citer/Coca" title="Spécial:Citer/Coca">comment citer les auteurs et mentionner la licence</a>.<br /> Wikipedia® est une marque déposée de la <a rel="nofollow" class="external text" href="https://wikimediafoundation.org/">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, organisation de bienfaisance régie par le paragraphe <a href="/wiki/501c" title="501c">501(c)(3)</a> du code fiscal des États-Unis.</span><br /></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/fr">Politique de confidentialité</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:%C3%80_propos_de_Wikip%C3%A9dia">À propos de Wikipédia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikip%C3%A9dia:Avertissements_g%C3%A9n%C3%A9raux">Avertissements</a></li> <li id="footer-places-contact"><a href="//fr.wikipedia.org/wiki/Wikipédia:Contact">Contact</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Code de conduite</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Développeurs</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/fr.wikipedia.org">Statistiques</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Déclaration sur les témoins (cookies)</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//fr.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Coca&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Version mobile</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://www.wikimedia.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29"><img src="/static/images/footer/wikimedia.svg" width="25" height="25" alt="Wikimedia Foundation" lang="en" loading="lazy"></picture></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" width="88" height="31"><img src="/w/resources/assets/mediawiki_compact.svg" alt="Powered by MediaWiki" lang="en" width="25" height="25" loading="lazy"></picture></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-header-container vector-sticky-header-container"> <div id="vector-sticky-header" class="vector-sticky-header"> <div class="vector-sticky-header-start"> <div class="vector-sticky-header-icon-start vector-button-flush-left vector-button-flush-right" aria-hidden="true"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-sticky-header-search-toggle" tabindex="-1" data-event-name="ui.vector-sticky-search-form.icon"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Rechercher</span> </button> </div> <div role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box"> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail"> <form action="/w/index.php" id="vector-sticky-search-form" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Rechercher sur Wikipédia"> <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Spécial:Recherche"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Rechercher</button> </form> </div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-context-bar"> <nav aria-label="Sommaire" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-sticky-header-toc vector-sticky-header-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-sticky-header-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Basculer la table des matières" > <label id="vector-sticky-header-toc-label" for="vector-sticky-header-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Basculer la table des matières</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-sticky-header-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div class="vector-sticky-header-context-bar-primary" aria-hidden="true" ><span class="mw-page-title-main">Coca</span></div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-end" aria-hidden="true"> <div class="vector-sticky-header-icons"> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-talk-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="talk-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbles mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbles"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-subject-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="subject-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-article mw-ui-icon-wikimedia-article"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-history-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="history-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-history mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-history"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only mw-watchlink" id="ca-watchstar-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="watch-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-star mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-star"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-ve-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-edit mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-edit"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="wikitext-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-wikiText mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-wikiText"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-viewsource-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-protected-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-editLock mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-editLock"></span> <span></span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-buttons"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet mw-interlanguage-selector" id="p-lang-btn-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-language mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-language"></span> <span>56 langues</span> </button> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive" id="ca-addsection-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="addsection-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbleAdd-progressive mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbleAdd-progressive"></span> <span>Ajouter un sujet</span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-icon-end"> <div class="vector-user-links"> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="mw-portlet mw-portlet-dock-bottom emptyPortlet" id="p-dock-bottom"> <ul> </ul> </div> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-5fb7f6487f-rrn84","wgBackendResponseTime":769,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.435","walltime":"0.579","ppvisitednodes":{"value":5588,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":59147,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":7181,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":16,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":1,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":35686,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 478.491 1 -total"," 22.34% 106.881 1 Modèle:Références"," 21.67% 103.687 1 Modèle:Taxobox_début"," 9.85% 47.127 6 Modèle:Lien_web"," 6.76% 32.358 1 Modèle:Wikidata"," 6.75% 32.274 26 Modèle:Unité"," 5.89% 28.191 1 Modèle:Portail"," 5.42% 25.926 8 Modèle:Taxobox"," 4.93% 23.566 8 Modèle:Infobox_V3/Tableau_Ligne_mixte"," 4.41% 21.121 1 Modèle:2autres"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.129","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":6305315,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-5fb7f6487f-rrn84","timestamp":"20250327180432","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Coca","url":"https:\/\/fr.wikipedia.org\/wiki\/Coca","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q158018","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q158018","author":{"@type":"Organization","name":"Contributeurs aux projets Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Fondation Wikimedia, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2003-11-19T18:28:35Z","dateModified":"2024-09-27T19:07:21Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/6\/65\/Erythroxylum_coca.jpg","headline":"plante \u00e0 fleurs de la famille des \u00c9rythroxylac\u00e9es originaire d'Am\u00e9rique du Sud"}</script> </body> </html>