CINXE.COM
Martial XII
<html> <head> <title> Martial XII </title> <link rel="SHORTCUT ICON" href="http://www.thelatinlibrary.com/icon.ico"> <link rel="StyleSheet" href="http://www.thelatinlibrary.com/latinlibrary.css"> </head> <body> <p class=pagehead>M. VALERI MARTIALIS EPIGRAMMATON LIBER XII </p> <p class=border></P> <p> <b>Valerius Martialis Prisco suo S.</B> </p> <p> Scio me patrocinium debere contumacissimae trienni desidiae; quo absolvenda non esset inter illas quoque urbicas occupationes, quibus facilius consequimur, ut molesti potius, quam ut officiosi esse videamur; nedum in hac provinciali solitudine, ubi nisi etiam intemperanter studemus, et sine solacio et sine excusatione secessimus. Accipe ergo rationem. In qua hoc maximum et primum est, quod civitatis aures, quibus adsueveram, quaero et videor mihi in alieno foro litigare; si quid est enim, quod in libellis meis placeat, dictavit auditor: illam iudiciorum subtilitatem, illud materiarum ingenium, bibliothecas, theatra, convictus, in quibus studere se voluptates non sentiunt, ad summam omnium illa, quae delicati reliquimus, desideramus quasi destituti. Accedit his municipalium robigo dentium et iudici loco livor, et unus aut alter mali, in pusillo loco multi; adversus quod difficile est habere cotidie bonum stomachum: ne mireris igitur abiecta ab indignante quae a gestiente fieri solebant. Ne quid tamen et advenienti tibi ab urbe et exigenti negarem — cui non refero gratiam, si tantum ea praesto quae possum — , imperavi mihi, quod indulgere consueram, et studui paucissimis diebus, ut familiarissimas mihi aures tuas exciperem adventoria sua. Tu velim ista, quae tantum apud te non periclitantur, diligenter aestimare et excutere non graveris; et, quod tibi difficillimum est, de nugis nostris iudices nitore seposito, ne Romam, si ita decreveris, non Hispaniensem librum mittamus, sed Hispanum. </p> <p class=border></P> <p> <b>I</B> </p> <p> Retia dum cessant latratoresque Molossi<br> Et non invento silva quiescit apro,<br> Otia, Prisce, brevi poteris donare libello.<br> Hora nec aestiva est nec tibi tota perit. </p> <p class=shortborder></p> <p> <b>II</B> </p> <p> Ad populos mitti qui nuper ab Urbe solebas,<br> Ibis, io, Romam nunc peregrine liber<br> Auriferi de gente Tagi tetricique Salonis,<br> Dat patrios amnes quos mihi terra potens.<br> Non tamen hospes eris, nec iam potes advena dici, <span style="font-size: 80%;">5</span><br> Cuius habet fratres tot domus alta Remi.<br> Iure tuo veneranda novi pete limina templi,<br> Reddita Pierio sunt ubi tecta choro.<br> Vel si malueris, prima gradiere Subura;<br> Atria sunt illic consulis alta mei: <span style="font-size: 80%;">10</span><br> Laurigeros habitat facundus Stella penatis,<br> Clarus Hyanteae Stella sititor aquae;<br> Fons ibi Castalius vitreo torrente superbit,<br> Unde novem dominas saepe bibisse ferunt:<br> Ille dabit populo patribusque equitique legendum, <span style="font-size: 80%;">15</span><br> Nec nimium siccis perleget ipse genis.<br> Quid titulum poscis? versus duo tresve legantur,<br> Clamabunt omnes te, liber, esse meum. </p> <p class=shortborder></p> <p> <b>III</B> </p> <p> Quod Flacco Varioque fuit summoque Maroni<br> Maecenas, atavis regibus ortus eques,<br> Gentibus et populis, hoc te mihi, Prisce Terenti,<br> Fama fuisse loquax chartaque dicet anus<br> Tu facis ingenium, tu, si quid posse videmur; <span style="font-size: 80%;">5</span><br> Tu das ingenuae ius mihi pigritiae.<br> Macte animi, quem rarus habes, morumque tuorum,<br> Quos Numa, quos hilaris possit habere Cato.<br> Largiri, praestare, breves extendere census,<br> Et dare quae faciles vix tribuere dei, <span style="font-size: 80%;">10</span><br> Nunc licet et fas est. Sed tu sub principe duro<br> Temporibusque malis ausus es esse bonus. </p> <p class=shortborder></p> <p> <b>IV</B> </p> <p> Longior undecimi nobis decimique libelli<br> Artatus labor est et breve rasit opus.<br> Plura legant vacui, quibus otia tuta dedisti:<br> Haec lege tu, Caesar; forsan et illa leges. </p> <p class=shortborder></p> <p> <b>V</B> </p> <p> Quae modo litoreos ibatis carmina Pyrgos,<br> Ite sacra — iam non pulverulenta — via.<br> Contigit Ausoniae procerum mitissimus aulae<br> Nerva: licet toto nunc Helicone frui:<br> Recta fides, hilaris clementia, cauta potestas <span style="font-size: 80%;">5</span><br> Iam redeunt; longi terga dedere metus.<br> Hoc populi gentesque tuae, pia Roma, precantur:<br> Dux tibi sit semper talis, et iste diu. </p> <p class=shortborder></p> <p> <b>VII</B> </p> <p> Toto vertice quot gerit capillos,<br> Annos si tot habet Ligeia, trima est. </p> <p class=shortborder></p> <p> <b>VIII</B> </p> <p> Terrarum dea gentiumque Roma,<br> Cui par est nihil et nihil secundum,<br> Traiani modo laeta cum futuros<br> Tot per saecula conputaret annos,<br> Et fortem iuvenemque Martiumque <span style="font-size: 80%;">5</span><br> In tanto duce militem videret,<br> Dixit praeside gloriosa tali:<br> 'Parthorum proceres ducesque Serum,<br> Thraces, Sauromatae, Getae, Britanni,<br> Possum ostendere Caesarem; venite.' </p> <p class=shortborder></p> <p> <b>IX</B> </p> <p> Palma regit nostros, mitissime Caesar, Hiberos,<br> Et placido fruitur pax peregrina iugo.<br> Ergo agimus laeti tanto pro munere grates:<br> Misisti mores in loca nostra tuos. </p> <p class=shortborder></p> <p> <b>X</B> </p> <p> Habet Africanus miliens, tamen captat.<br> Fortuna multis dat nimis, satis nulli. </p> <p class=shortborder></p> <p> <b>XI</B> </p> <p> Parthenio dic, Musa, tuo nostroque salutem:<br> Nam quis ab Aonio largius amne bibit?<br> Cuius Pipleo lyra clarior exit ab antro?<br> Quem plus Pierio de grege Phoebus amat?<br> Et si forte — sed hoc vix est sperare — vacabit, <span style="font-size: 80%;">5</span><br> Tradat ut ipse duci carmina nostra, roga,<br> Quattuor et tantum timidumque brevemque libellum<br> Commendet verbis 'Hunc tua Roma legit.' </p> <p class=shortborder></p> <p> <b>XII</B> </p> <p> Omnia promittis, cum tota nocte bibisti;<br> Mane nihil praestas. Pollio, mane bibe. </p> <p class=shortborder></p> <p> <b>XIII</B> </p> <p> Genus, Aucte, lucri divites habent iram:<br> Odisse, quam donare, vilius constat. </p> <p class=shortborder></p> <p> <b>XIV</B> </p> <p> Parcius utaris, moneo, rapiente veredo,<br> Prisce, nec in lepores tam violentus eas.<br> Saepe satisfecit praedae venator, et acri<br> Decidit excussus, nec rediturus, equo.<br> Insidias et campus habet: nec fossa nec agger <span style="font-size: 80%;">5</span><br> Nec sint saxa licet, fallere plana solent.<br> Non deerit qui tanta tibi spectacula praestet,<br> Invidia fati sed leviore cadat.<br> Si te delectant animosa pericula, Tuscis<br> — Tutior est virtus — insidiemur apris. <span style="font-size: 80%;">10</span><br> Quid te frena iuvant temeraria? saepius illis,<br> Prisce, datum est equitem rumpere, quam leporem. </p> <p class=shortborder></p> <p> <b>XV</B> </p> <p> Quidquid Parrhasia nitebat aula,<br> Donatum est oculis deisque nostris.<br> Miratur Scythicas virentis auri<br> Flammas Iuppiter, et stupet superbi<br> Regis delicias gravesque lusus: <span style="font-size: 80%;">5</span><br> Haec sunt pocula, quae decent Tonantem,<br> Haec sunt, quae Phrygium decent ministrum.<br> Omnes cum Iove nunc sumus beati;<br> At nuper — pudet, a pudet fateri — <br> Omnes cum Iove pauperes eramus. </p> <p class=shortborder></p> <p> <b>XVI</B> </p> <p> Addixti, Labiene, tres agellos;<br> Emisti, Labiene, tres cinaedos:<br> Pedicas, Labiene, tres agellos. </p> <p class=shortborder></p> <p> <b>XVII</B> </p> <p> Quare tam multis a te, Laetine, diebus<br> Non abeat febris, quaeris et usque gemis.<br> Gestatur tecum pariter pariterque lavatur;<br> Cenat boletos, ostrea, sumen, aprum;<br> Ebria Setino fit saepe et saepe Falerno, <span style="font-size: 80%;">5</span><br> Nec nisi per niveam Caecuba potat aquam;<br> Circumfusa rosis et nigra recumbit amomo,<br> Dormit et in pluma purpureoque toro.<br> Cum recubet pulchre, cum tam bene vivat apud te,<br> Ad Damam potius vis tua febris eat? </p> <p class=shortborder></p> <p> <b>XVIII</B> </p> <p> Dum tu forsitan inquietus erras<br> Clamosa, Iuvenalis, in Subura,<br> Aut collem dominae teris Dianae;<br> Dum per limina te potentiorum<br> Sudatrix toga ventilat vagumque <span style="font-size: 80%;">5</span><br> Maior Caelius et minor fatigant:<br> Me multos repetita post Decembres<br> Accepit mea rusticumque fecit<br> Auro Bilbilis et superba ferro.<br> Hic pigri colimus labore dulci <span style="font-size: 80%;">10</span><br> Boterdum Plateamque — Celtiberis<br> Haec sunt nomina crassiora terris — :<br> Ingenti fruor inproboque somno,<br> Quem nec tertia saepe rumpit hora,<br> Et totum mihi nunc repono, quidquid <span style="font-size: 80%;">15</span><br> Ter denos vigilaveram per annos.<br> Ignota est toga, sed datur petenti<br> Rupta proxima vestis a cathedra.<br> Surgentem focus excipit superba<br> Vicini strue cultus iliceti, <span style="font-size: 80%;">20</span><br> Multa vilica quem coronat olla.<br> Venator sequitur, sed ille quem tu<br> Secreta cupias habere silva;<br> Dispensat pueris rogatque longos<br> Levis ponere vilicus capillos. <span style="font-size: 80%;">25</span><br> Sic me vivere, sic iuvat perire. </p> <p class=shortborder></p> <p> <b>XIX</B> </p> <p> In thermis sumit lactucas, ova, lacertum,<br> Et cenare domi se negat Aemilius. </p> <p class=shortborder></p> <p> <b>XX</B> </p> <p> Quare non habeat, Fabulle, quaeris<br> Uxorem Themison? habet sororem. </p> <p class=shortborder></p> <p> <b>XXI</B> </p> <p> Municipem rigidi quis te, Marcella, Salonis<br> Et genitam nostris quis putet esse locis?<br> Tam rarum, tam dulce sapis. Palatia dicent,<br> Audierint si te vel semel, esse suam;<br> Nulla nec in media certabit nata Subura <span style="font-size: 80%;">5</span><br> Nec Capitolini collis alumna tibi;<br> Nec cito ridebit peregrini gloria partus,<br> Romanam deceat quam magis esse nurum.<br> Tu desiderium dominae mihi mitius urbis<br> Esse iubes: Romam tu mihi sola facis. </p> <p class=shortborder></p> <p> <b>XXII</B> </p> <p> Quam sit lusca Philaenis indecenter,<br> Vis dicam breviter tibi, Fabulle?<br> Esset caeca decentior Philaenis. </p> <p class=shortborder></p> <p> <b>XXIII</B> </p> <p> Dentibus atque comis — nec te pudet — uteris emptis.<br> Quid facies oculo, Laelia? non emitur. </p> <p class=shortborder></p> <p> <b>XXIV</B> </p> <p> O iucunda, covinne, solitudo,<br> Carruca magis essedoque gratum<br> Facundi mihi munus Aeliani!<br> Hic mecum licet, hic, Iuvate, quidquid<br> In buccam tibi venerit, loquaris: <span style="font-size: 80%;">5</span><br> Non rector Libyci niger caballi,<br> Succinctus neque cursor antecedit;<br> Nusquam est mulio: mannuli tacebunt.<br> O si conscius esset hic Avitus,<br> Aurem non ego tertiam timerem. <span style="font-size: 80%;">10</span><br> Totus quam bene sic dies abiret! </p> <p class=shortborder></p> <p> <b>XXV</B> </p> <p> Cum rogo te nummos sine pignore, 'non habeo' inquis;<br> Idem, si pro me spondet agellus, habes:<br> Quod mihi non credis veteri, Telesine, sodali,<br> Credis coliculis arboribusque meis.<br> Ecce, reum Carus te detulit: adsit agellus. <span style="font-size: 80%;">5</span><br> Exilii comitem quaeris: agellus eat. </p> <p class=shortborder></p> <p> <b>XXVI</B> </p> <p> A latronibus esse te fututam<br> Dicis, Saenia: sed negant latrones. </p> <p class=shortborder></p> <p> <b>XXVII</B> </p> <p> Poto ego sextantes, tu potas, Cinna, deunces:<br> Et quereris quod non, Cinna, bibamus idem? </p> <p class=shortborder></p> <p> <b>XXVIII</B> </p> <p> Hermogenes tantus mapparum, fur est,<br> Quantus nummorum vix, puto, Massa fuit;<br> Tu licet observes dextram teneasque sinistram,<br> Inveniet, mappam qua ratione trahat:<br> Cervinus gelidum sorbet sic halitus anguem, <span style="font-size: 80%;">5</span><br> Casuras alte sic rapit Iris aquas.<br> Nuper cum Myrino peteretur missio laeso,<br> Subduxit mappas quattuor Hermogenes;<br> Cretatam praetor cum vellet mittere mappam,<br> Praetori mappam surpuit Hermogenes. <span style="font-size: 80%;">10</span><br> Attulerat mappam nemo, dum furta timentur:<br> Mantele a mensa surpuit Hermogenes.<br> Hoc quoque si deerit, medios discingere lectos<br> Mensarumque pedes non timet Hermogenes.<br> Quamvis non modico caleant spectacula sole, <span style="font-size: 80%;">15</span><br> Vela reducuntur, cum venit Hermogenes.<br> Festinant trepidi substringere carbasa nautae,<br> Ad portum quotiens paruit Hermogenes.<br> Linigeri fugiunt calvi sistrataque turba,<br> Inter adorantes cum stetit Hermogenes. <span style="font-size: 80%;">20</span><br> Ad cenam Hermogenes mappam non attulit unquam,<br> A cena semper rettulit Hermogenes. </p> <p class=shortborder></p> <p> <b>XXIX</B> </p> <p> Sexagena teras cum limina mane senator,<br> Esse tibi videor desidiosus eques,<br> Quod non a prima discurram luce per urbem<br> Et referam lassus basia mille domum.<br> Sed tu, purpureis ut des nova nomina fastis <span style="font-size: 80%;">5</span><br> Aut Nomadum gentes Cappadocumve petas:<br> At mihi, quem cogis medios abrumpere somnos<br> Et matutinum ferre patique lutum,<br> Quid petitur? Rupta cum pes vagus exit aluta<br> Et subitus crassae decidit imber aquae <span style="font-size: 80%;">10</span><br> Nec venit ablatis clamatus verna lacernis,<br> Accedit gelidam servus ad auriculam<br> Et 'Rogat ut secum cenes Laetorius' inquit.<br> Viginti nummis? non ego: malo famem,<br> Quam sit cena mihi, tibi sit provincia merces, <span style="font-size: 80%;">15</span><br> Et faciamus idem nec mereamur idem. </p> <p class=shortborder></p> <p> <b>XXX</B> </p> <p> Siccus, sobrius est Aper; quid ad me?<br> Servum sic ego laudo, non amicum. </p> <p class=shortborder></p> <p> <b>XXXI</B> </p> <p> Hoc nemus, hi fontes, haec textilis umbra supini<br> Palmitis, hoc riguae ductile flumen aquae,<br> Prataque nec bifero cessura rosaria Paesto,<br> Quodque viret Iani mense nec alget holus,<br> Quaeque natat clusis anguilla domestica lymphis, <span style="font-size: 80%;">5</span><br> Quaeque gerit similes candida turris aves,<br> Munera sunt dominae: post septima lustra reverso<br> Has Marcella domos parvaque regna dedit.<br> Si mihi Nausicaa patrios concederet hortos,<br> Alcinoo possem dicere 'Malo meos.' </p> <p class=shortborder></p> <p> <b>XXXII</B> </p> <p> O Iuliarum dedecus Kalendarum,<br> Vidi, Vacerra, sarcinas tuas, vidi;<br> Quas non retentas pensione pro bima<br> Portabat uxor rufa crinibus septem<br> Et cum sorore cana mater ingenti. <span style="font-size: 80%;">5</span><br> Furias putavi nocte Ditis emersas.<br> Has tu priores frigore et fame siccus<br> Et non recenti pallidus magis buxo<br> Irus tuorum temporum sequebaris.<br> Migrare clivom crederes Aricinum. <span style="font-size: 80%;">10</span><br> Ibat tripes grabatus et bipes mensa,<br> Et cum lucerna corneoque cratere<br> Matella curto rupta latere meiebat;<br> Foco virenti suberat amphorae cervix;<br> Fuisse gerres aut inutiles maenas <span style="font-size: 80%;">15</span><br> Odor inpudicus urcei fatebatur,<br> Qualis marinae vix sit aura piscinae.<br> Nec quadra deerat casei Tolosatis,<br> Quadrima nigri nec corona pulei<br> Calvaeque restes alioque cepisque, <span style="font-size: 80%;">20</span><br> Nec plena turpi matris olla resina,<br> Summemmianae qua pilantur uxores<br> Quid quaeris aedes vilicesque derides,<br> Habitare gratis, o Vacerra, cum possis?<br> Haec sarcinarum pompa convenit ponti. </p> <p class=shortborder></p> <p> <b>XXXIII</B> </p> <p> Ut pueros emeret Labienus vendidit hortos.<br> Nil nisi ficetum nunc Labienus habet. </p> <p class=shortborder></p> <p> <b>XXXIV</B> </p> <p> Triginta mihi quattuorque messes<br> Tecum, si memini, fuere, Iuli.<br> Quarum dulcia mixta sunt amaris,<br> Sed iucunda tamen fuere plura;<br> Et si calculus omnis huc et illuc <span style="font-size: 80%;">5</span><br> Diversus bicolorque digeratur,<br> Vincet candida turba nigriorem.<br> Si vitare velis acerba quaedam<br> Et tristis animi cavere morsus,<br> Nulli te facias nimis sodalem: <span style="font-size: 80%;">10</span><br> Gaudebis minus et minus dolebis. </p> <p class=shortborder></p> <p> <b>XXXV</B> </p> <p> Tamquam simpliciter mecum, Callistrate, vivas,<br> Dicere percisum te mihi saepe soles.<br> Non es tam simplex, quam vis, Callistrate, credi.<br> Nam quisquis narrat talia, plura tacet. </p> <p class=shortborder></p> <p> <b>XXXVI</B> </p> <p> Libras quattuor aut duas amico<br> Algentemque togam brevemque laenam,<br> Interdum aureolos manu crepantis,<br> Possint ducere qui duas Kalendas,<br> Quod nemo, nisi tu, Labulle, donas, <span style="font-size: 80%;">5</span><br> Non es, crede mihi, bonus. Quid ergo?<br> Ut verum loquar, optimus malorum es.<br> Pisones Senecasque Memmiosque<br> Et Crispos mihi redde, sed priores:<br> Fies protinus ultimus bonorum. <span style="font-size: 80%;">10</span><br> Vis cursu pedibusque gloriari?<br> Tigrim vince levemque Passerinum:<br> Nulla est gloria praeterire asellos. </p> <p class=shortborder></p> <p> <b>XXXVII</B> </p> <p> Nasutus nimium cupis videri.<br> Nasutum volo, nolo polyposum. </p> <p class=shortborder></p> <p> <b>XXXVIII</B> </p> <p> Hunc qui femineis noctesque diesque cathedris<br> Incedit tota notus in urbe nimis,<br> Crine nitens, niger unguento, perlucidus ostro,<br> Ore tener, latus pectore, crure glaber,<br> Uxori qui saepe tuae comes inprobus haeret, <span style="font-size: 80%;">5</span><br> Non est quod timeas, Candide: non futuit. </p> <p class=shortborder></p> <p> <b>XXXIX</B> </p> <p> Odi te, quia bellus es, Sabelle.<br> Res est putida bellus et Sabellus.<br> Bellum denique malo, quam Sabellum.<br> Tabescas utinam, Sabelle belle! </p> <p class=shortborder></p> <p> <b>XL</B> </p> <p> Mentiris, credo: recitas mala carmina, laudo:<br> Cantas, canto: bibis, Pontiliane, bibo:<br> Pedis, dissimulo: gemma vis ludere, vincor:<br> Res una est, sine me quam facis, et taceo.<br> Nil tamen omnino praestas mihi. 'Mortuus,' inquis, <span style="font-size: 80%;">5</span><br> 'Accipiam bene te.' Nil volo: sed morere. </p> <p class=shortborder></p> <p> <b>XLI</B> </p> <p> Non est, Tucca, satis, quod es gulosus:<br> Et dici cupis et cupis videri. </p> <p class=shortborder></p> <p> <b>XLII</B> </p> <p> Barbatus rigido nupsit Callistratus Afro,<br> Hac qua lege viro nubere virgo solet.<br> Praeluxere faces, velarunt flammea vultus,<br> Nec tua defuerunt verba, Talasse, tibi.<br> Dos etiam dicta est. Nondum tibi, Roma, videtur <span style="font-size: 80%;">5</span><br> Hoc satis? expectas numquid ut et pariat? </p> <p class=shortborder></p> <p> <b>XLIII</B> </p> <p> Facundos mihi de libidinosis<br> Legisti nimium, Sabelle, versus,<br> Quales nec Didymi sciunt puellae<br> Nec molles Elephantidos libelli.<br> Sunt illic Veneris novae figurae, <span style="font-size: 80%;">5</span><br> Quales perditus audeat fututor,<br> Praestent et taceant quid exoleti,<br> Quo symplegmate quinque copulentur,<br> Qua plures teneantur a catena,<br> Extinctam liceat quid ad lucernam. <span style="font-size: 80%;">10</span><br> Tanti non erat, esse te disertum. </p> <p class=shortborder></p> <p> <b>XLIV</B> </p> <p> Unice, cognato iunctum mihi sanguine nomen<br> Qui geris et studio corda propinqua meis;<br> Carmina cum facias soli cedentia fratri,<br> Pectore non minor es, sed pietate prior.<br> Lesbia cum lepido te posset amare Catullo, <span style="font-size: 80%;">5</span><br> Te post Nasonem blanda Corinna sequi.<br> Nec deerant zephyri, si te dare vela iuvaret;<br> Sed tu litus amas. Hoc quoque fratris habes. </p> <p class=shortborder></p> <p> <b>XLV</B> </p> <p> Haedina tibi pelle contegenti<br> Nudae tempora verticemque calvae,<br> Festive tibi, Phoebe, dixit ille,<br> Qui dixit caput esse calceatum. </p> <p class=shortborder></p> <p> <b>XLVI</B> </p> <p> Difficilis facilis, iucundus acerbus es idem:<br> Nec tecum possum vivere, nec sine te. </p> <p class=shortborder></p> <p> <b>XLVII</B> </p> <p> Vendunt carmina Gallus et Lupercus.<br> Sanos, Classice, nunc nega poetas. </p> <p class=shortborder></p> <p> <b>XLVIII</B> </p> <p> Boletos et aprum si tamquam vilia ponis<br> Et non esse putas haec mea vota, volo:<br> Si fortunatum fieri me credis et heres<br> Vis scribi propter quinque Lucrina, vale.<br> Lauta tamen cena est: fateor, lautissima, sed cras <span style="font-size: 80%;">5</span><br> Nil erit, immo hodie, protinus immo nihil,<br> Quod sciat infelix damnatae spongia virgae<br> Vel quicumque canis iunctaque testa viae:<br> Mullorum leporumque et suminis exitus hic est,<br> Sulphureusque color carnificesque pedes. <span style="font-size: 80%;">10</span><br> Non Albana mihi sit comissatio tanti<br> Nec Capitolinae pontificumque dapes;<br> Inputet ipse deus nectar mihi, fiet acetum<br> Et Vaticani perfida vappa cadi.<br> Convivas alios cenarum quaere magister, <span style="font-size: 80%;">15</span><br> Quos capiant mensae regna superba tuae:<br> Me meus ad subitas invitet amicus ofellas:<br> Haec mihi, quam possum reddere, cena placet. </p> <p class=shortborder></p> <p> <b>XLIX</B> </p> <p> Crinitae Line paedagoge turbae,<br> Rerum quem dominum vocat suarum<br> Et credit cui Postumilla dives<br> Gemmas, aurea, vina, concubinos:<br> Sic te perpetua fide probatum <span style="font-size: 80%;">5</span><br> Nulli non tua praeferat patrona:<br> Succurras misero, precor, furori<br> Et serves aliquando neglegenter<br> Illos qui male cor meum perurunt,<br> Quos et noctibus et diebus opto <span style="font-size: 80%;">10</span><br> In nostro cupidus sinu videre,<br> Formosos, niveos, pares, gemellos,<br> Grandes, non pueros, sed uniones. </p> <p class=shortborder></p> <p> <b>L</B> </p> <p> Daphnonas, platanonas et aerios pityonas<br> Et non unius balnea solus habes,<br> Et tibi centenis stat porticus alta columnis,<br> Calcatusque tuo sub pede lucet onyx,<br> Pulvereumque fugax hippodromon ungula plaudit, <span style="font-size: 80%;">5</span><br> Et pereuntis aquae fluctus ubique sonat;<br> Atria longa patent. Sed nec cenantibus usquam<br> Nec somno locus est. Quam bene non habitas! </p> <p class=shortborder></p> <p> <b>LI</B> </p> <p> Tam saepe nostrum decipi Fabullinum,<br> Miraris, Aule? semper homo bonus tiro est. </p> <p class=shortborder></p> <p> <b>LII</B> </p> <p> Tempora Pieria solitus redimire corona,<br> Nec minus attonitis vox celebrata reis,<br> Hic situs est, hic ille tuus, Sempronia, Rufus,<br> Cuius et ipse tui flagrat amore cinis.<br> Dulcis in Elysio narraris fabula campo, <span style="font-size: 80%;">5</span><br> Et stupet ad raptus Tyndaris ipsa tuos:<br> Tu melior, quae deserto raptore redisti,<br> Illa virum voluit nec repetita sequi.<br> Ridet et Iliacos audit Menelaus amores:<br> Absolvit Phrygium vestra rapina Parim. <span style="font-size: 80%;">10</span><br> Accipient olim cum te loca laeta piorum,<br> Non erit in Stygia notior umbra domo:<br> Non aliena videt, sed amat Proserpina raptas:<br> Iste tibi dominam conciliabit amor. </p> <p class=shortborder></p> <p> <b>LIII</B> </p> <p> Nummi cum tibi sint opesque tantae,<br> Quantas civis habet, Paterne, rarus,<br> Largiris nihil incubasque gazae,<br> Ut magnus draco, quem canunt poetae<br> Custodem Scythici fuisse luci. <span style="font-size: 80%;">5</span><br> Sed causa, ut memoras et ipse iactas,<br> Dirae filius est rapacitatis.<br> Ecquid tu fatuos rudesque quaeris,<br> Inludas quibus auferasque mentem?<br> Huic semper vitio pater fuisti. </p> <p class=shortborder></p> <p> <b>LIV</B> </p> <p> Crine ruber, niger ore, brevis pede, lumine laesus,<br> Rem magnam praestas, Zoile, si bonus es. </p> <p class=shortborder></p> <p> <b>LV</B> </p> <p> Gratis qui dare vos iubet, puellae,<br> Insulsissimus inprobissimusque est.<br> Gratis ne date, basiate gratis.<br> Hoc Aegle negat, hoc avara vendit.<br> Sed vendat: bene basiare quantum est! <span style="font-size: 80%;">5</span><br> Hoc vendit quoque nec levi rapina:<br> Aut libram petit illa Cosmiani,<br> Aut binos quater a nova moneta,<br> Ne sint basia muta, ne maligna,<br> Ne clusis aditum neget labellis. <span style="font-size: 80%;">10</span><br> Humane tamen hoc facit, sed unum,<br> Gratis quae dare basium recusat<br> Gratis lingere non recusat, Aegle. </p> <p class=shortborder></p> <p> <b>LVI</B> </p> <p> Aegrotas uno decies aut saepius anno,<br> Nec tibi, sed nobis hoc, Polycharme, nocet:<br> Nam quotiens surgis, soteria poscis amicos.<br> Sit pudor: aegrota iam, Polycharme, semel. </p> <p class=shortborder></p> <p> <b>LVII</B> </p> <p> Cur saepe sicci parva rura Nomenti<br> Laremque villae sordidum petam, quaeris?<br> Nec cogitandi, Sparse, nec quiescendi<br> In urbe locus est pauperi. Negant vitam<br> Ludi magistri mane, nocte pistores, <span style="font-size: 80%;">5</span><br> Aerariorum marculi die toto;<br> Hinc otiosus sordidam quatit mensam<br> Neroniana nummularius massa,<br> Illinc balucis malleator Hispanae<br> Tritum nitenti fuste verberat saxum; <span style="font-size: 80%;">10</span><br> Nec turba cessat entheata Bellonae,<br> Nec fasciato naufragus loquax trunco,<br> A matre doctus nec rogare Iudaeus,<br> Nec sulphuratae lippus institor mercis.<br> Numerare pigri damna quis potest somni? <span style="font-size: 80%;">15</span><br> Dicet quot aera verberent manus urbis,<br> Cum secta Colcho Luna vapulat rhombo.<br> Tu, Sparse, nescis ista, nec potes scire,<br> Petilianis delicatus in regnis,<br> Cui plana summos despicit domus montis, <span style="font-size: 80%;">20</span><br> Et rus in urbe est vinitorque Romanus<br> Nec in Falerno colle maior autumnus,<br> Intraque limen latus essedo cursus,<br> Et in profundo somnus, et quies nullis<br> Offensa linguis, nec dies nisi admissus. <span style="font-size: 80%;">25</span><br> Nos transeuntis risus excitat turbae,<br> Et ad cubilest Roma. Taedio fessis<br> Dormire quotiens libuit, imus ad villam. </p> <p class=shortborder></p> <p> <b>LVIII</B> </p> <p> Ancillariolum tua te vocat uxor, et ipsa<br> Lecticariola est: estis, Alauda, pares. </p> <p class=shortborder></p> <p> <b>LIX</B> </p> <p> Tantum dat tibi Roma basiorum<br> Post annos modo quindecim reverso,<br> Quantum Lesbia non dedit Catullo.<br> Te vicinia tota, te pilosus<br> Hircoso premit osculo colonus; <span style="font-size: 80%;">5</span><br> Hinc instat tibi textor, inde fullo,<br> Hinc sutor modo pelle basiata,<br> Hinc menti dominus periculosi,<br> Hinc et dexiocholus, inde lippus,<br> Fellatorque recensque cunnilingus. <span style="font-size: 80%;">10</span><br> Iam tanti tibi non fuit redire. </p> <p class=shortborder></p> <p> <b>LX</B> </p> <p> Martis alumne dies, roseam quo lampada primum<br> Magnaque siderei vidimus ora dei,<br> Si te rure coli viridisque pudebit ad aras,<br> Qui fueras Latia cultus in urbe mihi:<br> Da veniam, servire meis quod nolo Kalendis, <span style="font-size: 80%;">5</span><br> Et qua sum genitus, vivere luce volo.<br> Natali pallere suo, ne calda Sabello<br> Desit; et ut liquidum potet Alauda merum,<br> Turbida sollicito transmittere Caecuba sacco;<br> Atque inter mensas ire, redire suas; <span style="font-size: 80%;">10</span><br> Excipere hos illos, et tota surgere cena<br> Marmora calcantem frigidiora gelu:<br> Quae ratio est, haec sponte sua perferre patique,<br> Quae te si iubeat rex dominusque, neges? </p> <p class=shortborder></p> <p> <b>LXI</B> </p> <p> Versus et breve vividumque carmen<br> In te ne faciam, times, Ligurra,<br> Et dignus cupis hoc metu videri.<br> Sed frustra metuis cupisque frustra.<br> In tauros Libyci ruunt leones, <span style="font-size: 80%;">5</span><br> Non sunt papilionibus molesti.<br> Quaeras, censeo, si legi laboras,<br> Nigri fornicis ebrium poetam,<br> Qui carbone rudi putrique creta<br> Scribit carmina, quae legunt cacantes. <span style="font-size: 80%;">10</span><br> Frons haec stigmate non meo notanda est. </p> <p class=shortborder></p> <p> <b>LXII</B> </p> <p> Antiqui rex magne poli mundique prioris,<br> Sub quo pigra quies nec labor ullus erat,<br> Nec regale nimis fulmen nec fulmine digni,<br> Scissa nec ad Manes, sed sibi dives humus:<br> Laetus ad haec facilisque veni sollemnia Prisci <span style="font-size: 80%;">5</span><br> Gaudia: cum sacris te decet esse tuis.<br> Tu reducem patriae sexta, pater optime, bruma<br> Pacifici Latia reddis ab urbe Numae.<br> Cernis, ut Ausonio similis tibi pompa macello<br> Pendeat et quantus luxurietur honos? <span style="font-size: 80%;">10</span><br> Quam non parca manus largaeque nomismata mensae,<br> Quae, Saturne, tibi pernumerentur opes?<br> Utque sit his pretium meritis et gratia maior,<br> Et pater et frugi sic tua sacra colit.<br> At tu sancte — tuo sic semper amere Decembri — <span style="font-size: 80%;">15</span><br> Hos illi iubeas saepe redire dies. </p> <p class=shortborder></p> <p> <b>LXIII</B> </p> <p> Uncto Corduba laetior Venafro,<br> Histra nec minus absoluta testa,<br> Albi quae superas oves Galaesi<br> Nullo murice nec cruore mendax,<br> Sed tinctis gregibus colore vivo: <span style="font-size: 80%;">5</span><br> Dic vestro, rogo, sit pudor poetae,<br> Nec gratis recitet meos libellos.<br> Ferrem, si faceret bonus poeta,<br> Cui possem dare mutuos dolores.<br> Corrumpit sine talione caelebs, <span style="font-size: 80%;">10</span><br> Caecus perdere non potest quod aufert:<br> Nil est deterius latrone nudo:<br> Nil securius est malo poeta. </p> <p class=shortborder></p> <p> <b>LXIV</B> </p> <p> Vincentem roseos facieque comaque ministros<br> Cinna cocum fecit. Cinna, gulosus homo es. </p> <p class=shortborder></p> <p> <b>LXV</B> </p> <p> Formosa Phyllis nocte cum mihi tota<br> Se praestitisset omnibus modis largam,<br> Et cogitarem mane quod darem munus,<br> Utrumne Cosmi, Nicerotis an libram,<br> An Baeticarum pondus acre lanarum, <span style="font-size: 80%;">5</span><br> An de moneta Caesaris decem flavos:<br> Amplexa collum basioque tam longo<br> Blandita, quam sunt nuptiae columbarum,<br> Rogare coepit Phyllis amphoram vini. </p> <p class=shortborder></p> <p> <b>LXVI</B> </p> <p> Bis quinquagenis domus est tibi milibus empta,<br> Vendere quam summa vel breviore cupis.<br> Arte sed emptorem vafra corrumpis, Amoene,<br> Et casa divitiis ambitiosa latet.<br> Gemmantes prima fulgent testudine lecti, <span style="font-size: 80%;">5</span><br> Et Maurusiaci pondera rara citri;<br> Argentum atque aurum non simplex Delphica portat;<br> Stant pueri, dominos quos precer esse meos.<br> Deinde ducenta sonas, et ais non esse minoris.<br> Instructam vili vendis, Amoene, domum. </p> <p class=shortborder></p> <p> <b>LXVII</B> </p> <p> Maiae Mercurium creastis Idus,<br> Augustis redit Idibus Diana,<br> Octobres Maro consecravit Idus.<br> Idus saepe colas et has et illas,<br> Qui magni celebras Maronis Idus. </p> <p class=shortborder></p> <p> <b>LXVIII</B> </p> <p> Matutine cliens, urbis mihi causa relictae,<br> Atria, si sapias, ambitiosa colas.<br> Non sum ego causidicus, nec amaris litibus aptus,<br> Sed piger et senior Pieridumque comes;<br> Otia me somnusque iuvant, quae magna negavit <span style="font-size: 80%;">5</span><br> Roma mihi: redeo, si vigilatur et hic. </p> <p class=shortborder></p> <p> <b>LXIX</B> </p> <p> Sic tanquam tabulas scyphosque, Paule,<br> Omnes archetypos habes amicos. </p> <p class=shortborder></p> <p> <b>LXX</B> </p> <p> Lintea ferret Apro vatius cum vernula nuper<br> Et supra togulam lusca sederet anus<br> Atque olei stillam daret enterocelicus unctor,<br> Udorum tetricus censor et asper erat:<br> Frangendos calices effundendumque Falernum <span style="font-size: 80%;">5</span><br> Clamabat, biberet quod modo lotus eques.<br> A sene sed postquam patruo venere trecenta,<br> Sobrius a thermis nescit abire domum.<br> O quantum diatreta valent et quinque comati!<br> Tunc, cum pauper erat, non sitiebat Aper. </p> <p class=shortborder></p> <p> <b>LXXI</B> </p> <p> Nil non, Lygde, mihi negas roganti:<br> At quondam mihi, Lygde, nil negabas. </p> <p class=shortborder></p> <p> <b>LXXII</B> </p> <p> Iugera mercatus prope busta latentis agelli<br> Et male compactae culmina fulta casae,<br> Deseris urbanas, tua praedia, Pannyche, lites<br> Parvaque, sed tritae praemia certa togae.<br> Frumentum, milium tisanamque fabamque solebas <span style="font-size: 80%;">5</span><br> Vendere pragmaticus, nunc emis agricola. </p> <p class=shortborder></p> <p> <b>LXXIII</B> </p> <p> Heredem tibi me, Catulle, dicis.<br> Non credam, nisi legero, Catulle. </p> <p class=shortborder></p> <p> <b>LXXIV</B> </p> <p> Dum tibi Niliacus portat crystalla cataplus,<br> Accipe de circo pocula Flaminio.<br> Hi magis audaces, an sunt qui talia mittunt<br> Munera? Sed gemmis vilibus usus inest:<br> Nullum sollicitant haec, Flacce, toreumata furem, <span style="font-size: 80%;">5</span><br> Et nimium calidis non vitiantur aquis.<br> Quid, quod securo potat conviva ministro,<br> Et casum tremulae non timuere manus?<br> Hoc quoque non nihil est, quod propinabis in istis,<br> Frangendus fuerit si tibi, Flacce, calix. </p> <p class=shortborder></p> <p> <b>LXXV</B> </p> <p> Festinat Polytimus ad puellas;<br> Invitus puerum fatetur Hypnus;<br> Pastas glande natis habet Secundus;<br> Mollis Dindymus est, sed esse non vult;<br> Amphion potuit puella nasci. <span style="font-size: 80%;">5</span><br> Horum delicias superbiamque<br> Et fastus querulos, Avite, malo,<br> Quam dotis mihi quinquies ducena. </p> <p class=shortborder></p> <p> <b>LXXVI</B> </p> <p> Amphora vigesis, modius datur aere quaterno.<br> Ebrius et crudus, nil habet agricola. </p> <p class=shortborder></p> <p> <b>LXXVII</B> </p> <p> Multis dum precibus Iovem salutat<br> Stans summos resupinus usque in ungues<br> Aethon in Capitolio pepedit.<br> Riserunt homines, sed ipse divom<br> Offensus genitor, trinoctiali <span style="font-size: 80%;">5</span><br> Adfecit domicenio clientem.<br> Post hoc flagitium misellus Aethon,<br> Cum vult in Capitolium venire,<br> Sellas ante petit Paterclianas<br> Et pedit deciesque viciesque. <span style="font-size: 80%;">10</span><br> Sed quamvis sibi caverit crepando,<br> Compressis natibus Iovem salutat. </p> <p class=shortborder></p> <p> <b>LXXVIII</B> </p> <p> Nil in te scripsi, Bithynice. Credere non vis<br> Et iurare iubes? Malo satis facere. </p> <p class=shortborder></p> <p> <b>LXXIX</B> </p> <p> Donavi tibi multa, quae rogasti;<br> Donavi tibi plura, quam rogasti:<br> Non cessas tamen usque me rogare.<br> Quisquis nil negat, Atticilla, fellat. </p> <p class=shortborder></p> <p> <b>LXXX</B> </p> <p> Ne laudet dignos, laudat Callistratus omnes.<br> Cui malus est nemo, quis bonus esse potest? </p> <p class=shortborder></p> <p> <b>LXXXI</B> </p> <p> Brumae diebus feriisque Saturni<br> Mittebat Umber aliculam mihi pauper;<br> Nunc mittit alicam: factus est enim dives. </p> <p class=shortborder></p> <p> <b>LXXXII</B> </p> <p> Effugere in thermis et circa balnea non est<br> Menogenen, omni tu licet arte velis.<br> Captabit tepidum dextra laevaque trigonem,<br> Inputet acceptas ut tibi saepe pilas.<br> Colliget et referet laxum de pulvere follem, <span style="font-size: 80%;">5</span><br> Et si iam lotus, iam soleatus erit.<br> Lintea si sumes, nive candidiora loquetur,<br> Sint licet infantis sordidiora sinu.<br> Exiguos secto comentem dente capillos<br> Dicet Achilleas disposuisse comas. <span style="font-size: 80%;">10</span><br> Fumosae feret ipse propin de faece lagonae,<br> Frontis et umorem colliget usque tuae.<br> Omnia laudabit, mirabitur omnia, donec<br> Perpessus dicas taedia mille 'Veni!' </p> <p class=shortborder></p> <p> <b>LXXXIII</B> </p> <p> Derisor Fabianus hirnearum,<br> Omnes quem modo colei timebant<br> Dicentem tumidas in hydrocelas,<br> Quantum nec duo dicerent Catulli,<br> In thermis subito Neronianis <span style="font-size: 80%;">5</span><br> Vidit se miser, et tacere coepit. </p> <p class=shortborder></p> <p> <b>LXXXIV</B> </p> <p> Nolueram, Polytime, tuos violare capillos,<br> Sed iuvat hoc precibus me tribuisse tuis.<br> Talis eras, modo tonse Pelops, positisque nitebas<br> Crinibus, ut totum sponsa videret ebur. </p> <p class=shortborder></p> <p> <b>LXXXV</B> </p> <p> Pediconibus os olere dicis.<br> Hoc si, sicut ais, Fabulle, verum est:<br> Quid tu credis olere cunnilingis? </p> <p class=shortborder></p> <p> <b>LXXXVI</B> </p> <p> Triginta tibi sunt pueri totidemque puellae:<br> Una est nec surgit mentula. Quid facies? </p> <p class=shortborder></p> <p> <b>LXXXVII</B> </p> <p> Bis Cotta soleas perdidisse se questus,<br> Dum neglegentem ducit ad pedes vernam,<br> Qui solus inopi praestat et facit turbam,<br> Excogitavit — homo sagax et astutus — <br> Ne facere posset tale saepius damnum: <span style="font-size: 80%;">5</span><br> Excalceatus ire coepit ad cenam. </p> <p class=shortborder></p> <p> <b>LXXXVIII</B> </p> <p> Tongilianus habet nasum: scio, non nego. Sed iam<br> Nil praeter nasum Tongilianus habet. </p> <p class=shortborder></p> <p> <b>LXXXIX</B> </p> <p> Quod lana caput alligas, Charine,<br> Non aures tibi, sed dolent capilli. </p> <p class=shortborder></p> <p> <b>XC </B> </p> <p> Pro sene, sed clare, votum Maro fecit amico,<br> Cui gravis et fervens hemitritaeos erat,<br> Si Stygias aeger non esset missus ad umbras,<br> Ut caderet magno victima grata Iovi.<br> Coeperunt certam medici spondere salutem. <span style="font-size: 80%;">5</span><br> Ne votum solvat, nunc Maro vota facit. </p> <p class=shortborder></p> <p> <b>XCI</B> </p> <p> Communis tibi cum viro, Magulla,<br> Cum sit lectulus et sit exoletus,<br> Quare, dic mihi, non sit et minister.<br> Suspiras; ratio est, times lagonam. </p> <p class=shortborder></p> <p> <b>XCII</B> </p> <p> Saepe rogare soles, qualis sim, Prisce, futurus,<br> Si fiam locuples simque repente potens.<br> Quemquam posse putas mores narrare futuros?<br> Dic mihi, si fias tu leo, qualis eris? </p> <p class=shortborder></p> <p> <b>XCIII</B> </p> <p> Qua moechum ratione basiaret<br> Coram coniuge, repperit Fabulla.<br> Parvum basiat usque morionem;<br> Hunc multis rapit osculis madentem<br> Moechus protinus, et suis repletum <span style="font-size: 80%;">5</span><br> Ridenti dominae statim remittit.<br> Quanto morio maior est maritus! </p> <p class=shortborder></p> <p> <b>XCIV</B> </p> <p> Scribebamus epos; coepisti scribere: cessi,<br> Aemula ne starent carmina nostra tuis.<br> Transtulit ad tragicos se nostra Thalia coturnos:<br> Aptasti longum tu quoque syrma tibi.<br> Fila lyrae movi Calabris exculta Camenis: <span style="font-size: 80%;">5</span><br> Plectra rapis nobis, ambitiose, nova.<br> Audemus saturas: Lucilius esse laboras.<br> Ludo levis elegos: tu quoque ludis idem.<br> Quid minus esse potest? epigrammata fingere coepi:<br> Hinc etiam petitur iam mea palma tibi. <span style="font-size: 80%;">10</span><br> Elige, quid nolis — quis enim pudor, omnia velle? — <br> Et si quid non vis, Tucca, relinque mihi. </p> <p class=shortborder></p> <p> <b>XCV</B> </p> <p> Musseti pathicissimos libellos,<br> Qui certant Sybariticis libellis,<br> Et tinctas sale pruriente chartas<br> Instanti lege Rufe; sed puella<br> Sit tecum tua, ne talassionem <span style="font-size: 80%;">5</span><br> Indicas manibus libidinosis<br> Et fias sine femina maritus. </p> <p class=shortborder></p> <p> <b>XCVI</B> </p> <p> Cum tibi nota tui sit vita fidesque mariti,<br> Nec premat ulla tuos sollicitetve toros,<br> Quid quasi paelicibus torqueris inepta ministris,<br> In quibus et brevis est et fugitiva Venus?<br> Plus tibi quam domino pueros praestare probabo: <span style="font-size: 80%;">5</span><br> Hi faciunt, ut sis femina sola viro;<br> Hi dant quod non vis uxor dare. 'Do tamen,' inquis,<br> 'Ne vagus a thalamis coniugis erret amor.'<br> Non eadem res est: Chiam volo, nolo mariscam:<br> Ne dubites quae sit Chia, marisca tua est. <span style="font-size: 80%;">10</span><br> Scire suos fines matrona et femina debet:<br> Cede sua pueris, utere parte tua. </p> <p class=shortborder></p> <p> <b>XCVII</B> </p> <p> Uxor cum tibi sit puella, qualem<br> Votis vix petat inprobus maritus,<br> Dives, nobilis, erudita, casta,<br> Rumpis, Basse, latus, sed in comatis,<br> Uxoris tibi dote quos parasti. <span style="font-size: 80%;">5</span><br> Et sic ad dominam reversa languet<br> Multis mentula milibus redempta;<br> Sed nec vocibus excitata blandis,<br> Molli pollice nec rogata surgit.<br> Sit tandem pudor, aut eamus in ius. <span style="font-size: 80%;">10</span><br> Non est haec tua, Basse: vendidisti. </p> <p class=shortborder></p> <p> <b>XCVIII</B> </p> <p> Baetis olivifera crinem redimite corona,<br> Aurea qui nitidis vellera tinguis aquis;<br> Quem Bromius, quem Pallas amat; cui rector aquarum<br> Albula navigerum per freta pandit iter:<br> Ominibus laetis vestras Instantius oras <span style="font-size: 80%;">5</span><br> Intret, et hic populis ut prior annus eat.<br> Non ignorat, onus quod sit succedere Macro:<br> Qui sua metitur pondera, ferre potest </p> <div class="footer"> <p> <a href="/martial.html">Martial</a> <a href="/index.html">The Latin Library</a> <a href="/classics.html">The Classics Page</a> </p> </div> </BODY> </HTML>