CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="hy" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Հինդի-ուրդու - Վիքիպեդիա</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )hywikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","Հունվար","Փետրվար","Մարտ","Ապրիլ","Մայիս","Հունիս","Հուլիս","Օգոստոս","Սեպտեմբեր","Հոկտեմբեր","Նոյեմբեր","Դեկտեմբեր"],"wgRequestId":"a91e25dc-e506-4ca7-9258-8fa1c0317ce2","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Հինդի-ուրդու","wgTitle":"Հինդի-ուրդու","wgCurRevisionId":9805274,"wgRevisionId":9805274,"wgArticleId":851135,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["CS1 սխալներ: generic name","Webarchive template wayback links","CS1 սխալներ: բացակայող periodical","Վիքիպեդիա:Վիքիդատայի հայերեն չթարգմանված տարրեր պարունակող հոդվածներ","Pages with image sizes containing extra px","Լեզուներ այբբենական կարգով", "Հնդկաստանի լեզուներ"],"wgPageViewLanguage":"hy","wgPageContentLanguage":"hy","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Հինդի-ուրդու","wgRelevantArticleId":851135,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"hy","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"hy"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":40000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q11051", "wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.relatedIcons":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","ext.scribunto.logs","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js", "ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.ondemand-pgn","ext.gadget.ArmSpelling","ext.gadget.HotCat","ext.gadget.Provelt","ext.gadget.easyTranslate","ext.gadget.edittop","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=hy&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=hy&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=hy&modules=ext.gadget.relatedIcons&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=hy&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="noindex,nofollow,max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Hindustani.svg/1200px-Hindustani.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="972"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Hindustani.svg/800px-Hindustani.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="648"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Hindustani.svg/640px-Hindustani.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="519"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Հինդի-ուրդու - Վիքիպեդիա"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//hy.m.wikipedia.org/wiki/%D5%80%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%AB-%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Խմբագրել" href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%AB-%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Վիքիպեդիա (hy)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//hy.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%80%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%AB-%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.hy"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Վիքիպեդիա Atom Սնուցում" href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%8E%D5%A5%D6%80%D5%BB%D5%AB%D5%B6%D6%83%D5%B8%D6%83%D5%B8%D5%AD%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Հինդի-ուրդու rootpage-Հինդի-ուրդու skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Jump to content</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Հիմնական ընտրացանկ" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Հիմնական ընտրացանկ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Հիմնական ընտրացանկ</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">տեղափոխել կողագոտի</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">թաքցնել</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Նավարկում </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-Գլխավոր-էջ" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D4%B3%D5%AC%D5%AD%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80_%D5%A7%D5%BB"><span>Գլխավոր էջ</span></a></li><li id="n-browse" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D5%88%D6%80%D5%B8%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%B4_%D5%A8%D5%BD%D5%BF_%D5%AF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB"><span>Կատեգորիաներ</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%B0%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%A7%D5%BB" title="Այցելեք պատահական էջ [x]" accesskey="x"><span>Պատահական հոդված</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%86%D5%B8%D6%80%D5%A7%D5%BB%D5%A5%D6%80%D5%A8"><span>Նոր էջեր</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D4%B8%D5%B6%D5%A9%D5%A1%D6%81%D5%AB%D5%AF_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%B1%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Տեղեկություններ ընթացիկ իրադարձությունների մասին"><span>Ընթացիկ իրադարձություններ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-participation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-participation" > <div class="vector-menu-heading"> Մասնակցել </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-Էությունը" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D4%B7%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A8"><span>Էությունը</span></a></li><li id="n-Խորհրդարան" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D4%BD%D5%B8%D6%80%D5%B0%D6%80%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6"><span>Խորհրդարան</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%8E%D5%A5%D6%80%D5%BB%D5%AB%D5%B6%D6%83%D5%B8%D6%83%D5%B8%D5%AD%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8" title="Վիքիում կատարված վերջին փոփոխությունների ցանկը [r]" accesskey="r"><span>Վերջին փոփոխություններ</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:%D4%B3%D5%AC%D5%AD%D5%A1%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%AF" title="Վիքիպեդիա նախագծի ուղեցույց"><span>Օգնություն</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%D4%B3%D5%AC%D5%AD%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80_%D5%A7%D5%BB" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Վիքիպեդիա" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-hy.svg" style="width: 8.625em; height: 1.375em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-hy.svg" width="150" height="15" style="width: 9.375em; height: 0.9375em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%88%D6%80%D5%B8%D5%B6%D5%A5%D5%AC" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Որոնել Վիքիպեդիա կայքում [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Որոնել</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Որոնել Վիքիպեդիա կայքում" aria-label="Որոնել Վիքիպեդիա կայքում" autocapitalize="sentences" title="Որոնել Վիքիպեդիա կայքում [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Սպասարկող:Որոնել"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Որոնել</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Անձնական գործիքներ"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Արտաքին տեսք"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page's font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Արտաքին տեսք" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Արտաքին տեսք</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_hy.wikipedia.org&uselang=hy" class=""><span>Նվիրաբերել</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:CreateAccount&returnto=%D5%80%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%AB-%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82&returntoquery=section%3D11%26veaction%3Dedit%26redirect%3Dno" title="Խորհուրդ է տրվում ստեղծել մասնակցային հաշիվ և մուտք գործել համակարգ, սակայն դա անելը պարտադիր չէ։" class=""><span>Ստեղծել հաշիվ</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%84%D5%A1%D5%BD%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D6%81%D5%AB%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%BF%D6%84&returnto=%D5%80%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%AB-%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82&returntoquery=section%3D11%26veaction%3Dedit%26redirect%3Dno" title="Կոչ ենք անում մտնել համակարգ, սակայն դա պարտադիր չէ [o]" accesskey="o" class=""><span>Մտնել</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Այլ ընտրանքներ" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Անձնական գործիքներ" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Անձնական գործիքներ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Օգտվողի ընտրացանկ" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_hy.wikipedia.org&uselang=hy"><span>Նվիրաբերել</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:CreateAccount&returnto=%D5%80%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%AB-%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82&returntoquery=section%3D11%26veaction%3Dedit%26redirect%3Dno" title="Խորհուրդ է տրվում ստեղծել մասնակցային հաշիվ և մուտք գործել համակարգ, սակայն դա անելը պարտադիր չէ։"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Ստեղծել հաշիվ</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%84%D5%A1%D5%BD%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D6%81%D5%AB%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%BF%D6%84&returnto=%D5%80%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%AB-%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82&returntoquery=section%3D11%26veaction%3Dedit%26redirect%3Dno" title="Կոչ ենք անում մտնել համակարգ, սակայն դա պարտադիր չէ [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Մտնել</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Էջեր չգրանցված խմբագիրների համար <a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:%D4%B3%D5%AC%D5%AD%D5%A1%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%AF" aria-label="Learn more about editing"><span>իմանալ ավելին</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%BB%D5%B4%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A4%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8" title="A list of edits made from this IP address [y]" accesskey="y"><span>Ներդրումներ</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%BB%D5%B4%D6%84%D5%B6%D5%B6%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8" title="IP-հասցեից կատարված խմբագրումների քննարկում [n]" accesskey="n"><span>Քննարկում</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Բովանդակություն" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Բովանդակություն</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">տեղափոխել կողագոտի</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">թաքցնել</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Ներածություն</div> </a> </li> <li id="toc-Պատմություն" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Պատմություն"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Պատմություն</span> </div> </a> <ul id="toc-Պատմություն-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Լեզվի_մակարդակ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Լեզվի_մակարդակ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Լեզվի մակարդակ</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Լեզվի_մակարդակ-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Toggle Լեզվի մակարդակ subsection</span> </button> <ul id="toc-Լեզվի_մակարդակ-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Ժամանակակից_ստանդարտ_հինդի" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ժամանակակից_ստանդարտ_հինդի"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1</span> <span>Ժամանակակից ստանդարտ հինդի</span> </div> </a> <ul id="toc-Ժամանակակից_ստանդարտ_հինդի-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ժամանակակից_ստանդարտ_Ուրդու" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ժամանակակից_ստանդարտ_Ուրդու"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2</span> <span>Ժամանակակից ստանդարտ Ուրդու</span> </div> </a> <ul id="toc-Ժամանակակից_ստանդարտ_Ուրդու-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Հինդուստանի" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Հինդուստանի"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.3</span> <span>Հինդուստանի</span> </div> </a> <ul id="toc-Հինդուստանի-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Անվանումներ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Անվանումներ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Անվանումներ</span> </div> </a> <ul id="toc-Անվանումներ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Պաշտոնական_կարգավիճակ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Պաշտոնական_կարգավիճակ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Պաշտոնական կարգավիճակ</span> </div> </a> <ul id="toc-Պաշտոնական_կարգավիճակ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Հինդուստանի_լեզուն_Հարավային_Ասիայից_դուրս" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Հինդուստանի_լեզուն_Հարավային_Ասիայից_դուրս"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Հինդուստանի լեզուն Հարավային Ասիայից դուրս</span> </div> </a> <ul id="toc-Հինդուստանի_լեզուն_Հարավային_Ասիայից_դուրս-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Հնչյունաբանություն" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Հնչյունաբանություն"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Հնչյունաբանություն</span> </div> </a> <ul id="toc-Հնչյունաբանություն-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Քերականություն" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Քերականություն"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Քերականություն</span> </div> </a> <ul id="toc-Քերականություն-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Բառապաշար" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Բառապաշար"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Բառապաշար</span> </div> </a> <ul id="toc-Բառապաշար-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Գրային_համակարգ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Գրային_համակարգ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Գրային համակարգ</span> </div> </a> <ul id="toc-Գրային_համակարգ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Օրինակներ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Օրինակներ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>Օրինակներ</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Օրինակներ-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Toggle Օրինակներ subsection</span> </button> <ul id="toc-Օրինակներ-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Պաշտոնական_Հինդի" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Պաշտոնական_Հինդի"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10.1</span> <span>Պաշտոնական Հինդի</span> </div> </a> <ul id="toc-Պաշտոնական_Հինդի-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Պաշտոնական_Ուրդու" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Պաշտոնական_Ուրդու"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10.2</span> <span>Պաշտոնական Ուրդու</span> </div> </a> <ul id="toc-Պաշտոնական_Ուրդու-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Հինդուստանի_լեզու_և_Բոլիվուդ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Հինդուստանի_լեզու_և_Բոլիվուդ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11</span> <span>Հինդուստանի լեզու և Բոլիվուդ</span> </div> </a> <ul id="toc-Հինդուստանի_լեզու_և_Բոլիվուդ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ծանոթագրություններ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Ծանոթագրություններ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12</span> <span>Ծանոթագրություններ</span> </div> </a> <ul id="toc-Ծանոթագրություններ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Բովանդակություն" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Toggle the table of contents" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Toggle the table of contents</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Հինդի-ուրդու</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Go to an article in another language. Available in 109 languages" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-109" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">109 լեզու</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Hindoestani" title="Hindoestani – աֆրիկաանս" lang="af" hreflang="af" data-title="Hindoestani" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="աֆրիկաանս" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Hindustani" title="Hindustani – շվեյցարական գերմաներեն" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Hindustani" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="շվեյցարական գերմաներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Idioma_hindostan%C3%AD" title="Idioma hindostaní – արագոներեն" lang="an" hreflang="an" data-title="Idioma hindostaní" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="արագոներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-anp mw-list-item"><a href="https://anp.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B9%E0%A4%BF%E0%A4%82%E0%A4%A6%E0%A5%81%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A5%80_%E0%A4%AD%E0%A4%BE%E0%A4%B7%E0%A4%BE" title="हिंदुस्तानी भाषा – անգիկա" lang="anp" hreflang="anp" data-title="हिंदुस्तानी भाषा" data-language-autonym="अंगिका" data-language-local-name="անգիկա" class="interlanguage-link-target"><span>अंगिका</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%84%D8%BA%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D9%8A%D8%A9" title="اللغة الهندستانية – արաբերեն" lang="ar" hreflang="ar" data-title="اللغة الهندستانية" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="արաբերեն" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Indost%C3%A1nicu" title="Indostánicu – աստուրերեն" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Indostánicu" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="աստուրերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Hindistani_dili" title="Hindistani dili – ադրբեջաներեն" lang="az" hreflang="az" data-title="Hindistani dili" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="ադրբեջաներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D9%87%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%AF%DB%8C%D9%84%DB%8C" title="هیندوستانی دیلی – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="هیندوستانی دیلی" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D2%BA%D0%B8%D0%BD%D0%B4%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B8" title="Һиндостани – բաշկիրերեն" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Һиндостани" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="բաշկիրերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ban mw-list-item"><a href="https://ban.wikipedia.org/wiki/Basa_Hindustani" title="Basa Hindustani – բալիերեն" lang="ban" hreflang="ban" data-title="Basa Hindustani" data-language-autonym="Basa Bali" data-language-local-name="բալիերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Bali</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/Indostan%C4%97itiu_kalba" title="Indostanėitiu kalba – Samogitian" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Indostanėitiu kalba" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="Samogitian" class="interlanguage-link-target"><span>Žemaitėška</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D1%96%D0%BD%D0%B4%D1%83%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%96" title="Хіндустані – բելառուսերեն" lang="be" hreflang="be" data-title="Хіндустані" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="բելառուսերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D1%96%D0%BD%D0%B4%D1%83%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%96" title="Гіндустані – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Гіндустані" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%B8%D0%BD%D0%B4%D1%83%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B8" title="Хиндустани – բուլղարերեն" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Хиндустани" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="բուլղարերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bh mw-list-item"><a href="https://bh.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B9%E0%A4%BF%E0%A4%82%E0%A4%A6%E0%A5%81%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A5%80_%E0%A4%AD%E0%A4%BE%E0%A4%B7%E0%A4%BE" title="हिंदुस्तानी भाषा – Bhojpuri" lang="bh" hreflang="bh" data-title="हिंदुस्तानी भाषा" data-language-autonym="भोजपुरी" data-language-local-name="Bhojpuri" class="interlanguage-link-target"><span>भोजपुरी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%B9%E0%A6%BF%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%A6%E0%A7%81%E0%A6%B8%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A6%BE%E0%A6%A8%E0%A6%BF_%E0%A6%AD%E0%A6%BE%E0%A6%B7%E0%A6%BE" title="হিন্দুস্তানি ভাষা – բենգալերեն" lang="bn" hreflang="bn" data-title="হিন্দুস্তানি ভাষা" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="բենգալերեն" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Hindoustaneg" title="Hindoustaneg – բրետոներեն" lang="br" hreflang="br" data-title="Hindoustaneg" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="բրետոներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Hindi-urdu" title="Hindi-urdu – բոսնիերեն" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Hindi-urdu" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="բոսնիերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Hindust%C3%A0nic" title="Hindustànic – կատալաներեն" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Hindustànic" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="կատալաներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%B8%D0%BD%D0%B4%D1%83%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B8" title="Хиндустани – չեչեներեն" lang="ce" hreflang="ce" data-title="Хиндустани" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="չեչեներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Нохчийн</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%DA%BE%DB%8C%D9%86%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="زمانی ھیندستانی – սորանի քրդերեն" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="زمانی ھیندستانی" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="սորանի քրդերեն" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-crh mw-list-item"><a href="https://crh.wikipedia.org/wiki/Hindustani_tili" title="Hindustani tili – ղրիմյան թուրքերեն" lang="crh" hreflang="crh" data-title="Hindustani tili" data-language-autonym="Qırımtatarca" data-language-local-name="ղրիմյան թուրքերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Qırımtatarca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Hindust%C3%A1n%C5%A1tina" title="Hindustánština – չեխերեն" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Hindustánština" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="չեխերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Hindwstaneg" title="Hindwstaneg – ուելսերեն" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Hindwstaneg" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="ուելսերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Hindustani" title="Hindustani – դանիերեն" lang="da" hreflang="da" data-title="Hindustani" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="դանիերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Hindustani" title="Hindustani – գերմաներեն" lang="de" hreflang="de" data-title="Hindustani" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="գերմաներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%99%CE%BD%CE%B4%CE%BF%CF%85%CF%83%CF%84%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%B3%CE%BB%CF%8E%CF%83%CF%83%CE%B1" title="Ινδουστανική γλώσσα – հունարեն" lang="el" hreflang="el" data-title="Ινδουστανική γλώσσα" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="հունարեն" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Hindustani_language" title="Hindustani language – անգլերեն" lang="en" hreflang="en" data-title="Hindustani language" data-language-autonym="English" data-language-local-name="անգլերեն" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Hindustana_lingvo" title="Hindustana lingvo – էսպերանտո" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Hindustana lingvo" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="էսպերանտո" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Idioma_indost%C3%A1nico" title="Idioma indostánico – իսպաներեն" lang="es" hreflang="es" data-title="Idioma indostánico" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="իսպաներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Hindustani_keel" title="Hindustani keel – էստոներեն" lang="et" hreflang="et" data-title="Hindustani keel" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="էստոներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Hindustanera" title="Hindustanera – բասկերեն" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Hindustanera" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="բասկերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D9%87%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="زبان هندوستانی – պարսկերեն" lang="fa" hreflang="fa" data-title="زبان هندوستانی" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="պարսկերեն" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Hindustani" title="Hindustani – ֆիններեն" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Hindustani" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="ֆիններեն" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fo mw-list-item"><a href="https://fo.wikipedia.org/wiki/Hindustani" title="Hindustani – ֆարյորերեն" lang="fo" hreflang="fo" data-title="Hindustani" data-language-autonym="Føroyskt" data-language-local-name="ֆարյորերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Føroyskt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Hindoustani" title="Hindoustani – ֆրանսերեն" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Hindoustani" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="ֆրանսերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/Hindustani" title="Hindustani – հյուսիսային ֆրիզերեն" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Hindustani" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="հյուսիսային ֆրիզերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gcr mw-list-item"><a href="https://gcr.wikipedia.org/wiki/Endoustani" title="Endoustani – Guianan Creole" lang="gcr" hreflang="gcr" data-title="Endoustani" data-language-autonym="Kriyòl gwiyannen" data-language-local-name="Guianan Creole" class="interlanguage-link-target"><span>Kriyòl gwiyannen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Lingua_hindustana" title="Lingua hindustana – գալիսերեն" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Lingua hindustana" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="գալիսերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gn mw-list-item"><a href="https://gn.wikipedia.org/wiki/Hindi-urdu_%C3%B1e%27%E1%BA%BD" title="Hindi-urdu ñe'ẽ – գուարանի" lang="gn" hreflang="gn" data-title="Hindi-urdu ñe'ẽ" data-language-autonym="Avañe'ẽ" data-language-local-name="գուարանի" class="interlanguage-link-target"><span>Avañe'ẽ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ha mw-list-item"><a href="https://ha.wikipedia.org/wiki/Indiyanci" title="Indiyanci – հաուսա" lang="ha" hreflang="ha" data-title="Indiyanci" data-language-autonym="Hausa" data-language-local-name="հաուսա" class="interlanguage-link-target"><span>Hausa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%94%D7%99%D7%A0%D7%93%D7%95%D7%A1%D7%98%D7%A0%D7%99%D7%AA" title="הינדוסטנית – եբրայերեն" lang="he" hreflang="he" data-title="הינדוסטנית" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="եբրայերեն" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B9%E0%A4%BF%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%A6%E0%A5%81%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A5%80_%E0%A4%AD%E0%A4%BE%E0%A4%B7%E0%A4%BE" title="हिन्दुस्तानी भाषा – հինդի" lang="hi" hreflang="hi" data-title="हिन्दुस्तानी भाषा" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="հինդի" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/Hindustani_bhasa" title="Hindustani bhasa – Fiji Hindi" lang="hif" hreflang="hif" data-title="Hindustani bhasa" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="Fiji Hindi" class="interlanguage-link-target"><span>Fiji Hindi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Hindustanski_jezici" title="Hindustanski jezici – խորվաթերեն" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Hindustanski jezici" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="խորվաթերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Lingua_hindustani" title="Lingua hindustani – ինտերլինգուա" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Lingua hindustani" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="ինտերլինգուա" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Bahasa_Hindustan" title="Bahasa Hindustan – ինդոնեզերեն" lang="id" hreflang="id" data-title="Bahasa Hindustan" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="ինդոնեզերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ilo mw-list-item"><a href="https://ilo.wikipedia.org/wiki/Hindi-Urdu" title="Hindi-Urdu – իլոկերեն" lang="ilo" hreflang="ilo" data-title="Hindi-Urdu" data-language-autonym="Ilokano" data-language-local-name="իլոկերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Ilokano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Hind%C3%AD-%C3%BArd%C3%BA" title="Hindí-úrdú – իսլանդերեն" lang="is" hreflang="is" data-title="Hindí-úrdú" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="իսլանդերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Lingua_indostana" title="Lingua indostana – իտալերեն" lang="it" hreflang="it" data-title="Lingua indostana" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="իտալերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%92%E3%83%B3%E3%83%89%E3%82%A5%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%83%BC%E3%83%8B%E3%83%BC%E8%AA%9E" title="ヒンドゥスターニー語 – ճապոներեն" lang="ja" hreflang="ja" data-title="ヒンドゥスターニー語" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="ճապոներեն" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%B0%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%93%E1%83%98-%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%93%E1%83%A3" title="ჰინდი-ურდუ – վրացերեն" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ჰინდი-ურდუ" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="վրացերեն" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kge mw-list-item"><a href="https://kge.wikipedia.org/wiki/Bahasa_Hindustani" title="Bahasa Hindustani – Komering" lang="kge" hreflang="kge" data-title="Bahasa Hindustani" data-language-autonym="Kumoring" data-language-local-name="Komering" class="interlanguage-link-target"><span>Kumoring</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%B8%D0%BD%D0%B4%D0%B8-%D1%83%D1%80%D0%B4%D1%83" title="Хинди-урду – ղազախերեն" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Хинди-урду" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="ղազախերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%ED%9E%8C%EB%91%90%EC%8A%A4%ED%83%84%EC%96%B4" title="힌두스탄어 – կորեերեն" lang="ko" hreflang="ko" data-title="힌두스탄어" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="կորեերեն" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kw mw-list-item"><a href="https://kw.wikipedia.org/wiki/Hindoustanek" title="Hindoustanek – կոռներեն" lang="kw" hreflang="kw" data-title="Hindoustanek" data-language-autonym="Kernowek" data-language-local-name="կոռներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Kernowek</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Lingua_Hindi-Urdu" title="Lingua Hindi-Urdu – լատիներեն" lang="la" hreflang="la" data-title="Lingua Hindi-Urdu" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="լատիներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lld mw-list-item"><a href="https://lld.wikipedia.org/wiki/Lingaz_industan" title="Lingaz industan – Ladin" lang="lld" hreflang="lld" data-title="Lingaz industan" data-language-autonym="Ladin" data-language-local-name="Ladin" class="interlanguage-link-target"><span>Ladin</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Hindustano_kalba" title="Hindustano kalba – լիտվերեն" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Hindustano kalba" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="լիտվերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Hindust%C4%81%C5%86u_valoda" title="Hindustāņu valoda – լատվիերեն" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Hindustāņu valoda" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="լատվիերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Fiteny_hindi-ordo" title="Fiteny hindi-ordo – մալգաշերեն" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Fiteny hindi-ordo" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="մալգաշերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%B9%E0%B4%BF%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E0%B4%A6%E0%B5%81%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%A8%E0%B4%BF_%E0%B4%AD%E0%B4%BE%E0%B4%B7" title="ഹിന്ദുസ്താനി ഭാഷ – մալայալամ" lang="ml" hreflang="ml" data-title="ഹിന്ദുസ്താനി ഭാഷ" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="մալայալամ" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B9%E0%A4%BF%E0%A4%82%E0%A4%A6%E0%A5%81%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A5%80_%E0%A4%AD%E0%A4%BE%E0%A4%B7%E0%A4%BE" title="हिंदुस्तानी भाषा – մարաթի" lang="mr" hreflang="mr" data-title="हिंदुस्तानी भाषा" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="մարաթի" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Hindi-Urdu" title="Hindi-Urdu – մալայերեն" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Hindi-Urdu" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="մալայերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%9F%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%92%E1%80%AE-%E1%80%A1%E1%80%B0%E1%80%9B%E1%80%92%E1%80%B0%E1%80%98%E1%80%AC%E1%80%9E%E1%80%AC%E1%80%85%E1%80%80%E1%80%AC%E1%80%B8" title="ဟင်ဒီ-အူရဒူဘာသာစကား – բիրմայերեն" lang="my" hreflang="my" data-title="ဟင်ဒီ-အူရဒူဘာသာစကား" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="բիրմայերեն" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Hindustaansche_Spraak" title="Hindustaansche Spraak – ստորին գերմաներեն" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Hindustaansche Spraak" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="ստորին գերմաներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B9%E0%A4%BF%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%A6%E0%A5%81%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A5%80_%E0%A4%AD%E0%A4%BE%E0%A4%B7%E0%A4%BE" title="हिन्दुस्तानी भाषा – նեպալերեն" lang="ne" hreflang="ne" data-title="हिन्दुस्तानी भाषा" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="նեպալերեն" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Hindoestani" title="Hindoestani – հոլանդերեն" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Hindoestani" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="հոլանդերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Hindustani" title="Hindustani – նոր նորվեգերեն" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Hindustani" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="նոր նորվեգերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Hindustani" title="Hindustani – գրքային նորվեգերեն" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Hindustani" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="գրքային նորվեգերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Indostani" title="Indostani – օքսիտաներեն" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Indostani" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="օքսիտաներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-os mw-list-item"><a href="https://os.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%B8%D0%BD%D0%B4%D1%83%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B8" title="Хиндустани – օսերեն" lang="os" hreflang="os" data-title="Хиндустани" data-language-autonym="Ирон" data-language-local-name="օսերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Ирон</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%B9%E0%A8%BF%E0%A9%B0%E0%A8%A6%E0%A9%81%E0%A8%B8%E0%A8%A4%E0%A8%BE%E0%A8%A8%E0%A9%80_%E0%A8%AD%E0%A8%BE%E0%A8%B8%E0%A8%BC%E0%A8%BE" title="ਹਿੰਦੁਸਤਾਨੀ ਭਾਸ਼ਾ – փենջաբերեն" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਹਿੰਦੁਸਤਾਨੀ ਭਾਸ਼ਾ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="փենջաբերեն" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pam mw-list-item"><a href="https://pam.wikipedia.org/wiki/Am%C3%A1nung_Indost%C3%A1niku" title="Amánung Indostániku – պամպանգաերեն" lang="pam" hreflang="pam" data-title="Amánung Indostániku" data-language-autonym="Kapampangan" data-language-local-name="պամպանգաերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Kapampangan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/J%C4%99zyk_hindustani" title="Język hindustani – լեհերեն" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Język hindustani" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="լեհերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%DB%81%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86" title="ہندوستانی زبان – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="ہندوستانی زبان" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADngua_hindust%C3%A2ni" title="Língua hindustâni – պորտուգալերեն" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Língua hindustâni" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="պորտուգալերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Hinrustani" title="Hinrustani – կեչուա" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Hinrustani" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="կեչուա" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Limba_hindustan%C4%83" title="Limba hindustană – ռումիներեն" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Limba hindustană" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="ռումիներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-roa-tara mw-list-item"><a href="https://roa-tara.wikipedia.org/wiki/L%C3%A8nga_indostane" title="Lènga indostane – Tarantino" lang="nap-x-tara" hreflang="nap-x-tara" data-title="Lènga indostane" data-language-autonym="Tarandíne" data-language-local-name="Tarantino" class="interlanguage-link-target"><span>Tarandíne</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%B8%D0%BD%D0%B4%D1%83%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B8" title="Хиндустани – ռուսերեն" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Хиндустани" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="ռուսերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D1%96%D0%BD%D0%B4%D1%83%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%96" title="Гіндустані – ռուսիներեն" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Гіндустані" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="ռուսիներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Русиньскый</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sa mw-list-item"><a href="https://sa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B9%E0%A4%BF%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%A6%E0%A5%81%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A5%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A5%80%E0%A4%AD%E0%A4%BE%E0%A4%B7%E0%A4%BE" title="हिन्दुस्थानीभाषा – սանսկրիտ" lang="sa" hreflang="sa" data-title="हिन्दुस्थानीभाषा" data-language-autonym="संस्कृतम्" data-language-local-name="սանսկրիտ" class="interlanguage-link-target"><span>संस्कृतम्</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sat mw-list-item"><a href="https://sat.wikipedia.org/wiki/%E1%B1%A6%E1%B1%A4%E1%B1%B1%E1%B1%AB%E1%B1%A9%E1%B1%A5%E1%B1%9B%E1%B1%9F%E1%B1%B1%E1%B1%A4_%E1%B1%AF%E1%B1%9F%E1%B1%B9%E1%B1%A8%E1%B1%A5%E1%B1%A4" title="ᱦᱤᱱᱫᱩᱥᱛᱟᱱᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ – սանտալի" lang="sat" hreflang="sat" data-title="ᱦᱤᱱᱫᱩᱥᱛᱟᱱᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ" data-language-autonym="ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ" data-language-local-name="սանտալի" class="interlanguage-link-target"><span>ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Hindustani_leid" title="Hindustani leid – շոտլանդերեն" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Hindustani leid" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="շոտլանդերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Hindustanski_jezik" title="Hindustanski jezik – սերբա-խորվաթերեն" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Hindustanski jezik" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="սերբա-խորվաթերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B7%84%E0%B7%92%E0%B6%B1%E0%B7%8A%E0%B6%AF%E0%B7%94%E0%B7%83%E0%B7%8A%E0%B6%AE%E0%B7%8F%E0%B6%B1%E0%B7%93_%E0%B6%B6%E0%B7%83" title="හින්දුස්ථානී බස – սինհալերեն" lang="si" hreflang="si" data-title="හින්දුස්ථානී බස" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="սինհալերեն" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Hindustani_language" title="Hindustani language – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Hindustani language" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Hindustan%C5%A1%C4%8Dina" title="Hindustanščina – սլովեներեն" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Hindustanščina" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="սլովեներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Gjuha_hindustani" title="Gjuha hindustani – ալբաներեն" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Gjuha hindustani" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="ալբաներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D0%B8%D0%BD%D0%B4%D0%B8-%D1%83%D1%80%D0%B4%D1%83" title="Хинди-урду – սերբերեն" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Хинди-урду" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="սերբերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Hindustani" title="Hindustani – շվեդերեն" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Hindustani" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="շվեդերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Kihindustani" title="Kihindustani – սուահիլի" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Kihindustani" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="սուահիլի" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%87%E0%AE%A8%E0%AF%8D%E0%AE%A4%E0%AF%81%E0%AE%9A%E0%AF%81%E0%AE%A4%E0%AF%8D%E0%AE%A4%E0%AE%BE%E0%AE%A9%E0%AE%BF_%E0%AE%AE%E0%AF%8A%E0%AE%B4%E0%AE%BF" title="இந்துசுத்தானி மொழி – թամիլերեն" lang="ta" hreflang="ta" data-title="இந்துசுத்தானி மொழி" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="թամիլերեն" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%B9%E0%B0%BF%E0%B0%82%E0%B0%A6%E0%B1%81%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%80_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7" title="హిందుస్తానీ భాష – թելուգու" lang="te" hreflang="te" data-title="హిందుస్తానీ భాష" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="թելուգու" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%A9%E0%B8%B2%E0%B8%AE%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B8%94%E0%B8%B9%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%B5" title="ภาษาฮินดูสตานี – թայերեն" lang="th" hreflang="th" data-title="ภาษาฮินดูสตานี" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="թայերեն" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tly mw-list-item"><a href="https://tly.wikipedia.org/wiki/Hindustani_zyvon" title="Hindustani zyvon – թալիշերեն" lang="tly" hreflang="tly" data-title="Hindustani zyvon" data-language-autonym="Tolışi" data-language-local-name="թալիշերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Tolışi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Hindust%C3%A2n%C3%AE" title="Hindustânî – թուրքերեն" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Hindustânî" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="թուրքերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D2%BA%D0%B8%D0%BD%D0%B4%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B8" title="Һиндстани – թաթարերեն" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Һиндстани" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="թաթարերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D1%96%D0%BD%D0%B4%D1%83%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%96" title="Гіндустані – ուկրաիներեն" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Гіндустані" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ուկրաիներեն" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%DB%81%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86" title="ہندوستانی زبان – ուրդու" lang="ur" hreflang="ur" data-title="ہندوستانی زبان" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="ուրդու" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Hindistoniy" title="Hindistoniy – ուզբեկերեն" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Hindistoniy" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="ուզբեկերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Ti%E1%BA%BFng_Hindustan" title="Tiếng Hindustan – վիետնամերեն" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Tiếng Hindustan" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="վիետնամերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Hinindustani" title="Hinindustani – վարայերեն" lang="war" hreflang="war" data-title="Hinindustani" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="վարայերեն" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E5%8D%B0%E5%BA%A6%E6%96%AF%E5%9D%A6%E8%AF%AD" title="印度斯坦语 – վու չինարեն" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="印度斯坦语" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="վու չինարեն" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%94%D7%99%D7%A0%D7%93%D7%95%D7%A1%D7%98%D7%90%D7%A0%D7%99" title="הינדוסטאני – իդիշ" lang="yi" hreflang="yi" data-title="הינדוסטאני" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="իդիշ" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yo mw-list-item"><a href="https://yo.wikipedia.org/wiki/%C3%88d%C3%A8_Hindust%C3%A1n%C3%AC" title="Èdè Hindustánì – յորուբա" lang="yo" hreflang="yo" data-title="Èdè Hindustánì" data-language-autonym="Yorùbá" data-language-local-name="յորուբա" class="interlanguage-link-target"><span>Yorùbá</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8D%B0%E5%BA%A6%E6%96%AF%E5%9D%A6%E8%AF%AD" title="印度斯坦语 – չինարեն" lang="zh" hreflang="zh" data-title="印度斯坦语" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="չինարեն" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E5%8D%B0%E5%BA%A6%E6%96%AF%E5%9D%A6%E6%96%87" title="印度斯坦文 – կանտոներեն" lang="yue" hreflang="yue" data-title="印度斯坦文" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="կանտոներեն" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q11051#sitelinks-wikipedia" title="Խմբագրել միջլեզվային հղումները" class="wbc-editpage">Փոխել հղումները</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Անվանատարածքներ"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%80%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%AB-%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82" title="Դիտել հոդվածը [c]" accesskey="c"><span>Հոդված</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%94%D5%B6%D5%B6%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D6%82%D5%B4:%D5%80%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%AB-%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82" rel="discussion" title="Քննարկումներ այս էջի բովանդակության մասին [t]" accesskey="t"><span>քննարկում</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Change language variant" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">հայերեն</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Դիտումները"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%80%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%AB-%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82"><span>Կարդալ</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%AB-%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82&veaction=edit" title="Խմբագրել այս էջը [v]" accesskey="v"><span>Խմբագրել</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%AB-%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82&action=edit" title="Խմբագրել այս էջի ելատեքստը [e]" accesskey="e"><span>Խմբագրել կոդը</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%AB-%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82&action=history" title="Այս էջի խմբագրումների պատմությունը [h]" accesskey="h"><span>Դիտել պատմությունը</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Գործիքներ" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Գործիքներ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Գործիքներ</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">տեղափոխել կողագոտի</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">թաքցնել</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Այլ ընտրանքներ" > <div class="vector-menu-heading"> Գործողություններ </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%80%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%AB-%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82"><span>Կարդալ</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%AB-%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82&veaction=edit" title="Խմբագրել այս էջը [v]" accesskey="v"><span>Խմբագրել</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%AB-%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82&action=edit" title="Խմբագրել այս էջի ելատեքստը [e]" accesskey="e"><span>Խմբագրել կոդը</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%AB-%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82&action=history"><span>Դիտել պատմությունը</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Ընդհանուր </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B1%D5%B5%D5%BD%D5%BF%D5%A5%D5%B2%D5%B0%D5%B2%D5%BE%D5%B8%D5%B2%D5%A7%D5%BB%D5%A5%D6%80%D5%A8/%D5%80%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%AB-%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82" title="Այս էջին հղվող բոլոր վիքի էջերի ցանկը [j]" accesskey="j"><span>Այստեղ հղվող էջերը</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%BF%D5%A1%D5%BA%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%A7%D5%BB%D5%A5%D6%80%D5%AB%D6%83%D5%B8%D6%83%D5%B8%D5%AD%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/%D5%80%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%AB-%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82" rel="nofollow" title="Այս էջից կապված էջերի վերջին փոփոխությունները [k]" accesskey="k"><span>Կապված փոփոխություններ</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2%D5%A7%D5%BB%D5%A5%D6%80%D5%A8" title="Բոլոր սպասարկող էջերի ցանկը [q]" accesskey="q"><span>Սպասարկող էջեր</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%AB-%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82&oldid=9805274" title="Էջի այս տարբերակի մշտական հղում"><span>Մշտական հղում</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%AB-%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82&action=info" title="Վիճակագրական տվյալներ էջի մասին"><span>Էջի վիճակագրություն</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:CiteThisPage&page=%D5%80%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%AB-%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82&id=9805274&wpFormIdentifier=titleform" title="Տեղեկատվություն, թե ինչպես պետք է մեջբերել այս էջը"><span>Մեջբերել այս էջը</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fhy.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3D%25D5%2580%25D5%25AB%25D5%25B6%25D5%25A4%25D5%25AB-%25D5%25B8%25D6%2582%25D6%2580%25D5%25A4%25D5%25B8%25D6%2582%26section%3D11%26veaction%3Dedit"><span>Ստանալ կարճ URL հասցե</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:QrCode&url=https%3A%2F%2Fhy.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3D%25D5%2580%25D5%25AB%25D5%25B6%25D5%25A4%25D5%25AB-%25D5%25B8%25D6%2582%25D6%2580%25D5%25A4%25D5%25B8%25D6%2582%26section%3D11%26veaction%3Dedit"><span>Download QR code</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Տպել/արտահանել </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:Book&bookcmd=book_creator&referer=%D5%80%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%AB-%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82"><span>Ստեղծել գիրք</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:DownloadAsPdf&page=%D5%80%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%AB-%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82&action=show-download-screen"><span>Ներբեռնել որպես PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%AB-%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82&printable=yes" title="Այս էջի տպելու տարբերակ [p]" accesskey="p"><span>Տպելու տարբերակ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Այլ նախագծերում </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Hindustani_language" hreflang="en"><span>Վիքիպահեստ</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q11051" title="Հղում Վիքիտվյալի համապատասխան էջին [g]" accesskey="g"><span>Վիքիտվյալների տարր</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Արտաքին տեսք"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Արտաքին տեսք</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">տեղափոխել կողագոտի</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">թաքցնել</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="hy" dir="ltr"><table class="infobox vcard" style="width:22em;width: 21em;"><tbody><tr><th colspan="2" class="summary" style="text-align:center;font-size:125%;font-weight:bold;background-color:"><div style="position:relative; width:21em; height:45px; display:table;"><div style="position:absolute; top:0; right:0;"><figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Infoboxforlang.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4d/Infoboxforlang.png/45px-Infoboxforlang.png" decoding="async" width="45" height="45" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4d/Infoboxforlang.png/68px-Infoboxforlang.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4d/Infoboxforlang.png/90px-Infoboxforlang.png 2x" data-file-width="100" data-file-height="100" /></a><figcaption></figcaption></figure></div><span style="position:relative; width:100%; display:table-cell; vertical-align:middle; text-align:center; padding:4px;"><big><b>Հինդի-Ուրդու</b></big> <br /><span data-wikidata-property-id="P1705" class="no-wikidata">हिन्दुस्तानी</span></span></div></th></tr><tr><td colspan="2" style="text-align:center;padding-bottom:0.5em;"><span data-wikidata-property-id="P18" class="no-wikidata"><span typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Hindustani.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Hindustani.svg/150px-Hindustani.svg.png" decoding="async" width="150" height="122" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Hindustani.svg/225px-Hindustani.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Hindustani.svg/300px-Hindustani.svg.png 2x" data-file-width="854" data-file-height="692" /></a></span></span><div><div style="padding-top:0.3em; line-height:1.2em;">Հինդուստանի բառը <a href="/wiki/%D4%B4%D6%87%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D6%80%D5%AB" title="Դևանագարի">դևանագարի</a> և <a href="/w/index.php?title=%D5%86%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D5%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Նաստալիկ (դեռ գրված չէ)">նաստալիկ</a> գրերով</div></div></td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:right; background-color:#eee;">Տեսակ</th><td style="line-height:1.3em; vertical-align:middle;"><span data-wikidata-claim-id="Q11051$7BC80F17-0860-4ED0-8D6E-422ADCC51631" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P31"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/wiki/%D4%B2%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%AC%D5%A5%D5%A6%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Բնական լեզուներ">բնական լեզու</a></span></span>, <span data-wikidata-claim-id="Q11051$8d8dcdce-4456-5c0c-e6c5-6f065cfb4412" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P31"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A5%D5%B6%D5%A4%D5%A1%D5%B6%D5%AB_%D5%AC%D5%A5%D5%A6%D5%B8%D6%82" title="Կենդանի լեզու">կենդանի լեզու</a></span></span> և <span data-wikidata-claim-id="Q11051$7fd4c1db-4c94-9283-27e0-975818af50fe" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P31"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q25568481" class="extiw" title="d:Q25568481">common language</a><span class="wikidata-missing-label" style="border-bottom: 1px dotted; cursor: help; white-space: nowrap" title="Վիքիդատայում այս տարրը չունի հայերեն նկարագրություն: Դուք կարող եք օգնել՝ նշելով տարրի հայերեն թարգմանությունը:">?</span></span></span></td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:right; background-color:#eee;">Ենթադաս</th><td style="line-height:1.3em; vertical-align:middle;"><span data-wikidata-claim-id="Q11051$7e6f2687-49c6-fae1-495b-c3de649bd66b" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P279"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q12600937" class="extiw" title="d:Q12600937">Western Hindi</a><span class="wikidata-missing-label" style="border-bottom: 1px dotted; cursor: help; white-space: nowrap" title="Վիքիդատայում այս տարրը չունի հայերեն նկարագրություն: Դուք կարող եք օգնել՝ նշելով տարրի հայերեն թարգմանությունը:">?</span></span></span></td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:right; background-color:#eee;">Երկրներ</th><td style="line-height:1.3em; vertical-align:middle;"><span data-wikidata-property-id="P17" class="no-wikidata"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Flag_of_India.svg" class="mw-file-description" title="Հնդկաստան"><img alt="Հնդկաստան" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Flag_of_India.svg/22px-Flag_of_India.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Flag_of_India.svg/33px-Flag_of_India.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Flag_of_India.svg/44px-Flag_of_India.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> </span><a href="/wiki/%D5%80%D5%B6%D5%A4%D5%AF%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B6" title="Հնդկաստան">Հնդկաստան</a>, <span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Flag_of_Pakistan.svg" class="mw-file-description" title="Պակիստան"><img alt="Պակիստան" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/Flag_of_Pakistan.svg/22px-Flag_of_Pakistan.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/Flag_of_Pakistan.svg/33px-Flag_of_Pakistan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/Flag_of_Pakistan.svg/44px-Flag_of_Pakistan.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span> </span><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%AF%D5%AB%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B6" title="Պակիստան">Պակիստան</a></span></td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:right; background-color:#eee;">Շրջաններ</th><td style="line-height:1.3em; vertical-align:middle;"><a href="/wiki/%D4%B2%D5%AB%D5%B0%D5%A1%D6%80" title="Բիհար">Բիհար</a>, <a href="/w/index.php?title=%D5%89%D5%A1%D5%BF%D5%AB%D5%BD%D5%A3%D5%A1%D6%80%D5%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Չատիսգարհ (դեռ գրված չէ)">Չատիսգարհ</a>, <a href="/wiki/%D4%B4%D5%A5%D5%AC%D5%AB" title="Դելի">Դելի</a>, <a href="/wiki/%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%B5%D5%A1%D5%B6%D5%A1" title="Հարյանա">Հարյանա</a>, <a href="/wiki/%D5%80%D5%AB%D5%B4%D5%A1%D5%B9%D5%A1%D5%AC_%D5%8A%D6%80%D5%A1%D5%A4%D5%A5%D5%B7" title="Հիմաչալ Պրադեշ">Հիմաչալ Պրադեշ</a>, <a href="/w/index.php?title=%D5%8B%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D5%A4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ջարկհանդ (դեռ գրված չէ)">Ջարկհանդ</a>, <a href="/wiki/%D5%84%D5%A1%D5%A4%D5%B0%D5%B5%D5%A1_%D5%8A%D6%80%D5%A1%D5%A4%D5%A5%D5%B7" title="Մադհյա Պրադեշ">Մադհյա Պրադեշ</a>, <a href="/wiki/%D5%8C%D5%A1%D5%BB%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B6" title="Ռաջաստան">Ռաջաստան</a>, <a href="/wiki/%D5%88%D6%82%D5%BF%D5%A1%D6%80_%D5%8A%D6%80%D5%A1%D5%A4%D5%A5%D5%B7" title="Ուտար Պրադեշ">Ուտար Պրադեշ</a>, <a href="/w/index.php?title=%D5%88%D6%82%D5%BF%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D5%A4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ուտարկհանդ (դեռ գրված չէ)">Ուտարկհանդ</a><sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:right; background-color:#eee;"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%B7%D5%BF%D5%B8%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%AC%D5%A5%D5%A6%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D6%81%D5%A1%D5%B6%D5%AF" class="mw-redirect" title="Պաշտոնական լեզուների ցանկ">Պաշտոնական կարգավիճակ</a></th><td style="line-height:1.3em; vertical-align:middle;"><a href="/wiki/%D5%80%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%AB" title="Հինդի">Հինդի</a>, <a href="/wiki/%D5%88%D6%82%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82" title="Ուրդու">Ուրդու</a></td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:right; background-color:#eee;">Վերահսկող կազմակերպություն</th><td style="line-height:1.3em; vertical-align:middle;"><span data-wikidata-claim-id="Q11051$b97fec49-4553-805b-f445-8a778043e0a7" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P1018"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q3634629" class="extiw" title="d:Q3634629">Central Hindi Directorate</a><span class="wikidata-missing-label" style="border-bottom: 1px dotted; cursor: help; white-space: nowrap" title="Վիքիդատայում այս տարրը չունի հայերեն նկարագրություն: Դուք կարող եք օգնել՝ նշելով տարրի հայերեն թարգմանությունը:">?</span></span></span></td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:right; background-color:#eee;">Լեզվակիրների թիվը</th><td style="line-height:1.3em; vertical-align:middle;">329 մլն, 2001թ.</td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:right; background-color:#eee;">Դասակարգում</th><td style="line-height:1.3em; vertical-align:middle;"><a href="/wiki/%D5%80%D5%B6%D5%A4%D5%A5%D5%BE%D6%80%D5%B8%D5%BA%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%AC%D5%A5%D5%A6%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Հնդեվրոպական լեզուներ">Հնդեվրոպական լեզվաընտանիք</a> <dl><dd><a href="/wiki/%D5%80%D5%B6%D5%A4%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%AC%D5%A5%D5%A6%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Հնդիրանական լեզուներ">Հնդիրանական լեզուներ</a> <dl><dd><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%B6%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%AB%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%AC%D5%A5%D5%A6%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Հնդարիական լեզուներ (դեռ գրված չէ)">Հնդարիական լեզուներ</a> <dl><dd><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%AB_%D5%AC%D5%A5%D5%A6%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Հինդի լեզուներ (դեռ գրված չէ)">Կենտրոնական շրջան (Հինդի)</a> <dl><dd><a href="/w/index.php?title=%D4%B1%D6%80%D6%87%D5%B4%D5%BF%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%80%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%AB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Արևմտյան Հինդի (դեռ գրված չէ)">Արևմտյան Հինդի</a></dd> <dd><a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BF%D5%A1%D5%B6%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%BF_%D5%80%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%AB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ստանդարտ Հինդի (դեռ գրված չէ)">Ստանդարտ Հինդի</a>,<a href="/w/index.php?title=%D5%8D%D5%BF%D5%A1%D5%B6%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%BF_%D5%88%D6%82%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ստանդարտ Ուրդու (դեռ գրված չէ)">Ստանդարտ Ուրդու</a></dd></dl></dd></dl></dd></dl></dd></dl> </td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:right; background-color:#eee;">Գրերի համակարգ</th><td style="line-height:1.3em; vertical-align:middle;"><span data-wikidata-claim-id="Q11051$F048B231-8E9C-4293-B344-A7FA29DFEE4D" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P282"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/wiki/%D4%B4%D6%87%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D6%80%D5%AB" title="Դևանագարի">Դևանագարի</a></span></span> և <span data-wikidata-claim-id="Q11051$d493ff82-4ec0-6839-0a00-56285eec21a3" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P282"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q112887037" class="extiw" title="d:Q112887037">ուրդուի ուղղագրություն</a></span></span></td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:right; background-color:#eee;">ISO 639-1</th><td style="line-height:1.3em; vertical-align:middle;"><span data-wikidata-external-id="639-1" class="no-wikidata" data-wikidata-property-id="P218">639-1</span></td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:right; background-color:#eee;">ISO 639-2</th><td style="line-height:1.3em; vertical-align:middle;"><span data-wikidata-external-id="639-2" class="no-wikidata" data-wikidata-property-id="P219">639-2</span></td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:right; background-color:#eee;">ISO 639-3</th><td style="line-height:1.3em; vertical-align:middle;"><span data-wikidata-external-id="639-3" class="no-wikidata" data-wikidata-property-id="P220">639-3</span></td></tr><tr><td colspan="2" style="text-align:center;line-height:1.3em; vertical-align:middle;"><br /><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Hindustani_map.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/52/Hindustani_map.png/270px-Hindustani_map.png" decoding="async" width="270" height="251" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/52/Hindustani_map.png/405px-Hindustani_map.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/52/Hindustani_map.png/540px-Hindustani_map.png 2x" data-file-width="877" data-file-height="814" /></a></span></td></tr><tr><td colspan="2" style="text-align:center;line-height:1.3em; vertical-align:middle;">Շրջաններ(կարմիր), որտեղ Հինդուստանին մայրենի լեզու է</td></tr><tr><td colspan="2" style="text-align:center;border-top:1px solid #DDD; background:;"><span data-wikidata-claim-id="Q11051$577ed68d-403e-ec6e-2673-68e9090f7e33" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P373"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><span typeof="mw:File"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Hindustani_language" title="commons:Category:Hindustani language"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/15px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="15" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/23px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Hindustani_language" class="extiw" title="commons:Category:Hindustani language"> Hindustani language</a></span></span> Վիքիպահեստում</td></tr></tbody></table> <p><b>Հինդի-ուրդու, հինդուստանի</b> (հինդի-ուրդու՝ हिन्दुस्तानी, ہندوستانی )<sup id="cite_ref-NCSU-Hindustani_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-NCSU-Hindustani-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>՝ պատմականորեն հայտնի որպես հինդավի, դեհլավի, հինդուստանի և ռեկհտա, Հյուսիսային Հնդկաստանի և Պակիստանի <a href="/wiki/%D4%BC%D5%AB%D5%B6%D5%A3%D5%BE%D5%A1_%D6%86%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%AF%D5%A1" title="Լինգվա ֆրանկա">լինգվա-ֆրանկան</a><sup id="cite_ref-siddiqi19942_3-0" class="reference"><a href="#cite_note-siddiqi19942-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-pulsipher20052_4-0" class="reference"><a href="#cite_note-pulsipher20052-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ Այն հնդկական լեզու է, որը ծագել է Դելիի <a href="/w/index.php?title=%D4%B2%D6%80%D5%A1%D5%BB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Բրաջ (դեռ գրված չէ)">Բրաջ</a> բարբառից։ Լեզվի բառապաշարում շատ են <a href="/wiki/%D5%8D%D5%A1%D5%B6%D5%BD%D5%AF%D6%80%D5%AB%D5%BF" title="Սանսկրիտ">սանսկրիտից</a>, <a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D6%80%D5%BD%D5%AF%D5%A5%D6%80%D5%A5%D5%B6" title="Պարսկերեն">պարսկերենից</a> և <a href="/wiki/%D4%B1%D6%80%D5%A1%D5%A2%D5%A5%D6%80%D5%A5%D5%B6" title="Արաբերեն">արաբերենից</a> փոխառված բառերը<sup id="cite_ref-geomag1935jsh2_5-0" class="reference"><a href="#cite_note-geomag1935jsh2-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-jrsa1948hae2_6-0" class="reference"><a href="#cite_note-jrsa1948hae2-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ Այն բազմակենտրոն լեզու է, որն ունի երկու պաշտոնական ձև՝ ժամանակակից ստանդարտ հինդի և ժամանակակից ստանդարտ ուրդու, որոնք միասին անվանվում են հինդի-ուրդու<sup id="cite_ref-nunley1999_7-0" class="reference"><a href="#cite_note-nunley1999-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ Խոսակցական տարբերակները գրեթե նույնն են, և չնայած գրական տարբերակների քերականությունը ևս նույնն է, դրանք միմյանցից տարբերվում են ակադեմիական և տեխնիկական բառապաշարով։ Ուրդու լեզուն ավելի շատ է ենթարկվել պարսկերենի և արաբերենի ազդեցությանը, իսկ հինդին ավելի շատ հիմնված է սանսկրիտի վրա<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ Բրիտանական Հնդկաստանի անկախացումից առաջ հինդի, ուրդու և հինդուստանի տերմինները կիրառվում էին որպես հոմանիշներ։ <i>Հինդուստանի</i> տերմինը վերաբերում է խոսակցական լեզվին և Հյուսիսային Հնդկաստանի և Պակիստանի լինգվա ֆրանկային, օրինակ՝ Բոլիվուդի ֆիլմերի լեզվին, ինչպես նաև Հնդկական թերակղզուց դուրս խոսվող Հինդի լեզվի տարբերակներին։ Հինդուստանի լեզվով խոսում են նաև <a href="/wiki/%D5%84%D5%A1%D5%BE%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%AB%D5%B8%D5%BD" title="Մավրիկիոս">Մավրիկիոսի</a> և Հարավային Աֆրիկայի փոքր թվով ժողովուրդներ։ </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Պատմություն"><span id=".D5.8A.D5.A1.D5.BF.D5.B4.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.B5.D5.B8.D6.82.D5.B6"></span>Պատմություն</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%AB-%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82&veaction=edit&section=1" title="Խմբագրել բաժինը. Պատմություն" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%AB-%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82&action=edit&section=1" title="Edit section's source code: Պատմություն"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Ներկայիս հինդի-ուրդու լեզվի տարբերակները զարգացել են Հյուսիսային Հնդկաստանի 7-13-րդ դարերի մայրենի լեզվից՝ <i>ապաբհրամշայից</i><sup id="cite_ref-brown2008_11-0" class="reference"><a href="#cite_note-brown2008-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ <a href="/wiki/%D4%B1%D5%B4%D5%AB%D6%80_%D4%BD%D5%B8%D5%BD%D6%80%D5%B8%D5%BE_%D4%B4%D5%A5%D5%B0%D5%AC%D6%87%D5%AB" title="Ամիր Խոսրով Դեհլևի">Ամիր Խոսրով Դեհլևին</a>, ով ապրել է 13-րդ դարում՝ Հյուսիսային Հնդկաստանում Դելիի սուլթանության ժամանակաշրջանում, այս տարբերակներն օգտագործել է իր գրերում՝ կիրառելով <i>հինդավի</i> տերմինը<sup id="cite_ref-brown2008_11-1" class="reference"><a href="#cite_note-brown2008-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Gat_12-0" class="reference"><a href="#cite_note-Gat-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ Դելիի սուլթանությանը, որը Դելիից կառավարում էին որոշ թուրք և աֆղան դինաստիաներ, 1526 թվականին հաջորդում է <a href="/wiki/%D5%84%D5%A5%D5%AE_%D5%84%D5%B8%D5%B2%D5%B8%D5%AC%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%BD%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" class="mw-redirect" title="Մեծ Մողոլների կայսրություն">Մեծ Մողոլների կայսրությունը</a>։ </p><p>Չնայած որ Մողոլները թուրք-մոնղոլական ծագում ունեին<sup id="cite_ref-Thackston_13-0" class="reference"><a href="#cite_note-Thackston-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, նրանք պարսկացել էին, և պարսկերենը հետզհետե դարձել էր կայսրության պետական լեզուն՝ սկսած այն ժամանակից, երբ <a href="/wiki/%D4%BF%D5%A5%D5%B6%D5%BF%D6%80%D5%B8%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D4%B1%D5%BD%D5%AB%D5%A1" title="Կենտրոնական Ասիա">Կենտրոնական Ասիայի</a> թուրք կառավարիչները պարսկերենը բերեցին <a href="/wiki/%D5%80%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B6" title="Հինդուստան">Հինդուստան</a>։ </p><p>Երբ 18-րդ դարում Մողոլական շրջանը մոտեցավ իր ավարտին, պարսկերենին փոխարինելու եկավ <a href="/w/index.php?title=%D4%BF%D5%B0%D5%A1%D6%80%D5%AB-%D5%A2%D5%B8%D5%AC%D5%AB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Կհարի-բոլի (դեռ գրված չէ)">կհարի-բոլի</a> բարբառի մի տարբերակ և դարձավ լինգվա-ֆրանկա։ <i>Հինդուստանի</i> տերմինը տրվել է հենց այս տարբերակին<sup id="cite_ref-EI_14-0" class="reference"><a href="#cite_note-EI-14"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Britannica_15-0" class="reference"><a href="#cite_note-Britannica-15"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Columbia_16-0" class="reference"><a href="#cite_note-Columbia-16"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17"><span class="cite-bracket">[</span>17<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18"><span class="cite-bracket">[</span>18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p><p>Սոցիալ-քաղաքական պատճառներով նոր զարգացող բարբառը ստացավ <a href="/wiki/%D5%88%D6%82%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82" title="Ուրդու">Ուրդու</a> (արքունի լեզու) անվանումը։ Ավելի ուշ այս լեզվի ավելի պարսկացված տարբերակը սկսեց կոչվել <i>ռեկհտա</i> (թարգմանաբար՝ խառնուրդ)<sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="#cite_note-19"><span class="cite-bracket">[</span>19<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p><p>Որպես նոր զարգացող ժողովրդական բարբառ՝ հինդուստանի լեզվում ընդգրկվեցին բազմաթիվ <a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D6%80%D5%BD%D5%AF%D5%A5%D6%80%D5%A5%D5%B6" title="Պարսկերեն">պարսկերեն</a>, <a href="/wiki/%D4%B9%D5%B8%D6%82%D6%80%D6%84%D5%A5%D6%80%D5%A5%D5%B6" title="Թուրքերեն">թուրքերեն</a> և <a href="/wiki/%D4%B1%D6%80%D5%A1%D5%A2%D5%A5%D6%80%D5%A5%D5%B6" title="Արաբերեն">արաբերեն</a> բառեր, և երբ սկսվեցին Մողոլական արշավանքները, այն Հյուսիսային Հնդկաստանում տարածվեց որպես լինգվա-ֆրանկա<sup id="cite_ref-mcgregor_912_20-0" class="reference"><a href="#cite_note-mcgregor_912-20"><span class="cite-bracket">[</span>20<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ Այն գրվում էր հիմնականում <a href="/wiki/%D4%B4%D6%87%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D6%80%D5%AB" title="Դևանագարի">Դևանագարի</a> գրով։ Հինդուստանի լեզուն հաջորդ չորս դարերի ընթացքում մնաց Հյուսիսային Հնդկաստանի լեզուն և պարսկերենի հետ մեկտեղ դարձավ գրական լեզու։ </p><p><a href="/w/index.php?title=%D5%8B%D5%B8%D5%B6_%D5%96%D5%AC%D5%A5%D5%A9%D5%B9%D5%A5%D6%80_%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%BD%D5%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ջոն Ֆլեթչեր Հարսթ (դեռ գրված չէ)">Ջոն Ֆլեթչեր Հարսթը</a> 1891 թվականին տպագրած իր գրքում նշել է, որ Հինդուստանին կամ արքունի լեզուն բանասերները համարում էին ոչ թե առանձին լեզու, այլ բարբառ, որը պարսկերենի հետ խառնուրդ էր։ Սակայն այն շատ կարևոր էր որպես առանձին լեզու։ Այն առաջացել էր 11-12 դարերի մուսուլմանական կառավարության ազդեցության ներքո, և դրանով խոսում էին Հյուսիսային Հնդկաստանում և Հնդկաստանի մուսուլման բնակչության շրջանում։ Այն <a href="/wiki/%D4%B1%D5%B6%D5%A3%D5%AC%D5%A5%D6%80%D5%A5%D5%B6" title="Անգլերեն">անգլերենի</a> հետ մեկտեղ <a href="/wiki/%D4%B2%D6%80%D5%AB%D5%BF%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%BD%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Բրիտանական կայսրություն">Բրիտանական կայսրության</a> պաշտոնական լեզուն էր, գրվում էր արաբական կամ պարսկական նշաններով, և դրանով խոսում էին մոտ 100 մլն. մարդ<sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21"><span class="cite-bracket">[</span>21<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p><p>Երբ Բրիտանացիները 18-19-րդ դդ. գաղութացրել էին <a href="/wiki/%D5%80%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B6" title="Հինդուստան">Հինդուստանը</a>, նրանք «հինդուստանի», «հինդի» և «ուրդու» բառերը փոխարինաբար էին կիրառում։ Նրանք այդ լեզուն դարձրել էին <a href="/wiki/%D4%B2%D6%80%D5%AB%D5%BF%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%80%D5%B6%D5%A4%D5%AF%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B6" title="Բրիտանական Հնդկաստան">Բրիտանական Հնդկաստանի</a> կառավարության լեզուն՝ հետագայում այն ժամանակակից <a href="/wiki/%D5%80%D5%B6%D5%A4%D5%AF%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B6" title="Հնդկաստան">Հնդկաստանի</a> և <a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%AF%D5%AB%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B6" title="Պակիստան">Պակիստանի</a> լեզուն դարձնելու նպատակով<sup id="cite_ref-books.google.co.uk_22-0" class="reference"><a href="#cite_note-books.google.co.uk-22"><span class="cite-bracket">[</span>22<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ Ինչևէ, անկախություն ձեռք բերելուց հետո «Հինդուստանի» բառի գործածությունը նվազեց, և ավելի շատ սկսեցին օգտագործվել «հինդի» և «ուրդու» կամ «հինդի-ուրդու» տերմինները։ Վերջերս «հինդուստանի» տերմինը սկսել է օգտագործվել խոսակցական լեզվի համար և <a href="/wiki/%D4%B2%D5%B8%D5%AC%D5%AB%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%A4" title="Բոլիվուդ">Բոլիվուդյան ֆիլմերում</a>, որոնք հայտնի են թե Հնդկաստանում և թե Պակիստանում։ </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Լեզվի_մակարդակ"><span id=".D4.BC.D5.A5.D5.A6.D5.BE.D5.AB_.D5.B4.D5.A1.D5.AF.D5.A1.D6.80.D5.A4.D5.A1.D5.AF"></span>Լեզվի մակարդակ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%AB-%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82&veaction=edit&section=2" title="Խմբագրել բաժինը. Լեզվի մակարդակ" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%AB-%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82&action=edit&section=2" title="Edit section's source code: Լեզվի մակարդակ"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Չնայած խոսակցական մակարդակում հինդին և ուրդուն համարվում են մի լեզվի մակարդակներ, դրանք մեծապես տարբերվում են գրական և պաշտոնական բառապաշարով։ Հինդի լեզուն ավելի շատ հիմնված է <a href="/wiki/%D5%8D%D5%A1%D5%B6%D5%BD%D5%AF%D6%80%D5%AB%D5%BF" title="Սանսկրիտ">սասկրիտի</a> վրա, իսկ գրական ուրդուն՝ պարսկերենի և արաբերենի։ Հինդիի և Ուրդուի քերականությունը և հիմնական բառապաշարը (դերանունների, բայերի, նախդիրների և ետդրությունների մեծ մասը) գրեթե նույնն են և ունեն <a href="/w/index.php?title=%D5%8A%D6%80%D5%A1%D5%AF%D6%80%D5%AB%D5%BF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Պրակրիտ (դեռ գրված չէ)">պրակրիտական</a> հիմք։ Դրանք երկուսն էլ կրել են պարսկական և արաբական ազդեցություն։ </p><p>Հինդի և ուրդու մակարդակները միասին անվանվում են հինդի-ուրդու։ Հինդուստանին Հինդուստանի հյուսիսի և հարավի <a href="/wiki/%D4%BC%D5%AB%D5%B6%D5%A3%D5%BE%D5%A1_%D6%86%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%AF%D5%A1" title="Լինգվա ֆրանկա">լինգվա ֆրանկան</a> է, չնայած այն հասկանում են նաև այլ շրջաններում, հատկապես քաղաքներում։ Հինդուստանին ավելի շատ մայրենի լեզվի կարգավիճակ ունի, քան սանսկրիտացված հինդին կամ պարսկացված ուրդուն։ </p><p>Սա կարելի է տեսնել Բոլիվուդի ֆիլմերում, ինչպես նաև Հյուսիսային Հնդկաստանի և Պակիստանի ժողովրդի լեզվում, որի բառապաշարը նման է թե հինդիին և թե ուրդուին։ </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ժամանակակից_ստանդարտ_հինդի"><span id=".D4.BA.D5.A1.D5.B4.D5.A1.D5.B6.D5.A1.D5.AF.D5.A1.D5.AF.D5.AB.D6.81_.D5.BD.D5.BF.D5.A1.D5.B6.D5.A4.D5.A1.D6.80.D5.BF_.D5.B0.D5.AB.D5.B6.D5.A4.D5.AB"></span>Ժամանակակից ստանդարտ հինդի</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%AB-%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82&veaction=edit&section=3" title="Խմբագրել բաժինը. Ժամանակակից ստանդարտ հինդի" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%AB-%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82&action=edit&section=3" title="Edit section's source code: Ժամանակակից ստանդարտ հինդի"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Rigveda_MS2097.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/02/Rigveda_MS2097.jpg/220px-Rigveda_MS2097.jpg" decoding="async" width="220" height="211" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/02/Rigveda_MS2097.jpg/330px-Rigveda_MS2097.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/02/Rigveda_MS2097.jpg/440px-Rigveda_MS2097.jpg 2x" data-file-width="1100" data-file-height="1056" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D5%8C%D5%AB%D5%A3%D5%BE%D5%A5%D5%A4%D5%A1" title="Ռիգվեդա">Ռիգվեդա</a>՝ տպագրված <a href="/wiki/%D4%B4%D6%87%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D6%80%D5%AB" title="Դևանագարի">Դևանագարի</a> գրով, 19-րդ դարի սկիզբ</figcaption></figure> <p>Ստանդարտ հինդին՝ Հնդկաստանի պաշտոնական լեզուներից մեկը, հիմնված է Դելիի <a href="/w/index.php?title=%D4%BF%D5%B0%D5%A1%D5%BD%D6%80%D5%AB%D5%A2%D5%B8%D5%AC%D5%AB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Կհասրիբոլի (դեռ գրված չէ)">Կհասրիբոլի</a> բարբառի վրա և տարբերվում է ուրդուից նրանով, որ այն գրվում է <a href="/wiki/%D4%B4%D6%87%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D6%80%D5%AB" title="Դևանագարի">դևանագարիով</a> և դրանում ավելի քիչ են պարսկական և արաբական ազդեցությունները։ Շատ գիտնականներ այսօր գործածում են հինդիի սանսկրիտացված տարբերակը, որը հիմնված է հյուսիսային հինդիի մի բարբառի վրա և, այսպիսով, տարբերվում է պաշտոնական ստանդարտ հինդիից։ </p><p>Այն ունի մոտ 500 տարվա գրականություն՝ արձակով և պոեզիայով։ Այն կենդանի լեզու է, որը գերիշխում է <a href="/wiki/%D4%B4%D5%A5%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%AB_%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B0%D5%A1%D6%80%D5%A9" title="Դեկանի սարահարթ">Դեկանի սարահարթում</a>։ «Հինդուստանի» տերմինը հիմնականում գործածությունից դուրս է եկել։ Այն այժմ նշանակում է միայն «հնդկական»՝ ցույց տալու համար ազգությունը և հնդկական դասական երաժշտության ոճը<sup id="cite_ref-23" class="reference"><a href="#cite_note-23"><span class="cite-bracket">[</span>23<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p><p>Այսպիսով, կան «հինդի» տերմինի տարբեր նշանակություններ, այդ թվում՝ </p> <ol><li>ստանդարտ հինդին, որը ուսուցանվում է Հնդկաստանի (բացի <a href="/wiki/%D4%B9%D5%A1%D5%B4%D5%AB%D5%AC_%D5%86%D5%A1%D5%A4%D5%B8%D6%82" title="Թամիլ Նադու">Թամիլ Նադուից</a>) դպրոցներում;</li> <li>հինդուստանի լեզվի տեղական բարբառները;</li> <li>հինդուստանիի չեզոքացված տարբերակը, որն օգտագործվում է ֆիլմերում և հեռուստասերիալներում։</li></ol> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ժամանակակից_ստանդարտ_Ուրդու"><span id=".D4.BA.D5.A1.D5.B4.D5.A1.D5.B6.D5.A1.D5.AF.D5.A1.D5.AF.D5.AB.D6.81_.D5.BD.D5.BF.D5.A1.D5.B6.D5.A4.D5.A1.D6.80.D5.BF_.D5.88.D6.82.D6.80.D5.A4.D5.B8.D6.82"></span>Ժամանակակից ստանդարտ Ուրդու</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%AB-%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82&veaction=edit&section=4" title="Խմբագրել բաժինը. Ժամանակակից ստանդարտ Ուրդու" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%AB-%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82&action=edit&section=4" title="Edit section's source code: Ժամանակակից ստանդարտ Ուրդու"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Zaban_urdu_mualla.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fc/Zaban_urdu_mualla.png/220px-Zaban_urdu_mualla.png" decoding="async" width="220" height="180" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/fc/Zaban_urdu_mualla.png 1.5x" data-file-width="225" data-file-height="184" /></a><figcaption><a href="/w/index.php?title=%D5%86%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D5%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Նաստալիկ (դեռ գրված չէ)">Նաստալիկ</a> գիր</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Lashkari_Zaban_in_Nastaliq_script.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1e/Lashkari_Zaban_in_Nastaliq_script.png/220px-Lashkari_Zaban_in_Nastaliq_script.png" decoding="async" width="220" height="85" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1e/Lashkari_Zaban_in_Nastaliq_script.png/330px-Lashkari_Zaban_in_Nastaliq_script.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/1e/Lashkari_Zaban_in_Nastaliq_script.png 2x" data-file-width="407" data-file-height="157" /></a><figcaption>Lashkari Zaban տիտղոսը Nastaliq սցենարում</figcaption></figure> <p>Ուրդուն <a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%AF%D5%AB%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B6%D5%A1-%D5%B0%D5%B6%D5%A4%D5%AF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%B0%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D6%80%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Պակիստանա-հնդկական հակամարտություն">Պակիստանի</a> ազգային լեզուն է, իսկ <a href="/wiki/%D5%80%D5%B6%D5%A4%D5%AF%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B6" title="Հնդկաստան">Հնդկաստանում</a> այն պաշտոնապես ճանաչվել է որպես մարզային լեզու։ Ուրդուն Պակիստանի պաշտոնական լեզուն է և դպրոցներում պարտադիր ուսուցման առարկա է մինչև 12-րդ դասարանը։ Այն նաև պաշտոնական լեզու է Հնդկաստանի <a href="/wiki/%D5%8B%D5%A1%D5%B4%D5%B4%D5%B8%D6%82_%D6%87_%D5%94%D5%A1%D5%B7%D5%B4%D5%AB%D6%80" title="Ջամմու և Քաշմիր">Ջամմու և Քաշմիր</a> մարզերում, <a href="/wiki/%D4%B4%D5%A5%D5%AC%D5%AB" title="Դելի">Դելիում</a>, <a href="/wiki/%D5%88%D6%82%D5%BF%D5%A1%D6%80_%D5%8A%D6%80%D5%A1%D5%A4%D5%A5%D5%B7" title="Ուտար Պրադեշ">Ուտար Պրադեշում</a>, <a href="/wiki/%D4%B2%D5%AB%D5%B0%D5%A1%D6%80" title="Բիհար">Բիհարում</a>, <a href="/w/index.php?title=%D4%B9%D5%A5%D5%AC%D5%A1%D5%B6%D5%A3%D5%A1%D5%B6%D5%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Թելանգանա (դեռ գրված չէ)">Թելանգանայում</a>, որտեղ կա մեծ թվով մուսուլման բնակչություն։ </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Հինդուստանի"><span id=".D5.80.D5.AB.D5.B6.D5.A4.D5.B8.D6.82.D5.BD.D5.BF.D5.A1.D5.B6.D5.AB"></span>Հինդուստանի</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%AB-%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82&veaction=edit&section=5" title="Խմբագրել բաժինը. Հինդուստանի" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%AB-%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82&action=edit&section=5" title="Edit section's source code: Հինդուստանի"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Ավելի նեղ իմաստով Հինդուստանին, ի տարբերություն ստանդարտ Հինդիի և Ուրդուի, վերաբերում է խոսակցկան լեզվի բարբառներին և տարբերակներին։ Հինդուստաի բառի այս նշանակությունը երևում է «Շուկայի Հինդուստանի» ( այլ կերպ ասած «փողոցի և շուկայի լեզու» ) տերմինից։ Այսպիսով, բառարաններում «հինդուստանի» տերմինը բացատրվում է որպես <i>Հինդի-Ուրդուի հիմնական բարբառ, որը գործածվում է Հյուսիսային Հնդկաստանում և Պակիստանում՝ որպես շուկայի լեզու:</i> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Անվանումներ"><span id=".D4.B1.D5.B6.D5.BE.D5.A1.D5.B6.D5.B8.D6.82.D5.B4.D5.B6.D5.A5.D6.80"></span>Անվանումներ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%AB-%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82&veaction=edit&section=6" title="Խմբագրել բաժինը. Անվանումներ" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%AB-%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82&action=edit&section=6" title="Edit section's source code: Անվանումներ"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/%D4%B1%D5%B4%D5%AB%D6%80_%D4%BD%D5%B8%D5%BD%D6%80%D5%B8%D5%BE_%D4%B4%D5%A5%D5%B0%D5%AC%D6%87%D5%AB" title="Ամիր Խոսրով Դեհլևի">Ամիր Խոսրով Դեհլևին</a> մոտ1300 թվականին իր աշխատանքներում այս լեզուն հիշատակել է որպես <i>Դեհլավի</i> (<a href="/wiki/%D4%B4%D5%A5%D5%AC%D5%AB" title="Դելի">Դելիի</a>) կամ <i>Հինդավի</i> (हिन्दवी, ہندوی, <a href="/wiki/%D5%80%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B6" title="Հինդուստան">Հինդուստանի</a>)։ Այս շրջանում <a href="/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D6%86%D5%AB%D5%A6%D5%B4" title="Սուֆիզմ">սուֆիները</a> օգտագործում էին Հինդի-Ուրդուն իրենց ուսմունքը Հինդուստանում տարածելու համար<sup id="cite_ref-Amri-Hindavi_24-0" class="reference"><a href="#cite_note-Amri-Hindavi-24"><span class="cite-bracket">[</span>24<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ Մողոլների՝ Հինդուստան գալուց հետո լեզվում առաջացան շատ փոխառություններ պարսկերենից։ Մինչև 18-րդ դարը տարածվել էին լեզվի՝ Ռեկհտա և Հինդի անվանումները<sup id="cite_ref-faruqi_806_25-0" class="reference"><a href="#cite_note-faruqi_806-25"><span class="cite-bracket">[</span>25<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ Ուրդու անունը առաջացել է մոտ 1780 թվականին։ <a href="/wiki/%D4%B2%D6%80%D5%AB%D5%BF%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%80%D5%B6%D5%A4%D5%AF%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B6" title="Բրիտանական Հնդկաստան">Բրիտանական Հնդկաստան</a> ժամանակաշրջանում Բրիտանացի պաշտոնյաներն օգտագործում էին <i>հինդուստանի</i> տերմինը<sup id="cite_ref-faruqi_806_25-1" class="reference"><a href="#cite_note-faruqi_806-25"><span class="cite-bracket">[</span>25<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Gilchrist_26-0" class="reference"><a href="#cite_note-Gilchrist-26"><span class="cite-bracket">[</span>26<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ 1756 թվականին Ջոն Բորտվիկ Գիլքրիստը հրատարակեց իր՝ «Հինդուստանի լեզվի քերականություն» ("A Grammar of the Hindoostanee Language") գիրքը։ Բաժանվելու ժամանակ Հնդկաստանն ու Պակիստանը սահմանեցին ազգային ստանդարտ լեզուները, համապատասխանաբար՝ Հինդին և Ուրդուն, սակայն այդ պատճառով Հինդուստանի լեզուն սկսեց դիտարկվել որպես Հինդի-Ուրդու։ </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Պաշտոնական_կարգավիճակ"><span id=".D5.8A.D5.A1.D5.B7.D5.BF.D5.B8.D5.B6.D5.A1.D5.AF.D5.A1.D5.B6_.D5.AF.D5.A1.D6.80.D5.A3.D5.A1.D5.BE.D5.AB.D5.B3.D5.A1.D5.AF"></span>Պաշտոնական կարգավիճակ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%AB-%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82&veaction=edit&section=7" title="Խմբագրել բաժինը. Պաշտոնական կարգավիճակ" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%AB-%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82&action=edit&section=7" title="Edit section's source code: Պաշտոնական կարգավիճակ"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Հինդին, Հինդուստանի լեզվի ստանդարտացված տարբերակը, Հնդկաստանի սահմանադրության համաձայն «Միության պաշտոնական լեզու» է (राजभाषा, <i>rājabhāshā</i>): Այս կոնտեքստում միություն նշանակում է ֆեդերացիան, այլ ոչ թե ամբողջ երկիրը (Հնդկաստանում կան <a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%B6%D5%A4%D5%AF%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B6%D5%AB_%D5%BA%D5%A1%D5%B7%D5%BF%D5%B8%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%AC%D5%A5%D5%A6%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A5%D6%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Հնդկաստանի պաշտոնական լեզուներ (դեռ գրված չէ)">23 պետական լեզուներ</a>)։ Միևնույն ժամանակ անգլերենը օգտագործվում է դատարաններում և օրենքներում։ Հինդին պաշտոնական լեզու է Հնդկաստանի 29 մարզերից 9-ում։ Մնացած մարզերում այն պետական լեզու չէ։ Թամիլ Նադուում հինդի լեզվի ուսուցումը պարտադիր չէ։ Դպրոցներում այն սովորում են որպես երկրորդ կամ երրորդ լեզու<sup id="cite_ref-27" class="reference"><a href="#cite_note-27"><span class="cite-bracket">[</span>27<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p><p>Ուրդուն նույնպես սահմանադրությամբ ճանաչված լեզու է։ Այն պաշտոնական լեզու է Թելինգանայում, Բիհարում, Դելիում, <a href="/wiki/%D5%8B%D5%A1%D5%B4%D5%B4%D5%B8%D6%82_%D6%87_%D5%94%D5%A1%D5%B7%D5%B4%D5%AB%D6%80" title="Ջամմու և Քաշմիր">Ջամմու և Քաշմիրում</a> և <a href="/wiki/%D5%88%D6%82%D5%BF%D5%A1%D6%80_%D5%8A%D6%80%D5%A1%D5%A4%D5%A5%D5%B7" title="Ուտար Պրադեշ">Ուտար Պրադեշում</a>։ Չնայած պետական դպրոցական համակարգում շեշտը հիմնականում դրվում է ժամանակակից ստանդարտ հինդիի վրա, որոշ քաղաքների համալսարաններում, ինչպիսիք են օրինակ՝ <a href="/wiki/%D4%BC%D5%A1%D6%84%D5%B0%D5%B6%D5%A1%D5%B8%D6%82" title="Լաքհնաու">Լաքհնաուն</a>, <a href="/wiki/%D4%B1%D5%AC%D5%AB%D5%A3%D5%A1%D6%80%D5%B0" title="Ալիգարհ">Ալիգարհը</a> և <a href="/wiki/%D5%80%D5%A1%D5%B5%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%A4_(%D6%84%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D6%84,_%D5%80%D5%B6%D5%A4%D5%AF%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B6)" title="Հայդարաբադ (քաղաք, Հնդկաստան)">Հայդարաբադը</a>, Ուրդուն խոսակցական լեզուն է և ուսուցանվում է դպրոցներում։ </p><p>Ուրդուն նաև ազգային լեզու է Պակիստանում, որտեղ այն ունի պաշտոնական լեզվի կարգավիճակ անգլերենի հետ միասին։ Չնայած որ շատ մարդիկ են խոսում անգլերեն, <a href="/w/index.php?title=%D5%93%D5%A1%D5%B6%D5%BB%D5%A1%D5%A2%D5%AB_(%D5%AC%D5%A5%D5%A6%D5%B8%D6%82)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Փանջաբի (լեզու) (դեռ գրված չէ)">փանջաբին</a> ժողովրդի մեծամասնության մայրենի լեզուն է, իսկ ուրդուն լինգվա ֆրանկան է։ </p><p>Հինդուստանին Բրիտանական կայսրության պաշտոնական լեզուն էր և միաժամանակ գործածվում էր հինդիի և ուրդուի հետ<sup id="cite_ref-books.google.co.uk_22-1" class="reference"><a href="#cite_note-books.google.co.uk-22"><span class="cite-bracket">[</span>22<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Cambridge-Hindustani_28-0" class="reference"><a href="#cite_note-Cambridge-Hindustani-28"><span class="cite-bracket">[</span>28<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-29" class="reference"><a href="#cite_note-29"><span class="cite-bracket">[</span>29<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ 1947 թվականին Հնդկաստանի անկախություն ձեռք բերելուց հետո հինդուստանին առաջադրվեց որպես Հնդկաստանի պաշտոնական լեզու<sup id="cite_ref-30" class="reference"><a href="#cite_note-30"><span class="cite-bracket">[</span>30<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ Սակայն առաջարկը չընդունվեց սահմանադիր համաժողովի կողմից։ </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Հինդուստանի_լեզուն_Հարավային_Ասիայից_դուրս"><span id=".D5.80.D5.AB.D5.B6.D5.A4.D5.B8.D6.82.D5.BD.D5.BF.D5.A1.D5.B6.D5.AB_.D5.AC.D5.A5.D5.A6.D5.B8.D6.82.D5.B6_.D5.80.D5.A1.D6.80.D5.A1.D5.BE.D5.A1.D5.B5.D5.AB.D5.B6_.D4.B1.D5.BD.D5.AB.D5.A1.D5.B5.D5.AB.D6.81_.D5.A4.D5.B8.D6.82.D6.80.D5.BD"></span>Հինդուստանի լեզուն Հարավային Ասիայից դուրս</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%AB-%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82&veaction=edit&section=8" title="Խմբագրել բաժինը. Հինդուստանի լեզուն Հարավային Ասիայից դուրս" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%AB-%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82&action=edit&section=8" title="Edit section's source code: Հինդուստանի լեզուն Հարավային Ասիայից դուրս"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Բացի <a href="/wiki/%D5%80%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%BD%D5%AB%D5%A1" title="Հարավային Ասիա">Հարավային Ասիայում</a> Հյուսիսային <a href="/wiki/%D5%80%D5%B6%D5%A4%D5%AF%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B6" title="Հնդկաստան">Հնդկաստանի</a> և <a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%AF%D5%AB%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B6" title="Պակիստան">Պակիստանի</a> լինգվա ֆրանկան լինելուց՝ Հինդուստանի լեզվով խոսում է նաև Հարավային Ասիայում, <a href="/wiki/%D5%80%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%AB%D5%BD%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%AB%D5%AF%D5%A1" title="Հյուսիսային Ամերիկա">Հյուսիսային Ամերիկայում</a> և <a href="/wiki/%D5%84%D5%AB%D5%BB%D5%AB%D5%B6_%D4%B1%D5%BD%D5%AB%D5%A1" class="mw-redirect" title="Միջին Ասիա">Միջին Ասիայյում</a> բնակվող սփյուռքը<sup id="cite_ref-31" class="reference"><a href="#cite_note-31"><span class="cite-bracket">[</span>31<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p><p>Բրիտանական կայսրության ժամանակաշրջանում հինդուստանի լեզվով խոսում էին նաև <a href="/wiki/%D5%84%D5%B5%D5%A1%D5%B6%D5%B4%D5%A1" title="Մյանմա">Մյանմայում</a>։ Բնակչության մի մասը դեռևս խոսում է ուրդու լեզվով, սակայն այն երկրում չունի պաշտոնական կարգավիճակ։ Հինդուստանի լեզվով խոսում են նաև <a href="/wiki/%D5%8A%D5%A1%D6%80%D5%BD%D5%AB%D6%81_%D5%AE%D5%B8%D6%81%D5%AB_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AE%D5%A1%D5%AF%D6%81%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%AD%D5%B8%D6%80%D5%B0%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A4" title="Պարսից ծոցի համագործակցության խորհուրդ">Պարսից ծոցի համագործակցության խորհրդի</a> երկրներում։ </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Հնչյունաբանություն"><span id=".D5.80.D5.B6.D5.B9.D5.B5.D5.B8.D6.82.D5.B6.D5.A1.D5.A2.D5.A1.D5.B6.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.B5.D5.B8.D6.82.D5.B6"></span>Հնչյունաբանություն</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%AB-%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82&veaction=edit&section=9" title="Խմբագրել բաժինը. Հնչյունաբանություն" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%AB-%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82&action=edit&section=9" title="Edit section's source code: Հնչյունաբանություն"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><i>Հիմնական հոդված</i>՝ <a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%AB-%D5%88%D6%82%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%AC%D5%A5%D5%A6%D5%BE%D5%AB_%D5%B0%D5%B6%D5%B9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Հինդի-Ուրդու լեզվի հնչյունաբանություն (դեռ գրված չէ)">Հինդի-Ուրդու լեզվի հնչյունաբանություն</a> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Քերականություն"><span id=".D5.94.D5.A5.D6.80.D5.A1.D5.AF.D5.A1.D5.B6.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.B5.D5.B8.D6.82.D5.B6"></span>Քերականություն</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%AB-%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82&veaction=edit&section=10" title="Խմբագրել բաժինը. Քերականություն" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%AB-%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82&action=edit&section=10" title="Edit section's source code: Քերականություն"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><i>Հիմնական հոդված</i>՝ <a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%AB-%D5%88%D6%82%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%AC%D5%A5%D5%A6%D5%BE%D5%AB_%D6%84%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Հինդի-Ուրդու լեզվի քերականություն (դեռ գրված չէ)">Հինդի-Ուրդու լեզվի քերականություն</a> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Բառապաշար"><span id=".D4.B2.D5.A1.D5.BC.D5.A1.D5.BA.D5.A1.D5.B7.D5.A1.D6.80"></span>Բառապաշար</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%AB-%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82&veaction=edit&section=11" title="Խմբագրել բաժինը. Բառապաշար" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%AB-%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82&action=edit&section=11" title="Edit section's source code: Բառապաշար"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><i>Հիմնական հոդված</i>՝ <a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%AB-%D5%88%D6%82%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%AC%D5%A5%D5%A6%D5%BE%D5%AB_%D5%BD%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%A3%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Հինդի-Ուրդու լեզվի ստուգաբանություն (դեռ գրված չէ)">Հինդի-Ուրդու լեզվի ստուգաբանություն</a> </p><p>Հինդուստանի լեզվում կան մոտ 5500 բառեր, որոնք ունեն պարսկական կամ արաբական ծագում<sup id="cite_ref-32" class="reference"><a href="#cite_note-32"><span class="cite-bracket">[</span>32<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>։ </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Գրային_համակարգ"><span id=".D4.B3.D6.80.D5.A1.D5.B5.D5.AB.D5.B6_.D5.B0.D5.A1.D5.B4.D5.A1.D5.AF.D5.A1.D6.80.D5.A3"></span>Գրային համակարգ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%AB-%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82&veaction=edit&section=12" title="Խմբագրել բաժինը. Գրային համակարգ" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%AB-%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82&action=edit&section=12" title="Edit section's source code: Գրային համակարգ"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Պատմականորեն որպես Հինդի-Ուրդու լեզվի գրային համակարգ գործածվել են Կայիթհի, <a href="/wiki/%D4%B4%D6%87%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D6%80%D5%AB" title="Դևանագարի">Դևանագարի</a> և Ուրդու այբուբենները։ Կայիթհին և Դևանագարին հնդկական գրեր են, մինչդեռ Ուրդուն ծագել է պարսկա-արաբական <a href="/w/index.php?title=%D5%86%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D5%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Նաստալիկ (դեռ գրված չէ)">Նաստալիկ</a> գրից, որը այժմ գործածում են որպես ուրդու լեզվի գրային համակարգ։ </p><p>Ներկայումս Հինդուստանի լեզվի գրային համակարգը Ուրդու այբուբենն է։ Հնդկաստանում Հինդի լեզվի պաշտոնական գիրը դևանագարին է, իսկ ուրդու լեզվինը՝ Նաստալիկը։ Ինչևէ, Հնդկաստանում հանրային հրատարակումներում, Ուրդուն նաև գրվում է դևանագարիով՝ սակայն որոշ փոփոխություններով՝ այն տարբերելու համար Հինդիից։ </p> <table class="wikitable"> <caption>Դևանագարի </caption> <tbody><tr> <th>अ </th> <th>आ </th> <th>इ </th> <th>ई </th> <th>उ </th> <th>ऊ </th> <th>ए </th> <th>ऐ </th> <th>ओ </th> <th>औ </th></tr> <tr> <td>ə </td> <td>aː </td> <td>ɪ </td> <td>iː </td> <td>ʊ </td> <td>uː </td> <td>eː </td> <td>ɛː </td> <td>oː </td> <td>ɔː </td></tr> <tr> <th>क </th> <th>क़ </th> <th>ख </th> <th>ख़ </th> <th>ग </th> <th>ग़ </th> <th>घ </th> <th>ङ </th></tr> <tr> <td>k </td> <td>q </td> <td>kʰ </td> <td>x </td> <td>ɡ </td> <td>ɣ </td> <td>ɡʱ </td> <td>ŋ </td></tr> <tr> <th>च </th> <th>छ </th> <th>ज </th> <th>ज़ </th> <th>झ </th> <th>झ़ </th> <th>ञ </th></tr> <tr> <td>t͡ʃ </td> <td>t͡ʃʰ </td> <td>d͡ʒ </td> <td>z </td> <td>d͡ʒʱ </td> <td>ʒ </td> <td>ɲ </td></tr> <tr> <th>ट </th> <th>ठ </th> <th>ड </th> <th>ड़ </th> <th>ढ </th> <th>ढ़ </th> <th>ण </th></tr> <tr> <td>ʈ </td> <td>ʈʰ </td> <td>ɖ </td> <td>ɽ </td> <td>ɖʱ </td> <td>ɽʱ </td> <td>ɳ </td></tr> <tr> <th>त </th> <th>थ </th> <th>द </th> <th>ध </th> <th>न </th></tr> <tr> <td>t̪ </td> <td>t̪ʰ </td> <td>d̪ </td> <td>d̪ʱ </td> <td>n </td></tr> <tr> <th>प </th> <th>फ </th> <th>फ़ </th> <th>ब </th> <th>भ </th> <th>म </th></tr> <tr> <td>p </td> <td>pʰ </td> <td>f </td> <td>b </td> <td>bʱ </td> <td>m </td></tr> <tr> <th>य </th> <th>र </th> <th>ल </th> <th>व </th> <th colspan="6"> </th></tr> <tr> <td>j </td> <td>ɾ </td> <td>l </td> <td>ʋ </td> <td colspan="6"> </td></tr> <tr> <th>श </th> <th>ष </th> <th>स </th> <th>ह </th> <th colspan="6"> </th></tr> <tr> <td>ʃ </td> <td>ʂ </td> <td>s </td> <td>ɦ </td> <td colspan="6"> </td></tr></tbody></table> <table class="wikitable"> <caption>Ուրդու այբուբեն </caption> <tbody><tr> <th>Տառ </th> <th>Տառի անվանումը </th> <th>Տառադարձություն </th> <th><a href="/wiki/%D5%84%D5%AB%D5%BB%D5%A1%D5%A6%D5%A3%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%B0%D5%B6%D5%B9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%A1%D5%B5%D5%A2%D5%B8%D6%82%D5%A2%D5%A5%D5%B6" title="Միջազգային հնչյունական այբուբեն">ՄՀԱ</a> </th></tr> <tr> <td>ا </td> <td><i>ալիֆ</i> </td> <td>– </td> <td>– </td></tr> <tr> <td>ب </td> <td><i>բե</i> </td> <td>բ </td> <td>/b/ </td></tr> <tr> <td>پ </td> <td><i>փե</i> </td> <td>փ </td> <td>/p/ </td></tr> <tr> <td>ت </td> <td><i>թե</i> </td> <td>թ </td> <td>/t̪/ </td></tr> <tr> <td>ٹ </td> <td><i>թե՛</i> </td> <td>թ՛ </td> <td>/ʈ/ </td></tr> <tr> <td>ث </td> <td><i>սե</i> </td> <td>ս </td> <td>/s/ </td></tr> <tr> <td>ج </td> <td><i>ջիմ</i> </td> <td>ջ </td> <td>/d͡ʒ/ </td></tr> <tr> <td>چ </td> <td><i>չե</i> </td> <td>չ </td> <td>/t͡ʃ/ </td></tr> <tr> <td>ح </td> <td><i>բարի հե</i> </td> <td>հ </td> <td>/h ~ ɦ/ </td></tr> <tr> <td>خ </td> <td>կհե </td> <td>կհ </td> <td>/x/ </td></tr> <tr> <td>د </td> <td><i>դալ</i> </td> <td>դ </td> <td>/d̪/ </td></tr> <tr> <td>ڈ </td> <td><i>դա՛լ</i> </td> <td>դ՛ </td> <td>/ɖ/ </td></tr> <tr> <td>ذ </td> <td><i>զալ</i> </td> <td>դհ </td> <td>/z/ </td></tr> <tr> <td>ر </td> <td>ռե </td> <td>ռ </td> <td>/r ~ ɾ/ </td></tr> <tr> <td>ڑ </td> <td><i>ռե՛</i> </td> <td>ռ՛ </td> <td>/ɽ/ </td></tr> <tr> <td>ز </td> <td>զե </td> <td>զ </td> <td>/z/ </td></tr> <tr> <td>ژ </td> <td><i>ճե</i> </td> <td>ճ </td> <td>/ʒ/ </td></tr> <tr> <td>س </td> <td><i>սին</i> </td> <td>ս </td> <td>/s/ </td></tr> <tr> <td>ش </td> <td><i>շին</i> </td> <td>շ </td> <td>/ʃ/ </td></tr> <tr> <td>ص </td> <td><i>սու'ադ</i> </td> <td>ս՛ </td> <td>/s/ </td></tr> <tr> <td>ض </td> <td><i>զու'ադ</i> </td> <td>զ՛ </td> <td>/z/ </td></tr> <tr> <td>ط </td> <td><i>թո'ե</i> </td> <td>թ </td> <td>/t/ </td></tr> <tr> <td>ظ </td> <td><i>զո'ե</i> </td> <td>զ՛ </td> <td>/z/ </td></tr> <tr> <td>ع </td> <td><i>‘աին</i> </td> <td>' </td> <td>– </td></tr> <tr> <td>غ </td> <td>գհաին </td> <td>գհ </td> <td>/ɣ/ </td></tr> <tr> <td>ف </td> <td><i>ֆե</i> </td> <td>ֆ </td> <td>/f/ </td></tr> <tr> <td>ق </td> <td><i>քաֆ</i> </td> <td>ք </td> <td>/q/ </td></tr> <tr> <td>ک </td> <td>կաֆ </td> <td>կ </td> <td>/k/ </td></tr> <tr> <td>گ </td> <td><i>գաֆ</i> </td> <td>գ </td> <td>/ɡ/ </td></tr> <tr> <td>ل </td> <td><i>լամ</i> </td> <td>լ </td> <td>/l/ </td></tr> <tr> <td>م </td> <td>միմ </td> <td>մ </td> <td>/m/ </td></tr> <tr> <td>ن </td> <td><i>նուն</i> </td> <td>ն </td> <td>/n/ </td></tr> <tr> <td>و </td> <td><i>վա'ո</i> </td> <td>վ, օ, ու </td> <td>/ʋ/, /oː/, /ɔ/ or /uː/ </td></tr> <tr> <td>ہ, ﮩ, ﮨ </td> <td><i>չոտի հե</i> </td> <td>հ </td> <td>/h ~ ɦ/ </td></tr> <tr> <td>ھ </td> <td><i>դո չաշմի հա</i> </td> <td>հ </td> <td>/ʰ/ or /ʱ/ </td></tr> <tr> <td>ء </td> <td><i>համզա</i> </td> <td>' </td> <td>/ʔ/ </td></tr> <tr> <td>ی </td> <td><i>ե</i> </td> <td>յ, ի </td> <td>/j/ or /iː/ </td></tr> <tr> <td>ے </td> <td><i>բարի ե</i> </td> <td>աի, է </td> <td>/ɛː/, or /eː/ </td></tr></tbody></table> <p>Հարավային Ասիայի անգլիականացման և լատիներեն գրի օգտագործման հետևանքով Հինդուստանի լեզուն երբեմն գրվում է լատիներեն։ Այս դեպքում այն կոչվում է հռոմեականացված հինդի։ Քանի որ Բոլիվուդյան ֆիլմերում շատ է օգտագործվում լատինատառ գիրը, ՀԻնդին և Ուրդուն լատինատառ գրելու եղանակը աստիճանաբար տարածում է գտնում երիտասարդների շրջանում։ Քանի որ ուրդու և հինդի լեզուները խոսելիս փոխադարձաբար հասկանալի են, հռոմեականացված հինդին և ուրդուն նույնպես փոխադարձաբար ըմբռնելի են։ </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Օրինակներ"><span id=".D5.95.D6.80.D5.AB.D5.B6.D5.A1.D5.AF.D5.B6.D5.A5.D6.80"></span>Օրինակներ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%AB-%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82&veaction=edit&section=13" title="Խմբագրել բաժինը. Օրինակներ" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%AB-%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82&action=edit&section=13" title="Edit section's source code: Օրինակներ"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Ներքևում տրված է <a href="/wiki/%D5%84%D5%A1%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82_%D5%AB%D6%80%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%B6%D6%84%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%AB_%D5%B0%D5%A1%D5%B4%D5%A8%D5%B6%D5%A4%D5%B0%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D6%80_%D5%B0%D5%BC%D5%B9%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%A3%D5%AB%D6%80" title="Մարդու իրավունքների համընդհանուր հռչակագիր">Մարդու իրավունքների համընդհանուր հռչակագրից</a> մի հոդված՝ հինդուստանի, հինդի և ուրդու լեզուներով։ </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Պաշտոնական_Հինդի"><span id=".D5.8A.D5.A1.D5.B7.D5.BF.D5.B8.D5.B6.D5.A1.D5.AF.D5.A1.D5.B6_.D5.80.D5.AB.D5.B6.D5.A4.D5.AB"></span>Պաշտոնական Հինդի</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%AB-%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82&veaction=edit&section=14" title="Խմբագրել բաժինը. Պաշտոնական Հինդի" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%AB-%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82&action=edit&section=14" title="Edit section's source code: Պաշտոնական Հինդի"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <dl><dd>अनुच्छेद १—सभी मनुष्यों को गौरव और अधिकारों के विषय में जन्मजात स्वतन्त्रता प्राप्त हैं। उन्हें बुद्धि और अन्तरात्मा की देन प्राप्त है और परस्पर उन्हें भाईचारे के भाव से बर्ताव करना चाहिये।</dd></dl> <p>Նաստալիկ տառադարձություն. </p><p>انچھید ١ : سبھی منشیوں کو گورو اور ادھکاروں کے وشے میں جنمجات سؤتنترتا پراپت ہیں۔ انہیں بدھی اور انتراتما کی دین پراپت ہے اور پرسپر انہیں بھائی چارے کے بھاؤ سے برتاؤ کرنا چاہئے۔ </p><p>Տառադարձություն (<a href="/wiki/%D5%84%D5%AB%D5%BB%D5%A1%D5%A6%D5%A3%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%B0%D5%B6%D5%B9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%A1%D5%B5%D5%A2%D5%B8%D6%82%D5%A2%D5%A5%D5%B6" title="Միջազգային հնչյունական այբուբեն">ՄՀԱ</a>). </p> <dl><dd>ənʊtʃʰːed̪ ek səbʱi mənʊʂjõ ko ɡɔɾəʋ ɔr əd̪ʱɪkaɾõ ke viʂaj mẽ dʒənmdʒat̪ sʋət̪ənt̪ɾət̪a pɾapt̪ hɛ̃ ʊnʱẽ bʊd̪ʱːɪ ɔɾ ənt̪əɾat̪ma kiː d̪en pɾapt̪ hɛ ɔɾ pəɾəspəɾ ʊnʱẽ bʱaitʃaɾe keː bʱaʋ se bəɾt̪aʋ kəɾna tʃahɪe</dd></dl> <p>Թարգմանություն. </p><p>Հոդված 1- Բոլոր մարդիկ ծնվում են ազատ ու հավասար՝ իրենց արժանապատվությամբ և իրավունքներով։ Նրանք օժտված են բանականությամբ ու խղճով և պարտավոր են միմյանց վերաբերվել եղբայրության ոգով։ </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Պաշտոնական_Ուրդու"><span id=".D5.8A.D5.A1.D5.B7.D5.BF.D5.B8.D5.B6.D5.A1.D5.AF.D5.A1.D5.B6_.D5.88.D6.82.D6.80.D5.A4.D5.B8.D6.82"></span>Պաշտոնական Ուրդու</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%AB-%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82&veaction=edit&section=15" title="Խմբագրել բաժինը. Պաշտոնական Ուրդու" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%AB-%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82&action=edit&section=15" title="Edit section's source code: Պաշտոնական Ուրդու"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>:دفعہ 1: تمام انسان آزاد اور حقوق و عزت کے اعتبار سے برابر پیدا ہوئے ہیں۔ انہیں ضمیر اور عقل ودیعت ہوئی ہیں۔ اسلئے انہیں ایک دوسرے کے ساتھ بھائی چارے کا سلوک کرنا چاہئے۔ </p><p>Դևանագարի. </p> <dl><dd>दफ़ा १: तमाम इनसान आज़ाद और हुक़ूक़ ओ इज़्ज़त के ऐतबार से बराबर पैदा हुए हैं। इन्हें ज़मीर और अक़्ल वदीयत हुई हैं। इसलिए इन्हें एक दूसरे के साथ भाई चारे का सुलूक करना चाहीए।</dd></dl> <p>Տառադարձություն (<a href="/wiki/%D5%84%D5%AB%D5%BB%D5%A1%D5%A6%D5%A3%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%B0%D5%B6%D5%B9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%A1%D5%B5%D5%A2%D5%B8%D6%82%D5%A2%D5%A5%D5%B6" title="Միջազգային հնչյունական այբուբեն">ՄՀԱ</a>) </p> <dl><dd>d̪əfa ek t̪əmam ɪnsan azad̪ ɔɾ hʊquq o izːət̪ ke ɛt̪əbaɾ se bəɾabəɾ pɛd̪a hʊe hɛ̃ ʊnʱẽ zəmiɾ ɔɾ əql ʋədiət̪ hʊi hɛ̃ ɪslɪe ʊnʱẽ ek d̪usɾe ke sat̪ʰ bʱai tʃaɾe ka sʊluk kəɾna tʃahɪe</dd></dl> <p>Թարգմանություն. </p><p>Հոդված 1- Բոլոր մարդիկ ծնվում են ազատ ու հավասար՝ իրենց արժանապատվությամբ և իրավունքներով։ Նրանք օժտված են բանականությամբ ու խղճով և պարտավոր են միմյանց վերաբերվել եղբայրության ոգով։ </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Հինդուստանի_լեզու_և_Բոլիվուդ"><span id=".D5.80.D5.AB.D5.B6.D5.A4.D5.B8.D6.82.D5.BD.D5.BF.D5.A1.D5.B6.D5.AB_.D5.AC.D5.A5.D5.A6.D5.B8.D6.82_.D6.87_.D4.B2.D5.B8.D5.AC.D5.AB.D5.BE.D5.B8.D6.82.D5.A4"></span>Հինդուստանի լեզու և Բոլիվուդ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%AB-%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82&veaction=edit&section=16" title="Խմբագրել բաժինը. Հինդուստանի լեզու և Բոլիվուդ" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%AB-%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82&action=edit&section=16" title="Edit section's source code: Հինդուստանի լեզու և Բոլիվուդ"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Հնդկաստանի ֆիլմարտադրության ոլորտի առաջատարը Բոլիվուդն է։ <a href="/wiki/%D4%B2%D5%B8%D5%AC%D5%AB%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%A4" title="Բոլիվուդ">Բոլիվուդը</a> գտնվում է <a href="/wiki/%D5%84%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%A2%D5%A1%D5%B5" title="Մումբայ">Մումբայում</a>։ Ֆիլմերում օգտագործվում են Կհարիբոլի, Բամբաիյա Հինդի, ՈՒրդու, Ավադհի, Ռաջաստանի, Բհոջփուրի, Բրաջ Բհաստա, Փունջաբի լեզոներն ու անգլերենը։ </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ծանոթագրություններ"><span id=".D4.BE.D5.A1.D5.B6.D5.B8.D5.A9.D5.A1.D5.A3.D6.80.D5.B8.D6.82.D5.A9.D5.B5.D5.B8.D6.82.D5.B6.D5.B6.D5.A5.D6.80"></span>Ծանոթագրություններ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%AB-%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82&veaction=edit&section=17" title="Խմբագրել բաժինը. Ծանոթագրություններ" class="mw-editsection-visualeditor"><span>խմբագրել</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D5%80%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%AB-%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82&action=edit&section=17" title="Edit section's source code: Ծանոթագրություններ"><span>խմբագրել կոդը</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r9141943">.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist reflist-columns references-column-width reflist-columns-2"> <ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r10127783">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit;word-wrap:break-word}.mw-parser-output .citation q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output .citation:target{background-color:rgba(0,127,255,0.133)}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-visible-error{color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#3a3;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}</style><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160708012438/http://nclm.nic.in/shared/linkimages/NCLM50thReport.pdf">«Report of the Commissioner for linguistic minorities: 50th report (July 2012 to June 2013)»</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>. Commissioner for Linguistic Minorities, Ministry of Minority Affairs, Government of India. Արխիվացված է <a rel="nofollow" class="external text" href="http://nclm.nic.in/shared/linkimages/NCLM50thReport.pdf">օրիգինալից</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span> 2016 թ․ հուլիսի 8-ին<span class="reference-accessdate">. Վերցված է 2016 թ․ նոյեմբերի 27-ին</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Report+of+the+Commissioner+for+linguistic+minorities%3A+50th+report+%28July+2012+to+June+2013%29&rft.pub=Commissioner+for+Linguistic+Minorities%2C+Ministry+of+Minority+Affairs%2C+Government+of+India&rft_id=http%3A%2F%2Fnclm.nic.in%2Fshared%2Flinkimages%2FNCLM50thReport.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%AB-%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-NCSU-Hindustani-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-NCSU-Hindustani_2-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090815023328/http://sasw.chass.ncsu.edu/fl/faculty/taj/hindi/abturdu.htm">«About Hindi-Urdu»</a>. <a href="/w/index.php?title=North_Carolina_State_University&action=edit&redlink=1" class="new" title="North Carolina State University (դեռ գրված չէ)">North Carolina State University</a>. Արխիվացված է <a rel="nofollow" class="external text" href="http://sasw.chass.ncsu.edu/fl/faculty/taj/hindi/abturdu.htm">օրիգինալից</a> 2009 թ․ օգոստոսի 15-ին<span class="reference-accessdate">. Վերցված է 2009 թ․ օգոստոսի 9-ին</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=About+Hindi-Urdu&rft.pub=North+Carolina+State+University&rft_id=http%3A%2F%2Fsasw.chass.ncsu.edu%2Ffl%2Ffaculty%2Ftaj%2Fhindi%2Fabturdu.htm&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%AB-%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-siddiqi19942-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-siddiqi19942_3-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFMohammad_Tahsin_Siddiqi1994" class="citation cs2">Mohammad Tahsin Siddiqi (1994), <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.am/?id=vnrTAAAAMAAJ"><i>Hindustani-English code-mixing in modern literary texts</i></a>, University of Wisconsin, «<i>... Hindustani is the lingua franca of both India and Pakistan ...</i>»</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Hindustani-English+code-mixing+in+modern+literary+texts&rft.pub=University+of+Wisconsin&rft.date=1994&rft.au=Mohammad+Tahsin+Siddiqi&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.am%2F%3Fid%3DvnrTAAAAMAAJ&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%AB-%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-pulsipher20052-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-pulsipher20052_4-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFLydia_Mihelič_PulsipherAlex_PulsipherHolly_M._Hapke2005" class="citation cs2">Lydia Mihelič Pulsipher; Alex Pulsipher; Holly M. Hapke (2005), <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.am/?id=WfNaSNNAppQC"><i>World Regional Geography: Global Patterns, Local Lives</i></a>, Macmillan, <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B3%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/0-7167-1904-5" title="Սպասարկող:Գրքայինաղբյուրները/0-7167-1904-5"><bdi>0-7167-1904-5</bdi></a>, «<i>... By the time of British colonialism, Hindustani was the lingua franca of all of northern India and what is today Pakistan ...</i>»</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=World+Regional+Geography%3A+Global+Patterns%2C+Local+Lives&rft.pub=Macmillan&rft.date=2005&rft.isbn=0-7167-1904-5&rft.au=Lydia+Miheli%C4%8D+Pulsipher&rft.au=Alex+Pulsipher&rft.au=Holly+M.+Hapke&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.am%2F%3Fid%3DWfNaSNNAppQC&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%AB-%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-geomag1935jsh2-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-geomag1935jsh2_5-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFMichael_Huxley_(editor)1935" class="citation cs2">Michael Huxley (editor) (1935), <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.am/?id=Z1xOAAAAIAAJ"><i>The Geographical magazine, Volume 2</i></a>, Geographical Press, «<i>... For new terms it can draw at will upon the Persian, Arabic, Turkish and Sanskrit dictionaries ...</i>»</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Geographical+magazine%2C+Volume+2&rft.pub=Geographical+Press&rft.date=1935&rft.au=Michael+Huxley+%28editor%29&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.am%2F%3Fid%3DZ1xOAAAAIAAJ&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%AB-%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82" class="Z3988"></span> <span class="cs1-visible-error citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Citation" title="Կաղապար:Citation">citation</a>}}</code>: </span><span class="cs1-visible-error citation-comment"><code class="cs1-code">|author=</code> has generic name (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#generic_name" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-jrsa1948hae2-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-jrsa1948hae2_6-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFGreat_Britain,_Royal_Society_of_Arts1948" class="citation cs2">Great Britain, Royal Society of Arts (1948), <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.am/?id=fx_SAAAAMAAJ"><i>Journal of the Royal Society of Arts, Volume 97</i></a>, «<i>... it would be very unwise to restrict it to a vocabulary mainly dependent upon Sanskrit, or mainly dependent upon Persian. If a language is to be strong and virile it must draw on both sources, just as English has drawn on Latin and Teutonic sources ...</i>»</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Journal+of+the+Royal+Society+of+Arts%2C+Volume+97&rft.date=1948&rft.au=Great+Britain%2C+Royal+Society+of+Arts&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.am%2F%3Fid%3Dfx_SAAAAMAAJ&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%AB-%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-nunley1999-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-nunley1999_7-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFRobert_E._NunleySeverin_M._RobertsGeorge_W._WubrickDaniel_L._Roy1999" class="citation cs2">Robert E. Nunley; Severin M. Roberts; George W. Wubrick; Daniel L. Roy (1999), <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.am/?id=7wQAOGMJOqIC"><i>The Cultural Landscape an Introduction to Human Geography</i></a>, Prentice Hall, <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B3%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/0-13-080180-1" title="Սպասարկող:Գրքայինաղբյուրները/0-13-080180-1"><bdi>0-13-080180-1</bdi></a>, «<i>... Hindustani is the basis for both languages ...</i>»</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Cultural+Landscape+an+Introduction+to+Human+Geography&rft.pub=Prentice+Hall&rft.date=1999&rft.isbn=0-13-080180-1&rft.au=Robert+E.+Nunley&rft.au=Severin+M.+Roberts&rft.au=George+W.+Wubrick&rft.au=Daniel+L.+Roy&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.am%2F%3Fid%3D7wQAOGMJOqIC&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%AB-%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-8">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFBenjamin_W._Fortson" class="citation book cs1">Benjamin W. Fortson. <i>Indo-European Language and Culture An Introduction, Second edition</i>. John Wiley & Sons, 2011. էջ 223. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B3%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/978-1-4051-8896-8" title="Սպասարկող:Գրքայինաղբյուրները/978-1-4051-8896-8"><bdi>978-1-4051-8896-8</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Indo-European+Language+and+Culture+An+Introduction%2C+Second+edition&rft.pages=223&rft.pub=John+Wiley+%26+Sons%2C+2011&rft.isbn=978-1-4051-8896-8&rft.au=Benjamin+W.+Fortson&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%AB-%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.am/books?id=ooH5VfLTQEQC&pg=PA2&lpg=PA2&dq=urdu+heavy+persian#v=onepage&q=urdu%20heavy%20persian&f=false"><i>Hindi</i></a> by Yamuna Kachru</span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.am/books?id=-xzljvnQ1vAC&pg=PA175&lpg=PA175&dq=hindi+in+perso-arabic+script+india#v=onepage&q=&f=false"><i>Students' Britannica: India</i>: Select essays</a> by Dale Hoiberg, Indu Ramchandani page 175</span> </li> <li id="cite_note-brown2008-11"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-brown2008_11-0">11,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-brown2008_11-1">11,1</a></sup></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFKeith_BrownSarah_Ogilvie2008" class="citation cs2">Keith Brown; Sarah Ogilvie (2008), <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.am/?id=F2SRqDzB50wC"><i>Concise Encyclopedia of Languages of the World</i></a>, Elsevier, <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B3%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/0-08-087774-5" title="Սպասարկող:Գրքայինաղբյուրները/0-08-087774-5"><bdi>0-08-087774-5</bdi></a>, «<i>... Apabhramsha seemed to be in a state of transition from Middle Indo-Aryan to the New Indo-Aryan stage. Some elements of Hindustani appear ... the distinct form of the lingua franca Hindustani appears in the writings of Amir Khusro (1253–1325), who called it Hindwi ...</i>»</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Concise+Encyclopedia+of+Languages+of+the+World&rft.pub=Elsevier&rft.date=2008&rft.isbn=0-08-087774-5&rft.au=Keith+Brown&rft.au=Sarah+Ogilvie&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.am%2F%3Fid%3DF2SRqDzB50wC&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%AB-%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Gat-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Gat_12-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFGat2013" class="citation book cs1"><a href="/w/index.php?title=Azar_Gat&action=edit&redlink=1" class="new" title="Azar Gat (դեռ գրված չէ)">Gat, Azar</a> (2013). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.am/books?id=HK8TulTJpGAC&pg=PA126&lpg=PA126"><i>Nations: The Long History and Deep Roots of Political Ethnicity and Nationalism</i></a>. Cambridge University Press. էջ 126. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B3%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/9781107007857" title="Սպասարկող:Գրքայինաղբյուրները/9781107007857"><bdi>9781107007857</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Nations%3A+The+Long+History+and+Deep+Roots+of+Political+Ethnicity+and+Nationalism&rft.pages=126&rft.pub=Cambridge+University+Press&rft.date=2013&rft.isbn=9781107007857&rft.aulast=Gat&rft.aufirst=Azar&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.am%2Fbooks%3Fid%3DHK8TulTJpGAC%26pg%3DPA126%26lpg%3DPA126&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%AB-%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Thackston-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Thackston_13-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFZahir_ud-Din_Mohammad" class="citation cs2">Zahir ud-Din Mohammad (2002 թ․ սեպտեմբերի 10), Thackston, Wheeler M. (ed.), <i>The Baburnama: Memoirs of Babur, Prince and Emperor</i>, Modern Library Classics, <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B3%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/0-375-76137-3" title="Սպասարկող:Գրքայինաղբյուրները/0-375-76137-3"><bdi>0-375-76137-3</bdi></a>, «Note: <i>Gurkānī</i> is the Persianized form of the Mongolian word "kürügän" ("son-in-law"), the title given to the dynasty's founder after his marriage into <a href="/w/index.php?title=Genghis_Khan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Genghis Khan (դեռ գրված չէ)">Genghis Khan</a>'s family.»</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Baburnama%3A+Memoirs+of+Babur%2C+Prince+and+Emperor&rft.pub=Modern+Library+Classics&rft.isbn=0-375-76137-3&rft.au=Zahir+ud-Din+Mohammad&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%AB-%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-EI-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-EI_14-0">↑</a></span> <span class="reference-text">B.F. Manz, <i>"Tīmūr Lang"</i>, in <a href="/w/index.php?title=Encyclopaedia_of_Islam&action=edit&redlink=1" class="new" title="Encyclopaedia of Islam (դեռ գրված չէ)">Encyclopaedia of Islam</a>, Online Edition, 2006</span> </li> <li id="cite_note-Britannica-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Britannica_15-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><i><a href="/wiki/Encyclop%C3%A6dia_Britannica" class="mw-redirect" title="Encyclopædia Britannica">Encyclopædia Britannica</a></i>, "<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.britannica.com/eb/article-9072546/Timurid-Dynasty">Timurid Dynasty</a>", Online Academic Edition, 2007. (Quotation:...<i>Turkic dynasty descended from the conqueror Timur (Tamerlane), renowned for its brilliant revival of artistic and intellectual life in Iran and Central Asia.</i>...<i>Trading and artistic communities were brought into the capital city of Herat, where a library was founded, and the capital became the centre of a renewed and artistically brilliant Persian culture.</i>..)</span> </li> <li id="cite_note-Columbia-16"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Columbia_16-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation encyclopaedia cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20061205073939/http://bartleby.com/65/ti/Timurids.html">«Timurids»</a>. <i>The Columbia Encyclopedia</i> (Sixth ed.). New York City: <a href="/w/index.php?title=Columbia_University&action=edit&redlink=1" class="new" title="Columbia University (դեռ գրված չէ)">Columbia University</a>. Արխիվացված է <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.bartleby.com/65/ti/Timurids.html">օրիգինալից</a> 2006 թ․ դեկտեմբերի 5-ին<span class="reference-accessdate">. Վերցված է 2006 թ․ նոյեմբերի 8-ին</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=Timurids&rft.btitle=The+Columbia+Encyclopedia&rft.place=New+York+City&rft.edition=Sixth&rft.pub=Columbia+University&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.bartleby.com%2F65%2Fti%2FTimurids.html&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%AB-%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-17"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-17">↑</a></span> <span class="reference-text"><i><a href="/wiki/Encyclop%C3%A6dia_Britannica" class="mw-redirect" title="Encyclopædia Britannica">Encyclopædia Britannica</a></i> article: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.britannica.com/eb/article-26937/Islamic-world">Consolidation & expansion of the Indo-Timurids</a>, Online Edition, 2007.</span> </li> <li id="cite_note-18"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-18">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.am/books?id=EQJHAQAAQBAJ&pg=PA18&dq=ghaznavids+brought+persian+to+south+asia&hl=nl&sa=X&ei=WSamVIHeGNLiavmygKAL&ved=0CEYQ6AEwBQ#v=onepage&q=ghaznavids%20brought%20persian%20to%20south%20asia&f=false">«South Asian Sufis: Devotion, Deviation, and Destiny»</a><span class="reference-accessdate">. Վերցված է 2015 թ․ հունվարի 2-ին</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=South+Asian+Sufis%3A+Devotion%2C+Deviation%2C+and+Destiny&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.am%2Fbooks%3Fid%3DEQJHAQAAQBAJ%26pg%3DPA18%26dq%3Dghaznavids%2Bbrought%2Bpersian%2Bto%2Bsouth%2Basia%26hl%3Dnl%26sa%3DX%26ei%3DWSamVIHeGNLiavmygKAL%26ved%3D0CEYQ6AEwBQ%23v%3Donepage%26q%3Dghaznavids%2520brought%2520persian%2520to%2520south%2520asia%26f%3Dfalse&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%AB-%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-19"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-19">↑</a></span> <span class="reference-text">Sigfried J. de Laet. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.am/books?id=PvlthkbFU1UC&pg=PA734&dq=persian+language+in+anatolia&hl=nl&sa=X&ved=0CCYQ6AEwAWoVChMIs-fO2_aRxgIVygYsCh2NJgBM#v=onepage&q=persian%20language%20in%20anatolia&f=false"><i>History of Humanity: From the seventh to the sixteenth century</i></a> UNESCO, 1994. <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B3%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/9231028138" title="Սպասարկող:Գրքայինաղբյուրները/9231028138">9231028138</a> p 734</span> </li> <li id="cite_note-mcgregor_912-20"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-mcgregor_912_20-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFMcGregor2003" class="citation cs2">McGregor, Stuart (2003), «The Progress of Hindi, Part 1», <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.am/?id=xowUxYhv0QgC&pg=RA1-PA912&vq=%22the+progress+of+hindi%22&dq=0520228219"><i>Literary cultures in history: reconstructions from South Asia</i></a>, էջ 912, <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B3%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/978-0-520-22821-4" title="Սպասարկող:Գրքայինաղբյուրները/978-0-520-22821-4"><bdi>978-0-520-22821-4</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=The+Progress+of+Hindi%2C+Part+1&rft.btitle=Literary+cultures+in+history%3A+reconstructions+from+South+Asia&rft.pages=912&rft.date=2003&rft.isbn=978-0-520-22821-4&rft.aulast=McGregor&rft.aufirst=Stuart&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.am%2F%3Fid%3DxowUxYhv0QgC%26pg%3DRA1-PA912%26vq%3D%2522the%2Bprogress%2Bof%2Bhindi%2522%26dq%3D0520228219&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%AB-%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82" class="Z3988"></span> in Pollock (2003)</span> </li> <li id="cite_note-21"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-21">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external autonumber" href="https://books.google.am/books?id=j_1ykl3ZHXcC&pg=PA344&dq=Hindustani+people#v=onepage&q=Hindustani%20people&f=false">[1]</a> Indika: the country and the people of India and Ceylon By <a href="/w/index.php?title=John_Fletcher_Hurst&action=edit&redlink=1" class="new" title="John Fletcher Hurst (դեռ գրված չէ)">John Fletcher Hurst</a> (1891) Page 344.</span> </li> <li id="cite_note-books.google.co.uk-22"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-books.google.co.uk_22-0">22,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-books.google.co.uk_22-1">22,1</a></sup></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.am/books?id=kmKLxzTnL9IC&pg=PA232&lpg=PA232&dq=british+india+language+perso+arabic+script#v=onepage&q=british%20india%20language%20perso%20arabic%20script&f=false"><i>Writing Systems</i></a> by Florian Coulmas, page 232</span> </li> <li id="cite_note-23"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-23">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20191028233723/http://dsalsrv02.uchicago.edu/cgi-bin/philologic/getobject.pl?c.0:10298.bahri">«Արխիվացված պատճենը»</a>. Արխիվացված է <a rel="nofollow" class="external text" href="http://dsalsrv02.uchicago.edu/cgi-bin/philologic/getobject.pl?c.0:10298.bahri">օրիգինալից</a> 2019 թ․ հոկտեմբերի 28-ին<span class="reference-accessdate">. Վերցված է 2017 թ․ դեկտեմբերի 9-ին</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%D4%B1%D6%80%D5%AD%D5%AB%D5%BE%D5%A1%D6%81%D5%BE%D5%A1%D5%AE+%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B3%D5%A5%D5%B6%D5%A8&rft_id=http%3A%2F%2Fdsalsrv02.uchicago.edu%2Fcgi-bin%2Fphilologic%2Fgetobject.pl%3Fc.0%3A10298.bahri&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%AB-%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Amri-Hindavi-24"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Amri-Hindavi_24-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20140308143322/http://islamicindia.blogspot.com/2005/11/origin-and-growth-of-urdu-language.html">«The Origin and Growth of Urdu Language»</a>. Yaser Amri. Արխիվացված է <a rel="nofollow" class="external text" href="http://islamicindia.blogspot.com/2005/11/origin-and-growth-of-urdu-language.html">օրիգինալից</a> 2014 թ․ մարտի 8-ին<span class="reference-accessdate">. Վերցված է 2007 թ․ հունվարի 8-ին</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+Origin+and+Growth+of+Urdu+Language&rft.pub=Yaser+Amri&rft_id=http%3A%2F%2Fislamicindia.blogspot.com%2F2005%2F11%2Forigin-and-growth-of-urdu-language.html&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%AB-%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-faruqi_806-25"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-faruqi_806_25-0">25,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-faruqi_806_25-1">25,1</a></sup></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFFaruqi2003" class="citation cs2">Faruqi, Shamsur Rahman (2003), «A Long History of Urdu Literarature, Part 1», <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.am/?id=xowUxYhv0QgC&pg=PA806&vq=%22Urdu%22+as+a+name+for+the+language&dq=0520228219"><i>Literary cultures in history: reconstructions from South Asia</i></a>, էջ 806, <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B3%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/978-0-520-22821-4" title="Սպասարկող:Գրքայինաղբյուրները/978-0-520-22821-4"><bdi>978-0-520-22821-4</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=A+Long+History+of+Urdu+Literarature%2C+Part+1&rft.btitle=Literary+cultures+in+history%3A+reconstructions+from+South+Asia&rft.pages=806&rft.date=2003&rft.isbn=978-0-520-22821-4&rft.aulast=Faruqi&rft.aufirst=Shamsur+Rahman&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.am%2F%3Fid%3DxowUxYhv0QgC%26pg%3DPA806%26vq%3D%2522Urdu%2522%2Bas%2Ba%2Bname%2Bfor%2Bthe%2Blanguage%26dq%3D0520228219&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%AB-%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82" class="Z3988"></span> in Pollock (2003).</span> </li> <li id="cite_note-Gilchrist-26"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Gilchrist_26-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation cs2"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.am/?id=_rwIAAAAQAAJ&dq=hindoostanee+language&printsec=frontcover"><i>A Grammar of the Hindoostanee Language</i></a>, Chronicle Press, 1796<span class="reference-accessdate">, Վերցված է 2007 թ․ հունվարի 8-ին</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=A+Grammar+of+the+Hindoostanee+Language&rft.pub=Chronicle+Press&rft.date=1796&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.am%2F%3Fid%3D_rwIAAAAQAAJ%26dq%3Dhindoostanee%2Blanguage%26printsec%3Dfrontcover&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%AB-%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-27"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-27">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://education.nic.in/natpol_new.asp">Government of India: National Policy on Education</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20060620100111/http://education.nic.in/natpol_new.asp">Արխիվացված</a> 20 Հունիս 2006 <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>.</span> </li> <li id="cite_note-Cambridge-Hindustani-28"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Cambridge-Hindustani_28-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation journal cs1">«Colonial Knowledge and the Fate of Hindustani». <b>35</b>. <a href="/wiki/Cambridge_University_Press" class="mw-redirect" title="Cambridge University Press">Cambridge University Press</a>: 665–682. <a href="/wiki/JSTOR_(identifier)" class="mw-redirect" title="JSTOR (identifier)">JSTOR</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.jstor.org/stable/179178">179178</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Colonial+Knowledge+and+the+Fate+of+Hindustani&rft.volume=35&rft.pages=665-682&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F179178%23id-name%3DJSTOR&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%AB-%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82" class="Z3988"></span> <span class="cs1-visible-error citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:Cite_journal" title="Կաղապար:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: </span><span class="cs1-visible-error citation-comment">Cite journal requires <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%D5%95%D5%A3%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="Օգնություն:CS1 errors">օգնություն</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-29"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-29">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.am/books?id=GGGudMuE4PIC&pg=PA218&lpg=PA218&dq=urdu+british+raj+official+language#v=onepage&q=urdu%20british%20raj%20official%20language&f=false">Indian critiques of Gandhi</a> by <a href="/w/index.php?title=Harold_Coward&action=edit&redlink=1" class="new" title="Harold Coward (դեռ գրված չէ)">Harold G. Coward</a> page 218</span> </li> <li id="cite_note-30"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-30">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.thehindu.com/news/national/article94695.ece">«Hindi, not a national language: Court»</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Hindi%2C+not+a+national+language%3A+Court&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.thehindu.com%2Fnews%2Fnational%2Farticle94695.ece&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%AB-%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-31"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-31">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="http://www.cbc.ca/news/politics/census-wednesday-language-1.4231213">http://www.cbc.ca/news/politics/census-wednesday-language-1.4231213</a></span> </li> <li id="cite_note-32"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-32">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10127783"><cite id="CITEREFKuczkiewicz-Fraś2008" class="citation book cs1">Kuczkiewicz-Fraś, Agnieszka (2008). <i>Perso-Arabic Loanwords in Hindustani</i>. Kraków: Księgarnia Akademicka. էջ X. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%B3%D6%80%D6%84%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6%D5%A1%D5%B2%D5%A2%D5%B5%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8/978-83-7188-161-9" title="Սպասարկող:Գրքայինաղբյուրները/978-83-7188-161-9"><bdi>978-83-7188-161-9</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Perso-Arabic+Loanwords+in+Hindustani&rft.place=Krak%C3%B3w&rft.pages=X&rft.pub=Ksi%C4%99garnia+Akademicka&rft.date=2008&rft.isbn=978-83-7188-161-9&rft.aulast=Kuczkiewicz-Fra%C5%9B&rft.aufirst=Agnieszka&rfr_id=info%3Asid%2Fhy.wikipedia.org%3A%D5%80%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%AB-%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82" class="Z3988"></span></span> </li> </ol></div> <table class="toccolours" style="width:100%"><tbody><tr><td style="width:auto"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Notification-icon-Commons-logo.svg/24px-Notification-icon-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="24" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Notification-icon-Commons-logo.svg/36px-Notification-icon-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Notification-icon-Commons-logo.svg/48px-Notification-icon-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="30" data-file-height="30" /></span></span></td><td style="width:100%"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A1%D5%B0%D5%A5%D5%BD%D5%BF" title="Վիքիպահեստ">Վիքիպահեստն</a> ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են <a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Hindustani_language" class="extiw" title="commons:Category:Hindustani language">«Հինդի-ուրդու»</a> հոդվածին։</td></tr></tbody></table> <table class="navbox" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td style="padding:2px"><table class="nowraplinks hlist navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group"><div style="padding: 0px 18px 0px 0px; width: 100%;"><div style="float: left;"><span class="noprint plainlinksneverexpand nowrap" style="font-size:x-small;"> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%B2%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D6%80:%D4%B1%D6%80%D5%BF%D5%A1%D6%84%D5%AB%D5%B6_%D5%B0%D5%B2%D5%B8%D6%82%D5%B4%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Դիտել այս կաղապարը"><img alt="⛭" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/14px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/21px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/28px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 2x" data-file-width="14" data-file-height="14" /></a></span> </span></div>  Բառարաններ և հանրագիտարաններ</div></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="https://en.wikisource.org/wiki/1911_Encyclop%C3%A6dia_Britannica/Hindostani" class="extiw" title="wikisource:1911 Encyclopædia Britannica/Hindostani">Բրիտանիկա (11-րդ)</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/topic/Hindustani-language">Բրիտանիկա</a> · <a href="https://hy.wikisource.org/wiki/ru:%D0%AD%D0%A1%D0%91%D0%95/%D0%98%D0%BD%D0%B4%D1%83%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B8" class="extiw" title="s:ru:ЭСБЕ/Индустани">Բրոքհաուսի և Եփրոնի</a> · <a href="https://hy.wikisource.org/wiki/ru:%D0%9C%D0%AD%D0%A1%D0%91%D0%95/%D0%98%D0%BD%D0%B4%D1%83%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B8" class="extiw" title="s:ru:МЭСБЕ/Индустани">Բրոքհաուսի և Եփրոնի փոքր</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0231525.xml">Մեծ կատալոնական</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="https://snl.no/hindustani">Մեծ նորվեգական</a> · <a href="https://hy.wikisource.org/wiki/ru:%D0%91%D0%A1%D0%AD1/%D0%93%D0%B8%D0%BD%D0%B4%D1%83%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B8" class="extiw" title="s:ru:БСЭ1/Гиндустани">Մեծ սովետական (1 հրտ.)</a></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group"><a href="/wiki/%D5%89%D5%A1%D6%83%D5%B8%D6%80%D5%B8%D5%B7%D5%B9%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%BE%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%B0%D5%BD%D5%AF%D5%B8%D5%B2%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Չափորոշչային վերահսկողություն">Չափորոշչային վերահսկողություն</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/%D5%96%D6%80%D5%A1%D5%B6%D5%BD%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%A1%D5%A6%D5%A3%D5%A1%D5%B5%D5%AB%D5%B6_%D5%A3%D6%80%D5%A1%D5%A4%D5%A1%D6%80%D5%A1%D5%B6" title="Ֆրանսիայի ազգային գրադարան">BNF</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb11977900g">11977900g</a> · <a href="/wiki/Gemeinsame_Normdatei" title="Gemeinsame Normdatei">GND</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://d-nb.info/gnd/4133815-7">4133815-7</a> · <span title="Կոնգրեսի գրադարանի ստուգիչ համար" style="border-bottom: 1px dotted; cursor: help;">LCCN</span>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.loc.gov/authorities/sh85060952">sh85060952</a> · <span title="Ազգային խորհրդարանական գրադարան" style="border-bottom: 1px dotted; cursor: help;">NDL</span>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/00563214">00563214</a></div></td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Ստացված է «<a dir="ltr" href="https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Հինդի-ուրդու&oldid=9805274">https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Հինդի-ուրդու&oldid=9805274</a>» էջից</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%D5%8D%D5%BA%D5%A1%D5%BD%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%B8%D5%B2:%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1%D5%B6%D5%A5%D6%80%D5%A8" title="Սպասարկող:Կատեգորիաները">Կատեգորիաներ</a>: <ul><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D4%BC%D5%A5%D5%A6%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A5%D6%80_%D5%A1%D5%B5%D5%A2%D5%A2%D5%A5%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%A1%D6%80%D5%A3%D5%B8%D5%BE" title="Կատեգորիա:Լեզուներ այբբենական կարգով">Լեզուներ այբբենական կարգով</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D5%80%D5%B6%D5%A4%D5%AF%D5%A1%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B6%D5%AB_%D5%AC%D5%A5%D5%A6%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Կատեգորիա:Հնդկաստանի լեզուներ">Հնդկաստանի լեզուներ</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Թաքցված կատեգորիաներ: <ul><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:CS1_%D5%BD%D5%AD%D5%A1%D5%AC%D5%B6%D5%A5%D6%80:_generic_name" title="Կատեգորիա:CS1 սխալներ: generic name">CS1 սխալներ: generic name</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:Webarchive_template_wayback_links" title="Կատեգորիա:Webarchive template wayback links">Webarchive template wayback links</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:CS1_%D5%BD%D5%AD%D5%A1%D5%AC%D5%B6%D5%A5%D6%80:_%D5%A2%D5%A1%D6%81%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B5%D5%B8%D5%B2_periodical" title="Կատեգորիա:CS1 սխալներ: բացակայող periodical">CS1 սխալներ: բացակայող periodical</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%A4%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%B0%D5%A1%D5%B5%D5%A5%D6%80%D5%A5%D5%B6_%D5%B9%D5%A9%D5%A1%D6%80%D5%A3%D5%B4%D5%A1%D5%B6%D5%BE%D5%A1%D5%AE_%D5%BF%D5%A1%D6%80%D6%80%D5%A5%D6%80_%D5%BA%D5%A1%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%B8%D5%B2_%D5%B0%D5%B8%D5%A4%D5%BE%D5%A1%D5%AE%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Կատեգորիա:Վիքիպեդիա:Վիքիդատայի հայերեն չթարգմանված տարրեր պարունակող հոդվածներ">Վիքիպեդիա:Վիքիդատայի հայերեն չթարգմանված տարրեր պարունակող հոդվածներ</a></li><li><a href="/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:Pages_with_image_sizes_containing_extra_px" title="Կատեգորիա:Pages with image sizes containing extra px">Pages with image sizes containing extra px</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Այս էջը վերջին անգամ փոփոխվել է 12 Ապրիլի 2024-ի ժամը 19:26-ին:</li> <li id="footer-info-copyright">Տեքստը հասանելի է <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.hy">Քրիեյթիվ Քոմոնս Հղման-Համանման տարածման</a> թույլատրագրի ներքո, առանձին դեպքերում հնարավոր են հավելյալ պայմաններ։ Մանրամասնությունների համար այցելեք՝ <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">Օգտագործման պայմաններ</a>։</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Գաղտնիության քաղաքականություն</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D4%B7%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A8">Վիքիպեդիայի մասին</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D5%8E%D5%AB%D6%84%D5%AB%D5%BA%D5%A5%D5%A4%D5%AB%D5%A1:%D4%B1%D5%A6%D5%A1%D5%BF%D5%B8%D6%82%D5%B4_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%BD%D5%AD%D5%A1%D5%B6%D5%A1%D5%BF%D5%BE%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%AB%D6%81">Հրաժարագրեր</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Code of Conduct</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Ծրագրավորողներ</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/hy.wikipedia.org">Վիճակագրություն</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Cookie statement</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//hy.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%D5%80%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%AB-%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82&section=11&veaction=edit&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Տեսքը բջջայինով</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-5wzkx","wgBackendResponseTime":184,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.654","walltime":"0.960","ppvisitednodes":{"value":2606,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":82213,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":2376,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":15,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":15,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":73774,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":20,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 777.882 1 -total"," 54.39% 423.090 1 Կաղապար:Տեղեկաքարտ_Լեզու"," 52.31% 406.887 1 Կաղապար:Տեղեկաքարտ"," 45.34% 352.662 18 Կաղապար:Wikidata"," 30.60% 238.051 1 Կաղապար:Ծանցանկ"," 13.05% 101.533 6 Կաղապար:Cite_web"," 12.54% 97.545 1 Կաղապար:Արտաքին_հղումներ"," 6.90% 53.639 10 Կաղապար:Citation"," 3.67% 28.543 1 Կաղապար:Քույրհղումներ"," 1.89% 14.724 3 Կաղապար:Cite_book"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.399","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":8721386,"limit":52428800},"limitreport-logs":"Loaded datatype monolingualtext of P1705 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P279 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P1018 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P1999 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P282 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype external-id of P305 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype external-id of P278 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype external-id of P218 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype external-id of P219 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype external-id of P220 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype external-id of P1798 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype external-id of P221 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\n"},"cachereport":{"origin":"mw-api-int.codfw.main-6d49cf5db8-z6zdt","timestamp":"20241027232954","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u0540\u056b\u0576\u0564\u056b-\u0578\u0582\u0580\u0564\u0578\u0582","url":"https:\/\/hy.wikipedia.org\/wiki\/%D5%80%D5%AB%D5%B6%D5%A4%D5%AB-%D5%B8%D6%82%D6%80%D5%A4%D5%B8%D6%82","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q11051","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q11051","author":{"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2017-12-09T11:20:11Z","dateModified":"2024-04-12T19:26:40Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/f\/ff\/Hindustani.svg"}</script> </body> </html>