CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="fa" dir="rtl"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>جنگل - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )fawikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[".\t,","٫\t٬"],"wgDigitTransformTable":[ "0\t1\t2\t3\t4\t5\t6\t7\t8\t9\t%","۰\t۱\t۲\t۳\t۴\t۵\t۶\t۷\t۸\t۹\t٪"],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","ژانویه","فوریه","مارس","آوریل","مه","ژوئن","ژوئیه","اوت","سپتامبر","اکتبر","نوامبر","دسامبر"],"wgRequestId":"151a672c-76e9-46a2-aa52-9867893ab49d","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"جنگل","wgTitle":"جنگل","wgCurRevisionId":40593792,"wgRevisionId":40593792,"wgArticleId":793138,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان","پیوند رده انبار در ویکی‌داده است","الگوهای درگاه با درگاه‌های ناموجود","صفحه‌های حاوی الگوی درگاه خالی","بوم‌سازگان‌ها","جنگل‌ها","درختان", "زیستگاه‌ها"],"wgPageViewLanguage":"fa","wgPageContentLanguage":"fa","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"جنگل","wgRelevantArticleId":793138,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"status":{"levels":1}}},"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"fa","pageLanguageDir":"rtl","pageVariantFallbacks":"fa"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":40000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q4421", "wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":true,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js", "ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.Edittools","ext.gadget.EasyNewSection","ext.gadget.signit","ext.gadget.decodesummary","ext.gadget.Watchlist","ext.gadget.switcher","ext.gadget.refToolbar","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fa&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=fa&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fa&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.5"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/f5/Amazon_Rainforest-bird_site.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="747"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/f5/Amazon_Rainforest-bird_site.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="498"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/Amazon_Rainforest-bird_site.jpg/640px-Amazon_Rainforest-bird_site.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="398"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="جنگل - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//fa.m.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="ویرایش" href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="ویکی‌پدیا (fa)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//fa.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fa"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="خوراک اتم برای ویکی‌پدیا" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%AE%DB%8C%D8%B1&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki rtl sitedir-rtl mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-جنگل rootpage-جنگل skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">پرش به محتوا</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="وبگاه"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="منوی اصلی" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">منوی اصلی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">منوی اصلی</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">نهفتن</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> بازدید محتوا </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C" title="مشاهدهٔ صفحهٔ اصلی [z]" accesskey="z"><span>صفحهٔ اصلی</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87:%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D9%86%D9%88%D9%86%DB%8C" title="یافتن اطلاعات پس‌زمینه پیرامون رویدادهای کنونی"><span>رویدادهای کنونی</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%81%DB%8C" title="آوردن یک صفحهٔ تصادفی [x]" accesskey="x"><span>مقالهٔ تصادفی</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-collaboration" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-collaboration" > <div class="vector-menu-heading"> همکاری </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%AE%DB%8C%D8%B1" title="فهرستی از تغییرات اخیر ویکی [r]" accesskey="r"><span>تغییرات اخیر</span></a></li><li id="n-cooperateing" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%87%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C"><span>ویکی‌نویس شوید!</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA" title="مکانی برای دریافتن"><span>راهنما</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="//fa.wikipedia.org/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B3_%D8%A8%D8%A7_%D9%85%D8%A7"><span>تماس با ویکی‌پدیا</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="ویکی‌پدیا" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fa.svg" style="width: 6em; height: 2em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="دانشنامهٔ آزاد" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fa.svg" width="72" height="18" style="width: 4.5em; height: 1.125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%AC%D9%88" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="جستجو در ویکی‌پدیا [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>جستجو</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="جستجو در ویکی‌پدیا" aria-label="جستجو در ویکی‌پدیا" autocapitalize="sentences" title="جستجو در ویکی‌پدیا [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="ویژه:جستجو"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">جستجو</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="ابزارهای شخصی"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="ظاهر"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="تغییر ظاهر اندازهٔ قلم، عرض و رنگ صفحه" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ظاهر" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">ظاهر</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fa.wikipedia.org&uselang=fa" class=""><span>کمک مالی</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF_%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%DB%8C&returnto=%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84" title="از شما دعوت می‌شود که یک حساب ایجاد کنید و وارد شوید؛ هرچند که این کار اختیاری است." class=""><span>ایجاد حساب</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87&returnto=%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84" title="توصیه می‌شود که به سامانه وارد شوید، گرچه اجباری نیست [o]" accesskey="o" class=""><span>ورود</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="گزینه‌های بیشتر" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ابزارهای شخصی" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">ابزارهای شخصی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="منوی کاربری" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fa.wikipedia.org&uselang=fa"><span>کمک مالی</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF_%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%DB%8C&returnto=%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84" title="از شما دعوت می‌شود که یک حساب ایجاد کنید و وارد شوید؛ هرچند که این کار اختیاری است."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>ایجاد حساب</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87&returnto=%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84" title="توصیه می‌شود که به سامانه وارد شوید، گرچه اجباری نیست [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>ورود</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> صفحه‌هایی برای ویرایشگرانی که از سامانه خارج شدند <a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%85%D9%82%D8%AF%D9%85%D9%87" aria-label="دربارهٔ ویرایش‌کردن بیشتر بدانید"><span>بیشتر بدانید</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D8%B4%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%86" title="فهرست ویرایش‌ها انجام شده از این نشانی آی‌پی [y]" accesskey="y"><span>مشارکت‌ها</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D9%85%D9%86" title="بحث پیرامون ویرایش‌های این نشانی آی‌پی [n]" accesskey="n"><span>بحث</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="وبگاه"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="فهرست" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">فهرست</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">نهفتن</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">بخش آغازین</div> </a> </li> <li id="toc-بن‌واژه" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#بن‌واژه"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱</span> <span>بن‌واژه</span> </div> </a> <ul id="toc-بن‌واژه-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-طبقه‌بندی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#طبقه‌بندی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲</span> <span>طبقه‌بندی</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-طبقه‌بندی-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>تغییر وضعیت زیربخش‌های طبقه‌بندی</span> </button> <ul id="toc-طبقه‌بندی-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-طبقه‌بندی_از_نظر_پیدایش" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#طبقه‌بندی_از_نظر_پیدایش"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲.۱</span> <span>طبقه‌بندی از نظر پیدایش</span> </div> </a> <ul id="toc-طبقه‌بندی_از_نظر_پیدایش-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-جنگل_بکر" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#جنگل_بکر"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲.۱.۱</span> <span>جنگل بکر</span> </div> </a> <ul id="toc-جنگل_بکر-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-جنگل_طبیعی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#جنگل_طبیعی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲.۱.۲</span> <span>جنگل طبیعی</span> </div> </a> <ul id="toc-جنگل_طبیعی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-جنگل_مصنوعی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#جنگل_مصنوعی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲.۱.۳</span> <span>جنگل مصنوعی</span> </div> </a> <ul id="toc-جنگل_مصنوعی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-طبقه‌بندی_از_نظر_اقلیم" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#طبقه‌بندی_از_نظر_اقلیم"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲.۲</span> <span>طبقه‌بندی از نظر اقلیم</span> </div> </a> <ul id="toc-طبقه‌بندی_از_نظر_اقلیم-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-جنگل‌های_معتدله" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#جنگل‌های_معتدله"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲.۲.۱</span> <span>جنگل‌های معتدله</span> </div> </a> <ul id="toc-جنگل‌های_معتدله-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-جنگل‌های_جنب_قطبی_یا_تایگا" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#جنگل‌های_جنب_قطبی_یا_تایگا"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲.۲.۲</span> <span>جنگل‌های جنب قطبی یا تایگا</span> </div> </a> <ul id="toc-جنگل‌های_جنب_قطبی_یا_تایگا-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-جنگل‌های_شمالی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#جنگل‌های_شمالی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲.۲.۳</span> <span>جنگل‌های شمالی</span> </div> </a> <ul id="toc-جنگل‌های_شمالی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-بوم‌شناسی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#بوم‌شناسی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۳</span> <span>بوم‌شناسی</span> </div> </a> <ul id="toc-بوم‌شناسی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-فواید" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#فواید"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۴</span> <span>فواید</span> </div> </a> <ul id="toc-فواید-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-تخریب_جنگل‌ها" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#تخریب_جنگل‌ها"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۵</span> <span>تخریب جنگل‌ها</span> </div> </a> <ul id="toc-تخریب_جنگل‌ها-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-اهمیت_حیاتی_جنگل‌ها" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#اهمیت_حیاتی_جنگل‌ها"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۶</span> <span>اهمیت حیاتی جنگل‌ها</span> </div> </a> <ul id="toc-اهمیت_حیاتی_جنگل‌ها-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-جستارهای_وابسته" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#جستارهای_وابسته"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۷</span> <span>جستارهای وابسته</span> </div> </a> <ul id="toc-جستارهای_وابسته-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-منابع" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#منابع"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۸</span> <span>منابع</span> </div> </a> <ul id="toc-منابع-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-پیوند_به_بیرون" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#پیوند_به_بیرون"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۹</span> <span>پیوند به بیرون</span> </div> </a> <ul id="toc-پیوند_به_بیرون-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="فهرست" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="تغییر وضعیت فهرست محتویات" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">تغییر وضعیت فهرست محتویات</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">جنگل</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="به مقاله‌ای به یک زبان دیگر بروید. به ۱۸۹ زبان در دسترس است." > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-189" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">۱۸۹ زبان</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Woud" title="Woud–آفریکانس" lang="af" hreflang="af" data-title="Woud" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="آفریکانس" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Wald" title="Wald–آلمانی سوئیسی" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Wald" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="آلمانی سوئیسی" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8C%AB%E1%8A%AB" title="ጫካ–امهری" lang="am" hreflang="am" data-title="ጫካ" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="امهری" class="interlanguage-link-target"><span>አማርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ami mw-list-item"><a href="https://ami.wikipedia.org/wiki/Kilakilangan" title="Kilakilangan–Amis" lang="ami" hreflang="ami" data-title="Kilakilangan" data-language-autonym="Pangcah" data-language-local-name="Amis" class="interlanguage-link-target"><span>Pangcah</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Selva" title="Selva–آراگونی" lang="an" hreflang="an" data-title="Selva" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="آراگونی" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ang mw-list-item"><a href="https://ang.wikipedia.org/wiki/Weald" title="Weald–انگلیسی باستان" lang="ang" hreflang="ang" data-title="Weald" data-language-autonym="Ænglisc" data-language-local-name="انگلیسی باستان" class="interlanguage-link-target"><span>Ænglisc</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%BA%D8%A7%D8%A8%D8%A9" title="غابة–عربی" lang="ar" hreflang="ar" data-title="غابة" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="عربی" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arc mw-list-item"><a href="https://arc.wikipedia.org/wiki/%DC%A5%DC%92%DC%90" title="ܥܒܐ–آرامی" lang="arc" hreflang="arc" data-title="ܥܒܐ" data-language-autonym="ܐܪܡܝܐ" data-language-local-name="آرامی" class="interlanguage-link-target"><span>ܐܪܡܝܐ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-as mw-list-item"><a href="https://as.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%85%E0%A7%B0%E0%A6%A3%E0%A7%8D%E0%A6%AF" title="অৰণ্য–آسامی" lang="as" hreflang="as" data-title="অৰণ্য" data-language-autonym="অসমীয়া" data-language-local-name="آسامی" class="interlanguage-link-target"><span>অসমীয়া</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Viesca" title="Viesca–آستوری" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Viesca" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="آستوری" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-awa mw-list-item"><a href="https://awa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%9C%E0%A4%82%E0%A4%97%E0%A4%B2" title="जंगल–اودهی" lang="awa" hreflang="awa" data-title="जंगल" data-language-autonym="अवधी" data-language-local-name="اودهی" class="interlanguage-link-target"><span>अवधी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Me%C5%9F%C9%99" title="Meşə–ترکی آذربایجانی" lang="az" hreflang="az" data-title="Meşə" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="ترکی آذربایجانی" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%A6%D8%B4%D9%87" title="مئشه–South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="مئشه" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="مقالهٔ خوب"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BD" title="Урман–باشقیری" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Урман" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="باشقیری" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ban mw-list-item"><a href="https://ban.wikipedia.org/wiki/Wana" title="Wana–بالیایی" lang="ban" hreflang="ban" data-title="Wana" data-language-autonym="Basa Bali" data-language-local-name="بالیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Bali</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bar mw-list-item"><a href="https://bar.wikipedia.org/wiki/Woid" title="Woid–باواریایی" lang="bar" hreflang="bar" data-title="Woid" data-language-autonym="Boarisch" data-language-local-name="باواریایی" class="interlanguage-link-target"><span>Boarisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/Med%C4%97" title="Medė–ساموگیتی" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Medė" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="ساموگیتی" class="interlanguage-link-target"><span>Žemaitėška</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/Kadlagan" title="Kadlagan–Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Kadlagan" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target"><span>Bikol Central</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B5%D1%81" title="Лес–بلاروسی" lang="be" hreflang="be" data-title="Лес" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="بلاروسی" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B5%D1%81" title="Лес–بلاروسی (دستورخط کلاسیک)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Лес" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="بلاروسی (دستورخط کلاسیک)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bew mw-list-item"><a href="https://bew.wikipedia.org/wiki/Utan" title="Utan–Betawi" lang="bew" hreflang="bew" data-title="Utan" data-language-autonym="Betawi" data-language-local-name="Betawi" class="interlanguage-link-target"><span>Betawi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%BE%D1%80%D0%B0" title="Гора–بلغاری" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Гора" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="بلغاری" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bh mw-list-item"><a href="https://bh.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AC%E0%A4%A8" title="बन–Bhojpuri" lang="bh" hreflang="bh" data-title="बन" data-language-autonym="भोजपुरी" data-language-local-name="Bhojpuri" class="interlanguage-link-target"><span>भोजपुरी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%85%E0%A6%B0%E0%A6%A3%E0%A7%8D%E0%A6%AF" title="অরণ্য–بنگالی" lang="bn" hreflang="bn" data-title="অরণ্য" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="بنگالی" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Koadeg" title="Koadeg–برتون" lang="br" hreflang="br" data-title="Koadeg" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="برتون" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/%C5%A0uma" title="Šuma–بوسنیایی" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Šuma" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="بوسنیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bxr mw-list-item"><a href="https://bxr.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D0%B9" title="Ой–Russia Buriat" lang="bxr" hreflang="bxr" data-title="Ой" data-language-autonym="Буряад" data-language-local-name="Russia Buriat" class="interlanguage-link-target"><span>Буряад</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Bosc" title="Bosc–کاتالان" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Bosc" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="کاتالان" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cdo mw-list-item"><a href="https://cdo.wikipedia.org/wiki/S%C4%95ng-l%C3%ACng" title="Sĕng-lìng–چینی مین شرقی" lang="cdo" hreflang="cdo" data-title="Sĕng-lìng" data-language-autonym="閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄" data-language-local-name="چینی مین شرقی" class="interlanguage-link-target"><span>閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D1%8C%D1%83%D0%BD" title="Хьун–چچنی" lang="ce" hreflang="ce" data-title="Хьун" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="چچنی" class="interlanguage-link-target"><span>Нохчийн</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/Lasang" title="Lasang–سبویی" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Lasang" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="سبویی" class="interlanguage-link-target"><span>Cebuano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-chr mw-list-item"><a href="https://chr.wikipedia.org/wiki/%E1%8E%A0%E1%8F%99%E1%8E%AF_%E1%8E%A2%E1%8E%BE%E1%8E%A8" title="ᎠᏙᎯ ᎢᎾᎨ–چروکی" lang="chr" hreflang="chr" data-title="ᎠᏙᎯ ᎢᎾᎨ" data-language-autonym="ᏣᎳᎩ" data-language-local-name="چروکی" class="interlanguage-link-target"><span>ᏣᎳᎩ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="دارستان–کردی مرکزی" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="دارستان" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="کردی مرکزی" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-crh mw-list-item"><a href="https://crh.wikipedia.org/wiki/Orman" title="Orman–ترکی کریمه" lang="crh" hreflang="crh" data-title="Orman" data-language-autonym="Qırımtatarca" data-language-local-name="ترکی کریمه" class="interlanguage-link-target"><span>Qırımtatarca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Les" title="Les–چکی" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Les" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="چکی" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-csb mw-list-item"><a href="https://csb.wikipedia.org/wiki/Las" title="Las–کاشوبی" lang="csb" hreflang="csb" data-title="Las" data-language-autonym="Kaszëbsczi" data-language-local-name="کاشوبی" class="interlanguage-link-target"><span>Kaszëbsczi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%92%C4%83%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BD" title="Вăрман–چوواشی" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Вăрман" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="چوواشی" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Coedwig" title="Coedwig–ولزی" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Coedwig" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="ولزی" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Skov" title="Skov–دانمارکی" lang="da" hreflang="da" data-title="Skov" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="دانمارکی" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Wald" title="Wald–آلمانی" lang="de" hreflang="de" data-title="Wald" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="آلمانی" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/M%C3%AA%C5%9Fe" title="Mêşe–Zazaki" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Mêşe" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Zazaki" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%94%CE%AC%CF%83%CE%BF%CF%82" title="Δάσος–یونانی" lang="el" hreflang="el" data-title="Δάσος" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="یونانی" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Forest" title="Forest–انگلیسی" lang="en" hreflang="en" data-title="Forest" data-language-autonym="English" data-language-local-name="انگلیسی" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Arbaro" title="Arbaro–اسپرانتو" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Arbaro" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="اسپرانتو" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Bosque" title="Bosque–اسپانیایی" lang="es" hreflang="es" data-title="Bosque" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="اسپانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Mets" title="Mets–استونیایی" lang="et" hreflang="et" data-title="Mets" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="استونیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Baso" title="Baso–باسکی" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Baso" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="باسکی" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Mets%C3%A4" title="Metsä–فنلاندی" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Metsä" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="فنلاندی" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fiu-vro mw-list-item"><a href="https://fiu-vro.wikipedia.org/wiki/M%C3%B5ts" title="Mõts–Võro" lang="vro" hreflang="vro" data-title="Mõts" data-language-autonym="Võro" data-language-local-name="Võro" class="interlanguage-link-target"><span>Võro</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fj mw-list-item"><a href="https://fj.wikipedia.org/wiki/Veikau" title="Veikau–فیجیایی" lang="fj" hreflang="fj" data-title="Veikau" data-language-autonym="Na Vosa Vakaviti" data-language-local-name="فیجیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Na Vosa Vakaviti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fo mw-list-item"><a href="https://fo.wikipedia.org/wiki/Sk%C3%B3gur" title="Skógur–فارویی" lang="fo" hreflang="fo" data-title="Skógur" data-language-autonym="Føroyskt" data-language-local-name="فارویی" class="interlanguage-link-target"><span>Føroyskt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/For%C3%AAt" title="Forêt–فرانسوی" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Forêt" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="فرانسوی" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frp mw-list-item"><a href="https://frp.wikipedia.org/wiki/Jor" title="Jor–آرپیتان" lang="frp" hreflang="frp" data-title="Jor" data-language-autonym="Arpetan" data-language-local-name="آرپیتان" class="interlanguage-link-target"><span>Arpetan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/Walt" title="Walt–فریزی شمالی" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Walt" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="فریزی شمالی" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/W%C3%A2ld" title="Wâld–فریسی غربی" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Wâld" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="فریسی غربی" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Foraois" title="Foraois–ایرلندی" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Foraois" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="ایرلندی" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gan mw-list-item"><a href="https://gan.wikipedia.org/wiki/%E6%A3%AE%E6%9E%97" title="森林–گن" lang="gan" hreflang="gan" data-title="森林" data-language-autonym="贛語" data-language-local-name="گن" class="interlanguage-link-target"><span>贛語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gcr mw-list-item"><a href="https://gcr.wikipedia.org/wiki/Danbwa" title="Danbwa–Guianan Creole" lang="gcr" hreflang="gcr" data-title="Danbwa" data-language-autonym="Kriyòl gwiyannen" data-language-local-name="Guianan Creole" class="interlanguage-link-target"><span>Kriyòl gwiyannen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/Coille" title="Coille–گیلی اسکاتلندی" lang="gd" hreflang="gd" data-title="Coille" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="گیلی اسکاتلندی" class="interlanguage-link-target"><span>Gàidhlig</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Bosque" title="Bosque–گالیسیایی" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Bosque" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="گالیسیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gn mw-list-item"><a href="https://gn.wikipedia.org/wiki/Ka%27aguy" title="Ka'aguy–گوارانی" lang="gn" hreflang="gn" data-title="Ka'aguy" data-language-autonym="Avañe'ẽ" data-language-local-name="گوارانی" class="interlanguage-link-target"><span>Avañe'ẽ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ha mw-list-item"><a href="https://ha.wikipedia.org/wiki/Gandun_Daji" title="Gandun Daji–هوسایی" lang="ha" hreflang="ha" data-title="Gandun Daji" data-language-autonym="Hausa" data-language-local-name="هوسایی" class="interlanguage-link-target"><span>Hausa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%99%D7%A2%D7%A8" title="יער–عبری" lang="he" hreflang="he" data-title="יער" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="عبری" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%A8" title="वन–هندی" lang="hi" hreflang="hi" data-title="वन" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="هندی" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/Jangal" title="Jangal–هندی فیجیایی" lang="hif" hreflang="hif" data-title="Jangal" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="هندی فیجیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Fiji Hindi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/%C5%A0uma" title="Šuma–کروات" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Šuma" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="کروات" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/For%C3%A8" title="Forè–هائیتیایی" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Forè" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="هائیتیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Kreyòl ayisyen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Erd%C5%91" title="Erdő–مجاری" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Erdő" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="مجاری" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B1%D5%B6%D5%BF%D5%A1%D5%BC" title="Անտառ–ارمنی" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Անտառ" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="ارمنی" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hyw mw-list-item"><a href="https://hyw.wikipedia.org/wiki/%D4%B1%D5%B6%D5%BF%D5%A1%D5%BC" title="Անտառ–Western Armenian" lang="hyw" hreflang="hyw" data-title="Անտառ" data-language-autonym="Արեւմտահայերէն" data-language-local-name="Western Armenian" class="interlanguage-link-target"><span>Արեւմտահայերէն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Foreste" title="Foreste–اینترلینگوا" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Foreste" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="اینترلینگوا" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-iba mw-list-item"><a href="https://iba.wikipedia.org/wiki/Kampung" title="Kampung–ایبانی" lang="iba" hreflang="iba" data-title="Kampung" data-language-autonym="Jaku Iban" data-language-local-name="ایبانی" class="interlanguage-link-target"><span>Jaku Iban</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Hutan" title="Hutan–اندونزیایی" lang="id" hreflang="id" data-title="Hutan" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="اندونزیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ik mw-list-item"><a href="https://ik.wikipedia.org/wiki/Tiki%C4%A1aq_(Napaaqtut)" title="Tikiġaq (Napaaqtut)–اینوپیک" lang="ik" hreflang="ik" data-title="Tikiġaq (Napaaqtut)" data-language-autonym="Iñupiatun" data-language-local-name="اینوپیک" class="interlanguage-link-target"><span>Iñupiatun</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ilo mw-list-item"><a href="https://ilo.wikipedia.org/wiki/Bakir" title="Bakir–ایلوکویی" lang="ilo" hreflang="ilo" data-title="Bakir" data-language-autonym="Ilokano" data-language-local-name="ایلوکویی" class="interlanguage-link-target"><span>Ilokano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-inh mw-list-item"><a href="https://inh.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D1%8C%D1%83" title="Хьу–اینگوشی" lang="inh" hreflang="inh" data-title="Хьу" data-language-autonym="ГӀалгӀай" data-language-local-name="اینگوشی" class="interlanguage-link-target"><span>ГӀалгӀай</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Foresto" title="Foresto–ایدو" lang="io" hreflang="io" data-title="Foresto" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="ایدو" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Sk%C3%B3gur" title="Skógur–ایسلندی" lang="is" hreflang="is" data-title="Skógur" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="ایسلندی" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Foresta" title="Foresta–ایتالیایی" lang="it" hreflang="it" data-title="Foresta" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="ایتالیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E6%A3%AE%E6%9E%97" title="森林–ژاپنی" lang="ja" hreflang="ja" data-title="森林" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="ژاپنی" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jam mw-list-item"><a href="https://jam.wikipedia.org/wiki/Faris" title="Faris–Jamaican Creole English" lang="jam" hreflang="jam" data-title="Faris" data-language-autonym="Patois" data-language-local-name="Jamaican Creole English" class="interlanguage-link-target"><span>Patois</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Alas" title="Alas–جاوه‌ای" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Alas" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="جاوه‌ای" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A2%E1%83%A7%E1%83%94" title="ტყე–گرجی" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ტყე" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="گرجی" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kab mw-list-item"><a href="https://kab.wikipedia.org/wiki/Tagant" title="Tagant–قبایلی" lang="kab" hreflang="kab" data-title="Tagant" data-language-autonym="Taqbaylit" data-language-local-name="قبایلی" class="interlanguage-link-target"><span>Taqbaylit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbd mw-list-item"><a href="https://kbd.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D1%8D%D0%B7" title="Мэз–کاباردینی" lang="kbd" hreflang="kbd" data-title="Мэз" data-language-autonym="Адыгэбзэ" data-language-local-name="کاباردینی" class="interlanguage-link-target"><span>Адыгэбзэ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbp mw-list-item"><a href="https://kbp.wikipedia.org/wiki/La%CA%8B" title="Laʋ–Kabiye" lang="kbp" hreflang="kbp" data-title="Laʋ" data-language-autonym="Kabɩyɛ" data-language-local-name="Kabiye" class="interlanguage-link-target"><span>Kabɩyɛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kcg mw-list-item"><a href="https://kcg.wikipedia.org/wiki/Sop" title="Sop–تیاپی" lang="kcg" hreflang="kcg" data-title="Sop" data-language-autonym="Tyap" data-language-local-name="تیاپی" class="interlanguage-link-target"><span>Tyap</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BD" title="Орман–قزاقی" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Орман" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="قزاقی" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%95%E0%B2%BE%E0%B2%A1%E0%B3%81" title="ಕಾಡು–کانارا" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಕಾಡು" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="کانارا" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%88%B2" title="숲–کره‌ای" lang="ko" hreflang="ko" data-title="숲" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="کره‌ای" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ks mw-list-item"><a href="https://ks.wikipedia.org/wiki/%D9%88%D9%8E%D9%86" title="وَن–کشمیری" lang="ks" hreflang="ks" data-title="وَن" data-language-autonym="कॉशुर / کٲشُر" data-language-local-name="کشمیری" class="interlanguage-link-target"><span>कॉशुर / کٲشُر</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Daristan" title="Daristan–کردی" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Daristan" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="کردی" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kv mw-list-item"><a href="https://kv.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D3%A7%D1%80" title="Вӧр–کومیایی" lang="kv" hreflang="kv" data-title="Вӧр" data-language-autonym="Коми" data-language-local-name="کومیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Коми</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kw mw-list-item"><a href="https://kw.wikipedia.org/wiki/Koswik" title="Koswik–کورنی" lang="kw" hreflang="kw" data-title="Koswik" data-language-autonym="Kernowek" data-language-local-name="کورنی" class="interlanguage-link-target"><span>Kernowek</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D0%BE%D0%BA%D0%BE%D0%B9" title="Токой–قرقیزی" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Токой" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="قرقیزی" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Silva" title="Silva–لاتین" lang="la" hreflang="la" data-title="Silva" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="لاتین" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/B%C3%ABsch" title="Bësch–لوگزامبورگی" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Bësch" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="لوگزامبورگی" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lez mw-list-item"><a href="https://lez.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D0%B0%D0%BC" title="Там–لزگی" lang="lez" hreflang="lez" data-title="Там" data-language-autonym="Лезги" data-language-local-name="لزگی" class="interlanguage-link-target"><span>Лезги</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/B%C3%B3s" title="Bós–لیمبورگی" lang="li" hreflang="li" data-title="Bós" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="لیمبورگی" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Foresta" title="Foresta–لومبارد" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Foresta" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="لومبارد" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ln mw-list-item"><a href="https://ln.wikipedia.org/wiki/Z%C3%A1mba" title="Zámba–لینگالا" lang="ln" hreflang="ln" data-title="Zámba" data-language-autonym="Lingála" data-language-local-name="لینگالا" class="interlanguage-link-target"><span>Lingála</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lo mw-list-item"><a href="https://lo.wikipedia.org/wiki/%E0%BA%9B%E0%BB%88%E0%BA%B2%E0%BB%84%E0%BA%A1%E0%BB%89" title="ປ່າໄມ້–لائوسی" lang="lo" hreflang="lo" data-title="ປ່າໄມ້" data-language-autonym="ລາວ" data-language-local-name="لائوسی" class="interlanguage-link-target"><span>ລາວ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Mi%C5%A1kas" title="Miškas–لیتوانیایی" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Miškas" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="لیتوانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Me%C5%BEs" title="Mežs–لتونیایی" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Mežs" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="لتونیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Ala" title="Ala–مالاگاسی" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Ala" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="مالاگاسی" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-min mw-list-item"><a href="https://min.wikipedia.org/wiki/Utan" title="Utan–مینانگ‌کابویی" lang="min" hreflang="min" data-title="Utan" data-language-autonym="Minangkabau" data-language-local-name="مینانگ‌کابویی" class="interlanguage-link-target"><span>Minangkabau</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="مقالهٔ برگزیده"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%A8%D1%83%D0%BC%D0%B0" title="Шума–مقدونی" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Шума" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="مقدونی" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%B5%E0%B4%A8%E0%B4%82" title="വനം–مالایالامی" lang="ml" hreflang="ml" data-title="വനം" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="مالایالامی" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mni mw-list-item"><a href="https://mni.wikipedia.org/wiki/%EA%AF%8E%EA%AF%83%EA%AF%AA" title="ꯎꯃꯪ–مانیپوری" lang="mni" hreflang="mni" data-title="ꯎꯃꯪ" data-language-autonym="ꯃꯤꯇꯩ ꯂꯣꯟ" data-language-local-name="مانیپوری" class="interlanguage-link-target"><span>ꯃꯤꯇꯩ ꯂꯣꯟ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%A8" title="वन–مراتی" lang="mr" hreflang="mr" data-title="वन" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="مراتی" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mrj mw-list-item"><a href="https://mrj.wikipedia.org/wiki/%D0%A8%D3%B9%D1%80%D0%B3%D3%B9" title="Шӹргӹ–هیل ماری" lang="mrj" hreflang="mrj" data-title="Шӹргӹ" data-language-autonym="Кырык мары" data-language-local-name="هیل ماری" class="interlanguage-link-target"><span>Кырык мары</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Hutan" title="Hutan–مالایی" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Hutan" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="مالایی" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%9E%E1%80%85%E1%80%BA%E1%80%90%E1%80%B1%E1%80%AC" title="သစ်တော–برمه‌ای" lang="my" hreflang="my" data-title="သစ်တော" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="برمه‌ای" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-myv mw-list-item"><a href="https://myv.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B8%D1%80%D1%8C" title="Вирь–ارزیایی" lang="myv" hreflang="myv" data-title="Вирь" data-language-autonym="Эрзянь" data-language-local-name="ارزیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Эрзянь</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nah mw-list-item"><a href="https://nah.wikipedia.org/wiki/Cuauhtlahtli" title="Cuauhtlahtli–Nahuatl" lang="nah" hreflang="nah" data-title="Cuauhtlahtli" data-language-autonym="Nāhuatl" data-language-local-name="Nahuatl" class="interlanguage-link-target"><span>Nāhuatl</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Woold" title="Woold–آلمانی سفلی" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Woold" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="آلمانی سفلی" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds-nl mw-list-item"><a href="https://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Bos" title="Bos–ساکسونی سفلی" lang="nds-NL" hreflang="nds-NL" data-title="Bos" data-language-autonym="Nedersaksies" data-language-local-name="ساکسونی سفلی" class="interlanguage-link-target"><span>Nedersaksies</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%9C%E0%A4%99%E0%A5%8D%E0%A4%97%E0%A4%B2" title="जङ्गल–نپالی" lang="ne" hreflang="ne" data-title="जङ्गल" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="نپالی" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%97%E0%A5%81%E0%A4%81" title="गुँ–نواریایی" lang="new" hreflang="new" data-title="गुँ" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="نواریایی" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाल भाषा</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Bos_(vegetatie)" title="Bos (vegetatie)–هلندی" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Bos (vegetatie)" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="هلندی" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Skog" title="Skog–نروژی نی‌نُشک" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Skog" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="نروژی نی‌نُشک" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Skog" title="Skog–نروژی بوک‌مُل" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Skog" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="نروژی بوک‌مُل" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nrm mw-list-item"><a href="https://nrm.wikipedia.org/wiki/For%C3%AAt" title="Forêt–Norman" lang="nrf" hreflang="nrf" data-title="Forêt" data-language-autonym="Nouormand" data-language-local-name="Norman" class="interlanguage-link-target"><span>Nouormand</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nso mw-list-item"><a href="https://nso.wikipedia.org/wiki/Sekgwa" title="Sekgwa–سوتویی شمالی" lang="nso" hreflang="nso" data-title="Sekgwa" data-language-autonym="Sesotho sa Leboa" data-language-local-name="سوتویی شمالی" class="interlanguage-link-target"><span>Sesotho sa Leboa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/For%C3%A8st" title="Forèst–اکسیتان" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Forèst" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="اکسیتان" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-olo mw-list-item"><a href="https://olo.wikipedia.org/wiki/Me%C4%8D%C4%8Dy" title="Meččy–لیوی-کارلیان" lang="olo" hreflang="olo" data-title="Meččy" data-language-autonym="Livvinkarjala" data-language-local-name="لیوی-کارلیان" class="interlanguage-link-target"><span>Livvinkarjala</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%9C%E0%A9%B0%E0%A8%97%E0%A8%B2" title="ਜੰਗਲ–پنجابی" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਜੰਗਲ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="پنجابی" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pam mw-list-item"><a href="https://pam.wikipedia.org/wiki/Kakewan" title="Kakewan–پامپانگایی" lang="pam" hreflang="pam" data-title="Kakewan" data-language-autonym="Kapampangan" data-language-local-name="پامپانگایی" class="interlanguage-link-target"><span>Kapampangan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pi mw-list-item"><a href="https://pi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%A8%E0%A4%82" title="वनं–پالی" lang="pi" hreflang="pi" data-title="वनं" data-language-autonym="पालि" data-language-local-name="پالی" class="interlanguage-link-target"><span>पालि</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Las" title="Las–لهستانی" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Las" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="لهستانی" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF%DD%AA" title="جنگݪ–پنجابی" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="جنگݪ" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="پنجابی" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%DA%81%D9%86%DA%AB%D9%84" title="ځنګل–پشتو" lang="ps" hreflang="ps" data-title="ځنګل" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="پشتو" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Floresta" title="Floresta–پرتغالی" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Floresta" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="پرتغالی" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Sach%27a-sach%27a" title="Sach'a-sach'a–کچوایی" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Sach'a-sach'a" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="کچوایی" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rm mw-list-item"><a href="https://rm.wikipedia.org/wiki/Guaud" title="Guaud–رومانش" lang="rm" hreflang="rm" data-title="Guaud" data-language-autonym="Rumantsch" data-language-local-name="رومانش" class="interlanguage-link-target"><span>Rumantsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rmy mw-list-item"><a href="https://rmy.wikipedia.org/wiki/Vesh" title="Vesh–Vlax Romani" lang="rmy" hreflang="rmy" data-title="Vesh" data-language-autonym="Romani čhib" data-language-local-name="Vlax Romani" class="interlanguage-link-target"><span>Romani čhib</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/P%C4%83dure" title="Pădure–رومانیایی" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Pădure" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="رومانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-roa-rup mw-list-item"><a href="https://roa-rup.wikipedia.org/wiki/P%C3%A2duri" title="Pâduri–آرومانی" lang="rup" hreflang="rup" data-title="Pâduri" data-language-autonym="Armãneashti" data-language-local-name="آرومانی" class="interlanguage-link-target"><span>Armãneashti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B5%D1%81" title="Лес–روسی" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Лес" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="روسی" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D1%A3%D1%81" title="Лѣс–Rusyn" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Лѣс" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="Rusyn" class="interlanguage-link-target"><span>Русиньскый</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sa mw-list-item"><a href="https://sa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%A8%E0%A4%AE%E0%A5%8D" title="वनम्–سانسکریت" lang="sa" hreflang="sa" data-title="वनम्" data-language-autonym="संस्कृतम्" data-language-local-name="سانسکریت" class="interlanguage-link-target"><span>संस्कृतम्</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D1%8B%D0%B0" title="Тыа–یاقوتی" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Тыа" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="یاقوتی" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sat mw-list-item"><a href="https://sat.wikipedia.org/wiki/%E1%B1%B5%E1%B1%A4%E1%B1%A8" title="ᱵᱤᱨ–سانتالی" lang="sat" hreflang="sat" data-title="ᱵᱤᱨ" data-language-autonym="ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ" data-language-local-name="سانتالی" class="interlanguage-link-target"><span>ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Guddefi" title="Guddefi–سیسیلی" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Guddefi" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="سیسیلی" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Forest" title="Forest–اسکاتلندی" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Forest" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="اسکاتلندی" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%D9%BB%D9%8A%D9%84%D9%88" title="ٻيلو–سندی" lang="sd" hreflang="sd" data-title="ٻيلو" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="سندی" class="interlanguage-link-target"><span>سنڌي</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-se mw-list-item"><a href="https://se.wikipedia.org/wiki/Vuovdi" title="Vuovdi–سامی شمالی" lang="se" hreflang="se" data-title="Vuovdi" data-language-autonym="Davvisámegiella" data-language-local-name="سامی شمالی" class="interlanguage-link-target"><span>Davvisámegiella</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/%C5%A0uma" title="Šuma–صرب و کرواتی" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Šuma" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="صرب و کرواتی" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-shi mw-list-item"><a href="https://shi.wikipedia.org/wiki/Tagant" title="Tagant–تاچل‌هیت" lang="shi" hreflang="shi" data-title="Tagant" data-language-autonym="Taclḥit" data-language-local-name="تاچل‌هیت" class="interlanguage-link-target"><span>Taclḥit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B7%80%E0%B6%B1%E0%B7%8F%E0%B6%B1%E0%B7%8A%E0%B6%AD%E0%B6%BB" title="වනාන්තර–سینهالی" lang="si" hreflang="si" data-title="වනාන්තර" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="سینهالی" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Forest" title="Forest–انگلیسی ساده" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Forest" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="انگلیسی ساده" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Les" title="Les–اسلواکی" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Les" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="اسلواکی" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Gozd" title="Gozd–اسلوونیایی" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Gozd" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="اسلوونیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sn mw-list-item"><a href="https://sn.wikipedia.org/wiki/Sango" title="Sango–شونایی" lang="sn" hreflang="sn" data-title="Sango" data-language-autonym="ChiShona" data-language-local-name="شونایی" class="interlanguage-link-target"><span>ChiShona</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-so mw-list-item"><a href="https://so.wikipedia.org/wiki/Keyn" title="Keyn–سومالیایی" lang="so" hreflang="so" data-title="Keyn" data-language-autonym="Soomaaliga" data-language-local-name="سومالیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Soomaaliga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Pylli" title="Pylli–آلبانیایی" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Pylli" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="آلبانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="مقالهٔ خوب"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%A8%D1%83%D0%BC%D0%B0" title="Шума–صربی" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Шума" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="صربی" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-st mw-list-item"><a href="https://st.wikipedia.org/wiki/Morung" title="Morung–سوتوی جنوبی" lang="st" hreflang="st" data-title="Morung" data-language-autonym="Sesotho" data-language-local-name="سوتوی جنوبی" class="interlanguage-link-target"><span>Sesotho</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/Leuweung" title="Leuweung–سوندایی" lang="su" hreflang="su" data-title="Leuweung" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="سوندایی" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Skog" title="Skog–سوئدی" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Skog" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="سوئدی" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Msitu" title="Msitu–سواحیلی" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Msitu" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="سواحیلی" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%95%E0%AE%BE%E0%AE%9F%E0%AF%81" title="காடு–تامیلی" lang="ta" hreflang="ta" data-title="காடு" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="تامیلی" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%85%E0%B0%A1%E0%B0%B5%E0%B0%BF" title="అడవి–تلوگویی" lang="te" hreflang="te" data-title="అడవి" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="تلوگویی" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D2%B6%D0%B0%D0%BD%D0%B3%D0%B0%D0%BB" title="Ҷангал–تاجیکی" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Ҷангал" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="تاجیکی" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%9B%E0%B9%88%E0%B8%B2" title="ป่า–تایلندی" lang="th" hreflang="th" data-title="ป่า" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="تایلندی" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tk mw-list-item"><a href="https://tk.wikipedia.org/wiki/Toka%C3%BD" title="Tokaý–ترکمنی" lang="tk" hreflang="tk" data-title="Tokaý" data-language-autonym="Türkmençe" data-language-local-name="ترکمنی" class="interlanguage-link-target"><span>Türkmençe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Gubat" title="Gubat–تاگالوگی" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Gubat" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="تاگالوگی" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Orman" title="Orman–ترکی استانبولی" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Orman" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="ترکی استانبولی" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="مقالهٔ خوب"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BD" title="Урман–تاتاری" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Урман" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="تاتاری" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tw mw-list-item"><a href="https://tw.wikipedia.org/wiki/Kwa%C9%9B" title="Kwaɛ–توی‌یایی" lang="tw" hreflang="tw" data-title="Kwaɛ" data-language-autonym="Twi" data-language-local-name="توی‌یایی" class="interlanguage-link-target"><span>Twi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ug mw-list-item"><a href="https://ug.wikipedia.org/wiki/%D8%A6%D9%88%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86" title="ئورمان–اویغوری" lang="ug" hreflang="ug" data-title="ئورمان" data-language-autonym="ئۇيغۇرچە / Uyghurche" data-language-local-name="اویغوری" class="interlanguage-link-target"><span>ئۇيغۇرچە / Uyghurche</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D1%96%D1%81" title="Ліс–اوکراینی" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Ліс" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="اوکراینی" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84" title="جنگل–اردو" lang="ur" hreflang="ur" data-title="جنگل" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="اردو" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/O%CA%BBrmon" title="Oʻrmon–ازبکی" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Oʻrmon" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="ازبکی" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vep mw-list-item"><a href="https://vep.wikipedia.org/wiki/Mec" title="Mec–وپس" lang="vep" hreflang="vep" data-title="Mec" data-language-autonym="Vepsän kel’" data-language-local-name="وپس" class="interlanguage-link-target"><span>Vepsän kel’</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/R%E1%BB%ABng" title="Rừng–ویتنامی" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Rừng" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="ویتنامی" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vls mw-list-item"><a href="https://vls.wikipedia.org/wiki/Bus" title="Bus–West Flemish" lang="vls" hreflang="vls" data-title="Bus" data-language-autonym="West-Vlams" data-language-local-name="West Flemish" class="interlanguage-link-target"><span>West-Vlams</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vo mw-list-item"><a href="https://vo.wikipedia.org/wiki/Fot" title="Fot–ولاپوک" lang="vo" hreflang="vo" data-title="Fot" data-language-autonym="Volapük" data-language-local-name="ولاپوک" class="interlanguage-link-target"><span>Volapük</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wa mw-list-item"><a href="https://wa.wikipedia.org/wiki/Bw%C3%A8s_(d%27_%C3%A5bes)" title="Bwès (d' åbes)–والونی" lang="wa" hreflang="wa" data-title="Bwès (d' åbes)" data-language-autonym="Walon" data-language-local-name="والونی" class="interlanguage-link-target"><span>Walon</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Kagurangan" title="Kagurangan–وارایی" lang="war" hreflang="war" data-title="Kagurangan" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="وارایی" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E6%A3%AE%E6%9E%97" title="森林–وو" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="森林" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="وو" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xh mw-list-item"><a href="https://xh.wikipedia.org/wiki/Ihlathi" title="Ihlathi–خوسایی" lang="xh" hreflang="xh" data-title="Ihlathi" data-language-autonym="IsiXhosa" data-language-local-name="خوسایی" class="interlanguage-link-target"><span>IsiXhosa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A2%E1%83%A7%E1%83%90" title="ტყა–Mingrelian" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="ტყა" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Mingrelian" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%95%D7%95%D7%90%D7%9C%D7%93" title="וואלד–یدی" lang="yi" hreflang="yi" data-title="וואלד" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="یدی" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-za mw-list-item"><a href="https://za.wikipedia.org/wiki/Ndoengfaex" title="Ndoengfaex–چوانگی" lang="za" hreflang="za" data-title="Ndoengfaex" data-language-autonym="Vahcuengh" data-language-local-name="چوانگی" class="interlanguage-link-target"><span>Vahcuengh</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%A3%AE%E6%9E%97" title="森林–چینی" lang="zh" hreflang="zh" data-title="森林" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="چینی" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Chhi%C5%AB-n%C3%A2" title="Chhiū-nâ–مین نان" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Chhiū-nâ" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="مین نان" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E6%A3%AE%E6%9E%97" title="森林–کانتونی" lang="yue" hreflang="yue" data-title="森林" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="کانتونی" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zu mw-list-item"><a href="https://zu.wikipedia.org/wiki/Ihlathi" title="Ihlathi–زولویی" lang="zu" hreflang="zu" data-title="Ihlathi" data-language-autonym="IsiZulu" data-language-local-name="زولویی" class="interlanguage-link-target"><span>IsiZulu</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q4421#sitelinks-wikipedia" title="ویرایش پیوندهای بین‌زبانی" class="wbc-editpage">ویرایش پیوندها</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="فضاهای نام"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84" title="دیدن صفحهٔ محتویات [c]" accesskey="c"><span>مقاله</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%AB:%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84" rel="discussion" title="گفتگو پیرامون محتوای صفحه [t]" accesskey="t"><span>بحث</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="تغییر گونهٔ زبان" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">فارسی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="بازدیدها"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84"><span>خواندن</span></a></li><li id="ca-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84&action=edit" title="ویرایش کد مبدأ این صفحه [e]" accesskey="e"><span>ویرایش</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84&action=history" title="نسخه‌های پیشین این صفحه [h]" accesskey="h"><span>نمایش تاریخچه</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ابزارهای صفحه"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ابزارها" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">ابزارها</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ابزارها</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">نهفتن</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="گزینه‌های بیشتر" > <div class="vector-menu-heading"> عمل‌ها </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84"><span>خواندن</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84&action=edit" title="ویرایش کد مبدأ این صفحه [e]" accesskey="e"><span>ویرایش</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84&action=history"><span>نمایش تاریخچه</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> عمومی </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%A7%DB%8C%D9%86_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84" title="فهرست همهٔ صفحه‌هایی که به این صفحه پیوند می‌دهند [j]" accesskey="j"><span>پیوندها به این صفحه</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%B1%D8%AA%D8%A8%D8%B7/%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84" rel="nofollow" title="تغییرات اخیر صفحه‌هایی که این صفحه به آن‌ها پیوند دارد [k]" accesskey="k"><span>تغییرات مرتبط</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/ویکی‌پدیا:بارگذاری" title="بارگذاری تصاویر و پرونده‌های دیگر [u]" accesskey="u"><span>بارگذاری پرونده</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87" title="فهرستی از همهٔ صفحه‌های ویژه [q]" accesskey="q"><span>صفحه‌های ویژه</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84&oldid=40593792" title="پیوند پایدار به این نسخه از این صفحه"><span>پیوند پایدار</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84&action=info" title="اطلاعات بیشتر دربارهٔ این صفحه"><span>اطلاعات صفحه</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF&page=%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84&id=40593792&wpFormIdentifier=titleform" title="اطلاعات در خصوص چگونگی یادکرد این صفحه"><span>یادکرد این صفحه</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D8%25AC%25D9%2586%25DA%25AF%25D9%2584"><span>دریافت نشانی کوتاه‌شده</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:QrCode&url=https%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D8%25AC%25D9%2586%25DA%25AF%25D9%2584"><span>بارگیری کد QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> نسخه‌برداری </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:DownloadAsPdf&page=%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84&action=show-download-screen"><span>بارگیری به‌صورت PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84&printable=yes" title="نسخهٔ قابل چاپ این صفحه [p]" accesskey="p"><span>نسخهٔ قابل چاپ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> در پروژه‌های دیگر </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Forest" hreflang="en"><span>ویکی‌انبار</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q4421" title="پیوند به آیتم متصل‌شدۀ مخزن داده‌ها [g]" accesskey="g"><span>آیتم ویکی‌داده</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ابزارهای صفحه"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="ظاهر"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ظاهر</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">نهفتن</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-rtl mw-parser-output" lang="fa" dir="rtl"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r35841839">.mw-parser-output .hatnote{font-style:italic}.mw-parser-output div.hatnote{padding-right:1.6em;margin-bottom:0.5em}.mw-parser-output .hatnote i{font-style:normal}.mw-parser-output .hatnote+link+.hatnote{margin-top:-0.5em}</style><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">برای دیگر کاربردها، <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84_(%D8%A7%D8%A8%D9%87%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D8%B2%D8%AF%D8%A7%DB%8C%DB%8C)" class="mw-disambig" title="جنگل (ابهام‌زدایی)">جنگل (ابهام‌زدایی)</a> را ببینید.</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Amazon_Rainforest-bird_site.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/Amazon_Rainforest-bird_site.jpg/220px-Amazon_Rainforest-bird_site.jpg" decoding="async" width="220" height="137" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/Amazon_Rainforest-bird_site.jpg/330px-Amazon_Rainforest-bird_site.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/Amazon_Rainforest-bird_site.jpg/440px-Amazon_Rainforest-bird_site.jpg 2x" data-file-width="755" data-file-height="470" /></a><figcaption>جنگل <a href="/wiki/%D8%A2%D9%85%D8%A7%D8%B2%D9%88%D9%86" class="mw-redirect" title="آمازون">آمازون</a> در <a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D8%B2%DB%8C%D9%84" title="برزیل">برزیل</a></figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Shahrak-e_Namak_Abrud_(30).jpg" class="mw-file-description"><img alt="تصویر جنگل در نزدیکی منطقه نمک آبرود در ایران" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3c/Shahrak-e_Namak_Abrud_%2830%29.jpg/220px-Shahrak-e_Namak_Abrud_%2830%29.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3c/Shahrak-e_Namak_Abrud_%2830%29.jpg/330px-Shahrak-e_Namak_Abrud_%2830%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3c/Shahrak-e_Namak_Abrud_%2830%29.jpg/440px-Shahrak-e_Namak_Abrud_%2830%29.jpg 2x" data-file-width="3000" data-file-height="2250" /></a><figcaption>جنگل حوالی منطقه نمک آبرود ایران</figcaption></figure> <p>ناحیه‌ای که از درخت‌های انبوه پوشیده باشد را <b>جنگل</b> می‌نامند. در جنگل طبیعی معمولاً <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%D8%AE%D8%AA" title="درخت">درختان</a> کوچک و بزرگ و تنومند به‌طور نامنظم و همچنین <a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%81" title="علف">علف‌های</a> خودرو فراوانند. جنگل مجموعه‌ای از درختان، <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%D8%AE%D8%AA%DA%86%D9%87" title="درختچه">درختچه‌ها</a>، <a href="/wiki/%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%B4_%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%DB%8C" title="پوشش گیاهی">پوشش گیاهی</a>، <a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="جانوران">جانوران</a> و <a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%DA%A9%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85" class="mw-redirect" title="میکروارگانیسم">میکروارگانیسم‌ها</a> (<a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D8%B1%DA%86" title="قارچ">قارچ‌ها</a>، <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%DA%A9%D8%AA%D8%B1%DB%8C" title="باکتری">باکتری‌ها</a> و <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D8%B1%D9%88%D8%B3" title="ویروس">ویروس‌ها</a>) است که به همراه عوامل طبیعی غیرحیاتی مانند <a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%DA%A9" title="خاک">خاک</a>، <a href="/wiki/%D8%A2%D8%A8" title="آب">آب</a>، <a href="/wiki/%D8%AF%D9%85%D8%A7" title="دما">دما</a>، <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%AF" title="باد">باد</a> و … محیط و رویشگاه و <a href="/wiki/%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87" title="زیستگاه">زیستگاه</a> مشخص و معلومی را به وجود آورده‌اند. در <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C" title="ادبیات فارسی">ادبیات فارسی</a>، به جنگل کوچک <a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D8%B4%D9%87" class="mw-redirect" title="بیشه">بیشه</a> گفته می‌شود.<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> جنگل‌ها زیستگاه‌های مهم جهان هستند که حدود یک سوم سطح خشکی‌های زمین را شامل می‌شوند. </p><p>در حدود ۴۲۰ میلیون سال پیش در طی دوران <a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D9%84%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%86" title="سیلورین">سیلورین</a>، گیاهان کهن و <a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%D8%AF%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="بندپایان">بندپایان</a> باستانی شروع به انتشار در <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D9%87_%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86" class="mw-redirect" title="کره زمین">کره زمین</a> کردند و طی میلیون‌ها سال با زیستگاه‌های گوناگون جهان سازگاری یافتند. در اولین جنگل‌ها، <a href="/wiki/%D8%AF%D9%85_%D8%A7%D8%B3%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="دم اسبیان">دم اسبیان</a> عظیم‌الجثه، <a href="/wiki/%D8%AE%D8%B2%D9%87" title="خزه">خزه‌های</a> غول‌پیکر و <a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D8%AE%D8%B3_(%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87)" title="سرخس (گیاه)">سرخس‌هایی</a> با ارتفاع بیش از ۱۲ متر غلبه یافته‌بودند. حیات روی کره زمین به تکامل خود ادامه داد و در پایان <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D9%84%D8%A6%D9%88%D8%B2%D9%88%D8%A6%DB%8C%DA%A9" class="mw-redirect" title="پالئوزوئیک">پالئوزوئیک</a>، <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%86" title="بازدانگان">بازدانگان</a> پدید آمدند. تا دوره <a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C%DA%A9" class="mw-redirect" title="تریاسیک">تریاسیک</a> (۲۰۸–۲۴۵ میلیون سال پیش) بازدانگان قسمت اعظم جنگل‌های زمین را اشغال کردند. در <a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%B1%D9%87_%DA%A9%D8%B1%D8%AA%D8%A7%D8%B3%D9%87" class="mw-redirect" title="دوره کرتاسه">دوره کرتاسه</a> (۶۵–۱۴۴ میلیون سال پیش) اولین نهاندانگان (<a href="/wiki/%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D9%84%D8%AF%D8%A7%D8%B1" class="mw-redirect" title="گیاهان گلدار">گیاهان گلدار</a>) ظاهر شدند. آن‌ها با حشرات، پرندگان و پستانداران، تکامل توأم یافتند و به سرعت انتشار یافتند، به‌طوری‌که تا پایان دوره کرتاسه بیشتر چشم‌اندازهای زمین را پوشاندند. <a href="/wiki/%DA%86%D8%B4%D9%85%E2%80%8C%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B2" title="چشم‌انداز">چشم‌انداز</a> زمین طی عصرهای یخبندان <a href="/wiki/%D9%BE%D9%84%D8%A6%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B3%D9%86" class="mw-redirect" title="پلئیستوسن">پلئیستوسن</a> مجدداً تغییر یافت، سطح کره زمین که طی میلیون‌ها سال عمدتاً توسط <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%AF%D8%B1%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="جنگل‌های گرمسیری">جنگل‌های گرمسیری</a> پوشیده شده‌بود، تغییر کرد و <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B9%D8%AA%D8%AF%D9%84_%D9%85%D8%AB%D9%84%D8%AB_%D8%B4%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C" class="mw-redirect" title="جنگل‌های معتدل مثلث شمالی">جنگل‌های معتدله</a> در <a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%D9%85%DA%A9%D8%B1%D9%87_%D8%B4%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C" class="mw-redirect" title="نیمکره شمالی">نیمکره شمالی</a> گسترش یافتند. </p><p>جنگل‌ها در آیین‌ها و رسوم سنتی، تکریم و تقدیس می‌شدند و در ادیان باستانی مورد پرستش قرار می‌گرفتند، ولی متأسفانه امروزه عمده‌ترین قربانیان تمدن بشری و صنعتی‌شدن، هستند و همان‌طور که جمعیت انسان طی چند هزار سال گذشته افزایش یافته‌است <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84_%D8%B2%D8%AF%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="جنگل زدایی">جنگل زدایی</a> و آلودگی جنگل‌ها با روندی سریع پیش رفته‌است. </p><p>جنگل‌ها در تمام نواحی زمین که قابلیت رشد درخت در آن‌ها وجود دارد و از نظر ارتفاع در زیر <a href="/wiki/%D8%AE%D8%B7_%D8%AF%D8%B1%D8%AE%D8%AA" class="mw-redirect" title="خط درخت">خط درخت</a> قرار دارند یافت می‌شوند، مگر اینکه بارش باران در آنجا کم بوده، یا تناوب آتش‌سوزی‌های طبیعی زیاد باشد. جنگل‌ها عمدتاً شامل تعداد زیادی از گونه‌های درختان با ارتفاع مختلف می‌باشند، و در کنار این‌ها درختچه‌ها و درختان جوان رشد می‌کنند، که سبب استفاده بهینه از نور آفتاب می‌شود. یک جنگل به شکل طبیعی اش، محل زندگی بسیاری از جانوران و گونه‌های گیاهی می‌باشد، و <a href="/wiki/%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA_%D8%AA%D9%88%D8%AF%D9%87" class="mw-redirect" title="زیست توده">زیست توده</a> آن در هر واحد سطح، در مقایسه با بیشتر <a href="/wiki/%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%A8%D9%88%D9%85" title="زیست‌بوم">زیست‌بوم‌ها</a> زیادتر می‌باشد. از دیدگاه <a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D9%85%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="بوم‌شناسی">بوم‌شناختی</a>، ممکن است یک جنگل از یک درختزار متمایز باشد. جنگل کم‌وبیش، <a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%AC%E2%80%8C%D9%BE%D9%88%D8%B4" title="تاج‌پوش">تاج‌پوشی</a> متراکم دارد، و شاخ و برگ درختان به هم می‌رسند یا این که درهم تنیده می‌شوند؛ یک درختزار عمدتاً <a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%AC%E2%80%8C%D9%BE%D9%88%D8%B4" title="تاج‌پوش">تاج‌پوش</a> (سایبان) بازی دارد، که مقداری <a href="/wiki/%D9%86%D9%88%D8%B1_%D8%AE%D9%88%D8%B1%D8%B4%DB%8C%D8%AF" title="نور خورشید">نور خورشید</a> از بین درختان نفوذ می‌کند. بیشتر از تمام مناطق دنیا <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84_%D8%A8%D8%B1%DA%AF%E2%80%8C%D8%B1%DB%8C%D8%B2_%D9%85%D8%B9%D8%AA%D8%AF%D9%84%D9%87" class="mw-redirect" title="جنگل برگ‌ریز معتدله">جنگل‌های برگ ریز معتدل</a> بر اثر فعالیت‌های انسان تحت تأثیر قرار گرفته‌اند. در اکثر مناطق معتدل، نواحی گسترده‌ای از جنگل‌ها برای احداث راه‌های کشاورزی از بین رفته‌اند. این فرایند چندین سده پیش در اروپا آغاز شد و سبب برجای باقی‌ماندن تعداد کمی از جنگل‌های خالی از سکنه شد. در شرق آمریکای شمالی، جنگل‌زدایی با ورود مهاجران اروپایی آغاز شد اما هنوز به وسعت آنچه در اروپا رخ داده، نرسیده‌است. </p><p>انسان آغازین تنها در پناه جنگل توانست به حیات و تولید نسل خود ادامه دهد، او نیازمندی‌های روزانه خود را از جنگل به دست می‌آورد. بدین‌سان احترام به درختان و احساس دوستی نسبت به آن‌ها پدیده‌ای است که منشأ بسیار دیرین در پندار انسان‌ها دارد و افسانه‌های کهن اقوام و ملل مختلف جهان، سرشار از اساطیر گیاهی است. </p><p><br /> </p><p><br /> </p><p>۰ </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="بن‌واژه"><span id=".D8.A8.D9.86.E2.80.8C.D9.88.D8.A7.DA.98.D9.87"></span>بن‌واژه</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84&action=edit&section=1" title="ویرایش بخش: بن‌واژه"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>واژهٔ <i>جنگل</i> از زبان <a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%B3%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D8%AA" class="mw-redirect" title="سانسکریت">سانسکریت</a> و واژهٔ «جنگالا» (سانسکریت: जङ्गल)، به معنی زمین‌های کشت‌نشده سرچشمه می‌گیرد. اگرچه کلمهٔ سانسکریت اشاره به زمین خشک (بایر) دارد، به باور یک تفسیر انگلیسی-هندی مفهوم این واژه به معنی انبوه و یک "بیشهٔ درهم" پیچیده نزدیک به "tangled thicket" در انگلیسی مرتبط است.<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> درحالی‌که دیگران هم استدلال کرده‌اند که یک واژهٔ هم‌ریشه در <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D9%88" title="زبان اردو">زبان اردو</a> به <i>جنگل</i> اشاره دارد.<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> این اصطلاح در بسیاری از زبان‌ها از <a href="/wiki/%D8%B4%D8%A8%D9%87%E2%80%8C%D9%82%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D9%87%D9%86%D8%AF" title="شبه‌قاره هند">شبه قارهٔ هند</a>، و <a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="فلات ایران">فلات ایران</a>، جایی که معمولاً برای اشاره به جایی که رشد گیاه جایگزین جنگل‌های بسیار کهن شده یا به پوشش <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%AF%D8%B1%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="جنگل‌های گرمسیری">گیاهی گرمسیری</a> که مناطق به حال خود رهاشده را پوشش می‌دهند.<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><br /> </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Swiss_National_Park_131.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/Swiss_National_Park_131.JPG/220px-Swiss_National_Park_131.JPG" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/Swiss_National_Park_131.JPG/330px-Swiss_National_Park_131.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/Swiss_National_Park_131.JPG/440px-Swiss_National_Park_131.JPG 2x" data-file-width="1200" data-file-height="900" /></a><figcaption>جنگل کوه‌های <a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D9%BE" title="آلپ">آلپ</a> در <a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%A6%DB%8C%D8%B3" title="سوئیس">سوئیس</a></figcaption></figure> <p><br /> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="طبقه‌بندی"><span id=".D8.B7.D8.A8.D9.82.D9.87.E2.80.8C.D8.A8.D9.86.D8.AF.DB.8C"></span>طبقه‌بندی</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84&action=edit&section=2" title="ویرایش بخش: طبقه‌بندی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>جنگل منطقه وسیعی پوشیده از درختان، درختچه‌ها و گونه‌های علفی است که همراه با جانوران وحشی نوعی <a href="/wiki/%D9%87%D9%85_%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C" class="mw-redirect" title="هم زیستی">هم‌زیستی گیاهی و جانوری</a> را تشکیل داده و تحت تأثیر عوامل اقلیمی و خاکی قادر است تعادل طبیعی خود را حفظ کند. حداقل سطحی که برای تشکیل جنگل از نظر علمی لازم است بسته به نوع گونه درختی، شرایط محیطی و غیره تغییر می‌کند. این مساحت در شرایط معمولی حداقل ۳ هکتار (۳۰ هزار متر مربع) است. واژه جنگل از <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%B3%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D8%AA" title="زبان سانسکریت">زبان سانسکریت</a> است و از راه فارسی به اکثر <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="زبان‌های اروپایی">زبان‌های اروپائی</a> نیز وارد شده‌است و معنای جنگل طبیعی و بکر را می‌دهد. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="طبقه‌بندی_از_نظر_پیدایش"><span id=".D8.B7.D8.A8.D9.82.D9.87.E2.80.8C.D8.A8.D9.86.D8.AF.DB.8C_.D8.A7.D8.B2_.D9.86.D8.B8.D8.B1_.D9.BE.DB.8C.D8.AF.D8.A7.DB.8C.D8.B4"></span>طبقه‌بندی از نظر پیدایش</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84&action=edit&section=3" title="ویرایش بخش: طبقه‌بندی از نظر پیدایش"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>جنگل بسته به نوع پیدایش آن و خصوصیات ساختاری به جنگل بکر، جنگل طبیعی، جنگل مصنوعی یا جنگل دست‌کاشت طبقه‌بندی می‌شود. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="جنگل_بکر"><span id=".D8.AC.D9.86.DA.AF.D9.84_.D8.A8.DA.A9.D8.B1"></span>جنگل بکر</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84&action=edit&section=4" title="ویرایش بخش: جنگل بکر"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>جنگل بکر یا دست‌نخورده، جنگلی است که بدون دخالت انسان به‌وجود آمده‌است و ترکیب گونه‌های درختی و درختچه‌ای و علفی آن طوری است که وضعیت کاملاً طبیعی را نشان می‌دهد. چوب و سایر فراورده‌های آن در همان سیستم طبیعی تجزیه شده و به خود جنگل برمی‌گردد. به‌عبارت دیگر از جنگل بکر هیچ‌گونه موادی (زنده یا غیرزنده) به خارج از آن حمل نمی‌شود. </p><p>رویش چوبی جنگل‌های بکر که به <a href="/wiki/%D8%AD%D8%A7%D9%84%D8%AA_%D8%AA%D8%B9%D8%A7%D8%AF%D9%84" class="mw-redirect" title="حالت تعادل">حالت تعادل</a> رسیده باشند عملاً صفر است، یعنی همان‌قدر که چوب و دیگر <a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%88%D8%A7%D8%AF%D8%A2%D9%84%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="موادآلی (صفحه وجود ندارد)">موادآلی</a> تولید می‌شود، همان‌قدر هم تجزیه می‌شود یا می‌پوسد، به عبارت دیگر چرخه رفت و برگشت مواد در یک جنگل بکر چرخ‌های بسته‌است. </p><p>در جنگل بکر بین تولیدکنندگان (گیاهان)، مصرف‌کنندگان (جانوران) و تجزیه‌کنندگان (جانوران ریز) یک اشتراک حیاتی متقابل و پایدار برقرار است. جنگل‌های بکر از <a href="/wiki/%D8%AA%D9%86%D9%88%D8%B9_%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C" title="تنوع زیستی">تنوع زیستی</a> بالایی برخوردارند و دارای اطلاعات ژنتیکی ارزشمندی هستند که تا به امروز بسیاری کشف نشده‌است. امروز ارزش جنگل‌های بکر بسیار زیاد است هر چند که متأسفانه روند تخریب کمی و کیفی آن‌ها در دنیا رو به افزایش است. امروزه سعی بر این است که جنگل‌های بکر برجای مانده بر روی کره زمین را حفظ و از آن‌ها به‌عنوان ذخیره‌گاه‌های اطلاعات ژنتیکی و تنوع زیستی استفاده شود. امروزه تبدیل جنگل‌های بکر به جنگل‌های صنعتی قابل توجیه نیست و نگهداری آن‌ها حتی از نظر اقتصادی نیز توجیه‌پذیر است. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="جنگل_طبیعی"><span id=".D8.AC.D9.86.DA.AF.D9.84_.D8.B7.D8.A8.DB.8C.D8.B9.DB.8C"></span>جنگل طبیعی</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84&action=edit&section=5" title="ویرایش بخش: جنگل طبیعی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>جنگل طبیعی، جنگلی است که بدون دخالت انسان به‌وجود آمده‌است ولی انسان به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم در آن دخالت (بهره‌برداری) کرده‌است. جنگل‌های بکر، دست‌خورده و بهره‌برداری شده تبدیل به جنگل‌های طبیعی می‌شوند. به‌عبارت دیگر جنگل‌های طبیعی، جنگل‌های بکر دست خورده هستند. ترکیب درختان و سن آن‌ها و تنوع گونه‌های گیاهی و جانوری در یک جنگل طبیعی با جنگل بکر متفاوت است و عموماً جنگل طبیعی از نظر زیست‌محیطی فقیرتر از جنگل بکر است. با وجود این جنگل‌های طبیعی می‌توانند چشم‌اندازهای طبیعی هر منطقه را حفظ کرده و در بیشتر موارد از جنگل‌های مصنوعی یا دست کاشت غنی تر و پایدارتر باشند. جنگل‌های مصنوعی یا دست کاشت یا جنگل انسان‌ساخت جنگلی است که به دست انسان و با هدف مشخصی ایجاد شده‌است و هدف از ایجاد آن تولید چوب، ایجاد مناظر طبیعی، حفظ آب و خاک، ایجاد مناطق تفریحی و تفرجی و غیره‌است. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="جنگل_مصنوعی"><span id=".D8.AC.D9.86.DA.AF.D9.84_.D9.85.D8.B5.D9.86.D9.88.D8.B9.DB.8C"></span>جنگل مصنوعی</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84&action=edit&section=6" title="ویرایش بخش: جنگل مصنوعی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>جنگل مصنوعی معمولاً به صورت نهال‌کاری (درختکاری) به وجود می‌آید، هرچند این جنگل‌ها را می‌توان با کاشت بذر نیز به‌وجود آورد. تجربه شده‌است جنگل‌های مصنوعی که با این روش به‌وجود آمده‌اند پایدار و نزدیک‌تر به جنگل‌های طبیعی هستند. جنگل‌های مصنوعی که با همه ایجاد شده، قلمستان نامیده‌می‌شود (مثل قلمستان‌های صنوبر در بسیاری از نقاط ایران). البته باید متذکر شد که قلمستان‌ها در اکثر نقاط دنیا از نظر حقوقی جزء جنگل‌ها محسوب نمی‌شوند. امروزه ایجاد جنگل‌های مصنوعی در دنیا از اهمیت بالایی برخوردار است چرا که به افزایش نیاز چوبی در جهان پاسخ می‌دهد. چنانچه جنگل‌هایی در زمین‌های زراعی و بایر با هدف تولید چوب با استفاده از روش‌های پیشرفته کشاورزی از قبیل شخم زمین، <a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D8%AF" title="کود">کود</a> دادن و غیره ایجاد شده باشد به آن زراعت چوب گفته می‌شود. حجم زراعت چوب در زمین‌های غیرجنگلی در تمام دنیا در حال افزایش است. علاوه بر سه نوع جنگلی که تعریف آن ذکر شد در ایران از اصطلاح بیشه هم استفاده‌می‌شود. ما بیشه را معمولاً برای پوشش گیاهی به‌کار می‌بریم که اطراف رودخانه و شیار دره‌ها در مناطق خشک ظاهر می‌شوند. این واژه به تجمع درختچه‌ها و نیزارها نیز گفته می‌شود. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="طبقه‌بندی_از_نظر_اقلیم"><span id=".D8.B7.D8.A8.D9.82.D9.87.E2.80.8C.D8.A8.D9.86.D8.AF.DB.8C_.D8.A7.D8.B2_.D9.86.D8.B8.D8.B1_.D8.A7.D9.82.D9.84.DB.8C.D9.85"></span>طبقه‌بندی از نظر اقلیم</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84&action=edit&section=7" title="ویرایش بخش: طبقه‌بندی از نظر اقلیم"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>به‌طور کلی جنگل به بیوم‌هایی گفته می‌شود که درختان و دیگر گیاهان چوبی در آن‌ها غالب هستند. جنگل‌ها بر اساس خصوصیات گوناگونی دسته‌بندی شده‌اند. بر حسب عرض جغرافیایی، جنگل‌ها را به سه نوع یا تیپ عمده دسته‌بندی می‌کنند که هر یک از این انواع، خود به گروه‌های کوچکتری تقسیم می‌گردند. این سه نوع جنگل بر اساس <a href="/wiki/%D8%B7%D8%A8%D9%82%D9%87%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C" class="mw-disambig" title="طبقه‌بندی">طبقه‌بندی</a> بر حسب عرض جغرافیایی عبارتند از: جنگل‌های حاره‌ای یا گرمسیری، جنگل‌های معتدله، جنگل‌های شمالی یا تایگا. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="جنگل‌های_معتدله"><span id=".D8.AC.D9.86.DA.AF.D9.84.E2.80.8C.D9.87.D8.A7.DB.8C_.D9.85.D8.B9.D8.AA.D8.AF.D9.84.D9.87"></span>جنگل‌های معتدله</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84&action=edit&section=8" title="ویرایش بخش: جنگل‌های معتدله"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>جنگل‌های معتدله در شرق آمریکای شمالی، شمال شرقی <a href="/wiki/%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A7" title="آسیا">آسیا</a> و غرب و مرکز اروپا به چشم می‌خورند. فصل‌های مشخص با یک زمستان مشخص، خصوصیت این جنگل‌ها هستند. آب و هوای این جنگل‌ها معتدل است و یک <a href="/wiki/%D9%81%D8%B5%D9%84_%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%B4" title="فصل رویش">فصل رویش</a> ۲۰۰–۱۴۰ روزه در آن‌ها وجود دارد. دما از ۳۰- درجه تا ۳۰ <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%D8%AC%D9%87_%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C_%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D8%AF" class="mw-redirect" title="درجه سانتی گراد">درجه سانتی گراد</a> متغیر است و میزان <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C" class="mw-redirect" title="بارندگی">بارندگی</a> سالیانه ۱۵۰۰–۷۵۰ <a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%D9%85%D8%AA%D8%B1" title="میلی‌متر">میلی‌متر</a> می‌باشد. خاک این جنگل‌ها حاصلخیز است و به وسیله تجزیه بقایای گیاهی و جانوری، غنی شده‌است. چتر یا <a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%DB%8C%D9%87_%D8%A8%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="سایه بان">سایه بان</a> جنگل‌های معتدله تراکم متوسط دارد و به نور خورشید اجازه نفوذ می‌دهد و در نتیجه، در طبقه زیرین این جنگل‌ها پوشش گیاهی متنوع، غنی و بسیار توسعه‌یافته‌ای می‌روید و جانوران در طبقات مختلف این جنگل‌ها زندگی می‌کنند. پوشش گیاهی جنگل‌های معتدله با ۴–۳ گونه درختی در هر <a href="/wiki/%DA%A9%DB%8C%D9%84%D9%88%D9%85%D8%AA%D8%B1_%D9%85%D8%B1%D8%A8%D8%B9" title="کیلومتر مربع">کیلومتر مربع</a> مشخص می‌شود. خصوصیت درختان این جنگل‌ها برگ‌های پهنشان است که هر ساله می‌ریزد. گونه‌هایی از بلوط، گردو، شوکران، راش، لاله درختی، صنوبر، نارون، افرا، بید و انواع <a href="/wiki/%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%B9%D9%84%D9%81%DB%8C" class="mw-redirect" title="گیاهان علفی">گیاهان علفی</a> که در بهار گل می‌دهند از جمله گیاهان این جنگل‌ها هستند. پوشش جانوری این جنگل‌ها با خرگوش‌ها، سنجاب‌ها، انواع راسوها، پرندگان، گوزن، شیرکوهی، گرگ جنگلی، روباه، خرس سیاه و انواعی از گربه‌های وحشی مشخص می‌شود. </p><p>جنگل‌های معتدله در یک طبقه‌بندی کوچک‌تر، برحسب توزیع فصل بارندگی شان، به جنگل‌های مرطوب پهن‌برگ <a href="/wiki/%D9%87%D9%85%DB%8C%D8%B4%D9%87%E2%80%8C%D8%B3%D8%A8%D8%B2" title="همیشه‌سبز">همیشه سبز</a> و مخروطیان، جنگل‌های خشک مخروطیان، جنگل‌های مدیترانه‌ای، جنگل‌های معتدل مخروطیان و <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84_%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="جنگل بارانی">جنگل‌های بارانی</a> پهن برگ معتدل تقسیم می‌گردند. </p><p>در حال حاضر، جنگل‌های معتدله فقط در نواحی پراکنده و اندکی در جهان باقی‌مانده‌اند. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="جنگل‌های_جنب_قطبی_یا_تایگا"><span id=".D8.AC.D9.86.DA.AF.D9.84.E2.80.8C.D9.87.D8.A7.DB.8C_.D8.AC.D9.86.D8.A8_.D9.82.D8.B7.D8.A8.DB.8C_.DB.8C.D8.A7_.D8.AA.D8.A7.DB.8C.DA.AF.D8.A7"></span>جنگل‌های جنب قطبی یا تایگا</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84&action=edit&section=9" title="ویرایش بخش: جنگل‌های جنب قطبی یا تایگا"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>جنگل‌های شمالی یا تایگا بزرگ‌ترین بیوم خشکی هستند. این جنگل‌ها در بین عرض‌های جغرافیایی ۵۰ و ۶۰ درجه شمالی در کمربندی پهن در <a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%A7" title="اوراسیا">اوراسیا</a> (اروپا و آسیا) و <a href="/wiki/%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7%DB%8C_%D8%B4%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C" title="آمریکای شمالی">آمریکای شمالی</a> یافت می‌شوند: دو سوم در سیبری و بقیه در اسکاندیناوی، آلاسکا و <a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%AF%D8%A7" title="کانادا">کانادا</a>. فصل‌ها در جنگل‌های شمالی به تابستان‌های نسبتاً گرم، مرطوب و کوتاه و زمستان‌های خشک، سرد و طولانی تقسیم شده‌اند. طول فصل رویش در این جنگل‌ها ۱۳۰ روز است. در جنگل‌های شمالی یا تایگا، دماها بسیار پایین هستند. بارندگی عمدتاً به صورت برف است و به ۱۰۰۰–۴۰۰ میلی‌متر در سال می‌رسد. خاک دارای ضخامت اندک، فقیر از <a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%A7%D8%AF_%D8%BA%D8%B0%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="مواد غذایی">مواد غذایی</a> و اسیدی است. سایه بان یا چتر این جنگل‌ها به شکلی است که نور اندکی اجازه نفوذ پیدا می‌کند و در نتیجه، طبقه زیرین محدود شده و فقیر است. پوشش گیاهی جنگل‌های شمالی عمدتاً شامل مخروطیان همیشه‌سبز و مقاوم به سرماست که برگ‌های سوزنی شکل دارند. کاج، صنوبر و سدر از جمله این <a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86" title="گونه‌های گیاهان">گونه‌های گیاهی</a> هستند. پوشش جانوری این جنگل‌ها شامل جانورانی از جمله <a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D9%88%D8%A8" title="دارکوب">دارکوب‌ها،</a> <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D9%87%D8%A7_(%D8%B3%D8%B1%D8%AF%D9%87)" class="mw-redirect" title="بازها (سرده)">بازها</a>، موش، خرس، <a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D8%A8%D9%87_%D9%88%D8%AD%D8%B4%DB%8C" title="گربه وحشی">گربه وحشی</a>، روباه، گرگ، <a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%D8%B2%D9%86" title="گوزن">گوزن</a>، موش‌های پوزه‌دار، <a href="/wiki/%D8%AE%D9%81%D8%A7%D8%B4" title="خفاش">خفاش‌ها</a>، <a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%88" title="راسو">راسو</a>، انواعی از خرگوش‌ها و انواعی از سنجاب‌ها می‌باشد. قطع درختان به‌طور گسترده که همچنان در جنگل‌های شمالی ادامه دارد می‌تواند به زودی سبب نابودی کامل آن‌ها گردد. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="جنگل‌های_شمالی"><span id=".D8.AC.D9.86.DA.AF.D9.84.E2.80.8C.D9.87.D8.A7.DB.8C_.D8.B4.D9.85.D8.A7.D9.84.DB.8C"></span>جنگل‌های شمالی</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84&action=edit&section=10" title="ویرایش بخش: جنگل‌های شمالی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>اگرچه بعضی از نواحی جنگل‌های شمالی برای سوخت و کاغذسازی قطع شده‌اند، این منطقه از بسیاری از تغییرهایی که برای انواع دیگر جنگل‌ها رخ داده گریخته‌است. حدود ۱۲۰۰۰ سال پیش، اواخر دوران یخبندان که یخچال‌های طبیعی، عقب‌نشینی کردند جنگل‌های شمالی اندک‌اندک به سوی شمال پیش رفته‌اند. قسمت‌های عظیمی از این جنگل‌ها بر روی خاک یخ‌زده که به‌جز در قسمت سطحی در طول تابستان، همیشه یخ‌زده هستند رشد می‌کنند. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="بوم‌شناسی"><span id=".D8.A8.D9.88.D9.85.E2.80.8C.D8.B4.D9.86.D8.A7.D8.B3.DB.8C"></span>بوم‌شناسی</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84&action=edit&section=11" title="ویرایش بخش: بوم‌شناسی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Forest_021.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/Forest_021.JPG/220px-Forest_021.JPG" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/Forest_021.JPG/330px-Forest_021.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/Forest_021.JPG/440px-Forest_021.JPG 2x" data-file-width="3504" data-file-height="2336" /></a><figcaption><a href="/wiki/%DA%A9%D9%86%D8%AF%D9%87_%D8%AF%D8%B1%D8%AE%D8%AA" class="mw-redirect" title="کنده درخت">کُنده</a> یک درخت جنگلی.</figcaption></figure> <p>عوامل زیستی و غیر زیستی رویشگاه‌های جنگلی با تأثیرات متقابلی که برهم می‌گذراند، سبب برقراری و تداوم سیکل حیاتی در جنگل می‌شوند به عبارتی دیگر این تأثیرات <a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%DB%8C%DA%A9" title="دینامیک">دینامیک</a> سبب ایجاد مراحل و فازهای تحولی در جنگل می‌شود. جوامع جنگلی گوناگون در نتیجه تأثیرات متقابل عوامل حیاتی و غیر حیاتی برهم در طی دوران بسیار طولانی که به میلیون‌ها سال قبل بر می‌گردد؛ توانسته‌اند بر پایهٔ ویژگی‌های <a href="/wiki/%D8%A7%DA%A9%D9%88%D9%84%D9%88%DA%98%DB%8C" class="mw-redirect" title="اکولوژی">اکولوژیکی</a> و نیازهای زیستی خود، مناطق مختلفی را تحت پوشش خود قرار دهند. به عبارتی دیگر هر گونه گیاهی شرایط بوم‌شناختی خاصی را می‌تواند؛ تحمل کند و بر همین اساس در مناطق مختلف دنیا پوشش گیاهی متفاوتی را شاهد هستیم. به‌طوری‌که در عرض‌های جغرافیایی پایین جنگل‌های تروپیکال (مناطق حاره‌ای) را شاهدیم و با افزایش <a href="/wiki/%D8%B9%D8%B1%D8%B6_%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="عرض جغرافیایی">عرض جغرافیایی</a> به ترتیب گونه‌های مناطق مدیترانه‌ای، معتدله <a href="/wiki/%D8%AE%D8%B2%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%DA%A9%D9%86%D9%86%D8%AF%D9%87" class="mw-redirect" title="خزان‌کننده">خزان‌کننده</a> و در نهایت گونه‌های <a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%B2%D9%86%DB%8C_%D8%A8%D8%B1%DA%AF" class="mw-redirect" title="سوزنی برگ">سوزنی برگ</a> همیشه سبز (مناطق بوره آل) را می‌توانیم مشاهده کنیم. اما این وضعیت در برخی مناطق به دلیل تفاوت‌هایی که در شرایط اکولوژیکی به وجود می‌آید از جمله شرایط توپوگرافیک (پستی و بلندی)، ادافیک (خاک)، بیوتیک (زیستی)، کلیماتیک (آب و هوا)، ممکن است مغایر با اصول کلی عنوان شده در بالا باشد. به‌طور مثال در ارتفاعات مناطق تروپیکال (حاره‌ای) چه بسا گونه‌های مناطق معتدله و… را شاهد هستیم. اما آنچه را که باید به آن اشاره نمود این است که اجزا اصلی تشکیل دهنده رویشگاه‌های جنگلی نیز مانند تمام جوامع زیستی در طول حیات خود همواره متأثر از عوامل طبیعی و غیرطبیعی، تحولات گوناگونی را سپری می‌نمایند. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="فواید"><span id=".D9.81.D9.88.D8.A7.DB.8C.D8.AF"></span>فواید</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84&action=edit&section=12" title="ویرایش بخش: فواید"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>جنگل دارای فواید بیشماری است که بیشتر آن‌ها بر زندگی بشر اثر مثبتی می‌گذارند. در جنگل‌ها انواع قارچ‌ها، میوه‌ها و حتی ساقه‌های گیاهان و درختان دیده‌می‌شود که غذای عدهٔ زیادی از انسان‌ها را تشکیل می‌دهند. درختان جنگل گاز <a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%DA%A9%D8%B3%DB%8C%D8%AF_%DA%A9%D8%B1%D8%A8%D9%86" class="mw-redirect" title="دی‌اکسید کربن">دی‌اکسید کربن</a> هوا را دریافت می‌کنند و طی عمل <a href="/wiki/%D9%81%D8%AA%D9%88%D8%B3%D9%86%D8%AA%D8%B2" title="فتوسنتز">فتوسنتز</a>، آن را تبدیل به <a href="/wiki/%D8%A7%DA%A9%D8%B3%DB%8C%DA%98%D9%86" title="اکسیژن">اکسیژن</a> می‌کنند. همچنین چوب درختانی جنگلی در ساختمان سازی، تهیهٔ کاغذ و تهیهٔ وسایل منزل کاربرد دارد. جدای از همهٔ این‌ها، سایهٔ درختان جنگل‌های انبوه، هر آدمی را از گرمای طاقت فرسا نجات می‌دهد. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="تخریب_جنگل‌ها"><span id=".D8.AA.D8.AE.D8.B1.DB.8C.D8.A8_.D8.AC.D9.86.DA.AF.D9.84.E2.80.8C.D9.87.D8.A7"></span>تخریب جنگل‌ها</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84&action=edit&section=13" title="ویرایش بخش: تخریب جنگل‌ها"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>در جنگل‌های طبیعی شروع سیکل تمامی و تحملی در جنگل و به پیروی آن روند توسعه و پایداری در <a href="/wiki/%D8%A7%DA%A9%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%85" title="اکوسیستم">اکوسیستم‌های</a> جنگلی همراه با مرحله تحولی «تخریب» همراه‌است؛ بنابراین یک درخت جنگلی پس از رسیدن به سن دیرزیستی فیزیولوژیک، یعنی زمانی که اندام‌های مختلف یک درخت جنگلی در نتیجه کهولت سن و پیری، دچار نارسایی شدند، در نتیجه اختلالاتی که در فعالیت‌های بیولوژیکی گیاه رخ می‌دهد، که نماد ظاهری آن خشک‌شدن شاخه‌ها و اندام‌های قسمت‌های هوایی درخت (تاج)، کوچک شدن سطح تاج پوشش درخت، پوسیده و توخالی شدن تنه در اثر حمله <a href="/wiki/%D8%A2%D9%81%D8%AA_(%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85)" title="آفت (ارگانیسم)">آفات</a> و بیماری‌ها خواهد بود. در چنین شرایطی با حدوث یک باد سنگین و با بارش سنگین نزولات جوی (بخصوص برف)، ایجاد <a href="/wiki/%D8%B2%D9%84%D8%B2%D9%84%D9%87" class="mw-redirect" title="زلزله">زلزله</a>، <a href="/wiki/%D8%B5%D8%A7%D8%B9%D9%82%D9%87" class="mw-redirect" title="صاعقه">صاعقه</a>، <a href="/wiki/%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86_%D9%84%D8%BA%D8%B2%D8%B4" class="mw-redirect" title="زمین لغزش">زمین لغزش</a> و سایر عوامل تخریب طبیعی، درختان مزبور افتاده و در نتیجه حفره‌هایی در تاج پوشش جنگل ایجاد می‌شود که در واقع روندهای تحولی در جنگل‌های دست نخورده (جنگل بکر) از همین <a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%B7%D9%87_%D8%A2%D8%BA%D8%A7%D8%B2" title="نقطه آغاز">نقطه آغاز</a> می‌شود. (دلفان اباذری ۱۳۸۱). این مرحله تحول می‌تواند به‌طور نسبی طولانی (در یک سیکل طبیعی) یا کوتاه‌مدت (در نتیجه عوامل غیرمترقبه طبیعی) باشد (Emborg و همکاران ۲۰۰۰). </p><p>به دنبال ایجاد حفره در توده‌های جنگلی و تابش نور بر عرصه رویشگاه با مساعد بودن شرایط رویشگاهی و وجود بذر مناسب (به لحاظ کمی و کیفی)، گروه‌های زادآوری به تدریج حفره‌های موجود را پوشش می‌دهند که این مرحله از تحول تحت عنوان «مرحله تحولی تجدید حیات» نامیده می‌شود. گروه‌های زادآوری به مرور زمان و در نتیجه رقابت بین آنان بر میزان رشد قطری و ارتفاعی خود می‌افزاید و در این مرحله تعداد قابل توجهی از نهال‌ها مغلوب واقع شده و به تدریج حذف می‌شوند؛ ولی پایه‌های موجود بر میزان رشد خود همچنان خواهند افزود، این مرحله را در اصطلاح «مرحله تحولی صعود و افزایش رشد» یا «مرحله تحولی تشکیل توده» نامیده می‌شود. توده‌های جوان تشکیل شده در حفره‌ها، در مراحل اولیه به صورت یک جنگل جوان نسبتاً همسال به نظر می‌رسند که در اصطلاح تحت عنوان «فاز جنگل جوان» نامیده می‌شوند. در این توده‌ها به تدریج برخی از پایه‌ها که از شرایط رویشگاهی مطلوب تری مانند <a href="/wiki/%D9%86%D9%88%D8%B1" title="نور">نور</a>، <a href="/wiki/%D8%B1%D8%B7%D9%88%D8%A8%D8%AA" title="رطوبت">رطوبت</a>، <a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%DA%A9" title="خاک">خاک</a>، جهت و… بهره‌مند هستند از نظر رشد قطری و ارتفاعی از سایر پایه‌ها پیشی گرفته و ضمن ایجاد تفاوت آشکوب، تفاوت‌هایی نیز از نظر قطر نمایان می‌سازند. در این مرحله جنگل دارای ساختار پلکانی خواهد بود و به عبارت دیگر درختان با قطر و ارتفاع متفاوتی در عرصه جنگل دیده می‌شوند که در اصطلاح این وضعیت را تحت عنوان «فاز تک‌گزیده» می‌توان نامگذاری نمود. با عبور از این مرحله و به تدریج درختان موجود در توده جنگلی به یک ساختار مشخصی می‌رسند که در آن درختان موجود دارای <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%B9_%D9%86%D8%B3%D8%A8%DB%8C" class="mw-redirect" title="ارتفاع نسبی">ارتفاع نسبی</a> برابر (یک آشکوبه) و از نظر قطری نیز نزدیک به‌هم هستند. در این وضعیت جنگل به ظاهر به توده جنگلی همسال نزدیک است که از آن تحت عنوان «جنگل همسال دروغین» نیز اسم برده می‌شود، که این مرحله تحت عنوان «مرحله تحولی اپتیمال» نامگذاری می‌شود. تحولات در جنگل چنانچه تحت مداخلات شدید انسانی قرار نگیرد، در جنگل‌های طبیعی <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D9%84_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="شمال ایران">شمال ایران</a> در یک سیکل طبیعی حدود ۲۰۰ تا ۲۵۰ سال به درازا می‌کشد (دلفان اباذری ۱۳۸۱ و Korpel ۱۹۹۵). اما در جنگلهایی که تحت مدیریت قرار می‌گیرند، دخالت‌های علمی سبب آن می‌شود که طول هر یک از این مراحل تحولی را کوتاه‌تر نموده و در ضمن ارزش‌های تولیدی درختان جنگلی را نیز افزایش می‌دهند. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="اهمیت_حیاتی_جنگل‌ها"><span id=".D8.A7.D9.87.D9.85.DB.8C.D8.AA_.D8.AD.DB.8C.D8.A7.D8.AA.DB.8C_.D8.AC.D9.86.DA.AF.D9.84.E2.80.8C.D9.87.D8.A7"></span>اهمیت حیاتی جنگل‌ها</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84&action=edit&section=14" title="ویرایش بخش: اهمیت حیاتی جنگل‌ها"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>جنگل‌ها اهمیتی حیاتی دارند زیرا مأوای متنوع‌ترین جوامع زیستی جهان و غنی‌ترین تنوع زیستی زمین هستند. در درون جنگل‌ها تعداد زیادی از داروهای بالقوه و هزاران هزار گونه دیده‌نشده و کشف‌نشده، پنهان هستند. همچنین جنگل‌ها توانایی تعدیل آب و هوای جهان را دارند و شرایط آب و هوایی کل زمین را پایدار نگه می‌دارند. این نقش آن‌ها به حدی مهم است که تخریب آن‌ها می‌تواند موجب تغییراتی در مقیاس عظیم و گسترده در آب و هوای کره زمین شود. </p><p>با کمال تأسف، قطع درختان بسیاری از جنگل‌های معتدله باستانی و دارای قدمت طولانی را که اهمیت حیاتی برای ما و برای تمامی گونه‌های زیستی جهان دارند رو به نابودی برده‌است. تقاضای فزاینده برای مسکن، کاغذ و انواع محصولات چوبی از حفاظت مطلوب جنگل‌ها جلوگیری کرده‌است و تنها عاملی که می‌تواند جلوی نابودی کامل آن‌ها را بگیرد استفاده عاقلانه تر و محتاطانه تر از جنگل‌ها و تلاش گسترده و جدی برای کاشت مجدد درختان در آنهاست. بهره‌برداری بی‌رویه از چوب‌های درختان جنگل‌ها، جنگل زدایی و کشاورزی به صورت سوزاندن زمین و به‌طور ضربتی در این بیوم‌ها و چرای بیش از حد دام در آن‌ها ضربات مهلکی بر این بیوم‌های ارزشمند هستند. تقاضای روزافزون انسان برای محصولات گوشتی به این وقایع دامن می‌زند. تخریب جنگل‌ها طی سال‌ها در حد وسیع و با سرعتی هولناک اتفاق افتاده‌است و در حال حاضر بسیاری از جنگل‌ها را از دست داده‌ایم و آینده بقیه آن‌ها در گرو این است که انسان، این گونه خردمند! هر چه سریعتر از خواب غفلت بیدار شود و بقایای این گنج گران‌بهای هستی را از نابودی مطلق نجات دهد. جنگل‌های بیابانی شامل مناطق کویری و نیمه کویری و استپی فلات که در دشت واقع هستند. اغلب درختچه و بوته دارد، مثل تاغ و گز و اسکنبیل و قیچ. مخلوط تاغ و گز هم جامعه تاغزار را به‌وجود می‌آورد. جاهایی که آب یا رود زیرقشری دارد تراکم این جوامع بیشتراست. گونه‌های موجود در این منطقه کلاه میرحسن، ریش‌بز، کاروان‌کش، شوره، اسکنبیل… جنگل‌های فلات مرکزی (ایران و تورانی) شامل جنگل‌های بیابانی و کوهستانی فلات ایران جزء مناطق خشک و نیمه خشک غیرجنگلی محسوب می‌شود که نیمی از سطح کشور را می‌پوشاند و دلایل آن خاک شور، بارندگی کم و گرمای زیاد است. وسعت این جنگل‌ها حدود سه میلیون هکتار برآورد شده‌است، چون خیلی وسیع (۳میلیون هکتار) و ناهمواراست تنوع اقلیمی آن زیاد است و رویش‌های مختلف استپی و استپی کوهستانی و بیابانی را پدیدآورده است. چون آب زیرقشری در خاک وجود دارد و گونه‌ها به گرما و خشکی و شوری مقاوم هستند، درخت و درختچه و بوته به‌وجود آمده‌است که از لحاظ جنگل‌شناسی واقعاً جنگل نیستند ولی چون از آب و خاک و حیات وحش محافظت می‌کنند جنگل نامیده شده‌اند. خود این جنگل‌ها به دو دسته جنگل‌های بیابانی و جنگل‌های کوهستانی فلات مرکزی تقسیم می‌شود. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="جستارهای_وابسته"><span id=".D8.AC.D8.B3.D8.AA.D8.A7.D8.B1.D9.87.D8.A7.DB.8C_.D9.88.D8.A7.D8.A8.D8.B3.D8.AA.D9.87"></span>جستارهای وابسته</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84&action=edit&section=15" title="ویرایش بخش: جستارهای وابسته"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%B4%D8%AA%E2%80%8C%D9%88%D8%B1%D8%B2%DB%8C" title="دارکشت‌ورزی">دارکشت‌ورزی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%D8%AE%D8%AA%D8%B2%D8%A7%D8%B1_%DA%A9%D9%87%D9%86" title="درختزار کهن">درختزار کهن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D9%85%D8%AD%D8%B5%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%AA" class="mw-redirect" title="زیست‌محصولات">زیست‌محصولات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D9%86%D8%B2%D8%AF%DB%8C%DA%A9_%D8%A8%D9%87_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%D8%AA" class="mw-redirect" title="جنگلداری نزدیک به طبیعت">جنگلداری نزدیک به طبیعت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%D8%AE%D8%AA%D8%B2%D8%A7%D8%B1" title="درختزار">درختزار</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="منابع"><span id=".D9.85.D9.86.D8.A7.D8.A8.D8.B9"></span>منابع</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84&action=edit&section=16" title="ویرایش بخش: منابع"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r39940593">.mw-parser-output .side-box{margin:4px 0;box-sizing:border-box;border:1px solid #aaa;font-size:88%;line-height:1.25em;background-color:var(--background-color-interactive-subtle,#f8f9fa);display:flow-root}.mw-parser-output .side-box-abovebelow,.mw-parser-output .side-box-text{padding:0.25em 0.9em}.mw-parser-output .side-box-image{padding:2px 0.9em 2px 0;text-align:center}.mw-parser-output .side-box-imageright{padding:2px 0 2px 0.9em;text-align:center}@media(min-width:500px){.mw-parser-output .side-box-flex{display:flex;align-items:center}.mw-parser-output .side-box-text{flex:1;min-width:0}}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .side-box{width:238px}.mw-parser-output .side-box-left{clear:left;float:left;margin-right:1em}.mw-parser-output .side-box-right{margin-left:1em}}</style><div class="side-box side-box-left plainlinks sistersitebox"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r38264903">.mw-parser-output .plainlist ol,.mw-parser-output .plainlist ul{line-height:inherit;list-style:none;margin:0;padding:0}.mw-parser-output .plainlist ol li,.mw-parser-output .plainlist ul li{margin-bottom:0}</style> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/34px-Wikiquote-logo.svg.png" decoding="async" width="34" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/51px-Wikiquote-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/68px-Wikiquote-logo.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="355" /></span></span></div> <div class="side-box-text plainlist">مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به <i><b><a href="https://fa.wikiquote.org/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84" class="extiw" title="q:جنگل">جنگل</a></b></i> در ویکی‌گفتاورد موجود است.</div></div> </div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r37199623">.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist"> <div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite id="http://chap.sch.ir/sites/default/files/lbooks/1399-1400/12/C403.pdf" class="citation book"><i>فارسی (چهارم)</i>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C+%28%DA%86%D9%87%D8%A7%D8%B1%D9%85%29&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84" class="Z3988"></span><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r28290294">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit}.mw-parser-output q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output code.cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:inherit;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-lock-free a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Lock-green.svg/9px-Lock-green.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .cs1-lock-registration a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg/9px-Lock-gray-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output .cs1-lock-subscription a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Lock-red-alt-2.svg/9px-Lock-red-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-free a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-subscription a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-registration a{background-position:left .1em center;padding-left:1em;padding-right:0}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration{color:#555}.mw-parser-output .cs1-subscription span,.mw-parser-output .cs1-registration span{border-bottom:1px dotted;cursor:help}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-visible-error{font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration,.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-right{padding-right:0.2em}</style></span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r39868036">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit;word-wrap:break-word}.mw-parser-output .citation q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output .citation:target{background-color:rgba(0,127,255,0.133)}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-visible-error{color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#3a3;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}</style><cite id="CITEREFFrancis_Zimmermann1999" class="citation book cs1">Francis Zimmermann (1999). <i>The jungle and the aroma of meats: an ecological theme in Hindu medicine. Volume 4</i>. Motilal Banarsidass. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/81-208-1618-8" title="ویژه:منابع کتاب/81-208-1618-8"><bdi>81-208-1618-8</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+jungle+and+the+aroma+of+meats%3A+an+ecological+theme+in+Hindu+medicine.+Volume+4&rft.pub=Motilal+Banarsidass&rft.date=1999&rft.isbn=81-208-1618-8&rft.au=Francis+Zimmermann&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFDove,_Michael_R.1992" class="citation journal cs1">Dove, Michael R. (1992). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/sim_journal-of-anthropological-research_fall-1992_48_3/page/231">"The Dialectical History of "Jungle" in Pakistan: An Examination of the Relationship between Nature and Culture"</a>. <i>Journal of Anthropological Research</i>. <b>48</b> (3): 231–253.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Journal+of+Anthropological+Research&rft.atitle=The+Dialectical+History+of+%22Jungle%22+in+Pakistan%3A+An+Examination+of+the+Relationship+between+Nature+and+Culture&rft.volume=48&rft.issue=3&rft.pages=231-253&rft.date=1992&rft.au=Dove%2C+Michael+R.&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fsim_journal-of-anthropological-research_fall-1992_48_3%2Fpage%2F231&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFYule,_Henry,_Sir1903" class="citation book cs1"><a href="/w/index.php?title=Sir_Henry_Yule&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sir Henry Yule (صفحه وجود ندارد)">Yule, Henry, Sir</a> (1903). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.today/20120707200318/http://dsal.uchicago.edu/cgi-bin/philologic/getobject.pl?c.1:1:274.hobson"><i>Hobson-Jobson: A glossary of colloquial Anglo-Indian words and phrases, and of kindred terms, etymological, historical, geographical and discursive. New ed. edited by William Crooke, B.A.</i></a> J. Murray, London. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://dsal.uchicago.edu/cgi-bin/philologic/getobject.pl?c.1:1:274.hobson">the original</a> on 7 July 2012<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">15 October</span> 2016</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Hobson-Jobson%3A+A+glossary+of+colloquial+Anglo-Indian+words+and+phrases%2C+and+of+kindred+terms%2C+etymological%2C+historical%2C+geographical+and+discursive.+New+ed.+edited+by+William+Crooke%2C+B.A.&rft.pub=J.+Murray%2C+London&rft.date=1903&rft.au=Yule%2C+Henry%2C+Sir&rft_id=http%3A%2F%2Fdsal.uchicago.edu%2Fcgi-bin%2Fphilologic%2Fgetobject.pl%3Fc.1%3A1%3A274.hobson&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84" class="Z3988"></span><span class="cs1-maint citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Cite_book" title="الگو:Cite book">cite book</a>}}</code>: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (<a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF:%D9%86%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%AA%D8%B9%D8%AF%D8%AF:%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86" title="رده:نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان">link</a>)</span></span> </li> </ol></div></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39940593"><div class="side-box side-box-left plainlinks sistersitebox"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r38264903"> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="30" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/45px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/59px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></span></span></div> <div class="side-box-text plainlist">در <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%86%D8%A8%D8%A7%D8%B1" title="ویکی‌انبار">ویکی‌انبار</a> پرونده‌هایی دربارهٔ <span style="font-weight: bold; font-style: italic;"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Forests" class="extiw" title="commons:Category:Forests">جنگل</a></span> موجود است.</div></div> </div> <ul><li>ماهنامه ترویجی سبزینه شماره هشتم</li> <li>نشریه بین‌المللی فنی مهندسی ایران</li> <li>نادری شهاب، محبت‌علی. ۱۳۷۷٫ تحقیقات بیوتکنولوژی در راستای افزایش بازده جنگل‌ها و مراتع. رهیافت، شماره ۱۹٫</li> <li>Campbell, M. M. , A. M. Brunner, H. M. Jones, and S. H. Strauss. 2003. Plant Biotechnology Journal (1) 141-154</li> <li>Gartland, K. M. A. , R. C. Kellison, T. M. Fenning. 2002. Forest Biotechnology and Europe’s Forests of the Future. A Challenge Document for Presentation and Discussion at Forest Biotechnology in Europe: Impending Barriers, Policy, and Implications Edinburgh, Scotland</li> <li>Globerman, S. , I. B. Vertinsky. 1995. Forest Biotechnology in Canada: Analysis of Intellectual Property Rights and Protection of Higher Life forms</li> <li>k, T.K.1994. Technical overview of forest biotechnology research in the U.S. Proceedings of the 6th international Conference on Biotechnology in the Pulp and Paper Industry: Advances in Applied and Fundamental Research. pp 3–8</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="پیوند_به_بیرون"><span id=".D9.BE.DB.8C.D9.88.D9.86.D8.AF_.D8.A8.D9.87_.D8.A8.DB.8C.D8.B1.D9.88.D9.86"></span>پیوند به بیرون</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84&action=edit&section=17" title="ویرایش بخش: پیوند به بیرون"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.barrameda.com.ar/ecology/forests-in-danger.htm">Forests in danger</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.fao.org/docrep/008/a0400e/a0400e00.htm">Global Forest Resources Assessment 2005</a> by the <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Food_and_Agriculture_Organization" class="extiw" title="en:Food and Agriculture Organization">Food and Agriculture Organization</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080124171741/http://www.coolforests.org/">CoolForests.org – Conservation Cools the Planet</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://data.worldbank.org/indicator/AG.LND.FRST.ZS">productive or not, and excludes tree stands in agricultural production systems Forest area is land under natural or planted stands of trees of at least 5 meters <i>in situ</i>, whether</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.google.com/publicdata/explore?ds=d5bncppjof8f9_&ctype=l&strail=false&nselm=h&met_y=ag_lnd_frst_k2&hl=en&dl=en">Forest area (sq. km)</a> data from the <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/World_Bank" class="extiw" title="en:World Bank">World Bank</a>'s <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/World_Development_Indicators" class="extiw" title="en:World Development Indicators">World Development Indicators</a>, made available by Google</li></ul> <div class="navbox-styles"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r40355799">.mw-parser-output .hlist dl,.mw-parser-output .hlist ol,.mw-parser-output .hlist ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .hlist dd,.mw-parser-output .hlist dt,.mw-parser-output .hlist li{margin:0;display:inline}.mw-parser-output .hlist.inline,.mw-parser-output .hlist.inline dl,.mw-parser-output .hlist.inline ol,.mw-parser-output .hlist.inline ul,.mw-parser-output .hlist dl dl,.mw-parser-output .hlist dl ol,.mw-parser-output .hlist dl ul,.mw-parser-output .hlist ol dl,.mw-parser-output .hlist ol ol,.mw-parser-output .hlist ol ul,.mw-parser-output .hlist ul dl,.mw-parser-output .hlist ul ol,.mw-parser-output .hlist ul ul{display:inline}.mw-parser-output .hlist .mw-empty-li{display:none}.mw-parser-output .hlist dt::after{content:": "}.mw-parser-output .hlist dd::after,.mw-parser-output .hlist li::after{content:" · ";font-weight:bold}.mw-parser-output .hlist dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li:last-child::after{content:none}.mw-parser-output .hlist dd dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li li:first-child::before{content:" (";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li li:last-child::after{content:")";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist ol{counter-reset:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li{counter-increment:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li::before{content:" "counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist dd ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li ol>li:first-child::before{content:" ("counter(listitem)"\a0 "}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r39648996">.mw-parser-output .navbox{box-sizing:border-box;border:1px solid #a2a9b1;width:100%;clear:both;font-size:88%;text-align:center;padding:1px;margin:1em auto 0}.mw-parser-output .navbox .navbox{margin-top:0}.mw-parser-output .navbox+.navbox,.mw-parser-output .navbox+.navbox-styles+.navbox{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox-inner,.mw-parser-output .navbox-subgroup{width:100%}.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-title,.mw-parser-output .navbox-abovebelow{padding:0.25em 1em;line-height:1.5em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox-group{white-space:nowrap;text-align:right}.mw-parser-output .navbox,.mw-parser-output .navbox-subgroup{background-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-list{line-height:1.5em;border-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-list-with-group{text-align:right;border-left-width:2px;border-right-style:solid}.mw-parser-output tr+tr>.navbox-abovebelow,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-group,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-image,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-list{border-top:2px solid #f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-title{background-color:#b3ccff}.mw-parser-output .navbox-abovebelow,.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-title{background-color:#dbe7ff}.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-abovebelow{background-color:#e5edff}.mw-parser-output .navbox-even{background-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-odd{background-color:transparent}.mw-parser-output .navbox .hlist td dl,.mw-parser-output .navbox .hlist td ol,.mw-parser-output .navbox .hlist td ul,.mw-parser-output .navbox td.hlist dl,.mw-parser-output .navbox td.hlist ol,.mw-parser-output .navbox td.hlist ul{padding:0.125em 0}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:right;text-align:right;margin-left:0.5em}.mw-parser-output .navbox-list li{unicode-bidi:isolate}</style></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="منابع_طبیعی" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r40261389">.mw-parser-output .navbar{display:inline;font-size:88%;font-weight:normal}.mw-parser-output .navbar-collapse{float:right;text-align:right}.mw-parser-output .navbar-boxtext{word-spacing:0}.mw-parser-output .navbar ul{display:inline-block;white-space:nowrap;line-height:inherit}.mw-parser-output .navbar-brackets::before{margin-left:-0.125em;content:"[ "}.mw-parser-output .navbar-brackets::after{margin-right:-0.125em;content:" ]"}.mw-parser-output .navbar li{word-spacing:-0.125em}.mw-parser-output .navbar a>span,.mw-parser-output .navbar a>abbr{text-decoration:inherit}.mw-parser-output .navbar-mini abbr{font-variant:small-caps;border-bottom:none;text-decoration:none;cursor:inherit}.mw-parser-output .navbar-ct-full{font-size:114%;margin:0 7em}.mw-parser-output .navbar-ct-mini{font-size:114%;margin:0 4em}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbar li a abbr{color:var(--color-base)!important}@media(prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbar li a abbr{color:var(--color-base)!important}}@media print{.mw-parser-output .navbar{display:none!important}}</style><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C" title="الگو:منابع طبیعی"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:منابع طبیعی (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:منابع طبیعی"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="منابع_طبیعی" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C" title="منابع طبیعی">منابع طبیعی</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%AC%D9%88_%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86" class="mw-redirect" title="جو زمین">جو زمین</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:7.0em;font-weight:normal;"><a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D9%88%D8%AF%DA%AF%DB%8C_%D9%87%D9%88%D8%A7" title="آلودگی هوا">آلودگی هوا</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=National_Ambient_Air_Quality_Standards&action=edit&redlink=1" class="new" title="National Ambient Air Quality Standards (صفحه وجود ندارد)">Ambient standards <span style="font-size:90%;">(USA)</span></a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D8%AE%D8%B5_%DA%A9%DB%8C%D9%81%DB%8C%D8%AA_%D9%87%D9%88%D8%A7" title="شاخص کیفیت هوا">شاخص کیفیت هوا</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Air_Quality_Health_Index&action=edit&redlink=1" class="new" title="Air Quality Health Index (صفحه وجود ندارد)">health</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%DB%8C%D9%81%DB%8C%D8%AA_%D9%87%D9%88%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%AE%D9%84_%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%85%D8%A7%D9%86" title="کیفیت هوای داخل ساختمان">هوای داخل</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Indoor_air_pollution_in_developing_nations&action=edit&redlink=1" class="new" title="Indoor air pollution in developing nations (صفحه وجود ندارد)">developing nations</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86_%DA%A9%DB%8C%D9%81%DB%8C%D8%AA_%D9%87%D9%88%D8%A7" title="قانون کیفیت هوا">قانون کیفیت هوا</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%84%D8%A7%DB%8C%D8%AD%D9%87_%D9%87%D9%88%D8%A7%DB%8C_%D9%BE%D8%A7%DA%A9" title="لایحه هوای پاک">لایحه هوای پاک</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D9%87%D8%B4_%D8%A7%D8%B2%D9%88%D9%86" title="کاهش ازون">کاهش ازون</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:7.0em;font-weight:normal;">پیشگیری</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Airshed&action=edit&redlink=1" class="new" title="Airshed (صفحه وجود ندارد)">Airshed</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%DA%AF%D8%A7%D8%B2%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%AF%D9%84%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="تجارت گازهای گلخانه‌ای">تجارت گازهای گلخانه‌ای</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Reducing_emissions_from_deforestation_and_forest_degradation&action=edit&redlink=1" class="new" title="Reducing emissions from deforestation and forest degradation (صفحه وجود ندارد)">Deforestation (REDD)</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td><td class="noviewer navbox-image" rowspan="7" style="width:1px;padding:0 0 0 2px"><div><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Carson_Fall_Mt_Kinabalu.jpg" class="mw-file-description" title="Carson Falls on Mount Kinabalu, Borneo"><img alt="Carson Falls on Mount Kinabalu, Borneo" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/57/Carson_Fall_Mt_Kinabalu.jpg/100px-Carson_Fall_Mt_Kinabalu.jpg" decoding="async" width="100" height="133" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/57/Carson_Fall_Mt_Kinabalu.jpg/150px-Carson_Fall_Mt_Kinabalu.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/57/Carson_Fall_Mt_Kinabalu.jpg/200px-Carson_Fall_Mt_Kinabalu.jpg 2x" data-file-width="2592" data-file-height="3456" /></a></span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%B1%DA%98%DB%8C" title="انرژی">انرژی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82_%D8%A7%D9%86%D8%B1%DA%98%DB%8C" title="حقوق انرژی">حقوق انرژی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%D8%A7%D9%86%D8%B1%DA%98%DB%8C_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="منابع انرژی جهانی">منابع انرژی جهانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%AE%D8%AA_%D9%81%D8%B3%DB%8C%D9%84%DB%8C" title="سوخت فسیلی">سوخت فسیلی</a> (<a href="/wiki/%D9%86%D9%81%D8%AA_%D8%AF%D8%B1_%D9%86%D9%82%D8%B7%D9%87_%D8%A7%D9%88%D8%AC" title="نفت در نقطه اوج">نفت در نقطه اوج</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%B1%DA%98%DB%8C_%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D9%85%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="انرژی زمین‌گرمایی">انرژی زمین‌گرمایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%B1%DA%98%DB%8C_%D9%87%D8%B3%D8%AA%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="انرژی هسته‌ای">انرژی هسته‌ای</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%B1%DA%98%DB%8C_%D8%AE%D9%88%D8%B1%D8%B4%DB%8C%D8%AF%DB%8C" title="انرژی خورشیدی">انرژی خورشیدی</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%86%D9%88%D8%B1#رنگ‌های_نور" title="نور">نور سفید</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%DB%8C%D9%87_%D8%A7%D8%AC%D8%B3%D8%A7%D9%85" class="mw-redirect" title="سایه اجسام">سایه اجسام</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%B1%DA%98%DB%8C_%DA%A9%D8%B4%D9%86%D8%AF%DB%8C" title="انرژی کشندی">انرژی کشندی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%B1%DA%98%DB%8C_%D9%85%D9%88%D8%AC" title="انرژی موج">انرژی موج</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%B1%DA%98%DB%8C_%D8%A8%D8%A7%D8%AF%DB%8C" title="انرژی بادی">انرژی بادی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%AE%D8%B4%DA%A9%DB%8C" title="خشکی">خشکی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86_%D9%82%D8%A7%D8%A8%D9%84_%DA%A9%D8%B4%D8%AA" title="زمین قابل کشت">کشاورزی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%DA%AF%D8%B1%DA%AF%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%B3%D8%B1%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86" title="دگرگونی سرزمین">دگرگون‌یافته</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82_%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86" title="حقوق زمین">حقوق</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86_%D9%85%D8%A7%D9%84%DA%A9%DB%8C%D8%AA" title="قانون مالکیت">حقوق مالکیت</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D8%AA_%D8%B3%D8%B1%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86" title="مدیریت سرزمین">مدیریت</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%81%D8%A7%D8%B8%D8%AA_%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87" title="حفاظت زیستگاه">حفاظت زیستگاه</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="کانی">کانی</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%AF%D9%86" class="mw-redirect" title="معدن">معدن</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82_%D9%85%D8%B9%D8%AF%D9%86%DB%8C" title="حقوق معدنی">حقوق معدنی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA_%D8%B4%D9%86" title="برداشت شن">شن</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%D8%AC_%D9%85%D9%88%D8%A7%D8%AF_%D9%85%D8%B9%D8%AF%D9%86%DB%8C" title="اوج مواد معدنی">اوج مواد معدنی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Mineral_rights&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mineral rights (صفحه وجود ندارد)">rights</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%DA%A9" title="خاک">خاک</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%81%D8%A7%D8%B8%D8%AA_%D8%AE%D8%A7%DA%A9" title="حفاظت خاک">حفاظت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%A7%D8%B5%D9%84%D8%AE%DB%8C%D8%B2%DB%8C_%D8%AE%D8%A7%DA%A9" title="حاصلخیزی خاک">حاصلخیزی خاک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%AA_%D8%AE%D8%A7%DA%A9" title="سلامت خاک">سلامت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D8%A2%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%AE%D8%A7%DA%A9" title="تاب‌آوری خاک">تاب‌آوری</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%DB%8C_%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86" class="mw-redirect" title="کاربری زمین">کاربری زمین</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B3%D8%B1%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86" title="آمایش سرزمین">آمایش</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B0%D8%AE%DB%8C%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D9%81%D8%B6%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%D8%A7%D8%B2" title="ذخیره‌گاه فضای باز">ذخیره‌گاه</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C" title="زندگی">زندگی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%86%D9%88%D8%B9_%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C" title="تنوع زیستی">تنوع زیستی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%AF%D8%B2%D8%AF%DB%8C" title="زیست‌دزدی">زیست‌دزدی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%DA%A9%D8%B1%D9%87" title="زیست‌کره">زیست‌کره</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%BA%D8%B0%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%D9%88%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%A7" title="غذای بومیان استرالیا">غذای بومیان استرالیا</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%D8%B4%D8%AA_%D8%B4%DA%A9%D8%A7%D8%B1" title="گوشت شکار">گوشت شکار</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AA" title="شیلات">شیلات</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82_%D9%85%D8%A7%D9%87%DB%8C%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C" title="حقوق ماهیگیری">حقوق ماهیگیری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D8%AA_%D9%85%D8%A7%D9%87%DB%8C%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C" title="مدیریت ماهیگیری">مدیریت</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%B1%D8%A7%DA%A9" title="خوراک">خوراک</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">جنگل</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%98%D9%86%D8%AA%DB%8C%DA%A9_%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84" title="منابع ژنتیک جنگل">منابع ژنتیک</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Forest_law&action=edit&redlink=1" class="new" title="Forest law (صفحه وجود ندارد)">law</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D8%AA_%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84" title="مدیریت جنگل">مدیریت جنگل</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%D8%B4%D8%AA_%D8%B4%DA%A9%D8%A7%D8%B1" title="گوشت شکار">گوشت شکار</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86_%D8%B4%DA%A9%D8%A7%D8%B1" title="قانون شکار">قانون شکار</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%A9_%DA%98%D9%86" title="بانک ژن">بانک ژن</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=List_of_plants_used_in_herbalism&action=edit&redlink=1" class="new" title="List of plants used in herbalism (صفحه وجود ندارد)">Herbalist plants</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%81%D8%A7%D8%B8%D8%AA_%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="حفاظت دریایی">حفاظت دریایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%AF%D9%87_%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C_%D8%BA%DB%8C%D8%B1%DA%86%D9%88%D8%A8%DB%8C" title="فراورده جنگلی غیرچوبی">فراورده جنگلی غیرچوبی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AA%D8%B9" title="مرتع">مرتع</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D9%86%DA%A9_%D8%A8%D8%B0%D8%B1" title="بانک بذر">بانک بذر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%D9%88%D8%AD%D8%B4" title="حیات وحش">حیات وحش</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%81%D8%A7%D8%B8%D8%AA_%D8%AD%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%D9%88%D8%AD%D8%B4" title="حفاظت حیات وحش">حفاظت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="شکاربانی">شکاربانی</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%DA%86%D9%88%D8%A8" title="چوب">چوب</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%A2%D8%A8" title="آب">آب</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:7.0em;font-weight:normal;">انواع / موقعیت‌ها</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%A8%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86" title="آبخوان">آبخوان</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B0%D8%AE%DB%8C%D8%B1%D9%87_%D9%88_%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DB%8C%D8%A7%D8%A8%DB%8C_%D8%A2%D8%A8%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86" title="ذخیره و بازیابی آبخوان">ذخیره و بازیابی آبخوان</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%A8_%D9%86%D9%88%D8%B4%DB%8C%D8%AF%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="آب نوشیدنی">آشامیدنی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%A8_%D8%B4%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D9%86" title="آب شیرین">شیرین</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%A8%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B2%DB%8C%D8%B1%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="آب‌های زیرزمینی">زیرزمینی</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D9%88%D8%AF%DA%AF%DB%8C_%D8%A2%D8%A8%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B2%DB%8C%D8%B1%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="آلودگی آب‌های زیرزمینی">آلودگی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%BA%D8%B0%DB%8C%D9%87_%D8%A2%D8%A8%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B2%DB%8C%D8%B1%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="تغذیه آب‌های زیرزمینی">تغذیه آب‌های زیرزمینی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%DA%A9%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C_%D8%A2%D8%A8_%D8%B2%DB%8C%D8%B1%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="پاک‌سازی آب زیرزمینی">بازسازی</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%A8%DA%A9%D8%B1%D9%87" title="آبکره">آبکره</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D8%AE" title="یخ">یخ</a> <ul><li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D9%87_%DB%8C%D8%AE" title="کوه یخ">کوه یخی</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D8%AE%DA%86%D8%A7%D9%84_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C" title="یخچال طبیعی">یخچال</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%D8%A7%D9%87%DA%A9_%DB%8C%D8%AE%DB%8C_%D9%82%D8%B7%D8%A8%DB%8C" title="کلاهک یخی قطبی">کلاهک</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="آبیاری">آبیاری</a> <ul><li><i><a href="/w/index.php?title=Huerta&action=edit&redlink=1" class="new" title="Huerta (صفحه وجود ندارد)">huerta</a></i></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="باران">باران</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AD%D8%B5%D8%A7%D9%84_%D8%A2%D8%A8" title="استحصال آب">استحصال</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%A8_%D8%B3%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%A8%DB%8C" title="آب سیلابی">آب سیلابی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%A8%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B3%D8%B7%D8%AD%DB%8C" title="آب‌های سطحی">آب‌های سطحی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%A7%D8%B6%D9%84%D8%A7%D8%A8" title="فاضلاب">فاضلاب</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%A8_%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DB%8C%D8%A7%D9%81%D8%AA%DB%8C" title="آب بازیافتی">بازیافتی</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%88%D8%B6%D9%87_%D8%A2%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%B2" title="حوضه آبریز">حوضه آبریز</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:7.0em;font-weight:normal;">نمودها</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%86%D9%85%DA%A9%E2%80%8C%D8%B2%D8%AF%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="نمک‌زدایی">نمک‌زدایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D9%84" title="سیل">سیل‌ها</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82_%D8%A2%D8%A8" title="حقوق آب">حقوق</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%A8%D8%B4%D9%88%DB%8C%DB%8C_(%DA%A9%D8%B4%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%B2%DB%8C)" title="آبشویی (کشاورزی)">آبشویی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B3%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D8%B2%D8%AF%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="پساب‌زدایی">پساب‌زدایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C_%D8%A2%D8%A8%DB%8C" title="درگیری آبی">درگیری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%81%D8%A7%D8%B8%D8%AA_%D8%A7%D8%B2_%D8%A2%D8%A8" title="حفاظت از آب">حفاظت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%D8%AC_%D8%A2%D8%A8" title="اوج آب">اوج آب</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D9%88%D8%AF%DA%AF%DB%8C_%D8%A2%D8%A8" title="آلودگی آب">آلودگی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%B5%D9%88%D8%B5%DB%8C%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C_%D8%A2%D8%A8" title="خصوصی‌سازی آب">خصوصی‌سازی آب</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%DB%8C%D9%81%DB%8C%D8%AA_%D8%A2%D8%A8" title="کیفیت آب">کیفیت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82%D8%A7%D8%A8%D9%87" title="حقابه">حقابه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%D8%A2%D8%A8" title="منابع آب">منابع</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D8%AA_%D8%A2%D8%A8" title="مدیریت آب">مدیریت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA_%D9%85%D9%86%D8%A8%D8%B9_%D8%A2%D8%A8" title="سیاست منبع آب">سیاست</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">مرتبط</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D9%87" title="انبازه">انبازه</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C" title="منابع عمومی">منابع عمومی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D8%AF%D9%88%D8%AF%D9%87_%D8%AD%D8%B5%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%B4%DB%8C" title="محدوده حصارکشی">محدوده حصارکشی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Global_commons&action=edit&redlink=1" class="new" title="Global commons (صفحه وجود ندارد)">global</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%D8%A7%DA%98%D8%AF%DB%8C_%D8%A7%D9%86%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="تراژدی انبازه‌ها">تراژدی انبازه‌ها</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF_%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C" title="اقتصاد منابع طبیعی">اقتصاد منابع طبیعی</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF_%D8%A8%D9%88%D9%85%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA%DB%8C" title="اقتصاد بوم‌شناختی">بوم‌شناختی</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%AF%D9%85%D8%AA_%D8%A8%D9%88%D9%85%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DA%AF%D8%A7%D9%86" title="خدمت بوم‌سازگان">خدمت بوم‌سازگان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%87%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%A8%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C" title="بهره‌برداری منابع طبیعی">بهره‌برداری</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%87%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%A8%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%B1%D9%88%DB%8C%D9%87" title="بهره‌برداری بی‌رویه">بهره‌برداری بی‌رویه</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D8%AA_%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C" title="مدیریت منابع طبیعی">مدیریت منابع طبیعی</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D8%AA_%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DA%AF%D8%A7%D8%B1" title="مدیریت سازگار">سازگار</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D9%85%D8%A7%DB%8C%D9%87_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C" title="سرمایه طبیعی">سرمایه طبیعی</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Natural_capital_accounting&action=edit&redlink=1" class="new" title="Natural capital accounting (صفحه وجود ندارد)">accounting</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%B0%D8%AE%DB%8C%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C" title="ذخیره‌گاه طبیعی">ذخیره‌گاه طبیعی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D9%85%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%85%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="بوم‌شناسی سیستم‌ها">بوم‌شناسی سیستم‌ها</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D9%85%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%B4%D9%87%D8%B1%DB%8C" title="بوم‌شناسی شهری">بوم‌شناسی شهری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%D8%AA_%D9%88%D8%AD%D8%B4" title="طبیعت وحش">طبیعت وحش</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:7.0em;font-weight:normal;"><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%A8%D8%B9" title="منبع">منبع</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Conflict_resource&action=edit&redlink=1" class="new" title="Conflict resource (صفحه وجود ندارد)">Conflict <span style="font-size:90%;">(perpetuation)</span></a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%81%D8%B1%DB%8C%D9%86_%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9" title="نفرین منابع">نفرین منابع</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C" title="منابع طبیعی">منابع طبیعی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9" title="ملی‌گرایی منابع">ملی‌گرایی منابع</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%D8%AA%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D9%BE%D8%B0%DB%8C%D8%B1" title="منابع تجدیدپذیر">منابع تجدیدپذیر</a> / <a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%D8%AA%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D9%86%D8%A7%D9%BE%D8%B0%DB%8C%D8%B1" title="منابع تجدیدناپذیر">منابع تجدیدناپذیر</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Portal-puzzle.svg" class="mw-file-description" title="درگاه"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/Portal-puzzle.svg/16px-Portal-puzzle.svg.png" decoding="async" width="16" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/Portal-puzzle.svg/24px-Portal-puzzle.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/Portal-puzzle.svg/32px-Portal-puzzle.svg.png 2x" data-file-width="32" data-file-height="28" /></a></span> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87" title="ویکی‌پدیا:درگاه">درگاه‌ها</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87:%DA%A9%D8%B4%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%B2%DB%8C" title="درگاه:کشاورزی">کشاورزی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87:%D8%A7%D9%86%D8%B1%DA%98%DB%8C" title="درگاه:انرژی">انرژی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87:%D9%85%D8%AD%DB%8C%D8%B7_%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="درگاه:محیط زیست (صفحه وجود ندارد)">محیط زیست</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87:%D9%85%D8%A7%D9%87%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="درگاه:ماهی‌گیری (صفحه وجود ندارد)">ماهی‌گیری</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87:%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="درگاه:جنگل‌داری (صفحه وجود ندارد)">جنگل‌داری</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87:%D9%85%D8%B9%D8%AF%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="درگاه:معدن (صفحه وجود ندارد)">معدن</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87:%D8%A2%D8%A8&action=edit&redlink=1" class="new" title="درگاه:آب (صفحه وجود ندارد)">آب</a></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="3" style="font-weight:bold;"><div> <ul><li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Symbol_category_class.svg" class="mw-file-description" title="رده"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/16px-Symbol_category_class.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/23px-Symbol_category_class.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/31px-Symbol_category_class.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></a></span> <a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C" title="رده:منابع طبیعی">رده</a></li> <li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Portal-puzzle.svg" class="mw-file-description" title="درگاه"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/Portal-puzzle.svg/16px-Portal-puzzle.svg.png" decoding="async" width="16" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/Portal-puzzle.svg/24px-Portal-puzzle.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/Portal-puzzle.svg/32px-Portal-puzzle.svg.png 2x" data-file-width="32" data-file-height="28" /></a></span> <a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="درگاه:منابع طبیعی (صفحه وجود ندارد)">درگاه</a></li> <li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Commons-logo.svg" class="mw-file-description" title="صفحهٔ ویکی‌انبار"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/12px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="12" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/18px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/24px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span> <a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Natural_resources" class="extiw" title="commons:Category:Natural resources">انبار</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r40381259">.mw-parser-output .portalbox{float:left;border:solid #aaa 1px;padding:0}.mw-parser-output .portalbox.tleft{margin:0.5em 1em 0.5em 0}.mw-parser-output .portalbox.tright{margin:0.5em 0 0.5em 1em}.mw-parser-output .portalbox>ul{display:table;box-sizing:border-box;padding:0.1em;max-width:175px;background:#f9f9f9;font-size:85%;line-height:110%;font-style:italic;font-weight:bold}.mw-parser-output .portalbox>ul>li{display:table-row}.mw-parser-output .portalbox>ul>li>span:first-child{display:table-cell;padding:0.2em;vertical-align:middle;text-align:center}.mw-parser-output .portalbox>ul>li>span:last-child{display:table-cell;padding:0.2em 0.3em 0.2em 0.2em;vertical-align:middle}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .portalbox>ul{background:transparent}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .portalbox>ul{background:transparent}}</style></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="جنگل‌داری" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="الگو:جنگلداری"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:جنگلداری (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:جنگلداری"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="جنگل‌داری" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="جنگل‌داری">جنگل‌داری</a></div></th></tr><tr><td class="navbox-abovebelow hlist" colspan="2"><div> <ul><li><i><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7_%D8%A8%D8%B1_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D9%87_%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%AD%D8%AA_%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="فهرست کشورها بر پایه مساحت جنگل‌ها">فهرست کشورها بر پایه مساحت جنگل‌ها</a></i></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="جنگلبانی">جنگلبانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%DB%8C%D8%B7%E2%80%8C%D8%A8%D8%A7%D9%86" title="محیط‌بان">محیط‌بان</a></li> <li><i><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B2_%D8%AF%D8%B1%D8%AE%D8%AA%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="روز درخت‌کاری">روز درخت‌کاری</a></i></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">گونه‌ها</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A2%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="آگروفارستری">آگروفارستری</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="جنگل‌داری پایدار (صفحه وجود ندارد)">جنگل‌داری پایدار</a>(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Permaforestry" class="extiw" title="en:Permaforestry">انگلیسی</a>)</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="جنگل‌کاری طبیعی (صفحه وجود ندارد)">جنگل‌کاری طبیعی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="جنگل‌داری زیستی (صفحه وجود ندارد)">جنگل‌داری زیستی</a>(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Ecoforestry" class="extiw" title="en:Ecoforestry">انگلیسی</a>)</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D9%85%D8%B5%D8%B1%D9%81%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="جنگل‌داری مصرفی (صفحه وجود ندارد)">جنگل‌داری مصرفی</a>(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Energy_forestry" class="extiw" title="en:Energy forestry">انگلیسی</a>)</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D9%85%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%B2%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="جنگل‌داری مایکوریزی (صفحه وجود ندارد)">جنگل‌داری مایکوریزی</a>(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Mycoforestry" class="extiw" title="en:Mycoforestry">انگلیسی</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C" class="mw-redirect" title="جنگل‌سازی">جنگل‌سازی</a>(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Plantation#Forestry" class="extiw" title="en:Plantation">انگلیسی</a>)</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%A2%D9%86%D8%A7%D9%84%D9%88%DA%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="جنگل‌داری آنالوگ (صفحه وجود ندارد)">جنگل‌داری آنالوگ</a>(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Analog_forestry" class="extiw" title="en:Analog forestry">انگلیسی</a>)</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%B4%D9%87%D8%B1%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="جنگل‌داری شهری (صفحه وجود ندارد)">جنگل‌داری شهری</a>(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Urban_forestry" class="extiw" title="en:Urban forestry">انگلیسی</a>)</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="رده:جنگل‌داری جهانی (صفحه وجود ندارد)">رده:جنگل‌داری جهانی</a>(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Category:World_forestry" class="extiw" title="en:Category:World forestry">انگلیسی</a>)</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D9%85%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84" title="بوم‌شناسی جنگل">بوم‌شناسی جنگل</a> و<br /><a href="/wiki/%D9%85%D8%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D8%AA_%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84" title="مدیریت جنگل">مدیریت جنگل</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="جنگل‌کاری">جنگل‌کاری</a>(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Afforestation" class="extiw" title="en:Afforestation">انگلیسی</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%D8%AE%D8%AA%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="درخت‌کاری">درخت‌کاری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%AA%D8%B4%E2%80%8C%D8%B3%D9%88%D8%B2%DB%8C_%D9%85%D8%B5%D9%86%D9%88%D8%B9%DB%8C_%DA%A9%D9%86%D8%AA%D8%B1%D9%84%E2%80%8C%D8%B4%D8%AF%D9%87" class="mw-redirect" title="آتش‌سوزی مصنوعی کنترل‌شده">آتش‌سوزی مصنوعی کنترل‌شده</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%D8%AE%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="درخت‌شناسی">درخت‌شناسی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D9%86%DA%A9%DB%8C_%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="تنکی زیستی (صفحه وجود ندارد)">تُنُکی زیستی</a>(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Ecological_thinning" class="extiw" title="en:Ecological thinning">انگلیسی</a>)</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%DA%A9%D9%88%D9%84%D9%88%DA%98%DB%8C_%D8%A2%D8%AA%D8%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="اکولوژی آتش (صفحه وجود ندارد)">اکولوژی آتش</a>(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Fire_ecology" class="extiw" title="en:Fire ecology">انگلیسی</a>)</li> <li><a class="mw-selflink selflink">جنگل</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%86%D9%81%D9%88%D8%B1%D9%85%D8%A7%D8%AA%DB%8C%DA%A9_%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="انفورماتیک جنگل‌داری (صفحه وجود ندارد)">انفورماتیک جنگل‌داری</a>(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Forest_informatics" class="extiw" title="en:Forest informatics">انگلیسی</a>)</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D8%AA_%DB%8C%DA%A9%D9%BE%D8%A7%D8%B1%DA%86%D9%87_%D8%A2%D9%81%D8%AA_%D8%AF%D8%B1_%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="مدیریت یکپارچه آفت در جنگل (صفحه وجود ندارد)">مدیریت یکپارچه آفت در جنگل</a>(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Forest_integrated_pest_management" class="extiw" title="en:Forest integrated pest management">انگلیسی</a>)</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B8%D8%B1%D9%81%DB%8C%D8%AA_%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="ظرفیت جنگل (صفحه وجود ندارد)">ظرفیت جنگل</a>(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Forest_inventory" class="extiw" title="en:Forest inventory">انگلیسی</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86_%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="قانون جنگل‌داری">قانون جنگل‌داری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84_%D9%86%D8%AE%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D9%86" class="mw-redirect" title="جنگل نخستین">جنگل نخستین</a>(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Old-growth_forest" class="extiw" title="en:Old-growth forest">انگلیسی</a>)</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A2%D9%81%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="آفت‌شناسی جنگل (صفحه وجود ندارد)">آفت‌شناسی جنگل</a>(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Forest_pathology" class="extiw" title="en:Forest pathology">انگلیسی</a>)</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D9%81%D8%A7%D8%B8%D8%AA_%D8%A7%D8%B2_%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="حفاظت از جنگل (صفحه وجود ندارد)">حفاظت از جنگل</a>(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Forest_protection" class="extiw" title="en:Forest protection">انگلیسی</a>)</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C_%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="بازسازی جنگل (صفحه وجود ندارد)">بازسازی جنگل</a>(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Forest_restoration" class="extiw" title="en:Forest restoration">انگلیسی</a>)</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84_%D8%AB%D8%A7%D9%86%D9%88%DB%8C%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="جنگل ثانویه (صفحه وجود ندارد)">جنگل ثانویه</a>(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/secondary_forest" class="extiw" title="en:secondary forest">انگلیسی</a>)</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D8%A7%D8%A8%D8%AC%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D9%87%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="جابجایی جنگل‌ها (صفحه وجود ندارد)">جابجایی جنگل‌ها</a>(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Forest_transition" class="extiw" title="en:Forest transition">انگلیسی</a>)</li></ul></li> <li><a href="/wiki/%DA%86%D9%88%D8%A8_%D8%AA%D8%B5%D8%AF%DB%8C%D9%82_%D8%B4%D8%AF%D9%87" class="mw-redirect" title="چوب تصدیق شده">چوب تصدیق شده</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%AB%D8%A7%D8%A8%D8%AA%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C_%DA%A9%D8%B1%D8%A8%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="استاندارد ثابت‌سازی کربن (صفحه وجود ندارد)">استاندارد ثابت‌سازی کربن</a>(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/CarbonFix_Standard" class="extiw" title="en:CarbonFix Standard">انگلیسی</a>)</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%AD%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%AA_%D8%A7%D8%B2_%D8%B5%D8%AF%D9%88%D8%B1_%DA%AF%D9%88%D8%A7%D9%87%DB%8C_%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D9%87%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="برنامه حمایت از صدور گواهی جنگل‌ها (صفحه وجود ندارد)">برنامه حمایت از صدور گواهی جنگل‌ها</a>(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Programme_for_the_Endorsement_of_Forest_Certification" class="extiw" title="en:Programme for the Endorsement of Forest Certification">انگلیسی</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%B4_%DA%AF%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%D8%AD%D9%81%D8%A7%D8%B8%D8%AA_%D9%88_%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%85_%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="پیش گامان در حفاظت و نگهداری در سیستم جنگل داری">پیش گامان در حفاظت و نگهداری در سیستم جنگل داری</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86_%DA%A9%D8%B1%D8%A8%D9%86_%D9%88%D9%88%D8%AF%D9%84%D9%86%D8%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="قانون کربن وودلند (صفحه وجود ندارد)">قانون کربن وودلند</a>(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Woodland_Carbon_Code" class="extiw" title="en:Woodland Carbon Code">انگلیسی</a>)</li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%BA%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C" title="باغبانی علمی">باغبانی علمی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A2%DB%8C-%D8%AA%D8%B1%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="آی-تری (صفحه وجود ندارد)">آی-تری</a>(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/i-Tree" class="extiw" title="en:i-Tree">انگلیسی</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="بازجنگل‌کاری">بازجنگل‌کاری</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D8%B1%D8%B4_%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="پرورش جنگل (صفحه وجود ندارد)">پرورش جنگل</a>(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Silviculture" class="extiw" title="en:Silviculture">انگلیسی</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D8%AA_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1_%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84" title="مدیریت پایدار جنگل">مدیریت پایدار جنگل</a>(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Sustainable_forest_management" class="extiw" title="en:Sustainable forest management">انگلیسی</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%D8%AE%D8%AA" title="درخت">درخت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B2%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C_(%D8%AF%D8%B1%D8%AE%D8%AA)&action=edit&redlink=1" class="new" title="اندازه‌گیری (درخت) (صفحه وجود ندارد)">اندازه‌گیری (درخت)</a>(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Tree_measurement" class="extiw" title="en:Tree measurement">انگلیسی</a>)</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D9%88_%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%A8%D9%88%D9%85" title="رده:جنگل‌داری و زیست‌بوم">جنگل‌داری و زیست‌بوم</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%AF%DB%8C" title="باران اسیدی">باران اسیدی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%D8%B3%DB%8C%D8%A8_%DA%A9%D8%B1%D8%A8%D9%86" title="ترسیب کربن">ترسیب کربن</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%DB%8C%D8%B4%D9%87%E2%80%8C%DA%A9%D9%86%DB%8C_%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C_(%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C)&action=edit&redlink=1" class="new" title="ریشه‌کنی منطقه‌ای (جنگلبانی) (صفحه وجود ندارد)">ریشه‌کنی منطقه‌ای (جنگلبانی)</a>(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Clearcutting" class="extiw" title="en:Clearcutting">انگلیسی</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%B2%D8%AF%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="جنگل‌زدایی">جنگل‌زدایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%D8%AF%D9%85%D8%A7%D8%AA_%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C_(%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C)&action=edit&redlink=1" class="new" title="خدمات زیستی (جنگلبانی) (صفحه وجود ندارد)">خدمات زیستی (جنگلبانی)</a>(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Ecological_services" class="extiw" title="en:Ecological services">انگلیسی</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%B4%DA%A9%DB%8C%D8%AF%DA%AF%DB%8C_%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84" title="خشکیدگی جنگل">خشکیدگی جنگل</a>(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Forest_dieback" class="extiw" title="en:Forest dieback">انگلیسی</a>)</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%D8%B1%D8%AF%D8%B4%D8%AF%D9%86_%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="خردشدن جنگل (صفحه وجود ندارد)">خردشدن جنگل</a>(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Forest_fragmentation" class="extiw" title="en:Forest fragmentation">انگلیسی</a>)</li> <li><a href="/w/index.php?title=%DA%86%D9%88%D8%A8%E2%80%8C%D8%A8%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%AE%D8%A7%D8%A8%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="چوب‌بری انتخابی (صفحه وجود ندارد)">چوب‌بری انتخابی</a>(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/High_grading" class="extiw" title="en:High grading">انگلیسی</a>)</li> <li><a href="/w/index.php?title=%DA%86%D9%88%D8%A8%E2%80%8C%D8%A8%D8%B1%DB%8C_%D8%BA%DB%8C%D8%B1%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="چوب‌بری غیرقانونی (صفحه وجود ندارد)">چوب‌بری غیرقانونی</a>(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Illegal_logging" class="extiw" title="en:Illegal logging">انگلیسی</a>)</li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%87%D8%A7%D8%AC%D9%85" class="mw-redirect" title="گونه‌های مهاجم">گونه‌های مهاجم</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%BE%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D8%A7%D9%87%D8%B4_%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%B2%D8%AF%D8%A7%DB%8C%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="پیمان کاهش جنگل‌زدایی (صفحه وجود ندارد)">پیمان کاهش جنگل‌زدایی</a>(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Reducing_emissions_from_deforestation_and_forest_degradation" class="extiw" title="en:Reducing emissions from deforestation and forest degradation">انگلیسی</a>)</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%A8%D8%A7_%DA%A9%D8%B4%D8%AA_%D9%85%D8%AA%D8%BA%DB%8C%D8%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="جنگل‌کاری با کشت متغیر (صفحه وجود ندارد)">جنگل‌کاری با کشت متغیر</a>(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Shifting_cultivation" class="extiw" title="en:Shifting cultivation">انگلیسی</a>) <ul><li><a href="/w/index.php?title=%DA%86%DB%8C%D8%AA%D9%85%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="چیتمن (صفحه وجود ندارد)">چیتمن</a>(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/chitemene" class="extiw" title="en:chitemene">انگلیسی</a>)</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C_%D8%A8%D8%A7_%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%B3%D9%88%D8%B2%DB%8C_(%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C)&action=edit&redlink=1" class="new" title="زمین‌سازی با جنگل‌سوزی (جنگلبانی) (صفحه وجود ندارد)">زمین‌سازی با جنگل‌سوزی (جنگلبانی)</a>(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/slash-and-burn" class="extiw" title="en:slash-and-burn">انگلیسی</a>)</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B2%D8%BA%D8%A7%D9%84%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C_%D8%A8%D8%A7_%D8%AF%D8%B1%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="زغال‌سازی با درختان جنگلی (صفحه وجود ندارد)">زغال‌سازی با درختان جنگلی</a>(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/slash-and-char" class="extiw" title="en:slash-and-char">انگلیسی</a>)</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D9%88%D8%AF%DA%98%D8%A8%D8%B1%D9%88%DA%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="سودژبروک (صفحه وجود ندارد)">سودژبروک</a>(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/svedjebruk" class="extiw" title="en:svedjebruk">انگلیسی</a>)</li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DB%8C%D8%A7%D9%81%D8%AA_%DA%86%D9%88%D8%A8&action=edit&redlink=1" class="new" title="بازیافت چوب (صفحه وجود ندارد)">بازیافت چوب</a>(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Timber_recycling" class="extiw" title="en:Timber recycling">انگلیسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%AA%D8%B4%E2%80%8C%D8%B3%D9%88%D8%B2%DB%8C_%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84" title="آتش‌سوزی جنگل">آتش‌سوزی جنگل</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%DA%AF%D9%88%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%87%D8%A7%D8%AC%D9%85_%D8%AF%D8%B1_%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="گونه‌های مهاجم در جنگلبانی (صفحه وجود ندارد)">گونه‌های مهاجم در جنگلبانی</a>(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Wilding_conifer" class="extiw" title="en:Wilding conifer">انگلیسی</a>)</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%86%D8%B9%D8%AA_%DA%86%D9%88%D8%A8" title="رده:صنعت چوب">صنعت چوب</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Coppicing&action=edit&redlink=1" class="new" title="Coppicing (صفحه وجود ندارد)">Coppicing</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Forest_farming&action=edit&redlink=1" class="new" title="Forest farming (صفحه وجود ندارد)">Forest farming</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Forest_gardening&action=edit&redlink=1" class="new" title="Forest gardening (صفحه وجود ندارد)">Forest gardening</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%D8%AE%D8%AA%E2%80%8C%D8%A8%D8%B1%DB%8C" title="درخت‌بری">درخت‌بری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA" class="mw-redirect" title="ساخت">ساخت</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%88%D8%A7%D8%B1" title="الوار">الوار</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%AE%D8%AA%D9%87_%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D9%84%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="تخته سه‌لایی">تخته سه‌لایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%86%D8%B9%D8%AA_%DA%A9%D8%A7%D8%BA%D8%B0_%D9%88_%D8%AE%D9%85%DB%8C%D8%B1%DA%A9%D8%A7%D8%BA%D8%B0" title="صنعت کاغذ و خمیرکاغذ">صنعت کاغذ و خمیرکاغذ</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87_%DA%86%D9%88%D8%A8%E2%80%8C%D8%A8%D8%B1%DB%8C" title="کارخانه چوب‌بری">کارخانه چوب‌بری</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Forest_product&action=edit&redlink=1" class="new" title="Forest product (صفحه وجود ندارد)">Product</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Biochar&action=edit&redlink=1" class="new" title="Biochar (صفحه وجود ندارد)">biochar</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%AA%D9%88%D8%AF%D9%87" title="زیست‌توده">زیست‌توده</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%BA%D8%A7%D9%84" title="زغال">زغال</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A2%D9%88%D8%B1%D8%AF%D9%87_%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C_%D8%BA%DB%8C%D8%B1%DA%86%D9%88%D8%A8%DB%8C" class="mw-redirect" title="فرآورده جنگلی غیرچوبی">غیرچوبی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%BA%D9%86_%D9%86%D8%AE%D9%84" title="روغن نخل">روغن نخل</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Rayon&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rayon (صفحه وجود ندارد)">rayon</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%A6%D9%88%DA%86%D9%88" class="mw-redirect" title="کائوچو">کائوچو</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Tanbark&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tanbark (صفحه وجود ندارد)">tanbark</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Forest_railway&action=edit&redlink=1" class="new" title="Forest railway (صفحه وجود ندارد)">Rail transport</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Tree_farm&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tree farm (صفحه وجود ندارد)">Tree farm</a> (<a href="/w/index.php?title=Christmas_tree_cultivation&action=edit&redlink=1" class="new" title="Christmas tree cultivation (صفحه وجود ندارد)">Christmas trees</a>)</li> <li><a href="/wiki/%DA%86%D9%88%D8%A8" title="چوب">چوب</a> <ul><li><a href="/wiki/%DA%86%D9%88%D8%A8_%D8%B5%D9%86%D8%B9%D8%AA%DB%8C" title="چوب صنعتی">چوب صنعتی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%AE%D8%AA_%DA%86%D9%88%D8%A8%DB%8C" title="سوخت چوبی">سوخت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Mahogany&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mahogany (صفحه وجود ندارد)">mahogany</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%AC_(%D8%AF%D8%B1%D8%AE%D8%AA)" title="ساج (درخت)">ساج (درخت)</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D8%B7%DB%8C" title="خراطی">خراطی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%BE%DB%8C%D8%B4%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="رده:پیشه‌های جنگل‌داری">پیشه‌های جنگل‌داری</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="جنگلبانی">جنگلبانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%A8%D8%A7%D9%86" title="جنگل‌بان">جنگل‌بان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%D8%AE%D8%AA%DA%A9%D8%A7%D8%B1" title="درختکار">درختکار</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Log_bucking&action=edit&redlink=1" class="new" title="Log bucking (صفحه وجود ندارد)">Bucker</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Choker_setter&action=edit&redlink=1" class="new" title="Choker setter (صفحه وجود ندارد)">Choker setter</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D9%85%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84" title="بوم‌شناسی جنگل">بوم‌شناس</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Felling&action=edit&redlink=1" class="new" title="Felling (صفحه وجود ندارد)">Feller</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Wildland_firefighter&action=edit&redlink=1" class="new" title="Wildland firefighter (صفحه وجود ندارد)">Firefighter</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Handcrew&action=edit&redlink=1" class="new" title="Handcrew (صفحه وجود ندارد)">handcrew</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Interagency_hotshot_crew&action=edit&redlink=1" class="new" title="Interagency hotshot crew (صفحه وجود ندارد)">hotshot</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Fire_lookout&action=edit&redlink=1" class="new" title="Fire lookout (صفحه وجود ندارد)">lookout</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Smokejumper&action=edit&redlink=1" class="new" title="Smokejumper (صفحه وجود ندارد)">smokejumper</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Log_driving&action=edit&redlink=1" class="new" title="Log driving (صفحه وجود ندارد)">River driver</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Logging_truck&action=edit&redlink=1" class="new" title="Logging truck (صفحه وجود ندارد)">Truck driver</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Log_scaler&action=edit&redlink=1" class="new" title="Log scaler (صفحه وجود ندارد)">Log scaler</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%86%D9%88%D8%A8%E2%80%8C%D8%A8%D8%B1" title="چوب‌بر">چوب‌بر</a> (<a href="/wiki/%DA%86%D9%88%D8%A8%E2%80%8C%D8%A8%D8%B1" title="چوب‌بر">urban</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%DB%8C%D8%B7%E2%80%8C%D8%A8%D8%A7%D9%86" title="محیط‌بان">محیط‌بان</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Resin_extraction&action=edit&redlink=1" class="new" title="Resin extraction (صفحه وجود ندارد)">Resin tapper</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Rubber_tapping&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rubber tapping (صفحه وجود ندارد)">Rubber tapper</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Shingle_weaver&action=edit&redlink=1" class="new" title="Shingle weaver (صفحه وجود ندارد)">Shingle weaver</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Forest_inventory&action=edit&redlink=1" class="new" title="Forest inventory (صفحه وجود ندارد)">Timber cruiser</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Tree_planting&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tree planting (صفحه وجود ندارد)">Tree planter</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Wood_processing&action=edit&redlink=1" class="new" title="Wood processing (صفحه وجود ندارد)">Wood process engineer</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="رده:جنگل‌های ایران">جنگل‌های ایران</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="جنگل‌های ایران">جنگل‌های ایران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="ارسباران">جنگل‌های ارسباران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%87%DB%8C%D8%B1%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="جنگل‌های هیرکانی">جنگل‌های مختلط کاسپینی-هیرکانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D9%86%D8%A7%D9%87%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%AD%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%D9%88%D8%AD%D8%B4_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="پناهگاه حیات وحش انگوران">پناهگاه حیات وحش انگوران</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%B1%DA%A9_%D9%85%D9%84%DB%8C_%DA%AF%D9%84%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="پارک ملی گلستان">پارک ملی گلستان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AD%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D9%87%D8%B1%D9%85%D8%B2%DA%AF%D8%A7%D9%86" title="جنگل‌های حرای استان هرمزگان">جنگل‌های حرای استان هرمزگان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%D9%87_%D8%AD%D9%81%D8%A7%D8%B8%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D8%AF%D9%87_%D8%AD%D8%B1%D8%A7_%D9%88_%D8%AA%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%A8_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%D8%AE%D9%88%D8%B1_%D8%AE%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="منطقه حفاظت‌شده حرا و تالاب بین‌المللی خور خوران">جنگل حرا خور خوران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84_%D9%81%D9%86%D8%AF%D9%82%D9%84%D9%88" title="جنگل فندقلو">جنگل فندقلو</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84_%D8%A8%D9%84%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="جنگل بلیران">جنگل بلیران</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%D9%87_%D8%AD%D9%81%D8%A7%D8%B8%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D8%AF%D9%87_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%86%D9%85%D8%A7" title="منطقه حفاظت‌شده جهان‌نما">منطقه حفاظت‌شده جهان‌نما</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84_%D9%BE%D8%B3%D8%AA%D9%87" title="جنگل پسته">جنگل پسته</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B2%D8%A7%DA%AF%D8%B1%D8%B3" title="جنگل‌های زاگرس">جنگل‌های زاگرس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AD%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="جنگل‌های حرای ایران">جنگل‌های حرای ایران</a></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow hlist" colspan="2"><div> <ul><li>'</li> <li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:People_icon.svg" class="mw-file-description" title="ویکی‌پروژه"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/People_icon.svg/16px-People_icon.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/People_icon.svg/24px-People_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/People_icon.svg/32px-People_icon.svg.png 2x" data-file-width="100" data-file-height="100" /></a></span> <b><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%B1%D9%88%DA%98%D9%87_%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="ویکی‌پدیا:ویکی‌پروژه جنگلبانی">در ویکی‌پروژهٔ جنگلبانی همکاری کنید</a></b></li> <li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Commons-logo.svg" class="mw-file-description" title="صفحهٔ ویکی‌انبار"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/12px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="12" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/18px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/24px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span> <b><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Forestry" class="extiw" title="commons:Category:Forestry"><span style="color:mediumblue">پرونده‌ها</span></a></b></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%85%D8%B1%D8%A7%DA%A9%D8%B2_%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4%DB%8C_%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="فهرست مراکز پژوهشی جنگل‌داری (صفحه وجود ندارد)">فهرست مراکز پژوهشی جنگل‌داری</a>(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_forest_research_institutes" class="extiw" title="en:List of forest research institutes">انگلیسی</a>)</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%B2%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7_%D9%88_%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="فهرست آموزشگاه‌ها و دانشگاه‌های جنگل‌داری (صفحه وجود ندارد)">فهرست آموزشگاه‌ها و دانشگاه‌های جنگل‌داری</a>(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_forestry_universities_and_colleges" class="extiw" title="en:List of forestry universities and colleges">انگلیسی</a>)</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%86%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="فهرست نشریات جنگل‌داری (صفحه وجود ندارد)">فهرست نشریات جنگل‌داری</a>(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_forestry_journals" class="extiw" title="en:List of forestry journals">انگلیسی</a>)</li> <li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Symbol_category_class.svg" class="mw-file-description" title="رده"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/16px-Symbol_category_class.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/23px-Symbol_category_class.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/31px-Symbol_category_class.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></a></span> <b><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="رده:جنگل‌داری">رده:جنگل‌داری</a></b> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%A8%D8%B1%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D9%87_%D9%82%D8%A7%D8%B1%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="رده:جنگل‌داری برپایه قاره (صفحه وجود ندارد)">رده:جنگل‌داری برپایه قاره</a>(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Category:Forestry_by_continent" class="extiw" title="en:Category:Forestry by continent">انگلیسی</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%A8%D8%B1_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D9%87_%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1" title="رده:جنگل‌داری بر پایه کشور">رده:جنگل‌داری بر پایه کشور</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%B2%D8%B4_%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="رده:آموزش جنگل‌داری">رده:آموزش جنگل‌داری</a>(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Category:Forestry_education" class="extiw" title="en:Category:Forestry education">انگلیسی</a>)</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B1%D8%AE%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="رده:رخدادهای جنگل‌داری (صفحه وجود ندارد)">رده:رخدادهای جنگل‌داری</a>(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Category:Forestry_events" class="extiw" title="en:Category:Forestry events">انگلیسی</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="رده:تاریخ جنگل‌داری">رده:تاریخ جنگل‌داری</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%D9%88%D8%A2%D9%88%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7_%D8%AF%D8%B1_%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="رده:نوآوری‌ها در جنگل‌داری (صفحه وجود ندارد)">رده:نوآوری‌ها در جنگل‌داری</a>(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Category:Forestry_initiatives" class="extiw" title="en:Category:Forestry initiatives">انگلیسی</a>) <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="رده:سازمان‌های جنگل‌داری">رده:سازمان‌های جنگل‌داری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D8%A8%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="رده:ابزارهای جنگل‌داری">رده:ابزارهای جنگل‌داری</a>(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Category:Forestry_tools" class="extiw" title="en:Category:Forestry tools">انگلیسی</a>)</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AA%D8%AC%D9%87%DB%8C%D8%B2%D8%A7%D8%AA_%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="رده:تجهیزات جنگل‌داری (صفحه وجود ندارد)">رده:تجهیزات جنگل‌داری</a>(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Category:Forestry_equipment" class="extiw" title="en:Category:Forestry equipment">انگلیسی</a>)</li></ul></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="جغرافیای_گیاهی:_طبقه‌بندی_پوشش_گیاهی" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%B4_%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%DB%8C" title="الگو:پوشش گیاهی"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%B4_%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:پوشش گیاهی (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%B4_%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%DB%8C" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:پوشش گیاهی"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="جغرافیای_گیاهی:_طبقه‌بندی_پوشش_گیاهی" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%DB%8C" title="جغرافیای گیاهی">جغرافیای گیاهی</a>: <a href="/wiki/%D8%B7%D8%A8%D9%82%D9%87%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C_%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%B4_%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%DB%8C" title="طبقه‌بندی پوشش گیاهی">طبقه‌بندی پوشش گیاهی</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">سیماشناسی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a class="mw-selflink selflink">جنگل‌ها</a>، <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%D8%AE%D8%AA%D8%B2%D8%A7%D8%B1" title="درختزار">درختزار‌ها</a>، <i><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%D8%AE%D8%AA%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="درختستان">درختستان</a></i></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%D8%AE%D8%AA%DA%86%D9%87%E2%80%8C%D8%B2%D8%A7%D8%B1" title="درختچه‌زار">درختچه‌زارها</a>، <a href="/wiki/%D8%AE%D9%84%D9%86%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1" title="خلنگزار">خلنگزار</a>، بوته‌ها، <a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D8%AF%D9%87_%D8%AF%D8%B1%D8%AE%D8%AA%DB%8C" title="توده درختی">توده‌های درختی</a>، <i>fruticetum</i></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%DB%8C%D8%B1%D8%AF%D8%B1%D8%AE%D8%AA%DA%86%D9%87" title="زیردرختچه">درختچه‌زار کوتوله‌</a>, <a href="/wiki/%D8%B2%DB%8C%D8%B1%D8%AF%D8%B1%D8%AE%D8%AA%DA%86%D9%87" title="زیردرختچه">زیردرختچه‌زار</a>، <i>suffruticetum</i></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87_%D8%B9%D9%84%D9%81%DB%8C" title="گیاه علفی">گیاهان علفی</a>، <a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%81%D8%B2%D8%A7%D8%B1" title="علفزار">علفزارها</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%BE" title="استپ">استپ‌ها</a>، <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%BA%D8%B2%D8%A7%D8%B1" title="مرغزار">مرغزارها</a>، <i>herbetum</i></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D9%85%E2%80%8C%D8%AF%D8%B4%D8%AA" title="گرم‌دشت">گرم‌دشت‌ها</a>، <a href="/w/index.php?title=Aspen_parkland&action=edit&redlink=1" class="new" title="Aspen parkland (صفحه وجود ندارد)">parkland</a></li> <li>مناطق کم‌پوشش گیاهی، <a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7_%D9%88_%D8%AF%D8%B1%D8%AE%D8%AA%DA%86%D9%87%E2%80%8C%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AE%D8%B4%DA%A9" title="بیابان‌ها و درختچه‌زارهای خشک">بیابان‌ها و درختچه‌زارهای خشک</a> (<a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D9%86" title="بیابان">بیابان</a>، <a href="/w/index.php?title=Barren_vegetation&action=edit&redlink=1" class="new" title="Barren vegetation (صفحه وجود ندارد)">Barren vegetation</a>)</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">عرض جغرافیایی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%86" title="مدارگان">مدارگان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%86" title="جنب‌مدارگان">جنب‌مدارگان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%B7%D9%82_%D9%85%D8%B9%D8%AA%D8%AF%D9%84" title="مناطق معتدل">مناطق معتدل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%82%D9%84%DB%8C%D9%85_%D8%AC%D9%86%D8%A8%E2%80%8C%D8%B4%D9%85%D8%A7%D9%84%DA%AF%D8%A7%D9%86" title="اقلیم جنب‌شمالگان">جنب‌شمالگان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%82%D9%84%DB%8C%D9%85_%D9%82%D8%B7%D8%A8%DB%8C" title="اقلیم قطبی">قطبی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">نوع اقلیم</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Pluvial&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pluvial (صفحه وجود ندارد)">Pluvial</a>، <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84_%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="جنگل بارانی">جنگل بارانی</a>، باران‌دوست</li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84_%D8%A7%D8%A8%D8%B1%DB%8C" title="جنگل ابری">ابری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B5%D9%84" title="فصل">فصلی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%B4%DA%A9%D8%B3%D8%A7%D9%84%DB%8C" title="خشکسالی">خشکسالی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">ارتفاع</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D9%85%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DA%AF%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D9%88%D9%87%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="بوم‌سازگان کوهستانی">کوهستانی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D9%87%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D9%87" title="کوهپایه">کوهپایه‌ای</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%BE%D9%87%E2%80%8C%D9%85%D8%A7%D9%87%D9%88%D8%B1" title="تپه‌ماهور">تپه‌ماهوری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B4%D8%AA" title="دشت">دشتی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%86%D8%A7%D8%B1%D9%87" title="کناره">کناره‌ای</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">برگ‌ها</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li>برگ‌ریز <ul><li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%DA%AF%E2%80%8C%D8%B1%DB%8C%D8%B2" title="برگ‌ریز">خزان‌دار</a>، caducifolious</li> <li><a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%D9%85%D9%87_%D8%AE%D8%B2%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1" title="نیمه خزان‌دار">نیمه خزان‌دار</a>، semicaducifolious</li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%85%DB%8C%D8%B4%D9%87%E2%80%8C%D8%B3%D8%A8%D8%B2" title="همیشه‌سبز">همیشه‌سبز</a>، perennifolious</li></ul></li> <li>سختی برگ <ul><li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%AE%D8%AA%E2%80%8C%D8%A8%D8%B1%DA%AF" title="سخت‌برگ">سخت‌برگ</a>، برگ‌های سفت</li> <li>ارتوفیل، برگ‌های هیپتیوفیل</li></ul></li> <li>شکل برگ <ul><li>اسیدی، سوزنی‌برگ</li> <li>Latifolious، <a href="/wiki/%D9%BE%D9%87%D9%86%E2%80%8C%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%86" title="پهن‌برگان">پهن‌برگان</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">زیرلایه</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="رویان‌داران">گیاهان خشکی‌زی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87_%D8%A2%D8%A8%D8%B2%DB%8C" title="گیاه آبزی">گیاهان آبزی</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%BE%D9%87%D9%86%D9%87_%D8%B1%D9%88%D8%AF%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="پهنه رودخانه‌ای">رودخانه‌ای</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%B1%D9%88" title="مانگرو">مانگرویی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%AA%D9%84%D8%A7%D9%82" title="باتلاق">باتلاقی</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">جستارهای وابسته</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%82%D9%84%D9%85%D8%B1%D9%88_%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="قلمرو زیست‌جغرافیایی">قلمرو زیست‌جغرافیایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%A8%D9%88%D9%85" title="زیست‌بوم">زیست‌بوم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%AF%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C_%DA%AF%DB%8C%D8%A7%DA%AF%D8%A7%D9%86" title="پادشاهی گیاگان">پادشاهی گیاگان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D8%A7%D8%AF%D8%AA_(%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C)" title="عادت (زیست‌شناسی)">عادت (زیست‌شناسی)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Plant_life-form&action=edit&redlink=1" class="new" title="Plant life-form (صفحه وجود ندارد)">Plant life-form</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%B4_%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%DB%8C" title="پوشش گیاهی">پوشش گیاهی</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1&useformat=desktop" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">برگرفته از «<a dir="ltr" href="https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=جنگل&oldid=40593792">https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=جنگل&oldid=40593792</a>»</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B1%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="ویژه:رده‌ها">رده‌ها</a>: <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A8%D9%88%D9%85%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DA%AF%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="رده:بوم‌سازگان‌ها">بوم‌سازگان‌ها</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="رده:جنگل‌ها">جنگل‌ها</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AF%D8%B1%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="رده:درختان">درختان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="رده:زیستگاه‌ها">زیستگاه‌ها</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">رده‌های پنهان: <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%DA%AF%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF:%D9%86%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%AA%D8%B9%D8%AF%D8%AF:%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86" title="رده:نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان">نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%B1%D8%AF%D9%87_%D8%A7%D9%86%D8%A8%D8%A7%D8%B1_%D8%AF%D8%B1_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA" title="رده:پیوند رده انبار در ویکی‌داده است">پیوند رده انبار در ویکی‌داده است</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%A8%D8%A7_%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%AF" title="رده:الگوهای درگاه با درگاه‌های ناموجود">الگوهای درگاه با درگاه‌های ناموجود</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AD%D8%A7%D9%88%DB%8C_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%DB%8C_%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%AE%D8%A7%D9%84%DB%8C" title="رده:صفحه‌های حاوی الگوی درگاه خالی">صفحه‌های حاوی الگوی درگاه خالی</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> این صفحه آخرین‌بار در ۱۱ نوامبر ۲۰۲۴ ساعت ۱۷:۰۹ ویرایش شده است.</li> <li id="footer-info-copyright">همهٔ نوشته‌ها تحت <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.ar">مجوز Creative Commons Attribution/Share-Alike</a> در دسترس است؛ برای جزئیات بیشتر <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">شرایط استفاده</a> را بخوانید.<br /> ویکی‌پدیا® علامتی تجاری متعلق به سازمان غیرانتفاعی <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">بنیاد ویکی‌مدیا</a> است.<br /></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">سیاست حفظ حریم خصوصی</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87">دربارهٔ ویکی‌پدیا</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AA%DA%A9%D8%B0%DB%8C%D8%A8%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%D9%94_%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C">تکذیب‌نامه‌ها</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">آیین‌نامه رفتاری</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://www.mediawiki.org/wiki/How_to_contribute/fa?uselang=fa">توسعه‌دهندگان</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/fa.wikipedia.org">آمار</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">بیانیهٔ کوکی</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//fa.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">نمای موبایل</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-5c59558b9d-bt9qc","wgBackendResponseTime":167,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.516","walltime":"0.791","ppvisitednodes":{"value":1111,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":100498,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":649,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":13,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":2,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":41713,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 521.747 1 -total"," 42.36% 220.998 1 الگو:پانویس"," 29.77% 155.324 6 الگو:Navbox"," 20.98% 109.486 2 الگو:Cite_book"," 20.98% 109.443 1 الگو:منابع_طبیعی"," 17.24% 89.929 2 الگو:Side_box"," 14.03% 73.207 1 الگو:یادکرد_کتاب"," 13.47% 70.272 1 الگو:ویکی‌انبار-رده"," 12.85% 67.049 1 الگو:پروژه_خواهر"," 8.05% 42.024 1 الگو:دیگر_کاربردها"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.308","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":5922027,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-76dfdc59c8-tgnwg","timestamp":"20241126120757","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u062c\u0646\u06af\u0644","url":"https:\/\/fa.wikipedia.org\/wiki\/%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q4421","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q4421","author":{"@type":"Organization","name":"\u0645\u0634\u0627\u0631\u06a9\u062a\u200c\u06a9\u0646\u0646\u062f\u06af\u0627\u0646 \u067e\u0631\u0648\u0698\u0647\u0654 \u0648\u06cc\u06a9\u06cc\u200c\u0645\u062f\u06cc\u0627"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2005-04-02T06:35:03Z","dateModified":"2024-11-11T17:09:03Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/f\/f5\/Amazon_Rainforest-bird_site.jpg","headline":"\u0646\u0627\u062d\u06cc\u0647\u200c\u0627\u06cc \u067e\u0648\u0634\u06cc\u062f\u0647\u200c\u0634\u062f\u0647 \u0627\u0632 \u062f\u0631\u062e\u062a"}</script> </body> </html>