CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="th" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>การปฏิวัติอุตสาหกรรม - วิกิพีเดีย</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )thwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":["",""],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat": "thai","wgMonthNames":["","มกราคม","กุมภาพันธ์","มีนาคม","เมษายน","พฤษภาคม","มิถุนายน","กรกฎาคม","สิงหาคม","กันยายน","ตุลาคม","พฤศจิกายน","ธันวาคม"],"wgRequestId":"19e07add-9fd5-405f-a328-08975ffd837b","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"การปฏิวัติอุตสาหกรรม","wgTitle":"การปฏิวัติอุตสาหกรรม","wgCurRevisionId":11906261,"wgRevisionId":11906261,"wgArticleId":7003,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["หน้าที่มีข้อผิดพลาดการอ้างอิง","บทความทั้งหมดที่มีลิงก์เสีย", "บทความที่มีลิงก์เสียตั้งแต่กุมภาพันธ์ 2023","บทความที่มีลิงก์เสียอย่างถาวร","Webarchive template wayback links","Pages using cite ODNB with id parameter","หน้าที่ใช้ลิงก์พิเศษ ISBN","บทความที่มีข้อความภาษาอังกฤษ","CS1 errors: missing periodical","แม่แบบคอมมอนส์หมวดหมู่ลิงก์ตรงกับวิกิสนเทศ","บทความที่มีตัวระบุ BNE","บทความที่มีตัวระบุ BNF","บทความที่มีตัวระบุ BNFdata","บทความที่มีตัวระบุ GND","บทความที่มีตัวระบุ J9U","บทความที่มีตัวระบุ LCCN", "บทความที่มีตัวระบุ NDL","บทความที่มีตัวระบุ NKC","บทความที่มีตัวระบุ HDS","บทความทั้งหมดที่ยังไม่สมบูรณ์","Wikipedia articles incorporating a citation from the ODNB","วิวัฒนาการทางสังคมวัฒนธรรม","อุตสาหกรรม","การปฏิวัติอุตสาหกรรม","บทความเกี่ยวกับ ประวัติศาสตร์ ที่ยังไม่สมบูรณ์"],"wgPageViewLanguage":"th","wgPageContentLanguage":"th","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"การปฏิวัติอุตสาหกรรม","wgRelevantArticleId":7003,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia", "wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"th","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"th"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":90000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q2269","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["architecture","bitness","brands","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.charinsert-styles" :"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","ext.scribunto.logs","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.ReferenceTooltips","ext.gadget.charinsert","ext.gadget.refToolbar","ext.gadget.switcher","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init", "ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=th&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=th&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=th&modules=ext.gadget.charinsert-styles&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=th&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.2"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dc/Powerloom_weaving_in_1835.jpg/1200px-Powerloom_weaving_in_1835.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="775"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dc/Powerloom_weaving_in_1835.jpg/800px-Powerloom_weaving_in_1835.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="517"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dc/Powerloom_weaving_in_1835.jpg/640px-Powerloom_weaving_in_1835.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="413"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="การปฏิวัติอุตสาหกรรม - วิกิพีเดีย"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//th.m.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="แก้ไข" href="/w/index.php?title=%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="วิกิพีเดีย (th)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//th.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.th"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="ฟีดอะตอม วิกิพีเดีย" href="/w/index.php?title=%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B8%E0%B8%87%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%B8%E0%B8%94&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-การปฏิวัติอุตสาหกรรม rootpage-การปฏิวัติอุตสาหกรรม skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">ข้ามไปเนื้อหา</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="ไซต์"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="เมนูหลัก" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">เมนูหลัก</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">เมนูหลัก</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">ย้ายเมนูไปที่แถบด้านข้าง</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">ซ่อน</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> การนำทาง </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%B1%E0%B8%81" title="เยี่ยมชมหน้าหลัก [z]" accesskey="z"><span>หน้าหลัก</span></a></li><li id="n-ask" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%9E%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%A2:%E0%B8%96%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%84%E0%B8%B3%E0%B8%96%E0%B8%B2%E0%B8%A1"><span>ถามคำถาม</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%96%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%A2:%E0%B9%80%E0%B8%AB%E0%B8%95%E0%B8%B8%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%93%E0%B9%8C%E0%B8%9B%E0%B8%B1%E0%B8%88%E0%B8%88%E0%B8%B8%E0%B8%9A%E0%B8%B1%E0%B8%99" title="ค้นหาข้อมูลเบื้องหลังในเหตุการณ์ปัจจุบัน"><span>เหตุการณ์ปัจจุบัน</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B8%AA%E0%B8%B8%E0%B9%88%E0%B8%A1" title="โหลดหน้าแบบสุ่ม [x]" accesskey="x"><span>สุ่มบทความ</span></a></li><li id="n-about" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%9E%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%A2:%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A2%E0%B8%A7%E0%B8%81%E0%B8%B1%E0%B8%9A" title="ทำความรู้จักวิกิพีเดีย"><span>เกี่ยวกับวิกิพีเดีย</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%9E%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%A2:%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%95%E0%B9%88%E0%B8%AD" title="วิธีการติดต่อวิกิพีเดีย"><span>ติดต่อเรา</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-interaction" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-interaction" > <div class="vector-menu-heading"> มีส่วนร่วม </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%98%E0%B8%B5%E0%B9%83%E0%B8%8A%E0%B9%89:%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9A%E0%B8%B1%E0%B8%8D" title="ข้อแนะนำการใช้และแก้ไขวิกิพีเดีย"><span>คำอธิบาย</span></a></li><li id="n-introduction" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%9E%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%A2:%E0%B8%AA%E0%B8%AD%E0%B8%99%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%83%E0%B8%8A%E0%B9%89%E0%B8%87%E0%B8%B2%E0%B8%99"><span>เริ่มต้นเขียน</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%9E%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%A2:%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%84%E0%B8%A1" title="เกี่ยวกับโครงการ สิ่งที่คุณทำได้ และวิธีการค้นหา"><span>ศาลาประชาคม</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B8%E0%B8%87%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%B8%E0%B8%94" title="รายการเปลี่ยนแปลงล่าสุดในวิกินี้ [r]" accesskey="r"><span>ปรับปรุงล่าสุด</span></a></li><li id="n-discord" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%9E%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%A2:%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%AA%E0%B8%84%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%94"><span>ดิสคอร์ด</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%B1%E0%B8%81" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="วิกิพีเดีย" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-th.svg" style="width: 6.4375em; height: 1.6875em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="สารานุกรมเสรี" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-th.svg" width="100" height="18" style="width: 6.25em; height: 1.125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B8%84%E0%B9%89%E0%B8%99%E0%B8%AB%E0%B8%B2" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="ค้นหาวิกิ [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>ค้นหา</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="ค้นหาใน วิกิพีเดีย" aria-label="ค้นหาใน วิกิพีเดีย" autocapitalize="sentences" title="ค้นหาวิกิ [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="พิเศษ:ค้นหา"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">ค้นหา</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="เครื่องมือส่วนตัว"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="หน้าตา"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page's font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="หน้าตา" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">หน้าตา</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_th.wikipedia.org&uselang=th" class=""><span>บริจาคให้วิกิพีเดีย</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B8%AA%E0%B8%A3%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%9A%E0%B8%B1%E0%B8%8D%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%9C%E0%B8%B9%E0%B9%89%E0%B9%83%E0%B8%8A%E0%B9%89%E0%B9%83%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B9%88&returnto=%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1" title="แนะนำให้คุณสร้างบัญชีและเข้าสู่ระบบ แต่ไม่บังคับ" class=""><span>สร้างบัญชี</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B8%A5%E0%B9%87%E0%B8%AD%E0%B8%81%E0%B8%AD%E0%B8%B4%E0%B8%99&returnto=%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1" title="แนะนำให้คุณเข้าสู่ระบบ แต่ไม่บังคับ [o]" accesskey="o" class=""><span>เข้าสู่ระบบ</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="ตัวเลือกเพิ่มเติม" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="เครื่องมือส่วนตัว" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">เครื่องมือส่วนตัว</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="เมนูผู้ใช้" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_th.wikipedia.org&uselang=th"><span>บริจาคให้วิกิพีเดีย</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B8%AA%E0%B8%A3%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%9A%E0%B8%B1%E0%B8%8D%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%9C%E0%B8%B9%E0%B9%89%E0%B9%83%E0%B8%8A%E0%B9%89%E0%B9%83%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B9%88&returnto=%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1" title="แนะนำให้คุณสร้างบัญชีและเข้าสู่ระบบ แต่ไม่บังคับ"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>สร้างบัญชี</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B8%A5%E0%B9%87%E0%B8%AD%E0%B8%81%E0%B8%AD%E0%B8%B4%E0%B8%99&returnto=%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1" title="แนะนำให้คุณเข้าสู่ระบบ แต่ไม่บังคับ [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>เข้าสู่ระบบ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> หน้าสำหรับผู้แก้ไขที่ออกจากระบบ <a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%98%E0%B8%B5%E0%B9%83%E0%B8%8A%E0%B9%89:%E0%B8%9A%E0%B8%97%E0%B8%99%E0%B8%B3" aria-label="เรียนรู้เพิ่มเกี่ยวกับการแก้ไข"><span>เรียนรู้เพิ่มเติม</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%B7%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%89%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%82%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%99" title="รายการการแก้ไขจากเลขที่อยู่ไอพีนี้ [y]" accesskey="y"><span>ส่วนร่วม</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%9E%E0%B8%B9%E0%B8%94%E0%B8%84%E0%B8%B8%E0%B8%A2%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%89%E0%B8%B1%E0%B8%99" title="อภิปรายเกี่ยวกับการแก้ไขจากเลขที่อยู่ไอพีนี้ [n]" accesskey="n"><span>คุย</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="ไซต์"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="สารบัญ" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">สารบัญ</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">ย้ายเมนูไปที่แถบด้านข้าง</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">ซ่อน</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">บทนำ</div> </a> </li> <li id="toc-ศัพท์มูลวิทยา" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#ศัพท์มูลวิทยา"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>ศัพท์มูลวิทยา</span> </div> </a> <ul id="toc-ศัพท์มูลวิทยา-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ปัจจัย" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#ปัจจัย"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>ปัจจัย</span> </div> </a> <ul id="toc-ปัจจัย-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-นวัตกรรม" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#นวัตกรรม"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>นวัตกรรม</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-นวัตกรรม-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Toggle นวัตกรรม subsection</span> </button> <ul id="toc-นวัตกรรม-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-อุตสาหกรรมการผลิตสิ่งทอ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#อุตสาหกรรมการผลิตสิ่งทอ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1</span> <span>อุตสาหกรรมการผลิตสิ่งทอ</span> </div> </a> <ul id="toc-อุตสาหกรรมการผลิตสิ่งทอ-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-สถิติอุตสาหกรรมสิ่งทอของอังกฤษ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#สถิติอุตสาหกรรมสิ่งทอของอังกฤษ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1.1</span> <span>สถิติอุตสาหกรรมสิ่งทอของอังกฤษ</span> </div> </a> <ul id="toc-สถิติอุตสาหกรรมสิ่งทอของอังกฤษ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ขนสัตว์" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#ขนสัตว์"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1.2</span> <span>ขนสัตว์</span> </div> </a> <ul id="toc-ขนสัตว์-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ใยไหม" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#ใยไหม"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1.3</span> <span>ใยไหม</span> </div> </a> <ul id="toc-ใยไหม-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ฝ้าย" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#ฝ้าย"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1.4</span> <span>ฝ้าย</span> </div> </a> <ul id="toc-ฝ้าย-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-การค้าและสิ่งทอ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#การค้าและสิ่งทอ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1.5</span> <span>การค้าและสิ่งทอ</span> </div> </a> <ul id="toc-การค้าและสิ่งทอ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-การผลิตสิ่งทอของยุโรปก่อนการใช้เครื่องจักร" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#การผลิตสิ่งทอของยุโรปก่อนการใช้เครื่องจักร"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1.6</span> <span>การผลิตสิ่งทอของยุโรปก่อนการใช้เครื่องจักร</span> </div> </a> <ul id="toc-การผลิตสิ่งทอของยุโรปก่อนการใช้เครื่องจักร-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-การประดิษฐ์เครื่องจักรสิ่งทอ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#การประดิษฐ์เครื่องจักรสิ่งทอ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1.7</span> <span>การประดิษฐ์เครื่องจักรสิ่งทอ</span> </div> </a> <ul id="toc-การประดิษฐ์เครื่องจักรสิ่งทอ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-แหล่งข้อมูลอื่น" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#แหล่งข้อมูลอื่น"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>แหล่งข้อมูลอื่น</span> </div> </a> <ul id="toc-แหล่งข้อมูลอื่น-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-อ้างอิง" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#อ้างอิง"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>อ้างอิง</span> </div> </a> <ul id="toc-อ้างอิง-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-อ่านเพิ่ม" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#อ่านเพิ่ม"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>อ่านเพิ่ม</span> </div> </a> <ul id="toc-อ่านเพิ่ม-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-แหล่งข้อมูลอื่น_2" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#แหล่งข้อมูลอื่น_2"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>แหล่งข้อมูลอื่น</span> </div> </a> <ul id="toc-แหล่งข้อมูลอื่น_2-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="สารบัญ" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Toggle the table of contents" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Toggle the table of contents</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">การปฏิวัติอุตสาหกรรม</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="ไปที่บทความในภาษาอื่น ซึ่งมีใน 140 ภาษา" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-140" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">140 ภาษา</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ace mw-list-item"><a href="https://ace.wikipedia.org/wiki/R%C3%A8volusi_industri" title="Rèvolusi industri – อาเจะห์" lang="ace" hreflang="ace" data-title="Rèvolusi industri" data-language-autonym="Acèh" data-language-local-name="อาเจะห์" class="interlanguage-link-target"><span>Acèh</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Industri%C3%ABle_Revolusie" title="Industriële Revolusie – แอฟริกานส์" lang="af" hreflang="af" data-title="Industriële Revolusie" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="แอฟริกานส์" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Industrielle_Revolution" title="Industrielle Revolution – เยอรมันสวิส" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Industrielle Revolution" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="เยอรมันสวิส" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%8A%A2%E1%8A%95%E1%8B%B1%E1%88%B5%E1%89%B5%E1%88%AA_%E1%8A%A0%E1%89%A5%E1%8B%AE%E1%89%B5" title="የኢንዱስትሪ አብዮት – อัมฮารา" lang="am" hreflang="am" data-title="የኢንዱስትሪ አብዮት" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="อัมฮารา" class="interlanguage-link-target"><span>አማርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Revoluci%C3%B3n_industrial" title="Revolución industrial – อารากอน" lang="an" hreflang="an" data-title="Revolución industrial" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="อารากอน" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AB%D9%88%D8%B1%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B5%D9%86%D8%A7%D8%B9%D9%8A%D8%A9" title="الثورة الصناعية – อาหรับ" lang="ar" hreflang="ar" data-title="الثورة الصناعية" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="อาหรับ" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AB%D9%88%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D9%84%D8%B5%D9%86%D8%A7%D8%B9%D9%8A%D9%87" title="الثوره الصناعيه – อาหรับพื้นเมืองอียิปต์" lang="arz" hreflang="arz" data-title="الثوره الصناعيه" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="อาหรับพื้นเมืองอียิปต์" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-as mw-list-item"><a href="https://as.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%B6%E0%A6%BF%E0%A6%B2%E0%A7%8D%E0%A6%AA_%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B2%E0%A7%B1" title="শিল্প বিপ্লৱ – อัสสัม" lang="as" hreflang="as" data-title="শিল্প বিপ্লৱ" data-language-autonym="অসমীয়া" data-language-local-name="อัสสัม" class="interlanguage-link-target"><span>অসমীয়া</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Revoluci%C3%B3n_industrial" title="Revolución industrial – อัสตูเรียส" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Revolución industrial" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="อัสตูเรียส" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/S%C9%99naye_inqilab%C4%B1" title="Sənaye inqilabı – อาเซอร์ไบจาน" lang="az" hreflang="az" data-title="Sənaye inqilabı" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="อาเซอร์ไบจาน" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%B5%D9%86%D8%A7%DB%8C%D8%B9_%D8%A7%DB%8C%D9%86%D9%82%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%A8%DB%8C" title="صنایع اینقیلابی – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="صنایع اینقیلابی" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D3%99%D0%BD%D3%99%D2%93%D3%99%D1%82_%D0%B8%D0%BD%D2%A1%D0%B8%D0%BB%D0%B0%D0%B1%D1%8B" title="Сәнәғәт инҡилабы – บัชคีร์" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Сәнәғәт инҡилабы" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="บัชคีร์" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/Pramuon%C4%97s_perversmos" title="Pramuonės perversmos – ซาโมจิเตียน" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Pramuonės perversmos" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="ซาโมจิเตียน" class="interlanguage-link-target"><span>Žemaitėška</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%86%D0%BD%D0%B4%D1%83%D1%81%D1%82%D1%80%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D1%8D%D0%B2%D0%B0%D0%BB%D1%8E%D1%86%D1%8B%D1%8F" title="Індустрыяльная рэвалюцыя – เบลารุส" lang="be" hreflang="be" data-title="Індустрыяльная рэвалюцыя" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="เบลารุส" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%86%D0%BD%D0%B4%D1%83%D1%81%D1%82%D1%80%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D1%8D%D0%B2%D0%B0%D0%BB%D1%8E%D1%86%D1%8B%D1%8F" title="Індустрыяльная рэвалюцыя – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Індустрыяльная рэвалюцыя" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%BD%D0%B4%D1%83%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0_%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%8E%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Индустриална революция – บัลแกเรีย" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Индустриална революция" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="บัลแกเรีย" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%B6%E0%A6%BF%E0%A6%B2%E0%A7%8D%E0%A6%AA_%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B2%E0%A6%AC" title="শিল্প বিপ্লব – บังกลา" lang="bn" hreflang="bn" data-title="শিল্প বিপ্লব" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="บังกลา" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Dispac%27h_Greantel" title="Dispac'h Greantel – เบรตัน" lang="br" hreflang="br" data-title="Dispac'h Greantel" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="เบรตัน" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Industrijska_revolucija" title="Industrijska revolucija – บอสเนีย" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Industrijska revolucija" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="บอสเนีย" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bxr mw-list-item"><a href="https://bxr.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%B6%D0%B0%D2%AF%D0%B9%D0%BB%D1%8D%D0%B4%D0%B1%D1%8D%D1%80%D0%B8%D0%B8%D0%BD_%D1%85%D1%83%D0%B1%D0%B8%D1%81%D1%85%D0%B0%D0%BB" title="Ажаүйлэдбэриин хубисхал – Russia Buriat" lang="bxr" hreflang="bxr" data-title="Ажаүйлэдбэриин хубисхал" data-language-autonym="Буряад" data-language-local-name="Russia Buriat" class="interlanguage-link-target"><span>Буряад</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="บทความคัดสรร"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Revoluci%C3%B3_Industrial" title="Revolució Industrial – คาตาลัน" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Revolució Industrial" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="คาตาลัน" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%BD%D0%B4%D1%83%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B8%D0%BD_%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%8E%D1%86%D0%B8" title="Индустрин революци – เชเชน" lang="ce" hreflang="ce" data-title="Индустрин революци" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="เชเชน" class="interlanguage-link-target"><span>Нохчийн</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%DB%86%DA%95%D8%B4%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%D8%B4%DB%95%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D9%86%DB%95" title="شۆڕشی پیشەسازانە – เคิร์ดตอนกลาง" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="شۆڕشی پیشەسازانە" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="เคิร์ดตอนกลาง" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-crh mw-list-item"><a href="https://crh.wikipedia.org/wiki/Sanay%C4%B1_inqil%C3%A2b%C4%B1" title="Sanayı inqilâbı – ตุรกีไครเมีย" lang="crh" hreflang="crh" data-title="Sanayı inqilâbı" data-language-autonym="Qırımtatarca" data-language-local-name="ตุรกีไครเมีย" class="interlanguage-link-target"><span>Qırımtatarca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Pr%C5%AFmyslov%C3%A1_revoluce" title="Průmyslová revoluce – เช็ก" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Průmyslová revoluce" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="เช็ก" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Y_Chwyldro_Diwydiannol" title="Y Chwyldro Diwydiannol – เวลส์" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Y Chwyldro Diwydiannol" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="เวลส์" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da badge-Q17559452 badge-recommendedarticle mw-list-item" title="บทความแนะนำ"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Den_industrielle_revolution" title="Den industrielle revolution – เดนมาร์ก" lang="da" hreflang="da" data-title="Den industrielle revolution" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="เดนมาร์ก" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Industrielle_Revolution" title="Industrielle Revolution – เยอรมัน" lang="de" hreflang="de" data-title="Industrielle Revolution" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="เยอรมัน" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/%C4%B0nq%C4%B1lab%C3%AA_senayiye" title="İnqılabê senayiye – Zazaki" lang="diq" hreflang="diq" data-title="İnqılabê senayiye" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Zazaki" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%92%CE%B9%CE%BF%CE%BC%CE%B7%CF%87%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%B5%CF%80%CE%B1%CE%BD%CE%AC%CF%83%CF%84%CE%B1%CF%83%CE%B7" title="Βιομηχανική επανάσταση – กรีก" lang="el" hreflang="el" data-title="Βιομηχανική επανάσταση" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="กรีก" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Industrial_Revolution" title="Industrial Revolution – อังกฤษ" lang="en" hreflang="en" data-title="Industrial Revolution" data-language-autonym="English" data-language-local-name="อังกฤษ" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Industria_revolucio" title="Industria revolucio – เอสเปรันโต" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Industria revolucio" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="เอสเปรันโต" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Revoluci%C3%B3n_Industrial" title="Revolución Industrial – สเปน" lang="es" hreflang="es" data-title="Revolución Industrial" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="สเปน" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/T%C3%B6%C3%B6stuslik_p%C3%B6%C3%B6re" title="Tööstuslik pööre – เอสโตเนีย" lang="et" hreflang="et" data-title="Tööstuslik pööre" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="เอสโตเนีย" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Industria_Iraultza" title="Industria Iraultza – บาสก์" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Industria Iraultza" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="บาสก์" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ext mw-list-item"><a href="https://ext.wikipedia.org/wiki/Revoluci%C3%B3n_Endustrial" title="Revolución Endustrial – เอกซ์เตรมาดูรา" lang="ext" hreflang="ext" data-title="Revolución Endustrial" data-language-autonym="Estremeñu" data-language-local-name="เอกซ์เตรมาดูรา" class="interlanguage-link-target"><span>Estremeñu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8_%D8%B5%D9%86%D8%B9%D8%AA%DB%8C" title="انقلاب صنعتی – เปอร์เซีย" lang="fa" hreflang="fa" data-title="انقلاب صنعتی" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="เปอร์เซีย" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="บทความคุณภาพ"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Teollinen_vallankumous" title="Teollinen vallankumous – ฟินแลนด์" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Teollinen vallankumous" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="ฟินแลนด์" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fiu-vro mw-list-item"><a href="https://fiu-vro.wikipedia.org/wiki/T%C3%BC%C3%BCst%C3%BCsp%C3%B6%C3%B6req" title="Tüüstüspööreq – โวโร" lang="vro" hreflang="vro" data-title="Tüüstüspööreq" data-language-autonym="Võro" data-language-local-name="โวโร" class="interlanguage-link-target"><span>Võro</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fo mw-list-item"><a href="https://fo.wikipedia.org/wiki/%C3%8Ddna%C3%B0arkollveltingin" title="Ídnaðarkollveltingin – แฟโร" lang="fo" hreflang="fo" data-title="Ídnaðarkollveltingin" data-language-autonym="Føroyskt" data-language-local-name="แฟโร" class="interlanguage-link-target"><span>Føroyskt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/R%C3%A9volution_industrielle" title="Révolution industrielle – ฝรั่งเศส" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Révolution industrielle" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="ฝรั่งเศส" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fur mw-list-item"><a href="https://fur.wikipedia.org/wiki/Rivoluzion_industri%C3%A2l" title="Rivoluzion industriâl – ฟรูลี" lang="fur" hreflang="fur" data-title="Rivoluzion industriâl" data-language-autonym="Furlan" data-language-local-name="ฟรูลี" class="interlanguage-link-target"><span>Furlan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Yndustri%C3%ABle_Revol%C3%BAsje" title="Yndustriële Revolúsje – ฟริเซียนตะวันตก" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Yndustriële Revolúsje" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="ฟริเซียนตะวันตก" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/An_R%C3%A9abhl%C3%B3id_Thionscla%C3%ADoch" title="An Réabhlóid Thionsclaíoch – ไอริช" lang="ga" hreflang="ga" data-title="An Réabhlóid Thionsclaíoch" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="ไอริช" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gan mw-list-item"><a href="https://gan.wikipedia.org/wiki/%E5%B7%A5%E6%A5%AD%E9%9D%A9%E5%91%BD" title="工業革命 – จีนกั้น" lang="gan" hreflang="gan" data-title="工業革命" data-language-autonym="贛語" data-language-local-name="จีนกั้น" class="interlanguage-link-target"><span>贛語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gcr mw-list-item"><a href="https://gcr.wikipedia.org/wiki/R%C3%A9volousyon_endistri%C3%A8l" title="Révolousyon endistrièl – Guianan Creole" lang="gcr" hreflang="gcr" data-title="Révolousyon endistrièl" data-language-autonym="Kriyòl gwiyannen" data-language-local-name="Guianan Creole" class="interlanguage-link-target"><span>Kriyòl gwiyannen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/Tionndadh_Gn%C3%AComhachais" title="Tionndadh Gnìomhachais – เกลิกสกอต" lang="gd" hreflang="gd" data-title="Tionndadh Gnìomhachais" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="เกลิกสกอต" class="interlanguage-link-target"><span>Gàidhlig</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Revoluci%C3%B3n_Industrial" title="Revolución Industrial – กาลิเซีย" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Revolución Industrial" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="กาลิเซีย" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gn mw-list-item"><a href="https://gn.wikipedia.org/wiki/Mba%27aporeko_%C3%91epu%27%C3%A3" title="Mba'aporeko Ñepu'ã – กัวรานี" lang="gn" hreflang="gn" data-title="Mba'aporeko Ñepu'ã" data-language-autonym="Avañe'ẽ" data-language-local-name="กัวรานี" class="interlanguage-link-target"><span>Avañe'ẽ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gu mw-list-item"><a href="https://gu.wikipedia.org/wiki/%E0%AA%94%E0%AA%A6%E0%AB%8D%E0%AA%AF%E0%AB%8B%E0%AA%97%E0%AA%BF%E0%AA%95_%E0%AA%95%E0%AB%8D%E0%AA%B0%E0%AA%BE%E0%AA%82%E0%AA%A4%E0%AA%BF" title="ઔદ્યોગિક ક્રાંતિ – คุชราต" lang="gu" hreflang="gu" data-title="ઔદ્યોગિક ક્રાંતિ" data-language-autonym="ગુજરાતી" data-language-local-name="คุชราต" class="interlanguage-link-target"><span>ગુજરાતી</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ha mw-list-item"><a href="https://ha.wikipedia.org/wiki/Industrial_Revolution" title="Industrial Revolution – เฮาซา" lang="ha" hreflang="ha" data-title="Industrial Revolution" data-language-autonym="Hausa" data-language-local-name="เฮาซา" class="interlanguage-link-target"><span>Hausa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%94%D7%9E%D7%94%D7%A4%D7%9B%D7%94_%D7%94%D7%AA%D7%A2%D7%A9%D7%99%D7%99%D7%AA%D7%99%D7%AA" title="המהפכה התעשייתית – ฮิบรู" lang="he" hreflang="he" data-title="המהפכה התעשייתית" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="ฮิบรู" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%94%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A5%8B%E0%A4%97%E0%A4%BF%E0%A4%95_%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%82%E0%A4%A4%E0%A4%BF" title="औद्योगिक क्रांति – ฮินดี" lang="hi" hreflang="hi" data-title="औद्योगिक क्रांति" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="ฮินดี" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/Industrial_Revolution" title="Industrial Revolution – ฮินดีฟิจิ" lang="hif" hreflang="hif" data-title="Industrial Revolution" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="ฮินดีฟิจิ" class="interlanguage-link-target"><span>Fiji Hindi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Industrijska_revolucija" title="Industrijska revolucija – โครเอเชีย" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Industrijska revolucija" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="โครเอเชีย" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Ipari_forradalom" title="Ipari forradalom – ฮังการี" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Ipari forradalom" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="ฮังการี" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B1%D6%80%D5%A4%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A1%D5%A2%D5%A5%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%B0%D5%A5%D5%B2%D5%A1%D6%83%D5%B8%D5%AD%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Արդյունաբերական հեղափոխություն – อาร์เมเนีย" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Արդյունաբերական հեղափոխություն" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="อาร์เมเนีย" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Revolusi_Industri" title="Revolusi Industri – อินโดนีเซีย" lang="id" hreflang="id" data-title="Revolusi Industri" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="อินโดนีเซีย" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ie mw-list-item"><a href="https://ie.wikipedia.org/wiki/Revolution_Industrial" title="Revolution Industrial – อินเตอร์ลิงกิว" lang="ie" hreflang="ie" data-title="Revolution Industrial" data-language-autonym="Interlingue" data-language-local-name="อินเตอร์ลิงกิว" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingue</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ilo mw-list-item"><a href="https://ilo.wikipedia.org/wiki/Industrial_a_Rebolusion" title="Industrial a Rebolusion – อีโลโก" lang="ilo" hreflang="ilo" data-title="Industrial a Rebolusion" data-language-autonym="Ilokano" data-language-local-name="อีโลโก" class="interlanguage-link-target"><span>Ilokano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Industriala_Revoluciono" title="Industriala Revoluciono – อีโด" lang="io" hreflang="io" data-title="Industriala Revoluciono" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="อีโด" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/I%C3%B0nbyltingin" title="Iðnbyltingin – ไอซ์แลนด์" lang="is" hreflang="is" data-title="Iðnbyltingin" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="ไอซ์แลนด์" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Rivoluzione_industriale" title="Rivoluzione industriale – อิตาลี" lang="it" hreflang="it" data-title="Rivoluzione industriale" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="อิตาลี" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E7%94%A3%E6%A5%AD%E9%9D%A9%E5%91%BD" title="産業革命 – ญี่ปุ่น" lang="ja" hreflang="ja" data-title="産業革命" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="ญี่ปุ่น" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jam mw-list-item"><a href="https://jam.wikipedia.org/wiki/Indoschrial_Revaluushan" title="Indoschrial Revaluushan – อังกฤษคลีโอลจาเมกา" lang="jam" hreflang="jam" data-title="Indoschrial Revaluushan" data-language-autonym="Patois" data-language-local-name="อังกฤษคลีโอลจาเมกา" class="interlanguage-link-target"><span>Patois</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/R%C3%A9volusi_indhustri" title="Révolusi indhustri – ชวา" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Révolusi indhustri" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="ชวา" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%93%E1%83%A3%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%95%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90" title="ინდუსტრიული რევოლუცია – จอร์เจีย" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ინდუსტრიული რევოლუცია" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="จอร์เจีย" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kaa mw-list-item"><a href="https://kaa.wikipedia.org/wiki/%C3%93ndiris_revolyutsiyas%C4%B1" title="Óndiris revolyutsiyası – การา-กาลพาก" lang="kaa" hreflang="kaa" data-title="Óndiris revolyutsiyası" data-language-autonym="Qaraqalpaqsha" data-language-local-name="การา-กาลพาก" class="interlanguage-link-target"><span>Qaraqalpaqsha</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbd mw-list-item"><a href="https://kbd.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%BD%D0%B4%D1%83%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B8%D0%B0%D0%BB_%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%83%D1%86%D0%B8%D1%8D" title="Индустриал револуциэ – คาบาร์เดีย" lang="kbd" hreflang="kbd" data-title="Индустриал револуциэ" data-language-autonym="Адыгэбзэ" data-language-local-name="คาบาร์เดีย" class="interlanguage-link-target"><span>Адыгэбзэ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbp mw-list-item"><a href="https://kbp.wikipedia.org/wiki/Kp%C9%9Bl%C9%A9_l%C9%9B%C9%9Bz%CA%8A%CA%8A_t%CA%8Ama_s%C9%94s%C9%94na_(R%C3%A9volution_industrielle)" title="Kpɛlɩ lɛɛzʊʊ tʊma sɔsɔna (Révolution industrielle) – Kabiye" lang="kbp" hreflang="kbp" data-title="Kpɛlɩ lɛɛzʊʊ tʊma sɔsɔna (Révolution industrielle)" data-language-autonym="Kabɩyɛ" data-language-local-name="Kabiye" class="interlanguage-link-target"><span>Kabɩyɛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D3%A8%D0%BD%D0%B5%D1%80%D0%BA%D3%99%D1%81%D1%96%D0%BF_%D1%82%D3%A9%D2%A3%D0%BA%D0%B5%D1%80%D1%96%D1%81%D1%96" title="Өнеркәсіп төңкерісі – คาซัค" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Өнеркәсіп төңкерісі" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="คาซัค" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-km mw-list-item"><a href="https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%94%E1%9E%8A%E1%9E%B7%E1%9E%9C%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9E%93%E1%9F%8D%E2%80%8B%E1%9E%A7%E1%9E%9F%E1%9F%92%E1%9E%9F%E1%9E%B6%E1%9E%A0%E1%9E%80%E1%9E%98%E1%9F%92%E1%9E%98" title="បដិវត្តន៍ឧស្សាហកម្ម – เขมร" lang="km" hreflang="km" data-title="បដិវត្តន៍ឧស្សាហកម្ម" data-language-autonym="ភាសាខ្មែរ" data-language-local-name="เขมร" class="interlanguage-link-target"><span>ភាសាខ្មែរ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%95%E0%B3%88%E0%B2%97%E0%B2%BE%E0%B2%B0%E0%B2%BF%E0%B2%95%E0%B2%BE_%E0%B2%95%E0%B3%8D%E0%B2%B0%E0%B2%BE%E0%B2%82%E0%B2%A4%E0%B2%BF" title="ಕೈಗಾರಿಕಾ ಕ್ರಾಂತಿ – กันนาดา" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಕೈಗಾರಿಕಾ ಕ್ರಾಂತಿ" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="กันนาดา" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%82%B0%EC%97%85_%ED%98%81%EB%AA%85" title="산업 혁명 – เกาหลี" lang="ko" hreflang="ko" data-title="산업 혁명" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="เกาหลี" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-krc mw-list-item"><a href="https://krc.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%BD%D0%B4%D1%83%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B8%D1%8F%D0%BB_%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%8E%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Индустриял революция – คาราไช-บัลคาร์" lang="krc" hreflang="krc" data-title="Индустриял революция" data-language-autonym="Къарачай-малкъар" data-language-local-name="คาราไช-บัลคาร์" class="interlanguage-link-target"><span>Къарачай-малкъар</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/%C5%9Eore%C5%9Fa_p%C3%AE%C5%9Fesaziy%C3%AA" title="Şoreşa pîşesaziyê – เคิร์ด" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Şoreşa pîşesaziyê" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="เคิร์ด" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kw mw-list-item"><a href="https://kw.wikipedia.org/wiki/Hweldro_Dhiwysyansek" title="Hweldro Dhiwysyansek – คอร์นิช" lang="kw" hreflang="kw" data-title="Hweldro Dhiwysyansek" data-language-autonym="Kernowek" data-language-local-name="คอร์นิช" class="interlanguage-link-target"><span>Kernowek</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D3%A8%D0%BD%D3%A9%D1%80_%D0%B6%D0%B0%D0%B9_%D1%82%D3%A9%D2%A3%D0%BA%D3%A9%D1%80%D2%AF%D1%88%D2%AF" title="Өнөр жай төңкөрүшү – คีร์กีซ" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Өнөр жай төңкөрүшү" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="คีร์กีซ" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Conversio_industrialis" title="Conversio industrialis – ละติน" lang="la" hreflang="la" data-title="Conversio industrialis" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="ละติน" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Revolui_Industrial" title="Revolui Industrial – ลิงกัวฟรังกาโนวา" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Revolui Industrial" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="ลิงกัวฟรังกาโนวา" class="interlanguage-link-target"><span>Lingua Franca Nova</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lo mw-list-item"><a href="https://lo.wikipedia.org/wiki/%E0%BA%81%E0%BA%B2%E0%BA%99%E0%BA%9B%E0%BA%B0%E0%BA%95%E0%BA%B4%E0%BA%A7%E0%BA%B1%E0%BA%94%E0%BA%AD%E0%BA%B8%E0%BA%94%E0%BA%AA%E0%BA%B2%E0%BA%AB%E0%BA%B0%E0%BA%81%E0%BA%B3" title="ການປະຕິວັດອຸດສາຫະກຳ – ลาว" lang="lo" hreflang="lo" data-title="ການປະຕິວັດອຸດສາຫະກຳ" data-language-autonym="ລາວ" data-language-local-name="ลาว" class="interlanguage-link-target"><span>ລາວ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Pramon%C4%97s_perversmas" title="Pramonės perversmas – ลิทัวเนีย" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Pramonės perversmas" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="ลิทัวเนีย" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/R%C5%ABpniecisk%C4%81_revol%C5%ABcija" title="Rūpnieciskā revolūcija – ลัตเวีย" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Rūpnieciskā revolūcija" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="ลัตเวีย" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-min mw-list-item"><a href="https://min.wikipedia.org/wiki/Revolusi_Industri" title="Revolusi Industri – มีนังกาเบา" lang="min" hreflang="min" data-title="Revolusi Industri" data-language-autonym="Minangkabau" data-language-local-name="มีนังกาเบา" class="interlanguage-link-target"><span>Minangkabau</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%BD%D0%B4%D1%83%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B8%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%83%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Индустриска револуција – มาซิโดเนีย" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Индустриска револуција" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="มาซิโดเนีย" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%B5%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B4%B5%E0%B4%B8%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B4%B5%E0%B4%BF%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B2%E0%B4%B5%E0%B4%82" title="വ്യവസായവിപ്ലവം – มาลายาลัม" lang="ml" hreflang="ml" data-title="വ്യവസായവിപ്ലവം" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="มาลายาลัม" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%B6_%D2%AF%D0%B9%D0%BB%D0%B4%D0%B2%D1%8D%D1%80%D0%B8%D0%B9%D0%BD_%D1%85%D1%83%D0%B2%D1%8C%D1%81%D0%B3%D0%B0%D0%BB" title="Аж үйлдвэрийн хувьсгал – มองโกเลีย" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Аж үйлдвэрийн хувьсгал" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="มองโกเลีย" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%94%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A5%8B%E0%A4%97%E0%A4%BF%E0%A4%95_%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%82%E0%A4%A4%E0%A5%80" title="औद्योगिक क्रांती – มราฐี" lang="mr" hreflang="mr" data-title="औद्योगिक क्रांती" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="มราฐี" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Revolusi_Perindustrian" title="Revolusi Perindustrian – มาเลย์" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Revolusi Perindustrian" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="มาเลย์" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mt mw-list-item"><a href="https://mt.wikipedia.org/wiki/Rivoluzzjoni_Industrijali" title="Rivoluzzjoni Industrijali – มอลตา" lang="mt" hreflang="mt" data-title="Rivoluzzjoni Industrijali" data-language-autonym="Malti" data-language-local-name="มอลตา" class="interlanguage-link-target"><span>Malti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mwl mw-list-item"><a href="https://mwl.wikipedia.org/wiki/Rebolu%C3%A7on_Andustrial" title="Reboluçon Andustrial – มีรันดา" lang="mwl" hreflang="mwl" data-title="Reboluçon Andustrial" data-language-autonym="Mirandés" data-language-local-name="มีรันดา" class="interlanguage-link-target"><span>Mirandés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%85%E1%80%80%E1%80%BA%E1%80%99%E1%80%BE%E1%80%AF%E1%80%90%E1%80%B1%E1%80%AC%E1%80%BA%E1%80%9C%E1%80%BE%E1%80%94%E1%80%BA%E1%80%9B%E1%80%B1%E1%80%B8" title="စက်မှုတော်လှန်ရေး – พม่า" lang="my" hreflang="my" data-title="စက်မှုတော်လှန်ရေး" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="พม่า" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Industrielle_Revolutschoon" title="Industrielle Revolutschoon – เยอรมันต่ำ" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Industrielle Revolutschoon" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="เยอรมันต่ำ" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds-nl mw-list-item"><a href="https://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Industriele_revoluty" title="Industriele revoluty – แซกซอนใต้" lang="nds-NL" hreflang="nds-NL" data-title="Industriele revoluty" data-language-autonym="Nedersaksies" data-language-local-name="แซกซอนใต้" class="interlanguage-link-target"><span>Nedersaksies</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%94%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A5%8B%E0%A4%97%E0%A4%BF%E0%A4%95_%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A4%BF" title="औद्योगिक क्रान्ति – เนปาล" lang="ne" hreflang="ne" data-title="औद्योगिक क्रान्ति" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="เนปาล" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%94%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A5%8B%E0%A4%97%E0%A4%BF%E0%A4%95_%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A4%BF" title="औद्योगिक क्रान्ति – เนวาร์" lang="new" hreflang="new" data-title="औद्योगिक क्रान्ति" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="เนวาร์" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाल भाषा</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Industri%C3%ABle_revolutie" title="Industriële revolutie – ดัตช์" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Industriële revolutie" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="ดัตช์" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Den_industrielle_revolusjonen" title="Den industrielle revolusjonen – นอร์เวย์นีนอสก์" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Den industrielle revolusjonen" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="นอร์เวย์นีนอสก์" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Den_industrielle_revolusjon" title="Den industrielle revolusjon – นอร์เวย์บุคมอล" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Den industrielle revolusjon" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="นอร์เวย์บุคมอล" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Revolucion_industriala" title="Revolucion industriala – อ็อกซิตัน" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Revolucion industriala" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="อ็อกซิตัน" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%B8%E0%A8%A8%E0%A8%85%E0%A8%A4%E0%A9%80_%E0%A8%87%E0%A8%A8%E0%A8%95%E0%A8%B2%E0%A8%BE%E0%A8%AC" title="ਸਨਅਤੀ ਇਨਕਲਾਬ – ปัญจาบ" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਸਨਅਤੀ ਇਨਕਲਾਬ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="ปัญจาบ" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pap mw-list-item"><a href="https://pap.wikipedia.org/wiki/Revolushon_Industrial" title="Revolushon Industrial – ปาเปียเมนโต" lang="pap" hreflang="pap" data-title="Revolushon Industrial" data-language-autonym="Papiamentu" data-language-local-name="ปาเปียเมนโต" class="interlanguage-link-target"><span>Papiamentu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Rewolucja_przemys%C5%82owa" title="Rewolucja przemysłowa – โปแลนด์" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Rewolucja przemysłowa" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="โปแลนด์" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%B5%D9%86%D8%B9%D8%AA%DB%8C_%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8" title="صنعتی انقلاب – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="صنعتی انقلاب" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D8%BA%D8%A7%D9%88%D9%8A%D8%B2_%D8%A7%D9%88%DA%9A%D8%AA%D9%88%D9%86" title="رغاويز اوښتون – พัชโต" lang="ps" hreflang="ps" data-title="رغاويز اوښتون" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="พัชโต" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Revolu%C3%A7%C3%A3o_Industrial" title="Revolução Industrial – โปรตุเกส" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Revolução Industrial" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="โปรตุเกส" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Revolu%C8%9Bia_industrial%C4%83" title="Revoluția industrială – โรมาเนีย" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Revoluția industrială" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="โรมาเนีย" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%BE%D0%BC%D1%8B%D1%88%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%8E%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Промышленная революция – รัสเซีย" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Промышленная революция" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="รัสเซีย" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%BE%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0_%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%83%D1%86%D1%96%D1%8F" title="Промыслова револуція – รูซิน" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Промыслова револуція" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="รูซิน" class="interlanguage-link-target"><span>Русиньскый</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sc mw-list-item"><a href="https://sc.wikipedia.org/wiki/Rivolutzione_industriale" title="Rivolutzione industriale – ซาร์เดญา" lang="sc" hreflang="sc" data-title="Rivolutzione industriale" data-language-autonym="Sardu" data-language-local-name="ซาร์เดญา" class="interlanguage-link-target"><span>Sardu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Rivuluzzioni_nnustriali" title="Rivuluzzioni nnustriali – ซิซิลี" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Rivuluzzioni nnustriali" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="ซิซิลี" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Industrijska_revolucija" title="Industrijska revolucija – เซอร์โบ-โครเอเชีย" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Industrijska revolucija" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="เซอร์โบ-โครเอเชีย" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%9A%E0%B7%8F%E0%B6%BB%E0%B7%8A%E0%B6%B8%E0%B7%92%E0%B6%9A_%E0%B7%80%E0%B7%92%E0%B6%B4%E0%B7%8A%E0%B6%BD%E0%B7%80%E0%B6%BA" title="කාර්මික විප්ලවය – สิงหล" lang="si" hreflang="si" data-title="කාර්මික විප්ලවය" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="สิงหล" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Industrial_Revolution" title="Industrial Revolution – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Industrial Revolution" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Priemyseln%C3%A1_revol%C3%BAcia" title="Priemyselná revolúcia – สโลวัก" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Priemyselná revolúcia" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="สโลวัก" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Industrijska_revolucija" title="Industrijska revolucija – สโลวีเนีย" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Industrijska revolucija" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="สโลวีเนีย" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Revolucioni_Industrial" title="Revolucioni Industrial – แอลเบเนีย" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Revolucioni Industrial" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="แอลเบเนีย" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%BD%D0%B4%D1%83%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B8%D1%98%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%83%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Индустријска револуција – เซอร์เบีย" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Индустријска револуција" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="เซอร์เบีย" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Industriella_revolutionen" title="Industriella revolutionen – สวีเดน" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Industriella revolutionen" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="สวีเดน" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="บทความคัดสรร"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Mapinduzi_ya_Viwandani" title="Mapinduzi ya Viwandani – สวาฮีลี" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Mapinduzi ya Viwandani" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="สวาฮีลี" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%A4%E0%AF%8A%E0%AE%B4%E0%AE%BF%E0%AE%B1%E0%AF%8D%E0%AE%AA%E0%AF%81%E0%AE%B0%E0%AE%9F%E0%AF%8D%E0%AE%9A%E0%AE%BF" title="தொழிற்புரட்சி – ทมิฬ" lang="ta" hreflang="ta" data-title="தொழிற்புரட்சி" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="ทมิฬ" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%AA%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%B6%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%AE%E0%B0%BF%E0%B0%95_%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B0%B5%E0%B0%82" title="పారిశ్రామిక విప్లవం – เตลูกู" lang="te" hreflang="te" data-title="పారిశ్రామిక విప్లవం" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="เตลูกู" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Rebolusyong_Industriyal" title="Rebolusyong Industriyal – ตากาล็อก" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Rebolusyong Industriyal" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="ตากาล็อก" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Sanayi_Devrimi" title="Sanayi Devrimi – ตุรกี" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Sanayi Devrimi" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="ตุรกี" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ts mw-list-item"><a href="https://ts.wikipedia.org/wiki/Nkutsulo_wa_Vumaki" title="Nkutsulo wa Vumaki – ซองกา" lang="ts" hreflang="ts" data-title="Nkutsulo wa Vumaki" data-language-autonym="Xitsonga" data-language-local-name="ซองกา" class="interlanguage-link-target"><span>Xitsonga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/S%C3%A4n%C3%A4%C4%9Fi_inq%C4%B1ylab" title="Sänäği inqıylab – ตาตาร์" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Sänäği inqıylab" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="ตาตาร์" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0_%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%8E%D1%86%D1%96%D1%8F" title="Промислова революція – ยูเครน" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Промислова революція" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ยูเครน" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%B5%D9%86%D8%B9%D8%AA%DB%8C_%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8" title="صنعتی انقلاب – อูรดู" lang="ur" hreflang="ur" data-title="صنعتی انقلاب" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="อูรดู" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Sanoat_to%CA%BBntarishi" title="Sanoat toʻntarishi – อุซเบก" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Sanoat toʻntarishi" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="อุซเบก" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vep mw-list-item"><a href="https://vep.wikipedia.org/wiki/Industrialine_revol%C3%BCcii" title="Industrialine revolücii – เวปส์" lang="vep" hreflang="vep" data-title="Industrialine revolücii" data-language-autonym="Vepsän kel’" data-language-local-name="เวปส์" class="interlanguage-link-target"><span>Vepsän kel’</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/C%C3%A1ch_m%E1%BA%A1ng_C%C3%B4ng_nghi%E1%BB%87p" title="Cách mạng Công nghiệp – เวียดนาม" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Cách mạng Công nghiệp" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="เวียดนาม" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Rebolusyon_Industriyal" title="Rebolusyon Industriyal – วาเรย์" lang="war" hreflang="war" data-title="Rebolusyon Industriyal" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="วาเรย์" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E7%AC%AC%E4%B8%80%E6%AC%A1%E5%B7%A5%E4%B8%9A%E9%9D%A9%E5%91%BD" title="第一次工业革命 – จีนอู๋" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="第一次工业革命" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="จีนอู๋" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%90%D7%99%D7%A0%D7%93%D7%95%D7%A1%D7%98%D7%A8%D7%99%D7%A2%D7%9C%D7%A2_%D7%A8%D7%A2%D7%95%D7%95%D7%90%D7%9C%D7%95%D7%A6%D7%99%D7%A2" title="אינדוסטריעלע רעוואלוציע – ยิดดิช" lang="yi" hreflang="yi" data-title="אינדוסטריעלע רעוואלוציע" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="ยิดดิช" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-za mw-list-item"><a href="https://za.wikipedia.org/wiki/Gunghyez_gwzming" title="Gunghyez gwzming – จ้วง" lang="za" hreflang="za" data-title="Gunghyez gwzming" data-language-autonym="Vahcuengh" data-language-local-name="จ้วง" class="interlanguage-link-target"><span>Vahcuengh</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%AC%AC%E4%B8%80%E6%AC%A1%E5%B7%A5%E4%B8%9A%E9%9D%A9%E5%91%BD" title="第一次工业革命 – จีน" lang="zh" hreflang="zh" data-title="第一次工业革命" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="จีน" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-classical mw-list-item"><a href="https://zh-classical.wikipedia.org/wiki/%E5%B7%A5%E6%A5%AD%E9%9D%A9%E5%91%BD" title="工業革命 – จีนคลาสสิก" lang="lzh" hreflang="lzh" data-title="工業革命" data-language-autonym="文言" data-language-local-name="จีนคลาสสิก" class="interlanguage-link-target"><span>文言</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Kang-gia%CC%8Dp_Kek-b%C4%93ng" title="Kang-gia̍p Kek-bēng – จีนมินหนาน" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Kang-gia̍p Kek-bēng" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="จีนมินหนาน" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E5%B7%A5%E6%A5%AD%E9%9D%A9%E5%91%BD" title="工業革命 – กวางตุ้ง" lang="yue" hreflang="yue" data-title="工業革命" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="กวางตุ้ง" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zu mw-list-item"><a href="https://zu.wikipedia.org/wiki/INguqulo_Yezimboni" title="INguqulo Yezimboni – ซูลู" lang="zu" hreflang="zu" data-title="INguqulo Yezimboni" data-language-autonym="IsiZulu" data-language-local-name="ซูลู" class="interlanguage-link-target"><span>IsiZulu</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q2269#sitelinks-wikipedia" title="แก้ไขลิงก์ข้ามภาษา" class="wbc-editpage">แก้ไขลิงก์</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="เนมสเปซ"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1" title="ดูหน้าเนื้อหา [c]" accesskey="c"><span>บทความ</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B9%E0%B8%94%E0%B8%84%E0%B8%B8%E0%B8%A2:%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1" rel="discussion" title="อภิปรายเกี่ยวกับหน้าเนื้อหา [t]" accesskey="t"><span>อภิปราย</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="เปลี่ยนรูปแบบภาษา" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">ไทย</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="ดู"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1"><span>อ่าน</span></a></li><li id="ca-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1&action=edit" title="แก้ไขรหัสต้นฉบับของหน้านี้ [e]" accesskey="e"><span>แก้ไข</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1&action=history" title="แก้ไขเก่าของหน้านี้ [h]" accesskey="h"><span>ดูประวัติ</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="หน้าเครื่องมือ"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="เครื่องมือ" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">เครื่องมือ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">เครื่องมือ</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">ย้ายเมนูไปที่แถบด้านข้าง</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">ซ่อน</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="ตัวเลือกเพิ่มเติม" > <div class="vector-menu-heading"> การกระทำ </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1"><span>อ่าน</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1&action=edit" title="แก้ไขรหัสต้นฉบับของหน้านี้ [e]" accesskey="e"><span>แก้ไข</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1&action=history"><span>ดูประวัติ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> ทั่วไป </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B8%9A%E0%B8%97%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B9%82%E0%B8%A2%E0%B8%87%E0%B8%A1%E0%B8%B2/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1" title="รายการหน้าวิกิทุกหน้าที่ลิงก์มาที่นี่ [j]" accesskey="j"><span>หน้าที่ลิงก์มา</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B8%E0%B8%87%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B9%82%E0%B8%A2%E0%B8%87%E0%B8%A1%E0%B8%B2/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1" rel="nofollow" title="รายการเปลี่ยนแปลงล่าสุดในหน้าที่ลิงก์จากหน้านี้ [k]" accesskey="k"><span>การเปลี่ยนแปลงที่เกี่ยวโยง</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%9E%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%A2:%E0%B8%AD%E0%B8%B1%E0%B8%9B%E0%B9%82%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%94" title="อัปโหลดไฟล์ [u]" accesskey="u"><span>อัปโหลดไฟล์</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9" title="รายการหน้าพิเศษทั้งหมด [q]" accesskey="q"><span>หน้าพิเศษ</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1&oldid=11906261" title="ลิงก์ถาวรมารุ่นนี้ของหน้านี้"><span>ลิงก์ถาวร</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1&action=info" title="ข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับหน้านี้"><span>สารสนเทศหน้า</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B8%AD%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%AD%E0%B8%B4%E0%B8%87&page=%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1&id=11906261&wpFormIdentifier=titleform" title="สารสนเทศเกี่ยวกับวิธีการอ้างอิงหน้านี้"><span>อ้างอิงบทความนี้</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fth.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25E0%25B8%2581%25E0%25B8%25B2%25E0%25B8%25A3%25E0%25B8%259B%25E0%25B8%258F%25E0%25B8%25B4%25E0%25B8%25A7%25E0%25B8%25B1%25E0%25B8%2595%25E0%25B8%25B4%25E0%25B8%25AD%25E0%25B8%25B8%25E0%25B8%2595%25E0%25B8%25AA%25E0%25B8%25B2%25E0%25B8%25AB%25E0%25B8%2581%25E0%25B8%25A3%25E0%25B8%25A3%25E0%25B8%25A1"><span>รับยูอาร์แอลแบบสั้น</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:QrCode&url=https%3A%2F%2Fth.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25E0%25B8%2581%25E0%25B8%25B2%25E0%25B8%25A3%25E0%25B8%259B%25E0%25B8%258F%25E0%25B8%25B4%25E0%25B8%25A7%25E0%25B8%25B1%25E0%25B8%2595%25E0%25B8%25B4%25E0%25B8%25AD%25E0%25B8%25B8%25E0%25B8%2595%25E0%25B8%25AA%25E0%25B8%25B2%25E0%25B8%25AB%25E0%25B8%2581%25E0%25B8%25A3%25E0%25B8%25A3%25E0%25B8%25A1"><span>ดาวน์โหลดคิวอาร์โค้ด</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> พิมพ์/ส่งออก </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD&bookcmd=book_creator&referer=%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1"><span>สร้างหนังสือ</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:DownloadAsPdf&page=%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1&action=show-download-screen"><span>ดาวน์โหลดเป็น PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1&printable=yes" title="รุ่นที่พร้อมพิมพ์ของหน้านี้ [p]" accesskey="p"><span>รุ่นพร้อมพิมพ์</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> ในโครงการอื่น </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Industrial_revolution" hreflang="en"><span>วิกิมีเดียคอมมอนส์</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q2269" title="ลิงก์ไปยังสิ่งนี้ในคลังซึ่งเชื่อมโยงข้อมูลต่าง ๆ เข้าด้วยกัน [g]" accesskey="g"><span>สิ่งนี้ในวิกิสนเทศ</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="หน้าเครื่องมือ"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="หน้าตา"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">หน้าตา</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">ย้ายเมนูไปที่แถบด้านข้าง</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">ซ่อน</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="th" dir="ltr"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r10827797">.mw-parser-output .side-box{margin:4px 0;box-sizing:border-box;border:1px solid #aaa;font-size:88%;line-height:1.25em;background-color:#f9f9f9;display:flow-root}.mw-parser-output .side-box-abovebelow,.mw-parser-output .side-box-text{padding:0.25em 0.9em}.mw-parser-output .side-box-image{padding:2px 0 2px 0.9em;text-align:center}.mw-parser-output .side-box-imageright{padding:2px 0.9em 2px 0;text-align:center}@media(min-width:500px){.mw-parser-output .side-box-flex{display:flex;align-items:center}.mw-parser-output .side-box-text{flex:1}}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .side-box{width:238px}.mw-parser-output .side-box-right{clear:right;float:right;margin-left:1em}.mw-parser-output .side-box-left{margin-right:1em}}</style><div class="side-box metadata side-box-right" style="width:238px; background-color:#f3f9ff;"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r9259874">.mw-parser-output .plainlist ul{line-height:inherit;list-style:none none;margin:0}.mw-parser-output .plainlist ul li{margin-bottom:0}body.skin-minerva .mw-parser-output .plainlist ul{list-style:none;padding-left:0}</style> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:AD-thai.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/AD-thai.svg/50px-AD-thai.svg.png" decoding="async" width="50" height="18" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/AD-thai.svg/75px-AD-thai.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/AD-thai.svg/100px-AD-thai.svg.png 2x" data-file-width="79" data-file-height="29" /></a></span></div> <div class="side-box-text plainlist">บทความนี้อ้างอิง<a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%9E%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%A2:%E0%B9%82%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%99%E0%B8%9B%E0%B8%B5/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%83%E0%B8%8A%E0%B9%89%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B9%8C%E0%B8%A8%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%AD%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%AD%E0%B8%B4%E0%B8%87" title="วิกิพีเดีย:โครงการวันเดือนปี/การใช้ปีคริสต์ศักราชอ้างอิง">คริสต์ศักราช/คริสต์ทศวรรษ/คริสต์ศตวรรษ</a> ซึ่งเป็นสาระสำคัญของเนื้อหา</div></div> </div> <table class="infobox" style="width:22em"><tbody><tr><th colspan="2" style="text-align:center;font-size:125%;font-weight:bold;text-align:center;background-color:#ededed;">การปฏิวัติอุตสาหกรรม</th></tr><tr><td colspan="2" style="text-align:center;padding-top: 0.4em; padding-bottom: 0.4em; border-bottom: 1px solid #aaa; font-weight: bold;">c. <a href="/w/index.php?title=1760&action=edit&redlink=1" class="new" title="1760 (ไม่มีหน้านี้)">1760</a> – c. <a href="/w/index.php?title=1840&action=edit&redlink=1" class="new" title="1840 (ไม่มีหน้านี้)">1840</a></td></tr><tr><td colspan="2" style="text-align:center"><span class="mw-default-size" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:Powerloom_weaving_in_1835.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dc/Powerloom_weaving_in_1835.jpg/220px-Powerloom_weaving_in_1835.jpg" decoding="async" width="220" height="142" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dc/Powerloom_weaving_in_1835.jpg/330px-Powerloom_weaving_in_1835.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dc/Powerloom_weaving_in_1835.jpg/440px-Powerloom_weaving_in_1835.jpg 2x" data-file-width="3215" data-file-height="2077" /></a></span><div><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%97%E0%B8%AD%E0%B8%9C%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B9%81%E0%B8%9A%E0%B8%9A%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%9A%E0%B8%B4%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%95&action=edit&redlink=1" class="new" title="จักรทอผ้าแบบโรเบิร์ต (ไม่มีหน้านี้)">จักรทอผ้าแบบโรเบิร์ต</a> ที่กำลังเดินเครื่องอยู่ ใน<a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%AB%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%95%E0%B8%99%E0%B9%83%E0%B8%AB%E0%B8%8D%E0%B9%88%E0%B9%81%E0%B8%A5%E0%B8%B0%E0%B9%84%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B9%81%E0%B8%A5%E0%B8%99%E0%B8%94%E0%B9%8C" title="สหราชอาณาจักรบริเตนใหญ่และไอร์แลนด์">สหราชอาณาจักร</a> ปี ค.ศ.1835</div></td></tr><tr><th scope="row">สถานที่</th><td><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r9259874"> <div class="plainlist"> <ul><li><a href="/wiki/%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%95%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%95%E0%B8%81" title="ยุโรปตะวันตก">ยุโรปตะวันตก</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%97%E0%B8%A7%E0%B8%B5%E0%B8%9B%E0%B8%AD%E0%B9%80%E0%B8%A1%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B9%80%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B7%E0%B8%AD" title="ทวีปอเมริกาเหนือ">ทวีปอเมริกาเหนือ</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row"><span class="nowrap">เหตุการณ์สำคัญ</span></th><td><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r9259874"> <div class="plainlist"> <ul><li><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9C%E0%B8%A5%E0%B8%B4%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B4%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%97%E0%B8%AD%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%8A%E0%B9%88%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%AD%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%A4%E0%B8%A9" title="การผลิตสิ่งทอในช่วงการปฏิวัติอุตสาหกรรมของอังกฤษ">การผลิตสิ่งทอ</a></li> <li>การขุด <a href="/wiki/%E0%B8%84%E0%B8%A5%E0%B8%AD%E0%B8%87" title="คลอง">คลอง</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B7%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B9%84%E0%B8%AD%E0%B8%99%E0%B9%89%E0%B8%B3" title="เครื่องจักรไอน้ำ">เครื่องจักรไอน้ำ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%9A%E0%B8%9A%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%87%E0%B8%87%E0%B8%B2%E0%B8%99&action=edit&redlink=1" class="new" title="ระบบโรงงาน (ไม่มีหน้านี้)">ระบบโรงงาน</a></li> <li>การผลิต <a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%87%E0%B8%81" title="เหล็ก">เหล็ก</a> ขยายตัว</li></ul> </div></td></tr><tr><td colspan="2" style="text-align:center"> <table style="width:100%;border-top: 1px solid #aaa;"> <tbody><tr> <td style="width: 50%; padding: 0.2em 0.1em 0.2em 0; text-align: left;">← <b>ก่อนหน้า</b><br /><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%84%E0%B8%81%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%99%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="ยุคก่อนอุตสาหกรรม (ไม่มีหน้านี้)">ยุคก่อนอุตสาหกรรม</a> </td> <td style="width: 50%; padding: 0.2em 0 0.2em 0.1em; text-align: right;"><b>ถัดไป</b> →<br /><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B9%89%E0%B8%87%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88_2" title="การปฏิวัติอุตสาหกรรมครั้งที่ 2">การปฏิวัติอุตสาหกรรมครั้งที่ 2</a> </td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:Maquina_vapor_Watt_ETSIIM.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9e/Maquina_vapor_Watt_ETSIIM.jpg/230px-Maquina_vapor_Watt_ETSIIM.jpg" decoding="async" width="230" height="171" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9e/Maquina_vapor_Watt_ETSIIM.jpg/345px-Maquina_vapor_Watt_ETSIIM.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9e/Maquina_vapor_Watt_ETSIIM.jpg/460px-Maquina_vapor_Watt_ETSIIM.jpg 2x" data-file-width="1024" data-file-height="760" /></a><figcaption>เครื่องจักรไอน้ำของเจมส์ วัตต์ ซึ่งเป็นจุดเริ่มต้นการปฏิวัติอุตสาหกรรม</figcaption></figure> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:William_Bell_Scott_-_Iron_and_Coal.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/William_Bell_Scott_-_Iron_and_Coal.jpg/230px-William_Bell_Scott_-_Iron_and_Coal.jpg" decoding="async" width="230" height="233" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/William_Bell_Scott_-_Iron_and_Coal.jpg/345px-William_Bell_Scott_-_Iron_and_Coal.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/William_Bell_Scott_-_Iron_and_Coal.jpg/460px-William_Bell_Scott_-_Iron_and_Coal.jpg 2x" data-file-width="1779" data-file-height="1800" /></a><figcaption>ภาพ <i>เหล็กและถ่านหิน</i> โดยวิลเลียม เบลล์ สกอตต์, ค.ศ. 1855-60</figcaption></figure> <p><b>การปฏิวัติอุตสาหกรรม</b> (<a href="/wiki/%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%A9%E0%B8%B2%E0%B8%AD%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%A4%E0%B8%A9" title="ภาษาอังกฤษ">อังกฤษ</a>: <span lang="en">Industrial Revolution</span>) คือช่วงเวลาตั้งแต่ ค.ศ. 1760 ถึง ค.ศ. 1825 เมื่อการเปลี่ยนแปลงในภาค<a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%A9%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%AD%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%A4%E0%B8%A9" title="การปฏิวัติเกษตรกรรมในอังกฤษ">เกษตรกรรม</a> การผลิต การทำเหมืองแร่ การคมนาคมขนส่ง และเทคโนโลยี ส่งผลกระทบอย่างลึกซึ้งต่อสภาพสังคม เศรษฐกิจ และวัฒนธรรมในขณะนั้น การปฏิวัติเริ่มต้นใน<a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%AB%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3" title="สหราชอาณาจักร">สหราชอาณาจักร</a> จากนั้นจึงแพร่ขยายไปยัง<a href="/wiki/%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%95%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%95%E0%B8%81" title="ยุโรปตะวันตก">ยุโรปตะวันตก</a> <a href="/wiki/%E0%B8%AD%E0%B9%80%E0%B8%A1%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B9%80%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B7%E0%B8%AD" class="mw-redirect" title="อเมริกาเหนือ">อเมริกาเหนือ</a> <a href="/wiki/%E0%B8%8D%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%9B%E0%B8%B8%E0%B9%88%E0%B8%99" class="mw-redirect" title="ญี่ปุ่น">ญี่ปุ่น</a> จนขยายไปทั่วทั้งโลกในเวลาต่อมา </p><p>การปฏิวัติอุตสาหกรรมเป็นจุดเปลี่ยนครั้งสำคัญในประวัติศาสตร์โลก ซึ่งส่งผลกระทบในเกือบทุกแง่มุมของชีวิตประจำวันไม่ทางใดก็ทางหนึ่ง ที่เห็นเด่นชัดที่สุดคือการที่รายได้และจำนวนประชากรโดยเฉลี่ยเริ่มที่จะขยายตัวอย่างยั่งยืนในแบบที่ไม่เคยเป็นมาก่อน ทำให้สองร้อยปีหลังจาก ค.ศ. 1800 ค่าเฉลี่ยรายได้ต่อหัวของโลกขยายตัวมากกว่าสิบเท่า ในขณะที่จำนวนประชากรขยายตัวมากกว่าหกเท่า<sup id="cite_ref-development_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-development-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ผู้รับรางวัลโนเบลสาขาสันติภาพ โรเบิร์ต อี. ลูคัส จูเนียร์ ให้ข้อสังเกตเกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลงในยุคอุตสาหกรรมว่า: "เป็นครั้งแรกในประวัติศาสตร์ ที่มาตรฐานการดำรงชีวิตของประชาชนธรรมดาส่วนมากเริ่มเติบโตอย่างมั่นคง ซึ่งไม่เคยมีพฤติการณ์ทางเศรษฐกิจเช่นนี้เกิดขึ้นมาก่อน"<sup id="cite_ref-Lectures_on_Economic_Growth_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-Lectures_on_Economic_Growth-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>สหราชอาณาจักรได้วางรากฐานทางกฎหมายและวัฒนธรรมซึ่งเปิดโอกาสให้นายทุนสามารถริเริ่มการปฏิวัติอุตสาหกรรม<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ตัวแปรหลักที่ก่อให้เกิดสภาพแวดล้อมที่เอื้ออำนวยนี้ได้แก่ </p> <ul><li>ช่วงเวลาแห่งความสงบสุขและมั่นคงจากการรวมกันของราชอาณาจักรอังกฤษและราชอาณาจักรสกอตแลนด์</li> <li>ไม่มีข้อกีดกันทางการค้าระหว่างอังกฤษและสกอตแลนด์</li> <li>หลักนิติรัฐ (เคารพความศักดิ์สิทธิ์ของสัญญาการค้า)</li> <li>ความเถรตรงของระบบกฎหมายซึ่งเปิดโอกาสให้มีการจัดตั้งบริษัทมหาชน</li> <li>แนวคิดการค้าเสรี (เศรษฐกิจทุนนิยม)<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li></ul> <p>กระบวนการเริ่มต้นขึ้นในช่วงปลายของคริสต์ศตวรรษที่ 18 ด้วยการเปลี่ยนผ่านซึ่งเป็นส่วนหนึ่งในการเปลี่ยนจากเศรษฐกิจแบบพึ่งพาแรงงานคนและสัตว์เป็นหลักไปเป็นเศรษฐกิจแบบพึ่งพาเครื่องจักรเป็นหลักของสหราชอาณาจักร โดยเริ่มในอุตสาหกรรมสิ่งทอเป็นอุตสาหกรรมแรก อันเป็นผลมาจากการพัฒนากรรมวิธีการหลอมเหล็กและความนิยมในการใช้ถ่านหินโค้กที่แพร่หลายขึ้น<sup id="cite_ref-World_History:_Patterns_of_Interaction_5-0" class="reference"><a href="#cite_note-World_History:_Patterns_of_Interaction-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> การขยายตัวของการค้าขายเป็นผลมาจากการพัฒนา<a href="/wiki/%E0%B8%84%E0%B8%A5%E0%B8%AD%E0%B8%87" title="คลอง">คลอง</a> <a href="/wiki/%E0%B8%97%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9" class="mw-redirect" title="ทางพิเศษ">ถนน</a> และ<a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%9A%E0%B8%9A%E0%B8%82%E0%B8%99%E0%B8%AA%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%97%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%87" class="mw-redirect" title="ระบบขนส่งทางราง">ทางรถไฟ</a><sup id="cite_ref-Read_it_6-0" class="reference"><a href="#cite_note-Read_it-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ด้วยการเปลี่ยนแปลงจากเศรษฐกิจแบบพึ่งพาเกษตรกรรมไปเป็นเศรษฐกิจแบบพึ่งพาอุตสาหกรรมการผลิต ทำให้เกิดการไหลบ่าของประชากรจากชนบทเข้าสู่เมืองขนานใหญ่ และก่อให้เกิดการขยายตัวของจำนวนประชากร<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>การเปลี่ยนแปลงการผลิตครั้งสำคัญในการปฏิวัติอุตสาหกรรมคือการผลิตชิ้นส่วนซึ่งสามารถสับเปลี่ยนกันได้ เครื่องกลึงและเครื่องกลอื่น ๆ ในการปฏิวัติอุตสาหกรรมทำให้การผลิตสินค้ามีความละเอียดแม่นยำสูงและสามารถผลิตซ้ำเช่นเดิมได้เป็นจำนวนมาก ตัวอย่างเช่น การผลิตปืนซึ่งในอดีตผลิตได้ทีละกระบอกด้วยการนำชิ้นส่วนเข้าประกอบกันอย่างพอดีจนได้ออกมาเป็นหนึ่งกระบอก หากแต่ชิ้นส่วนในการประกอบปืนครั้งนั้นไม่สามารถใช้แทนกันกับชิ้นส่วนจากปืนกระบอกอื่นได้ ด้วยความละเอียดแม่นยำในการผลิตซ้ำจากการปฏิวัติอุตสาหกรรมนี้เอง ทำให้ชิ้นส่วนต่าง ๆ ของปืนสามารถแลกเปลี่ยนทดแทนกันได้ และยังก่อให้เกิดการผลิตแบบจำนวนมาก ๆ จนส่งผลให้ราคาสินค้าจากการผลิตแบบนี้ลดลงไปอย่างมาก </p><p>การกำเนิดขึ้นของ<a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B7%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B9%84%E0%B8%AD%E0%B8%99%E0%B9%89%E0%B8%B3" title="เครื่องจักรไอน้ำ">เครื่องจักรไอน้ำ</a>ซึ่งใช้ถ่านหินเป็นเชื้อเพลิงหลัก ความนิยมในอรรถประโยชน์ของกังหันน้ำ และเครื่องจักรที่ใช้พลังงานขับเคลื่อน (โดยเฉพาะในอุตสาหกรรมสิ่งทอ) เป็นตัวสนับสนุนให้กำลังการผลิตขยายตัวอย่างมาก<sup id="cite_ref-Read_it_6-1" class="reference"><a href="#cite_note-Read_it-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> การพัฒนาเครื่องมือโลหะในช่วงสองทศวรรษแรกของคริสต์ศตวรรษที่ 19 อำนวยความสะดวกให้ผู้ประกอบการมีเครื่องจักรการผลิตที่มากขึ้นและนำไปใช้ได้กับอุตสาหกรรมอื่น ๆ ผลกระทบเกิดขึ้นแพร่ขยายออกไปทั่วยุโรปตะวันตกและอเมริกาเหนือในช่วงคริสต์ศตวรรษที่ 19 จนในที่สุดก็ได้แพร่หลายไปทั่วโลก กระบวนการที่ดำเนินไปนี้เรียกว่า<a href="/w/index.php?title=%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%97%E0%B8%B3%E0%B9%83%E0%B8%AB%E0%B9%89%E0%B9%80%E0%B8%9B%E0%B9%87%E0%B8%99%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="การทำให้เป็นอุตสาหกรรม (ไม่มีหน้านี้)">การทำให้เป็นอุตสาหกรรม</a> และทำให้เกิดผลกระทบอย่างมโหฬารต่อสังคม<sup id="cite_ref-google_8-0" class="reference"><a href="#cite_note-google-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>การปฏิวัติอุตสาหกรรมครั้งแรกซึ่งเริ่มในคริสต์ศตวรรษที่ 18 ถูกรวมเข้ากับการปฏิวัติครั้งที่สองในราวปี ค.ศ. 1850 เมื่อความก้าวหน้าทางเศรษฐกิจและเทคโนโลยีได้รับแรงขับเคลื่อนจากการพัฒนาเรือกลไฟ ทางรถไฟ และต่อมาในคริสต์ศตวรรษที่ 19 ด้วย<a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B7%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%A2%E0%B8%99%E0%B8%95%E0%B9%8C%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%94%E0%B8%B2%E0%B8%9B%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B9%83%E0%B8%99" title="เครื่องยนต์สันดาปภายใน">เครื่องยนต์สันดาปภายใน</a>และ<a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%A5%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%87%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%9F%E0%B9%89%E0%B8%B2" class="mw-redirect" title="พลังงานไฟฟ้า">เครื่องกำเนิดไฟฟ้า</a> ช่วงของเวลาที่ถูกครอบคลุมด้วยการปฏิวัติอุตสาหกรรมนั้นหลากหลายและแตกต่างกันออกไปในนักประวัติศาสตร์แต่ละคน อีริก ฮอบส์บอว์ม กล่าวว่ามันเกินขึ้นในสหราชอาณาจักรในช่วงคริสต์ทศวรรษที่ 1780 และไม่ได้ส่งผลกระทบอย่างจริงจังจนกระทั่งทศวรรษที่ 1830 หรือ 1840<sup id="cite_ref-revolution_9-0" class="reference"><a href="#cite_note-revolution-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ขณะที่ ที. เอส. แอชตัน กล่าวว่ามันเกิดขึ้นอย่างฉาบฉวยระหว่างคริสต์ทศวรรษที่ 1760 และ 1830<sup id="cite_ref-google1_10-0" class="reference"><a href="#cite_note-google1-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>นักประวัติศาสตร์ในคริสต์ศตวรรษที่ 20 บางคนอย่าง จอห์น คลาแฟม และนิโคลัส คราฟต์ส ไม่เห็นด้วยกับแนวคิดที่ว่ากระบวนการเปลี่ยนแปลงทางเศรษฐกิจและสังคมเกิดขึ้นแบบค่อยเป็นค่อยไป และเห็นว่าวาทกรรมในเชิงการปฏิวัตินั้นเป็นการเรียกที่ผิดเพี้ยน ซึ่งนี่ยังคงเป็นเรื่องที่ถูกถกเถียงกันในหมู่นักประวัติศาสตร์<sup id="cite_ref-Rehabilitating_the_Industrial_Revolution_11-0" class="reference"><a href="#cite_note-Rehabilitating_the_Industrial_Revolution-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-lorenzen_12-0" class="reference"><a href="#cite_note-lorenzen-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/%E0%B8%9C%E0%B8%A5%E0%B8%B4%E0%B8%95%E0%B8%A0%E0%B8%B1%E0%B8%93%E0%B8%91%E0%B9%8C%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%A5%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A1%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8" title="ผลิตภัณฑ์มวลรวมในประเทศ">ผลิตภัณฑ์มวลรวมในประเทศ</a>ต่อหัวนั้นเคยนิ่งเฉยไม่มีการเปลี่ยนแปลงก่อนการปฏิวัติอุตสาหกรรมและการกำเนิดขึ้นของเศรษฐกิจทุนนิยมสมัยใหม่<sup id="cite_ref-The_Industrial_Revolution_13-0" class="reference"><a href="#cite_note-The_Industrial_Revolution-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> การปฏิวัติอุตสาหกรรมก่อให้เกิดยุคของการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจในระบบเศรษฐกิจทุนนิยม<sup id="cite_ref-The_Industrial_Revolution_''Past_and_Future''_14-0" class="reference"><a href="#cite_note-The_Industrial_Revolution_''Past_and_Future''-14"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> นักประวัติศาสตร์เศรษฐศาสตร์เห็นด้วยกับแนวคิดที่ว่าการเริ่มต้นของการปฏิวัติอุตสาหกรรมคือเหตุการณ์ครั้งสำคัญที่สุดในประวัติศาสตร์มนุษย์ตั้งแต่มนุษย์รู้จักการทำเกษตรกรรมและเลี้ยงปศุสัตว์<sup id="cite_ref-ReviewOfCambridge_15-0" class="reference"><a href="#cite_note-ReviewOfCambridge-15"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ศัพท์มูลวิทยา"><span id=".E0.B8.A8.E0.B8.B1.E0.B8.9E.E0.B8.97.E0.B9.8C.E0.B8.A1.E0.B8.B9.E0.B8.A5.E0.B8.A7.E0.B8.B4.E0.B8.97.E0.B8.A2.E0.B8.B2"></span>ศัพท์มูลวิทยา</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1&action=edit&section=1" title="แก้ไขส่วน: ศัพท์มูลวิทยา"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>การใช้คำว่า <i>การปฏิวัติอุตสาหกรรม</i> ครั้งแรกสุดสันนิษฐานว่าน่าจะเป็นจดหมายของราชทูตฝรั่งเศส หลุยส์-กิโยม อ็อตโต ฉบับวันที่ 6 กรกฎาคม ค.ศ. 1799 ประกาศว่าฝรั่งเศสได้เข้าร่วมการแข่งขันในการ <i>อ็องดุซตรีแยลีส</i> (การทำให้เป็นอุตสาหกรรม)<sup id="cite_ref-The_industrial_revolution_in_national_context:_Europe_and_the_USA_16-0" class="reference"><a href="#cite_note-The_industrial_revolution_in_national_context:_Europe_and_the_USA-16"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ในหนังสือของเรย์มอนด์ วิลเลียมส์ ในปี ค.ศ. 1976 <i>คำหลัก: คำศัพท์แห่งวัฒนธรรมและสังคม</i> เข้าได้กล่าวในคำนำถึงคำว่าอุตสาหกรรม: "แนวคิดด้านการจัดระเบียบสังคมใหม่โดยยึดหลักการบนการเปลี่ยนแปลงทางอุตสาหกรรมที่สำคัญซึ่งกระจ่างชัดในโรเบิร์ต เซาท์ธีย์ และโรเบิร์ต โอเวน ระหว่างปี ค.ศ. 1811 และ 1818 และเป็นการแน่แท้เร็วเท่ากับวิลเลียม เบลค ในช่วงต้นทศวรรษที่ 1790 และวิลเลียม เวิร์ดเวิร์ธ ในช่วงเปลี่ยนศตวรรษใหม่" การใช้คำว่า "การปฏิวัติอุตสาหกรรม" ใช้หมายถึงการเปลี่ยนแปลงทางเทคโนโลยีได้กลายมาเป็นที่แพร่หลายมากขึ้นในช่วงปลายคริสต์ทศวรรษที่ 1830 ที่ซึ่งเชร็อง-อะด็อฟเฟอ บล็องกิ ได้ให้นิยามไว้ใน <i>ลาเรวอลูซียงอ็องดุซตรีแยล</i> (La révolution industrielle)<sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17"><span class="cite-bracket">[</span>17<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ฟรีดริช เอ็นเกลส์กล่าวในหนังสือ <i>สภาพความเป็นอยู่ของชนชั้นแรงงานในอังกฤษ ค.ศ. 1844</i> (The Condition of the Working Class in England in 1844) ว่าการปฏิวัติอุตสาหกรรมคือ "การปฏิวัติที่เปลี่ยนแปลงสังคมอารยชนในเวลาเดียวกัน" และอาร์โนลด์ โทยินบี คือผู้ที่ทำให้วาทกรรมนี้โด่งดังจาการเขียนรายละเอียดอรรถาธิบายเพิ่มเติมในปี ค.ศ. 1881<sup id="cite_ref-The_Industrial_Revolution13_18-0" class="reference"><a href="#cite_note-The_Industrial_Revolution13-18"><span class="cite-bracket">[</span>18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ปัจจัย"><span id=".E0.B8.9B.E0.B8.B1.E0.B8.88.E0.B8.88.E0.B8.B1.E0.B8.A2"></span>ปัจจัย</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1&action=edit&section=2" title="แก้ไขส่วน: ปัจจัย"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>มีปัจจัยหกประการที่อำนวยความสะดวกให้เกิดการปฏิวัติอุตสาหกรรม ได้แก่ ระดับผลผลิตทางการเกษตรที่สูง เช่น ที่สะท้อนให้เห็นใน<a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%A9%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%AD%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%A4%E0%B8%A9" title="การปฏิวัติเกษตรกรรมในอังกฤษ">การปฏิวัติเกษตรกรรมในอังกฤษ</a> เพื่อจัดหาแรงงานส่วนเกินและอาหาร สระว่ายน้ำของทักษะการจัดการและการประกอบการ ท่าเรือ แม่น้ำ คลอง และถนนที่สามารถเคลื่อนย้ายวัตถุดิบและผลผลิตได้อย่างถูกต้องทรัพยากรธรรมชาติ เช่น ถ่านหิน เหล็ก และน้ำตก ความมั่นคงทางการเมืองและระบบกฎหมายที่สนับสนุนธุรกิจ และเงินทุนทางการเงินที่มีอยู่เพื่อการลงทุน เมื่อการปฏิวัติอุตสาหกรรมเริ่มต้นขึ้นในสหราชอาณาจักร สามารถเพิ่มปัจจัยใหม่ได้ ได้แก่ ความกระตือรือร้นของผู้ประกอบการชาวอังกฤษในการส่งออกความเชี่ยวชาญด้านอุตสาหกรรมและความเต็มใจที่จะนำเข้ากระบวนการ อังกฤษได้บรรลุเกณฑ์และเริ่มต้นการอุตสาหกรรมในศตวรรษที่ 18 จากนั้นจึงส่งออกกระบวนการไปยังยุโรปตะวันตก (โดยเฉพาะเบลเยียม ฝรั่งเศส และรัฐเยอรมัน) ในช่วงต้นศตวรรษที่ 19 สหรัฐอเมริกาคัดลอกแบบอย่างของอังกฤษในช่วงต้นศตวรรษที่ 19 และญี่ปุ่นคัดลอกแบบอย่างของยุโรปตะวันตกในช่วงปลายศตวรรษที่ 19<sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="#cite_note-19"><span class="cite-bracket">[</span>19<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20"><span class="cite-bracket">[</span>20<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="นวัตกรรม"><span id=".E0.B8.99.E0.B8.A7.E0.B8.B1.E0.B8.95.E0.B8.81.E0.B8.A3.E0.B8.A3.E0.B8.A1"></span>นวัตกรรม</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1&action=edit&section=3" title="แก้ไขส่วน: นวัตกรรม"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>จุดเริ่มต้นของการปฏิวัติอุตสาหกรรมถูกเชื่อมโยงอย่างมากกับนวัตกรรมจำนวนหนึ่ง<sup id="cite_ref-The_Industrial_Revolution_–_Innovations_21-0" class="reference"><a href="#cite_note-The_Industrial_Revolution_–_Innovations-21"><span class="cite-bracket">[</span>21<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ที่ถูกคิดค้นขึ้นในช่วงครึ่งหลังของคริสต์ศตวรรษที่ 18 ดังต่อไปนี้: </p> <ul><li><b>สิ่งทอ</b> – การปั่นฝ้ายโดยใช้เครื่องปั่นด้ายพลังน้ำ <i>วอเทอร์เฟรม</i> ของริชาร์ด อาร์คไรต์, เครื่องปั่นด้าย <i>สปินนิงเจนนี</i> ของเจมส์ ฮาร์กรีฟส์ และเครื่องปั่นด้าย <i>สปินนิงมูล</i> ของแซมมูเอล ครอมป์ตัน (สิ่งประดิษฐ์ผสมผสานระหว่างวอเทอร์เฟรมและสปินนิงเจนนี) สิ่งประดิษฐ์นี้ได้รับสิทธิบัตรในปี ค.ศ. 1769 ก่อนจะหลุดจากสิทธิบัตรในปี ค.ศ. 1783 จากจุดนี้เองที่ตามมาด้วยการสร้างโรงงานปั่นฝ้ายมากมาย เทคโนโลยีนี้ยังถูกนำไปประยุกต์กับการปั่นผ้าเนื้อละเอียดและเส้นด้ายในภายหลังเพื่อใช้เป็นวัตถุดิบในการทำผ้าลินินและสิ่งทอต่างๆ การปฏิวัติฝ้ายครั้งนี้เริ่มต้นขึ้นในเมือง<a href="/wiki/%E0%B8%94%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%9A%E0%B8%B5" title="ดาร์บี">ดาร์บี</a> ซึ่งต่อมาเป็นที่รู้จักกันในฉายาว่า "โรงไฟฟ้าแห่งภาคเหนือ"</li> <li><b>เครื่องจักรไอน้ำ</b> – <a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B7%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B9%84%E0%B8%AD%E0%B8%99%E0%B9%89%E0%B8%B3" title="เครื่องจักรไอน้ำ">เครื่องจักรไอน้ำ</a>ถูกประดิษฐ์โดย<a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B8%A1%E0%B8%AA%E0%B9%8C_%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%95%E0%B9%8C" title="เจมส์ วัตต์">เจมส์ วัตต์</a> และได้รับสิทธิบัตรในปี ค.ศ. 1775 ซึ่งจุดประสงค์หลักก็เพื่อสร้างพลังงานในการสูบน้ำออกจากเหมือง แต่เมื่อถึงยุค ค.ศ. 1780 เป็นต้นไป มันก็ถูกประยุกต์ใช้กับการสร้างพลังงานให้แก่เครื่องจักรชนิดอื่น ๆ ก่อให้เกิดการพัฒนาโรงงานกึ่งอัตโนมัติขึ้นอย่างรวดเร็วในระดับที่ก่อนหน้านี้ไม่ได้คาดการณ์ไว้มาก่อน โดยเป็นครั้งแรกในหน้าประวัติศาสตร์ที่ผู้คนไม่ต้องพึ่งพาแรงงานมนุษย์ แรงงานสัตว์ จากลมหรือจากน้ำอีกต่อไป เครื่องจักรไอน้ำจึงถูกใช้งานอย่างแพร่หลาย เช่น ใช้สูบน้ำออกจากเหมือง, ใช้ลากล้อเลื่อนบรรทุกถ่านหินขึ้นมายังผิวโลก ใช้เป่าลมเข้าสู่เตาหลอมเหล็ก ใช้บดดินในอุตสาหกรรมเครื่องปั้นดินเผา และใช้สร้างพลังงานแก่โรงงานทุกประเภท กล่าวได้ว่าเป็นเวลามากกว่าหนึ่งร้อยปีที่เครื่องจักรไอน้ำครองตำแหน่งราชาแห่งบรรดาอุตสาหกรรม</li> <li><b>การผลิตเหล็กกล้า</b> – ในอุตสาหกรรมผลิตเหล็ก <a href="/wiki/%E0%B8%96%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%AB%E0%B8%B4%E0%B8%99" title="ถ่านหิน">ถ่านหิน</a>ถูกประยุกต์เข้ากับทุกขั้นตอนของการหลอมเหล็กแทนที่ถ่านฟืนจากไม้ การนำถ่านหินมาใช้นี้เกิดขึ้นในอุตสาหกรรมผลิตทองแดงและตะกั่วมาก่อนแล้ว เช่นเดียวกับในอุตสาหกรรมผลิตเหล็กดิบในเตาถลุงทรงสูง แต่ในขั้นที่สองของการผลิตเหล็กดัดต้องพึ่งพานวัตกรรมการขึ้นรูปและการประทับตรา (ซึ่งสิทธิบัตรหมดอายุลงในปี ค.ศ. 1786) และเตาพุดดลิงของเฮนรี คอร์ต (ได้รับสิทธิบัตรในปี ค.ศ. 1784)</li></ul> <p>"ภาคอุตสาหกรรมชั้นนำ" ข้างต้นทั้งสามภาคนี้คือนวัตกรรมหลักที่ก่อให้เกิดการเติบโตทางเศรษฐกิจอย่างก้าวกระโดดโดยการปฏิวัติอุตสาหกรรมมักจะกล่าวถึงอยู่เสมอ นี้ไม่ได้หมายถึงการดูแคลนนวัตกรรมอื่นๆ โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อกล่าวถึงอุตสาหกรรมสิ่งทอ ซึ่งหากปราศจากนวัตกรรมยุคก่อนหน้าอย่าง <i>สปินนิงเจนนี</i> หรือ <i>ฟลายอิงชัตเทิล</i> หรือการหลอมเหล็กดิบด้วยถ่านฟืน การเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นครั้งสำคัญนี้ก็อาจจะเป็นไปไม่ได้ ส่วนนวัตกรรมยุคหลังๆ อย่าง <i>หูกทอผ้า</i> หรือ <i>เครื่องจักรไอน้ำแรงดันสูง</i> ของริชาร์ด เทรวิทิค ก็ยังเป็นส่วนสำคัญในการปฏิวัติอุตสาหกรรมในสหราชอาณาจักร การใช้เครื่องจักรไอน้ำให้พลังงานแก่โรงงานปั่นฝ้ายและโรงงานผลิตเหล็กยังทำให้การตั้งโรงงานสามารถทำในที่ใดก็ได้ตามแต่สะดวก ไม่จำเป็นต้องตั้งใกล้แม่น้ำในการใช้พลังงานจากกังหันน้ำอีกต่อไป </p><p>นอกจากนี้การค้นพบวิธีการทำ<a href="/wiki/%E0%B8%84%E0%B8%AD%E0%B8%99%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%95" title="คอนกรีต">คอนกรีต</a>อีกครั้งในปี ค.ศ. 1756 (บนพื้นฐานมาจากการทำปูนปลาสเตอร์) โดยวิศวกรชาวอังกฤษนามว่า จอห์น สมีตัน ก็ยังมีส่วนสำคัญในการปฏิวัติอุตสาหกรรม ซึ่งความรู้ดังกล่าวสูญหายไปเป็นเวลากว่า 1,300 ปี<sup id="cite_ref-reintroduction_22-0" class="reference"><a href="#cite_note-reintroduction-22"><span class="cite-bracket">[</span>22<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="อุตสาหกรรมการผลิตสิ่งทอ"><span id=".E0.B8.AD.E0.B8.B8.E0.B8.95.E0.B8.AA.E0.B8.B2.E0.B8.AB.E0.B8.81.E0.B8.A3.E0.B8.A3.E0.B8.A1.E0.B8.81.E0.B8.B2.E0.B8.A3.E0.B8.9C.E0.B8.A5.E0.B8.B4.E0.B8.95.E0.B8.AA.E0.B8.B4.E0.B9.88.E0.B8.87.E0.B8.97.E0.B8.AD"></span>อุตสาหกรรมการผลิตสิ่งทอ</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1&action=edit&section=4" title="แก้ไขส่วน: อุตสาหกรรมการผลิตสิ่งทอ"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r9751016">.mw-parser-output .hatnote{font-style:italic}.mw-parser-output div.hatnote{padding-left:1.6em;margin-bottom:0.5em}.mw-parser-output .hatnote i{font-style:normal}.mw-parser-output .hatnote+link+.hatnote{margin-top:-0.5em}</style><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">บทความหลัก: <a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9C%E0%B8%A5%E0%B8%B4%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B4%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%97%E0%B8%AD%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%8A%E0%B9%88%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%AD%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%A4%E0%B8%A9" title="การผลิตสิ่งทอในช่วงการปฏิวัติอุตสาหกรรมของอังกฤษ">การผลิตสิ่งทอในช่วงการปฏิวัติอุตสาหกรรมของอังกฤษ</a></div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="สถิติอุตสาหกรรมสิ่งทอของอังกฤษ"><span id=".E0.B8.AA.E0.B8.96.E0.B8.B4.E0.B8.95.E0.B8.B4.E0.B8.AD.E0.B8.B8.E0.B8.95.E0.B8.AA.E0.B8.B2.E0.B8.AB.E0.B8.81.E0.B8.A3.E0.B8.A3.E0.B8.A1.E0.B8.AA.E0.B8.B4.E0.B9.88.E0.B8.87.E0.B8.97.E0.B8.AD.E0.B8.82.E0.B8.AD.E0.B8.87.E0.B8.AD.E0.B8.B1.E0.B8.87.E0.B8.81.E0.B8.A4.E0.B8.A9"></span>สถิติอุตสาหกรรมสิ่งทอของอังกฤษ</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1&action=edit&section=5" title="แก้ไขส่วน: สถิติอุตสาหกรรมสิ่งทอของอังกฤษ"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:Hand-loom_weaving.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5e/Hand-loom_weaving.jpg/220px-Hand-loom_weaving.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5e/Hand-loom_weaving.jpg/330px-Hand-loom_weaving.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5e/Hand-loom_weaving.jpg/440px-Hand-loom_weaving.jpg 2x" data-file-width="500" data-file-height="375" /></a><figcaption>ภาพ <i>การทอผ้าด้วยมือจากอุตสาหกรรมและความเกียจคร้าน</i> โดย <a href="/w/index.php?title=%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%A5%E0%B9%80%E0%B8%A5%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%A1_%E0%B9%82%E0%B8%AE%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%98&action=edit&redlink=1" class="new" title="วิลเลียม โฮการ์ธ (ไม่มีหน้านี้)">วิลเลียม โฮการ์ธ</a> ในปี ค.ศ. 1747</figcaption></figure> <p>ในปี ค.ศ. 1750 อังกฤษนำเข้าฝ้ายดิบ 2.5 ล้านปอนด์ ซึ่งส่วนใหญ่ถูกปั่นและทอโดยอุตสาหกรรมในครัวเรือนใน<a href="/wiki/%E0%B9%81%E0%B8%A5%E0%B8%87%E0%B8%84%E0%B8%B2%E0%B9%80%E0%B8%8A%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B9%8C" title="แลงคาเชอร์">แลงคาเชอร์</a> งานนี้ทำด้วยมือในบ้านของคนงานหรือบางครั้งในร้านค้าของช่างทอฝ้ายผู้เชี่ยวชาญ ค่าจ้างในลันคาเชียร์สูงกว่าในอินเดียประมาณหกเท่าในปี ค.ศ. 1770<sup id="cite_ref-Beckert_2014_23-0" class="reference"><a href="#cite_note-Beckert_2014-23"><span class="cite-bracket">[</span>23<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> เมื่อผลผลิตโดยรวมของอังกฤษสูงกว่าอินเดียประมาณสามเท่า ในปี ค.ศ. 1787 การบริโภคฝ้ายดิบอยู่ที่ 22 ล้านปอนด์ ซึ่งส่วนใหญ่ถูกทำความสะอาด ปั่น และทอด้วยเครื่องจักร<sup id="cite_ref-David_S._Landes_1969_24-0" class="reference"><a href="#cite_note-David_S._Landes_1969-24"><span class="cite-bracket">[</span>24<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> อุตสาหกรรมสิ่งทอของอังกฤษใช้ฝ้าย 52 ล้านปอนด์ในปี ค.ศ. 1800 ซึ่งเพิ่มขึ้นเป็น 588 ล้านปอนด์ในปี ค.ศ. 1850<sup id="cite_ref-25" class="reference"><a href="#cite_note-25"><span class="cite-bracket">[</span>25<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>ส่วนแบ่งของมูลค่าเพิ่มโดยอุตสาหกรรมสิ่งทอฝ้ายในอังกฤษอยู่ที่ 2.6% ในปี ค.ศ. 1760, 17% ในปี ค.ศ. 1801 และ 22.4% ในปี ค.ศ. 1831 มูลค่าเพิ่มโดยอุตสาหกรรมผ้าขนสัตว์ของอังกฤษอยู่ที่ 14.1% ในปี ค.ศ. 1801 โรงงานฝ้ายในอังกฤษมีจำนวนประมาณ 900 แห่งในปี ค.ศ. 1797 ในปี ค.ศ. 1760 ประมาณหนึ่งในสามของผ้าฝ้ายที่ผลิตในอังกฤษถูกส่งออก เพิ่มขึ้นเป็นสองในสามภายในปี ค.ศ. 1800 ในปี ค.ศ. 1781 ฝ้ายที่ปั่นมีจำนวน 5.1 ล้านปอนด์ ซึ่งเพิ่มขึ้นเป็น 56 ล้านปอนด์ภายในปี ค.ศ. 1800 ในปี ค.ศ. 1800 มีการผลิตผ้าฝ้ายด้วยเครื่องจักรที่ประดิษฐ์ขึ้นในอังกฤษน้อยกว่า 0.1% ของโลก ในปี ค.ศ. 1788 มีแกนหมุน 50,000 แกนในอังกฤษ เพิ่มขึ้นเป็น 7 ล้านแกนในอีก 30 ปีต่อมา<sup id="cite_ref-Beckert_2014_23-1" class="reference"><a href="#cite_note-Beckert_2014-23"><span class="cite-bracket">[</span>23<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="ขนสัตว์"><span id=".E0.B8.82.E0.B8.99.E0.B8.AA.E0.B8.B1.E0.B8.95.E0.B8.A7.E0.B9.8C"></span>ขนสัตว์</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1&action=edit&section=6" title="แก้ไขส่วน: ขนสัตว์"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>การพยายามปั่น ด้วยเครื่องจักรในยุโรปยุคแรกนั้นใช้กับผ้าขนสัตว์ อย่างไรก็ตาม การปั่นผ้าขนสัตว์นั้นยากต่อการใช้เครื่องจักรมากกว่าฝ้าย การเพิ่มผลผลิตในการปั่นผ้าขนสัตว์ในช่วงการปฏิวัติอุตสาหกรรมนั้นมีความสำคัญ แต่มีน้อยกว่าฝ้ายมาก<sup id="cite_ref-David_S._Landes_1969_24-1" class="reference"><a href="#cite_note-David_S._Landes_1969-24"><span class="cite-bracket">[</span>24<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-David_Landes_1999_26-0" class="reference"><a href="#cite_note-David_Landes_1999-26"><span class="cite-bracket">[</span>26<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="ใยไหม"><span id=".E0.B9.83.E0.B8.A2.E0.B9.84.E0.B8.AB.E0.B8.A1"></span>ใยไหม</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1&action=edit&section=7" title="แก้ไขส่วน: ใยไหม"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:Silkmill1.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Silkmill1.jpg/220px-Silkmill1.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Silkmill1.jpg/330px-Silkmill1.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Silkmill1.jpg/440px-Silkmill1.jpg 2x" data-file-width="800" data-file-height="600" /></a><figcaption><a href="/w/index.php?title=%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%87%E0%B8%87%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B9%83%E0%B8%A2%E0%B9%84%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%9E%E0%B8%A5%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%99%E0%B9%89%E0%B8%B3&action=edit&redlink=1" class="new" title="โรงงานใยไหมพลังน้ำ (ไม่มีหน้านี้)">โรงงานใยไหมพลังน้ำ</a> ของ<a href="/w/index.php?title=%E0%B8%88%E0%B8%AD%E0%B8%AB%E0%B9%8C%E0%B8%99_%E0%B8%A5%E0%B8%AD%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%9A&action=edit&redlink=1" class="new" title="จอห์น ลอมเบ (ไม่มีหน้านี้)">จอห์น ลอมเบ</a> ที่ตั้งอยู่ใน<a href="/wiki/%E0%B8%94%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%9A%E0%B8%B5" title="ดาร์บี">ดาร์บี</a></figcaption></figure> <p>อาจกล่าวได้ว่าโรงงานแห่งแรกที่ใช้เครื่องจักรอย่างเต็มรูปแบบคือ <a href="/w/index.php?title=%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%87%E0%B8%87%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B9%83%E0%B8%A2%E0%B9%84%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%9E%E0%B8%A5%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%99%E0%B9%89%E0%B8%B3&action=edit&redlink=1" class="new" title="โรงงานใยไหมพลังน้ำ (ไม่มีหน้านี้)">โรงงานใยไหมพลังน้ำ</a> (water-powered silk mill) ของ <a href="/w/index.php?title=%E0%B8%88%E0%B8%AD%E0%B8%AB%E0%B9%8C%E0%B8%99_%E0%B8%A5%E0%B8%AD%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%9A&action=edit&redlink=1" class="new" title="จอห์น ลอมเบ (ไม่มีหน้านี้)">จอห์น ลอมเบ</a> (John Lombe) ที่ <a href="/wiki/%E0%B8%94%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%9A%E0%B8%B5" title="ดาร์บี">ดาร์บี</a> ซึ่งเปิดดำเนินการในปี ค.ศ. 1721 ลอมเบเรียนรู้การผลิตเส้นใยไหมโดยรับงานในอิตาลีและทำหน้าที่เป็นสายลับอุตสาหกรรม อย่างไรก็ตาม เนื่องจากอุตสาหกรรมไหมของอิตาลีปกป้องความลับอย่างใกล้ชิด สภาพของอุตสาหกรรมในเวลานั้นจึงไม่เป็นที่ทราบแน่ชัด แม้ว่าโรงงานของลอมเบจะมีความสำเร็จในเชิงเทคนิค แต่การจัดหาวัตถุดิบไหมดิบจากอิตาลีถูกตัดออกเพื่อกำจัดการแข่งขัน เพื่อส่งเสริมการผลิต พระมหากษัตริย์ได้จ่ายเงินสำหรับแบบจำลองเครื่องจักรของลอมเบ ซึ่งจัดแสดงที่ <a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%AD%E0%B8%84%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%A5%E0%B8%AD%E0%B8%99%E0%B8%94%E0%B8%AD%E0%B8%99" title="หอคอยแห่งลอนดอน">หอคอยแห่งลอนดอน </a><sup id="cite_ref-27" class="reference"><a href="#cite_note-27"><span class="cite-bracket">[</span>27<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-28" class="reference"><a href="#cite_note-28"><span class="cite-bracket">[</span>28<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="ฝ้าย"><span id=".E0.B8.9D.E0.B9.89.E0.B8.B2.E0.B8.A2"></span>ฝ้าย</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1&action=edit&section=8" title="แก้ไขส่วน: ฝ้าย"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>บางส่วนของอินเดีย จีน อเมริกากลาง อเมริกาใต้ และตะวันออกกลางมีประวัติศาสตร์อันยาวนานในการผลิตสิ่งทอฝ้ายด้วยมือ ซึ่งกลายเป็นอุตสาหกรรมหลักหลังจากปี ค.ศ. 1000 ในเขตร้อนและกึ่งเขตร้อนที่มีการปลูกฝ้าย ส่วนใหญ่ปลูกโดยเกษตรกรรายย่อยควบคู่กับพืชอาหารและถูกปั่นและทอในครัวเรือนส่วนใหญ่เพื่อการบริโภคภายในประเทศ ในศตวรรษที่ 15 จีนเริ่มกำหนดให้ครัวเรือนชำระภาษีบางส่วนเป็นผ้าฝ้าย ในศตวรรษที่ 17 เกือบทุกคนในจีนสวมใส่เสื้อผ้าฝ้าย ผ้าฝ้ายสามารถใช้เป็น<a href="/w/index.php?title=%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%81%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B9%83%E0%B8%99%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%81%E0%B8%A5%E0%B8%81%E0%B9%80%E0%B8%9B%E0%B8%A5%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A2%E0%B8%99&action=edit&redlink=1" class="new" title="สื่อกลางในการแลกเปลี่ยน (ไม่มีหน้านี้)">สื่อกลางในการแลกเปลี่ยน</a> (medium of exchange) ได้เกือบทุกที่ ในอินเดีย สิ่งทอฝ้ายจำนวนมากผลิตขึ้นเพื่อตลาดระยะไกล มักผลิตโดยช่างทอผ้ามืออาชีพ พ่อค้าบางรายเป็นเจ้าของโรงทอผ้าขนาดเล็กด้วย อินเดียผลิตผ้าฝ้ายหลากหลายชนิด บางชนิดมีคุณภาพดีเยี่ยม<sup id="cite_ref-Beckert_2014_23-2" class="reference"><a href="#cite_note-Beckert_2014-23"><span class="cite-bracket">[</span>23<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>ฝ้ายเป็น<a href="/w/index.php?title=%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%96%E0%B8%B8%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%9A&action=edit&redlink=1" class="new" title="วัตถุดิบ (ไม่มีหน้านี้)">วัตถุดิบ</a> ที่ยุโรปหาได้ยากก่อนที่จะปลูกใน<a href="/w/index.php?title=%E0%B9%84%E0%B8%A3%E0%B9%88%E0%B9%80%E0%B8%9E%E0%B8%B2%E0%B8%B0%E0%B8%9B%E0%B8%A5%E0%B8%B9%E0%B8%81%E0%B8%97%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%95%E0%B8%AD%E0%B8%99%E0%B9%83%E0%B8%95%E0%B9%89%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%AB%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%90%E0%B8%AD%E0%B9%80%E0%B8%A1%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B2&action=edit&redlink=1" class="new" title="ไร่เพาะปลูกทางตอนใต้ของสหรัฐอเมริกา (ไม่มีหน้านี้)">ไร่เพาะปลูกในอาณานิคม</a> ในอเมริกา<sup id="cite_ref-Beckert_2014_23-3" class="reference"><a href="#cite_note-Beckert_2014-23"><span class="cite-bracket">[</span>23<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> นักสำรวจชาวสเปนยุคแรกพบว่าชาวพื้นเมืองอเมริกัน ปลูกฝ้ายสายพันธุ์ดีเยี่ยมที่ไม่รู้จักมาก่อน ได้แก่ ฝ้ายทะเล (<a href="/w/index.php?title=%E0%B8%81%E0%B8%AD%E0%B8%AA%E0%B8%8B%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%A1_%E0%B8%9A%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%9A%E0%B8%B2%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%8B%E0%B9%88&action=edit&redlink=1" class="new" title="กอสซีเปียม บาร์บาเดนเซ่ (ไม่มีหน้านี้)">กอสซีเปียม บาร์บาเดนเซ่</a>) และ ฝ้ายป่าเมล็ดเขียว (<a href="/w/index.php?title=%E0%B8%81%E0%B8%AD%E0%B8%AA%E0%B8%8B%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%A1_%E0%B9%80%E0%B8%AE%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%8B%E0%B8%B9%E0%B8%97%E0%B8%B1%E0%B8%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="กอสซีเปียม เฮอร์ซูทัม (ไม่มีหน้านี้)">กอสซีเปียม เฮอร์ซูทัม</a>) ฝ้ายทะเลเติบโตในพื้นที่เขตร้อนและบน<a href="/w/index.php?title=%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%B0%E0%B8%9B%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%B1%E0%B8%99&action=edit&redlink=1" class="new" title="เกาะป้องกัน (ไม่มีหน้านี้)">เกาะป้องกัน</a> (barrier islands) ของจอร์เจียและเซาท์แคโรไลนา แต่เจริญเติบโตได้ไม่ดีในพื้นที่ราบ ฝ้ายทะเลเริ่มถูกส่งออกจากบาร์เบโดสในปี ค.ศ. 1650 ฝ้ายป่าเมล็ดเขียวเจริญเติบโตได้ดีในพื้นที่ราบของภาคใต้ของสหรัฐอเมริกา แต่ไม่คุ้มค่าเนื่องจากการกำจัดเมล็ดมีความยากลำบาก ซึ่งเป็นปัญหาที่แก้ไขโดย<a href="/wiki/%E0%B8%84%E0%B8%AD%E0%B8%95%E0%B8%95%E0%B8%AD%E0%B8%99%E0%B8%88%E0%B8%B4%E0%B8%99" title="คอตตอนจิน">คอตตอนจิน</a><sup id="cite_ref-Roe1916_29-0" class="reference"><a href="#cite_note-Roe1916-29"><span class="cite-bracket">[</span>29<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup class="reference nowrap"><span title="Page / location: 157">: 157 </span></sup> สายพันธุ์ของเมล็ดฝ้ายที่นำมาจากเม็กซิโกไปยัง<a href="/w/index.php?title=%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B9%80%E0%B8%8A%E0%B8%8B_%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%90%E0%B8%A1%E0%B8%B4%E0%B8%AA%E0%B8%8B%E0%B8%B4%E0%B8%AA%E0%B8%8B%E0%B8%B4%E0%B8%9B%E0%B8%9B%E0%B8%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="นาเชซ รัฐมิสซิสซิปปี (ไม่มีหน้านี้)">นาเชซ รัฐมิสซิสซิปปี</a> ในปี ค.ศ. 1806 กลายเป็นวัสดุพันธุ์หลักสำหรับการผลิตฝ้ายของโลกกว่า 90% ในปัจจุบัน ผลิตฝักที่เก็บได้เร็วกว่าสามถึงสี่เท่า<sup id="cite_ref-Beckert_2014_23-4" class="reference"><a href="#cite_note-Beckert_2014-23"><span class="cite-bracket">[</span>23<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="การค้าและสิ่งทอ"><span id=".E0.B8.81.E0.B8.B2.E0.B8.A3.E0.B8.84.E0.B9.89.E0.B8.B2.E0.B9.81.E0.B8.A5.E0.B8.B0.E0.B8.AA.E0.B8.B4.E0.B9.88.E0.B8.87.E0.B8.97.E0.B8.AD"></span>การค้าและสิ่งทอ</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1&action=edit&section=9" title="แก้ไขส่วน: การค้าและสิ่งทอ"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:Colonisation_1754.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Colonisation_1754.png/220px-Colonisation_1754.png" decoding="async" width="220" height="96" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Colonisation_1754.png/330px-Colonisation_1754.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Colonisation_1754.png/440px-Colonisation_1754.png 2x" data-file-width="1799" data-file-height="789" /></a><figcaption>จักรวรรดิอาณานิคมของยุโรปในช่วงเริ่มต้นของการปฏิวัติอุตสาหกรรม ซ้อนทับกับขอบเขตทางการเมืองสมัยใหม่</figcaption></figure> <p><a href="/wiki/%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%84%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%AA%E0%B8%B3%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%88" title="ยุคแห่งการสำรวจ">ยุคแห่งการสำรวจ</a> ตามมาด้วยช่วงเวลาของ<a href="/wiki/%E0%B8%A5%E0%B8%B1%E0%B8%97%E0%B8%98%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%84%E0%B8%A1" title="ลัทธิอาณานิคม">การล่าอาณานิคม</a> เริ่มประมาณศตวรรษที่ 16 หลังจากการค้นพบ<a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%AA%E0%B9%89%E0%B8%99%E0%B8%97%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%84%E0%B9%89%E0%B8%B2" title="เส้นทางการค้า">เส้นทางการค้า</a> ไปยังอินเดียรอบแอฟริกาใต้โดยชาวโปรตุเกส ชาวอังกฤษได้ก่อตั้ง<a href="/wiki/%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%A9%E0%B8%B1%E0%B8%97%E0%B8%AD%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%95%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%AD%E0%B8%AD%E0%B8%81" title="บริษัทอินเดียตะวันออก">บริษัทอินเดียตะวันออก</a> พร้อมด้วยบริษัทขนาดเล็กของชาติต่าง ๆ ซึ่งได้จัดตั้งสถานีการค้า และจ้างตัวแทน เพื่อมีส่วนร่วมในการค้าทั่วทั้งภูมิภาค<a href="/wiki/%E0%B8%A1%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B8%B8%E0%B8%97%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%A2" title="มหาสมุทรอินเดีย">มหาสมุทรอินเดีย</a><sup id="cite_ref-Beckert_2014_23-5" class="reference"><a href="#cite_note-Beckert_2014-23"><span class="cite-bracket">[</span>23<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>หนึ่งในส่วนที่ใหญ่ที่สุดของการค้านี้คือ สิ่งทอฝ้าย ซึ่งซื้อในอินเดียและขายใน<a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%AD%E0%B9%80%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%95%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%AD%E0%B8%AD%E0%B8%81%E0%B9%80%E0%B8%89%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%87%E0%B9%83%E0%B8%95%E0%B9%89" title="เอเชียตะวันออกเฉียงใต้">เอเชียตะวันออกเฉียงใต้</a> รวมถึง<a href="/w/index.php?title=%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%B0%E0%B8%AD%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B9%82%E0%B8%94%E0%B8%99%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%8B%E0%B8%B5%E0%B8%A2&action=edit&redlink=1" class="new" title="หมู่เกาะอินโดนีเซีย (ไม่มีหน้านี้)">หมู่เกาะอินโดนีเซีย</a> ซึ่งซื้อเครื่องเทศเพื่อขายให้กับเอเชียตะวันออกเฉียงใต้และยุโรป ภายในกลางศตวรรษที่ 17 ผ้าเป็นมากกว่าสามในสี่ของการส่งออกของบริษัทอินเดียตะวันออก สิ่งทอจากอินเดียเป็นที่ต้องการในภูมิภาค<a href="/wiki/%E0%B9%81%E0%B8%AD%E0%B8%95%E0%B9%81%E0%B8%A5%E0%B8%99%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B9%80%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B7%E0%B8%AD" class="mw-redirect" title="แอตแลนติกเหนือ">แอตแลนติกเหนือ</a> ของยุโรป ซึ่งก่อนหน้านี้มีเพียงผ้าขนสัตว์และผ้าลินินเท่านั้น อย่างไรก็ตาม จำนวนสินค้าฝ้ายที่บริโภคในยุโรปตะวันตกมีจำนวนน้อยจนถึงต้นศตวรรษที่ 19<sup id="cite_ref-Beckert_2014_23-6" class="reference"><a href="#cite_note-Beckert_2014-23"><span class="cite-bracket">[</span>23<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="การผลิตสิ่งทอของยุโรปก่อนการใช้เครื่องจักร"><span id=".E0.B8.81.E0.B8.B2.E0.B8.A3.E0.B8.9C.E0.B8.A5.E0.B8.B4.E0.B8.95.E0.B8.AA.E0.B8.B4.E0.B9.88.E0.B8.87.E0.B8.97.E0.B8.AD.E0.B8.82.E0.B8.AD.E0.B8.87.E0.B8.A2.E0.B8.B8.E0.B9.82.E0.B8.A3.E0.B8.9B.E0.B8.81.E0.B9.88.E0.B8.AD.E0.B8.99.E0.B8.81.E0.B8.B2.E0.B8.A3.E0.B9.83.E0.B8.8A.E0.B9.89.E0.B9.80.E0.B8.84.E0.B8.A3.E0.B8.B7.E0.B9.88.E0.B8.AD.E0.B8.87.E0.B8.88.E0.B8.B1.E0.B8.81.E0.B8.A3"></span>การผลิตสิ่งทอของยุโรปก่อนการใช้เครื่องจักร</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1&action=edit&section=10" title="แก้ไขส่วน: การผลิตสิ่งทอของยุโรปก่อนการใช้เครื่องจักร"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:Landauer_I_014_v.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1f/Landauer_I_014_v.jpg/220px-Landauer_I_014_v.jpg" decoding="async" width="220" height="313" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1f/Landauer_I_014_v.jpg/330px-Landauer_I_014_v.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1f/Landauer_I_014_v.jpg/440px-Landauer_I_014_v.jpg 2x" data-file-width="680" data-file-height="966" /></a><figcaption><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%97%E0%B8%AD%E0%B8%9C%E0%B9%89%E0%B8%B2" title="การทอผ้า">คนทอผ้า</a> ใน <a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%99%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%99%E0%B9%81%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%84" title="เนือร์นแบร์ค">เนือร์นแบร์ค</a> ราวปี ค.ศ. 1524</figcaption></figure> <p>ภายในปี ค.ศ. 1600 ผู้ลี้ภัยชาวเฟลมิชเริ่มทอผ้าฝ้ายในเมืองอังกฤษ ซึ่งการปั่นและทอผ้าขนสัตว์และผ้าลินินในครัวเรือนได้รับการจัดตั้งอย่างดี พวกเขาถูกปล่อยให้อยู่ตามลำพังโดยกลุ่ม<a href="/w/index.php?title=%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%A5%E0%B8%94%E0%B9%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="กิลด์ (ไม่มีหน้านี้)">กิลด์</a> ซึ่งไม่ถือว่าฝ้ายเป็นภัยคุกคาม การพยายามปั่นและทอฝ้ายในยุโรปก่อนหน้านี้เกิดขึ้นในอิตาลีในศตวรรษที่ 12 และเยอรมนีตอนใต้ในศตวรรษที่ 15 แต่ในที่สุดอุตสาหกรรมเหล่านี้ก็สิ้นสุดลงเมื่ออุปทานฝ้ายถูกตัดขาด <a href="/wiki/%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B9%8C" title="ชาวมัวร์">ชาวมัวร์</a> ในสเปนปลูก ปั่น และทอฝ้ายเริ่มต้นประมาณศตวรรษที่ 10<sup id="cite_ref-Beckert_2014_23-7" class="reference"><a href="#cite_note-Beckert_2014-23"><span class="cite-bracket">[</span>23<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>ผ้าของอังกฤษไม่สามารถแข่งขันกับผ้าของอินเดียได้ เนื่องจากค่าแรงของอินเดียต่ำกว่าของอังกฤษประมาณหนึ่งในห้าถึงหนึ่งในหก<sup id="cite_ref-auto_30-0" class="reference"><a href="#cite_note-auto-30"><span class="cite-bracket">[</span>30<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ในปี ค.ศ. 1700 และ 1721 รัฐบาลอังกฤษได้ผ่าน <a href="/w/index.php?title=%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%9A%E0%B8%B1%E0%B8%8D%E0%B8%8D%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%9C%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%9D%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%A2&action=edit&redlink=1" class="new" title="พระราชบัญญัติผ้าฝ้าย (ไม่มีหน้านี้)">พระราชบัญญัติผ้าฝ้าย</a> (Calico Acts) เพื่อ<a href="/wiki/%E0%B8%A5%E0%B8%B1%E0%B8%97%E0%B8%98%E0%B8%B4%E0%B8%84%E0%B8%B8%E0%B9%89%E0%B8%A1%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%87" title="ลัทธิคุ้มครอง">ปกป้อง</a>อุตสาหกรรมผ้าขนสัตว์และผ้าลินินในประเทศจากปริมาณผ้าฝ้ายที่เพิ่มขึ้นจากการนำเข้าจากอินเดีย<sup id="cite_ref-David_S._Landes_1969_24-2" class="reference"><a href="#cite_note-David_S._Landes_1969-24"><span class="cite-bracket">[</span>24<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Ayers1989_31-0" class="reference"><a href="#cite_note-Ayers1989-31"><span class="cite-bracket">[</span>31<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>ความต้องการผ้าที่หนักกว่านั้นตอบสนองโดยอุตสาหกรรมในประเทศที่ตั้งอยู่รอบ ๆ แลงคาเชียร์ซึ่งผลิต <a href="/w/index.php?title=%E0%B8%9C%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%9D%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%9C%E0%B8%AA%E0%B8%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="ผ้าฝ้ายผสม (ไม่มีหน้านี้)">ผ้าฝ้ายผสม</a> (fustian) ซึ่งเป็นผ้าที่มี<a href="/w/index.php?title=%E0%B9%80%E0%B8%AA%E0%B9%89%E0%B8%99%E0%B8%A2%E0%B8%B7%E0%B8%99%E0%B9%81%E0%B8%A5%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%AA%E0%B9%89%E0%B8%99%E0%B8%9E%E0%B8%B8%E0%B9%88%E0%B8%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="เส้นยืนและเส้นพุ่ง (ไม่มีหน้านี้)">เส้นยืนและเส้นพุ่ง</a> จากฝ้าย ใช้เส้นใยฝ้ายสำหรับเส้นยืนเพราะฝ้ายที่ปั่นด้วยล้อไม่มีความแข็งแรงเพียงพอ แต่ผ้าผสมที่ได้นั้นไม่นุ่มเท่าผ้าฝ้าย 100% และเย็บยากกว่า<sup id="cite_ref-Ayers1989_31-1" class="reference"><a href="#cite_note-Ayers1989-31"><span class="cite-bracket">[</span>31<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>ในช่วงก่อนการปฏิวัติอุตสาหกรรม การปั่นและการทอทำกันในครัวเรือนเพื่อการบริโภคในครัวเรือนและเป็นอุตสาหกรรมในครัวเรือนภายใต้ <a href="/w/index.php?title=%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%9A%E0%B8%9A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%B3&action=edit&redlink=1" class="new" title="ระบบการจ้างเหมาทำ (ไม่มีหน้านี้)">ระบบการจ้างเหมาทำ</a> (putting-out system) บางครั้งงานจะทำในเวิร์กช็อปของช่างทอผ้าผู้เชี่ยวชาญ ภายใต้ระบบการจ้างเหมาทำ ผู้ปฏิบัติงานที่ทำงานที่บ้านผลิตภายใต้สัญญากับผู้ขายพ่อค้าซึ่งมักจะจัดหาวัตถุดิบ ในช่วงนอกฤดูการเพาะปลูก ผู้หญิงซึ่งโดยทั่วไปเป็นภรรยาของเกษตรกรจะทำการปั่นและผู้ชายจะทำการทอผ้า โดยใช้ <a href="/w/index.php?title=%E0%B9%80%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B7%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%9B%E0%B8%B1%E0%B9%88%E0%B8%99%E0%B8%9D%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%A2&action=edit&redlink=1" class="new" title="เครื่องปั่นฝ้าย (ไม่มีหน้านี้)">เครื่องปั่นฝ้าย</a> (spinning wheel) ต้องใช้ผู้ปั่นสี่ถึงแปดคนในการจัดหา เครื่องทอผ้ามือหนึ่งคน<sup id="cite_ref-David_S._Landes_1969_24-3" class="reference"><a href="#cite_note-David_S._Landes_1969-24"><span class="cite-bracket">[</span>24<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Ayers1989_31-2" class="reference"><a href="#cite_note-Ayers1989-31"><span class="cite-bracket">[</span>31<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-McNeil1990_32-0" class="reference"><a href="#cite_note-McNeil1990-32"><span class="cite-bracket">[</span>32<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup class="reference nowrap"><span title="Page / location: 823">: 823 </span></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="การประดิษฐ์เครื่องจักรสิ่งทอ"><span id=".E0.B8.81.E0.B8.B2.E0.B8.A3.E0.B8.9B.E0.B8.A3.E0.B8.B0.E0.B8.94.E0.B8.B4.E0.B8.A9.E0.B8.90.E0.B9.8C.E0.B9.80.E0.B8.84.E0.B8.A3.E0.B8.B7.E0.B9.88.E0.B8.AD.E0.B8.87.E0.B8.88.E0.B8.B1.E0.B8.81.E0.B8.A3.E0.B8.AA.E0.B8.B4.E0.B9.88.E0.B8.87.E0.B8.97.E0.B8.AD"></span>การประดิษฐ์เครื่องจักรสิ่งทอ</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1&action=edit&section=11" title="แก้ไขส่วน: การประดิษฐ์เครื่องจักรสิ่งทอ"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:Spinning_jenny.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Spinning_jenny.jpg/220px-Spinning_jenny.jpg" decoding="async" width="220" height="182" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Spinning_jenny.jpg/330px-Spinning_jenny.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Spinning_jenny.jpg/440px-Spinning_jenny.jpg 2x" data-file-width="705" data-file-height="582" /></a><figcaption>แบบจำลองของ<a href="/w/index.php?title=%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B8%99%E0%B8%99%E0%B8%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="สปินนิ่งเจนนี (ไม่มีหน้านี้)">สปินนิ่งเจนนี</a>ในพิพิธภัณฑ์ในเมือง<a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B8%E0%B8%9E%E0%B9%80%E0%B8%9E%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%97%E0%B8%B2%E0%B8%A5" title="วุพเพอร์ทาล">วุพเพอร์ทาล</a> คิดค้นโดย<a href="/w/index.php?title=%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B8%A1%E0%B8%AA%E0%B9%8C_%E0%B8%AE%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%9F%E0%B8%AA%E0%B9%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="เจมส์ ฮาร์กรีฟส์ (ไม่มีหน้านี้)">เจมส์ ฮาร์กรีฟส์</a> ในปี 1764 สปินนิ่งเจนนีเป็นหนึ่งในนวัตกรรมที่เริ่มต้นการปฏิวัติ</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:Mule-jenny.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/Mule-jenny.jpg/220px-Mule-jenny.jpg" decoding="async" width="220" height="174" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/Mule-jenny.jpg/330px-Mule-jenny.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/Mule-jenny.jpg/440px-Mule-jenny.jpg 2x" data-file-width="500" data-file-height="395" /></a><figcaption>ตัวอย่างเดียวของเครื่องปั่นด้าย <i>สปินนิงมูล</i> โดยแซมมูเอล ครอมป์ตัน ที่ยังคงหลงเหลืออยู่</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:Marshall%27s_flax-mill,_Holbeck,_Leeds_-_interior_-_c.1800.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Marshall%27s_flax-mill%2C_Holbeck%2C_Leeds_-_interior_-_c.1800.jpg/220px-Marshall%27s_flax-mill%2C_Holbeck%2C_Leeds_-_interior_-_c.1800.jpg" decoding="async" width="220" height="168" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Marshall%27s_flax-mill%2C_Holbeck%2C_Leeds_-_interior_-_c.1800.jpg/330px-Marshall%27s_flax-mill%2C_Holbeck%2C_Leeds_-_interior_-_c.1800.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Marshall%27s_flax-mill%2C_Holbeck%2C_Leeds_-_interior_-_c.1800.jpg/440px-Marshall%27s_flax-mill%2C_Holbeck%2C_Leeds_-_interior_-_c.1800.jpg 2x" data-file-width="1254" data-file-height="957" /></a><figcaption>ภายในของ<a href="/w/index.php?title=%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B8%A5%E0%B9%80%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="เทมเพิลเวิร์ค (ไม่มีหน้านี้)">เทมเพิลเวิร์ค</a> ใน <a href="/wiki/%E0%B8%A5%E0%B8%B5%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B9%8C" title="ลีดส์">ลีดส์</a>, ยอร์กเชอร์ตะวันตก</figcaption></figure> <p><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AA%E0%B8%A7%E0%B8%A2%E0%B8%9A%E0%B8%B4%E0%B8%99&action=edit&redlink=1" class="new" title="กระสวยบิน (ไม่มีหน้านี้)">กระสวยบิน</a> (flying shuttle) ซึ่งจดสิทธิบัตรในปี ค.ศ. 1733 โดย <a href="/w/index.php?title=%E0%B8%88%E0%B8%AD%E0%B8%AB%E0%B9%8C%E0%B8%99_%E0%B9%80%E0%B8%84%E0%B8%A2%E0%B9%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="จอห์น เคย์ (ไม่มีหน้านี้)">จอห์น เคย์</a> (John Kay) พร้อมกับการปรับปรุงหลายครั้งต่อมา รวมถึงการปรับปรุงสำคัญในปี ค.ศ. 1747 ทำให้ผลผลิตของช่างทอผ้าเพิ่มขึ้นเป็นสองเท่า ทำให้ความไม่สมดุลระหว่างการปั่นและการทอแย่ลง มันถูกใช้อย่างแพร่หลายในแลงคาเชียร์หลังจากปี ค.ศ. 1760 เมื่อ <a href="/w/index.php?title=%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%9A%E0%B8%B4%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%95_%E0%B9%80%E0%B8%84%E0%B8%A2%E0%B9%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="โรเบิร์ต เคย์ (ไม่มีหน้านี้)">โรเบิร์ต</a> ลูกชายของจอห์น ประดิษฐ์ กล่องหย่อนด้าย (dropbox) ซึ่งอำนวยความสะดวกในการเปลี่ยนสีของด้าย<sup id="cite_ref-McNeil1990_32-1" class="reference"><a href="#cite_note-McNeil1990-32"><span class="cite-bracket">[</span>32<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup class="reference nowrap"><span title="Page / location: 821–822">: 821–822 </span></sup> </p><p><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%A5%E0%B8%B9%E0%B8%AD%E0%B8%B4%E0%B8%AA_%E0%B8%9E%E0%B8%AD%E0%B8%A5&action=edit&redlink=1" class="new" title="ลูอิส พอล (ไม่มีหน้านี้)">ลูอิส พอล</a> (Lewis Paul) จดสิทธิบัตร <a href="/w/index.php?title=%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%9A%E0%B8%9B%E0%B8%B1%E0%B9%88%E0%B8%99%E0%B9%81%E0%B8%9A%E0%B8%9A%E0%B8%A5%E0%B8%B9%E0%B8%81%E0%B8%81%E0%B8%A5%E0%B8%B4%E0%B9%89%E0%B8%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="กรอบปั่นแบบลูกกลิ้ง (ไม่มีหน้านี้)">กรอบปั่นแบบลูกกลิ้ง</a> (roller spinning frame) และระบบฟลายเออะแอนด์<a href="/w/index.php?title=%E0%B8%9A%E0%B9%8A%E0%B8%AD%E0%B8%9A%E0%B8%9A%E0%B8%B4%E0%B8%99&action=edit&redlink=1" class="new" title="บ๊อบบิน (ไม่มีหน้านี้)">บ๊อบบิน</a> (flyer-and-bobbin) สำหรับดึงขนสัตว์ให้มีความหนาเท่ากัน เทคโนโลยีนี้ได้รับการพัฒนาด้วยความช่วยเหลือจาก จอห์น ไวแอตต์ (John Wyatt) จาก<a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%9A%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%A1%E0%B8%B4%E0%B8%87%E0%B9%81%E0%B8%AE%E0%B8%A1" title="เบอร์มิงแฮม">เบอร์มิงแฮม</a> พอลและไวแอตต์เปิดโรงงานในเบอร์มิงแฮมซึ่งใช้เครื่องกลึงของพวกเขาขับเคลื่อนด้วยลา ในปี ค.ศ. 1743 มีการเปิดโรงงานใน <a href="/w/index.php?title=%E0%B8%99%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B9%81%E0%B8%97%E0%B8%A1%E0%B8%9B%E0%B9%8C%E0%B8%95%E0%B8%B1%E0%B8%99&action=edit&redlink=1" class="new" title="นอร์แทมป์ตัน (ไม่มีหน้านี้)">นอร์แทมป์ตัน</a> (Northampton) โดยมีแกนหมุน 50 แกนบนเครื่องจักรของพอลและไวแอตต์ห้าเครื่อง โรงงานนี้ดำเนินการจนถึงประมาณปี ค.ศ. 1764 <a href="/w/index.php?title=%E0%B9%81%E0%B8%94%E0%B9%80%E0%B8%99%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%A5_%E0%B9%80%E0%B8%9A%E0%B8%B4%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%99&action=edit&redlink=1" class="new" title="แดเนียล เบิร์น (ไม่มีหน้านี้)">แดเนียล เบิร์น</a> (Daniel Bourn) สร้างโรงงานที่คล้ายกันใน <a href="/w/index.php?title=%E0%B9%80%E0%B8%A5%E0%B8%AD%E0%B8%A1%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B8%AA%E0%B9%80%E0%B8%95%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B9%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="เลอมินสเตอร์ (ไม่มีหน้านี้)">เลอมินสเตอร์</a> (Leominster) แต่ถูกไฟไหม้ ทั้งลูอิส พอลและแดเนียล เบิร์น จดสิทธิบัตร <a href="/w/index.php?title=%E0%B9%80%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B7%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%9B%E0%B8%B1%E0%B9%88%E0%B8%99%E0%B8%9D%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%A2&action=edit&redlink=1" class="new" title="เครื่องปั่นฝ้าย (ไม่มีหน้านี้)">เครื่องปั่นฝ้าย</a> (carding machines) ในปี ค.ศ. 1748 โดยอาศัยชุดลูกกลิ้งสองชุดที่เคลื่อนที่ด้วยความเร็วต่างกัน ต่อมาถูกนำไปใช้ใน <a href="/w/index.php?title=%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%87%E0%B8%87%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%9B%E0%B8%B1%E0%B9%88%E0%B8%99%E0%B8%9D%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%A2&action=edit&redlink=1" class="new" title="โรงงานปั่นฝ้าย (ไม่มีหน้านี้)">โรงงานปั่นฝ้าย</a> (cotton spinning mill) แห่งแรก </p><p>ในปี ค.ศ. 1764 ในหมู่บ้านสแตนฮิล แลงคาเชอร์ <a href="/w/index.php?title=%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B8%A1%E0%B8%AA%E0%B9%8C_%E0%B8%AE%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%9F%E0%B8%AA%E0%B9%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="เจมส์ ฮาร์กรีฟส์ (ไม่มีหน้านี้)">เจมส์ ฮาร์กรีฟส์</a> (James Hargreaves) ประดิษฐ์ <a href="/w/index.php?title=%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B8%99%E0%B8%99%E0%B8%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="สปินนิ่งเจนนี (ไม่มีหน้านี้)">สปินนิ่งเจนนี</a> (spinning jenny) ซึ่งเขาจดสิทธิบัตรในปี ค.ศ. 1770 มันเป็นกรอบปั่นด้ายที่มีแกนหมุนหลายแกนแบบใช้ได้จริงเป็นอันดับแรก<sup id="cite_ref-33" class="reference"><a href="#cite_note-33"><span class="cite-bracket">[</span>33<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> เจนนี่ทำงานในลักษณะคล้ายกับ เครื่องปั่นฝ้าย (spinning wheel) โดยการยึดเส้นใยไว้ก่อน จากนั้นดึงออกแล้วบิด<sup id="cite_ref-34" class="reference"><a href="#cite_note-34"><span class="cite-bracket">[</span>34<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> มันเป็นเครื่องจักรไม้แบบง่ายๆ ที่มีราคาเพียงประมาณ 6 ปอนด์สำหรับรุ่น 40 แกนในปี ค.ศ. 1792<sup id="cite_ref-35" class="reference"><a href="#cite_note-35"><span class="cite-bracket">[</span>35<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> และใช้โดยผู้ปั่นด้ายที่บ้านเป็นหลัก เจนนี่ผลิตเส้นด้ายบิดเบาเหมาะสำหรับเส้นพุ่งเท่านั้น ไม่ใช่เส้นยืน<sup id="cite_ref-McNeil1990_32-2" class="reference"><a href="#cite_note-McNeil1990-32"><span class="cite-bracket">[</span>32<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup class="reference nowrap"><span title="Page / location: 825–827">: 825–827 </span></sup> </p><p><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%94_%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%81%E0%B9%84%E0%B8%A3%E0%B8%95%E0%B9%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="ริชาร์ด อาร์กไรต์ (ไม่มีหน้านี้)">ริชาร์ด อาร์กไรต์</a> (Richard Arkwright) ร่วมกับหุ้นส่วนสองคนได้พัฒนา กรอบปั่นด้ายแบบน้ำ (spinning frame) หรือ วอเตอร์เฟรม (water frame) ซึ่งจดสิทธิบัตรในปี ค.ศ. 1769 การออกแบบนั้นอ้างอิงบางส่วนจากเครื่องปั่นด้ายที่สร้างโดยเคย์ ซึ่งถูกจ้างโดยอาร์กไรต์<sup id="cite_ref-McNeil1990_32-3" class="reference"><a href="#cite_note-McNeil1990-32"><span class="cite-bracket">[</span>32<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup class="reference nowrap"><span title="Page / location: 827–830">: 827–830 </span></sup> สำหรับแกนหมุนแต่ละแกน วอเตอร์เฟรมใช้ชุดลูกกลิ้งสี่คู่ โดยแต่ละคู่ทำงานด้วยความเร็วในการหมุนที่สูงขึ้นเรื่อยๆ เพื่อดึงเส้นใยออกมาซึ่งจะถูกบิดโดยแกนหมุน ระยะห่างของลูกกลิ้งยาวกว่าความยาวของเส้นใยเล็กน้อย ระยะห่างที่ใกล้เกินไปทำให้เส้นใยขาด ในขณะที่ระยะห่างที่ไกลเกินไปทำให้ด้ายไม่สม่ำเสมอ ลูกกลิ้งด้านบนหุ้มด้วยหนังและการโหลดบนลูกกลิ้งถูกนำไปใช้โดยน้ำหนัก น้ำหนักป้องกันการบิดกลับก่อนที่ลูกกลิ้ง ลูกกลิ้งด้านล่างเป็นไม้และโลหะ มีร่องตามความยาว วอเตอร์เฟรมสามารถผลิตด้ายแข็งขนาดกลางที่เหมาะสำหรับเส้นยืน ทำให้สามารถผลิตผ้าฝ้าย 100% ในอังกฤษได้ในที่สุด อาร์กไรต์และหุ้นส่วนของเขาใช้พลังน้ำที่โรงงานใน<a href="/w/index.php?title=%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%A1%E0%B8%9F%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%94&action=edit&redlink=1" class="new" title="ครอมฟอร์ด (ไม่มีหน้านี้)">ครอมฟอร์ด</a> <a href="/wiki/%E0%B8%94%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%9A%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%8A%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B9%8C" title="ดาร์บิเชอร์">ดาร์บิเชอร์</a> ในปี ค.ศ. 1771 ทำให้การประดิษฐ์ได้รับชื่อนี้ </p><p><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%8B%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%80%E0%B8%AD%E0%B8%A5_%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%A1%E0%B8%9B%E0%B9%8C%E0%B8%95%E0%B8%B1%E0%B8%99&action=edit&redlink=1" class="new" title="ซามูเอล ครอมป์ตัน (ไม่มีหน้านี้)">ซามูเอล ครอมป์ตัน</a> (Samuel Crompton) ประดิษฐ์ <a href="/w/index.php?title=%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%87%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B8%A5&action=edit&redlink=1" class="new" title="สปินนิงมูล (ไม่มีหน้านี้)">สปินนิงมูล</a> (spinning mule) ในปี ค.ศ. 1779 ซึ่งเรียกว่ามูล เพราะเป็นลูกผสมของ <a href="/w/index.php?title=%E0%B8%A7%E0%B8%AD%E0%B9%80%E0%B8%95%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B9%80%E0%B8%9F%E0%B8%A3%E0%B8%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="วอเตอร์เฟรม (ไม่มีหน้านี้)">วอเตอร์เฟรม</a> (water frame) ของอาร์กไรต์และ <a href="/w/index.php?title=%E0%B8%AA%E0%B8%9B%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B8%99%E0%B8%99%E0%B8%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="สปินนิ่งเจนนี (ไม่มีหน้านี้)">สปินนิ่งเจนนี</a> (spinning jenny) ของ<a href="/w/index.php?title=%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B8%A1%E0%B8%AA%E0%B9%8C_%E0%B8%AE%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%9F%E0%B8%AA%E0%B9%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="เจมส์ ฮาร์กรีฟส์ (ไม่มีหน้านี้)">เจมส์ ฮาร์กรีฟส์</a> ในลักษณะเดียวกับที่ ล่อ หรือ มูล (mule) เป็นผลผลิตจากการผสมพันธุ์ระหว่าง ม้าเพศเมีย กับลาเพศผู้ มูลของครอมป์ตันสามารถผลิตด้ายที่ละเอียดกว่าการปั่นด้วยมือและมีต้นทุนต่ำกว่า ด้ายที่ปั่นด้วยมิวล์มีความแข็งแรงเหมาะสมที่จะใช้เป็นเส้นยืนและในที่สุดก็ทำให้บริเตนสามารถผลิตเส้นด้ายที่มีการแข่งขันสูงในปริมาณมาก<sup id="cite_ref-McNeil1990_32-4" class="reference"><a href="#cite_note-McNeil1990-32"><span class="cite-bracket">[</span>32<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup class="reference nowrap"><span title="Page / location: 832">: 832 </span></sup> </p><p>เมื่อตระหนักว่าการหมดอายุของสิทธิบัตรของอาร์กไรต์จะเพิ่มอุปทานของฝ้ายปั่นอย่างมากและนำไปสู่การขาดแคลนช่างทอผ้า <a href="/w/index.php?title=%E0%B9%80%E0%B8%AD%E0%B8%94%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%94%E0%B9%8C_%E0%B8%84%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%95%E0%B9%84%E0%B8%A3%E0%B8%95%E0%B9%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="เอดมันด์ คาร์ตไรต์ (ไม่มีหน้านี้)">เอดมันด์ คาร์ตไรต์</a> (Edmund Cartwright) จึงพัฒนา <a href="/w/index.php?title=%E0%B9%80%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B7%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%97%E0%B8%AD%E0%B8%9C%E0%B9%89%E0%B8%B2&action=edit&redlink=1" class="new" title="เครื่องทอผ้า (ไม่มีหน้านี้)">เครื่องทอผ้า</a>แบบตั้งตรง (vertical power loom) ซึ่งเขาจดสิทธิบัตรในปี ค.ศ. 1785 ในปี ค.ศ. 1776 เขาจดสิทธิบัตร เครื่องทอผ้า (loom) ที่ใช้งานโดยคนสองคน<sup id="cite_ref-McNeil1990_32-5" class="reference"><a href="#cite_note-McNeil1990-32"><span class="cite-bracket">[</span>32<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup class="reference nowrap"><span title="Page / location: 834">: 834 </span></sup> การออกแบบเครื่องทอผ้าของคาร์ทไรท์มีข้อบกพร่องหลายประการ โดยที่ร้ายแรงที่สุดคือการขาดด้าย แซมูเอล ฮอร์ร็อกซ์ (Samuel Horrocks) จดสิทธิบัตรเครื่องทอผ้าที่ประสบความสำเร็จอย่างมากในปี ค.ศ. 1813 เครื่องทอผ้าของฮอร์ร็อกซ์ได้รับการปรับปรุงโดย <a href="/w/index.php?title=%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%94_%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%9A%E0%B8%B4%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B9%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="ริชาร์ด โรเบิร์ตส์ (ไม่มีหน้านี้)">ริชาร์ด โรเบิร์ตส์</a> (Richard Roberts) ในปี ค.ศ. 1822 และผลิตในจำนวนมากโดยโรเบิร์ตส์ ฮิลล์ แอนด์ โค โรเบิร์ตส์ยังเป็นผู้ผลิตเครื่องมือเครื่องจักรคุณภาพสูงและเป็นผู้นำในการใช้จิก (jigs) และเกจ (gauges) สำหรับการวัดเวิร์กช็อปที่มีความแม่นยำ<sup id="cite_ref-36" class="reference"><a href="#cite_note-36"><span class="cite-bracket">[</span>36<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>ความต้องการฝ้ายได้นำเสนอโอกาสให้กับ <a href="/w/index.php?title=%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B9%84%E0%B8%A3%E0%B9%88&action=edit&redlink=1" class="new" title="เจ้าของไร่ (ไม่มีหน้านี้)">เจ้าของไร่</a> (planters) ในภาคใต้ของสหรัฐอเมริกา ซึ่งคิดว่าฝ้ายที่ราบสูงจะเป็นพืชผลที่ทำกำไรได้หากสามารถหาวิธีที่ดีกว่าในการกำจัดเมล็ด <a href="/w/index.php?title=%E0%B8%AD%E0%B8%B5%E0%B9%84%E0%B8%A5_%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%99%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B9%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="อีไล วิทนีย์ (ไม่มีหน้านี้)">อีไล วิทนีย์</a> (Eli Whitney) ตอบสนองต่อความท้าทายโดยการประดิษฐ์ <a href="/wiki/%E0%B8%84%E0%B8%AD%E0%B8%95%E0%B8%95%E0%B8%AD%E0%B8%99%E0%B8%88%E0%B8%B4%E0%B8%99" title="คอตตอนจิน">คอตตอนจิน</a> ราคาถูก ผู้ชายที่ใช้เครื่องปั่นฝ้ายสามารถกำจัดเมล็ดจากฝ้ายที่ราบสูงได้มากเท่ากับที่เคยใช้เวลาสองเดือนในการประมวลผล โดยทำงานในอัตราหนึ่งปอนด์ต่อวัน<sup id="cite_ref-Roe1916_29-1" class="reference"><a href="#cite_note-Roe1916-29"><span class="cite-bracket">[</span>29<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-37" class="reference"><a href="#cite_note-37"><span class="cite-bracket">[</span>37<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>ความก้าวหน้าเหล่านี้ถูกใช้ประโยชน์โดย <a href="/wiki/%E0%B8%9C%E0%B8%B9%E0%B9%89%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%81%E0%B8%AD%E0%B8%9A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3" title="ผู้ประกอบการ">ผู้ประกอบการ</a> ซึ่งที่รู้จักกันดีที่สุดคือ อาร์กไรต์ เขาได้รับเครดิตจากรายการสิ่งประดิษฐ์ แต่สิ่งเหล่านี้ถูกพัฒนาโดยคนเช่น เคย์ และ <a href="/w/index.php?title=%E0%B9%82%E0%B8%97%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%AA_%E0%B9%84%E0%B8%AE%E0%B8%AA%E0%B9%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="โทมัส ไฮส์ (ไม่มีหน้านี้)">โทมัส ไฮส์</a> (Thomas Highs) อาร์ควไรท์บ่มเพาะผู้ประดิษฐ์ จดสิทธิบัตรแนวคิด จัดหาเงินทุนให้กับโครงการ และปกป้องเครื่องจักร เขาสร้าง โรงงานฝ้าย (cotton mill) ซึ่งนำกระบวนการผลิตมารวมกันในโรงงาน และเขาพัฒนาการใช้พลังงาน - แรกเริ่มคือ พลังม้า (horsepower) และจากนั้นคือ พลังน้ำ (water power) - ซึ่งทำให้การผลิตฝ้ายเป็นอุตสาหกรรมเครื่องจักร ผู้ประดิษฐ์รายอื่นเพิ่มประสิทธิภาพของขั้นตอนการปั่นแต่ละขั้นตอน (การปั่น การบิดและการปั่น และการกลิ้ง) เพื่อให้ปริมาณ เส้นด้าย (yarn) เพิ่มขึ้นอย่างมาก จากนั้นจึงนำ พลังไอน้ำ (steam power) มาใช้ในการขับเคลื่อนเครื่องจักรสิ่งทอ <a href="/wiki/%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%8A%E0%B8%AA%E0%B9%80%E0%B8%95%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B9%8C" title="แมนเชสเตอร์">แมนเชสเตอร์</a> (Manchester) ได้รับฉายา <a href="/w/index.php?title=%E0%B8%84%E0%B8%AD%E0%B8%95%E0%B8%95%E0%B8%AD%E0%B8%99%E0%B9%82%E0%B8%AD%E0%B9%82%E0%B8%9E%E0%B8%A5%E0%B8%B4%E0%B8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="คอตตอนโอโพลิส (ไม่มีหน้านี้)">คอตตอนโอโพลิส</a> (Cottonopolis) ในช่วงต้นศตวรรษที่ 19 เนื่องจากโรงงานสิ่งทอที่แผ่ขยายออกไป<sup id="cite_ref-38" class="reference"><a href="#cite_note-38"><span class="cite-bracket">[</span>38<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>แม้ว่าการใช้เครื่องจักรจะลดต้นทุนของผ้าฝ้ายลงอย่างมาก แต่ในช่วงกลางศตวรรษที่ 19 ผ้าทอด้วยเครื่องจักรยังคงไม่สามารถเทียบเท่ากับคุณภาพของผ้าทอด้วยมือของอินเดียได้ เนื่องจากความละเอียดของเส้นด้ายที่เป็นไปได้จากประเภทของฝ้ายที่ใช้ในอินเดีย ซึ่งทำให้สามารถนับด้ายได้สูง อย่างไรก็ตาม ผลผลิตที่สูงของการผลิตสิ่งทอของอังกฤษทำให้ผ้าฝ้ายเกรดหยาบของอังกฤษสามารถขายได้ต่ำกว่าผ้าฝ้ายที่ปั่นและทอด้วยมือในอินเดียที่มีค่าจ้างต่ำ ในที่สุดก็ทำลายอุตสาหกรรมของอินเดีย<sup id="cite_ref-Beckert_2014_23-8" class="reference"><a href="#cite_note-Beckert_2014-23"><span class="cite-bracket">[</span>23<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="แหล่งข้อมูลอื่น"><span id=".E0.B9.81.E0.B8.AB.E0.B8.A5.E0.B9.88.E0.B8.87.E0.B8.82.E0.B9.89.E0.B8.AD.E0.B8.A1.E0.B8.B9.E0.B8.A5.E0.B8.AD.E0.B8.B7.E0.B9.88.E0.B8.99"></span>แหล่งข้อมูลอื่น</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1&action=edit&section=12" title="แก้ไขส่วน: แหล่งข้อมูลอื่น"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.fordham.edu/halsall/mod/modsbook14.html">Internet Modern History Sourcebook: Industrial Revolution</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090831051624/http://www.fordham.edu/halsall/mod/modsbook14.html">เก็บถาวร</a> 2009-08-31 ที่ <a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%A7%E0%B8%A2%E0%B9%8C%E0%B9%81%E0%B8%9A%E0%B9%87%E0%B8%81%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B8%8A%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%99" title="เวย์แบ็กแมชชีน">เวย์แบ็กแมชชีน</a> <span style="font-size:0.95em;font-weight:bold;color:#555;white-space:nowrap;">(อังกฤษ)</span></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bbc.co.uk/history/society_culture/industrialisation/">BBC History Home Page: Industrial Revolution</a> <span style="font-size:0.95em;font-weight:bold;color:#555;white-space:nowrap;">(อังกฤษ)</span></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="อ้างอิง"><span id=".E0.B8.AD.E0.B9.89.E0.B8.B2.E0.B8.87.E0.B8.AD.E0.B8.B4.E0.B8.87"></span>อ้างอิง</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1&action=edit&section=13" title="แก้ไขส่วน: อ้างอิง"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="reflist" style="list-style-type: decimal;"> <div class="mw-references-wrap mw-references-columns"><ol class="references"> <li id="cite_note-development-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-development_1-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r10205087">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit;word-wrap:break-word}.mw-parser-output .citation q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output .citation:target{background-color:rgba(0,127,255,0.133)}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;color:#d33}.mw-parser-output .cs1-visible-error{color:#d33}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#3a3;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}</style><cite id="CITEREFMaddison2003" class="citation book cs1">Maddison, Angus (2003). <i><a href="/w/index.php?title=The_World_Economy:_Historical_Statistics&action=edit&redlink=1" class="new" title="The World Economy: Historical Statistics (ไม่มีหน้านี้)">The World Economy: Historical Statistics</a></i>. Paris: Development Centre, OECD. pp. 256–62, Tables 8a and 8c.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+World+Economy%3A+Historical+Statistics&rft.place=Paris&rft.pages=256-62%2C+Tables+8a+and+8c.&rft.pub=Development+Centre%2C+OECD&rft.date=2003&rft.aulast=Maddison&rft.aufirst=Angus&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Lectures_on_Economic_Growth-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Lectures_on_Economic_Growth_2-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFLucas2002" class="citation book cs1">Lucas, Robert E. Jr. (2002). <span class="cs1-lock-registration" title="ต้องสมัครสมาชิกแบบฟรี"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/lecturesoneconom00luca"><i>Lectures on Economic Growth</i></a></span>. Cambridge: Harvard University Press. pp. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/lecturesoneconom00luca/page/109">109–110</a>. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/978-0674016019" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/978-0674016019"><bdi>978-0674016019</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Lectures+on+Economic+Growth&rft.place=Cambridge&rft.pages=109-110&rft.pub=Harvard+University+Press&rft.date=2002&rft.isbn=978-0674016019&rft.aulast=Lucas&rft.aufirst=Robert+E.+Jr.&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Flecturesoneconom00luca&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text">Julian Hoppit, "The Nation, the State, and the First Industrial Revolution," <i>Journal of British Studies</i> (April 2011) 50#2 pp p307-331</span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text">"Industrial Revolution," <i>New World Encyclopedia,</i> (<a rel="nofollow" class="external free" href="http://www.newworldencyclopedia.org/entry/Industrial_Revolution">http://www.newworldencyclopedia.org/entry/Industrial_Revolution</a>)</span> </li> <li id="cite_note-World_History:_Patterns_of_Interaction-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-World_History:_Patterns_of_Interaction_5-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFBeck_B.1999" class="citation book cs1">Beck B., Roger (1999). <i>World History: Patterns of Interaction</i>. Evanston, Illinois: McDougal Littell.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=World+History%3A+Patterns+of+Interaction&rft.place=Evanston%2C+Illinois&rft.pub=McDougal+Littell&rft.date=1999&rft.aulast=Beck+B.&rft.aufirst=Roger&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Read_it-6"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Read_it_6-0">6.0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Read_it_6-1">6.1</a></sup></span> <span class="reference-text">Business and Economics. <i>Leading Issues in Economic Development</i>, Oxford University Press US. <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/0195115899" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 0-19-511589-9</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com/books?ie=UTF-8&vid=ISBN0195115899&id=CX9kBaVx4JkC&pg=PA98&lpg=PA98&sig=V0eO27c7koD8rrIV2EKv6-guB5s">Read it</a></span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a></span> <span class="reference-text">Redford, Arthur (1976), <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.co.uk/books?id=DBQNAQAAIAAJ&pg=PR5&dq=population+movement+industrial+revolution&hl=en&sa=X&ei=KIP-Tue3BIKV8gPR6LzQBQ&ved=0CDwQ6AEwAg#v=onepage&q&f=false">"Labour migration in England, 1800-1850"</a>, p. 6. Manchester University Press, Manchester.</span> </li> <li id="cite_note-google-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-google_8-0">↑</a></span> <span class="reference-text">Russell Brown, Lester. <i>Eco-Economy</i>, James & James / Earthscan. <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/1853839043" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 1-85383-904-3</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com/books?ie=UTF-8&vid=ISBN1853839043&id=5aCyfUsHM6kC&pg=PA93&lpg=PA93&sig=1dsUat9P_-9dWWVRMpPt1udT8DQ">Read it</a></span> </li> <li id="cite_note-revolution-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-revolution_9-0">↑</a></span> <span class="reference-text">Eric Hobsbawm, <i>The Age of Revolution: Europe 1789–1848</i>, Weidenfeld & Nicolson Ltd., p. 27 <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/0349104840" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/0349104840">0349104840</a></span> </li> <li id="cite_note-google1-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-google1_10-0">↑</a></span> <span class="reference-text">Joseph E Inikori. <i>Africans and the Industrial Revolution in England</i>, Cambridge University Press. <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/0521010799" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/0521010799">0521010799</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?vid=ISBN0521010799&id=y7rhKYWhCyIC&pg=PA102&lpg=PA102">Google Books</a><sup class="noprint Inline-Template"><span title=" เมื่อ กุมภาพันธ์ 2023" style="white-space: nowrap;">[<i><a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%9E%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%A2:%E0%B8%A5%E0%B8%B4%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B9%8C%E0%B9%80%E0%B8%AA%E0%B8%B5%E0%B8%A2" title="วิกิพีเดีย:ลิงก์เสีย">ลิงก์เสีย</a></i>]</span></sup></span> </li> <li id="cite_note-Rehabilitating_the_Industrial_Revolution-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Rehabilitating_the_Industrial_Revolution_11-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFBerg,_MaxineHudson,_Pat1992" class="citation journal cs1">Berg, Maxine; <a href="/w/index.php?title=Pat_Hudson&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pat Hudson (ไม่มีหน้านี้)">Hudson, Pat</a> (1992). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://warwick.ac.uk/fac/soc/economics/research/workingpapers/1989-1994/twerp351.pdf">"Rehabilitating the Industrial Revolution"</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>. <i>The Economic History Review</i>. <b>45</b> (1): 24–50. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.2307%2F2598327">10.2307/2598327</a>. <a href="/wiki/JSTOR_(identifier)" class="mw-redirect" title="JSTOR (identifier)">JSTOR</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.jstor.org/stable/2598327">2598327</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+Economic+History+Review&rft.atitle=Rehabilitating+the+Industrial+Revolution&rft.volume=45&rft.issue=1&rft.pages=24-50&rft.date=1992&rft_id=info%3Adoi%2F10.2307%2F2598327&rft_id=%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F2598327%23id-name%3DJSTOR&rft.au=Berg%2C+Maxine&rft.au=Hudson%2C+Pat&rft_id=https%3A%2F%2Fwarwick.ac.uk%2Ffac%2Fsoc%2Feconomics%2Fresearch%2Fworkingpapers%2F1989-1994%2Ftwerp351.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-lorenzen-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-lorenzen_12-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.julielorenzen.net/berg.html">Rehabilitating the Industrial Revolution</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20061109022755/http://www.julielorenzen.net/berg.html">เก็บถาวร</a> 9 พฤศจิกายน 2006 ที่ <a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%A7%E0%B8%A2%E0%B9%8C%E0%B9%81%E0%B8%9A%E0%B9%87%E0%B8%81%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B8%8A%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%99" title="เวย์แบ็กแมชชีน">เวย์แบ็กแมชชีน</a> by Julie Lorenzen, Central Michigan University. Retrieved November 2006.</span> </li> <li id="cite_note-The_Industrial_Revolution-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-The_Industrial_Revolution_13-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFRobert_Lucas_Jr.2003" class="citation web cs1"><a href="/w/index.php?title=Robert_Lucas,_Jr&action=edit&redlink=1" class="new" title="Robert Lucas, Jr (ไม่มีหน้านี้)">Robert Lucas Jr.</a> (2003). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20071127032512/http://minneapolisfed.org/pubs/region/04-05/essay.cfm">"The Industrial Revolution"</a>. Federal Reserve Bank of Minneapolis. คลังข้อมูลเก่าเก็บจาก<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.minneapolisfed.org/pubs/region/04-05/essay.cfm">แหล่งเดิม</a>เมื่อ 27 November 2007<span class="reference-accessdate">. สืบค้นเมื่อ <span class="nowrap">14 November</span> 2007</span>. <q>it is fairly clear that up to 1800 or maybe 1750, no society had experienced sustained growth in per capita income. (Eighteenth century population growth also averaged one-third of 1 percent, the same as production growth.) That is, up to about two centuries ago, per capita <a href="/w/index.php?title=Real_income&action=edit&redlink=1" class="new" title="Real income (ไม่มีหน้านี้)">incomes</a> in all societies were stagnated at around $400 to $800 per year.</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+Industrial+Revolution&rft.pub=Federal+Reserve+Bank+of+Minneapolis&rft.date=2003&rft.au=Robert+Lucas+Jr.&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.minneapolisfed.org%2Fpubs%2Fregion%2F04-05%2Fessay.cfm&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-The_Industrial_Revolution_''Past_and_Future''-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-The_Industrial_Revolution_''Past_and_Future''_14-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFLucas2003" class="citation web cs1">Lucas, Robert (2003). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20071127032512/http://minneapolisfed.org/pubs/region/04-05/essay.cfm">"The Industrial Revolution <i>Past and Future</i>"</a>. คลังข้อมูลเก่าเก็บจาก<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.minneapolisfed.org/pubs/region/04-05/essay.cfm">แหล่งเดิม</a>เมื่อ 27 November 2007. <q>[consider] annual growth rates of 2.4 percent for the first 60 years of the 20th century, of 1 percent for the entire 19th century, of one-third of 1 percent for the 18th century</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+Industrial+Revolution+Past+and+Future&rft.date=2003&rft.aulast=Lucas&rft.aufirst=Robert&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.minneapolisfed.org%2Fpubs%2Fregion%2F04-05%2Fessay.cfm&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-ReviewOfCambridge-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-ReviewOfCambridge_15-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFMcCloskey2004" class="citation web cs1">McCloskey, Deidre (2004). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://deirdremccloskey.org/articles/floud.php">"Review of The Cambridge Economic History of Modern Britain (edited by Roderick Floud and Paul Johnson), Times Higher Education Supplement, 15 January 2004"</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Review+of+The+Cambridge+Economic+History+of+Modern+Britain+%28edited+by+Roderick+Floud+and+Paul+Johnson%29%2C+Times+Higher+Education+Supplement%2C+15+January+2004&rft.date=2004&rft.aulast=McCloskey&rft.aufirst=Deidre&rft_id=http%3A%2F%2Fdeirdremccloskey.org%2Farticles%2Ffloud.php&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-The_industrial_revolution_in_national_context:_Europe_and_the_USA-16"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-The_industrial_revolution_in_national_context:_Europe_and_the_USA_16-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFCrouzet1996" class="citation book cs1">Crouzet, François (1996). "France". ใน Teich, Mikuláš; <a href="/w/index.php?title=Roy_Porter&action=edit&redlink=1" class="new" title="Roy Porter (ไม่มีหน้านี้)">Porter, Roy</a> (บ.ก.). <i>The industrial revolution in national context: Europe and the USA</i>. Cambridge University Press. p. 45. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/978-0521409407" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/978-0521409407"><bdi>978-0521409407</bdi></a>. <a href="/wiki/LCCN_(identifier)" class="mw-redirect" title="LCCN (identifier)">LCCN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//lccn.loc.gov/95025377">95025377</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=France&rft.btitle=The+industrial+revolution+in+national+context%3A+Europe+and+the+USA&rft.pages=45&rft.pub=Cambridge+University+Press&rft.date=1996&rft_id=info%3Alccn%2F95025377&rft.isbn=978-0521409407&rft.aulast=Crouzet&rft.aufirst=Fran%C3%A7ois&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-17"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-17">↑</a></span> <span class="reference-text">BLANQUI Jérôme-Adolphe, <i>Histoire de l'économie politique en Europe depuis les anciens jusqu'à nos jours</i>, 1837, <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/9780543947628" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-0-543-94762-8</a></span> </li> <li id="cite_note-The_Industrial_Revolution13-18"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-The_Industrial_Revolution13_18-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFHudson1992" class="citation book cs1">Hudson, Pat (1992). <i>The Industrial Revolution</i>. London: Edward Arnold. p. 11. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/978-0713165319" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/978-0713165319"><bdi>978-0713165319</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Industrial+Revolution&rft.place=London&rft.pages=11&rft.pub=Edward+Arnold&rft.date=1992&rft.isbn=978-0713165319&rft.aulast=Hudson&rft.aufirst=Pat&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-19"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-19">↑</a></span> <span class="reference-text">Christine Rider, ed. <i>Encyclopedia of the Age of the Industrial Revolution 1700–1920</i>, (2007) pp. xiii–xxxv.</span> </li> <li id="cite_note-20"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-20">↑</a></span> <span class="reference-text">Phyllis Deane "The Industrial Revolution in Great Britain" in Carlo M. Cipolla ed., <i>The Fontana Economic History of Europe: The Emergence of industrial societies Vol 4 part 2 </i> (1973) pp 161–174.</span> </li> <li id="cite_note-The_Industrial_Revolution_–_Innovations-21"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-The_Industrial_Revolution_–_Innovations_21-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFEric_BondSheena_GingerichOliver_Archer-AntonsenLiam_Purcell2003" class="citation web cs1">Eric Bond; Sheena Gingerich; Oliver Archer-Antonsen; Liam Purcell; Elizabeth Macklem (17 February 2003). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://industrialrevolution.sea.ca/innovations.html">"The Industrial Revolution – Innovations"</a>. Industrialrevolution.sea.ca<span class="reference-accessdate">. สืบค้นเมื่อ <span class="nowrap">30 January</span> 2011</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+Industrial+Revolution+%E2%80%93+Innovations&rft.pub=Industrialrevolution.sea.ca&rft.date=2003-02-17&rft.au=Eric+Bond&rft.au=Sheena+Gingerich&rft.au=Oliver+Archer-Antonsen&rft.au=Liam+Purcell&rft.au=Elizabeth+Macklem&rft_id=http%3A%2F%2Findustrialrevolution.sea.ca%2Finnovations.html&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-reintroduction-22"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-reintroduction_22-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>Encyclopædia Britannica</i> (2008) "Building construction: the reintroduction of modern concrete"</span> </li> <li id="cite_note-Beckert_2014-23"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Beckert_2014_23-0">23.0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Beckert_2014_23-1">23.1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Beckert_2014_23-2">23.2</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Beckert_2014_23-3">23.3</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Beckert_2014_23-4">23.4</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Beckert_2014_23-5">23.5</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Beckert_2014_23-6">23.6</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Beckert_2014_23-7">23.7</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Beckert_2014_23-8">23.8</a></sup></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFBeckert2014" class="citation book cs1">Beckert, Sven (2014). <i>Empire of Cotton: A Global History</i>. US: Vintage Books Division Penguin Random House. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/978-0-375-71396-5" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/978-0-375-71396-5"><bdi>978-0-375-71396-5</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Empire+of+Cotton%3A+A+Global+History&rft.place=US&rft.pub=Vintage+Books+Division+Penguin+Random+House&rft.date=2014&rft.isbn=978-0-375-71396-5&rft.aulast=Beckert&rft.aufirst=Sven&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-David_S._Landes_1969-24"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-David_S._Landes_1969_24-0">24.0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-David_S._Landes_1969_24-1">24.1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-David_S._Landes_1969_24-2">24.2</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-David_S._Landes_1969_24-3">24.3</a></sup></span> <span class="error mw-ext-cite-error" lang="th" dir="ltr">อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <code><ref></code> ไม่ถูกต้อง ไม่มีการกำหนดข้อความสำหรับอ้างอิงชื่อ <code>David S. Landes 1969</code></span></li> <li id="cite_note-25"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-25">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFHopkins2000" class="citation book cs1">Hopkins, Eric (2000). <i>Industrialization and Society</i>. London: Routledge. p. 2.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Industrialization+and+Society&rft.place=London&rft.pages=2&rft.pub=Routledge&rft.date=2000&rft.aulast=Hopkins&rft.aufirst=Eric&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-David_Landes_1999-26"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-David_Landes_1999_26-0">↑</a></span> <span class="error mw-ext-cite-error" lang="th" dir="ltr">อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <code><ref></code> ไม่ถูกต้อง ไม่มีการกำหนดข้อความสำหรับอ้างอิงชื่อ <code>David_Landes_1999</code></span></li> <li id="cite_note-27"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-27">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFHills" class="citation encyclopaedia cs1">Hills, Richard L. "Cotchett, Thomas". <i><a href="/w/index.php?title=Dictionary_of_National_Biography&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dictionary of National Biography (ไม่มีหน้านี้)">Oxford Dictionary of National Biography</a></i> (online ed.). Oxford University Press. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1093%2Fref%3Aodnb%2F75296">10.1093/ref:odnb/75296</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=Cotchett%2C+Thomas&rft.btitle=Oxford+Dictionary+of+National+Biography&rft.edition=online&rft.pub=Oxford+University+Press&rft_id=info%3Adoi%2F10.1093%2Fref%3Aodnb%2F75296&rft.aulast=Hills&rft.aufirst=Richard+L.&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1" class="Z3988"></span> <span style="font-size:0.95em; font-size: 90%; color: #555">(ต้องรับบริการหรือเป็น<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.oup.com/oxforddnb/info/freeodnb/libraries/">สมาชิกหอสมุดสาธารณะสหราชอาณาจักร</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-28"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-28">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFFairclough" class="citation encyclopaedia cs1">Fairclough, K. R. "Sorocold, George". <i><a href="/w/index.php?title=Dictionary_of_National_Biography&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dictionary of National Biography (ไม่มีหน้านี้)">Oxford Dictionary of National Biography</a></i> (online ed.). Oxford University Press. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1093%2Fref%3Aodnb%2F47971">10.1093/ref:odnb/47971</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=Sorocold%2C+George&rft.btitle=Oxford+Dictionary+of+National+Biography&rft.edition=online&rft.pub=Oxford+University+Press&rft_id=info%3Adoi%2F10.1093%2Fref%3Aodnb%2F47971&rft.aulast=Fairclough&rft.aufirst=K.+R.&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1" class="Z3988"></span> <span style="font-size:0.95em; font-size: 90%; color: #555">(ต้องรับบริการหรือเป็น<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.oup.com/oxforddnb/info/freeodnb/libraries/">สมาชิกหอสมุดสาธารณะสหราชอาณาจักร</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-Roe1916-29"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Roe1916_29-0">29.0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Roe1916_29-1">29.1</a></sup></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFRoe1916" class="citation cs2">Roe, Joseph Wickham (1916), <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=X-EJAAAAIAAJ"><i>English and American Tool Builders</i></a>, New Haven, Connecticut: Yale University Press, <a href="/wiki/LCCN_(identifier)" class="mw-redirect" title="LCCN (identifier)">LCCN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//lccn.loc.gov/16011753">16011753</a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230703113712/https://books.google.com/books?id=X-EJAAAAIAAJ">เก็บ</a>จากแหล่งเดิมเมื่อ 3 July 2023<span class="reference-accessdate">, สืบค้นเมื่อ <span class="nowrap">16 October</span> 2015</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=English+and+American+Tool+Builders&rft.place=New+Haven%2C+Connecticut&rft.pub=Yale+University+Press&rft.date=1916&rft_id=info%3Alccn%2F16011753&rft.aulast=Roe&rft.aufirst=Joseph+Wickham&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DX-EJAAAAIAAJ&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1" class="Z3988"></span>. Reprinted by McGraw-Hill, New York and London, 1926 (<a href="/wiki/LCCN_(identifier)" class="mw-redirect" title="LCCN (identifier)">LCCN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://lccn.loc.gov/27024075">27-24075</a>); and by Lindsay Publications, Inc., Bradley, Illinois, (<link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/978-0-917914-73-7" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/978-0-917914-73-7">978-0-917914-73-7</a>).</span> </li> <li id="cite_note-auto-30"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-auto_30-0">↑</a></span> <span class="error mw-ext-cite-error" lang="th" dir="ltr">อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <code><ref></code> ไม่ถูกต้อง ไม่มีการกำหนดข้อความสำหรับอ้างอิงชื่อ <code>auto</code></span></li> <li id="cite_note-Ayers1989-31"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Ayers1989_31-0">31.0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Ayers1989_31-1">31.1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Ayers1989_31-2">31.2</a></sup></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFAyres1989" class="citation book cs1"><a href="/w/index.php?title=Robert_Ayres_(scientist)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Robert Ayres (scientist) (ไม่มีหน้านี้)">Ayres, Robert</a> (1989). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120301220936/http://www.iiasa.ac.at/Admin/PUB/Documents/RR-89-001.pdf"><i>Technological Transformations and Long Waves</i></a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>. pp. 16–17. คลังข้อมูลเก่าเก็บจาก<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.iiasa.ac.at/Admin/PUB/Documents/RR-89-001.pdf">แหล่งเดิม</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>เมื่อ 1 March 2012<span class="reference-accessdate">. สืบค้นเมื่อ <span class="nowrap">20 December</span> 2012</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Technological+Transformations+and+Long+Waves&rft.pages=16-17&rft.date=1989&rft.aulast=Ayres&rft.aufirst=Robert&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.iiasa.ac.at%2FAdmin%2FPUB%2FDocuments%2FRR-89-001.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-McNeil1990-32"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-McNeil1990_32-0">32.0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-McNeil1990_32-1">32.1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-McNeil1990_32-2">32.2</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-McNeil1990_32-3">32.3</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-McNeil1990_32-4">32.4</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-McNeil1990_32-5">32.5</a></sup></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFMcNeil1990">McNeil 1990</a></span> </li> <li id="cite_note-33"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-33">↑</a></span> <span class="reference-text">R. Ray Gehani (1998). "Management of Technology and Operations". p. 63. John Wiley and Sons, 1998</span> </li> <li id="cite_note-34"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-34">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFAyres1989">Ayres 1989</a>, p. 1</span> </li> <li id="cite_note-35"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-35">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFLandes1969" class="citation book cs1">Landes, David S. (1969). <i>The Unbound Prometheus</i>. Press Syndicate of the University of Cambridge. p. 63. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/978-0-521-09418-4" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/978-0-521-09418-4"><bdi>978-0-521-09418-4</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Unbound+Prometheus&rft.pages=63&rft.pub=Press+Syndicate+of+the+University+of+Cambridge&rft.date=1969&rft.isbn=978-0-521-09418-4&rft.aulast=Landes&rft.aufirst=David+S.&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-36"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-36">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFAyres1989">Ayres 1989</a>, p. 18</span> </li> <li id="cite_note-37"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-37">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFLakwete2005" class="citation book cs1">Lakwete, Angela (2005). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=yJ4_L3QGpRMC&pg=PAPR7"><i>Inventing the Cotton Gin: Machine and Myth in Antebellum America</i></a>. Johns Hopkins University Press. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/978-0-8018-8272-2" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/978-0-8018-8272-2"><bdi>978-0-8018-8272-2</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Inventing+the+Cotton+Gin%3A+Machine+and+Myth+in+Antebellum+America&rft.pub=Johns+Hopkins+University+Press&rft.date=2005&rft.isbn=978-0-8018-8272-2&rft.aulast=Lakwete&rft.aufirst=Angela&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DyJ4_L3QGpRMC%26pg%3DPAPR7&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-38"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-38">↑</a></span> <span class="reference-text">G.E. Mingay (1986). "The Transformation of Britain, 1830–1939". p. 25. Routledge, 1986</span> </li> </ol></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="อ่านเพิ่ม"><span id=".E0.B8.AD.E0.B9.88.E0.B8.B2.E0.B8.99.E0.B9.80.E0.B8.9E.E0.B8.B4.E0.B9.88.E0.B8.A1"></span>อ่านเพิ่ม</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1&action=edit&section=14" title="แก้ไขส่วน: อ่านเพิ่ม"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r8938631">.mw-parser-output .refbegin{font-size:90%;margin-bottom:0.5em}.mw-parser-output .refbegin-hanging-indents>ul{list-style-type:none;margin-left:0}.mw-parser-output .refbegin-hanging-indents>ul>li,.mw-parser-output .refbegin-hanging-indents>dl>dd{margin-left:0;padding-left:3.2em;text-indent:-3.2em;list-style:none}.mw-parser-output .refbegin-100{font-size:100%}</style><div class="refbegin refbegin-columns references-column-width" style="column-width: 30em"> <ul><li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFAshton1948" class="citation journal cs1"><a href="/w/index.php?title=T._S._Ashton&action=edit&redlink=1" class="new" title="T. S. Ashton (ไม่มีหน้านี้)">Ashton, Thomas S.</a> (1948). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170312195459/http://www.dli.ernet.in/handle/2015/237785">"The Industrial Revolution (1760–1830)"</a>. Oxford University Press. คลังข้อมูลเก่าเก็บจาก<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.dli.ernet.in/handle/2015/237785">แหล่งเดิม</a>เมื่อ 12 March 2017.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=The+Industrial+Revolution+%281760%E2%80%931830%29&rft.date=1948&rft.aulast=Ashton&rft.aufirst=Thomas+S.&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.dli.ernet.in%2Fhandle%2F2015%2F237785&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1" class="Z3988"></span> <span class="cs1-hidden-error citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B9%81%E0%B8%9A%E0%B8%9A:Cite_journal" title="แม่แบบ:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: </span><span class="cs1-hidden-error citation-comment">Cite journal ต้องการ <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%98%E0%B8%B5%E0%B9%83%E0%B8%8A%E0%B9%89:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="วิธีใช้:CS1 errors">help</a>)</span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFArtzrouni1990" class="citation journal cs1">Artzrouni, Marc (1990). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://nbn-resolving.de/urn:nbn:de:bvb:19-epub-3427-7">"Mathematical Investigations of the Escape from the Malthusian Trap"</a>. <i>Mathematical Population Studies</i>. <b>2</b> (4): 269–287. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1080%2F08898489009525313">10.1080/08898489009525313</a>. <a href="/wiki/PMID_(identifier)" class="mw-redirect" title="PMID (identifier)">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/12283330">12283330</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Mathematical+Population+Studies&rft.atitle=Mathematical+Investigations+of+the+Escape+from+the+Malthusian+Trap&rft.volume=2&rft.issue=4&rft.pages=269-287&rft.date=1990&rft_id=info%3Adoi%2F10.1080%2F08898489009525313&rft_id=info%3Apmid%2F12283330&rft.aulast=Artzrouni&rft.aufirst=Marc&rft_id=http%3A%2F%2Fnbn-resolving.de%2Furn%3Anbn%3Ade%3Abvb%3A19-epub-3427-7&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFBerlanstein1992" class="citation book cs1">Berlanstein, Lenard R., บ.ก. (1992). <i>The Industrial Revolution and work in nineteenth-century Europe</i>. London and New York: Routledge.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Industrial+Revolution+and+work+in+nineteenth-century+Europe&rft.place=London+and+New+York&rft.pub=Routledge&rft.date=1992&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFBernstein1998" class="citation book cs1">Bernstein, Peter L. (1998). <i>Against the Gods: The Remarkable Story of Risk</i> (Reprint ed.). New York: <a href="/w/index.php?title=Wiley_(publisher)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Wiley (publisher) (ไม่มีหน้านี้)">John Wiley & Sons</a>. pp. 135–193. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/978-0471295631" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/978-0471295631"><bdi>978-0471295631</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Against+the+Gods%3A+The+Remarkable+Story+of+Risk&rft.place=New+York&rft.pages=135-193&rft.edition=Reprint&rft.pub=John+Wiley+%26+Sons&rft.date=1998&rft.isbn=978-0471295631&rft.aulast=Bernstein&rft.aufirst=Peter+L.&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1" class="Z3988"></span></li> <li>Chambliss, William J. (editor), <i>Problems of Industrial Society</i>, Reading, Massachusetts: Addison-Wesley Publishing Co, 1973. <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/978-0201009583" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/978-0201009583">978-0201009583</a></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFChernow2004" class="citation book cs1"><a href="/w/index.php?title=Ron_Chernow&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ron Chernow (ไม่มีหน้านี้)">Chernow, Ron</a> (2004). <a href="/w/index.php?title=Alexander_Hamilton_(book)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Alexander Hamilton (book) (ไม่มีหน้านี้)"><i>Alexander Hamilton</i></a>. New York: Penguin Books. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/978-0143034759" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/978-0143034759"><bdi>978-0143034759</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Alexander+Hamilton&rft.place=New+York&rft.pub=Penguin+Books&rft.date=2004&rft.isbn=978-0143034759&rft.aulast=Chernow&rft.aufirst=Ron&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1" class="Z3988"></span> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/alexanderhamilto00cher">online</a></li> <li>Cipolla, Carlo M. <i>The Fontana Economic History of Europe, vol. 3: The Industrial Revolution</i> (1973)</li> <li>Cipolla, Carlo M. <i>The Fontana Economic History of Europe: The Emergence of industrial societies</i> vol 4 part 1 (1973) covers France, Germany, Britain, Habsburg Empire (Austria), Italy, and Low Countries. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/emergenceofindus0000unse_r5a1">online</a></li> <li>Cipolla, Carlo M. <i>The Fontana Economic History of Europe: The Emergence of industrial societies</i> (1973) vol 4 part 2 covers topics <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/emergenceofindus0000unse">online</a></li> <li>Clapham, J.H. (1930) <i>An Economic History of Modern Britain: The Early Railway Age, 1820–1850</i> (2nd ed. 1930) <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/in.ernet.dli.2015.210352">online</a></li> <li>Clapham, J.H. <i>The Economic Development of France and Germany: 1815–1914</i> (1921) <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/cu31924013709641">online</a>, a famous classic, filled with details.</li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFClark2007" class="citation book cs1">Clark, Gregory (2007). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/farewelltoalmsbr00clar"><i>A Farewell to Alms: A Brief Economic History of the World</i></a>. Princeton University Press. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/978-0691121352" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/978-0691121352"><bdi>978-0691121352</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=A+Farewell+to+Alms%3A+A+Brief+Economic+History+of+the+World&rft.pub=Princeton+University+Press&rft.date=2007&rft.isbn=978-0691121352&rft.aulast=Clark&rft.aufirst=Gregory&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Ffarewelltoalmsbr00clar&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1" class="Z3988"></span></li> <li>Crafts, Nicholas. "The first industrial revolution: Resolving the slow growth/rapid industrialization paradox." <i>Journal of the European Economic Association</i> 3.2–3 (2005): 525–534. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bancaditalia.it/pubblicazioni/altri-atti-seminari/2005/CRAFTS_22_03_2005.pdf">online</a></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFCraig1953" class="citation book cs1">Craig, John (1953). <i>The Mint: A History of the London Mint from A.D. 287 to 1948</i>. <a href="/wiki/Cambridge" class="mw-redirect" title="Cambridge">Cambridge</a>, England: <a href="/w/index.php?title=Cambridge_University_Press&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cambridge University Press (ไม่มีหน้านี้)">Cambridge University Press</a>. pp. 239–316. <a href="/w/index.php?title=ASIN_(identifier)&action=edit&redlink=1" class="new" title="ASIN (identifier) (ไม่มีหน้านี้)">ASIN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.amazon.com/dp/B0000CIHG7">B0000CIHG7</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Mint%3A+A+History+of+the+London+Mint+from+A.D.+287+to+1948&rft.place=Cambridge%2C+England&rft.pages=239-316&rft.pub=Cambridge+University+Press&rft.date=1953&rft_id=%2F%2Fwww.amazon.com%2Fdp%2FB0000CIHG7%23id-name%3DASIN&rft.aulast=Craig&rft.aufirst=John&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFDaunton1995" class="citation journal cs1">Daunton, M.J. (1995). "Progress and Poverty: An Economic and Social History of Britain, 1700–1850". Oxford University Press.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Progress+and+Poverty%3A+An+Economic+and+Social+History+of+Britain%2C+1700%E2%80%931850&rft.date=1995&rft.aulast=Daunton&rft.aufirst=M.J.&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1" class="Z3988"></span> <span class="cs1-hidden-error citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B9%81%E0%B8%9A%E0%B8%9A:Cite_journal" title="แม่แบบ:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: </span><span class="cs1-hidden-error citation-comment">Cite journal ต้องการ <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%98%E0%B8%B5%E0%B9%83%E0%B8%8A%E0%B9%89:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="วิธีใช้:CS1 errors">help</a>)</span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFDavies1997" class="citation book cs1">Davies, Glyn (1997) [1994]. <i>A History of Money: From Ancient Times to the Present Day</i> (Reprint ed.). Cardiff: <a href="/w/index.php?title=University_of_Wales_Press&action=edit&redlink=1" class="new" title="University of Wales Press (ไม่มีหน้านี้)">University of Wales Press</a>. pp. 283–353, 464–485. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/978-0708313510" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/978-0708313510"><bdi>978-0708313510</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=A+History+of+Money%3A+From+Ancient+Times+to+the+Present+Day&rft.place=Cardiff&rft.pages=283-353%2C+464-485&rft.edition=Reprint&rft.pub=University+of+Wales+Press&rft.date=1997&rft.isbn=978-0708313510&rft.aulast=Davies&rft.aufirst=Glyn&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFDunham1955" class="citation journal cs1">Dunham, Arthur Louis (1955). "The Industrial Revolution in France, 1815–1848". New York: Exposition Press.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=The+Industrial+Revolution+in+France%2C+1815%E2%80%931848&rft.date=1955&rft.aulast=Dunham&rft.aufirst=Arthur+Louis&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1" class="Z3988"></span> <span class="cs1-hidden-error citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B9%81%E0%B8%9A%E0%B8%9A:Cite_journal" title="แม่แบบ:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: </span><span class="cs1-hidden-error citation-comment">Cite journal ต้องการ <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%98%E0%B8%B5%E0%B9%83%E0%B8%8A%E0%B9%89:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="วิธีใช้:CS1 errors">help</a>)</span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFGatrell,_Peter2004" class="citation journal cs1">Gatrell, Peter (2004). "Farm to factory: a reinterpretation of the Soviet industrial revolution". <i>The Economic History Review</i>. <b>57</b> (4): 794. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1111%2Fj.1468-0289.2004.00295_21.x">10.1111/j.1468-0289.2004.00295_21.x</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+Economic+History+Review&rft.atitle=Farm+to+factory%3A+a+reinterpretation+of+the+Soviet+industrial+revolution&rft.volume=57&rft.issue=4&rft.pages=794&rft.date=2004&rft_id=info%3Adoi%2F10.1111%2Fj.1468-0289.2004.00295_21.x&rft.au=Gatrell%2C+Peter&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1" class="Z3988"></span></li> <li>Green, Constance Mclaughlin. (1939) <i>Holyoke Massachusetts A Case History Of The Industrial Revolution In America</i> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/in.ernet.dli.2015.59808">online</a></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFGriffin2010" class="citation book cs1">Griffin, Emma (2010). <i>Short History of the British Industrial Revolution</i>. Palgrave.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Short+History+of+the+British+Industrial+Revolution&rft.pub=Palgrave&rft.date=2010&rft.aulast=Griffin&rft.aufirst=Emma&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFGreenspanWooldridge2018" class="citation book cs1"><a href="/w/index.php?title=Alan_Greenspan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Alan Greenspan (ไม่มีหน้านี้)">Greenspan, Alan</a>; <a href="/w/index.php?title=Adrian_Wooldridge&action=edit&redlink=1" class="new" title="Adrian Wooldridge (ไม่มีหน้านี้)">Wooldridge, Adrian</a> (2018). <i>Capitalism in America: A History</i>. New York: <a href="/w/index.php?title=Penguin_Press&action=edit&redlink=1" class="new" title="Penguin Press (ไม่มีหน้านี้)">Penguin Press</a>. pp. 29–59. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/978-0735222441" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/978-0735222441"><bdi>978-0735222441</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Capitalism+in+America%3A+A+History&rft.place=New+York&rft.pages=29-59&rft.pub=Penguin+Press&rft.date=2018&rft.isbn=978-0735222441&rft.aulast=Greenspan&rft.aufirst=Alan&rft.au=Wooldridge%2C+Adrian&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFHaber1958" class="citation book cs1">Haber, Ludwig Fritz (1958). <i>The Chemical Industry During the Nineteenth Century: A Study of the Economic Aspect of Applied Chemistry in Europe and North America</i>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Chemical+Industry+During+the+Nineteenth+Century%3A+A+Study+of+the+Economic+Aspect+of+Applied+Chemistry+in+Europe+and+North+America&rft.date=1958&rft.aulast=Haber&rft.aufirst=Ludwig+Fritz&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFHaber1971" class="citation book cs1">Haber, Ludwig Fritz (1971). <i>The Chemical Industry: 1900–1930: International Growth and Technological Change</i>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Chemical+Industry%3A+1900%E2%80%931930%3A+International+Growth+and+Technological+Change&rft.date=1971&rft.aulast=Haber&rft.aufirst=Ludwig+Fritz&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFHunterBryant1991" class="citation book cs1">Hunter, Louis C.; Bryant, Lynwood (1991). <span class="cs1-lock-registration" title="ต้องสมัครสมาชิกแบบฟรี"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/historyofindustr00hunt"><i>A History of Industrial Power in the United States, 1730–1930, Vol. 3: The Transmission of Power</i></a></span>. Cambridge, MA: MIT Press. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/978-0262081986" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/978-0262081986"><bdi>978-0262081986</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=A+History+of+Industrial+Power+in+the+United+States%2C+1730%E2%80%931930%2C+Vol.+3%3A+The+Transmission+of+Power&rft.place=Cambridge%2C+MA&rft.pub=MIT+Press&rft.date=1991&rft.isbn=978-0262081986&rft.aulast=Hunter&rft.aufirst=Louis+C.&rft.au=Bryant%2C+Lynwood&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fhistoryofindustr00hunt&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFJacob1997" class="citation journal cs1">Jacob, Margaret C. (1997). "Scientific Culture and the Making of the Industrial West". Oxford: Oxford University Press.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Scientific+Culture+and+the+Making+of+the+Industrial+West&rft.date=1997&rft.aulast=Jacob&rft.aufirst=Margaret+C.&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1" class="Z3988"></span> <span class="cs1-hidden-error citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B9%81%E0%B8%9A%E0%B8%9A:Cite_journal" title="แม่แบบ:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: </span><span class="cs1-hidden-error citation-comment">Cite journal ต้องการ <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%98%E0%B8%B5%E0%B9%83%E0%B8%8A%E0%B9%89:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="วิธีใช้:CS1 errors">help</a>)</span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFKindleberger1993" class="citation book cs1">Kindleberger, Charles Poor (1993). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=PFgIE7_eYwwC"><i>A Financial History of Western Europe</i></a>. Oxford University Press US. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/978-0195077384" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/978-0195077384"><bdi>978-0195077384</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=A+Financial+History+of+Western+Europe&rft.pub=Oxford+University+Press+US&rft.date=1993&rft.isbn=978-0195077384&rft.aulast=Kindleberger&rft.aufirst=Charles+Poor&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DPFgIE7_eYwwC&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFKisch1989" class="citation journal cs1">Kisch, Herbert (1989). "From Domestic Manufacture to Industrial Revolution The Case of the Rhineland Textile Districts". Oxford University Press.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=From+Domestic+Manufacture+to+Industrial+Revolution+The+Case+of+the+Rhineland+Textile+Districts&rft.date=1989&rft.aulast=Kisch&rft.aufirst=Herbert&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1" class="Z3988"></span> <span class="cs1-hidden-error citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B9%81%E0%B8%9A%E0%B8%9A:Cite_journal" title="แม่แบบ:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: </span><span class="cs1-hidden-error citation-comment">Cite journal ต้องการ <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%98%E0%B8%B5%E0%B9%83%E0%B8%8A%E0%B9%89:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="วิธีใช้:CS1 errors">help</a>)</span></li> <li>Kornblith, Gary. <i>The Industrial Revolution in America</i> (1997)</li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFKynaston2017" class="citation book cs1"><a href="/w/index.php?title=David_Kynaston&action=edit&redlink=1" class="new" title="David Kynaston (ไม่มีหน้านี้)">Kynaston, David</a> (2017). <i>Till Time's Last Sand: A History of the Bank of England, 1694–2013</i>. New York: <a href="/w/index.php?title=Bloomsbury_Publishing&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bloomsbury Publishing (ไม่มีหน้านี้)">Bloomsbury</a>. pp. 50–142. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/978-1408868560" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/978-1408868560"><bdi>978-1408868560</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Till+Time%27s+Last+Sand%3A+A+History+of+the+Bank+of+England%2C+1694%E2%80%932013&rft.place=New+York&rft.pages=50-142&rft.pub=Bloomsbury&rft.date=2017&rft.isbn=978-1408868560&rft.aulast=Kynaston&rft.aufirst=David&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFLandes1969" class="citation book cs1"><a href="/w/index.php?title=David_Landes&action=edit&redlink=1" class="new" title="David Landes (ไม่มีหน้านี้)">Landes, David S.</a> (1969). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/unboundprometheu0000land_m6c4"><i>The Unbound Prometheus: Technological Change and Industrial Development in Western Europe from 1750 to the Present</i></a>. Cambridge; New York: Press Syndicate of the University of Cambridge. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/978-0521094184" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/978-0521094184"><bdi>978-0521094184</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Unbound+Prometheus%3A+Technological+Change+and+Industrial+Development+in+Western+Europe+from+1750+to+the+Present&rft.place=Cambridge%3B+New+York&rft.pub=Press+Syndicate+of+the+University+of+Cambridge&rft.date=1969&rft.isbn=978-0521094184&rft.aulast=Landes&rft.aufirst=David+S.&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Funboundprometheu0000land_m6c4&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFMaddison2003" class="citation journal cs1"><a href="/w/index.php?title=Angus_Maddison&action=edit&redlink=1" class="new" title="Angus Maddison (ไม่มีหน้านี้)">Maddison, Angus</a> (2003). "The World Economy: Historical Statistics". Paris: Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD).</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=The+World+Economy%3A+Historical+Statistics&rft.date=2003&rft.aulast=Maddison&rft.aufirst=Angus&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1" class="Z3988"></span> <span class="cs1-hidden-error citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B9%81%E0%B8%9A%E0%B8%9A:Cite_journal" title="แม่แบบ:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: </span><span class="cs1-hidden-error citation-comment">Cite journal ต้องการ <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%98%E0%B8%B5%E0%B9%83%E0%B8%8A%E0%B9%89:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="วิธีใช้:CS1 errors">help</a>)</span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFMantoux1961" class="citation book cs1"><a href="/w/index.php?title=Paul_Mantoux&action=edit&redlink=1" class="new" title="Paul Mantoux (ไม่มีหน้านี้)">Mantoux, Paul</a> (1961) [1928]. <i>The Industrial Revolution in the Eighteenth Century</i> (First English translation 1928 ed.).</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Industrial+Revolution+in+the+Eighteenth+Century&rft.edition=First+English+translation+1928&rft.date=1961&rft.aulast=Mantoux&rft.aufirst=Paul&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFMartin1876" class="citation book cs1">Martin, Frederick (1876). <i>The History of Lloyd's and of Marine Insurance in Great Britain</i>. London: <a href="/w/index.php?title=Macmillan_Publishers&action=edit&redlink=1" class="new" title="Macmillan Publishers (ไม่มีหน้านี้)">Macmillan and Company</a>. pp. 161–374. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/978-0341781240" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/978-0341781240"><bdi>978-0341781240</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+History+of+Lloyd%27s+and+of+Marine+Insurance+in+Great+Britain&rft.place=London&rft.pages=161-374&rft.pub=Macmillan+and+Company&rft.date=1876&rft.isbn=978-0341781240&rft.aulast=Martin&rft.aufirst=Frederick&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFMcGraw2012" class="citation book cs1">McGraw, Thomas K. (2012). <i>The Founders of Finance: How Hamilton, Gallatin, and Other Immigrants Forged a New Economy</i>. <a href="/wiki/Cambridge,_Massachusetts" class="mw-redirect" title="Cambridge, Massachusetts">Cambridge, MA</a>: <a href="/w/index.php?title=Harvard_University_Press&action=edit&redlink=1" class="new" title="Harvard University Press (ไม่มีหน้านี้)">Harvard University Press</a>. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/978-0674066922" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/978-0674066922"><bdi>978-0674066922</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Founders+of+Finance%3A+How+Hamilton%2C+Gallatin%2C+and+Other+Immigrants+Forged+a+New+Economy&rft.place=Cambridge%2C+MA&rft.pub=Harvard+University+Press&rft.date=2012&rft.isbn=978-0674066922&rft.aulast=McGraw&rft.aufirst=Thomas+K.&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFMcNeil1990" class="citation book cs1">McNeil, Ian, บ.ก. (1990). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/isbn_9780415147927"><i>An Encyclopedia of the History of Technology</i></a>. London: Routledge. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/978-0415147927" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/978-0415147927"><bdi>978-0415147927</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=An+Encyclopedia+of+the+History+of+Technology&rft.place=London&rft.pub=Routledge&rft.date=1990&rft.isbn=978-0415147927&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fisbn_9780415147927&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1" class="Z3988"></span></li> <li>Milward, Alan S. and S.B. Saul. <i>The Development of the Economies of Continental Europe: 1850–1914</i> (1977)</li> <li>Milward, Alan S. and S.B. Saul. <i>The Economic Development of Continental Europe 1780–1870</i> (1973)</li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFMokyr1999" class="citation cs2"><a href="/w/index.php?title=Joel_Mokyr&action=edit&redlink=1" class="new" title="Joel Mokyr (ไม่มีหน้านี้)">Mokyr, Joel</a> (1999), <i>The British Industrial Revolution: An Economic Perspective</i></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+British+Industrial+Revolution%3A+An+Economic+Perspective&rft.date=1999&rft.aulast=Mokyr&rft.aufirst=Joel&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1" class="Z3988"></span></li> <li>Olson, James S. <i>Encyclopedia of the Industrial Revolution in America</i> (2001)</li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFPollard1981" class="citation journal cs1">Pollard, Sidney (1981). "Peaceful Conquest: The Industrialization of Europe, 1760–1970". Oxford University Press.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Peaceful+Conquest%3A+The+Industrialization+of+Europe%2C+1760%E2%80%931970&rft.date=1981&rft.aulast=Pollard&rft.aufirst=Sidney&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1" class="Z3988"></span> <span class="cs1-hidden-error citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B9%81%E0%B8%9A%E0%B8%9A:Cite_journal" title="แม่แบบ:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: </span><span class="cs1-hidden-error citation-comment">Cite journal ต้องการ <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%98%E0%B8%B5%E0%B9%83%E0%B8%8A%E0%B9%89:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="วิธีใช้:CS1 errors">help</a>)</span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFRappleye2010" class="citation book cs1"><a href="/w/index.php?title=Charles_Rappleye&action=edit&redlink=1" class="new" title="Charles Rappleye (ไม่มีหน้านี้)">Rappleye, Charles</a> (2010). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/robertm_rap_2010_00_1148/page/1"><i>Robert Morris: Financier of the American Revolution</i></a>. New York: <a href="/w/index.php?title=Simon_%26_Schuster&action=edit&redlink=1" class="new" title="Simon & Schuster (ไม่มีหน้านี้)">Simon & Schuster</a>. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/978-1416570912" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/978-1416570912"><bdi>978-1416570912</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Robert+Morris%3A+Financier+of+the+American+Revolution&rft.place=New+York&rft.pub=Simon+%26+Schuster&rft.date=2010&rft.isbn=978-1416570912&rft.aulast=Rappleye&rft.aufirst=Charles&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Frobertm_rap_2010_00_1148%2Fpage%2F1&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1" class="Z3988"></span></li> <li>Rider, Christine, ed. <i>Encyclopedia of the Age of the Industrial Revolution, 1700–1920</i> (2 vol. 2007)</li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFRoe1916" class="citation book cs1">Roe, Joseph Wickham (1916). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/englishandameri01roegoog"><i>English and American Tool Builders</i></a>. New Haven, Connecticut: Yale University Press. <a href="/wiki/LCCN_(identifier)" class="mw-redirect" title="LCCN (identifier)">LCCN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//lccn.loc.gov/16011753">16011753</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=English+and+American+Tool+Builders&rft.place=New+Haven%2C+Connecticut&rft.pub=Yale+University+Press&rft.date=1916&rft_id=info%3Alccn%2F16011753&rft.aulast=Roe&rft.aufirst=Joseph+Wickham&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fenglishandameri01roegoog&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1" class="Z3988"></span>. Reprinted by McGraw-Hill, New York and London, 1926 (<a href="/wiki/LCCN_(identifier)" class="mw-redirect" title="LCCN (identifier)">LCCN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://lccn.loc.gov/27024075">27-24075</a>); and by Lindsay Publications, Inc., Bradley, Illinois, (<link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/978-0917914737" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/978-0917914737">978-0917914737</a>).</li> <li>Smelser, Neil J. <i>Social Change in the Industrial Revolution: An Application of Theory to the British Cotton Industry</i> (U of Chicago Press, 1959).</li> <li>Staley, David J. ed. <i>Encyclopedia of the History of Invention and Technology</i> (3 vol 2011), 2000 pp <a href="/w/index.php?title=%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B9%81%E0%B8%9A%E0%B8%9A:ISBN%3D978-1134981656&action=edit&redlink=1" class="new" title="แม่แบบ:ISBN=978-1134981656 (ไม่มีหน้านี้)">แม่แบบ:ISBN=978-1134981656</a></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFStearns1998" class="citation journal cs1">Stearns, Peter N. (1998). "The Industrial Revolution in World History". Westview Press.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=The+Industrial+Revolution+in+World+History&rft.date=1998&rft.aulast=Stearns&rft.aufirst=Peter+N.&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1" class="Z3988"></span> <span class="cs1-hidden-error citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B9%81%E0%B8%9A%E0%B8%9A:Cite_journal" title="แม่แบบ:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: </span><span class="cs1-hidden-error citation-comment">Cite journal ต้องการ <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%98%E0%B8%B5%E0%B9%83%E0%B8%8A%E0%B9%89:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="วิธีใช้:CS1 errors">help</a>)</span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFSmil1994" class="citation journal cs1">Smil, Vaclav (1994). "Energy in World History". Westview Press.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Energy+in+World+History&rft.date=1994&rft.aulast=Smil&rft.aufirst=Vaclav&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1" class="Z3988"></span> <span class="cs1-hidden-error citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B9%81%E0%B8%9A%E0%B8%9A:Cite_journal" title="แม่แบบ:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: </span><span class="cs1-hidden-error citation-comment">Cite journal ต้องการ <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%98%E0%B8%B5%E0%B9%83%E0%B8%8A%E0%B9%89:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="วิธีใช้:CS1 errors">help</a>)</span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFSnooks2000" class="citation journal cs1">Snooks, G.D. (2000). "Was the Industrial Revolution Necessary?". London: Routledge.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Was+the+Industrial+Revolution+Necessary%3F&rft.date=2000&rft.aulast=Snooks&rft.aufirst=G.D.&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1" class="Z3988"></span> <span class="cs1-hidden-error citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B9%81%E0%B8%9A%E0%B8%9A:Cite_journal" title="แม่แบบ:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: </span><span class="cs1-hidden-error citation-comment">Cite journal ต้องการ <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%98%E0%B8%B5%E0%B9%83%E0%B8%8A%E0%B9%89:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="วิธีใช้:CS1 errors">help</a>)</span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFSzostak1991" class="citation journal cs1">Szostak, Rick (1991). "The Role of Transportation in the Industrial Revolution: A Comparison of England and France". Montreal: McGill-Queen's University Press.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=The+Role+of+Transportation+in+the+Industrial+Revolution%3A+A+Comparison+of+England+and+France&rft.date=1991&rft.aulast=Szostak&rft.aufirst=Rick&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1" class="Z3988"></span> <span class="cs1-hidden-error citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B9%81%E0%B8%9A%E0%B8%9A:Cite_journal" title="แม่แบบ:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: </span><span class="cs1-hidden-error citation-comment">Cite journal ต้องการ <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%98%E0%B8%B5%E0%B9%83%E0%B8%8A%E0%B9%89:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="วิธีใช้:CS1 errors">help</a>)</span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFTimbs1860" class="citation book cs1">Timbs, John (1860). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/storiesinventor01timbgoog"><i>Stories of Inventors and Discoverers in Science and the Useful Arts: A Book for Old and Young</i></a>. Harper & Brothers.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Stories+of+Inventors+and+Discoverers+in+Science+and+the+Useful+Arts%3A+A+Book+for+Old+and+Young&rft.pub=Harper+%26+Brothers&rft.date=1860&rft.aulast=Timbs&rft.aufirst=John&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fstoriesinventor01timbgoog&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFToynbee1884" class="citation book cs1"><a href="/w/index.php?title=Arnold_Toynbee_(historian,_born_1852)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Arnold Toynbee (historian, born 1852) (ไม่มีหน้านี้)">Toynbee, Arnold</a> (1884). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160303182004/http://socserv2.socsci.mcmaster.ca/~econ/ugcm/3ll3/toynbee/indrev"><i>Lectures on the Industrial Revolution of the Eighteenth Century in England</i></a>. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B7%E0%B8%AD/978-1419129520" title="พิเศษ:แหล่งหนังสือ/978-1419129520"><bdi>978-1419129520</bdi></a>. คลังข้อมูลเก่าเก็บจาก<a rel="nofollow" class="external text" href="http://socserv2.socsci.mcmaster.ca/~econ/ugcm/3ll3/toynbee/indrev">แหล่งเดิม</a>เมื่อ 3 March 2016<span class="reference-accessdate">. สืบค้นเมื่อ <span class="nowrap">12 February</span> 2016</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Lectures+on+the+Industrial+Revolution+of+the+Eighteenth+Century+in+England&rft.date=1884&rft.isbn=978-1419129520&rft.aulast=Toynbee&rft.aufirst=Arnold&rft_id=http%3A%2F%2Fsocserv2.socsci.mcmaster.ca%2F~econ%2Fugcm%2F3ll3%2Ftoynbee%2Findrev&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFUglow2002" class="citation journal cs1"><a href="/w/index.php?title=Jenny_Uglow&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jenny Uglow (ไม่มีหน้านี้)">Uglow, Jenny</a> (2002). "The Lunar Men: The Friends who made the Future 1730–1810". London: Faber and Faber.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=The+Lunar+Men%3A+The+Friends+who+made+the+Future+1730%E2%80%931810&rft.date=2002&rft.aulast=Uglow&rft.aufirst=Jenny&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1" class="Z3988"></span> <span class="cs1-hidden-error citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B9%81%E0%B8%9A%E0%B8%9A:Cite_journal" title="แม่แบบ:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: </span><span class="cs1-hidden-error citation-comment">Cite journal ต้องการ <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%98%E0%B8%B5%E0%B9%83%E0%B8%8A%E0%B9%89:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="วิธีใช้:CS1 errors">help</a>)</span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10205087"><cite id="CITEREFUsher1920" class="citation journal cs1">Usher, Abbott Payson (1920). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/anintroductiont00ushegoog">"An Introduction to the Industrial History of England"</a>. University of Michigan Press.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=An+Introduction+to+the+Industrial+History+of+England&rft.date=1920&rft.aulast=Usher&rft.aufirst=Abbott+Payson&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fanintroductiont00ushegoog&rfr_id=info%3Asid%2Fth.wikipedia.org%3A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1" class="Z3988"></span> <span class="cs1-hidden-error citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B9%81%E0%B8%9A%E0%B8%9A:Cite_journal" title="แม่แบบ:Cite journal">cite journal</a>}}</code>: </span><span class="cs1-hidden-error citation-comment">Cite journal ต้องการ <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%98%E0%B8%B5%E0%B9%83%E0%B8%8A%E0%B9%89:CS1_errors#missing_periodical" class="mw-redirect" title="วิธีใช้:CS1 errors">help</a>)</span></li> <li>Zmolek, Michael Andrew. <i>Rethinking the industrial revolution: five centuries of transition from agrarian to industrial capitalism in England</i> (2013)</li></ul> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="แหล่งข้อมูลอื่น_2"><span id=".E0.B9.81.E0.B8.AB.E0.B8.A5.E0.B9.88.E0.B8.87.E0.B8.82.E0.B9.89.E0.B8.AD.E0.B8.A1.E0.B8.B9.E0.B8.A5.E0.B8.AD.E0.B8.B7.E0.B9.88.E0.B8.99_2"></span>แหล่งข้อมูลอื่น</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1&action=edit&section=15" title="แก้ไขส่วน: แหล่งข้อมูลอื่น"><span>แก้</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10827797"><div class="side-box side-box-right plainlinks sistersitebox"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r9259874"> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="30" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/45px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/59px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></span></span></div> <div class="side-box-text plainlist"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:Search" class="extiw" title="commons:Special:Search">วิกิมีเดียคอมมอนส์</a>มีสื่อที่เกี่ยวข้องกับ <b><a class="external text" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Industrial_revolution?setlang=th">การปฏิวัติอุตสาหกรรม</a></b></div></div> </div> <div class="navbox-styles"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r10552737">.mw-parser-output .hlist dl,.mw-parser-output .hlist ol,.mw-parser-output .hlist ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .hlist dd,.mw-parser-output .hlist dt,.mw-parser-output .hlist li{margin:0;display:inline}.mw-parser-output .hlist.inline,.mw-parser-output .hlist.inline dl,.mw-parser-output .hlist.inline ol,.mw-parser-output .hlist.inline ul,.mw-parser-output .hlist dl dl,.mw-parser-output .hlist dl ol,.mw-parser-output .hlist dl ul,.mw-parser-output .hlist ol dl,.mw-parser-output .hlist ol ol,.mw-parser-output .hlist ol ul,.mw-parser-output .hlist ul dl,.mw-parser-output .hlist ul ol,.mw-parser-output .hlist ul ul{display:inline}.mw-parser-output .hlist .mw-empty-li{display:none}.mw-parser-output .hlist dt::after{content:": "}.mw-parser-output .hlist dd::after,.mw-parser-output .hlist li::after{content:" · ";font-weight:bold}.mw-parser-output .hlist dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li:last-child::after{content:none}.mw-parser-output .hlist dd dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li li:first-child::before{content:" (";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li li:last-child::after{content:")";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist ol{counter-reset:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li{counter-increment:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li::before{content:" "counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist dd ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li ol>li:first-child::before{content:" ("counter(listitem)"\a0 "}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r10791470">.mw-parser-output .navbox{box-sizing:border-box;border:1px solid #a2a9b1;width:100%;clear:both;font-size:88%;text-align:center;padding:1px;margin:1em auto 0}.mw-parser-output .navbox .navbox{margin-top:0}.mw-parser-output .navbox+.navbox,.mw-parser-output .navbox+.navbox-styles+.navbox{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox-inner,.mw-parser-output .navbox-subgroup{width:100%}.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-title,.mw-parser-output .navbox-abovebelow{padding:0.25em 1em;line-height:1.5em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox-group{white-space:nowrap;text-align:right}.mw-parser-output .navbox,.mw-parser-output .navbox-subgroup{background-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list{line-height:1.5em;border-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list-with-group{text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid}.mw-parser-output tr+tr>.navbox-abovebelow,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-group,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-image,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-list{border-top:2px solid #fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-title{background-color:#ccf}.mw-parser-output .navbox-abovebelow,.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-title{background-color:#ddf}.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-abovebelow{background-color:#e6e6ff}.mw-parser-output .navbox-even{background-color:#f7f7f7}.mw-parser-output .navbox-odd{background-color:transparent}.mw-parser-output .navbox .hlist td dl,.mw-parser-output .navbox .hlist td ol,.mw-parser-output .navbox .hlist td ul,.mw-parser-output .navbox td.hlist dl,.mw-parser-output .navbox td.hlist ol,.mw-parser-output .navbox td.hlist ul{padding:0.125em 0}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:left;text-align:left;margin-right:0.5em}</style></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="ประวัติศาสตร์ยุโรป" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10552737"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r10552732">.mw-parser-output .navbar{display:inline;font-size:88%;font-weight:normal}.mw-parser-output .navbar-collapse{float:left;text-align:left}.mw-parser-output .navbar-boxtext{word-spacing:0}.mw-parser-output .navbar ul{display:inline-block;white-space:nowrap;line-height:inherit}.mw-parser-output .navbar-brackets::before{margin-right:-0.125em;content:"[ "}.mw-parser-output .navbar-brackets::after{margin-left:-0.125em;content:" ]"}.mw-parser-output .navbar li{word-spacing:-0.125em}.mw-parser-output .navbar a>span,.mw-parser-output .navbar a>abbr{text-decoration:inherit}.mw-parser-output .navbar-mini abbr{font-variant:small-caps;border-bottom:none;text-decoration:none;cursor:inherit}.mw-parser-output .navbar-ct-full{font-size:114%;margin:0 7em}.mw-parser-output .navbar-ct-mini{font-size:114%;margin:0 4em}</style><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-ดู"><a href="/wiki/%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B9%81%E0%B8%9A%E0%B8%9A:%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%9B" title="แม่แบบ:ประวัติศาสตร์ยุโรป"><abbr title="ดูแม่แบบนี้" style=";;background:none transparent;border:none;box-shadow:none;padding:0;">ด</abbr></a></li><li class="nv-คุย"><a href="/wiki/%E0%B8%84%E0%B8%B8%E0%B8%A2%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%B7%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B9%81%E0%B8%9A%E0%B8%9A:%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%9B" title="คุยเรื่องแม่แบบ:ประวัติศาสตร์ยุโรป"><abbr title="อภิปรายแม่แบบนี้" style=";;background:none transparent;border:none;box-shadow:none;padding:0;">ค</abbr></a></li><li class="nv-แก้"><a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:EditPage/%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B9%81%E0%B8%9A%E0%B8%9A:%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%9B" title="พิเศษ:EditPage/แม่แบบ:ประวัติศาสตร์ยุโรป"><abbr title="แก้ไขแม่แบบนี้" style=";;background:none transparent;border:none;box-shadow:none;padding:0;">ก</abbr></a></li></ul></div><div id="ประวัติศาสตร์ยุโรป" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%9B" title="ประวัติศาสตร์ยุโรป">ประวัติศาสตร์ยุโรป</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=Prehistoric_Europe&action=edit&redlink=1" class="new" title="Prehistoric Europe (ไม่มีหน้านี้)">สมัยก่อนประวัติศาสตร์</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Paleolithic_Europe&action=edit&redlink=1" class="new" title="Paleolithic Europe (ไม่มีหน้านี้)">ยุคหินเก่าในยุโรป</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Neolithic_Europe&action=edit&redlink=1" class="new" title="Neolithic Europe (ไม่มีหน้านี้)">ยุคหินใหม่ในยุโรป</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Bronze_Age_Europe&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bronze Age Europe (ไม่มีหน้านี้)">ยุคสัมริดในยุโรป</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Iron_Age_Europe&action=edit&redlink=1" class="new" title="Iron Age Europe (ไม่มีหน้านี้)">ยุคเหล็กในยุโรป</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%A2%E0%B8%84%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%AA%E0%B8%B4%E0%B8%81" title="สมัยคลาสสิก">สมัยคลาสสิก</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%8B%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%84%E0%B8%84%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%AA%E0%B8%B4%E0%B8%81" title="กรีซยุคคลาสสิก">กรีซยุคคลาสสิก</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%98%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%93%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%90%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%99" title="สาธารณรัฐโรมัน">สาธารณรัฐโรมัน</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%A2%E0%B9%80%E0%B8%AE%E0%B8%A5%E0%B9%80%E0%B8%A5%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B9%8C" title="สมัยเฮลเลนิสต์">สมัยเฮลเลนิสต์</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%99" title="จักรวรรดิโรมัน">จักรวรรดิโรมัน</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B9%8C%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%84%E0%B9%81%E0%B8%A3%E0%B8%81" title="ศาสนาคริสต์ยุคแรก">ศาสนาคริสต์ยุคแรก</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Christianity_in_late_antiquity&action=edit&redlink=1" class="new" title="Christianity in late antiquity (ไม่มีหน้านี้)">ศาสนาคริสต์ในปลายสมัยโบราณ</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%A4%E0%B8%95%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%93%E0%B9%8C%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B9%8C%E0%B8%A8%E0%B8%95%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A9%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88_3" title="วิกฤตการณ์คริสต์ศตวรรษที่ 3">วิกฤตการณ์คริสต์ศตวรรษที่ 3</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%A1%E0%B8%AA%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%95%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%95%E0%B8%81" title="การล่มสลายของจักรวรรดิโรมันตะวันตก">การล่มสลายของจักรวรรดิโรมันตะวันตก</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%A2%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%93" title="ปลายสมัยโบราณ">สมัยโบราณตอนปลาย</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%A2%E0%B8%81%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%87" title="สมัยกลาง">สมัยกลาง</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%A2%E0%B8%81%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%95%E0%B8%AD%E0%B8%99%E0%B8%95%E0%B9%89%E0%B8%99" title="สมัยกลางตอนต้น">สมัยกลางตอนต้น</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%A2%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%A2%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%96%E0%B8%B4%E0%B9%88%E0%B8%99" title="สมัยการย้ายถิ่น">สมัยการย้ายถิ่น</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Christianity_in_the_Middle_Ages&action=edit&redlink=1" class="new" title="Christianity in the Middle Ages (ไม่มีหน้านี้)">ศาสนาคริสต์ในสมัยกลาง</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Christianization&action=edit&redlink=1" class="new" title="Christianization (ไม่มีหน้านี้)">การเผยแพร่ศาสนาคริสต์</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B9%81%E0%B8%9F%E0%B8%A3%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B9%8C" title="ราชอาณาจักรแฟรงก์">ราชอาณาจักรแฟรงก์</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B9%84%E0%B8%9A%E0%B9%81%E0%B8%8B%E0%B8%99%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%99%E0%B9%8C" title="จักรวรรดิไบแซนไทน์">จักรวรรดิไบแซนไทน์</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%90%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%95%E0%B8%B0%E0%B8%9B%E0%B8%B2%E0%B8%9B%E0%B8%B2" title="รัฐสันตะปาปา">รัฐสันตะปาปา</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%9A%E0%B8%B1%E0%B8%A5%E0%B9%81%E0%B8%81%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%A2" title="จักรวรรดิบัลแกเรีย">จักรวรรดิบัลแกเรีย</a> <ul><li><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%9A%E0%B8%B1%E0%B8%A5%E0%B9%81%E0%B8%81%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88_1" title="จักรวรรดิบัลแกเรียที่ 1">จักรวรรดิที่หนึ่ง</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%9A%E0%B8%B1%E0%B8%A5%E0%B9%81%E0%B8%81%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88_2" title="จักรวรรดิบัลแกเรียที่ 2">จักรวรรดิที่สอง</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Maritime_republics&action=edit&redlink=1" class="new" title="Maritime republics (ไม่มีหน้านี้)">สาธารณรัฐพาณิชยนาวี</a> <ul><li><a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%98%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%93%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%90%E0%B9%80%E0%B8%A7%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%AA" title="สาธารณรัฐเวนิส">เวนิส</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%98%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%93%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%90%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B8%99%E0%B8%B1%E0%B8%A7" class="mw-redirect" title="สาธารณรัฐเจนัว">เจนัว</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Republic_of_Pisa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Republic of Pisa (ไม่มีหน้านี้)">ปิซา</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Duchy_of_Amalfi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Duchy of Amalfi (ไม่มีหน้านี้)">อามาลฟี</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Viking_Age&action=edit&redlink=1" class="new" title="Viking Age (ไม่มีหน้านี้)">ยุคไวกิง</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%A3%E0%B8%B8%E0%B8%AA%E0%B9%80%E0%B8%84%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%9F" title="จักรวรรดิรุสเคียฟ">จักรวรรดิรุสเคียฟ</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%9A%E0%B8%B1%E0%B8%A5%E0%B8%A5%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B9%8C%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%AD%E0%B8%99" title="ราชบัลลังก์อารากอน">ราชบัลลังก์อารากอน</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%AD%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%A8%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B9%8C%E0%B8%AA%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%98%E0%B8%B4%E0%B9%8C" title="จักรวรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์">จักรวรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=High_Middle_Ages&action=edit&redlink=1" class="new" title="High Middle Ages (ไม่มีหน้านี้)">สมัยกลางยุครุ่งโรจน์</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Republic_of_Florence&action=edit&redlink=1" class="new" title="Republic of Florence (ไม่มีหน้านี้)">สาธารณรัฐฟลอเรนซ์</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%9A%E0%B8%9A%E0%B8%9F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%B1%E0%B8%A5" title="ระบบฟิวดัล">ระบบฟิวดัล</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%87%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B9%E0%B9%80%E0%B8%AA%E0%B8%94" title="สงครามครูเสด">สงครามครูเสด</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9A%E0%B8%B8%E0%B8%81%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%97%E0%B8%A7%E0%B8%B5%E0%B8%9B%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%A1%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B9%82%E0%B8%81%E0%B8%A5" title="การบุกครองทวีปยุโรปของมองโกล">การรุกรานของมองโกล</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%8B%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B9%80%E0%B8%9A%E0%B8%B5%E0%B8%A2" title="จักรวรรดิเซอร์เบีย">จักรวรรดิเซอร์เบีย</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%A2%E0%B8%81%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%95%E0%B8%AD%E0%B8%99%E0%B8%9B%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%A2" title="สมัยกลางตอนปลาย">สมัยกลางตอนปลาย</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%AC%E0%B8%A1%E0%B8%A3%E0%B8%93%E0%B8%B0" title="กาฬมรณะ">กาฬมรณะ</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%87%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%A3%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%9B%E0%B8%B5" title="สงครามร้อยปี">สงครามร้อยปี</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%AB%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%9E%E0%B8%84%E0%B8%B2%E0%B8%A5%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%8C" title="สหภาพคาลมาร์">สหภาพคาลมาร์</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=Early_modern_Europe&action=edit&redlink=1" class="new" title="Early modern Europe (ไม่มีหน้านี้)">สมัยใหม่ตอนต้น</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%A2%E0%B8%9F%E0%B8%B7%E0%B9%89%E0%B8%99%E0%B8%9F%E0%B8%B9%E0%B8%A8%E0%B8%B4%E0%B8%A5%E0%B8%9B%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%B2" title="สมัยฟื้นฟูศิลปวิทยา">สมัยฟื้นฟูศิลปวิทยา</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Christianity_in_the_modern_era&action=edit&redlink=1" class="new" title="Christianity in the modern era (ไม่มีหน้านี้)">ศาสนาคริสต์ในสมัยใหม่</a> <ul><li><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A3%E0%B8%B9%E0%B8%9B%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%9D%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B9%82%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B9%81%E0%B8%95%E0%B8%99%E0%B8%95%E0%B9%8C" title="การปฏิรูปศาสนาฝ่ายโปรเตสแตนต์">การปฏิรูปศาสนาฝ่ายโปรเตสแตนต์</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%84%E0%B9%81%E0%B8%AB%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%AA%E0%B8%B3%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%88" title="ยุคแห่งการสำรวจ">ยุคแห่งการสำรวจ</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%9A%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%81" title="บารอก">สมัยบารอก</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B9%81%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%99%E0%B8%94%E0%B9%8C%E0%B8%94%E0%B8%B1%E0%B8%8A%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%95%E0%B8%AD%E0%B8%AA%E0%B8%84%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%B2" title="แกรนด์ดัชชีตอสคานา">แกรนด์ดัชชีตอสคานา</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%87%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%AA%E0%B8%B4%E0%B8%9A%E0%B8%9B%E0%B8%B5" title="สงครามสามสิบปี">สงครามสามสิบปี</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B8%9A%E0%B8%B9%E0%B8%A3%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%8D%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%98%E0%B8%B4%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A2%E0%B9%8C" title="สมบูรณาญาสิทธิราชย์">ระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%AD%E0%B8%95%E0%B9%82%E0%B8%95%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%99" title="จักรวรรดิออตโตมัน">จักรวรรดิออตโตมัน</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B9%82%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%95%E0%B8%B8%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%AA" title="จักรวรรดิโปรตุเกส">จักรวรรดิโปรตุเกส</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%AA%E0%B9%80%E0%B8%9B%E0%B8%99" title="จักรวรรดิสเปน">จักรวรรดิสเปน</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%9D%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%AA%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%A2%E0%B9%83%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B8%95%E0%B8%AD%E0%B8%99%E0%B8%95%E0%B9%89%E0%B8%99" title="ฝรั่งเศสสมัยใหม่ตอนต้น">ฝรั่งเศสสมัยใหม่ตอนต้น</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A0%E0%B8%9E%E0%B9%82%E0%B8%9B%E0%B9%81%E0%B8%A5%E0%B8%99%E0%B8%94%E0%B9%8C%E2%80%93%E0%B8%A5%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%B1%E0%B8%A7%E0%B9%80%E0%B8%99%E0%B8%B5%E0%B8%A2" title="เครือจักรภพโปแลนด์–ลิทัวเนีย">เครือจักรภพโปแลนด์–ลิทัวเนีย</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Cossack_Hetmanate&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cossack Hetmanate (ไม่มีหน้านี้)">รัฐเฮตมานคอสแซค</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%AA%E0%B8%A7%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%99" title="จักรวรรดิสวีเดน">จักรวรรดิสวีเดน</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%98%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%93%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%90%E0%B8%94%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%8A%E0%B9%8C" title="สาธารณรัฐดัตช์">สาธารณรัฐดัตช์</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%8A" title="จักรวรรดิบริติช">จักรวรรดิบริติช</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%98%E0%B8%B4%E0%B8%9B%E0%B9%84%E0%B8%95%E0%B8%A2%E0%B8%AE%E0%B8%B2%E0%B8%9E%E0%B8%AA%E0%B9%8C%E0%B8%9A%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%84" title="ราชาธิปไตยฮาพส์บวร์ค">ราชาธิปไตยฮาพส์บวร์ค</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%AA%E0%B9%80%E0%B8%8B%E0%B8%B5%E0%B8%A2" title="จักรวรรดิรัสเซีย">จักรวรรดิรัสเซีย</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B8%84%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%9B%E0%B8%B1%E0%B8%8D%E0%B8%8D%E0%B8%B2" title="ยุคเรืองปัญญา">ยุคเรืองปัญญา</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%9B#จากชาตินิยมสู่จักรวรรดินิยม" title="ประวัติศาสตร์ยุโรป">สมัยใหม่ตอนหลัง</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Great_Divergence&action=edit&redlink=1" class="new" title="Great Divergence (ไม่มีหน้านี้)">ยุคแห่งการขยายตัวนอกยุโรป</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">การปฏิวัติอุตสาหกรรม</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%9D%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%AA" title="การปฏิวัติฝรั่งเศส">การปฏิวัติฝรั่งเศส</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%87%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%99%E0%B9%82%E0%B8%9B%E0%B9%80%E0%B8%A5%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%99" title="สงครามนโปเลียน">สงครามนโปเลียน</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Rise_of_nationalism_in_Europe&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rise of nationalism in Europe (ไม่มีหน้านี้)">การตื่นตัวของกระแสชาตินิยม</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4_%E0%B8%84.%E0%B8%A8._1848" title="การปฏิวัติ ค.ศ. 1848">การปฏิวัติ ค.ศ. 1848</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%87%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B9%82%E0%B8%A5%E0%B8%81%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B9%89%E0%B8%87%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B6%E0%B9%88%E0%B8%87" title="สงครามโลกครั้งที่หนึ่ง">สงครามโลกครั้งที่หนึ่ง</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%AA%E0%B9%80%E0%B8%8B%E0%B8%B5%E0%B8%A2" title="การปฏิวัติรัสเซีย">การปฏิวัติรัสเซีย</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%A2%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AB%E0%B8%A7%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%87%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A1" title="สมัยระหว่างสงคราม">สมัยระหว่างสงคราม</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%87%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B9%82%E0%B8%A5%E0%B8%81%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B9%89%E0%B8%87%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%AA%E0%B8%AD%E0%B8%87" title="สงครามโลกครั้งที่สอง">สงครามโลกครั้งที่สอง</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%87%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%A2%E0%B9%87%E0%B8%99" title="สงครามเย็น">สงครามเย็น</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=European_integration&action=edit&redlink=1" class="new" title="European integration (ไม่มีหน้านี้)">การรวมตัวของยุโรป</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=COVID-19_pandemic_in_Europe&action=edit&redlink=1" class="new" title="COVID-19 pandemic in Europe (ไม่มีหน้านี้)">การระบาดทั่วของโควิด-19</a> และสายพันธ์ย่อยลูกผสม<a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%AA_SARS-CoV-2_%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%9E%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%98%E0%B8%B8%E0%B9%8C%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%A5%E0%B8%95%E0%B8%B2" title="ไวรัส SARS-CoV-2 สายพันธุ์เดลตา">เดลตา</a><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%AA_SARS-CoV-2_%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%9E%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%98%E0%B8%B8%E0%B9%8C%E0%B9%82%E0%B8%AD%E0%B8%A1%E0%B8%B4%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B8%99" title="ไวรัส SARS-CoV-2 สายพันธุ์โอมิครอน">ครอน</a> (ค.ศ. 2020-22)</li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%B8%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%A2%E0%B8%B9%E0%B9%80%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%99%E0%B9%82%E0%B8%94%E0%B8%A2%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%AA%E0%B9%80%E0%B8%8B%E0%B8%B5%E0%B8%A2" title="การรุกรานยูเครนโดยรัสเซีย">การรุกรานยูเครนโดยรัสเซีย</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">ดูเพิ่ม</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E0%B8%A8%E0%B8%B4%E0%B8%A5%E0%B8%9B%E0%B8%B0%E0%B8%95%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%95%E0%B8%81" title="ศิลปะตะวันตก">ศิลปะตะวันตก</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Genetic_history_of_Europe&action=edit&redlink=1" class="new" title="Genetic history of Europe (ไม่มีหน้านี้)">ประวัติศาสตร์ทางพันธุกรรมของยุโรป</a></li> <li><a href="/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B9%8C" title="ประวัติศาสนาคริสต์">ประวัติศาสนาคริสต์</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=History_of_the_Mediterranean_region&action=edit&redlink=1" class="new" title="History of the Mediterranean region (ไม่มีหน้านี้)">ประวัติศาสตร์ภูมิภาคเมดิเตอร์เรเนียน</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=History_of_the_European_Union&action=edit&redlink=1" class="new" title="History of the European Union (ไม่มีหน้านี้)">ประวัติศาสตร์สหภาพยุโรป</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=History_of_Western_civilization&action=edit&redlink=1" class="new" title="History of Western civilization (ไม่มีหน้านี้)">ประวัติศาสตร์วัฒนธรรมตะวันตก</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Maritime_history_of_Europe&action=edit&redlink=1" class="new" title="Maritime history of Europe (ไม่มีหน้านี้)">ประวัติศาสตร์ทางการเดินเรือของยุโรป</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Military_history_of_Europe&action=edit&redlink=1" class="new" title="Military history of Europe (ไม่มีหน้านี้)">ประวัติศาสตร์ทางทหารของยุโรป</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Crusading_movement&action=edit&redlink=1" class="new" title="Crusading movement (ไม่มีหน้านี้)">ขบวนการครูเสด</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10552737"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10791470"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r11619334">.mw-parser-output .tooltip-dotted{border-bottom:1px dotted;cursor:help}</style><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r11619334"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r11619334"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r11619334"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r11619334"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r11619334"></div><div role="navigation" class="navbox authority-control" aria-labelledby="ฐานข้อมูลการควบคุมรายการหลักฐาน_frameless&#124;text-top&#124;10px&#124;alt=แก้ไขสิ่งนี้ที่วิกิสนเทศ&#124;link=https&#58;//www.wikidata.org/wiki/Q2269#identifiers&#124;class=noprint&#124;แก้ไขสิ่งนี้ที่วิกิสนเทศ" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="ฐานข้อมูลการควบคุมรายการหลักฐาน_frameless&#124;text-top&#124;10px&#124;alt=แก้ไขสิ่งนี้ที่วิกิสนเทศ&#124;link=https&#58;//www.wikidata.org/wiki/Q2269#identifiers&#124;class=noprint&#124;แก้ไขสิ่งนี้ที่วิกิสนเทศ" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%98%E0%B8%B5%E0%B9%83%E0%B8%8A%E0%B9%89:%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%9A%E0%B8%84%E0%B8%B8%E0%B8%A1%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%AB%E0%B8%A5%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%90%E0%B8%B2%E0%B8%99" title="วิธีใช้:การควบคุมรายการหลักฐาน">ฐานข้อมูลการควบคุมรายการหลักฐาน</a> <span class="mw-valign-text-top noprint" typeof="mw:File/Frameless"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q2269#identifiers" title="แก้ไขสิ่งนี้ที่วิกิสนเทศ"><img alt="แก้ไขสิ่งนี้ที่วิกิสนเทศ" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/10px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/15px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/20px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">ประจำชาติ</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><span class="uid"><span class="rt-commentedText tooltip tooltip-dotted" title="Revolución industrial"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://catalogo.bne.es/uhtbin/authoritybrowse.cgi?action=display&authority_id=XX557573">สเปน</a></span></span></li> <li><span class="uid"><span class="rt-commentedText tooltip tooltip-dotted" title="Révolution industrielle"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb11950231q">ฝรั่งเศส</a></span></span></li> <li><span class="uid"><span class="rt-commentedText tooltip tooltip-dotted" title="Révolution industrielle"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://data.bnf.fr/ark:/12148/cb11950231q">BnF data</a></span></span></li> <li><span class="uid"><span class="rt-commentedText tooltip tooltip-dotted" title="Industrielle Revolution"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://d-nb.info/gnd/4072790-7">เยอรมนี</a></span></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://uli.nli.org.il/F/?func=find-b&local_base=NLX10&find_code=UID&request=987007548195605171">อิสราเอล</a></span></li> <li><span class="uid"><span class="rt-commentedText tooltip tooltip-dotted" title="Industrial revolution"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.loc.gov/authorities/sh85065935">สหรัฐ</a></span></span></li> <li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/00570120">ญี่ปุ่น</a></span></li> <li><span class="uid"><span class="rt-commentedText tooltip tooltip-dotted" title="průmyslová revoluce"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=ph124743&CON_LNG=ENG">เช็กเกีย</a></span></span></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">อื่น ๆ</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://hls-dhs-dss.ch/fr/articles/013825">พจนานุกรมประวัติศาสตร์ของสวิสเซอร์แลนด์</a></span></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r9895811">.mw-parser-output .asbox{position:relative;overflow:hidden}.mw-parser-output .asbox table{background:transparent}.mw-parser-output .asbox p{margin:0}.mw-parser-output .asbox p+p{margin-top:0.25em}.mw-parser-output .asbox-body{font-style:italic}.mw-parser-output .asbox-note{font-size:smaller}.mw-parser-output .asbox .navbar{position:absolute;top:-0.75em;right:1em;display:none}</style><div role="note" class="metadata plainlinks asbox stub"><table role="presentation"><tbody><tr class="noresize"><td><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:Crystal_Clear_app_kworldclock.png" class="mw-file-description"><img alt="Stub icon" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/54/Crystal_Clear_app_kworldclock.png/35px-Crystal_Clear_app_kworldclock.png" decoding="async" width="35" height="35" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/54/Crystal_Clear_app_kworldclock.png/53px-Crystal_Clear_app_kworldclock.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/54/Crystal_Clear_app_kworldclock.png/70px-Crystal_Clear_app_kworldclock.png 2x" data-file-width="128" data-file-height="128" /></a></span></td><td><p class="asbox-body"> บทความ<a href="/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C" title="ประวัติศาสตร์">ประวัติศาสตร์</a>นี้ยังเป็น<a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%9E%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%A2:%E0%B9%82%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%87" title="วิกิพีเดีย:โครง">โครง</a> คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการ<a class="external text" href="https://th.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1&action=edit">เพิ่มเติมข้อมูล</a></p></td></tr></tbody></table><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10552737"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10552732"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-ดู"><a href="/wiki/%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B9%81%E0%B8%9A%E0%B8%9A:%E0%B9%82%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%87%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C" title="แม่แบบ:โครงประวัติศาสตร์"><abbr title="ดูแม่แบบนี้">ด</abbr></a></li><li class="nv-คุย"><a href="/wiki/%E0%B8%84%E0%B8%B8%E0%B8%A2%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%B7%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B9%81%E0%B8%9A%E0%B8%9A:%E0%B9%82%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%87%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C" title="คุยเรื่องแม่แบบ:โครงประวัติศาสตร์"><abbr title="อภิปรายแม่แบบนี้">ค</abbr></a></li><li class="nv-แก้"><a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:EditPage/%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B9%81%E0%B8%9A%E0%B8%9A:%E0%B9%82%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%87%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C" title="พิเศษ:EditPage/แม่แบบ:โครงประวัติศาสตร์"><abbr title="แก้ไขแม่แบบนี้">ก</abbr></a></li></ul></div></div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">เข้าถึงจาก "<a dir="ltr" href="https://th.wikipedia.org/w/index.php?title=การปฏิวัติอุตสาหกรรม&oldid=11906261">https://th.wikipedia.org/w/index.php?title=การปฏิวัติอุตสาหกรรม&oldid=11906261</a>"</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9:%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88" title="พิเศษ:หมวดหมู่">หมวดหมู่</a>: <ul><li><a href="/w/index.php?title=%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:Wikipedia_articles_incorporating_a_citation_from_the_ODNB&action=edit&redlink=1" class="new" title="หมวดหมู่:Wikipedia articles incorporating a citation from the ODNB (ไม่มีหน้านี้)">Wikipedia articles incorporating a citation from the ODNB</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%92%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%97%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%84%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%92%E0%B8%99%E0%B8%98%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1" title="หมวดหมู่:วิวัฒนาการทางสังคมวัฒนธรรม">วิวัฒนาการทางสังคมวัฒนธรรม</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1" title="หมวดหมู่:อุตสาหกรรม">อุตสาหกรรม</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1" title="หมวดหมู่:การปฏิวัติอุตสาหกรรม">การปฏิวัติอุตสาหกรรม</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:%E0%B8%9A%E0%B8%97%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A2%E0%B8%A7%E0%B8%81%E0%B8%B1%E0%B8%9A_%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C_%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A2%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B9%84%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B8%9A%E0%B8%B9%E0%B8%A3%E0%B8%93%E0%B9%8C" title="หมวดหมู่:บทความเกี่ยวกับ ประวัติศาสตร์ ที่ยังไม่สมบูรณ์">บทความเกี่ยวกับ ประวัติศาสตร์ ที่ยังไม่สมบูรณ์</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">หมวดหมู่ที่ซ่อนอยู่: <ul><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A1%E0%B8%B5%E0%B8%82%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B8%9C%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%9E%E0%B8%A5%E0%B8%B2%E0%B8%94%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%AD%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%AD%E0%B8%B4%E0%B8%87" title="หมวดหมู่:หน้าที่มีข้อผิดพลาดการอ้างอิง">หน้าที่มีข้อผิดพลาดการอ้างอิง</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:%E0%B8%9A%E0%B8%97%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%97%E0%B8%B1%E0%B9%89%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%94%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A1%E0%B8%B5%E0%B8%A5%E0%B8%B4%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B9%8C%E0%B9%80%E0%B8%AA%E0%B8%B5%E0%B8%A2" title="หมวดหมู่:บทความทั้งหมดที่มีลิงก์เสีย">บทความทั้งหมดที่มีลิงก์เสีย</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:%E0%B8%9A%E0%B8%97%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A1%E0%B8%B5%E0%B8%A5%E0%B8%B4%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B9%8C%E0%B9%80%E0%B8%AA%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%95%E0%B8%B1%E0%B9%89%E0%B8%87%E0%B9%81%E0%B8%95%E0%B9%88%E0%B8%81%E0%B8%B8%E0%B8%A1%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%9E%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%98%E0%B9%8C_2023" title="หมวดหมู่:บทความที่มีลิงก์เสียตั้งแต่กุมภาพันธ์ 2023">บทความที่มีลิงก์เสียตั้งแต่กุมภาพันธ์ 2023</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:%E0%B8%9A%E0%B8%97%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A1%E0%B8%B5%E0%B8%A5%E0%B8%B4%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B9%8C%E0%B9%80%E0%B8%AA%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%96%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%A3" title="หมวดหมู่:บทความที่มีลิงก์เสียอย่างถาวร">บทความที่มีลิงก์เสียอย่างถาวร</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:Webarchive_template_wayback_links" title="หมวดหมู่:Webarchive template wayback links">Webarchive template wayback links</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:Pages_using_cite_ODNB_with_id_parameter" title="หมวดหมู่:Pages using cite ODNB with id parameter">Pages using cite ODNB with id parameter</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B9%83%E0%B8%8A%E0%B9%89%E0%B8%A5%E0%B8%B4%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B9%8C%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%A8%E0%B8%A9_ISBN" title="หมวดหมู่:หน้าที่ใช้ลิงก์พิเศษ ISBN">หน้าที่ใช้ลิงก์พิเศษ ISBN</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:%E0%B8%9A%E0%B8%97%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A1%E0%B8%B5%E0%B8%82%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%A9%E0%B8%B2%E0%B8%AD%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%A4%E0%B8%A9" title="หมวดหมู่:บทความที่มีข้อความภาษาอังกฤษ">บทความที่มีข้อความภาษาอังกฤษ</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:CS1_errors:_missing_periodical" title="หมวดหมู่:CS1 errors: missing periodical">CS1 errors: missing periodical</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B9%81%E0%B8%9A%E0%B8%9A%E0%B8%84%E0%B8%AD%E0%B8%A1%E0%B8%A1%E0%B8%AD%E0%B8%99%E0%B8%AA%E0%B9%8C%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88%E0%B8%A5%E0%B8%B4%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B9%8C%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B8%87%E0%B8%81%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%AA%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8" title="หมวดหมู่:แม่แบบคอมมอนส์หมวดหมู่ลิงก์ตรงกับวิกิสนเทศ">แม่แบบคอมมอนส์หมวดหมู่ลิงก์ตรงกับวิกิสนเทศ</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:%E0%B8%9A%E0%B8%97%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A1%E0%B8%B5%E0%B8%95%E0%B8%B1%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%9A%E0%B8%B8_BNE" title="หมวดหมู่:บทความที่มีตัวระบุ BNE">บทความที่มีตัวระบุ BNE</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:%E0%B8%9A%E0%B8%97%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A1%E0%B8%B5%E0%B8%95%E0%B8%B1%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%9A%E0%B8%B8_BNF" title="หมวดหมู่:บทความที่มีตัวระบุ BNF">บทความที่มีตัวระบุ BNF</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:%E0%B8%9A%E0%B8%97%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A1%E0%B8%B5%E0%B8%95%E0%B8%B1%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%9A%E0%B8%B8_BNFdata" title="หมวดหมู่:บทความที่มีตัวระบุ BNFdata">บทความที่มีตัวระบุ BNFdata</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:%E0%B8%9A%E0%B8%97%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A1%E0%B8%B5%E0%B8%95%E0%B8%B1%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%9A%E0%B8%B8_GND" title="หมวดหมู่:บทความที่มีตัวระบุ GND">บทความที่มีตัวระบุ GND</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:%E0%B8%9A%E0%B8%97%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A1%E0%B8%B5%E0%B8%95%E0%B8%B1%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%9A%E0%B8%B8_J9U" title="หมวดหมู่:บทความที่มีตัวระบุ J9U">บทความที่มีตัวระบุ J9U</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:%E0%B8%9A%E0%B8%97%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A1%E0%B8%B5%E0%B8%95%E0%B8%B1%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%9A%E0%B8%B8_LCCN" title="หมวดหมู่:บทความที่มีตัวระบุ LCCN">บทความที่มีตัวระบุ LCCN</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:%E0%B8%9A%E0%B8%97%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A1%E0%B8%B5%E0%B8%95%E0%B8%B1%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%9A%E0%B8%B8_NDL" title="หมวดหมู่:บทความที่มีตัวระบุ NDL">บทความที่มีตัวระบุ NDL</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:%E0%B8%9A%E0%B8%97%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A1%E0%B8%B5%E0%B8%95%E0%B8%B1%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%9A%E0%B8%B8_NKC" title="หมวดหมู่:บทความที่มีตัวระบุ NKC">บทความที่มีตัวระบุ NKC</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:%E0%B8%9A%E0%B8%97%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A1%E0%B8%B5%E0%B8%95%E0%B8%B1%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%9A%E0%B8%B8_HDS" title="หมวดหมู่:บทความที่มีตัวระบุ HDS">บทความที่มีตัวระบุ HDS</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%A7%E0%B8%94%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B9%88:%E0%B8%9A%E0%B8%97%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%97%E0%B8%B1%E0%B9%89%E0%B8%87%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%94%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A2%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B9%84%E0%B8%A1%E0%B9%88%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B8%9A%E0%B8%B9%E0%B8%A3%E0%B8%93%E0%B9%8C" title="หมวดหมู่:บทความทั้งหมดที่ยังไม่สมบูรณ์">บทความทั้งหมดที่ยังไม่สมบูรณ์</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> หน้านี้แก้ไขล่าสุดเมื่อวันที่ 8 พฤศจิกายน 2567 เวลา 21:51 น.</li> <li id="footer-info-copyright"><div>อนุญาตให้เผยแพร่ภายใต้<a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/">สัญญาอนุญาตครีเอทีฟคอมมอนส์ แบบแสดงที่มา-อนุญาตแบบเดียวกัน</a> และอาจมีเงื่อนไขเพิ่มเติม ดูรายละเอียดที่ <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/th">ข้อกำหนดการใช้งาน</a><br /> Wikipedia® เป็นเครื่องหมายการค้าจดทะเบียนของ<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org">มูลนิธิวิกิมีเดีย</a> องค์กรไม่แสวงผลกำไร</div> <div class="noprint"><br /><a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%9E%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%A2:%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%95%E0%B9%88%E0%B8%AD" title="วิกิพีเดีย:ติดต่อ">ติดต่อเรา</a></div></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">นโยบายความเป็นส่วนตัว</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%9E%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%A2:%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%A2%E0%B8%A7%E0%B8%81%E0%B8%B1%E0%B8%9A">เกี่ยวกับวิกิพีเดีย</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%B4%E0%B8%9E%E0%B8%B5%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%A2:%E0%B8%82%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%AA%E0%B8%98%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%9A%E0%B8%9C%E0%B8%B4%E0%B8%94%E0%B8%8A%E0%B8%AD%E0%B8%9A">ข้อปฏิเสธความรับผิดชอบ</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">จรรยาบรรณ</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">ผู้พัฒนา</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/th.wikipedia.org">สถิติ</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">นโยบายการใช้คุกกี้</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//th.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">มุมมองสำหรับอุปกรณ์เคลื่อนที่</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-85fc59d95f-nqsnr","wgBackendResponseTime":186,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"1.091","walltime":"1.311","ppvisitednodes":{"value":7276,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":188809,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":9607,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":16,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":11,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":176043,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 1148.488 1 -total"," 33.12% 380.349 1 แม่แบบ:รายการอ้างอิง"," 21.59% 248.009 32 แม่แบบ:Cite_book"," 10.29% 118.144 1 แม่แบบ:Langx"," 7.13% 81.861 7 แม่แบบ:Rp"," 6.72% 77.233 7 แม่แบบ:R/superscript"," 6.19% 71.065 16 แม่แบบ:Cite_journal"," 5.88% 67.499 1 แม่แบบ:ประวัติศาสตร์ยุโรป"," 5.16% 59.318 1 แม่แบบ:Authority_control"," 4.80% 55.072 3 แม่แบบ:Harvnb"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.690","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":15997835,"limit":52428800},"limitreport-logs":"anchor_id_list = table#1 {\n [\"CITEREFArtzrouni1990\"] = 1,\n [\"CITEREFAshton1948\"] = 1,\n [\"CITEREFAyres1989\"] = 1,\n [\"CITEREFBeck_B.1999\"] = 1,\n [\"CITEREFBeckert2014\"] = 1,\n [\"CITEREFBerg,_MaxineHudson,_Pat1992\"] = 1,\n [\"CITEREFBerlanstein1992\"] = 1,\n [\"CITEREFBernstein1998\"] = 1,\n [\"CITEREFChernow2004\"] = 1,\n [\"CITEREFClark2007\"] = 1,\n [\"CITEREFCraig1953\"] = 1,\n [\"CITEREFCrouzet1996\"] = 1,\n [\"CITEREFDaunton1995\"] = 1,\n [\"CITEREFDavies1997\"] = 1,\n [\"CITEREFDunham1955\"] = 1,\n [\"CITEREFEric_BondSheena_GingerichOliver_Archer-AntonsenLiam_Purcell2003\"] = 1,\n [\"CITEREFFairclough\"] = 1,\n [\"CITEREFGatrell,_Peter2004\"] = 1,\n [\"CITEREFGreenspanWooldridge2018\"] = 1,\n [\"CITEREFGriffin2010\"] = 1,\n [\"CITEREFHaber1958\"] = 1,\n [\"CITEREFHaber1971\"] = 1,\n [\"CITEREFHills\"] = 1,\n [\"CITEREFHopkins2000\"] = 1,\n [\"CITEREFHudson1992\"] = 1,\n [\"CITEREFHunterBryant1991\"] = 1,\n [\"CITEREFJacob1997\"] = 1,\n [\"CITEREFKindleberger1993\"] = 1,\n [\"CITEREFKisch1989\"] = 1,\n [\"CITEREFKynaston2017\"] = 1,\n [\"CITEREFLakwete2005\"] = 1,\n [\"CITEREFLandes1969\"] = 2,\n [\"CITEREFLucas2002\"] = 1,\n [\"CITEREFLucas2003\"] = 1,\n [\"CITEREFMaddison2003\"] = 2,\n [\"CITEREFMantoux1961\"] = 1,\n [\"CITEREFMartin1876\"] = 1,\n [\"CITEREFMcCloskey2004\"] = 1,\n [\"CITEREFMcGraw2012\"] = 1,\n [\"CITEREFMcNeil1990\"] = 1,\n [\"CITEREFMokyr1999\"] = 1,\n [\"CITEREFPollard1981\"] = 1,\n [\"CITEREFRappleye2010\"] = 1,\n [\"CITEREFRobert_Lucas_Jr.2003\"] = 1,\n [\"CITEREFRoe1916\"] = 2,\n [\"CITEREFSmil1994\"] = 1,\n [\"CITEREFSnooks2000\"] = 1,\n [\"CITEREFStearns1998\"] = 1,\n [\"CITEREFSzostak1991\"] = 1,\n [\"CITEREFTimbs1860\"] = 1,\n [\"CITEREFToynbee1884\"] = 1,\n [\"CITEREFUglow2002\"] = 1,\n [\"CITEREFUsher1920\"] = 1,\n}\ntemplate_list = table#1 {\n [\"Authority control\"] = 1,\n [\"Citation\"] = 2,\n [\"Cite ODNB\"] = 2,\n [\"Cite book\"] = 32,\n [\"Cite journal\"] = 16,\n [\"Cite web\"] = 4,\n [\"Commons category\"] = 1,\n [\"En icon\"] = 2,\n [\"Google books\"] = 1,\n [\"Harvnb\"] = 3,\n [\"ISBN\"] = 5,\n [\"ISBN=978-1134981656\"] = 1,\n [\"LCCN\"] = 2,\n [\"Langx\"] = 1,\n [\"Plainlist\"] = 2,\n [\"Refbegin\"] = 1,\n [\"Refend\"] = 1,\n [\"Rp\"] = 7,\n [\"Webarchive\"] = 2,\n [\"Wikidata\"] = 3,\n [\"กล่องข้อมูล ยุคประวัติศาสตร์\"] = 1,\n [\"ประวัติศาสตร์ยุโรป\"] = 1,\n [\"รายการอ้างอิง\"] = 1,\n [\"ลิงก์เสีย\"] = 1,\n [\"หลัก\"] = 1,\n [\"โครงประวัติศาสตร์\"] = 1,\n [\"ใช้ปีคศ\"] = 1,\n}\narticle_whitelist = table#1 {\n}\n"},"cachereport":{"origin":"mw-api-int.codfw.main-6c94b8d879-n2xz2","timestamp":"20241114003836","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u0e01\u0e32\u0e23\u0e1b\u0e0f\u0e34\u0e27\u0e31\u0e15\u0e34\u0e2d\u0e38\u0e15\u0e2a\u0e32\u0e2b\u0e01\u0e23\u0e23\u0e21","url":"https:\/\/th.wikipedia.org\/wiki\/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%AD%E0%B8%B8%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q2269","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q2269","author":{"@type":"Organization","name":"\u0e1c\u0e39\u0e49\u0e21\u0e35\u0e2a\u0e48\u0e27\u0e19\u0e23\u0e48\u0e27\u0e21\u0e01\u0e31\u0e1a\u0e42\u0e04\u0e23\u0e07\u0e01\u0e32\u0e23\u0e27\u0e34\u0e01\u0e34\u0e21\u0e35\u0e40\u0e14\u0e35\u0e22"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2005-05-17T04:12:06Z","dateModified":"2024-11-08T14:51:29Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/d\/dc\/Powerloom_weaving_in_1835.jpg"}</script> </body> </html>