CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="vi" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Nọc độc – Wikipedia tiếng Việt</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )viwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"vi normal","wgMonthNames":["","tháng 1","tháng 2","tháng 3","tháng 4","tháng 5","tháng 6","tháng 7","tháng 8","tháng 9","tháng 10","tháng 11","tháng 12"],"wgRequestId":"b415df33-02f3-41fc-8a04-af71b216b907","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Nọc_độc","wgTitle":"Nọc độc","wgCurRevisionId":71912827,"wgRevisionId":71912827,"wgArticleId":3185421,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Nguồn CS1 tiếng Pháp (fr)","Bài viết có văn bản tiếng Anh","Trang sử dụng bản mẫu nhiều hình với các hình được chia tỷ lệ tự động","Bài viết chứa nhận dạng GND","Bài viết chứa nhận dạng LCCN","Bài viết chứa nhận dạng LNB","Bài viết chứa nhận dạng NKC","Bài viết chất lượng tốt","Độc tố","Sinh lý học động vật", "Động vật có độc"],"wgPageViewLanguage":"vi","wgPageContentLanguage":"vi","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Nọc_độc","wgRelevantArticleId":3185421,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"vi","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"vi"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":50000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q3386847", "wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.charinsert-styles":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible", "mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.did_you_mean","ext.gadget.ReferenceTooltips","ext.gadget.AVIM","ext.gadget.AVIM_portlet","ext.gadget.charinsert","ext.gadget.refToolbar","ext.gadget.wikibugs","ext.gadget.purgetab","ext.gadget.switcher","ext.gadget.AdvancedSiteNotices","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=vi&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=vi&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=vi&modules=ext.gadget.charinsert-styles&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=vi&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/3b/Venomous_Animals.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1595"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3b/Venomous_Animals.jpg/800px-Venomous_Animals.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="1063"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3b/Venomous_Animals.jpg/640px-Venomous_Animals.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="851"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Nọc độc – Wikipedia tiếng Việt"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//vi.m.wikipedia.org/wiki/N%E1%BB%8Dc_%C4%91%E1%BB%99c"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Sửa đổi" href="/w/index.php?title=N%E1%BB%8Dc_%C4%91%E1%BB%99c&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (vi)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//vi.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://vi.wikipedia.org/wiki/N%E1%BB%8Dc_%C4%91%E1%BB%99c"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.vi"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Nguồn cấp Atom của Wikipedia" href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Thay_%C4%91%E1%BB%95i_g%E1%BA%A7n_%C4%91%C3%A2y&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Nọc_độc rootpage-Nọc_độc skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Bước tới nội dung</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Trang Web"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Trình đơn chính" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Trình đơn chính</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Trình đơn chính</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">ẩn</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Điều hướng </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Trang_Ch%C3%ADnh" title="Xem trang chính [z]" accesskey="z"><span>Trang Chính</span></a></li><li id="n-wikipedia-featuredcontent" class="mw-list-item"><a href="/wiki/C%E1%BB%95ng_th%C3%B4ng_tin:N%E1%BB%99i_dung_ch%E1%BB%8Dn_l%E1%BB%8Dc"><span>Nội dung chọn lọc</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ng%E1%BA%ABu_nhi%C3%AAn" title="Xem trang ngẫu nhiên [x]" accesskey="x"><span>Bài viết ngẫu nhiên</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Thay_%C4%91%E1%BB%95i_g%E1%BA%A7n_%C4%91%C3%A2y" title="Danh sách thay đổi gần đây trong wiki [r]" accesskey="r"><span>Thay đổi gần đây</span></a></li><li id="n-bug_in_article" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:B%C3%A1o_l%E1%BB%97i_b%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt"><span>Báo lỗi nội dung</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikipedia-interaction" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikipedia-interaction" > <div class="vector-menu-heading"> Tương tác </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-wikipedia-helppage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:S%C3%A1ch_h%C6%B0%E1%BB%9Bng_d%E1%BA%ABn"><span>Hướng dẫn</span></a></li><li id="n-aboutsite" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Gi%E1%BB%9Bi_thi%E1%BB%87u"><span>Giới thiệu Wikipedia</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:C%E1%BB%99ng_%C4%91%E1%BB%93ng" title="Giới thiệu dự án, cách sử dụng và tìm kiếm thông tin ở đây"><span>Cộng đồng</span></a></li><li id="n-wikipedia-villagepump" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn"><span>Thảo luận chung</span></a></li><li id="n-wikipedia-helpdesk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Gi%C3%BAp_s%E1%BB%AD_d%E1%BB%A5ng_Wikipedia"><span>Giúp sử dụng</span></a></li><li id="n-contactpage" class="mw-list-item"><a href="//vi.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Liên_lạc"><span>Liên lạc</span></a></li><li id="n-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Tr%C3%ACnh_t%E1%BA%A3i_l%C3%AAn_t%E1%BA%ADp_tin"><span>Tải lên tập tin</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Trang_Ch%C3%ADnh" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="Bách khoa toàn thư mở" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-vi.svg" width="120" height="10" style="width: 7.5em; height: 0.625em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:T%C3%ACm_ki%E1%BA%BFm" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Tìm kiếm Wikipedia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Tìm kiếm</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Tìm kiếm trên Wikipedia" aria-label="Tìm kiếm trên Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Tìm kiếm Wikipedia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Đặc_biệt:Tìm_kiếm"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Tìm kiếm</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Công cụ cá nhân"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Giao diện"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page's font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Giao diện" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Giao diện</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_vi.wikipedia.org&uselang=vi" class=""><span>Quyên góp</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:M%E1%BB%9F_t%C3%A0i_kho%E1%BA%A3n&returnto=N%E1%BB%8Dc+%C4%91%E1%BB%99c" title="Bạn được khuyến khích mở tài khoản và đăng nhập; tuy nhiên, không bắt buộc phải có tài khoản" class=""><span>Tạo tài khoản</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:%C4%90%C4%83ng_nh%E1%BA%ADp&returnto=N%E1%BB%8Dc+%C4%91%E1%BB%99c" title="Đăng nhập sẽ có lợi hơn, tuy nhiên không bắt buộc. [o]" accesskey="o" class=""><span>Đăng nhập</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Thêm tùy chọn" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Công cụ cá nhân" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Công cụ cá nhân</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Bảng chọn thành viên" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_vi.wikipedia.org&uselang=vi"><span>Quyên góp</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:M%E1%BB%9F_t%C3%A0i_kho%E1%BA%A3n&returnto=N%E1%BB%8Dc+%C4%91%E1%BB%99c" title="Bạn được khuyến khích mở tài khoản và đăng nhập; tuy nhiên, không bắt buộc phải có tài khoản"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Tạo tài khoản</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:%C4%90%C4%83ng_nh%E1%BA%ADp&returnto=N%E1%BB%8Dc+%C4%91%E1%BB%99c" title="Đăng nhập sẽ có lợi hơn, tuy nhiên không bắt buộc. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Đăng nhập</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Trang dành cho người dùng chưa đăng nhập <a href="/wiki/Tr%E1%BB%A3_gi%C3%BAp:Gi%E1%BB%9Bi_thi%E1%BB%87u" aria-label="Tìm hiểu thêm về sửa đổi"><span>tìm hiểu thêm</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:%C4%90%C3%B3ng_g%C3%B3p_c%E1%BB%A7a_t%C3%B4i" title="Danh sách các sửa đổi được thực hiện qua địa chỉ IP này [y]" accesskey="y"><span>Đóng góp</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn_t%C3%B4i" title="Thảo luận với địa chỉ IP này [n]" accesskey="n"><span>Thảo luận cho địa chỉ IP này</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Trang Web"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Nội dung" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Nội dung</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">ẩn</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Đầu</div> </a> </li> <li id="toc-Tiến_hóa" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Tiến_hóa"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Tiến hóa</span> </div> </a> <ul id="toc-Tiến_hóa-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Cơ_chế" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Cơ_chế"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Cơ chế</span> </div> </a> <ul id="toc-Cơ_chế-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Nọc_độc_ở_các_đơn_vị_phân_loại" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Nọc_độc_ở_các_đơn_vị_phân_loại"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Nọc độc ở các đơn vị phân loại</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Nọc_độc_ở_các_đơn_vị_phân_loại-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Hiện/ẩn mục Nọc độc ở các đơn vị phân loại</span> </button> <ul id="toc-Nọc_độc_ở_các_đơn_vị_phân_loại-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Động_vật_chân_đốt" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Động_vật_chân_đốt"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1</span> <span>Động vật chân đốt</span> </div> </a> <ul id="toc-Động_vật_chân_đốt-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Động_vật_không_xương_sống_khác" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Động_vật_không_xương_sống_khác"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.2</span> <span>Động vật không xương sống khác</span> </div> </a> <ul id="toc-Động_vật_không_xương_sống_khác-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Động_vật_có_xương_sống" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Động_vật_có_xương_sống"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.3</span> <span>Động vật có xương sống</span> </div> </a> <ul id="toc-Động_vật_có_xương_sống-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Cá" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Cá"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.3.1</span> <span>Cá</span> </div> </a> <ul id="toc-Cá-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Động_vật_lưỡng_cư" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Động_vật_lưỡng_cư"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.3.2</span> <span>Động vật lưỡng cư</span> </div> </a> <ul id="toc-Động_vật_lưỡng_cư-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bò_sát" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Bò_sát"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.3.3</span> <span>Bò sát</span> </div> </a> <ul id="toc-Bò_sát-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Động_vật_có_vú" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Động_vật_có_vú"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.3.4</span> <span>Động vật có vú</span> </div> </a> <ul id="toc-Động_vật_có_vú-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Nọc_độc_và_con_người" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Nọc_độc_và_con_người"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Nọc độc và con người</span> </div> </a> <ul id="toc-Nọc_độc_và_con_người-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Sức_đề_kháng" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Sức_đề_kháng"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Sức đề kháng</span> </div> </a> <ul id="toc-Sức_đề_kháng-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Xem_thêm" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Xem_thêm"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Xem thêm</span> </div> </a> <ul id="toc-Xem_thêm-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Tham_khảo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Tham_khảo"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Tham khảo</span> </div> </a> <ul id="toc-Tham_khảo-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Đọc_thêm" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Đọc_thêm"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Đọc thêm</span> </div> </a> <ul id="toc-Đọc_thêm-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Nội dung" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Đóng mở mục lục" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Đóng mở mục lục</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Nọc độc</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Xem bài viết trong ngôn ngữ khác. Bài có sẵn trong 34 ngôn ngữ" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-34" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">34 ngôn ngữ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B2%D8%B9%D8%A7%D9%81_(%D8%B3%D9%85_%D8%AD%D9%8A%D9%88%D8%A7%D9%86%D9%8A)" title="زعاف (سم حيواني) – Tiếng Ả Rập" lang="ar" hreflang="ar" data-title="زعاف (سم حيواني)" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="Tiếng Ả Rập" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Bisa" title="Bisa – Tiếng Indonesia" lang="id" hreflang="id" data-title="Bisa" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="Tiếng Indonesia" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Bisa" title="Bisa – Tiếng Mã Lai" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Bisa" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="Tiếng Mã Lai" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%A3%E0%A6%BF%E0%A6%9C_%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B7" title="প্রাণিজ বিষ – Tiếng Bangla" lang="bn" hreflang="bn" data-title="প্রাণিজ বিষ" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="Tiếng Bangla" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/To%CC%8Dk-e%CC%8Dk" title="To̍k-e̍k – Tiếng Mân Nam" lang="nan" hreflang="nan" data-title="To̍k-e̍k" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="Tiếng Mân Nam" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%96%D0%B8%D0%B2%D0%BE%D1%82%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%BE%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Животинска отрова – Tiếng Bulgaria" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Животинска отрова" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="Tiếng Bulgaria" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Tiergift" title="Tiergift – Tiếng Đức" lang="de" hreflang="de" data-title="Tiergift" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="Tiếng Đức" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%94%CE%B7%CE%BB%CE%B7%CF%84%CE%AE%CF%81%CE%B9%CE%BF_%CE%B6%CF%8E%CF%89%CE%BD" title="Δηλητήριο ζώων – Tiếng Hy Lạp" lang="el" hreflang="el" data-title="Δηλητήριο ζώων" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="Tiếng Hy Lạp" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="bài viết tốt"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Venom" title="Venom – Tiếng Anh" lang="en" hreflang="en" data-title="Venom" data-language-autonym="English" data-language-local-name="Tiếng Anh" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Venenos_animales" title="Venenos animales – Tiếng Tây Ban Nha" lang="es" hreflang="es" data-title="Venenos animales" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="Tiếng Tây Ban Nha" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/%C4%88asveneno" title="Ĉasveneno – Tiếng Quốc Tế Ngữ" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Ĉasveneno" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="Tiếng Quốc Tế Ngữ" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B2%D9%87%D8%B1" title="زهر – Tiếng Ba Tư" lang="fa" hreflang="fa" data-title="زهر" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="Tiếng Ba Tư" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Venin" title="Venin – Tiếng Pháp" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Venin" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="Tiếng Pháp" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Pezo%C3%B1a" title="Pezoña – Tiếng Galician" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Pezoña" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="Tiếng Galician" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EB%8F%85%EC%95%A1" title="독액 – Tiếng Hàn" lang="ko" hreflang="ko" data-title="독액" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="Tiếng Hàn" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Zootossina" title="Zootossina – Tiếng Italy" lang="it" hreflang="it" data-title="Zootossina" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="Tiếng Italy" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="huy hiệu bài viết chọn lọc"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%90%D7%A8%D7%A1" title="ארס – Tiếng Do Thái" lang="he" hreflang="he" data-title="ארס" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="Tiếng Do Thái" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Wisa" title="Wisa – Tiếng Java" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Wisa" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="Tiếng Java" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E6%AF%92%E6%B6%B2" title="毒液 – Tiếng Nhật" lang="ja" hreflang="ja" data-title="毒液" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="Tiếng Nhật" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Verin" title="Verin – Tiếng Occitan" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Verin" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="Tiếng Occitan" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Zootoksinlar" title="Zootoksinlar – Tiếng Uzbek" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Zootoksinlar" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="Tiếng Uzbek" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%B5%E0%A8%BF%E0%A8%B8" title="ਵਿਸ – Tiếng Punjab" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਵਿਸ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="Tiếng Punjab" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D8%B2%D9%87%D8%B1" title="زهر – Tiếng Pashto" lang="ps" hreflang="ps" data-title="زهر" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="Tiếng Pashto" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Jad" title="Jad – Tiếng Ba Lan" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Jad" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="Tiếng Ba Lan" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Pe%C3%A7onha" title="Peçonha – Tiếng Bồ Đào Nha" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Peçonha" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="Tiếng Bồ Đào Nha" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Venin" title="Venin – Tiếng Romania" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Venin" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="Tiếng Romania" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%AF%D0%B4%D1%8B_%D0%B6%D0%B8%D0%B2%D0%BE%D1%82%D0%BD%D1%8B%D1%85" title="Яды животных – Tiếng Nga" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Яды животных" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="Tiếng Nga" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Helmi_(i_kafsh%C3%ABve)" title="Helmi (i kafshëve) – Tiếng Albania" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Helmi (i kafshëve)" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="Tiếng Albania" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Venom" title="Venom – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Venom" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Strup_(%C5%BEivalski)" title="Strup (živalski) – Tiếng Slovenia" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Strup (živalski)" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="Tiếng Slovenia" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Kamandag" title="Kamandag – Tiếng Tagalog" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Kamandag" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="Tiếng Tagalog" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kab mw-list-item"><a href="https://kab.wikipedia.org/wiki/Iriren" title="Iriren – Tiếng Kabyle" lang="kab" hreflang="kab" data-title="Iriren" data-language-autonym="Taqbaylit" data-language-local-name="Tiếng Kabyle" class="interlanguage-link-target"><span>Taqbaylit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Hayvan_zehri" title="Hayvan zehri – Tiếng Thổ Nhĩ Kỳ" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Hayvan zehri" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="Tiếng Thổ Nhĩ Kỳ" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%AF%92%E6%B6%B2" title="毒液 – Tiếng Trung" lang="zh" hreflang="zh" data-title="毒液" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="Tiếng Trung" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q3386847#sitelinks-wikipedia" title="Sửa liên kết giữa ngôn ngữ" class="wbc-editpage">Sửa liên kết</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Không gian tên"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/N%E1%BB%8Dc_%C4%91%E1%BB%99c" title="Xem bài viết [c]" accesskey="c"><span>Bài viết</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn:N%E1%BB%8Dc_%C4%91%E1%BB%99c" rel="discussion" title="Thảo luận về trang này [t]" accesskey="t"><span>Thảo luận</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Thay đổi biến thể ngôn ngữ" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Tiếng Việt</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Giao diện"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/N%E1%BB%8Dc_%C4%91%E1%BB%99c"><span>Đọc</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=N%E1%BB%8Dc_%C4%91%E1%BB%99c&veaction=edit" title="Sửa đổi trang này [v]" accesskey="v"><span>Sửa đổi</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=N%E1%BB%8Dc_%C4%91%E1%BB%99c&action=edit" title="Sửa đổi mã nguồn của trang này [e]" accesskey="e"><span>Sửa mã nguồn</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=N%E1%BB%8Dc_%C4%91%E1%BB%99c&action=history" title="Các phiên bản cũ của trang này [h]" accesskey="h"><span>Xem lịch sử</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Công cụ trang"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Công cụ" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Công cụ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Công cụ</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">ẩn</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Thêm tùy chọn" > <div class="vector-menu-heading"> Tác vụ </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/N%E1%BB%8Dc_%C4%91%E1%BB%99c"><span>Đọc</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=N%E1%BB%8Dc_%C4%91%E1%BB%99c&veaction=edit" title="Sửa đổi trang này [v]" accesskey="v"><span>Sửa đổi</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=N%E1%BB%8Dc_%C4%91%E1%BB%99c&action=edit" title="Sửa đổi mã nguồn của trang này [e]" accesskey="e"><span>Sửa mã nguồn</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=N%E1%BB%8Dc_%C4%91%E1%BB%99c&action=history"><span>Xem lịch sử</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Chung </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_%C4%91%E1%BA%BFn_%C4%91%C3%A2y/N%E1%BB%8Dc_%C4%91%E1%BB%99c" title="Các trang liên kết đến đây [j]" accesskey="j"><span>Các liên kết đến đây</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Thay_%C4%91%E1%BB%95i_li%C3%AAn_quan/N%E1%BB%8Dc_%C4%91%E1%BB%99c" rel="nofollow" title="Thay đổi gần đây của các trang liên kết đến đây [k]" accesskey="k"><span>Thay đổi liên quan</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Trang_%C4%91%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t" title="Một danh sách chứa tất cả trang đặc biệt [q]" accesskey="q"><span>Trang đặc biệt</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=N%E1%BB%8Dc_%C4%91%E1%BB%99c&oldid=71912827" title="Liên kết thường trực đến phiên bản này của trang"><span>Liên kết thường trực</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=N%E1%BB%8Dc_%C4%91%E1%BB%99c&action=info" title="Thêm chi tiết về trang này"><span>Thông tin trang</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Tr%C3%ADch_d%E1%BA%ABn&page=N%E1%BB%8Dc_%C4%91%E1%BB%99c&id=71912827&wpFormIdentifier=titleform" title="Hướng dẫn cách trích dẫn trang này"><span>Trích dẫn trang này</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fvi.wikipedia.org%2Fwiki%2FN%25E1%25BB%258Dc_%25C4%2591%25E1%25BB%2599c"><span>Lấy URL ngắn gọn</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:QrCode&url=https%3A%2F%2Fvi.wikipedia.org%2Fwiki%2FN%25E1%25BB%258Dc_%25C4%2591%25E1%25BB%2599c"><span>Tải mã QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> In và xuất </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:S%C3%A1ch&bookcmd=book_creator&referer=N%E1%BB%8Dc+%C4%91%E1%BB%99c"><span>Tạo một quyển sách</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:DownloadAsPdf&page=N%E1%BB%8Dc_%C4%91%E1%BB%99c&action=show-download-screen"><span>Tải dưới dạng PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=N%E1%BB%8Dc_%C4%91%E1%BB%99c&printable=yes" title="Bản để in ra của trang [p]" accesskey="p"><span>Bản để in ra</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Tại dự án khác </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Animal_toxins" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q3386847" title="Liên kết đến khoản mục kết nối trong kho dữ liệu [g]" accesskey="g"><span>Khoản mục Wikidata</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Công cụ trang"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Giao diện"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Giao diện</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">ẩn</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> <div id="mw-indicator-featured-star" class="mw-indicator"><div class="mw-parser-output"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Wikipedia:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_t%E1%BB%91t" title="Đây là một bài viết tốt. Nhấn vào đây để biết thêm thông tin."><img alt="Đây là một bài viết tốt. Nhấn vào đây để biết thêm thông tin." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fb/Symbol_star_2ca02c.svg/19px-Symbol_star_2ca02c.svg.png" decoding="async" width="19" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fb/Symbol_star_2ca02c.svg/29px-Symbol_star_2ca02c.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fb/Symbol_star_2ca02c.svg/39px-Symbol_star_2ca02c.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></a></span></div></div> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Bách khoa toàn thư mở Wikipedia</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="vi" dir="ltr"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Đừng nhầm lẫn với <a href="/wiki/Ch%E1%BA%A5t_%C4%91%E1%BB%99c" title="Chất độc">Chất độc</a>.</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Venomous_Animals.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3b/Venomous_Animals.jpg/220px-Venomous_Animals.jpg" decoding="async" width="220" height="292" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3b/Venomous_Animals.jpg/330px-Venomous_Animals.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3b/Venomous_Animals.jpg/440px-Venomous_Animals.jpg 2x" data-file-width="1000" data-file-height="1329" /></a><figcaption>Động vật có nọc độc</figcaption></figure> <p><b>Nọc độc</b> (<a href="/wiki/Ti%E1%BA%BFng_Anh" title="Tiếng Anh">tiếng Anh</a>: <i><span lang="en">venom</span></i> hoặc <i><span lang="en" title="Văn bản tiếng Anh">zootoxin</span></i>) là một loại <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%99c_t%E1%BB%91" title="Độc tố">độc tố</a> do <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%99ng_v%E1%BA%ADt" title="Động vật">động vật</a> tạo ra và xâm nhập vào cơ thể của cá thể khác qua vết cắn, vết chích, vết đốt hoặc các hành động tạo nên vết thương khác.<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Gupta_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-Gupta-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Chippaux_Goyffon_2006_pp._215–20_3-0" class="reference"><a href="#cite_note-Chippaux_Goyffon_2006_pp._215–20-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%99c_t%E1%BB%91" title="Độc tố">Độc tố</a> được truyền qua một "<i>bộ máy nọc độc</i>" (cơ quan này được tiến hóa đặc trưng từng loài) chẳng hạn như <a href="/wiki/Nanh" title="Nanh">răng nanh</a> hoặc ngòi đốt đi vào cơ thể của mục tiêu.<sup id="cite_ref-Gupta_2-1" class="reference"><a href="#cite_note-Gupta-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Khác với nọc độc, <a href="/wiki/Ch%E1%BA%A5t_%C4%91%E1%BB%99c" title="Chất độc">chất độc</a> (<i>poison</i>) được hấp thụ một cách thụ động bằng cách ăn phải, hít phải hoặc hấp thụ qua da,<sup id="cite_ref-AustralianAcademyOfSciencePoisonvsVenom_4-0" class="reference"><a href="#cite_note-AustralianAcademyOfSciencePoisonvsVenom-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> còn toxungen, được truyền chủ động sang bề mặt của mục tiêu mà không cần tiếp xúc vật lý.<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Nọc độc đã tiến hóa trong môi trường trên cạn và dưới biển ở nhiều loại động vật: cả <a href="/wiki/S%C4%83n_m%E1%BB%93i" title="Săn mồi">động vật ăn thịt</a> và con mồi, cả <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%99ng_v%E1%BA%ADt_c%C3%B3_x%C6%B0%C6%A1ng_s%E1%BB%91ng" title="Động vật có xương sống">động vật có xương sống</a> và <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%99ng_v%E1%BA%ADt_kh%C3%B4ng_x%C6%B0%C6%A1ng_s%E1%BB%91ng" title="Động vật không xương sống">động vật không xương sống</a>. Nọc độc giết chết mục tiêu thông qua các cơ chế tùy theo từng loại độc tố. </p> <ol><li><a href="/w/index.php?title=Necrotoxin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Necrotoxin (trang không tồn tại)">necrotoxin</a> (<i>độc tố gây hoại tử</i>) và <a href="/w/index.php?title=Cytotoxin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cytotoxin (trang không tồn tại)">cytotoxin</a> (tạm dịch: <i>độc tố tế bào</i>), hai loại này giết chết tế bào;</li> <li><a href="/wiki/Neurotoxin" title="Neurotoxin">neurotoxin</a> (<i>độc tố thần kinh</i>), ảnh hưởng đến hệ thần kinh;</li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BB%99c_t%E1%BB%91_c%C6%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Độc tố cơ (trang không tồn tại)">myotoxin</a> (<i>độc tố cơ</i>) gây tổn thương cơ bắp;</li> <li><a href="/wiki/Huy%E1%BA%BFt_s%E1%BA%AFc_t%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Huyết sắc tố">hemotoxin</a> làm rối loạn <a href="/wiki/S%E1%BB%B1_%C4%91%C3%B4ng_m%C3%A1u" title="Sự đông máu">đông máu</a>.</li></ol> <p>Hàng năm, động vật có nọc đọc cướp đi sinh mạng của hàng chục nghìn người. </p><p>Nọc độc thường là hỗn hợp phức tạp của các loại <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%99c_t%E1%BB%91" title="Độc tố">độc tố</a> khác nhau. Chất độc từ nọc độc được sử dụng để điều trị bệnh như <a href="/wiki/Huy%E1%BA%BFt_kh%E1%BB%91i_(b%E1%BB%87nh_h%E1%BB%8Dc)" title="Huyết khối (bệnh học)">huyết khối</a>, <a href="/wiki/Vi%C3%AAm_kh%E1%BB%9Bp" title="Viêm khớp">viêm khớp</a> và một số <a href="/wiki/Ung_th%C6%B0" title="Ung thư">bệnh ung thư</a>. Lĩnh vực nghiên cứu protein có trong nọc độc (<i>venomics</i>) khám phá cách sử dụng độc tố nọc độc như một phương pháp điều trị tiềm năng cho nhiều căn bệnh khác. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Tiến_hóa"><span id="Ti.E1.BA.BFn_h.C3.B3a"></span>Tiến hóa</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=N%E1%BB%8Dc_%C4%91%E1%BB%99c&veaction=edit&section=1" title="Sửa đổi phần “Tiến hóa”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=N%E1%BB%8Dc_%C4%91%E1%BB%99c&action=edit&section=1" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Tiến hóa"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Nhiều loài thuộc các <a href="/wiki/%C4%90%C6%A1n_v%E1%BB%8B_ph%C3%A2n_lo%E1%BA%A1i" title="Đơn vị phân loại">đơn vị phân loại</a> khác nhau, mặc dù tiến hóa độc lập nhưng vẫn sử dụng nọc đọc làm phương thức săn mồi và tự vệ. Đây là một ví dụ về <a href="/wiki/Ti%E1%BA%BFn_h%C3%B3a_h%E1%BB%99i_t%E1%BB%A5" title="Tiến hóa hội tụ">tiến hóa hội tụ</a>. Rất khó để trả lời câu hỏi làm cách nào mà đặc điểm này rất phổ biến và đa dạng đến vậy. Các họ đa gen (<i>multigene family</i>) mã hóa độc tố của động vật có nọc độc trải qua <a href="/wiki/Ch%E1%BB%8Dn_l%E1%BB%8Dc_t%E1%BB%B1_nhi%C3%AAn" title="Chọn lọc tự nhiên">chọn lọc tự nhiên</a> rất tích cực, tạo ra nhiều độc tố đa dạng hơn với các chức năng cụ thể. Nọc độc thích nghi với môi trường và mục tiêu của chúng, tiến hóa để có hiệu quả tối đa đối với mục tiêu của <a href="/wiki/S%C4%83n_m%E1%BB%93i" title="Săn mồi">kẻ săn mồi</a> (tiến hóa đến mức còn đặc hiệu đến từng loại <a href="/wiki/K%C3%AAnh_ion" title="Kênh ion">kênh ion</a> bên trong từng loại con mồi).<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Cơ_chế"><span id="C.C6.A1_ch.E1.BA.BF"></span>Cơ chế</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=N%E1%BB%8Dc_%C4%91%E1%BB%99c&veaction=edit&section=2" title="Sửa đổi phần “Cơ chế”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=N%E1%BB%8Dc_%C4%91%E1%BB%99c&action=edit&section=2" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Cơ chế"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:1poc.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/28/1poc.png/220px-1poc.png" decoding="async" width="220" height="248" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/28/1poc.png/330px-1poc.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/28/1poc.png/440px-1poc.png 2x" data-file-width="522" data-file-height="589" /></a><figcaption> <a href="/wiki/Phospholipase_A2" title="Phospholipase A2">Phospholipase A2</a>, một loại <a href="/wiki/Enzym" class="mw-redirect" title="Enzym">enzym</a> trong nọc ong, làm giáng hóa phospholipid tạo acid béo, ảnh hưởng đến <a href="/w/index.php?title=T%C3%ADn_hi%E1%BB%87u_calci&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tín hiệu calci (trang không tồn tại)">tín hiệu calci</a>.</figcaption></figure> <p>Nọc độc gây ra tác dụng sinh học thông qua các <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%99c_t%E1%BB%91" title="Độc tố">độc tố</a> mà cơ thể động vật chứa; một số nọc độc là hỗn hợp phức tạp của nhiều loại độc tố khác nhau. Các loại độc tố chính trong nọc độc gồm:<sup id="cite_ref-Harris2004_7-0" class="reference"><a href="#cite_note-Harris2004-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <ol><li><a href="/w/index.php?title=Necrotoxin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Necrotoxin (trang không tồn tại)">necrotoxin</a> (<i>độc tố gây hoại tử</i>), làm hoại tử các tế bào tiếp xúc phải độc tố. Nọc độc của <a href="/wiki/H%E1%BB%8D_R%E1%BA%AFn_l%E1%BB%A5c" title="Họ Rắn lục">rắn lục</a> và <a href="/wiki/Ong" title="Ong">ong</a> có chứa <a href="/w/index.php?title=Phospholipase&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phospholipase (trang không tồn tại)">phospholipase</a> ; Nọc độc của rắn lục còn chứa <a href="/wiki/Trypsin" title="Trypsin">trypsin</a>-like <a href="/w/index.php?title=Serine_protease&action=edit&redlink=1" class="new" title="Serine protease (trang không tồn tại)">serine protease</a>.<sup id="cite_ref-Raffray_8-0" class="reference"><a href="#cite_note-Raffray-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><a href="/wiki/Neurotoxin" title="Neurotoxin">neurotoxin</a> (<i>độc tố thần kinh</i>) chủ yếu ảnh hưởng đến hệ thần kinh của động vật, chẳng hạn như độc tố tác động lên <a href="/wiki/K%C3%AAnh_ion" title="Kênh ion">kênh ion</a>. Neurotoxin được tìm thấy ở nhiều loài có nọc độc như <a href="/wiki/Latrodectus" title="Latrodectus">nhện góa phụ đen</a> (<i>Latrodectus</i>), <a href="/wiki/B%E1%BB%8D_c%E1%BA%A1p" title="Bọ cạp">bọ cạp</a>, <a href="/wiki/Cubozoa" title="Cubozoa">sứa hộp</a> (<i>Cubozoa</i>), <a href="/wiki/%E1%BB%90c_n%C3%B3n" class="mw-redirect" title="Ốc nón">ốc nón</a>, <a href="/wiki/R%E1%BA%BFt" title="Rết">rết</a> và <a href="/wiki/B%E1%BA%A1ch_tu%E1%BB%99c_%C4%91%E1%BB%91m_xanh" title="Bạch tuộc đốm xanh">bạch tuộc đốm xanh</a>.<sup id="cite_ref-Dutertre_Lewis_2006_pp._661–670_9-0" class="reference"><a href="#cite_note-Dutertre_Lewis_2006_pp._661–670-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BB%99c_t%E1%BB%91_c%C6%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Độc tố cơ (trang không tồn tại)">myotoxin</a> (<i>độc tố cơ</i>) gây tổn thương cơ bằng cách liên kết với một receptor (thụ thể). Những <a href="/wiki/Peptide" title="Peptide">peptide</a> nhỏ này được tìm thấy trong <a href="/wiki/R%E1%BA%AFn" title="Rắn">nọc rắn</a> (chẳng hạn như <a href="/wiki/R%E1%BA%AFn_%C4%91u%C3%B4i_chu%C3%B4ng" title="Rắn đuôi chuông">rắn đuôi chuông</a>) và nọc độc <a href="/wiki/Th%E1%BA%B1n_l%E1%BA%B1n" title="Thằn lằn">thằn lằn</a>.<sup id="cite_ref-pmid12709056_10-0" class="reference"><a href="#cite_note-pmid12709056-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-PUB00001595_11-0" class="reference"><a href="#cite_note-PUB00001595-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-PUB00005315_12-0" class="reference"><a href="#cite_note-PUB00005315-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-whittington_13-0" class="reference"><a href="#cite_note-whittington-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><a href="/w/index.php?title=Cytotoxin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cytotoxin (trang không tồn tại)">cytotoxin</a> (tạm dịch: <i>độc tố tế bào</i>) tiêu diệt từng tế bào riêng lẻ, được tìm thấy trong <a href="/w/index.php?title=Apitoxin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Apitoxin (trang không tồn tại)">apitoxin</a> của ong mật và nọc nhện góa phụ đen.<sup id="cite_ref-Sobral_Sampaio_Falcão_Queiroz_2016_14-0" class="reference"><a href="#cite_note-Sobral_Sampaio_Falcão_Queiroz_2016-14"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Peng_Dai_Lei_Liang_pp._3267–3274_15-0" class="reference"><a href="#cite_note-Peng_Dai_Lei_Liang_pp._3267–3274-15"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li></ol> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Nọc_độc_ở_các_đơn_vị_phân_loại"><span id="N.E1.BB.8Dc_.C4.91.E1.BB.99c_.E1.BB.9F_c.C3.A1c_.C4.91.C6.A1n_v.E1.BB.8B_ph.C3.A2n_lo.E1.BA.A1i"></span>Nọc độc ở các đơn vị phân loại</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=N%E1%BB%8Dc_%C4%91%E1%BB%99c&veaction=edit&section=3" title="Sửa đổi phần “Nọc độc ở các đơn vị phân loại”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=N%E1%BB%8Dc_%C4%91%E1%BB%99c&action=edit&section=3" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Nọc độc ở các đơn vị phân loại"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Các loài động vật thuộc đơn vị phân loại khác nhau có sử dụng nọc độc, cả động vật không xương sống và động vật có xương sống, ở động vật dưới nước và trên cạn, ở cả động vật ăn thịt và con mồi. Các nhóm động vật có nọc độc được mô tả dưới đây. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Động_vật_chân_đốt"><span id=".C4.90.E1.BB.99ng_v.E1.BA.ADt_ch.C3.A2n_.C4.91.E1.BB.91t"></span>Động vật chân đốt</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=N%E1%BB%8Dc_%C4%91%E1%BB%99c&veaction=edit&section=4" title="Sửa đổi phần “Động vật chân đốt”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=N%E1%BB%8Dc_%C4%91%E1%BB%99c&action=edit&section=4" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Động vật chân đốt"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Động vật chân đốt có nọc độc gồm: </p> <ol><li><a href="/wiki/Nh%E1%BB%87n" title="Nhện">nhện</a> sử dụng răng nanh trên chân kìm (<i>chelicerate</i>) để <a href="/wiki/Nh%E1%BB%87n_c%E1%BA%AFn" title="Nhện cắn">tiêm nọc độc</a> qua vết cắn.<sup id="cite_ref-:0_16-0" class="reference"><a href="#cite_note-:0-16"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><a href="/wiki/R%E1%BA%BFt" title="Rết">rết</a> sử dụng <span class="nowrap">forcipule</span> (biến dạng của chân) để tiết nọc độc.<sup id="cite_ref-:0_16-1" class="reference"><a href="#cite_note-:0-16"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><a href="/wiki/B%E1%BB%8D_c%E1%BA%A1p" title="Bọ cạp">bọ cạp</a> và <a href="/wiki/C%C3%B4n_tr%C3%B9ng" title="Côn trùng">côn trùng</a> tiêm nọc độc bằng vết đốt.<sup id="cite_ref-:0_16-2" class="reference"><a href="#cite_note-:0-16"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><a href="/wiki/Ong" title="Ong">ong</a> và <a href="/wiki/T%C3%B2_v%C3%B2" title="Tò vò">tò vò</a> (ong bắp cày), ngòi đốt là biến đổi của dùi đẻ trứng (ovipositor) trên cơ thể côn trùng.<sup id="cite_ref-:0_16-3" class="reference"><a href="#cite_note-:0-16"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Polistes_fuscatus&action=edit&redlink=1" class="new" title="Polistes fuscatus (trang không tồn tại)">Polistes fuscatus</a></i> (thuộc chi Polistes, một loại vò vẽ), con cái liên tục tiết ra nọc độc có chứa pheromone giới tính tạo ra hành vi giao phối ở con đực.<sup id="cite_ref-:0_16-4" class="reference"><a href="#cite_note-:0-16"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><i><a href="/wiki/Polistes_exclamans" title="Polistes exclamans">Polistes exlamans</a></i> (một loài ong bắp cày), nọc độc là pheromone "báo động", điều phối phản ứng từ tổ ong và thu hút những con ong bắp cày gần đó tấn công kẻ săn mồi.<sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17"><span class="cite-bracket">[</span>17<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Parischnogaster_striatula&action=edit&redlink=1" class="new" title="Parischnogaster striatula (trang không tồn tại)">Parischnogaster striatula</a></i> (một loài ong bắp cày), nọc độc được bôi khắp cơ thể như một chất bảo vệ chống nhiễm khuẩn.<sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18"><span class="cite-bracket">[</span>18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li></ol> <p>Nhiều loài <a href="/wiki/S%C3%A2u_b%C6%B0%E1%BB%9Bm" title="Sâu bướm">sâu bướm</a> có tuyến nọc độc phòng thủ gắn liền với những sợi lông chuyên biệt trên cơ thể gọi là lớp lông ngứa <i>(urticating hairs)</i>. Lớp lông này ở các loài sâu bướm thường chỉ gây ngứa rát, khó chịu, nhưng ở sâu bướm <i><a href="/wiki/Lonomia" title="Lonomia">Lonomia</a></i> thì có thể gây chết người.<sup id="cite_ref-PintoBergerReckTerra_2010_19-0" class="reference"><a href="#cite_note-PintoBergerReckTerra_2010-19"><span class="cite-bracket">[</span>19<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Ong tổng hợp và sử dụng nọc độc có tính acid (<a href="/w/index.php?title=Apitoxin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Apitoxin (trang không tồn tại)">apitoxin</a>) để bảo vệ tổ và kho thức ăn của chúng, trong khi ong bắp cày sử dụng nọc độc khác về mặt hóa học để làm tê liệt con mồi, vì vậy con ong bắp cày non ăn con mồi vẫn còn sống. Nhiều loài côn trùng khác, chẳng hạn như <a href="/wiki/B%E1%BB%99_C%C3%A1nh_n%E1%BB%ADa" title="Bộ Cánh nửa">bọ Cánh nửa</a> và nhiều loài <a href="/wiki/Ki%E1%BA%BFn" title="Kiến">kiến</a>, cũng tạo ra nọc độc.<sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20"><span class="cite-bracket">[</span>20<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Loài kiến <i><a href="/w/index.php?title=Polyrhachis_dives&action=edit&redlink=1" class="new" title="Polyrhachis dives (trang không tồn tại)">Polyrhachis dives</a></i> sử dụng nọc độc <a href="/wiki/Thu%E1%BB%91c_t%E1%BA%A1i_ch%E1%BB%97" title="Thuốc tại chỗ">tại chỗ</a> để khử mầm bệnh.<sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21"><span class="cite-bracket">[</span>21<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Động_vật_không_xương_sống_khác"><span id=".C4.90.E1.BB.99ng_v.E1.BA.ADt_kh.C3.B4ng_x.C6.B0.C6.A1ng_s.E1.BB.91ng_kh.C3.A1c"></span>Động vật không xương sống khác</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=N%E1%BB%8Dc_%C4%91%E1%BB%99c&veaction=edit&section=5" title="Sửa đổi phần “Động vật không xương sống khác”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=N%E1%BB%8Dc_%C4%91%E1%BB%99c&action=edit&section=5" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Động vật không xương sống khác"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Irukandji-jellyfish-queensland-australia.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Irukandji-jellyfish-queensland-australia.jpg/220px-Irukandji-jellyfish-queensland-australia.jpg" decoding="async" width="220" height="159" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Irukandji-jellyfish-queensland-australia.jpg/330px-Irukandji-jellyfish-queensland-australia.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Irukandji-jellyfish-queensland-australia.jpg/440px-Irukandji-jellyfish-queensland-australia.jpg 2x" data-file-width="2221" data-file-height="1606" /></a><figcaption> Sứa hộp <i><a href="/wiki/Malo_kingi" title="Malo kingi">Malo kingi</a></i> mặc dù có kích thước cỡ chỉ bằng cái móng tay, nhưng là loài có nọc độc nguy hiểm nhất trong số các loài động vật, gây ra <a href="/w/index.php?title=H%E1%BB%99i_ch%E1%BB%A9ng_Irukandji&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hội chứng Irukandji (trang không tồn tại)">hội chứng Irukandji</a>. Các triệu chứng bao gồm đau dữ dội, nôn và huyết áp tăng nhanh</figcaption></figure> <p>Một số <a href="/wiki/Ng%C3%A0nh_(sinh_h%E1%BB%8Dc)" title="Ngành (sinh học)">ngành</a> động vật không xương sống có nọc độc, gồm <a href="/wiki/S%E1%BB%A9a" title="Sứa">sứa</a> như <a href="/wiki/Cubozoa" title="Cubozoa">Cubozoa</a>,<sup id="cite_ref-22" class="reference"><a href="#cite_note-22"><span class="cite-bracket">[</span>22<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/Physalia_physalis" title="Physalia physalis">"Tàu Chiến Bồ Đào Nha"</a> (<i>Physalia physalis</i>, một loài siphonophore) và <a href="/wiki/B%E1%BB%99_H%E1%BA%A3i_qu%E1%BB%B3" title="Bộ Hải quỳ">hải quỳ</a> trong ngành <a href="/wiki/Ng%C3%A0nh_Th%C3%ADch_ty_b%C3%A0o" title="Ngành Thích ty bào">Thích ty bào</a>;<sup id="cite_ref-Bonamonte_23-0" class="reference"><a href="#cite_note-Bonamonte-23"><span class="cite-bracket">[</span>23<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/C%E1%BA%A7u_gai" title="Cầu gai">nhím biển</a> (cầu gai) trong ngành <a href="/wiki/Ng%C3%A0nh_Da_gai" title="Ngành Da gai">Da gai</a>;<sup id="cite_ref-24" class="reference"><a href="#cite_note-24"><span class="cite-bracket">[</span>24<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ốc nón;<sup id="cite_ref-OliveraTeichert2007_25-0" class="reference"><a href="#cite_note-OliveraTeichert2007-25"><span class="cite-bracket">[</span>25<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/B%E1%BA%A1ch_tu%E1%BB%99c" title="Bạch tuộc">bạch tuộc</a> thuộc lớp <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%99ng_v%E1%BA%ADt_ch%C3%A2n_%C4%91%E1%BA%A7u" title="Động vật chân đầu">Động vật chân đầu</a>, <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%99ng_v%E1%BA%ADt_th%C3%A2n_m%E1%BB%81m" title="Động vật thân mềm">ngành Thân mềm</a>.<sup id="cite_ref-26" class="reference"><a href="#cite_note-26"><span class="cite-bracket">[</span>26<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Động_vật_có_xương_sống"><span id=".C4.90.E1.BB.99ng_v.E1.BA.ADt_c.C3.B3_x.C6.B0.C6.A1ng_s.E1.BB.91ng"></span>Động vật có xương sống</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=N%E1%BB%8Dc_%C4%91%E1%BB%99c&veaction=edit&section=6" title="Sửa đổi phần “Động vật có xương sống”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=N%E1%BB%8Dc_%C4%91%E1%BB%99c&action=edit&section=6" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Động vật có xương sống"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Cá"><span id="C.C3.A1"></span>Cá</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=N%E1%BB%8Dc_%C4%91%E1%BB%99c&veaction=edit&section=7" title="Sửa đổi phần “Cá”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=N%E1%BB%8Dc_%C4%91%E1%BB%99c&action=edit&section=7" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Cá"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Nọc độc được tìm thấy ở:<sup id="cite_ref-SmithWheeler2006_27-0" class="reference"><a href="#cite_note-SmithWheeler2006-27"><span class="cite-bracket">[</span>27<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <ul><li>khoảng 200 loài cá sụn, bao gồm <a href="/wiki/C%C3%A1_%C4%91u%E1%BB%91i_%C3%B3" title="Cá đuối ó">phân bộ Cá đuối ó</a>, <a href="/wiki/C%C3%A1_m%E1%BA%ADp" title="Cá mập">liên bộ Cá mập</a> và <a href="/w/index.php?title=Chimaeriformes&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chimaeriformes (trang không tồn tại)">Bộ Chimaera</a> (một bộ thuộc <a href="/wiki/C%C3%A1_s%E1%BB%A5n" class="mw-redirect" title="Cá sụn">lớp Cá sụn</a>);</li> <li><a href="/wiki/B%E1%BB%99_C%C3%A1_da_tr%C6%A1n" title="Bộ Cá da trơn">bộ Cá da trơn</a> (khoảng 1000 loài có nọc độc);</li> <li>11 <a href="/wiki/Nh%C3%A1nh_(ph%C3%A2n_lo%E1%BA%A1i_h%E1%BB%8Dc)" title="Nhánh (phân loại học)">nhánh</a> cá tia gai (<a href="/wiki/Acanthomorpha" title="Acanthomorpha">Acanthomorpha</a>, thuộc <a href="/wiki/Ph%C3%A2n_th%E1%BB%A9_l%E1%BB%9Bp_C%C3%A1_x%C6%B0%C6%A1ng_th%E1%BA%ADt" title="Phân thứ lớp Cá xương thật">phân thứ lớp Cá xương thật</a>), bao gồm <a href="/wiki/H%E1%BB%8D_C%C3%A1_m%C3%B9_l%C3%A0n" title="Họ Cá mù làn">họ Cá mù lằn</a> (trên 300 loài), <a href="/wiki/C%C3%A1_m%E1%BA%B7t_qu%E1%BB%B7" title="Cá mặt quỷ">họ Cá mặt quỷ</a> (trên 80 loài), Phân họ cá <a href="/w/index.php?title=Neosebastinae&action=edit&redlink=1" class="new" title="Neosebastinae (trang không tồn tại)">Neosebastinae</a>, <a href="/w/index.php?title=Blenniiformes&action=edit&redlink=1" class="new" title="Blenniiformes (trang không tồn tại)">bộ Blenniiformes</a>, <a href="/wiki/Chi_C%C3%A1_d%C3%ACa" title="Chi Cá dìa">chi Cá dìa</a>, <a href="/wiki/H%E1%BB%8D_C%C3%A1_%C4%91u%C3%B4i_gai" title="Họ Cá đuôi gai">họ Cá đuôi gai</a>, một số loài cá nhung, một số loài thuộc <a href="/wiki/Batrachoididae" title="Batrachoididae">họ Cá cóc</a>, <a href="/w/index.php?title=Caracanthus&action=edit&redlink=1" class="new" title="Caracanthus (trang không tồn tại)">Phân họ Caracanthus</a>, loài Gnathanacant<i>hus goetzeei</i>, <a href="/wiki/H%E1%BB%8D_C%C3%A1_n%C3%A2u" title="Họ Cá nâu">họ Cá nâu</a>, <a href="/wiki/Sebastidae" title="Sebastidae">họ Sebastidae</a>, <a href="/w/index.php?title=Setarchidae&action=edit&redlink=1" class="new" title="Setarchidae (trang không tồn tại)">phân họ Setarchinae</a>, <a href="/w/index.php?title=Tetrarogidae&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tetrarogidae (trang không tồn tại)">phân họ Tetraroginae</a>, <a href="/w/index.php?title=Trachinidae&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trachinidae (trang không tồn tại)">họ Trachinidae</a> và <a href="/wiki/H%E1%BB%8D_C%C3%A1_sao" title="Họ Cá sao">họ Cá sao</a>.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Động_vật_lưỡng_cư"><span id=".C4.90.E1.BB.99ng_v.E1.BA.ADt_l.C6.B0.E1.BB.A1ng_c.C6.B0"></span>Động vật lưỡng cư</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=N%E1%BB%8Dc_%C4%91%E1%BB%99c&veaction=edit&section=8" title="Sửa đổi phần “Động vật lưỡng cư”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=N%E1%BB%8Dc_%C4%91%E1%BB%99c&action=edit&section=8" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Động vật lưỡng cư"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Một số loài thuộc <a href="/wiki/H%E1%BB%8D_K%E1%BB%B3_gi%C3%B4ng" title="Họ Kỳ giông">họ Kỳ giông</a> có thể nhô ra những chiếc xương sườn sắc nhọn có nọc độc.<sup id="cite_ref-28" class="reference"><a href="#cite_note-28"><span class="cite-bracket">[</span>28<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-29" class="reference"><a href="#cite_note-29"><span class="cite-bracket">[</span>29<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Hai loài ếch ở Brazil có những chiếc gai nhỏ xung quanh đỉnh hộp sọ, khi va chạm sẽ tiêm nọc độc vào mục tiêu.<sup id="cite_ref-30" class="reference"><a href="#cite_note-30"><span class="cite-bracket">[</span>30<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Bò_sát"><span id="B.C3.B2_s.C3.A1t"></span>Bò sát</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=N%E1%BB%8Dc_%C4%91%E1%BB%99c&veaction=edit&section=9" title="Sửa đổi phần “Bò sát”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=N%E1%BB%8Dc_%C4%91%E1%BB%99c&action=edit&section=9" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Bò sát"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r63857330/mw-parser-output/.tmulti">.mw-parser-output .tmulti .thumbinner{display:flex;flex-direction:column}.mw-parser-output .tmulti .trow{display:flex;flex-direction:row;clear:left;flex-wrap:wrap;width:100%;box-sizing:border-box}.mw-parser-output .tmulti .tsingle{margin:1px;float:left}.mw-parser-output .tmulti .theader{clear:both;font-weight:bold;text-align:center;align-self:center;background-color:transparent;width:100%}.mw-parser-output .tmulti .thumbcaption{background-color:transparent}.mw-parser-output .tmulti .text-align-left{text-align:left}.mw-parser-output .tmulti .text-align-right{text-align:right}.mw-parser-output .tmulti .text-align-center{text-align:center}@media all and (max-width:720px){.mw-parser-output .tmulti .thumbinner{width:100%!important;box-sizing:border-box;max-width:none!important;align-items:center}.mw-parser-output .tmulti .trow{justify-content:center}.mw-parser-output .tmulti .tsingle{float:none!important;max-width:100%!important;box-sizing:border-box}.mw-parser-output .tmulti .trow>.thumbcaption{text-align:center}}</style><div class="thumb tmulti tright"><div class="thumbinner" style="width:312px;max-width:312px"><div class="trow"><div class="tsingle" style="width:162px;max-width:162px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:PrairieRattlesnake.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/60/PrairieRattlesnake.jpg/160px-PrairieRattlesnake.jpg" decoding="async" width="160" height="108" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/60/PrairieRattlesnake.jpg/240px-PrairieRattlesnake.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/60/PrairieRattlesnake.jpg/320px-PrairieRattlesnake.jpg 2x" data-file-width="3030" data-file-height="2045" /></a></span></div></div><div class="tsingle" style="width:146px;max-width:146px"><div class="thumbimage"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:PDB_1rm8_EBI.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/75/PDB_1rm8_EBI.jpg/144px-PDB_1rm8_EBI.jpg" decoding="async" width="144" height="108" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/75/PDB_1rm8_EBI.jpg/216px-PDB_1rm8_EBI.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/75/PDB_1rm8_EBI.jpg/288px-PDB_1rm8_EBI.jpg 2x" data-file-width="800" data-file-height="600" /></a></span></div></div></div><div class="trow" style="display:flex"><div class="thumbcaption">Nọc độc của rắn chuông đồng cỏ, <i><a href="/wiki/Crotalus_viridis" title="Crotalus viridis">Crotalus viridis</a></i> (bên trái), có chứa <a href="/w/index.php?title=Metalloproteinase&action=edit&redlink=1" class="new" title="Metalloproteinase (trang không tồn tại)">metalloproteinase</a> (bên phải) giúp tiêu hóa con mồi trước khi ăn.</div></div></div></div> <p>Khoảng 450 loài rắn có nọc độc.<sup id="cite_ref-SmithWheeler2006_27-1" class="reference"><a href="#cite_note-SmithWheeler2006-27"><span class="cite-bracket">[</span>27<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/N%E1%BB%8Dc_r%E1%BA%AFn" title="Nọc rắn">Nọc rắn</a> được tạo ra bởi các <a href="/wiki/Tuy%E1%BA%BFn_n%C6%B0%E1%BB%9Bc_b%E1%BB%8Dt_d%C6%B0%E1%BB%9Bi_h%C3%A0m" title="Tuyến nước bọt dưới hàm">tuyến nước bọt hàm dưới</a> và đưa đến mục tiêu thông qua các răng nanh hình ống. Nọc rắn chứa nhiều loại độc tố <a href="/wiki/Peptide" title="Peptide">peptide</a>, bao gồm <a href="/wiki/Protease" title="Protease">protease</a>, có <a href="/wiki/Th%E1%BB%A7y_ph%C3%A2n" title="Thủy phân">tác dụng thủy phân</a> các liên kết peptide của protein; <a href="/wiki/Nuclease" title="Nuclease">nuclease</a> thủy phân các <a href="/w/index.php?title=Li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_phosphodiester&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liên kết phosphodiester (trang không tồn tại)">liên kết phosphodiester</a> của <a href="/wiki/DNA" title="DNA">DNA</a> ; và các chất độc thần kinh, làm gián đoạn tín hiệu trong hệ thần kinh.<sup id="cite_ref-Bauchot_31-0" class="reference"><a href="#cite_note-Bauchot-31"><span class="cite-bracket">[</span>31<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Nọc rắn gây ra các triệu chứng đau, sưng, hoại tử mô, tụt huyết áp, co giật, xuất huyết (tùy theo loài rắn), liệt cơ hô hấp, suy thận, hôn mê và tử vong.<sup id="cite_ref-32" class="reference"><a href="#cite_note-32"><span class="cite-bracket">[</span>32<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Nọc độc của rắn có thể bắt nguồn từ tái bản gen biểu hiện ở <a href="/wiki/Tuy%E1%BA%BFn_n%C6%B0%E1%BB%9Bc_b%E1%BB%8Dt" title="Tuyến nước bọt">tuyến nước bọt</a> của tổ tiên loài rắn.<sup id="cite_ref-HargreavesSwainHegartyLogan2014_33-0" class="reference"><a href="#cite_note-HargreavesSwainHegartyLogan2014-33"><span class="cite-bracket">[</span>33<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-34" class="reference"><a href="#cite_note-34"><span class="cite-bracket">[</span>34<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Nọc độc được tìm thấy ở một số loài bò sát khác như <i><a href="/wiki/Heloderma_horridum" title="Heloderma horridum">Heloderma horridum</a></i>,<sup id="cite_ref-Cantrell2003_35-0" class="reference"><a href="#cite_note-Cantrell2003-35"><span class="cite-bracket">[</span>35<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/w/index.php?title=Qu%C3%A1i_v%E1%BA%ADt_gila&action=edit&redlink=1" class="new" title="Quái vật gila (trang không tồn tại)">quái vật gila</a>,<sup id="cite_ref-Mullin2015_36-0" class="reference"><a href="#cite_note-Mullin2015-36"><span class="cite-bracket">[</span>36<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> và một số loài thuộc chi <a href="/wiki/K%E1%BB%B3_%C4%91%C3%A0" title="Kỳ đà">Kỳ đà</a> như <a href="/wiki/R%E1%BB%93ng_Komodo" title="Rồng Komodo">rồng Komodo</a>.<sup id="cite_ref-fries_37-0" class="reference"><a href="#cite_note-fries-37"><span class="cite-bracket">[</span>37<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/Ph%C6%B0%C6%A1ng_ph%C3%A1p_kh%E1%BB%91i_ph%E1%BB%95" title="Phương pháp khối phổ">Phương pháp khối phổ</a> (phổ MS) cho thấy hỗn hợp protein có trong nọc độc của chúng cũng phức tạp như hỗn hợp protein có trong nọc rắn.<sup id="cite_ref-fries_37-1" class="reference"><a href="#cite_note-fries-37"><span class="cite-bracket">[</span>37<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-38" class="reference"><a href="#cite_note-38"><span class="cite-bracket">[</span>38<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Một số loài thằn lằn có tuyến nọc độc; chúng tạo thành một nhánh <a href="/wiki/Toxicofera" title="Toxicofera">Toxicofera</a> giả định, bao gồm các phân bộ <a href="/wiki/R%E1%BA%AFn" title="Rắn">Rắn</a>, phân bộ <a href="/wiki/Ph%C3%A2n_b%E1%BB%99_K%E1%BB%B3_nh%C3%B4ng" title="Phân bộ Kỳ nhông">Kỳ nhông</a> và các họ <a href="/wiki/H%E1%BB%8D_K%E1%BB%B3_%C4%91%C3%A0" title="Họ Kỳ đà">Kỳ đà</a>, <a href="/wiki/H%E1%BB%8D_Th%E1%BA%B1n_l%E1%BA%B1n_r%E1%BA%AFn" title="Họ Thằn lằn rắn">Thằn lằn rắn</a> và <a href="/wiki/Helodermatidae" title="Helodermatidae">Helodermatidae</a>.<sup id="cite_ref-Fry2006_39-0" class="reference"><a href="#cite_note-Fry2006-39"><span class="cite-bracket">[</span>39<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Động_vật_có_vú"><span id=".C4.90.E1.BB.99ng_v.E1.BA.ADt_c.C3.B3_v.C3.BA"></span>Động vật có vú</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=N%E1%BB%8Dc_%C4%91%E1%BB%99c&veaction=edit&section=10" title="Sửa đổi phần “Động vật có vú”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=N%E1%BB%8Dc_%C4%91%E1%BB%99c&action=edit&section=10" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Động vật có vú"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/w/index.php?title=Euchambersia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Euchambersia (trang không tồn tại)">Euchambersia</a>, một chi <a href="/w/index.php?title=Therocephalia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Therocephalia (trang không tồn tại)">Therocephalia</a> đã tuyệt chủng, được cho là có tuyến nọc độc gắn vào răng nanh.<sup id="cite_ref-2017ct_40-0" class="reference"><a href="#cite_note-2017ct-40"><span class="cite-bracket">[</span>40<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Một số loài động vật có vú có nọc độc gồm <a href="/wiki/H%E1%BB%8D_Chu%E1%BB%99t_ch%C3%B9_r%C4%83ng_kh%C3%ADa" title="Họ Chuột chù răng khía">họ Chuột chù răng khía</a>, <a href="/w/index.php?title=H%E1%BB%8D_chu%E1%BB%99t_ch%C3%B9&action=edit&redlink=1" class="new" title="Họ chuột chù (trang không tồn tại)">họ chuột chù</a>, <a href="/wiki/D%C6%A1i_qu%E1%BB%B7" title="Dơi quỷ">phân họ Dơi quỷ</a>, con đực thuộc <a href="/wiki/Th%C3%BA_m%E1%BB%8F_v%E1%BB%8Bt" title="Thú mỏ vịt">Bộ Thú mỏ vịt</a> và <a href="/wiki/Nycticebus" title="Nycticebus">Chi Nycticebus</a> (thuộc <a href="/wiki/Ph%C3%A2n_h%E1%BB%8D_Cu_li" title="Phân họ Cu li">phân họ Cu li</a>).<sup id="cite_ref-SmithWheeler2006_27-2" class="reference"><a href="#cite_note-SmithWheeler2006-27"><span class="cite-bracket">[</span>27<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-41" class="reference"><a href="#cite_note-41"><span class="cite-bracket">[</span>41<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/w/index.php?title=H%E1%BB%8D_chu%E1%BB%99t_ch%C3%B9&action=edit&redlink=1" class="new" title="Họ chuột chù (trang không tồn tại)">Họ chuột chù</a> chứa nọc độc trong nước bọt và rất có thể các loài thuộc họ này đã trải qua tiến hóa để có cơ quan tương tự như rắn.<sup id="cite_ref-42" class="reference"><a href="#cite_note-42"><span class="cite-bracket">[</span>42<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Sự hiện diện của cựa cổ chân giống như cựa của thú mỏ vịt ở nhiều nhóm <a href="/wiki/Mammaliaformes" title="Mammaliaformes">Mammaliaformes</a> (thuộc nhánh <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%99ng_v%E1%BA%ADt_M%E1%BB%99t_cung_b%C3%AAn" title="Động vật Một cung bên">Động vật Một cung bên</a>) không thuộc <a href="/wiki/Theria" title="Theria">phân lớp Theria</a> cho thấy nọc độc là đặc điểm tổ tiên của các loài động vật có vú.<sup id="cite_ref-43" class="reference"><a href="#cite_note-43"><span class="cite-bracket">[</span>43<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Nghiên cứu sâu rộng về thú mỏ vịt cho thấy độc tố của chúng ban đầu được hình thành từ quá trình tái bản gen, nhưng dữ liệu cung cấp bằng chứng cho thấy sự tiến hóa của nọc độc của thú mỏ vịt không phụ thuộc quá nhiều vào quá trình sao chép gen như người ta từng nghĩ.<sup id="cite_ref-44" class="reference"><a href="#cite_note-44"><span class="cite-bracket">[</span>44<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Tuyến mồ hôi của thú mỏ vịt phát triển thành tuyến nọc độc. Mặc dù nọc độc của bò sát và thú mỏ vịt được chứng minh là tiến hóa độc lập nhưng có một số cấu trúc protein nhất định có lợi cho việc tiến hóa thành các phân tử độc hại. Luận điểm cung cấp thêm bằng chứng về lý do mà nọc độc lại trở thành một đặc điểm đồng nhất và lý do tại sao mà các loài động vật rất khác nhau, tiến hóa độc lập nhau nhưng lại hội tụ tại đặc điểm sử dụng nọc độc này.<sup id="cite_ref-whittington_13-1" class="reference"><a href="#cite_note-whittington-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Nọc_độc_và_con_người"><span id="N.E1.BB.8Dc_.C4.91.E1.BB.99c_v.C3.A0_con_ng.C6.B0.E1.BB.9Di"></span>Nọc độc và con người</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=N%E1%BB%8Dc_%C4%91%E1%BB%99c&veaction=edit&section=11" title="Sửa đổi phần “Nọc độc và con người”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=N%E1%BB%8Dc_%C4%91%E1%BB%99c&action=edit&section=11" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Nọc độc và con người"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Năm 1990, động vật có nọc đọc cướp đi sinh mạng của 76.000 người. Năm 2017, con số này là 57.000 người.<sup id="cite_ref-GDB2013_45-0" class="reference"><a href="#cite_note-GDB2013-45"><span class="cite-bracket">[</span>45<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Nọc độc được tìm thấy ở hơn 173.000 loài. Tuy gây chết người, nọc độc trở thành phương pháp điều trị cho nhiều loại bệnh, đã có hơn 5.000 bài báo khoa học nghiên cứu tiềm năng này.<sup id="cite_ref-Mullin2015_36-1" class="reference"><a href="#cite_note-Mullin2015-36"><span class="cite-bracket">[</span>36<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><a href="/w/index.php?title=N%E1%BB%8Dc_%C4%91%E1%BB%99c_trong_y_h%E1%BB%8Dc&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nọc độc trong y học (trang không tồn tại)">Trong y học</a>, protein có trong nọc rắn được sử dụng để điều trị <a href="/wiki/Huy%E1%BA%BFt_kh%E1%BB%91i_(b%E1%BB%87nh_h%E1%BB%8Dc)" title="Huyết khối (bệnh học)">huyết khối</a>, <a href="/wiki/Vi%C3%AAm_kh%E1%BB%9Bp" title="Viêm khớp">viêm khớp</a> và một số bệnh <a href="/wiki/Ung_th%C6%B0" title="Ung thư">ung thư</a>.<sup id="cite_ref-PalGomesDasguptaGomes2002_46-0" class="reference"><a href="#cite_note-PalGomesDasguptaGomes2002-46"><span class="cite-bracket">[</span>46<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Holland2013_47-0" class="reference"><a href="#cite_note-Holland2013-47"><span class="cite-bracket">[</span>47<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Nọc độc của <a href="/wiki/Qu%C3%A1i_v%E1%BA%ADt_Gila" title="Quái vật Gila">quái vật Gila</a> (một loài thằn lằn ở Châu Mỹ) có chứa <a href="/w/index.php?title=Exenatide&action=edit&redlink=1" class="new" title="Exenatide (trang không tồn tại)">exenatide</a>, dùng để điều trị <a href="/wiki/%C4%90%C3%A1i_th%C3%A1o_%C4%91%C6%B0%E1%BB%9Dng_lo%E1%BA%A1i_2" title="Đái tháo đường loại 2">đái tháo đường type 2</a>.<sup id="cite_ref-Mullin2015_36-2" class="reference"><a href="#cite_note-Mullin2015-36"><span class="cite-bracket">[</span>36<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/w/index.php?title=Solenopsin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Solenopsin (trang không tồn tại)">Solenopsin</a> chiết xuất từ <a href="/wiki/Ki%E1%BA%BFn_l%E1%BB%ADa" title="Kiến lửa">nọc độc của kiến lửa</a> được chứng minh là có ứng dụng y sinh, từ điều trị ung thư đến điều trị <a href="/wiki/B%E1%BB%87nh_v%E1%BA%A9y_n%E1%BA%BFn" title="Bệnh vẩy nến">bệnh vẩy nến</a>.<sup id="cite_ref-48" class="reference"><a href="#cite_note-48"><span class="cite-bracket">[</span>48<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-49" class="reference"><a href="#cite_note-49"><span class="cite-bracket">[</span>49<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Lĩnh vực nghiên cứu protein có trong nọc độc có tên <i>Venomics</i>, là lĩnh vực khám phá cách sử dụng độc tố nọc độc để làm dược phẩm.<sup id="cite_ref-50" class="reference"><a href="#cite_note-50"><span class="cite-bracket">[</span>50<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Sức_đề_kháng"><span id="S.E1.BB.A9c_.C4.91.E1.BB.81_kh.C3.A1ng"></span>Sức đề kháng</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=N%E1%BB%8Dc_%C4%91%E1%BB%99c&veaction=edit&section=12" title="Sửa đổi phần “Sức đề kháng”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=N%E1%BB%8Dc_%C4%91%E1%BB%99c&action=edit&section=12" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Sức đề kháng"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Xem thêm thông tin: <a href="/wiki/C%C3%A1ch_th%E1%BB%A9c_ph%C3%B2ng_v%E1%BB%87_c%E1%BB%A7a_%C4%91%E1%BB%99ng_v%E1%BA%ADt" title="Cách thức phòng vệ của động vật">Cách thức phòng vệ của động vật</a></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r63857330/mw-parser-output/.tmulti"><div class="thumb tmulti tright"><div class="thumbinner" style="width:392px;max-width:392px"><div class="trow"><div class="tsingle" style="width:183px;max-width:183px"><div class="thumbimage" style="height:135px;overflow:hidden"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:CA_Ground_Squirrel_on_rock.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/CA_Ground_Squirrel_on_rock.jpg/181px-CA_Ground_Squirrel_on_rock.jpg" decoding="async" width="181" height="136" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/CA_Ground_Squirrel_on_rock.jpg/272px-CA_Ground_Squirrel_on_rock.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/CA_Ground_Squirrel_on_rock.jpg/362px-CA_Ground_Squirrel_on_rock.jpg 2x" data-file-width="2560" data-file-height="1920" /></a></span></div></div><div class="tsingle" style="width:205px;max-width:205px"><div class="thumbimage" style="height:135px;overflow:hidden"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Crotalus_oreganus.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/eb/Crotalus_oreganus.jpg/203px-Crotalus_oreganus.jpg" decoding="async" width="203" height="135" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/eb/Crotalus_oreganus.jpg/305px-Crotalus_oreganus.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/eb/Crotalus_oreganus.jpg/406px-Crotalus_oreganus.jpg 2x" data-file-width="3276" data-file-height="2184" /></a></span></div></div></div><div class="trow" style="display:flex"><div class="thumbcaption"><a href="/wiki/Otospermophilus_beecheyi" title="Otospermophilus beecheyi">Otospermophilus beecheyi</a> (thuộc <a href="/wiki/H%E1%BB%8D_S%C3%B3c" title="Họ Sóc">họ Sóc</a>) có khả năng chống lại nọc độc cực mạnh của <a href="/wiki/Crotalus_oreganus" title="Crotalus oreganus">rắn đuôi chuông Bắc Thái Bình Dương</a> (<i>Crotalus oreganus</i>).</div></div></div></div> <p>Nọc độc được nhiều loài săn mồi sử dụng làm vũ khí. Sự đồng tiến hóa giữa kẻ săn mồi và con mồi là động lực để tiến hóa các biện pháp kháng nọc độc trong giới động vật.<sup id="cite_ref-51" class="reference"><a href="#cite_note-51"><span class="cite-bracket">[</span>51<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Sự đồng tiến hóa giữa kẻ săn mồi có nọc độc và con mồi kháng nọc độc được mô tả là một cuộc chạy đua vũ trang hóa học.<sup id="cite_ref-52" class="reference"><a href="#cite_note-52"><span class="cite-bracket">[</span>52<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Cả động vật ăn thịt/con mồi cùng tiến hóa trong thời gian dài.<sup id="cite_ref-53" class="reference"><a href="#cite_note-53"><span class="cite-bracket">[</span>53<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Khi động vật săn mồi ăn thịt được những cá thể con mồi nhạy cảm với nọc độc, những cá thể con mồi sống sót có khả năng trốn tránh động vật săn mồi.<sup id="cite_ref-54" class="reference"><a href="#cite_note-54"><span class="cite-bracket">[</span>54<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Sức đề kháng thường tăng lên theo thời gian khi kẻ săn mồi ngày càng không thể nào săn được con mồi nữa.<sup id="cite_ref-gibbs_55-0" class="reference"><a href="#cite_note-gibbs-55"><span class="cite-bracket">[</span>55<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Quá trình tiến hóa được để khả năng kháng nọc độc của cả động vật ăn thịt và con mồi đều chiếm thời gian dài.<sup id="cite_ref-56" class="reference"><a href="#cite_note-56"><span class="cite-bracket">[</span>56<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Sự đề kháng sinh lý giúp tăng cơ hội sống sót cho con mồi, nhưng nó lại là động lực cho phép những kẻ săn mồi mở rộng ổ dinh dưỡng chưa được khai thác khác.<sup id="cite_ref-57" class="reference"><a href="#cite_note-57"><span class="cite-bracket">[</span>57<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><i><a href="/wiki/Otospermophilus_beecheyi" title="Otospermophilus beecheyi">Otospermophilus beecheyi</a></i> (thuộc <a href="/wiki/H%E1%BB%8D_S%C3%B3c" title="Họ Sóc">Họ Sóc</a>) có mức độ đề kháng khác nhau trước nọc độc của <a href="/wiki/Crotalus_oreganus" title="Crotalus oreganus">rắn đuôi chuông Thái Bình Dương</a> (<i>Crotalus oreganus</i>).<sup id="cite_ref-58" class="reference"><a href="#cite_note-58"><span class="cite-bracket">[</span>58<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Sóc đề kháng bằng cách loại bỏ độc tố và mức độ đề kháng phụ thuộc vào quần thể. Nơi nào quần thể rắn đuôi chuông dày đặc hơn, sức đề kháng của sóc cao hơn.<sup id="cite_ref-59" class="reference"><a href="#cite_note-59"><span class="cite-bracket">[</span>59<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Đáp lại sự đề kháng này, rắn đuôi chuông đã tiến hóa để tăng hiệu quả của nọc độc.<sup id="cite_ref-60" class="reference"><a href="#cite_note-60"><span class="cite-bracket">[</span>60<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><a href="/wiki/Lampropeltis" title="Lampropeltis">Chi Rắn vua</a> (Lampropeltis) ở châu Mỹ lại chuyên đi săn mồi nhiều loài rắn độc khác.<sup id="cite_ref-61" class="reference"><a href="#cite_note-61"><span class="cite-bracket">[</span>61<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Loài này tiến hóa sức đề kháng của mình đến mức không còn thay đổi theo độ tuổi của cá thể và mức độ tiếp xúc với nọc độc.<sup id="cite_ref-gibbs_55-1" class="reference"><a href="#cite_note-gibbs-55"><span class="cite-bracket">[</span>55<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Rắn vua miễn nhiễm với nọc độc của các loài rắn trong môi trường sống như <a href="/w/index.php?title=R%E1%BA%AFn_%C4%91%E1%BA%A7u_%C4%91%E1%BB%93ng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rắn đầu đồng (trang không tồn tại)">rắn đầu đồng</a>, <a href="/wiki/R%E1%BA%AFn_h%E1%BB%95_mang" title="Rắn hổ mang">rắn hổ mang</a> và <a href="/wiki/R%E1%BA%AFn_%C4%91u%C3%B4i_chu%C3%B4ng" title="Rắn đuôi chuông">rắn đuôi chuông Bắc Mỹ</a>, nhưng lại không miễn nhiễm với nọc độc của <a href="/wiki/R%E1%BA%AFn_h%E1%BB%95_mang_ch%C3%BAa" title="Rắn hổ mang chúa">rắn hổ mang chúa</a> hoặc <a href="/wiki/R%E1%BA%AFn_mamba_%C4%91en" title="Rắn mamba đen">rắn mamba đen</a>.<sup id="cite_ref-62" class="reference"><a href="#cite_note-62"><span class="cite-bracket">[</span>62<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Ocellaris_clownfish,_Flickr.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Ocellaris_clownfish%2C_Flickr.jpg/220px-Ocellaris_clownfish%2C_Flickr.jpg" decoding="async" width="220" height="157" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Ocellaris_clownfish%2C_Flickr.jpg/330px-Ocellaris_clownfish%2C_Flickr.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Ocellaris_clownfish%2C_Flickr.jpg/440px-Ocellaris_clownfish%2C_Flickr.jpg 2x" data-file-width="2100" data-file-height="1500" /></a><figcaption> <a href="/wiki/Amphiprion_ocellaris" title="Amphiprion ocellaris">Cá hề Ocellaris</a> luôn sống giữa các xúc tu <a href="/wiki/B%E1%BB%99_H%E1%BA%A3i_qu%E1%BB%B3" title="Bộ Hải quỳ">hải quỳ</a> có nọc độc và có khả năng kháng nọc độc.</figcaption></figure> <p>Trong số các động vật biển, lươn có khả năng kháng nọc độc của rắn biển, mặc dù trong nọc độc có chứa hỗn hợp phức tạp các neurotoxin, myotoxin, và nephrotoxin (<i>độc tố thận</i>) khác nhau tùy theo loài.<sup id="cite_ref-63" class="reference"><a href="#cite_note-63"><span class="cite-bracket">[</span>63<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-64" class="reference"><a href="#cite_note-64"><span class="cite-bracket">[</span>64<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Lươn có khả năng đề kháng đặc biệt với nọc độc của loài rắn biển chuyên ăn chúng (tức là có hiện tượng đồng tiến hóa). Các loài cá không phải là con mồi của rắn biển thì có ít khả năng kháng lại nọc độc của rắn biển.<sup id="cite_ref-Zimmerman_259–264_65-0" class="reference"><a href="#cite_note-Zimmerman_259–264-65"><span class="cite-bracket">[</span>65<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Cá hề luôn sống giữa các xúc tu của <a href="/wiki/B%E1%BB%99_H%E1%BA%A3i_qu%E1%BB%B3" title="Bộ Hải quỳ">hải quỳ</a> có nọc độc (đây là mối quan hệ <a href="/wiki/C%E1%BB%99ng_sinh" title="Cộng sinh">cộng sinh</a> bắt buộc của loài cá),<sup id="cite_ref-66" class="reference"><a href="#cite_note-66"><span class="cite-bracket">[</span>66<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> và có khả năng kháng lại nọc độc của hải quỳ.<sup id="cite_ref-67" class="reference"><a href="#cite_note-67"><span class="cite-bracket">[</span>67<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-68" class="reference"><a href="#cite_note-68"><span class="cite-bracket">[</span>68<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Chỉ có 10 loài hải quỳ được biết đến sống cộng sinh với cá hề và có sự tương thích một cách đặc hiệu giữa các cặp hải quỳ và cá hề.<sup id="cite_ref-69" class="reference"><a href="#cite_note-69"><span class="cite-bracket">[</span>69<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-70" class="reference"><a href="#cite_note-70"><span class="cite-bracket">[</span>70<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Tất cả các loài hải quỳ đều tạo ra nọc độc và phóng thích nhờ <a href="/w/index.php?title=T%E1%BA%BF_b%C3%A0o_h%C3%ACnh_m%C5%A9i_lao&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tế bào hình mũi lao (trang không tồn tại)">tế bào hình mũi lao</a> (<i>cnidocyte</i>, còn gọi là thích ty bào) và dịch tiết nhầy. Nọc độc chứa các peptide và protein, được sử dụng để bắt mồi và ngăn chặn kẻ săn mồi bằng cách gây đau đớn, làm mất khả năng phối hợp cơ bắp và tổn thương mô của mục tiêu. Cá hề có chất nhầy bảo vệ hoạt động như một chất ngụy trang hóa học hoặc chất mô phỏng cao phân tử, để ngăn chặn sự nhận biết "không tự chủ" của hải quỳ và tế bào châm (<i>nematocyst</i>).<sup id="cite_ref-71" class="reference"><a href="#cite_note-71"><span class="cite-bracket">[</span>71<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-72" class="reference"><a href="#cite_note-72"><span class="cite-bracket">[</span>72<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Litsios_20133220_73-0" class="reference"><a href="#cite_note-Litsios_20133220-73"><span class="cite-bracket">[</span>73<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Cá hề có thể tiến hóa chất nhầy của chúng sao cho đáp ứng tốt để đề kháng với chất nhầy của một loài hải quỳ đặc hiệu.<sup id="cite_ref-Litsios_20133220_73-1" class="reference"><a href="#cite_note-Litsios_20133220-73"><span class="cite-bracket">[</span>73<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Xem_thêm"><span id="Xem_th.C3.AAm"></span>Xem thêm</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=N%E1%BB%8Dc_%C4%91%E1%BB%99c&veaction=edit&section=13" title="Sửa đổi phần “Xem thêm”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=N%E1%BB%8Dc_%C4%91%E1%BB%99c&action=edit&section=13" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Xem thêm"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Ch%E1%BB%89_s%E1%BB%91_%C4%91au_Schmidt&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chỉ số đau Schmidt (trang không tồn tại)">Chỉ số đau Schmidt</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Tham_khảo"><span id="Tham_kh.E1.BA.A3o"></span>Tham khảo</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=N%E1%BB%8Dc_%C4%91%E1%BB%99c&veaction=edit&section=14" title="Sửa đổi phần “Tham khảo”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=N%E1%BB%8Dc_%C4%91%E1%BB%99c&action=edit&section=14" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Tham khảo"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r71728118">.mw-parser-output .reflist{margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}@media screen{.mw-parser-output .reflist{font-size:90%}}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist columns references-column-width" style="-moz-column-width: 30em; -webkit-column-width: 30em; column-width: 30em; list-style-type: decimal;"> <ol class="references"> <li id="cite_note-1"><b><a href="#cite_ref-1">^</a></b> <span class="reference-text">"<a rel="nofollow" class="external text" href="http://web.archive.org/web/20090616022448/http://www.mercksource.com/pp/us/cns/cns_hl_dorlands_split.jsp?pg=/ppdocs/us/common/dorlands/dorland/eight/000115553.htm">venom</a>" tại <i><a href="/wiki/T%E1%BB%AB_%C4%91i%E1%BB%83n_Y_h%E1%BB%8Dc_Dorland" class="mw-redirect" title="Từ điển Y học Dorland">Từ điển Y học Dorland</a></i> </span> </li> <li id="cite_note-Gupta-2">^ <a href="#cite_ref-Gupta_2-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Gupta_2-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r67233549">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit}.mw-parser-output .citation q{quotes:"“""”""‘""’"}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration{color:#555}.mw-parser-output .cs1-subscription span,.mw-parser-output .cs1-registration span{border-bottom:1px dotted;cursor:help}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output code.cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-visible-error{font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#33aa33;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}</style><cite id="CITEREFGupta2017" class="citation book cs1">Gupta, Ramesh C. (24 tháng 3 năm 2017). <i>Reproductive and developmental toxicology</i>. Saint Louis. tr. 963–972. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0-12-804240-3" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0-12-804240-3"><bdi>978-0-12-804240-3</bdi></a>. <a href="/wiki/OCLC_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="OCLC (định danh)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/980850276">980850276</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Reproductive+and+developmental+toxicology&rft.place=Saint+Louis&rft.pages=963-972&rft.date=2017-03-24&rft_id=info%3Aoclcnum%2F980850276&rft.isbn=978-0-12-804240-3&rft.aulast=Gupta&rft.aufirst=Ramesh+C.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AN%E1%BB%8Dc+%C4%91%E1%BB%99c" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Chippaux_Goyffon_2006_pp._215–20-3"><b><a href="#cite_ref-Chippaux_Goyffon_2006_pp._215–20_3-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFChippauxGoyffon2006" class="citation journal cs1">Chippaux, JP; Goyffon, M (2006). “[Venomous and poisonous animals--I. Overview]”. <i>Médecine Tropicale</i> (bằng tiếng Pháp). <b>66</b> (3): 215–20. <a href="/wiki/M%C3%A3_s%E1%BB%91_ti%C3%AAu_chu%E1%BA%A9n_qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF_cho_xu%E1%BA%A5t_b%E1%BA%A3n_ph%E1%BA%A9m_nhi%E1%BB%81u_k%E1%BB%B3" class="mw-redirect" title="Mã số tiêu chuẩn quốc tế cho xuất bản phẩm nhiều kỳ">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0025-682X">0025-682X</a>. <a href="/wiki/PMID" class="mw-redirect" title="PMID">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16924809">16924809</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=M%C3%A9decine+Tropicale&rft.atitle=%5BVenomous+and+poisonous+animals--I.+Overview%5D.&rft.volume=66&rft.issue=3&rft.pages=215-20&rft.date=2006&rft_id=info%3Apmid%2F16924809&rft.issn=0025-682X&rft.aulast=Chippaux&rft.aufirst=JP&rft.au=Goyffon%2C+M&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AN%E1%BB%8Dc+%C4%91%E1%BB%99c" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-AustralianAcademyOfSciencePoisonvsVenom-4"><b><a href="#cite_ref-AustralianAcademyOfSciencePoisonvsVenom_4-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.science.org.au/curious/people-medicine/poison-vs-venom">“Poison vs. Venom”</a>. <i><a href="/wiki/Australian_Academy_of_Science" class="mw-redirect" title="Australian Academy of Science">Australian Academy of Science</a></i>. 3 tháng 11 năm 2017<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 17 tháng 4 năm 2022</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Australian+Academy+of+Science&rft.atitle=Poison+vs.+Venom&rft.date=2017-11-03&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.science.org.au%2Fcurious%2Fpeople-medicine%2Fpoison-vs-venom&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AN%E1%BB%8Dc+%C4%91%E1%BB%99c" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-5"><b><a href="#cite_ref-5">^</a></b> <span class="reference-text">Nelsen, D. R., Nisani, Z., Cooper, A. M., Fox, G. A., Gren, E. C., Corbit, A. G., & Hayes, W. K. (2014). "Poisons, toxungens, and venoms: redefining and classifying toxic biological secretions and the organisms that employ them". Biological Reviews, 89(2), 450-465. <a href="//doi.org/10.1111/brv.12062" class="extiw" title="doi:10.1111/brv.12062">doi:10.1111/brv.12062</a>. PMID: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24102715/">24102715</a>.</span> </li> <li id="cite_note-6"><b><a href="#cite_ref-6">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFKordišGubenšek2000" class="citation journal cs1">Kordiš, D.; Gubenšek, F. (2000). “Adaptive evolution of animal toxin multigene families”. <i>Gene</i>. <b>261</b> (1): 43–52. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016%2Fs0378-1119%2800%2900490-x">10.1016/s0378-1119(00)00490-x</a>. <a href="/wiki/PMID" class="mw-redirect" title="PMID">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/11164036">11164036</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Gene&rft.atitle=Adaptive+evolution+of+animal+toxin+multigene+families&rft.volume=261&rft.issue=1&rft.pages=43-52&rft.date=2000&rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2Fs0378-1119%2800%2900490-x&rft_id=info%3Apmid%2F11164036&rft.aulast=Kordi%C5%A1&rft.aufirst=D.&rft.au=Guben%C5%A1ek%2C+F.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AN%E1%BB%8Dc+%C4%91%E1%BB%99c" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Harris2004-7"><b><a href="#cite_ref-Harris2004_7-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFHarris2004" class="citation journal cs1">Harris, J. B. (tháng 9 năm 2004). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1765666">“Animal poisons and the nervous system: what the neurologist needs to know”</a>. <i>Journal of Neurology, Neurosurgery & Psychiatry</i>. <b>75</b> (suppl_3): iii40–iii46. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1136%2Fjnnp.2004.045724">10.1136/jnnp.2004.045724</a>. <a href="/wiki/PMC_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="PMC (định danh)">PMC</a> <span class="cs1-lock-free" title="Truy cập mở"><a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1765666">1765666</a></span>. <a href="/wiki/PMID" class="mw-redirect" title="PMID">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15316044">15316044</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Journal+of+Neurology%2C+Neurosurgery+%26+Psychiatry&rft.atitle=Animal+poisons+and+the+nervous+system%3A+what+the+neurologist+needs+to+know&rft.volume=75&rft.issue=suppl_3&rft.pages=iii40-iii46&rft.date=2004-09&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC1765666%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Apmid%2F15316044&rft_id=info%3Adoi%2F10.1136%2Fjnnp.2004.045724&rft.aulast=Harris&rft.aufirst=J.+B.&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC1765666&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AN%E1%BB%8Dc+%C4%91%E1%BB%99c" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Raffray-8"><b><a href="#cite_ref-Raffray_8-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFRaffrayCohen1997" class="citation journal cs1">Raffray, M.; Cohen, G. M. (1997). “Apoptosis and necrosis in toxicology: a continuum or distinct modes of cell death?”. <i>Pharmacology & Therapeutics</i>. <b>75</b> (3): 153–177. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016%2Fs0163-7258%2897%2900037-5">10.1016/s0163-7258(97)00037-5</a>. <a href="/wiki/PMID" class="mw-redirect" title="PMID">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/9504137">9504137</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Pharmacology+%26+Therapeutics&rft.atitle=Apoptosis+and+necrosis+in+toxicology%3A+a+continuum+or+distinct+modes+of+cell+death%3F&rft.volume=75&rft.issue=3&rft.pages=153-177&rft.date=1997&rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2Fs0163-7258%2897%2900037-5&rft_id=info%3Apmid%2F9504137&rft.aulast=Raffray&rft.aufirst=M.&rft.au=Cohen%2C+G.+M.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AN%E1%BB%8Dc+%C4%91%E1%BB%99c" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Dutertre_Lewis_2006_pp._661–670-9"><b><a href="#cite_ref-Dutertre_Lewis_2006_pp._661–670_9-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFDutertreLewis2006" class="citation journal cs1">Dutertre, Sébastien; Lewis, Richard J. (2006). “Toxin insights into nicotinic acetylcholine receptors”. <i>Biochemical Pharmacology</i>. <b>72</b> (6): 661–670. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016%2Fj.bcp.2006.03.027">10.1016/j.bcp.2006.03.027</a>. <a href="/wiki/PMID" class="mw-redirect" title="PMID">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16716265">16716265</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Biochemical+Pharmacology&rft.atitle=Toxin+insights+into+nicotinic+acetylcholine+receptors&rft.volume=72&rft.issue=6&rft.pages=661-670&rft.date=2006&rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2Fj.bcp.2006.03.027&rft_id=info%3Apmid%2F16716265&rft.aulast=Dutertre&rft.aufirst=S%C3%A9bastien&rft.au=Lewis%2C+Richard+J.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AN%E1%BB%8Dc+%C4%91%E1%BB%99c" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-pmid12709056-10"><b><a href="#cite_ref-pmid12709056_10-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFNicastro2003" class="citation journal cs1">Nicastro, G. (tháng 5 năm 2003). Franzoni, L.; de Chiara, C.; Mancin, A. C.; Giglio, J. R.; Spisni, A. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1046%2Fj.1432-1033.2003.03563.x">“Solution structure of crotamine, a Na+ channel affecting toxin from Crotalus durissus terrificus venom”</a>. <i>Eur. J. Biochem</i>. <b>270</b> (9): 1969–1979. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<span class="cs1-lock-free" title="Truy cập mở"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1046%2Fj.1432-1033.2003.03563.x">10.1046/j.1432-1033.2003.03563.x</a></span>. <a href="/wiki/PMID" class="mw-redirect" title="PMID">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/12709056">12709056</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Eur.+J.+Biochem.&rft.atitle=Solution+structure+of+crotamine%2C+a+Na%2B+channel+affecting+toxin+from+Crotalus+durissus+terrificus+venom&rft.volume=270&rft.issue=9&rft.pages=1969-1979&rft.date=2003-05&rft_id=info%3Adoi%2F10.1046%2Fj.1432-1033.2003.03563.x&rft_id=info%3Apmid%2F12709056&rft.aulast=Nicastro&rft.aufirst=G.&rft_id=%2F%2Fdoi.org%2F10.1046%252Fj.1432-1033.2003.03563.x&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AN%E1%BB%8Dc+%C4%91%E1%BB%99c" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-PUB00001595-11"><b><a href="#cite_ref-PUB00001595_11-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFGriffinAird1990" class="citation journal cs1">Griffin, P. R.; Aird, S. D. (1990). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016%2F0014-5793%2890%2981325-I">“A new small myotoxin from the venom of the prairie rattlesnake (Crotalus viridis viridis)”</a>. <i>FEBS Letters</i>. <b>274</b> (1): 43–47. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<span class="cs1-lock-free" title="Truy cập mở"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016%2F0014-5793%2890%2981325-I">10.1016/0014-5793(90)81325-I</a></span>. <a href="/wiki/PMID" class="mw-redirect" title="PMID">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/2253781">2253781</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=FEBS+Letters&rft.atitle=A+new+small+myotoxin+from+the+venom+of+the+prairie+rattlesnake+%28Crotalus+viridis+viridis%29&rft.volume=274&rft.issue=1&rft.pages=43-47&rft.date=1990&rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2F0014-5793%2890%2981325-I&rft_id=info%3Apmid%2F2253781&rft.aulast=Griffin&rft.aufirst=P.+R.&rft.au=Aird%2C+S.+D.&rft_id=%2F%2Fdoi.org%2F10.1016%252F0014-5793%252890%252981325-I&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AN%E1%BB%8Dc+%C4%91%E1%BB%99c" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-PUB00005315-12"><b><a href="#cite_ref-PUB00005315_12-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFSamejimaAokiMebs1991" class="citation journal cs1">Samejima, Y.; Aoki, Y.; Mebs, D. (1991). “Amino acid sequence of a myotoxin from venom of the eastern diamondback rattlesnake (Crotalus adamanteus)”. <i>Toxicon</i>. <b>29</b> (4): 461–468. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016%2F0041-0101%2891%2990020-r">10.1016/0041-0101(91)90020-r</a>. <a href="/wiki/PMID" class="mw-redirect" title="PMID">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/1862521">1862521</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Toxicon&rft.atitle=Amino+acid+sequence+of+a+myotoxin+from+venom+of+the+eastern+diamondback+rattlesnake+%28Crotalus+adamanteus%29&rft.volume=29&rft.issue=4&rft.pages=461-468&rft.date=1991&rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2F0041-0101%2891%2990020-r&rft_id=info%3Apmid%2F1862521&rft.aulast=Samejima&rft.aufirst=Y.&rft.au=Aoki%2C+Y.&rft.au=Mebs%2C+D.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AN%E1%BB%8Dc+%C4%91%E1%BB%99c" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-whittington-13">^ <a href="#cite_ref-whittington_13-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-whittington_13-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFWhittingtonPapenfussBansalTorres2008" class="citation journal cs1">Whittington, C. M.; Papenfuss, A. T.; Bansal, P.; và đồng nghiệp (tháng 6 năm 2008). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2413166">“Defensins and the convergent evolution of platypus and reptile venom genes”</a>. <i>Genome Research</i>. <b>18</b> (6): 986–094. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1101%2Fgr.7149808">10.1101/gr.7149808</a>. <a href="/wiki/PMC_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="PMC (định danh)">PMC</a> <span class="cs1-lock-free" title="Truy cập mở"><a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2413166">2413166</a></span>. <a href="/wiki/PMID" class="mw-redirect" title="PMID">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18463304">18463304</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Genome+Research&rft.atitle=Defensins+and+the+convergent+evolution+of+platypus+and+reptile+venom+genes&rft.volume=18&rft.issue=6&rft.pages=986-094&rft.date=2008-06&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC2413166%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Apmid%2F18463304&rft_id=info%3Adoi%2F10.1101%2Fgr.7149808&rft.aulast=Whittington&rft.aufirst=C.+M.&rft.au=Papenfuss%2C+A.+T.&rft.au=Bansal%2C+P.&rft.au=Torres%2C+A.+M.&rft.au=Wong%2C+E.+S.&rft.au=Deakin%2C+J.+E.&rft.au=Graves%2C+T.&rft.au=Alsop%2C+A.&rft.au=Schatzkamer%2C+K.&rft.au=Kremitzki%2C+C.&rft.au=Ponting%2C+C.+P.&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC2413166&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AN%E1%BB%8Dc+%C4%91%E1%BB%99c" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Sobral_Sampaio_Falcão_Queiroz_2016-14"><b><a href="#cite_ref-Sobral_Sampaio_Falcão_Queiroz_2016_14-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFSobralSampaioFalcãoQueiroz2016" class="citation journal cs1">Sobral, Filipa; Sampaio, Andreia; Falcão, Soraia; và đồng nghiệp (2016). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://bibliotecadigital.ipb.pt/bitstream/10198/13492/3/345.pdf">“Chemical characterization, antioxidant, anti-inflammatory and cytotoxic properties of bee venom collected in Northeast Portugal”</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>. <i>Food and Chemical Toxicology</i>. <b>94</b>: 172–177. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016%2Fj.fct.2016.06.008">10.1016/j.fct.2016.06.008</a>. <a href="/wiki/PMID" class="mw-redirect" title="PMID">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27288930">27288930</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Food+and+Chemical+Toxicology&rft.atitle=Chemical+characterization%2C+antioxidant%2C+anti-inflammatory+and+cytotoxic+properties+of+bee+venom+collected+in+Northeast+Portugal&rft.volume=94&rft.pages=172-177&rft.date=2016&rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2Fj.fct.2016.06.008&rft_id=info%3Apmid%2F27288930&rft.aulast=Sobral&rft.aufirst=Filipa&rft.au=Sampaio%2C+Andreia&rft.au=Falc%C3%A3o%2C+Soraia&rft.au=Queiroz%2C+Maria+Jo%C3%A3o+R.P.&rft.au=Calhelha%2C+Ricardo+C.&rft.au=Vilas-Boas%2C+Miguel&rft.au=Ferreira%2C+Isabel+C.+F.+R.&rft_id=https%3A%2F%2Fbibliotecadigital.ipb.pt%2Fbitstream%2F10198%2F13492%2F3%2F345.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AN%E1%BB%8Dc+%C4%91%E1%BB%99c" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Peng_Dai_Lei_Liang_pp._3267–3274-15"><b><a href="#cite_ref-Peng_Dai_Lei_Liang_pp._3267–3274_15-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFPengDaiLeiLiang2017" class="citation journal cs1">Peng, Xiaozhen; Dai, Zhipan; Lei, Qian; và đồng nghiệp (tháng 4 năm 2017). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5450530">“Cytotoxic and apoptotic activities of black widow spiderling extract against HeLa cells”</a>. <i>Experimental and Therapeutic Medicine</i>. <b>13</b> (6): 3267–3274. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.3892%2Fetm.2017.4391">10.3892/etm.2017.4391</a>. <a href="/wiki/PMC_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="PMC (định danh)">PMC</a> <span class="cs1-lock-free" title="Truy cập mở"><a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5450530">5450530</a></span>. <a href="/wiki/PMID" class="mw-redirect" title="PMID">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28587399">28587399</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Experimental+and+Therapeutic+Medicine&rft.atitle=Cytotoxic+and+apoptotic+activities+of+black+widow+spiderling+extract+against+HeLa+cells&rft.volume=13&rft.issue=6&rft.pages=3267-3274&rft.date=2017-04&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC5450530%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Apmid%2F28587399&rft_id=info%3Adoi%2F10.3892%2Fetm.2017.4391&rft.aulast=Peng&rft.aufirst=Xiaozhen&rft.au=Dai%2C+Zhipan&rft.au=Lei%2C+Qian&rft.au=Liang%2C+Long&rft.au=Yan%2C+Shuai&rft.au=Wang%2C+Xianchun&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC5450530&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AN%E1%BB%8Dc+%C4%91%E1%BB%99c" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-:0-16">^ <a href="#cite_ref-:0_16-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:0_16-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:0_16-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:0_16-3"><sup><i><b>d</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-:0_16-4"><sup><i><b>e</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFPost_Downing1983" class="citation journal cs1">Post Downing, Jeanne (1983). “Venom: Source of a Sex Pheromone in the Social Wasp Polistes fuscatus (Hymenoptera: Vespidae)”. <i>Journal of Chemical Ecology</i>. <b>9</b> (2): 259–266. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1007%2Fbf00988043">10.1007/bf00988043</a>. <a href="/wiki/PMID" class="mw-redirect" title="PMID">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24407344">24407344</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Journal+of+Chemical+Ecology&rft.atitle=Venom%3A+Source+of+a+Sex+Pheromone+in+the+Social+Wasp+Polistes+fuscatus+%28Hymenoptera%3A+Vespidae%29&rft.volume=9&rft.issue=2&rft.pages=259-266&rft.date=1983&rft_id=info%3Adoi%2F10.1007%2Fbf00988043&rft_id=info%3Apmid%2F24407344&rft.aulast=Post+Downing&rft.aufirst=Jeanne&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AN%E1%BB%8Dc+%C4%91%E1%BB%99c" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-17"><b><a href="#cite_ref-17">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFPost_Downing1984" class="citation journal cs1">Post Downing, Jeanne (1984). “Alarm response to venom by social wasps Polistes exclamans and P. fuscatus”. <i>Journal of Chemical Ecology</i>. <b>10</b> (10): 1425–1433. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1007%2FBF00990313">10.1007/BF00990313</a>. <a href="/wiki/PMID" class="mw-redirect" title="PMID">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24318343">24318343</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Journal+of+Chemical+Ecology&rft.atitle=Alarm+response+to+venom+by+social+wasps+Polistes+exclamans+and+P.+fuscatus&rft.volume=10&rft.issue=10&rft.pages=1425-1433&rft.date=1984&rft_id=info%3Adoi%2F10.1007%2FBF00990313&rft_id=info%3Apmid%2F24318343&rft.aulast=Post+Downing&rft.aufirst=Jeanne&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AN%E1%BB%8Dc+%C4%91%E1%BB%99c" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-18"><b><a href="#cite_ref-18">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFBaracchi2012" class="citation journal cs1">Baracchi, David (tháng 1 năm 2012). “From individual to collective immunity: The role of the venom as antimicrobial agent in the Stenogastrinae wasp societies”. <i>Journal of Insect Physiology</i>. <b>58</b> (1): 188–193. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016%2Fj.jinsphys.2011.11.007">10.1016/j.jinsphys.2011.11.007</a>. <a href="/wiki/PMID" class="mw-redirect" title="PMID">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22108024">22108024</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Journal+of+Insect+Physiology&rft.atitle=From+individual+to+collective+immunity%3A+The+role+of+the+venom+as+antimicrobial+agent+in+the+Stenogastrinae+wasp+societies&rft.volume=58&rft.issue=1&rft.pages=188-193&rft.date=2012-01&rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2Fj.jinsphys.2011.11.007&rft_id=info%3Apmid%2F22108024&rft.aulast=Baracchi&rft.aufirst=David&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AN%E1%BB%8Dc+%C4%91%E1%BB%99c" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-PintoBergerReckTerra_2010-19"><b><a href="#cite_ref-PintoBergerReckTerra_2010_19-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFPintoBergerReckTerra2010" class="citation journal cs1">Pinto, Antônio F. M.; Berger, Markus; Reck, José; Terra, Renata M. S.; Guimarães, Jorge A. (15 tháng 12 năm 2010). “Lonomia obliqua venom: In vivo effects and molecular aspects associated with the hemorrhagic syndrome”. <i>Toxicon</i>. <b>56</b> (7): 1103–1112. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016%2Fj.toxicon.2010.01.013">10.1016/j.toxicon.2010.01.013</a>. <a href="/wiki/PMID" class="mw-redirect" title="PMID">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20114060">20114060</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Toxicon&rft.atitle=Lonomia+obliqua+venom%3A+In+vivo+effects+and+molecular+aspects+associated+with+the+hemorrhagic+syndrome&rft.volume=56&rft.issue=7&rft.pages=1103-1112&rft.date=2010-12-15&rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2Fj.toxicon.2010.01.013&rft_id=info%3Apmid%2F20114060&rft.aulast=Pinto&rft.aufirst=Ant%C3%B4nio+F.+M.&rft.au=Berger%2C+Markus&rft.au=Reck%2C+Jos%C3%A9&rft.au=Terra%2C+Renata+M.+S.&rft.au=Guimar%C3%A3es%2C+Jorge+A.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AN%E1%BB%8Dc+%C4%91%E1%BB%99c" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-20"><b><a href="#cite_ref-20">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFTouchardAiliFoxEscoubas2016" class="citation journal cs1">Touchard, Axel; Aili, Samira; Fox, Eduardo; và đồng nghiệp (20 tháng 1 năm 2016). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4728552">“The Biochemical Toxin Arsenal from Ant Venoms”</a>. <i>Toxins</i>. <b>8</b> (1): 30. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<span class="cs1-lock-free" title="Truy cập mở"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.3390%2Ftoxins8010030">10.3390/toxins8010030</a></span>. <a href="/wiki/M%C3%A3_s%E1%BB%91_ti%C3%AAu_chu%E1%BA%A9n_qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF_cho_xu%E1%BA%A5t_b%E1%BA%A3n_ph%E1%BA%A9m_nhi%E1%BB%81u_k%E1%BB%B3" class="mw-redirect" title="Mã số tiêu chuẩn quốc tế cho xuất bản phẩm nhiều kỳ">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/2072-6651">2072-6651</a>. <a href="/wiki/PMC_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="PMC (định danh)">PMC</a> <span class="cs1-lock-free" title="Truy cập mở"><a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4728552">4728552</a></span>. <a href="/wiki/PMID" class="mw-redirect" title="PMID">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26805882">26805882</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Toxins&rft.atitle=The+Biochemical+Toxin+Arsenal+from+Ant+Venoms&rft.volume=8&rft.issue=1&rft.pages=30&rft.date=2016-01-20&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC4728552%23id-name%3DPMC&rft.issn=2072-6651&rft_id=info%3Apmid%2F26805882&rft_id=info%3Adoi%2F10.3390%2Ftoxins8010030&rft.aulast=Touchard&rft.aufirst=Axel&rft.au=Aili%2C+Samira&rft.au=Fox%2C+Eduardo&rft.au=Escoubas%2C+Pierre&rft.au=Orivel%2C+J%C3%A9r%C3%B4me&rft.au=Nicholson%2C+Graham&rft.au=Dejean%2C+Alain&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC4728552&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AN%E1%BB%8Dc+%C4%91%E1%BB%99c" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-21"><b><a href="#cite_ref-21">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFGraystockHughes2011" class="citation journal cs1">Graystock, Peter; Hughes, William O. H. (2011). “Disease resistance in a weaver ant, Polyrhachis dives, and the role of antibiotic-producing glands”. <i>Behavioral Ecology and Sociobiology</i>. <b>65</b> (12): 2319–2327. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1007%2Fs00265-011-1242-y">10.1007/s00265-011-1242-y</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Behavioral+Ecology+and+Sociobiology&rft.atitle=Disease+resistance+in+a+weaver+ant%2C+Polyrhachis+dives%2C+and+the+role+of+antibiotic-producing+glands&rft.volume=65&rft.issue=12&rft.pages=2319-2327&rft.date=2011&rft_id=info%3Adoi%2F10.1007%2Fs00265-011-1242-y&rft.aulast=Graystock&rft.aufirst=Peter&rft.au=Hughes%2C+William+O.+H.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AN%E1%BB%8Dc+%C4%91%E1%BB%99c" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-22"><b><a href="#cite_ref-22">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFFrost2013" class="citation journal cs1">Frost, Emily (30 tháng 8 năm 2013). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.smithsonianmag.com/science-nature/whats-behind-that-jellyfish-sting-2844876/">“What's Behind That Jellyfish Sting?”</a>. <i>Smithsonian</i><span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 30 tháng 9 năm 2018</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Smithsonian&rft.atitle=What%27s+Behind+That+Jellyfish+Sting%3F&rft.date=2013-08-30&rft.aulast=Frost&rft.aufirst=Emily&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.smithsonianmag.com%2Fscience-nature%2Fwhats-behind-that-jellyfish-sting-2844876%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AN%E1%BB%8Dc+%C4%91%E1%BB%99c" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Bonamonte-23"><b><a href="#cite_ref-Bonamonte_23-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFBonamonteAngelini2016" class="citation book cs1">Bonamonte, Domenico; Angelini, Gianni (2016). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=A4cSDQAAQBAJ&pg=PA54"><i>Aquatic Dermatology: Biotic, Chemical and Physical Agents</i></a>. Springer International. tr. 54–56. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-3-319-40615-2" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-3-319-40615-2"><bdi>978-3-319-40615-2</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Aquatic+Dermatology%3A+Biotic%2C+Chemical+and+Physical+Agents&rft.pages=54-56&rft.pub=Springer+International&rft.date=2016&rft.isbn=978-3-319-40615-2&rft.aulast=Bonamonte&rft.aufirst=Domenico&rft.au=Angelini%2C+Gianni&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DA4cSDQAAQBAJ%26pg%3DPA54&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AN%E1%BB%8Dc+%C4%91%E1%BB%99c" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-24"><b><a href="#cite_ref-24">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFGallagher2017" class="citation journal cs1">Gallagher, Scott A. (2 tháng 8 năm 2017). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://emedicine.medscape.com/article/770053-overview">“Echinoderm Envenomation”</a>. <i>EMedicine</i><span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 12 tháng 10 năm 2010</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=EMedicine&rft.atitle=Echinoderm+Envenomation&rft.date=2017-08-02&rft.aulast=Gallagher&rft.aufirst=Scott+A.&rft_id=http%3A%2F%2Femedicine.medscape.com%2Farticle%2F770053-overview&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AN%E1%BB%8Dc+%C4%91%E1%BB%99c" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-OliveraTeichert2007-25"><b><a href="#cite_ref-OliveraTeichert2007_25-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFOliveraTeichert2007" class="citation journal cs1">Olivera, B. M.; Teichert, R. W. (2007). “Diversity of the neurotoxic Conus peptides: a model for concerted pharmacological discovery”. <i>Molecular Interventions</i>. <b>7</b> (5): 251–260. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1124%2Fmi.7.5.7">10.1124/mi.7.5.7</a>. <a href="/wiki/PMID" class="mw-redirect" title="PMID">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17932414">17932414</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Molecular+Interventions&rft.atitle=Diversity+of+the+neurotoxic+Conus+peptides%3A+a+model+for+concerted+pharmacological+discovery&rft.volume=7&rft.issue=5&rft.pages=251-260&rft.date=2007&rft_id=info%3Adoi%2F10.1124%2Fmi.7.5.7&rft_id=info%3Apmid%2F17932414&rft.aulast=Olivera&rft.aufirst=B.+M.&rft.au=Teichert%2C+R.+W.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AN%E1%BB%8Dc+%C4%91%E1%BB%99c" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-26"><b><a href="#cite_ref-26">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFBarry2009" class="citation journal cs1">Barry, Carolyn (17 tháng 4 năm 2009). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20180930193124/https://www.nationalgeographic.com/animals/2009/04/octopus-venom-hunting-cephalopod/">“All Octopuses Are Venomous, Study Says”</a>. <i><a href="/wiki/National_Geographic" class="mw-redirect" title="National Geographic">National Geographic</a></i>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nationalgeographic.com/animals/2009/04/octopus-venom-hunting-cephalopod/">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 30 tháng 9 năm 2018<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 30 tháng 9 năm 2018</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=National+Geographic&rft.atitle=All+Octopuses+Are+Venomous%2C+Study+Says&rft.date=2009-04-17&rft.aulast=Barry&rft.aufirst=Carolyn&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.nationalgeographic.com%2Fanimals%2F2009%2F04%2Foctopus-venom-hunting-cephalopod%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AN%E1%BB%8Dc+%C4%91%E1%BB%99c" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-SmithWheeler2006-27">^ <a href="#cite_ref-SmithWheeler2006_27-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-SmithWheeler2006_27-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-SmithWheeler2006_27-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFSmithWheeler2006" class="citation journal cs1">Smith, William Leo; Wheeler, Ward C. (2006). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1093%2Fjhered%2Fesj034">“Venom Evolution Widespread in Fishes: A Phylogenetic Road Map for the Bioprospecting of Piscine Venoms”</a>. <i>Journal of Heredity</i>. <b>97</b> (3): 206–217. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<span class="cs1-lock-free" title="Truy cập mở"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1093%2Fjhered%2Fesj034">10.1093/jhered/esj034</a></span>. <a href="/wiki/PMID" class="mw-redirect" title="PMID">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16740627">16740627</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Journal+of+Heredity&rft.atitle=Venom+Evolution+Widespread+in+Fishes%3A+A+Phylogenetic+Road+Map+for+the+Bioprospecting+of+Piscine+Venoms&rft.volume=97&rft.issue=3&rft.pages=206-217&rft.date=2006&rft_id=info%3Adoi%2F10.1093%2Fjhered%2Fesj034&rft_id=info%3Apmid%2F16740627&rft.aulast=Smith&rft.aufirst=William+Leo&rft.au=Wheeler%2C+Ward+C.&rft_id=%2F%2Fdoi.org%2F10.1093%252Fjhered%252Fesj034&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AN%E1%BB%8Dc+%C4%91%E1%BB%99c" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-28"><b><a href="#cite_ref-28">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.askabiologist.org.uk/punbb/viewtopic.php?id=1494">Venomous Amphibians (Page 1) – Reptiles (Including Dinosaurs) and Amphibians – Ask a Biologist Q&A</a>. Askabiologist.org.uk. Retrieved on 2013-07-17.</span> </li> <li id="cite_note-29"><b><a href="#cite_ref-29">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFNowakBrodie1978" class="citation journal cs1">Nowak, R. T.; Brodie, E. D. (1978). “Rib Penetration and Associated Antipredator Adaptations in the Salamander Pleurodeles waltl (Salamandridae)”. <i>Copeia</i>. <b>1978</b> (3): 424–429. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.2307%2F1443606">10.2307/1443606</a>. <a href="/wiki/JSTOR_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="JSTOR (định danh)">JSTOR</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.jstor.org/stable/1443606">1443606</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Copeia&rft.atitle=Rib+Penetration+and+Associated+Antipredator+Adaptations+in+the+Salamander+Pleurodeles+waltl+%28Salamandridae%29&rft.volume=1978&rft.issue=3&rft.pages=424-429&rft.date=1978&rft_id=info%3Adoi%2F10.2307%2F1443606&rft_id=%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F1443606%23id-name%3DJSTOR&rft.aulast=Nowak&rft.aufirst=R.+T.&rft.au=Brodie%2C+E.+D.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AN%E1%BB%8Dc+%C4%91%E1%BB%99c" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-30"><b><a href="#cite_ref-30">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFJaredMailho-FontanaAntoniazziMendes2015" class="citation journal cs1">Jared, Carlos; Mailho-Fontana, Pedro Luiz; Antoniazzi, Marta Maria; và đồng nghiệp (17 tháng 8 năm 2015). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016%2Fj.cub.2015.06.061">“Venomous Frogs Use Heads as Weapons”</a>. <i>Current Biology</i>. <b>25</b> (16): 2166–2170. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<span class="cs1-lock-free" title="Truy cập mở"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016%2Fj.cub.2015.06.061">10.1016/j.cub.2015.06.061</a></span>. <a href="/wiki/M%C3%A3_s%E1%BB%91_ti%C3%AAu_chu%E1%BA%A9n_qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF_cho_xu%E1%BA%A5t_b%E1%BA%A3n_ph%E1%BA%A9m_nhi%E1%BB%81u_k%E1%BB%B3" class="mw-redirect" title="Mã số tiêu chuẩn quốc tế cho xuất bản phẩm nhiều kỳ">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0960-9822">0960-9822</a>. <a href="/wiki/PMID" class="mw-redirect" title="PMID">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26255851">26255851</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Current+Biology&rft.atitle=Venomous+Frogs+Use+Heads+as+Weapons&rft.volume=25&rft.issue=16&rft.pages=2166-2170&rft.date=2015-08-17&rft.issn=0960-9822&rft_id=info%3Apmid%2F26255851&rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2Fj.cub.2015.06.061&rft.aulast=Jared&rft.aufirst=Carlos&rft.au=Mailho-Fontana%2C+Pedro+Luiz&rft.au=Antoniazzi%2C+Marta+Maria&rft.au=Mendes%2C+Vanessa+Aparecida&rft.au=Barbaro%2C+Katia+Cristina&rft.au=Rodrigues%2C+Miguel+Trefau+t&rft.au=Brodie%2C+Edmund+D.&rft_id=%2F%2Fdoi.org%2F10.1016%252Fj.cub.2015.06.061&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AN%E1%BB%8Dc+%C4%91%E1%BB%99c" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Bauchot-31"><b><a href="#cite_ref-Bauchot_31-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFBauchot1994" class="citation book cs1">Bauchot, Roland (1994). <i>Snakes: A Natural History</i>. Sterling. tr. 194–209. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-1-4027-3181-5" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-1-4027-3181-5"><bdi>978-1-4027-3181-5</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Snakes%3A+A+Natural+History&rft.pages=194-209&rft.pub=Sterling&rft.date=1994&rft.isbn=978-1-4027-3181-5&rft.aulast=Bauchot&rft.aufirst=Roland&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AN%E1%BB%8Dc+%C4%91%E1%BB%99c" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-32"><b><a href="#cite_ref-32">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://eclinicalworks.adam.com/content.aspx?productId=39&pid=1&gid=000031&print=1">“Snake Bites”</a>. A. D. A. M. Inc. 16 tháng 10 năm 2017<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 30 tháng 9 năm 2018</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Snake+Bites&rft.pub=A.+D.+A.+M.+Inc&rft.date=2017-10-16&rft_id=http%3A%2F%2Feclinicalworks.adam.com%2Fcontent.aspx%3FproductId%3D39%26pid%3D1%26gid%3D000031%26print%3D1&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AN%E1%BB%8Dc+%C4%91%E1%BB%99c" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-HargreavesSwainHegartyLogan2014-33"><b><a href="#cite_ref-HargreavesSwainHegartyLogan2014_33-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFHargreavesSwainHegartyLogan2014" class="citation journal cs1">Hargreaves, Adam D.; Swain, Martin T.; Hegarty, Matthew J.; Logan, Darren W.; Mulley, John F. (30 tháng 7 năm 2014). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4231632">“Restriction and Recruitment—Gene Duplication and the Origin and Evolution of Snake Venom Toxins”</a>. <i>Genome Biology and Evolution</i>. <b>6</b> (8): 2088–2095. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1093%2Fgbe%2Fevu166">10.1093/gbe/evu166</a>. <a href="/wiki/PMC_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="PMC (định danh)">PMC</a> <span class="cs1-lock-free" title="Truy cập mở"><a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4231632">4231632</a></span>. <a href="/wiki/PMID" class="mw-redirect" title="PMID">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25079342">25079342</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Genome+Biology+and+Evolution&rft.atitle=Restriction+and+Recruitment%E2%80%94Gene+Duplication+and+the+Origin+and+Evolution+of+Snake+Venom+Toxins&rft.volume=6&rft.issue=8&rft.pages=2088-2095&rft.date=2014-07-30&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC4231632%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Apmid%2F25079342&rft_id=info%3Adoi%2F10.1093%2Fgbe%2Fevu166&rft.aulast=Hargreaves&rft.aufirst=Adam+D.&rft.au=Swain%2C+Martin+T.&rft.au=Hegarty%2C+Matthew+J.&rft.au=Logan%2C+Darren+W.&rft.au=Mulley%2C+John+F.&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC4231632&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AN%E1%BB%8Dc+%C4%91%E1%BB%99c" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-34"><b><a href="#cite_ref-34">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFDaltryWuester,_WolfgangThorpe,_Roger_S.1996" class="citation journal cs1">Daltry, Jennifer C.; Wuester, Wolfgang; Thorpe, Roger S. (1996). “Diet and snake venom evolution”. <i>Nature</i>. <b>379</b> (6565): 537–540. <a href="/wiki/Bibcode_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="Bibcode (định danh)">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/1996Natur.379..537D">1996Natur.379..537D</a>. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1038%2F379537a0">10.1038/379537a0</a>. <a href="/wiki/PMID" class="mw-redirect" title="PMID">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/8596631">8596631</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Nature&rft.atitle=Diet+and+snake+venom+evolution&rft.volume=379&rft.issue=6565&rft.pages=537-540&rft.date=1996&rft_id=info%3Apmid%2F8596631&rft_id=info%3Adoi%2F10.1038%2F379537a0&rft_id=info%3Abibcode%2F1996Natur.379..537D&rft.aulast=Daltry&rft.aufirst=Jennifer+C.&rft.au=Wuester%2C+Wolfgang&rft.au=Thorpe%2C+Roger+S.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AN%E1%BB%8Dc+%C4%91%E1%BB%99c" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Cantrell2003-35"><b><a href="#cite_ref-Cantrell2003_35-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFCantrell2003" class="citation journal cs1">Cantrell, F. L. (2003). “Envenomation by the Mexican beaded lizard: a case report”. <i>Journal of Toxicology. Clinical Toxicology</i>. <b>41</b> (3): 241–244. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1081%2FCLT-120021105">10.1081/CLT-120021105</a>. <a href="/wiki/PMID" class="mw-redirect" title="PMID">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/12807305">12807305</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Journal+of+Toxicology.+Clinical+Toxicology&rft.atitle=Envenomation+by+the+Mexican+beaded+lizard%3A+a+case+report&rft.volume=41&rft.issue=3&rft.pages=241-244&rft.date=2003&rft_id=info%3Adoi%2F10.1081%2FCLT-120021105&rft_id=info%3Apmid%2F12807305&rft.aulast=Cantrell&rft.aufirst=F.+L.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AN%E1%BB%8Dc+%C4%91%E1%BB%99c" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Mullin2015-36">^ <a href="#cite_ref-Mullin2015_36-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Mullin2015_36-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Mullin2015_36-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFMullin2015" class="citation journal cs1">Mullin, Emily (29 tháng 11 năm 2015). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.forbes.com/sites/emilymullin/2015/11/29/animal-venom-database-could-be-boon-to-drug-development/#4fa4e53c7992">“Animal Venom Database Could Be Boon To Drug Development”</a>. <i>Forbes</i><span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 30 tháng 9 năm 2018</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Forbes&rft.atitle=Animal+Venom+Database+Could+Be+Boon+To+Drug+Development&rft.date=2015-11-29&rft.aulast=Mullin&rft.aufirst=Emily&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.forbes.com%2Fsites%2Femilymullin%2F2015%2F11%2F29%2Fanimal-venom-database-could-be-boon-to-drug-development%2F%234fa4e53c7992&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AN%E1%BB%8Dc+%C4%91%E1%BB%99c" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-fries-37">^ <a href="#cite_ref-fries_37-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-fries_37-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFFryWroe,_S.Teeuwisse,_W.2009" class="citation journal cs1">Fry, B. G.; Wroe, S.; Teeuwisse, W. (tháng 6 năm 2009). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2690028">“A central role for venom in predation by <i>Varanus komodoensis</i> (Komodo Dragon) and the extinct giant <i>Varanus</i> (<i>Megalania</i>) <i>priscus</i>”</a>. <i>PNAS</i>. <b>106</b> (22): 8969–8974. <a href="/wiki/Bibcode_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="Bibcode (định danh)">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/2009PNAS..106.8969F">2009PNAS..106.8969F</a>. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<span class="cs1-lock-free" title="Truy cập mở"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1073%2Fpnas.0810883106">10.1073/pnas.0810883106</a></span>. <a href="/wiki/PMC_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="PMC (định danh)">PMC</a> <span class="cs1-lock-free" title="Truy cập mở"><a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2690028">2690028</a></span>. <a href="/wiki/PMID" class="mw-redirect" title="PMID">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19451641">19451641</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=PNAS&rft.atitle=A+central+role+for+venom+in+predation+by+Varanus+komodoensis+%28Komodo+Dragon%29+and+the+extinct+giant+Varanus+%28Megalania%29+priscus&rft.volume=106&rft.issue=22&rft.pages=8969-8974&rft.date=2009-06&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC2690028%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Apmid%2F19451641&rft_id=info%3Adoi%2F10.1073%2Fpnas.0810883106&rft_id=info%3Abibcode%2F2009PNAS..106.8969F&rft.aulast=Fry&rft.aufirst=B.+G.&rft.au=Wroe%2C+S.&rft.au=Teeuwisse%2C+W.&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC2690028&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AN%E1%BB%8Dc+%C4%91%E1%BB%99c" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-38"><b><a href="#cite_ref-38">^</a></b> <span class="reference-text">Fry, B. G.; Wuster, W.; Ramjan, S. F. R.; Jackson, T.; Martelli, P.; Kini, R. M. 2003c. Analysis of <a href="/w/index.php?title=Colubroidea&action=edit&redlink=1" class="new" title="Colubroidea (trang không tồn tại)">Colubroidea</a> snake venoms by liquid chromatography with mass spectrometry: Evolutionary and toxinological implications. Rapid Communications in Mass Spectrometry 17:2047-2062.</span> </li> <li id="cite_note-Fry2006-39"><b><a href="#cite_ref-Fry2006_39-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFFryVidal,_N.Norman,_J._A.Vonk,_F._J.2006" class="citation journal cs1">Fry, B. G.; Vidal, N.; Norman, J. A.; và đồng nghiệp (tháng 2 năm 2006). “Early evolution of the venom system in lizards and snakes”. <i>Nature</i>. <b>439</b> (7076): 584–588. <a href="/wiki/Bibcode_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="Bibcode (định danh)">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/2006Natur.439..584F">2006Natur.439..584F</a>. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1038%2Fnature04328">10.1038/nature04328</a>. <a href="/wiki/PMID" class="mw-redirect" title="PMID">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16292255">16292255</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Nature&rft.atitle=Early+evolution+of+the+venom+system+in+lizards+and+snakes&rft.volume=439&rft.issue=7076&rft.pages=584-588&rft.date=2006-02&rft_id=info%3Apmid%2F16292255&rft_id=info%3Adoi%2F10.1038%2Fnature04328&rft_id=info%3Abibcode%2F2006Natur.439..584F&rft.aulast=Fry&rft.aufirst=B.+G.&rft.au=Vidal%2C+N.&rft.au=Norman%2C+J.+A.&rft.au=Vonk%2C+F.+J.&rft.au=Scheib%2C+H.&rft.au=Ramjan%2C+S.+F.&rft.au=Kuruppu%2C+S.&rft.au=Fung%2C+K.&rft.au=Hedges%2C+S.+B.&rft.au=Richardson%2C+M.+K.&rft.au=Hodgson%2C+W.+C.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AN%E1%BB%8Dc+%C4%91%E1%BB%99c" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-2017ct-40"><b><a href="#cite_ref-2017ct_40-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFBenoitNortonMangerRubidge2017" class="citation journal cs1">Benoit, J.; Norton, L. A.; Manger, P. R.; Rubidge, B. S. (2017). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5302418">“Reappraisal of the envenoming capacity of <i>Euchambersia mirabilis</i> (Therapsida, Therocephalia) using μCT-scanning techniques”</a>. <i>PLOS ONE</i>. <b>12</b> (2): e0172047. <a href="/wiki/Bibcode_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="Bibcode (định danh)">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/2017PLoSO..1272047B">2017PLoSO..1272047B</a>. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<span class="cs1-lock-free" title="Truy cập mở"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1371%2Fjournal.pone.0172047">10.1371/journal.pone.0172047</a></span>. <a href="/wiki/PMC_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="PMC (định danh)">PMC</a> <span class="cs1-lock-free" title="Truy cập mở"><a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5302418">5302418</a></span>. <a href="/wiki/PMID" class="mw-redirect" title="PMID">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28187210">28187210</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=PLOS+ONE&rft.atitle=Reappraisal+of+the+envenoming+capacity+of+Euchambersia+mirabilis+%28Therapsida%2C+Therocephalia%29+using+%CE%BCCT-scanning+techniques&rft.volume=12&rft.issue=2&rft.pages=e0172047&rft.date=2017&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC5302418%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Apmid%2F28187210&rft_id=info%3Adoi%2F10.1371%2Fjournal.pone.0172047&rft_id=info%3Abibcode%2F2017PLoSO..1272047B&rft.aulast=Benoit&rft.aufirst=J.&rft.au=Norton%2C+L.+A.&rft.au=Manger%2C+P.+R.&rft.au=Rubidge%2C+B.+S.&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC5302418&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AN%E1%BB%8Dc+%C4%91%E1%BB%99c" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-41"><b><a href="#cite_ref-41">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFNekarisMooreRodeFry2013" class="citation journal cs1">Nekaris, K. Anne-Isola; Moore, Richard S.; Rode, E. Johanna; Fry, Bryan G. (27 tháng 9 năm 2013). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3852360">“Mad, bad and dangerous to know: the biochemistry, ecology and evolution of slow loris venom”</a>. <i>Journal of Venomous Animals and Toxins Including Tropical Diseases</i>. <b>19</b> (1): 21. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<span class="cs1-lock-free" title="Truy cập mở"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1186%2F1678-9199-19-21">10.1186/1678-9199-19-21</a></span>. <a href="/wiki/PMC_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="PMC (định danh)">PMC</a> <span class="cs1-lock-free" title="Truy cập mở"><a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3852360">3852360</a></span>. <a href="/wiki/PMID" class="mw-redirect" title="PMID">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24074353">24074353</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Journal+of+Venomous+Animals+and+Toxins+Including+Tropical+Diseases&rft.atitle=Mad%2C+bad+and+dangerous+to+know%3A+the+biochemistry%2C+ecology+and+evolution+of+slow+loris+venom&rft.volume=19&rft.issue=1&rft.pages=21&rft.date=2013-09-27&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC3852360%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Apmid%2F24074353&rft_id=info%3Adoi%2F10.1186%2F1678-9199-19-21&rft.aulast=Nekaris&rft.aufirst=K.+Anne-Isola&rft.au=Moore%2C+Richard+S.&rft.au=Rode%2C+E.+Johanna&rft.au=Fry%2C+Bryan+G.&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC3852360&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AN%E1%BB%8Dc+%C4%91%E1%BB%99c" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-42"><b><a href="#cite_ref-42">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFLigabue-BraunVerli,_H.Carlini,_C._R.2012" class="citation journal cs1">Ligabue-Braun, R.; Verli, H.; Carlini, C. R. (2012). “Venomous mammals: a review”. <i>Toxicon</i>. <b>59</b> (7–8): 680–695. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016%2Fj.toxicon.2012.02.012">10.1016/j.toxicon.2012.02.012</a>. <a href="/wiki/PMID" class="mw-redirect" title="PMID">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22410495">22410495</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Toxicon&rft.atitle=Venomous+mammals%3A+a+review&rft.volume=59&rft.issue=7%E2%80%938&rft.pages=680-695&rft.date=2012&rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2Fj.toxicon.2012.02.012&rft_id=info%3Apmid%2F22410495&rft.aulast=Ligabue-Braun&rft.aufirst=R.&rft.au=Verli%2C+H.&rft.au=Carlini%2C+C.+R.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AN%E1%BB%8Dc+%C4%91%E1%BB%99c" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-43"><b><a href="#cite_ref-43">^</a></b> <span class="reference-text">Jørn H. Hurum, Zhe-Xi Luo, and Zofia Kielan-Jaworowska, Were mammals originally venomous?, Acta Palaeontologica Polonica 51 (1), 2006: 1-11</span> </li> <li id="cite_note-44"><b><a href="#cite_ref-44">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFWongBelov2012" class="citation journal cs1">Wong, E. S.; Belov, K. (2012). “Venom evolution through gene duplications”. <i>Gene</i>. <b>496</b> (1): 1–7. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016%2Fj.gene.2012.01.009">10.1016/j.gene.2012.01.009</a>. <a href="/wiki/PMID" class="mw-redirect" title="PMID">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22285376">22285376</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Gene&rft.atitle=Venom+evolution+through+gene+duplications&rft.volume=496&rft.issue=1&rft.pages=1-7&rft.date=2012&rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2Fj.gene.2012.01.009&rft_id=info%3Apmid%2F22285376&rft.aulast=Wong&rft.aufirst=E.+S.&rft.au=Belov%2C+K.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AN%E1%BB%8Dc+%C4%91%E1%BB%99c" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-GDB2013-45"><b><a href="#cite_ref-GDB2013_45-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFGBD_2013_Mortality_and_Causes_of_Death_Collaborators2014" class="citation journal cs1">GBD 2013 Mortality and Causes of Death Collaborators (17 tháng 12 năm 2014). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4340604">“Global, regional, and national age-sex specific all-cause and cause-specific mortality for 240 causes of death, 1990-2013: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2013”</a>. <i>Lancet</i>. <b>385</b> (9963): 117–171. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016%2FS0140-6736%2814%2961682-2">10.1016/S0140-6736(14)61682-2</a>. <a href="/wiki/PMC_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="PMC (định danh)">PMC</a> <span class="cs1-lock-free" title="Truy cập mở"><a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4340604">4340604</a></span>. <a href="/wiki/PMID" class="mw-redirect" title="PMID">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25530442">25530442</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Lancet&rft.atitle=Global%2C+regional%2C+and+national+age-sex+specific+all-cause+and+cause-specific+mortality+for+240+causes+of+death%2C+1990-2013%3A+a+systematic+analysis+for+the+Global+Burden+of+Disease+Study+2013&rft.volume=385&rft.issue=9963&rft.pages=117-171&rft.date=2014-12-17&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC4340604%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Apmid%2F25530442&rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2FS0140-6736%2814%2961682-2&rft.au=GBD+2013+Mortality+and+Causes+of+Death+Collaborators&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC4340604&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AN%E1%BB%8Dc+%C4%91%E1%BB%99c" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-PalGomesDasguptaGomes2002-46"><b><a href="#cite_ref-PalGomesDasguptaGomes2002_46-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFPalGomesDasguptaGomes2002" class="citation journal cs1">Pal, S. K.; Gomes, A.; Dasgupta, S. C.; Gomes, A. (2002). “Snake venom as therapeutic agents: from toxin to drug development”. <i>Indian Journal of Experimental Biology</i>. <b>40</b> (12): 1353–1358. <a href="/wiki/PMID" class="mw-redirect" title="PMID">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/12974396">12974396</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Indian+Journal+of+Experimental+Biology&rft.atitle=Snake+venom+as+therapeutic+agents%3A+from+toxin+to+drug+development.&rft.volume=40&rft.issue=12&rft.pages=1353-1358&rft.date=2002&rft_id=info%3Apmid%2F12974396&rft.aulast=Pal&rft.aufirst=S.+K.&rft.au=Gomes%2C+A.&rft.au=Dasgupta%2C+S.+C.&rft.au=Gomes%2C+A.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AN%E1%BB%8Dc+%C4%91%E1%BB%99c" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Holland2013-47"><b><a href="#cite_ref-Holland2013_47-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFHolland2013" class="citation journal cs1">Holland, Jennifer S. (tháng 2 năm 2013). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20180525062346/https://www.nationalgeographic.com/magazine/2013/02/venom/">“The Bite That Heals”</a>. <i><a href="/wiki/National_Geographic" class="mw-redirect" title="National Geographic">National Geographic</a></i>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nationalgeographic.com/magazine/2013/02/venom/">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 25 tháng 5 năm 2018<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 30 tháng 9 năm 2018</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=National+Geographic&rft.atitle=The+Bite+That+Heals&rft.date=2013-02&rft.aulast=Holland&rft.aufirst=Jennifer+S.&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.nationalgeographic.com%2Fmagazine%2F2013%2F02%2Fvenom%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AN%E1%BB%8Dc+%C4%91%E1%BB%99c" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-48"><b><a href="#cite_ref-48">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFFoxXuWangChen2018" class="citation journal cs1">Fox, Eduardo G.P.; Xu, Meng; Wang, Lei; Chen, Li; Lu, Yong-Yue (tháng 5 năm 2018). “Speedy milking of fresh venom from aculeate hymenopterans”. <i>Toxicon</i>. <b>146</b>: 120–123. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016%2Fj.toxicon.2018.02.050">10.1016/j.toxicon.2018.02.050</a>. <a href="/wiki/PMID" class="mw-redirect" title="PMID">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29510162">29510162</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Toxicon&rft.atitle=Speedy+milking+of+fresh+venom+from+aculeate+hymenopterans&rft.volume=146&rft.pages=120-123&rft.date=2018-05&rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2Fj.toxicon.2018.02.050&rft_id=info%3Apmid%2F29510162&rft.aulast=Fox&rft.aufirst=Eduardo+G.P.&rft.au=Xu%2C+Meng&rft.au=Wang%2C+Lei&rft.au=Chen%2C+Li&rft.au=Lu%2C+Yong-Yue&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AN%E1%BB%8Dc+%C4%91%E1%BB%99c" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-49"><b><a href="#cite_ref-49">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFFox2021" class="citation book cs1">Fox, Eduardo Gonçalves Paterson (2021). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://link.springer.com/referenceworkentry/10.1007/978-94-007-6649-5_38-1">“Venom Toxins of Fire Ants”</a>. Trong Gopalakrishnakone, P.; Calvete, Juan J. (biên tập). <i>Venom Genomics and Proteomics</i>. Springer Netherlands. tr. 149–167. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1007%2F978-94-007-6416-3_38">10.1007/978-94-007-6416-3_38</a>. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/9789400766495" title="Đặc biệt:Nguồn sách/9789400766495"><bdi>9789400766495</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=Venom+Toxins+of+Fire+Ants&rft.btitle=Venom+Genomics+and+Proteomics&rft.pages=149-167&rft.pub=Springer+Netherlands&rft.date=2021&rft_id=info%3Adoi%2F10.1007%2F978-94-007-6416-3_38&rft.isbn=9789400766495&rft.aulast=Fox&rft.aufirst=Eduardo+Gon%C3%A7alves+Paterson&rft_id=https%3A%2F%2Flink.springer.com%2Freferenceworkentry%2F10.1007%2F978-94-007-6649-5_38-1&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AN%E1%BB%8Dc+%C4%91%E1%BB%99c" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-50"><b><a href="#cite_ref-50">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFCalvete2013" class="citation journal cs1">Calvete, Juan J. (tháng 12 năm 2013). “Snake venomics: From the inventory of toxins to biology”. <i>Toxicon</i>. <b>75</b>: 44–62. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016%2Fj.toxicon.2013.03.020">10.1016/j.toxicon.2013.03.020</a>. <a href="/wiki/M%C3%A3_s%E1%BB%91_ti%C3%AAu_chu%E1%BA%A9n_qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF_cho_xu%E1%BA%A5t_b%E1%BA%A3n_ph%E1%BA%A9m_nhi%E1%BB%81u_k%E1%BB%B3" class="mw-redirect" title="Mã số tiêu chuẩn quốc tế cho xuất bản phẩm nhiều kỳ">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0041-0101">0041-0101</a>. <a href="/wiki/PMID" class="mw-redirect" title="PMID">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23578513">23578513</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Toxicon&rft.atitle=Snake+venomics%3A+From+the+inventory+of+toxins+to+biology&rft.volume=75&rft.pages=44-62&rft.date=2013-12&rft.issn=0041-0101&rft_id=info%3Apmid%2F23578513&rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2Fj.toxicon.2013.03.020&rft.aulast=Calvete&rft.aufirst=Juan+J.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AN%E1%BB%8Dc+%C4%91%E1%BB%99c" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-51"><b><a href="#cite_ref-51">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFArbuckleRodríguez_de_la_VegaCasewell2017" class="citation journal cs1">Arbuckle, Kevin; Rodríguez de la Vega, Ricardo C.; Casewell, Nicholas R. (tháng 12 năm 2017). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.lstmed.ac.uk/7837/1/Coevolution%20takes%20the%20sting%20out%20of%20it%20.pdf">“Coevolution takes the sting out of it: Evolutionary biology and mechanisms of toxin resistance in animals”</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>. <i>Toxicon</i>. <b>140</b>: 118–131. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016%2Fj.toxicon.2017.10.026">10.1016/j.toxicon.2017.10.026</a>. <a href="/wiki/PMID" class="mw-redirect" title="PMID">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29111116">29111116</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Toxicon&rft.atitle=Coevolution+takes+the+sting+out+of+it%3A+Evolutionary+biology+and+mechanisms+of+toxin+resistance+in+animals&rft.volume=140&rft.pages=118-131&rft.date=2017-12&rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2Fj.toxicon.2017.10.026&rft_id=info%3Apmid%2F29111116&rft.aulast=Arbuckle&rft.aufirst=Kevin&rft.au=Rodr%C3%ADguez+de+la+Vega%2C+Ricardo+C.&rft.au=Casewell%2C+Nicholas+R.&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.lstmed.ac.uk%2F7837%2F1%2FCoevolution%2520takes%2520the%2520sting%2520out%2520of%2520it%2520.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AN%E1%BB%8Dc+%C4%91%E1%BB%99c" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-52"><b><a href="#cite_ref-52">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFDawkinsKrebsMaynard_SmithHolliday1979" class="citation journal cs1">Dawkins, Richard; Krebs, John Richard; Maynard Smith, J.; Holliday, Robin (21 tháng 9 năm 1979). “Arms races between and within species”. <i>Proceedings of the Royal Society of London. Series B. Biological Sciences</i>. <b>205</b> (1161): 489–511. <a href="/wiki/Bibcode_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="Bibcode (định danh)">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/1979RSPSB.205..489D">1979RSPSB.205..489D</a>. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1098%2Frspb.1979.0081">10.1098/rspb.1979.0081</a>. <a href="/wiki/PMID" class="mw-redirect" title="PMID">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/42057">42057</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Proceedings+of+the+Royal+Society+of+London.+Series+B.+Biological+Sciences&rft.atitle=Arms+races+between+and+within+species&rft.volume=205&rft.issue=1161&rft.pages=489-511&rft.date=1979-09-21&rft_id=info%3Apmid%2F42057&rft_id=info%3Adoi%2F10.1098%2Frspb.1979.0081&rft_id=info%3Abibcode%2F1979RSPSB.205..489D&rft.aulast=Dawkins&rft.aufirst=Richard&rft.au=Krebs%2C+John+Richard&rft.au=Maynard+Smith%2C+J.&rft.au=Holliday%2C+Robin&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AN%E1%BB%8Dc+%C4%91%E1%BB%99c" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-53"><b><a href="#cite_ref-53">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFMcCabeMackessy2015" class="citation book cs1">McCabe, Thomas M.; Mackessy, Stephen P. (2015). Gopalakrishnakone, P.; Malhotra, Anita (biên tập). <i>Evolution of Resistance to Toxins in Prey</i>. <i>Evolution of Venomous Animals and Their Toxins</i>. Toxinology. Springer Netherlands. tr. 1–19. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1007%2F978-94-007-6727-0_6-1">10.1007/978-94-007-6727-0_6-1</a>. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-94-007-6727-0" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-94-007-6727-0"><bdi>978-94-007-6727-0</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Evolution+of+Resistance+to+Toxins+in+Prey&rft.series=Toxinology&rft.pages=1-19&rft.pub=Springer+Netherlands&rft.date=2015&rft_id=info%3Adoi%2F10.1007%2F978-94-007-6727-0_6-1&rft.isbn=978-94-007-6727-0&rft.aulast=McCabe&rft.aufirst=Thomas+M.&rft.au=Mackessy%2C+Stephen+P.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AN%E1%BB%8Dc+%C4%91%E1%BB%99c" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-54"><b><a href="#cite_ref-54">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFNuismerRidenhourOswald2007" class="citation journal cs1">Nuismer, Scott L.; Ridenhour, Benjamin J.; Oswald, Benjamin P. (2007). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1111%2Fj.1558-5646.2007.00158.x">“Antagonistic Coevolution Mediated by Phenotypic Differences Between Quantitative Traits”</a>. <i>Evolution</i>. <b>61</b> (8): 1823–1834. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<span class="cs1-lock-free" title="Truy cập mở"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1111%2Fj.1558-5646.2007.00158.x">10.1111/j.1558-5646.2007.00158.x</a></span>. <a href="/wiki/PMID" class="mw-redirect" title="PMID">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17683426">17683426</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Evolution&rft.atitle=Antagonistic+Coevolution+Mediated+by+Phenotypic+Differences+Between+Quantitative+Traits&rft.volume=61&rft.issue=8&rft.pages=1823-1834&rft.date=2007&rft_id=info%3Adoi%2F10.1111%2Fj.1558-5646.2007.00158.x&rft_id=info%3Apmid%2F17683426&rft.aulast=Nuismer&rft.aufirst=Scott+L.&rft.au=Ridenhour%2C+Benjamin+J.&rft.au=Oswald%2C+Benjamin+P.&rft_id=%2F%2Fdoi.org%2F10.1111%252Fj.1558-5646.2007.00158.x&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AN%E1%BB%8Dc+%C4%91%E1%BB%99c" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-gibbs-55">^ <a href="#cite_ref-gibbs_55-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-gibbs_55-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFHoldingDrabeckJansaGibbs2016" class="citation journal cs1">Holding, Matthew L.; Drabeck, Danielle H.; Jansa, Sharon A.; Gibbs, H. Lisle (1 tháng 11 năm 2016). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://academic.oup.com/icb/article/56/5/1032/2420622">“Venom Resistance as a Model for Understanding the Molecular Basis of Complex Coevolutionary Adaptations”</a>. <i>Integrative and Comparative Biology</i>. <b>56</b> (5): 1032–1043. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<span class="cs1-lock-free" title="Truy cập mở"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1093%2Ficb%2Ficw082">10.1093/icb/icw082</a></span>. <a href="/wiki/M%C3%A3_s%E1%BB%91_ti%C3%AAu_chu%E1%BA%A9n_qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF_cho_xu%E1%BA%A5t_b%E1%BA%A3n_ph%E1%BA%A9m_nhi%E1%BB%81u_k%E1%BB%B3" class="mw-redirect" title="Mã số tiêu chuẩn quốc tế cho xuất bản phẩm nhiều kỳ">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/1540-7063">1540-7063</a>. <a href="/wiki/PMID" class="mw-redirect" title="PMID">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27444525">27444525</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Integrative+and+Comparative+Biology&rft.atitle=Venom+Resistance+as+a+Model+for+Understanding+the+Molecular+Basis+of+Complex+Coevolutionary+Adaptations&rft.volume=56&rft.issue=5&rft.pages=1032-1043&rft.date=2016-11-01&rft.issn=1540-7063&rft_id=info%3Apmid%2F27444525&rft_id=info%3Adoi%2F10.1093%2Ficb%2Ficw082&rft.aulast=Holding&rft.aufirst=Matthew+L.&rft.au=Drabeck%2C+Danielle+H.&rft.au=Jansa%2C+Sharon+A.&rft.au=Gibbs%2C+H.+Lisle&rft_id=https%3A%2F%2Facademic.oup.com%2Ficb%2Farticle%2F56%2F5%2F1032%2F2420622&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AN%E1%BB%8Dc+%C4%91%E1%BB%99c" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-56"><b><a href="#cite_ref-56">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFCalvete2017" class="citation journal cs1">Calvete, Juan J. (1 tháng 3 năm 2017). “Venomics: integrative venom proteomics and beyond”. <i>Biochemical Journal</i>. <b>474</b> (5): 611–634. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1042%2FBCJ20160577">10.1042/BCJ20160577</a>. <a href="/wiki/M%C3%A3_s%E1%BB%91_ti%C3%AAu_chu%E1%BA%A9n_qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF_cho_xu%E1%BA%A5t_b%E1%BA%A3n_ph%E1%BA%A9m_nhi%E1%BB%81u_k%E1%BB%B3" class="mw-redirect" title="Mã số tiêu chuẩn quốc tế cho xuất bản phẩm nhiều kỳ">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0264-6021">0264-6021</a>. <a href="/wiki/PMID" class="mw-redirect" title="PMID">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28219972">28219972</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Biochemical+Journal&rft.atitle=Venomics%3A+integrative+venom+proteomics+and+beyond&rft.volume=474&rft.issue=5&rft.pages=611-634&rft.date=2017-03-01&rft.issn=0264-6021&rft_id=info%3Apmid%2F28219972&rft_id=info%3Adoi%2F10.1042%2FBCJ20160577&rft.aulast=Calvete&rft.aufirst=Juan+J.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AN%E1%BB%8Dc+%C4%91%E1%BB%99c" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-57"><b><a href="#cite_ref-57">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFMorgensternKing2013" class="citation journal cs1">Morgenstern, David; King, Glenn F. (1 tháng 3 năm 2013). “The venom optimization hypothesis revisited”. <i>Toxicon</i>. <b>63</b>: 120–128. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016%2Fj.toxicon.2012.11.022">10.1016/j.toxicon.2012.11.022</a>. <a href="/wiki/PMID" class="mw-redirect" title="PMID">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23266311">23266311</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Toxicon&rft.atitle=The+venom+optimization+hypothesis+revisited&rft.volume=63&rft.pages=120-128&rft.date=2013-03-01&rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2Fj.toxicon.2012.11.022&rft_id=info%3Apmid%2F23266311&rft.aulast=Morgenstern&rft.aufirst=David&rft.au=King%2C+Glenn+F.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AN%E1%BB%8Dc+%C4%91%E1%BB%99c" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-58"><b><a href="#cite_ref-58">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFPoranCossBenjamini1987" class="citation journal cs1">Poran, Naomie S.; Coss, Richard G.; Benjamini, Eli (1 tháng 1 năm 1987). “Resistance of California ground squirrels (Spermophilus Beecheyi) to the venom of the northern Pacific rattlesnake (Crotalus Viridis Oreganus): A study of adaptive variation”. <i>Toxicon</i>. <b>25</b> (7): 767–777. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016%2F0041-0101%2887%2990127-9">10.1016/0041-0101(87)90127-9</a>. <a href="/wiki/M%C3%A3_s%E1%BB%91_ti%C3%AAu_chu%E1%BA%A9n_qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF_cho_xu%E1%BA%A5t_b%E1%BA%A3n_ph%E1%BA%A9m_nhi%E1%BB%81u_k%E1%BB%B3" class="mw-redirect" title="Mã số tiêu chuẩn quốc tế cho xuất bản phẩm nhiều kỳ">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0041-0101">0041-0101</a>. <a href="/wiki/PMID" class="mw-redirect" title="PMID">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/3672545">3672545</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Toxicon&rft.atitle=Resistance+of+California+ground+squirrels+%28Spermophilus+Beecheyi%29+to+the+venom+of+the+northern+Pacific+rattlesnake+%28Crotalus+Viridis+Oreganus%29%3A+A+study+of+adaptive+variation&rft.volume=25&rft.issue=7&rft.pages=767-777&rft.date=1987-01-01&rft.issn=0041-0101&rft_id=info%3Apmid%2F3672545&rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2F0041-0101%2887%2990127-9&rft.aulast=Poran&rft.aufirst=Naomie+S.&rft.au=Coss%2C+Richard+G.&rft.au=Benjamini%2C+Eli&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AN%E1%BB%8Dc+%C4%91%E1%BB%99c" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-59"><b><a href="#cite_ref-59">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFCossPoranGuséSmith1993" class="citation journal cs1">Coss, Richard G.; Poran, Naomie S.; Gusé, Kevin L.; Smith, David G. (1 tháng 1 năm 1993). “Development of Antisnake Defenses in California Ground Squirrels (Spermophilus Beecheyi): II. Microevolutionary Effects of Relaxed Selection From Rattlesnakes”. <i>Behaviour</i>. <b>124</b> (1–2): 137–162. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1163%2F156853993X00542">10.1163/156853993X00542</a>. <a href="/wiki/M%C3%A3_s%E1%BB%91_ti%C3%AAu_chu%E1%BA%A9n_qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF_cho_xu%E1%BA%A5t_b%E1%BA%A3n_ph%E1%BA%A9m_nhi%E1%BB%81u_k%E1%BB%B3" class="mw-redirect" title="Mã số tiêu chuẩn quốc tế cho xuất bản phẩm nhiều kỳ">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0005-7959">0005-7959</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Behaviour&rft.atitle=Development+of+Antisnake+Defenses+in+California+Ground+Squirrels+%28Spermophilus+Beecheyi%29%3A+II.+Microevolutionary+Effects+of+Relaxed+Selection+From+Rattlesnakes&rft.volume=124&rft.issue=1%E2%80%932&rft.pages=137-162&rft.date=1993-01-01&rft_id=info%3Adoi%2F10.1163%2F156853993X00542&rft.issn=0005-7959&rft.aulast=Coss&rft.aufirst=Richard+G.&rft.au=Poran%2C+Naomie+S.&rft.au=Gus%C3%A9%2C+Kevin+L.&rft.au=Smith%2C+David+G.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AN%E1%BB%8Dc+%C4%91%E1%BB%99c" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-60"><b><a href="#cite_ref-60">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFHoldingBiardiGibbs2016" class="citation journal cs1">Holding, Matthew L.; Biardi, James E.; Gibbs, H. Lisle (27 tháng 4 năm 2016). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4855376">“Coevolution of venom function and venom resistance in a rattlesnake predator and its squirrel prey”</a>. <i>Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences</i>. <b>283</b> (1829): 20152841. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1098%2Frspb.2015.2841">10.1098/rspb.2015.2841</a>. <a href="/wiki/PMC_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="PMC (định danh)">PMC</a> <span class="cs1-lock-free" title="Truy cập mở"><a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4855376">4855376</a></span>. <a href="/wiki/PMID" class="mw-redirect" title="PMID">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27122552">27122552</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Proceedings+of+the+Royal+Society+B%3A+Biological+Sciences&rft.atitle=Coevolution+of+venom+function+and+venom+resistance+in+a+rattlesnake+predator+and+its+squirrel+prey&rft.volume=283&rft.issue=1829&rft.pages=20152841&rft.date=2016-04-27&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC4855376%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Apmid%2F27122552&rft_id=info%3Adoi%2F10.1098%2Frspb.2015.2841&rft.aulast=Holding&rft.aufirst=Matthew+L.&rft.au=Biardi%2C+James+E.&rft.au=Gibbs%2C+H.+Lisle&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC4855376&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AN%E1%BB%8Dc+%C4%91%E1%BB%99c" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-61"><b><a href="#cite_ref-61">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFConant1975" class="citation book cs1">Conant, Roger (1975). <span class="cs1-lock-registration" title="Yêu cầu đăng ký miễn phí"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/fieldguidetorept0000cona"><i>A field guide to reptiles and amphibians of Eastern and Central North America</i></a></span> . Boston: Houghton Mifflin. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-395-19979-4" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-395-19979-4"><bdi>0-395-19979-4</bdi></a>. <a href="/wiki/OCLC_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="OCLC (định danh)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/1423604">1423604</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=A+field+guide+to+reptiles+and+amphibians+of+Eastern+and+Central+North+America.&rft.place=Boston&rft.edition=Second&rft.pub=Houghton+Mifflin&rft.date=1975&rft_id=info%3Aoclcnum%2F1423604&rft.isbn=0-395-19979-4&rft.aulast=Conant&rft.aufirst=Roger&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Ffieldguidetorept0000cona&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AN%E1%BB%8Dc+%C4%91%E1%BB%99c" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-62"><b><a href="#cite_ref-62">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFWeinsteinDeWittSmith1992" class="citation journal cs1">Weinstein, Scott A.; DeWitt, Clement F.; Smith, Leonard A. (tháng 12 năm 1992). “Variability of Venom-Neutralizing Properties of Serum from Snakes of the Colubrid Genus Lampropeltis”. <i>Journal of Herpetology</i>. <b>26</b> (4): 452. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.2307%2F1565123">10.2307/1565123</a>. <a href="/wiki/JSTOR_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="JSTOR (định danh)">JSTOR</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.jstor.org/stable/1565123">1565123</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Journal+of+Herpetology&rft.atitle=Variability+of+Venom-Neutralizing+Properties+of+Serum+from+Snakes+of+the+Colubrid+Genus+Lampropeltis&rft.volume=26&rft.issue=4&rft.pages=452&rft.date=1992-12&rft_id=info%3Adoi%2F10.2307%2F1565123&rft_id=%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F1565123%23id-name%3DJSTOR&rft.aulast=Weinstein&rft.aufirst=Scott+A.&rft.au=DeWitt%2C+Clement+F.&rft.au=Smith%2C+Leonard+A.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AN%E1%BB%8Dc+%C4%91%E1%BB%99c" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-63"><b><a href="#cite_ref-63">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFHeatwolePoran1995" class="citation journal cs1">Heatwole, Harold; Poran, Naomie S. (15 tháng 2 năm 1995). “Resistances of Sympatric and Allopatric Eels to Sea Snake Venoms”. <i>Copeia</i>. <b>1995</b> (1): 136. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.2307%2F1446808">10.2307/1446808</a>. <a href="/wiki/JSTOR_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="JSTOR (định danh)">JSTOR</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.jstor.org/stable/1446808">1446808</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Copeia&rft.atitle=Resistances+of+Sympatric+and+Allopatric+Eels+to+Sea+Snake+Venoms&rft.volume=1995&rft.issue=1&rft.pages=136&rft.date=1995-02-15&rft_id=info%3Adoi%2F10.2307%2F1446808&rft_id=%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F1446808%23id-name%3DJSTOR&rft.aulast=Heatwole&rft.aufirst=Harold&rft.au=Poran%2C+Naomie+S.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AN%E1%BB%8Dc+%C4%91%E1%BB%99c" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-64"><b><a href="#cite_ref-64">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFHeatwolePowell1998" class="citation journal cs1">Heatwole, Harold; Powell, Judy (tháng 5 năm 1998). “Resistance of eels (Gymnothorax) to the venom of sea kraits (Laticauda colubrina): a test of coevolution”. <i>Toxicon</i>. <b>36</b> (4): 619–625. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016%2FS0041-0101%2897%2900081-0">10.1016/S0041-0101(97)00081-0</a>. <a href="/wiki/PMID" class="mw-redirect" title="PMID">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/9643474">9643474</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Toxicon&rft.atitle=Resistance+of+eels+%28Gymnothorax%29+to+the+venom+of+sea+kraits+%28Laticauda+colubrina%29%3A+a+test+of+coevolution&rft.volume=36&rft.issue=4&rft.pages=619-625&rft.date=1998-05&rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2FS0041-0101%2897%2900081-0&rft_id=info%3Apmid%2F9643474&rft.aulast=Heatwole&rft.aufirst=Harold&rft.au=Powell%2C+Judy&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AN%E1%BB%8Dc+%C4%91%E1%BB%99c" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Zimmerman_259–264-65"><b><a href="#cite_ref-Zimmerman_259–264_65-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFZimmermanHeatwoleDavies1992" class="citation journal cs1">Zimmerman, K. D.; Heatwole, Harold; Davies, H. I. (1 tháng 3 năm 1992). “Survival times and resistance to sea snake (Aipysurus laevis) venom by five species of prey fish”. <i>Toxicon</i>. <b>30</b> (3): 259–264. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016%2F0041-0101%2892%2990868-6">10.1016/0041-0101(92)90868-6</a>. <a href="/wiki/M%C3%A3_s%E1%BB%91_ti%C3%AAu_chu%E1%BA%A9n_qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF_cho_xu%E1%BA%A5t_b%E1%BA%A3n_ph%E1%BA%A9m_nhi%E1%BB%81u_k%E1%BB%B3" class="mw-redirect" title="Mã số tiêu chuẩn quốc tế cho xuất bản phẩm nhiều kỳ">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0041-0101">0041-0101</a>. <a href="/wiki/PMID" class="mw-redirect" title="PMID">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/1529461">1529461</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Toxicon&rft.atitle=Survival+times+and+resistance+to+sea+snake+%28Aipysurus+laevis%29+venom+by+five+species+of+prey+fish&rft.volume=30&rft.issue=3&rft.pages=259-264&rft.date=1992-03-01&rft.issn=0041-0101&rft_id=info%3Apmid%2F1529461&rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2F0041-0101%2892%2990868-6&rft.aulast=Zimmerman&rft.aufirst=K.+D.&rft.au=Heatwole%2C+Harold&rft.au=Davies%2C+H.+I.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AN%E1%BB%8Dc+%C4%91%E1%BB%99c" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-66"><b><a href="#cite_ref-66">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFLitsiosSimsWüestPearman2012" class="citation journal cs1">Litsios, Glenn; Sims, Carrie A.; Wüest, Rafael O.; Pearman, Peter B.; Zimmermann, Niklaus E.; Salamin, Nicolas (2 tháng 11 năm 2012). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3532366">“Mutualism with sea anemones triggered the adaptive radiation of clownfishes”</a>. <i>BMC Evolutionary Biology</i>. <b>12</b> (1): 212. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<span class="cs1-lock-free" title="Truy cập mở"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1186%2F1471-2148-12-212">10.1186/1471-2148-12-212</a></span>. <a href="/wiki/M%C3%A3_s%E1%BB%91_ti%C3%AAu_chu%E1%BA%A9n_qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF_cho_xu%E1%BA%A5t_b%E1%BA%A3n_ph%E1%BA%A9m_nhi%E1%BB%81u_k%E1%BB%B3" class="mw-redirect" title="Mã số tiêu chuẩn quốc tế cho xuất bản phẩm nhiều kỳ">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/1471-2148">1471-2148</a>. <a href="/wiki/PMC_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="PMC (định danh)">PMC</a> <span class="cs1-lock-free" title="Truy cập mở"><a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3532366">3532366</a></span>. <a href="/wiki/PMID" class="mw-redirect" title="PMID">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23122007">23122007</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=BMC+Evolutionary+Biology&rft.atitle=Mutualism+with+sea+anemones+triggered+the+adaptive+radiation+of+clownfishes&rft.volume=12&rft.issue=1&rft.pages=212&rft.date=2012-11-02&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC3532366%23id-name%3DPMC&rft.issn=1471-2148&rft_id=info%3Apmid%2F23122007&rft_id=info%3Adoi%2F10.1186%2F1471-2148-12-212&rft.aulast=Litsios&rft.aufirst=Glenn&rft.au=Sims%2C+Carrie+A.&rft.au=W%C3%BCest%2C+Rafael+O.&rft.au=Pearman%2C+Peter+B.&rft.au=Zimmermann%2C+Niklaus+E.&rft.au=Salamin%2C+Nicolas&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC3532366&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AN%E1%BB%8Dc+%C4%91%E1%BB%99c" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-67"><b><a href="#cite_ref-67">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFFautin1991" class="citation journal cs1">Fautin, Daphne G. (1991). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://kuscholarworks.ku.edu/handle/1808/6134">“The anemonefish symbiosis: what is known and what is not”</a>. <i>Symbiosis</i>. <b>10</b>: 23–46 – qua University of Kansas.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Symbiosis&rft.atitle=The+anemonefish+symbiosis%3A+what+is+known+and+what+is+not&rft.volume=10&rft.pages=23-46&rft.date=1991&rft.aulast=Fautin&rft.aufirst=Daphne+G.&rft_id=https%3A%2F%2Fkuscholarworks.ku.edu%2Fhandle%2F1808%2F6134&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AN%E1%BB%8Dc+%C4%91%E1%BB%99c" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-68"><b><a href="#cite_ref-68">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFMebs2009" class="citation journal cs1">Mebs, Dietrich (15 tháng 12 năm 2009). “Chemical biology of the mutualistic relationships of sea anemones with fish and crustaceans”. <i>Toxicon</i>. Cnidarian Toxins and Venoms. <b>54</b> (8): 1071–1074. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016%2Fj.toxicon.2009.02.027">10.1016/j.toxicon.2009.02.027</a>. <a href="/wiki/M%C3%A3_s%E1%BB%91_ti%C3%AAu_chu%E1%BA%A9n_qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF_cho_xu%E1%BA%A5t_b%E1%BA%A3n_ph%E1%BA%A9m_nhi%E1%BB%81u_k%E1%BB%B3" class="mw-redirect" title="Mã số tiêu chuẩn quốc tế cho xuất bản phẩm nhiều kỳ">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0041-0101">0041-0101</a>. <a href="/wiki/PMID" class="mw-redirect" title="PMID">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19268681">19268681</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Toxicon&rft.atitle=Chemical+biology+of+the+mutualistic+relationships+of+sea+anemones+with+fish+and+crustaceans&rft.volume=54&rft.issue=8&rft.pages=1071-1074&rft.date=2009-12-15&rft.issn=0041-0101&rft_id=info%3Apmid%2F19268681&rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2Fj.toxicon.2009.02.027&rft.aulast=Mebs&rft.aufirst=Dietrich&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AN%E1%BB%8Dc+%C4%91%E1%BB%99c" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-69"><b><a href="#cite_ref-69">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFda_SilvaNedosyko2016" class="citation cs2">da Silva, Karen Burke; Nedosyko, Anita (2016), Goffredo, Stefano; Dubinsky, Zvy (biên tập), “Sea Anemones and Anemonefish: A Match Made in Heaven”, <i>The Cnidaria, Past, Present and Future: The world of Medusa and her sisters</i>, Springer International Publishing, tr. 425–438, <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1007%2F978-3-319-31305-4_27">10.1007/978-3-319-31305-4_27</a>, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-3-319-31305-4" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-3-319-31305-4"><bdi>978-3-319-31305-4</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+Cnidaria%2C+Past%2C+Present+and+Future%3A+The+world+of+Medusa+and+her+sisters&rft.atitle=Sea+Anemones+and+Anemonefish%3A+A+Match+Made+in+Heaven&rft.pages=425-438&rft.date=2016&rft_id=info%3Adoi%2F10.1007%2F978-3-319-31305-4_27&rft.isbn=978-3-319-31305-4&rft.aulast=da+Silva&rft.aufirst=Karen+Burke&rft.au=Nedosyko%2C+Anita&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AN%E1%BB%8Dc+%C4%91%E1%BB%99c" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-70"><b><a href="#cite_ref-70">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFNedosykoYoungEdwardsSilva2014" class="citation journal cs1">Nedosyko, Anita M.; Young, Jeanne E.; Edwards, John W.; Silva, Karen Burke da (30 tháng 5 năm 2014). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4039484">“Searching for a Toxic Key to Unlock the Mystery of Anemonefish and Anemone Symbiosis”</a>. <i>PLOS ONE</i>. <b>9</b> (5): e98449. <a href="/wiki/Bibcode_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="Bibcode (định danh)">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/2014PLoSO...998449N">2014PLoSO...998449N</a>. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<span class="cs1-lock-free" title="Truy cập mở"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1371%2Fjournal.pone.0098449">10.1371/journal.pone.0098449</a></span>. <a href="/wiki/M%C3%A3_s%E1%BB%91_ti%C3%AAu_chu%E1%BA%A9n_qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF_cho_xu%E1%BA%A5t_b%E1%BA%A3n_ph%E1%BA%A9m_nhi%E1%BB%81u_k%E1%BB%B3" class="mw-redirect" title="Mã số tiêu chuẩn quốc tế cho xuất bản phẩm nhiều kỳ">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/1932-6203">1932-6203</a>. <a href="/wiki/PMC_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="PMC (định danh)">PMC</a> <span class="cs1-lock-free" title="Truy cập mở"><a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4039484">4039484</a></span>. <a href="/wiki/PMID" class="mw-redirect" title="PMID">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24878777">24878777</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=PLOS+ONE&rft.atitle=Searching+for+a+Toxic+Key+to+Unlock+the+Mystery+of+Anemonefish+and+Anemone+Symbiosis&rft.volume=9&rft.issue=5&rft.pages=e98449&rft.date=2014-05-30&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC4039484%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Abibcode%2F2014PLoSO...998449N&rft_id=info%3Apmid%2F24878777&rft_id=info%3Adoi%2F10.1371%2Fjournal.pone.0098449&rft.issn=1932-6203&rft.aulast=Nedosyko&rft.aufirst=Anita+M.&rft.au=Young%2C+Jeanne+E.&rft.au=Edwards%2C+John+W.&rft.au=Silva%2C+Karen+Burke+da&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC4039484&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AN%E1%BB%8Dc+%C4%91%E1%BB%99c" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-71"><b><a href="#cite_ref-71">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFMebs1994" class="citation journal cs1">Mebs, D. (1 tháng 9 năm 1994). “Anemonefish symbiosis: Vulnerability and resistance of fish to the toxin of the sea anemone”. <i>Toxicon</i>. <b>32</b> (9): 1059–1068. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016%2F0041-0101%2894%2990390-5">10.1016/0041-0101(94)90390-5</a>. <a href="/wiki/M%C3%A3_s%E1%BB%91_ti%C3%AAu_chu%E1%BA%A9n_qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF_cho_xu%E1%BA%A5t_b%E1%BA%A3n_ph%E1%BA%A9m_nhi%E1%BB%81u_k%E1%BB%B3" class="mw-redirect" title="Mã số tiêu chuẩn quốc tế cho xuất bản phẩm nhiều kỳ">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0041-0101">0041-0101</a>. <a href="/wiki/PMID" class="mw-redirect" title="PMID">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/7801342">7801342</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Toxicon&rft.atitle=Anemonefish+symbiosis%3A+Vulnerability+and+resistance+of+fish+to+the+toxin+of+the+sea+anemone&rft.volume=32&rft.issue=9&rft.pages=1059-1068&rft.date=1994-09-01&rft.issn=0041-0101&rft_id=info%3Apmid%2F7801342&rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2F0041-0101%2894%2990390-5&rft.aulast=Mebs&rft.aufirst=D.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AN%E1%BB%8Dc+%C4%91%E1%BB%99c" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-72"><b><a href="#cite_ref-72">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFLubbockSmith1980" class="citation journal cs1">Lubbock, R.; Smith, David Cecil (13 tháng 2 năm 1980). “Why are clownfishes not stung by sea anemones?”. <i>Proceedings of the Royal Society of London. Series B. Biological Sciences</i>. <b>207</b> (1166): 35–61. <a href="/wiki/Bibcode_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="Bibcode (định danh)">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/1980RSPSB.207...35L">1980RSPSB.207...35L</a>. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1098%2Frspb.1980.0013">10.1098/rspb.1980.0013</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Proceedings+of+the+Royal+Society+of+London.+Series+B.+Biological+Sciences&rft.atitle=Why+are+clownfishes+not+stung+by+sea+anemones%3F&rft.volume=207&rft.issue=1166&rft.pages=35-61&rft.date=1980-02-13&rft_id=info%3Adoi%2F10.1098%2Frspb.1980.0013&rft_id=info%3Abibcode%2F1980RSPSB.207...35L&rft.aulast=Lubbock&rft.aufirst=R.&rft.au=Smith%2C+David+Cecil&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AN%E1%BB%8Dc+%C4%91%E1%BB%99c" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Litsios_20133220-73">^ <a href="#cite_ref-Litsios_20133220_73-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Litsios_20133220_73-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFLitsiosKostikovaSalamin2014" class="citation journal cs1">Litsios, Glenn; Kostikova, Anna; Salamin, Nicolas (22 tháng 11 năm 2014). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4213602">“Host specialist clownfishes are environmental niche generalists”</a>. <i>Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences</i>. <b>281</b> (1795): 20133220. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1098%2Frspb.2013.3220">10.1098/rspb.2013.3220</a>. <a href="/wiki/PMC_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="PMC (định danh)">PMC</a> <span class="cs1-lock-free" title="Truy cập mở"><a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4213602">4213602</a></span>. <a href="/wiki/PMID" class="mw-redirect" title="PMID">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25274370">25274370</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Proceedings+of+the+Royal+Society+B%3A+Biological+Sciences&rft.atitle=Host+specialist+clownfishes+are+environmental+niche+generalists&rft.volume=281&rft.issue=1795&rft.pages=20133220&rft.date=2014-11-22&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC4213602%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Apmid%2F25274370&rft_id=info%3Adoi%2F10.1098%2Frspb.2013.3220&rft.aulast=Litsios&rft.aufirst=Glenn&rft.au=Kostikova%2C+Anna&rft.au=Salamin%2C+Nicolas&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC4213602&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AN%E1%BB%8Dc+%C4%91%E1%BB%99c" class="Z3988"></span></span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Đọc_thêm"><span id=".C4.90.E1.BB.8Dc_th.C3.AAm"></span>Đọc thêm</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=N%E1%BB%8Dc_%C4%91%E1%BB%99c&veaction=edit&section=15" title="Sửa đổi phần “Đọc thêm”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=N%E1%BB%8Dc_%C4%91%E1%BB%99c&action=edit&section=15" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Đọc thêm"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r71922045">.mw-parser-output .portalbox{padding:0;margin:0.5em 0;display:table;box-sizing:border-box;max-width:175px;list-style:none}.mw-parser-output .portalborder{border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);padding:0.1em;background:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa)}.mw-parser-output .portalbox-entry{display:table-row;font-size:85%;line-height:110%;height:1.9em;font-style:italic;font-weight:bold}.mw-parser-output .portalbox-image{display:table-cell;padding:0.2em;vertical-align:middle;text-align:center}.mw-parser-output .portalbox-link{display:table-cell;padding:0.2em 0.2em 0.2em 0.3em;vertical-align:middle}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .portalleft{clear:left;float:left;margin:0.5em 1em 0.5em 0}.mw-parser-output .portalright{clear:right;float:right;margin:0.5em 0 0.5em 1em}}</style><ul role="navigation" aria-label="Cổng thông tin" class="noprint portalbox portalborder portalright"> <li class="portalbox-entry"><span class="portalbox-image"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><span><img alt="icon" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/WHO_Rod.svg/12px-WHO_Rod.svg.png" decoding="async" width="12" height="28" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/WHO_Rod.svg/18px-WHO_Rod.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/WHO_Rod.svg/24px-WHO_Rod.svg.png 2x" data-file-width="107" data-file-height="250" /></span></span></span><span class="portalbox-link"><a href="/wiki/C%E1%BB%95ng_th%C3%B4ng_tin:Y_h%E1%BB%8Dc" title="Cổng thông tin:Y học">Cổng thông tin Y học</a></span></li></ul> <ul><li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFSmithWheeler2006" class="citation journal cs1">Smith WL, Wheeler WC (2006). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://jhered.oxfordjournals.org/cgi/pmidlookup?view=long&pmid=16740627">“Venom evolution widespread in fishes: a phylogenetic road map for the bioprospecting of piscine venoms”</a>. <i>J. Hered</i>. <b>97</b> (3): 206–17. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1093%2Fjhered%2Fesj034">10.1093/jhered/esj034</a>. <a href="/wiki/PMID" class="mw-redirect" title="PMID">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16740627">16740627</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=J.+Hered.&rft.atitle=Venom+evolution+widespread+in+fishes%3A+a+phylogenetic+road+map+for+the+bioprospecting+of+piscine+venoms&rft.volume=97&rft.issue=3&rft.pages=206-17&rft.date=2006&rft_id=info%3Adoi%2F10.1093%2Fjhered%2Fesj034&rft_id=info%3Apmid%2F16740627&rft.aulast=Smith&rft.aufirst=WL&rft.au=Wheeler%2C+WC&rft_id=http%3A%2F%2Fjhered.oxfordjournals.org%2Fcgi%2Fpmidlookup%3Fview%3Dlong%26pmid%3D16740627&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AN%E1%BB%8Dc+%C4%91%E1%BB%99c" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFLansHarperGeorgesBridgewater2001" class="citation journal cs1">Lans C, Harper T, Georges K, Bridgewater E (2001). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.biomedcentral.com/1472-6882/1/10">“Medicinal and ethnoveterinary remedies of hunters in Trinidad”</a>. <i>BMC Complement Altern Med</i>. <b>1</b> (1): 10. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1186%2F1472-6882-1-10">10.1186/1472-6882-1-10</a>. <a href="/wiki/PMC_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="PMC (định danh)">PMC</a> <span class="cs1-lock-free" title="Truy cập mở"><a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC60997">60997</a></span>. <a href="/wiki/PMID" class="mw-redirect" title="PMID">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/11737880">11737880</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=BMC+Complement+Altern+Med&rft.atitle=Medicinal+and+ethnoveterinary+remedies+of+hunters+in+Trinidad&rft.volume=1&rft.issue=1&rft.pages=10&rft.date=2001&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC60997%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Apmid%2F11737880&rft_id=info%3Adoi%2F10.1186%2F1472-6882-1-10&rft.aulast=Lans&rft.aufirst=C&rft.au=Harper%2C+T&rft.au=Georges%2C+K&rft.au=Bridgewater%2C+E&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.biomedcentral.com%2F1472-6882%2F1%2F10&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AN%E1%BB%8Dc+%C4%91%E1%BB%99c" class="Z3988"></span></li> <li>Fry, B. G., N. Vidal, J. A. Norman, F. J. Vonk, H. Scheib, S. F. R. Ramjan, S. Kuruppu, K. Fung, S. B. Hedges, M. K. Richardson, W. C. Hodgson, V. Ignjatovic, R. Summerhayes, and E. Kochva. 2006. Early evolution of the venom system in lizards and snakes. Nature (London) 439:584-588.</li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFFry_B._G.Wroe_S.Teeuwisse_W.Moreno_K.2009b" class="citation journal cs1">Fry B. G.; Wroe S.; Teeuwisse W.; Moreno K.; Ingle J.; McHenry C.; Ferrara T.; Clausen P.; Scheib H.; Winter K. L.; Greisman L.; Roelants K.; Clemente C. J.; Giannakis E.; Hodgson W. C.; Luz S.; Martelli P.; Krishnasamy K.; Kochva E.; Kwok H. F.; Scanlon D.; Karas J.; Citron D. M.; Goldstein E. J. C.; Mcnaughtan J. E.; Norman J. A. (2009b). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2690028">“A central role for venom in predation by Varanus komodoensis (Komodo Dragon) and the extinct giant Varanus (Megalania) priscus”</a>. <i>Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America</i>. <b>106</b>: 8969–8974. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1073%2Fpnas.0810883106">10.1073/pnas.0810883106</a>. <a href="/wiki/PMC_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="PMC (định danh)">PMC</a> <span class="cs1-lock-free" title="Truy cập mở"><a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2690028">2690028</a></span>. <a href="/wiki/PMID" class="mw-redirect" title="PMID">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19451641">19451641</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Proceedings+of+the+National+Academy+of+Sciences+of+the+United+States+of+America&rft.atitle=A+central+role+for+venom+in+predation+by+Varanus+komodoensis+%28Komodo+Dragon%29+and+the+extinct+giant+Varanus+%28Megalania%29+priscus&rft.volume=106&rft.pages=8969-8974&rft.date=2009&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC2690028%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Apmid%2F19451641&rft_id=info%3Adoi%2F10.1073%2Fpnas.0810883106&rft.au=Fry+B.+G.&rft.au=Wroe+S.&rft.au=Teeuwisse+W.&rft.au=Moreno+K.&rft.au=Ingle+J.&rft.au=McHenry+C.&rft.au=Ferrara+T.&rft.au=Clausen+P.&rft.au=Scheib+H.&rft.au=Winter+K.+L.&rft.au=Greisman+L.&rft.au=Roelants+K.&rft.au=Clemente+C.+J.&rft.au=Giannakis+E.&rft.au=Hodgson+W.+C.&rft.au=Luz+S.&rft.au=Martelli+P.&rft.au=Krishnasamy+K.&rft.au=Kochva+E.&rft.au=Kwok+H.+F.&rft.au=Scanlon+D.&rft.au=Karas+J.&rft.au=Citron+D.+M.&rft.au=Goldstein+E.+J.+C.&rft.au=Mcnaughtan+J.+E.&rft.au=Norman+J.+A.&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC2690028&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AN%E1%BB%8Dc+%C4%91%E1%BB%99c" class="Z3988"></span></li> <li>Fry, B. G., W. Wuster, S. F. R. Ramjan, T. Jackson, P. Martelli, and R. M. Kini. 2003c. Analysis of Colubroidea snake venoms by liquid chromatography with mass spectrometry: Evolutionary and toxinological implications. Rapid Communications in Mass Spectrometry 17:2047-2062.</li> <li>Hargreaves, A. D., Swain, M. T., Hegarty, M. J., Logan, D.W., & Mulley, J. F. (2014). Restriction and recruitment-gene duplication and the origin and evolution of snake venom toxins.BioRxiv.</li> <li>Kordiš, D., & Gubenšek, F. (2000). Adaptive evolution of animal toxin multigene families. Gene 261:43-52.</li> <li>Ligabue-Braun, R., Verli, H., & Carlini, C. R. (2012). Venomous mammals: a review. Toxicon 59:680-695.</li> <li>Whittington, C. M., Papenfuss, A. T., Bansal, P., Torres, A. M., Wong, E. S., Deakin, J. E., & Belov, K. (2008). Defensins and the convergent evolution of platypus and reptile venom genes.Genome research 18:986-994.</li> <li>Wong, E. S., & Belov, K. (2012). Venom evolution through gene duplications. Gene 496:1-7.</li></ul> <div class="navbox-styles"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r70958518">.mw-parser-output .hlist dl,.mw-parser-output .hlist ol,.mw-parser-output .hlist ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .hlist dd,.mw-parser-output .hlist dt,.mw-parser-output .hlist li{margin:0;display:inline}.mw-parser-output .hlist.inline,.mw-parser-output .hlist.inline dl,.mw-parser-output .hlist.inline ol,.mw-parser-output .hlist.inline ul,.mw-parser-output .hlist dl dl,.mw-parser-output .hlist dl ol,.mw-parser-output .hlist dl ul,.mw-parser-output .hlist ol dl,.mw-parser-output .hlist ol ol,.mw-parser-output .hlist ol ul,.mw-parser-output .hlist ul dl,.mw-parser-output .hlist ul ol,.mw-parser-output .hlist ul ul{display:inline}.mw-parser-output .hlist .mw-empty-li{display:none}.mw-parser-output .hlist dt::after{content:": "}.mw-parser-output .hlist dd::after,.mw-parser-output .hlist li::after{content:" · ";font-weight:bold}.mw-parser-output .hlist dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li:last-child::after{content:none}.mw-parser-output .hlist dd dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li li:first-child::before{content:" (";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li li:last-child::after{content:")";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist ol{counter-reset:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li{counter-increment:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li::before{content:" "counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist dd ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li ol>li:first-child::before{content:" ("counter(listitem)"\a0 "}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r71573313">.mw-parser-output .navbox{box-sizing:border-box;border:1px solid #a2a9b1;width:100%;clear:both;font-size:88%;text-align:center;padding:1px;margin:1em auto 0}.mw-parser-output .navbox .navbox{margin-top:0}.mw-parser-output .navbox+.navbox,.mw-parser-output .navbox+.navbox-styles+.navbox{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox-inner,.mw-parser-output .navbox-subgroup{width:100%}.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-title,.mw-parser-output .navbox-abovebelow{padding:0.25em 1em;line-height:1.5em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox-group{white-space:nowrap;text-align:right}.mw-parser-output .navbox,.mw-parser-output .navbox-subgroup{background-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list{line-height:1.5em;border-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list-with-group{text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid}.mw-parser-output tr+tr>.navbox-abovebelow,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-group,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-image,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-list{border-top:2px solid #fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-title{background-color:#ccf}.mw-parser-output .navbox-abovebelow,.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-title{background-color:#ddf}.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-abovebelow{background-color:#e6e6ff}.mw-parser-output .navbox-even{background-color:#f7f7f7}.mw-parser-output .navbox-odd{background-color:transparent}.mw-parser-output .navbox .hlist td dl,.mw-parser-output .navbox .hlist td ol,.mw-parser-output .navbox .hlist td ul,.mw-parser-output .navbox td.hlist dl,.mw-parser-output .navbox td.hlist ol,.mw-parser-output .navbox td.hlist ul{padding:0.125em 0}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:left;text-align:left;margin-right:0.5em}body.skin--responsive .mw-parser-output .navbox-image img{max-width:none!important}@media print{body.ns-0 .mw-parser-output .navbox{display:none!important}}</style></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="*_Ngộ_độc_*_Độc_tính_*_Dùng_thuốc_quá_liều" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible mw-collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div class="plainlinks hlist navbar mini"><ul><li class="nv-xem"><a href="/wiki/B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Ng%E1%BB%99_%C4%91%E1%BB%99c_v%C3%A0_%C4%91%E1%BB%99c_t%C3%ADnh" title="Bản mẫu:Ngộ độc và độc tính"><abbr title="Xem bản mẫu này">x</abbr></a></li><li class="nv-thảo luận"><a href="/w/index.php?title=Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn_B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Ng%E1%BB%99_%C4%91%E1%BB%99c_v%C3%A0_%C4%91%E1%BB%99c_t%C3%ADnh&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thảo luận Bản mẫu:Ngộ độc và độc tính (trang không tồn tại)"><abbr title="Thảo luận bản mẫu này">t</abbr></a></li><li class="nv-sửa"><a class="external text" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Ng%E1%BB%99_%C4%91%E1%BB%99c_v%C3%A0_%C4%91%E1%BB%99c_t%C3%ADnh&action=edit"><abbr title="Sửa bản mẫu này">s</abbr></a></li></ul></div><div id="*_Ngộ_độc_*_Độc_tính_*_Dùng_thuốc_quá_liều" class="hlist" style="font-size:114%;margin:0 4em"> <ul><li><a href="/wiki/Ng%E1%BB%99_%C4%91%E1%BB%99c" title="Ngộ độc">Ngộ độc</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%99c_t%C3%ADnh" title="Độc tính">Độc tính</a></li> <li><a href="/wiki/D%C3%B9ng_thu%E1%BB%91c_qu%C3%A1_li%E1%BB%81u" title="Dùng thuốc quá liều">Dùng thuốc quá liều</a></li></ul> </div></th></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div> <ul><li><a href="/wiki/Ch%E1%BA%A5t_%C4%91%E1%BB%99c" title="Chất độc">Chất độc</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_ch%E1%BA%A5t_%C4%91%E1%BB%99c&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lịch sử chất độc (trang không tồn tại)">Lịch sử</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc_v%C3%B4_c%C6%A1" class="mw-redirect" title="Hóa học vô cơ">Vô cơ</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Kim_lo%E1%BA%A1i" title="Kim loại">Kim loại</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%99c_t%C3%ADnh_kim_lo%E1%BA%A1i" title="Độc tính kim loại">Độc tính kim loại</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Ng%E1%BB%99_%C4%91%E1%BB%99c_beryli&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ngộ độc beryli (trang không tồn tại)">Beryli</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ng%E1%BB%99_%C4%91%E1%BB%99c_cadmi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ngộ độc cadmi (trang không tồn tại)">Cadmi</a></li> <li><a href="/wiki/Ng%E1%BB%99_%C4%91%E1%BB%99c_ch%C3%AC" title="Ngộ độc chì">Chì</a></li> <li><a href="/wiki/Ng%E1%BB%99_%C4%91%E1%BB%99c_th%E1%BB%A7y_ng%C3%A2n" title="Ngộ độc thủy ngân">Thủy ngân</a></li> <li><a href="/wiki/Nickel#Độc_tính" title="Nickel">Nickel</a></li> <li><a href="/wiki/Ng%E1%BB%99_%C4%91%E1%BB%99c_thali" title="Ngộ độc thali">Thali</a></li> <li><a href="/wiki/Ng%E1%BB%99_%C4%91%E1%BB%99c_thi%E1%BA%BFc" title="Ngộ độc thiếc">Thiếc</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Kho%C3%A1ng_ch%E1%BA%A5t_(dinh_d%C6%B0%E1%BB%A1ng)" title="Khoáng chất (dinh dưỡng)">Khoáng chất</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Ng%E1%BB%99_%C4%91%E1%BB%99c_chromi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ngộ độc chromi (trang không tồn tại)">Chromi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ng%E1%BB%99_%C4%91%E1%BB%99c_cobalt&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ngộ độc cobalt (trang không tồn tại)">Cobalt</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ng%E1%BB%99_%C4%91%E1%BB%99c_%C4%91%E1%BB%93ng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ngộ độc đồng (trang không tồn tại)">Đồng</a></li> <li><a href="/wiki/Ng%E1%BB%99_%C4%91%E1%BB%99c_s%E1%BA%AFt" title="Ngộ độc sắt">Sắt</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ng%E1%BB%99_%C4%91%E1%BB%99c_mangan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ngộ độc mangan (trang không tồn tại)">Mangan</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ng%E1%BB%99_%C4%91%E1%BB%99c_k%E1%BA%BDm&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ngộ độc kẽm (trang không tồn tại)">Kẽm</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Các kim loại không độc hại</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/S%E1%BA%A1m_da_do_b%E1%BA%A1c" title="Sạm da do bạc">Bạc</a><sup>1</sup></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%C3%81_kim" title="Á kim">Á kim</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Ng%E1%BB%99_%C4%91%E1%BB%99c_arsenic" title="Ngộ độc arsenic">Arsenic</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Phi_kim" title="Phi kim">Phi kim</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Ng%E1%BB%99_%C4%91%E1%BB%99c_acid_sulfuric&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ngộ độc acid sulfuric (trang không tồn tại)">Acid sulfuric</a></li> <li><a href="/wiki/Seleni#Độc_tính" title="Seleni">Seleni</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ng%E1%BB%99_%C4%91%E1%BB%99c_kh%C3%AD_chlor&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ngộ độc khí chlor (trang không tồn tại)">Chlor</a></li> <li><a href="/wiki/Ng%E1%BB%99_%C4%91%E1%BB%99c_fluoride" title="Ngộ độc fluoride">Fluoride</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc_h%E1%BB%AFu_c%C6%A1" class="mw-redirect" title="Hóa học hữu cơ">Hữu cơ</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Phosphor" title="Phosphor">Phosphor</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Ng%E1%BB%99_%C4%91%E1%BB%99c_thu%E1%BB%91c_tr%E1%BB%AB_s%C3%A2u" title="Ngộ độc thuốc trừ sâu">Thuốc trừ sâu</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Ng%E1%BB%99_%C4%91%E1%BB%99c_nh%C3%B4m_phosphide&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ngộ độc nhôm phosphide (trang không tồn tại)">Nhôm phosphide</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ng%E1%BB%99_%C4%91%E1%BB%99c_h%E1%BB%A3p_ch%E1%BA%A5t_c%C6%A1_phosphor&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ngộ độc hợp chất cơ phosphor (trang không tồn tại)">Hợp chất cơ phosphor</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Nit%C6%A1" title="Nitơ">Nitơ</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Ng%E1%BB%99_%C4%91%E1%BB%99c_cyanide" title="Ngộ độc cyanide">Cyanide</a></li> <li><a href="/wiki/Ng%E1%BB%99_%C4%91%E1%BB%99c_nicotin" title="Ngộ độc nicotin">Nicotin</a></li> <li><a href="/wiki/Ng%E1%BB%99_%C4%91%E1%BB%99c_nit%C6%A1_dioxide" title="Ngộ độc nitơ dioxide">Ngộ độc nitơ dioxide</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">CHO</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><i><a href="/wiki/Alcohol" title="Alcohol">alcohol</a></i> <ul><li><a href="/w/index.php?title=T%C3%A1c_%C4%91%E1%BB%99ng_ng%E1%BA%AFn_h%E1%BA%A1n_c%E1%BB%A7a_vi%E1%BB%87c_ti%C3%AAu_th%E1%BB%A5_r%C6%B0%E1%BB%A3u&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tác động ngắn hạn của việc tiêu thụ rượu (trang không tồn tại)">Ethanol</a></li> <li><a href="/wiki/Ng%E1%BB%99_%C4%91%E1%BB%99c_ethylen_glycol" title="Ngộ độc ethylen glycol">Ethylen glycol</a></li> <li><a href="/wiki/Ng%E1%BB%99_%C4%91%E1%BB%99c_methanol" title="Ngộ độc methanol">Methanol</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Ng%E1%BB%99_%C4%91%E1%BB%99c_carbon_monoxide" title="Ngộ độc carbon monoxide">Carbon monoxide</a></li> <li><a href="/wiki/Ng%E1%BB%99_%C4%91%E1%BB%99c_oxy" title="Ngộ độc oxy">Oxy</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ng%E1%BB%99_%C4%91%E1%BB%99c_toluen&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ngộ độc toluen (trang không tồn tại)">Toluen</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/D%C6%B0%E1%BB%A3c_ph%E1%BA%A9m" title="Dược phẩm">Dược phẩm</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th id="Dùng_thuốc_quá_liều" scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/D%C3%B9ng_thu%E1%BB%91c_qu%C3%A1_li%E1%BB%81u" title="Dùng thuốc quá liều">Dùng thuốc quá liều</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/H%E1%BB%87_th%E1%BA%A7n_kinh" title="Hệ thần kinh">Hệ thần kinh</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Say_r%C6%B0%E1%BB%A3u" title="Say rượu">Say rượu</a></li> <li><a href="/wiki/Ng%E1%BB%99_%C4%91%E1%BB%99c_thu%E1%BB%91c_tr%E1%BB%AB_s%C3%A2u#Hợp_chất_anticholinesterase" title="Ngộ độc thuốc trừ sâu">Anticholinesterase</a></li> <li><a href="/wiki/Ng%E1%BB%99_%C4%91%E1%BB%99c_salicylate" title="Ngộ độc salicylate">Aspirin</a></li> <li><a href="/wiki/Qu%C3%A1_li%E1%BB%81u_barbiturat" title="Quá liều barbiturat">Barbiturat</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Qu%C3%A1_li%E1%BB%81u_Benzodiazepine&action=edit&redlink=1" class="new" title="Quá liều Benzodiazepine (trang không tồn tại)">Benzodiazepine</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ng%E1%BB%99_%C4%91%E1%BB%99c_cocain&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ngộ độc cocain (trang không tồn tại)">Cocain</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ng%E1%BB%99_%C4%91%E1%BB%99c_Lithi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ngộ độc Lithi (trang không tồn tại)">Lithi</a></li> <li><a href="/wiki/Qu%C3%A1_li%E1%BB%81u_opioid" title="Quá liều opioid">Opioid</a></li> <li><a href="/wiki/Ng%E1%BB%99_%C4%91%E1%BB%99c_paracetamol" title="Ngộ độc paracetamol">Paracetamol</a></li> <li><a href="/wiki/H%E1%BB%99i_ch%E1%BB%A9ng_serotonin" title="Hội chứng serotonin">Chất serotonergic</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Qu%C3%A1_li%E1%BB%81u_thu%E1%BB%91c_ch%E1%BB%91ng_tr%E1%BA%A7m_c%E1%BA%A3m_ba_v%C3%B2ng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Quá liều thuốc chống trầm cảm ba vòng (trang không tồn tại)">Thuốc chống trầm cảm ba vòng</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/H%E1%BB%87_tim_m%E1%BA%A1ch" class="mw-redirect" title="Hệ tim mạch">Hệ tim mạch</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Ng%E1%BB%99_%C4%91%E1%BB%99c_Digoxin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ngộ độc Digoxin (trang không tồn tại)">Digoxin</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Dipyridamole&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dipyridamole (trang không tồn tại)">Dipyridamole</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=Ng%E1%BB%99_%C4%91%E1%BB%99c_vitamin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ngộ độc vitamin (trang không tồn tại)">Ngộ độc vitamin</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Ng%E1%BB%99_%C4%91%E1%BB%99c_vitamin_A&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ngộ độc vitamin A (trang không tồn tại)">Vitamin A</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ng%E1%BB%99_%C4%91%E1%BB%99c_vitamin_D&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ngộ độc vitamin D (trang không tồn tại)">Vitamin D</a></li> <li><a href="/wiki/Vitamin_E" title="Vitamin E">Vitamin E</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ng%E1%BB%99_%C4%91%E1%BB%99c_vitamin_B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ngộ độc vitamin B6 (trang không tồn tại)">Vitamin B<sub>6</sub></a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Sinh học<sup>2</sup></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=C%C3%A1_c%C3%B3_n%E1%BB%8Dc_%C4%91%E1%BB%99c&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cá có nọc độc (trang không tồn tại)">Cá có nọc độc</a> / <a href="/wiki/H%E1%BA%A3i_s%E1%BA%A3n" title="Hải sản">Hải sản</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Ng%E1%BB%99_%C4%91%E1%BB%99c_c%C3%A1_Ciguatera" title="Ngộ độc cá Ciguatera">Ngộ độc cá Ciguatera</a></li> <li><a href="/wiki/B%E1%BB%87nh_Haff" title="Bệnh Haff">Bệnh Haff</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ng%E1%BB%99_%C4%91%E1%BB%99c_c%C3%A1_g%C3%A2y_%E1%BA%A3o_gi%C3%A1c&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ngộ độc cá gây ảo giác (trang không tồn tại)">Ngộ độc cá gây ảo giác</a> (Ichthyoallyeinotoxism)</li> <li><a href="/wiki/Ng%E1%BB%99_%C4%91%E1%BB%99c_th%E1%BB%B1c_ph%E1%BA%A9m_Scombroid" title="Ngộ độc thực phẩm Scombroid">Ngộ độc thực phẩm Scombroid</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%99c_t%E1%BB%91_th%E1%BB%A7y_s%E1%BA%A3n" title="Độc tố thủy sản">Độc tố thủy sản</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BB%99c_t%E1%BB%91_th%E1%BB%A7y_s%E1%BA%A3n_g%C3%A2y_m%E1%BA%A5t_tr%C3%AD_nh%E1%BB%9B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Độc tố thủy sản gây mất trí nhớ (trang không tồn tại)">Mất trí nhớ</a> (Amnesic)</li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BB%99c_t%E1%BB%91_th%E1%BB%A7y_s%E1%BA%A3n_g%C3%A2y_ti%C3%AAu_ch%E1%BA%A3y&action=edit&redlink=1" class="new" title="Độc tố thủy sản gây tiêu chảy (trang không tồn tại)">Tiêu chảy</a> (Diarrhetic)</li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BB%99c_t%E1%BB%91_th%E1%BA%A7n_kinh_c%E1%BB%A7a_th%E1%BB%A7y_s%E1%BA%A3n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Độc tố thần kinh của thủy sản (trang không tồn tại)">Thần kinh</a> (Neurotoxin)</li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BB%99c_t%E1%BB%91_th%E1%BB%A7y_s%E1%BA%A3n_g%C3%A2y_li%E1%BB%87t&action=edit&redlink=1" class="new" title="Độc tố thủy sản gây liệt (trang không tồn tại)">Liệt</a> (Paralytic)</li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Các <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%99ng_v%E1%BA%ADt_c%C3%B3_x%C6%B0%C6%A1ng_s%E1%BB%91ng" title="Động vật có xương sống">động vật có xương sống</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BB%99ng_v%E1%BA%ADt_l%C6%B0%E1%BB%A1ng_c%C6%B0_c%C3%B3_%C4%91%E1%BB%99c&action=edit&redlink=1" class="new" title="Động vật lưỡng cư có độc (trang không tồn tại)">Động vật lưỡng cư có độc</a> <ul><li><a href="/wiki/Batrachotoxin" title="Batrachotoxin">Batrachotoxin</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Bombesin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bombesin (trang không tồn tại)">Bombesin</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Bufotenin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bufotenin (trang không tồn tại)">Bufotenin</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Physalaemin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Physalaemin (trang không tồn tại)">Physalaemin</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Chim_c%C3%B3_%C4%91%E1%BB%99c&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chim có độc (trang không tồn tại)">Chim có độc</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Coturnism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Coturnism (trang không tồn tại)">Coturnism</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BB%99ng_v%E1%BA%ADt_c%C3%B3_v%C3%BA_c%C3%B3_%C4%91%E1%BB%99c&action=edit&redlink=1" class="new" title="Động vật có vú có độc (trang không tồn tại)">Động vật có vú có độc</a></li> <li><a href="/wiki/R%E1%BA%AFn_%C4%91%E1%BB%99c" title="Rắn độc">Rắn độc</a> / <a href="/wiki/N%E1%BB%8Dc_r%E1%BA%AFn" title="Nọc rắn">Nọc rắn</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Alpha-Bungarotoxin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Alpha-Bungarotoxin (trang không tồn tại)">Alpha-Bungarotoxin</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ancrod&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ancrod (trang không tồn tại)">Ancrod</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Batroxobin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Batroxobin (trang không tồn tại)">Batroxobin</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Ng%C3%A0nh_Ch%C3%A2n_%C4%91%E1%BB%91t" title="Ngành Chân đốt">Ngành Chân đốt</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BB%99ng_v%E1%BA%ADt_ch%C3%A2n_%C4%91%E1%BB%91t_c%E1%BA%AFn_v%C3%A0_%C4%91%E1%BB%91t&action=edit&redlink=1" class="new" title="Động vật chân đốt cắn và đốt (trang không tồn tại)">Động vật chân đốt cắn và đốt</a></li> <li><a href="/wiki/Ong_%C4%91%E1%BB%91t" title="Ong đốt">Ong đốt</a> / <a href="/w/index.php?title=Apitoxin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Apitoxin (trang không tồn tại)">Nọc ong</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Apamin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Apamin (trang không tồn tại)">Apamin</a></li> <li><a href="/wiki/Melittin" title="Melittin">Melittin</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/B%E1%BB%8D_c%E1%BA%A1p#Nọc_độc" title="Bọ cạp">Bọ cạp</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Charybdotoxin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Charybdotoxin (trang không tồn tại)">Charybdotoxin</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Nh%E1%BB%87n_c%E1%BA%AFn" title="Nhện cắn">Nhện cắn</a> <ul><li><a href="/wiki/Latrotoxin" title="Latrotoxin">Latrotoxin</a> / <a href="/w/index.php?title=Latrodectism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Latrodectism (trang không tồn tại)">Latrodectism</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Loxoscelism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Loxoscelism (trang không tồn tại)">Loxoscelism</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Li%E1%BB%87t_tick&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liệt tick (trang không tồn tại)">Liệt tick</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=Danh_s%C3%A1ch_c%C3%A1c_lo%C3%A0i_c%C3%A2y_%C4%91%E1%BB%99c&action=edit&redlink=1" class="new" title="Danh sách các loài cây độc (trang không tồn tại)">Cây</a> / <a href="/w/index.php?title=Danh_s%C3%A1ch_c%C3%A1c_lo%C3%A0i_n%E1%BA%A5m_%C4%91%E1%BB%99c&action=edit&redlink=1" class="new" title="Danh sách các loài nấm độc (trang không tồn tại)">Nấm</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Ng%E1%BB%99_%C4%91%E1%BB%99c_canh_kina&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ngộ độc canh kina (trang không tồn tại)">Ngộ độc canh kina</a> (Ngộ độc ký ninh - Cinchonism)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Ng%E1%BB%99_%C4%91%E1%BB%99c_n%E1%BA%A5m_c%E1%BB%B1a_g%C3%A0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ngộ độc nấm cựa gà (trang không tồn tại)">Ngộ độc nấm cựa gà</a> (Ergotism)</li> <li><a href="/wiki/%C4%90%C3%A1nh_c%C3%A1_b%E1%BA%B1ng_%C4%91%E1%BB%99c_d%C6%B0%E1%BB%A3c" title="Đánh cá bằng độc dược">Đánh cá bằng độc dược</a></li> <li><a href="/wiki/Ng%E1%BB%99_%C4%91%E1%BB%99c_%C4%91%E1%BA%ADu_li%C3%AAn_l%C3%BD" title="Ngộ độc đậu liên lý">Ngộ độc đậu liên lý</a> (Lathyrism)</li> <li><a href="/w/index.php?title=C%C3%A2y_%C4%91%E1%BA%ADu_v%C3%A1n_d%E1%BA%A1i&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cây đậu ván dại (trang không tồn tại)">Cây đậu ván dại</a> (Locoism)</li> <li><a href="/wiki/Ng%E1%BB%99_%C4%91%E1%BB%99c_n%E1%BA%A5m" title="Ngộ độc nấm">Nấm</a></li> <li><a href="/wiki/Ng%E1%BB%99_%C4%91%E1%BB%99c_strychnine" title="Ngộ độc strychnine">Strychnine</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Chủ đề liên quan</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/V%E1%BA%BFt_c%E1%BA%AFn_c%E1%BB%A7a_%C4%91%E1%BB%99ng_v%E1%BA%ADt" title="Vết cắn của động vật">Vết cắn</a> và <a href="/w/index.php?title=Ng%C3%B2i_(%C4%91%E1%BB%99ng_v%E1%BA%ADt)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ngòi (động vật) (trang không tồn tại)">Ngòi (động vật)</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=C%C3%A2y_ch%C3%A2m_ch%C3%ADch&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cây châm chích (trang không tồn tại)">Cây châm chích</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Th%C3%ADch_ty_b%C3%A0o&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thích ty bào (trang không tồn tại)">Thích ty bào</a> (Còn gọi là tế bào hình mũi lao, lông châm - cnidocyte)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Danh_s%C3%A1ch_%C4%91%E1%BB%99ng_v%E1%BA%ADt_c%C3%B3_n%E1%BB%8Dc_%C4%91%E1%BB%99c&action=edit&redlink=1" class="new" title="Danh sách động vật có nọc độc (trang không tồn tại)">Danh sách động vật có nọc độc</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Danh_s%C3%A1ch_%C4%91%E1%BB%99ng_v%E1%BA%ADt_c%C3%B3_%C4%91%E1%BB%99c&action=edit&redlink=1" class="new" title="Danh sách động vật có độc (trang không tồn tại)">Danh sách động vật có độc</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Danh_s%C3%A1ch_c%C3%A1c_lo%C3%A0i_n%E1%BA%A5m_g%C3%A2y_ch%E1%BA%BFt_ng%C6%B0%E1%BB%9Di&action=edit&redlink=1" class="new" title="Danh sách các loài nấm gây chết người (trang không tồn tại)">Danh sách các loài nấm gây chết người</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ng%E1%BB%99_%C4%91%E1%BB%99c_n%E1%BA%A5m_h%E1%BB%8Dc&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ngộ độc nấm học (trang không tồn tại)">Ngộ độc nấm học</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Khác</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Kh%C3%A1ng_sinh" title="Kháng sinh">Kháng sinh</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Danh_s%C3%A1ch_EPA_c%C3%A1c_ch%E1%BA%A5t_c%E1%BB%B1c_nguy_hi%E1%BB%83m&action=edit&redlink=1" class="new" title="Danh sách EPA các chất cực nguy hiểm (trang không tồn tại)">Danh sách EPA các chất cực nguy hiểm</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Danh_s%C3%A1ch_c%C3%A1c_v%E1%BB%A5_%C4%91%E1%BA%A7u_%C4%91%E1%BB%99c&action=edit&redlink=1" class="new" title="Danh sách các vụ đầu độc (trang không tồn tại)">Danh sách các vụ đầu độc</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Danh_s%C3%A1ch_c%C3%A1c_lo%E1%BA%A1i_ch%E1%BA%A5t_%C4%91%E1%BB%99c&action=edit&redlink=1" class="new" title="Danh sách các loại chất độc (trang không tồn tại)">Danh sách các loại chất độc</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%94_nhi%E1%BB%85m" class="mw-redirect" title="Ô nhiễm">Ô nhiễm</a></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2" style="background: transparent; padding: 0px;"><div></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div id="1Bạc_là_kim_loại_thông_thường_không_gây_độc,_tuy_nhiên_khi_sử_dụng_ở_liều_cao,_bạc_gây_ra_hiện_tượng_hiếm_gặp_gọi_là_sạm_da_do_bạc._2_bao_gồm_nọc_độc,_độc_tố,_ngộ_độc_thực_phẩm."><sup>1</sup><a href="/wiki/B%E1%BA%A1c" title="Bạc">Bạc</a> là kim loại thông thường không gây độc, tuy nhiên khi sử dụng ở liều cao, bạc gây ra hiện tượng hiếm gặp gọi là <a href="/wiki/S%E1%BA%A1m_da_do_b%E1%BA%A1c" title="Sạm da do bạc">sạm da do bạc</a>.<br /> <sup>2</sup> bao gồm <a class="mw-selflink selflink">nọc độc</a>, <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%99c_t%E1%BB%91" title="Độc tố">độc tố</a>, <a href="/wiki/Ng%E1%BB%99_%C4%91%E1%BB%99c_th%E1%BB%B1c_ph%E1%BA%A9m" title="Ngộ độc thực phẩm">ngộ độc thực phẩm</a>.</div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><span typeof="mw:File"><span title="Thể loại"><img alt="Thể loại" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Folder_Hexagonal_Icon.svg/16px-Folder_Hexagonal_Icon.svg.png" decoding="async" width="16" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Folder_Hexagonal_Icon.svg/24px-Folder_Hexagonal_Icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Folder_Hexagonal_Icon.svg/32px-Folder_Hexagonal_Icon.svg.png 2x" data-file-width="36" data-file-height="31" /></span></span> <b><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:%C4%90%E1%BB%99c_ch%E1%BA%A5t_h%E1%BB%8Dc" title="Thể loại:Độc chất học">Thể loại</a></b></li> <li><span typeof="mw:File"><span title="Trang Commons"><img alt="Trang Commons" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/12px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="12" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/18px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/24px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></span></span> <b><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Toxicology" class="extiw" title="commons:Category:Toxicology">Commons</a></b></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table></div><div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r70958518"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r71573313"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Độc_chất_học" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div class="plainlinks hlist navbar mini"><ul><li class="nv-xem"><a href="/wiki/B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:%C4%90%E1%BB%99c_ch%E1%BA%A5t_h%E1%BB%8Dc" title="Bản mẫu:Độc chất học"><abbr title="Xem bản mẫu này">x</abbr></a></li><li class="nv-thảo luận"><a href="/w/index.php?title=Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn_B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:%C4%90%E1%BB%99c_ch%E1%BA%A5t_h%E1%BB%8Dc&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thảo luận Bản mẫu:Độc chất học (trang không tồn tại)"><abbr title="Thảo luận bản mẫu này">t</abbr></a></li><li class="nv-sửa"><a class="external text" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:%C4%90%E1%BB%99c_ch%E1%BA%A5t_h%E1%BB%8Dc&action=edit"><abbr title="Sửa bản mẫu này">s</abbr></a></li></ul></div><div id="Độc_chất_học" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%99c_ch%E1%BA%A5t_h%E1%BB%8Dc" title="Độc chất học">Độc chất học</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Lĩnh vực</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BB%99c_ch%E1%BA%A5t_h%E1%BB%8Dc_th%E1%BB%A7y_sinh&action=edit&redlink=1" class="new" title="Độc chất học thủy sinh (trang không tồn tại)">Độc chất học thủy sinh</a> (Aquatic toxicology)</li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BB%99c_ch%E1%BA%A5t_h%E1%BB%8Dc_sinh_th%C3%A1i&action=edit&redlink=1" class="new" title="Độc chất học sinh thái (trang không tồn tại)">Độc chất học sinh thái</a> (Ecotoxicology)</li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BB%99c_ch%E1%BA%A5t_h%E1%BB%8Dc_ngh%E1%BB%81_nghi%E1%BB%87p&action=edit&redlink=1" class="new" title="Độc chất học nghề nghiệp (trang không tồn tại)">Độc chất học nghề nghiệp</a> (Occupational toxicology)</li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BB%99c_ch%E1%BA%A5t_h%E1%BB%8Dc_c%C3%B4n_tr%C3%B9ng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Độc chất học côn trùng (trang không tồn tại)">Độc chất học côn trùng</a> (Entomotoxicology)</li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BB%99c_ch%E1%BA%A5t_h%E1%BB%8Dc_m%C3%B4i_tr%C6%B0%E1%BB%9Dng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Độc chất học môi trường (trang không tồn tại)">Độc chất học môi trường</a> (Environmental toxicology)</li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BB%99c_ch%E1%BA%A5t_h%E1%BB%8Dc_ph%C3%A1p_y&action=edit&redlink=1" class="new" title="Độc chất học pháp y (trang không tồn tại)">Độc chất học pháp y</a> (Forensic toxicology)</li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BB%99c_ch%E1%BA%A5t_h%E1%BB%8Dc_y_khoa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Độc chất học y khoa (trang không tồn tại)">Độc chất học y khoa</a> (Medical toxicology)</li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BB%99c_ch%E1%BA%A5t_h%E1%BB%8Dc_trong_%E1%BB%91ng_nghi%E1%BB%87m&action=edit&redlink=1" class="new" title="Độc chất học trong ống nghiệm (trang không tồn tại)">Độc chất học trong ống nghiệm</a> (In vitro toxicology)</li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BB%99c_ch%E1%BA%A5t_di_truy%E1%BB%81n_h%E1%BB%8Dc&action=edit&redlink=1" class="new" title="Độc chất di truyền học (trang không tồn tại)">Độc chất di truyền học</a> (Toxicogenomics)</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Nội dung</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=L%C6%B0%E1%BB%A3ng_%C4%83n_v%C3%A0o_h%E1%BA%B1ng_ng%C3%A0y_ch%E1%BA%A5p_nh%E1%BA%ADn_%C4%91%C6%B0%E1%BB%A3c&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lượng ăn vào hằng ngày chấp nhận được (trang không tồn tại)">Lượng ăn vào hằng ngày chấp nhận được</a> (ADI)</li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BB%99c_t%C3%ADnh_c%E1%BA%A5p_t%C3%ADnh&action=edit&redlink=1" class="new" title="Độc tính cấp tính (trang không tồn tại)">Độc tính cấp tính</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=T%C3%ADch_l%C5%A9y_sinh_h%E1%BB%8Dc&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tích lũy sinh học (trang không tồn tại)">Tích lũy sinh học</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Khu%E1%BA%BFch_%C4%91%E1%BA%A1i_sinh_h%E1%BB%8Dc&action=edit&redlink=1" class="new" title="Khuếch đại sinh học (trang không tồn tại)">Khuếch đại sinh học</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Quy_tr%C3%ACnh_Li%E1%BB%81u_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_C%E1%BB%91_%C4%91%E1%BB%8Bnh&action=edit&redlink=1" class="new" title="Quy trình Liều lượng Cố định (trang không tồn tại)">Quy trình Liều lượng Cố định</a> (FDP)</li> <li><a href="/wiki/Li%E1%BB%81u_g%C3%A2y_ch%E1%BA%BFt" title="Liều gây chết">Liều gây chết</a> (LD)</li> <li><a href="/wiki/Ch%E1%BA%A5t_%C4%91%E1%BB%99c" title="Chất độc">Chất độc</a> (Poison)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Kh%E1%BA%A3_n%C4%83ng_g%C3%A2y_%C4%91%E1%BB%99c&action=edit&redlink=1" class="new" title="Khả năng gây độc (trang không tồn tại)">Khả năng gây độc</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ph%C3%A2n_lo%E1%BA%A1i_kh%E1%BA%A3_n%C4%83ng_g%C3%A2y_%C4%91%E1%BB%99c&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phân loại khả năng gây độc (trang không tồn tại)">Phân loại khả năng gây độc</a> (Toxicity class)</li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%99c_t%E1%BB%91" title="Độc tố">Độc tố</a> (Toxin)</li> <li><a class="mw-selflink selflink">Nọc độc</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Điều trị</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Than_ho%E1%BA%A1t_t%C3%ADnh" title="Than hoạt tính">Than hoạt tính</a></li> <li><a href="/wiki/Ch%E1%BA%A5t_gi%E1%BA%A3i_%C4%91%E1%BB%99c" title="Chất giải độc">Chất giải độc</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Thu%E1%BB%91c_t%E1%BA%A9y_nh%E1%BA%B9&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thuốc tẩy nhẹ (trang không tồn tại)">Thuốc tẩy nhẹ</a> (Cathartic)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Li%E1%BB%87u_ph%C3%A1p_chelat_h%C3%B3a&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liệu pháp chelat hóa (trang không tồn tại)">Liệu pháp chelat hóa</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=R%E1%BB%ADa_d%E1%BA%A1_d%C3%A0y&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rửa dạ dày (trang không tồn tại)">Rửa dạ dày</a></li> <li><a href="/wiki/Th%E1%BA%A9m_ph%C3%A2n_m%C3%A1u" title="Thẩm phân máu">Thẩm phân máu</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=L%E1%BB%8Dc_m%C3%A1u_h%E1%BA%A5p_ph%E1%BB%A5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lọc máu hấp phụ (trang không tồn tại)">Lọc máu hấp phụ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=R%E1%BB%ADa_ru%E1%BB%99t&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rửa ruột (trang không tồn tại)">Rửa ruột</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Các vụ ngộ độc</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=V%E1%BB%A5_ng%E1%BB%99_%C4%91%E1%BB%99c_k%E1%BA%B9o_Bradford_1858&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vụ ngộ độc kẹo Bradford 1858 (trang không tồn tại)">Vụ ngộ độc kẹo Bradford 1858</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Thu_h%E1%BB%93i_th%E1%BB%A9c_%C4%83n_cho_th%C3%BA_c%C6%B0ng_2007&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thu hồi thức ăn cho thú cưng 2007 (trang không tồn tại)">Thu hồi thức ăn cho thú cưng 2007</a></li> <li><a href="/wiki/Th%E1%BA%A3m_h%E1%BB%8Da_Bhopal" title="Thảm họa Bhopal">Thảm họa Bhopal</a></li> <li><a href="/wiki/B%E1%BB%87nh_Minamata" title="Bệnh Minamata">Bệnh Minamata</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=B%E1%BB%87nh_Niigata_Minamata&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bệnh Niigata Minamata (trang không tồn tại)">Bệnh Niigata Minamata</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%A7u_%C4%91%E1%BB%99c_Alexander_Litvinenko&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đầu độc Alexander Litvinenko (trang không tồn tại)">Đầu độc Alexander Litvinenko</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Th%E1%BA%A3m_h%E1%BB%8Da_Seveso&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thảm họa Seveso (trang không tồn tại)">Thảm họa Seveso</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%82n_vi%C3%AAn_gi%E1%BA%B7t_Tide_Pods&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ăn viên giặt Tide Pods (trang không tồn tại)">Ăn viên giặt Tide Pods</a></li> <li><a href="/wiki/V%E1%BB%A5_r%C3%B2_r%E1%BB%89_kh%C3%AD_ga_Visakhapatnam" title="Vụ rò rỉ khí ga Visakhapatnam">Vụ rò rỉ khí ga Visakhapatnam</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=V%E1%BB%A5_r%C3%B2_r%E1%BB%89_kh%C3%AD_ga_%C4%91%E1%BB%99c_2022&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vụ rò rỉ khí ga độc 2022 (trang không tồn tại)">Vụ rò rỉ khí ga độc 2022</a></li> <li><a href="/wiki/V%E1%BB%A5_ng%E1%BB%99_%C4%91%E1%BB%99c_pa_t%C3%AA_Minh_Chay" title="Vụ ngộ độc pa tê Minh Chay">Vụ ngộ độc pa tê Minh Chay</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Danh_s%C3%A1ch_c%C3%A1c_v%E1%BB%A5_ng%E1%BB%99_%C4%91%E1%BB%99c&action=edit&redlink=1" class="new" title="Danh sách các vụ ngộ độc (trang không tồn tại)">Danh sách các vụ ngộ độc</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Chủ đề liên quan</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_tranh_sinh_h%E1%BB%8Dc" title="Chiến tranh sinh học">Chiến tranh sinh học</a></li> <li><a href="/wiki/T%C3%A1c_nh%C3%A2n_g%C3%A2y_ung_th%C6%B0" title="Tác nhân gây ung thư">Tác nhân gây ung thư</a></li> <li><a href="/wiki/V%E1%BB%87_sinh_an_to%C3%A0n_th%E1%BB%B1c_ph%E1%BA%A9m" title="Vệ sinh an toàn thực phẩm">Vệ sinh an toàn thực phẩm</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Bi%E1%BB%83u_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_%C4%91%E1%BB%99c_h%E1%BA%A1i&action=edit&redlink=1" class="new" title="Biểu tượng độc hại (trang không tồn tại)">Biểu tượng độc hại</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Danh_s%C3%A1ch_EPA_c%C3%A1c_ch%E1%BA%A5t_c%E1%BB%B1c_k%E1%BB%B3_%C4%91%E1%BB%99c_h%E1%BA%A1i&action=edit&redlink=1" class="new" title="Danh sách EPA các chất cực kỳ độc hại (trang không tồn tại)">Danh sách EPA các chất cực kỳ độc hại</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=T%C3%A1c_nh%C3%A2n_g%C3%A2y_%C4%91%E1%BB%99t_bi%E1%BA%BFn&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tác nhân gây đột biến (trang không tồn tại)">Tác nhân gây đột biến</a></li> <li><a href="/wiki/An_to%C3%A0n_v%C3%A0_s%E1%BB%A9c_kh%E1%BB%8Fe_ngh%E1%BB%81_nghi%E1%BB%87p" title="An toàn và sức khỏe nghề nghiệp">An toàn và sức khỏe nghề nghiệp</a></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2" style="background: transparent; padding: 0px;"><div> <ul><li><span typeof="mw:File"><span title="Thể loại"><img alt="Thể loại" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Folder_Hexagonal_Icon.svg/16px-Folder_Hexagonal_Icon.svg.png" decoding="async" width="16" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Folder_Hexagonal_Icon.svg/24px-Folder_Hexagonal_Icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Folder_Hexagonal_Icon.svg/32px-Folder_Hexagonal_Icon.svg.png 2x" data-file-width="36" data-file-height="31" /></span></span> <b><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:%C4%90%E1%BB%99c_ch%E1%BA%A5t_h%E1%BB%8Dc" title="Thể loại:Độc chất học">Thể loại</a></b></li> <li><span typeof="mw:File"><span title="Trang Commons"><img alt="Trang Commons" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/12px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="12" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/18px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/24px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></span></span> <b><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Toxicology" class="extiw" title="commons:Category:Toxicology">Commons</a></b></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r70958518"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r71573313"></div><div role="navigation" class="navbox authority-control" aria-labelledby="Tiêu_đề_chuẩn_frameless&#124;text-top&#124;10px&#124;alt=Sửa_dữ_liệu_tại_Wikidata&#124;link=https&#58;//www.wikidata.org/wiki/Q3386847#identifiers&#124;class=noprint&#124;Sửa_dữ_liệu_tại_Wikidata" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th id="Tiêu_đề_chuẩn_frameless&#124;text-top&#124;10px&#124;alt=Sửa_dữ_liệu_tại_Wikidata&#124;link=https&#58;//www.wikidata.org/wiki/Q3386847#identifiers&#124;class=noprint&#124;Sửa_dữ_liệu_tại_Wikidata" scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Ki%E1%BB%83m_so%C3%A1t_t%C3%ADnh_nh%E1%BA%A5t_qu%C3%A1n" title="Kiểm soát tính nhất quán">Tiêu đề chuẩn</a> <span class="mw-valign-text-top noprint" typeof="mw:File/Frameless"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q3386847#identifiers" title="Sửa dữ liệu tại Wikidata"><img alt="Sửa dữ liệu tại Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/10px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/15px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/20px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><span class="nowrap"><a href="/wiki/Gemeinsame_Normdatei" title="Gemeinsame Normdatei">GND</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://d-nb.info/gnd/4127660-7">4127660-7</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/LCCN" title="LCCN">LCCN</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.loc.gov/authorities/subjects/sh85142740">sh85142740</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/Th%C6%B0_vi%E1%BB%87n_qu%E1%BB%91c_gia_Latvia" title="Thư viện quốc gia Latvia">LNB</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://kopkatalogs.lv/F?func=direct&local_base=lnc10&doc_number=000276645&P_CON_LNG=ENG">000276645</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/NKC_(identifier)" class="extiw" title="en:NKC (identifier)">NKC</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=ph239927&CON_LNG=ENG">ph239927</a></span></span></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <table class="noprint plainlinks" width="100%" cellspacing="2" cellpadding="2" style="margin-top: 3px; background: #F9F9F9; border: 1px solid #A9A9A9;"> <tbody><tr> <td valign="middle" style="padding: 8px"><span typeof="mw:File"><span title="Bài viết tốt"><img alt="Bài viết tốt" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fb/Symbol_star_2ca02c.svg/60px-Symbol_star_2ca02c.svg.png" decoding="async" width="60" height="62" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fb/Symbol_star_2ca02c.svg/90px-Symbol_star_2ca02c.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fb/Symbol_star_2ca02c.svg/120px-Symbol_star_2ca02c.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></span></span> </td> <td valign="middle" style="text-align: center; padding-right: 76px">"<b>Nọc độc</b>" là một <a href="/wiki/Wikipedia:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_t%E1%BB%91t" title="Wikipedia:Bài viết tốt">bài viết tốt</a> của Wikipedia tiếng Việt.<br />Mời bạn xem <a class="external text" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=N%E1%BB%8Dc_%C4%91%E1%BB%99c&oldid=71119075">phiên bản đã được bình chọn</a> vào ngày 7 tháng 3 năm 2024 và so sánh <a class="external text" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=N%E1%BB%8Dc_%C4%91%E1%BB%99c&oldid=71119075&diff=cur">sự khác biệt</a> với phiên bản hiện tại. </td></tr></tbody></table>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Lấy từ “<a dir="ltr" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Nọc_độc&oldid=71912827">https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Nọc_độc&oldid=71912827</a>”</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i" title="Đặc biệt:Thể loại">Thể loại</a>: <ul><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:%C4%90%E1%BB%99c_t%E1%BB%91" title="Thể loại:Độc tố">Độc tố</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Sinh_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc_%C4%91%E1%BB%99ng_v%E1%BA%ADt" title="Thể loại:Sinh lý học động vật">Sinh lý học động vật</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:%C4%90%E1%BB%99ng_v%E1%BA%ADt_c%C3%B3_%C4%91%E1%BB%99c" title="Thể loại:Động vật có độc">Động vật có độc</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Thể loại ẩn: <ul><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Ngu%E1%BB%93n_CS1_ti%E1%BA%BFng_Ph%C3%A1p_(fr)" title="Thể loại:Nguồn CS1 tiếng Pháp (fr)">Nguồn CS1 tiếng Pháp (fr)</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_c%C3%B3_v%C4%83n_b%E1%BA%A3n_ti%E1%BA%BFng_Anh" title="Thể loại:Bài viết có văn bản tiếng Anh">Bài viết có văn bản tiếng Anh</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Trang_s%E1%BB%AD_d%E1%BB%A5ng_b%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu_nhi%E1%BB%81u_h%C3%ACnh_v%E1%BB%9Bi_c%C3%A1c_h%C3%ACnh_%C4%91%C6%B0%E1%BB%A3c_chia_t%E1%BB%B7_l%E1%BB%87_t%E1%BB%B1_%C4%91%E1%BB%99ng" title="Thể loại:Trang sử dụng bản mẫu nhiều hình với các hình được chia tỷ lệ tự động">Trang sử dụng bản mẫu nhiều hình với các hình được chia tỷ lệ tự động</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_GND" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng GND">Bài viết chứa nhận dạng GND</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_LCCN" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng LCCN">Bài viết chứa nhận dạng LCCN</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_LNB" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng LNB">Bài viết chứa nhận dạng LNB</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_NKC" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng NKC">Bài viết chứa nhận dạng NKC</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BA%A5t_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_t%E1%BB%91t" title="Thể loại:Bài viết chất lượng tốt">Bài viết chất lượng tốt</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Trang này được sửa đổi lần cuối vào ngày 3 tháng 11 năm 2024, 15:31.</li> <li id="footer-info-copyright">Văn bản được phát hành theo <a href="/wiki/Wikipedia:Nguy%C3%AAn_v%C4%83n_Gi%E1%BA%A5y_ph%C3%A9p_Creative_Commons_Ghi_c%C3%B4ng%E2%80%93Chia_s%E1%BA%BB_t%C6%B0%C6%A1ng_t%E1%BB%B1_phi%C3%AAn_b%E1%BA%A3n_4.0_Qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF" title="Wikipedia:Nguyên văn Giấy phép Creative Commons Ghi công–Chia sẻ tương tự phiên bản 4.0 Quốc tế">Giấy phép Creative Commons Ghi công–Chia sẻ tương tự</a>; có thể áp dụng điều khoản bổ sung. Với việc sử dụng trang web này, bạn chấp nhận <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/vi">Điều khoản Sử dụng</a> và <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/vi">Quy định quyền riêng tư</a>. Wikipedia® là thương hiệu đã đăng ký của <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, một tổ chức phi lợi nhuận.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Quy định quyền riêng tư</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:Gi%E1%BB%9Bi_thi%E1%BB%87u">Giới thiệu Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Ph%E1%BB%A7_nh%E1%BA%ADn_chung">Lời phủ nhận</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Bộ Quy tắc Ứng xử Chung</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Lập trình viên</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/vi.wikipedia.org">Thống kê</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Tuyên bố về cookie</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//vi.m.wikipedia.org/w/index.php?title=N%E1%BB%8Dc_%C4%91%E1%BB%99c&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Phiên bản di động</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-6b8d669998-rv4rw","wgBackendResponseTime":166,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"1.051","walltime":"1.228","ppvisitednodes":{"value":4562,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":229358,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":400,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":8,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":7,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":274719,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 1038.815 1 -total"," 51.97% 539.869 1 Bản_mẫu:Tham_khảo"," 29.89% 310.485 55 Bản_mẫu:Chú_thích_tập_san_học_thuật"," 10.95% 113.795 1 Bản_mẫu:Lang-en"," 10.22% 106.146 6 Bản_mẫu:Chú_thích_sách"," 9.21% 95.674 1 Bản_mẫu:Ngộ_độc_và_độc_tính"," 4.87% 50.564 7 Bản_mẫu:Chú_thích_tạp_chí"," 4.82% 50.090 1 Bản_mẫu:Kiểm_soát_tính_nhất_quán"," 4.59% 47.691 1 Bản_mẫu:Sao_bài_viết_tốt"," 4.22% 43.790 1 Bản_mẫu:Hình_trên_cùng_góc_phải"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.678","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":16474172,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-75c465f4c6-7pj4k","timestamp":"20241125092156","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"N\u1ecdc \u0111\u1ed9c","url":"https:\/\/vi.wikipedia.org\/wiki\/N%E1%BB%8Dc_%C4%91%E1%BB%99c","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q3386847","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q3386847","author":{"@type":"Organization","name":"Nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00f3ng g\u00f3p v\u00e0o c\u00e1c d\u1ef1 \u00e1n Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Qu\u1ef9 Wikimedia","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2015-01-10T06:52:10Z","dateModified":"2024-11-03T15:31:25Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/3\/3b\/Venomous_Animals.jpg","headline":"\u0111\u1ed9c t\u1ed1 do \u0111\u1ed9ng v\u1eadt ti\u1ebft ra"}</script> </body> </html>